UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT POLITIEKE EN SOCIALE WETENSCHAPPEN
DE BLOOTSTELLING VAN JONGEREN OP NETLOG
Wetenschappelijk artikel aantal woorden: 9654
SYLVIA MOENECLAEY
MASTERPROEF COMMUNICATIEWETENSCHAPPEN afstudeerrichting COMMUNICATIEMANAGEMENT PROMOTOR: PROF. DR. LIEVEN DE MAREZ COMMISSARIS: LIC. PETER MECHANT COMMISSARIS: LIC. PIETER UGILLE
ACADEMIEJAAR 2008 - 2009
De blootstelling van jongeren op Netlog Sylvia Moeneclaey Universiteit Gent, Master Communicatiewetenschappen, 19 mei 2009
ABSTRACT The advent of social networking sites such as Netlog has been enthusiastically embraced by many adolescents. Such websites allow to express themselves, to keep in touch with friends, and to meet new people. However, social networking sites give rise to new phenomena such as cyber bullying and profile falsification, which increase the anxiety of parents and critics. This article discusses the risks of adolescents’ self-disclosure on social networking sites, and the effect of online disclosure on their social connectedness. In this study we interviewed 20 adolescents aged between 13 and 16 years old, in order to examine their degree of online self-disclosure, their experiences with and their knowledge of online risks. The results of this study suggest that the youth is rather cautious regarding the personal information they provide on the internet. Although nearly all respondents have a public profile, not one of them discloses a home address or phone number and few are prepared to reveal their e-mail address. Surprisingly, in spite of the high penetration of the internet, many parents still have little internet skills and therefore are not aware of the dangers associated with internet use. Moreover, schools fail to provide information on safe internet use to their students. Therefore, some adolescents are still not aware of the potential dangers concerning internet use in general and social networking sites in particular.
INLEIDING
V
IER op tien Belgen zijn actief op één of meerdere sociale netwerksites om persoonlijke en professionele contacten te onderhouden en uit te breiden. Eén op zeven surfers is geregistreerd
op Netlog, de Belgische variant van het Amerikaanse Facebook (http://www.knack.be/ nieuws/technologie/meer-dan-twee-miljoen-belgen-op-sociale-netwerksites-/site72-section27article 24917.htm). Netlog telt in ons land naar eigen zeggen al 2,5 miljoen gebruikers, vooral in de leeftijdscategorie van 14 tot 24 jaar (http://www.knack.be/nieuws/technologie/netlogbreektrecord/ site72-section27-article22654.html). Met 40 miljoen leden wereldwijd en versies in 25 talen is Netlog een van de grootste aanbieders van sociale netwerksites ter wereld (http://www.belg.be/leesmeer.
php?x=6686). Dat er ook een minder aangenaam luik aan profielsites verbonden is gaat echter aan veel jongeren voorbij. Persoonlijke informatie wordt door jongeren op het internet verspreid, maar wordt daarbij wel rekening gehouden met de mogelijke negatieve gevolgen zoals identiteitsfraude, cyberpesten en privacyschennis? Sociale netwerksites zijn een centrale opslagplaats van persoonlijke
1
informatie die constant wordt geüpdatet. Critici en ouders zijn bezorgd om de veiligheid van jongeren terwijl tieners volop persoonlijke informatie vrijgeven. Dit is vaak het geval omdat tieners zich niet bewust zijn van de openbaarheid van het internet (Acquisti & Gross, 2006; Barnes, 2006). Waar volwassenen internet gebruiken als een aanvulling van offline activiteiten zien jongeren vaak het verschil niet tussen de online en offline wereld (Barnes, 2006). In dit onderzoek wordt dan ook nagegaan of het noodzakelijk is om jongeren extra te beschermen en hun bewustzijn te verbeteren.
SOCIALE NETWERKSITES Sociale netwerksites of profielsites behoren tot wat in vaktermen aangeduid wordt als web 2.0, wat in feite de tweede generatie internet betekent. Deze tweede generatie is gebaseerd op de zogenaamde User Generated Content of inhoud die aangeleverd wordt door de bezoekers zelf. Web 2.0 toepassingen laten de gebruiker toe om rechtstreeks met anderen te communiceren, om informatie te delen of om nieuwe mensen te leren kennen. De nadruk ligt op het samenwerken en het delen van informatie
(http://www.oreillynet.com/pub/a/oreilly/tim/news/2005/09/30/what-is-web-20.html).
Leden van sociale netwerksites vormen een soort virtuele gemeenschap waar online contacten kunnen onderhouden worden met vrienden en kennissen. Een profielsite biedt de gebruiker de mogelijkheid om zichzelf op een webpagina voor te stellen aan de hand van tekst, foto’s en video’s. Daarnaast is een profielsite een plaats waar men een sociaal netwerk om zich heen kan weven door profielen aan elkaar te verbinden. De zichtbaarheid van een profiel hangt af van de website en de keuze van de gebruiker. (Van Cleemput, 2008, p. 253). Sociale netwerksites worden hoofdzakelijk gebruikt om te communiceren met mensen die reeds deel uitmaken van de vriendenkring en slechts secundair om nieuwe mensen te leren kennen (Boyd, 2008a, p. 211). Boyd (2008b, p.120) noemt vier kenmerken die sociale netwerksites onderscheiden van face-tot-face contacten. ‘Persistance’ duidt op de bestaansduur van online communicatie in tegenstelling tot de vluchtigheid van face-to-face communicatie. ‘Searchability’ verwijst naar de mogelijkheid om online mensen met dezelfde interesses te vinden aan de hand van searchtools. ‘Replacebility’ wil zeggen dat online communicatie kan gekopieerd worden zonder dat de originele en de gekopieerde versie onderscheiden kunnen worden. Door ‘invisible audiences’ is het onmogelijk om vast te stellen wie er virtueel in contact komt met uitingen via het internet. Sociale netwerken bieden een virtuele plaats aan waar leden zich kunnen verzamelen en waar ze kunnen communiceren. De sites geven leden de mogelijkheid om een onderscheid te maken tussen een openbaar en een privaat profiel. Een openbaar profiel op een sociale netwerksite houdt zoekbare, repliceerbare informatie vast die door een onbeperkt, onzichtbaar publiek kan geraadpleegd worden (Boyd, 2008), terwijl een privaat profiel enkel door vooraf geaccepteerde vrienden kan geraadpleegd worden. Boyd (2008a, p. 216) maakt een onderscheid tussen drie soorten profielsites. Socially-organized sites richten zich op een breed publiek, terwijl professional sites zich richten op businessmensen. Passion-centric sites helpen mensen met gelijkaardige interesses om kennis te maken in de virtuele wereld.
2
ADOLESCENTIE Jongeren bevinden zich in een bijzondere fase in hun psychologische en sociale ontwikkeling die bepalend is voor de manier waarop ze zichzelf presenteren. Adolescentie is een levensfase waarin jongeren aan identiteitsontwikkeling doen. De identiteitsvorming wordt zowel door cognitieve als door sociale ontwikkeling bepaald, pas in de late adolescentie beschikken jongeren over voldoende cognitieve vaardigheden om een coherent zelfbeeld te presenteren (Conger, 1997, pp. 54-56). Deze belangrijke ontwikkelingsfase brengt grote veranderingen teweeg in de socialisatie van tieners. Tijdens de adolescentie is het belangrijk dat tieners een voldoende sterke ego-identiteit opbouwen en een zelfbeeld en identiteit ontwikkelen. Ego-identiteit verwijst zowel naar een gevoel van uniekheid als het streven naar continuïteit in ervaringen. Een optimale ego-identiteit leidt tot een gevoel van welbehagen (Erikson, 1968, p. 165). De egosterkte is in het begin van de adolescentie laag maar stijgt naarmate de cognitieve vaardigheden toenemen (Kohnstamm, 1997, p. 88). Tijdens de adolescentie neemt de mogelijkheid tot zelfreflectie toe waardoor tieners een zelfbeeld ontwikkelen. Het ik-ideaal neemt een belangrijke plaats in tijdens de adolescentie, voornamelijk leeftijdsgenoten kunnen dit ideaalbeeld beïnvloeden. Leeftijdsgenoten kunnen een voorbeeld zijn voor tieners op vlak van levensstijl, opvatting en beïnvloedbare karaktereigenschappen, en kunnen de aanleiding zijn tot experimenteren. Zelfwaardering verwijst naar de afstand tussen zelfbeeld en ideaalbeeld, als de afstand klein is, is de zelfwaardering positief. Een gebrek aan eigenwaarde kan ontstaan doordat de tiener onbereikbare of verwarrende zelfbeelden voor ogen heeft (Kohnstamm, 1997, pp. 86-102). De adolescentiefase gaat gepaard met een identiteitscrisis. Identiteit heeft te maken met zelfgevoel. De tiener ondergaat enerzijds belangrijke biologische en cognitieve veranderingen en wordt anderzijds overweldigd door de eisen die gepaard gaan met de naderende volwassenheid. Door deze veranderingen heeft de adolescent een onduidelijk beeld heeft over zichzelf. Daarom is het volgens Erikson (1968, p. 156) belangrijk dat jongeren kunnen experimenteren met hun identiteit zonder veel maatschappelijke verantwoordelijkheden te hebben. Hij verwijst met de term psychosociaal moratorium naar het feit dat adolescenten kunnen experimenteren met hun identiteit zonder veel verantwoordelijkheid te dragen; ze hebben als het ware een uitstel van verantwoordelijkheid. Tijdens de adolescentie nemen jongeren afstand van hun ouders en richten zich meer op hun leeftijdsgenoten of peergroup waardoor er nieuwe relaties en interacties ontstaan (Conger, 1991, pp. 280-282). Hierbij kan er een onderscheid gemaakt worden tussen formele en informele groepen. Formele groepen zoals de sportclub, worden gevormd door, en staan onder leiding van volwassen personen. Informele groepen worden gevormd door de jongeren zelf en wordt ook wel clique genoemd. Binnen de peergroup bevinden zich verschillende crowds, groepen van individuen met een gelijkaardig wereldbeeld of identiteit. Dit is voor jongeren een manier om zich te onderscheiden binnen de sociale structuur van leeftijdsgenoten (Brown & Klute, 2006, pp. 330-333). Kenmerkend
3
voor de adolescentiefase is dat jongeren hun eigen gedragingen, opvattingen en gevoelens vergelijken met die van anderen Dit kan leiden tot imitatie en modeling (Brown & Klute, 2006, p. 337). Bepaald gedrag zal leiden tot positieve feedback, ander tot negatieve feedback. Midden in de adolescentie, rond de leeftijd van 15 jaar, krijgen jongeren meer autonomie, zowel ten opzichte van ouders als ten opzichte van leeftijdsgenoten. Vanaf die leeftijd begint de angst om er niet bij te horen sterk te dalen en durven jongeren tegen een mening in gaan (Kohnstamm, 1997, p. 176). Ongeacht de grotere autonomie van de jongeren blijven ouders belangrijk tijdens de adolescentie. Ouders en leeftijdsgenoten zijn beide belangrijk en hebben elk een eigen invloedsfeer. Vanuit vriendschappen ontwikkelen jongeren inter-persoonlijke competenties die belangrijk zijn voor toekomstige hechte relaties, zoals intieme en romantische relaties. Ouders zijn belangrijk voor ‘parental support’ en ‘adolescent adjustment’. De steun van ouders blijft zeer belangrijk, maar voor het eerst stijgt het belang van steun van vrienden tot het zelfde niveau van ouderlijke steun, of wordt zelfs belangrijker dan ouderlijke steun (Scholte & Aken, 2006, pp. 189- 193). De invloed van ouders situeert zich vooral op vlak van educatie, sociale en morele waarden en het begrijpen van het volwassen leven. De invloed van peers is vooral uitgesproken op vlak van mode, muziek en onderlinge omgangsvormen met zowel gelijke als tegengestelde sekse (Cogner, 1991, p. 284). De nieuwe media scheppen allerlei mogelijkheden voor adolescenten om te experimenteren met verschillende identiteiten. Door de komst van het internet kregen jongeren er een nieuwe manier bij om hun identiteit te ontwikkelen. Internet is voor jongeren een plaats waar ze vrijuit kunnen experimenteren met hun identiteit (Livingstone, 2008). Boyd (2008b, pp. 120-137) ziet sociale netwerksites als een plaats waar jongeren hun identiteit en status kunnen ontdekken, culturele aspecten beoordelen en onderhandelen over de publieke wereld. Door de creatie van een sociale identiteit geven tieners aan hoe ze passen in de gemeenschap en hoe ze staan tegenover de regels en normen in de maatschappij. Het vormen van een sociale identiteit is een levenslang proces en wordt deels door henzelf en deels door anderen bepaald. Uit onderzoek van Valkenburg, Schouten en Peter (2005) blijkt dat 50% van de Instant Messaging- en chat-gebruikers al eens op het internet geëxperimenteerd heeft met hun identiteit, en dat het voornamelijk meisjes zijn die experimenteren. De belangrijkste stimulans hiervoor is ‘self-exploration’ (zichzelf leren kennen), gevolgd door ‘social compensation’ (om verlegenheid te overwinnen) en ‘social facilitation’ (om gemakkelijker iemand te leren kennen). Meer dan de helft van 13 tot 14 jarigen zou zich wel eens anders voordoen op internet, bij de 15 tot 18 jarigen is dit nog slechts 28%. Dit anders voordoen heeft vooral betrekking op zich ouder voorstellen dan in werkelijkheid en op flirterig overkomen. Dit wijst er op dat tieners naarmate ze ouder worden minder geneigd zijn om zich anders voor te stellen en dat er een coherente zelfpresentatie ontstaat. De diverse reacties op een profiel leiden tot erkenning en herkenning waardoor de sociale omgeving zorgt voor correcties op het gedrag van jongeren. Op deze manier kunnen nieuwe media een constructieve bijdrage leveren tot de identiteitsvorming van de adolescent (Frankenhuis et al., 2007, p. 48). Door makkelijke toegang tot technologieën is de sociale connectie van tieners erg groot, waardoor
4
ze over een veelvoud van relaties beschikken. Adolescenten worden veelvuldig blootgesteld aan verschillende relaties en ideeën wat kan leiden tot twijfels over hun werkelijke zelfbeeld en een afnemende samenhang van hun zelfbeeld (Gergen, 2000).
PARTICIPATIE EN ZELFPRESENTATIE Als mensen met elkaar communiceren vormen ze zich een indruk van de andere en proberen ze de indruk die anderen van hen hebben te beïnvloeden. Aronson et al. (2007, pp. 172-175) noemen dit fenomeen zelfpresentatie of impressiemanagement. Zelfpresentatie is van belang om succesvolle sociale relaties op te bouwen met leeftijdsgenoten. Volgens Van Cleemput (2008, pp. 264-266) is de keuze van een specifieke profielsite reeds bepalend voor de zelfpresentatie. Profielsites hebben een eigen cultuur en sluiten aan bij specifieke groepen van mensen. Netlog is een Socially-organized site (Boyd, 2008a, p. 216), gericht op een breed publiek waarbij dating en uiterlijk centraal staan. Jongeren maken gebruik van persoonlijke webpagina’s om zichzelf te presenteren. Door de participatie aan sociale netwerksites zoeken tieners een evenwicht tussen een sociale en persoonlijke identiteit. Aan de hand van zelfbeschrijvingen, interesses, blogs, foto’s en de vormgeving van hun profiel willen tieners een zelfbeeld overbrengen naar anderen. Reacties op hun profiel leveren belangrijke feedback over hun identiteit. Deze reacties op hun zelfpresentatie kunnen zowel positief als negatief kunnen zijn, wat gevolgen kan hebben voor het zelfbeeld van jongeren (Frankenhuis et al., 2007, p.16). Onderzoek van Stichting SURF (Frankenhuis et al., 2007, pp.15-17) wijst op twee verschillende identiteiten: een online- en een face-to-face identiteit. Jongeren vinden zowel contact leggen als contact verbreken in de virtuele wereld gemakkelijker dan in het echte leven. De verklaring daarvoor is dat jongeren op internet vaak meer durven en minder verlegen zijn. Ook durven jongeren te praten over zaken waar zij face-to-face nooit over zouden durven praten. Hermes et al. (2007, pp. 157-158) vergelijken profielsites met een privé laboratorium dat jongeren in staat stelt om in de virtuele wereld verschillende rollen uit te proberen en confrontaties met emoties aan te gaan die ze in het dagelijkse leven liever ontlopen. Omdat adolescentie gepaard gaat met onzekerheden, willen jongeren zichzelf op een geïdealiseerde manier presenteren, waarvoor internet het ideale middel is. Uit onderzoek van Van Cleemput (2008) bleek dat jongeren zich niet willen presenteren al uniek, maar eerder willen overkomen als normale tieners. Vriendelijk, grappig, gewoon en spontaan zijn karaktereigenschappen die ze wensen over te brengen. Jongens willen zich eerder positioneren als knap en sportief, terwijl meisjes als lief en schattig beschouwd willen worden. Jongeren willen met hun zelfpresentatie op profielsites zo dicht mogelijk aanleunen bij hoe ze zijn in het dagelijks leven, uit schrik om door de mand te vallen. Jongeren presenteren zich in de eerste plaats als sociale individuen die interessant zijn om een vriendschap met op te bouwen. Het plaatsen van foto’s op een profielsite en vervolgens reacties krijgen op eigen foto’s, wijzen op de behoefte van jongeren aan feedback op hun zelfpresentatie. Het aantal vrienden dat tieners hebben in hun vriendenlijst is een vorm van impressiemanagement of zelfpresentatie. Vaak worden mensen zomaar toegevoegd omdat
5
een groot aantal vrienden wijst op populariteit (Boyd, 2008a, p. 220). Identificatie van jongeren met bepaalde subculturen zoals muziekgenres is ook een manier van zelfpresentatie. Het is echter opvallend dat de meeste jongeren zich niet willen identificeren met slechts één subcultuur maar aansluiting vinden bij meerdere subculturen. Dit samenstellen van een identiteit aan de hand van verschillende elementen uit meerdere stijlen en genres wijst op de hedendaagse geïndividualiseerde levensstijlen en het feit dat jongeren nog volop aan het experimenteren zijn met verschillende stijlen zonder zich op één specifieke stijl toe te leggen (Hermes et al., pp. 68-69). Bennett & Kahn-Harris noemen dit fenomeen ‘stijlsurfen’ (2004). Tijdens de adolescentie neemt het aantal identiteiten van jongeren toe omdat ze participeren in meerdere relationele situaties, daarom is het voor jongeren geen gemakkelijke opgave om een eenduidig beeld te bekomen van wie ze zijn (Erikson, 1963; Harter, 1999).
ONLINE VRIENDSCHAPPEN Jongeren maken niet langer deel uit van één gemeenschap, maar zoeken meerdere groepen op om hun verschillende motivaties en interesses te vervullen. Door de overvloed aan communicatiemiddelen beschikken jongeren over zeer uitgebreide sociale netwerken die een verschuiving in de verhouding weak ties en strong ties met zich meebrengt (Hermes et al., 2007, pp. 29-30). Strong ties zijn relaties die intensief worden onderhouden zoals familie en de hechte vriendenkring, weak ties zijn relaties die minder frequent worden aangegaan en minder intensief onderhouden worden. Bij jongeren worden de strong ties verhoudingsgewijs kleiner. Grote netwerken van weak ties zijn vaak functioneler dan kleine groepen strong ties omdat er op die manier contacten ontstaan met mensen die over andere bronnen, informatie en kennis beschikken dan de strong ties. Dit verklaart het toenemend belang van informele netwerken voor jongeren. Uit onderzoek blijkt dat Instant Messaging en e-mail hoofdzakelijk gebruiken worden om bestaande vriendschappen te onderhouden. Vaak wordt er langs deze weg persoonlijke informatie gedeeld met vrienden. Adolescenten geven de voorkeur aan Instant Messaging, terwijl volwassenen email verkiezen (Gross, 2004). Vaak vinden jongeren het gemakkelijker om via internet hun gevoelens te uiten dan face-to-face, omdat ze verlegen of onzeker zijn. Ongeveer één op drie adolescenten kunnen zich gemakkelijker blootgeven online dan offline, en dit geldt vooral voor jongens. Vooral in de vroege en middenadolescentie voelen jongeren zich geremd om zich bloot te geven in face-to-face gesprekken. Daarom is online communicatie voor jongeren een middel om self-disclosure aan te moedigen (Schouten, Valkenburg & Peter, 2007; Frankenhuis et al., 2007, pp.15-17). Uit onderzoek van Valkenburg & Peter (2009) blijkt dat jongeren Instant Messaging bijna uitsluitend gebruiken om te communiceren met bestaande vrienden en niet om op zoek te gaan naar nieuwe vriendschappen. Jongeren verkiezen het internet boven een face-to-face gesprek om hun gevoelens te uiten tegenover bestaande vrienden. Op die manier draagt het internet bij tot de kwaliteit van de vriendschap. Algemeen gezien blijken online vriendschappen niet zo divers en intens als face-
6
to-face vriendschappen en worden ze als minderwaardig gezien ten opzichte van offline vriendschappen. Toch wordt de kwaliteit van online vriendschappen na verloop van tijd hoger gepercipieerd en kunnen deze vriendschappen tot betekenisvolle offline vriendschappen evolueren (Lenhart & Madden, 2007; Peter, Valkenburg, & Schouten, 2005). Volgens Chan & Cheng (2004) ligt het verschil in kwaliteit tussen online en offline vriendschappen in de duurtijd van de vriendschap. Online en offline vriendschappen evolueren op een andere manier. Het verschil in kwaliteit tussen online en offline vriendschappen komt vooral voor bij vriendschappen van minder dan een jaar. Bij vriendschappen van meer dan één jaar is het verschil in kwaliteit tussen online en offline vriendschappen echter minimaal. Hoewel online vriendschappen kwetsbaarder zijn en minder snel ontwikkelen in de beginfase, groeien ze na de kritieke periode van ongeveer één jaar uit tot kwalitatieve vriendschappen met minimale verschillen met online vriendschappen. Hieruit kunnen we besluiten dat adolescenten zich bij online communicatie meer durven blootgeven, wat een hogere kwaliteit van bestaande vriendschappen tot gevolg heeft (McKenna & Bargh, 2000). Dankzij het internet beschikken adolescenten over een plaats waar ze zich comfortabel voelen om te communiceren met vrienden en partners, het internet stimuleert de kwaliteit van deze relaties die zeer belangrijk zijn voor de ontwikkeling van adolescenten.
ADOPTIE EN INCORPORATIE VAN SOCIALE NETWERKSITES IN DE LEVENSSTIJL VAN JONGEREN Uit een kwalitatief panelonderzoek (TIRO: Teens and ICT Risks and Opportunities, 2008a) bij Belgische tieners van 12 tot 18 jaar blijkt overduidelijk dat ICT sterk geïntegreerd is in hun dagelijks leven. Het zoeken naar identiteit en de constructie ervan staan centraal in het internetgebruik van jongeren. Tieners besteden ruim 35 % van hun vrije tijd aan ICT, voornamelijk in het communiceren met vrienden. Het piekmoment van internetgebruik door jongeren ligt tussen 20 uur en 22 uur. Er is duidelijk een groter internetgebruik in het weekend dan tijdens weekdagen. Tieners van 16 tot 18 jaar gebruiken internet tijdens het weekend voornamelijk in de vooravond om plannen te maken voor ’s avonds. Vanaf 22 uur maken grotendeels jongere tieners, van 12 tot 16 jaar, gebruik van internet. Vooral voor jongere tieners die nog niet uitgaan is het internet een belangrijke virtuele ontmoetingsplaats waar ze contacten kunnen onderhouden met vrienden. Uit onderzoek van Vandebosch et al. (2006, pp. 154-157) blijkt dat Vlaamse jongeren van 10 tot 18 jaar gemiddeld 1 uur en 52 minuten per dag aan het internet besteden. In het weekend loopt dit zelfs op tot bijna 3 uur per dag. Hoewel drie vierden van de jongeren zeggen dat ze makkelijk enkele dagen zonder het internet kunnen, vindt de helft van de jongeren dat een leven zonder het internet saai en leeg zou zijn. De helft van de jongeren zegt veel nieuwe vrienden via het internet te maken. In het onderzoek komen significante verschillen in ICT-gebruik tussen jongens en meisjes naar voor. Zo besteden jongens opvallend meer tijd aan het internet dan meisjes, vertonen ze een grotere internetafhankelijkheid, en bezitten ze een meer geavanceerde internetkennis. Bij meisjes is de
7
voornaamste reden van het internetgebruik van sociale aard: 58% van de meisjes meldt dat ze het internet vooral gebruikt om met anderen te communiceren. Bij jongens staat het ontspanningsmotief op de eerste plaats. Ongeveer de helft van de jongeren tussen 12 en 14 jaar heeft een eigen profielsite, waarvan de helft die ook iedere dag onderhoudt. 22% houdt een eigen weblog bij en bijna de helft van de jongeren zet foto’s en/of video’s van zichzelf op het internet. Deze hoge percentages wijzen op een actief gebruik van nieuwe media door jongeren (Frankenhuis et al., p.32). In het kader van het TIRO-project voeren verschillende Belgische universiteiten een onderzoek naar de impact van ICT op tieners. Uit onderzoek van de Vrije Universiteit Brussel (2008a, pp.1-8) naar de betekenis van ICT in het dagelijkse leven van Belgische jongeren van 12 tot 18 jaar, blijkt dat het gebruik van ICT zich voornamelijk situeert in de persoonlijke leefwereld van jongeren, met name in de informele sfeer (de thuisomgeving) en de vrijetijdssfeer. In de formele omgeving zoals school, neemt ICT een minder belangrijke plaats in, wat duidt op een sterk geprivatiseerd gebruik van ICT bij jongeren en de trend naar meer ICT op de slaapkamers van de jongeren. In deze context is het belangrijk om de slaapkamercultuur te verduidelijken. De slaapkamercultuur verwijst naar de nood van jongeren aan een eigen culturele ruimte waar identiteitsvorming mogelijk is. Door de komst van moderne communicatiemiddelen zoals internet is de slaapkamer van jongeren uitgegroeid tot een geconnecteerde ruimte waarbinnen sociale interacties kunnen plaatshebben. De slaapkamer van tieners is een belangrijke plaats voor vrijetijdsbesteding geworden waardoor jongeren meer vrije tijd binnenshuis spenderen in hun private ruimte dan in de gemeenschappelijke familieruimte (Bovill & Livingstone, 2001, pp. 3-4). Daarnaast vindt het mediagebruik van jongeren meer en meer buiten het gezichtsveld van de ouders plaats en is er slechts weinig of geen controle door ouders mogelijk.
