Vastgesteld door de gemeenteraad op 25 september 2003
colofon Deze nota is geschreven onder begeleiding en verantwoordelijkheid van de projectgroep Bellevue. Uitgave Gemeente Apeldoorn, dienst Ruimtelijke Ordening en Wonen, afdeling Bouwtoezicht en Monumenten. Projectleiding Bellevue Evert Leusink Deelprojectleiding gebiedsgericht welstandsbeleid Pepijn Boekhorst Redactie Kamphuis, bureau voor bouwhistorie te Delft: Jan Kamphuis Gemeente Apeldoorn, diensten ROW en MMO: Lizz Bultman, JanAlbert van Buuren, Wim Bijsterbosch, Jolanda van Sikkelerus, Pepijn Boekhorst Met dank aan de leden van de Werkgroep Cultuurhistorie: Lizz Bultman, Martin van Bleek (Gelders Genootschap), JanAlbert van Buuren, Wim Bijsterbosch, Hugo Diddens, Steven Gerritsen, Inge Huisinga, Evert Leusink, Jolanda van Sikkelerus, namens wijkraad De Naald: R. Hoetelmans en H. Frieling en namens wijkraad De Sprengen: D. Aalders en H. Nijdeken Beeldmateriaal Kaarten en tekeningen: Dienst ROW, gemeente Apeldoorn. Foto’s: bureau Kamphuis; Monumenten Adviesbureau Nijmegen; gemeente Apeldoorn. Grafische vormgeving Dienst ROW, afdeling Bouwtoezicht en Monumenten en Team Projectondersteuning. Copyright 2003, gemeente Apeldoorn. Auteursrechten voorbehouden. Gehele of gedeeltelijke overneming of reproductie van de inhoud van deze uitgave, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteursrechthebbende is verboden, behoudens de beperkingen door de wet gesteld. Het verbod betreft ook gehele of gedeeltelijke bewerking.
Gebiedsgericht welstandsbeleid Apeldoorn, Indische Buurt
2
Luchtfoto van de Indische Buurt (1955)
Gebiedsgericht welstandsbeleid Apeldoorn, Indische Buurt
3
Inhoudsopgave Samenvatting
5
Kaart van de Indische Buurt
6
Hoofdstuk 1:
Inleiding
7
Hoofdstuk 2:
Beschrijving van de Indische Buurt
11
Hoofdstuk 3: Openbare ruimte Loolaan Koning Lodewijklaan Soerenseweg, Badhuisweg en Sprengenweg De overige straten Bermen en trottoirs Straatmeubilair Snelheidsremmende maatregelen
14 15 16 17 18 19 20 20
Hoofdstuk 4: Bebouwing Situering Erfafscheidingen: metaal, hout en overige materialen Erfafscheidingen: heggen Daken: - algemeen - dakkapellen - detaillering Gevels: - voegwerk - detaillering kozijnen en ramen - toepassing kleuren op vensters en gevels - zonwering Serres en erkers Bijgebouwen en carports Reclame Nieuwbouw
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35
Bijlagen: diverse plattegronden
Gebiedsgericht welstandsbeleid Apeldoorn, Indische Buurt
4
Samenvatting Deze welstandsnota is geschreven om het unieke karakter van de Indische Buurt te behouden en te versterken. Met het gebiedsgerichte welstandsbeleid kan de gemeente Apeldoorn bouwplannen beoordelen op hun schoonheid (esthetica). Belangrijk uitgangspunt daarbij is dat (eigentijdse) veranderingen mogelijk zijn zolang kwaliteitsverhoging voorop staat. Vanuit de gemeentebrede kadernota ‘Over welstand gesproken’ is bepaald dat voor dit gebied een zwaar welstandsniveau geldt. Deze nota voor de Indische Buurt is aanvullend op het bestemmingsplan en bevat geen sneltoetscriteria voor lichte bouwvergunningen. De nota start met een analyse van de Indische Buurt. Daarin komt naar voren dat de Indische Buurt grotendeels eind 19e eeuw en begin 20e eeuw is ontstaan. Enkele wegen, die onderdeel uitmaken van het residentiele assenstelsel bij paleis Het Loo, liggen er sinds de 18e eeuw. Deze wegen vormen ook nu nog belangrijke verbindingswegen in Apeldoorn. In de Indische Buurt is veel groen aanwezig, bijvoorbeeld langs de lanen. De doorzichten tussen de particuliere tuinen bepalen het open en groene karakter van de buurt. De woningen zijn overwegend vrijstaand en staan niet in het midden van de kavel. Er zijn veel mansardekappen of zadelkappen te zien en er wordt veel gebruik gemaakt van detaillering. Vanuit deze analyse worden welstandsaanbevelingen gegeven voor de openbare ruimte van de Indische Buurt. Immers, ook de openbare ruimte bepaalt de ruimtelijke kwaliteit van de buurt. Bij nieuwe ontwikkelingen wordt de ruimtelijke kwaliteit door deze nota in de gemeentelijke discussie ingebracht. De gemeente geeft daarmee echter geen garanties. De aanbevelingen zijn dan ook geen juridische verplichtingen en hoeven daardoor niet gehandhaafd te worden. Voor de verschillende onderwerpen is het meest van belang dat er wordt gestreefd naar eenheid in de openbare ruimte en dat er terughoudend moet worden omgegaan met objecten in de openbare ruimte. Voor de bebouwing in de Indische Buurt worden zowel welstandscriteria en aanbevelingen gegeven. De welstandscriteria bieden voor de gemeente, en de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit in het bijzonder, een bindend en duidelijk kader voor de welstandstoets bij bouw- en/of monumentenvergunningen. Bewoners die (ver)bouwplannen hebben, weten van tevoren aan welke eisen hun bouwplannen moeten voldoen. De aanbevelingen hebben betrekking op de vergunningvrije bouwwerken en zijn zowel voor de gemeente als voor de bewoners niet bindend. Wel is het zo dat deze kleine ingrepen het karakter van de Indische Buurt voor een groot deel bepalen. Met deze nota is er concreet en duidelijk gebiedsgericht welstandsbeleid voor de Indische Buurt geformuleerd. Een beschermd stadsgezicht, een bijzondere buurt van waarde voor Apeldoorn. Daarom is het ambitieniveau van deze nota hoog. De bijzondere kwaliteiten van de buurt moeten bewaard blijven en indien mogelijk versterkt worden. Alleen een gezamenlijke inspanning van de gemeente en de bewoners kan ervoor zorgen dat het hoge ambitieniveau gehaald wordt! Gebiedsgericht welstandsbeleid Apeldoorn, Indische Buurt
5
Kaart van de Indische Buurt Het gebied wordt begrensd door de Koning Lodewijklaan, de Loolaan (bebouwing aan beide zijden inclusief, met uitzondering van de Grote Kerk), de Sprengenweg en de Badhuisweg (bebouwing aan beide zijden inclusief). Linksboven op de kaart bevindt zich het kruispunt met de Naald voor paleis Het Loo.
Gebiedsgericht welstandsbeleid Apeldoorn, Indische Buurt
6
Hoofdstuk 1: Inleiding In dit hoofdstuk staat waarom de gemeente welstandsbeleid ontwikkelt en wat dat betekent voor de inwoners van de Indische Buurt. Daarbij wordt gerefereerd aan de kadernota ‘Over welstand gesproken’, waarin het welstandsniveau voor de Indische Buurt is vastgesteld. Ook worden in dit hoofdstuk de uitgangspunten voor het gebiedsgericht welstandsbeleid genoemd.
Algemeen De nota ‘Gebiedsgericht welstandsbeleid Indische Buurt’ is het gevolg van een reeks ontwikkelingen binnen de gemeente Apeldoorn. Zo is er de aanwijzing van de Indische Buurt als gemeentelijk beschermd stadsgezicht. In de nota ‘Beschermd Stadsgezicht Indische Buurt II’ (mei 2001) wordt de wijk omschreven als een waardevol historisch stadsbeeld waarin historische wegen en bebouwing samen met het vele groen met elkaar samenhangen. Dit geheel is van algemeen cultuurhistorisch belang voor de gemeente Apeldoorn. De Indische Buurt is een wijk waarin wegen, bebouwing en groen een onderlinge samenhang, gaafheid en herkenbaarheid uitstralen. Naast de bescherming op grond van de monumentenverordening is er behoefte aan begrijpelijke en duidelijk omschreven richtlijnen om zo het karakter van de buurt te handhaven of te versterken. Bescherming en gebiedsgericht welstandsbeleid zijn er niet om van een gebied een soort museum te maken waarin ‘niets meer mag’. Zij zijn er om het karakter van de wijk te beschermen en daar waar mogelijk te versterken. Dit kan binnen bepaalde marges. Dit is een belangrijk uitgangspunt voor het opstellen van gebiedsgericht welstandsbeleid. Door de wijziging van de Woningwet is het noodzakelijk gebiedsgericht welstandsbeleid te ontwikkelen op basis waarvan welstandstoetsing mogelijk wordt. De kadernota voor het welstandsbeleid in Apeldoorn ‘Over welstand gesproken’ (februari 2002) is vastgesteld voor de hele gemeente. In het gebiedsgericht welstand wordt beter gekeken naar een specifiek gebied en kunnen er concrete en duidelijk omschreven welstandseisen worden opgesteld. Daarnaast biedt gebiedsgericht welstandsbeleid de mogelijkheid de cultuurhistorie te integreren in het welstandsbeleid. Monumentenzorg en welstandstoezicht worden steeds meer geïntegreerd met als voornaamste doel duidelijkheid te bieden aan alle betrokken partijen. De Indische Buurt is wat wordt genoemd een beheergebied. Grote of grootschalige ingrepen zullen niet meer plaatsvinden, want het gebied is immers vrijwel geheel bebouwd. Veranderingen zijn echter nog steeds mogelijk en het is juist een optelsom van deze veranderingen, die een ingrijpende invloed kan hebben op het karakter van het gebied. Het gebiedsgericht welstandsbeleid is naast het bestemmingsplan er op gericht deze veranderingen te sturen. De bestaande of oorspronkelijke toestand is daarbij maatgevend. Gebiedsgericht welstandsbeleid Apeldoorn, Indische Buurt
Statige villa’s in de Indische Buurt.
De Indische Buurt ademt een dorpssfeer uit.
De Indische Buurt is een ruim opgezette wijk.
7
Onderscheid welstandscriteria en aanbevelingen In deze nota worden zowel welstandscriteria en welstandsaanbevelingen genoemd. Op basis van de geldende wet- en regelgeving en de door de gemeenteraad vastgestelde kadernota ‘Over welstand gesproken’, hebben burgemeester en wethouders de bevoegdheid (bouw)plannen te toetsen aan de redelijke eisen van welstand. De criteria daarvoor zijn het beleidsmatige toetsingskader voor de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit en verplichten in beginsel een ieder die vergunningplichtige (bouw)plannen heeft, zich aan deze criteria te houden. Dit betekent dat plannen die niet passen binnen de geldende criteria door de gemeente kunnen worden afgekeurd. Deze bouwplannen worden niet in mandaat afgedaan omdat de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit altijd over die individuele gevallen zal moeten adviseren. De welstandscriteria hebben alleen betrekking op bouwplannen die regulier bouwverguningplichtig of monumentenvergunningplichtig zijn. Bij het beoordelen van bouwplannen bij monumenten gelden overigens naast de welstandseisen ook andere eisen, bijvoorbeeld uit de redengevende beschrijving. Voor zover er geen wettelijke bevoegdheid is om eisen te stellen, bevat dit rapport een aantal aanbevelingen. Voor een gebied met zo’n hoge kwaliteit als de Indische Buurt is het bestuurlijk en beleidsmatig zeer wenselijk dat het kwaliteitsniveau wordt behouden en eventueel verhoogd. Met deze aanbevelingen worden de inwoners van de wijk gestimuleerd bewust mee te denken over wijzigingen van hun woning of hun perceel. Er worden handreikingen gegeven c.q. suggesties gedaan die niet alleen de kwaliteit van een pand in de buurt bewaken, zowel op zichzelf als in zijn omgeving, maar ook de ruimtelijke kwaliteit van de openbare ruimte waarborgt. De aanbevelingen hebben met name betrekking op bouwplannen die vergunningvrij zijn en kunnen ook over de openbare ruimte gaan. Deze aanbevelingen zijn zowel voor de gemeente als de bewoner geen juridische verplichting en worden daarom niet gehandhaafd.
Terugkerende bebouwingsritmiek…
heldere kleurstellingen…
Afstemming met bestemmingsplan
Voor de Indische Buurt is ook een nieuw bestemmingsplan opgesteld. Het gebiedsgerichte welstandsbeleid is aanvullend hierop. Dat wil zeggen dat het welstandsbeleid niets mag regelen dat ook in het bestemmingsplan geregeld wordt.
Afstemming met sneltoetscriteria In deze welstandsnota worden criteria gegeven voor bouwplannen die regulier bouw- en/of monumentvergunningplichtig zijn. Ook worden aanbevelingen gegeven voor vergunningvrije bouwwerken. Wanneer een bouwplan licht-vergunningplichtig is, mag de gemeente alleen gebruik maken van sneltoetscriteria. Deze sneltoetscriteria worden apart ontwikkeld. Wel gelden er aanbevelingen voor de licht-vergunningplichtige bouwwerken.
Gebiedsgericht welstandsbeleid Apeldoorn, Indische Buurt
… en een hoge mate van detaillering.
8
Uitgangspunten Het uitgangspunt voor de Indische Buurt is het behoud van het karakter. Het is niet de bedoeling alle panden in het gebied op de gemeentelijke monumentenlijst te plaatsen of er beeldbepalende panden van te maken. De gemeentelijke monumentenverordening omschrijft duidelijk wat er onder een monument wordt verstaan en aan welke criteria de selectie wordt onderworpen. Op grond daarvan kunnen niet alle panden als monument worden aangewezen. Daarnaast zou plaatsing van alle panden op de gemeentelijke monumentenlijst een devaluatie van het begrip ‘gemeentelijk monument’ betekenen. De bestaande situatie wordt niet bevroren maar de historische kwaliteit wordt in stand gehouden en daarop wordt voortgebouwd. Dit betekent behoud van het waardevolle en eventueel vernieuwing van het minder waardevolle op een passende wijze, waarbij een kwaliteitsverhoging voorop moet staan. Het behoort tot de mogelijkheden dat eigentijdse architectuur met kwaliteit een plaats krijgt in een beschermd stadsgezicht, op voorwaarde dat die architectuur als passend wordt ervaren binnen de bestaande kwaliteit en karakteristiek.
Veel openbaar en privégroen in de buurt.
