Tip: Print dit e-book uit voor optimaal resultaat!

Winnen in Google! Door: Tonny Loorbach

Winnen in Google! Tip: Print dit e-book uit voor optimaal resultaat!

Tonny Loorbach © 2011 Tonny Loorbach

Internet Marketing Universiteit

2 / 54


Voorwoord Toen ik enkele jaren geleden in aanraking kwam met internet marketing wist ik eigenlijk niets van het hele vak af. Ik heb stap voor stap alles geleerd door het “te doen” en wanneer je dat doet (bij welk vak dan ook) ga je vanzelf een voorkeur ontwikkelen voor bepaalde strategie. Beetje bij beetje vormde er door de jaren heen een theorie in mijn hoofd welke voor extreme resultaten zou kunnen zorgen wanneer je deze correct zou toepassen... Het woord zegt het al “theorie” is geen “praktijk” en omdat mijn theorie in de ogen van anderen veel tijd, werk en energie zou kosten en alleen resultaten op de lange termijn zou opleveren heb ik deze theorie geruime tijd op de achtergrond gehouden en alleen zelf tot in detail uitgedacht en (weliswaar met mate) toegepast wanneer ik “tijd over” had. In oktober 2010 startte ik mijn eigen website InternetMarketingUniversiteit.nl waarop ik voor het eerst mijn complete strategie wilde loslaten. Nog geen 5 maand later stond ik in de top 5 van Google op een van de meest beconcurreerde zoekwoorden in Nederland. Veel ondernemers zijn energieke en creatieve, maar ook ongefocuste mensen die constant bezig zijn met korte termijn resultaten. Dat is niet beledigend bedoeld aangezien het zelfs als compliment opgevat kan worden maar dit heb ik door de jaren heen ervaren. De meeste startende internetondernemers maak je enthousiast wanneer je verteld hoe ze supersnel stinkendrijk kunnen worden zonder dat ze daar zelf iets voor hoeven te doen... Zodra je begint over woorden als strategie, tactiek, lange termijn, SEO, fundament, opbouwen, uren investeren enzovoorts raak je een deel van je luisteraars kwijt want we zijn immers ondernemer geworden om niet langer voor een baas te werken en dus is veel “werk” uit den boze...

In mijn ogen is een succesvol ondernemer iemand die een duidelijke visie en focus heeft en constant bezig is met het “bouwen” aan zijn succes. Een goede ondernemer is niet zo goed als zijn laatste project maar zo goed als de som van alles wat hij bereikt heeft... •

Een goede ondernemer werkt “aan zijn business” in plaats van “in zijn business”

•

Een goede ondernemer ziet zijn website ALS zijn business in plaats van als online visitekaartje VAN zijn business...

•

Een goede ondernemer is constant in de groei en is een autoriteit in zijn eigen markt of druk bezig om dat te worden...

•

Een goede internet ondernemer is in staat om vanuit zijn eigen business de kritieke massa te bereiken om elk nieuw concept succesvol te lanceren...

© 2011 Tonny Loorbach


3 / 54


Het uitvoeren van mijn strategie heeft wat meer voeten in aarde dan “snel geld verdienen op het internet” en laat je niet zien hoe jij vandaag nog je eerste euro’s verdient (dat kan ik je best leren maar niet in dit boek). Mijn strategie leert je niet hoe je wat tientjes of honderdjes per maand bijverdient via het internet maar laat je exact zien hoe je een onverslaanbare autoriteit in je eigen markt kunt worden die de zoekmachines domineert. Zie het maar als: “hoe jij een grootmacht wordt op het internet...” Met zoekmachines bedoel ik in dit boek overigens Google, even uitleg voor de sceptici onder ons die zullen opmerken dat er nog andere zoekmachines zijn (wat ook zeker klopt): Google heeft in Nederland 95% marktaandeel, zodoende kies ik er voor om mijn website te optimaliseren voor de bezoekers die uit Google komen en die laatste 5% links te laten liggen. Dat is me de energie niet waard en je moet het wel heel goed doen wanneer je die 95% van de markt weet te verzadigen!

Mijn strategie Mijn strategie is gebaseerd op het opzetten van 1 grote “superwebsite” die fungeert als thuisbasis voor al jouw activiteiten. Of dit nu gratis acties of commerciële uitspattingen zijn. De basis van de kracht van deze website ligt in Zoekmachine Optimalisatie. Dat wil zeggen dat de website perfect is opgezet om goed te scoren in de zoekmachines en dat alles wat je er (op de juiste manier) op zet hoog in Google zal komen. Je kent vast wel sommige websites die constant naar boven komen in Google wanneer je ergens op zoekt. Neem bijvoorbeeld een Wikipedia, hoe doen die gasten dat toch? Het geheim is: zoekmachine optimalisatie van een heel ander kaliber dan de standaard SEO tips die je op het internet zult vinden (SEO staat voor Search Engine Optimization). Ik zie het zelf als SEO + Visie + Strategie Nu weet ik dat de volgende aspecten waarschijnlijk in je opkomen bij bovenstaand verhaal: • • • • •

Moeilijk Technisch Veel werk Lange termijn Saai

Maar wat als ik als deze negatieve “vooroordelen” nu eens weg zou kunnen nemen in dit boek en het daarmee interessant voor je zou maken om zelf zo’n superwebsite op te zetten? Nog wel even een belangrijke disclaimer voordat ik zal gaan starten met het uitleggen van mijn strategie:



4 / 54


Disclaimer Wanneer je gaat zoeken naar tips over zoekmachine optimalisatie dan zul je veel “experts” tegen komen die je adviezen geven over hoe je hoger in de zoekmachines kunt komen op dat ene woord waar jij graag op gevonden wilt worden. In mijn geval is dat het woord “internet marketing”. Ik noem mezelf geen expert en zie mezelf ook niet zo, ik zie mezelf eerder als een “specialist” (omdat ik me hierin specialiseer). Er zijn altijd dingen die je niet weet, hoeveel je ergens ook van af weet... Ik ga je ook niet leren hoe je jouw hele website zo opzet dat je op dat ene woord hoog in Google komt zoals zovele experts dat doen want: Daar heb je niets aan! De enige reden dat ik graag hoog in Google wil staan op het woord internet marketing is omdat het bewijst dat mijn strategie werkt en ik het dus als affiche kan gebruiken... Waarom zeg ik dit? Hier zie je een overzichtje uit mijn Google Analytics account van een willekeurige periode:

Hier zie je dat ik in deze periode alleen al op 2.930 verschillende zoektermen bezoekers heb gekregen. Het woord internet marketing levert mij procentueel gezien vrijwel niets op. Hoe kan dat? Google heeft enige tijd geleden statistieken gepubliceerd waarin duidelijk werd dat van alle zoekopdrachten in Google slechts 30% bestaat uit zogenaamde Shorttail (korte zoektermen) en de overige 70% bestaat uit Longtail (langere zoektermen). Dit betekent dat de echte massa niet voortkomt uit de kortere woorden (waar alle concurrentie zit) maar uit de langere zoekwoorden en zinnen die zelfs door Google lastig te groeperen zijn! Precies om deze reden raad ik je (ondanks alle SEO tips uit dit boek) aan om je website te maken en te schrijven voor je bezoekers/doelgroep en NIET voor Google. Wanneer je bezoekers je teksten waardevol vinden dan kun je er vanuit gaan dat Google dat ook vind en je teksten dus veel bezoekers (op de longtail) trekken.



5 / 54


Inhoudsopgave De “SEO Driehoek” ......................................................................................... 9 Factor 1: Zichtbaarheid .................................................................................11 Zichtbaarheid kun je ook opvatten als “leesbaarheid” ..................................................................... 11 Heading tags ...................................................................................................................................... 12 Plaatjes op je website........................................................................................................................ 12 Google afbeeldingen ......................................................................................................................... 13 Blogposts beginnen met een plaatje ................................................................................................. 13 Alt tags en title attributes ................................................................................................................. 14 Indeling van je website ...................................................................................................................... 15 Je eigen Wikipedia ............................................................................................................................. 16 Interne links ....................................................................................................................................... 17 Overzichten in je website .................................................................................................................. 19 Nette code ......................................................................................................................................... 19 De sitemap......................................................................................................................................... 20

Factor 2: Relevantie ......................................................................................21 Waar kijkt Google naar? .................................................................................................................... 21 On page factoren ............................................................................................................................... 21 De domeinnaam ................................................................................................................................ 22 Zoekmachine vriendelijke url's .......................................................................................................... 22 Title tag .............................................................................................................................................. 23 Meta description ............................................................................................................................... 23 En de keywordtag dan? ..................................................................................................................... 23 Woordkeuze in je tekst ..................................................................................................................... 24 Woorkeuze in je gehele website ....................................................................................................... 25 Actualiteit .......................................................................................................................................... 25 Interactie met bezoekers .................................................................................................................. 26



6 / 54


De "stickratio" ................................................................................................................................... 26 Rijke content ..................................................................................................................................... 27 Scoren op relevante termen ............................................................................................................. 28 De keywordtool ................................................................................................................................. 29 Duplicate content .............................................................................................................................. 29

Factor 3: Reputatie........................................................................................30 Reputatie trekt pagina’s mee omhoog.............................................................................................. 30 Pagerank ............................................................................................................................................ 30 Hoe kom je aan een goede reputatie? .............................................................................................. 31 Snelheid van je website ..................................................................................................................... 31 Zet je bestanden op Amazon! ........................................................................................................... 32 Regelmatig nieuwe content .............................................................................................................. 33 Adwords & Adsense versterkt SEO? .................................................................................................. 33 Backlinks ............................................................................................................................................ 34 Kwalitatieve backlinks ....................................................................................................................... 34 Startpagina’s ...................................................................................................................................... 35 Artikel marketing ............................................................................................................................... 36 Links uit sociale media....................................................................................................................... 37 Moet je zelf ook naar anderen linken? ............................................................................................. 38 Linkruilen? ......................................................................................................................................... 38 Backlinks checken .............................................................................................................................. 38 Nog even over reputatie... ................................................................................................................ 39

Zelf inzicht in hoe je scoort............................................................................40 Het belang van testen en meten ....................................................................................................... 40 Google Analytics ................................................................................................................................ 40 Google Webmastertools ................................................................................................................... 41 Splittesten ......................................................................................................................................... 43 Tools .................................................................................................................................................. 45



7 / 54


Het SENSEO Principe .....................................................................................46 Kies je Niche! ..................................................................................................................................... 47 Constante uitbreiding........................................................................................................................ 47 Totale markdominantie ..................................................................................................................... 47

Passief Groeimodel .......................................................................................48 Diepte ................................................................................................................................................ 48 Breedte .............................................................................................................................................. 49 Hoogte ............................................................................................................................................... 49 Kwaliteit............................................................................................................................................. 49 Uitstraling .......................................................................................................................................... 49

De kracht van een goede “Thuisbasis”...........................................................50 Bouwen aan een “Asset” ................................................................................................................... 50 Virtueel Vastgoed .............................................................................................................................. 50 Thuisbasis voor commerciele uitspattingen...................................................................................... 51 Extra verdienmodellen ...................................................................................................................... 52 Belangrijkste tip uit dit boek! ............................................................................................................ 52



8 / 54


De “SEO Driehoek” Ik wil dit boek graag beginnen met wat ik de SEO Driehoek noem, dit vormt namelijk de basis van een succesvolle website en laat je zien naar welke factoren Google kijkt. In de SEO Driehoek staat SEO voor Search Engine Optimization, ofwel zoekmachine optimalisatie. De SEO driehoek bestaat uit 3 factoren waar Google naar kijkt in de beoordeling van jouw website. Sinds het eerste ontstaan is Google beetje bij beetje complexer en geavanceerder geworden maar de basisprincipes (deze 3 factoren) zijn nog altijd hetzelfde. Deze 3 factoren vormen de kern van het systeem van Google en bepalen dus ook op welke positie jouw website komt te staan. Wanneer je op het internet gaat zoeken naar tips over zoekmachine optimalisatie dan zul je veelal een onderscheid zien tussen 2 verschillende onderdelen, namelijk “on page factoren” en “off page factoren”. 1. On page factoren zijn alle factoren op je website zelf die bijdragen aan de zoekmachinevriendelijkheid van je website. Zodoende kun je jouw website in alle details zo optimaliseren dat je website hoger in Google komt. 2. Off page factoren zijn alle factoren buiten je eigen website om die bijdragen aan de populariteit van je website in de ogen van Google. De belangrijkste factor hier is het krijgen van zogenaamde backlinks, dat zijn links van andere websites naar die van jou. Ik zal straks in het derde onderdeel ingaan op backlinks, deze zijn zeker belangrijk maar in mijn ogen veel minder belangrijk dan dat de meeste experts beweren. Ik maak in dit boek geen onderscheid tussen de on page en off page factoren maar laat je de 3 verschillende factoren zien waar Google je website op baseert.