PRIVACY Jongeren van deze generatie hebben dankzij de veelheid aan communicatiemiddelen meer vrijheid gekregen ten opzichte van ouders en leraren maar daartegenover staat dat ze aan privacy moeten inboeten. De informatie die ze vrijgeven op profielsites is content die blijft bestaan en bij iedereen terecht kan komen. Het vrijgeven van persoonlijke informatie op sociale netwerksites kan negatieve gevolgen hebben voor jongeren. Scholen, universiteiten en toekomstige werkgevers kunnen deze persoonlijke gegevens raadplegen, wat ongunstige gevolgen kan hebben voor de toekomst van de jongeren. Vaak is er een verschil tussen de wens van tieners om hun privacy te beschermen en hun eigenlijk gedrag, omdat ze zich niet bewust zijn van de publieke sfeer van het internet (Acquisti & Gross, 2006). Onderzoek van Lenhart & Madden (2007) wijst op eerder gunstige resultaten wat betreft de privacybescherming bij tieners. Zo blijkt dat 55% van de online tieners een profiel heeft, en 66% van hen zegt dat ze hun profiel niet toegankelijk maken voor iedereen. De tieners die hun profiel openbaar maken zeggen hier en daar valse informatie opgenomen te hebben om hun identiteit te verbergen voor onder andere ouders en leerkrachten.
8
Volgens Livingstone (2008, pp. 404-405) heeft privacy niet zo zeer te maken met het onthullen van bepaalde soorten informatie, maar eerder met het controleren van wie wat weet over jezelf. Twee problemen ondermijnen de controle die tieners hebben over het blootgeven van gegevens. Ten eerste is het begrip ‘vrienden’ zeer vaag en wordt het door sociale netwerksites enkel gebruikt als eenvoudig classificatiesysteem van contactpersonen. De keuze om hun profiel al dan niet openbaar te maken is onvoldoende verfijnd omdat tieners ook onder hun vrienden willen bepalen welke informatie voor wie zichtbaar is. Het tweede probleem waarmee tieners te maken hebben ligt in de relatie tussen hun internetgeletterdheid en het interface ontwerp van de site. Hiermee bedoelen we dat tieners niet juist weten hoe ze hun profiel openbaar of privaat moeten maken en niet juist weten wat deze opties inhouden. Volgens Boyd (2008b, pp. 131-132) betekent privacy voor tieners kiezen wie ze toelaten tot hun profiel. Aan de ene kant willen ze door iedereen gezien worden en willen ze zelf iedereen kunnen zien, maar aan de andere kant willen ze ook bepaalde mensen, zoals ouders en leerkrachten, verhinderen om hun profiel te zien. Door hun profiel privaat te maken kiezen tieners aan wie ze toegang tot hun profiel verlenen. Daardoor worden nieuwsgierige ouders op afstand gehouden maar dit wil ook zeggen dat peers geen contact met hen kunnen hebben zonder uitnodiging. Om dit probleem van toegankelijkheid op te lossen aanvaarden tieners vrijwel iedereen als vriend. Een andere oplossing om de privacy van tieners te garanderen is door foute informatie in hun profiel op te nemen, maar dit zorgt er niet enkel voor dat ouders het profiel van hun kinderen niet vinden maar ook dat ze onvindbaar zijn voor hun eigen peers.
BLOOTSTELLING OP SOCIALE NETWERKSITES: GEVAREN Uit onderzoek van de Universiteit Antwerpen (TIRO, 2008b) blijkt dat er drie categorieën van onlinerisico’s zijn: content-, contact- en commerce gerelateerde risico’s. Onder contentrisico’s worden gewelddadige, racistische- en pornografische webinhoud gerekend. Contactrisico’s betreffen cyberpesten en seksueel getinte conversaties met oudere gesprekpartners en het vrijgeven van persoonlijke informatie aan chatpartners. Commerce gerelateerde risico’s hebben te maken met marketeers die via het internet persoonlijke informatie verzamelen van jongeren voor commercieel gebruik. Jongeren delen verschillende informatie met vrienden en onbekenden. Acht op tien 12 tot 18 jarigen zou hun profielgegevens (geslacht, leeftijd, hobby’s) delen met onbekenden. Met fotomateriaal en filmpjes zijn jongeren minder vrijgevig: 35% stuurt foto’s en bijna 10% stuurt filmpjes door naar onbekenden. Ook met contactgegevens springen jongeren voorzichtiger om, ruim 50% geeft geen emailadres vrij en meer dan 90% geeft thuisadres en telefoonnummer niet vrij aan vreemden (TIRO, 2008b). In dit artikel zullen we ons beperken tot contactrisico’s, namelijk cyberpesten en misbruik als belangrijkste gevaren bij het gebruik van profielsites.
9
A. Cyberpesten Een relatief recent fenomeen is cyberpesten, hetgeen neerkomt op pesten door middel van nieuwe informatie- en communicatietechnologieën. Net zoals bij gewoon pesten ligt de nadruk bij cyberpesten op intentionele herhaaldelijke en langdurige blootstelling aan negatieve acties (Olweus, 1993). Ook Belsey benadrukt in zijn definitie van cyberbullying de langdurige en herhaaldelijke blootstelling: ‘Cyber bullying involves the use of information and communication technologies to support deliberate, repeated, and hostile behaviour by an individual or group, that is intended to harm others (www.cyberbullying.org).’ Waar het bij gewoon pesten om fysieke of verbale macht gaat, gaat het bij online pesten over macht door superieure technische kennis (Vandebosch et al., 2006, p. 36). Jordan (1999) stelt sociale macht in cyberspace gelijk is aan ‘Technopower’ wat neerkomt op het omgaan met en manipuleren van complexe nieuwe technologieën. Zo kunnen personen die in het dagelijkse leven gepest worden omwille van hun fysieke- of persoonlijkheidskenmerken in de onlinewereld pesters zijn omdat ze beschikken over technologische kennis. Net zoals bij het klassieke pesten, gebeurt online pesten meestal door mensen die het slachtoffer kent, dit kunnen zowel offline als online kennissen zijn. Het anonieme karakter van cyberpesten is een extra motivatie voor jongeren om tot pesten over te gaan. Hoewel gewoon pesten en cyberpesten verschillend zijn qua uiting, is het doel gelijkaardig en leiden beide vormen van pesten tot mentale schade bij het slachtoffer. Online pesten gaat van uitschelden tot het ongevraagd foto’s op internet plaatsen. Vandebosch et al. (2006, p. 37) maken een onderscheid tussen indirect en direct online pesten. Tot direct online pesten worden fysiek (ICT beschadigen), verbaal (vijandige of vernederende interacties), sociaal (uisluiting uit online groepen) en non-verbaal (bedreigende foto’s of illustraties doorsturen) online pesten gerekend. Bij indirect online pesten gaat het over outing (private of genante informatie over het slachtoffer verspreiden) en masquerade (de elektronische identiteit van het slachtoffer overnemen door zich als die persoon voor te doen). Uit onderzoek van Vandebosch et al. (2006, p. 154) blijkt dat bijna 12% van de ondervraagde jongeren zich onveilig tot zeer onveilig voelt op het internet. Cyberpesten gebeurt vooral bij jongeren tussen 8 en 15 jaar maar komt minder voor dan gewoon pesten (Remers, Ceulens & Swager, 2006, p. 52). Uit onderzoek van SIRE (http://www.sire.nl/index. php?id=6&no_cache=1&tx_ttnews[tt_news]=10&tx_ttnews[backPid]=2) bij jongeren tussen 8 en 15 jaar blijkt dat 41% online gepest werd en 27% zegt zelf te pesten. In 2005 heeft Qrius een onderzoek gedaan naar online pesten bij jongeren van 11 tot 15 jaar waaruit verschillende oorzaken van onlinepesten
naar
boven
kwamen
(http://www.manssen.nl/Computersindeklas/leesmap/leesmap2005/
20050209-02.htm). De eerste is grappenmakerij. De tweede reden is de fysieke afstand: als er geen confrontatie mogelijk is durven jongeren gemakkelijker iets negatiefs of agressiefs tegen elkaar te zeggen. De derde reden is miscommunicatie: online-ruzies ontstaan frequent omdat jongeren elkaar verkeerd begrijpen en omdat het moeilijk is nuances aan te brengen bij online-communicatie. Vele jongeren die via het internet gepest worden zijn ook het doelwit van klassieke pesterijen. Toch worden sommige jongeren ook enkel op het internet gepest (Ybarra & Mitchell, 2004).
10
Het gebrek aan toezicht in cyberspace heeft tot gevolg dat cyberpesten vaak ongestraft kan plaatsvinden. Wanneer cyberpesten onontdekt blijft kan dit resulteren in lange termijn effecten die ernstiger zijn dan bij het makkelijker observeerbare traditionele pesten. Niet alleen is cyberpesten moeilijk de ontdekken, het is ook makkelijk en snel verspreidbaar dankzij het oneindig aantal peers (Blais, J. (2008), pp. 106-107). Vermits digitale pesterijen ernstige gevolgen kunnen hebben voor het veiligheidsgevoel van jongeren, is het belangrijk om in te zien dat online pesten het leven van het slachtoffer ingrijpend kan veranderen.
B. Misbruik Een ander gevaar verbonden aan internetgebruik is misbruik van jongeren via internet. Via internet kunnen mensen met slechte bedoelingen makkelijk in contact komen met jongeren. Het gaat meestal om volwassenen die zich voordoen als tieners om op die manier foto’s en filmpjes te verkrijgen of om zelf seksueel getinte foto’s naar jongeren te versturen. Volgens Hermes et al. (2007, pp. 163-164) hebben jongeren echter snel door wanneer volwassenen zich voordoen als jongeren. Dat het internet, en meer specifiek sociale netwerksites een gevaar vormen voor jongeren om met pedofielen in contact te komen is een feit, maar het blijkt slechts om een kleine minderheid te gaan. Uit onderzoek van de Universiteit Antwerpen (TIRO, 2008b) blijkt dat ruim 80% van de jongeren nog nooit een vraag naar seksuele informatie door een oudere chatpersoon gekregen heeft, en bijna 90% heeft nog nooit een vraag om seksuele handelingen te stellen gekregen van een oudere contactpersoon.
SENSIBILISEREN Bij
de
doorbraak
bewustwordingscampagnes
van
het
internet
aangeraden
om
bij
het
jongeren
grote en
publiek
vooral
hebben
ouders
het
onderzoekers belang
van
internetgeletterdheid evenals oplossingen voor de gevaren van het internet bij te brengen (Livingstone, 2001, pp. 1-14). Veel ouders weten dat het internet een gevaarlijke plaats kan zijn voor kinderen, maar ze zijn niet op de hoogte van de precieze gevaren die internetgebruik met zich kan meebrengen, noch van de oplossingen die kunnen aangewend worden wanneer die problemen zich voordoen. Veel ouders verbieden dan ook integraal het internet aan hun kinderen, waardoor ook de vele kwaliteiten van het internet verloren gaan. Daarom is het van belang een evenwicht te vinden tussen de gevaren en de kwaliteiten van het internet. Het aanleren van internetgeletterdheid aan jongeren is de voorwaarde om van de voordelen van het internet te kunnen genieten. Daarnaast is de opvolging van het internetgebruik van jongeren door ouders van onmiskenbaar belang. Ook nu nog blijft het belangrijk om ouders en kinderen op een juiste manier te leren omgaan met internet en hen te behoeden voor de mogelijke gevaren die het internet met zich meebrengt. Aangezien zo'n 74% van de jongeren tussen de 12 en 15 jaar dagelijks minstens 3 uur per dag van het internet gebruik maakt en gezien de kwetsbaarheid van deze groep, moet er speciale aandacht uitgaan naar de jongeren die geregistreerd zijn op sociale netwerksites (http://www.europarl.europa.eu/news/public). Veel van hen maken hun
11
profiel openbaar zodat iedereen hun persoonlijke informatie kan bekijken met het gevaar voor pesterijen, intimidatie en zelfs pedofilie. Het Europees parlement wil daarom jongeren beschermen tegen de gevaren van internet door het opzetten van een Europees programma voor veiliger internet. Het 'Veiliger Internet' programma van de Europese Commissie dat begin 2009 van start ging moet het bewustzijn van kinderen verhogen, evenals maatregelen zoals filtersystemen verbeteren. De Europese Commissie richt zich met het programma op vier specifieke gebieden: het verminderen van illegale en schadelijke content op internet, het verbeteren van een veilige online omgeving in het algemeen, het creëren van bewustzijn met betrekking tot de gevaren van internet, en ten slotte het opzetten van een kenniscentrum
over
internetgebruik
door
kinderen
(http://www.europa-nu.nl/9353000/1/
j9vvh6nf08temv0/vhtkdnh6xvzt). Wat cyberpesten betreft is het duidelijk dat dit probleem ernstig genomen wordt. Een veelvoud aan nationale en internationale websites zoals ‘Cyberbullying’ (www.cyberbullying.org) en ‘Mijn kind online’ (www.mijnkindonline.nl) en ‘Mijn leerling online’ (www.mijnleerlingonline.nl) zijn respectievelijk gericht naar slachtoffers, ouders en scholen, om hen richtlijnen aan te reiken over hoe het internet op een veilige manier gebruikt kan worden en hoe er moet omgegaan worden met pestgedrag. De Nederlandse stichting De Kinderconsument maakt het voor slachtoffers van online pesterijen mogelijk om op de website www.pestenislaf.nl anoniem melding te maken van cyberpesten. Op basis van deze meldingen wordt het probleem permanent in kaart gebracht, en worden de scholen waarvan de leerlingen ernstige online pesterijen melden, op de hoogte gebracht zodat deze de nodige maatregelen kunnen nemen. Volgens Barnes (2006) zijn er drie soorten oplossingen om jongeren te beschermen tegen de gevaren van sociale netwerksites: sociale, technische en legale oplossingen. Sociale oplossingen liggen bij ouders en leerkrachten. Ouders zouden meer interesse moeten tonen in het internetgebruik van hun kinderen. Vaak is dit niet het geval door de groeiende kloof van technologiegebruik tussen ouders en kinderen. Verschillende organisaties en websites geven ouders en leerkrachten tips om ongehoord gedrag van jongeren op internet op te sporen. Technische oplossingen om leden beter te beschermen liggen in handen van de sociale netwerksites zelf. Facebook heeft bijvoorbeeld haar privacy settings aangepast zodat leden meer controle hebben over wie wat te zien krijgt en heeft MySpace software geïnstalleerd om gebruikers onder de minimum toegelaten leeftijd op te sporen en van de site te verwijderen. Ook Netlog wil minderjarigen extra beschermen door ‘te jonge’ kinderen te verhinderen
van
hun
diensten
gebruik
te
maken
(http://www.standaard.be/Artikel/Detail.
aspx?artikelId=dmf10022009_107). Daarnaast kan er op de website op een eenvoudige manier misbruik gesignaleerd worden. De verschillende opties ter bescherming van de privacy, waarmee ingesteld kan worden wie al dan niet toegang heeft tot de persoonsgegevens die op het profiel worden geplaatst, zullen duidelijk zichtbaar op de sites worden geplaatst. Daarnaast zullen de profielen van minderjarigen automatisch privé gemaakt worden en enkel voor gekende vrienden toegankelijk zijn.
12
In Amerika zijn reeds wettelijke maatregelen getroffen om aan de hand van internetfilters op openbare plaatsen zoals scholen en bibliotheken, tieners te beschermen tegen de gevaren van het internet. Ook in België werden reeds gelijkaardige initiatieven uitgevoerd. In 2005 werd Saferchat gelanceerd, een systeem waarbij jongeren hun elektronische identiteitskaart (eID) of SIS-kaart in een kaartlezer moeten steken en daarna een pincode ingegeven (http://www.standaard.be/-Artikel/ Detail.aspx?artikel-Id=gmbhtv2g). De kaartlezer registreert de leeftijd en zorgt ervoor dat kinderen van 12 tot 15 enkel in veilige chatboxen terechtkomen. Ondanks de goede bedoelingen werd de veilige chatbox via eID geen succes ondermeer omdat de software niet gebruiksvriendelijk is en er amper webmasters zijn die het product ondersteunen (http://www.zdnet.be/news/67490/ketnet-integreertveilige-chatbox/).
ONDERZOEK In een kwalitatief onderzoek bij 20 Netloggebruikers (10 jongens en 10 meisjes) van 12 tot en met 16 jaar, peilen we aan de hand van diepte-interviews naar hun gebruik van Netlog in het algemeen, en meer specifiek naar hun ervaringen, hun kennis van zowel privacysettings als van de gevaren die gepaard gaan met het gebruik van profielsites.
Leeftijd
Jongens (J)
Meisjes (M)
Totaal
13 jaar
R1, R2
R11, R12, R13
5
14 jaar
R3, R4, R5
R14, R15
5
15 jaar
R6, R7, R8
R16, R17
5
16 jaar
R9, R10
R18, R19, R20
5
Totaal
10
10
20
Gebaseerd op het onderzoek kunnen we algemeen stellen dat het aanmaken van een Netlogprofiel voornamelijk gebeurt vanuit de drang om ‘er bij te horen’. Op de vraag waarom jongeren een Netlogprofiel aanmaken was het antwoord bijna unaniem: ‘Ja, … gewoon, iedereen heeft dat...(R7, J, 15 jaar).’ Ook een vorm van nieuwsgierigheid komt duidelijk naar voor uit de interviews, jongeren vinden het vooral leuk om naar de foto’s van anderen te kijken, hoewel ze zelf vaak weinig aandacht besteden aan de foto’s op hun eigen profiel. Foto’s van anderen bekijken is ook een soort tijdverdrijf voor sommige respondenten. Wat de tijdsbesteding voor Netlog betreft varieert dit bij de respondenten van een kwartier per week tot 7 uur en meer per week. Jongeren die niet veel tijd besteden aan Netlog zijn vooral geïnteresseerd in conversaties met vrienden en zoeken geen nieuwe contacten op. Deze respondenten hebben het vaak druk met hobby’s en sport. Jongeren die wel veel tijd besteden op Netlog houden zowel contact met vrienden maar leggen ook graag nieuwe contacten. Zij voegen meestal zomaar
13
mensen toe ongeacht het gaat om vrienden van vrienden of om volkomen onbekenden. Jongeren zeggen dat ze ook regelmatig mensen verwijderen die ze eerder toegevoegd hadden maar niet kenden. Dit is in overeenkomst met de bevindingen van Frankenhuis et al. (2007) en Boyd (2008) die stellen dat veel jongeren zowel gemakkelijker contact leggen als contact verbreken in de virtuele wereld dan in het echte leven, omdat ze minder verlegen zijn dan bij face-to-face contact. Het profiel van op één na alle jongeren is openbaar. De reden waarom één van de respondenten (R18, M, 16 jaar) een privé profiel heeft is om te verhinderen dat haar broer haar profiel kan zien. Het is duidelijk dat de jongeren het nut van een privé profiel niet inzien omdat ze graag door zo veel mogelijk peers gezien worden, maar aan de andere kant willen ze niet dat familieleden hun profiel kunnen
zien (Boyd, 2008b). Bij de vraag waarom hun profiel openbaar is waren de meest
voorkomende antwoorden:: ‘Gewoon…, iedereen mag dat zien’ (R15, M, 14 jaar) of ‘Das standaard he …’ (R19, M, 16 jaar) en ‘Ja, das bij iedereen openbaar… (R3, J, 14 jaar)’. De jongeren beweren dat ze weten hoe ze hun profiel privé kunnen maken, maar vinden dat nutteloos omdat vrienden hen bijvoorbeeld niet zo makkelijk kunnen vinden wanneer ze een privé profiel hebben. Hun profiel is dan wel openbaar, maar geen enkele van de respondenten geeft in zijn of haar profiel een adres of gsmnummer vrij, en slechts een kleine minderheid is bereid om een e-mailadres vrij te geven. De meeste jongeren zijn zich bewust van de openbaarheid van hun profiel en willen niet dat hun contactgegevens in handen van onbekenden komen. Dit correspondeert met de bevindingen van het TIRO-project (2008b) waaruit blijkt dat ruim 90% van de 12 tot 18 jarigen geen thuisadres of gsm-nummer vrijgeeft en minder dan 50% een e-mailadres meedeelt. Nagenoeg geen enkele van de respondenten zou persoonlijke gegevens of foto’s doorsturen naar volkomen onbekenden. Hoewel de jongeren weinig contactgegevens vrijgeven houdt dit niet noodzakelijk in dat ze zich bewust zijn van de gevaren van het internet. Sommige jongeren geven hun contactgegevens niet vrij, omdat het niet gedaan wordt door vrienden of om te vermijden dat ze constant opgebeld worden: V: ‘Waarom geen e-mail en gsm nummer?’ A: ‘Gewoon, ja, omdat dat bijna niemand doet, kheb al keer gehoord van iemand die haar nummer daar op gezet had en die kreeg constant telefoon van mensen en die heeft haar nummer moeten veranderen (R1, M, 13jaar).’ V: ‘En je gsm-nummer en thuisadres, staat dat er ook op?’ A: ‘Nee dat doe ik ni.’ V: ‘Waarom zet je dat er dan niet op?’ A: ‘Ja niemand doet dat eigenlijk…(R11, M, 13 jaar).’ De ondervraagde jongeren gebruiken Netlog hoofdzakelijk om met vrienden te communiceren, maar vinden het vaak ook leuk om nieuwe mensen te leren kennen (Boyd, 2008a). Het gaat hier dan voornamelijk over vrienden van vrienden en geen volkomen onbekenden. De geïnterviewde meisjes leggen vaak eerst contact via Netlog, om later, wanneer het ijs is gebroken, face-to-face verder te
14
praten. Mensen die gekend zijn van op school bijvoorbeeld, maar waar ze nog geen contact mee gehad hebben, worden opgezocht op Netlog om vervolgens online het eerste contact te leggen. Dit fenomeen van ‘het ijs breken’ op Netlog, kwam enkel naar voor bij de geïnterviewde meisjes en niet bij de jongens. Dit kan volgens Alsaker & Kroger (2006, pp 94-95) verklaard worden door het onzekerheidsgevoel dat jongeren ervaren gedurende de adolescentie. Dat onzekerheidsgevoel is bij meisjes meer uitgesproken omdat ze een negatiever zelfbeeld ervaren dan jongens. Het internet wordt dan gebruikt als social compensation, om de verlegenheid te overwinnen die zich voordoet bij face-toface ontmoetingen (Valkenburg, Schouten en Peter, 2005). Opmerkelijk is dat één respondent (R20, M, 16 jaar) een Netlog-account heeft aangemaakt onder een valse naam met valse informatie en foto’s, met als opzet mensen te misleiden. Ze vind het grappig om te zien hoeveel mensen reageren op het fictieve profiel en niet doorhebben dat het om een fictief persoon gaat. Naast het fictieve profiel heeft zij geen onvervalst profiel op Netlog. Met betrekking tot een authentiek profiel verklaart zij: ‘Kvind dat beetje zielig…zo vriendjes gaan zoeken op het internet, das ni aan mij besteed, ksteek mijn tijd liever in wijze dingen!’ De meeste jongens en meisjes zeggen dat ze het niet ‘belangrijk’ vinden om veel vrienden te hebben op Netlog, maar vinden dit wel ‘leuk’. Vrijwel iedereen die het vraagt wordt toegevoegd, volgens Boyd (2008a, p. 220) omdat een groot aantal vrienden wijst op populariteit. Mensen worden toegevoegd wanneer er gemeenschappelijke vrienden zijn of wanneer ze ongeveer dezelfde leeftijd hebben: ‘Alst zo iemand is van 40 ofzo dan weiger ik die maar voor de rest alst iemand is van onder de 20 of onder de 30 dan accepteer ik die wel…’ (R11, M, 13 jaar), ‘Zo mensen die superjong en superoud zijn die voeg ik wel ni toe, als ze er normaal uit zien dan wel… (R9, J, 16 jaar).’ Dit wijst er op dat sommige jongeren geen besef hebben van profielvervalsing. Anderzijds zijn er ook jongeren die het onbelangrijk vinden om veel vrienden in hun lijst te hebben. Zij willen enkel mensen die ze kennen in hun vriendenlijst, en vinden het belachelijk om zomaar mensen toe te voegen die ze niet kennen. Dit zijn voornamelijk jongens die relatief weinig tijd besteden aan Netlog: ‘Der zijn zo mensen die superveel vrienden hebben maar die kennen den helft toch ni…’ (R8, J, 15 jaar), ‘Kga geen mensen toevoegen die ik ni ken om 300 vrienden ofzo te hebben, das toch allemaal fake als ge die ni kent (R3, J, 14 jaar).’ Vooral meisjes hebben goede contacten met mensen die ze enkel via Netlog kennen. Ze communiceren er regelmatig mee en beschouwen hen als goede vrienden, ook al hebben ze die persoon nog nooit in het echt gezien. Meestal worden na een tijdje e-mailadres en gsm-nummer uitgewisseld zodat er contact kan onderhouden worden via MSN of gsm. Dit wijst op een toename van de kwaliteit van online vriendschappen na verloop van tijd, waardoor deze vriendschappen kunnen resulteren in betekenisvolle vriendschappen (Lenhart&Madden, 2007; Peter,Valkenburg&Schouten, 2005). Alle respondenten beweren dat ze zelf nog nooit problemen ondervonden hebben op basis van de inhoud van hun eigen webpagina. Sommige respondenten zijn wel op de hoogte van Netloggebruikers
15
die problemen hebben ervaren met foto’s die ze op hun profiel geplaatst hebben. Meer specifiek zijn dit negatieve reacties op foto’s die meer blootgeven dan gebruikelijk is en op foto’s waarop mensen zich anders voordoen dan ze zijn. Het gaat vaak over mensen die in het dagelijks leven gepest worden omwille van hun fysieke of persoonlijkheidskenmerken, die ook in de virtuele wereld negatieve reacties krijgen. Volgens Ybarra & Mitchell (2004) zijn jongeren die via het internet gepest worden ook vaak het doelwit van klassieke pesterijen. Toch worden sommige jongeren ook enkel op het internet gepest. Op de vraag of de ouders van de respondenten goed met PC en internet overweg kunnen, waren de antwoorden vrij uiteenlopend. Ouders met weinig of geen internetvaardigheden leggen zo goed als geen beperkingen op voor hun kinderen of waarschuwen hen nauwelijks voor de gevaren van het internetgebruik. Deze ouders zijn meestal zelf niet op de hoogte van die gevaren en kunnen er dus hun kinderen niet over voorlichten. Ouders die wel goed met internet overweg kunnen geven hun kinderen waarschuwingen die verband houden met eerder technische (virussen,…) dan sociale gevaren. Waarschuwingen die verband houden met sociale gevaren zijn nogal vaag, zoals geen adres of gsmnummer meedelen op internet, maar de respondenten weten niet altijd waarom ze dat beter niet doen. Ouders controleren het internetgebruik van hun kinderen bijna niet en leggen enkel tijdsbeperkingen op wanneer het schoolwerk in het gedrang komt. Deze controle wordt nog bemoeilijkt door het feit dat veel jongeren een eigen computer hebben op hun kamer. Ze vinden het niet leuk dat familieleden in de buurt zijn wanneer ze op Netlog ingelogd zijn, en verkiezen de privacy van hun eigen kamer. Deze slaapkamercultuur is ontstaan door de privatisering van het mediabezit waardoor jongeren binnenshuis in contact kunnen staan met de buitenwereld (Roe, 2000; Bovill & Livingstone, 2001). De meerderheid van de respondenten is zich nauwelijks bewust van de sociale gevaren van het internetgebruik. Dit is niet verwonderlijk vermits veel ouders geen goede internetkennis hebben en er op scholen zo goed als geen voorlichting wordt gegeven over internetgebruik. De jongeren denken vaak dat de gevaren enkel gelden voor ‘jongere’ kinderen die contactgegevens vrijgeven aan onbekenden. Jongeren die zich bewust zijn van profielvervalsing, zijn zeer overtuigd dat ze het zouden doorhebben wanneer ze hiermee zouden geconfronteerd worden: V: ‘Denk je dat er gevaren verbonden zijn aan het internetgebruik in het algemeen?’ A: ‘Op zo chatsites misschien, mensen die met hun leeftijd zitten te knoeien maar ik zit daar toch ni op.’ V: ‘Denk je dat dat op Netlog gebeurt?’ A: ‘Misschien wel, ja….’ V: ‘Denk je dat je het zou doorhebben moest je met zo iemand aan het praten zijn?’ A: ‘Ja als ik er mee zou praten zou ik dat zeker doorhebben of dat die liegt over zijn leeftijd!’ V: ‘Hoe zou je dat merken?’ A: ‘Ja, gewoon, dat voelt ge toch aan…(R14, M, 14 jaar).’
