Vluchtelingenkinderen: wat is de rol van de jeugdGGZ?
Eindreferaat Annerieke Horlings Begeleiders: I. Hein en H. van Megen 11 april 2016 De Bascule/ GGZ Centraal
• http://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2059761-kinderombudsman-richteuropese-taskforce-op-voor-asielkinderen.html
Cijfers COA 14 maart 2016 45446 [CATEGORY NAME] [PERCENTAGE]
[CATEGORY NAME] [PERCENTAGE]
Vluchtelingenkinderen 11386 [CATEGORY NAME] [PERCENTAGE] [CATEGORY NAME] [PERCENTAGE]
[CATEGORY NAME] [PERCENTAGE]
Land van herkomst Overig; 11732; 26%
Syrië; 20108; 44%
Ethiopië; 2868; 6%
Afghanistan; 3337; 7%
Eritrea; 3434; 8% Irak; 3967; 9%
Pre- flight • Trauma • Levensomstandigheden • Discriminatie • Gezondheidszorg • Psychische gezondheid • Psychische gezondheid familieleden • Verlies en rouw
Flight • Levensomstandigheden gedurende vlucht of in vluchtelingenkampen • Discriminatie • Gezondheidszorg • Onzekerheid • Rouw en verlies • Traumatische vlucht • Grenspolitie mishandeling • Mensenhandel
Resettlement • • • • • • • • • •
Asielprocedure Relocatie Isolatie Inactiviteit School/ werk Geen familie Discriminatie Integratie Sociaal support Gezondheidszorg
Welke kinderen met trauma ontwikkelen PTSS
Alisic E, Zalta AK, Wesel F Van, Larsen SE, Hafstad GS, Hassanpour K, et al. Rates of post-traumatic stress disorder in traumaexposed children and adolescents : meta-analysis. 2014;335–40.
Post-traumatische stress stoornis • DSM-IV classificatie A. 1. Blootstelling 2. Reactie B. Herbeleving C. Vermijding D. Verhoogde prikkelbaarheid E. > 1 maand F. Significant lijden
• DSM-5 classificatie • A2 criterium is vervallen • Cluster “vermijding” opgesplitst in twee aparte clusters: • Actief vermijden • Negatieve cognities en stemming
• Aparte criteria voor kinderen van 0-6 jaar
Beer R, Lindauer R, Boer F. Protocol: Classificatie screening en diagnostiek van kinderen en adolescenten met traumagerelateerde problematiek. Trauma Centrum De Bascule 2013
Trauma bij kinderen 0-3 jaar
4-6 jaar
6-12 jaar
12-18 jaar
Aspecifieke symptomen
Zelfverwijten/ verwarring
Lichamelijke klachten
Verminderd functioneren op school
Vertraging ontwikkelingsmijlpalen
(Separatie)angst
Slaapproblemen
Risicovol gedrag (alcohol/ drugs)
Regressie
Concentratieproblemen
Gedragsveranderingen
Beperkt spel
Intrusieve gedachten/ nachtmerries
Schaamte
Agressief/ destructief gedrag
Overdreven bezorgdheid
Woede- en wraakfantasieën
Agressieve/ angstige fantasieën
Angst voor controleverlies
Post-traumatisch spel Omen formatie Beer R, Lindauer R, Boer F. Protocol: Classificatie screening en diagnostiek van kinderen en adolescenten met traumagerelateerde problematiek. Trauma Centrum De Bascule 2013
Behandeling van complex trauma Trauma verwerking en integratie Executieve functies
Affect identificatie Affect management opvoeder
Zelfbeeld identiteit
Affect modulatie
Afstemming
Affect expressie
Consistente respons
Blaustein, Kinniburgh. 2010
Routines en rituelen
Behandeling van trauma bij kinderen • TF-CBT (Trauma Focused Cognitive Behavioral Therapy) • EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) • Psychofarmaca
• Psycho-educatie • Relaxatie • Emotieregulatie • Cognitieve driehoek zonder trauma inhoud • Traumaverhaal • Cognitieve driehoek met trauma inhoud • Toekomst en veiligheid
Behandeling van PTSS bij vluchtelingenkinderen • Systemetic search:
niets
Wat is de rol van de jeugd GGZ bij vluchtelingenkinderen?
Opvang van vluchtelingen • Centrale opvanglocatie • Proces opvanglocatie • Asielzoekerscentrum • Huisvesting/ terugkeren/ illegaliteit
• Nu crisisnoodopvang
Mooren T. Verkenning van noden en mogelijkheden voor hulpverlening aan mensen die asiel aanvragen in Nederland. 2015;(november).
GGZ voor vluchtelingen • Landelijk gezondheidscentrum asielzoekers (GCA) • Medische intake
Mooren T. Verkenning van noden en mogelijkheden voor hulpverlening aan mensen die asiel aanvragen in Nederland. 2015;(november).
• http://nos.nl/nieuwsuur/artikel/2059761-kinderombudsman-richteuropese-taskforce-op-voor-asielkinderen.html
GGZ voor vluchtelingen • Landelijk gezondheidscentrum asielzoekers (GCA) • Medische intake • Consulent GGZ voornamelijk gericht op stabilisatie • Verwijzing bij: crisis, psychotherapie, traumaverwerking, medicamenteuze behandeling
• Weinig tot geen preventieve programma’s
Mooren T. Verkenning van noden en mogelijkheden voor hulpverlening aan mensen die asiel aanvragen in Nederland. 2015;(november).