De 3 factoren zijn: 1. Zichtbaarheid 2. Relevantie 3. Reputatie Ik zal straks uitgebreid ingaan op elk van de factoren zodat je een goed beeld krijgt van wat ze inhouden en hoe je hier rekening mee moet houden.



9 / 54


Zo op het eerste gezicht lijken de 3 factoren vrij eenvoudig en herkenbaar aangezien hier veel informatie over te vinden is op het internet. Toch moet je deze drie niet onderschatten en vooral gaan kijken WAAROM deze factoren nu juist belangrijk zijn en wat de visie van Google hierop is. Bijvoorbeeld: 1. Je kunt zelf wel denken dat je website extreem relevant is voor je doelgroep maar denkt Google er net zo over als jij? Of zou Google haar mening op andere aspecten baseren? 2. Je kunt zelf wel erg trots zijn op de overzichtelijke indeling van je website en het daarbij behorende sprankelende design maar deelt Google jouw mening daarin? Is het voor bezoekers en Google wel duidelijk wat de speerpunten in je website zijn en kan Google eigenlijk wel zien wat er achter de mooi gedesignde knoppen op je website zit? 3. Je kunt zelf lekker bezig zijn met “linkbuilden” en linkjes naar je website verzamelen in de veronderstelling dat elke link weer een aanwinst is voor je score in Google maar is Google dat wel met je eens? Wat nou als de websites die naar jou linken allemaal een slechte reputatie hebben bij Google? Het is belangrijk om open te staan voor zoekmachine optimalisatie want laten we eerlijk zijn; de meningen zijn er nogal over verdeeld... In dit e-book lees je in ieder geval mijn visie op het geheel, misschien heb ik 100% gelijk en misschien zit ik er wel helemaal naast. Voor mij werkt dit echter perfect en vele topwebsites hanteren ook deze strategieën. Soms zul je misschien stukken tekst tegenkomen die je niet direct begrijpt of die technisch lijken maar probeer daar wat doorheen te lezen en je meer te focussen op het meekrijgen van de visie en strategie dan het snappen van alle details. Ik wens je veel leesplezier toe!



10 / 54


Factor 1: Zichtbaarheid Als Google je website goed wil kunnen indexeren (moeilijk woord voor plaatsen in de zoekresultaten) dan zal je website goed zichtbaar moeten zijn. Nu lijkt het alsof ik een pracht van een open deur intrap want logischer dan dit wordt het natuurlijk niet: Als Google je website niet kan zien dan kan Google je website ook niet opnemen in haar zoekresultaten.... Toch ligt het iets lastiger... Je hebt te maken met een bepaalde mate van zichtbaarheid en leesbaarheid van je site. Google ziet de “broncode” van jouw website en dus niet de opmaak met plaatjes e.d. die jij als persoon ziet. Google kan alleen code lezen en dus moet je in die code zo duidelijk en overzichtelijk mogelijk zijn. Een mooi voorbeeld van een klassieke fout vind ik deze: Veel mensen focussen met hun website op het menselijk oog, je krijgt dan websites die gebouwd zijn vanuit een designersperspectief met allemaal mooie bewegende dingetjes enzovoorts... Wat veel websitemakers niet weten is dat Google geen Flash en/of Javascript kan lezen. Nu zeggen deze termen je misschien niet zoveel maar wanneer jij bijvoorbeeld een website hebt met 5 menuknoppen die bijvoorbeeld van kleur veranderen als je erop klikt dan wordt daar waarschijnlijk Flash of Javascript voor gebruikt. Google kan zodoende zelf echter (in veel gevallen) niet meer op die knop klikken en dus ook niet de pagina die er achter zit lezen... Het zijn dit soort kleine dingetjes die meestal onbewust ontstaan maar wel van grote impact op het succes van je website in Google kunnen zijn. Ik dwaal een beetje af maar dit is even om het iets meer tastbaar te maken, onthoud altijd de eerste stelregel: Hoe beter zichtbaar je website, des te meer waardering je krijgt van Google. Je hebt zojuist het meest technische stuk van dit e-book gelezen, vanaf hier is het dus niet moeilijk meer!

Zichtbaarheid kun je ook opvatten als “leesbaarheid” Je kunt jouw website zien als een boek met verschillende pagina’s. Google moet jouw boek (website) goed kunnen lezen en dat kun je zelf gemakkelijker voor Google maken door een juiste indeling te hanteren. Een goed boek heeft een duidelijke inhoudsopgave voorafgaand aan de tekst en een index achterin met een totaaloverzicht.



11 / 54


Plaats op je website dus ook (waar mogelijk) inhoudsopgaves zoals je bijvoorbeeld ziet in de Kennisbank (leg ik zo uit) op mijn website. Je krijgt wanneer je ergens op klikt eerst een inhoudsopgave en dan pas de artikelen zelf. Ik zal hier straks enkele voorbeelden van laten zien. Gebruik ook een goede Sitemap als zijnde de index van je website en stuur deze door naar Google. Hierover ook straks wat verdere uitleg maar voor nu heb je even een beeld van verschillende aspecten van “leesbaarheid”. Nu verder met de afzonderlijke websiteaspecten:

Heading tags Een goed boek heeft hoofdstukken, paragrafen en subparagrafen. Zo moet ook jouw website dat hebben, maak hiervoor gebruik van zogenaamde “Heading Tags”. Deze staan meestal als Kop 1, Kop 2 en Kop 3 in de editor van je site weergegeven (zoals in Wordpress). Let op: de titel van je artikel/blogpost is meestal zelf al een Kop 1 en van Google mag deze maar één keer per pagina voorkomen. Gebruik dus als tussenkoppen in je teksten zelf alleen nog kop 2 en 3. Je kunt in de broncode zien welke stukken tekst een heading tag hebben. Je ziet bij een kop 2 bijvoorbeeld dit:
tussenkopje
. Zo kun je dit natuurlijk ook zelf in je HTML code aangeven. In CMS systemen zoals Wordpress hoef je alleen maar een kop aan te klikken:

Plaatjes op je website Ook met het plaatsen van afbeeldingen/plaatjes op je website kun je rekening houden met de leesbaarheid. Google kan het plaatje zelf niet zien dus het vertrouwt op de titel van je afbeelding maar ook op de naam van het bestand zelf, de alt tag en hoe gebruikers van Google Afbeeldingen hiermee omgaan. Verderop in dit e-book lees je over alttags, titels en bestandsnamen.



12 / 54


Geef je plaatjes altijd een correcte titel die overeenkomt met het onderwerp van je pagina maar ook met wat er op het plaatje staat. Google's motto is nog altijd “don’t be evil” en daar kun je je maar het beste gewoon aan houden. Waarom dat belangrijk is heeft te maken met Google Afbeeldingen.

Google afbeeldingen In Google kun je ook op afbeeldingen zoeken, Google geeft dan alle afbeeldingen uit haar index weer die voldoen aan je zoekopdracht. Ook hier is het natuurlijk zo dat de meest relevante afbeeldingen bovenaan komen te staan. Google gebruikt deze dienst ook zelf door te kijken waar gebruikers op klikken, bijvoorbeeld: Je zoekt in Google Afbeeldingen op “appeltaart”. Vervolgens verschijnen er een hoop plaatjes. Het eerste plaatje is een een plaatje van een appelboom en de tweede van een appeltaart. Aangezien je een taart zocht zul je op het tweede plaatje klikken. Stel dat er op een dag zo’n 1.000 keer op appeltaart wordt gezocht en niemand klikt het eerste plaatje aan dan zal Google de conclusie trekken dat het eerste plaatje geen appeltaart bevat en zodoende het plaatje “straffen” door het omlaag te halen in de resultaten. Dit is de reden dat het belangrijk is om je plaatjes juist te benoemen en dus niet te optimaliseren op belangrijke woorden waar je op gevonden wil worden...

Blogposts beginnen met een plaatje Het is aan te raden om blogberichten op je weblog te starten met een aansprekende afbeelding. Dit trekt niet alleen de aandacht van de lezer maar valt ook meer op en is van toegevoegde waarde op je resultaten in de zoekmachine. Je kunt daar namelijk een afbeelding plaatsen die van toegevoegde waarde is op je tekst en daar in de titel, alt tag en bestandsnaam nog belangrijke zoekwoorden verwerken. Hierover straks meer. Sowieso zul je zien dat afbeeldingen je teksten veel aantrekkelijker maken en dat je dus meer lezers en ook meer reacties zult gaan krijgen. Ook die reacties zijn belangrijk maar ook daarover straks meer!



13 / 54


Alt tags en title attributes Alt tags en title attributes hebben met elkaar gemeen dat het "extra titels" voor objecten zijn die verschijnen in een los titelveldje wanneer je met je muis boven het object gaat hangen. Een alt tag is een alternatieve titel van een plaatje op je website. Eerder hebben we het gehad over de juiste bestandsnamen voor een afbeelding, daar komt nu de titel en alternatieve titel van dat plaatje bij. Bijvoorbeeld dit plaatje:

Je ziet een stukje tekst over de "bounce methode". Dat is een term waarop ik graag gevonden wil worden dus heb ik het plaatje ook zo genoemd. Je ziet die titel verschijnen in het wit/gele blokje op het plaatje, deze verschijnt als ik mijn muis boven het plaatje ga hangen. Wanneer ik naar de afbeeldingseigenschappen van dit plaatje op deze website kijk zie ik dit:

Je ziet dat “bounce-methode” in de url/locatie van de afbeelding op de server (Amazon) staat maar je ziet ook de geassoscieerde tekst staan met nogmaals de titel er in. Dit is de alt tag. Een title attribute werkt ongeveer hetzelfde maar geeft geen titel voor een plaatje maar voor een link op je website, dat ziet er zo uit:

Je ziet hier ook weer een titel verschijnen als ik met mijn muis boven het klikbare woord bulletpoints ga hangen. Dit is de title attribute welke een extra titel voor deze link meegeeft. De achterliggende pagina over bulletpoints krijgt zo meer waarde in Google omtrent het zoekwoord "bulletpoints".



14 / 54


Indeling van je website Het is zowel voor je bezoekers als voor Google belangrijk dat je website logisch en gestructureerd is opgebouwd. Dit draagt bij aan de gebruiksvriendelijkheid en de zoekmachinevriendelijkheid van je website. Ik ben er zelf altijd wel fan van om mijn websites die veel informatie bevatten als een soort organogram op te bouwen. Hier zie je bijvoorbeeld hoe dat werkt voor mijn website InternetMarketingUniversiteit.nl:

Je ziet dat ik een hoofdcategorie (Internet Marketing) heb gemaakt met daaronder heel overzichtelijk enkele subcategorieën van deze markt. In elke subcategorie zitten vervolgens weer artikelen die betrekking hebben op die betreffende categorie. Ik ga hier bewust niet meer dan "2 lagen diep". Des te dieper je gaat, des te minder waarde Google namelijk aan je artikelen gaat hechten en dat moet je natuurlijk niet willen want op die artikelen zul je nu juist gevonden worden in Google. Mocht je geen brede markt hebben kun je er zelfs voor kiezen om maar 1 laag diep te gaan. Je ziet deze structuur als volgt terug in de rechterkolom op mijn website: Je ziet dat ik een Kennisbank heb gemaakt met alle categorieën er overzichtelijk in. Door hier vanuit de homepage naartoe te linken geef ik een goed inzicht van de structuur en inhoud van deze website aan mijn bezoekers en aan Google. Beide partijen kunnen overal direct vanaf de homepage bij. Wat ik hiermee eigenlijk doe is een eigen encyclopedie bouwen op mijn vakgebied (internet marketing). Je kunt het zien als een “eigen Wikipedia”!