16
Op de vraag of de jongeren al eens afgesproken hebben met mensen die ze via Netlog leerden kennen zijn de antwoorden eerder geruststellend. Het betreft meestal een vriend van een vriend en dan wordt er samen met de gemeenschappelijke kennis afgesproken. Wanneer het gaat om een onbekende persoon wordt er op een openbare plaats afgesproken, zoals ‘op de voetbal’ samen met andere vrienden.
CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN De opzet van dit onderzoek was nagaan in welke mate jongeren zich blootstellen op Netlog, waarom ze dit doen en of ze al dan niet op de hoogte zijn van de gevaren van het internetgebruik, en of ze er zelf al mee geconfronteerd werden. De bevindingen van dit onderzoek liggen vaak in de lijn van eerder onderzoek. Uit de interviews blijkt dat bijna alle jongeren een openbaar profiel hebben, maar dat ze toch voorzichtig omspringen met het vrijgeven van contactgegevens in hun profiel. Geen enkele respondent geeft adres noch gsm-nummer vrij, en slechts enkelen delen hun e-mailadres mee. Deze bevindingen komen ruimschoots overeen met de resultaten van het TIRO-project (2008b) waaruit blijkt dat ruim 90% van de 12 tot 18 jarigen geen thuisadres of gsm-nummer vrijgeeft en minder dan 50% een e-mailadres meedeelt. Jongeren gebruiken Netlog hoofdzakelijk om met vrienden te communiceren en slechts bijkomend om nieuwe contacten te leggen (Boyd, 2008a, p. 211). Duidelijke voor- en tegenstanders van nieuwe mensen leren kennen via profielsites komen uit het onderzoek naar voor. Vooral jongens die weinig tijd besteden aan Netlog willen enkel met vrienden communiceren en zien geen meerwaarde in het maken van nieuwe vrienden via Netlog. Meisjes die veel tijd aan Netlog besteden, vinden het wel leuk om nieuwe mensen te leren kennen via Netlog. Zij hebben echter weinig nood om die persoon face-to-face te ontmoeten, maar bouwen verder aan een goede vriendschap door middel van MSN en telefonisch contact. Wanneer er toch wordt afgesproken met nieuwe contacten, zijn dit voornamelijk vrienden van vrienden en wordt er samen met de gemeenschappelijk kennis afgesproken. Vooral meisjes voegen zomaar mensen toe, in het bijzonder wanneer die ongeveer dezelfde leeftijd hebben als henzelf of wanneer ze gemeenschappelijke vrienden hebben. Het internet wordt vaak gebruikt als social compensation, om niet geconfronteerd te worden met de verlegenheid die zich voordoet bij face-to-face ontmoetingen (Valkenburg, Schouten en Peter, 2005). Vooral meisjes leggen vaak nieuwe contacten via internet en durven deze ook te verbreken door personen uit hun vriendenlijst te verwijderen. Jongeren vinden het zowel gemakkelijker om contact te leggen als om contact te verbreken in de virtuele wereld dan in het echte leven (Frankenhuis et al. (2007); Boyd (2008a)). Opmerkelijke bevindingen uit het onderzoek situeren zich bij de voorlichting van jongeren over veilig internetgebruik. Het is verwonderlijk dat er nog steeds veel ouders zijn met weinig of geen internetkennis hoewel internet al jaren ingeburgerd is. Daarnaast wordt in het onderwijs zo goed als
17
geen voorlichting gegeven aan jongeren in verband met veilig internetgebruik, terwijl jongeren langs deze weg op een doeltreffende manier de gevaren en voordelen van het internet zouden kunnen onderkennen. Wanneer ouders hun kinderen voorlichten over de gevaren van internetgebruik, gaat het vooral over technische gevaren en niet zozeer over sociale gevaren. Vaak weten ouders wel dat internetgebruik gevaarlijk kan zijn, maar weten ze niet juist wat die gevaren inhouden en hoe ze met die gevaren moeten omgaan (Livingstone, 2001). Deze bevindingen verklaren waarom vele jongeren weinig besef hebben van profielvervalsing en er niet bij stilstaan dat internetgebruik wel degelijk gevaarlijk kan zijn. Daarom is het belangrijk om nog steeds bewustheidcampagnes te voeren naar ouders en het onderwijs toe, opdat zij beter in staat zouden zijn om de kinderen te begeleiden bij hun internetgebruik.
BIBLIOGRAFIE C. Geraadpleegde websites www.belg.be. Geraadpleegd op 3 maart 2009 op: http://www.belg.be/leesmeer.php?x=6686 www.ca.com. Geraadpleegd op 26 maart 2009 op: http://www.ca.com/us/press/release.aspx?cid=93678. www.cam-ascor.nl. Geraadpleegd op 6 maart 2009 op Web: http://www.cam-ascor.nl/ www.cyberbullying.us/. Geraadpleegd op 2 maart 2009 op: http:// www.cyberbullying.us www.knack.be. Geraadpleegd op 6 maart 2009 op: http://www.knack.be/nieuws/technologie/meer-dan-twee-miljoen-belgen-op-socialenetwerksites/site72-section27-article24917.htm www.knack.be. Geraadpleegd op 6 maart 2009 op: http://www.knack.be/nieuws/technologie/netlog-breekt-record/site72-section27-article22654.html www.manssen.nl. Geraadpleegd op 3 december 2008 op: http://www.manssen.nl/Computersindeklas/leesmap/leesmap2005/20050209-02.htm www.mijnkindonline.nl. Geraadpleegd op 2 december 2008 op: http://www.mijnkindonline.nl/392/weinig-aan-hand-met-internet-gebruik.htm www.oreillynet.com. Geraadpleegd op 5 februari 2009 op: http://www.oreillynet.com/pub/a/oreilly/tim/news/2005/09/30/what-is-web-20.html www.planet.nl. Geraadpleegd op 5 februari 2009 op: http://www.planet.nl/planet/show/id=761788/contentid=546528/sc=3eb360 www.saferinternet.org. Geraadpleegd op 3 december 2008 op: http://www.saferinternet.org/ww/en/pub/insafe/news/articles/0608/tiro_project.htm www.standaard.be. Geraadpleegd op 6 maart 2009 op: http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=d722nqa3
18
www.standaard.be. Geraadpleegd op 6 mei 2009 op: http://www.standaard.be/Artikel/-Detail.aspx?artikel-Id=gmbhtv2g www.standaard.be. Geraadpleegd op 7 mei 2009 op: http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=dmf10022009_107 www.staysafeonline.org. Geraadpleegd op 6 maart 2009 op: http://www.staysafeonline.org/ www.surffoundation.nl. Geraadpleegd op 5 februari 2009 op: http://www.surffoundation.nl/ www.sire.nl. Geraadpleegd op 6 maart 2009 op: http://www.sire.nl/index.php?id=6&no_cache=1&tx_ttnews[tt_news]=10&tx_ttnews[backPid]=2
D. Wetenschappelijke artikels en papers Acquisti, A., & Gross, R. (2006). Imagined communities: Awareness, information sharing, and privacy on the Facebook. In P. Golle & G. Danezis (Eds.), Proceedings of 6th Workshop on Privacy Enhancing Technologies (pp. 36–58). Cambridge, UK: Robinson College. Barnes, S. (2006). A privacy paradox: Social networking in the United States. First Monday, 11(9). Geraadpleegd op 4 maart 2009 op: http://firstmonday.org/htbin/cgiwrap/bin/ojs/index.php/fm/article/view/1394/1312 Blais, J. (2008). Chatting, befriending, and bullying: Adolescent internet experiences and associated psychosocial outcomes. Geraadpleegd op 7 maart 2009 op: https://qspace.library.queensu.ca/bitstream/1974/1413/1/Blais_Julie_J_200808_PhD.pdf Bovill, M. & Livingstone S. (2001). Bedroom culture and the privatization of media use. London: LSE Research online. Geraadpleegd op 26 maart 2009 op: http://eprints.lse.ac.uk/archive/00000672 Boyd, D. (2008a). Social Network Sites: Definition, History, and Scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication 13(1), 210–230. Boyd, D. (2008b). ‘Why Youth love Social Network Sites: The Role of Networked Publics in Teenage Social Life.’ Youth, Identity, and Digital Media. MA: The MIT Press, 119–142. Chan, D. K. S., & Cheng, G. H. L. (2004). A comparison of offline and online friendship qualities at different stages of relationship development. Journal of Social and Personal Relationships, 21(3), 305-320. Frankenhuis, S., van der Hagen, S. & Smelik, 2007, De effecten van nieuwe media op jongeren van 12 – 14 jaar. Geraadpleegd op 10 februari 2009 op: www.didactiekwijzer.nl/wp-content/ De_effecten_van_ nieuwe_media_op_jongeren_van_12-14_jaar__webversie.pdf Frissen V. 2004: De domesticatie van de digitale wereld, Universiteit Rotterdam. Gross, E. F. (2004). Adolescent Internet use: What we expect, what teens report. Journal of Applied Developmental Psychology, 25(6), 633-649. Huffaker, D. A., and Calvert, S. L. (2005). Gender, identity, and language use in teenage blogs. Journal of Computer-Mediated Communication, 10(2), article 1. Geraadpleegd op 11 maart 2009 op: http://jcmc.indiana.edu/vol10 /issue2/huffaker.html
19
Kraut, R., Patterson, M., Lundmark, V. et al. (1998). Internet paradox: a social technology that reduces social involvement and psychological well-being? American Psychologist, 53(9), 10171031. Lenhart, A., & Madden, M. (2007). Teens, privacy, and online social networks: How teens manage their online identities and personal information in the age of MySpace. The Pew Internet & American Life Project. Geraadpleegd op 7 februari 2009 op: http://www.pewinternet.org/pdfs/PIP_Teens_Privacy_SNS_Report_Final.pdf Lenhart, A. & Madden, M. (2007). Social Networking Websites and Teens: an Overview. . The Pew Internet & American Life Project. Geraadpleegd op 7 februari 2009 op: http://www.pewinternet.org/pdfs/PIP_SNS_Data_Memo_Jan_2007.pdf Lewis, K., Kaufman J.& Christakis N. (2008). The Taste for Privacy: An Analysis of College Student Privacy Settings in an Online Social Network. Journal of Computer-Mediated Communication 14 (1), 79–100. Livingstone, S. (2001). Online freedom and safety for children. IPPR/Citizens Online Research Publication No.3. Geraadpleegd op 26 maart 2009 op: http://eprints.lse.ac.uk/416/ Livingstone, S. (2008). Taking risky opportunities in youthful content creation: teenagers’ use of social networking sites for intimacy, privacy and self-expression. New Media & Society 10(3), 393-411. Mante-Meijer, E. & Ling R. (2000). The adoption and use of ICT services in Europe Potential acceptance of mobile broadband services. Geraadpleegd op 11 februari 2009 op: http://www.eurescom.de/~ftproot/web-deliverables/public/P900 series/P903/ICT_use_Mante.pdf Matsuba, M. K. (2006). Searching for self and relationships online. CyberPsychology & Behavior, 9(3), 275-284. McKenna, K.Y.A. & Bargh, J.A. (2000). Plan 9 from cyberspace: The implications of the Internet for personality and social psychology. Personality and Social Psychology Review 4(1), 57-75. Morahan-Martin, J. (1999). The relationship between loneliness and Internet use and abuse. CyberPsychology & Behavior 2(5),431-439. Pauwels, C., Bauwens J. & Vleugels C. (2008a). TIRO: Cyberteens: de betekenis van ICT in het dagelijkse leven van Belgische tieners. Brussel: Vrije Universiteit Brussel, Vakgroep Communicatiewetenschappen. Geraadpleegd op 4 maart 2009 op: http://www.e-privacy.be/ SIDTIRO-PERSMAP-samenvatting-SMIT-VUB-120208.pdf Peter, J., Valkenburg, P., Schouten A., 2005, Developing a Model of Adolescent Friendship Formation on the Internet, CyberPsychology & Behavior 8(5), 423-430. Passerini, K. (2007). Trust and Privacy: A Comparison of Facebook and MySpace. Proceedings of the Thirteenth Americas Conference on Information Systems, Keystone: Colorado. Geraadpleegd op 26 februari 2009 op: http://csis.pace.edu/~dwyer/research/DwyerAMCIS2007.pdf Roe, K. (2000). Adolescents’ Media Use: A European View. Journal of Adolescent Health, 27(2), 15-21. Schouten, A., Valkenburg, P. M. & Peter, J. (2007). Precursors and underlying processes of adolescents' online self-disclosure: Developing and testing an Internet-attribute-perception' model. Media Psychology, 10(2), 292-314.
20
Seepersad, S. (2004). Coping with Loneliness: Adolescent Online and Offline Behavior. Cyberpsychology & Behavior, 7(1), 35-39. Stevens, F. (2004). Jeugd en media. Media als verlengstuk van het dagelijks leven. Voorlopig syntheserapport van wetenschappelijk onderzoek naar Vlaamse kinderen en jongeren, 81-104. Niet-gepubliceerd onderzoeksrapport, K.U.Leuven, VUB & UGent. Geraadpleegd op 12 februari 2009 op: http://www.jeugdonderzoeksplatform.be/publicaties/media.PDF Valkenburg, P., Schouten, A.P., Peter, J. (2005). ‘Adolescents’ identity experiments on the internet’. New Media and Society, 7(3), 383-402. Valkenburg, P.M., & Peter, J. (2007a). Preadolescents’ and adolescents’ online communication and their closeness to friends. Developmental Psychology, 43(2), 267–277. Valkenburg, P.M., & Peter, J. (2007b). Online communication and adolescents’ well-being: Testing the stimulation versus the displacement hypothesis. Journal of Computer Mediated Communication, 12(4), article 2. Geraadpleegd op 6 februari 2009 op: http:// jcmc.indiana.edu/vol12/issue4/valkenburg.html Valkenburg, P.M, & Peter, J. (2008). Adolescents’ Identity Experiments on the Internet. Communication Research, 35(2), 208-231. Valkenburg, P. M., & Peter, J. (2009). The Effects of Instant Messaging on the Quality of Adolescents' Existing Friendships: A Longitudinal Study. Journal of Communication, 59(1), 7997. Valkenburg, P. M., & Peter, J. (2009). Social Consequences of the Internet for Adolescents: A Decade of Research. Current directions in psychological science, 18(1), 1-5. Van Cleemput, K. (2008) Zelfpresentatie op profielsites door Vlaamse jongeren. Tijdschrift voor communicatiewetenschappen, 36(4), 253-269. Vandebosch, H. , Van Cleemput, K., Mortelmans, D., Walrave, M. (2006). Cyberpesten bij jongeren in Vlaanderen, studie in opdracht van het viWTA: Brussel. Geraadpleegd op 2 februari 2009 op: http://www.viwta.be/files/Eindrapport_cyberpesten_(nw).pdf Walrave M., Lenaerts S. & De Moor S.( 2008b) TIRO: Cyberteens @ risk? Tieners verknocht aan internet, maar ook waakzaam voor risico’s? Onderzoeksgroep Strategische Communicatie – Universiteit Antwerpen. Geraadpleegd op 4 maart 2009 op: http://www.e-privacy.be/SID-TIROPERSMAP-samenvatting-survey-UA-OSC-120208.pdf Ybarra, M.L., Mitchell, K.J. (2004). Youth engaging in online harassment: associations with caregiver-child relationships, Internet use, and personal characteristics. Journal of Adolescence, 27(3), 319-336.
E. Boeken Alsaker, F. & Kroger, J. (2006). Self-concept, self-esteem, and identity. In Jackson, S., Goossens, L. (Eds.), Handbook of Adolescent Development. New York: Psychology Press. Aronson, E., Wilson T., Akert, R.M. (2007), Sociale psychologie, 5de editie. Amsterdam: Pearson education. Bennett, A & Kahn-Harris, K. (2004). After subculture, Critical studies in Contemporary Youth Culture. New York: Palgrave Macmillan.
21
Bovill, M., Livingstone, S. (2001). Bedroom Culture and the Privatization of Media Use. In Livingstone, S., Bovill, M. (Eds.), Children and Their Changing Media Environment (pp. 179200). Mahwah, New Jersey, London: Lawrence, Erlbaum Associates. Brown, B. B., Klute, C. (2006). Friendships, Cliques and Crowds,. In Adams, G., Berzonsky, M. (Eds.), Blackwell handbook of adolescence (pp.330- 348). Oxford: Blackwell Publishing. Conger, J. (1991). Adolescence and youth. New York: HarperCollins Publishers. Erikson, E. (1963). Childhood and society. New York: Norton. Erikson, E. (1968). Identity, youth and crisis. New York: Norton. Gergen, K. J. (2000). The saturated self: Dilemmas of identity in contemporary life. New York: Basic Books. Harter, S. (1999). The construction of the self: A developmental perspective. New York: Guilford Press. Hermes, J., Naber, P., Dieleman, A. (2007). Leefwereld van jongeren. Bussum: Coutinho. Jordan, T. (1999). Cyberpower. The Culture and Politics of Cyberspace and the Internet. London, New York: Routledge. Kohnstamm, R.. (1997). Kleine ontwikkelingspsychologie III, de adolescentie. Houten, Diegem: Bohn Stafleu Von Loghum. Olweus, D. (1993). Bullying at school. London: Blackwell. Scholte, R. & Aken, M. (2006). Peer relations in adolescence, pp. 175-199. In Jackson, S., Goossens, L. (2006). Handbook of Adolescent Development. New York: Psychology Press. Verhofstadt-Denève, L., Van Geert, P., Vyt, A. (2003). Handboek ontwikkelingspsychologie, Grondslagen en theorieën. Houten: Bohn Stafleu Von Loghum. Verhofstadt-Denève, L. (1998). Adolescentiepsychologie. Leuven, Apeldoorn: Garant.
22
BIJLAGEN
23
TOPICLIST NETLOG
1. Gebruik • Waarom heb je een Netlog-account aangemaakt? • Hoe vaak ben je online op Netlog? o Is dat regelmatig, wanneer het meest (verschil weekend/weekdag) • Waarvoor gebruik je Netlog ? o Met vrienden praten o Nieuwe mensen leren kennen o Iedereen heeft het (erbij horen) • Wat doe je als je online bent? (de activiteiten) o comments posten o blogs schrijven o profiel aanpassen o afspreken • Hoe vaak pas je jouw profiel aan? o Wat verander je dan? Foto’s Teksten
2. Zelfonthulling/ profiel • Welke privacysettings hanteer je? o Openbaar o Privé Ö Is dat een bewuste keuze? Ö Heb je al geëxperimenteerd met privacy settings? • Effectieve zelfonthulling + belang van onthulling specifieke items: o o o o o o o
Naam (voor/familienaam) Foto School Agenda E-mail Thuisadres GSM nummer
• Vind je het belangrijk om veel vrienden te hebben in je lijst?
24
o Wordt iedereen toegevoegd als vriend of moeten mensen aan bepaalde criteria voldoen? Welke criteria? o Voeg je soms mensen toe die je niet kent? • Hoe goed ken je die online vrienden? Praat je met hen over andere dingen dan met vrienden die je ook offline kent?
3. Context en controle • Wat vind je ervan als iemand meekijkt terwijl je op Netlog zit? o Ouders o Vrienden o Broers/zussen • Wie is op de hoogte van jouw Netlogprofiel? o Ouders o Familie o Vrienden o Leerkrachten • Op welke computer Netlog je het meest? o eigen computer op kamer o gedeelde computer + waar staat die? • Zijn je ouders ervaren internet/ pc gebruikers? o Werk o Thuis o Werk en thuis • Worden er thuis beperkingen opgelegd/controle door ouders i.v.m. SNS/ Tijdsbesteding aan SNS? o Op welke manier? Tijdslimiet voor internetgebruik, Pc in gemeenschappelijke ruimte Beperkt aantal gegevens meedelen
4. Negatieve consequenties van zelfonthulling • Heb je al nieuwe mensen leren kennen via Netlog? o Blijft dat dan puur op Netlog, of verschuift de communicatie dan naar MSN, Email, GSM? Indien ja: waarom? Wordt er extra materiaal uitgewisseld? Evt. Webcam? o Heb je die al in het echt ontmoet? Waarom wel? Waarom niet? Ben je het van plan?
25
• Stuur je soms foto’s, persoonlijke gegevens,… door naar personen die niet offline gekend zijn? • Heb je al gehoord dat iemand (vrienden, iemand op school) die problemen heeft gehad met iets dat op zijn of haar profiel stond? o Wat voor problemen, hoe kwam dit, hoe is het afgelopen? o Heb je zelf ook al zoiets meegemaakt? Indien ja: wat voor problemen, hoe kwam dit, hoe is het afgelopen?
5. Communicatie/voorlichting • Welke gevaren zijn er verbonden aan internetgebruik/ social networking denk je, dankzij wie ben je op de hoogte? o School o Ouders o Vrienden • Wordt er op school door leerkrachten gepraat/ uitleg gegeven over risico’s van internetgebruik/ tips gegeven om deze te vermijden? o Zo ja, welke gevaren en tips worden aangehaald? • Met wie praat je over negatieve ervaringen op Netlog? Of de gevaren van het social networking in het algemeen? o Ouders o Vrienden o Broers/zussen o Leerkrachten Waarover gaat het dan? Hoe staan zij tegenover een Netlogprofiel? Kan je (denk je dat je) met problemen bij hen terecht? Is dat al gebeurd?
26
TRANSCRIPTIES R1 Geslacht: M Leeftijd: 13
Transcriptie V: Waarom heb je een Netlog-account aangemaakt? A: Kvind dat wel wijs dan kunt ge met u vrienden praten en naar hun foto’s kijken. V: Zit je vaak op Netlog? A: Dat valt mee, meestal ni elke dag, zo’n 3 keer per week ofzo en dan meestal int weekend dan heb ik wat meer tijd. V: En hoelang zit je er dan ongeveer op? A: Een half uurke een paar keer per week denk ik, soms wat langer. V: Wat doe je meestal als je op Netlog zit? A: Vooral naar foto’s kijken van de vrienden en commentaar geven, zelf die ik niet zo veel met mijn profiel. V: Vind je het belangrijk om nieuwe mensen te leren kennen via Netlog of gebruik je het meer om met je eigen vrienden te praten? A: Das eigenlijk meer voor met mijn vrienden vant school en de scouts enzo te praten want die hebben dat allemaal en dan leert ge soms iemand nieuw kennen. V: Pas je vaak je profiel aan? A: Nee kben daar ni zo mee bezig, sommigen zitten daar elke dag een half uur aan bezig om hun profiel aan te passen maar daar hou ik mij ni mee bezig, kvind dat ni echt nodig ook. V: Is je profiel openbaar of privé? A: Openbaar. V: Waarom openbaar en niet privé? A: Ja als ge uw profiel openbaar zet kan iedereen u zien en dan vinden ze u makkelijker, en ook der staat eigenlijk ni veel op mijn profiel, iedereen mag dat zien ze… V: Welke gegevens zet je op uw profiel? A: Mijn voornaam en achternaam, mijn school, dat ik in Gent woon en mijn hobby’s… V: En foto’s? A: Ja der staan ook paar foto’s op van op reis enzo.
27
V: Waarom geen e-mail en gsm nummer? A: Gewoon, ja, omdat dat bijna niemand doet, kheb al keer gehoord van iemand die haar nummer daar op gezet had en die kreeg constant telefoon van mensen en die heeft haar nummer moeten veranderen. V: Vind je het belangrijk om veel vrienden te hebben op Netlog? A: Ni zo belangrijk maar als ge superweinig vrienden hebt op Netlog is dat toch ook belachelijk… V: Dus als iemand vraagt om toegevoegd te worden maar je kent die niet, wat doe je dan? A: Bwa… meestal voeg ik die toe als die vrienden van mij kennen of als die van mijn leeftijd zijn, ik kan die later nog verwijderen ook… V: Dus als er gemeenschappelijke vrienden zijn voeg je die wel toe? A: Ja dan doe ik dat wel. V: Heb je ook al mensen die je niet kent, verwijderd uit je profiel? A: Ja da is al paar keer gebeurd al die zo opdringerig zijn ofzo of als die ni wijs zijn… V: Heb je veel vrienden op Netlog die je niet in het echt kent? A: Nee ni veel, een paar maar, stuk of 10 misschien. V: Vind je het vervelend al mensen, ouders of broers of zussen, in de buurt rondlopen als je op Netlog zit? A: Bwa… ze doen dat ni want ik zit altijd op mijn kamer en daar komt er ni echt iemand binnen dus kheb daar geen last van… V: Zou je het vervelend vinden moesten ze wel meekijken? A: Ja kdenk wel dat dat ni wijs is als u ouders hun daar mee gaan moeien ofzo… V: Wie is er allemaal op de hoogte van je netlog-profiel? A: Al mijn vrienden want die hebben allemaal Netlog… V: Kunnen je ouders goed met pc en internet werken? A: Die gebruiken dat ni echtde computer en internet ook ni, wij hebben dat ni thuis dus ik heb dan een laptop gekregen en soms moet ik keer iets opzoeken voor mijn ouders want die kunnen dat ni goed en dan vragen ze dat aan mij… V: Leggen je ouders beperkingen op ivm internet en zeggen ze dat je bepaalde dingen niet mag doen? A: Nee ze doen dat ni, ze laten mij gewoon doen… V: Heb je al veel nieuwe mensen leren kennen op Netlog? A: Zo een paar vrienden van vrienden van mij op de scouts en al keer een meiske leren kennen die mij had toegevoegd maar die ken ik ni echt…
28
V: Als je iemand hebt leren kennen op Netlog, voeg je die dan soms toe op Msn of geef je je gsm nummer? A: Bwa, meestal zitten die al op mijn Msn maar als er dat iemand vraagt geef ik wel mij emailadres. V: Geef je dat aan iedereen die het vraagt? A: Kdenk het wel, kan die ook nog blokkeren later. V: En geef je soms uw gsm nummer als iemand dat vraagt? A: Mijn vrienden hebben diene nummer al, kheb dat wel al keer aan een meiske gegeven en nu bellen we soms keer maar ni veel eigenlijk. V: Heb je al met iemand afgesproken die je via Netlog hebt leren kennen? A: Ni echt zelf mee afgesproken maar kehb dan wel al vrienden van vrienden gezien int echt… V: Heb je dat meisje al eens in het echt gezien? A: Nee, das enkel op msn en keer bellen dan wij doen… V: Waarom heb je dat nog niet gedaan? A; Ja, gewoon, kweet ni, kvind dat ni nodig… V: Ken je haar al lang op Netlog? A: Toch al paar maand. V: Moest ze dat vragen zou je dan eens in het echt afspreken met haar? A: Pff, kweet dat eigenlijk ni, misschien… V: Dus met mensen die je niet via gemeenschappelijke vrienden kent heb je nog ni afgesproken? A: Neen das nog ni gebeurd… V: Wil je dat niet doen? A: Ja, kweet ni, das misschien raar want ge kent die eigenlijk ni goed, alleen van keer mee te praten en van foto’s… V: Als onbekenden vragen om persoonlijke gegevens door te sturen op Netlog, foto’s ofzo, doe je dat dan? A: Als ik die ni ken zou ik dan ni doen maar als ik die al tijdje ken dan wel… V: Heb je al gehoord van mensen die problemen hebben gehad met dingen die ze op hun profiel gezet hebben? A: Nee. V: Heb je daar zelf al problemen mee gehad? A: Nee, der staat ook ni veel in mijn profiel … V: Denk je dat er gevaren verbonden zijn met het internetgebruik in het algemeen? A: Ja, mensen die een fout profiel maken?
