pagina 1 /9
Nieuwsbrief nr. 21 Groninger Bodem Beweging
18 mei 2015
Voorwoord Van de voorzitter Met de benoeming van de Nationaal Coördinator Groningen(NCG) met bijbehorend meerjarig activiteitenplan “Aardbevingsbestendig en Kansrijk Groningen behoort de Dialoogtafel tot het verleden. Immers, de bestuurders aan tafel, provincie, gemeenten en Ministerie van EZ, zijn per 1 juni al vertegenwoordigd door de nieuwe NCG, Hans Alders. Dat betekent dat wij als GBB onze positie moeten bepalen ten opzichte van deze nieuwe situatie. Onderwijl wordt nog hard doorgewerkt in de verschillende stuur- en werkgroepen die zijn voortgekomen uit de Dialoogtafel. Drieslag (schadeprotocol en klankbordgroep CVW), leefbaarheid en waardevermeerdering. Voor de leefbaarheidsgelden zijn de contouren uitgezet en bent u daar nieuwsgierig naar: woensdag 20 mei wordt een informatiemiddag georganiseerd in Baflo waar een ieder welkom is. Meer hierover en ook over de andere werkgroepen verderop in deze nieuwsbrief. Rest mij u in ieder geval nog te informeren over twee grote struikelblokken die veel van onze leden treffen bij hun schadeclaim. De eerste groep zijn die mensen met een afwijzing op een schadeclaim doordat de woningen buiten de contouren van het Groninger gasveld zouden liggen. Na diverse malen aandringen van ons als GBB is de NAM nu bereid deze situaties te onderzoeken. Kortom een voorzichtig positieve ontwikkeling. De andere groep zijn de panden met schade door verzakkingen, bodemdaling en zettingsschade (Cschades). Mensen worden van het kastje naar de muur gestuurd als men al de moed heeft bij alle betrokken instanties( NAM, CVW, TCCB, Provincie, Waterschap, Commissie bodemdaling) langs te gaan. Sinds langere tijd wordt deze problematiek door ons aangekaart maar echt schot zit er niet in. De onwil aan de andere kant is veel te groot. Via de Dialoogtafel wordt nu een voorstel voorbereid voor nader onderzoek waarbij alle genoemde partijen relevante data moeten aanleveren. Het moet in ieder geval zo zijn dat er vanuit al deze instanties één loket ontstaat, zodat de bewoner de huidige lange lijdensweg bespaart blijft! In een volgende nieuwsbrief meer hierover..
pagina 2 /9
Nieuwsbrief nr. 21 Groninger Bodem Beweging
18 mei 2015
Nieuwe regeling waardevermeerdering In de vorige nieuwsbrief vertelde ik al over de ultieme poging om ook het ministerie van EZ achter het huidige concept van de definitieve regeling waardevermeerdering te krijgen en daarmee de regeling in Groningen te houden. Dat heeft wel weer twee vergaderingen gekost maar het lijkt er nu op dat er een doorbraak is! Als alles loopt zoals verwacht, zou de definitieve regeling op de Dialoogtafel van 21 mei kunnen worden vastgesteld. In deze definitieve regeling zijn nu bovendien een aantal positieve aanpassingen opgenomen zoals het laten vervallen van de schade eis van €1.000 voor huizen in het kerngebied en het openen van een mogelijkheid voor collectieven. De nieuwe regeling zou in moeten gaan op 1 september.
