Trekkersavond West-Vlaanderen – 21 maart 2013 FairTradeGemeente i.s.m. Provincie West-Vlaanderen Programma
17.45 uur: Ontvangst met duurzame broodjes en drank
18.30 uur: Welkomstwoordje door gedeputeerde Jean de Bethune van de provincie WestVlaanderen
18.40 uur: Update vanuit FairTradeGemeente met vragenronde
19.20 uur: Keuzeblok 1 of 2 1. Hoe nieuwe trekkers werven? (Geert Vansieleghem – Stichting Lodewijk de Raet) 2. Nieuwe deelnemers betrekken bij uw activiteiten, door samenwerking (Lynn Geerinck)
20.20 uur: pauze
20.35 uur: Geleide uitwisseling in kleine groep
21.30 uur: Einde & bedankje
Onthaal
1
2
Nieuws vanuit FairTradeGemeente Dit jaar zijn de trekkersdagen al aan hun zesde editie toe en ook vandaag is het weer een goed gevuld programma. De avond gaat van start met een voorwoord van Jean de Bethune namens de provincie West-Vlaanderen. Vervolgens neemt Lynn Geerinck, de coördinator van de Vlaamse FTG campagne, het woord en vertelt ze wat de avond zoal in petto heeft. Er volgt een korte toelichting over de belangrijkste campagnedata en evenementen, waaronder de Week van de Fair Trade en de beurs Your Choice. Daar de politieke actie met de speechbubbels het voorgaande jaar een waar succes bleek, is besloten om dit jaar weer een actie aan te bieden tijdens de Week van de Fair Trade. Doordat er een nieuwe legislatuur is aangebroken en veel gemeenten een bestuurswissel hebben ondergaan, is zo’n politieke actie dit jaar zeker op zijn plaats! Zo kunnen gemeentebesturen immers herinnerd worden aan hun Fair Trade engagement. Voor dit jaar is er een ludieke actie bedacht met als centrale thema: “Waar kiest jouw burgemeester voor Fair Trade?” Aan groepen wordt de mogelijkheid aangeboden hun bestuur aan te moedigen deze (nieuwe) resolutie te stemmen.. Na het ondertekenen kan er dan media-aandacht bekomen worden door de burgemeester te fotograferen op z’n favoriete plek waar hij/zij voor Fair Trade kiest. Hiertoe zijn er tal van mogelijkheden, zoals in de supermarkt, op het strand, maar ook bij de kapper enz.. Laat jullie inspiratie de vrije loop en maak er een leuke actie van die in het oog springt! Een voorbeeldresolutie zit alvast in de informatiemapjes en is ook te vinden via de website.
3
Vervolgens krijgen de aanwezige trekkers een primeur aangeboden! De FTG campagne wordt vanaf begin 2014 in een nieuw jasje gestoken en vanavond wordt hier alvast een voorproefje van gegeven. Hoewel FairTradeGemeente 2.0 nog in haar kinderschoenen staat, staat wel al vast dat er meer aandacht zal gaan naar het betrekken van de bevolking bij de campagne. Er is immers vastgesteld dat veel inwoners van een FairTradeGemeente niet weten dat hun gemeente de titel heeft en wat dit precies inhoudt. Met deze nieuwe campagne zal hier verandering in komen. Daarnaast zal het nieuwe concept sterker inzetten op de ondersteuning van trekkers ná het behalen van de titel. Dit vervolgmodel wordt verduidelijkt aan de hand van de metafoor van een huis, waarbij de eerdere campagne de fundering voorstelt waarop nu de vervolgcampagne gebouwd kan worden. De fundering, die staat voor de zes criteria, dient onderhouden te worden om zeker te zijn dat het huis stabiel staat. Deze zes criteria komen dus niet te vervallen, maar zullen nog volop aan bod komen. Er zal vooral projectmatig op ingezet worden. De zes criteria zullen terug te vinden zijn in de projecten die de FTG campagne in de toekomst zal aanbieden aan haar trekkers. Dit wordt gesymboliseerd door het dak, dat als het ware een weerspiegeling vormt van de fundering van het huis. In een huis wonen mensen. We willen nadrukkelijk de focus op bevolking naar voren schuiven binnen dit project 2.0. Zo zullen ze aangesproken worden om hun engagement te delen en zo fairtradeambassadeur te worden. Uiteindelijk leidt dit tot community building waar steeds meer mensen bij aanhaken. Mensen outen zich als ‘even Fair als mijn Gemeente’. Binnen de nieuwe campagne gaat het immers om meer dan alleen het fairtrade-engagement te doen groeien. Het gaat er ook om dit met trots uit te dragen! De baseline ‘even fair als mijn gemeente’ impliceert dat reeds een bepaalde basis is bereikt. De gemeente ís een FairTradeGemeente, nu willen we de doorstart maken naar de burgers. Dit is een onderdeel van het verdiepingsverhaal waar FTG 2 jaar geleden mee gestart is. Een nog diepere, hechtere verbinding zoeken met iedereen binnen de gemeente – niet alleen de georganiseerde entiteiten (scholen, bedrijven, horeca…) maar ook de individuen. De georganiseerde entiteiten (de basis waarop ons huis is gebouwd) blijven niettemin ontzettend belangrijk om de doorstart te kunnen maken.