29
V: Waarom doen ze dat denk je? A: Kweet ni, misschien om vrienden te krijgen ofzo, maar das echt wel zielig! V: Wordt er op school door leerkrachten soms gepraat over profielsites en gevaren die eraan verbonden zijn? A: Nee
30
R2 Geslacht: M Leeftijd: 13
Transcriptie V: Waarom heb je een Netlog-account aangemaakt? A: Al mijn vrienden hebben dat en op de voetbal ook, das leuk om keer naar foto’s te kijken enzo als ge u keer verveeld… V: Hoe lang zit je ongeveer op Netlog? A: Bijna elke dag ga ik eens gaan kijken, meestal ‘s avonds na school en nog keer na het eten V: Hoelang per week ongeveer denk je? A: Toch een half uur per dag ze, dan 3 tot 4 uur per week, maar dat kan ook ne keer wat meer of minder zijn, tis te zien hoe leuk het is… V: Wat doe je vooral als je op Netlog zit? A: Vooral reacties geven op foto’s, das echt grappig, en zelf wat foto’s opzetten. V: Gebruik je het ook om nieuwe mensen te leren kennen? A: Ja dat gebeurt ook wel keer dat ik nieuwe mensen leer kennen…maar ni zo superveel. V: Verander je uw profiel vaak? A: Kben daar soms wel met bezig maar zeker ni elke dag, één keer per week ofzo. V: Wat verander je dan? A: Wat foto’s ofzo opzetten van op de scout ofzo en soms keer een tekstje opzetten, maar zo veel doet ik da nu ook ni, das als er keer iets speciaal is, kampioenschap ofzo… V: Is je Netlog-profiel openbaar of privé? A: Mijn profiel is openbaar denk ik. V: Maar je bent het niet zeker? A: Ja ik heb daar niks aan veranderd dus is dat openbaar denk ik, dat staat automatisch zo… V: En weet je hoe je dat zou moeten veranderen als je dat wil? A: Ja kdenk dat wel dat ik dat zou kunne, maar kwil dat ni, privé vind ik stom want dan kan ver niemand dat zien. V: Waarom is je profiel openbaar? A: Omdat nieuwe mensen of mensen die ge van vroeger kent u dan ook kunnen vinden op Netlog, kvind dat wel leuk… V: Hebben de meeste van je vrienden een openbaar profiel? A: Ja ik ken bijna niemand die zijn profiel privé zet…
31
V: Vind je heb belangrijk dat je via Netlog nieuwe mensen kan leren kennen? A: Ja, das het leuke deraan, dan leert ge superveel mensen kennen en vrienden van vrienden enzo… V: Welke gegevens geef je vrij in je profiel? A: Mijn voornaam en achternaam, mijn e-mailadres, paar foto’s, en school denk ik, ja en hobby’s en sporten ook. V: Waarom geen adres of gsm nummer? A: Ja dat wordt ni echt gedaan, want iedereen kan dat dan ook zien he, ook mensen die ge ni kent dus dan geeft ge dat beter ni vrij. V: Waarom niet? A: Ja dan kunnen die u beginnen stalken ofzo, das ook ni plezant he! V: Vind je het belangrijk om veel vrienden te hebben op Netlog? A: Ja kvind dat wel leuk, maar ik maak daar ni ook geen wedstrijd van ze! V: Als mensen het vragen accepteer je die dan? A: Als ik die ken van zien ofzo wel als die zo van mijn leeftijd zijn maar als die zo 30 ofzo zijn dan accepteer ik die wel ni! V: Heb je vrienden op Netlog die je niet in het echt kent? Zijn dat goeie vrienden? A: Ja, een paar, ik praat daar wel keer tegen maar dat zijn wel ni mijn beste vrienden, das meer voor keer te zeveren… V: Zou je het erg vinden als ouders en broers of zussen meekijken terwijl je op netlog zit? A: Bwa, tis te zien, mijn ouders dat vind ik ni erg als die daar rondlopen maar mijn zus wel want die zit dan mee te kijken en van alles te vragen en daar kan ik ni tegen! V: Wie is er allemaal op de hoogte van je Netlog-profiel? A: Bijna iedereen zeker, iedereen mag dat weten, daar is niks mis mee toch. V: Op welke computer zit je het meest op Netlog? A: Op de computer in den bureau, ik heb geen eigen computer maar kga dat wel nog krijgen want nu is altijd ruzie met mijn zus om op de computer te zitten! V: Kunnen je ouders goed werken met internet en Pc? A: Redelijk toch denk ik, de zijn opt werk ook bezig met de computer en thuis ook dus die kunnen dat nog wel redelijk denk ik. V: Denk je dat ze weten wat profielsites zijn en wat je daarmee kan doen? A: Ja dat denk ik wel maar die zitten daar wel ni zelf op, gelukkig maar, zo met uw ma op Netlog zitten zou wel fout zijn! V: Leggen je ouders beperkingen op in verband met internetgebruik? Tips ivm wat je in je profiel mag zetten en wat niet? A: Ni echt, alleen dat ge uw adres ni op internet moet geven dat dat gevaarlijk is.
32
V: Waarom denk je dat dat gevaarlijk is? A: Ja misschien alst er zo onbekenden u weten wonen dat dat ni veilig is enzo. V: Als je nieuwe mensen leert kennen op Netlog voeg je die dan toe op Msn of geef je uw e-mailadres of gsm nummer? A: Ja soms doe ik dat als die goed meevallen, anders ni alsk die ni wijs vind. V: Waarom die je dat dan? A: Ja Msn das wijzer op zo keer op te praten, en dan kunt ge ook met een paar mensen samen een gesprek doen. V: Als je die al wat beter kent, heb je dan al eens in het echt afgesproken? A: Ja dat heb ik al gedaan, voor keer naar de voetbal te gaan kijken ofzo. V: Zijn dat dan mensen die je totaal ni kent of die vrienden van jou dan wel kennen? A: Ja dat zijn vrienden van vrienden, dan gaan we samen keer nar de voetbal gaan kijken en leert ge die beter kennen. V: Zou je dat ook doen moesten er geen gemeenschappelijke vrienden zijn? A: Kweet ni, kheb dat nog ni gedaan, das misschien wat raar dan, misschien als er vrienden meegaan ofzo, dan misschien wel; V: Als mensen die je niet kent vragen of persoonlijke gegevens of foto’s door te sturen doe je dat dan? A: Tis te zien, alsk zie dat die vrienden van mij kennen dan zouk dat wel doen, anders ni. V: Waarom niet? A: Omdat ge ni goed weet wie dat is… V: Heb je al eens gehoord van mensen die problemen hebben gehad met dingen die ze op hun profiel gezet hebben, foto’s bijvoorbeeld ? A: Neen ni echt, wel zo keer dat mensen keer uitgelachen worden met foto’s maar das gewoon voor de grap zeker! V: Denk je dat er gevaren verbonden zijn aan het internetgebruik in het algemeen? A: Gevaren? Kweet ni, ja misschien dat meiskes kunnen lastiggevallen worden door zo oude venten ofzo. V: Praten de leerkrachten op school soms over profielsites en gevaren die eraan verbonden zijn? A: Nee, die zeggen daar niks van , maar op school mogen we daar wel ni opzitten int computerlokaal.
33
R3 Geslacht: M Leeftijd: 14
Transcriptie interview: V: Waarom heb je een Netlog-account aangemaakt? A:Kheb dat eigenlijk nog ni zo lang, iedereen heeft dat en dan is dat wel leuk om keer naar foto’s te kijken enzo. V: Hoe vaak ben je online op Netlog, en wanneer het meest: A: Kzit daar eigenlijk ni zo veel op, kzit meer op Msn, kvind dat wijzer eigenlijk. V: Hoe vaak zit je ongeveer op Netlog per week? A: Zeker ni elke dag, zo om de twee dagen kijk ik gewoon es of er nieuwe foto’s of berichten zijn en dan sluit ik dat weer af. Kvind Msn wijzer, das makkelijker om te babbelen. V: Hoelang dan ongeveer? A: das dan een kwartierke ongeveer, maar das soms meer of minder, tis te zien of er veel nieuwe foto’s zijn en of ik veel berichten heb of ni… V: Gebruik je het om nieuwe mensen te leren kennen of om contact te onderhouden met vrienden? A: Das voor mijn eigen vrienden, ik leer daar ni echt andere mensen op kennen, kvind dat zo raar dat sommige mensen uw vriend willen worden en die kennen u zo totaal ni! Der was keer zo een meiske van 12 jaar die zo tegen mij begon van gij zijt wel nen leuke, maar ik kende die totaal ni, daar krijg ik het van, zo van die kleine kinderen die iedereen in hun lijst willen! V: Pas je je profiel vaak aan en wat doe je dan? A: Nee, kverander dat eigenlijk weinig, das altijd zelfde dat erop staat... V: Is je profiel openbaar of privé? A: Gewoon openbaar. V: Waarom openbaar? A: Ja, das bij iedereen openbaar… V: Is het profiel van je vrienden ook openbaar? A: Ja, iedereen dat ik ken zet hun profiel openbaar, das automatisch zo. V: Maar je kan dat profiel ook privé maken, weet je dat? A: Ja dat weet ik wel, maar kvind dat ni nodig, tis ni dat ik daar vree persoonlijke dingen op zet, totaal ni! V: Wat zet je allemaal op je profiel? A: Mij voornaam, mijn school, paar foto’s en das al.
34
V: En je e -mailadres of gsm nummer, waarom zet je dat er niet op? A: Nee want dan kunnen mensen dat ik ni ken dat ook zien en dat wil ik ni. Kwil ni dat er mij zo onbekenden zitten bellen ofzo, kword zot! V: Vind je het belangrijk om veel vrienden te het hebben in je lijst? A: Neen, das ni belangrijk. Kga geen mensen toevoegen die ik ni ken om 300 vrienden ofzo te hebben, das toch allemaal fake als ge die ni kent. V: Hoe bedoel je? A: Ja dat zijn gewoon mensen die ge toevoegt om gelijk veel vrienden te hebben maar eigenlijk kent ge die totaal ni! V: Accepteer jij nooit mensen die je totaal niet kent? A:Pff, nee dat doe ik ni ze! Ken der wel veel die dat wel doen, gewoon iedereen toevoegen dan zit ge met zo oude en vree jonge mensen in u lijst en ge praat daar dan toch ni mee! V: Spreek je soms af met mensen die je enkel kent van Netlog? A: Nee, ik ken iedereen die bij mij op mijn lijst staat. V: Dus je kent iedereen die op je lijst staat? A: Ja. V: Wie weet er allemaal dat je een Netlog profiel hebt? A: Mijn vrienden he… V: En je ouders, weten zij dat? A: Ja die weten dat ook denk ik maar tis ni dat die daar veel over vragen. V: Heb je een eigen pc waarmee je op Netlog kan zitten? A: ja ik heb de oude computer van mijn papa gekregen en die staat nu op mijn kamer; V: En welke computer gebruik je meestal ? A: Alleen mijn eigen computer, mijn papa zit zelf altijd op zijn computer. V: Zou je het erg vinden moesten uw ouders meekijken als je op Netlog zit? A: Bwa, ni super erg… die doen dat eigenlijk ni, die komen ver nooit op mijn kamer. V: Kunnen je ouders goed met internet en pc werken? A: Ja mijn papa kan alles met de computer en mijn mama die kan ook wel met de computer werken. V: Zeggen je ouders soms hoe lang je op internet mag en welke gegevens je wel en niet mag meedelen? A: Ze zeggen dat ik nooit persoonlijke gegevens op internet mag geven, maar voor de rest mag ik wel mijn goesting doen. V: Zoals wat? A: Ja, ons adres enzo en gsm nummer enzo, das gevaarlijk voor dieven want dan kunnen die alles van u te weten komen enzo.
35
V: Heb je al nieuwe mensen leren kennen via Netlog? A: Nee, kvind dat stom want ge kent die dan toch ni echt. V: Wissel je soms anderen gegevens uit zoals e-mailadres en gsm nummer? A: Al mijn vrienden hebben dat al dus ja, en aan mensen die ik ni ken geef ik dat ni. V: Ken je mensen die problemen hebben met dingen die ze op hun profiel zetten, foto’s ofzo? A: Neen, kdenk het toch ni, maar dat zal wel keer gebeuren zeker, maar ik ken ni direct iemand. V: Heb je daar zelf al problemen mee gehad? A: Nee, dat zou al raar zijn, der staat ver niks op bij mij! V: Denk je dat er gevaren verbonden zijn aan het internetgebruik in het algemeen, niet enkel Netlog maar ook andere sites? A: Ja, zo mensen die uw gegevens willen krijgen en dan dieven zijn en zo mensen die liegen over hun leeftijd enzo. V: Is het daarom dat je geen nieuwe mensen wilt leren kennen op Netlog? A: Ja, ook, kvind dat gewoon zo stom om met mensen dat ge ni kent te zitten babbelen op uw computer, das supersaai! En misschien willen die gewoon van alles te weten komen en dan uw huis komen leg halen! Ge weet nooit he! V: Zou je afspreken met iemand die je enkel van Netlog kent? A: Neen, want ik wil daar geen vrienden mee zijn op Netlog ook ni, ik wil alleen mijn vrienden op Neltog en de rest kan mij ni schelen. V : Waarom ? A : Gewoon, kvind dat stom om zogezegd nieuwe mensen te leren kennen opt internet en dan int echt ermee af te spreken, bij mij is dat meestal zo dat ik iemand leer kennen int echt en dan voeg ik of voegt dienen anderen mij toe op Netlog maar dan kennen we elkaar wel al he.. V: Wordt er op school gepraat over profielsites en geven leerkrachten tips over veilig internetgebruik? A: nee, nooit. Toch bij ons ni, misschien wel op een andere school.
36
R4 Geslacht: M Leeftijd: 14
Transcriptie interview: V: Waarom heb je een Netlog-account aangemaakt? A: Ja, kzit daar eigenlijk ni zo veel op, maar al mijn vrienden van op school hebben dat ook dus ja, kheb dat ook gedaan dan, das wel keer leuk. V: Hoe vaak ben je online op Netlog: A: Bwa, weinig, misschien één of twee keer per week, ge hebt dan ook zo mensen die daar elke dag kweetni hoe lang opzitten maar zo ene ben ik ni, ik kijk daar gewoon vlug keer op. V: Hoe lang zit je er dan op? A: Misschien een kwartier of minder, dat duur ni lang, gewoon keer kijken of ik berichten heb. V: Gebruik je het om nieuwe mensen te leren kennen of om contact te onderhouden met vrienden? A: kgebruik het gewoon ni veel, maar das dan wel met mijn eigen vrienden dat ik daar op zit, ni zo om mensen te leren kennen. V: Waarom niet om nieuwe mensen te leren kennen? A: Ja gewoon, kvind dat raar en kzit er toch ni veel op. V: Pas je je profiel vaak aan en wat doe je dan? A: Dat doe ik eigenlijk nooit, das al altijd het zelfde geweest, khou mij daar ni mee bezig, kvind dat zever zo constant uw profiel aanpassen, das voor mensen die geen leven hebben! V: Is je profiel openbaar of privé? A: Openbaar. V: Waarom openbaar? A: Pff, gewoon, dat stond zo en kheb dat maar zo gelaten, dat kan mij ni schelen dat iedereen dat ziet. V: Je kan je profiel ook privé zetten, weet je dat? A: Ja dat wetek wel maar kvind dat ni nodig, der staat niks privé op. V: Is het profiel van je vrienden ook openbaar? A: Ja kdenk dat wel dat de meeste ook en openbaar hebben, klet daar eigenlijk ni zo op. V: Wat zet je allemaal op je profiel? A: Weinig, alleen mijn naam, en mijn hobby’s. V: E-mailadres en gsm nummer, zet je dat er niet op? A: Nee ze, dat moet ni iedereen weten, kben daar tegen om zo privé dingen aan iedereen mee te delen dan zit ge zo met mensen op uw Netlog dat ge ni kent… 37
V: Vind je het belangrijk om veel vrienden te het hebben in je lijst? A: Neen, totaal ni, kzit daar toch ni veel op dan kan mij dat weinig schelen hoeveel dat er zijn. V: Accepteer je ook mensen die je totaal niet kent? A: Pff, nee, kheb dat vroeger nog keer gedaan maar nu doe ik dat ni meer, kheb die dan derna verwijderd, dat zijn zo mensen die om aandacht vragen! V: Spreek je soms af met mensen die je enkel kent van Netlog? A: Nee, daar hou ik mij ni mee bezig ze! Ik spreek alleen af met mensen die ik ken, wat hebt ge daar aan om met mensen af te spreken dat ge ni kent! V: Waarom doe je dat niet? A: Ja, gewoon, ge weet ni hoe die gaan zijn, sebiet ist zo nen seriemoordenaar ofzo, dat weet ge ni he! V: Heb je veel vrienden in uw lijst die je enkel van Netlog kent? A: Neen want kheb die allemaal verwijderd, daar zijt ge nu keer niks mee, das altijd gezever met zo’n mannen. V: Ouders en familie, weten die dat je een Netlog profiel hebt A: Ja, mij ouders weten dat wel, maar die kennen dat ni echt, die zijn daar ni mee bezig he… V: Heb je een eigen pc waarmee je op Netlog kan zitten? A: Ja een computer op mijn kamer omdat mijn ouders ni wilen dat ik spellekes speel op hun computer want dan liep die altijd vast enzo… V: Zou je het erg vinden moesten uw ouders meekijken als je op Netlog zit? A: Bwa, die mogen dat zien van mij…maar ze doen dat ni ze. V: Kunnen je ouders goed met internet en pc werken? A: Ja, gewoon, die kunnen hun plan wel trekken. Tis ni dat die daar superveel met bezig zijn maar zo af en toe keer. V: Zeggen uw ouders soms hoe lang je op internet mag en welke gegevens je wel en niet mag meedelen? A: Nee ze zeggen daar niks van, kmoet gewoon geen brol downloaden enzo… V: Hoe bedoel je? A: Ja, soms als ge filmkes ofzo download dat er daar een virus ofzo opzit, das al keer gebeurd en toen waren mijn ouders echt kwaad en nu mag ik ni meer om de computer beneden. V: Heb je al nieuwe mensen leren kennen via Netlog? A: Ni echt, zo mensen die ik ni kende heb ik gewist en nu doe ik dat ni meer… V: Wissel je soms anderen gegevens uit zoals e-mailadres en gsm nummer? A: Ni met mensen dak ni ken, das iets dat alleen mensen moeten weten die dak ken.
38
V: Stuur je soms foto’s of persoonlijke gegevens door naar mensen die je enkel van op Netlog kent? A: Nee. V: Waarom niet? A: Gewoon, ja, ge kent die toch ni, ik vraag dat ook ni aan mensen dak ni ken, wat zijt ge daar mee! V: Ken je mensen die problemen hebben met dingen die ze op hun profiel zetten, foto’s ofzo? A: Neen daar heb ik nog niks over gehoord, maar kzeg het, kben daar ni zo met bezig he. V: Heb je daar zelf al problemen mee gehad? A: Nee, totaal ni… V: Denk je dat er gevaren verbonden zijn aan het internetgebruik in het algemeen, niet enkel Netlog maar ook andere sites? A: Ja virussen enzo en profielvervalsing. V: Hoe ken je dat profielvervalsing? A: Kheb dat keer gehoord van ne maat dat er zo mensen opzitten die superoud zijn en die dan wilen afspreken met jonge meiskes! Kvind dat echt voos! V: Denk je dat er veel mensen zijn die liegen over hun leeftijd op profielsites? A: Ja, kweet ni, misschien wel… V: Zou je afspreken met iemand die je enkel van Netlog kent als je weet dat er mensen zijn die hun profiel vervalsen? A: Neen, maar ni daarvoor, kvind dat gewoon dom, ksnap ni dat mensen dat doen, dan zijn dat toch mensen die zelf geen vrienden hebben! V : Waarom denk je dat? A: Ja, anders spreekt ge toch gewoon af ment mensen die ge kent! V: Wordt er op school gepraat over profielsites en geven leerkrachten tips over veilig internetgebruik? A: Nee die zeggen daar niks van.
39
R5 Geslacht: M Leeftijd: 14
Transcriptie V: Waarom heb je een Netlog-account aangemaakt, A: Iedereen heeft dat, das plezant om keer naar foto’s van andere mensen te kijken… V: Hoe vaak zit je op Netlog? A: Alsk thuis kom vant school en meestal ’s avonds wat later nog keer voor dat ik ga slapen. V: Hoe lang dan ongeveer per dag? A: Pff, toch zeker een uur denk ik, soms nog langer. V: Waarvoor gebruik je Netlog het meeste? A: Kijken naar foto’s van iedereen en kzet er zelf ook wel regelmatig wat foto’s bij. Das eigenlijk als ge niks te doen hebt dat ge zo wat naar foto’s zit te kijken van uw vrienden enzo. V: Vind je het belangrijk om nieuwe mensen te leren kennen via Netlog? A: Ja kvind dat wel leuk, kvind dat gemakkelijker om via Netlog nieuwe mensen te leren kennen, ge begint dan gewoon wat te zeveren tegen elkaar, int echt is dat toch anders. V: Pas je je profiel vaak aan? A: Ben daar wel soms mee bezig, zo één keer per week verander ik es wat foto’s en soms den achtergrond. V: Is je profiel openbaar of privé? A: Openbaar V: Waarom openbaar? A: Das toch de bedoeling dat iedereen dat kan zien, als ge dat privé zet is dat gelijk dat ge geheimen hebt ofzo… bij mij zijn dat allemaal deftige foto’s enzo. V: Wat staat er allemaal op je profiel? A: Mijn voornaam en achternaam, mij school, dat in Drongen woon, hobby’s en muziek zo wat. V: Ook een e-mailadres of gsm nummer? A: Ja mijn e-mailadres ook wel, das gemakkelijk voor dan op Msn toe te voegen, mijn gsm nummer ni. V: Waarom geen gsm nummer? A: Ja, kwil nu ook ni dat iedereen mijn gsm nummer heeft en mij constant zit te bellen, zeker ni als dat mensen zijn die ge ni wijs vind… V: Vind je het belangrijk om veel vrienden te hebben op Netlog? A: Das ni dak dat vree belangrijk vind, maar das wel wijs! Dan kunt ge keer iedereen zijn foto’s zien enzo… 40
V: Als er mensen vragen om toegevoegd te worden doe je dat dan? A: Bwa, meestal doe ik dat wel dan kunt ge makkelijk nieuwe mensen leren kennen. V: Doe je dat ook als ze ouder of jonger zijn dan jij? A: Ja, kvind dat ni erg,der zit zelf een leerkracht van bij mij op school op mijn Netlog, kheb die dat toegevoegd maar eigenlijk zeg ik daar niks tegen, das wat raar eigenlijk dat dat uw leerkracht is. V: Mensen die je enkel via Netlog kent, zitten daar goeie vrienden bij? A: Der zijn der toch wel waar dat ik regelmatig keer mee praat op Msn ook… V: Vind je het erg als ouders of broers en zussen eens meekijken als je op Netlog zit? A: Ja dat vind ik echt ni leuk, zeker ni als mijn zus in de buurt is want die wil altijd weten wat ik aan het doen ben op Netlog, die wil dan foto’s van mijn maten zien enzo, maar ik wil ni dat die haar daar mee zit te moeien! V: Wie is er allemaal op de hoogte van je Netlog profiel? A: Mijn vrienden en mensen vant school zeker. V: Je ouders niet? A: Nee dat denk ik ni, die weten ni wat dat is Netlog en voor wat dat ge dat gebruik, das ni van hun tijd he. V: Op welke computer zit je het meest als je op Netlog zit? A: Der is maar één computer in die staat eigenlijk in de bureau maar das gelijk één geheel met de living dus daar is bijna altijd iemand in de buurt. V: Je hebt geen eigen computer? A: Neen, maar ik wil dat wel graag hebben, dan kan mijn zus beneden zitten en ik op mijn kamer, want nu ist altijd elk om beurt opt internet! V: Kunnen uw ouders goed werken met pc en internet? A: Neen, die kunnen wel keer een mailke sturen of iets zoeken op Google. V: Ze weten dus niet wat profielsites zijn en wat je daar me kan doen? A: Bwa, ik denk ni echt dat die weten hoe dat werkt want ze doen dat zelf ni en die vragen dar eigenlijk ook niks over… V: Leggen de ouders beperkingen op ivm internetgebruik? A: Nee, kmoet gewoon op tijd in mijn bed zitten tijdens de week. V: Heb je al nieuwe mensen leren kennen via Netlog? A: Ja, al veel. V: Voeg je die dan toe op Msn? A: Ja soms wel als ik die wijs vind, of die voegen mij toe want dat gebeurt ook wel regelmatig.
