Vastengroet 2016 De Ark is een internationale beweging die mensen met een verstandelijke beperking de ruimte wil geven die hen toekomt. De grondlegger is een roomskatholiek christen: Jean Vanier. Ook de Nederlandse rooms-katholieke priester Henri Nouwen was ermee verbonden. Het is nu al meer dan veertig jaar dat Jean Vanier overal ter wereld kleine woongemeenschappen sticht waar mensen met een verstandelijke beperking samenwonen met mensen zonder zichtbare handicap, mensen zoals de meesten van ons dus. Ze proberen gemeenschappen te zijn waar mensen, ongeacht hun ras, cultuur, godsdienst, mogelijkheden of beperkingen een plek kunnen vinden en met hun gaven elkaar en de wereld kunnen verrijken’. “Als je leeft met mensen met een handicap”, vertelt Jean Vanier, “dan leer je opeens heel wat over je zelf”, en hij voegt eraan toe: “mens zijn is aan elkaar toevertrouwd zijn, elk met je zwakheden en je kracht, omdat we elkaar nodig hebben.” In ons land is er een Ark-gemeenschap in Gouda. De Ark van Noach is een plek waar mens en dier asiel vinden. Ze worden er in veiligheid gebracht om begin van een nieuwe wereld te worden. Het wordt een wereld waar geen zondvloed meer mogelijk zal zijn! Zo vinden mensen in de gemeenschappen van Jean Vanier niet alleen hun eigen plek, de gemeenschappen zijn tegelijkertijd als laboratoria voor een nieuwe wereld: het Koninkrijk van God! In de gemeenschappen van de Ark wordt op de vooravond van Witte Donderdag een liturgie van de voetwassing gevierd. Het is een hoogtepunt in deze gemeenschappen die gebaseerd zijn op de onderlinge relaties en het vertrouwen op God. Wie de grootste onder u wil zijn, moet dienaar van allen zijn. (Matteüs 20, 26) Het is de sleutel van het Koninkrijk Gods, het begin van een nieuwe wereld. In die wereld houdt de godsverduistering op en wordt het weer ervaarbaar dat God geen verre afwezige is. God is immers degene die deze wijze van leven in ons hart bewerkt. De uitnodiging gaat van hem uit en het is Gods’ liefde die het mogelijk maakt. Tijdens de vasten gaan we samen met het Volk Israël de woestijn in. De woestijn is de plaats van bezinning en van nieuwe ervaringen, met jezelf en met God. Het doet tijdens zijn tocht de ervaring op van een God die
Parochiebrief St. Willibrordus
2
te herkennen valt aan het feit dat Hij weet heeft van hun ellende, dat hun jammeren uit wanhoop en verdriet om hun inhumaan bestaan tot hem is doorgedrongen, ja dat hij afdaalt om dat volk te bevrijden…(Exodus 3, 9) Het is een sleuteltekst van de bevrijdingstheologie die juist op déze ervaring de nadruk blijft leggen: deze God is geen abstracte grootheid, die als een machthebber hoog boven de mensen uit troont, maar integendeel te ontmoeten is in onze geschiedenis. Vooral daar waar geleden wordt en er solidariteit en verbondenheid te vinden is tussen mensen die opstaan tegen allerlei soorten farao’s en Egyptische toestanden die mensen naar beneden halen, dáár is die God te ervaren. “Ik zend u naar de farao, jij moet mijn volk uit Egypte leiden…” (Exodus 3, 10) is de opdracht die Mozes meekrijgt van God. Waar mensen dat waagstuk aandurven – het waagstuk van de opstand tegen slavernij en de keuze voor de vrijheid - daar raken ze een levenskracht die meer doet vermoeden…daar ervaren ze God! Want inderdaad: wie mag die God dan wel zijn? Ik ben die is, of anders gezegd: Ik ben die er zal zijn voor u, die zich tonen zal als het erop aankomt…als het erop aankomt met onderdrukking af te rekenen, dán zal de Nabijheid van ‘Ik ben die is’ heel concreet zijn. Deze Godsnaam biedt geen zekerheid, tenzij de zekerheid van een belofte. Zoals geliefden en vrienden elkaar slechts de betrouwbaarheid van hun belofte kunnen bieden: ik zal er zijn voor je, je zal het wel merken, reken er maar op dat ik er zijn zal als het erop aankomt je tot leven te brengen, je als mens vooruit te helpen zodat je meer zin krijgt in je leven, zodat je meer vervulling vindt…reken er maar op, dat ik je wel bieden zal wat daarvoor nodig is, ja dat ik je mezelf zal bieden opdat je zult weten dat je echt de moeite waard bent… Dat is het wat met het gebaar van de voetwassing wordt uitgedrukt. Herkennen jullie wat ik gedaan heb? Als ik, jullie heer en meester, jullie voeten heb gewassen, dan moeten jullie dat ook voor elkaar doen! (Johannes 13, 12.14) De gemeenschappen van de Ark hebben de voetwassing ontdekt als de uitweg uit een slavenbestaan waarin mensen gevangen blijven binnen de grenzen van vastgeroeste opvattingen over succes en gaafheid als principe voor een gelukt en zinvol leven. De gemeenschappen ontdekken