Daarnaast is er ook ruimte voor historiserende architectuur. De Indische Buurt is een goed voorbeeld van een wijk waarin vrij veel historiserende architectuur voorkomt. De architectuur vertoont invloeden van de neo-renaissance en het neo-classicisme. Historiserende en reconstruerende architectuur is dus mogelijk, maar ook hier geldt dat het moet passen in de bestaande kwaliteit en karakteristiek.
De kadernota over de Indische Buurt
In de kadernota ‘Over welstand gesproken’ wordt de hoofdstructuur voor Apeldoorn aangegeven, de voor Apeldoorn kenmerkende gebiedssoorten: de zogenaamde bouwdoos gebiedsthema’s; en de welstandsniveau’s die voor een gebied van toepassing zijn. Binnen dit kader is deze nota opgesteld.
Een natuurlijke perceelscheiding.
hoofdstructuur De hoofdstructuur van Apeldoorn is het geheel van lijnen (straten, spoorlijnen, beken, groenzones e.d.) waarlangs de meeste mensen al wandelend, fietsend en autorijdend hun beeld van de gemeente vormen. Het omvat ook de landschappelijke en historische lijnen die nu nog bijdragen aan de samenhang tussen de deelgebieden binnen de stad en het omliggende grondgebied. De Indische Buurt is gelegen in de zogenaamde formele hoofdstructuur van het residentiële lanenstelsel van paleis Het Loo. De ontwikkeling van paleis Het Loo en het lanenstelsel stimuleerde een groei van het dorp in zuidelijke richting. De bebouwing verdichtte zich geleidelijk langs doorgaande oostwest- en noordzuidroutes maar ook langs minder belangrijke veldwegen ontstonden bebouwingslinten. Langzamerhand werden daarna ook de gebieden tussen de linten bebouwd.
Gebiedsgericht welstandsbeleid Apeldoorn, Indische Buurt
9
gebiedsthema Op de Indische Buurt is het gebiedsthema ‘historische stadsdelen en dorpsgebieden’ van toepassing. Een kenmerk van zo’n historisch dorpsgebied in de stad is een relatief dunne, open bebouwing en een zekere variatie in de bebouwing en de openbare ruimte. Het gebied vormt de historische context van veel gebouwen van cultuurhistorische waarde en vormt tevens één van de schakels binnen het netwerk van oude wegen. welstandsniveau In de kadernota is vastgelegd dat voor de gehele Indische Buurt als gemeentelijk beschermd stadsgezicht een zwaar welstandsniveau (niveau 1) moet gelden. Dit zware toetsingsniveau geldt voor structuren en gebieden die van cruciale betekenis zijn voor het totaalbeeld van de stad, de dorpen en het landschap. Ook gebieden met bijzondere cultuurhistorische, landschappelijke of stedenbouwkundige karakteristieken krijgen een zwaar welstandsniveau. In het welstandsbeleid zijn de uitgangspunten onder andere: - de bestaande karakteristiek; - behoud van de dorpse kenmerken, zoals open bebouwing en variatie; - het informele profiel van dorpsstraten handhaven en versterken; - nieuwe bebouwing qua maat, materiaal en kleurgebruik in harmonie met bestaande bebouwing; - behoud en versterken van visuele samenhang met het stelsel van oude landwegen, landschappelijke structuren en sprengen; - behoud van het groene karakter. Samenvatting In dit hoofdstuk is het behoud en versterken van het karakter van de Indische Buurt als uitgangspunt vermeld. Dit betekent dat (eigentijdse) veranderingen mogelijk zijn zolang kwaliteitsverhoging voorop staat. De kadernota ‘Over welstand gesproken’ bepaald dat voor dit gebied een zwaar welstandsniveau geldt. In deze nota wordt een belangrijk onderscheid gemaakt tussen welstandscriteria voor vergunningplichtige bouwplannen en aanbevelingen voor vergunningvrije bouwwerken en de openbare ruimte. Deze welstandsnota bevat geen sneltoetscriteria en is aanvullend op het bestemmingsplan. In het volgende hoofdstuk wordt het groen, de cultuurhistorie, de openbare ruimte en de opzet van de Indische Buurt geanalyseerd. Op basis van deze analyse worden de welstandscriteria en aanbevelingen geformuleerd.
Onderdeel van het residentieel assenstelsel; de Patte d’oie.
Een van oorsprong middeleeuwse oost-west verbinding.
‘Verblijfsgebied’.
Gebiedsgericht welstandsbeleid Apeldoorn, Indische Buurt
10
Hoofdstuk 2: beschrijving van de Indische Buurt In dit hoofdstuk wordt na een kort historisch overzicht een beschrijving gegeven van de opbouw van de Indische Buurt, waarbij onderscheid is gemaakt in openbare ruimte waarin vooral de infrastructuur centraal staat en openbaar en particulier groen. Tenslotte wordt de bebouwing beschreven.
Historie De Indische Buurt is aangelegd op en rondom de zogenaamde Nieuwe Enk. Deze enk komt als zodanig al in de 17de eeuw op kaarten voor. Een aantal wegen gaat terug op oude wegen of zandpaden, waaronder tenminste twee uit de Middeleeuwen: de Badhuisweg en de Soerenseweg. Het te beschermen gebied ligt omsloten tussen twee assen vanuit de gedenknaald voor paleis Het Loo: de Loolaan en de Koning Lodewijklaan, beide daterend uit circa 1750. De overige wegen zijn aangelegd aan het eind van de 19de en in het begin van de 20ste eeuw. In het gebied zijn de historische verkavelingsstructuur en het historische verloop van wegen zichtbaar gebleven. De bebouwing is grotendeels tot stand gekomen in het laatste kwart van de 19de en het eerste kwart van de 20ste eeuw en bestaat merendeels uit kleine villa’s en middenstandswoningen.
Paleis Het Loo
Hoofdstructuur De hoofdstructuur van het gebied wordt gevormd door drie componenten: 1. het rond het midden van de 18e eeuw aangelegde assenstelsel vanuit het paleis Het Loo. Dit zijn de Loolaan, Koning Lodewijklaan en de Jachtlaan; 2. de in oorsprong nog oudere doorgaande verbindingen vanuit de Apeldoornse dorpskom in westelijke richting. Dit zijn de Badhuisweg, Soerenseweg en Sprengenweg); 3. de overige straten die worden aangemerkt als ‘verblijfsgebied’. Het assenstelsel vanuit Paleis Het Loo is dominant aanwezig in de hoofdstructuur. Het stelsel vormt een helder patroon bestaande uit een langgerekte loodrechte hoofdas gericht op Het Loo en twee langgerekte diagonale assen. Daarbinnen is een wirwar van hoofdstraten, dwarsstraten en ellebogen gelegen. De drie lanen met de straten daartussen moeten eigenlijk als eenheid worden benaderd. Omdat het gebied tussen de Jachtlaan en de Koning Lodewijklaan buiten het beschermd stadsgezicht valt en de begrenzing van de welstandsnota gelijk is aan de begrenzing van het beschermd stadsgezicht, is dat gedeelte niet in deze nota opgenomen.
Gebiedsgericht welstandsbeleid Apeldoorn, Indische Buurt
De naald, geschonken door de Apeldoornse bevolking ter ere van het huwelijk van koningin Wilhelmina in 1901.
11
ARIMM ARAR ARM IM WE WEIEI WWE IM ARWE
-SENN SENPRI NSENPRI PRINSEN PRINSEN N N BOURBON DE PRI BOURBON BOURBON DE DEBOURBO DE BOURBON DE
AAN AN AAN DL DLAAN DLA DL AAN GAR GARDL GAR GAR GAR
Ri jksm m uu seu eu umm m Pa e isi sHe He LLo oo o Rij RiRijkjk sss m muu e mPa Pa Pa le lll e le i sis He tttt tLL o Ri jkks m usssse e uu m Pa e is He He Loo o oo
R. .R. T R. TT TR R. S RTTS TSST RT UA AR AR R TS TUUA U S ST ST ST T UA S
HOF OF HO HF HOF HOF
EVER EVERL AAN EVER EVER EVER LLAAN L AAN L AAN AAN EL ANDL EL EL EL EL ANDL AN DLAAN ANDL ANDL AA AAN AAN AAN N
BURG RG RG EN L EN BURG DIL ENBU BURG LLLL EN LLENBU DI DI DIL DIL
REEE REEE RREEE EEENNL REEE NL NLAA AAN L AAN AANN NL AAN
EG EG EG EG W WW WEG SE SE SEW SE OL OLOL OLSE WWOL ZW Z ZZW ZW
ar. r .k .k azzz.z... MM Maa r. ka M a M aarr ka .k az .
HERTENL HERT HERT HERTENL AAN ENL ENLAAN HERTENL AAN AAN AAN
REND IERST R. RREND RENDI ENDI IERST ERST ERST REND R R. .. IERST RR.
RGG-GRGBU RGUR UR BU EN BU NB L EN ENB CK KLE KLEN KL E EC ECKL EC EC MM MM M
. LL .. L. URG RGLL. RG URG URG ZEB EBU ZEB T Z EBU TZZEB RA T RAT RAT RA RA
GEM ZENSTRAAT ENST RAAT GEM GEM GEM ZZ ENSTRAAT ENST RAAT RAAT GEM ZZ ENST
Ve ee nk aa mm pp Ve Ve ee n k kaa Ve m Ve ennk nk am mpp p
NN AAN AN A LA LALA LAAN LA
L. .. NLNLLL.. EN EN DEDE EN ND ND ND EN EEEN W WE WW W L... L NL. I NL ERIN L. ERIN ERI WWER SCHW ERIN SCHW SCH SCH SCHW
DDe e Na Na alladld d De Na aal D De e Na Na al d d
HHE H HE EU H EU EU UVUVE VEL VE VE EL -LL-L-
ST SST ST S T R. TR. R. R. R.
Z ANDL OPERW EG ZZ ANDL ANDL ANDL OPER WEG OPERW OPERW ZZ ANDL EG EG OPERW EG
HOF HOF HOF HOF HOF
DA DE DDA DA AEAE EE ND NE ND ND ND DE EE LS EL L LS SLS W SW W W WEG EG E EG EG G
JJA J JJA AC CH AAC CH T CHHT H TL TT LA LA LAAN LA AA A AN AN NN SM SMARA SM SM SM ARA ARAGDS ARA ARA GDS GDS GDST GDS T R. TT R. R. TR. R.
DIA DI DIA DIAM AM DIA M AN M AN ANT MAN AN TT-TT ---
VIV VVI VI IJJJJIJFS FS FS FS FS PR P PPR PR RORO ON ON ON NGNG G G LA G L L LA LA AAAA AN AN AN NN
KONI NGIN NEL AAN KONI KON KO NINGI INGI NGIN NNEL NNEL NELAA AAN A AN N KONI NGIN NEL AAN
NN N AA ANAN AA AA AL LLA LA AL TR RA RA RA AAT TR AT AAT MM MM SU UM SSU SU SU
Gebiedsgericht welstandsbeleid Apeldoorn, Indische Buurt
LA
NNN AN AA AA AA LA AN A LA AL AL DDD AD AAL NA NA NA AN AD CCA CA CA AN C
M AD M M MAD M AD ADUR A UUR UR DU AL RA AL RA AL AA LLAAA AAN N AA BIL AN N BIL BIL BI LL N BIL L IT L TO LI L O ITITON NL IT ON NL O AA LAA NL LAA AAN AA NN GA GGA NN R AGA GA DE RD RD R DE RD NI EN EN NIIEER EN IER ER I ER RSSL SLAA SL LA SL AAN AA AN AA NN N
Or p hh eu Orp Orp e uu sssss Or p Or phh heeu eu
AM AMP AM AM AM HIO PH PH PPH IO ION IO N HIO NNN
R.. R. R. TTR TT NS NST R. NS NS GE GENS GE TGE NT NT NT ON T GE .RO ON R.R .RO .RO P PR PR PR R.R P
De ganzenpoot
Openbaar groen
Het groen in de Indische Buurt wordt gekenmerkt door de lanen en vele bomen, het grote aandeel particulier groen en het Spainkbos. In het gebied zijn goede voorbeelden te vinden van wonen in het groen. Naast de grote hoeveelheid bijzondere bomen en de vele particuliere grote tuinen, zijn ook de vele en bijzondere doorzichten karakteristiek voor de Indische Buurt. Alle bijzondere gemeentelijke en particuliere bomen en laanstructuren zijn geïnventariseerd. Voorts heeft de gemeente in juni 2000 een ‘Ruimtelijke Ontwikkelingsvisie Apeldoorn 2020’ vastgesteld met de daarbij behorende ‘Groene Mal’ waarin de visie over belangrijke groenstructuren in de gemeente is vastgelegd. Door de groene lanen en de groenstructuur van het Spainkbos ontstaat er ten noorden van de Soerenseweg een ruimtelijke samenhang. De groeninrichting en de sfeer van de woonmilieus sluiten hier vaak aan op de uitstraling van Paleis het Loo. Het Spainkbos behoorde oorspronkelijk bij Huize Bosrust. Meerdere bomen in het bos hebben een monumentale status, evenals de verschillende (resten van) grafheuvels (archeologisch monument) die in het Spainkbos te vinden zijn. Hoewel het geen uitgestrekt bos is, bepalen de grote monumentale bomen het beeld van de omgeving rond de Heuvellaan, Burglaan en Bosweg. Tot de waardevolle groenelementen behoort de karakteristieke laanbeplanting in de Gardenierslaan en de Bosweg. Zeer monumentaal is de laanbeplanting aan de Loolaan, bestaande uit linden. Ook de grote privé-tuinen aan de Loolaan bevatten monumentaal groen. Het zeer brede profiel van de Koning Lodewijklaan wordt ondersteund door jonge laanbeplanting, die de middenberm van deze laan een uitgesproken groen en monumentaal karakter verleent.
A
EM
BACKER L N. BAC BACKER BA CKERL KERLL LN. N. N. BACKER N.
KOM ET KOM KOM KOM ENST R. ETENS ETENS ETENST KOM ET T TR. RR. . ENSTR.
A UR
BAS BAS BAS BAS BAS
BORNEOL OL .... . BORNE BORNEOL BORN EOL BORNEOL
ROBI ROBI ROBIJ NSTR ROBI ROBI JJJJNST NST NST . NST R.R. R. R.
ZW W OL OL S EBINN ZZ W ENWE OL SEBI SSEBI G EBINN NNENW NNENW ENWE EG EG G ZZ WWOL OL S EBINN ENWE G
M
NASSAUL N. NASSAUL NNASSAUL NASSAUL ASSAUL N. N. N. N.
