Urologie
JJ-katheter
(double J of twee J katheter)
Urologie
Inleiding In overleg met uw uroloog is besloten dat bij u een JJ-katheter wordt ingebracht. U leest in deze folder waarom een JJ-katheter soms nodig is, hoe u zich kunt voorbereiden en hoe het inbrengen ervan verloopt. Het inbrengen van de JJ-katheter vindt plaats op het functiecentrum Urologie. Wat te doen in geval van ziekte of verhindering Als u door ziekte of om een andere reden verhinderd bent uw afspraak na te komen, vragen wij u om zo snel mogelijk contact op te nemen met het functiecentrum Urologie. Het functiecentrum Urologie is van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 12.00 uur en van 13.00 tot 16.00 uur bereikbaar, telefoonnummer (050) 361 21 67.
De functie van een JJ-katheter Vlak onder het middenrif liggen de nieren. De blaas ligt voor in het bekken. De nieren en de blaas zijn met elkaar verbonden door twee urineleiders. Normaal gesproken stroomt de urine ongestoord vanaf de nier door de urineleider naar de blaas. Soms wordt het aflopen van urine uit de nier naar de blaas geblokkeerd. Bijvoorbeeld door een steen of een vernauwing van de urineleider. De urine kan er dan niet langs en er ontstaat stuwing in de nier. De uroloog brengt dan een JJ-katheter in om ervoor te zorgen dat de urine alsnog uit de nier naar de blaas kan stromen. Een JJ-katheter is een hol, soepel buisje, waardoor de urine uit de nier rechtstreeks naar de blaas kan stromen. De JJ-katheter is een zogenaamde inwendige katheter. Door de krullen aan beide uiteinden blijft de JJ-katheter goed op zijn plaats liggen. Een JJ-katheter wordt via een cystoscoop ingebracht. Een cystoscoop is een instrument waarmee de uroloog via de plasbuis in de blaas kan kijken. 1
JJ-katheter
nier
urineleider met JJ-katheter
blaas
Voorbereiding Voor het inbrengen van de JJ-katheter krijgt u antibiotica om een infectie te voorkomen. Als u verschijnselen van een urineweg infectie heeft zoals troebele urine, koorts of pijn bij het plassen, verzoeken wij u via de secretaresse contact op te nemen met de uroloog. Het telefoonnummer vindt u achterin deze folder. Voor het plaatsen van de JJ-katheter mag u normaal eten en drinken. U gaat naar een kleedkamer waar u de kleding van het onderlichaam uittrekt. U heeft nog de gelegenheid om te plassen. Menstruatie is geen belemmering om een JJ-katheter in te brengen. Wanneer u een tampon gebruikt, kan deze blijven zitten. 2
Urologie
Het inbrengen van een JJ-katheter U gaat op de behandeltafel liggen met uw benen gespreid in beensteunen. De verpleegkundige reinigt bij mannen de penis en bij vrouwen de uitgang van de plasbuis met een zeepoplossing. Vervolgens brengt de verpleegkundige een gelei in de plasbuis. Dit kan een schrijnend gevoel geven. De gelei dient als verdovings middel van het slijmvlies waardoor eventuele pijn tot een minimum wordt beperkt. De gelei werkt heel snel. De gelei dient tevens als glijmiddel om de cystoscoop in te brengen. Het is belangrijk dat u, voor zover mogelijk, goed ontspant zodat het inbrengen van de cystoscoop zo weinig mogelijk ongemak met zich meebrengt. De uroloog brengt de cystoscoop via de plasbuis in de blaas. Om de binnenkant van de blaas goed zichtbaar te maken wordt de blaas, via de cystoscoop, gevuld met warm water. Door het inbrengen van water kunt u aandrang krijgen om te plassen. Waarschuw de uroloog wanneer de aandrang te groot wordt of wanneer u pijn krijgt. De uroloog zoekt met de cystoscoop de ingang van de urineleider op. Vervolgens schuift de uroloog de JJ-katheter de urineleider in, tot in het nierbekken. Tijdens het inbrengen van de JJ-katheter worden er röntgenfoto’s van de urinewegen gemaakt. De uroloog gebruikt hierbij een contrastvloeistof die hij via de cystoscoop opspuit naar de nier. Dit geeft soms een drukkend en pijnlijk gevoel in de flank. Met de gemaakte röntgenfoto’s controleert de uroloog of de JJ-katheter op de juiste plaatst ligt. Een JJ-katheter kan wel een jaar blijven zitten. Als de JJ-katheter verstopt raakt of als er teveel steenaanslag op de JJ-katheter komt, moet hij eerder worden verwisseld. Het verwijderen en/of verwisselen van de JJ-katheter gebeurt eveneens via een cystoscoop.
3
JJ-katheter
Complicaties Bij het inbrengen van een JJ-katheter kan een lichte bloeding ontstaan. In het algemeen stopt deze bloeding vanzelf. Het plaatsen van de JJ-katheter lukt niet altijd. Soms krijgt de uroloog de JJ-katheter niet goed op zijn plek omdat hij niet voorbij de steen of de vernauwing kan komen. De uroloog kiest dan, in overleg met u, voor een andere behandeling.
Na het inbrengen van de JJ-kathteter Het is belangrijk dat u na het inbrengen van de JJ-katheter veel drinkt, minimaal twee liter. Door het vele drinken worden de blaas en urinewegen schoongespoeld. De eerste dagen na het inbrengen van de JJ-katheter kunt u een branderig gevoel bij het plassen hebben en een versterkte plasdrang. Soms zit er wat bloed in de urine. Dit is niet verontrustend en niet gevaarlijk. Doordat er een krul van de JJ-katheter in de blaas ligt, kan het voorkomen dat de versterkte plasdrang bij u aanwezig blijft. Als deze klacht hinderlijk voor u is, neemt u dan contact op met de uroloog. Mogelijk kunnen medicijnen de plasdrang doen afnemen. Een JJ-katheter hoeft u niet in uw bewegingsvrijheid te belemmeren. Wanneer contact opnemen Neemt u contact op met het ziekenhuis: - wanneer u bloed met stolsels plast; - wanneer u koorts heeft, hoger dan 38,5°C; - wanneer u veel pijn heeft. U kunt van maandag tot en met vrijdag van 8.00 tot 16.30 uur contact opnemen met de afdeling Urologie, het telefoonnummer is (050) 361 44 11. Buiten deze tijden kunt u in geval van spoed bellen met het algemene nummer van het UMCG, (050) 361 61 61 en vragen naar de dienstdoende uroloog. 4
Urologie
Vragen Als u naar aanleiding van deze informatie nog vragen heeft, dan kunt u op werkdagen van 8.30 tot 12.00 uur en van 13.00 tot 16.00 uur contact opnemen met een medewerker van het functie centrum Urologie. Het telefoonnummer is (050) 361 21 67. www.urologie.umcg.nl Het (web)adres voor informatie van de afdeling Urologie van het UMCG.
5
JJ-katheter
Aantekeningen
6
Urologie
7
JJ-katheter
8
Patiënteninformatie vlc 709/1104