Screening op PTSD: CRIES-13
Verlinden E, Opmeer BC, Van Meijel EPM, Beer R, De Roos C, Bicanic IAE, et al. Enhanced screening for posttraumatic stress disorder and comorbid diagnoses in children and adolescents. Eur J Psychotraumatol. 2015;6(AUGUST):26661.
Risico- en beschermende factoren
Fazel M, Reed R V., Panter-Brick C, Stein A. Mental health of displaced and refugee children resettled in high-income countries: Risk and protective factors. Lancet. 2012;379(9812):266–82.
Interventies • Meer gericht op stabilisatie
• • • • • •
Veilig Familiehereniging Psychoeducatie Groepsvorm School Behandeling van ouders Inter Agency Standing Committee (IASC) 2007. Guidlines on Mental Health and Psychosocial Support in Emergency Settings
Specialistische GGZ • TF-CBT (cultuur sensitief) • EMDR • KidNET (Narrative exposure therapy) • Stabiliserende technieken • Psychofarmaca • Systeemtherapie • Groepsbehandelingen
Transculturele verschillen • Omstandigheden in land van herkomst en trauma verschillen tussen de verschillende landen • Westers concept van ontwikkelingstheorieën en kijk op “PTSS-model” • Geestelijke gezondheidszorg en verwachtingen van behandeling • “Praattherapie” • Wantrouwen
Aanbevelingen • Screening bij medische intake met CRIES • Preventieve programma’s, stabilisatiegroepen, psychoeducatie • Clustering per etniciteit en cultureel sensitieve groepsleider • Voldoende capaciteit voor doorverwijzing, specialistische centra
• Rol van SGGZ: • Consultatie • Training • Samenwerking wijkteams • Bewustwording • Wetenschappelijk onderzoek • Taskforce vluchtelingen
Knelpunten • Samenwerking • Implementatie
Literatuur 1.
Hebebrand J, Anagnostopoulos D, Eliez S, Linse H, Pejovic-Milovancevic M, Klasen H. A first assessment of the needs of young refugees arriving in Europe: what mental health professionals need to know. Eur Child Adolesc Psychiatry. 2016;25(1):1–6.
2.
Bhugra D, Gupta S, Bhui K, Craig TOM, Dogra N, Ingleby JD, et al. WPA guidance on mental health and mental health care in migrants. World Psychiatry. 2011;10(1):2– 10.
3.
Fazel M, Reed R V., Panter-Brick C, Stein A. Mental health of displaced and refugee children resettled in high-income countries: Risk and protective factors. Lancet. 2012;379(9812):266–82.
4.
Alisic E, Zalta AK, Wesel F Van, Larsen SE, Hafstad GS, Hassanpour K, et al. Rates of post-traumatic stress disorder in trauma-exposed children and adolescents : metaanalysis. 2014;335–40.
5.
Mooren T. Verkenning van noden en mogelijkheden voor hulpverlening aan mensen die asiel aanvragen in Nederland. 2015;(november).
6.
Simonelli A. Posttraumatic stress disorder in early childhood: classification and diagnostic issues. Eur J Psychotraumatol. 2013;1:1–11.
7.
Lustig SL, Kia-Keating M, Knight WG, Geltman P, Ellis H, Kinzie D, et al. Review of child and adolescent refugee mental health. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. The American Academy of Child and Adolescent Psychiatry; 2003;43(1):24–36.
8.
Birman D, Ho J, Pulley E, Batia K, Everson ML, Ellis H, et al. Mental Health Interventions for Refugee Children in Resettlement II. Natl Child Trauma Stress Netw. 2005;1–29.
9.
Verlinden E, Opmeer BC, Van Meijel EPM, Beer R, De Roos C, Bicanic IAE, et al. Enhanced screening for posttraumatic stress disorder and comorbid diagnoses in children and adolescents. Eur J Psychotraumatol. 2015;6(AUGUST):26661.
10.
Impact. Multidisciplinary Guideline: Early psychosocial interventions after disasters, terrorism and other shocking events. 2007.
11.
Zurek G, Schedlich C, Bering R. Manual for trauma-based psychoeducation for victims of disasters. 2006;
12.
Majumder P, O’Reilly M, Karim K, Vostanis P. “This doctor, I not trust him, I”m not safe’: the perceptions of mental health and services by unaccompanied refugee adolescents. Int J Soc Psychiatry. 2015;61(2):129–36.
13.
Hjern A, Jeppsson O. Sociale steun adequater dan traumagerichte aanpak. 2005;1–5.
14.
Beer R, Lindauer R, Boer F. Protocol: Classificatie screening en diagnostiek van kinderen en adolescenten met traumagerelateerde problematiek. Trauma Centrum De Bascule 2013
15.
Blaustein, Kinniburgh. 2010
16.
Lindauer R, Boer F. Trauma bij kinderen. 2012. Kinderpsychologie in de praktijk
17.
https://www.coa.nl/nl/over-coa/cijfers-en-jaarverslagen