CHURC HI LLL LPL PL CCHURC HURCHIL CHURCHIL HI PL PL .... . CHURC HI L L LL PL BADH BADH BADHUISW BADH BADH UISW UUISW IUISWE SWE EG EG GG EG
EE E HEGG E DE HEGG HE GGE HEGG DE DEHEGG DE DE
HET HE BE HE HET HET T TBE BE RGJ BER BE RG RGJ E GJ RG E E JJEE
N N AA N ANAN LLA AA AA LA EL LL EL EL LL PP PE PPP PE KO OPP KKO KO OP K
SOERENSEW EG SOER SOERENSEWEG ENSEWEG SOERENSEW EG SOERENSEW EG
--> -- > - -> --> -->
KI K IJ KI KI J KE KI JJK JKE KE RW KE ER RW RWW RW EG EG EG EEG G
FF OFF HO HO HO KH OF IN NK NK NK AIAIAIIN KH PA S SP SP SP PA S
SM
NN AAN L AAN LAA LLAAN AA PEN PEN L PEN ENL UUL UL PPEN TT TTUL UL T
. .. LNN.. LN LN LN NNNL EN ZE ZEN ZE EG OZZE EG RO EG EG RO RO RRO EG .W ... . .W .W MM.W .W KL L L. MM KL K H.H. M IJKKL H. H.H. IJ IJ IJIJ ILIL WW IL ILIL W MWW WW W WW M M OEMM OE OE OE OE BLBL BL BL BL
NNN AN AN AA AA LA AA ALAL LA ND DADAAL ND ND ANAN BA BBA B BA
NN AA NN AN AA AA AL LAA AALA AL AV AV AVAL JAV JJJJAV
P RIN
HH. .. H H. BERN BERN BERN BERNH. BERN
EG EEKW EG EG W EG KW KWEG EEKW EEKW KWEE KW KWEEK KW
NN AN AN AN AAAA LA LA LA OLOL OO OO LLLO OO LO L
AQ UAM ARI AQUAM AQUAM AQ UAMARIJ JJ NST RAAT AQ UAM ARI ARIJ ARI NNST STRAAT JNST N RAAT RAAT ST RAAT
TO ERM TT TT OERM OERM O ERM AL O AL ERM II JNST AL AL IJ IJ JNST AL NST NSTR R. I JNST R. R . . R. D e Go Ree De DDe e Go Go Go eed ed d ee de eeRe Ree Re ed ed de de ee D e Go ed e Ree d e
ZWART EKI J KERW ZWARTEK ZWARTEK ZWARTEK ZWART EG IJI JIJ EKI KERW KERWEG JKERWEG KERW EG EG
AAN AAN AL L AAN LAAN ANAL AAN AN IANA IANA ULI UL ANAL JJJJUL JULI ULI
NN AN AN AA LA AN L AA LLA LA
NN AA N AAN AAN SL AA LLAA SL SL BE ES BES LE B EBE LLE L EBE CE ELE C CE CE CE NAN AN AN N AA LA L AA LLA LA ROR OR OOR OR IM MM IM T TIT TTI IM
NIEUW NIEU NIE UW WE EE NIEU WE AAM AA M MM ET AM ET ET ETHI EN E NKP KPLAN PLAN LANTSO TSOE TSOE EN NN ET HIS HIHIS ST EENK NKP LANTSO EN ST HI ST T TSS SST TTR TR.R. ST---R. O TT T PAA OPA O OPA R .. PAA TT O PAA ASS ASS SST SST SP R. TTR. SST SPI SPI SPI R. R. INEL NEL SPI R. NEL NELNEL ST --- ST ST ST R. R. R. R. STR .
G EG EG EG WE G WW BOS WE BOS BOSW BOS BOS
N NN A AN N AA LA A LAA LLA RG RGLA RG RG BU BURG BU BU BU N N AN AN AA N A LAAA L IL LI L AA L IL LLI BA BALI BA BA BA
AAN AL TAL N A AN AA AAN GENIS AL AL T AAN ST ST AL T GENI GENIS GENI GENIS
AAN AAN AAN AAN NL BEUKENL e BEUKEN 2 BEUKE L BEUKENL AAN 22 2e 2e ee BEUKENL
R. ST . RR. STR. ST ST R. ST
NIEU WE
AAN LAAN KKL ODEW LL AAN AAN L K NGLL JIJJKL I IJ KONI ODEW ODEW ODE WI NG NING K ONING KO KONI NG L ODEW IJ K L AAN KONI AAN KL ODEW LL AAN AAN AAN KL KL NG IJJKL I JIJ KONI ODEW ODE WI ODEW LL NG ING KONI KO NING KON NG L ODEW IJ KL AAN KONI
BOSWEG BOSWEG BOSWEG BOSW EG BOSWEG
SAFF SAF SAF SAF IERFIERFIERFIERSAFF IER-
R. ST R. R. R. R. ST ST ST ERT ERTST ERT ERT OUB JOUB OUBERT OUB PIET ETETJJJJOUB PI PIET PI PIET
> --- > > -> - -> ---
AAN NL AAN AAN L AAN NL AAN AHOR NL AHOR AHORN AHORNL AHOR
AAN ENSEL KON.HORT AAN AAN AAN ENSEL ENSEL HORTENSEL . HORTENSEL KON. KON KON.HORT AAN KON.HORT
BOSZ ICHT LL AAN BOSZ BOSZ BOSZ I ICHT CHTL I CHTL AAN AAN BOSZ ICHT LAAN AAN
AAN L IDDEL M AAN AAN LAAN LAAN LL I DDEL IDDEL I DDEL M M MM IDDEL
EG G EG EG WE G EWEG EW GEW GE HO EW G HO HO HOG HO
HARD ONKHOF HARD HHARD HARDON ARDONK ONKHOF KHOF ONKHOF HO F
VORST F VORSTENHO VORSTENHOF VORST ENHOF ENHO F VORST ENHO F
AAN LLAAN AAN AAN KEN AAN NL NL EI NL KEN EI EIKE I KE EEIKE
FF DENHOF ID DENHOF MI ID DDENHO I DDENHO M M MMID DENHOF
De Loo oo ooh ho ofofff De DeLL De o De LLo o oh hho of
GG G EG EE EEG W EW EW EW S SE S EW OS LO LS LO LO LO
. N. .. LNNN. NL NLLN EEN NL EN E RE ER ER EER IF IFFER NIFIF ONNNNI CO CO CCO CO DE DE DE D EN NN DE NN NN NEN EN NN ENL EN EN LLLAA AA AAN AA L AA NNN N
NNN AN AA AAN LA AA LLAA GL G RGRG GL ER ER BEBE ER NB NB ENEN NB KE KE LK KE LLLK VA VA VAL VA VA
G E EG EG SW EG WEG SW SW BO SW OOS BB BO BO
M OERM M M OERM OERMANHOF OERM MM OERMANHO ANHOF ANHOF F ANHOF
AAN AAN LAAN AAN LL L AAN DERRL DER DER DER VON VON VON VONDE VON
ST LL L I IJ IJIJSTER ERBESL JSTERBES STERBESL BESL LL AAN IJ ST LAAN AAN AAN ERBESL AAN GENIS GENI GENIS GENI T STAL STAL GENIS ALAAN TAL AAN AAN T AL AAN AAN
ANT ANT AN IL ANT ANT T OP ILIL ILILOPE OP EST OPE OP EST STR EST R. STR R. . . R. AN LA LLLLAN A GE NG NG AN GE W EG EW EW GE W E WEEG GG EG
EG GG EW EG EG EWE EW EWE KORT KORT KORT KORTEW KORT
EG EG EG SEW WEG EG SEW SEW SEW RTSE SF ORT OOORT OORT ER OORT SFOO AM ER ERSF ERSF ERSF AM AM AM AM
. R. TR TTTR.R. ES ES EST R. LLLLES ES EL EL EL LL ZZZZEL GA GAZ E GA GA GA
G G EG OSEWE G OSEWEG LOSEWE LOSEW LL OSEWE L
R. .. ST T STR. STR TSTR HER HER HERT HERT ST R. T DAM DAM DAM DAM HER DAM
AT AT AT AT RA RA RA RAAT ST ST STRA ST OK OK OKST OK KL KL KLOK KL KL
AAN AAN AAN BERGL AAN BERGLAAN BERGL BERGL STOL OL OL ST ST STOL BERGL STOL
Ko ni in in jk eeSta St al le ll e nn Kon Kon ni n kkkklij kllilili kjk ij e ke Sta le nn Ko a Ko nn in jk e St St a lllll e e n
ST . R. R. RR. ST ST ST R. ST
AAN KL OC AAN AA N KLAAN ROST OCKL OCKL OC OST R ST ROST RO AAN KL OC ROST
AARI AM ARIAARI MARIAM M AARI M
-ARARAR STAR ST ST ST STAR
RAAT STRAAT RAAT RAAT NGST NG KONI KONINGST KONI KONINGST ST RAAT NG KONI
Be rr rg gh rr rs st Be Be rg hh oo rs Be o Be r gh gh oo r sst ttt
kkko g s la ko nn i in ni ng gs al aa nn n in g a n ko oo nn in g sssl la la aan n
AAN AAN AAN AAN BEUKENL EUKENL BEUKENL AAN BE B UKENL e 1e 11 1e ee BEUKENL 1
In het verlengde van de hoofdas van paleis Het Loo ligt de Koning Lodewijklaan. Deze laan vormt samen met de Jachtlaan en de Loolaan sinds 1680 de zogenaamde Patte d’oie (ganzenpoot). Op de Koning Lodewijklaan liep tot in de jaren zeventig van de vorige eeuw een spoorverbinding. In 1984 is deze laan ingeplant met 430 lindebomen. De Loolaan loopt als zichtlijn door tot aan de Grote Kerk. De inrichtingssfeer eindigt echter bij de kruising met de Soerenseweg. De Loolaan is een belangrijke verkeersader. De formele allee van de Koning Lodewijklaan loopt vanuit de historische Patte d’oie door tot aan de Badhuisweg. Deze laan is van ondergeschikt belang voor de afwikkeling van het verkeer. De Soerenseweg en de Badhuisweg zijn oorspronkelijke middeleeuwse verbindingen (zandpaden). Dit zijn de lange lijnen (radialen) in de stad die nog steeds een functie hebben als doorgaande wegen. De inrichting van de profielen gezien in groter verband, dus buiten de grenzen van de Indische Buurt, is zeer gefragmenteerd. ‘Oude’ profielen met grindbermen en ‘nieuwe’ profielen met trottoirs wisselen elkaar af. De Sprengenweg met zijn hoogteverschil tussen de rijbanen en zeer karakteristieke ligging van de spreng in het midden tussen de rijbanen, is ook nog steeds een belangrijke verbinding van en naar het centrum. Een uitzondering op het algemene beeld van de overige straten is de Koningin Hortenselaan met grindbermen en de Bosweg met een zware eikenlaan beplanting.
R. ST R. R. R. ST ST ST R. ST
Openbare ruimte
Koningin Hortenselaan
Koning Lodewijklaan
12
AN
IT
SL
A AN
Particulier groen Het groene karakter wordt in sterke mate bepaald door de vele particuliere tuinen, waarin zich vele voor het stadsbeeld belangrijke (groen)elementen bevinden. Deze tuinen worden in veel gevallen aan de straatzijde afgesloten door authentieke hekwerken, tuinmuurtjes of hagen. Dit geeft een informele zachte uitstraling in materiaal, belijning en overgangen van openbaar naar privé-terrein. Het verspreide groen geeft de buurt als geheel ook een ecologische functie, want de Indische Buurt is voor vogels en kleine zoogdieren een stapsteen van de Veluwe via de wijk Berg en Bos naar de boomrijke parkenbuurt.
Bebouwing De Indische Buurt kent overwegend vrijstaande woningen. Op enkele plaatsen komen 2onder1-kap woningen voor en recent zijn enige geschakelde woningen gebouwd. Daarnaast kent het gebied aan de randen flats en appartementen: de Loolaan en de Koning Lodewijklaan. De omvang van de woningen, de kavelgrootte en de tussenruimte tussen de woningen neemt af van het noorden naar het zuiden. Veel woningen hebben een voortuin. De combinatie voortuin-zijerf levert een parkachtige beeld op. Over het algemeen hebben de woningen een eenvoudige, blokvormige plattegrondvorm. De geleding van de plattegrondvorm wordt gevonden in serres, erkers en/of portieken. De meeste panden staan niet midden op hun kavel en hebben doorzichten naar de achtertuinen. De woningen hebben één of twee bouwlagen onder een hellend dak met (keramische) pannen. De kapvorm is overwegend een zadeldak of mansardekap en de kaprichting is overwegend haaks op de weg. Woningen met platte daken komen sporadisch voor in de buurt. Het materiaalgebruik is overwegend baksteen, hout en keramische pannen. De bouwstijl is overwegend Overgangsarchitectuur, waarin invloeden van de Neo-renaissance en de Art Nouveau herkenbaar zijn. De architectuur van deze stijl wordt bepaald door versieringen: houtsnijwerk langs geveleinden en in kozijn- en raamhout, siermetselwerk boven vensters met gebruikmaking van verschillende kleuren baksteen (meestal verblendsteen) en gestuukte ornamenten. In de bovenramen is vaak glas-in-lood aangebracht. Samenvatting In dit hoofdstuk is een analyse gemaakt van de Indische Buurt. Daarin is naar voren gekomen dat de Indische Buurt grotendeels eind 19e eeuw en begin 20e eeuw is ontstaan. Enkele wegen, die onderdeel uitmaken van het residentiele assenstelsel bij paleis Het Loo, liggen er sinds de 18e eeuw. Deze wegen vormen ook nu nog belangrijke verbindingswegen in Apeldoorn. In de Indische Buurt is veel groen aanwezig, bijvoorbeeld langs de lanen. De doorzichten tussen de particuliere tuinen bepalen het open en groene karakter van de buurt. De woningen zijn overwegend vrijstaand en staan niet in het midden van de kavel. Er zijn veel mansardekappen of zadelkappen te zien en er wordt veel gebruik gemaakt van detaillering. Het volgende hoofdstuk zal ingaan op het welstandsbeleid voor de openbare ruimte.
Gebiedsgericht welstandsbeleid Apeldoorn, Indische Buurt
Wonen in het groen.
Woningen met mansardekap.
Woningen met zadeldak.