Einde Dialoogtafel? Nu het besluit genomen is (zie de brief van minister Kamp aan de Tweede Kamer van 1 mei 2015) dat er een Nationaal Coördinator Groningen komt met een Overheidsdienst Groningen, heeft Kamp een directe uitvoeringslijn gecreëerd voor al zijn besluiten die met de gaswinning te maken hebben. Daarbij zijn Provincie en Gemeentes ondergeschikt gemaakt aan de Nationaal Coördinator Groningen. De maatschappelijke organisaties die deelnemen aan de Dialoogtafel hebben tijdens de vergadering van de Dialoogtafel op 16 april j.l. bepleit de samenstelling van de Dialoogtafel te wijzigen, waarbij de overheden (vertegenwoordigers van Ministerie van EZ, van Provincie en de burgemeesters) niet meer deel van de Dialoogtafel vormen, maar dat de Dialoogtafel primair de Nationaal Coördinator Groningen (de heer Hans Alders) als gesprekspartner heeft. Het construct Dialoogtafel moet hierop aangepast worden. Maar van een op consensus gerichte dialoog met alle deelnemende partijen is dan ook geen sprake meer. Immers, de enige waarmee vanaf nu nog te onderhandelen is, is de Nationaal Coördinator Groningen. Feitelijk wordt de Dialoogtafel oude stijl hiermee opgeheven. De vraag is dan, moet er een Dialoogtafel nieuwe stijl komen? Is de term Dialoogtafel nog wel toepasbaar? Is het beter om van een onderhandelingstafel te spreken, die aan de voorkant van de besluitvorming wordt geraadpleegd? Wat is de taakstelling van zo’n Tafel. Wat zijn de bevoegdheden? Kan er sprake zijn van instemmingsrecht, wanneer het gaat over de belangen van de bewoners in het gaswinningsgebied? De bewoners moeten gehoord worden! Hoe organiseer je dat op een zorgvuldige en consequente wijze? De GBB kan hierin een voortrekkersrol vervullen. Hoe verhoudt zich dat tot de rol die de overige maatschappelijke organisaties hebben? Vele vragen werpen zich op. De komende weken zal het GBB bestuur zich hierover beraden. De GBB komt op een krachtige wijze op voor de belangen van de bewoners van het gaswinningsgebied. Aan de Dialoogtafel oude stijl was dat duidelijk. Kan het beter en slimmer in een nieuwe overlegstructuur? De komende weken zal vooral de GBB zelf dat duidelijk moeten maken.
pagina 3 /9
Nieuwsbrief nr. 21 Groninger Bodem Beweging
18 mei 2015
C-schade Doorwerking Zoals bekend worden schades door NAM/CVW in A-, B- en C-schades geclassificeerd. A-schade (direct gevolg van de aardbeving) en B-schade (aardbevingsgerelateerd) worden vergoed. C-schade (niet aardbevingsgerelateerd) wordt niet vergoed. C-schade is een verzamelterm voor zettingschade, constructiefouten, achterstallig onderhoud, inklinking, begroetingsschade en wat al niet. Regelmatig leidt onenigheid over deze classificatie tot lange procedures (contra-expertise, en zo verder). Nu de eerste voorstellen afkomen voor het aardbevingsbestendig bouwen blijkt hier een doorwerking. Als in een eerder stadium C-schade is geconstateerd, en de huiseigenaar heeft daarvoor getekend, dan wordt bij het aardbevingsbestendig maken voor dat deel van het huis een (soms forse) eigen bijdrage gevraagd. Uiteraard is de GBB het hier niet mee eens. Het aardbevingsbestendig (moeten) maken is een direct gevolg van de gaswinning, niet van iets anders, dus dient NAM/CVW de volledige kosten te dragen. Maar vooralsnog weigeren NAM/CVW hun houding op te geven. Ons advies is dan ook: wees kritisch op C-schade. Teken niet te snel, vraag bij twijfel een contraexpertise! De kosten van de contra-expertise worden door NAM/CVW vergoed. Contra-expertise en Vereniging Eigen Huis In de regio zijn veel taxateurs actief die een contra-expertise kunnen uitvoeren. Ook de VEH (Vereniging Eigen Huis) kan hiervoor ingeschakeld worden. Leden van de VEH kunnen, voor meer informatie of het direct aanvragen van een contra-expertise, naar de website van Vereniging Eigen Huis gaan: https://www.eigenhuis.nl/actueel/Dossiers/aardbevingen-groningen/actief-in-groningen/contraexpertise/
Lopsterschokje Een opkikkertje in barre tijden Leo Steenstra, woonachtig in Loppersum, heeft een nieuwe likeur ontwikkeld, het Lopsterschokje. Zoals hij zelf zegt: “Lopsterschokje hoopt een opkikkertje te kunnen zijn in deze barre tijden en hoopt een bijdrage te kunnen leveren aan de bekendheid van de impact die de aardbevingen op de provincie Groningen hebben.” Het likeurtje is onder meer verkrijgbaar bij lokale slijterijen in het aardbevingsgebied.