3
Parochiebrief St. Willibrordus
in de voetwassing de kracht die ons door de woestijn heen kan brengen naar het Beloofde Land waar het mogelijk is ‘mens’ en ‘medemens’ te zijn en de vreugde te vinden waarvoor mensen bedoeld zijn. Daarin zijn ze een baken voor de kerk. Kerk-zijn vraagt daarom om bekering, weg van de machtspelletjes, weg van loopgravenstellingen vanwaar uit we elkaar bespieden en bestoken. Kerk-zijn is resoluut de weg naar het Beloofde Land inslaan in het vertrouwen dat ‘Ik ben die is’ er zijn zal als het er echt op aan komt. Samen kerk-zijn is “Ik ben die is” nadoen, nabootsen in de betrouwbaarheid van zijn belofte. Want er is geen mens die werkelijk tot leven komt zonder deze trouwe aanwezigheid van een metgezel, die ‘Hij die er zijn zal’ als een engel vooruitgestuurd heeft. Er is geen mens die bevrijding vindt als hij en zij niet de eigen voeten laat wassen én de voeten van anderen wassen wil! Aan het einde van het verhaal van de zondvloed verschijnt de regenboog als teken van Gods verbond met de mensen en met de aarde. Het is het verbond dat als een garantie moet zijn voor de bescherming van alle leven, van alle mensen (Genesis 6,8-17). Het verbond toont het respect van God voor mens en aarde. Van datzelfde respect getuigt Jezus’ voorbeeld dat hij geeft met de voetwassing. Zo is Jezus als Gods regenboog die hij in het dreigende wolkendek boven de mensenwereld zet. Ons is het gegeven die regenboog op te merken en de uitnodiging die ervan uitgaat...en dat bindt ons samen tot kerk...allen met onze eigen mogelijkheden en beperkingen, allen met onze eigen gaven. Zo mogen wij het begin van een nieuwe wereld zijn, een ark van redding die blijft drijven als de wereld zou vergaan aan hoogmoed en egoïsme. De kerk van de voetwassing als een ark van Noach. + Joris Vercammen, Aartsbisschop van Utrecht + Dirk Jan Schoon, Bisschop van Haarlem
Parochiebrief St. Willibrordus
4
Vastenactie 2016: Vluchtelingenkamp Marratane De eerste vluchtelingen kwamen ruim 15 jaar geleden aan in wat nu het vluchtelingenkamp Marratane is in noord Mozambique. Dat kamp ontstond door een grote stroom mensen uit Rwanda, later aangevuld met vluchtenden uit Boeroendi en nog weer later Congo. Deze mensen hebben allemaal redenen om niet meer terug te gaan. Een aantal van hen heeft vanuit het kamp een plek gezocht in Zuid Afrika of Europa. Nog dagelijks komen er mensen aan in het kamp al is de grote toestroom inmiddels wel voorbij. De lokale Anglicaanse kerk heeft zich niet afzijdig gehouden, maar heeft aanvankelijk via de Mothers Union van de naburige parochies hulp geboden en contacten opgebouwd. Dit leidde in 2010 tot de bouw van een eenvoudig kerkgebouwtje en de oprichting van een eigen parochie, voornamelijk bestaande uit Anglicanen uit Congo, Rwanda en Boeroendi. De Mozambiquaanse geloofsgenoten tonen een groeiende inzet voor de kampbewoners. De kamp-parochie is intussen gefuseerd met de stadsparochie. En er is inmiddels een aantal mensen die in Mozambique geen doorgangshuis meer zien richting Zuid Afrika of Europa, maar er juist een blijvende plek willen proberen te vinden. Voor een aantal van hen zijn de verschrikkelijke ervaringen in hun geboorteland echter nog onverteerd. Bisschop Manuel, de anderhalf jaar geleden gekozen bisschop, heeft in de afgelopen periode persoonlijk de leiding genomen over het werk in het kamp. Hij zegt daarover: “Deze mensen zijn eigenlijk vergiftigd door hun verschrikkelijke ervaringen. They need healing.” Het kleine kerkje moet dringend worden vervangen, want het zal in de komende regentijd in elkaar storten en het loont ook inmiddels de moeite om er een meer blijvend, steviger gebouw voor in de plaats te zetten. Vele helpende handen zijn bereid, zij bakken al stenen, maar met de aanwezige middelen komt men er niet. Er is - belangrijker nog – zeker zo hard nodig als een gebouw : een programma waarin ”Healing” van de menselijke schade voorop staat en waarin het bieden van nieuwe perspectieven en het opbouwen van (meer) vertrouwen en zelfredzaamheid voorop staan. Daarom is het werk in het kamp Marratane het doel van de Vastenactie 2016. Want er is daar veel te doen.