41
V: En gsm nummer, geef je dat dan? A: Ni direct maar als ik die al tijdje ken dan zou ik dat wel es durven doen. V: Heb je al iemand ontmoet in het echt? A: Ja, kheb der sommige al int echt gezien maar dan via iemand dat ik ken. Ni zo alleen mee afgesproken, der was nen vriend van mij bij. V: Dus via een gemeenschappelijke vrienden heb je die in het echt leren kennen? A: Ja, die was keer mee met nen vriend van mij en zo heb ik die ook int echt gezien want die zat al op Neltog bij mij en nu spreken wij veel samen of ook. V: Heb je ook al iemand leren kennen die niemand van je vrienden kent en waarmee je in het echt mee hebt afgesproken? A: Ja, één keer, dat was eigenlijk een meiske die ook toevallig in mijn straat woont, die had mij toegevoegd en dan kwamen we te weten dat we in de zelfde straat woonden en den hebben we es afgesproken opt pleintje. V: Zou je dat nog doen in het vervolg als je iemand nieuw leert kennen? A: Ja kdenk dat wel, als die iemand van in de buurt is, kga daar wel ni voor naar den andere kant van land gaan ook. V: Heb je dan geen schrik dat iemand die zeg dat hij of zij 14 is dat hij in het echt veel ouder is? A: Bwa nee, dat zou ik nu wel doorhebben ze, mensen van boven de twintig voeg ik ni toe als ik die ni ken. Der moeten wel geen oude mensen op mijn Netlog zitten. V: Als mensen die je niet kent vragen om persoonlijke gegevens of foto’s door te sturen, zou je dat doen? A: Nee, kmoet er toch al keer mee gepraat hebben en ze al beetje kennen anders is dat raar. V: Heb je al es gehoord van mensen die problemen hebben gehad met dingen die ze op hun profiel gezet hebben? A: Ja zo meiskes die foto’s op hun Netlog zijn dat die zo vree geschminkt zijn enzo en das dan zo belachelijk als ge zo ni zijt int echt! Die willen der dan ouder uit zien en ze denken dan dat mensen dat ni doorhebben en daszo belachelijk! V: Waarom denk je dat mensen daar mee lachen? A: Ja das toch stom als ge u anders voordoet dan dat ge zijt, zeker als er zo mensen zijn die u int echt kennen van op school ofzo en weten dat ge zo ni zijt! V: Heb jij daar al problemen mee gehad? A: Nee, ik zou zo geen belachelijke foto’s op mijn profiel zetten! V: Denk je dat er gevaren verbonden zijn aan het internetgebruik in het algemeen? A: Ja kdenk dat wel zeker… V: En wat denk je dat die gevaren zijn? A: Zo virussen enzo die doorgestuurd worden, of als ge zo iets van een wedstrijd opent dat ge met nen virus zit.
42
V: Denk je dat er nog andere gevaren zijn buiten virussen, gevaren die met profielsites te maken hebben bijvoorbeeld? A: Ja, … misschien mensen die gepest worden, door foto’s ofzo, ja kweet ni goed eigenlijk… V: Zijn er op school soms leerkrachten die over profielsites praten of tips geven voor veilig internetgebruik? A: Nee daar heb ik toch nog nooit iets van gehoord.
43
R6 Geslacht: M Leeftijd: 15
Transcriptie interview: V: Waarom heb je een Netlog-profiel aangemaakt? A: Ja, gewoon, omdat dat wijs is, iedereen heeft dat eigenlijk. V: Zit je regelmatig op Netlog en wanneer het meeste? A: Meestal elke dag na school en int weekend ook, dan wat langer wel. V: Hoe hoeveel tijd per week besteed je aan Netlog? A: In de week na school elke keer een uur en int weekend hangt het er van af hoeveel tijd ik heb, alsk ni veel te doen heb zit ik er soms wel 2 tot 3 uur op int weekend. V: Waarvoor gebruik je Netlog het meeste? A: Gewoon om met de vrienden te praten en wat onnozel doen met commentaren op foto’s enzo. V: Vind je het belangrijk om nieuwe mensen te leren kennen via Netlog? A: Belangrijk ni echt maar das ook wel keer leuk om andere mensen te leren kennen. V: Is je profiel openbaar of privé? A: Gewoon openbaar. V: Waarom openbaar? A: Ja omdat iedereen dat dan kan zien, das de bedoeling dat iedereen dat kan zien. V: Welke info zet je op uw profiel? A: Mijn naam, mijn e-mail, mijn leeftijd, mijn school waar ik zit en en zowat mijn hobby’s ook. Ah ja en ook nog wat foto’s … V: Waarom geen adres of gsm nummer? A: Ja dan kunt ge daar ook problemen mee krijgen want als uw profiel openbaar is kan iedereen dat zien he, das ook ni de bedoeling om alles vrij te geven! V: Vind je het belangrijk om veel vrienden te hebben op Netlog? A: Bwa, kvind dat ni noodzakelijk, maar kheb wel veel vrienden op Netlog! V: Voeg je zomaar iedereen toe als vriend? A: Nee kga ni zomaar iedereen gaan toevoegen zeker ni alst zo oudere zijn…maar wel zo mensen dak ni goed ken of dak alleen nog maar keer heb gezien. V: Dus als er gemeenschappelijke vrienden zijn of je hebt ze al eens gezien voeg je ze toe? A: Ja dan wel, dan kunt ge die wat beter leren kennen he…
44
V: Zijn de vrienden die je enkel via Netlog kent goeie vrienden? A: Bwa der zijn der ni veel die ik enkel op Netlog ken en ik zeg daar ook ni veel tegen eigenlijk… V: Zou je het erg vinden moesten je ouders of broers en zussen meekijken als je op Netlog zit? A: Pff, die doen dat eigenlijk ni omdat ik op mijn kamer op mijn laptop zit en die komen daar ni echt, maar moesten ze echt zo meekijken en vragen zouk dan nu wel beu vinden. V: Wie is er op de hoogte van uw Netlog-profiel? A:Mijn familie en mijn vrienden, maar mijn ouders weten dat gewoon maar die kennen dat eigenlijk ni echt. V: Kunnen uw ouders goed werken met internet en de pc in het algemeen? A: Die kunnen zo wel keer iets opzoeken maar die doen daar ni veel mee, ze werken ook ni met een pc opt werk. V: En weten ze wat profielsites zijn? A: Ja, zo ongeveer, die weten dat ge met uw vrienden kunt praten en dat ge daar foto’s op kunt zetten maar voor de rest kennen ze dat ni echt. V: Leggen ze jou beperkingen ivm internetgebruik op en geven ze tips wat je beter niet doet? A: Nee ni echt, maar alsk veel werk heb voor school of in de examens hebben ze ni graag dak op internet zit omdat ze dan denken dat ik ni genoeg werk voor school… V: Als je nieuwe mensen leert kennen geef je dan e-mailadres en gsm nummer om verder mee te praten? A: Soms geef ik mijn e-mailadres dan kunnen we op Msn praten en mijn gsm geef ik soms wat later, alsk er echt goed mee overeenkom alleen maar. V: Zijn er mensen die je via Netlog hebt leren kennen waar je al mee afgesproken hebt? A: Ja kheb al wat nieuwe mensen leren kennen en met sommige heb ik al keer afgesproken maar dan is dat met gemeenschappelijke vrienden want zo totaal onbekenden heb ik ni op mijn Netlog. V: En zou je met totaal onbekenden ook afspreken? A: Bwa neen, dat denk ik ni, das wa vreemd vind ik… V: Waarom vind je dat vreemd? A: Ja als ge die zelf ni kent int echt en ook geen vrienden van u is dat toch wat raar, want ge weet ni wie daar gaat staan he. V: Stuur je soms gegevens of foto’s naar mensen die je niet kent? A: Gewoon vreemden die mij aanspreken op Netlog? Nee dat doe ik ni.. V: Waarom niet? A: Ja omdat ge ni weet wie dat is, die kunnen daar dan misschien misbruik van maken…
45
V: Hoe bedoel je misbruik? A: Ja kweet ni, gewoon aan uw deur staan ofzo of constant bellen, dat wil ik ni dat mensen zich zo opdringen… V: Heb je al gehoord van mensen die problemen hebben om iets wat ze op hun profiel gezet hebben? A: Nee daar heb ik nog niks van gehoord eigenlijk, toch ni bij mijn vrienden, misschien dat dat bij andere mensen wel gebeurt. V: Heb je daar zelf al problemen mee gehad? A: Nee, totaal ni, ik zet daar nu wel geen dingen op die ni kunnen. V: Denk je dat er gevaren verbonden zijn aan het internetgebruik ik het algemeen? A: Ja dat wel maar meer bij jonge kinderen denk ik, daarom dat ge maar vanaf 14 jaar op profielsites moogt denk ik. V: Wat denk je da dat de gevaren zijn voor jongere kinderen? A: Ja gewoon, dat die zowat naïef zijn en vanalles doorsturen naar vreemden ofzo, of der mee afspreken misschien… V: Dus je denkt dat enkel jonge kinderen gevaar lopen op internet? A: Ja, dat denk ik wel, die staan daar ni bij stil, die doen alles wat mensen hun vragen denk ik, als ge al wat ouder zijt dan beseft ge dat ge dat beter ni doet. V: Hoe weet je dan dat je dat beter ni doet, heeft iemand jou hierover ingelicht? A: Nee ni echt maar ik denk daar over na en jonge kinderen ni zo veel zeker. V: Krijg je soms van leerkrachten tips om veilig om te gaan met internet? A: nee daar heb ik nog nooit iets over horen zeggen bij ons opt school.
46
R7 Geslacht: M Leeftijd: 15
Transcriptie V: Waarom heb je een Netlog-account aangemaakt? A: Ja, iedereen heeft dat, das wijs voor foto’s op te zetten en naar foto’s te kijken V: Zit je vaak op Netlog? A: Zo elke dag keer, als ik van school kom… V: Hoe lang dan ongeveer per dag? A: Ja toch wel een half uur per dag ongeveer, soms wat langer, tis te zien hoe interessant het is… V: In het weekend wat langer dan? A: Bwa, als ik mij verveel, maar tis dan ook voetbal enzo dan heb ik ni zo veel tijd… V: Wat doe je meestal als je op Netlog zit? A: Naar foto’s van maten kijken, kvind dat wel wijs om daar commentaar op te geven…kvind dat wel grappig. V: Vind je het belangrijk om nieuwe mensen te leren kennen via Netlog of gebruik je het meer om met je eigen vrienden te praten? A: Das wel keer leuk maar kpraat eigenlijk meeste met vrienden vant school en de voetbal. V: Pas je vaak je profiel aan? A: Nee ni veel, kvind da ni belangrijk eigenlijk, soms keer nen andere foto maar eigenlijk doek dat ni veel. V: Is je profiel openbaar of privé? A: Openbaar denk ik… V: Waarom openbaar? A: Ja der staat daar ver niks op en iedereen mag dan zien ze, staat niks speciaal op. Ver iedereen zet dat openbaar. V: Welke gegevens zet je op uw profiel? A: Mijn voornaam, paar foto’s, hobby’s, gemeente waar dak woon, niks speciaal… V: Waarom geen e-mail en gsm nummer? A: Ja dan kan iedereen dat zien, kben ni zot ze, en dan ganse tijd opgebeld worden zeker! V: Vind je het belangrijk om veel vrienden te hebben op Netlog? A: Dat interesseert mij ni ze, dat zijn gewoon mijn maten die daar op zitten, mensen dat ik ni ken, dat interesseert mij ni. Kben ni zo enen die 500 vrienden op Netlog wilt.
47
V: Dus als iemand vraagt om toegevoegd te worden maar je kent die niet, ga je dat niet doen? A: Nee, alsk die totaal ni ken doe ik dat ni, maar zo van keer te zien, of vrienden van mijn maten wel. V: Dus als er gemeenschappelijke vrienden zijn voeg je die wel toe? A:Ja dan doek dat wel, dan kan ik die nog verwijderen alst tegenvallers zijn he. V: Heb je veel vrienden op Netlog die je niet in het echt kent? A: Nee, iedereen die op mijn Netlog zit ken ik wel… V: Vind je het vervelend als mensen, ouders of broers of zussen, in de buurt rondlopen als je op Netlog zit? A: Bwa, dat valt mee, maar ze moeten dan wel ni constant op mijn vingers zitten kijken… V: Wat doen je ouders dan? A: Mijn ma kan soms zo vragen, wie is dat en wie is dat, da is er wel te veel aan ze! V: Wie is er allemaal op de hoogte van je Netlog-profiel? A: Kweet ni, iedereen op mijn Netlog al zeker… V: En je ouders? A: Ja kweet ni, die weten wel dak op internet zit maar ofdat die weten dak op Netlog zit dat weet ik ni, kdenk dat die dat zelf ni kennen! V: Heb je een eigen pc en op welke pc zit je het meeste op Netlog? A: Ik heb een eigen laptop en dan zit ik meestal op mijn kamer, daar zit ik op mijn gemak… V: Kunnen je ouders goed met pc en internet werken? A: Ni speciaal, die kunnen zo wel keer iets opzoeken maar ze zijn daar ni echt mee bezig denk ik…zo de gewone dingen kunnen die wel. V: Leggen je ouders beperkingen op ivm internet en zeggen ze dat je bepaalde dingen niet mag doen? A: Nee die zeggen daar niks op, gewoon dat ni moet overdrijven met te lang op internet te zitten V: Maar ze zeggen niet dat je bepaalde dingen niet mag doen op internet? A: Neen…die trekken hun dat ni aan… V: Heb je al veel nieuwe mensen leren kennen op Netlog? A: Via gemeenschappelijke vrienden wel maar ni zo een totaal onbekende V: Als je iemand leuk hebt leren kennen op Netlog, voeg je die dan soms toe op Msn of geef je je gsm nummer? A: Ni echt, soms keer mijn e-mailadres maar ni toevoegen op Msn, kheb daar niks aan… V: Waarom voeg je die nie toe op Msn? A: Pff, kheb daar niks aan, al dat gepraat altijd, kword daar zot van…
48
V: En wanneer geef je soms uw gsm nummer? A: Bijna nooit, soms es alsk iemand al goed ken om keer af te spreken ofzo… V: Heb je al met iemand afgesproken die je via Netlog hebt leren kennen? A: Ja dat gebeurt, als dat zo maten van mijn maten zijn dan komt ge die keer tegen in het echt als ge samen keer weg gaat… V: Dus met mensen die je niet via gemeenschappelijke vrienden kent heb je nog ni afgesproken? A: Neen dat vind ik stom, kheb daar echt geen nood aan! V: Als onbekenden vragen om persoonlijke gegevens door te sturen op Netlog, foto’s ofzo, doe je dat dan? A: Nee dat doe ik ni. V: Waarom niet? A: Alsk die ni ken moeten die toch niks van mij weten ook… V: Heb je al gehoord van mensen die problemen hebben gehad met dingen die ze op hun profiel gezet hebben? A: Ja das meestal zo bij de meiskes, die zetten daar dan keer een foto in bikini op ofzo en dan krijgen die daar commentaar op, dan is dat meestal uit jaloezie dat die dat doen, daar hou ik mij ni mee bezig ze! V: Heb je daar zelf al problemen mee gehad? A: Nee ze, der staan alleen deftige dingen op mijn profiel! V: Denk je dat er gevaren verbonden zijn met het internetgebruik in het algemeen? A: Pff, ja zeker V: Wat denk je dan dat die gevaren zijn? A: Ja dat zo meiskes afspreken met nen gast en dan is die 50 jaar ofzo. Das vooral bij jonge kinderen die nog naïef zijn zeker… V: Hoe weet je dat die gevaren bestaan, ken je mensen die dat al meegemaakt hebben? A: Nee, ik ken er geen maar kheb daar al wel es iets van gelezen enzo… V: Let je daar dan extra op als je weet dat zulke gevaren bestaan? A: Ni extra, ik zou dat ni tegenkomen, ik weet wel wat kan en ni, als ge gewoon keer nadenkt weet ge dat toch! V: Wordt er op school door leerkrachten soms gepraat over profielsites, tips gegeven over wat je beter niet doet op internet? A: Neen nog niks van gehoord… V: Hoe kom je er bij dat je beter geen e-mailadres of gsm nummer vrijgeeft in je profiel? A: Ja gewoon… gezond verstand zeker!
49
R8 Geslacht: M Leeftijd: 15
Transcriptie interview: V: Waarom heb je een Netlog-account aangemaakt? A: Voor de vrienden en om foto’s te zien… V: Hoe vaak ben je online op Netlog, en wanneer het meest: A: Redelijk weinig, paar keer per week, gewoon es kijken of er iets nieuws is... kben daar ni zo veel mee bezig… V: Gebruik je Netlog voornamelijk om nieuwe mensen te leren kennen of om contact te onderhouden met vrienden? A: Voor met mijn vrienden te praten, zo via Netlog nieuwe mensen leren kennen doe ik ni echt… V: Waarom niet? A: Kben daar gewoon ni mee bezig, ik zit er alleen op met mijn eigen vrienden, kvind dat ni nodig nieuwe mensen via Netlog te leren kennen, das zo hopeloos…das voor mensen die zelf geen vrienden hebben! V: Pas je je profiel vaak aan en wat doe je dan? A: Af en toe ne keer, maar ksteek daar echt ni veel tijd in. V: Wat verander je er dan aan? A: Pff… ne keer een andere foto ofzo maar ni zo vaak… V: Is je profiel openbaar of privé? A: Openbaar V: Waarom openbaar? A: Kben daar ni zo mee bezig en er staat ni veel op, dan mag dat wel openbaar zijn van mij. V: Is het profiel van je vrienden ook openbaar? A: Ja van bijna iedereen da ik ken… V: Wat zet je allemaal op je profiel? A: Mijn naam, mijn hobby’s en mijn school alleen maar. V: E-mailadres en gsm nummer niet? A: Nee dat zet ik er ni op… V: Waarom zet je die gegevens niet op je profiel? A: Omdat mijn profiel openbaar is, dan kan iedereen dat zien, mijn vrienden weten dat toch al, dus mensen die ik ni ken moeten dat ni weten…
50
V: Vind je het belangrijk om veel vrienden te het hebben in je lijst? A: Neen, kvind dat totaal ni belangrijk, der zijn zo mensen die superveel vrienden hebben maar die kennen den helft toch ni! Kvind dat echt zielig als ge zo uw vrienden moet zoeken opt internet! V: Accepteer je mensen die je niet kent? A: Nee, alleen mensen die ik ken of toch al keer heb gezien…anders is dat zo raar, kzou der dan toch niks tegen zeggen… V: Zijn dat dan vrienden van vrienden? A: Ja meestal wel ja. V: Spreek je soms af met mensen die je enkel kent van Netlog? A: Nee, der staat niemand in mijn lijst dat ik ni ken int echt, dus nee. V: Waarom doe je dat niet? A: Gewoon omdak mij daar ni met bezig hou, alleen mensen die ik ken zitten op mijn Netlog. V: Ouders en familie, weten die dat je een Netlog profiel hebt? A: Ja ik weet dat eigenlijk ni, die weten dat ik daar op zit maar kweet ni of die weten dat dat Netlog is en of die weten wat dat is. V: Heb je een eigen pc waarmee je op Netlog kan zitten? A: ja mijn laptop. V: Gebruik je enkel die of ook een gemeenschappelijke pc? A: Alleen mijn laptop. V: Waarom gebruik je enkel uw laptop en niet de gemeenschappelijke computer? A: Ja das gewoon omdat ik dan meer rust heb alsk op mijn laptop op mijn kamer zit, beneden ist altijd druk. V: Zou je het erg vinden moesten uw ouders meekijken als je op Netlog zit? A: Ik zit dan op mijn kamer dus veel last heb ik daar ni van, dus als er keer iemand binnen komt vind ik dat ni erg. Maar moesten die nu constant meekijken zou ik dat ni zo leuk vinden, nee. V: Kunnen je ouders goed met internet en pc werken? A: Neen die zitten bijna nooit op internet, zeker mijn ma ni…mijn pa kan nog wel keer iets opzoeken of zo keer de krant lezen op internet. V: Zeggen je ouders soms hoe lang je op internet mag en welke gegevens je wel en niet mag meedelen? A: Nee die laten mij wel doen, kmoet gewoon op tijd in mij bed zitten zeggen ze maar voor de rest zeggen ze er niks van… V: Heb je al nieuwe mensen leren kennen via Netlog? A: Ni echt nieuwe mensen leren kennen, maar zo wel mensen dak kende van keer te zien beter leren kennen omdat ik er dervoor nog ni veel mee gesproken had en dan via Netlog keer mee beginnen praten.
51
V: Wissel je soms anderen gegevens uit zoals e-mailadres en gsm nummer? A: Nee ni echt, maar mijn vrienden weten dat toch al… kheb dat misschien al 2 keer gedaan, en dat zijn dan vrienden van mijn vrienden die ik al keer had gezien en die om Neltog zitten, als dat wijze gasten zijn dan wil ik daar wel nog keer mee afspreken. V: Stuur je soms foto’s of persoonlijke gegevens als mensen die je niet kent dat vragen? A: Nee, dat doe ik ni en das mij ook nog ni gevraagd ze! V: Ken je mensen die problemen hebben met dingen die ze op hun profiel zetten, foto’s ofzo? A: Nee, daar heb ik nog ni echt iets van gehoord V: Heb je daar zelf al problemen mee gehad? A: Nee, dat ook ni… V: Denk je dat er gevaren verbonden zijn aan het internetgebruik in het algemeen? A: Ja dat kan, als ge ni goed uw verstand gebruikt kan dat wel… V: Wat zijn dan mogelijke gevaren denk je? A: Soms als ge zo op sites zit dat er zo op uw scherm komt dat ge iets gewonnen hebt, maar das gewoon zever! Dan zit ge met nen virus of dan willen ze u iets aansmeren, das echt zakzetterij, die zijn op u geld uit! V: Denk je dat er daarnaast nog gevaren zijn? A: Ja, misschien pedofielen die opt internet zitten ofzo…maar das dan meer een gevaar voor jonge kinderen die dan zo een adres ofzo geven aan mensen die ze ni kennen. V: Zou je ooit afspreken met iemand die je enkel van Netlog kent? A: Dat denk ik ni, kvind dat leuker om mensen int echt te leren kennen en dan nog op Netlog wat beter te leren kennen dan omgekeerd… das zo onpersoonlijk. V : Waarom? A : Ja op Netlog is dat toch anders ze…kvind dat makkelijker int echt, kvind dat zo raar om met iemand te praten die ge ni echt kent. V: Wordt er op school gepraat over profielsites en geven leerkrachten tips over veilig internetgebruik? A: Nee daar wordt niks over gezegd.
52
R9 Geslacht: M Leeftijd: 16
Transcriptie V: Waarom heb je een Netlog-account aangemaakt? A: Omdat iedereen van mijn vrienden dat heeft. V: Hoe vaak zit je op Netlog? A: Elke dag bekijk ik dat wel eens of dat er iets nieuws is. V: Hoe lang zit je er dan ongeveer op? A: Hangt ervan af, soms een half uur, soms een uur. V: Waarvoor gebruik je Netlog het meeste? A: Met de vrienden praten en naar de foto’s kijken. V: Vind je het belangrijk om via Netlog nieuwe mensen te leren kennen? A: Das wel leuk maar tis vooral om met mijn vrienden van school en de voetbal enzo te praten. V: Pas je uw profiel regelmatig aan? A: Khou mij daar soms keer mee bezig als ik mij verveel ofzo… V: Wat verander je dan? A: Meestal andere foto’s opzetten en soms keer de achtergrond. V: Is je profiel openbaar of privé? A: Openbaar. V: Waarom openbaar? A: Omdat mensen die mij kennen mij kunnen vinden en mij toevoegen op Netlog. V: Dus je hebt bewust je profiel openbaar gemaakt? A: Ja want iedereen doet dat, dat staat zo ingesteld als ge een profiel aanmaakt. V: Maar je weet toch dat je dat ook privé kan zetten? A: Ja dat weet ik maar kvind dat ni nodig, iedereen mag dat zien, hoe meer hoe beter!! V: Welke gegevens geef je vrij in je profiel? A: Voornaam, achternaam, dat ik rond Gent woon, mij hobby’s en mijn e-mailadres… V: Waarom geen gsm nummer en adres? A: Ja das teveel van het goeie, kendet, dat word ik ganse tijd gebeld enzo en der moet hier niemand aan mijn deur komen staan ook dak ni ken!
53
V: Vind je het belangrijk om veel vrienden te hebben op Netlog? A: Bwa, kvind dat wel wijs om veel vrienden op Netlog te hebben, dat wil dan toch zeggen dat ge beetje populair zijt! V: Hoeveel vrienden heb je dan? A: Toch meer dan 100! Das ni slecht he… V: En ken je die allemaal in het echt? A: Der zitten der ook paar bij dat ik ni int echt ken, dat zijn dat meestal ook supporters van Gent… V: Als er mensen zijn die vragen om toegevoegd te worden maar je kent ze totaal niet, doe je dat dan? A: Ja, soms, maar ni iedereen, zo mensen die superjong en superoud zijn die voeg ik wel ni toe, als ze er normaal uit zien dan wel… V: Hoe bepaal je dat dan of ze er normaal zijn. A: Ja het profiel he, als dat ook voetballers of supporters van Gent zijn voeg ik die wel toe want dan kunt ge over de voetbal praten he en commentaar geven enzo… V: Zitten er mensen bij die je enkel kent van op Netlog, dus die je nog nooit gezien hebt? A: Ja, een paar. V: Hoeveel ongeveer? A: Misschien vijftien… V: En als die nu eens vragen om in het echt af te spreken, doe je dat dan? A: Ja soms doen we dat keer als we naar een match gaan kijken, dan ben ik daar ook met mijn maten he, dus alst nen raren is, is dat geen probleem! V: Zou je ook op een andere plaats afspreken, alleen bijvoorbeeld? A: Nee, liever ni, als dat tegenvalt dan staat ge daar, als dat op de voetbal is dan ken ik er daar nog veel he! V: Als je die mensen in het echt gezien hebt, zijn dat dan ook goeie vrienden geworden? A: Bwa, sommige wel, die zie ik dan regelmatig op de voetbal. V: Vind je het vervelend als mensen, ouders of broers en zussen, in de buurt zijn terwijl je op Netlog zit? A: Ja, dat haat ik als ze mij komen storen he! Dan zit ik daar in de bureau en komt iedereen daar binnenlopen, vooral mijn zus zit dan zo mee te kijken naar foto’s enzo. V: Wie weet er allemaal dat je een Netlog-profiel hebt? A: Iedereen op de voetbal en op school, mijn vrienden he. V: Weten je ouders dat? A: Ja die weten dat. V: Weten zij wat dat inhoudt een profielsite? A: Ze weten dat dat iets is om met uw vrienden te praten en dat daar foto’s op staan.
