DigiGIDS@work Versiebeheer Colofon Archief en Museum voor het Vlaams leven te Brussel Arduinkaai 28 1000 Brussel
Auteur: Stephanie Aertsen Vormgeving: Kevin Van Campenhout Afbeeldingen: Luc Vermeersch Verantwoordelijke uitgever: Jari Demeulemeester Versie: 26 september 2012 (onderdeel van D/2012/3510/1) U kan deze brochure ook downloaden op www.amvb.be
DEEL 4 Bestanden ordenen
Versiebeheer Moeilijkheidsgraad: Prijs: Tijdsinvestering: Type:
basisniveau gratis kleine moeite interne afspraak
Waarom? Versiebeheer zorgt ervoor dat je met één blik weet welke versie van een document voor je ligt. Niet alleen kan jij op de laatste versie verder werken, ook voor je collega’s is het duidelijk waar ze de meest recente informatie kunnen terugvinden.
Benodigdheden Er zijn geen specifieke benodigdheden vereist.
Benodigde voorkennis Om versiebeheer te kunnen toepassen moet je bestanden kunnen opslaan onder de gewenste naam, bij voorkeur volgens basisprincipes uiteengezet in de richtlijn Bestanden benoemen. Daarnaast kan het handig zijn om sjablonen op te stellen. Zie hiervoor de richtlijn Standaardformulieren gebruiken.
Basisprincipes Er zijn drie gangbare mogelijkheden om de versie van een document aan te geven.
Mogelijkheid 1 Neem een toevoeging op aan het einde van de bestandsnaam. Behoud de originele bestandsnaam en pas enkel de versie aan wanneer je een bewerking van het document opslaat. De computer zal de bestanden zo ordenen dat alle versies van hetzelfde document bij elkaar blijven staan. Houd wel rekening met de automatische alfabetische en chronologische ordening, zie Tips. 1. Je kan een aanduiding van de versie opnemen in de bestandsnaam, bijvoorbeeld door nummers en subnummers te vermelden zoals dit in de ICT-sector gebeurt. Bijvoorbeeld: Versie 0_1 is een kladversie Versie 0_2 is goedgekeurd door het diensthoofd Versie 1_0 is de definitieve versie Versie 1_1 is de definitieve versie zonder de dt-fout die je net hebt gevonden Versie 2_0 is een herwerking van de definitieve versie en op zichzelf een definitieve versie In plaats van een versienummer kan je de status van het document opnemen. Maak hiervoor afspraken met je medewerkers om afkortingen vast te leggen en te bepalen wanneer een document een bepaalde status krijgt.
2
[email protected]
DEEL 4 Bestanden ordenen
Bijvoorbeeld: DFT ONTW CO DEF
Draft Ontwerp Concept Definitieve versie
2. Je kan de datum gebruiken om de versie van een document aan te duiden. Gebruik hiervoor bij voorkeur de structuur JJJJMMDD. De computer zal de verschillende versies automatisch chronologisch plaatsen, waarbij de meest recente versie onderaan of bovenaan staat, afhankelijk van je instellingen. TIP Plaats bij voorkeur een v (=versie) voor de datum. Zo maak je een onderscheid tussen de datum van de inhoud van het document en de datum waarop het document werd opgesteld. Bijvoorbeeld: Agenda_bespreking_20120421.docx Hierbij is het niet duidelijk of 20120421 de datum is waarop de agenda werd opgesteld of waarop de bespreking plaatsvond. Agenda_bespreking20120421.docx geeft wel aan dat op die dag de bespreking plaatsvond (tenzij de underscore per ongeluk werd vergeten), maar het is niet duidelijk welke versie van de agenda dit is. Agenda_bespreking20120504_v20120421.docx geeft zeer duidelijk aan wanneer de bespreking plaatsvindt én welke versie van de agenda dit is. Gelukkig, want ik was hiervan niet tevreden en heb een nieuwe agenda gemaakt op 2 mei (Agenda_bespreking20120504_v20120502.docx). Het zou zeer vervelend (en onprofessioneel) geweest zijn als ik de verkeerde agenda had doorgestuurd … 3. Wanneer een document goedgekeurd moet worden door verschillende personen of raden, is het aangeraden in de bestandsnaam de afkorting van de persoon of raad op te nemen. Zo zie je meteen wie welke aanpassing heeft gemaakt, maar ook waar het dossier zich bevindt in de workflow. Indien het werkproces hiervoor te complex is, kan dit ook eenvoudig in het document zelf worden opgenomen. Zie hiervoor de voorbeelden bij Mogelijkheid 2. Bijvoorbeeld: NotaX_revisiePA.docx is gereviseerd door het diensthoofd. Het document kan nu doorgestuurd worden naar de Agendacommissie, die hierdoor weet dat dit de meest recente versie is. Na opmerkingen van de Agendacommissie (het document met opmerkingen werd opnieuw opgeslagen als NotaX_AC.docx), kan de nota voorgelegd worden aan de Raad van Bestuur (NotaX_RvB.docx) en aan de Algemene Vergadering (NotaX_AV.docx).