5
Parochiebrief St. Willibrordus
Datum 10 feb 15 19:30 u Aswoensdag 14 feb 16 1e zo vd Veertigdagentijd 21 feb 16 2e zo vd Veertigdagentijd 28 feb 16 3e zo vd Veertigdagentijd 6 mrt 16 4e zo vd Veertigdagentijd 13 mrt 16 5e zo vd Veertigdagentijd 20 mrt 16 Palmzondag do 25 mrt 16 19:30 u Witte Donderdag vr 26 mrt 16 19:30 Goede Vrijdag
za 27 mrt 16 21:00 u Paasnacht
27 mrt 16 1e Paasdag 3 apr 16 Beloken Pasen 10 apr 16 3e zo van Pasen DSL *
Gastheer - vrouw C Stam M Bergers P Heslinga C Stam H v Amerongen M Bergers P Heslinga C Stam M Bergers
H v Amerongen
C Stam P Heslinga M Bergers
1e Lezing Amos 5, 6-15 A Faber Deuteronomium 5, 6-21 T Jonker-Hillesum Exodus 34, 27-35 G Schoonderbeek Exodus 3, 1-15 N vd Veen-Aerts 2 Kronieken 36, 14-23 W Kirchjünger Jesaja 58, 7-10 R Klein-Koerkamp Jesaja 50, 4-7 N vd Veen-Aerts Exodus 12, 1-14 M Pico Wijsheid 2, 1 en 12-24 G Schoonderbeek 1. Genesis 1,1--2, 3 N vd Veen 2. Exodus 14,15 -1a G Schoonderbeek 3. Sefanja 3, 12-20 A Faber Jesaja 51, 9-11 TH Jonker-Hillesum Genesis 28, 10-22 M Pico Jeremia 32, 36-41 R Klein-Koerkamp
* DSL: Dienst van Schriftlezing en Gebed
Parochiebrief St. Willibrordus
6
2e Lezing 2 Korintiërs 5, 20-6, 10 W Kirchjünger Romeinen 10, 8-13 J Bergers 1 Korintiërs 13, 1-13 A Faber Romeinen 5, 1-11 H de Bruijn 2 Korintiërs 5, 14-21 M Pico Filippenzen 3, 7-14 N vd Veen-Aerts Filippenzen 2, 5-11 J Bergers 1 Korintiërs 11, 23-32 H de Bruijn Exodus 12, 21-28 W Kirchjünger
1. Romeinen 6, 3-11 W Kirchjünger
Kolossenzen 3, 1-4 J Bergers Openbaring 1, 12b-20 H de Bruijn Openbaring 5, 6-14 J Bergers
Altaar kleur
Koffie
Bloemen
nvt
nvt
paars
M Bergers-Ros
nvt
paars
I Bergers-Blom
nvt
paars
M Pieterse
nvt
paars
W v Amerongen
nvt
paars
R Klein-Koerkamp
nvt
paars
M Bergers-Ros
palmen
paars
nvt
J Kolkman
wit
nvy
nvt
rood
W v Amerongen
W v Amerongen
wit
M Bergers-Ros
id
wit
M Pieterse
id
wit
R Klein-Koerkamp
J Kolkman
wit
Bij verhindering graag zelf voor vervanging zorgen.