54
V: Kunnen je ouders goed met internet en de computer werken? A: Bwa, de basis dingen, zoals keer iets opzoeken, maar die besteden daar ni veel tijd aan. V: Op welke computer zit je het meest op Netlog? A: Wij hebben een computer in de living en ik heb een laptop, ik zit meestal op mijn laptop op mijn kamer en mijn broer in de bureau, maar als ik beneden ben gebruik ik die computer ook soms es. V: Waar zit je het liefst en waarom? A: Liefst op mijn kamer want daar zit ik meer op mijn gemak, en dan zet ik een muziekske op, als ik dat beneden doe vinden mij ouders dat storend als ze naar tv kijken ofzo. V: Leggen je ouders beperkingen op ivm internetgebruik, tijdsbeperkingen , of welke gegevens je wel en niet mag vrijgeven? A: Nee, ik mag altijd op internet maar mijn school mag er ni onder lijden zeggen mijn ouders. V: En geven ze ook tips over hoe je met internet moet omgaan, wat je wel of niet mag doen, of wat gevaarlijk kan zijn? A: Ni echt, maar ik mag wel ni te veel muziek downloaden anders zitten we over onze limiet en daar kunnen ze ni mee lachen en dan moet ik dat bijbetalen. V: Als je nieuwe mensen leert kennen op Netlog voeg je die dan toe op Msn of geef je je e-mailadres of gsm nummer? A: Af en toe keer als ik eens wil afspreken ofzo op de voetbal dan geef ik mijn gsm nummer dan kunnen we makkelijker afspreken. V: Heb je al mensen die je via Netlog hebt leren kennen in het echt ontmoet? A: Ja op de voetbal, supporters van Gent die ik heb leren kennen op Netlog en dan heb ik die op de voetbal int echt gezien, dat zijn ook gasten van mijn leeftijd en dan gaan we samen naar de voetbal en op Netlog praten we daar ook over. V: Heb je al van mensen gehoord die problemen hebben gehad met dingen die ze op hun profiel gezet hebben? A: Pfff, nee. V: Heb je daar zelf al problemen mee gehad? A: Nee ni echt, soms dat mensen dermee lachen dat ik supporter van Gent ben omdat die voor een andere ploeg zijn , maar das voor te lachen he, dat trek ik mij ni aan! V: Denk je dat er gevaren verbonden zijn aan het internetgebruik algemeen? A: Ja, soms wel… V: Aan welke problemen denk je dan? A: Kheb al ker gehoord van zo jongere kinderen die dan afspreken met iemand dat ze van op Netlog kennen en dan is die eigenlijk iemand die veel ouder is! V: En wat denk je dat je daar aan kan doen? A: Ja, kdenk gewoon ni zo naïef zijn, en ni met mensen afspreken die ge ni kent en dan zeker ni alleen.
55
V: Maar jij hebt toch ook al met mensen afgesproken die je enkel kende van op Netlog? A: Ja das waar, maar das anders he, das op de voetbal he, daar zijn veel mensen en ook vrienden van mij, dan kant er u niks gebeuren he! V: Dus moest iemand willen afspreken met jou alleen ergens waar geen andere mensen zijn, zou ja dat dan zoen? A: Zot! Nee ze dat zou ik ni doen! V: Wordt er op school soms gepraat over profielsites of tips gegeven ivm veilig internetgebruik? A: Nee…
56
R10 Geslacht: M Leeftijd: 16
Transcriptie V: Waarom heb je een Netlog-account aangemaakt? A: Eigenlijk omdat iedereen op de voetbal dat had en dan heb ik dat ook aangemaakt, das dan gemakkelijk om met elkaar te praten en af te spreken enzo… V: Hoe vaak zit je ongeveer op Netlog? A: Bijna elke dag, meestal ’s avonds, das dan gewoon vlug keer kijken… V: En hoe lang dan? A: Bwa, das soms keer vijf minuten en soms keer een half uur, tis te zien hoeveel tijd ik heb en of het interessant is. V: Kan je er een gemiddelde tijd per week op plakken? A: Kdenk dat dat dan ongeveer één uur tot één en een half uur zal zijn per week. V: Waarvoor gebruik je Netlog vooral? A: Eigenlijk het meeste om es naar foto’s te kijken, ik zet er zelf ni veel op maar tis wel wijs om keer de foto’s van de vrienden ze bekijken, dan geef ik er ook grappige commentaar op! V: Gebruik je het ook om nieuwe mensen te leren kennen? A: Neen, ni echt, das vooral voor mijn maten van de voetbal omdat die daar ook opzitten. V: Verander je uw profiel vaak? A: Nee, kben daar ni mee bezig, daar staat één foto op en die blijft er altijd op staan. V: Vind je dat niet belangrijk om je profiel aan te passen? A: Bwa, nee, eigenlijk ni, ik laat dat altijd hetzelfde… V: Verander je je foto soms? A: Nee, er staat één foto op en ik heb die nog nooit veranderd. V: Is je Netlog-profiel openbaar of privé? A: Openbaar. V: Waarom openbaar? A: Omdat er niks persoonlijk op staat, ik heb daar geen problemen mee dat iedereen dat kan zien. V: Vind je heb belangrijk dat je via Netlog Nieuwe mensen kan leren kennen? A: Nee, ik gebruik dat ni echt om nieuwe mensen te leren kennen. V: Hebben de meeste van je vrienden een openbaar profiel? A: Ja, iedereen denk ik. Ja kdenk dat wel dat die allemaal een openbaar hebben…
57
V: Welke gegevens geef je vrij in je profiel? A: Der staat echt ni veel op mijn profiel, mijn voornaam, mijn school en mijn hobby’s… V: Waarom geen adres of gsm nummer? A: Kvind ni dat iedereen dat moet kunnen ziet, das toch enkel uw vrienden die dat weten… V: Vind je het belangrijk om veel vrienden te hebben op Netlog? A: Nee, da kan mij echt ni schelen, ik wil alleen maar mensen die ik ken, wat zijt ge der mee als dat allemaal onbekenden zijn daar heb ik niks tegen te zeggen! V: Dus als mensen die je niet kent het vragen accepteer je die niet? A: Ja, mensen die ik niken voeg ik ni toe… V: Ook ni als het vrienden van vrienden zijn? A: Ja dan wel, als dat iemand is dat ik al es gezien heb mij nen maat dan voeg ik die soms wel toe… V: Heb je vrienden op Netlog die je niet in het echt kent? A: Bwa, der zijn paar mensen die ik ken van keer te zien, die ken ik ni goed en daar zeg ik eigenlijk ook ni veel tegen, maar der is wel niemand in mijn lijst dak totaal ni ken. V: Zou je het erg vinden als ouders en broers of zussen meekijken terwijl je op netlog zit? A: Bwa, die laten mij gerust… V: Heb je een eigen computer en zit je dan op je kamen of in aparte ruimte op Netlog? A: Ik heb een laptop en dan zit ik op mijn kamer. V: Zit je dat liever alleen op je kamer op Neltog of zou je liever ergens zitten waar iedereen rondloopt? A: Ja dan wel liever op mijn kamer, dan heb ik toch wat privacy. Tis ni dat die ni mogen weten wa ik doe ofzo, maar dan zit ge toch meer gerust gelaten. V: Wie is er allemaal op de hoogte van je Netlog-profiel? A: Mijn vrienden V: Je ouders ook? A: Ja die weten dat ook wel. V: Kunnen uw ouders goed werken met internet en Pc? A: Ja die kunnen daar goed mee werken. V: Leggen je ouders beperkingen op in verband met internetgebruik? Tips ivm wat je in je profiel mag zetten en wat niet? A: Ni echt, vroeger hebben ze wel nog gezegd dat ik geen adres ofzo op internet mag vrijgeven of onze telefoonnummer en dat ge ni moet meedoen aan die wedstrijden op internet omdat dat vol virussen zit!
58
V: Als je nieuwe mensen leert kennen op Netlog voeg je die dan toe op Msn of geef je uw e-mailadres of gsm nummer? A: Nee, ik geef dat alleen aan mij goeie vriednen. V: Heb je al eens afgesproken met iemand die je enkel via Netlog kent? A: Nee, want ik ken iedereen die op Netlog zit. V: Zou je dat in de toekomst wel eens doen? A: Nee, dat zegt mij echt niks! V: Als mensen die je niet kent vragen of persoonlijke gegevens of foto’s door te sturen doe je dat dan? A: Neen, dat doe ik ni, der heeft mij dat zelf nog nooit iemand gevraagd… V: Waarom niet zou je dat niet doen? A:Das om miserie vragen he, als ge die ni kent en ge geeft uw gsm nummer ofzo en die zitten u te bellen ofzo! V: heb je al eens gehoord van mensen die problemen gehoord hebben met dingen die ze op hun profiel gezet hebben, foto’s bijvoorbeeld ? A: Neen. V: Heb je daar zelf al problemen mee gehad? A: Nee, der staat dan ook ver niks op mijn profiel en zeker geen persoonlijke dingen. V: Denk je dat er gevaren verbonden zijn aan het internetgebruik in het algemeen? A: Ja dat denk ik wel. Stalking enzo want ge hebt zo mensen die alles op hun profiel zetten… V: Denk je dat er nog andere problemen kunnen zijn? A: Ja virussen enzo… V: Praten de leerkrachten op school soms over profielsites en gevaren die eraan verbonden zijn? A: nee, niks.
59
R11 Geslacht: V
Leeftijd: 13 Transcriptie V: Waarom heb je een Netlog-account aangemaakt? A: Omdat mijn vrienden dat ook allemaal hebben. V: Hoe vaak zit je op Netlog? A: Ja, toch wel zeker elke dag een keer… V: En hoe lang per dag ongeveer? A: Een uurke per dag, zoiets, als ik van school terug kom kijk ik eerst wat tv en dan mijn huiswerk en derna zit ik dan nog op Netlog wat bezig… V: Waarvoor gebruik je Netlog het meeste? A: Voor foto’s van vrienden te bekijken en das ook gemakkelijk voor verjaardagen dan ziet ge wanneer dat er iemand van uw vrienden jarig is en dan vergeet ge dat ni… V: Zet je er ook zelf foto’s op? A: Ja dat doe ik ook wel eens alsk op reis of op kamp ben geweest, kprobeer zo elke week een andere foto der op te zetten. V: Vind je het belangrijk dat je via Netlog nieuwe mensen kan leren kennen? A: Ja kvind dat wel goed ja…maar ook ni echt belangrijk… V: Of gebruik je Netlog voornamelijk om met je eigen vrienden te praten? A: Ja dat vooral voor mijn eigen vrienden, ni zo speciaal om nieuwe mensen te leren kennen maar soms is dat keer dat ge nieuwe mensen leert kennen en das ook wel wijs… V: Pas je je profiel vaak aan? A: Ja toch elke week pas ik dat es aan. V: En wat verander je dan? A: Ja andere foto’s toevoegen en oude verwijderen en keer een nieuw tekstje ofzo, weet ik veel…ni zo speciaal ze… V: Is je profiel openbaar of privé? A: Openbaar. V: Waarom heb je voor een openbaar profiel gekozen? A: Kweet ni, ja, kvind dat iedereen dat mag zien enzo… V: Zetten de meeste van je vrienden hun profiel ook openbaar? A: Ja de meeste wel maar sommigen ook ni…maar dat zijn er ni zo veel die een privé profiel hebben.
60
V: Welke gegevens zet je op je profiel? A: Mijn naam, foto’s, zo keer een tekstje, soms mijn e-mailadres voor op MSN maar dat zet ik soms af… V: Hoe bedoel je dat je je e-mailadres soms afzet? A: Ja, soms zet ik dat op mijn profiel en soms haal ik dat eraf, tis te zien… V: Wanneer haal je het er dan af? A: Gewoon, ja alsk geen zin heb om dat er op te laten haal ik het eraf en dan zet ik dat er later terug op, kweet ni , ja , dat hangt er van af hoe ik mij voel. V: Wanneer heb je dan geen zin om het er op te zetten? A: Kweet ni, ja, gewoon, als ik slecht gezind ben ofzo, kweet ni goe… V: En je gsm-nummer en thuisadres, staat dat er ook op? A: Nee dat doe ik ni. V: Waarom zet je dat er dan niet op? A: Ja niemand doet dat eigenlijk… V: Vind je het belangrijk dat je veel vrienden hebt op Netlog? A: Ja kvind dat wel belangrijk, kvind dat wel leuk om veel vrienden te hebben, dan kunt ge tegen veel mensen praten, das leuk… V: Als iemand vraagt om toegevoegd te worden, doe je dat dan? Of zijn er criteria waar ze moeten aan voldoen? A: Alst zo iemand is van 40 ofzo dan weiger ik die maar voor de rest alst iemand is van onder de 20 of onder de 30 dan accepteer ik die wel… V: Ook als je die persoon niet kent en geen gemeenschappelijke vrienden hebt? A: Ja dat doe ik wel soms… V: De mensen die je enkel van op Netlog kent, zijn dat goeie vrienden? A: Ja, meestal wel, met sommige praat ik veel en lang… V: Vind je het vervelend als er mensen in de buurt zijn of eens meekijken terwijl je op Netlog zit? A: Ja neen dat vind ik echt ambetant, ja! Dat moeten ze bij mij ni doen want dat krijg ik het he! V: En doen je ouders dat soms? A: Ja soms, kvind dat echt ambetant als ze dat doen. Dan stuur ik ze we meestal weg! Kzit graag op mijn gemak en dan wordt ge zo gestoord terwijl ge aant praten zijt met uw vrienden, das echt ambetant!! V: Wie is er op de hoogte van je Netlog profiel? Familie? A: Ja mij familie, dat weet ik ni echt, mijn neven en nichten wel want die hebben dat ook en mijn vrienden, maar mijn ouders, dat weet ik ni of die dat weten, die weten dat ik veel opt internet zit maar kdenk ni dat die echt weten wat dak doe, gelijk Msn en Netlog enzo…Maar die weten ni wat da is en wat ge daarmee kunt doen want zij zitten daar wel ni op he.
61
V: Op welke computer zit je het meest als je op Netlog zit? A: Ja ik heb een eigen computer, maar die zitten der soms ook op als ze iets moeten opzoeken… V: Zit je dan op je kamer? A: Nee die computer staat beneden, op die van boven mag ik ni en op die van boven zit er ook een wachtwoord op omdat ik der anders te veel op zit. V: Kunnen je ouders goed werken met internet en de computer? A: Ja dat valt eigenlijk nog goed mee…maar die zitten daar ni zo veel op, juist als die keer iets moeten opzoeken ofzo. V: Leggen je ouders beperkingen op ivm internetgebruik, bv hoe lang je op internet mag of gegevens die je niet mag meedelen? A: Ze zeggen wel van let op met op internet, dat ik geen domme dingen moet doen. V: Wat zeggen ze dan specifiek? A: Ja dat ik moet opletten en dat ik mijn adres ni moet geven aan mensen dak ni ken omdat dat gevaarlijk is… V: Waarom is dat gevaarlijk denk je? A: Ja, misschien dat die dan hier aan de deur staan zonder dat ge dat weet en als ge die ni kent is dat wel ni leuk want ge nooit wat die komen doen he, voort zelfde geld ist nen zot! V: Leggen ze ook een tijdsbeperking op ivm internetgebruik? A: Ja meestal is dat tijdens de week dat ik er maar bepaalde uren op mag… V: Heb je al veel nieuwe mensen leren kennen? A: Al redelijk veel. V: Heb je daar al mee afgesproken in het echt? A: Ja anders vind ik dat zo nutteloos als ge die dan ni in het echt kent, das meestal dat mijn vriendinnen die die al kennen en dat we er samen mee afspreken…das dan eigenlijk een vriendin van een vriendin dan… V: Dus je spreekt enkel af als je weet dat het veilig is, dus als je vriendin die persoon kent? A: Ja enkel als ik weet dat er nog mensen zijn die die kennen… V: Heb je ook al afgesproken met iemand die je niet kent via gemeenschappelijke vrienden? A: Nee dat ni, dat vind ik zowat eng want ge weet nooit echt wie dat er daar gaat staan, ben daar wat bang van…dus ja…
62
V: Hebben je ouders gezegd dat je niet mag afspreken met iemand die je op internet hebt leren kennen? A: Nee, ni echt zo letterlijk gezegd, maar ja, das toch normaal dat ge dat ni doet het, ge gaat op straat toch ook ni met iedereen mee he… V: Als je iemand leert kennen via Netlog voeg je die dan ook toe op Msn of geef je je emailadres of gsm nummer? A: Ja dat doe ik, meestal eerst Msn en dan soms nog gsm nummer… V: Doe je dat direct als iemand die vraagt of enkel wanneer je die al wat langer kent? A: Ni direct he, enkel als ik die al wat langer ken en als ik daar eigenlijk veel mij praat en als ik die wijs vind, dan doe ik dat wel… V: Stuur je soms persoonlijke gegevens door naar mensen die je niet kent? A: Nee dat doe ik ni! V: Waarom niet? A: Ja das zo raar als ge die ni kent dan wil ik dat ni dat die alles van mij weten… V: Heb je al gehoord van mensen die problemen hebben gehad me dingen die ze op hun profiel gezet hebben? A: Ja, een vriend van mij van op school die wordt zo wat gepest en dan wordt hij ook gepest met de dingen die hij op zijn profiel zet…dan krijgt hij negatieve reacties op foto’s enzo…ja das gewoon eigenlijk pesten he. V: Heb jij zelf daar al eens problemen mee gehad? A: Nee ze! Ik zet daar wel geen naaktfoto’s ofzo op! V: Denk je dat er gevaren verbonden zijn aan het internetgebruik in het algemeen? A: Ja ik denk dat wel, wat ge kunt even goed en profiel aanmaken en zeggen ik ben die of ik ben die maar uiteindelijk zijt ge die ni! Kvind dat wel eng! V: Wordt er op school door de leerkrachten soms gepraat over profielsites of geven ze tips ivm veilig internetgebruik? A: Nee die zeggen daar niks van maar sommigen van de leerkrachten hebben dat zelf ook.
63
R12 Geslacht: V Leeftijd: 13
Transcriptie V: Waarom heb je een Netlog-account aangemaakt? A: Om met vrienden te babbelen en om nieuwe mensen te leren kennen… V: Hoe lang zit je ongeveer op Netlog? A: Elke dag zo keer vijf minuutjes, vlug keer kijken, ni zo lang eigenlijk. V: Dus een half uur tot een uur per week? A: Jaja zo ongeveer een uur per week zal dat zijn… V: Wat doe je vooral als je op Netlog zit? A: Zelf foto’s opzetten en gewoon voor andere foto’s te zien van mensen, kvind dat leuk dat ge naar foto’s van de vrienden kunt kijken, dan weet ge wat ze gedaan hebben of waar ze naar toe geweest zijn… V: Gebruik om nieuwe mensen te leren kennen of vooral om met vrienden te praten? A: Ja dat ook wel voor mensen te leren kennen maar vooral voor mijn eigen vrienden… V: Verander je uw profiel vaak? A: Jaja soms doe ik dat wel maar ni zo veel en ni veel veranderingen. V: Wat verander je dan? A: Zo de achtergrond ofzo, gelijk vantweekend waren we kampioen en dan heb ik de kleuren van de achtergrond veranderd…. V: Verander je je foto’s ook? A: Ni zo veel, zo keer om de twee weken een nieuwe foto V: Is je Netlog-profiel openbaar of privé? A: Openbaar ja V: Waarom openbaar? A: Omdat nieuwe mensen dat dan ook kunnen zien en dan kan je er tegen babbelen… V: Vind je heb belangrijk dat je via Netlog Nieuwe mensen kan leren kennen? A: Ja das wel leuk… V: Hebben de meeste van je vrienden een openbaar profiel? A: Ja de meeste ook openbaar, ken er maar weinig die een privé profiel hebben en dat zijn al oudere mensen… V: Welke gegevens geef je vrij in je profiel? A: Ni veel, mijn voornaam en een paar foto’s, en mijn school.
64
V: Waarom geen adres of gsm nummer? A: Ik moet die toch eerst al beter kennen voor ik mijn gsm nummer ofzo geef, e-mailadres is ni zo erg want als die mensen niet leuk zijn dan blokkeer ik die gewoon en dan heb ik er geen last meer van… V: Vind je het belangrijk om veel vrienden te hebben op Netlog? A: Nee ni zo belangrijk, maar als ze het vragen dan accepteer ik die maar ik zoek er ni echt naar… V: Dus als mensen het vragen accepteer je die, ook al ken je ze niet? A: jaja… V: Accepteer je ook mensen die ouder zijn dan jij? A: Ja, maar zo superoude accepteer ik ni, maar zo rond 20 jaar wel. V: Waarom accepteer je die? A: Ja, das leuk om keer met nieuwe mensen te praten en dan leert ge die beter kennen en kunt ge foto’s bekijken. V: Heb je veel vrienden op Netlog die je niet in het echt kent? A: Ja redelijk toch. V: Zitten er dan ook goeie vrienden bij? A: Een paar, daar praat ik dan wel regelmatig mee op Msn ook. V: Zou je het erg vinden als ouders en broers of zussen meekijken terwijl je op netlog zit? A: Nee ni echt, toch ni als ze gewoon keer langskomen als ik op internet zit, maar zo echt meekijken zou ik wel ni plezant vinden. V: Wie is er allemaal op de hoogte van je Netlog-profiel? A: Mijn ouders, familie en vrienden enzo…iedereen V: Op welke computer zit je het meest op Netlog? A: Op mijn eigen computer, ik heb voor mijn communie een laptop gekregen en dan zit ik altijd op mijn kamer te internetten… V: Kunnen uw ouders goed werken met internet en Pc? A: Neen die kennen er niks van, die werken daar ni mee opt werk en thuis zitten die daar ook ni op. V: Weten ze wat profielsites zijn en wat je er mee kan doen? A: Nee kdenk echt ni dat ze dat kennen, die denken gewoon dat alles met foto’s is, Msn en Netlog enzo, die denken dat dat allemaal hetzelfde is, maar ik leg hen dat ni uit ze want dan zouden ze het nog ni begrijpen.
65
V: Leggen je ouders beperkingen op in verband met internetgebruik? Tips ivm wat je in je profiel mag zetten en wat niet? A: Neen totaal ni…die snappen dat toch ni dus laten ze mij maar doen he! Kvind dat nog een voordeel want dan zeggen ze ook ni dat ik maar een uur ofzo per dag op internet mag. En ik zeg dan ook dat we internet en al nodig hebben voor school en dan zeg ik soms ook dat ik voor school bezig ben… V: Als je nieuwe mensen leert kennen op Netlog voeg je die dan toe op Msn of geef je uw e-mailadres of gsm nummer? A: Ja heel soms een keer… V: Wanneer doe je dat dan? A: Als ik die al wat langer ken, dan is dat gemakkelijker om te babbelen als ge op Msn zit he, want als dat echt leuke mensen zijn wil ik dar wel mee babbelen op Msn… V: Als je die al wat beter kent, heb je dan al eens in het echt afgesproken? A: Nee dat doe ik ni… V: Zou je dat doen als je iemand interessant leert kennen? A: Neen dat zou ik ni doen. V: Waarom niet? A: Ja misschien is dat zo ne raren… V: Dus als je iemand leuk leert kennen op Netlog vind je het genoeg om er mee te praten op Netlog en Msn. A: Ja, dat vind ik goed dat ik daar gewoon mee kan praten, das ni nodig om die int echt te zien. Ik zie alleen vrienden int echt en soms als ik mij wat verveel dan kan ik praten met vrienden op Netlog, das ook leuk. V: Als mensen die je niet kent vragen of persoonlijke gegevens of foto’s door te sturen doe je dat dan? A: Neen, toch ni, dat doe ik ni… V: Waarom niet? A: Omdat dat raar is als ge die ni kent. Maar zo mensen die ik al goed ken op Netlog, daar stuur ik soms wel foto’s naar toe en zij naar mij of op Msn ofzo, maar zo iemand die gewoon om foto’s ofzo vraagt en kheb er nog ni mee gepraat ofzo, dan zou ik dat wel ni doen! V: heb je al eens gehoord van mensen die problemen gehoord hebben met dingen die ze op hun profiel gezet hebben, foto’s bijvoorbeeld ? A: Neen, nee… V: Denk je dat er gevaren verbonden zijn aan het internetgebruik in het algemeen? A: Kweet dat ni, ik denk van ni…. V: Praten de leerkrachten op school soms over profielsites en gevaren die eraan verbonden zijn? A: Soms zo keer heel even in de les, sommigen zeggen dat da gevaarlijk is en anderen zeggend at dat wijs is om mensen te leren kennen.
66
V: Zeggen ze waarom dat internet gevaarlijk is en geven ze tips voor veilig internetgebruik? A: Nee dat ni, das één leerkracht die dat keer heeft gezegd maar ni waarom juist dat dat gevaarlijk is. V: Kan je iets bedenkend waarom internet gevaarlijk zou kunnen zijn? A: Nee eigenlijk ni, kdenk ni dat dat echt gevaarlijk kan zijn, kzou het ni weten ze.