13
*QQHFUVWM1RGPDCTGTWKOVG +PFKVJQQHFUVWMYQTFVDGUEJTGXGPYGNMGGNGOGPVGPDGNCPITKLM\KLPXQQTFG DGNGXKPIXCPFGQOIGXKPIGPFGDGDQWYKPIOCCTFKGWKVUNWKVGPF DGVTGMMKPIJGDDGPQRFGQRGPDCTGTWKOVG*KGTXQQTYQTFGPCCPDGXGNKPIGP IGIGXGPQO\QFGDGUVCCPFGMYCNKVGKVXCPFG+PFKUEJG$WWTVVGDGJQWFGP &GDGYQPGTUXCPFG+PFKUEJG$WWTVFTCIGPUCOGPOGVFGIGOGGPVG\QTI XQQTFGKPUVCPFJQWFKPIXCPFG\GWPKGMGDWWTV
#CPDGXGNKPIGP
&GIGOGGPVGNKLMGXKUKG\QCNUFKGKPFKVJQQHFUVWMKUPGGTIGNGIFXGTRNKEJVFG IGOGGPVGDKLPKGWYGQPVYKMMGNKPIGPJGTUVTWEVWTGTKPIGPQHITQQVQPFGTJQWF XCPFGQRGPDCTGTWKOVGFG\GPQVC GP\QFGTWKOVGNKLMGMYCNKVGKVVQGVG XQGIGPCCPFGFKUEWUUKG&G\GXKUKGMCPGEJVGTIGGPICTCPVKGQRWKVXQGTKPI IGXGPQOFCVRCUDKLEQPETGVGRNCPXQTOKPIGPPCCHYGIKPIXCPCNNG TGNGXCPVGDGNCPIGPGGPLWKUVGDGUNKUUKPIMCPYQTFGPIGPQOGP&G CCPDGXGNKPIGP\KLPIGGPLWTKFKUEJGXGTRNKEJVKPIGPGPJQGXGPFCCTFQQTPKGV IGJCPFJCCHFVGYQTFGP#NUDKLNCIGP\KLPRNCVVGITQPFGPDKLIGXQGIFFKGFG DGUVCCPFGOCVGTKCNKUGTKPIXCPFGQRGPDCTGTWKOVGGPFGITQGPG JQQHFUVTWEVWWTYGGTIGXGP&CCTPCCUVKUQRGGPRNCVVGITQPFGGPXKUKGKP JQQHFNKLPGPXQQTFGOCVGTKCNKUGTKPIXCPFGQRGPDCTGTWKOVGYGGTIGIGXGP
1RJGVUEJCCNPKXGCWXCPFGUVCF\KLPFG.QQNCCPFG-QPKPI.QFGYKLMNCCPFG 5QGTGPUGYGIFG$CFJWKUYGIGPFG5RTGPIGPYGIFGFTCIGTUXCPFG QRGPDCTGTWKOVG&GJKUVQTKUEJGEQPVGZVKUDKLFG JGTKPTKEJVKPIXCPFG\G UVTCVGPXCPITQQVDGNCPI&GJQQHFMGW\GXQQTFGKPTKEJVKPIXCPJGVRTQHKGN GPGGPEQPVKPWDGGNFKPFGQRGPDCTGTWKOVGRGTUVTCCVKUFCCTDKLGUUGPVKGGN $KLFGCUUGP-QPKPI.QFGYKLMNCCPGP.QQNCCP\KLPFG\KEJVNKLPGPFKG\KLP QPVUVCCPFQQTFGDQOGP FGITQGPGJQQHFUVTWEVWWTXCPITQQVDGNCPIXQQT JGVDGGNF&GPCCNFGGPIGUEJGPMXCPFGDGXQNMKPIXCP#RGNFQQTPCCP -QPKPIKP9KNJGNOKPCDKLJCCTJWYGNKLMKPOCTMGGTVFGQXGTICPIVWUUGP JGVQRGPDCTGIGFGGNVGGPJGVRCNGKUIGFGGNVGXCPFG-QPKPI.QFGYKLMNCCP&G QXGTKIGUVTCVGPDKGFGPIGGPCCPNGKFKPIQOQPFGTNKPIXCPKPTKEJVKPIVG XGTUEJKNNGPJGVUVTGXGPPCCTGGPJGKFKPOCVGTKCNKUGTKPIGPGGPEQPVKPWDGGNF XCPFGQRGPDCTGTWKOVGKUFCPQQMJGVWKVICPIURWPV )GDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF#RGNFQQTP+PFKUEJG$WWTV
.QQNCCP
DGUEJTKLXKPI &G.QQNCCPXQTOVFGQQUVGNKLMGDGITGP\KPIXCPFG+PFKUEJG$WWTV&G\GNCCPOCCMVQPFGTFGGNWKVXCPJGV TGUKFGPVKGGNUVGNUGNXCPRCNGKU*GV.QQGPKUPWGGPDGNCPITKLMGXGTMGGTUCFGTXCPGPPCCTJGVEGPVTWOXCP FGUVCF &GNCCPYQTFVIGMGPOGTMVFQQTGGP\GGTDTGGFRTQHKGNOGVGGPMQPKPMNKLMG PCVKQPCNGDGVGMGPKU+PJGV OKFFGPKUFGIGCUHCNVGGTFGTKLDCCPFKGCCPDGKFG\KLFGPKUXQQT\KGPXCPRCTMGGTUVTQMGP>KLDCCPYQTFV IGHNCPMGGTFFQQTDQOGPTKLGPDGVGIGNFGHKGVURCFGPGPDTGFGITKPFUVTQMGP-GPOGTMGPFXQQTFG.QQNCCP \KLPFGITQVGXKNNCOUOGVTWKOGVWKPGP DGFTGKIKPIGP &QQTJGVVQGUVCCPXCPPKGVJCTOQPKUGTGPFGDGDQWYKPIGPJGVPGIGTGPXCPFGUVCVKIGGPMQPKPMNKLMG WKVUVTCNKPIXGTNKGUVFG\GNCCP\KLPMGPOGTMGPFGWKVUVTCNKPIUUHGGTGPDGVGMGPKU
MCPUGP *GVKUDGNCPITKLMJGVMQPKPMNKLMGXCPFGNCCPVGYCCTDQTIGPFQQTFG\KEJVNKLPQRGPVGJQWFGPOGVGGP NITQQVUO GPQRGPRTQHKGN+PFGXGTDGGNFKPIOQGVGPJKGTFGMQGVUGPDNKLXGPTKLFGPXCPJGVRCNGKUPCCTFG MGTM*CPIXGTNKEJVKPIQPFGTUVGWPVFKVDKL\QPFGTGMCTCMVGT&CCTPCCUVFKGPGPFGDQOGPTKLGPVGYQTFGP IGJCPFJCCHFGPYQTFVDKLITQQVQPFGTJQWFCCPFGNCCPFGXGTFGTGQPVYKMMGNKPIXCPFGDGUVCCPFG ITKPFDGTOGPQXGTYQIGP0KGWYGDGDQWYKPIMGPOGTMV\KEJFQQTVTCPURCTCPVKGGPQRGPJGKFYCCTOGG CCPUNWKVKPIYQTFVIGXQPFGPDKLFGDGUVCCPFGDGDQWYKPIUUVTWEVWWT
.CCPOGVMQPKPMNKLMGCNNWTGKPGGP\GGT DTGGFRTQHKGN
OQPWOGPVCNGNCCPDGRNCPVKPI
ITQVGXKNNCOUOGVTWKOGVWKPGP
)GDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF#RGNFQQTP+PFKUEJG$WWTV
-QPKPI.QFGYKLMNCCP
DGUEJTKLXKPI &G-QPKPI.QFGYKLMNCCPKUGXGPCNUFG.QQNCCPÃÃPXCPFGDTGFGJQQHFCUUGPXCP2CNGKUJGV.QQ&GNCCP KUIGGPITQVGXGTMGGTUCFGT8TQGIGTYCUJGVOKFFGNUVGIGFGGNVGXCPFGNCCPGGPURQQTDCCP0WDGUVCCV FGNCCPWKVGGPITCUXGNFOGVDQOGPTKLGPCCPDGKFG\KLFGPIGHNCPMGGTFFQQTGGPCUHCNVRCF*GVCUHCNVRCF KUNXGTDTGGFO OGVITKPF&GNCCPMGPVPKGVFGKORQUCPVGXKNNCDGDQWYKPIXCPFG.QQNCCP
DGFTGKIKPIGP &GNCPIG\KEJVNKLPXCPFGITCUUVTQQMYQTFVGPKIU\KPUQPFGTDTQMGPFQQTFCCTKPQDLGEVGPVGRNCCVUGP'GP QRGPEQPUVTWEVKG\QCNUXCPGGPJQWVGPFQGNRCCNQHUEJQOOGNVCUVFKVDGGNFUNGEJVUOCTIKPCCNCCP )TQVGTGQDLGEVGPXGTUVQTGPFG\G\KEJVNKLPGEJVGTYGN&GDGTOGPNCPIUFGRCTCNNGNYGICCPFG\KLFGXCPFG YQPKPIGP\KLPIGFGGNVGNKLMYGNGPPKGVXQQT\KGPXCPITKPFYCCTFQQTFGGGPJGKFPKGVQRVKOCCNKU&QQT GTHCHUEJGKFKPIGPKPCNNGTNGKUQQTVGPGPOCVGPYQTFVGGPQPGXGPYKEJVKIGPQPTWUVKIDGGNFXGTMTGIGP
/KFFGPDGTOIGHNCPMGGTFFQQT DQOGPTKLGP
MCPUGP 7KVICPIURWPVGP\KLPJGVQRGPJQWFGPXCPFG\KEJVNKLPGP QDLGEVGPFKGKPFGCUXCPFG\KEJVNKLPUVCCP OQGVGPCCPFG\G\KEJVNKLPQPFGTIGUEJKMV\KLPFGUCOGPJCPIESGGPJGKFXCPFGITQGPUVTWEVWTGP DGYCTGPIGGPXGTJCTFGFQQTUVGMGPOCMGPKPFGITCUUVTQQMGPFGGGPJGKFXCPJGVYGIFGMYCCTDQTIGP *GVKUCCPVGDGXGNGPDKL JGTQPVYKMMGNKPIXCPFGNCCPGGPEWNVWWTJKUVQTKUEJGCPCN[UGVGOCMGPOGVCNU FQGNJGVDGJQWFXCPFGNCPGPUVTWEVWWTGPFGNICP\GPRQQVO8GTFGTKUJGVCCPVGDGXGNGPFGMNGKPG ITKPFDGTOGPXGTFGTVGQPVYKMMGNGP
#UHCNVTKLRCFOGVITKPFDGTO
)GDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF#RGNFQQTP+PFKUEJG$WWTV
5QGTGPUGYGI$CFJWKUYGIGP5RTGPIGPYGI
DGUEJTKLXKPI &G5QGTGPUGYGIGPFG$CFJWKUYGI\KLPXCPQQTURTQPIOKFFGNGGWYUG \CPFRCFGP&G5QGTGPUGYGIKU PQIUVGGFUGGPXGTDKPFKPIUYGICUHCNVOGVGGPVQRNCCIXCPGGPNKEJVITKL\GUVGGPUNCIOGVHKGVUUVTQMGP IGHNCPMGGTFFQQTDGVGIGNFGVTQVVQKTUOGVRCTMGGTXCMMGP6GPYGUVGPXCPFG-QPKPI.QFGYKLMNCCP\KLP NCPIUFGYGIITKPFDGTOGPCCPYG\KI.CPIUFG5QGTGPUGYGIUVCCPITQVGXKNNCOU&G$CFJWKUYGIDGXCV QQMGGPTKLDCCPXCPCUHCNVOGVGGPVQRNCCIXCPGGPNKEJVITKL\GUVGGPUNCI>KLDCCPKUIGHNCPMGGTFFQQT IGVGIGNFGVTQVVQKTU &G5RTGPIGPYGIYCCTDKLGTGGPJQQIVGXGTUEJKNVWUUGPFGTKLDCPGPKUDGXCVGGPCUHCNVTKLNQRGTOGV UVTQQKNCCIXCPNKEJVITKL\GUVGGPUNCIIGHNCPMGGTFOGVGGPXCPGGPTQFGUVTQQKNCCIXQQT\KGPGHKGVUUVTQQM
DGFTGKIKPIGP &GJKGTIGPQGOFGYGIGPOCMGPQPFGTFGGNWKVXCPFGJKUVQTKUEJGNKPVGP
MCPUGP 9CPPGGTQRFGFQQTICCPFGYGIGPOCTMGTKPIOQGVYQTFGPCCPIGDTCEJVKUJGVCCPVGDGXGNGPFG\G\Q KPIGVQIGPOQIGNKLMWKVVGXQGTGPDKLXQQTDGGNFFQQTCNNGGPGGPYKVVGQPFGTDTQMGPOCTMGTKPICCPVG DTGPIGP1RDCUKUXCPFGJKUVQTKUEJGITQPFUNCIGPFGNCPIGNKLPGPICCVXQQTYCVDGVTGHVFG5QGTGPUGYGI FGXQQTMGWTWKVPCCTDGJQWFXCPFGITKPFDGTOGPGP\QOQIGNKLMXGTFGTQPVYKMMGNGPVGTDGXQTFGTKPIXCP GGPEQPVKPWUVTCCVDGGNF $KLVQGMQOUVKIGJGTUVTWEVWTGTKPIMCPJGVYGIJCNGPXCPFG\GQPFWKFGNKLMJGKFKPFGRNCPQXGTYGIKPIGP YQTFGPOGGIGPQOGP&CCTPCCUVKUGGPQPFGTFGGNXCPFG)TQGPG/CNJGVJGTUVGNXCPFG$CFJWKUURTGPI YCCTFQQTFGUVTWEVWWTGGPDGVGTGTWKOVGNKLMGDGNGXKPIMTKLIV$KLFGJGTKPTKEJVKPIXCPFGQWFG XGTDKPFKPIUYGIGPMCPJGVMCTCMVGTFCCTXCPKPRTQHKGNGPOCVGTKCCNMGW\GVQVWKVKPIMQOGP$KLJGV VQGRCUUGPXCPHKGVUUWIIGUVKGUVTQMGPUVCCVXGKNKIJGKFXQQTQR9GNKUJGVCCPVGDGXGNGPQOFGGGPJGKFVG XGTITQVGPGPVGMKG\GPXQQTGGP\QUQDGTOQIGNKLMGWKVXQGTKPI
)GDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF#RGNFQQTP+PFKUEJG$WWTV
4KLDCCPOGVHKGVUUVTQMGPGPVTQKVVQKTU
4KLDCCPYQTFVXGTUOCNFFQQTRCTMGTGP CCPDGKFG\KLFGP
$GTOOGVNCCPDGRNCPVKPIFTCCIVDKL CCPOQPWOGPVCCNMCTCMVGT
&GQXGTKIGUVTCVGP
