Toelichting berekening ISL3a t.a.v. luchtkwaliteit d.d. 22 december 2015 Initiatiefnemer Maatschap H. en E. Brink Halerweg 1 9433 TE ZWIGGELTE Luchtkwaliteit In lucht zitten, hoe schoon ook, altijd kleine, vaste en vloeibare deeltjes. Dit wordt ‘Particulate Matter’ (PM) genoemd. De deeltjes met een diameter kleiner dan 10 μm (een honderdste millimeter), worden aangeduid met ‘PM10’. Deze kleine deeltjes zijn in staat diep in de luchtwegen van mens en dier door te dringen en kunnen de gezondheid schaden. Deze deeltjes zijn niet met het blote oog te zien. De fijnere fractie van fijn stof, PM2.5, zijn zeer kleine en lichte deeltjes die dagenlang in de atmosfeer kunnen zweven. De grovere fijnstoffractie (PM2.5 – PM10) verdwijnt relatief snel uit de lucht door de zwaartekracht. De veehouderij veroorzaakt ongeveer 23 % van de emissie van fijn stof in Nederland. De Nederlandse pluimveehouderij draagt voor meer dan de helft bij aan de totale fijnstofemissie uit de veehouderij; de varkenshouderij voor ongeveer een derde en de rundveehouderij voor ongeveer een tiende. Van de fijnstofemissie uit de pluimveehouderij is ongeveer tweederde afkomstig uit de vleeskuikenhouderij (inclusief kalkoenen). De concentratie fijn stof in stallen met pluimvee en varkens is hoger dan in rundveestallen. Stof van veehouderijen bestaat voor 90% uit organisch materiaal, zoals bestanddelen van mest, huidschilfers, veren en micro-organismen. Bij varkens en pluimvee is het grootste aandeel van het fijn stof afkomstig van de mest. Ammoniak, afkomstig uit de mest, kan in de lucht reageren met stikstof- en zwaveloxiden en vormt dan deeltjes die vooral behoren tot de categorie PM2.5. Fijnstofconcentratie PM10 t.a.v. omwonenden Voor fijnstof (PM10) geldt sinds 1 januari 2005 een maximale jaargemiddelde grenswaarde van 40 µg/m3 en een daggemiddelde van maximaal 50 µg/m3 wat ten hoogste 35 dagen per jaar overschreden mag worden (richtwaarden bijlage 2 Wet milieubeheer).
Hoeve Advies
1
Per 19 december 2008 geldt voor de beoordeling het ‘blootstellingscriterium’. De Europese richtlijn t.a.v. luchtkwaliteit stelt dat op terreinen die niet publiekelijk toegankelijk zijn geen fijnstof gemeten hoeft te worden. Het niveau op het eigen terrein van de eigen inrichting is ook niet relevant. Het niveau op de rijbaan van wegen en de middenberm van wegen hoeft niet beoordeeld te worden, tenzij voetgangers normaliter toegang tot de middenberm hebben (art. 2 lid 3 Regeling beoordeling luchtkwaliteit).
Regeling van de Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer van 8 december 2008, nr. BJZ2008117286 tot wijziging van de Regeling beoordeling luchtkwaliteit 2007 (toepasbaarheid regels inzake de wijze waarop het kwaliteitsniveau wordt gemeten of berekend en criteria voor meet- en rekenpunten) Artikel 2 lid 3 Op de volgende locaties vindt geen vaststelling plaats van het kw aliteitsniveau als bedoeld in het eerste lid en vindt geen berekening plaats van effecten als bedoeld in de artikelen 5.12, tw eede en derde lid, en 5.16, eerste lid, van de w et, voor zover het betreft de in het eerste lid bedoelde kw aliteitsniveaus en luchtkw aliteitseisen: a. locaties die zich bevinden in gebieden w aartoe leden van het publiek geen toegang hebben en w aar geen vaste bew oning is; b. terreinen w aarop een of meer inrichtingen zijn gelegen, w aar bepalingen betreffende gezondheid en veiligheid op arbeidsplaatsen als bedoeld in artikel 5.6, tw eede lid, van de w et, van toepassing zijn; c. de rijbaan van w egen en de middenberm van w egen, tenzij voetgangers normaliter toegang tot de middenberm hebben.
