Waarom heeft een school een leider nodig?
Symposium masterproof 2 februari 2012
Meta Krüger
Wat een rare vraag !!
maar ook wel leuk …..
Aan het eind van de Master Educational Leadership van Penta Nova……..
Waarom heeft een school in deze tijd een leider nodig? Waarom heeft een school in deze tijd een leider nodig? Welk leiderschap is nodig in deze tijd?
Schoolleiders zijn steeds belangrijker geworden Eerst: Schoolleider als beheersmatig leider (randvoorwaarden scheppen)
(Bijna) iedereen kon schoolleider worden
Toen…… Onderwijskundig leiderschap (bemoeienis met het primaire proces)
Schoolleiders moeten worden opgeleid!
Toen…. Transformationeel leiderschap - Visie - Individuele ondersteuning - Intellectuele uitdaging Verandermanagement / -leiderschap Hoe veranderen en ontwikkelen zonder sturen??
Als er geen leider is om richting te geven ……….
Wat is er dan zo veranderd wat het leiderschap betreft??
21ste eeuw vraagt ander leiderschap Vorige eeuw
21ste eeuw
Nieuw leiderschap
Aanbod van de organisatie
Vraag van de klant
Klantgerichte leider
Leider heeft informatie en kennis
Organisatie is informatiedemocratie
Kennis is niet macht
Levenslange binding aan de organisatie
Mobiliteit
Creëren van betrokkenheid en binding
Ervaring is meerwaarde
Ervaring telt minder
Zorgen dat het team blijft leren en experimenteren
# Netwerken van ondernemende en lerende mensen # Kenmerken van de nieuwe leider: - Weten wie je bent, zelfreflectie - Inspireren, motiveren, ruimte geven aan anderen, dienend leiderschap, waardengericht leiderschap De kunst van het zeilen
Scholen zijn voortdurend in ontwikkeling Doorlopende schoolontwikkeling kent zes stappen (IJLE 2012, auteurs onbekend) 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Analyse van de status quo gap Visie initiëren op de gewenste toekomst Missieformulering: strategieën, doelen, streefdata, processen Implementatie van het plan Feedback (monitoring, rapporteren, beoordelen, aanpassen) Evaluatie en beoordeling data belangrijk!! onderzoeksmatig leiderschap
DOCadvies (drivers of change) Negen cruciale leiderschapsaspecten om te veranderen
Nieuw leiderschap!
Scholen moeten afstand nemen van leider - volger relaties
Oud leiderschap !
Leidinggeven is teamwerk We noemen dat………
Het Merkozy-effect
Of het Rebus-effect: Rutte Wilders (- ders) Verhagen (v=b) (- r)
Teamwerk, motiveren, inspireren…. Worden persoonlijkheidskenmerken belangrijker dan competenties?
Warren Bennis 2001 ‘Vrouwen zijn de leiders van de 21ste eeuw. De nieuwe leiders creëren een cultuur van vertrouwen en samenwerken. Vrouwen kunnen dat beter dan mannen. Als ik een vrouw was, zou ik erg ongeduldig zijn.' Titels artikelen over leiderschap: ‘manager van de toekomst is androgyn’ ‘vrouwelijke manier van denken verovert bedrijfsleven’ Managers online (2006): de manager van de toekomst is vrouw en 50 +
Toe naar platte en gespreide leiderschapsstructuren
Distributed leadership = gespreid leiderschap Gespreid leiderschap is niet gedeeld leiderschap Teacher, student, community leadership Redenen: - De eenhoofdige heroïsche leider is niet meer van deze tijd - Externe eisen en druk op scholen wordt groter - Empirische evidentie: organisatieresultaten en leerlingprestaties omhoog Spillane 2005: DL is de interactie tussen leiders, leraren en omgeving zodanig dat de onderwijspraktijk wordt beïnvloed
Gespreid leiderschap Gespreid leiderschap formeel en informeel Een goede leider maakt leiders! Ogawa & Bossert: Leadership as an organizational quality Pounder, Ogawa & Adams: Leadership as an organizationwide phenomenon: its impact on school performance. EAQ, resp. mei en november 1995) Maar: formele leiderschapsstructuren zijn niet overbodig Formele leiders zijn gatekeepers naar gespreid leiderschap Verantwoordelijk voor verzameling en deling van kennis onderzoeksmatig leiderschap
De onderzoekende school In de onderzoekende school gaat het om het benutten van (interne en externe) onderzoeksgegevens voor school- en onderwijsontwikkeling Onderzoeksgegevens?? Kwantitatief en kwalitatief op schoolniveau en klassenniveau
Besluitvorming op basis van data:
- Leerlinggegevens op leerling-, groeps- en schoolniveau opbrengstgericht werken - Gegevens over schoolcontext, schoolcondities, klassencondities, leiderschapspraktijken, wijze van leren door leerlingen, oudertevredenheid,
arbeidssatisfactie enz.
De onderzoekende school • • • • •
Onderzoekende houding van schoolleiding, leraren, leerlingen Zoeken naar bewijs (oz) voor het nemen van beslissingen Leraren gericht op leeropbrengsten gestuurd door gegevens Onderzoek door groepen leraren, schoolleiding en leerlingen Leraren zijn in staat om leerlingen te begeleiden in het doen van onderzoek • Schoolleiders zijn in staat om leraren te motiveren: onderzoekende houding, doen van onderzoek, gebruikmaken van onderzoeksgegevens bij het vernieuwen van onderwijs • De schoolleiding maakt gebruik van gegevens om samen met het team beslissingen te nemen over het onderwijs
OGW is onderdeel van de onderzoekende school
Opbrengstgericht werken? Onderzoekend werken (of data-gestuurd werken)!
De onderzoeksmatige schoolleider in de onderzoekende school Het creëren van een professionele leergemeenschap met een onderzoekende cultuur Stimuleren van het leren van leraren !!
• Gebruikmaken van beschikbare data in school • Verrichten van onderzoek door leraren • Verrichten van onderzoek door externe onderzoekers • Raadplegen van onderzoeksliteratuur in de school: evidence based werken
Cultuuromslag!
Gespreid leiderschap moet!
Dus: waarom heeft een school een leider nodig? • Scheppen van randvoorwaarden • Initiëren en implementeren van visie en missie • Samenwerkingsverbanden structureren en stimuleren: creëren van een professionele leergemeenschap met een onderzoekende cultuur • Leidinggeven aan leren: het team intellectueel uitdagen • Coördineren van gespreid leiderschap • Verandering initiëren en daar richting aan geven • Schoolontwikkeling gaande houden • Onderwijsvernieuwing stimuleren en sturen • Stimuleren, inspireren, schouderklopjes geven • Waarden bewaken in de organisatie • Antwoorden geven op zingevingsvragen (welke bijdrage lever ik??) • Stimuleren van verbinding en dialoog: overbruggen van verschillen • En vast nog veel meer!
Fuller, Young & Baker (2011). Do Principal Preparation Programs Influence Student Achievement Through the Building of Teacher-Team Qualifications by the Principal? Educational Administration Quarterly 47: 173
The results reveal marked changes in the majority of candidates’ understandings of school leadership. They developed deeper recognition of the leader’s role in fostering trust and relationships, encouraging collaboration, and building leadership capacity within schools. They conceptualized data as powerful evidence to stimulate urgency for change, and they articulated greater confidence as leaders and change agents. Finally, candidates demonstrated increased understanding of, and ability to enact, specific leadership practices aimed at improving learning results for students in their schools.
Veel succes met jullie leiderschap !!