4
Workshop1 Hoe nieuwe trekkers werven (Geert Vansieleghem – Stichting Lodewijk de Raet) Aanwezige gemeenten: Staden (stadsmedewerker + vrijwilliger), Middelkerke (stadsmedewerker), Roeselare (vrijwilliger), Tielt (vrijwilliger) , Harelbeke (stadsmedewerker), Hooglede (gemeentelijk medewerker + vrijwilliger), Poperinge (vrijwilligers), Torhout (schepen), Kortrijk (vrijwilliger wereldwinkel), Ieper (stadsmedewerker).
De FTG campagne kan er alleen maar staan dankzij het harde werk van haar vrijwillige trekkers. Het blijkt niet steeds evident om nieuwe trekkers te werven om hun schouders mee onder de campagne te zetten. Hoe nieuwe vrijwilligers te betrekken is daarom het centrale onderwerp binnen deze workshop. Nieuwe vrijwilligers werven is niet iets dat door een eenmalige actie aangepakt kan worden. Het verdient constante aandacht. Onderzoek heeft uitgewezen dat mensen zeven keer bevraagd moeten worden alvorens ze op een specifieke vraag ingaan. Vaak kan het lonen om de taak en periode waarvoor een vrijwilliger wordt gezocht duidelijk af te bakenen. Zo weet een potentiële geïnteresseerde duidelijk wat er van hem of haar wordt verwacht en kan er een weloverwogen keuze gemaakt worden. Vrijwilligers werven is zeker geen onhaalbare onderneming. Iedereen kan succes boeken om nieuwe trekkers te werven en hiertoe bestaan er verschillende aantrekkingstechnieken. Centraal hierbij is planmatig te werk te gaan: Wat gaan we doen en wanneer? Wie gaat dat voor z’n rekening nemen? Daarnaast is het natuurlijk cruciaal zelf enthousiast te zijn over je eigen vrijwilligersengagement. Dit enthousiasme kan je namelijk overdragen bij wervingsactiviteiten! Aan de hand van een aantal vragen en vertrekkende vanuit de ervaringen van de aanwezige trekkers wordt alvast nagedacht over hoe trekkersgroepen uitgebreid kunnen worden. Alvorens van start te gaan wordt een korte vragenronde gehouden over de achtergrond van de aanwezigen. Er wordt gevraagd hoeveel mensen aanwezig zijn als vrijwilliger of vanuit gemeentelijk ambt? (Zie hoger) Hieruit blijkt dat FTG meestal wordt getrokken door de stad en vrijwilligers en soms wordt opgestart door de gemeente of door een vrijwilligersgroep. Meestal is er een vruchtbare samenwerking tussen vrijwilligers en gemeentelijke diensten. Vervolgens wordt gepolst naar hoe de aanwezige trekkers in de campagne gerold zijn: Op welke manier ben je als vrijwilliger betrokken geraakt? Door hier even bij stil te staan kunnen een aantal belangrijke aspecten m.b.t. aanwerving besproken worden, zoals welke technieken succesvol zijn en uit welke hoek vrijwilligers komen. Deze vraagronde levert alvast de volgende conclusies op: -
Er is in elke groep een drijvende kracht nodig. Persoonlijk aanspreken van kandidaat nieuwe medewerkers heeft succes. De enthousiaste ingesteldheid van een persoon is dikwijls de motor van het gebeuren. Duidelijke verwachtingen, afgebakende taken zijn nodig bij werving van nieuwe medewerkers. Gemeentelijke ondersteuning is belangrijk.
