Yut-Nol-E1 (Uit: Kinderrechtenspelen) Yut-Nol-E is een eeuwenoud Koreaans gezelschapsspel dat traditioneel op oudejaarsavond gespeeld wordt. Typisch zijn het specifieke spelbord en de "dobbelsteen" die uit 4 houten, in de lengte doorgesneden stokken bestaat. Doelstellingen Op speelse wijze kennis verwerven over mensenrechten in de wereld. Een spel uit een andere cultuur ervaren en leren waarderen Leeftijd :
12-16 jaar
Groepsgrootte: 4 groepjes van 2 tot 5 deelnemers Duur:
2 uur om het volledig uit te spelen
Voorbereiding
Maak het spelbord (zie afbeelding). Het spelbord kan getekend worden op een groot vel papier (vb. 1 bij 1 meter). Teken een grote rechthoek en verbind de uiterste hoeken zodat je een groot kruis krijgt. Op elke hoek en in het midden teken je een gele bol. De andere bollen ("vakjes") geef je een andere kleur. Schrijf "Quiz" of "A[ctiviteit]" in enkele bollen verspreid over het geheel (zie foto). Het aantal quizvragen/activiteiten kies je zelf.
1 Met dank aan Hanna Kim en Yuri Lee. 1 | Yut-Nol-E
Maak de ‘dobbelstenen’ De 4 stokken hebben elk een ronde en een vlakke kant. Je gooit de 4 stokken tegelijk in de lucht. Hoe de stokken neerkomen, bepaalt hoeveel vakjes een pion verplaatst mag worden. o o o o o
-1 vakje: 1x rond en 3x vlak op de grond -2 vakjes: 2x rond en 2x vlak op de grond -3 vakjes: 3x rond en 1x vlak op de grond -4 vakjes: 4x rond op de grond -5 vakjes: 4x vlak op de grond
Overloop de quiz- en actualiteitsvragen en pas ze aan volgens je eigen doelstellingen en kennis van je groep. Maak een kaartje per vraag. Op de achterkant van de quizvragen plaats je de antwoorden.
Verloop
Leg het spelbord en de stokken op de grond. Zorg ervoor dat er voldoende ruimte is om de 4 stokken op de grond te gooien. Leg de stapel quizvragen en de stapel actualiteitsvragen ernaast. Deel de groep in - bijvoorbeeld met een kort verdeelspelletje zodat er 4 teams ontstaan. Bepaal welk team mag beginnen - bijvoorbeeld door al eens met de stokken te laten gooien en zo de telling uit te leggen. Laat zien hoe je de stokken veilig kan gooien (recht op veiligheid en bescherming!). Vraag aan elk team om een klein voorwerp te kiezen dat een betekenis heeft voor hen. Dat wordt hun "pion" voor op het spelbord. Vraag aan de teams om hun keuze kort even toe te lichten (bij wijze van opwarmer). Leg de spelregels uit.
Doel van het spel: om ter eerst weer aan het startpunt komen. Wie aan de beurt is, gooit de 4 stokken en gaat het overeenstemmende aantal bollen vooruit (in de richting van de pijl). In principe moet iedereen de lange weg langs de buitenzijde (de rechthoek met de roze en oranje bollen) nemen. Alleen door op een gele bol (in de hoek of in het midden) terecht te komen, mag je de "binnenweg" nemen, langs de blauwe bollen. Er zijn 4 mogelijkheden.
Je komt terecht op een gele bol. De volgende beurt mag je de binnenweg nemen. Je komt terecht op een bol met "quiz" op. Je neemt een kaart van de stapel met quizvragen en lost die op. Als je het juiste antwoord gegeven hebt, mag je de volgende beurt verder gaan. Als je een fout antwoord gegeven hebt, moet je de volgende beurt blijven staan en een andere kaart van de stapel met quizvragen nemen. Je komt terecht op een bol met "A[ctiviteit]" op. Je neemt een kaart van de stapel met activiteiten en voert de opgegeven opdracht uit. Als je het goed gedaan hebt, mag je de volgende beurt verder gaan. Anders moet je de volgende beurt blijven staan en een andere opdracht uitvoeren. Je komt terecht op een lege bol. Het volgende team is aan de beurt. Als jij weer aan de beurt bent, mag je gewoon verder gaan. Is er een stapel kaarten op, dan schud je ze gewoon en kan er van de geschudde stapel een kaart genomen worden. Het spel is uit zodra een team weer aan het startpunt is gekomen.
2 | Yut-Nol-E
Activiteitsvragen: deel je mening, visie of voer de opdracht uit!
Steunt iemand van je team een "goed doel"? Welk? Waarom net dat doel? Hoe (geld, vrijwilligerswerk,...)? Welke mensenrechten geniet je op dit eigenste ogenblik? Van welke mensenrechten vind je dat je ze niet effectief geniet? Hoe komt dat? Wat valt er aan te doen? Je werkt in een fabriek in Havana, Cuba. Je hebt best wel een goede job: je wil er graag aan de slag blijven. Op een dag ontdek je dat de fabriek afval in zee loost, omdat een beter systeem voor afvalverwerking te duur is. Meer en meer kinderen uit de school van jouw zoontje blijken astmatisch te worden. Je wil dit graag aankaarten op je werk maar bent bang dat je je job gaat verliezen. Wat zou je doen in deze situatie? Waarom? Bikkelspel. Gooi met 1 hand 5 steentjes in de lucht en vang ze met dezelfde hand weer op. Je krijgt 3 kansen. Als het lukt, mag je direct 3 plaatsen vooruit. Gae-gi-cha-gi. Schop het balletje 3 keer na mekaar in de lucht. Je krijgt 3 kansen. Als het lukt, mag je direct 1 plaats vooruit. Zing een traditioneel lied uit jouw thuisland. GELUK! Je mag 3 plaatsen vooruit. GELUK! Je mag 2 plaatsen vooruit. Wat is de langste periode die je zonder eten hebt doorgebracht? In welke situatie zat je toen? Hoe voelde dat?