15 / 54


Je eigen Wikipedia Je zult het ongetwijfeld met me eens zijn dat Wikipedia het altijd erg goed doet in de zoekmachines. Vaak zie je Wikipedia bij de eerste 3 resultaten staan als je in Google ergens informatie over zoekt. Dit komt o.a. door de grootte van de website (aantal pagina’s), de reputatie van de website (zie factor 3) maar ook zeker door de perfecte structuur op de website. Een erg herkenbaar aspect van deze structuur is het gebruik maken van interne links. Door een eigen Wikipedia of encyclopedie op je website op te bouwen zorg je ervoor dat je deze SEO voordelen ook voor jouw site kunt gebruiken. Als je kijkt naar mijn kennisbank dan zie je verschillende categoriën van internet marketing met daarin enkele honderden artikelen omtrent de betreffende onderwerpen. Hiermee kan ik letterlijk alles wat ik van het vak internet marketing weet op een logische, vindbare plek op mijn website plaatsen. Ik kan in deze kennisbank ook basisinformatie plaatsen wat ik niet zo snel op mijn blog zou zetten aangezien ik daar niet veel van mijn huidige lezers mee zal inspireren en ik me ook niet wil positioneren als “beginnerscoach”. Toch wil ik die informatie wel bieden aan alle beginners die hier in Google op zoeken, zodoende biedt de kennisbank wel uitkomst. Door alles wat je weet als artikelen in je kennisbank te zetten weet je zeker dat je ook gaat scoren op de “longtail” keywords. Deze raak je namelijk meestal per toeval wanneer je veel artikelen op je website hebt. Naast het voordeel voor de zoekmachines is een kennisbank natuurlijk ontzettend waardevol voor je bezoekers. Je geeft ze een schat aan informatie en je verhoogt de kans dat je bezoekers vaker terugkomen en je website als naslagwerk gaan gebruiken. Het opzetten van een kennisbank is ontzettend simpel te realiseren maar wel een gouden kans om de zoekmachines te gaan domineren en er echt uit te springen met je website. Vrijwel niemand doet dit en dus ligt er echt een open kans. Hoe meer massa je hebt op je site, des te meer bezoekers je ook gaat krijgen en des te meer autoriteit je zult zijn op jouw vakgebied. Hoe zet je zoiets goed op? Ik heb bij het opzetten van mijn website eenmalig enkele uren uitgetrokken om de hele structuur van mijn kennisbank uit te werken en vervolgens heb ik bij elke categorie de onderwerpen uitgeschreven waar ik allemaal iets over kon vertellen. Dit gaf mij zo’n 700 onderwerpen voor artikelen die uiteindelijk in de kennisbank moeten komen. Momenteel zijn er zo’n 250 af en ik schrijf rustig door.



16 / 54


Interne links Ik had het net over interne links op Wikipedia. Je ziet op Wikipedia dat de teksten vaak vol zitten met "klikbare woorden". Wanneer je op zo'n woord klikt dan word je doorgestuurd naar een andere pagina op Wikipedia met informatie over dat betreffende woord. Dit noemen we interne links, ofwel links binnen je eigen website. Deze links zijn zeer belangrijk voor de gebruiksvriendelijkheid en zoekmachinevriendelijkheid van je website. Google is er dol op! Je zult het ook vast met me eens zijn dat Wikipedia het ook niet slecht doet in de zoekmachines... Hier zie je een voorbeeld van interne links in een artikel op mijn website:

Je ziet dat er enkele blauwe woorden in de tekst staan, wanneer je hier op klikt dan ga je naar een andere pagina op mijn website omtrent het woord waar je op hebt geklikt. In het geval van de Google Slap word je doorgestuurd naar dit artikel:

Een groot voordeel (naast gebruiks- en zoekmachinevriendelijkheid) is dat het je heel eenvoudig laat schrijven. In dit betreffende artikel hoef ik niet de moeite te nemen om nog eens uit te leggen wat de Google Slap is omdat ik dat eerder in een ander artikel al heb gedaan!



17 / 54


Zodoende kan ik rustig doorschrijven en me focussen op de boodschap van het artikel in plaats van de bijkomende uitleg. De lezer kan zelf besluiten of hij/zij meer informatie over de Google Slap nodig heeft door er op te klikken of door te lezen. Met interne links zorg je er feitelijk voor dat er een spinnenweb op je website onstaat. Je maakt het de gebruikers en de zoekmachines gemakkelijk om je hele website door te spitten omdat overal paden zijn uitgelegd. Als je het goed doet zorg je ervoor dat een bezoeker altijd verder kan klikken en het spoor dus nooit doodloopt. Ik heb dit op mijn website overigens geautomatiseerd, dat betekent dat ik niet zelf al die woorden klikbaar maak telkens als ik iets schrijf maar dat ik heb ingesteld welke woorden ik klikbaar wil hebben en naar welke artikelen die woorden moeten linken. Naast interne links in de tekst kun je ook nog denken aan zogenaamde “Breadcrumbs”:

Je ziet een soort broodkruimelspoor boven het artikel van het pad dat de bezoeker heeft afgelegd om hier te komen. Zodoende kan de bezoeker ook direct terug naar de subcategorie of de hoofdcategorie. Onder de tekst kun je ook nog een lijstje met gerelateerde artikelen tonen zodat je nog meer overzicht geeft van wat je website te bieden heeft:

Je ziet hier een lijstje met gerelateerde artikelen onder een artikel over Facebook. Je ziet dat alle gerelateerde artikelen eveneens over Facebook gaan en dus interessant zijn voor de lezers van dit artikel. Wanneer een lezer dit artikel goed vindt dan bestaat en een grote kans dat hij/zij ook geïnteresseerd is in vergelijkbare materie van dezelfde auteur.



18 / 54


Overzichten in je website Ik raad je aan om naast gerelateerde artikelen en breadcrumbs te kijken of je grote hoeveelheden informatie beter kunt structureren door overzichten te plaatsen. Bijvoorbeeld in elke categorie in je kennisbank met de onderliggende artikelen:

Zo houd je het voor je bezoekers allemaal overzichtelijk en zorg je ervoor dat een bezoeker nooit lang hoeft door te klikken voordat hij/zij bij de gezochte informatie is. Je laat zo ook duidelijk zien wat je website allemaal te bieden heeft. Eigenlijk moet je de stelregel hebben om een inhoudsopgave aan te bieden bij alle geclusterde informatie die je op je website aanbiedt.

Nette code Je website moet een nette code hebben wil deze hoog in de zoekmachines verschijnen. Google kijkt naar de leesbaarheid van je website en zodoende dus ook naar hoe netjes en overzichtelijk de code van je website is opgebouwd. Een boek wat vol staat met overbodige tekst leest ook niet gemakkelijk weg en zo werkt het ook voor websites! Je moet je voorstellen dan een website met veel overtollige code gelijk staat aan een boek waarin elk woord met een of meerdere extra zinnen word uitlegd, zou dat lekker lezen? Door een goed systeem zoals Wordpress te gebruiken weet je al vrij zeker dat je een nette code hebt. Je loopt wel het risico wanneer je zelf plugins (uitbreidingen) gaat downloaden en installeren, dat je code daardoor weer slordig wordt omdat je niet altijd weet wie de plugin gemaakt heeft en hoe netjes deze persoon werkt.



19 / 54


De sitemap Wat ik in het begin al zei, een goed boek heeft naast een inhoudsopgave ook nog een extra index achterin het boek waarin alle inhoud van het boek overzichtelijk staat weergegeven. Zo kun je een sitemap van je website ook zien, deze kun je bijvoorbeeld inzichtelijk maken voor je bezoekers maar je kunt hem ook buiten het zicht houden en enkel doorsturen aan Google. Een sitemap is een soort uittreksel of index van je volledige website. In een sitemap zie je in een overzicht alle url’s van jouw website. Je kunt het beste werken met een automatisch gegenereerde sitemap zodat je niet zelf hoeft te gaan zitten typen wanneer je een nieuwe blogpost maakt. Wanneer jouw website in Wordpress is gebouwd dan kun je hier verschillende plugins voor gebruiken. Degene die ik je aanraad is de Google XML Sitemaps Plugin. Deze hoef je alleen maar eenmalig te activeren en vervolgens heb je volledig geautomatiseerd een goede sitemap van je website. Je kunt op je website eventueel een linkje naar je sitemap maken (bijvoorbeeld onderaan in de footer van je website) zodat niet alleen je bezoekers maar ook Google via 1 klik een totaaloverzicht van je website krijgen. Zo geef je de onderliggende pagina’s op je website wat extra waarde/kracht mee. Je kunt gaan zitten afwachten totdat de “bot” van Google op je website langs komt om je website te indexeren en eventueel nieuwe pagina’s op te nemen maar je kunt de rollen natuurlijk ook omdraaien door je sitemap naar Google toe te sturen...

Afhankelijk van hoe goed je website is komt Google namelijk vaker of minder vaak langs. Bij nieuwe websites duurt het dus vaak lang voordat Google zelf de wijzigingen oppakt en doorvoert, daar moet je niet op gaan wachten! Via Google Webmastertools kun je jouw sitemap naar Google sturen. Je hoeft dit dan zelfs (bij een automatisch gegenereerde sitemap) maar eenmalig te doen.



20 / 54


Factor 2: Relevantie De tweede factor van de SEO Driehoek is “relevantie”. Hoe relevanter jouw website is voor een zoekopdracht in Google, des te hoger je website in de resultaten zal komen. Google heeft uiteraard wel haar eigen methoden om te bepalen hoe relevant je website is en zolang jij diezelfde methoden hanteert dan zit je met Google op 1 lijn. In principe bouw jij je website in eerste instantie voor je doelgroep en niet voor Google (dat vergeten veel internet marketeers overigens). In het kader van relevantie is het echter toch wel handig om de mening van Google van serieuze invloed te laten zijn op de bouw van je website. De missie van Google is vrij simpel: De beste/meestgebruikte zoekmachine ter wereld zijn en dat ook blijven. Dit kan Google alleen bereiken door kwalitatief de beste (lees: relevante) zoekresultaten te geven aan haar gebruikers. Hoe relevanter jouw website aan een zoekopdracht van een gebruiker van Google is, des te logischer het voor Google vervolgens ook is om jouw website als suggestie aan die gebruiker te geven, snappie?

Waar kijkt Google naar? Google kijkt bij jouw website naar verschillende zaken om haar oordeel te vellen. Zo kijkt Google bijvoorbeeld op je website naar je domeinnaam, je title tag, je heading tags, je meta description, je woordgebruik, je afbeeldingen, interactie enzovoorts. Buiten jouw eigen website om kijkt Google daarbij ook nog naar specifieke backlinks, alt tags, title attributes en nog een aantal zaken maar daarover meer bij factor 3...

On page factoren We noemen deze factoren die een rol van betekenis spelen op jouw website zoals eerder vermeld zelf “on page factoren” (omdat ze op de pagina/website staan). In het eerste gedeelte van dit e-book heb je gelezen over de heading tags, interne links, de indeling van je website en hoe deze factoren structuur geven aan je site en je website goed leesbaar maken. Naast structuur is ook additionele informatie voor Google op je website belangrijk om Google een zo compleet mogelijk beeld te geven van waar je website over gaat en ook waar de verschillende pagina's op je website over gaan. Onthoud dit: Hoe meer informatie je aan Google geeft, des te beter Google je website zal indexeren.



21 / 54


De domeinnaam Google hecht (zeker bij het eerste ontstaan van je website) veel waarde aan de woorden in je domeinnaam. Ik heb voor InternetMarketingUniversiteit.nl gekozen omdat deze domeinnaam de woordcombinatie internetmarketing bevat en dat is een woord waarop ik graag gevonden wil worden. Kies een domeinnaam die de belangrijkste woorden bevat waar jij op gevonden wilt worden, veelal is dat het hoofdonderwerp van je business. Kies echter wel een naam waar je een lekker gevoel bij hebt en dus niet een die niet goed klinkt maar toevallig de goede woorden heeft. Gevoel is ook belangrijk! Wanneer je een Nederlandstalige website hebt dan raad ik je aan om sowieso een .nl domeinnaam te gebruiken. Registreer de .com ook zodat je concurrent er niet mee aan de haal gaat maar werk louter met de .nl extensie. Een domeinnaam zonder streepjes werkt veelal beter dan een domeinnaam met streepjes. Daar komt bij dat je feitelijk gezien een concessie doet door een domeinnaam met streepjes ertussen te claimen aangezien je dit vaak alleen doet als de domeinnaam die je eigenlijk wilde al bezet was...

Zoekmachine vriendelijke url's Naast woorden in je domeinnaam zijn de woorden in je url ook belangrijk, dit ziet er zo uit:

Je ziet de domeinnaam: De categorie: En de titel van het artikel:

internetmarketinguniversiteit.nl internet-marketing mijn-youtube-marketing-handleiding

Wanneer ik dit niet goed zou doen dan zou ik bijvoorbeeld zoiets krijgen:

Je ziet dat ik in deze tweede url toch behoorlijk wat belangrijke woorden mis en daar zodoende ook niet mee kan scoren in de zoekmachines. Je kunt dit gemakkelijk automatiseren in je website, zeker wanneer je Wordpress gebruikt. Je hoeft hier dan niet meer op te letten, je website maakt dan automatisch zoekmachine vriendelijke url’s zodra je iets nieuws plaatst. Dit is misschien wel de allereerste stap die je moet zetten als je jouw website gaat optimaliseren voor de zoekmachines!