5
-
Veel vrijwilligers komen uit wereldwinkels. Daar waar er geen wereldwinkel is, is het belangrijk dat de gemeente goede ondersteuning levert.
Tenslotte wordt nog gevraagd in welke mate de aanwezige trekkers op dat moment tevreden zijn over de samenstelling van hun trekkersgroep? Hierbij kunnen ze een inschatting geven op een schaal van 110. De meningen hierover blijken in grote mate gelijklopend te zijn. De meerderheid geeft hun trekkersgroep een 5/10 of 6/10. Alleen de trekkersgroep uit Poperinge valt uit de toon en geeft een score van 8/10. In Torhout is er naast de trekkersgroep een werkgroep die de trekkersgroep dirigeert, die eveneens een 8/10 verdient. Gevraagd naar de redenen waarom aanwezigen toch al een 5/10 geven aan hun trekkersgroep worden de volgende argumenten gegeven: -
Onze minimale criteria worden gehaald. De trekkers blijven proberen, geven niet op ondanks dat horeca moeilijk te bereiken valt. Op alle gemeentelijke activiteiten worden fairtrade producten gebruikt. We willen de groep verder uitbreiden met meer mensen: aankoopdienst gemeente en handelaarsbonden. We bieden allerlei aan biobrunch, fairtrade-ontbijt, … maar we moeten daar ook mensen aanspreken om mee te komen werken. Er is een goede samenwerking met Noord-Zuidraad.
Wat in ieder geval vaststaat is dat een goede sfeer in de trekkersgroep belangrijk is om mensen te houden! Acties die blijken te werken: -
Openstaan voor verandering. + 2 methode: Binnen de drie maanden telt de groep twee nieuwe vrijwilligers. o Voordeel: op korte tijd zeker nieuwe mensen vinden. o Nadeel: mensen delen je eigen gedachtengoed (kopie van bestaande groep). o Hoe ga je te werk? Iedere trekker maakt een lijst met namen van vrienden en kennissen. Vervolgens maakt elke trekker een afspraak met 3 à 5 van deze personen. Houd deze lijsten ook bij. Ze kunnen daarna nog van pas komen! Spreek de geselecteerde personen persoonlijk aan. Vertel hen op een enthousiaste manier over jouw vrijwilligerswerk en vraag hen om zich ook te engageren. Zorg voor een warme verwelkoming van nieuwe of potentieel nieuwe vrijwilligers! Zorg dat ze zich meteen in de groep opgenomen voelen, zo is de kans groter dat ze ook blijven. Een leuke kennismaking met jullie groep, eventueel met een hapje en drankje, zal hen al sneller over de streep trekken. 6
-
-
Op de website www.vrijwilligerswerk.be kan je vacatures plaatsen voor vrijwilligers. Media-aandacht kan helpen. Schakel een nieuwsjager in, of probeer jullie activiteiten in de goednieuwskrant te krijgen. Goed beeldmateriaal laat de activiteit des te meer in het oog springen. Een actieve facebookpagina, waarbij je aan anderen vraagt om updates te delen op hun eigen pagina. Deze updates kunnen zowel geplande activiteiten zijn als wervingsoproepen. Plaats op regelmatige basis wervingsvacatures in de gemeentekrant of andere nieuwsdragers. Werven bij evenementen, ludieke wervingsacties etc.
Conclusies workshop: -
-
-
Persoonlijk nieuwe kandidaat medewerkers aanspreken is belangrijk! (Vraag vanuit de groep: spreek je dan niet altijd dezelfde personen aan? Antwoord: Om uit je kring te breken moet je werken aan je bekendheid.) Vrijwillig engagement vermindert niet, maar wordt op een andere manier dan vroeger ingevuld. Er is immers meer aanbod. Mensen werven met een negatief verhaal is onmogelijk. Om doeltreffend te werven moet je streven naar een gemeenschappelijke haalbare en duidelijke doelstelling. Zo is het goed even stil te staan bij de samenstelling van de groep. Wie zit hier rond de tafel, wat zijn de sterktes? Wat zijn de talenten? Wie zoeken we nog en waar vinden we hem/ haar? Zo kan je gericht te werk gaan bij het werven! Nieuwe impulsen na het behalen van de titel en goede communicatie over wat er al gebeurt op vlak van Fair Trade zijn noodzakelijk . Er gebeurt immers meer dan je denkt!