pagina 4 /9
Nieuwsbrief nr. 21 Groninger Bodem Beweging
18 mei 2015
Tevredenheidsonderzoek afhandeling schades als gevolg van gaswinning De NAM en minister Kamp rapporteren dat de afhandeling van schade als gevolg van de gaswinning voorspoedig verloopt. Veel gedupeerden, zo ook de GBB, hebben daar een andere mening over. Om een objectief oordeel te kunnen vormen over de kwaliteit van afhandeling van schades als gevolg van de gaswinning heeft de Dialoogtafel besloten zelf een uitgebreid onderzoek hiervoor uit te zetten. Dit onderzoek is ondergebracht bij het onderzoeksbureau APE dat hiervoor 4.000 brieven heeft verstuurd aan gedupeerden met het verzoek een vragenlijst in te vullen. Dit kan zowel digitaal als schriftelijk. Het bleek voor deelnemers soms onmogelijk om de digitale vragenlijst op het scherm te krijgen, waarna betrokkenen soms teleurgesteld afhaakten. Inmiddels heeft APE weer een herinneringsbrief verstuurd en hoopt daarmee het benodigde aantal van 1.000 ingevulde vragenlijsten te bereiken. Graag roepen we eenieder die brieven van APE heeft ontvangen op om de vragenlijst in te vullen opdat het tevredenheidsonderzoek de benodigde informatie gaat opleveren waarmee de Dialoogtafel de NAM en minister Kamp onder druk kan zetten om de schadeafhandelingsprocedures te verbeteren. Het CVW is bereid hun procedures te gaan toetsen aan de uitkomsten van dit onderzoek!
Belastingdienst en vergoedingen van NAM/CVW Inkomstenderving Regelmatig doen zich situaties voor waarbij mensen tijdelijk het huis uit moeten om de schade te herstellen. De NAM/CVW vergoedt dan de kosten. Tot de kosten kunnen ook elementen van inkomstenderving horen: iemand kan tijdelijk de onderneming niet uitvoeren, iemand moet tijdelijk onbetaald verlof opnemen. Een van onze leden heeft bij de belastingdienst de fiscale behandeling van deze vergoedingen nagevraagd. De kern van het antwoord van de Belastingdienst is als volgt: ! vergoedingen die dienen ter dekking van kosten zijn niet belastbaar ! vergoedingen die dienen ter dekking van gederfde inkomsten, die daardoor een inkomensvervangend karakter hebben, vallen wel onder de inkomstenbelasting.
pagina 5 /9
Nieuwsbrief nr. 21 Groninger Bodem Beweging
18 mei 2015
Verleden en toekomst Nog 1100 aardbevingen te gaan Dr. ir. Jaques Hagevoort, reservoir ingenieur in ruste en oud-hoogleraar reservoirtechniek aan de TU Delft, heeft statistische onderzoek verricht op de aardbevingen met een kracht van 1,0 of hoger. Zijn hoofdconclusie is dat de frequentie van deze aardbevingen kwadratisch toeneemt met het afnemen van het productievolume. Zoals bekend zat er in het Groningen gasveld van oorsprong zo’n 2.800 miljard kuub en is er tot en met 2014 2.121 miljard kuub gewonnen. Het veld is dus inmiddels voor driekwart leeg. Daardoor is de druk onderin de grond flink verlaagd! Het meest verontrustende resultaat van de analyse is het grote aantal aardbevingen dat bij verdere exploitatie van het Groninger gasveld nog valt te verwachten. Er zijn tot begin dit jaar 584 aardbevingen sterker dan 1,0 geweest en er zijn er nog 1142 te verwachten! Alle reden om de toekomstige exploitatie van het Groningen gasveld te heroverwegen, aldus Jacques Hagevoort. Lees hier het volledige rapport: http://www.groninger-bodem-beweging.nl/images/pdf/2015-04 Aardbevingen in Groningen.pdf Waarschuwingen werden weggewuifd Iedereen in Groningen kent inmiddels de namen van Willem Meiborg (die al in 1963 waarschuwde voor de relatie tussen gaswinning en bodemdaling) en Meent van der Sluis (die als een der eersten in 1987 op de relatie tussen gaswinning en aardbevingen wees) Beiden werden door de NAM en de autoriteiten weggehoond en verketterd. Maar ook Simon van Wattum, de grote Groningse dichter, voorspelde al met beangstigende precisie in een pamfletgedicht in 1965 hoe het land van koolzaad en aardgas ervoor staat, anno 2015. Het pamfletgedicht zou geplaatst zijn in de Winschoter Courant. Door Herman Sandman is het aan de vergetelheid onttrokken. Het is volledig opgenomen in De Parelduiker, 2015 nummer 2. nam-lied van de grote reserve […] Prijs nu de nam die kwam met vlag en vlam om niet sam sam maar ’t al ten bate van ons nederland te exploiteren.