22 / 54


Title tag De title tag is de titel van je pagina, deze staat helemaal bovenin je browser en als titel in Google wanneer jouw pagina in de zoekresultaten verschijnt:

De title tag is hier “Mijn YouTube Marketing Handleiding”. Google maar eens op “welkom op mijn website” om te zien hoeveel mensen dit over het hoofd zien!

Meta description Geef elke pagina op je website een goede description mee, veelal kun je dit zelf handmatig invoeren in je website editor. De description is het stukje tekst van 160 tekens dat in de zoekresultaten van Google komt te staan als je website wordt getoond. Je ziet hier onder de titel de description staan beginnend met de datum en eindigend met ....factor op zet.

Probeer enerzijds een tekst te schrijven die de zoeker uitlokt om te klikken (spannend) maar anderzijds ook een tekst die de woorden bevat waar je op gevonden wilt worden (keywords).

En de keywordtag dan? Naast de description kun je ook nog de keywordtags invullen, dat zijn enkele steekwoorden over je pagina. Google gebruikt deze niet meer dus daar hoef je niet op te focussen, een of twee woorden zijn prima voor je eigen voldane gevoel.



23 / 54


Vul er echter geen woorden in die niet in je tekst voorkomen aangezien Google het foutief gebruik nog wel bestraft! Het invullen van deze meta tags kan er zo uitzien:

Je ziet dat ik een title tag, description en keywordtag heb ingevuld voor een artikel op mijn website. Je ziet dat de description tag hier te lang is maar deze wordt zelf door Google afgebroken.

Woordkeuze in je tekst Dit is een lastige, veel SEO experts zullen je aanraden in het schrijven van je teksten rekening te houden met de woorden waar je op gevonden wilt worden in Google. Dit noemen ze wel keyworddensity ofwel keyworddichtheid. Hoe vaker je die woorden namelijk gebruikt, des te relevanter je pagina zal overkomen in de ogen van Google... De valkuil hier is echter dat Google verdraait goed kan zien wanneer jij de boel probeert te flessen! Ik zou van nature gewoon lekker zo schrijven zoals je wilt, dan behoud je niet alleen jouw stijl en kracht in je teksten maar kom je ook zeker “natuurlijk” over in de ogen van Google en dat is toch wel een belangrijke factor. Als je te vaak een woord gebruikt waar je op wilt scoren dan ziet Google dat de tekst niet meer natuurlijk is opgebouwd en kun je straf krijgen van Google voor het zogenaamde “keyword spammen”. Eerlijk is eerlijk: probeer er wel een beetje rekening mee te houden dat je artikelen relevant zijn aan je website/domeinnaam en dat een artikel een duidelijk onderwerp heeft met relevante tekst er in. Ik raad je echter eerder aan om deze belangrijke woorden goed te verwerken in alle tags en titels in plaats van je tekst ermee vol te proppen.



24 / 54


Woorkeuze in je gehele website Google kijkt naast de woorden in je tekst ook naar het woordgebruik van je hele website. Wanneer je sommige artikelen helemaal optimaliseert op 1 specifieke zoekterm dan zal Google daar minder waarde aan hechten wanneer de rest van je website niets met deze zoekterm te maken heeft... Probeer dus consequent je hele website in het teken van je eigen markt/hoofdonderwerp te houden, dan komt alles vanzelf goed. Hoe vaker je een bepaald woord in je gehele website gebruikt, des te belangrijker Google dat woord voor jouw website zal vinden.

Actualiteit Google vind het ook belangrijk om actuele websites die up-to-date zijn te laten zien aan haar gebruikers. Verouderde informatie is namelijk geen kwaliteit en voldoet niet aan de behoefte van de gebruiker. Verourderde websites die "stilstaan" zullen daarom lager in Google komen. Zorg ervoor dat je website in beweging blijft door constant uit te breiden. Je kunt helemaal inspelen op de actualiteit door te gaan bloggen over onderwerpen die op dat moment in de media zijn, je kunt daar dan veel bezoekers mee trekken en je laat zien dat je actueel bent. Je kunt bijvoorbeeld op de actualiteit inspelen door een nieuwssectie op je website te maken zoals ik dat heb gedaan:

Je kunt dan elke dag even kijken wat er allemaal in het nieuws is omtrent het onderwerp van je website. Hier schrijf je dan zelf een stukje over en dat zet je in je nieuwssectie. Je kunt hiermee zelfs in de “nieuwsresultaten” van Google komen wanneer je aan de juiste richtlijnen voldoet en minimaal 6 maanden lang elke dag een nieuwsbericht hebt geplaatst. Op deze manier speel je echt goed in op de actualiteit en maak je kans om op korte termijn veel bezoekers naar je site te krijgen aangezien Google nog wel eens nieuwsresultaten boven de gewone resultaten wil paatsen wanneer een onderwerp heel erg in de actualiteit is. Iets wat ook bijdraagt aan de nieuwswaarde/actualiteit van je website is het aantal reacties wat op je op website weet te krijgen. Dit noemen we “interactie”.



25 / 54


Interactie met bezoekers Bij actualiteit komt ook een stukje interactie kijken. Tegenwoordig moet je om een goede website te hebben niet meer denken aan alleen informatie bieden (eenrichtingsverkeer) maar meer aan communiceren met je doelgroep via je website (tweerichtingsverkeer). Zie je website meer als een "Portal" in plaats van een digitaal visitekaartje. Wanneer een artikel op je website veel reacties krijgt dan ziet Google dat als belangrijk. Reacties geven namelijk aan dat een onderwerp "leeft" en zodoende dus actueel en relevant is (anders reageerden er geen bezoekers op). Het is daarom aan te raden om interactie op je website te stimuleren, bijvoorbeeld door beloningen te geven aan een ieder die een reactie achterlaat of bijvoorbeeld door een stapje verder te gaan zoals live webcam uitzendingen (webinars):

Je ziet hier een voorbeeld van een live uitzending waarop 354 reacties zijn binnengekomen. Dat staat natuurlijk als een huis in de zoekmachines en geeft je website echt een "boost". Daarnaast doet dit natuurlijk wonderen voor je business, je positioneert jezelf als geen ander en je zult een veel betere band opbouwen met je achterban dan wanneer je alleen maar zou bloggen. Met reacties behoud je ook de actutaliteit. Wanneer een bezoeker een reactie achterlaat op een ouder artikel op je website dan leeft dat artikel ineens weer en hoef je het zelf dus niet te updaten.

De "stickratio" De stickratio is een term die ik zelf heb bedacht, dit staat voor de tijd die een bezoeker gemiddeld gezien op je website doorbrengt. Google hecht hier waarde aan, als een bezoeker vanuit Google naar je website gaat en daar lang blijft dan verbindt Google daar de conclusie aan dat je website waardevol is. Wanneer een bezoeker in Google op de website van je concurrent klikt, vervolgens na enkele seconden terugkeert, naar jouw website gaat en daar langer blijft dan zal Google jouw website waardevoller vinden dan die van je concurrent. Natuurlijk is het voor jou zelf ook goed om te weten dat bezoekers lang blijven, dat geeft aan dat bezoekers veel interesse hebben in wat er allemaal op je website staat.



26 / 54


Rijke content Hoe rijker een pagina op je website is, des te waardevoller Google deze zal vinden. Met "rijk" bedoel ik dan de verschillende media die je aanbiedt zoals: • • • • • • • •

Tekst Plaatjes Audio Video Pdf Reacties Interne links Uitgaande links

Hoe meer van deze factoren je verwerkt in een artikel, des te waardevoller dat artikel wordt. Hier zie je bijvoorbeeld hoe ik video, audio en een video download voor iPod combineer:

Het voordeel van het aanbieden van extra downloads (naast het bieden van waarde van je bezoekers) is dat deze bestanden ook weer los door Google geïndexeerd kunnen worden, zoals bijvoorbeeld dit pdf document:

Je ziet dat dit een directe link naar het pdf document is, zodoende geeft dit me een extra resultaat in de zoekmachines. Naast Google doe je natuurlijk de lezers van je website ook een groot plezier met extra media. Sommige bezoekers houden van lezen, anderen downloaden graag een pdf om uit te printen en weer anderen willen graag een MP3 bestand downloaden om later tijdens het hardlopen eens te beluisteren. Richt je website altijd zo waardevol mogelijk in voor je bezoekers, dan beloont Google je ook vanzelf!



27 / 54


Scoren op relevante termen Je kunt op een gegeven moment, als je veel schrijft, wel eens vast komen te zitten qua onderwerpen om over te schrijven. Op zo’n moment is het slim om te gaan kijken naar andere relevante termen voor jouw doelgroep. Bijvoorbeeld: Ik merk dat veel mensen die in mijn vak, internet marketing, geïnteresseerd zijn ook een interesse hebben in time management, persoonlijke groei, ondernemerschap, sales en dus ook in boeken die over deze onderwerpen geschreven worden. Zodoende heb ik de Business Bibliotheek in het leven geroepen:

Hierin heb ik ook weer een nette indeling gemaakt van de verschillende onderwerpen waarover ik boeken lees. Zodra ik een goed boek heb gelezen dan plaats ik even een korte “review” van dat boek in de betreffende categorie in de bibliotheek zoals bijvoorbeeld voor dit boek:

Je ziet dat ik de titel en auteur vermeld, ik heb de titel en auteur ook als bestandsnaam, titel en alt tag van het plaatje vermeld en zodoende kan ik bezoekers trekken die op deze boektitel of auteur zoeken in Google aangezien dit artikel erg relevant is voor zo’n zoekopdracht. Voor sommige boeken krijg ik geen bezoekers (veel concurrentie) en voor sommige ontzettend veel (weinig concurrentie). Dit kun je allemaal zien als “bonus bezoekers” die wel erg relevant zijn! Zorg dat je een beetje “out of the box” denkt als het aankomt op de inhoud van je site. Vaak kun je bijvoorbeeld veel bezoekers trekken op de namen van auteurs of bekenden in jouw vakgebied.



28 / 54


De keywordtool Heb je zelf geen inspiratie voor goede onderwerpen om over te schrijven? Gebruik dan de Google Keywordtool om te kijken op welke woorden veel wordt gezocht. Je kunt hier ook zien welke woorden je het beste in je tags e.d. kunt gebruiken. Bijvoorbeeld wanneer je zoekt op het onderwerp “Vissen”:

Je ziet dat Google met een lijst aan suggesties komt waar je inspiratie uit kunt halen, je kunt ook direct zien hoeveel er op wordt gezocht en hoeveel concurrentie je hebt (als is dat voor Google Adwords).

Duplicate content Iets waar je wel goed op moet letten is “duplicate content” ofwel dubbele content. Duplicate content houdt in dat er meerdere malen dezelfde content (tekst) op het internet staat en Google wil dat natuurlijk niet meedere malen in haar index hebben. Een gebruiker van Google zou anders twee keer dezelfde informatie kunnen krijgen op verschillende resultaten en dat is in de ogen van Google geen “kwaliteit”. Wanneer je dus teksten van andere websites gaat halen en op je eigen website plaatst zal Google je hier alleen maar voor straffen, je moet zelf origineel en kwalitatief goed zijn. Google kijkt bij duplicate content naar de verschillende plekken waar deze content staat en stelt vast welke het origineel is. Meestal besluit Google dat de beste/sterkste website het origineel bevat. Die site heeft niks te vrezen en zal ook gewoon worden opgenomen in de resultaten. Alle andere resultaten met die content worden uit de zoekresultaten gehaald (wat betreft die content). Mocht je nu op meerdere plekken op je website dezelfde teksten hebben staan maak je dan geen zorgen, als dit niet veel is dan heb je sowieso niks te vrezen en wanneer het wel veelvuldig voorkomt (zoals dubbele artikelen in je blog en in je Kennisbank) dan kun je zogenaamde “Canonical url’s” gebruiken. Daarmee geef je aan Google aan welk artikel het origineel is.



29 / 54


Factor 3: Reputatie Deze derde factor is er eentje die veel internet ondernemers niet kennen en waar ik voorheen zelf ook nooit veel rekening mee hield maar welke wel extreem belangrijk is. Google kijkt naast zichtbaarheid en relevantie van je website ook naar de reputatie van je website maar daarnaast ook (en dat weten veel mensen niet) naar de reputatie van de webpagina’s die naar jou linken. Vanaf het eerste moment dat jouw website op het internet komt bouwt deze een reputatie op bij Google, dat kan voortdurend veranderen in zowel positieve als negatieve zin. Laten we eens kijken naar een site met hoge reputatie... We hadden het eerder over Wikipedia die altijd goed scoort in Google, waarom? Omdat Wikipedia zo’n hoge reputatie heeft opgebouwd bij Google qua waardevolle informatie dat de pagina’s van Wikipedia altijd vrij snel bovenaan in de zoekresultaten staan.