De powerpoint van deze workshop kan je hier herbekijken.
7
Workshop 2 Nieuwe deelnemers betrekken bij uw activiteiten, door samenwerking (Lynn Geerinck) Tijdens deze workshop werd er nagedacht over hoe je als trekkersgroep nieuwe deelnemers kan betrekken bij de activiteiten die je organiseert. Vele groepen hebben immers het gevoel dat steeds dezelfde mensen deelnemen. Hierbij is het eerst en vooral belangrijk om even stil te staan bij welk type deelnemers doorgaans naar activiteiten komt. Wie zijn deze mensen? Dus: welke deelnemers bereikt men al en zijn er deelnemers die men nog zou willen bereiken? Eens je deze groepen min of meer hebt afgebakend kan je je enkele vragen stellen als trekkersgroep: ‘Wil je extra deelnemers betrekken bij je activiteiten?’, ‘Wil je een bepaald type doelgroep bereiken waaraan je je activiteiten dient aan te passen?’ of ‘Wil je nog dieper aan de slag met de bestaande deelnemers, zodat ze échte ambassadeurs worden?’ Door je op voorhand bewust te zijn van deze vragen, kan je gerichter te werk gaan bij het uitwerken van activiteiten. Een vragenronde onder de aanwezige trekkers levert alvast de volgende bijdragen op: -
-
Wat zijn succesfactoren bij (specifieke) activiteiten? o Gesprek aangaan met mensen kop koffie aanbieden om in dialoog te kunnen gaan. o Activiteit jeugdverenigingen: 4 verenigingen die zich engageerden. Waardebon van 400 euro waarmee ze een FT-waardebon voor een kamp konden winnen. o Andere partners, vb.: actie naar personeel (interne communicatie). o Streekmarkt i.s.m. landbouwraad die ook activiteit had: fietstocht die eindigde op de streekmarkt, 600 mensen. o Andere doelgroep door nieuwe samenwerkingen/partnerschappen. o Eten en drank! Wie waren de deelnemers? o Mensen die al bewust zijn. o Personeel van de stad (via gratis ontbijt). ... maar enkel voor degenen die met de fiets komen... (koppeling sensibilisering) 8
o
-
-
Afhankelijk van de soort activiteit. Aansluiten bij gewone activiteiten van de stad, daar wordt iedereen bereikt openbreken. Heb je een type doelgroep in gedachten bij het organiseren van activiteiten? o Vb: ontbijt voor mensen in armoede, kansarmen, bekendmaking via OCMW o Senioren, maar daarnaast ook brede sensibilisering (Middelkerke). o Boerenmarkt: doelgroep heel breed; de brede burgerbevolking (Staden). o Elk jaar: een brede activiteit, daarnaast ook jaarlijks één specifieke doelgroep. Wil je graag meer deelnemers betrekken? o JA!! Wil je andere doelgroepen bereiken? o Is niet per se hetzelfde als méér deelnemers, andere doelgroepen betrekken kan ook klein zijn... cf. voorbeeld: migrantenpubliek in Aalst. o Niet meer en breder, maar dieper sterker motiveren, sensibiliseren, gedragsverandering (meer aankopen).