67
R13 Geslacht: V Leeftijd: 13
Transcriptie V: Waarom heb je een Netlog-account aangemaakt? A: Gewoon, ja , voor vrienden toe te voegen en foto’s op te zetten enzo, en ge leert er ook nieuwe mensen mee kennen, kvind dat wel wijs. V: Zit je vaak op Netlog? A: Ni zo veel eigenlijk, kga eerst op mijn Msn en alsk dan zie dak berichten heb ga ik op Netlog om mijn berichten te bekijken… V: Is dat dan dagelijks? A: Ja toch wel dagelijks…kzit er dan wel ni zo lang op, en kwartierke ongeveer op Netlog elke dag… V: In het weekend wat langer dan? A: Nee in het weekend heb ik het meestal druk, voetbal en scouts…. V: Wat doe je meestal als je op Netlog zit? A: In het weekend voeg ik meestal nieuwe foto’s toe en kijk ik es naar nieuwe mensen ofzo…en ook zo tis handig voor nen verjaardag, anders kunt ge dat vergeten he… V: Vind je het belangrijk om nieuwe mensen te leren kennen via Netlog of gebruik je het meer om met je eigen vrienden te praten? A: Kvind dat zo wel keer wijs nieuwe mensen leren kennen, maar tis meer voor mijn eigen vrienden…. V: Pas je vaak je profiel aan? A: Nee ni zo vaak, maar geen grote veranderingen, keer andere foto toevoegen of mijn skinny veranderen maar meer ni…. V: Is je profiel openbaar of privé? A: Euhm, tis privé denk ik…maar ni al mijn foto’s denk ik… een paar privé V: Dus tis een beetje afhankelijk van de foto’s dus? A: Ja sommige kan iedereen zien maar sommige kunnen enkel vrienden zien, want tzijn zo sommigen die ik ni ken en dan vind ik ni dat ze alles moeten weten en zien… V: Welke gegevens zet je op uw profiel? A: Naam, voornaam, foto’s, dat ik student ben, mijn gemeente… V: Waarom geen e-mail en gsm nummer? A: Ja omdat mensen dat ik ni ken dat ni moeten weten…
68
V: Vind je het belangrijk om veel vrienden te hebben op Netlog? A: Pff, dat kan mij ni echt schelen, dat zijn gewoon uw vrienden he, kga ni zo express iemand toevoegen dak ni ken gewoon om veel vrienden te hebben… V: Dus als iemand vraagt om toegevoegd te worden maar je kent die niet, ga je dat niet doen? A: Pff, soms als dat vrienden van uw vrienden zijn dan wel, soms hebt ge die al gezien maar kent ge die ni echt…maar dan voeg ik die wel toe. V: Dus als er gemeenschappelijke vrienden zijn voeg je die wel toe? A: Ja maar soms verwijder ik die dan na een tijd als het geen wijze zijn…die schrijven dan reacties en dan verwijder ik die soms wel… V: Heb je veel vrienden op Netlog die je niet in het echt kent? A: Nee, echt ni veel, dan zijn dat zo via via vrienden… V: Vind je het vervelend al mensen, ouders of broers of zussen, in de buurt rondlopen als je op Netlog zit? A: Ja !eigenlijk wel! Mijn broer nog ni zo veel maar mijn ouders … V: Wat doen je ouders dan? A: Mijn vader die trekt hem daar niks van aan maar mijn moeder die wil dan alles weten… V: En is dat dan omdat ze nieuwsgierig is of zegt ze dat je bepaalde dingen beter niet doet op internet? A: Ja , mijn vader denkt misschien dat ik voorzichtig moet zijn maar die zegt daar niks van, die interesseert hem daar ni voor, maar mijn moeder die kent daar niks van, die doet geen werk met computers, die denkt dat dat Msn met foto’s is, maar die snapt dat echt ni en dan wil die weten hoe dat gaat…Maar moest ik dat uitleggen zou ze het nog ni snappen… V: Wie is er allemaal op de hoogte van je netlog-profiel? A: Ja iedereen zeker dank ik toch zeker iedereen die ook op netlog zit… V: Heb je een eigen pc en op welke pc zit je het meeste op Netlog? A: Kzou het liefst een eigen computer hebben op mijn kamer, mar wij hebben een gemeenschappelijke computer in de living, maar kzit er dan ook langer op als mijn ouders ni thuis zijn ofzo. Kheb wel een eigen computer maar der zit geen internet op, ge kunt daar echt ver niks mee doen! V: Dus als je alleen thuis bent, ben je meer op uw gemak als je op internet zit? A: Ja, want alst er zo iemand naast u zit, das een beetje ambetant!! V: Kunnen je ouders goed met pc en internet werken? A; Ja mijn papa wel maar mijn mama ni. V: Leggen je ouders beperkingen op ivm internet en zeggen ze dat je bepaalde dingen niet mag doen? A: Pff, ni echt, nee, allen alst examens is mogen we ni op de computer of als we nog schoolwerk moeten doen…
69
V: Ze zeggen niet dat je bepaalde dingen niet mag doen op internet? A: Neen…ni echt, die zeggen daar eigenlijk niks van.. V: Heb je al veel nieuwe mensen leren kennen op Netlog? A: Ni zo superveel, toch wel enkele… V: Als je iemand leuk hebt leren kennen op Netlog, voeg je die dan soms toe op Msn of geef je je gsm nummer? A: Ja soms voeg ik die wel toe op Msn maar mijn gsm nummer geef ik ni zo vlug.. V: Waarom voeg je die dan toe op op Msn? A: Om beter te kunnen praten…das makkelijker. V: En wanneer geef je uw gsm nummer? A: Alsk die al echt goed ken, na een tijdje… V: Heb je al met iemand afgesproken die je via Netlog hebt leren kennen? A: Ja ge leert die dan beter kennen en dan ziet ge dat die eigenlijk ni zo ver woont en dan spreken we keer af… V: Ken je die dan al lang op Netlog? A: Ja 2 weken ofzo, of beetje langer V: Die mensen waarmee je al afgesproken hebt, kennen vrienden van jou die dan of zijn het volledig onbekenden? A: Ja das door gemeenschappelijke vrienden, maar dan spreken we met 2 af ofzo… V: Dus met mensen die je niet via gemeenschappelijke vrienden kent heb je nog ni afgesproken? A: Neen dat zouk ni doen V: Als onbekenden vragen om persoonlijke gegevens door te sturen op Netlog, foto’s ofzo, doe je dat dan? A: Nee dat doe ik ni. V: Waarom niet? A: Ja als ge die ni kent is dat toch raar… V: Heb je al gehoord van mensen die problemen hebben gehad met dingen die ze op hun profiel gezet hebben? A: Ja das meestal met foto’s enzo V: Hoe bedoel je? A: Ah ja mensen die foto’s op hun profiel zetten maar andere mensen vinden die foto’s dan ni geschikt en geven daar dan reacties op… V: Denk je dat er gevaren verbonden zijn met het internetgebruik in het algemeen? A: Pff, misschien wel, kdenk het wel…
70
V: Wat denk je dan dat die gevaren zijn? A: Ja …afspreken met mensen die ge ni kent ofzo… V: Wordt er op school door leerkrachten soms gepraat over profielsites, tips gegeven over wat je beter niet doet op internet? A: Neen…die houden hun daar ni met bezig ze bij ons opt school! V: Hoe kom je er bij dat je beter geen e-mailadres of gsm nummer vrijgeeft in je profiel? A: Ja gewoon… sommigen dringen hun dan op…
71
R14 Geslacht: V Leeftijd: 14
Transcriptie interview: V: Waarom heb je een Netlog-account aangemaakt? A: Omdat iedereen het heeft, je kan nieuwe mensen leren kennen en foto’s bekijken van vrienden en er reacties op geven… V: Hoe vaak ben je online op Netlog, en wanneer het meest: A: Eigenlijk ni zo veel, misschien een kwartier tot half uurtje per dag. Ik doe daar ni zo veel op, s‘avonds na school ga ik es kijken of ik reacties heb of bezoekers en dan ga ik er af, of soms nieuwe foto’s opzetten… V: gebruik je het om nieuwe mensen te leren kennen of om contact te onderhouden met vrienden? A: Eigenlijk is het meestal met mijn vrienden dat ik praat, soms leer ik es andere mensen kennen maar dat gebeurt ni veel want kga daar dan ook ni naar gaan zoeken om nieuwe mensen toe toevoegen, dan zijn dat mensen die mij willen toevoegen. V: Pas je je profiel vaak aan en wat doe je dan? A: Eigenlijk ni zo veel, das meestal hetzelfde, af en toe eens een paar andere foto’s, soms zet ik er bij als we op reis zijn geweest of op kamp met school ofzo, dan zijn dat wijze foto’s met uw vrienden op. V: Is je profiel openbaar of privé? A: Openbaar, iedereen mag dat zien. V: Waarom openbaar? A: Omdat mij dat ni uitmaakt, ik heb geen naaktfoto’s ofzo van die dingen dat ni iedereen mag zien, der staat ni zo veel informatie op mijn profiel… V: Is het profiel van je vrienden ook openbaar? A: Ja, van iedereen bijna… V: Wat zet je allemaal op je profiel? A: Enkel mij voornaam denk ik, mijn geboortedatum, hobby’s en school en foto’s. V: En je e-mailadres, staat dat er ook op? A: ja maar dat kan je enkel zien als je vriend bent met mij dus als ik iemand toevoeg kan die dat zien maar als ik die niet toevoeg kan die dat niet zien. V: Waarom heb je dat zo ingesteld dat enkel je vrienden dat kunnen zien? A: Ja omdat ik dat toch al redelijk persoonlijk vind een e-mailadres, kheb daar eigenlijk liever controle over van de mensen die dat weten, want als ge mails ofzo krijg van mensen die ge ni kent vind ik dat maar vies!
72
V: Thuisadres en gsm nummer, staan die gegeven op je profiel? A: Neen, zot! V: Waarom zet je die gegevens niet op je profiel? A: Omdat enkel de mensen die ik ken dat moeten weten, anders begint iedereen te bellen ofzo…nee dat vind ik ni dat iedereen dat moet kunnen zien, das toch wel privé. V: Waarom heb je je profiel dan niet privé gemaakt, dan heb je controle over wie wat kan zien? A: Ja, gewoon, kvind dat ni echt nodig, kheb daar ook ni echt over nagedacht, dat profiel staat automatisch op publiek en dan heb ik gewoon gemaakt dat mijn e-mailadres enkel voor mijn vrienden zichtbaar is. V: Vind je het belangrijk om veel vrienden te het hebben in je lijst? A: Neen, als er dat iemand vraagt dat accepteer ik die, maar kga die ni echt opzoeken want die zoeken mij op. V: Accepteer je ook mensen die je totaal niet kent? A: Ja soms, ik kijk daar eigenlijk ni naar, ik accepteer die gewoon, die kunnen daar toch niks mee misdoen… V: Waarom accepteer je die als je die totaal ni kent? A: Ja gewoon, anders is dat gelijk zo grof als ge die ni wilt accepteren. Kpraat daar eigenlijk ook ni mee, die staan gewoon in mijn lijst en das ni erg want die kunnen toch niks misdoen. V: Spreek je soms af met mensen die je enkel kent van Netlog? A: Nee, ik ga ni met iemand afspreken die ik alleen ken van op Netlog! V: Waarom doe je dat niet? A: Ja omdat dat raar is als ge die ni kent…misschien is dat nen raren… V: Heb je veel vrienden in uw lijst die je enkel van Netlog kent? A: Ni zo veel , meestal zijn het mensen van mijn school ofzo. Der zijn er wal die ik ni ken in het echt maar ik zeg daar ook ni veel tegen op Netlog, alleen als die zelf keer iets zeggen. V: Ouders en familie, weten die dat je een Netlog profiel hebt A: Mijn ouders kennen dat ni, ik heb dat wel es getoond aan mijn mama als mijn vrienden een nieuwe foto hebben, ik heb dat al es proberen uitleggen maar die begrijpen daar niks van. V: Heb je een eigen pc waarmee je op Netlog kan zitten? A: ja ik heb zelf een laptop. Kben echt blij dat ik dat heb want dan kan ik altijd op internet, vroeger moesten mijn broer en ik één computer delen en dan was het altijd boel en dan moesten wel elk om beurt, maar nu hebben we elk een laptop en das veel gemakkelijker. V: Gebruik je enkel die of ook een gemeenschappelijke pc? A: Juist mijn laptop op mijn kamer, op dei gemeenschappelijke zit ik ni meer, die is ook supertraag!
73
V: Zou je het erg vinden moesten uw ouders meekijken als je op Netlog zit? A: Nee ni zo erg, dat zijn eigenlijk gewoon foto’s, dat vind ik eigenlijk ni zo erg, alleen als ik met jongens praat, dan beginnen ze vragen te stellen wie dat dat allemaal is, Tis ni dat ik dat erg zou vinden maar ze kijken toch ni mee want ze weten ni wat dat is!... V: Kunnen je ouders goed met internet en pc werken? A: Neen, ik heb een laptop en mijn broer heeft er één en we zitten altijd apart, als mij papa iets moet weten dan moet ik dat opzoeken voor hem want hij kan er ni zo goed mee werken en dan moet ik hem dat tonen hoe dat dat moet. Kvind dat wel leuk dat ik hem dat moet leren maar soms vraagt hij zo tien keer hetzelfde want hij vergeet altijd hoe dat moet. V: Zeggen uw ouders soms hoe lang je op internet mag en welke gegevens je wel en niet mag meedelen? A: Als er dingen op komen dat ge iets kunt winnen dan zeggen die dat ik dat moet negeren, omdat dat bedriegerij is…maar die kennen daar niks van. Ze zeggen wel ni van hoe lang ik op internet mag, die zeggen daar eigenlijk niks van… V: Heb je al nieuwe mensen leren kennen via Netlog? A: Ja zo mensen van school, dan leert ge die eigenlijk eerst kennen via Netlog en dan praat ge er mee op school enzo… V: Dus je leert ze eerst op Netlog kennen en dan pas praat je er tegen op school? A: Ja soms wel. Want das soms raar om zo op school naar iemand te gaan en er mee te beginnen babbelen, via Netlog is dat anders, dan kunt ge zo over foto’s ofzo beginne praten… V: Wissel je soms anderen gegevens uit zoals e-mailadres en gsm nummer? A: Tis te zien wie dat het is, alst iemand is van school ofzo en ge leert die beter kennen dan wel, maar alst iemand is dat ik ni ken dan ni he… e-mailadres misschien wel want ge kunt die dan toch blokkeren als dat tegenvalt… V: Stuur je soms foto’s of persoonlijke gegevens door naar mensen die je enkel van op Netlog kent? A: Nee, die vragen daar ook ni naar. V: Ken je mensen die problemen hebben met dingen die ze op hun profiel zetten, foto’s ofzo? A: Neen ni echt, ik denk het ni. V: Heb je daar zelf al problemen mee gehad? A: Nee V: Denk je dat er gevaren verbonden zijn aan het internetgebruik in het algemeen, niet enkel Netlog maar ook andere sites? A: Op zo chatsites misschien, mensen die met hun leeftijd zitten te knoeien maar ik zit daar toch ni op. V: Zit je ook niet op Msn? A: Op Msn zit ik wel, maar ni zo op internet chatrooms
74
V: Denk je dat dat op Netlog gebeurt? A: Misschien wel, Ja… V: Denk je dat er daar mensen zitten die liegen over hun leeftijd? A: Ja, kweet ni, misschien wel… V: Denk je dat je het zou doorhebben moest je met zo iemand aan het praten zijn? A: Ja als ik er mee zou praten zou ik dat zeker doorhebben of dat die liegt over zijn leeftijd! V: Hoe zou je dat merken? A: Ja, gewoon, dat voelt ge toch aan… V: Zou je afspreken met iemand die je enkel van Netlog kent? A: Neen, ni echt. V : Waarom niet ? A : Dat interesseert mij ni , dat doe ik ni want ge kunt eigenlijk ni weten wie dat echt is. V: Wordt er op school gepraat over profielsites en geven leerkrachten tips over veilig internetgebruik? A: De leerkrachten praten daar ni echt over, alleen de leerkracht van economie zegt dat we ni op Facebook enzo mogen zitten tijdens de les… V: Maar er wordt niet gepraat over de gevaren van internetgebruik ofzo? A: Neen bij mijn school toch ni…
75
R15 Geslacht: V Leeftijd: 14
Transcriptie V: Waarom heb je een Netlog-account aangemaakt, A: Voor foto’s op te zetten en voor de vrienden want die zitten daar allemaal op. V: Hoe vaak zit je op Netlog? A: Elke avond ne keer of ‘s ochtends keer als ik opsta voor dat ik naar school ga…en als ik mij echt superhard verveel zit ik gewoon wat naar foto’s te kijken op Netlog. V: Hoe lang dan ongeveer per week? A: Een uurke per week, gewoon keer kijken ofdat ik logs heb, meer ni… V: Waarvoor gebruik je Netlog het meeste? A: Voor met de vrienden te praten als ze niet op Msn zitten ofzo… V: Vind je het belangrijk om nieuwe mensen te leren kennen via Netlog? A: Ni echt, maar als ik er leer kennen is dat wel eens tof… V: Pas je je profiel vaak aan? A: Nee ni echt, om de drie weken keer een nieuwe foto ofzo…das alles V: Meestal enkel de foto’s die je verandert? A: Ja, alsk zo keer een wijze foto heb zet ik die er wel op… V: Is je profiel openbaar of privé? A: Openbaar V: Waarom openbaar? A: Iedereen mag dat zien, er staat daar niks speciaal op… V: Wat staat er allemaal op je profiel? A: Voornaam, foto’s , filmkes, hobby’s en mijn school ook…das al… V: Waarom geen e-mailadres of gsm nummer? A: Omdat anders mensen mij gaan contacteren die ik ni ken, dat weten alleen mensen die ik ken he…als ik mensen dan al wat beter ken dan geef ik wel soms keer mijn e-mailadres. V: Vind je het belangrijk om veel vrienden te hebben op Netlog? A: Nee, ni echt, als ik de mensen heb die ik ken ben ik content…meer moet dat ni zijn. V: Als er mensen vragen om toegevoegd te worden doe je dat dan? A: Tis te zien, alst zo nen ouden is ga ik hem ni toevoegen maar alst iemand is van mijn leeftijd dan wel…
76
V: Waarom voeg je mensen van je leeftijd wel toe? A: Ja das leuk voor dar keer mee te praten en die wat beter te leren kennen. Soms zijn dat wel nog leuke mensen maar soms zijn dat ook debielen, maar dan verwijder ik die direct! V: Mensen die je enkel via Netlog kent, zitten daar goeie vrienden bij? A: Ja toch wel…der is zo een meiske dat mij eens had toegevoegd vorig jaar en nu praten wij regelmatig keer op Netlig of op Msn, das echt wel een toffe! V: Vind je het erg als ouders of broers en zussen eens meekijken als je op Netlog zit? A: Neen, ni echt…die mogen van mij wel keer meekijken maar ook ni de ganse tijd want anders kan ik mij ni meer concentreren, maar mijn ouders zijn daar eigenlijk ni zo in geïnteresseerd, ze snappen toch ni goed wat dat is en ze zeggen daar niks van eigenlijk. V: Wie is er allemaal op de hoogte van je Netlog profiel? A: Iedereen eigenlijk, mijn ouders ook… V: Op welke computer zit je het meest als je op Netlog zit? A: Op de thuis pc waar iedereen op zit…. V: Je hebt geen eigen computer? A: Nee, spijtig! Want das in de living en daar is altijd veel volk en de tv die aanstaat enzo, kzou echt wel graag een computer op mijn kamer hebben, mij vriendinnen hebben dat ook en dan kunt ge altijd op internet zonder dat de ouders dat weten! Want nu als ze zeggen dat ik naar boven moet kan ik ni meer op de computer. V: Kunnen uw ouders goed werken met pc en internet? A: Neen, totaal ni…die kennen er niks van, die vinden dat super ingewikkeld, ik snap dat ni ze, daar is toch niks moeilijk aan! Kheb al keer gezegd dat ze computerles moeten nemen maar dat willen ze ni doen want ze hebben dat ni nodig zeggen ze. V: Ze weten dus niet wat profielsites zijn en wat je daar me kan doen? A: Ja dat wel, dat weten ze wel…kheb dat keer gezegd wat dat is…met veel moeite maar kdenk dat ze het ni goed begrepen hebben, die weten wel dat dat iets is waar dat mmijn vriednen opzitten en dat er foto’s opzitten maar die weten ni echt hoe dat werkt. V: Leggen de ouders beperkingen op ivm internetgebruik? A: Nee, niks…ze zeggen wel dat ik geen privégegevns opt internet mag zetten omdat dat gevaarlijk kan zijn. V: Waarom is dat gevaarlijk? A: Ja dat die mensen misschien u beginnen stalken of bedreigen ofzo. V: Heb je al nieuwe mensen leren kennen via Netlog? A: Ja…een paar die mij gewoon toegevoegd hebben en waar ik dan es mee gepraat heb. V: Voeg je die dan toe op Msn? A: Ja, soms doe ik dat als dat leuke mensen zijn, anders ni. V: En gsm nummer, geef je dat dan? A: Tis te zien dan moet ik die wel al goed kennen…en lang…
77
V: Heb je al iemand ontmoet in het echt? A: Ja, een vriend van een vriendin van mij. V: Dus via een gemeenschappelijke vriendin heb je die leren kennen? A: Ja das een vriend van iemand dat ik ken maar ik had die nog ni in het echt gezien en mijn vriendin had gezegd dat hij mij moest toeveogen op Netlog endan zijn we beginnen praten en dan hebben we keer afgesproken met ons drie want dan had ik hem alleen nog maar op foto gezien op Netlog. V: En is dat goed meegevallen? A: Ja das nu een goeie vriend geworden… V: Zou je dat nog doen in het vervolg als je iemand nieuw leert kennen? A: Ja ja… V: Ook als er geen gemeenschappelijke vriend of vriendin is? A: Bwa… dat weet ik ni, das al anders he, misschien als ik die allang ken, kweet het ni…kdenk van ni. V: Heb je dan geen schrik dat iemand die zeg dat hij 15 is dat hij in het echt veel ouder is? A: Als ik ni zeker ben zou ik zeker ni gaan, kzou dat enkel doen alst er nog zijn die hem kennen… V: Als mensen die je niet kent vragen om persoonlijke gegevens of foto’s door te sturen, zou je dat doen? A: Nee nee V: Waarom niet? A: Ja omdat ge ni weet wat die daarmee van plan zijn he, dat vind ik wel wat raar moest er mij gewoon iemand vragen om persoonlijke gegevens en ken die totaal ni, moest ik die nu al kennen en al veel mee gepraat hebben op Netlog zou ik dat wel doen V: Heb je al es gehoord van mensen die problemen hebben gehad met dingen die ze op hun profiel gezet hebben? A: Nee, ik denk dat ni… V: Heb jij daar al problemen mee gehad? A: Nee… V: Denk je dat er gevaren verbonden zijn aan het internetgebruik in het algemeen? A: Kdenk het wel…. V: En wat denk je dat die gevaren zijn? A: Profielvervalsing, zo mensen die een vals profiel aanmaken…die zo zeggen dat ze 15 jaar zijn maar die echt veel ouder zijn. V: Waarom doen ze dat denk je? A: Ja kweet eigenlijk ni waarom ge zo iets doet, voor de grap zeker?
78
V: En denk je dat jij ze er zou kunnen uithalen? A: Kweet het ni ja, ge hebt zo sommige mensen, twas keer zo een tijd dat dat iets met Rita ofzo iets in de nick, dan ziet ge dat dat dat een vals profiel is, maar bij sommige ziet ge dat ni…kdank wel als ge daar mee babbelt dat ge dat wel doorhebt. V: Denk je dat moest je er even mee praten dat je ze er wel kan uithalen? A: Ja, dan wel… V: Zijn er op school soms leerkrachten die over profielsites praten of tips geven voor veilig internetgebruik? A: Bij godsdienst vooral… V: En wat zeggen ze dan? A: Nooit uw e-mailadres, adres en gsm nummer geven, maar ja dat weet ge al he… V:Hoe komt het dat je dat al weet? A: Ja, mijn ouders hebben dat vroeger ook al keer gezegd dat ik geen privégegevens op internet moet geven.