DGUEJTKLXKPI &GQXGTKIGUVTCVGPKPFG+PFKUEJG$WWTVXQTOGPKPFGJQQHFUVTWEVWWTXCPFGQRGPDCTGTWKOVGGGP\GMGTG GGPJGKF \KGJQQHFUVWMYCCTDKLGGPJGKFKPOCVGTKCNKUGTKPIGPGGPEQPVKPWDGGNFXCPFGQRGPDCTG TWKOVGJGVWKVICPIURWPV\KLP &G-QPKPIKP*QTVGPUGNCCPJGGHVGGPCUHCNVTKLDCCPOGVGGPDGTOXCPITKPF&GDGTOKUXCPFGTKLDCCP IGUEJGKFGPFQQTGGPOQNIQQV GGPDTGFGIQQVDGUVCCPFGWKVMNKPMGTUXCCMVWUUGPTKLDCCPGPVTQVVQKTKP .CPIUFGNCCPUVCCPUVG GGWYUGXKNNCOU &GQWFGTG$QUYGIJGGHVGGPMNKPMGTDGUVTCVKPIOGVIGVGIGNFGVTQVVQKTU.CPIUFG$QUYGIUVCCPITQVG TKLMGTGXKNNCOUWKVJGVGKPFGXCPFGFG GGWY
&GQXGTKIGUVTCVGPOGVWKV\QPFGTKPIXCPFG6KOQTUVTCCVJGDDGPGGPTKLDCCPXCPMNKPMGTUGPIGVGIGNFG VTQVVQKTU&G6KOQTUVTCCVJGGHVGGPUOCNNGCUHCNVTKLDCCPOGVMNGKPGDGTOGP
0CFTWMMGNKLMCCPYG\KIGOQPWOGPVCNG NCCPDGRNCPVKPI
DGFTGKIKPIGP *GVIGXCCTDGUVCCVFCVDKLKPFKXKFWGNGJGTUVTWEVWTGTKPIXCPUVTCVGPFGGGPJGKFKPJGVIGDKGFXGTOKPFGTVQH QRFGPFWWTXGTFYKLPV
MCPUGP &GGGPJGKFXCPJGVIGDKGF\QWDGYCCTFOQGVGPDNKLXGPFQQTFGKPFG\GPQVCQOUEJTGXGPUVTWEVWWTXCP FGYKLMDKLFGJGTKPTKEJVKPIURNCPPGPCNUWKVICPIURWPVVGPGOGP$KLJGTKPTKEJVKPIESITQQVQPFGTJQWFXCP FGQXGTKIGYGIGPMCPCUHCNVXGTXCPIGPYQTFGPFQQTMNKPMGTUKPFGTKLDCCPYCCTDKLFGXQQTMGWTWKVICCV PCCTGGPIGNGQWFGMNKPMGT&GMNGWTIGGNXGTYKLUVJKGTDKLOGGTPCCTNQUUG\CPFRCFGPGPKUFCCTOGG QPFGTIGUEJKMVCCPFGUVTWEVWWTXCPFGJQQHFYGIGP CUUGPGPQWFGXGTDKPFKPIUYGIGPGPXQTOVGGP GGPJGKFOGVFGCPFGTGNQXGTKIGUVTCVGPO1QMKUJGVOQIGNKLMFCVCCPUNWKVKPIYQTFVIGXQPFGPDKLFG QQTURTQPMGNKLMGCCPNGIXCPFGYKLMVQGPFGYGIGPYCTGPXQQT\KGPXCPGGPUQQTVTQFGURNKV
2CTMGTGPQRFGYGI
8QQTFG-QPKPIKP*QTVGPUGNCCPMWPPGPFGITKPFDGTOGPYQTFGPIGJCPFJCCHF8QQTFGQXGTKIGUVTCVGPKU JGVYKL\KIGPKPITKPFDGTOGPPKGVPQQF\CMGNKLMXCPYGIGFGQPFGTIGUEJKMVJGKFCCPFGJQQHFUVTWEVWWT&KV DGVGMGPVFCVJGVYKL\KIGPXCPDGUVCCPFGVTQVVQKTUKPITKPFDGTOGPQRDCUKUXCPQPFGTCPFGTGFG EWNVWWTJKUVQTKUEJGCPCN[UGOQIGNKLMKUOCCTFCVFGGGPJGKFRGTUVTCCVWKVICPIURWPVDNKLHV
2CTMGTGPKP FGITKPFDGTOGP
)GDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF#RGNFQQTP+PFKUEJG$WWTV
&GVTQVVQKTUOGVITKL\GQWFGDGVQPVGIGN ZMWPPGPIGJCPFJCCHFDNKLXGP*GVKUDKLJGTKPTKEJVKPIQH MNGKPUEJCNKIJGTUVGNXCPWKVDGJGGTYGNXCPDGNCPIFCVFG\GQWFGDGUVTCVKPIQRPKGWYYQTFVJGTUVTCCVQH FCVDGUVCCPFOCVGTKCCNXCPGNFGTUYQTFVCCPIGXQGTF 8QQTFG$QUYGIKUJGVXCPYGIGFGITQGPUVTWEVWWTCCPVGDGXGNGPITKPFDGTOGPVGQPVYKMMGNGPGP FCCTOGGFGTGNCVKGOGVJGVQQUVGNKLMIGFGGNVGXCPFG$QUYGI DWKVGPJGVRNCPIGDKGFFCVTGGFUKU XQQT\KGPXCPITKPFDGTOGPVGXGTUVGTMGP
1QMJGVVQGXQGIGPXCPDQOGPKPFGQXGTKIGUVTCVGPMCPCNUQRVKGQRUVTCCVPKXGCWYQTFGPDG\KGP
GXGPCNUJGVYGNQHPKGVVQGRCUUGPXCPITKPFDGTOGPOCCTFCVKUPKGVGUUGPVKGGNXCPWKVFGKPTKEJVKPIQR UVTWEVWWTPKXGCW
6KOQTUVTCCVGGPUOCNNGCUHCNVTKLDCCP OGVMNGKPGDGTOGP
$GTOGPGPVTQVVQKTU
DGUEJTKLXKPI +PFG+PFKUEJG$WWTVMQOGPPCCUVVTQVVQKTUUQOUQQMITKPFDGTOGPXQQT&GITKPFDGTOGP\QCNUFG\GKP GPMGNGUVTCVGPXQQTMQOGPICCPIGNGKFGNKLMQXGTKPFGRCTVKEWNKGTGVWKPGP1RFG\GITKPFDGTOGPMCP YQTFGPIGRCTMGGTF
DGFTGKIKPIGP *GVCCPDTGPIGPXCPVTQVVQKTUXGTDTGGFJGVUVTCCVRTQHKGNGPFQGVCHDTGWMCCPJGVNCCPMCTCMVGT&G RNCCVUKPIXCPFGDQOGPVGIGPFGOQNIQQVKPRNCCVUXCPOKFFGPQRFGDGTOOCCMVFGUEJGKFKPIVWUUGP JGVVTQVVQKTGPFGUVTCCVXKUWGGNUEJGTRGT
.CCPDGRNCPVKPIKPITKPFDGTOGP
MCPUGP &QQTITKPFDGTOGPMTKLIVGGPUVTCCVGGPN\CEJVGO WKVUVTCNKPIOGVGGPIGNGKFGNKLMGQXGTICPIPCCTRCTVKEWNKGT VGTTGKP\QFCVJGVKUCCPVGDGXGNGPFGDGUVCCPFGITKPFDGTOGPVGJCPFJCXGP8CPYGIGFGUQEKCNGGPFG XGTMGGTUXGKNKIJGKFKUJGVGEJVGTFGPMDCCTFCVJKGTXCPIGOQVKXGGTFYQTFVCHIGYGMGPFQQTCNUPQI XGTJQQIFGVTQVVQKTUCCPVGNGIIGP*GVKUCCPVGDGXGNGPMNGKPGTGRCTCVKGUCCPDGUVTCVKPIWKVVGXQGTGPKP JGV\GNHFG QWFGOCVGTKCCN 9CPPGGTKPTKVVGPKPITKPFDGTOGPOQGVGPYQTFGPXGTJCTFICCVFGXQQTMGWTWKVPCCTGGPNKEJVITKL\G DGVQPUVGGP&G\GUNWKVJGVDGUVGCCPDKLJGVDGGNFXCPGGPITKPFDGTO
)GDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF#RGNFQQTP+PFKUEJG$WWTV
.CCPDGRNCPVKPIKPVTQVVQKTU
5VTCCVOGWDKNCKT
DGUEJTKLXKPI -GPOGTMGPFXQQTFG+PFKUEJG$WWTVKUJGVXTKLYGNQPVDTGMGPXCP\QIGPCCOFUVTCCVOGWDKNCKT#WVQOUGP NCPVCCTPRCNGP\KLPFGGPKIGNCCPMNGFKPIO XCPFGNCPGP DGFTGKIKPIGP 6TCHQMCUVGPRTWNNGPDCMMGPGPFGTIGNKLMGMWPPGPQPVUKGTGPF\KLPKPJGVUVTCCVDGGNF$KNNDQCTFUKPJGV DGUEJGTOFUVCFUIG\KEJV\KLPQPIGYGPUVQOFCV\GPKGVCCPUNWKVGPQRJGVQRGPGPITQGPGMCTCMVGT
MCPUGP &QQTGGP\QTIXWNFKIGXQTOIGXKPIXCNVUVTCCVOGWDKNCKT\QCNUDKLXQQTDGGNFGGPDWUJCNVGOKPFGTQR*GVKU FCPQQMCCPVGDGXGNGPGGPKPIGVQIGPDGGNFXCPFG\GXQQT\KGPKPIGPPCVGUVTGXGP&KVMCPYQTFGP DGTGKMVFQQTFGUVCPFCCTFNKEJVOCUVGPKPNUEJYCT\ITWPO VGJCPFJCXGPGPDKLWKVDTGKFKPIQHXGTXCPIKPI FG\GNHFGUVCPFCCTFVQGVGRCUUGP$KLJGVRNCCVUGPXCPFGOGWDKNGTKPI\QCNUDWUJCNVGU%#+MCUVGPGVE KUJGVCCPVGDGXGNGPQQMGGPKPIGVQIGPDGGNFPCVGUVTGXGPGPJGVCCPVCN\QXGGNOQIGNKLMVG OKPKOCNKUGTGP
/QFGTPGVTCPURCTCPVGVQGXQGIKPI FQGVIGGPCHDTGWMCCPJGVUVTCCVDGGNF
5PGNJGKFUTGOOGPFGOCCVTGIGNGP
DGUEJTKLXKPI
DGFTGKIKPIGP *GVCCPNGIIGPXCPCUXGTURTKPIKPIGPFQQTDKLXQQTDGGNFDNQGODCMMGPMCPJGVNCCPMCTCMVGTCCPVCUVGP&KV IGNFVGXGPGGPUXQQTFTGORGNUKPCPFGTOCVGTKCCNFCPJGVYGIFGM
&GYGKPKIQRXCNNGPFG%#+MCUVGP VTGMMGPPWYGNFGCCPFCEJV
MCPUGP 9CPPGGTUPGNJGKFUTGOOGPFGOCCVTGIGNGPXCPYGIGFGXGTMGGTUXGKNKIJGKFPQQF\CMGNKLM\KLPKUJGVXCPWKV FGTWKOVGNKLMGMYCNKVGKVCCPVGDGXGNGPFTGORGNUCCPVGNGIIGPKPJGV\GNHFGRNCXGKUGNGPFGOCTMGTKPIVG OKPKOCNKUGTGP 5COGPXCVVKPI +PFKVJQQHFUVWM\KLPYGNUVCPFUCCPDGXGNKPIGPIGIGXGPXQQTFGQRGPDCTGTWKOVGXCPFG+PFKUEJG$WWTV $KLPKGWYGQPVYKMMGNKPIGPYQTFVFGTWKOVGNKLMGMYCNKVGKVFQQTFG\GPQVCKPFGIGOGGPVGNKLMGFKUEWUUKG KPIGDTCEJV&GIGOGGPVGIGGHVFCCTOGGGEJVGTIGGPICTCPVKGU8QQTFGXGTUEJKNNGPFGQPFGTYGTRGPKUJGV OGGUVXCPDGNCPIFCVGTYQTFVIGUVTGGHFPCCTGGPJGKFKPFGQRGPDCTGTWKOVGGPFCVGTVGTWIJQWFGPFOQGV YQTFGPQOIGICCPOGVQDLGEVGPKPFGQRGPDCTGTWKOVG
)GDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF#RGNFQQTP+PFKUEJG$WWTV
5PGNJGKFUTGOOGPFGOCCVTGIGNKU IGÊPVGITGGTFJGVNCCPMCTCMVGTDNKLHV
*QQHFUVWM$GDQWYKPI +PFKVJQQHFUVWMYQTFVDGUEJTGXGPYGNMGGNGOGPVGPXQQTFGDGNGXKPIXCPFGDGDQWYFGQOIGXKPI DGNCPITKLM\KLPYCCTDKLJGVICCVQORTKXÃVGTTGKPGPGPIGDQWYGP0CCUVCCPDGXGNKPIGPFKGOGVPCOG DGFQGNF\KLPQODGYQPGTUVGUVKOWNGTGPDGXCVFKVJQQHFUVWMEQPETGVGYGNUVCPFUETKVGTKC$KLFG DGQQTFGNKPIXCPDQWYRNCPPGPURGNGPFG\GETKVGTKCGGPITQVGTQN#CPFGQTFGMQOGPFGUKVWGTKPIXCP JGVIGDQWYGTHCHUEJGKFKPIGPFCMGPIGXGNUUGTTGUGPGTMGTUDKLIGDQWYGPTGENCOGGPPKGWYDQWY /GVFG\GETKVGTKCGPCCPDGXGNKPIGPMWPPGPIGOGGPVGGPDGYQPGTUUCOGPFGMYCNKVGKVGPXCPFG\G WPKGMGDWWTVKPUVCPFJQWFGP
#NIGOGGP
*GVKU\QYGNCTEJKVGEVQPKUEJCNUEWNVWWTJKUVQTKUEJIGYGPUVJGVMCTCMVGTGPFGMYCNKVGKVXCPFG+PFKUEJG $WWTV\QXGGNOQIGNKLMKPUVCPFVGJQWFGP&KVDGVGMGPVPKGVFCVGTKPFGYKLMPKGVUOGGTOQIGNKLMKU$KL YKL\KIKPIGPXCPRCPFGPXQQT\QXGTFCCTFGDQWYXGTIWPPKPIRNKEJVGPQHOQPWOGPVXGTIWPPKPIRNKEJVQR TWUVVQGVUVFG%QOOKUUKG4WKOVGNKLMG-YCNKVGKVQHYQTFVXQNFCCPCCPFGTGFGNKLMGGKUGPXCPYGNUVCPF &G\GVQGVUXKPFVQQMRNCCVUDKLJGVYKL\KIGPXCPRCPFGPKPJGVDGUEJGTOFGUVCFUIG\KEJVYCCTXQQTGGP OQPWOGPVGPXGTIWPPKPI QRITQPFXCPFG/QPWOGPVGPYGVQHFGIGOGGPVGNKLMG OQPWOGPVGPXGTQTFGPKPIKUXGTGKUV