Reputatie trekt pagina’s mee omhoog Let er hierbij op dat de totale reputatie van Wikipedia ervoor zorgt dat al haar pagina’s hoog scoren. Wanneer je dus iets nieuws op Wikipedia zet dan zal het meteen goed scoren. Andere voorbeelden: Zet maar eens een advertentie op Marktplaats met je eigen naam als afzender, binnen enkele dagen zul je daarmee op pagina 1 staan in Google als je zoekt op je eigen naam... Mijn eigen Twitterpagina heeft een PageRank van 4, is dat niet vreemd voor zo’n karige pagina? Of zou het iets te maken hebben met de domeinnaam twitter.com waar mijn account op staat? Dit is ook de reden dat ik ondernemers aanraad om alles wat zij in één markt doen ook allemaal op één domeinnaam te zetten. Je bouwt dat constant aan je reputatie en dat is op de lange termijn veel belangrijker dan de snelle winst die je behaalt met relevantie door elke niche op een eigen relevante domeinnaam te doen...

Pagerank Google werkt vanaf het begin ook met de zogenaamde PageRank. Deze is door de jaren heen wel een stuk geavanceerder geworden dan in het begin. De PageRank is een soort rapportcijfer voor je website van 0 tot 10.



30 / 54


De PageRank werd ooit door Larry Page (een van de oprichters van Google) in het leven geroepen om te bepalen welke websites waardevol waren en welke niet. In de beginfase bestond de PageRank er puur en alleen uit dat Google keek hoeveel links een website van andere websites kreeg (backlinks). Hoe meer linkjes je naar je website had, des te hoger je PageRank werd, zo kon je per website ook de populariteit meten in plaats van alleen de kwaliteit. Later is Google meer en meer gaan kijken naar extra factoren om de PagRank te bepalen en tegenwoordig is het zelfs zo dat de PageRank die je kunt zien in de Google Toolbar niet eens meer wordt bijgewerkt... Google houdt deze nog wel bij maar eigenlijk heb je er vrij weinig aan om je eigen PageRank te weten aangezien het eigenlijk geen toegevoegde waarde geeft boven de resultaten die je kunt meten met Analytics, Webmastertools en een Backlink checker (hierover straks meer). Let wel: dit laatste is mijn mening, ik let vrijwel nooit meer op de PageRank omdat het me niks zegt over mijn website en mijn bereik.

Hoe kom je aan een goede reputatie? Reputatie bouw je o.a. op door de leeftijd van je site, hoe actueel je site is, hoeveel interactie er op je site plaatsvindt, hoe constant je site ontwikkelt, hoe relevant je bent, of je de “don’t be evil” richtlijnen van Google honoreert, de snelheid van je site, of er ook fouten in je site zitten etc. maar bovenal door backlinks. Backlinks zijn verreweg het belangrijkste van alle “off page factoren”. Zonder backlinks was het altijd onmogelijk om hoog in de zoekmachines te komen, tegenwoordig is dat veel minder aangezien Google meer en meer op kwaliteit gaat letten en alleen het hebben van veel backlinks dus niets meer zegt. Je moet eerst gaan kijken naar alle factoren die we tot nu toe behandelt hebben alvorens je aan de slag gaat met backlinks, die links versterken dan in eenmaal de “hele linie” ofwel alles wat je tot dusver hebt gebouwd en hebt geoptimaliseerd. Ik zal een aantal factoren even kort behandelen en vervolgens ingaan op het onderdeel backlinks.

Snelheid van je website Dit zal niet geheel onlogisch kliken: bezoekers op je website ergeren zich mateloos wanneer je website traag is. Dit is de voornaamste frustratie van bezoekers en kan je als website eigenaar dus echt de kop kosten. Google deelt natuurlijk de mening van haar gebruikers aangezien Google geen websites aan wil bieden in de zoekresultaten die ergernis opwekken bij de bezoeker.



31 / 54


Feitelijk gezien betekent dit dat je website wordt gestraft door Google wanneer deze traag laadt. Je zult dan gaan dalen in de zoekmachines. De snelheid van je website kun je meten met Google Webmastertools, hier zie je een voorbeeld van zo’n grafiek waar er een lampje bij je moet gaan branden dat er actie vereist is:

Je ziet dat Google zelf al aangeeft waar de grens tussen snel en langzaam ligt. In dit geval is er nood aan de man aangezien de grafiek oploopt. Zorg ervoor dat je dit omlaag haalt zodat je niet onnodig gaat dalen in Google.

Zet je bestanden op Amazon! Wanneer je bijvoorbeeld regelmatig flashvideo's op je website hebt staan dan is het aan te raden om deze niet op de server van je website te zetten. Daarmee vertraag je namelijk je website. Je moet je voorstellen dat wanneer jij een video van bijvoorbeeld 100 mb op je website hebt staan dat dit tijd kost om te "downloaden" van je server voor iemand die deze video wil bekijken. Hoe meer bezoekers je hebt, des te zwaarder die server het gaat krijgen met die video. Zodoende kan één video je website ontzettend vertragen, ook al is de rest van je website gewoon supersnel. Zet daarom je grote bestanden zoals video en bijvoorbeeld ook je plaatjes op Amazon. Amazon heeft een service genaamd "Amazon S3". Dit kost bijna niets om te gebruiken en is in mijn ogen echt onmisbaar voor internet ondernemers. Met Amazon S3 kun je jouw bestanden op de servers van Amazon zetten, je betaalt alleen voor het gebruik van bandbreedte wat betekent dat je alleen betaalt als je daadwerkelijk bezoekers op je website hebt die deze bestanden downloaden. Wanneer je de plugin voor Mozilla Firefox (een browser) gebruikt kun je gemakkelijk bestanden van je computer naar je Amazon Server verplaatsen:



32 / 54


Regelmatig nieuwe content Google kijkt ook hoe vaak jij nieuwe informatie op je website zet en of je website dus een beetje upto-date is. Een website die “stilstaat” is in de ogen van Google snel verouderd en zal zijn plek in de zoekmachines dus ook niet vasthouden. Je moet dus zorgen dat je website actief blijft, dit kun je doen o.a. door: • • •

Regelmatig een nieuwe blogpost te plaatsen (liefst elke dag) Je Kennisbank uit te breiden Reacties uit te lokken op bestaande artikelen

Wanneer je jouw website ook voorzien hebt van geautomatiseerde interne links en gerelateerde berichten zul je zien dat deze ook constant worden aangepast over de hele linie van je website wanneer je iets nieuws plaatst. Voornamelijk het uitlokken van reacties op je artikelen zorgt ervoor dat ook je oudere artikelen upto-date blijven, je hoeft ze dan niet te herschrijven Je bezoekers zorgen er wel voor dat er constant nieuwe content (User Generated Content) bijkomt. Ik raad je sowieso aan om elke dag even te bloggen, dat klikt als heel veel maar als je het slim aanpakt zal dit je slechts een uurtje per dag kosten. Je kunt ook in het voren werken wanneer je eens een dag zin hebt om veel te typen. Heb je een writersblock? Doe dan wat ik ook heb gedaan: Schrijf eenmalig wanneer je inspiratie hebt een lange lijst uit met allemaal mogelijke onderwerpen om over te bloggen. Je kunt er dan elke dag eentje uitkiezen!

Adwords & Adsense versterkt SEO? Er wordt veel beweerd dat je hoger in de zoekresultaten komt wanneer je ook gebruik maakt van Google Adwords en/of wanneer je Google Adsense op je website hebt. •

De theorie voor Adwords is deze: Omdat je geld besteedt bij Google laat je zien dat je serieus bent en durft te investeren vor bepaalde woorden. Daarnaast zou Google je investering belonen.

•

De theorie voor Adsense is deze: Als je Adsense op je website hebt staan verdien je meer bij meer bezoekers maar niet alleen jij, Google ook. Google krijgt namelijk ook een percentage van de opbrengsten per klik. Wanneer je website hoger staat krijg je meer bezoekers en dus ook meer kliks op je Adsense waardoor jij en Google meer verdienen.



33 / 54


Beide theorieën zijn niet bewezen omdat alleen Google dit kan bevestigen of ontkrachten. Het is dus aan jou wat je met deze informatie doet, je kunt het sowieso testen alleen dat zou ik pas doen wanneer je in de race bent voor de eerste plek in Google op een belangrijk zoekwoord.

Backlinks Backlinks zijn links van andere websites naar die van jou. Vaak wordt gedacht dat des te meer je er hebt, des te beter je website scoort maar dat is helaas niet zo... Toen Google voor het eerst ontstond was de basis van het beoordelingssyteem voor het tonen van zoekresultaten gebaseerd op hoeveel backlinks een site had. Google vond dat als er heel veel sites naar een bepaalde website linken dat die website dan wel een hoge waarde moet hebben en zodoende wordt deze dus hoog geplaatst in de zoekresultaten. Dat vindt Google nog steeds echter; het is wel een stukje geavanceerder geworden en het gaat nu met backlinks niet meer over kwantiteit (hoeveelheid) maar over kwaliteit.

Kwalitatieve backlinks Wat is nu een kwalitatieve link? Daarvoor moet je met een aantal zaken rekening houden: •

Relevantie: Als de site die naar jou linkt niks met die van jou te maken heeft dan vindt Google de link ook niet relevant en zal het je dus niks opleveren.

Bijvoorbeeld: Een link van een website over ondernemerschap naar een website met marketing informatie is relevant en dus van toegevoegde waarde. Een website over tuinieren met een link naar een website over marketing is niet relevant en zal dus ook niet bijdragen aan je ranking. •

Anchortekst: Google wil weten wat een link naar een andere website vertegenwoordigd, daarom is een stuk tekst wat gelinkt wordt kwalitatief beter dan het noemen van een domeinnaam.

Bijvoorbeeld: Tot voorkort stond Adobe altijd op de eerste plek in Google als je zocht op de zoekterm “klik hier”. Dat kwam omdat vele tienduizenden websites op het internet bij hun pdf downloads een stukje tekst plaatsen met “klik hier om Adobe Reader te downloaden” de woorden klik hier waren dan klikbaar naar de site van Adobe en dus vond Google dat de site van Adobe relevant was aan de woorden “klik hier”.



34 / 54


Zorg er bij backlinks dus voor dat een andere website niet alleen jouw domeinnaam vermeldt maar een woordcombinatie waarop jij gevonden wilt worden in Google klikbaar maakt naar jouw website. Deze woorden moeten natuurlijk wel relevant zijn aan jouw website (don’t be evil!). •

Reputatie van de bron: Dit is een hele belangrijke, Google kijkt bij een backlink ook naar de reputatie van de webpagina (niet website) waar de link op staat. Als ik een backlink krijg van een pagina op een website die helemaal geen sterke reputatie heeft dan zal dat ook geen impact hebben.

Voorbeeld: Twitter.com heeft een PageRank van 9 wat extreem hoog is. Mijn account (weliswaar geholpen door deze sterke domeinnaam) heeft slechts een PageRank van 4. Mijn accountpagina is dus vele malen minder sterk dan de homepage van Twitter. Een backlink vanaf mijn account zal dus ook veel minder waarde hebben dan vanaf de homepage. Nu begrijp je wellicht ook dat wanneer jij al jouw backlinks richt aan je homepage dat je homepage ook de pagina zal zijn die het sterktste wordt in jouw website. Wanneer je een blog hebt dan kan dit prima, je nieuwe blogposts staan dan altijd op de home en pakken meteen een sterke positie mee. Wil je echter heel specifiek op bepaalde zoektermen in Google scoren met specifieke artikelen zorg er dan ook voor dat je voor die artikelen specifieke backlinks hebt.

Startpagina’s Om je “linkbuilding” (vergaren van backlinks) op te starten raad ik je aan om je website aan te melden op enkele startpagina’s. Deze bepalen voor een groot gedeelte de populariteit van je website en zorgen dat je website al wat kracht meekrijgt. Je kunt ervoor kiezen om te gaan Googlen naar startpagina’s zoals startpagina.nl, startgids.nl, snelstarten.nl, handigstarten.nl, startkabel.nl en nog honderden andere soortgelijke pagina’s. Kijk dan op die startpagina’s op welke subpagina jij je het beste kunt aanmelden. In mijn geval bijvoorbeeld marketing.startpagina.nl (waar je mij ook ziet). Het aanmelden werkt bij bijna alle systemen hetzelfde. Zoek naar een knop “link toevoegen” of neem contact op met de beheerder. Schrik niet als je geen reactie krijgt of wanneer je link niet wordt geplaatst. Dat is meestal zo, je moet het hebben van die paar die je link wel plaatsen. Een belangrijke website waar je jouw website sowieso even aan moet melden (in het geval van een Nederlandse website) is Vinden.nl. Die website heeft nog steeds veel invloed op Google.