Mogelijkheid 2 Neem het versiebeheer mee op in het document zelf. Dit is vooral interessant als het document online wordt geplaatst of een lange weg langs verschillende medewerkers of diensten moet afleggen. Uit deze informatie blijkt immers duidelijk het stadium waarin het document zich bevindt. Maak een standaardrooster waarin de noodzakelijke gegevens worden opgenomen, zoals de datum, aanpassingen en de naam van de verantwoordelijke. Stel eventueel Sjabloons op voor standaarddocumenten waarin dit rooster wordt opgenomen, zoals voor publicaties, eindverslagen of beleidsplannen. Zie de richtlijn Standaardformulieren gebruiken.
3
[email protected]
DEEL 4 Bestanden ordenen
Bijvoorbeeld: het versiebeheer voor deze richtlijn Bewerking Ontwerp Inhoudelijke herziening Taal en lay-out Definitieve versie Goedkeuring online publicatie Inhoudelijke herziening (technische aspecten)
Auteur/verantwoordelijke Stephanie Aertsen PACKED vzw Mariet Calsius Stephanie Aertsen Patrick Van den Nieuwenhof Stephanie Aertsen
Datum 1 mei 2012 1 juni 2012 10 juni 2012 15 juni 2012 20 juni 2012 5 januari 2013
Maak duidelijke afspraken rond het invullen van het rooster met je collega’s.
Mogelijkheid 3 Er zijn documentmanagementsystemen op de markt die de verschillende versies en de auteurs automatisch registreren, zoals Documentum of Alfresco. We willen de mogelijkheid aangeven, maar voor een organisatie met enkele medewerkers is dit schieten met een kanon op een mug.
Tips Je kan versiebeheer in de bestandsnaam en binnen het document combineren. Zorg er echter steeds voor dat je steeds dezelfde structuur en aanduidingen gebruikt zoals afgesproken – anders heeft versiebeheer weinig zin. Ter illustratie: Wat is hier de meest recente versie?
Houd rekening met de automatische ordening die je computer toepast. Acht komt alfabetisch gezien immers voor Een, terwijl 1 voor 8 komt. Op dezelfde manier komt DEF (definitief) voor ONTW (ontwerp). Als je de datum gebruikt als versieaanduiding staat je meest recente versie afhankelijk van je instellingen steeds onderaan of bovenaan (chronologische ordening) et cetera. Ter illustratie:
4
[email protected]
DEEL 4 Bestanden ordenen
Sla de definitieve versie van je document meteen op in een duurzaam formaat als pdf, pdf/a of odt. Hierdoor is het meteen voor iedereen duidelijk welke de eindversie is. Bovendien is het moeilijker iets aan een bestand in pdf of pdf/a te veranderen (doelbewust of per ongeluk). Een bestand in pdf neemt minder ruimte in beslag, waardoor het zeer geschikt is om via e-mail te versturen of online te plaatsen. Bewaar het document ook in het originele formaat, zodat je toch nog eens een foutje kan verbeteren of de inhoud updaten zonder kunstgrepen te moeten uitvoeren op je pdfbestand. Maak bij updates wel duidelijk dat het gaat om een nieuwe definitieve versie, bijvoorbeeld door het versiebeheer op te nemen in het document zelf. Maak afspraken met je collega’s rond het hergebruik van documenten. Voor documenten die regelmatig hergebruikt worden om dezelfde lay-out te krijgen (zoals brieven, nota’s, verslagen ed.), kan je een sjabloon aanmaken in je tekstverwerkingsprogramma. Zo voorkom je dat je de inhoud van een vorige versie per ongeluk wist. Zie de richtlijn Standaardformulieren gebruiken. Als je een document hergebruikt uit een ouder (afgesloten) dossier, kopieer het document dan steeds en sla het op als een nieuw document. Knip het niet uit het oude dossier en let er op dat je de inhoud binnen het oude dossier niet verandert. Hiermee wijzig je immers de contextinformatie en wordt het dossier moeilijker te begrijpen. Na het opstellen van de definitieve versie, mogen voorlopige versies in principe gedeletet worden. Maak hierrond afspraken met je collega’s, zoals bij welk soort documenten dit gebeurt, wanneer en door wie. Voor bepaalde soorten documenten kan de evolutie of het creatief proces net interessant zijn, bijvoorbeeld bij het schrijven van literaire teksten of scripts. Voor verslagen, subsidieaanvragen of evaluaties is vooral het eindproduct van belang.
Lees ook in DigiGIDS@work Bestanden benoemen Standaardformulieren gebruiken
Meer lezen? STADSARCHIEF ANTWERPEN. Klassement opbouwen. In: Wie klasseert, die vindt. Hedendaags document- en archiefbeheer in besturen en organisaties, p. 20; p. 34-35. www.bestuurszaken.be/gemeenschappelijk-klassement
5
[email protected]