9QPKPIQRUVTCCVJQGMCNNG\KLFGP\KLP \KEJVDCCTXCPCHFGQRGPDCTGYGI
8QQTDQWYRNCPPGPYCCTXQQTGGPTGIWNKGTGDQWYXGTIWPPKPIQHGGPOQPWOGPVGPXGTIWPPKPIPQFKIKU DGXCVFG\GPQVCGGPCCPVCNGKUGPKPFGXQTOXCPYGNUVCPFUETKVGTKC&G\GETKVGTKC\KLPKPFKVJQQHFUVWMQR QDLGEVPKXGCWXCUVIGNGIF$GYQPGTUQHIGDTWKMGTUFKG XGTDQWYRNCPPGPJGDDGPMWPPGPOGVFG\G ETKVGTKCGGPDGGNFXQTOGPQHJWPRNCPPGPRCUUGPDKPPGPJGVDGNGKF&G%QOOKUUKG4WKOVGNKLMG-YCNKVGKV VQGVUVKPIGMQOGPRNCPPGPGPCFXKUGGTVJGVIGOGGPVGDGUVWWTQRITQPFXCPFGETKVGTKC\QCNUFKGKPFG\G PQVC\KLPXCUVIGNGIF
0KGVCNNG XGTDQWYRNCPPGP\KLPXGTIWPPKPIRNKEJVKI&GCEVKXKVGKVGPFKGPKGVDQWYGPQH OQPWOGPVXGTIWPPKPIRNKEJVKI\KLPOCCTFKGYGNXCPDGNCPI\KLPXQQTJGVWKVGTNKLMXCPGGPIGDQWYGPJGV DGGNFKPFGUVTCCV\KLPQQMKPFKVJQQHFUVWMQRIGPQOGP'EJVGTPKGVKPFGXQTOXCPETKVGTKCOCCTFG\G OQGVGPCNUCCPDGXGNKPIGPYQTFGPCCPIGOGTMV/GVFG\GCCPDGXGNKPIGPYQTFVIGRTQDGGTFGGP DGYWUVYQTFKPIURTQEGUQRICPIVGDTGPIGPYCCTFQQTFGMYCNKVGKVGPWKVUVTCNKPIXCPGGPRCPFGGP UVTCCVGPWKVGKPFGNKLMFGJGNGDWWTVDNKLHVIGYCCTDQTIF
)GDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF#RGNFQQTP+PFKUEJG$WWTV
8CPJWKUN&G
5KVWGTKPI
DGUEJTKLXKPI -GPOGTMGPFXQQTFG+PFKUEJG$WWTVKUFGRNCCVUKPIXCPXTKLUVCCPFGJWK\GPKPGGPDGRCCNFGTKVOKGM&G\G TKVOKGMYQTFVIGMGPOGTMVFQQT UQNKVCKTGIGDQWYGPQRXTKLGMCXGNU JGVFCMFCVQXGTYGIGPFJCCMUQRFGUVTCCVUVCCV XGGNXQQTMQOGPFGYQPKPIGPOGV\CFGNFCMQHOGVGGPOCPUCTFGMCR IGDTQMGPMCR IGDTWKMXCPMGTCOKUEJGRCPPGP DGFTGKIKPIGP )TQVGTGDQWYDNQMMGPFQGPCHDTGWMCCPFGUQNKVCKTGXGTMCXGNKPIKPFGYKLM*GVDQWYGP\QPFGTMCR XGTUVQQTFFGTKVOKGM
-GPOGTMGPFUVTCCVDGGNF
YGNUVCPFUCCPDGXGNKPIGP $KLDQWYRNCPPGPKUJGVCCPVGDGXGNGPTGMGPKPIVGJQWFGPOGVDQXGPUVCCPFGGNGOGPVGPGPGT\QXQQT VG\QTIGPFCVFGDGUEJTGXGPTWKOVGNKLMGMYCNKVGKVPKGVXGTNQTGPICCV$KLCHYKLMGPFGDQWYMWPPGP DKLXQQTDGGNFIGMQRRGNFGIGDQWYGPQRGGPMCXGNYQTFGPXQQT\KGPXCPVGTWIURTKPIGPFGIGFGGNVGPKPFG XQQTIGXGN\QFCVFGTKVOKGMVQEJYQTFVDGPCFGTF
'GPJGKFXCPDGDQWYKPIKP GGPNITQGPGO UVTCCV
8GTUVQTKPITKVOKGMFQQT CHYKLMGPFGDQWY
)GDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF#RGNFQQTP+PFKUEJG$WWTV
'THCHUEJGKFKPIGPOGVCCNJQWVGPQXGTKIGOCVGTKCNGP
DGUEJTKLXKPI +PFG+PFKUEJG$WWTVICCPFGNCPGPXKUWGGNIGNGKFGNKLMQXGTKPFGXQQTVWKPGP&GDGTOGPQHVTQVVQKTU XQTOGPFGQXGTICPIVWUUGPJGVYGIFGMGPFGXQQTVWKP
MCPUGPGPDGFTGKIKPIGP 8QNIGPUFG9QPKPIYGV\KLPGTHCHUEJGKFKPIGPXQQTFGXQQTIGXGNTQQKNKLP DKLQDLGEVGPQRUVTCCVJQGMGP IGNFVQQMFG\KLIGXGNTQQKNKLPVQVOCZKOCCNOGVGTJQQIXGTIWPPKPIXTKL 'THCHUEJGKFKPIGPNCIGTFCPOGVGTXQQTFGXQQTIGXGNTQQKNKLP\KLPJGGNDGRCNGPFXQQTJGVDGGNFXCPCHFG QRGPDCTGYGIPCCTGGPIGDQWY*GVFWWT\CCOXQTOIGXGPXCPFG\GGTHCHUEJGKFKPIGPKUFWUGTI DGNCPITKLM
YGNUVCPFUCCPDGXGNKPIGP *GVKUDGNCPITKLMQOFGIGNGKFGNKLMGQXGTICPIXCPQRGPDCCTPCCTRTKXÃVGTTGKPVGNCVGPDGUVCCP&KVMCP YQTFGPDGTGKMVFQQTNCIGJGMYGTMGPVGRNCCVUGPQRFGUEJGKFKPIXCPFGXQQTVWKP UQOUQQM\KLVWKPCCP QRGPDCCTVGTTGKPGPFGDGTOQHVTQVVQKT*GVQPVDTGMGPXCPGGPGTHCHUEJGKFKPIMCPGGPVGQRGPIGXQGN IGXGPXCPRWDNKGMPCCTRTKXÃFQOGKP 1OCCPVGUNWKVGPDKLJGVQRGPMCTCMVGTXCPFG+PFKUEJG$WWTV\QWFGGTHCHUEJGKFKPI\QCNUJKGTDGFQGNF QQMGGPQRGPMCTCMVGTOQGVGPJGDDGP*KGTDKLOQGVYQTFGPQRIGOGTMVFCVINCUPKGVCNUVTCPURCTCPV YQTFVDGNGGHF 8CPWKVFGTWKOVGNKLMGMYCNKVGKVIGNFGPFGXQNIGPFGXQQTMGWTGPXQQTGTHCHUEJGKFKPIXCPRTKXÃPCCT QRGPDCCTVGTTGKP NCIGJGMYGTMGPXCPJQWVOGVCCNQHNCCIIGMPKRVGJGIIGP OCZOGVGTJQQI GGPMCTCMVGTKUVKGMGWKVUVTCNKPIXCPJGMYGTMGPGPVWKPOWWTVLGU JGMYGTMGPYKVQHFQPMGTITQGPIGUEJKNFGTF
.CIGJGMMGPGPJGIIGP\QTIGPXQQT QRGPJGKFKPJGVUVTCCVDGGNF
&GUEJWVVKPIXGTUVQQTVJGVUVTCCVDGGNF
7KVIGXQGTFKPINCU OCCTYQTFVPKGVCNU VTCPURCTCPVGTXCTGP
)GDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF#RGNFQQTP+PFKUEJG$WWTV
'THCHUEJGKFKPIGPJGIIGP
DGUEJTKLXKPI *GIIGP\KLPIGGPQPFGTYGTRXQQTFGYGNUVCPFUVQGVUQOFCVCNNGGPDQWYYGTMGPOQIGPYQTFGP IGVQGVUVCCPFGTGFGNKLMGGKUGPXCPYGNUVCPF1PFCPMUFCVJGIIGPXGTIWPPKPIXTKL\KLP\KLPJGIIGP\GGT DGNCPITKLMXQQTFGTWKOVGNKLMGDGNGXKPI MCPUGPGPDGFTGKIKPIGP +PFG+PFKUEJG$WWTVYQTFGPFGITQGPGGTHCHUEJGKFKPIGPVWUUGPFGRGTEGNGPCCPFGXQQT\KLFGQXGTJGV CNIGOGGPNCCIIGJQWFGP&GXQQTVWKPGPYQTFGPFCCTFQQTCCPGNMCCTIGMQRRGNFGPICCPXKUWGGNDKLFG UVTCCVJQTGP>WKOVGNKLMGYGTMKPIXCPFGUVTCCVYQTFVITQVGT*GVCCPDTGPIGPXCPJQIGITQGPG GTHCHUEJGKFKPIGPJGVQPDGRGTMVNCVGPITQGKGPXCPJGIIGPQHYKNFITQGKVWUUGPFGRGTEGNGPXGTUVQQTV FG\GTWKOVGNKLMGYGTMKPIGPFGXKUWGNGTGNCVKGVWUUGPFGXQQTVWKPGP1QMFGFQQT\KEJVGPVWUUGPFG YQPKPIGPPCCTFGITQGPGCEJVGTVWKPGPXGTFYKLPVJKGTFQQT
4WKOVGNKLMGDGNGXKPIFQQTNCIGJGI XQQTFGXQQTIGXGN
YGNUVCPFUCCPDGXGNKPIGP *GVJGGHVFGXQQTMGWTFCVITQGPG NGXGPFGGTHCHUEJGKFKPIGPXQQTFGXQQTIGXGNNCCIYQTFGPIGJQWFGP GPFCVYKNFITQGKYQTFVXQQTMQOGP
/GVDGVTGMMKPIVQVFGQPFGTNKPIGGTHCHUEJGKFKPIGPKUJGVCCPVGDGXGNGPFG\GWKVVGXQGTGPCNUITQGPGGP NGXGPFGGTHCHUEJGKFKPIGP DKLXJGIIGPOGVGGPOCZKOCNGJQQIVGXQQTFGXQQTIGXGNTQQKNKLPXCP OGVGT1RIGOGTMVOQGVYQTFGPFCVXCPWKVFG#28YGNLWTKFKUEJGDGRCNKPIGP\KLPQRIGPQOGPXQQTFG OCZKOCNGVQGIGUVCPGJQQIVGXCPJGIIGPKXOXGTMGGTUXGKNKIJGKF *QIGJGIFQGVTWKOVGNKLMGHHGEVVGPKGV
)GDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF#RGNFQQTP+PFKUEJG$WWTV
&CMGPCNIGOGGP
DGUEJTKLXKPI -GPOGTMGPFXQQTFG+PFKUEJG$WWTV\KLPITQVGFKEJVGFCMXNCMMGPFKGOGVMGTCOKUEJGRCPPGP\KLP IGFGMV&GFCMRCPPGP\GNHMGPPGPGGPITQVGXCTKÅVGKV8GGNRCPFGPKPFGYKLM\KLPTKLMCCP FGVCKNNGTKPIGP&KVIGNFVQQMXQQTFGYKPFXGTGPGPTKLMIGUPGFGPDQGKDQQTFGP9CPPGGTYKL\KIKPIGPCCP RCPFGPYQTFGPCCPIGDTCEJVKUJGVDGNCPITKLMFG\GFGVCKNNGTKPIVGJCPFJCXGP8QQTQQTNQIUGDQWYXCP YQPKPIGPMGPOGTMV\KEJFQQTFGCCPYG\KIJGKFXCPGGPIGOGVUGNFGUEJQQTUVGGPKPJGVFCMXNCM
MCPUGPGPDGFTGKIKPIGP *GVDGGNFXCPITQVGQPIGUEJQPFGPFCMXNCMMGPOGVMGTCOKUEJGRCPPGPMCPOGV\QYGNFCMMCRGNNGPCNU OGVDGVQPRCPPGP FKGIGGPTGNKÅHCCPJGVFCMXNCMIGXGPYQTFGPXGTUVQQTF6GXNCMMGFGVCKNNGTKPIGP JGVIGDTWKMXCPMCPVRCPPGPQPVUKGTGPJGVIGXGNDGGNFQQMKPGTPUVKIGOCVG9CPPGGTKPFGRNCCVUXCP IGOGVUGNFGUEJQQTUVGPGPRNCUVKEGP\KPMGPFCMFQQTXQGTGPYQTFGPIGRNCCVUVYQTFVCHDTGWMIGFCCPCCP JGVMCTCMVGTXCPFGYQPKPI
1PIGUEJQPFGPFCMXNCMOGV IGOGVUGNFGUEJQQTUVGGP
YGNUVCPFUETKVGTKC *GVKUQPIGYGPUVITQVGFCMMCRGNNGPVGOCMGPGPJGVFCMVGXQQT\KGPXCPDGVQPRCPPGP$KLYKL\KIKPI XCPFCMXNCMMGPGPFCMDGFGMMKPIOQGVCCPUNWKVKPIYQTFGPIG\QEJVDKLFGQQTURTQPMGNKLMG\QTIXWNFKIG FGVCKNNGTKPI5EJQQTUVGGPMCPCNGPFKGPGP\QXGGNOQIGNKLMIGOGVUGNFVGYQTFGPVQGIGRCUV YGNUVCPFUCCPDGXGNKPIGP 8QQT\QXGT XGTDQWYRNCPPGPODVFCMGPXGTIWPPKPIXTKL\KLPDKLXQQTDGGNFCCPFGCEJVGTMCPVQH \KLMCPVXCPFGYQPKPIIGNFGPDQXGPUVCCPFGETKVGTKCCNUDGNCPITKLMGCCPDGXGNKPIGP
9KPFXGTGPOGVHTCCKGFGVCKNNGTKPI
9QPKPIGPOGV\CFGNFCMJCCMUQRFGYGI
)GDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF#RGNFQQTP+PFKUEJG$WWTV
&CMGPFCMMCRGNNGP
DGUEJTKLXKPI +PFG+PFKUEJG$WWTV\KLPFGRCPFGPTKLMCCPFGVCKNNGTKPIGPDKLXQQTDGGNFFGQQTURTQPMGNKLMGFCMMCRGNNGP &G\GDGPCFTWMMGPFGCTEJKVGEVWWT\QPFGTFCVURTCMGKUXCPGGPITQVGNKEJVQRDTGPIUVGPDTWKMDCTG TWKOVGPQRFG\QNFGT9CPPGGTFGCTEJKVGEVWWTXCPJGVRCPFFKVPCCTFGOGPKPIXCPFG%QOOKUUKG 4WKOVGNKLMG-YCNKVGKVVQGNCCVMCPFCCTKPYQTFGPXQQT\KGPFQQTKPUVKLN DKLIGRNCCVUVGFCMMCRGNNGPQH UWDVKGNKPJGVFCMXNCMIGRNCCVUVGFCMTCOGP