Vervolgens worden een aantal trends besproken die kunnen helpen om hedendaagse fairtradeconsumenten te herkennen en bereiken. We presenteren enkele trends die de hedendaagse en toekomstige consumenten kenmerken: 1) 2) 3) 4) 5) 6)
God is een designer Ik ben wat ik deel Terug naar authenticiteit Wat ligt er in mijn bord? Semi-profs! Weg met de amateurs Van welness naar selfness
Meer info over deze 6 trends kan je vinden in de bijgevoegde powerpointvoorstelling (zie onder). Vervolgens krijgen deelnemers een aantal profielen te zien van mogelijke consumenten. Met deze profielen gaan ze dan aan de slag. Eerst wordt overlegd wie men als potentiële deelnemer aan de FTG campagne beschouwt waarna gerichte acties worden bedacht om deze persoon te bereiken. Volgende profielen leverden alvast tal van vragen en campagne- ideeën op: -
Boerenmarkt voor Jean de gepensioneerde o Via de kleinzoon, ouderverenigingen activiteit om de ouderen te bereiken. o Sportvereniging van de kleinzoon ouders en grootouders iets aanbieden vanuit de voetbalclub, karretje eraan hangen. o Seniorenverenigingen bezoeken, verhaal brengen, ondersteunen met het aanbieden van FT-koffie en FT-chocolade. Motiveren om boodschappen te doen voor zijn buren, bij de boerenmarkt! o Trends: kookwedstrijd. 9
o o
Moment van de boerenmarkt is belangrijk! Aanpassen aan de doelgroep... jonge mensen: zondagnamiddag bv? FT-stand, plaats waar bejaarde mensen elkaar kunnen ontmoeten met een koffietje (kans om te praten).
-
Scholen/onderwijs o Uitwisseling over hoe men in de eigen gemeente aan de slag gaat naar scholen toe. Ingang vinden is afhankelijk van enthousiaste leerkrachten... hoe vind je die? leerkrachten meehebben, vooraleer we ons kunnen richten op kinderen en jonge mama’s. o Aansluiten op activiteiten die op school georganiseerd worden. o Hoe kom je ertoe dat scholen zelf FT-activiteiten gaan organiseren? Zelf ambassadeur worden! Onmogelijk om als trekkersgroep zich constant naar scholen te gaan... hoe dynamiek creëren? Pedagogische studiedag? Alle leerkrachten bereiken, op moment dat ze samenzijn. o Pieter Embrechts: Max in de klas (max havelaar). o Grootouders die kinderen afhalen...
-
Ontbijt voor personeel /iedereen/Leen (chique madam) o Aankleding belangrijk! hip, verzorgd, actueel, swingend. o Kwaliteit is belangrijk! FT-producten, topchefs inschakelen, eetactiviteit met topchefs /ambassadeurs. o Promotie is ook erg belangrijk glossy boekjes, de Goedele, Libelle...
-
Kookworkshop voor Emiel, 21-jarige student o Voorwaarde: studentenstad. o Focus: budget! (student: koken voor weinig geld). o Kookworkshop voor weinig geld. o Promotie via studentenverenigingen, eventueel als partner. o Educatief maar niet belerend, moet luchtig blijven. o Leren hoe men verrassend uit de hoek kan komen, experimenteren met kruiden. o Keuze kok heel belangrijk, enthousiast. o Nadien: pakket aanbieden met ingrediënten om thuis zelf aan de slag te gaan.
De powerpoint van deze workshop kan je hier herbekijken.
10
Geleide uitwisseling in kleine groep Het volgende uur hebben trekkers de keuze uit een aanbod van zeven thematafels waarbij ze kunnen aansluiten met vragen of om ideeën uit te wisselen. Iedere tien minuten is er de mogelijkheid om door te schuiven naar een andere tafel. Deze thema’s hebben alvast genoeg voer opgeleverd voor heel wat boeiende gesprekken:
Rol gemeentebestuur (door Lynn Geerinck) Horeca (door Marieke Colpaert) Beheers- en beleidscyclus – BBC (door Bieke Deleye) Uitbreiding trekkersgroep (door Geert Vansieleghem – Stichting Lodewijk De Raet) FT@Work + FT@School (door Mark Deceuster) FairTradeProvincie (door Stefan Lannoo) Lokale hoeveproducten (door Nele Dejonckheere - Inagro)
11
Einde & bedankje Hopelijk hebben jullie als trekkers evenzeer van deze avond genoten als wijzelf! Dankzij jullie hebben we weer heel wat ideeën om mee te nemen bij het verder uitwerken van de campagne. Iedereen wordt nog bedankt met een kleine attentie: heerlijke fairtrade paaseitjes namens FTG. Na een laatste dankwoordje is iedereen klaar om huiswaarts te keren, ongetwijfeld met genoeg inspiratie om weer in de campagne te vliegen!
12
