NATIONALE BANK .
VAN BELGIË
TIJDSCHRIFT voor Inlichting en Documentatie
DIENST Verschijnt maandelijks
voor
Economische Studiën
XIVe Jaar, IIe Band, Nr 4
October ig3g
Dit tijdschrift wordt als objectieve documentatie uitgegeven. De artikels geven de opvatting van de schrijvers weer, onafhankelijk van de meening der Bank.
INHOUD : Economische toestand van België (September 1939). — Economische wetgeving. — Statistieken.
ECONOMISCHE TOESTAND VAN BELGIË (September 1939)
I. — ALGEMEEN OVERZICHT. De vertraging waarmede sommige statistieken verschijnen, maakt het voorshands niet mogelijk zich een juist denkbeeld te vormen omtrent den terugslag van het begin der vijandelijkheden op den economischen toestand. In de terugplooiïng van de economie, die steeds met dergelijke- gebeurtenissen samengaat, schijnt tot dusver geen verbetering te zijn gekomen. De monetaire evolutie , heeft een kalm verloop, te midden der moeilijkheden bij de voorziening met industrieele grondstoffen. De, wisselkoersen schijnen slechts weinig onderhevig aan den loop van pond en Franschen franc. In haar geheel genomen, worden kapitaalbewegingen op de markt weinig of niet aangevoeld en de lichte schokken in de vraag naar buitenlandsche valuta, vinden hun oorsprong in de commercieele navraag. De 'uitzetting van den biljettenomloop kwam tot stilstand in de tweede helft van September. De binnenlandsche credietbehoeften zijn dus vooral toegenonien tengevolge van de vrees veroorzaakt door de internationale spanning en door het begin der vijandelijkheden. De ontspanning in de credietsituatie had haar weer-. slag op den rentestand van de geldmarkt, die, ook al bleef hij boven het officieele peil, omstreeks medio October aan het dalen is gegaan. Ter beurze kwam de speculatieve beweging der eerste oorlogsjaren spoedig tot staan.. De. inter-
.
nationale toestand bracht terughoudendheid der koppers; ze .veroorzaakte eveneens wijzigingen in de onderlinge koersverhoudingen, naar gelang van de vooruitzichten tijdens het conflict : deze van de beschutte nijverheden zijn gedaald, terwijl deze van de niet beschutte op de vroegere niveau's zijn gebleyen. De obligatiemarkt had eveneens sterk te lijden onder de heerschende onzekerheid. Het indexcijfer der groothandelsprijzen is, van Augustus op September, met 18,9 pet. gestegen. Deze hausse is vrijwel algeheel het gevolg van de prijsstijging van producten die uit het buitenland worden betrokken, zij is, naar verhouding, sterker dan in Engeland, Zwitserland en •Nederland. Ongetwijfeld is dit gebrek aan overeenstemming, in zekeren zin, meer schijn dan werkelijkheid : om vergelijkbaar te zijn, zouden de indexcijfers moeten opgemaakt wdrden na-et dezelfde producten en zouden de prijsopnamen denzeilden dag moeten plaats hebben; het laatste: punt vooral is van groote beteekenis in tijden van snelle' prijsontwikkeling. Wat de keuze der producten betreft, steunt .het Belgisch cijfer, naar men weet, in hoofdzaak op grondstoffen; dit verklaart zijn uitei= ste gevoeligheid. Het laat nochtans geen twijfel, -.dat de prijzen strenger worden bewaakt in sommige landen, en met name in Engeland, dan in België. , Medio-September, had het indexcijfer nog niet gereageerd op de nieuwe omstandigheden. De meeste
$25 —
basisartikelen zijn, de seizoensschommelingen daargelaten, weinig of niet in prijs gestegen. De reëele verhooging van de kosten van levensonderhoud blijft dus binnen gematigde grenzen. Ten aanzien van de beteekenis van dezen factor voor de algemeene economische evolutie en de openbare financiën in het bijzonder, moet de vereischte aandacht worden geschonken aan het verwijderen der oorzaken van prijsstijging die latent op de markt aanwezig zijn : verhooging der voedingswaren, voorzieningsmoeilijkheden, gebrek aan voorraden in bepaalde sectoren. De economische bedrijvigheid van het land moet worden voortgezet met een personeelsterkte, die met 15 á 20 pet. is ingekort, tengevolge van de mobilisatie. De ontwrichting van het bedrijfsleven in verband met de gebeurtenissen, was nochtans aanleiding tot een verhooging der werkloosheid, daar de vereischte tijd voor de overplaatsing noodzakelijk lang is. Sedert einde September is een duidelijke tendens aanwezig tot resorbeering van deze uitzonderlijke werkloosheid. Wat de toestand van de industrie betreft, deze wordt beheerscht door de noodzakelijkheid van een voldoende grondstoffenvoorziening langs de zee en van een verhoogde steenkolenextractie. Onze steenkolenmijnen beschikken thans inderdaad over zeer groote buitenlandsche afzetgebieden, terwijl de eigen behoeften niet mogen verwaarloosd worden. De continuïteit van onze invoeren zal zelfs afhangen van onze mogelijkheid om steenkolen als tegenwaarde te leveren. De demobilisatie van de geschoolde mijnwerkers en de aanwerving van Belgische werklieden ter vervanging van de Poolsche, die in Frankrijk werden gemobiliseerd, zijn een van de hoofdbeslommeringen van de markt. Naar het wil voorkomen, is een voldoende — althans voor een gemiddeld productievolume — ertsvoorziening in de ijzer- en staalindustrie verzekerd dank zij de met Frankrijk getroffen regelingen. De toestand is minder verzekerd voor de andere metalen. Voor de chemische industrieën en de meststoffen is een goede pyrietvoorziening onontbeerlijk; deze is thans nog niet door speciale commercieele regelingen verzekerd, maar er mag gehoopt worden. In haar geheel genomen; neemt de mechanische constructie uitbreiding. In het glasbedrijf is de afzet moeilijk. In de textielindustrieën kwamen in het begin van September vele bestellingen binnen, maar aan het einde der maand verminderde de vraag. Het bedrijvigheidstempo is eerder toegenomen in de spinnerij en weverij, terwijl in de wolbereiding een onzekere activiteit heerscht. De vlasindustrie heeft veel steun ondervonden van de gebeurtenissen. In tal van middelgroote of kleine bedrijven heerscht nog groote verwarring wegens de groote schommelingen in de vraag van talrijke eindproducten.
Op den weg van de uitwerking van een financieele economische politiek ten einde de oorlogseconomie te steunen, worden tallooze moeilijkheden ontmoet. De vraagstukken die, sedert het uitbreken der vijandelijkheden, de meeste aandacht hebben geëischt, zijn. deze betreffende de voorraadvorming, de richting van de landbouwpolitiek en de organisatie der invoeren. Wat betreft de voorraadvorming, werden maatregelen getroffen (1) voor de grondstoffen- en levensmiddelenvoorziening van het land, door het vormen — in samenwerking met handel en industrie — van controleerbare voorraden van eerste noodwendigheid (2). Deze actie is uiterst delicaat en haar soms niet te voorziene gevolgen geven aanleiding tot veel betwisting. Typisch, in dit opzicht, is het voorbeeld van de wolindustrie. De wolreserves, die per 15 September, ca. 29 millioen kg. gekamde of gewasschen wol bedroegen, t.t.z. een hoeveelheid welke nagenoeg overeenstemt met de behoeften voor een vol jaar arbeid, worden algeheel in het land gehouden. Aldus eischend, dat deze reserves in het land blijven, belet de regeering den uitvoerhandel te voldoen aan een thans buitengewoon sterke navraag, van de zijde der neutrale landen. In de betrokken kringen zijn sommigen van oordeel, dat deze maatregel de financieele toestand van de importeurs bemoeilijkt, die zoodoende niet meer in staat zijn de vaak in het buitenland bekomen eredieten terug te betalen, credieten die in verschillende gevallen werden opgezegd wegens den toestand die als gevolg van den oorlog is ontstaan. Daarenboven, zou de voorziening met nieuwe grondstoffen bemoeilijkt zijn, wat zou bijdragen tot stijging der werkloosheid in de wolwasscherijen en -kamerijen. Tenslotte, zouden de wolspinners staan voor buitengewone risico's wegens niet-levering van vrijwillige verkochte partijen, enz. Wat den landbouw betreft, doet de regeering al het mogelijke om inzake bodemproducten de afhankelijkheid van het land t.o.v. het buitenland te verminderen (3). De voornaamste maatregel in dezen zin betreft de herverdeeling der teelten ten einde het land aan te passen aan de economische noodwendigheden als gevolg van den oorlog (4). (1) Cf. September-aflevering 1939, blz. 231. (2) Koninklijk besluit van 22 September 1939 waarbij aan den Minister van Economische Zaken en Middenstand en aan den Minister van Ravitailleering macht wordt verleend, om, elk wat hem betreft, over te gaan tot de telling van de voorraden van alle waren en het gebruik ervan te reglementeeren (Staatsblad, 23 September 1939). Koninklijk besluit van 26 September 1939 houdende bepaling van de hoeveelheden petroleum-, leisteen-, ligniet- en ander gelijksoortige mineraaloliën bestemd om voor het verbruik te worden geleverd (Staatsblad, Ko September 1939). Ministerieel besluit van 2 October 1939 betreffende de telling der voorraden van sommige waren (Staatsblad, 2-3 October 1939). Ministerieel besluit van 4 October 1939 tot inrichting van de telling der voorraden van caoutchouc en van banden van caoutchouc (Staatsblad. 6 October 1939). (3) Ministerieel besluit van 21 September 1939 waarbij de producten aangeduid worden die aan den omloop niet mogen onttrokken worden (Staatsblad, 23 September 1939). Wetsbesluit op de bereiding van tarwemeel (Staatsblad, 24 September 1939). Wetsbesluit van 23 September 1939 tot reglementeering van het g ebruik en den verkoop van inlandsche tarwe (Staatsblad, 24 Sept ember 193 9). (4) Koninklijk besluit van 23 September 1939 betreffende de uitbreiding van, sommige teelten (Staatsblad, 28 September 1939).