35 / 54


Ook de website Dmoz.org is erg krachtig alleen het is erg lastig om daar op te komen. Meld je daar simpelweg elke week of elke maand eens opnieuw aan todat je wordt opgenomen. Je kunt ook nog zelf een startpagina opstarten. Bijvoorbeeld een van de eerder genoemde startpagina’s. Als je die bezoekt zie je vanzelf een knop waarmee je zelf jeb eigen pagina kunt starten. Deze kun je dan zelf vullen met linkjes als zul je wel aan de richtlijnen moeten voldoen.

Artikel marketing Een andere goede methode om aan kwalitatief goede backlinks te komen is artikel marketing. Artikel marketing is een vorm van internet marketing waarbij je jouw artikelen op zoveel mogelijk plaatsen op het internet gaat publiceren. Via deze artikelen krijg je dan bezoekers door een link naar je website onder elk artikel te vermelden of eventueel door enkele woorden in je tekst klikbaar te maken naar je website. Zodoende heb je een extra kanaal voor bezoekers maar werk je tegelijkertijd ook aan de backlinks van je website. Er zijn verschillende plekken op het internet waar je artikelen kunt plaatsen, een voorbeeld daarvan is Artikelplaats.nl. Hier kun je zoals de naam al vrij treffend zegt artikelen plaatsen met daarbij de link van je website. Andere gebruikers van Artikelplaats mogen deze artikelen dan weer overnemen en op hun eigen website plaatsen wanneer zij een tekort aan content hebben. Ze nemen daarbij dan natuurlijk ook wel jouw link over. Je kunt ook nog naar andere websites kijken zoals bijvoorbeeld: NuJIJ.nl, Artikelplanner.nl, TN Artikelen, E-artikel.nl, KennisDelen.com, Blogger.com en nog vele anderen wanneer je even Googled! Persberichten Persberichten werken zeer goed voor je publiciteit maar ook zeker voor het krijgen van backlinks. Een persbericht kun je vullen met linkjes naar je website (met mate). Omdat je dit zelf doet heb je de kwaliteit van je backlinks (anchortekst, title attribute) dus ook zelf in de hand. Het voordeel hiervan is dat deze berichten ook nog wel eens doorgestuurd worden aan andere nieuwssites en je dus automatisch ook meer backlinks krijgt.



36 / 54


Dit zijn enkele sites die je kunt gebruiken om persberichten te plaatsen op het internet: • • • • • • •

Persberichten.com (betaald) Nieuwsbank.nl (betaald) Online-persberichten.nl Onlinepersbericht.com Persberichten.biz Emea.nl Nubericht.nl

Gastbloggen Een derde mogelijkheid is om gastblogger te worden op andermans website. Je kunt daar dan je blogberichten plaatsen met daarbij een link naar je website. Veel website eigenaren hebben behoefte aan goede inspirerende schrijvers om hun weblogs aan te vullen omdat zij zelf simpelweg niet de discipline of inspiratie hebben.

Links uit sociale media Google heeft aangegeven ook meer te gaan kijken naar sociale media als het aankomt op zoekmachine optimalisatie. Dat betekent dat linkjes vanuit sociale media ook meer en meer impact gaan hebben. Momenteel is dat met name de linkjes vanuit Twitter maar houdt er maar rekening mee dat ook linkjes vanuit Facebook meer impact gaan krijgen. Door sociale media in je website te verwerken kun je het aantal links vanuit Twitter en Facebook te verhogen, dat kan er zo uitzien:

Je ziet een Twitter en Facebookknop die onder elk bericht op mijn website staan (geautomatiseerd). Dit betreffende artikel heeft 28 links uit Twitter en 34 links uit Facebook.



37 / 54


Moet je zelf ook naar anderen linken? Een veel voorkomende vraag is of jij zelf ook naar andere websites moet linken omdat veel website eigenaren denken dat dit de kracht van je eigen website onderuit haalt. Dat is niet het geval... Echter; Link alleen naar websites die relevant zijn aan hetgeen waar je over schrijft en zorg er ook voor dat de uitgaande links op jouw website ook kwalitatief zijn. Google heeft er waardering voor wanneer jij als aanvulling op je eigen site de bezoeker doorverwijst naar een website met aanvullende informatie. Het moet dus wel een aanvulling zijn en het liefst naar een website met een goede reputatie bij Google.

Linkruilen? Dit komt vaak voor, om backlinks te krijgen ga je linkruilen met andere websites en dat is een prima strategie zolang je het bovengenoemde in gedachten houdt. Een backlink van een “linkpartners” pagina met daarop nog 100 andere links zal jouw geen meerwaarde opleveren. Een link vanaf een andere homepage des te meer. Zorg er met linkruilen ook altijd voor dat je elkaar aanvult, dan vindt Google het geen probleem. Als je gaat linkruilen dan kun je het beste gaan ABC-linken, dat werk met 3 website A, B, en C. Stel jij hebt zelf 2 websites (A en C). Je wilt graag een backlink hebben van een andere website (B) maar B wil graag een link terughebben. Je kunt dan in ruil voor een linkje van B naar jouw website (A) een link van jouw tweede website (C) naar B plaatsen als retourlink. Op deze manier is er geen sprake van naar elkaar linken en dit is dus beter voor de zoekmachines. Er mag dan verder geen verband zijn tussen website A en C.

Backlinks checken Je kunt je backlinks eenvoudig checken via een goede backlink checker, je hebt hier hele eenvoudige voor maar ook geavanceerde en bijna allemaal geven ze andere resultaten. Een eerste indruk van wie er allemaal naar je linkt kun je met elke checker wel krijgen. Google simpelweg op “backlink checker” en je vindt geheid wat. In een verder hoofdstuk zal ik wat geavanceerdere tools laten zien. Via backlink checkers kun je ook de backlinks van je concurrenten checken en zodoende dus zien waar zij hun links vandaan halen (kun jij dat dus ook doen).



38 / 54


Nog even over reputatie... Google kijkt steeds naar meer verschillende eigenschappen om haar waardering voor websites op te baseren. Je website reputatie houd je alleen in stand wanneer je waarde blijft bieden aan je bezoekers, daar kun je niet omheen. Google is slim genoeg om te kijken naar hoe lang bezoekers op jouw website blijven, hoeveel pagina’s ze bezoeken enzovoorts maar ook buiten je website om: Google kijkt ook hoe vaak er op resultaten wordt geklikt bij een bepaalde zoekopdracht en wat die bezoekers doen. Voorbeeld: Wanneer iemand zoekt op “bramen telen” dan staat jouw website op plek 1 en de website van je concurrent op plek 2. Wanneer consequent iedereen die zoekt op bramen telen als eerst op het resultaat van je concurrent klikt dan zal Google hieruit opmaken dat je concurrent relevanter is en dus zal deze naar verloop van tijd boven jou komen te staan. Voorbeeld 2: Wat ook kan gebeuren is dat iedereen wel consequent eerst op jouw website klikt maar na enkele seconden op jouw website te zijn geweest besluit om weer terug te gaan naar Google en alsnog op het resultaat van je concurrent te klikken (waar ze vervolgens langer blijven) dan ook zal Google je concurrent boven jou gaan plaatsen omdat die site blijkbaar meer waarde geeft/relevanter is. Hoe kom je hier achter? Alles wat op jouw website gebeurt kun je meten met Google Analytics, kijk dan met name dus nu in het vervolg ook naar de gemiddelde tijd die iemand doorbrengt op je website en hoeveel pagina’s zij bezoeken. Om te meten hoeveel mensen (procentueel gezien) er op jouw resultaat in Google hebben geklikt bij een zoekopdracht heb je Google Webmastertools nodig, hierover straks meer. Ik hoop dat je het belang van reputatie inziet voor je zoekmachine optimalisatie praktijken en dat je ook begrijpt dat zoekmachine optimalisatie een lange termijn project is waarmee je gewoon niet kunt/moet valsspelen. Er zullen altijd trucjes te verzinnen zijn om sneller bovenin Google te komen maar wanneer je deze drie factoren in je achterhoofd hebt dan zul je begrijpen dat die trucjes op de lange termijn geen nut hebben. Ik zou zeggen ga lekker aan de slag met het opzetten van je website in een overzichtelijke indeling (zichtbaarheid), prop je website lekker vol met goede artikelen (relevantie) en ga met de focus op kwaliteit aan de slag met het verzamelen van backlinks (reputatie).



39 / 54


Zelf inzicht in hoe je scoort... Je website optimaliseren voor de zoekmachines is een ontzettend leuke hobby maar hoe weet je nou hoe goed je website het in Google doet? Het is een beetje zonde als je steeds moet wachten op resultaten in Google of resultaten op je bankrekening om te zien of je website goed werkt... Daarom heb ik dit hoofdstuk over testen en meten toegevoegd. Hierin zal ik je laten zien hoe je alle statstieken van je website inzichtelijk krijgt, hoe goed je website scoort en hoe je dit alles kunt verbeteren.

Het belang van testen en meten Meten hoe goed je website scoort, hoeveel bezoekers je hebt gekregen, waar die bezoekers weg zijn gekomen, waar ze op hebben geklikt, waar ze zijn “uitgestapt” enzovoorts is belangrijk voor jou als ondernemer. Zonder gegevens kun je namelijk geen beslissingen nemen over je toekomst. Een mooie uitspraak vind ik “If you don’t know your figures, you don’t have a business…” Wanneer je de statstieken van je website niet inzichtelijk hebt dan heb je ook geen business, je raadt dan maar wat en per toeval kan dat goedgaan maar het kan ook net zo gemakkelijk weer fout gaan. Naast meten moet je ook gaan testen, dat betekent dat je de effectiviteit van je website gaat testen voor bijvoorbeeld het aantal inschrijvingen op je nieuwsbrief, het aantal verkopen van je product, het aantal aanvragen voor offertes, het aantal reacties op je blogberichten enzovoorts. Eigenlijk moet je voor jezelf vaststellen welke doelen jouw website heeft, welke resultaten je wilt behalen. Deze resultaten kun je dan constant verbeteren door te gaan testen. Je test dan hoeveel bezoekers “converteren” in een resultaat.

Google Analytics Het belangrijkste middel wat je echt moet gebruiken is Google Analytcis. Dit is een gratis systeem van Google wat je supereenvoudig op je website kunt installeren. Vervolgens meet Google tot in detail alles wat er op je website gebeurt. Je kunt hier een hele studie van maken maar je kunt in eerste instantie het beste op deze gegevens letten: 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Hoeveel bezoekers heb je gehad Via welke verkeersbronnen kwamen deze bezoekers Via welke zoekwoorden in Google kwamen je bezoekers Hoe lang bleven je bezoekers gemiddeld op je website Hoeveel verschillende pagina’s bezochten je bezoekers gemiddeld op je website Wat zijn de belangrijkste “uitstappagina’s” van je website



40 / 54


Met name de zoekwoorden in Google zijn belangrijk om te weten, zo kun je zien op welke woorden je goed scoort en waar je veel bezoekers mee krijgt. Als je dat weet kun je meer over die onderwerpen gaan schrijven om te zorgen dat je jouw positie daar nog verder verstevigt. Hier zie je enkele resultaten van een willekeurige periode van mijn website:

Dit geeft je ook goed inzicht in waar mensen in jouw doelgroep zoal op zoeken aangezien ik hier zie dat blijkbaar de vind ik leuk button (van facebook) interessant gevonden wordt. Aan de gemiddelde tijd op de website kan ik zien of zij hetgeen ze op mijn website vonden als “interessant” ervaren hebben. Let op: Zorg ervoor dat je in Analytics instelt dat jouw eigen bezoeken en activiteiten niet worden meegrekend. Daarvoor moet je aan Analytics doorgeven dat jouw IP-adres er uit moet worden gefilterd. Anders zit je naar vertroebelde resultaten te kijken. (meer info daarover vind je hier)

Google Webmastertools Naast Analytics heb je van Google ook nog de dienst Webmastertools. Hiermee kun je nog meer informatie van Google krijgen aangaande jouw website. Webmastertools is echt voor de websitebouwer en verschaft wat meer technische informatie over de site maar geeft ook aanvullende gegevens die Analytics niet biedt. Webmastertools laat je bijvoorbeeld de keywords zien die Google aan je site verbonden heeft. Deze steekwoorden geven je een indicatie van waar Google denkt dat jouw website over gaat. Wanneer daar alleen maar woorden staan waar je niks mee te maken hebt dan weet je dat je website verkeerd in elkaar zit.