7
Parochiebrief St. Willibrordus
Cijfers…. Na elke viering ’s zondags, ben ik even bezig met de cijfers. Het kleingeld wordt geteld, en de bezoekerstotalen netjes bij gehouden. Bij de jaarlijkse opgave aan de landelijke kerk worden de cijfers gevraagd, maar ook voor onszelf is het belangrijk. Uiteindelijk is het toch zo dat een volle kerk gewoon fijner is dan een lege. Je wilt toch graag samen met anderen vieren en parochie zijn. Het wordt dus bijgehouden en afgelopen jaar was het gemiddelde 32 bezoekers per weekend, waarbij Arnhem en Nijmegen bij elkaar zijn opgeteld. In totaal hebben 1750 bezoekers de vieringen bijgewoond, waarbij we alle aanwezigen tellen. Onze pastoor komt daardoor iets vaker voor dan de meesten van ons, maar voor het grootste deel gaat het om unieke bezoekers per weekend. We houden niet precies bij wie wanneer komt, maar ik schat dat de groep regelmatige bezoekers zo rond de 50 ligt. Het aantal leden is rond de 180, dus er is ook een flinke groep minder regelmatige bezoekers. De grafiek laat zien dat er nauwelijks sprake is van een ‘zomerdip’. Wel is in de periode na de zomer een lichte teruggang te constateren. Blijkbaar gaan onze broeders en zusters niet in het hoogseizoen weg! De kerk is twee zondagen gesloten geweest: in januari wegens de oecumene, in de zomer een keer voor een gezamenlijke dienst met de lutheranen. In de kersttijd zien we de lutheranen bij ons langskomen. De laatste piek is die van kerstavond. De kinderkerst en de kerstnachtdienst zijn opgeteld. Tot zondag! Herman Toorman
Paaspoetsen Pasen is weer in aantocht en dus ook het paaspoetsen. Het koper- en zilverwerk wordt weer glimmend gepoetst en de banken zullen weer met bijenwas behandeld worden. Vanzelfsprekend bent uvan harte welkom op deze gezellige poetsdag. Zaterdag 19 maart 10.30 uur
Parochiebrief St. Willibrordus
8
Nieuws uit de parochie Huiszegen Tijdens de eerste viering van het jaar in Nijmegen en in Arnhem is de huiszegen uitgedeeld. De traditie van huiszegens bestaat al lang. Wij hebben er een nieuwe vorm aan gegeven door er stickers van te laten maken met de bede: Christus zegene dit huis. Tijdens de viering worden de zegens gewijd en aan de parochianen meegegeven om boven hun voordeur te bevestigen. Wij hebben deze traditie verbonden met een goed doel. Als wij bidden om een veilig huis, werken we ook aan een veilig thuis voor de tienermoeders en hun kinderen in Mozambique. Er is ongeveer € 70,- opgehaald. Intussen sluiten steeds meer parochies zich aan bij ons initiatief en zelfs de monastieke orde van de Goeder Herder heeft een stapel huiszegens ontvangen om weer uit te delen.
Kerkbalans. De bekende enveloppe is weer uitgedeeld of opgestuurd en de eerste reactie zijn ook al weer binnen. Dit jaar werd de actie kerkbalans op een bijzondere plek en op een bijzondere manier in gang gezet. Vergegenwoordigers van alle deelnemende kerken werden uitgenodigd op 16 januari om naar de Eusebiuskerk te komen. We werden ontvangen in de bouwkeet omdat de kerk verhuurd was voor een game festival. Reinier van den Berg, de weerman van de televisie, was de speciale gast. Hij benadrukte in een korte toespraak het belang van deze actie. De kerk, alle kerken samen, brengen duizenden bezoeken aan eenzame mensen. Wekelijks doen er duizenden mensen inspiratie op bij de vieringen. Er wordt gekookt, geknutseld en samen gezongen. Dat verdient onze steun. Om precies 12 uur liepen we met een kleine afvaardiging de kerk in waar Reinier de klok mocht luiden van die grote kerk. Een prachtige geluid over de stad. Helaas bestaat het luiden uit het indrukken van een knopje, maar het geluid is er niet minder om. Het is vanzelfspekend dat ons eigen klokje op dat moment ook van zich liet horen. Het was een goed begin van Actie Kerkbalans, we wachten uw reacties rustig af.
De vastentijd. Met Aswoensdag begint de vastentijd. Een periode om ons te bezinnen op de betekenis van ons geloof. Het vastenboekje kan ons daarbij helpen. Het is een goede gewoonte om juist in deze periode groot huisbezoeken te
9
Parochiebrief St. Willibrordus
organiseren. We komen samen bij iemand thuis in kleine kring en bespreken daar dingen die met geloof én twijfel te maken hebben. Teksten uit het vastenboekje vormen uitgangspunt voor het gesprek. Binnenkort wordt de lijst met data en plaatsen bekend gemaakt in de kerk en via de website. U kunt zich dan opgeven om mee te praten bij de pastoor of bij de gastheer/ gastvrouw. Met de kerken van Arnhem-Noord organiseren we ook elk jaar een paar sobere maaltijden. We eten rijst met elkaar, en ontmoeten elkaar en sluiten af met een korte viering. Op woensdag 9 maart zijn we welkom in het Inloophuis aan de v. Slichtenhorststraat 34. We beginnen om 18.00 uur en het is rond 20.00 uur afgelopen.