— 326 —
Te dien heide, heeft de regeering als haar meening laten kennen, dat zij zou bevel geven de teelt van tarwe. rogge, suikerbieten en aardappelen uit te breiden, dermate, dat de tarweverbouw in de helft van de levensbehoeften van het land zou kunnen voorzien. De uitvaardiging van het koninklijk besluit houdende invoering van deze maatregelen, stuitte onmiddellijk op tegenstanders zoowel van het principe der verplichting van het verhoogingspercentage der teelten, als van de economische gronden van de maatregelen. Tot dusver werd de toepassing van dit besluit verdaagd. Ongetwijfeld zal het belangrijke wijzigingen ondergaan en zal opnieuw de kwestie onder oogen worden genomen van het evenwicht tusschen de verschillende onderdeelen der veehouderij en de graanteelten, alsmede van de invoermogelijkheden van tarwe resp. bevroren vleesch. De organisatie van onze invoeren is natuurlijk een der grondproblemen. De oprichting van de V. 0. Z. 0. (Anzevrig, Vereeniging voor Onderlinge Zeeverzekeringen tegen Oorlogsrisico) was noodzakelijk, daar waar de private assuradeuren in gebreke bleven. Tal van moeilijkheden zijn evenwel nog niet uit den weg geruimd. Ze zijn in hoofdzaak tweeërlei. De eerste houden direct verband met de controlemaatregelen der oorlogvoerenden en de tweede met sommige polisvoorwaarden van de V. 0. Z. 0.
Daar de eerste moeilijkheden van politieken aard zijn, kunnen zij noch door de importeurs noch door hun assuradeuren, noch door de bankiers worden opgelost; alleen een politieke actie kan volledig doeltreffend zijn. Sommige dezer moeilijkheden, als bv. deze welke bestaat in het verplicht maken van cognossementen op naam, kunnen worden weggeruimd. Stellig volgt daaruit een moeilijkheid voor de overdracht der documenten aan de bankiers der importeurs. Maar deze bezwaren zijn niet onoverwinbaar, daar de cognossementen op naam overdraagbaar zijn, overeenkomstig de beschikkingen van het burgerlijk wetboek. Daar deze wijze van overdragen meer moeilijkheden en kosten met zich brengt, en zelfs in vele gevallen practisch niet te verwezenlijken is, werden voorstellen gedaan om de wetteksten aan de moeilijkheden van het oogenblik aan te passen. Het ware wenschelijk, dat deze zoo vlug mogelijk ingevoerd werden. Van de moeilijkheden in verband met de polisvoorwaarden van de V. 0. Z. 0., zijn met name te vermelden de uitsluiting van de risico's tengevolge van de afleiding van de zeereis en vrij lange betalingstermijnen voor de verzekeringsvergoedingen. Ook voor deze kwestie blijkt een snelle oplossing mogelijk te zijn.
II. — FINANCIEELE MARKTEN. DE WISSELMARKT.
In de eerste drie weken van de maand, werden nog goudtoevloeiingen waargenomen, zij het in verminderden omvang. De dollar kwam daarmee dichter bij het goudpunt van uitvoer te liggen en de laatste weekstaat van de Bank wijst op een lichte vermindering van de metaalreserves. Van de eene maand op de andere, is de voorraad aan goud, buitenlandsche valuta en goudwaarden, per saldo, met fr 76 millioen toegenomen. Hierbij is aan te teekenen, dat het goudpunt van uitvoer van den dollar functie is van de goudverschepingskosten naar New-York. Wanneer zich derhalve een stijging voordoet in de vrachten en de assur antiepremiën, wegens de buitengewone vervoerrisico's, stijgt natuurlijk ook de kostende prijs van den dollar. Sedert het begin van de vijandelijkheden, heeft hij op zeker oogenblik bg 6,35 bereikt en vertoonde een neiging om zich tusschen bg 6,10 en bg 6,15 te handhaven naar gelang van de nationaliteit van de vervoerende schepen. Het is duidelijk, dat, waar deze kosten van dag tot dag verschillen, het gouduitvoerpunt van de Amerikaansche valuta onder of boven genoemde niveau's kan liggen.
Naar men weet, werd in Groot-Brittannië en Frankrijk, sedert begin September, een wisselcontr6le ingesteld. Te Londen bleef de goudprijs tijdens de geheele maand op 168 sh. bepaald, en de dollarkoers tusschen 4,02 en 4,06. Het pond sterling, dat te Brussel tegen bg 24,80 was genoteerd, viel beneden bg 24 vanaf 4 September; den 15" brokkelde de koers nog tot bg 21,40 af. Maar naderhand kwam vlug herstel, en geleidelijk steeg de koers tot bg 23,88 per 29 Septem; ber. De Fransche franc volgde een zelfde verloop : inzakking en herstel in sympathie met het pond sterling. Tot tweemaal toe, kon hij niet worden genoteerd wegens voorbijgaande transfer-moeilijkheden. Aan het einde van de maand, liggen gulden en Zwitsersche franc, na vrij groote schommelingen, op een peil, dat een weinig hooger is als dit van het begin der maand. Onderstaande tabel geeft een beeld van den loop deze valuta's van 1 tot 29 September 1939 :
Dollar Pond aterling Fransche franc Gulden Zwitsersche frank
327 —
Noteering per 1° Sept.
Noteering per
5,8525 24,80 13,70 314,133,-
5,93S75 23,88 13,54 316,20 134,25
29 Se pt.
ILaogste 1
Laagete
teeschen beide data
5,9250 23,80 13,52 316,25 134,15
5,8350 21,40 12,19 309,130,75
Dispariteitsindexc'jfers vid goudprijs
Londen
Brussel
opgeld, driemaandsdollars fr 0,325 á fr 0,40. Voor dezelfde tijdvakken, werd het pond, na een disagio van resp. fr 0,20 á fr 0,90, ongeveer tegen den contantkoers verhandeld. De Fransche franc is eveneens dichter bij den contantkoers gaan liggen.
10
0/
0
Agio en disagio van de voornaamste deviezen op termijn genoteerd
-
-
2
p(Jt. per jaar van den. contantkoers).
a
Parijs
Londen
New York
Amsterdam
l
-
3
3
1 mnd 3 mnd 1 mnd 3 mnd 1 mnd 3 mnd 1 mnd 3 mnd
-
4•
4
Juli maandgem. +1,05 +1,19 +0,62 +0,73 +1,17 +1,31 +2,65 +2,61 -1,39 --1,10 -0,29 -0,16 *0,35 +0,42 +1,09 +1,46 Augustus » September » -1.54 -1,77 -0,84 pari +0,58 +0,19 +0,35 +4,52
-
5 8
14
2
Augustus
28
5
22
:8
25
- +5,16 +1,44 18 September .. -2,76 -6,60 - +0,72 +0,24 +3,- +3,72 .. pari -0,24 25 » pari pari +2,04 +4,36 2 October .. -0,48 -0,16 -1,32 pari 9 » • • +0,40 +0,16-1,80 -0,60 +1,58 +1,-- 3,96+5,36 •
- 5 29
• September
Indexcijfers van de wisselkoersen in Augustus en September rg39
(1) Het dagelijksch dispariteitsindexcijfer van den goudprijs te Londen en te Brussel wordt berekend met behulp van onderstaande formule : Sterlingprijs v.n één kg. fijn gond te Londen x Pondenkoers te Brussel fr. 33.193,50
/
0 0
100
New-York
/o
100
98
98
De reichsmark, die in het begin van de maand bg 240 noteerde, viel zonder overgang tot bg 210 op 7 September. Dit devies bleef op dit peil tijdens de daaropvolgende twee dagen. Naderhand schommelde het tusschen bg 232 en bg 238,50. De Italiaansche lira liep terug van bg 30,67485 tot bg 29,8954. De Scandinavische kronen hadden een uiteenloopende ontwikkeling. De wisselkoers op Stockholm schommelde tusschen bg 138,25 en bg 141,50 en ligt aan het einde van de maand op hetzelfde niveau als aan het begin. Na tot tweemaal toe tot bg 131 te zijn ingezakt, kwam de Noorweegsche kroon opnieuw op een koers van omstreeks bg 135. De wisselkoers op Kopenhagen liep - terug van bg 130 tot bg 110; naderhand herstelde hij zich tot bg 116, en bleef tenslotte omstreeks bg 115. De Canadeesche dollar vertoonde belangrijke schommelingen. Op 4 en 5 September werd hij niet genoteerd; den volgenden dag liep hij terug van bg 5,65 tot bg 5,35, naderhand kwam hij op bg 5,70, later nog brokkelde hij geleidelijk af tot bg 4,76 om zich tenslotte trapsgewijze tot bg 5,35 te herstellen. Ook in dit land werd de wisselcontróle ingesteld. Van de zloty, die den 5n der maand op bg 105 was genoteerd, werd sindsdien geen koers meer opgemaakt. De wisselkoers op Lissabon schommelde tusschen bg 21 en
0
Contantwisselkoers
Amsterdam g6 94
96 Londen
94
•••••• ......... . Parijs
92
92
90
90
88
88
86
86
.84
84
8a
82
8o
80
78
76
76
74
74
72
72 0/
0/0
lo
Termijnwisselkoers (3 maander)
+
4-
I Amsterda m
.o Part i e
bg 23.