De fijnstofemissie (PM10) van legkippen Rav E 2.11.2.2 BWL2004.10.V2 is 65 gram PM10 per dierplaats per jaar. De totale fijnstofemissie vanuit de inrichting in de nieuwe situatie met 52.000 st. legkippen is 3.380,0 kg PM10 per jaar. Ten opzichte van de vergunde situatie met een emissie van 2.310,0 kg PM10 vindt er een toename plaats van 1.070,0 kg PM10 per jaar. Fijnstofconcentratie PM2.5 t.a.v. omwonenden Voor de fijnere fractie van fijn stof (PM2,5), meestal omschreven als de ‘deeltjes met een diameter van 2,5 µm of minder’, geldt sinds 1 januari 2015 een maximale jaargemiddelde grenswaarde van 25 µg/m3 (richtwaarde bijlage 2 Wet mileubeheer).
Er zijn geen emissiefactoren voor PM2.5 voor leghennen vastgesteld. Wel zijn in november 2009 een 4-tal rapporten door Wageningen UR Livestock Research opgeleverd n.a.v. onderzoek naar de emissie van fijnstof van legkippen in volière- en grondhuisvesting. De gevonden waarden voor PM10 zijn (afgerond) overgenomen op de lijst van emissiefactoren van het Ministerie van VROM. Uit dit onderzoek bleek dat de fijnstofemissie PM2.5 bij legkippen 3,9 gram (rapport 278, volièrehuisvesting) en 4,0 gram (rapport 279, grondhuisvesting) per dierplaats per jaar was. Ik ben daarom in de berekening uitgegaan van een emissie van 4,0 gram PM2.5 per leghen per jaar. De emissie is 52.000 x ca. 0,004 kg PM2.5 is ca. 208,0 kg PM2.5 per jaar.
Hoeve Advies
2
ISL3a Met het ISL3a-verspreidingsmodel (versie 2015) is doorgerekend wat het effect is op de omgeving aan fijnstofconcentratie en de daartoe gestelde randvoorwaarden. In de bijgesloten print van het programma staan de details t.a.v. de Te beschermen objecten (TBO) en de bronnen (de pluimveestal) vermeld. Berekening ISL3a PM10
NIET gecorrigeerd voor zeezout; mogelijke aftrek is per rekenpunt vermeld Referentie jaar: 2015 Kolom Adres Halerweg Halerweg Halerweg Halerweg Halerweg Halerweg Halerweg Halerweg Halerweg Halerweg
1 X 3 3a 5 6 7a 9 11 13 13b 15
235308.0 235186.0 235105.0 234695.0 234980.0 234957.0 234887.0 234815.0 234632.0 234592.0
2 Y
3 Totaal
4 Bron
5 GCN
545429.0 545553.0 545592.0 545886.0 545725.0 545800.0 545783.0 545844.0 546007.0 546025.0
20.34 21.30 21.97 19.44 25.27 24.17 21.48 20.19 19.24 19.16
0.80 1.77 2.44 0.91 6.73 5.63 2.94 1.66 0.63 0.55
19.53 19.53 19.53 18.53 18.53 18.53 18.53 18.53 18.60 18.60
6 7 8 9 N-norm N50-GCN Zeezout -dagen 07.74 08.64 11.74 08.26 36.16 31.36 15.56 10.16 07.70 07.60
7.24 7.24 7.24 6.56 6.56 6.56 6.56 6.56 6.60 6.60
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
2 2 2 2 2 2 2 2 2 2
PM10 - Toelichting op de getallen: kolom 1: x-coordinaat receptorpunt kolom 2: y-coordinaat receptorpunt kolom 3: Jaargemiddelde concentratie (bron + GCN) kolom 4: Jaargemiddelde concentratie (alleen bron) kolom 5: Jaargemiddelde concentratie (alleen GCN) kolom 6: Aantal overschrijdingsdagen van de 24-uurgemiddelde grenswaarde (bron + GCN) kolom 7: Aantal overschrijdingsdagen van de 24-uurgemiddelde grenswaarde (alleen GCN) kolom 8: Zeezoutcorrectie (µg/m3) op jaargemiddelde concentratie kolom 9: Zeezoutcorrectie (µg/m3) op aantal overschrijdingsdagen
Zeezoutcorrectie In ISL3a wordt niet gecorrigeerd voor zeezout. De berekende luchtconcentratie fijnstof kan door de correctie worden verlaagd met een hoeveelheid zeezout die zich van nature in de lucht bevindt, en niet schadelijk is voor de mens. De gebruiker kan handmatig voor het aantal overschrijdingsdagen en de jaargemiddelde concentratie (afhankelijk van de gemeente) corrigeren. Voor de gemeente Midden-Drenthe geldt voor de jaargemiddelde concentratie een correctie van 2 µg/m3. En voor het aantal overschrijdingsdagen een correctie van 2 dagen. Uitkomst berekening De achtergrondconcentratie in het kilometervlak rondom is ca. 19,53 µg/m3. De bijdrage vanuit het bedrijf t.o.v. de omwonenden varieert afhankelijk van de afstand tot het bedrijf. De hoogste fijnstofconcentratie bij de omliggende woningen is 25,27 µg/m3 (Halerweg 7a). Na aftrek van de 2 µg/m3 aan zeezoutcorrectie geeft dit een netto concentratie van 23,27 µg/m3. Dit is lager dan het maximale jaargemiddelde van 40 µg/m3 wat is toegestaan.