pagina 6 /9
Nieuwsbrief nr. 21 Groninger Bodem Beweging
Wie klaagt over het duur transport dat ’t rijke holland van het noorden weg zou houden, niet de nam. Wie klaagt over ons leefklimaat dat in fijngevoelig holland bar en schriklek wordt geheten, niet de nam. Wie klaagt daar over onze immitsj zo verpest door soberheid terwijl men lachen moet als op de televisie niet de nam. […] Zie hoe de buik van groningen leegstroomt om de leefwarmte van onze europese broeders op te voeren. Laat ons dankbaar zijn dat groningen dit mag doen. […] Eenmaal als ook de laatste industrie zich bij het moederbedrijf in holland heeft gevoegd en in dit gronings land alleen de cynici zijn gebleven zal de nam uit piëteit de lege buik van groningen volspuiten met het water van de zee en de zee zal het land opnemen en meevoeren naar ijsland of daaromtrent In holland zullen ze glimlachen ze wisten toch niet waar het lag.
18 mei 2015
pagina 7 /9
Nieuwsbrief nr. 21 Groninger Bodem Beweging
18 mei 2015
Nieuwe website GBB! Over enkele weken gaat de nieuwe website van de GBB online. De oude website zal helemaal verdwijnen, maar het adres blijft onveranderd: http://www.groninger-bodem-beweging.nl/. Bijna alles wat op de oude website stond zal op de nieuwe website te vinden zijn. Een paar onderdelen zijn er niet meer, zoals Henk’s Hoekje en het Forum. De website is gemaakt samen met het bedrijf 4Punt4 uit Groningen. De nieuwe vormgeving zal even wennen zijn maar de website gaat frisser ogen, wordt overzichtelijker en gebruiksvriendelijker. De GBB wil iedereen bedanken die actief gepost hebben op het Forum of een andere bijdrage hebben geleverd op de oude website. Het zal misschien enkelen al opgevallen zijn: ook het logo wordt opgefrist en er liggen nieuwe flyers klaar om leden in te schrijven. Meer en meer zal de GBB van zich laten horen en nieuws en informatie delen met bewoners. Kortom: de GBB is er klaar voor!
Saskia Stuiveling, directeur Algemene Rekenkamer, pleit in de Volkskrant van 13 mei voor een cultuuromslag bij de overheid. De natiestaat wordt steeds kleiner, politiek Den Haag telt steeds minder mee, maar de overheid gedraagt zich daar niet naar. Politici en ambtenaren blijven puur op de Haagse kaasstolp gericht en ze zien digitalisering als 'ontwrichtend'. De overheid zou internet juist moeten omarmen om aansluiting te houden bij een snel veranderende samenleving. ”Voor een noodzakelijke blik in de toekomst moet de overheid volgens Stuiveling kijken naar de site van de Groninger Bodembeweging. 'Je ziet een combinatie van harde data - op een kaart kun je alle aardbevingen uit het verleden zien - foto's van scheuren, kaarten van de NAM, van de seismologische dienst en eigen bevindingen via de sociale media. Ze houden bij wie er langs komt, wat de taxatie van de schade is. Je volgt dus het hele proces terwijl het bezig is, als een Rekenkamerrapport dat zichzelf schrijft.'”