Londen
Verhandeli/ngen op termijn. -.7
Na een onderbreking in verband met den internationalen toestand, heeft de termijnmarkt, in de tweede helft van de maand, opnieuw haar gewoon uitzicht gekregen. Eénmaandsdollars deden ca. fr 0,10 -
-
:6 .21
Augustus
5.
...
_ .25 .
September
De indexcijfers van den contantwisselkoers worden op wIllekenrage basis berekend. De indexcijfers der termijnwisselkoersen op -drie maanden worden berekend in procenten van den contantwisselkoers.
328
-
snel tot op 1,375 pet. teruggeloopen, cijfer waarop ze tot aan het einde van de maand is blijven liggen. Het particulier disconto voor handelspapier is, daarentegen, in de eerste dagen van September, geklommen tot 3,25 pCt. en is sindsdien maar luttel meer achteruitgeloopen. Trouwens, op deze markt zijn de transacties beperkt. Ca//-geld was, met den dag, ruimer voorhanden, doch laat zich blijkbaar niet graag beleggen zelfs niet kortloopend. Wekelijksche inschrijvingen van Schatkistpapier gingen tegen stijgende rente : 2,5 pet. aan het begin der maand, 2,62 pet. bij de aanbesteding van 29 September. Kortom, de houding van de' markt wordt bij voortduring bepaald door buitengewoon groote liquiditeitszorg. Het oppotten der biljetten is daarvan het meest opvallende teeken. In dit opzicht is het niet ondienstig op te merken, dat, op één jaar afstand, de verhooging van de fiduciaire circulatie, in verband met den internationalen politieken toestand, zich geuit heeft in nagenoeg analoge wijzigingen aan de samenstelling dezer circulatie. Zoo men voortgaat op de volgende tabel, die nauwkeurig de waardeverdeeling aangeeft van de verschillende coupures der gezamenlijke fiduciaire circulatie, aan het begin der maanden Augustus, September en October van de jaren 1938 en 1939, dan constateert men, dat, in evenredigheid, de coupures van fr 10.000 het in beteekenis van deze van fr 500 en vooral van fr 100 hebben gewonnen. In 1939, is, evenwel, van 1 September tot 1 October, de betrekkelijke beteekenis der coupures van fr 10.000 eenigszins gedaald. Dooreengenomen; vertoont, niettemin, de aangroei der fiduciaire circulatie weinig of geen verschil naar het biljettentype, wat toelaat te zeggen, dat de thesaurisatie algemeen is en evengoed bestaat bij de ondernemingen met ruime kasmiddelen, als bij de meest bescheiden klassen der bevolking.
'GELD- EN KAPITAALMARKT.
De gelijkenis in de tendenties die op de geldmarkt heerschten tijdens de internationale 'politieke crisis van September 1938 en op den vooravond van de Septembergebeurtenissen van 1939, heeft zich in den loop van October bevestigd, met dit verschil nochtans, dat, in i93 8, spo- edig ontspanning intrad, omkeer die zich, om verstaanbare redenen, in den loop der jongste weken niet heeft kunnen voordoen. Den 711 September, bereikte de fiduciaire circulatie haar maximum, het hoogste dat in den loop der monetaire geschiedenis van België ooit werd geboekt. Ze is gestegen tot fr 27.436 millioen, t.t.z. een toeneming van fr 1.938 millioen t.o.v. het vroegere hoogtepunt van fr 25.498 millioen (29 September 1938). Tegelijkertijd, zagen de banken haar deposito's terugloopen en haar kasgelden slinken, terwijl het beroep op het, crediet bij de Circulatiebank eenigszins toenam. Op 7 September, beliep de binnenlandsche portefeuille fr. 2.306 millioen tegen fr 885 millioen op 3 Augustus, terwijl tusschen dezelfde data de beleeningen op Belgische overheidsfondsen van fr 267 millioen tot fr 1.451 millioen waren gestegen. Rekening gehouden met de variaties in de portefeuille der publieke fondsen welke de Bank onder zich houdt, vertegenwoordigde, 1 September, het bedrag aan binnenlandsch crediet, door haar, onder een of anderen vorm, verstrekt, fr 2.949 millioen méér dan aan het begin van Augustus. In weerwil van de voortdurende onveiligheid, is er toch,' aan het begin van. September, lichte ontspanning gekomen. Waar de binnenlandsche portefeuille, die 28 September, voor fr 463,5 millioen Schatkistcertificaten bevatte, met slechts 100 millioen ongeveer is teruggegaan, zijn daarentegen de beleeningen op publieke fondsen met fr 594 millioen teruggeloopen. Van 7 September tot 28 dito, is het binnenlandsch crediet door de Circulatiebank verleend, Met fr 604 millioen geslonken. Deze ontspanning heeft zich voor een groot deel weerspiegeld in de fiduciaire circulatie die, aan het einde van September, met fr 430 millioen was gekrompen t.o.v. het cijfer dat zij op den eersten weekstaat van deze maand had bereikt. In de rekening-courantsaldi waren sedert laatstgenoemden datum geen noemenswaarde wijzigingen, zoodat het geheel der terstond opeischbare verbintenissen zoo ongeveer de' variaties van de fiduciaire circulatie heeft gevolgd. Het verschil tusschen de beweging der terstond opeischbare verbintenissen en deze van het binnenlandsch crediet van de Nationale Bank, ligt aan de goudbewegingen, die, tot aan het einde der maand' September, zich in een voor de Circulatiebank' gunstigen zin hebben ontwikkeld. De call-geldnoteering i's, 'aan het begin van September, tijdelijk tot 1,5 pet, gestegen, doch is vrij
'
Verdeeling der fiduciaire circulatie (Nationale Bank en Schatkist) naar het type der coupures, volgens het werkelijk circuleerende bedrag op verschillende pet.). data Coupures voor rekening van de Bank
DATA
1 0 Augustu 1938... 1 0 September 1938 .
1° October 1938
...
le Augustus 1939 . D September 1939 . 10 October 1939 ...