Kwisvragen: wist je dat... Bij de kwisvragen is er telkens keuze tussen antwoord A en antwoord B. Het juiste antwoord is geel gekleurd. Vraag
Antwoord A
Antwoord B
1. Hoeveel kinderen onder de 5 jaar oud lijden aan een groeistoornis omdat ze te weinig voeding krijgen?
20.000
2.000
2. Hoeveel procent van de bevolking in Sub-Sahara Afrika heeft HIV?
30%
50%
3. Voor hoeveel procent van het aantal overlijdens in Afrika is HIV/AIDS verantwoordelijk?
10%
25%
100.000
70.000
5. Hoeveel mensen in Haiti leven in een vluchtelingenkamp sinds de aardbeving van 2010?
10 miljoen
1,5 miljoen
6. Hoeveel mensen in Haiti lieten het leven in de aardbeving van 2010?
1 miljoen
230.000
8. Hoeveel procent van de private eigendom in de wereld is in handen van vrouwen?
1%
10%
9. Hoeveel procent van alle mensen in de wereld die in armoede leven, is vrouw?
70%
50%
10. Hoeveel kinderen in de wereld moeten zien te overleven met minder dan 1 EUR per dag?
12 miljoen
120 miljoen
11. Hoeveel kinderen in de wereld gaan niet naar school?
110 miljoen
11 miljoen
12. Hoeveel vrouwen in de wereld kunnen niet lezen of schrijven?
2 op 3
1 op 3
13. Hoeveel procent van alle vluchtelingen in de wereld is vrouw?
60%
80%
1 op 20
1 op 48
2 miljoen
1 miljoen
4. Hoeveel kinderen in Haiti verloren hun ouders door de aardbeving van 2010?
14. Hoeveel baby's in het Zuiden sterven tijdens of vlak na hun geboorte? 15. Een tekort aan vitamine A ondermijnt het immuniteitssysteem van 3 | Yut-Nol-E
Vraag
Antwoord A
Antwoord B
16. Je schenkt 1 EUR aan een organisatie die drinkbaar water voorziet voor Afrikaanse kinderen. Hoeveel dagen kan een Afrikaans kind daarmee overleven?
36
12
17. Hoeveel kinderen in de wereld, tussen 5 en 14 jaar oud, werken in gevaarlijke omstandigheden?
50 miljoen
200 miljoen
18. In de wereld gaan meer dan 145 miljoen kinderen onder de 12 jaar gaan niet naar school. Hoeveel onder hen zijn meisjes?
2 op 3
1 op 2
2 miljoen
13 miljoen
tussen 10.000 en 28.000
tussen 100.000 en 280.000
21. Hoeveel geboortes in de wereld worden niet geregistreerd? Als een baby niet geregistreerd is, is de kans groot dat hij of zij geen toegang krijgt tot ziekenhuizen of scholen.
1 op 3
2 op 3
22. De kloof tussen rijk en arm wordt steeds groter. In 1960 was het gemiddelde inkomen van het rijkste kwart op aarde 30 keer hoger dan het gemiddelde inkomen van het armste kwart op aarde. Hoeveel keer hoger was dit in 1990?
45 keer hoger
60 keer hoger
23. Hoeveel mensen van iedereen die gedood wordt in een gewapend conflict zijn burgers?
9 op 10
7 op 10
een half miljard
750.000
1 miljard
een half miljard
16
29
27. Hoeveel Zuid-Amerikanen leven vandaag de dag in armoede?
79 miljoen
110 miljoen
28. Hoeveel Brazilianen leven in armoede?
30 miljoen
60 miljoen
29. Hoeveel uren moeten meer dan 1 miljard mensen stappen om aan schoon water te geraken?
3 uur
2 uur
30. Hoeveel procent van alle ziektes in de wereld zijn toe te schrijven aan onveilig water?
4,80%
14,80%
75%
60%
kinderen. Hoeveel kinderen onder de 5 jaar sterven hier jaarlijks door in de wereld?
19. Hoeveel kinderen in de wereld hebben hun ouders verloren door HIV/AIDS? 20. Hoeveel kinderen werken er op een cacaoplantage in Ivoorkust?
24. Hoeveel vrouwen in de wereld sterven er jaarlijks tijdens hun zwangerschap of bevalling? 25. Hoeveel mensen waren er ondervoed in 2007? 26. Hoeveel landen in de wereld - vooral in Sub-Sahara Afrika - lijden aan een "alarmerend veel honger"?
31. Hoeveel procent van wat een man verdient, verdient een vrouw in het algemeen? 32. Noem een mensenrecht. 33. Noem een land waar mensenrechten geschonden worden. 34. Noem een internationaal document waarin mensenrechten beschermd worden. 35. Noem een organisatie die strijdt voor mensenrechten. 36. In welk jaar werd de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens aangenomen door de VN? 37. Op welke datum wordt wereldwijd Internationale Mensenrechtendag gevierd? 38. In welk land is de mensenrechtensituatie de laatste jaren verbeterd? 4 | Yut-Nol-E
1948 10 december
Vraag 39. Noem een mensenrechtenactivist.
5 | Yut-Nol-E
Antwoord A
Antwoord B