41 / 54


In Webmastertools kun je ook de “Sitelinks” van je website beheren. Deze zien er zo uit:

Google bepaalt zelf welke links er eventueel als sitelinks worden weergegeven, dit duurt meestal een tijdje en deze links verschijnen ook alleen bij zoekwoorden waar jouw website heer en meester op de eerste plek in Google is. Zoals hierboven op de zoekterm “internet marketing universiteit”. Je kunt via Webmastertools deze sitelinks wel beheren door sommige links te blokkeren wanneer je deze er niet in wilt hebben. Voorheen in dit e-book heb ik de website snelheid al laten zien, deze statstieken vind je in Webmastertools bij “siteprestaties”

Google Webmastertools laat ook zien wanneer jouw website is vertoond in Google en hoeveel er procentueel gezien op je website wordt geklikt. Hieraan kun je zien welke pagina’s op je site wel veel bezoekers zouden kunnen trekken wanneer je bijvoorbeeld de title tag iets spraakmakender zou maken:



42 / 54


Gebruik Google Webmastertools ook om te checken of je website ook fouten bevat. Dat kun je checken via de sectie “Diagnose”. Je vindt daar o.a. fouten in de HTML of pagina’s die Google niet kon vinden op je website (404 pagina’s). Als hier vreemde dingen naar voren komen dan is er weer werk aan de winkel! Je kun nog wat losse opties van Webmastertools gebruiken zoals bijvoorbeeld het aantal backlinks naar je website e.d. Dat kom je vanzelf tegen wanneer je inlogt.

Splittesten Ik had het eerder al even over testen en meten. Je kunt de resultaten van je website gemakkelijk verbeteren door te gaan “splittesten”. Bijvoorbeeld: Op mijn website verzamel ik namen en emailadressen voor mijn nieuwsbrief. Dat doe ik door gratis e-books uit te geven zoals degene die je nu aan het lezen bent. Deze e-books download je bij mij via een zogenaamde “opt-in pagina” (pagina bedoeld voor het verzamelen van e-mailadressen). De effectiviteit van die pagina wil ik zo hoog mogelijk hebben en dus ben ik deze constant aan het splittesten. Dat houdt in dat ik 2 bijna dezelfde opt-in pagina’s om en om laat vertonen met de Google Website Optimizer. De website optimizer meet voor me hoeveel procent van de bezoekers zich inschrijft op pagina A en hoeveel op pagina B. Zo kan ik zien welke pagina het beter doet, dat ziet er zo uit:



43 / 54


Net zoals een opt-in pagina splittesten kun je natuurlijk alle doelen op je website testen. Op het plaatje heb je wellicht gezien dat die betreffende Opt-in pagina absurd hoog scoort (daarom laat ik natuurlijk ook juist die zien). Normaliter doe je het al heel goed als een aanmeldpagina zo’n 20% resultaat scoort, schrik dus niet als jouw getallen afwijken van die van mij, zeker in het begin! Je doel moet zijn om constant de effectiviteit te verhogen, procent voor procent. Zodoende kun je op termijn de effectiviteit van je website verdubbelen of zelfs verdriedubbelen. Bedenk dan maar eens wat het verschil op jaarbasis is... Wanneer je weet hoeveel bezoekers je hebt en hoeveel van die bezoekers zich inschrijven op je mailinglijst dan moet je gaan testen hoeveel van die laatste groep jouw product kopen. Je moet het zo zien: na het inschrijven op je opt-in pagina komen de bezoekers op jouw verkooppagina, daar kan hij/zij niets anders dan jouw product aanschaffen. Hier meet je welk percentage van de mensen die hier uitkomen overgaan tot de aanschaf van jouw product. Je kunt dit proces als volgt weergeven:

Meten is weten, opschrijven is onthouden Grappig om te zien dat het aloude timmermansprincipe (mijn opa was timmerman van beroep) ook van toepassing is op marketing. Je moet jouw “cijfers” genoteerd en overzichtelijk hebben. Wanneer jij “ongeveer” weet wat een bezoek waard is of hoeveel je verkoopt dan zit je fout. Je moet dit alles netjes uitgeschreven op papier (of in Excel) hebben staan zodat je ook van maand tot maand kunt kijken wat er verandert en ook kunt zien of je op de goede weg zit. Maak ook grafieken om te zien welke lijn er in je resultaten zit! Ik vind het zelf altijd erg fijn om te kunnen zien wat ik per dag uitgeef, wat het me oplevert en wat de trend is vergeleken met de afgelopen week en de afgelopen maand. Zodoende kun je elke werkdag met je “eigen nieuws” beginnen in plaats van met de krant.



44 / 54


Waar zit de primaire bottleneck? Wanneer je gaat testen en meten dan is het slim om te kijken waar jouw primaire bottleneck zit, dus waar ligt het grootste verliespunt van resultaten in jouw salesproces. Je kunt een dijk van een verkooppagina hebben maar als je geen bezoekers hebt dan behaal je simpelweg geen resultaten. Je kunt een enorme bezoekersstroom naar je opt-in pagina hebben met daarachter een goede salespage maar als jou opt-in pagina slecht scoort dan behaal je ook weer geen resultaten. Kijk dus waar je de meeste massa verliest en begin daar met verbeteren. Meten is ook onzin… Dan even kort een stukje wijsheid wat er bij ondernemers met de “marketing paplepel” in geslagen zou moeten worden: Wanneer jij geen actie onderneemt op basis van je resultaten hoef je ook niet te meten… Het is onzin om te testen en te meten als je niks met de resultaten doet dus zorg dat jij je salesproces constant verbetert, we noemen dit ook wel splittesten of “tweaken”. Zelfs de kleinste details zoals een leesteken kunnen gigantische impact hebben op jouw business. Zoals Herman Finkers het ooit zo mooi zei: “Één verkeerde komma of letter maakt zelfs van Jezus nog een ketter”

Tools Er zijn vele honderden tools op het internet waarmee je de kwaliteit van je website kunt meten. Denk maar aan de kwaliteit van je code, HTML fouten, inkomende links, pagerank, alexa ranking, css checkers enzovoorts. 2 mooie tools die je als aanvulling op eerder genoemde tools zoals Webmastertools en Analytics kunt gebruiken zijn: • •

Pingdom.com (test je website snelheid) Lipperhey.com (SEO check van je website)



45 / 54


Het SENSEO Principe Als je alles hebt gedaan wat er in dit boek staat dan zul je een echte “superwebsite” hebben die elke dag sterker en sterker wordt in de zoekmachines. Zo’n krachtcentrum stelt je in staat om, wat ik het “SENSEO principe” noem, toe te passen... Het SENSEO principe staat voor: • • •

Self Elvolving Niches

by • • •

Search Engine Optimization

Feitelijk gezien houdt dit in dat je de kracht van je website constant blijft gebruiken om nieuwe niches (deelmarkten) op het internet te veroveren simpelweg door de zoekmachine optimalisatie van je huidige website te gebruiken. Ik zit bijvoorbeeld in de “internet marketing markt”. Deelmarkten daarvan zijn bijvoorbeeld SEO, Google Adwords, E-mail marketing, Virale Marketing enzovoorts. Nu is sinds 2011 het onderwerp “Facebook” een echte hit en dus een interessante nieuwe niche voor mij om me in te gaan begeven. In plaats van een volledig nieuwe website voor Facebook op te zetten ga ik gebruik maken van mijn reeds gevestigde orde, internetmarketinguniversiteit.nl Ik voeg simpelweg een categorie over Facebook aan mijn Kennisbank toe en vul deze met enkele artikelen, ik kan er ook nog los over gaan bloggen. Doordat mijn website al krachtig is en een goede reputatie heeft bij Google “lanceer” ik die nieuwe artikelen naar hoge posities in Google en kan ik dus direct bezoekers krijgen op deze nieuwe hype. De niche ontwikkelt zich volledig zelf binnen de website naarmate ik er meer over ga schrijven en deze artikelen “integreer” in mijn site, o.a. door de interne links, overzichten en gerelateerde artikelen. Nu we het toch over marketing hebben: heb je toevallig ook ineens zin in koffie gekregen? (stukje sluikreclame voor SenSeo).



46 / 54


Kies je Niche! Wanneer je jouw website een beetje “breed” hebt opgezet op een “hoofdmarkt” dan kun je alle onderliggende deelmarkten/niches in je website verwerken. Door als hoofdonderwerp wat breder te gaan kun je wel je hele business op één website houden en dat maakt je onderneming wel erg schoon en overzichtelijk. Kies simpelweg een nieuwe niche waar je je graag in wilt begeven uit, maak er een categorie voor aan op je website en begin er over te bloggen. Je zult zien dat je binnen de kortste keren ook veel bezoekers gaat trekken op deze nieuwe niche.

Constante uitbreiding Ik raad je sowieso aan om constant te blijven uitbreiden zodat je website elke dag sterker en groter zal groeien. Dat kan zowel in je huidige markt als in nieuwe niches. Door alle onderliggende deelmarkten in je website op te nemen positioneer je jezelf als allround autoriteit en dat geeft je een hoop status mee. De “beleving” die bezoekers bij je website hebben is minstens net zo belangrijk als de inhoud van je teksten. Als bezoekers je website als een grote portal/encyclopedie zien wat zij als naslagwerk kunnen gebruiken dan zullen ze zeker terug blijven komen voor nieuwe informatie. Wanneer bezoekers het idee hebben dat je website stilstaat en je eigenlijk niets meer hebt dan een digitaal visitekaartje dan zullen ze niet terugkeren, tenzij ze bijvoorbeeld je mailadres zijn vergeten en toevallig iets van je willen weten...

Totale markdominantie Je moet dit wel echt zien als een lange termijn strategie waar je misschien wel meerdere jaren mee bezig bent, je kunt volledig je eigen tempo kiezen als je maar dat grote doel voor je hebt: de markt beheersen. Je moet je voorstellen dat wanneer jij een website hebt waarin je over alle mogelijke deelmarkten in jouw werkveld honderden of duizenden artikelen aanbiedt je waarschijnlijk de grootste autoriteit op het internet bent (in jouw werkveld). Wanneer je dat voor elkaar hebt zul je de zoekmachines domineren en zeker weten dat iedereen in je doelgroep, ongeacht waar ze op zoeken in Google, vroeg of laat wel bij jou uit zal komen. Je hebt dan een gigantische fundering onder je business gebouwd...



47 / 54


Passief Groeimodel Een goede website kun je vergelijken met een gezonde boom, althans, dat vind ik... Google kijkt bij website ook veel naar hoe “natuurlijk” een website in elkaar zit, dat kun je vertalen naar hoe logisch een website in elkaar zit maar ook hoe natuurlijk deze groeit qua inhoud, reacties, mogelijkheden, inkomende links e.d. Daarom heeft het ook geen zin om via speciale tools duizenden backlinks naar je website te krijgen of om grote hoeveelheden links te kopen, dat is namelijk niet natuurlijk. Trucjes e.d. om de resultaten van je website in Google te manipuleren noemen we “Black hat SEO”, hier zul je nooit op lange termijn succes mee behalen ook al zijn er veel mensen die het daar niet mee eens zijn en me na het lezen van dit stukje tekst wel weer boos zullen mailen, maar ach, lang leve de waarheid en het “eerlijk ondernemen”. Wat is er natuurlijker dan een van de voornaamste onderdelen in onze natuur, de “boom”... Een boom groeit in verschillende richtingen en in die richtingen moet jouw website ook groeien om steeds sterker en beter te worden maar ook om stabiel te blijven. Deze 3 richtingen zijn de diepte (wortels), de breedte (dikte van de stam) en de hoogte (lengte van de stam). In het plaatje zie je hoe een boom 3 kanten tegelijk opgroeit en hoe deze 3 met elkaar in balans moeten zijn. Wanneer deze 3 niet met elkaar in balans zijn dan gaat de boom dood.

Diepte Een boom groeit in de diepte als het gaat om wortels. Wortels rijken steeds dieper, het worden er steeds meer en ze zijn de aanvoer van voedingsstoffen voor een boom. Op je website kun je dit vergelijken met de artikelen in je Kennisbank, deze zitten wat meer “weggestopt” op je website maar halen wel bezoekers uit de zoekmachines naar je website. Die artikelen rijken steeds dieper (naarmate je website sterker wordt komen de artikelen steeds hoger in Google) en leveren je constant nieuwe bezoekers aan waardoor je site “levend” blijft. Hoe meer wortels je hebt, des te groter de kans dat iemand er op eentje stuit en er niet omheen kan.