Coupures voor rekening van de Schatkist
fr. 10 000
fr. 1.000
fr. 500
fr. 100
8,4 9,0 11,9
46,2 46,0 46,5
14,1 14,1 13,1
28,7 28,4 26,3
2,3 2,2 1,9
0,1 0,1 0,1
0,2 0,2 0,2
8,9 12,1
46,1 45,9 46,6
14,9 14,1 14,3
27,8 25,9 25,5
2,0 1,8 1,7
0,1 -
0,2 0,2 0,2
11,7
fr. 50 1 fr. 20 1 fr. 5
De ernstige bezwaren die, in geval van duur, uit een zulk verschijnsel, voor de adequate werking van de geld- en de kapitaalmarkt zouden kunnen voort-
__ 899
maand op de andere, is het indexcijfer der noteeringen van Staatsfondsen met meer dan 12 pot. gedaald. Aan het begin van October, was de kapitalisatievoet van de 4 pa. geUnificeerde, 5,5 pCt. tegen 4,6 pet, aan het begin van de maanden Augustus en September. De kapitalisatievoet van de andere vastrendeerende waarden is er eveneens op vooruitgegaan en wel ongeveer even zooveel als de Staatsfondsen, zooals trouwens uit voorgaande tabel moge blijken. Deze stijging van den algemeenen rentestandaard draagt een internationaal karakter, en werd dus ook op alle markten, zelfs deze van New-York, waargenomen. Het gemiddeld rendement van de Amerikaansche Schatkistbons met meer dan twaalf jaar looptijd, dat tot aan de maand Juni aan het dalen was - toen 2,14 pCt. - is medio September opnieuw tot 2,55 pa. gestegen. In Nederland, was de hausse reeds vroeger ingetreden, doch is in den loop van deze jongste maanden scherper geworden, bij zooverre, dat het gemiddeld rendement van een reeks type-obligaties 4,25 pCt. was medio September, tegen 3,52 pet. in Juni en 3,20 pet aan het einde van 1938. In Frankrijk, geven de 4 pCt. « Rentes » 1918 en de 4 1/2 pat. « Rentes » 1932, gemiddeld 6,2 pCt. omstreeks medio September, tegen 5,36 pCt. in Augustus en 5,13 pet aan het einde van Mei. Ook in Groot-Brittannië vertoonen sedert Juni de rendementen een stijgende lijn ten bewijze de volgende noteeringen op diverse data
vloeien, dienen hier even onderlijnd te worden. Waar het oppotten der betaalmiddelen den kringloop der monetaire circulatie verhindert, hindert het mede den terugkeer der biljetten naar de banken. De kasgelden der banken zijn met zooveel verminderd en bijgevolg ook haar credietpotentiaal. Daar feitelijk deze kasgelden slechts een fractie van de gezamenlijke activa van de banken vertegenwoordigen, en, de bezorgdheid om de liquiditeit der verbintenissen eischt, dat er tusschen deze gelden en deze diverse activa een zekere evenredigheid blijve bestaan, zal men allicht begrijpen, dat, per slot van rekening, het uitwerksel op het credietpotentiaal van de banken, heel wat grooter moet zijn dan de inkrimping van de kasgelden der banken, of nog dan de uitzetting der fiduciaire circulatie. Dergelijke conjunctuur, zoo ze zich handhaaft, kan niet anders dan schadelijk zijn voor een ordelijke oplossing van de financieringsproblemen in 't algemeen en van het vraagstuk der openbare financiën in 't bijzonder. De oplossing van dit laatste probleem impliceert beroep op de leening en, op haar beurt, wil deze laatste een zekere ruimte op de markt en bijgevolg ook, onder, de huidige omstandigheden, een zeer sterke liquiditeit bij de banken. De Circulatiebank heeft natuurlijk de handen vrij om de momenteele tekorten van de markt aan te vullen derwijze, dat, in het hooger belang van het land, de credietbehoeften bevredigd kunnen worden en zij heeft dan ook, binnen de perken van haar statuten, van deze vrijheid gebruik gemaakt waar het pas gaf. Tegen de fundamenteele tendenties van de markt, heeft ze zich evenwel niet te verzetten. Men begrijpt dan ook, dat, gezien de reeds weinig, gunstige invloeden welke deze laatste te verduren heeft, de gevolgen van deze thesaurisatie niet steeds ongestraft kunnen worden voorbijgezien.
Koersen en rendem. aan het begin der maand Juli
2 Y2 pCt. Console 3 1/2 pCt. War Loan
Koersen en gemiddelde rendementen (1) van enkele obligatietypen op de markt te Brussel.
3 pCt. Funding
Koersen en rendem. aan het begin der maand Juli 4 pCt. GeOnificeerde 4 pCt. Koloniale 4 pet. Provinciën, steden en gemeenten 4 1/2 pCt. Nijverheids- en handelsondernemingen. Obligatiën van vennootschappen diverse typen
Augustus September October
84,00
86,15 4,64
85,80 4,66
72,50
4,76
81,50
84,50
82,00
4,91
4,73
4,88
69,50 5,75
82,25
83,06
79,29
70,62
4,86
4,82
5,04
5,66
88,66
88,19
85,10
72,75
5,08
5,10
5,29
6,18
91,15
90,72
5,01 5,04
88,71
p- 5,16
5,52
78,78 " r."5,841
(1) Rendement alleen op grond van den koers. De koersen der obligatiën van vennootschappen (diverse typen) vertegenwoordigen de gemiddelde beurswaarde.
De noteeringen van de vastrendeerende fondsen, en meer in 't bijzonder de Staatsfonden, hebben deze conjunctuur duidelijk aangetoond. Van de eene
Augustus September
68 1/2
67 1/2
65 1/2
3.13.0
£ 3 14.1
£ 3.16 4
95 1/4 £ 3 13.6 93 3/4 £ 3 7.0
October 02 1/16 £ 4. 0.8
93 5/8
91 3/8
88 3/4
£ 3 14 9
£ 3 16 8
£ 3.19.1
92 1/2
91 1/2
87 3/4
£ 3. 8.8
£ 3.10.0
£ 3 14.3
In Zwitserland, ten slotte, is het gemiddeld rendement van twaalf Bondsleeningen' en van de Bondspoorleeningen, gestegen van 3,6 pCt in Juli tot 4,33 pCt. medio September. Deze enkele gegevens toonen aan, dat de hausse op den rentestand van langloopend geld in België, in den loop der jongste weken, ten minste kan vergeleken worden met deze op andere markten en, dat t.o.v. deze laatste die stand vrij hoog blijft. Bij koninklijk besluit van 14 September 1939, werd de Minister geautoriseerd over te gaan tot de geleidelijke vereffening van de dotatie groot één milliard frank destijds toegekend aan het Fonds tot Regularisatie van de Rentenmarkt opgericht bij koninklijk besluit van 11 Mei 1935, lir 166. De goede-afloop-garantie gegeven door den Staat aan het crediet voor outilleering aan de ambtslieden - garantie die fr 15 millioen bedroeg in 1929, en achtereenvolgens verhoogd werd tot 35 en tot 50 mil-
330
In omloop zijnde Schatkistcertificaten en Schatkistbons geplaatst bij inschrijving. teenng- en Waarborginstituut
7 August. 14 — . 21 –. . 28 — . 4 Sept. . 11 — . 18 — . 25 — .
H§H§ H H§§áH§
1939
Hen.iinc°11-
staat
DATUM
§§§§§§ §§
Tien bij wet van 10 Augustus 1933 en het koninklijk besluit van 19 October 1934 — werd op fr 75 millioen gebracht, bij koninklijk besluit van 2 September 1939. In het verslag aan den Koning, dat bedoeld besluit voorafging, wordt gezegd, dat de moderniseering van 's lands ambachtsoutilleering gezwind wordt doorgedreven en wel derwijze dat het plafond der garantie vastgesteld bij koninklijk besluit van 19 October 1934, bereikt werd. Gezien de onberispelijke werking van dit soort crediet en de aanzienlijke reserves waarover de federale afdeelingen beschikken, werd tot dusver op de garantie van den Staat nooit beroep gedaan. De algemeene inzinking van de gezamenlijke nietvastrendeerende fondsen, is tijdens de maand September, nog blijven voortduren. Van de eene maand op de andere, bedraagt, naar het indice, de teruggang ca. 6 pet. Maken hieraan uitzondering : de mijnwaarden (+14,7 pet.), de textielwaarden (+7,1 pet.) en ten slotte de koloniale (+ 15,5 pet.). Zijn daarentegen gevoelig gedaald : glas- en spiegelglasfabrieken (— 13,3 pet.), metaalwaarden (— 12,4 pet.), de gasen electriciteitsmaatschappijen alsmede de financieele maatschappijen voor tramwegen en electriciteit (— 20 pet. ongeveer).
Totaal
— — — — — — — —
500.000.000 500.000.000 500 000.000 500.000.000 500.000 000 500 000 000 500.000 000 500.000.000
Geldmarkt Officieel diaconto van de Nationale Bank
010
0 o
5
5
4
4
ii,■■•■■•""Le
ti■ll 2
2
Fb1 A kl JoJIA SONDJFM A 0
ig3g
(Maandgemiddelden, in millioenen franken.) T. o. v. Sept. 1938
1 94 0
Maandgemiddelden van het particulier disconto voor handelsaccepten, van de cal lgeld noteert ngen en het agio op driemaandsponden
0/ 0
0
ACTIVA.
Goudvoorraad Buitenlandsche deviezen en goudwaarden Binnenlandsche wissels Beleeningen op Belgische overheidsfondsen
352 A279 A- 1.064 ♦ 600
2.598 ---213 842 + 675 +
3.138
-1- 4.505
9 -477 486 + 2.652
-52 -137 -189 + 4.316
+
5
Particulier disconto ,.• . l '\ 1 Agio 'i op het pond (3 mnd.) •
+ 4
PASSIVA.
Bankbiljetten in omloop Rekening-courantsaldi : Schatkist
Diversen Totaal Onmiddellijk opvraagbare verbintenissen
Schatkistbons van de Kolonie (1).
DATUM
i Belgisch Congo I Ruanda-Urundil
:
+
3
+ 2
-
5
+
4
+
3
+ 2
is
N.e_
0
,
Totaal
1939 Augustus 496.504.400 140.000 000 636.504.400 September 494.504.400 138 000 000 632.504.400 (1) De vlottende Schuld van de Kolonie omvat Schatkistbons onderhands geplaatst of bij inschrijving.
wis
/0
+
IIIINEM +
In omloop zijnde bedragen aan het eind van iedere maand.
Il
3
3
Vergelijkende staat van de Nationale Bank van België in September 1939.