pagina 8 /9
Nieuwsbrief nr. 21 Groninger Bodem Beweging
18 mei 2015
20 mei 2015 Op 20 mei zijn er twee interessante bijeenkomsten: Themabijeenkomst leefbaarheid Ter stimulering van de leefbaarheid in de aardbevingsgemeenten beschikken de Dialoogtafel Groningen en de NAM over financiële middelen. In juni 2014 heeft in Ten Boer een eerste bijeenkomst plaatsgevonden waarin de contouren voor de besteding van die middelen zijn uitgedacht. Daar ontstond de zogenoemde 'piramide', waarin het leefbaarheidsprogramma is verdeeld in drie sporen. Boven in de piramide bevindt zich herstructurering (spoor 1), in het middengedeelte regionale programma's (spoor 2) en aan de onderzijde van de piramide het loket leefbaarheid (spoor 3). In de hieropvolgende periode is gewerkt aan de uitwerking van de drie leefbaarheidssporen en ondertussen zijn de eerste resultaten geboekt. Op 20 mei is er een presentatie over de stand van zaken en kan eenieder in workshops input leveren. Plaats is Dorpshuis Agricola, Heerestraat 21 in Baflo, van 14.00 – 17.30 uur, de dagvoorzitter is Jacques Wallage. Opgave kan tot 15 mei via
[email protected].
Gaswinning tegen wil en dank De Juridische Faculteitsvereniging van de RU Groningen organiseerde eerder, op 26 februari, een openbaar college in de stad over de gaswinning. Vijf professoren uitten daar felle kritiek op het optreden van de NAM en de Staat. Klik hier om het verslag van die bijeenkomst te lezen: http://www.groninger-bodem-beweging.nl/images/pdf/Ik voel me een reformatorische volksmenner.pdf Destijds kondigden de professoren hun komst naar het centrum van het gaswinningsgebied al aan, op 20 mei is het zover. Jan Brouwer (algemene rechtswetenschap), Herman Broring (integrale rechtsbeoefening en Fokko Oldenhuis (religie en recht) zullen verder ingaan op de rechtsmogelijkheden en -onmogelijkheden voor bewoners. Plaats is Vita Nova in Middelstum, aanvang is 19.30 uur, de toegang is gratis.
pagina 9 /9
Nieuwsbrief nr. 21 Groninger Bodem Beweging
18 mei 2015
Data om alvast te noteren Algemene ledenvergadering van de GBB Deze gaat plaatsvinden op woensdag 24 juni 2015. Alle leden zijn welkom! In de volgende nieuwsbrief komt hierover meer informatie. De volgende Leden-voor-leden-bijeenkomst Locatie: Stationsgebouw Loppersum Datum: zaterdag 27 juni 2015 Tijd: van 15.00 tot 17.30 uur Een leden-voor-leden-bijeenkomst biedt de gelegenheid om in een informele sfeer contacten te leggen, en te praten over alles wat er speelt rond aardbevingen en de gevolgen. Er zijn altijd enkele bestuursleden aanwezig. Er is koffie, er is thee en iedereen is welkom. Het is een doorlopend gebeuren. Men komt en gaat op het moment dat men dat zelf passend vindt.
Openingstijden kantoor GBB Het kantoor (in het Stationsgebouw Loppersum) is geopend op − maandagochtend van 9.30 tot 11.30 uur − woensdagmiddag van 14.00 tot 16.00 uur. Op nationale feestdagen en tijdens vakanties is het kantoor gesloten. Contact GBB Mailcontact heeft de voorkeur. Het e-mailadres is:
[email protected] Telefonische bereikbaarheid tijdens openingstijden kantoor op maandagochtend van 9.30 tot 11.30 uur en op woensdagmiddag van 14.00-16.00, via 06- 21 61 50 80. NB De pers kan bellen naar 06-17 26 82 47. Bij voorkeur tijdens kantoortijden.