MCPUGPGPDGFTGKIKPIGP *GVXGTFKGPVFGXQQTMGWTFGFCMMCRGNNGPKPJGVCEJVGTUVGFGGNXCPFG\KLIGXGNVGRNCCVUGP\QFCVJGV XQQTUVGFGGNXCPJGVFCMXNCMXTKLDNKLHV&CMMCRGNNGPKPJGVXQQTUVGFGGNXCPJGVFCMUEJKNF\KLPLWKUVIQGF \KEJVDCCTGPMWPPGPUVQTGPF\KLPKPJGVIGXGNDGGNF
YGNUVCPFUETKVGTKC KPFGXQQTIGXGNCNNGGPKPWKV\QPFGTKPIGPFCMMCRGNNGPRNCCVUGP KPFG\KLIGXGNFCMMCRGNNGPCNNGGPQRJGVCEJVGTUVGIGFGGNVGXCPFG\KLIGXGNRNCCVUGPYCCTDKLOGV DGVTGMMKPIVQVFGITQQVVGOQGVYQTFGPIGTGHGTGGTFCCPJGVQPFGTNKIIGPFGXGPUVGT VGPCCP\KGPXCPFGCEJVGTIGXGNIGNFVFCVGGPFCMMCRGNOCZKOCCNFGJGNHVXCPFGDTGGFVGXCPJGV FCMXNCMOCIDGFTCIGP OCVGTKCCNIGDTWKMITQVGCCPFCEJVJGGHV-Q\KLPGPTCOGP\KLYCPFGPQHDQGKFGNGPOQGVGPGGPJQWVGP QHPCVWWTNKLMGWKVUVTCNKPIJGDDGPGPIGGPMWPUVUVQH VTGURCWKVUVTCNKPI YGNUVCPFUCCPDGXGNKPIGP *GVRNCCVUGPXCPGGPFCMTCCOKPJGVFCMXNCMKPRNCCVUXCPFCMMCRGNNGPKPIGXGNUFKGKPJGV\KEJV\KLP JGGHVFGXQQTMGWT8QQT\QXGT XGTDQWYRNCPPGPODVFCMGPXGTIWPPKPIXTKL\KLPDKLXQQTDGGNFCCPFG CEJVGTMCPVQH\KLMCPVXCPFGYQPKPIIGNFGPDQXGPUVCCPFGETKVGTKCCNUDGNCPITKLMGCCPDGXGNKPIGP
)GDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF#RGNFQQTP+PFKUEJG$WWTV
&CMMCRGNNGPOQQKXCPQOXCPIGPIQGFG UKVWGTKPIKPJGVFCMXNCM
6GITQVGFCMMCRGNVGFKEJVQRFG \KLOWWTIGRNCCVUV
&CMMCRGNVGITQQVKPXGTJQWFKPI VQVJGVFCMXNCM
&CMGPFGVCKNNGTKPI
DGUEJTKLXKPI +PFG+PFKUEJG$WWTV\KLPXGGNRCPFGPTKLMCCPFGVCKNNGTKPIDKLXQQTDGGNFFGXGTUKGTKPIGPCCPYKPFXGTGP DQGKDQQTFGPGPIQVGP DGFTGKIKPIGP *GVYKL\KIGPQHXGTYKLFGTGPXCPFGYKPFXGTGPGPDQGKDQQTFGPJGVVQGRCUUGPXCPGGPMCPVRCPQHJGV XGTUQDGTGPXCPFGFGVCKNNGTKPIJGGHVGGPGTPUVKIGQPVUKGTKPIXCPJGVIGXGNDGGNFVQVIGXQNI
YGNUVCPFUETKVGTKC $KLTGPQXCVKGOQGVFGQQTURTQPMGNKLMGFGVCKNNGTKPIYQTFGPIGJCPFJCCHFQHVGTWIIGDTCEJV&KVJQWFV QPFGTCPFGTGKPIGGPMCPVRCPIGGPMWPUVUVQHIQVGPIGGPXGPUVGTUXCPFCMMCRGNNGP\QPFGTRTQHKNGTKPI
(TCCKIGXGNDGGNFFQQT\QTIXWNFKIG FGVCKNNGTKPIXCPYKPFXGTGPGPDQGKDQQTFGP
5VGTMGXGTUQDGTKPIQPVUKGTV JGVIGXGNDGGNF
)GDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF#RGNFQQTP+PFKUEJG$WWTV
8QGIYGTM
DGUEJTKLXKPI +PFG+PFKUEJG$WWTVYQTFVJGVXQGIYGTMXCPFGOWTGPIGMGPOGTMVFQQTIGUPGFGPYKVVGXQGIGP *KGTDKLKUFGUVQQVXQGI XGTVKECNGXQGIOKPKOCCNXCPFKMVG\QFCVGGPJQTK\QPVCNGIGNCCIFJGKFQPVUVCCV DGFTGKIKPIGP $KLQRPKGWYXQGIGPOGVVQGRCUUKPIXCPXNCMMGEGOGPVXQGIGPXGTFYKLPVFGUEJCFWYYGTMKPIGPFG JQTK\QPVCNGIGNGFKPI YGNUVCPFUETKVGTKC $KLJGVQRPKGWYXQGIGPXCPIGXGNUOQGV YKVVGMCNMOQTVGNYQTFGPIGDTWKMV&GXQGIGPOQGVGP \QFCPKIYQTFGPCHIGYGTMVFCVGTGGPJQTK\QPVCNGIGNCCIFJGKFQPVUVCCV
1WFGTYGVUXCMOCPUEJCR IGXGNOGVIGUPGFGPXQGI
)GXGNOGVXNCMMGEGOGPVXQGI
)GDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF#RGNFQQTP+PFKUEJG$WWTV
&GVCKNNGTKPIMQ\KLPGPGPTCOGP
DGUEJTKLXKPI >KLMGFGVCKNNGTKPIXCPFGRCPFGPKPFG+PFKUEJG$WWTVKUQQMVGTWIVGXKPFGPKPFGXGPUVGTU &GMQ\KLPGPNKIIGPXGTFKGRVVGPQR\KEJVGXCPJGVIGXGNXNCM*GVTCCONKIVQR\KLPDGWTVYGGTXGTFKGRVVGP QR\KEJVGXCPJGVMQ\KLP*GVTCCOJGGHVXCCMGGPTQGFGPXGTFGNKPI&KVIGGHVGGPMCTCMVGTKUVKGMG UEJCFWYYGTMKPIKPFGIGXGN>COGPDGVTGHHGPITQVGPFGGNUUEJWKHTCOGPGPQRGPUNCCPFGTCOGP MCPUGPGPDGFTGKIKPIGP &QQTJGVXGTXCPIGPXCPFGQQTURTQPMGNKLMGMQ\KLPGPMCPGGPXNCMMGFGVCKNNGTKPIQPVUVCCPFG UEJCFWYYGTMKPIICCVFCPIGJGGNXGTNQTGP1QMKUFQQTJGVXGTXCPIGPXCPFGQQTURTQPMGNKLMGMQ\KLPGP FGXGTNGKFKPIITQQVQOMCPVGNGPMNGRTCOGPVGIGDTWKMGPYCCTFQQTFGIGQRGPFGTCOGPDWKVGPJGV IGXGNXNCMMQOGP&KVKUGGPQPCCPXCCTFDCTGCCPVCUVKPIXCPJGVIGXGNDGGNF#NUKUQNCVKGOCCVTGIGN YQTFGPUQOUXQQT\GVTCOGPIGRNCCVUV&GFKGRVGYGTMKPIXCPJGVMQ\KLPXGTFYKLPVFCPXQNNGFKI*GV RNCCVUGPXCPCEJVGT\GVTCOGPXQQTMQOVFG\GIGXGNXGTCTOKPI
YGNUVCPFUETKVGTKC $KLTGPQXCVKGXCPFGMQ\KLPGPGPQHFGTCOGPKUJGVXCPDGNCPIFGDGUVCCPFGFGVCKNNGTKPIVGJCPFJCXGP &KVJQWFVKPFCV XQQTMQ\KLPGPQR\KLPOKPUVTGPQXCVKGRTQHKGNGP OGVRTQHKNGTKPIYQTFGPVQGIGRCUV XQQTFGTCOGPUEJWKHTCOGPQHVGPOKPUVGXCNTCOGP PCCTDKPPGPMNGRRGPFXQQTFGDQXGPNKEJVGP YQTFGPVQGIGRCUV YCPPGGTFWDDGNINCUPQFKIKUGGPCEJVGT\GVTCCOCCPFGDKPPGP\KLFGYQTFVIGRNCCVUV
#WVJGPVKGMDGGNF
/GVXQQT\GVTCCOXGTFYKLPV FKGRVGYGTMKPIXCPIGXGNDGGNF
YGNUVCPFUCCPDGXGNKPIGP 8QQT\QXGT XGTDQWYRNCPPGPODVFGFGVCKNNGTKPIXCPMQ\KLPGPGPTCOGPXGTIWPPKPIXTKL\KLP DKLXQQTDGGNFYCPPGGTFGIGXGNQRGPKPIPKGVYKL\KIVGPFGIGXGNPKGVITGPUVCCPFGQRGPDCTGYGIIGNFGP DQXGPUVCCPFGETKVGTKCCNUDGNCPITKLMGCCPDGXGNKPIGP
1TKIKPGGNMQ\KLP
)GDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF#RGNFQQTP+PFKUEJG$WWTV
-WPUVUVQHMQ\KLP\QTIVXQQT XGTXNCMMKPIXCPFGIGXGN
6QGRCUUKPIMNGWTGPQRXGPUVGTUGPIGXGNU
DGUEJTKLXKPI 'PMGNGRCPFGPKPFG+PFKUEJG$WWTV\KLPIGRNGKUVGTFQHIGUEJKNFGTF&KVMCP\QQPVYQTRGP\KLPQHCEJVGTCH CCPIGDTCEJVQOGGPUNGEJVGQPFGTJQWFUVQGUVCPFVGXGTJGNRGP&GMNGWTUVGNNKPIXCPFGXGPUVGTUGPFG TCOGPKUKPFG+PFKUEJG$WWTVXCPITQQVDGNCPIXQQTFGDGNGXKPIXCPFGCTEJKVGEVWWT7KVICPIURWPVKU FCVIGOGVUGNFGIGXGNUQPIGUEJKNFGTFDGJQTGPVG\KLPGPFCVIGRNGKUVGTFGIGXGNUKPGGPNKEJVGMNGWT NKEJV ETÄOGQHYKV\KLPIGUEJKNFGTF DGFTGKIKPIGP 9CPPGGTDKLIGOGVUGNFGIGXGNUFGMQ\KLPGPFQPMGTYQTFGPIGXGTHFGPDKLIGRNGKUVGTFGIGXGNUFG MQ\KLPGPKPFG\GNHFGMNGWTCNUJGVIGXGNXNCMFCP\KLPFGXGPUVGTQRGPKPIGPOKPFGTIQGFIGCEEGPVWGGTF &GMQ\KLPGPXCNNGPXKUWGGNYGIKPFGIGXGN*GVUEJKNFGTGPXCPRCPFGPKPMNGWTGPFKGPKGVDKLFG CTEJKVGEVWWTRCUUGPKUQPVUKGTGPFXQQTJGVUVTCCVDGGNFGPFQGVCHDTGWMCCPJGVRCPF9CPPGGTGGP DCMUVGGPIGXGNYQTFVIGUEJKNFGTFKUGTCNVKLFCEJVGTWKVICPIKPFGCTEJKVGEVQPKUEJGDGNGXKPI
YGNUVCPFUCCPDGXGNKPIGP 2CPFGPOGVDCMUVGGPIGXGNUPKGVUEJKNFGTGP &GMNGWTUVGNNKPIXCPRCPFGPOGVIGRNGKUVGTFGIGXGNUNCVGPCCPUNWKVGPQRJGVMCTCMVGTXCPFGDWWTV )GXGTHFGQHIGRNGKUVGTFGIGXGNUNKEJVETÂOGQHYKV $KLGGPRCPFOGVIGOGVUGNFGIGXGNUFGFKGRVGYGTMKPIVWUUGPMQ\KLPGPGPIGXGNUDGJQWFGPFQQT MQ\KLPKPNKEJVGTGMNGWTVGUEJKNFGTGPFCPJGVTCCOQHFGIGXGN $KLGGPRCPFOGVIGRNGKUVGTFG NKEJVGIGXGNUFGMQ\KLPGPKPGGPNKEJVGMNGWTUEJKNFGTGPGPFGTCOGP GXGPVWGGNKPGGPFQPMGTFGTVKPV *GVEQPVTCUVVWUUGPOWWTXNCMGPMQ\KLPMCPQQMDKLIGRNGKUVGTFGIGXGNUDGJQWFGPDNKLXGPFQQTFG MQ\KLPGPKPGGPNKEJVGOCCTGGPCHYKLMGPFGMNGWTVGPQR\KEJVGXCPFGIGXGNVGUEJKNFGTGP
DKLXQQTDGGNFGGPYKVVGIGXGNOGVETÂOGMNGWTKIGMQ\KLPGP
4KLMCCPFGVCKNNGTKPIGPMNGWT
+PIGVQIGPMNGWTUVGNNKPIIGGHVGGP MNCUUKGMGXQQTPCOGWKVUVTCNKPI
$CMUVGGPIGXGNOQGVDCMUVGGPDNKLXGP
)GDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF#RGNFQQTP+PFKUEJG$WWTV
DGUEJTKLXKPI 8CPQWFUJGTYQTFV\QPYGTKPIIGDTWKMVFQQTNWKMGPCCPFGDWKVGP\KLFGQHDNKPFGPKPJGVKPVGTKGWT&G NWKMGPCCPFGDWKVGPIGXGNDGUVCCPWKVXGNGXCTKCPVGPGP\KLPOGGUVCNKPJCTOQPKGOGVFGIGXGNGPFG MQ\KLPGPIGUEJKNFGTF$KLIGXGNU\QPFGTNWKMGPYQTFGPUQOUOCTMKG\GPVQGIGRCUV
MCPUGPGPDGFTGKIKPIGP &GOQFGTPG\QPYGTKPI\QCNUTQNNWKMGPGPKPXGGNOKPFGTGOCVGFGUEJGTOGPQPVVTGMMGPJGVIGJGNG XGPUVGTCCPJGVQQI8QQTCNDKLVQGRCUUKPIXCPTQNNWKMGPYQTFVGGPIGXGNQRQPCCPXCCTFDCTGYKL\G CCPIGVCUV