T. o. v. August. 1939
— — — — — — — —
Regie van Telegraaf en Telefoon
,
.
.
,
,
,
.1FtilitAti^J'A SONDJFM A 1039 1 94 0
De aglo's zijn uitgedrukt in procent van den contantkoers op basis van drie - maand.
Inschrijvingen van Schatkistcertificaten in Augustus en September 1939.
DATUM DER INSCHRIJVING
1939 4 Augustus 11 — 18 — 25 — 1 September 8 -15 — 22 — 29 —
Voor rekening van
Staat
Aangeboden bedrag
Looptijd
40.000.000 40.000.000 40.000.000 50.000.000 40.000.000 40.000.000 40.000.000 40.000.000 40.000.000
3 maanden
Ontvangen inteekeningen
73.000.000 55.000.000 58.000.000 50.000.000 40 000.000 40.000.000 42.000.000 41.000.000 43.000.000
GEMIDDELDE RENTEVOET Verhouding van ingeteekend der der tot aangeboden bedrag inteekeningen toewijzingen
1,825 1,375 1,45
1,-1,-1,--
1,05 1,025 1,075
2,30 2,234 2,27 .2,50 2,50 2,50 2,617 2,624 2,62465
2,23 2,23 2,24 2,50 2,50 2,50 2,62 2,62 2,62
III.
—
OPENBARE FINANCIËN.
Dé financieele problemen voor dewelke het land zich geplaatst ziet, • vergen tegelijkertijd een scherpen blik vanwege de regeerders en een buitengewoon groote dosis fiskalen moed bij al de lagen van de bevolking. Het spreekt -vanzelf, dat de oorlogvoerende landen er nog veel erger aan toe. zijn : de oorlog in de huidige ontwikkeling van de groote moderne Staten, kost milliarden bij tien-, ja bij honderdtallen. Wat niet belet, dat de landen die buiten het conflict staan, doch te midden. de belligerenten leven, eveneens ontzaglijke kosten te dragen hebben, zij het dan ook in mindere mate. Onder deze financieele vraagstukken, zijn er van voorbijgaanden aard, en andere die meer tijd in beslag zullen nemen; doch voor geen enkel mag de oplossing op de lange baan worden geschoven. ,
* Onmiddellijke doelstelling is : voorzien in de behoeften der Schatkist. Dit probleem is uiterst gewichtig, trouwens, het invorderen der belastingen ondergaat al dadelijk den weerslag van het dreigend conflict en van het begin der vijandelijkheden. De ontvangsten van Augustus en September vertoonen reeds een teruggang waarvan mag worden gezegd, dat de gezamenlijke ontvangsten van de eerste drie kwartalen van 1939 ernstig geraakt zijn. Voor de eerste negen maanden van het jaar, beloopen de gezamenlijke Rijksontvangsten fr 7.025 millioen, met de volgende onderverdeeling : Directe belastingen Douane en accijnzen Registratie
fr 2.398 millioen
2.235 2.390
» »
Fr. 7.023 millioen Dit cijfer ligt fr 560 millioen beneden de vooruitzichten (7,4 pet.), onderverdeeld als volgt : r 32 millioen op de directe belastingen, fr 127 millioen op douane en accijnzen en fr 409 millioen op registratie. Schoon het rendement der directe belastingen beoordeeld moet worden naar de resultaten van een geheel jaar, de uitkomsten per maand functie zijnde van het tempo der inschrijvingen op de rol, en schoon September, door den band, aan directe belastingen zelden een hoog cijfer geeft, toch zal de achterstand moeilijk in de drie resteerende maanden kunnen worden ingehaald. • ,
Bij de ontvangsten op douane, accijnzen en registratie, die verreweg het grootste deel uitmaken van de contant geïnde rechten, is, voor September 1939, reeds vertraging in het economische leven te bespeuren, natuurlijk ten gevolge van het oorlogsgebeuren : t.o.v. de ramingen, bedraagt haar minderwaarde
millioen in totaal, tegen f r 55 millioen in Augustus 1939, dat reeds een niet al te. beste maand was. De minderwaarde van de inningen voor September alleen, bereikt, t.o.v. het maandgemiddelde des jaars, de volgende verhoudingen : directe belastingen, 26 pCt.; douanen en accijnzen, 15 pet. ; registratie, 7 PCt. Zoodat tot dusver de betalers van directe belastingen het meest achterwege blijven. Om aan deze inkrimping van haar belastingsinkomen te verhelpen — dat dan nog samenvalt met de plótse uitzetting der uitgaven' — heeft de Schatkist gelden op korten termijn moeten te leen nemen in afwachting, dat gunstigere tijden toelaten leeningen op halflangen of op langen termijn tè plaatsen, en een nieuw - belastingstelsel kunne worden opgemaakt beantwoordend aan de nieuwe eischen van de publieke nitgaven. Ziehier, trouwens, hoe het :volume van het Schatkistpapier zich sedert één jaar is gaan wijzigen : 1938 30 September 31 December 1939 31 Maart 30 Juni 31 Juli 31 Augustus 30 September
fr.
735.000.000 460.000.000 575.000.000 720.000.000 1.025.000.000 1.805.000.000 1.940.000.000
Uit deze cijfers blijkt, dat, in den loop der jongste maanden, de markt van het kortloopend geld heel wat drukker werd aangesproken dan voorheen, terwijl er zich evenmin bij de binnenlandsche schuld (geconsolideerde en op halflangen termijn) als bij de buitenlandsche, de minste wijziging heeft voorgedaan. Het is klaar, dat, tijdens deze periode, de .kapitaalmarkt niet te vinden was voor het uitschrijven van leeningen op langen termijn of zelfs niet op halflangen, zoodat dan wel de geldmarkt moest worden aangesproken. Bovendien, vertoont tot dusver en gezien de omstandigheden, de uitzetting van de .kortloopende schuld niets abnormaals. Er zij hier terloops gememoreerd, dat deze uitzetting niet meer de gevaren van vroeger gekende experimenten biedt, welker aandenken ons is bijgebleven, en, dat we derhalve hun terugkeer niet hebben te duchten omdat voortaan dit papier gemakkelijker en in veel ruimere mate naar de centrale bank zal kunnen terugvloeien. De interventies van de Circulatiebank op de markt van het kortloopend papier, zijn eerder gering geweest. Tot aan het einde van September, kon zij al het nieuw gecreëerde papier terug afzetten aan de banken, zoodat het bedrag aan Schatkistpapier dat zij in portefeuille had, terugliep van fr 424 millioen op 31 Augustus, tot fr 413 millioen op 30 September. Daar het Regularisatiefonds zijn middelen opgebruikt had, was het niet meer in staat de taak te ver-
— 332 —
vullen waarmede het in 1935 belast was geweest, t.t.z. optreden als regulator van de koersen, met daartoe één milliard in handen, genomen op de herwaardeering van den goudvoorraad der circulatiebank. De middelen welke deze bij koninklijk besluit (1) geautoriseerde liquidatie zal laten, gaan, naar luid van artikel 24, lid 4, van het koninklijk besluit van 11 Mei 1935, i. z. conversie der staatsfondsen door ruiling, terug naar de Schatkist. Deze beslissing laat voor de Schatkist de deur op een kier tegen den dag, dat de markt voor algeheele of gedeeltelijke verzilvering van deze portefeuille, beter geschikt zal bevonden worden. De afschaffing van dit Fonds biedt, in zake houding der staatsfondsenmarkt, geen het minste bezwaar. Waar, trouwens, aan de Nationale Bank den weg werd geopend voor tusschenkomst op de markt der openbare fondsen, spreekt het vanzelf, dat zij een oog in 't zeil zal houden opdat de evolutie dezer markten normaal geschiede. Ageeren op den stand der renten op langen termijn is, ten anderen, een van de doelstellingen welke de centrale banken met haar interventies op de vrije markt beoogen. En ook hier, komt deze politiek de discontopolitiek aanvullen, die vooral den rentestand op korten termijn bestrijkt. Zoo het waar is, dat de discontorente een bij uitstek gepast wapen is in de handen van de centrale bank om, door inwerking op de bewegingen der kortloopende kapitalen, het evenwicht te handhaven, dan is het niet minder waar, dat operatiën in de open markt heel wat doelmatiger zijn voor het inwerken op volume en rhythme van de kapitalen op langen termijn. ,
A posteriori, mag nu wel duidelijk worden gezegd, dat, zoo dit Fonds niet in het leven werd geroepen om in de monetaire politiek een werkende rol te spelen, maar alleen om te dienen als regulator van de staatsfondsenmarkt, men zich toch allerminst mocht laten misleiden door het verschil tusschen deze doelstelling en deze der verrichtingen op de open markt, want daar de twee interventies zich op dezelfde markt laten gelden, met name op deze der kapitalen op langen termijn, moesten fataal de gezochte uitwerkselen aan elkaar, gelijk zijn. Ten besluite, mogen wij bevestigen, dat de wettelijke betrekkingen en de feitelijke betrekkingen, tusschen Schatkist en Circulatiebank, van dien aard zijn, dat ze de verzekering geven, dat geen enkel van in het algemeen belang na te streven doelstellingen, zal verwaarloosd kunnen worden. Ten slotte moet nog onder de problemen die op dadelijke oplossing wachten, dit van de financiering der openbare werken worden aangehaald. Het is niet (1) Koninklijk besluit waarbij de Minister van Financiën geautoriseerd wordt geleidelijk het Fonds tot Regularisatie van de Rentenmarkt .te liquideeren, 12 September 1939 (Staatsblad, 16 September 1939).