79
R16 Geslacht: V Leeftijd: 15
Transcriptie V: Waarom heb je een Netlog-account aangemaakt? A: Voor de vrienden en de verjaardagen, das wel gemakkelijk , dan vergete da ni, ge kunt dat ni van iedereen onthouden he… V: Hoe vaak zit je op Netlog? A: Eigenlijk echt ni veel, int weekend ietske meer, soms ne keer als er iemand jarig is dat ik keer een reactie geef van gelukkige verjaardag…. V: Hoe lang per week ongeveer? A: Een uurke dan ongeveer denk ik. V: Waarom gebruik je Netlog het meeste? A: Voor de foto’s, om naar de foto’s te kijken…. V: Gebruik je het ook om nieuwe mensen te leren kennen? A: Ni echt nieuwe mensen leren kennen… soms ziet ge zo mensen op school lopen en ge wilt daar keer contact mee hebben en dan zoekt ge die op op Netlog en zo mee beginnen babbelen en dan zo privéberichten sturen… V: Vind je het makkelijker om het eerste contact via Netlog te maken? A: Ja soms is dat wel zo… dan is dat ni zo raar. V: Verander je je profiel vaak? A: Ni zo veel, alleen zo van belangrijke momenten van op reis en zo en het kampioenschap… V: Is je profiel openbaar of privé? A: Openbaar V: Waarom openbaar? A: Kben mij daar eigenlijk ni van bewust…. kan daar ni zo goed mee overweg eigenlijk…. V: Vind je dat de privacysettings ingewikkeld zijn? A: Ni echt ingewikkeld, kben daar ni zo lang mee bezig, ik doe daar ni zo veel op, een uurke is ni zo veel he…das gewoon keer kijken V: Hebben de meeste van je vrienden ook een openbaar profiel? A: Ja, ver iedereen zet dat openbaar. V: Welke gegevens zet je in uw profiel? A: Mijn naam, mijn achternaam weet ik eigenlijk ni zeker, mijn telefoon nummer ni, mijn school, mijn adres ni en email ook ni…
80
V: Waarom gsm nummer enzo niet? A: Ja, anders kan iedereen mij beginnen bellen he… V: Vind je het belangrijk om veel vrienden te hebben op Netlog? A: Neen eigenlijk ni.. V: Voeg je iedereen toe die vraagt om toegevoegd te worden? A: Ik ga rapper jonge mensen accepteren dan jongeren, want met die ouderen, kweet het zo ni…. V: Denk je niet dat er mensen op Netlog zitten die zich jonger voordoen dan ze zijn? A: Ja zo zijn der ook wel zeker… V: Ben je dan wat voorzichtiger als je weet dat dat kan gebeuren? A: Ik zou der dan ook ni veel contact mee hebben denk ik? Want alsk weet dat zo ene is… V: De mensen die je toevoegt zijn dat dan mensen met wie je gemeenschappelijke vrienden hebt? A: Ja meestal wel… V: Als je iemand totaal niet kent voeg je die dan toe? A: Soms, tis te zien… V: Van wat hangt dat af of je die toevoegt of niet? A: Ja als die mijn leeftijd heeft dan wel… V: Heb je veel vrienden die je enkel kent van Netlog? A: Zo één iemand, ik praat daar dan ook mee op Msn, kpraat daar ook ni zo veel meer mee, vroeger was dat meer… V: Vind je het erg als ouders of broers en zussen meekijken als je op Netlog zit? A: Ni echt, ik zit eigenlijk altijd alleen in de bureau en soms passeert er daar eens iemand…dat kan mij ni echt schelen… V: Wie weet er allemaal dat je een Netlog-profiel hebt? A: Iedereen weet dat… V: Heb je een eigen computer? A: Ja in de bureau beneden heb ik een eigen computer… V: Kunnen je ouders goed met internet en pc werken? A: Mijn papa eigenlijk echt ni maar mijn mama wel maar meestal op haar werk, weinig thuis… V: Denk je dat ze weten wat profielsites zijn en zeggen ze daar soms iets van? A: Ik denk dat wel, mijn broer heeft dat ook… soms zeggen ze van pas maar op dat er daar geen rare mensen bijzitten… das voor zorgzaamheid he… V: Maar ze leggen geen beperkingen op ivm internetgebruik? A: Neen maar ik ga zelf op tijd van internet omdat ik mijn programma’s ni wil missen…
81
V: Je hebt dus als eens iemand nieuw leren kennen op Netlog? A: Ja die ene jongen, dat was zo van een vriend van mij die had mij toegevoegd, twas zo mijn verjaardag en hij zei happy birthday en dan heb ik zijn e-mailadres gevraagd en heb ik daar mee kunnen praten maar nu ist al veel minder… V: Zijn er mensen die je op Netlog hebt ontmoet waarmee je al eens in het echt hebt afgesproken? A: Nee…nog ni gedaan. V: Ben je dat van plan? A: Als ze der deftig uitzien dan wel maar alst zo nen raren is… V: Stuur je soms persoonlijke gegevens of foto’s door naar mensen die je niet echt kent? A: Neen… V: Is het al gebeurd dat mensen die je niet kent om persoonlijke gegevens vragen? A: neen dat zou ik wel vree raar vinden als er gewoon plots nen vreemde een foto ofzo vraagt! V: heb je al eens gehoord van mensen dat ze problemen hebben met dingen die ze op hun profiel hebben gezet? A: Ni echt denk ik… V: Heb je daar zelf al problemen mee gehad? A: Nee, ook ni. V: Denk je dat er gevaren verbonden zijn aan het internetgebruik in het algemeen? A: Ja,… dat ge niet met rare mensen moet afspreken… V: Maar hoe weet je dat dat een rare is, als dat een mooie foto is dan denk je dat dat echt is? A: Misschien zijn doeningen… V: Dus je denkt dat als je er even mee praat dat je het wel zal doorhebben? A: Jaja.. V: Wordt er op school door de leerkrachten soms gepraat over profielsites, of tips gegeven ivm internetgebruik? A: Neen, ni echt…die zeggen dat we daar op school ni op mogen zitten voor virussen enzo…
82
R17 Geslacht: V Leeftijd: 15
Transcriptie interview: V: Waarom heb je een Netlog-profiel aangemaakt? A: Omdat alle vrienden dat hebben en ook om nieuwe mensen te leren kennen… V: Zit je regelmatig op Netlog en wanneer het meeste? A: Elke dag een keer maar int weekend het meeste, als ik internet open dan staat dat altijd open, ik kijk dan vlug of ik een berichtje heb en dan kijk ik er ni meer naar eigenlijk en dan doe ik ondertussen andere dingen… V: Hoe hoeveel tijd per week besteed je eigenlijk aan Netlog? A: Toch zo’n 6 tot 7 uur per week op Netlog. Kzit er eigenlijk wel veel op omdat dat altijd openstaat op mijn Pc maar dan doe ik ook wel nog andere dingen terwijl dat aantstaat. V: Waarvoor gebruik je Netlog het meeste? A: Om nieuwe contacten te maken, mensen te leren kennen, maar dat zijn dan mensen die ik nog niet ken maar die vrienden van mij wel kennen… V: Pas je uw profiel vaak aan? A: Neen, eigenlijk ni, ik zit nu vaker op Facebook en dat pas ik meer aan… V: Is je profiel openbaar of privé? A: Openbaar, want er staat weinig op alleen mijn naam en hobby’s en een foto… V: Is het een bewuste keuze om uw profiel openbaar te maken? A: Ja, omdat er weinig op staat en iedereen mag dat zien…der staan zeker geen geheimen op ze! V: Welke info zet je op uw profiel? A: Mijn voornaam, mijn hobby’s, dat ik rond gent woon, foto’s, maar geen naaktfoto’s! V: Waarom geen adres of gsm nummer? A: Misschien beginnen ze mij dan te stalken ofzo!! Dat zou ik echt ni wijs vinden, kvind nu wel dat ge mensen al beetje moet kennen voor ge uw gsm nummer geeft! V: Vind je het belangrijk om veel vrienden te hebben op Netlog? A: nee, dat kan mij ni schelen eigenlijk, kvind dat ni echt belangrijk. V: Voeg je zomaar iedereen toe als vriend? A: Nee, ik ga eerst kijken op hun profiel of ze vrienden hebben die ik ken en hoeveel het er zijn die ik ken en als het er veel zijn voeg ik ze toe, als het er ni veel zijn weiger ik die dan wel… V: Dus als er gemeenschappelijke vrienden zijn voeg je ze toe? A: Ja dan doe ik dat wel, dan wetek dat zo gene freak is! 83
V: Zijn de vrienden die je enkel via Netlog kent goeie vrienden? A: Ja ge leert die kennen en dan misschien uw e-mailadres geven en dan kunnen we op Msn praten en dan kunnen dat wel goeie vrienden worden… V: Zou je het erg vinden moesten je ouders meekijken als je op Netlog zit? A: Dat kan mij ni schelen maar ze moeten wel ni vragen wat is dat en wie is dat en mij zitten uithoren! V: Wie is er op de hoogte van uw Netlog-profiel? A: Mijn ouders weten dat denk ik wel, en mijn vrienden en sommige leerkrachten zitten der ook op… V: Hebt je een eigen pc waar je op Netlog kan zitten? A: Ja mijn broer en ik hebben een eigen computer in de logeerkamer en wij zitten daar dan alleen. Ik zit daar meestal alleen en soms met mijn broer maar die zit ni zo veel opt internet, das meer playstation enzo dat die hem mee bezig houdt. V: Kunnen uw ouders goed werken met internet en de pc in het algemeen? A: Ja die zitten alle twee in de branche dus die kennen er wel wat van! V: En ze weten dat je op profielsites zit? A: Ja maar ze weten dat ik ni zomaar mijn adres ga geven en zo privégegeven, ze vertrouwen mij wel. V: Leggen ze jou beperkingen ivm internetgebruik op en geven ze tips wat je beter niet doet? A: Ja vroeger zeiden ze wel van ge moogt dat ni zeggen en dat ni doen en kheb liever dat ge daar ni op gaat …Maar nu weten ze al dat ik dat ni ga doen. Soms zeggen ze gaat ge nu keer van de computer gaan… V: Wat zeiden ze dan dat je niet mocht doen? A: Ja, geen persoonlijk dingen enzo geven aan mensen dat ge ni kent want ge weet nooit wat die daar mee gaan doen, maar kvind dat nu wel logisch, moesten mijn ouders dat ni gezegd hebben zou ik dat ook ni doen want dat weet ge eigenlijk zo ook. V: Als je mensen leert kennen geef je dan e-mailadres en gsm nummer om verder mee te praten? A: Ja eerst e-mailadres, mijn gsm nummer ga ik ni zo rap geven… V: Zijn er mensen die je via Netlog hebt leren kennen waar je al mee afgesproken hebt? A: Ik heb er al leren kennen ja, maar nog ni int echt gezien, wel al net gemist zo van gaat ge keer aant Sint Pieters station staan na school… V: Dus je zou er wel in het echt mee willen afspreken als je ze al wat beter kent? A: Ik ken ook vrienden die hen kennen, dus enkel alsk weet dat safe is zou ik er mee afspreken he… V: Stuur je soms gegevens of foto’s naar mensen die je niet kent? A: Neen
84
V: Waarom niet? A: Omdat ik die ni ken, das raar… V: Heb je al gehoord van mensen die problemen hebben om iets wat ze op hun profiel gezet hebben? A: Ja mensen die negatieve reacties op een foto krijgen… V: Welke soort foto was dat? A: Een foto van twee meisjes in de douches maar er was niks te zien! Maar sommige mensen hebben zo van eeigh doet dat toch ni!!…die hebben daar superveel commentaar op gekregen maar kvind dat nu ook wel wat overdreven! V: Waarom denk ja dat ze dat erop zetten? A: Twas wel nen wijze foto, niks op te zien, maar sommige mensen doen daar dan belachelijk over… V: Denk je dat er gevaren verbonden zijn aan het internetgebruik ik het algemeen? A: Ik denk dat wel ja maar ni zo voor onze leeftijd he, zo voor jonge mensen die nog geen besef hebben van wat er allemaal kan gebeuren! V: Dus je denkt dat jij geen problemen zal krijgen? A: Ja kga zo ni echt afspreken met een vreemde die zich als dertienjarige voordoet! Met zo jongere kinderen gebeurt dat wel denk ik omdat die ni verder denken, die beseffen ni dat iemande die zegt dat hij 10 jaar is ook 40 kan zijn he! V: Dus je denkt wel dat er mensen zijn die zich jonger voordoen op profielsites? A: Jaja, ik heb daar al artikeltjes over gelezen in de humo! Zo een artikel over chatsites en allemaal…dat daar oude venten opzitten die zo met jonge meiskes beginnen te praten en der mee willen afspreken, das echt ziek ze, dus ge moet daar echt voor oppassen! V: Krijg je soms van leerkrachten tips om veilig om te gaan met internet? A: Nee ze zeggen juist dat we ni op Netlog mogen op school maar voor de rest niks….
85
R18 Geslacht: V Leeftijd: 16
Transcriptie: V: Waarom heb je een Netlog-account aangemaakt? A: Voor vriendinnen, das gekomen voor de vriendinnen want die hebben dat ook. V: Hoe vaak zit je op Netlog? A: Elke dag ne keer na school, ge kunt daar bijvoorbeeld op zien wie er jarig is van de vrienden, dus elke dag ne keer, en int weekend als ik mij verveel dan zit ik gewoon naar de mensen hun foto’s te kijken… V: Hoeveel tijd besteed je ongeveer per week aan Netlog? A: Ongeveer 2 uurkes per week denk ik, misschien wat meer… V: Wat doe je het meeste als je op Netlog zit? A: Naar foto’s kijken van vrienden... V: Gebruik je Netlog ook om nieuwe mensen te leren kennen of vind je dat niet belangrijk? A: Ja bijvoorbeeld als ge zo mensen nog ni goed kent van op school ofzo dan kent ge die via Netlog en dan kunt ge daar vrienden mee worden eerst op Netlog… V: Dus het eerste contact leggen via Netlog? A: ja eerst via netlog en dan int echt! V: Pas je uw profiel vaak aan? A: Neen eigenlijk ni, weinig, vree weinig… V: Zet je er soms foto’s op? A: Ja soms keer van op de voetbal en al maar ni veel… V: Is je profiel privé of openbaar? A: Privé V: Waarom privé? A: Omdat mijn broer er dan ni op kan!!!! V: Enkel voor je broer privé? A: Ook voor die oudere mensen, kvind dat dan zo ambetant als er zo een van 50 jaar op mijn Netlog zit… Khad vroegen nen openbare maar kheb dan nen nieuwe privé gemaakt. V: Hebben de meeste van je vrienden een privé profiel? A: Sommige, ni zo veel, eigenlijk hebben de meeste een openbare… V: Wat staat er allemaal op uw profiel? A: Alleen mijn voornaam, foto’s en school. 86
V: geen gsm nummer en e-mailadres of thuisadres? A: Nee dat zet ik er ni op… V: Waarom zet je dat er niet op? A: Ja dat geef ik dan alsk ze goed ken. V: Vind je het belangrijk om veel vrienden te hebben op uw Netlog? A: Neen eigenlijk kan mij dat ni zoveel schelen. V: Voeg je iedereen toe die vraag om vriend te worden? A: Alleen mensen die ik via via ken of die ik al es gezien heb maar ni iedereen ze!… V: Dus mensen die je totaal niet kent voeg je niet toe? A: Nee die moet ik ni hebben… V: De mensen die je enkel via Netlog kent, zijn dat goeie vrienden? A: Kheb zo keer een meiske leren kennen via Netlog en das een goeie vriendin want kheb daar ook al mee afgesproken… V: Had je dan gemeenschappelijke vrienden? A: Neen eigenlijk ook ni, kweet eigenlijk ni hoe dat is gekomen… V: Dus jij hebt haar toegevoegd? A: Ik denk dat zij mij toegevoegd heeft. V: Vind je het vervelend als er mensen in de buurt zijn en meekijken als je op Netlog zit? A: Ik zit altijd op mijn kamer eigenlijk… V: Wie weet er allemaal dat je een Netlog-account hebt? A: Ja iedereen, mijn ouders en vrienden… V: Je hebt een eigen computer, is er een nog een computer in een gemeenschappelijke ruimte? A: Ja in de keuken maar daar zit ik ni op, das meer voor mijn ouders, mijn broer heeft ook een eigen pc. V: Kunnen je ouders goed overweg met internet en de pc? A: Ja, ze kunnen goed met de computer werken maar ni met Netlog denk ik want ze hebben dat ni. V: Weten ze niet wat dat inhoudt een profielsite? A: Dat wel denk ik maar niet in detail… V: Leggen je ouders beperkingen op ivm internetgebruik of over gegevens die je niet mag vrijgeven? A: Neen eigenlijk ni…die moeien hun daar eigenlijk ni mee…
87
V: Je hebt dus al nieuwe mensen leren kennen via Netlog, communiceer je dan, geef je emailadres of gsm nummer? A: eerst op Netlog en dan op Msn…en als ik ze al goed ken misschien mijn gsm nummer. V: En als je ze al wat beter kende heb je eens afgesproken? A: Ja dat was eerst een jaar op Msn en dan was het vakantie en zeiden we van zouden we niet eens afspreken, ze was eerst een goede vriendin op Msn… V: En is dat goed meegevallen? A: Ja dat is nu een van mijn betere vriendinnen nu V: Zou je dan ook met iemand afspreken die je maar net kent op Netlog? A: Neen dat zouk ni doen… V: Waarom niet? A: Misschien is dat dan ne vieze vent ofzo!! V: Stuur je soms persoonlijke gegevens of foto’s door naar mensen die je niet kent op Netlog? A: Neen dat doe ik ni… V: Heb je dat al meegemaakt dat onbekenden om info vragen? A: Mijn adres ofzo? Ja maar dat doe ik ni, direct verwijderen! V: Heb je al gehoor van mensen die problemen hebben gekregen met dingen die ze op hun profiel gezet hebben, foto’s ofzo? A: Ja een vriendin van mij heeft keer een foto van haar in bikini op Netlog gezet en die is wat dikker en die heeft daar veel reacties op gekregen en zo mensen die haar plots toevoegen en haar uitlachen…. V: Heb je daar zelf al problemen mee gehad? A: Neen, mijn foto’s zijn wel deftig ze! V: Denk je dat er gevaren verbonden zijn aan het internetgebruik in het algemeen? A: ja dat wel… V: En wat denk je dat die zijn? A: Dat er zo geen echte mensen opzitten en dat jonge meiskes daarin opgaan!! V: En jij zou er u niet aan laten vangen? A: Neen! Ik zou dat nooit doen zomaar afspreken! V: Zijn er mensen die u dat gezegd hebben dat je daar voor moet opletten? A: Neen ni echt ik ben gewoon slim genoeg. V: Zijn er op school leerkrachten die daar tips over geven om veilig met het internet om te gaan? A: Int lager wel maar nu ni meer.
88
V: En wat zeiden ze dan? A: Ja dat ge ni moet chatten met vreemden en geen adres enzo geven als ge die mensen niet kent…
89
R19 Geslacht: V Leeftijd: 16
Transcriptie V: Waarom heb je een Netlog-account aangemaakt? A: Omdat mijn vrienden dat ook hebben? V: Hoe vaak zit je op Netlog? A: Dagelijks V: Hoe lang zit je er dan ongeveer op? A: Elke dag een half uurke ongeveer…. V: Waarvoor gebruik je Netlog het meeste? A: Nieuwe mensen leren kennen, mensen uitlachen, nieuwe foto’s van mensen bekijken enzo… V: Pas je uw profiel regelmatig aan? A: Ik zet daar soms keer andere foto’s op… V: Is je profiel openbaar of privé? A: Openbaar. V: Waarom openbaar? A: Omdat ze bijvoorbeeld als ze mijn vrienden zijn en kheb die nog ni als vriend dan kunnen ze zien, is dat nu Sarah de Vos of ni en dan kunnen ze mij toevoegen he, snapt ge… V: Dus je hebt bewust je profiel openbaar gemaakt? A: Ja maar das standaard he… V: Maar je weet toch dat je dat ook privé kan zetten? A: Ja ja, ik vind dat ook zelf ambetant, ge wilt dan zo een foto zien maar dan kunt ge die enkel zien als ge vriend zijt met die persoon.. V: Welke gegevens geef je vrij in je profiel? A: Naam, voornaam, foto’s, school, … V: Waarom geen e-mail of gsm nummer? A: Ja alst er mij zo nen viezen begin te bellen of te mailen!!! V: Vind je het belangrijk om veel vrienden te hebben op Netlog? A: Pfff… kheb onlangs wel gezien dat ik er meer dan 300 heb!! V: Ben je daar dan fier op? A: Nee, ni echt… ik trek mij dat ni aan!
90
V: Van die 300 ,zitten er dan veel bij die je eigenlijk niet kent? A: Bwa, een paar, ni veel, maximum 5 dak echt ni ken… V: Dus de rest ken je allemaal wel? A: Ja, ook gewoon keer van zien enzo… V: Als er mensen zijn die vragen om toegevoegd te worden maar je kent ze totaal niet, doe je dat dan? A: Nee, of ook alst er zo meiskes zijn van 13 die zeggen van gij ziet er echt een wijze uit! Nee ze! V: Zitten er mensen bij die je enkel kent van op Netlog, dus die je nog nooit gezien hebt? A: Ja 5 ongeveer, zo van die mooie mensen… dan zeg ik kijk ne keer wat nen schonen, ik heb die als vriend.. V: En als die nu eens vragen om in het echt af te spreken, doe je dat dan? A: Nee ze! V: Waarom niet? A: Wie weet wat voor ene dat dat is… V: Vind je het vervelend als mensen, ouders of broers en zussen, in de buurt zijn terwijl je op Netlog zit? A: Ja, ze mogen daar rondlopen maar ze moeten ook ni komen meekijken, vooral mijn zus ni! Die zit ook op Netlog en dan maken wij altijd boel! Die is nog maar 12 maar ze zet er op dat ze 14 is anders moogt ge er ni op… V: Wie weet er allemaal dat je een Netlog-profiel hebt, ouders en familie? A: Mijn ouders ni want die kennen dat ni, die snappen daar niks van! V: Dus je ouders kunnen niet zo goed met internet werken? A: Neen, als mijn papa op internet ga dan is dat altijd van hoe moet ik dat hier nu weer intikken en dan moet ik dat doen voor hem… V: Op welke computer zit je het meest op Netlog? A: In de living staat er en computer maar als mijn zus en ik gebruiken onze eigen laptop… V: Leggen je ouders beperkingen op ivm internetgebruik, tijdsbeperkingen , of welke gegevens je wel en niet mag vrijgeven? A: Mijn papa zegt dat ik verstandig moet zijn, maar kweet kik dat ook dak verstandig moet zijn! V: En wat bedoelt hij met verstandig zijn? A: Ja mijn adres ni op internet zetten zeker… en soms dak er rond 8 uur van moet omdat dan familietijd is… V: Als je nieuwe mensen leert kennen op Netlog voeg je die dan toe op Msn of geef je je e-mailadres of gsm nummer? A: Nee, of soms zeg ik
[email protected]!, of ik antwoord ni als ze dat vragen.
91
V: Heb je al mensen die je via Netlog hebt leren kennen in het echt ontmoet? A: Ja der is zo nen jongen die was zo mega fan van Anderlecht en die heb ik daar ontmoet en dan zijn we vrienden geworden op Netlog. En dan zien we elkaar ook op Anderlecht. V: Maar je hebt hem dus eerst in het echt leren kennen en later op Netlog en niet omgekeerd, maar heb je ook al gehad dat je eerst iemand nieuw leert kennen op Netlog en er dan later eens mee afspreekt? A: Ah nee, dat ni. V: Heb je al van mensen gehoord die problemen hebben gehad met dingen die ze op hun profiel gezet hebben? A: Ja, mijn zus! Mijn zus, iemand vroeg in haar gastenboek haar e-mailadres en ze schreef dat gewoon, celientje de vos…enzo zo jongens die haar zo plots toevoegen op Msn dan en dan vraag ik haar met wie zijt ge nu weer te chatten en dan zegt ze, ken die ni, en ik zo, wat!! en dan vroeg ik van wat vragen die allemaal en dan zegt ze zo, niet niets…En ik zeg haar dan van ge moogt da ni doen maar die trekt haar dat ni aan…das typisch bij die kleine kinderen he… V: Zeggen je ouders daar niet van? A: Ja neen die snappen dat ni echt…die zijn zo danig dom! V: Dus je denkt dat dat een probleem is dat bij jongere kinderen voorkomt? A: Ja, die snappen dat ni, dat gevaar he… V: Wordt er op school soms gepraat over profielsites of tips gegeven ivm veilig internetgebruik? A: Nee… wat kun hun dat schelen wat wij doen op internet…
92
R20 Geslacht: V Leeftijd: 16
Transcriptie V: Waarom heb je een Netlog-account aangemaakt? A: Tis ni echt van mij, tis een fake account eigenlijk, we hebben dat aangemaakt voor de fun!!… V: Je gebruikt uw profiel enkel om naar andere profielen te kijken dan? A: Tstaat op mijn e-mailadres maar we gebruiken het met meerdere personen, stuk of vijf vant school en iedereen weet het paswoord enzo…en de profielnaam is fictief, Cindy….!!! V: Waarom heb je dat gedaan? A: Eigenlijk om iemand jaloers te maken en te pesten…zo een stom wijf die op mijn systeem werkte! Twas voor nen gast en die trut wou hem verleiden en dan hebben we Cindy aangemaakt en zo ben ik dan met die gast beginnen praten in naam van Cindy om die trut te pesten he, en das gelukt en nu doen we dat voor de fun, gewoon tegen gasten zitten zeveren en die hebben dat dus ni door he dat dat ni echt is, zoooooooooo grappig! V: Hoe vaak zit je op Netlog? A: Regelmatig toch, neem dan maar dagelijks… V: Hoe lang zit je er dan ongeveer dagelijks op? A: Ik ben daar wel ni aan verslaafd he, aan diene zielige zever!! Neem dan maar een kwartiereke per dag dat ik mij daar mee bezig hou, maar das echt om mee te lachen he, ik doe dat wel ni serieus he… V: Wat doe je dan als je op Netlog zit? Zelf je profiel veranderen of eerder naar de foto’s van anderen kijken? A: Tstaat daar zo een foto van een schoon kind op dat profiel he en dan kunnen we andere mensen uitlachen…die hebben dat echt ni door dat da ni echt is! V: Dus alles op het profiel is fictief? A: Ja das allemaal fake…tis maar Netlog he!...tis ni dat er daar iemand last van heeft he! V: Heb je geen echte account? A: Kheb dat gehad maar nu ni meer, kvind dat beetje zielig…zo vriendjes gaan zoeken op het internet, das ni aan mij besteed, ksteek mijn tijd liever in wijze dingen! V: Waarom vind je dat zielig? A: Gewoon ja, das zever allemaal….zo wat zitten praten met mensen dat ge ni kent, zo een schijnheilige bedoening! V: Je moet toch niet met mensen praten die je niet kent, je kan toch ook met je eigen vrienden praten? A: Ja… das waar maar dan praat ik liever int echt of doen we iets leuk dan op internet te zitten praten, das zo onpersoonlijk, kben daar ni voor, kvind dat echt stom. 93
V: Maar je vind die fake account leuker dan een echte? A: Ja…das echt lachen ze, iedereen wil Cindy! Die is echt populair ze, bij mannen en vrouwen, haha!! V: Weten uw vrienden dan dat jij dat bent of niet? A: Sommige, maar das echt wel grappig want ge zet daar een foto op van een schoon kind en dan krijgt ge daar privéberichten van oude venten op….kvind dat wel grappig… kzou dan nog keer een e-mailadres moeten maken! V: En weten je vrienden dan dat jij dat bent? A: Ja sommige wel…gewone vrienden he…ni die zogezegde Netlogvrieden he, die lopen der allemaal in, zo grappig en zo zielig eigenlijk dat die zitten babbelen met iemand die ni echt is. V: Denk je dat er veel mensen zijn die zo’n fake account aanmaken voor de grap? A: Nee kdenk dat eigenlijk ni ken toch niemand anders die dat doet, dat zijn allemaal serieuze zieligaards op zoek naar aandacht! V: Pas je dat profiel vaak aan? A: Nee der staat zo een foto op die een vakantie moet voorstellen in Kroatië en dan een foto van een schoon kind van op Google voor de rest niks en we veranderen der ook niks aan, theeft veel succes zo! V: Is dat profiel openbaar of privé? A: Tis openbaar… V: Waarom openbaar? A: Omdat ik dan allemaal oude venten kan derop lokken… V: Welke gegevens staan er in dat profiel? A: De naam Cindy, leeftijd, en voor de spanning in ze biseksueel !!! en dat ze in Gent woont!...en twee foto’s… A: Vind je het belangrijk dat er veel mensen in die lijst staan? B: Ja zo van die oude vieze venten, kvind dat echt grappig hoe zielig mensen zijn… V: Je ziet het gewoon ironisch? A: Ja das ni serieus he… V : Vragen die mensen soms om af te spreken en ga ja daar dan op in ? A: Ja en dan zeggen ze de volgende dag van waarom ge ni geweest zijt?! V: Weten je ouders dat je op Netlog zit? A: Nee zeker, ik denk van ni…da kan hun ni schelen wat ik doe. V: Heb je een eigen computer of gebruik je een gemeenschappelijke computer? A: Geen eigen computer, ik gebruik de gemeenschappelijke computer of de laptop van mijn broer… V: Kunnen je ouders goed werken met internet en pc? A: Ja mijn papa wel…
94
V: En die gebruiken regelmatig internet? A: Ja…zo keer Googelen enzo V: Leggen je ouders beperkingen op ivm met het internetgebruik of zeggen ze welke dingen je niet mag meedelen op internet? A: Ja das ook zo dom, dat moet ge zelf weten…maar ze zeggen daar niks van die weten dat ik dat verstand heb…mij zal er niks overkomen ze met mijn fake Netlog! V: Als je mensen leert kennen op internet spreek je dan daar ook in het echt mee af? A: Neen, dat zou ook wel een dikke tegenvaller zijn… V: Als mensen die je niet kent vragen naar persoonlijke gegevens of foto’s, doe je dat dan? A: Direct geven!...haha! V: Heb je al eens gehoord van mensen die problemen hebben gehad met dingen die ze op hun profiel zetten, of heb je dit zelf al eens meegemaakt? A: We hebben hier keer ne foto getrokken in de douches, ge kunt niks zien en wat vriendinnen hadden dat op Netlog gezet, en iedereen zo van gij rare voorwa doet ge dat en voorwa zet ge dat op Netlog en dan hebben ze misbruik gemeld en hebben ze diene foto geblokkeerd…. V: Dus Netlog heeft zelf die foto geblokkeerd? A: Ja maar dan moet er eerst iemand melding doen he…en dan krijgt ge een bericht van Netlog dat de foto ni onder hun voorwaarden is… V: Denk je dat er gevaren verbonden zijn aan het internetgebruik in het algemeen? A: Als ge der zelf op let eigenlijk ni, kvind dat zo dom die kinderen die gewoon naar een park gaan om af te spreken met nen onbekende van op Netlog… ge moet daar toch vree dom voor zijn…Dat weet ge toch zelf ook dat ge dat ni moet doen! V: Dus je zegt dat moest je een echt profiel hebben je u niet zou laten vangen door mensen met foute bedoelingen? A: Ja nee, ik zou er ni mee afpreken of ik zou toch ni gaan alleszins…dat hebt ge toch direct door! V: Hoe zou je dat doorhebben? A: Ja ik zou der gewoon ni mee afspreken alsk die totaal ni ken, misschien wat tegen zeveren op internet … V: Wordt er op school door de leerkrachten soms gesproken over profielsites en eventuele gevaren die eraan verbonden zijn? A: Nee nooit….
95