‘Want bij u is mijn leven geborgen...’ Ook dit jaar komt de OudKatholieke Kerk weer met een Vastenboekje. Ditmaal draait alles om het boek Psalmen. Al vanaf het vroegste begin van het christendom worden in de tijd tussen Aswoensdag en Pasen - de veertigdagentijd - een vaste serie psalmen gelezen en gezongen. Oeroude liederen, die mensen door de eeuwen hebben doen uitkijken naar Gods toekomst. Liedjes van verlangen zijn het, die in dit boekje per dag opnieuw tot leven worden gewekt. Elke dag is voorzien van een korte meditatie en gebed door een groep van lectoren uit de Oud-Katholieke Kerk, en zo is een verrassend persoonlijk en veelkleurig beeld ontstaan van het verlangen dat ons drijft op de weg uit het donker naar het licht van Pasen. Het boekje is in de boekwinkel te koop voor € 7,50,- maar in de Kloostergang kunt u het kopen voor € 5,- Misschien ook leuk als kadootje voor een van uw vrienden of kennissen?
Agenda wo 9 mrt za 19 mrt
18.00 u Inloophuis Slichtenhorstraat 34 Sobere rijstmaaltijd 10.30 u Paaspoetsen
Parochiebrief St. Willibrordus
10
Kerkdiensten Vieringen in Arnhem: Iedere zondag eucharistieviering om 10.00 u, tenzij anders aangegeven. Iedere 1e en 3e zondag van de maand kinderkerk. Diensten in Nijmegen eerste zaterdag van de maand 19:00 uur aangegeven met N Zijkapel St. Dominicuskerk, Prof. Molkenboerstraat 7, ingang dagkapel Groenewoudseweg. wo 10 feb
zo 14 feb
zo 21 feb
zo 28 feb
3e zo van de Veertigdagentijd, Oculi: Mijn ogen zijn steeds op de Heer...
za zo
N
5 mrt 6 mrt
zo 13 mrt zo do vr za
20 24 25 26
mrt mrt mrt mrt
zo 27 mrt za 2 apr zo 3 apr
19.30 uur Aswoensdag, begin van de Veerigdagentijd 1e zo van de Veertigdagentijd, Invocabit: Roept hij mij aan, ik zal hem antwoord geven... 2e zo van de Veertigdagentijd, Reminiscere: Blijf Gij, Heer, aan Uw barmhartigheid gedachtig...
4e zo van de Veertigdagentijd, Laetare: Verblijdt u met Jeruzalemen weest over haar opgetogen... 5e zo van de Veertigdagentijd, Iudica: Doe Gij mij recht, o God... Palmzondag 19.30 u Witte Donderdag 19.30 u Goede Vrijdag 19.00 u Paaswake Kinderdienst 20.30 u Paaswake Pasen
N
Beloken Pasen, Quasimodo geniti: Weest als pasgeboren kinderen..
Anglicanen Elke tweede en vierde zondag van de maand om 17.00 uur
11
Parochiebrief St. Willibrordus
Pastoor
Joke Kolkman Adolf van Nieuwenaarlaan 3/3a 6824 AM Arnhem 026-4423654
[email protected]
Kerngroep Nijmegen A. (Alwin) Meisters, Tangostraat 2 6544 SW Nijmegen 024-3749741
[email protected]
Secretaris
Niek v.d. Veen-Aerts Koerlingwei 8 6843 XS Arnhem 026-3819908
[email protected]
Penningmeester/ Kopij parochiebrief
A.J. (Antoon) Smulders, Weidekervel 107 6922 GB Duiven (0316)267829 06-27221788
[email protected]
[email protected] Bankrekening Arnhem: NL31 INGB 0000 822 604 of ML72 ABNA 0534 9434 97 t.n.v. OudKatholieke Gemeente Arnhem, Arnhem Bankrekening Nijmegen: NL95 ABNA 0484 467 387 t.n.v. OudKatholieke Gemeente Nijmegen, Arnhem
Website
www.arnhem.okkn.nl
[email protected]