van gisteren. Wij en anderen hebben er sinds jaren mede af te rekenen. Er moet versoepeling worden igebracht in de methodes der betalingen en wel derwijze, dat de Schatkist de leveranciers, en de aannemers van openbare werken even zoo normaal kunne betalen als dit in het privaat leven wordt gedaan. De oplossing ligt hoofdzakelijk in het vergemakkelijken der bankinterventies. Tot dusver, werden deze gehinderd en niet het minst door de toepassing van de decreten van 26 Pluvi8se (Regenmaand), jaar II, en van 12 December 1806. Het decreet van Pluvióse ontzegt voorloopig aan de particuliere crediteuren, beslaglegging en verzetbeteekening op de gelden bestemd voor de aannemers van openbare werken, behalve aan de schuldeischers voor loonen of voor leveringen van materialen voor de uitvoering der werken. Zoolang de werken niet definitief zijn afgeschouwd en aangenomen, kan alleen de borgtocht der aannemers in beslag worden genomen. Het tweede decreet, het zoogenaamde Posendecreet, ontzegt aan alle schuldeischers. behalve aan de onder-aannemers, het recht beslag te leggen op de bedragen verschuldigd voor leveringen aan het leger of aan de oorlogsmarine. Schoon, in deze decreten, alleen spraak is van beslagleggingen, zou, volgens zekere rechtspraak, de toepassing er van mogen verruimd worden tot de vorderingen, ten bezware van den Staat, wegens openbare werken of militaire leveringen. Daaruit volgt, dat de eredieten toegestaan door de banken aan aannemers van openbare werken, blootstaan aan aparte risico's, vermits de overlating of de verpanding van' de vordering dezer aannemers op den Staat, ging kunnen betwist worden. Vandaar dan, dat dit crediet niet steeds met den gewenschten spoed wordt verkregen. Maatregelen tot aanpassing van deze wetgeving aan de behoeften van dezen tijd, werden reeds, met de medewerking van alle belanghebbenden, onder het oog genomen. Ze werden tot wetsvoorstellen verwerkt waarvan mag worden gezegd, dat ze tot nog toe niet werden prijsgegeven. Deze voorstellen beoogen, in de allereerste plaats, de geldigheid van het verpanden der schuldvordering door den aannemer in de handen van den geldgever, deze geldigheid zijnde evenwel ondergeschikt aan de voorwaarde, dat het beteekenen van de verpanding alle beslaglegging vanwege leveranciers en onder-aannemers voorafgegaan zij. De praktische draagwijdte van deze hervorming is voorrang te geven aan de schuldvordering van den bankier op deze van den leverancier of onder-aannemer, daar de verpanding normaal mocht gebeuren op het oogenblik der credietopening, t.t.z. dadelijk na de aanbesteding, nog v(56r het ontstaan van welkdanige leveranciersvordering ook, en bijgevolg vóór welkdanige beslaglegging ook.
—'333 —
Op deze manier, zullen de aannemers bij de bankiers credieten in de meest gunstige voorwaarden kunnen bekomen, daar dezen van de veiligheid der vordering verzekerd zijn.
* Deze verscheidene kwesties welke door de dringende behoeften in zake openbare financiën op den voorgrond werden gebracht, enten zich op de andere vraagstukken die meer verband houden met de meer algemeene doelstelling der financieele politiek in tijd van oorlog. Deze doelstelling impliceert een voortdurende actie tot indijking van de inflatorische krachten inherent aan elke oorlogseconomie, al voorziet het tegelijkertijd in de meest noodzakelijke behoeften van het land in zake militaire veiligheid, grondstoffen- en levensmiddelenvoorziening. Daartoe is een bestendige coordinatie van de economische politiek der regeering van essentieel belang, want de problemen der prijzen, der wisselkoersen, der fiduciaire circulatie, der Staatsleeningen, der fiscaliteit en der economische organisatie, zijn onderling zeer nauw verbonden en mogen niet apart worden behandeld. Deze coordinatie, aan de hand van dewelke de interventies inzake prijzen, productie en financiën, enkele algemeene, duidelijk omschreven doeleinden afhankelijk kunnen worden gemaakt, dient te worden aangevuld door middel van nauwe samenwerking met de leiding der economie, met het oog op het opmaken en uitwerken van een algemeen plan. Over de algemeene beginselen van een dergelijke politiek, stemmen de ervaringen opgedaan tijdens den oorlog van 1914 1918 en de eenvoudige logica, volledig overeen. De moeilijkheden inherent aan het ontstaan van binnenlandsche of buitenlandsche conflicten en aan de mobilisatie, zijn zoovele factoren die gebieden een politiek te voeren waardoor de hausse op de prijzen en het aanzwellen der productiekosten kunnen worden in toom gehouden. -
Daarom moet de uitzetting der monetaire circulatie geleidelijk worden ingekrompen en binnen enge perken gehouden, wat in de eerste plaats van een manhaftige politiek in zake publieke financiën afhangt. Gelet op het ongehoorde volume der uitgaven welke de oorlog met zich brengt, moet vooral de belastingschuldige worden aangesproken, en daarna zijn toevlucht genomen tot de leening, daar het beroep op het credietstelsel alleen diende om den overgang te vergemakkelijken en met name om de opslorping van de spaargelden door de leening in de hand te werken. De beslissende superioriteit van de belasting op de leening, schijnt ons, als oorlogsinstrument, onbetwistbaar. Aan den eenen kant, drukt de belasting, in zekere mate, noodgedwongen, de individueele consumptie, terwijl aan den anderen kant de leening ze meestal in de hand werkt en aanleiding geeft tot stijging der prijzen. Best ware dan ook geen leeningen aan te gaan dan wanneer duidelijk blijkt, dat nieuwe belastingen een onoverkomelijke hindernis zouden zijn voor de algemeene en maatschappelijke huishouding. Men zal zich, op het gebied der belastingen, des te meer moeten inspannen, daar de spaargelden onvoldoende zullen blijken om de aanvullende uitgaven te dekken en er voor lang van buitenlandsche leeningen geen sprake zal kunnen zijn. Aan den anderen kant, is, psychologisch gesproken, de leening op eigen markt uitgesloten zoo aanhoudend voor aanzienlijke bedragen bij het credietstelsel wordt aangeklopt. De fiskale inspanning moet in dezen zin worden opgevat, dat ze volgende resultaten geeft : de uitzetting van de inkomens in zekere sectoren van het economisch leven, waar rechtstreeksche interventie ondoelmatig is, remmen of onderdrukken; de verbruiks- of vraagstroomingen in zekere goederen indijken, wanneer er met deze restrictie economische belangen gemoeid zijn; de andere hoofdbelangen van het land vrijwaren. Bovendien, moet duidelijk blijken, dat deze inspanning den oorlogsduur niet zal overschrij den.