48 / 54


Breedte De breedte van een boom is de dikte van de stam, deze moet groeien aangezien de boom anders slap zou worden en misschien zelfs af zou breken. Bij je website is de breedte het aantal mogelijkheden op je website. Een website met alleen een blog is vrij “smal”, wanneer je bijvoorbeeld ook een e-booksectie, een nieuwssectie, een forum, een kennisbank en een bibliotheek en verschillende niches aanbiedt ben je al veel “breder”. Persoonlijk vind ik een website met alleen maar wat blogberichtjes ook “slap” overkomen.

Hoogte De hoogte van je boom geeft het “niveau” van je boom aan en de mate van succes, we mogen concluderen dat een hoge boom succesvol is gegroeid door de jaren heen. Vertaald naar je website is dit natuurlijk het niveau van je website. Je zult ook constant je niveau moeten blijven verhogen zodat je, naast het binnenhalen van nieuwe lezers, ook je huidige achterban blijft boeien en terug naar je website blijft krijgen. Zie het zo: alle basisinformatie en naslagwerk zit in je Kennisbank en alle informatie met meer niveau en inspiratie staat op je blog.

Kwaliteit De kwaliteit van een boom bepaalt ook de mate van haar succes. Een boom die gezonde takken, bladeren en mooi hout heeft is mooi om naar te kijken, straalt iets machtigs uit en trekt dus veel bekijks. Zo ook jouw website, design is iets anders dan kracht maar het kan nooit kwaad om je website er sterk, gezond en mooi uit te laten zien want dat waarderen je bezoekers.

Uitstraling Ik zei het net al een beetje met kracht maar uitstraling is ook belangrijk. Een boom met uitstraling komt vaak op foto’s van toeristen of in eerdere tijden op schilderijen, zelfs de treurwilgen die wel een hele “eigen” positionering hebben... Zorg ervoor dat je website niet in het dodelijk gemiddelde valt maar echt iets uistraalt. Een website moet ook een stukje “beleving” meegeven aan je bezoekers.



49 / 54


De kracht van een goede “Thuisbasis” Je zult merken dat dit boek in eerste instantie vooral over zoekmachine optimalisatie ging en vervolgens meer in is gegaan op de aspecten die ook bij een goede website horen. Dat doe ik om je een totaalbeeld te geven van hoe een goede “thuisbasis” er uitziet. Ik heb je het principe van de thuisbasis al getracht uit te leggen bij het SENSEO Principe door je te laten zien wat de kracht is van één grote, sterke website van waaruit je alles doet. Ik werk het liefst met mijn website als thuisbasis van mijn complete onderneming op het internet, vanuit internetmarketinguniversiteit.nl doe ik alles wat ik maar bedenk op het gebied van internet marketing. Anders dan andere internet ondernemers zet ik niet voor elke hersenspinsel een nieuwe website op waarvoor een ik een volledig nieuwe marketingcampagne moet opstarten. Ik gebruik altijd de volledige kracht van alles wat ik sinds mijn opstart heb opgebouwd.

Ik ben dus niet “zo goed als mijn laatste project” maar “zo goed als de som van alles wat ik neergezet heb”

Bouwen aan een “Asset” Het bouwen van een grote krachtige website kun je echt zien als het bouwen van een stukje “waarde” ofwel een “Asset”. Je moet begrijpen dat een website met enkele honderden artikelen en een goede positie in de zoekmachines, afhankelijk van het onderwerp honderden, tot duizenden, tot tienduizenden, tot zelfs honderdduizenden euro’s in hele speciale markten waard is wanneer je het zo willen verkopen... Ook al verdien je jarenlang zelf geen euro met je website, dan nog heb je (door elke dag even een blogje te plaatsen) een asset neergezet wat echt als appeltje voor de dorst kan fungeren.

Virtueel Vastgoed Je moet een website op de eerste positie in Google vergelijken met een stukje vastgoed op een Alocatie, bijvoorbeeld de Kalverstraat in Amsterdam. Op die locatie (waar je website staat) komt het gros van je doelgroep en dus is die plek veel geld waard. Je kunt dit dus echt zien als “virtueel vastgoed” Ik neem aan dat je zelf slim genoeg bent om te zien wat de voordelen van virtueel vastgoed ten opzichte van "echt" vastgoed zijn... ;)



50 / 54


Thuisbasis voor commerciele uitspattingen Vaak als ik een presentatie heb gegeven over de hele strategie die je net in dit e-book hebt gelezen dan krijg ik steevast de vraag: “ja maar hoe verdien ik hier dan geld mee?” of zelfs nog extremer: “ja mooi verhaal alleen ik wil geen website over internet marketing dus ik kan hier niks mee...” Ik begrijp daaruit dat het soms lastig is om dit hele verhaal in een praktische vorm te gieten voor je eigen business want de vraag is natuurlijk, hoe verdien je hier nu geld mee? Je moet het zo zien: 1. Doe alles uit dit boek en je hebt een dijk van een website 2. Een dijk van een website trekt gigantische hoeveelheden bezoekers 3. Die bezoekers vang je op en zet je om in resultaten (aanmeldingen, verkopen, aanvragen) Die derde stap verschilt per business... Mijn voornaamste doel is het opbouwen van een grote mailinglijst en dus vang ik namen en e-mailadressen op. Aan die mailinglijst verdien ik geld door mijn producten te promoten, seminars te geven enzovoorts. Als je alleen wilt verkopen dan kun je natuurlijk vanuit je website naar de verkooppagina van je product linken, plaats bijvoorbeeld geautomatiseerd een link onder elk blogbericht of plaats een grote banner op je website over je product. Wanneer je fysieke producten verkoopt dan kun je bijvoorbeeld naar een webwinkel toe linken of in het geval van offertes aanvraagformulieren op je website plaatsen. Zie je website echt als een thuisbasis voor commerciële uitspattingen, je bouwt constant aan je basis welke steeds groter groeit. Hierdoor zullen je commerciële actviteiten ook keer op keer meer resultaat behalen. Het is zaak om een grote achterban op te bouwen via het internet en om met deze achterban vervolgens ook een goede band op te bouwen.



51 / 54


Een grote achterban bouw je op door je website precies zo te runnen als dat je in dit boek hebt kunnen lezen. Een band met je achterban bouw je op door constant gratis waardevolle informatie te bieden, je te positioneren als autoriteit en altijd nieuwswaarde te bieden. Zorg er wel voor dat je niet constant commercieel bent maar probeer dit wat te doseren. Ik doe bijvoorbeeld eigenlijk maar eens per maand iets commercieels en voor de rest doe ik altijd alles gratis. Mensen vragen mij zelfs vaak hoe ik mijn geld verdien aangezien ik "alles gratis doe"...

Extra verdienmodellen Je kunt ook geld verdienen zonder dat je zelf een product hebt, bijvoorbeeld als affiliate van iemand anders. Je gebruikt dan jouw thuisbasis om iemand anders te promoten. In ruil voor elke verkoop die jij veroorzaak krijg je dan een commissie uitbetaald. Schrijf bijvoorbeeld af en toe eens een blogbericht over het product van iemand anders met een soort “review” en plaats daar je affiliatelink bij. Zo ben je niet extreem commercieel bezig maar verdien je toch nog geld. Je kun ook nog Adsense advertenties op je website plaatsen maar dat vind ik eigenlijk meer een noodoplossing als je zelf echt niet in staat bent om geld uit je bezoekers te halen...

Belangrijkste tip uit dit boek! Dan ben ik nu na 52 pagina's eindelijk zover dat ik je de meest krachtige tip uit die e-book ga geven: "Uiteindelijk draait alles om massa" Wanneer jij alles uit dit boek gaat toepassen op je website een daarmee je website dus tot in details optimaliseerd dan zul je tot op zekere hoogte goede resultaten gaan behalen. Wanneer je echt wilt "winnen in Google" dan zul je alles wat ik hier verteld heb in massa moeten gaan toepassen. Je gaat dan niet die paar losse pagina's op je website optmaliseren en afwachten of je eventueel ook hoger in Google komt maar je gaat aan de slag om je website constant uit te breiden en het internet te "domineren". Momenteel op het moment van schrijven heb ik zo'n 270 artikelen op mijn website staan, deze artikelen leveren mij duizenden bezoekers op via Google, die ook op vele duizenden verschillende zoektermen hebben gezocht (zoals eerder laten zien). Elke maand gebeurt dit weer en dit is dus echt een "asset". Ik heb mezelf ervan verzekerd dat ik elke dag bezoekers en aanmeldingen op mijn nieuwsbrief heb ongeacht wat ik die dag doe. Of ik nu hard aan het werk ben of 2 weken met vakantie ben, mijn website draait wel door!



52 / 54


Er zijn zoveel websites die deze technieken niet systematisch toepassen en dat geeft jou de uitgelezen kans om van al je concurrenten te winnen. Ik weet zeker dat je in elke markt, ongeacht de concurrentie mee kunt doen om de eerste plek in Google. Besef je goed dat je met deze kennis nu iets heel waardevols bezit, zowel voor het toepassen op je eigen site als om te gebruiken als "adviseur" naar andere websites want ook daar kun je jouw dagelijkse kost mee verdienen. De meeste bedrijven zien hun website niet als marketingkanaal maar simpelweg als digitaal visitekaartje. Veelal heeft zo'n website geen enkele vorm van toegevoegde waarde op het bedrijf maar bestaat de site puur en alleen zodat er naar verwezen kan worden voor tarieven e.d. Zie het andersom, jouw business IS jouw website, alles wat er voorkomt uit je website vang je op in de "backoffice" van je business. Ik weet ook dat er veel mensen die dit boek lezen nu denken: "het meeste wist ik al", ik krijg die reacties dagelijks in mijn mailbox of op mijn site en ik moet er altijd van glimlachen. Zoveel mensen beweren dat ze dit allemaal weten maar ik zie nooit eens iemand die het echt toepast en er het internet mee domineert... en daar zit het verschil! De balans tussen Kennis en Actie! Je weet werkelijk waar nu alles wat je moet weten om succesvol te worden met je website op het internet, natuurlijk zijn er nog duizenden extra pagina's te lezen over andere details die de zoekresultaten beïnvloeden en komen er elke dag tientallen artikelen op het internet bij met nieuwe inzichten en trends waar je op kunt letten. Persoonlijk ben ik daar niet zo mee bezig, natuurlijk wil je kijken naar de toekomst maar vergeet vooral het heden niet! De tips in dit boek werken vandaag de dag uitstekend en zullen ook de komende jaren blijven werken omdat de basis van al deze technieken ligt in "kwaliteit". Natuurlijk blijft Google ontwikkelen alleen in de stijl van Google zul je altijd blijven scoren wanneer jij je focust op kwaliteit bieden aan je bezoekers. Des te meer kwaliteit, des te hoger je zult komen en ook zult blijven. Google's motto is "Don't be Evil" en dat lijkt me een perfecte afsluiter voor dit boek, doe dingen op de juiste manier en je zult er op de lange termijn veel profijt van hebben. Wanneer je met trucjes bezig gaat om de zoekresultaten te beïnvloeden zul je altijd op de lange termijn verliezen. Nog even een afsluitenden noot op de volgende pagina:



53 / 54


Ik wil je hartelijk bedanken voor het lezen van mijn boek, goed dat je helemaal tot hier gelezen hebt en ik hoop dat je deze kennis om gaat zetten in actie. Ik vind het ook leuk als je mij resultaten gaat sturen van wat je in de zoekmachines hebt bereikt trouwens, aarzel niet om me even te mailen, ook als je vragen hebt! Go get 'em!

Samenwerken met mij? Vond je de materie uit dit boek interessant en wil je graag aan de slag met een website die al deze eigenschappen bevat en zodoende dus hoog in de zoekmachines zal komen? Wil je daarbij ook graag leren hoe je die vele bezoekers op je website omzet naar resultaten zoals verkopen van je product, aanmeldingen op je nieuwsbrief, bezoekers op je evenement enzovoorts? Dan raad ik je aan om eens te kijken naar mijn Winstmodel Programma. Dit is de meest complete totaaloplossing voor internetondernemers die er te vinden is. Het Winstmodel programma is een combinatie van techniek (complete website), marketing (cursus) en coaching (persoonlijke begeleiding... Kijk voor meer informatie op: http://www.Winstmodel.nl



54 / 54

Tip: Print dit e-book uit voor optimaal resultaat!

Recommend Documents

tussenkopje