SULIT
A r\
$'r ,
,,,
lEl t-t-l
.O :, -ill
r, t-d.-f =-t-E-r-
;
iv,-. IFSZZII tw-f lIElII|t - L
\:7 .t
Vl
O
F
1r
C
t qt'^-alr'
UNIVERSITI TUN HUSSEIN ONN MALAYSIA PEPERIKSAAN AKHIR SEMESTER II sESr 2008t2009 NAMA MATA PELAJARAN
PENGALATAN ELEKTRIK DAN ELEKTRONIK
KOD MATA PELAJAIL{NI
BBT 3632
KI]RSUS
SARIANA MTIDA PENDIDIKAN TEKNIK DAN VOKASIONAL
TARIKH PEPERIKSAAN
APRIL
JANGKA MASA
2 JAM
ARAHAN
JAWAB EMPAT SOALAN SAHAJA
2OO7
KERTAS SOALAN INI MENGANDUNGI ENAM MUKA SURAT
SULIT
BBT 3632
SI
(a)
Takrifkan alatan analog nol dan alatan analog pesongan dengan bantuan gambarajatr.
(4 markah)
o)
Secara umwnnya proses pengukuran terbahagi kepada pengukuran mudah dan pengukuran kompleks. Nyatakan contoh yang sesuai untuk pengukuran mudatr dan pengukuran kompleks.
(6 markah) (c)
Apakah yang dimaksudkan dengan piawaian antarabangsa dan piawaian utama? (6 markah)
(d)
Nyatakan perbezaan di antara kejituan, kepekaan dan kepersisan serta nyatakan contoh untuk setiap satunya. (9 markah)
(a)
Sebaik mana pun alatan, jika disalahguna ia akan menghasilkan keputusan yang tidak jitu. Oleh itu beberapa peraturan asas perlu diakuri untuk memastikan alatan tersebut memberikan keputusan yang boleh diterima. Kebanyakan alatan eleknonik sangat rumit dan peka serta perlu ditangani dengan cerrrat. Terangkan lima langkah yang perlu diikuti dalam penggunaan alatan. (5 markah)
(b)
Ralat yang terhasil dalam proses pengukuran boleh dibahagikan kepada tiga kategori iaitu ralat kasar, ralat sistematik dan ralat rawak. Terangkan ketiga-tiga ralat tersebut dan berikan contoh yang berkaitan. (9 markah)
(c)
Sebuatr litar dengan bekalan 30 V disambungkan kepada dua perintang sesiri di mana R1 :25k O dan Rz: 5kO. Tentukan:
(D (ii) (iii)
voltan jangkaan melintangi R2. voltan yang dicatatkan oleh metervolt yang mempunyai kepekaan S:l kCW pada julat l0 V semasa pengukuran Vnz. ralat relatif dalam pengukuran voltan yang disebabkan oleh penggunaan volt meter tersebut (l l markah)
BBT 3632
S3
(a)
Meter pelbagai seringkali digunakan di dalam makmal untuk kerja-kerja pengukuran samada voltan atau arus. Meter ini akan mudah rosak jika tidak dikendalikn dengan betul. Sebagai seorang pelajar yang cermat, terangkan dua cara penggun&m meter pelbagai analog yang betul. (5 markah)
(b)
Ohm meter merupakan satu instumen yang sangat popular dan digunakan unhrk mengukur rintangan. Untuk menghasilkan sebuatr ohm meter d' Arsonval perlulah disambungkan dengan bateri dan perintang boleh laras.
(i) (ii) (iiD
S4
Lukiskan litar asas bagi ohm meter. Berbantukan litar asas pada S3(b)i, terangkan prinsip kendalian bagi ohm meter. Jika gerakan meter arus pesongan skala penuh lmA, rm:1000 dan bateri 3 V digunakan dalam meter ohm tersebut, tandakan skala meter ohm tersebut pada0Yo, 20o/o,40o/o,50yo,75oh dan 100%. (20 markah)
(a)
Nyatakan perbezaan
o)
Pembilang dekad mengira berasaskan sistem bemombor 10. Pembilang ini merupakan pembilang perduaan yang telah diubahsuai.
antara meter digit dan meter analog dari segi kebolehperc ay aan dan kej ituan. (4 markah)
(D (iD (iiD (c)
di
Nyatakan tiga kegunaan pembilang dekad dalam kehidupan harian. Lukiskan gambarajatr skematik bagi pembilang dekad CMOS 4017. Terangkan bagaimana pembilang dekad CMOS 4017 berfungsi. (10 markah)
Lukiskan binaan asas bagi meter digit pelbagai dan terangkan kendalian bagi rajah blok tersebut. (l I markah)
BBT 3632
S5
Meter Ampere direka bagi mengukur arus dalam sesebuah litar. Meter ini direka dengan menyambung meter d' Arsonval secara selari dengan rintangan pirau Rsft, namun rekabentuk litar ini didapati kurang sesuai apabila ia digunakan untuk mengukur arus yang berbilang julat.
(a) (b) (c)
Nyatakan dua sebab mengapa litar yang dinyatakan diatas kurang sesuai untuk pengukuran arus yang berbilang julat. Lukiskan litar bagi meter ampere berbilang julat yang dinyatakan diatas. Litar pada rajah S5(c) direka untuk mengatasi masalah meter ampere berbilang julat. Dengan menggunakan rajah temebut buktikan batrawa
Ra= Rsh-(Rb+Rc)
,
Rb=(Rb+Rc)-Rc dan n"=[kn(Rtt*n')l
[/r)
(25 markah)
Rajah 5(c)
BBT 3632
56 (a)
Tetimbang Wheatstone merupakan satu alat pengukuran yang boleh mengukur rintangan suatu perintang atau bahan yang mengalami kesan perubahan rintangan yang tidak diketatrui nilainya.
(i) (ii) (iii)
Bina dan lengkapkan litar bagi tetimbang Weatstone. Buktikan balrawa RzR::RrRq apabila tetimbang Wheatstone berada dalam keadaan yang seimbang. Tetimbang wheatstone tidak lagi berada dalam keadaan seimbang jika terdapat arus yang dikesan melalui galvanometer, jika tetimbang tersebut dibekalkan dengan voltan 12 V dan nilai rintangan pada setiap lengan adalah R1:1.2 kC), Rz:I.5kf,) , R3 : 4 kO, R4 : 3.6kf,) dan Rg lkf,l. Kirakan nilai arus Ig pada meter. (15 markah)
:
(b)
Tetimbang Marwell digunakan unhrk mengukur kearuhan apabila kemuatannya telah diketahui. Dengan merujuk rajah S6(b) buktikan bahawa
o = [!!] u* Lx: R RC,.
\4
)
(10 markah)
Bekalan AU
Rajah S6(b)
BBT 3632
37 (a)
Lukiskan tiub sinar katod dengan lengkap. (5 markah)
(b)
Terangkan dengan jelas fungsi-fungsi bagi perkara berikut pada osiloskop.
(i) (ii) (iiD (i") (v)
Triod. Pemfokusan. Pemesongan menegak. Pemesongan mendatar. Penjana asas masa. (10 markah)
(b)
Berdasarkan rajah sT (c), diberi time/div: 0.1 psec danvolts/div: 200mV. Tentukan:
(i) (ii) (iiD (iv) (v)
voltan puncak ke puncak bagi gelombang A. voltan puncak bagi gelombang B. tempoh masabagi gelombang A. frekuensi bagi gelombang B. beza fasa bagi gelombang A dan B (10 markah)
TIIVfUDIV
rt_ !i
!'.t
v.t
VOLT.S/DIV
Rajah S7(c)