Hoeve Advies
3
Zonder rekening te houden met de zeezoutcorrectie blijkt het aantal dagen overschrijding van 50 µg/m3 ten opzichte van de omliggende woningen maximaal 36,16 dagen te zijn (Halerweg 7a). Na aftrek van de 2 correctiedagen is de netto overschrijding 34,16 dagen t.o.v. het meest gevoelig te beschermen object. Dat is lager dan de maximale 35 dagen die zijn toegestaan. Fijnstofconcentratie PM10 en aantal dagen overschrijding In onderstaande tabel de immissiewaarden fijnstof t.o.v. TBO (te beschermen object):
Jaargemiddelde concentratie PM10 in µg/m3 Daggemiddelde van maximaal 50 µg/m3 wat ten hoogste 35 dagen per jaar overschreden
Maximaal vgls. Wet Luchtkwaliteit 40,0 µg/m3
Situatie van het bedrijf t.o.v. TBO 25,27 µg/m3
Situatie na aftrek van zeezoutcorrectie 23,27 µg/m3
35 dagen
36,16 dagen
34,16 dagen
De beoogde situatie voldoet aan de randvoorwaarden van de Wet luchtkwaliteit. Berekening ISL3a PM2.5 De actuele achtergrondconcentratie is te achterhalen via http://geodata.rivm.nl/gcn.
Hoeve Advies
4
In de buurt van Halerweg 7 is de achtergrondconcentratie van fijnstof PM2.5 10,92 µg/m3 (bron: RIVM GCN kaart 2015). Op grond van de fijnstof PM2.5 emissie van 4 gram PM2.5 per hen per jaar is met ISL3a doorgerekend wat de bronbijdrage is naar de omliggende te beschermen objecten. Dit in combinatie met de actuele achtergrondconcentratie van PM2.5 in 2015 geeft een goede indicatie van de uiteindelijke PM2.5-concentratie bij het te beschermen object. Uitkomst op basis van bronbijdrage en achtergrondconcentratie Referentie jaar: 2014 Kolom Adres Halerweg Halerweg Halerweg Halerweg Halerweg Halerweg Halerweg Halerweg Halerweg Halerweg
1 X 3 3a 5 6 7a 9 11 13 13b 15
235308.0 235186.0 235105.0 234695.0 234980.0 234957.0 234887.0 234815.0 234632.0 234592.0
2 Y 545429.0 545553.0 545592.0 545886.0 545725.0 545800.0 545783.0 545844.0 546007.0 546025.0
3 Concentratie 10.97 11.03 11.07 10.82 11.17 11.11 10.94 10.86 10.66 10.66
PM10 - Toelichting op de getallen: kolom 1: x-coordinaat receptorpunt kolom 2: y-coordinaat receptorpunt kolom 3: Jaargemiddelde concentratie (alleen GCN) kolom 4: Jaargemiddelde concentratie (alleen bron) kolom 5: Jaargemiddelde concentratie (bron + GCN)
Fijnstofconcentratie PM2.5 In onderstaande tabel de immissiewaarden fijnstof t.o.v. TBO (te beschermen object):
Jaargemiddelde concentratie PM2.5 in µg/m3
Maximaal vgls. Wet Luchtkwaliteit 25,0 µg/m3
Situatie van het bedrijf t.o.v. TBO 11,17 µg/m3
De beoogde situatie voldoet aan de randvoorwaarden van de Wet luchtkwaliteit. Ing. W. Hoeve HOEVE ADVIES BV
Hoeve Advies
5