IV. — DE GRONDSTOFFENMARKTEN. Zeer diepgaande is de verwarring die bij het begin der vijandelijkheden in de normale werking der groote grondstoffenmarkten is ontstaan. Aan het begin van October, heerscht nog volledige onzekerheid betreffende de toekomstige noteering van deze markten. Belangrijke hausses werden in den loop van September geregistreerd. Zij konden zich niet volledig handhaven en vanaf het einde der maand, was op talrijke markten een, somwijlen belangrijke, achteruitgang ontstaan. Zal deze nog verscherpen, of van voorbijgaanden aard blijken te zijn '? Op de vraag kan thans het antwoord alleen worden gegeven docir
het samenbrengen van de krachten en de factoren, die, in zeer uiteenloopende richtingen, de huidige conjunctuur dezer markten beheerschen. Normaliter gaan de oorlogen gepaard met een reusachtig verbruik van grondstoffen, verbruik dat nog wordt vergroot door het gebrek aan coordinatie in de administratieve beslissingen van de belligerenten. Waar dit in den oorlog van 1914 1918 nog het geval was, blijkt de toestand thans evenwel eenigszins ten goede te zijn veranderd. In werkelijkheid, zijn de militaire verrichtingen tot dusver zeer beperkt gebleven, en, gesteund door de ervaring, hebben de
— 334 —
-
belligerenten zorg gedragen hun maatregelen planmatig door te voeren en de goederen aan een strenge controle te onderwerpen. Zoo men daarbij bedenkt, dat belangrijke afzetgebieden voor sommige grondstoffen thans gesloten zijn tengevolge van den oorlogstoestand, zal men begrijpen, dat sommigen geen overdreven vertrouwen willen schenken aan de prijsstijgende tendentie die in het begin van September is ontstaan. Deze meening steunen zij met name op de buitengewone productiecapaciteit in de wereld : deze is belangrijk grooter dan vóór vijf-entwintig jaar, en tot vóór korten tijd was ze slechts voor een deel in gebruik. Ongetwijfeld, sluit het bestaan van een dergelijke capaciteit niet in zich onmiddellijke uitbreidingsmogelijkheden van de productie, doch de vroeger opgehoopte voorraden en de oorlogsreserves die in de laatste maanden werden gevormd zijn belangrijk. In werkelijkheid, verzekeren zij voor zekere stoffen voldoende voorziening voor ruim één jaar, wat aan de industrie den noodigen tijd laat om haar productietempo aan de verbruiksbehoeften aan te passen. Zoo men tenslotte rekening houdt met de omstandigheid, dat de grondstoffenvraag voor specifiek militaire doeleinden de bestaande vraag niet zal komen aandikken, maar zich althans ten deele in de plaats daarvan stellen, dan is vast te stellen, dat de conjunctuur der grondstoffenmarkten thans wordt beheerscht door een aantal factoren die niet gunstig te noemen zijn voor een stijging der noteeringen. Er hoeft nauwelijks op te worden gewezen, dat deze factoren niet te verwaarloozen zijn. De vrees die wij in de vorige kroniek hadden geuit is intusschen bewaarheid geworden; het begin der vijandelijkheden is gepaard gegaan met een volledige evenwichtsbreuk tusschen de verschillende markten onderling, wegens de beperkingen die aan het vrije wisselverkeer werden gebracht, de daarop ingestelde controle, de transportmoeilijkheden en -risico's. In feite, is de hausse van de noteeringen in de maand September, voor een zeer groot deel, te beschouwen als zijnde niet zoozeer het gevolg van een grondige wijziging in de conjunctuur der grondstoffenmarkten, dan van een diepgaande verandering in hun werkwijze. Deze voorwaarden gaan natuurlijk met veel meer onkosten gepaard wegens de stijging der vrachten en de assurantiepremiën. Alles bijeengenomen nochtans, is de werking van deze factoren beperkt; zij verklaren onvoldoende de waargenomen hausses. In werkelijkheid, zijn de prijsstijgingen in hoofdzaak in verband te brengen met een toegenomen vraag, op grond van speculatieve overwegingen, maar die vooral bepaald is door het plotse bewustzijn van de precariteit der voorzieningen, ten aanzien van een aanbod, dat beperkt is wegens het uiteenvallen van de wereldmarkt in een ontelbaar aantal afzonderlijke markten, zonder onderling verband, althans tijdelijk. Grooter aanbod, of een vraag bevre-
digd door voldoende voorziening, of ook nog een nauwkeuriger beoordeeling van de nieuwe marktconjunctuur, zou in een achteruitgang der prijzen tot uiting moeten komen. Deze achteruitgang heeft zich wel degelijk voorgedaan sedert einde September. Niettemin, is deze fractioneering van de wereldmarkt op zichzelf een gunstige factor tot ondersteuning der prijzen, vooral t.o.v. landen als België, welker aardrijkskundige ligging oorzaak is, dat ze zich moeten aanpassen aan de gevolgen van onregelmatige en onzekere toevoeren van de stoffen die noodig zijn voor de handhaving van hun activiteit. Ten aanzien van een dergelijke situatie, zijn geen volstrekt doeltreffende middelen te vinden. Het laat geen twijfel, dat de voorraadvorming meer veiligheid brengt voor de grondstoffen en levensmiddelenvoorziening terwijl zij tevens de moeilijkheden die voortspruiten uit onregelmatiger aanvoer, tot een minimum herleidt. Het aanhouden dezer voorraden gaat evenwel gepaard met de immobilisatie van kapitalen, terwijl daaraan eveneens sommige risico's van speculatieven aard zijn verbbnden. Onafhankelijk van sommige regeeringsinitiatieven, werden nochtans dergelijke voorraden hier te lande aangelegd. Indien deze onvoldoende mochten blijken en indien, uit dezen hoofde, de evolutie van de markten een onzekere wending moest aannemen, zou noodgedwongen moeten overgegaan worden tot een rationeering in de voorziening om de prijzenhausse te stremmen, hausse die — waar ze geen grooter aanbod zou kunnen uitlokken — onder de huidige omstandigheden moeilijk zou kunnen verantwoord worden. Blijkens de gegevens van het Internationaal Landbouwinstituut te Rome, zouden de tarwe-oogsten van 1939, in de Europeesche invoerlanden, 307 millioen centenaren hebben bedragen, tegen 348 millioen in 1938. De oogsten van de Europeesche uitvoerlanden, daarentegen, zouden 145 millioen centenaren vertegenwoordigen, tegen 151 millioen in 1938, zoodat de totale Europeesche oogsten 452 millioen centenaren groot zouden zijn, m.a.w. een zeer ruime opbrengst, ook al ligt zij beneden de maximale cijfers van het vorige jaar en van het jaar 1933. Verzendingen van tarwe en tarwemeel. Bron : BroomhaWs Corn Trade News.
EXPORTEN (1) TARWEJAAR naar Europa (begin Augustus tot eind Juli)
naar de overige landen
Totaal
in duizenden quarters 1935-1936 1936.1937 1937.1938 1938-1939 1939-1940 (2)
44.790 59.614 51.100 56.631 8.732
17.304 14.809 12.889 18.476 2.302
62.094 74.423 63.989 75.107 11.034
(1) Tarwemeel werd herleid tot tarwe in korrel tegen 70 pCt. (2) Van begin Augustus tot 7 October.
- 335 —
Verzendingen van mais. Bron :
oomhall's Corn Trade News. VERZENDINGEN sedert het begin van het loopendo
SEIZOEN
jaar tot 7 Oct. 1939
Geraamde behoeften van de invoerlanden voor het loopende jaar
van het vorige seizoen op overeenkomstig tijdvak
(In duizenden quar ere)
1 April 1939 - 31 Maart 1940 •
15.031
22.158
32.000
Verzendingen van gerst en haver. Bron : Bromnall's Corn Trade News. GERST GRAANJAAR (van 1 Augustus tot 31 Juli)
1937-1938 1938-1939 1938-1939 (S) 1939.1940( 5)
I
HAVER
Verzendingen in duizenden quarters 9.648 9.827 2.217 948
3.995 2.890 . 462 445
(*) Van begin Augustus tot 16 September.
In de Vereenigde Staten, wordt de oogstopbrengst van lentetarwe, op 1 September, op 200 millioen centenaren geraamd, of een vermindering van zoowat één vijfde t.o.v. het voorafgaande jaar in verband met de vermindering van de beteelde oppervlakten. In Canada, wordt de totale productie van het land, incl. herfsttarwe voorloopig op 122 millioen centenaren geschat, t.t.z. een der grootste opbrengsten van de laatste vijftien jaar. In totaal, zou de productie van Canada en de Vereenigde Staten 322 millioen centenaren bedragen, tegen 349 millioen in het vorige oogstjaar en gemiddeld 242 millioen in de voorafgegane vijftienjaar-periode. In het noorderhalfrond — excl. U.S.S.R., China, Iran — zouden de tarwe-opbrengsten, in 1939, in totaal 998 millioen centenaren bedragen, tegen 1.070 millioen in 1938 en een jaargemiddelde van 865 millioen voor de voorafgegane vijftienjaarperiode. Zoo men daarbij bedenkt, dat, tot op heden,
de oogstvooruitzichten in de voornaamste graanlanden van het zuiderhalfrond eveneens groot zijn, krijgt men de bevestiging, dat de belangrijke voorraden die, in den loop van het landbouwjaar 19381939, werden opgehoopt, vermoedelijk niet gevoelig zullen afnemen. . Deze relatief ongunstige statistische positie heeft niet kunnen beletten, dat de koersen, aan het begin van September, belangrijk zijn gestegen, bij zooverre, dat, vanaf 5 September, de Amerikaansche administratie besloot voorloopig geen exportsubsides meer toe te staan. Deze beslissing werd trouwens gevolgd door de andere groote exportlanden. Zooals te verwachten was, kon deze hausse geen stand houden, en vanaf eind September, kreeg, op de toonaangevende markten, de baisse-tendens opnieuw de bovenhand. Te Antwerpen, zijn de omzetten in uitheemsch graan, na begin September, zeer talrijk te zijn geweest, naderhand sterk verminderd, in verband met de onregelmatige aanvoeren. Het Verbond der Tarwe-Importeurs te Antwerpen, dat, op verzoek van de regeering, een veiligheidsvoorraad van 60.000 t. had gevormd, heeft dezen gedeeltelijk ingeteerd; begin October, werd dezen voorraad nog slechts op 30.000 á, 40.000 t. geraamd. Het zijn deze voorzieningsmoeilijkheden, die verklaren, dat, ondanks de baissetendens van de Noord- en Zuid-Amerikaansche markten, de Antwerpsche markt eerder prijshoudend bleef, ook al deed de invloed van de noteeringen op de andere markten zich gelden, zooals blijkt uit de noteeringen van begin October. Het Internationaal Landbouw-Instituut, te Rome, maakt bekend, dat de Europeesche rogge-oogsten uiterst overvloedig zijn geweest. Men verwacht, voor Europa, een totale oogstopbrengst van ca. 270 millioen dubbele centenaren. Dit cijfer evenaart bijna den oogst van 1938, die reeds een onbetwistbaar hoogterecord had gevestigd. Deze productie ligt 11 pet. hooger dan de gemiddelde productie der vijf voorafgaande jaren. Het Instituut bericht eveneens, dat de gerst-oogst één der grootste is van de laatste tien jaar en, dat hij — groot 355 millioen dubbele centenaren — met nagenoeg 20 millioen dubbele centenaren de productie van 1938 overtreft.