5VQTGU NQWXTGURCUUGPWKVUVGMGPF DKLFGCTEJKVGEVWWTXCPFGYQPKPI
YGNUVCPFUETKVGTKWO $KLDGJQGHVGCCP\QPYGTKPIUVQTGU NQWXTGUDWKVGPNWKMGPQHDKPPGPNWKMGPQHOCTMKG\GPVQGRCUUGPQO JKGTOGGFGJCTOQPKGOGVIGXGNGPMQ\KLPGPKPUVCPFVGJQWFGPQHVGXGTUVGTMGP YGNUVCPFUCCPDGXGNKPIGP 8QQT\QXGT XGTDQWYRNCPPGPODV\QPYGTKPIGPXGTIWPPKPIXTKL\KLPDKLXQQTDGGNFDKLTGIWNKGTG YQPKPIGPIGNFVDQXGPUVCCPFETKVGTKWOCNUDGNCPITKLMGCCPDGXGNKPI
)GDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF#RGNFQQTP+PFKUEJG$WWTV
>QNNWKMGPXGTUVQTGPJGVIGXGNDGGNF XQNNGFKI
5GTTGUGPGTMGTU
DGUEJTKLXKPI -GPOGTMGPFXQQTFG+PFKUEJG$WWTV\KLPFGTKLMIGFGVCKNNGGTFGUGTTGUGPGTMGTU'GPUGTTGMCPYQTFGP QOUEJTGXGPCNUGGPVTCPURCTCPVGWKVDQWYOGVXGGNINCUVGTYKLNQPFGTGGPGTMGTYQTFVXGTUVCCPGGP QPFGTIGUEJKMVGVQGXQGIKPICCPFGIGXGNOGVDGRGTMVGFKGRVGGPDTGGFVG&GMNGWTUVGNNKPIXCPUGTTGUGP GTMGTUKUXCPDGNCPIXQQTFGDGNGXKPIFCCTXCP&QQTMQ\KLPGPNKEJVGPTCOGPFQPMGT ITQGPVGUEJKNFGTGP NKLMVGGPUGTTGUNCPMGTFCPGGPIGJGGNYKVIGUEJKNFGTFGUGTTG8GGNCWVJGPVKGMGUGTTGU\KLPXQQT\KGPXCP GGPDCMUVGPGPDQTUVYGTKPIOGVGGPIGRNGKUVGTFGRNKPVFKGFQQTNQQRVNCPIUFGJQQHFOCUUCXCPFG YQPKPI'GPCCPVCNUGTTGUKUGEJVGTXQQT\KGPXCPJQWVGPDQTUVYGTKPIGP DGFTGKIKPIGP &QQTYKL\KIKPIKPFGVCKNNGTKPI\QCNUYKL\KIKPIXCPMQ\KLPJQWVQHDCNWUVTCFG JQTK\QPVCNGRNCPMGPKPRNCCVU XCPXGTVKECNGUVKLNVLGUQH\GNHUJGVXGTFYKLPGPXCPGGPDCNWUVTCFGMCPGGPCCPOGTMGNKLMGXGTCTOKPIKP FGVCKNNGTKPIQRVTGFGP
'PMGNGTKLMIGFGVCKNNGGTFGUGTTGU
YGNUVCPFUETKVGTKC $KLJGTUVGNQHTGPQXCVKGXCPGTMGTUGPUGTTGUUVTGXGPPCCTDGJQWFXCPFG\QTIXWNFKIGFGVCKNNGTKPI 'XGPCNUDKLFGMNGWTUVGNNKPIXCPRCPFGPKPJGVCNIGOGGPIGNFVXQQTUGTTGUURGEKHKGMFCVFG\GGGP EQTTGEVGMNGWTUVGNNKPIOQGVGPDGXCVVGP 'GPDQTUVYGTKPIXCPGGPJQWVGPUGTTGOCIPKGVYQTFGPXGTXCPIGPFQQTGGPDCMUVGGPDQTUVYGTKPI YGNUVCPFUCCPDGXGNKPIGP 8QQT\QXGT XGTDQWYRNCPPGPODVUGTTGUGPGTMGTUXGTIWPPKPIXTKL\KLPDKLXQQTDGGNFCCPFG CEJVGTMCPVQH\KLMCPVXCPFGYQPKPIIGNFGPDQXGPUVCCPFGCCPFCEJVURWPVGPCNUDGNCPITKLMG CCPDGXGNKPIGPGPPKGVOGGTCNUETKVGTKC
7KVGTNKLMGXGTCTOKPIFQQT QPVDTGMGPDCNWUVTCFG
)GDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF#RGNFQQTP+PFKUEJG$WWTV
$KLIGDQWYGPGPECTRQTVU
DGUEJTKLXKPI +PFG+PFKUEJG$WWTVNKIIGPFGICTCIGUCEJVGTFGCEJVGTIGXGNXCPFGYQPKPI*KGTFQQTNKLMVCCPFG\KLFG XCPFGXQQTVWKPFGTWKOVGVWUUGPFGDGNGPFGPFGRCPFGPDTGFGTGPDNKLHVFGDGNGXKPIXCPQRGPJGKF DGUVCCP DGFTGKIKPIGP *GVPCCTXQTGPRNCCVUGPXCPICTCIGUQH\GNHUCNNGGPJGVRCTMGTGPKPFGXQQTVWKPXGTUOCNVFGTWKOVG VWUUGPFGRCPFGP%CTRQTVUXQTOGPGGPUEJGTRGUEJGKFKPIXCPFGRGTEGGNITGP\GPVGTYKLNQRGPJGKFGP TWKOVGNKLMGUEJGKFKPIXCPRGTEGNGPOQGVYQTFGPPCIGUVTGGHF YGNUVCPFUETKVGTKWO )CTCIGUGPUEJWTGPOQGVGPKPFKGPFGFKGRVGXCPRGTEGNGPFCVOQIGNKLMOCCMVCEJVGTFGCEJVGTIGXGN XCPFGYQPKPIYQTFGPIGRNCCVUV
1RGPJGKFWFQQTMKLMLGWTWKOVGW
YGNUVCPFUCCPDGXGNKPIGP 8QQT\QXGT XGTDQWYRNCPPGPODVDKLIGDQWYGPGPECTRQTVUXGTIWPPKPIXTKL\KLPIGNFVDQXGPUVCCPF ETKVGTKWOCNUGGPDGNCPITKLMGCCPDGXGNKPI&CCTPCCUVYQTFVQOFGQRGPJGKFGPTWKOVGNKLMGUEJGKFKPIXCP FGRGTEGNGPVGDGJQWFGPGPVGXGTUVGTMGPJGVCCPDGXQNGPQO 8QQT\KGPKPIGPXQQTJGVRCTMGTGPKPFGXQQTVWKPOQGVGP\QXGGNOQIGNKLMVGIGPVGICCP %CTRQTVUKPRTKPEKRGCEJVGTFGCEJVGTIGXGNVGRNCCVUGP )GGPXGTJCTFKPIXCPFGXQQTVWKP 4WKOVGNKLMGYGTMKPIKUXGTFYGPGP
)GDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF#RGNFQQTP+PFKUEJG$WWTV
4GENCOG
DGUEJTKLXKPI &G+PFKUEJG$WWTVKUXQQTCNGGPYQQPDWWTVOGVPCWYGNKLMUDGFTKLHUOCVKIGCEVKXKVGKVGP'TKUFCCTQOQQM PCWYGNKLMUTGENCOGVGXKPFGPKPFGYKLM)G\KGPJGVMCTCMVGTXCPFGYKLMKUGGPVGTWIJQWFGPFG TGENCOGXQGTKPIQR\KLPRNCCVU$KLTGENCOGOQGVYQTFGPDGFCEJVFCVJGVPKGVCNNGGPGGP CCPFCEJVUVTGMMGTOQGV\KLPOCCTFCVJGVVGXGPUMYCNKVGKVOQGVWKVUVTCNGP MCPUGPGPDGFTGKIKPIGP 1RIGNGIFGXQTOGPXCPTGENCOGXCPDKLXQQTDGGNFITQVGEQPEGTPUXQNFQGPXQQTCNCCPFGGKUXCP JGTMGPDCCTJGKFGPCCPFCEJVVTGMMGPOGVCNUIGXQNIFCVUWDVKNKVGKVYGNGGPUQPVDTGGMV'GPKPIGVQIGP XQTOXCPTGENCOGXQQTCNOGVNQUUGPKGVXGTNKEJVGNGVVGTUUVTCCNVKPJGVCNIGOGGPOGGTMYCNKVGKVWKV
YGNUVCPFUETKVGTKC *GVIGUVCPFCCTFKUGGTFGTGENCOGGPIGXGNYCCTFGPDGNGKFKUPKGVXCPVQGRCUUKPIQRJGVDGUEJGTOF UVCFUIG\KEJV6GTWIJQWFGPFJGKFGPGGPKPIGVQIGPDGGNF\KLPKPFKVIGDKGFXCPDGNCPI$KLFGDGJQGHVG CCPTGENCOGXQGTKPIKPYKLMGPOGVGGPJQQICTEJKVGEVQPKUEJIGJCNVG\QCNUFG+PFKUEJG$WWTVOQGVCNVKLF QXGTNGIOGVFG%QOOKUUKG4WKOVGNKLMG-YCNKVGKVRNCCVUXKPFGP4GENCOGCEJVGTFGTWKVKUKPRTKPEKRGXTKL KPQXGTNGIOGVFGEQOOKUUKGMCPGGPDGUEJGKFGPTGENCOGCCPFWKFKPIKPJGVXQQTVGTTGKPYQTFGP CCPIGDTCEJV
5WDVKGNGOCCTJGTMGPDCTGTGENCOGXQGTKPI
4GENCOGXQTOVIGGPGGPJGKF OGVFGDGDQWYKPI
)GDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF#RGNFQQTP+PFKUEJG$WWTV
0KGWYDQWY
DGUEJTKLXKPI $KLPKGWYDQWYOQGVXCPWKVFGEQPVGZVXCPFGQOIGXKPIYQTFGPQPVYQTRGP&KVDGVGMGPVFCVFG PKGWYDQWYQRFGQOIGXKPIOQGVCCPUNWKVGPSWCUKVWGTKPIJQQHFOCUUCOCVGTKCCNMGW\GGPFGVCKNNGTKPI QHFCVDGYWUVGPIQGFIGOQVKXGGTFXQNNGFKICHYKLMGPFGDGDQWYKPIYQTFVQPVYQTRGP MCPUGP )TQQVUEJCNKIGPKGWYDQWY\CNKPFG+PFKUEJG$WWTVPKGVOGGTCCPFGQTFGMQOGP&QQTRQVGPVKÅNG DQWYGTUWKVNGIVGIGXGPXCPFGURGEKHKGMGMCTCMVGTKUVKGMGPXCPFGDWWTVGPFGDGDQWYKPIMCP CCPFCEJVXQQT\QTIXWNFKIGFGVCKNNGTKPIGPFGCWVJGPVKGMGMNGWTUVGNNKPIGPYQTFGPIGUVKOWNGGTF$KL JGTKPTKEJVKPIXCPFGJWKFKIGITQQVUEJCNKIG HNCVDGDQWYKPIMCPYQTFGPVGTWIIGITGRGPPCCTGGP MNGKPUEJCNKIGTDGDQWYKPIFKGDGVGTRCUVKPFGQOIGXKPI
DGFTGKIKPIGP *GFGPFCCIUGPKGWYDQWYKUXTKLYGNPKGVOGGTVGTGCNKUGTGPOGVFGXGT\QTIFGFGVCKNNGTKPIXCPEKTEC LCCTIGNGFGP
'GPVGITQVGDGDQWYKPIUOCUUC
YGNUVCPFUETKVGTKC 'TOQGVCCPUNWKVKPIYQTFGPIG\QEJVOGVFGDGUVCCPFGMNGKPUEJCNKIGDGDQWYKPIKPIGXGNEQORQUKVKGGP XGTFKGRKPIUJQQIVG+PFGYKLMOQGVCNVKLFURTCMG\KLPXCPGGPJQQITWKOVGNKLMMYCNKVGKVUPKXGCW&KVMCP QRVYGGOCPKGTGPVQVWKVKPIMQOGP FQQTCCPVGUNWKVGPDKLFGDGUVCCPFGDGDQWYKPIQH FQQTGGPXQNNGFKICHYKLMGPFIGDQWYVGTGCNKUGTGPOGVGGPJQQICTEJKVGEVQPKUEJIGJCNVG 5COGPXCVVKPI 8QQTFGDGDQWYKPIKPFG+PFKUEJG$WWTVDGXCVFKVJQQHFUVWMYGNUVCPFUETKVGTKCGPCCPDGXGNKPIGP&G YGNUVCPFUETKVGTKCDKGFGPXQQTFGIGOGGPVGGPFG%QOOKUUKG4WKOVGNKLMG-YCNKVGKVKPJGVDKL\QPFGTGGP DKPFGPFGPFWKFGNKLMMCFGTXQQTFGYGNUVCPFUVQGVUDKLDQWYGPQHOQPWOGPVGPXGTIWPPKPIGP$GYQPGTU FKG XGTDQWYRNCPPGPJGDDGPYGVGPXCPVGXQTGPCCPYGNMGGKUGPJWPDQWYRNCPPGPOQGVGPXQNFQGP&G CCPDGXGNKPIGPJGDDGPDGVTGMMKPIQRFGXGTIWPPKPIXTKLGDQWYYGTMGPGP\KLP\QYGNXQQTFGIGOGGPVGCNU XQQTFGDGYQPGTUPKGVDKPFGPF9GNKUJGV\QFCVFG\GMNGKPGKPITGRGPJGVMCTCMVGTXCPFG+PFKUEJG$WWTV XQQTGGPITQQVFGGNDGRCNGP/GVFKVJQQHFUVWMKUGTEQPETGGVGPFWKFGNKLMIGDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF XQQTFG+PFKUEJG$WWTVIGHQTOWNGGTF'GPDGUEJGTOFUVCFUIG\KEJVGGPDKL\QPFGTGDWWTVXCPYCCTFGXQQT #RGNFQQTP&CCTQOKUJGVCODKVKGPKXGCWXCPFG\GPQVCJQQI&GDKL\QPFGTGMYCNKVGKVGPXCPFGDWWTV OQGVGPDGYCCTFDNKLXGPGPKPFKGPOQIGNKLMXGTUVGTMVYQTFGP#NNGGPGGPIG\COGPNKLMGKPURCPPKPIXCPFG IGOGGPVGGPFGDGYQPGTUMCPGTXQQT\QTIGPFCVJGVJQIGCODKVKGPKXGCWIGJCCNFYQTFV
)GDKGFUIGTKEJVYGNUVCPFUDGNGKF#RGNFQQTP+PFKUEJG$WWTV
'GPJQQICTEJKVGEVQPKUEJIGJCNVG
$KLNCIGPFKXGTUGRNCVVGITQPFGP