Noteeringen voor uitheemsche granen te Antwerpen. GRAANSOORT Manitoba III Atlantic Rosafé Hardwinter I Lijnzaad La Plata-Mals Gerst 64/65 kg. Rogge 72/73 kg.
I
(IV oteering « cif » beschikbacir, omgerekend in Belgische franken.) 5 Juli 72 585 59 1.494 688 654 537
2 Augustus 68 555 57 1.416 648 582_ 468
31 Augustus
7 Sept.
74 558 65 1.466 695 653 631
47 86 108 1.844 98 96 922
—
336
14 Sept. 111 89 — 188 97 111 101
—
21 Sept.
28 Sept.
114 98 109 214 108 114 106
114 101 108 226 104 115 108'
•
4 October 110 94 101 209 100 110 104
11 October
111 96 103 205 99 100 102
Wekelijksche middenprijzen van enkele landbouwproducten op de toonaangevende markten van België. TARWE
WEEK
1939 Juli
AARDAPPELEN
Goede handelssoort
2e qualiteit
100 kg.
100 kg.
ROGGE
100 kg.
3 tot 9 ... 10 tot 16 ... 17 tot 23 ... 24 tot 30 ...
122,20 120,33 121,50 121,-
96,50 94,53 96,97,66
31 tot 6 ... 7 tot 13 ...
121,25 120,75
101,50 101,-
14 tot 20 ...
121,50
-
21 tot 27 ... 28 tot 3 ...
N.R.105,N.R.105,-
-
September 4 tot 10 ... 11 tot 17 ... 18 tot 24 ... 21 tot 1 ...
R.N.106,33 112,50 128,40 134,30
-
90,103,33 116,50 119,33
134,30
-
118,66
Augustus
October
2 tot
8 ...
HAVER
100 kg.
I
AmerikaanscheMiddling I" Indische Oomrah, 215 Ralli
SPELT
BOTER
BIEREN
100 kg.
100 kg.
de kg:
de stuk
CICHOREI STROOGelder- Indussche Mui- trie-aardzen appelen 100 kg.
100 kg.
VLAS
100 kg.
100 kg.
76,40 74,50 74,60 74,-
73,73,-
-
19,51 19,21 19,01 19,02
0,52 0,51 0,51 0,52
46,38,30,33,62
40,35,75 45,25 43,50
76,74,75,75,-
108,111,33 107,37 108,03
57,73,90 56,50 A.R.f73,90 N.R.I62,50 51,- A.R./74,N.R.I61,50 52,33 59,50 57,61,-
68,68,75
-
18,94 19,06
0,53 0,55
33,10 28,25
38,50 36,-
76,76,-
101,99,87
70,25
-
18,89
0,58
27,20
35,-
78,-
97,25
87,37 70,50
75,-
18,46 18,13
0,60 0,54
25,10 26,90
33,64 33,31
78,78,-
95,12 96,37
65,66 78,93,33 92,80
74,108,16 124,80 147,50
80,84,89,95,-
17,97 17,53 19,29 20,41
0,49 0,56 0,73 0,83
31,50 28,33,35,75
34,57 32,35,31 37,89
80,100,115,115,-
94,33 102,37 107,12 -121,87
89,-
150,62
97,50
18,35
0,81
33,75
38,-
102,50 - 123,75
56,56,-
De hausse der graanprijzen deed zich voor zoowel op de uit- als op de invoermarkten. Voor tarwe werd zij geremd eensdeels door de afschaffing van de invoervergunningsrechten en, anderdeels, door het invoeren van een maximumprijs van fr 135. Aldus, is van Juli tot begin October, de prijs van inlandsche granen gestegen met 10 pet. voor tarwe, 113 pet voor rogge, 102 pet, voor gerst, 20 pet. voor haver. Daarentegen zijn de andere agrarische prijzen na behoorlijke seizoencorrectie - aan het dalen. Dit is nl, het geval voor boter, eieren en aardappelen. Te Washington op 5 September bijeengekomen, is de internationale katoenconferentie moeten uiteengaan, bij de vaststelling, dat de internationale situatie thans elke overeenkomst onmogelijk maakte. Alle uitgenoodigde landen hebben zich laten vertegenwoordigen met uitzondering van Argentinië, dat aldus vermoedelijk zijn misnoegdheid heeft willen uiten voor het mislukken van de Internationale Graanconferentie te Londen, conferentie, die, na wekenlange onderhandelingen, geen nuttigen uitslag heeft kunnen bereiken.
SOORTEN
GERST
Officieel wordt de Amerikaansche katoen-oogst per September op. 12.380.000 balen geschat, .t.t.z. bijna 1 milliard balen meer dan de schatting van begin Augustus. De oogst van 1938 had 11.943.000 balen opgeleverd. .Ook zullen . de resultaten van het loopende jaar, zeker .niet bijdragen tot de oplossing van het netelige katoenprobleem, doel met .hetwelk deze internationale conferentie was samengeroepen. De gegevens van dit probleem zijn wel gekend.. Per 1 Augustus, bereikte de wereldkatoenvoorraad 21 millioen 952.000 balen, tegen 13.766.000 balen, nu twee jaar geleden. Van deze nagenoeg 22 millioen balen, beantwoordend aan het dubbel bedrag der normale behoeften op dezen tijd van het jaar, waren 13.032.611 14.150.000 balen Amerikaansche katoen; bevinden zich in de Vereenigden Staten, waarvan 11 millioen, of zoowat de geheele oogst van dit jaar, in handen van de regeering. Om zich een denkbeeld te vormen van wat deze voorraden beteekenen, hoeft men slechts te bedenken, dat deze, in het tijdvak 1920-1930, gemiddeld 3.200.000 balen bedroegen. 1
Katoennoteeringen te Antwerpen. 2 Augustus
P September 6 September 13 September 27 September
4. October
Basis van de noetering
5 Juli
Cif Antwerpen in cents per lb.
10,96
9,83
9,02
'9,36
10,76
10,19
Cif Antwerpen in pence per lb.
4,23
4,17
5,40
5,52
-
6,67
-
Cif Antwerpen in cents Der lb.
10.56
9,73
9,12
9,76
10,66
10,29
10,11
10,21
type
Kongo-katoen, type Elkad
Deze ophooping van Amerikaansche katoenvoorraden is geschied ondanks de omstandigheid, dat, sedert 1925, de beteelde oppervlakten met 45 pet. zijn verminderd. In denzelfden tijd nochtans, is de buitenlandsche katoenproductie gestegen van 11 millioen 535.000 balen, in 1929, tot 16.075.000 balen in 1938, terwijl de Amerikaansche katoenuitvoer terug-
liep van 8.053.000 balen, in 1929, tot 3.327.000 balen, in den loop van het katoenjaar 1938-1939. Tenslotte, werd in deze laatste tien jaar,' de concurrentie der kunstmatige vezels steeds scherper, vooral van de zijde van Duitschland, Japan en Italië. Onder deze omstandigheden,' kon de vrij sterke
hausse in de eerste helft van September natuurlijk
Suikerproductie.
geen stand houden en een reactie bleef niet uit. Te Antwerpen, liggen de prijzen van begin October hooger dan deze van eind Augustus. Ondanks de stijging van vrachten en assurantiepremiën, liggen zij beneden het peil van begin Juli, zooals blijkt uit de onderstaande noteeringen (excl. oorlogrisico en alle vrachtenverhooging ten laste van den kooper).
"Waarde in ruwe suiker en, in duizenden, metrieke ton,s. 1939.1940 1937-1938
De voornaamste Europeesche suiker-markten bleven in de maand September gesloten. Alleen New-York en Antwerpen bleven open. Te Antwerpen, waren de koersschommelingen niet noemenswaard; tegen het eind der maand, evenwel, brokkelden de noteeringen een weinig af in verband met de verwachte nieuwe suikeraanvoeren op de markt. Daarentegen registreerde men, te New-York, een sterke hausse aan het begin der maand, mede ten gevolge van massale aankoopen voor Europeesche rekening en ook wegens speculatieve aankoopen. Naderhand, waren nogal variaties in de koersen, die evenwel aanvankelijk prijshoudend bleven, maar tenslotte aan het begin van October toch een inzakking vertoonden. Volgt thans de tweede raming van den suikeroogst - volgens 'F. 0. Licht - voor het loopende suikerjaar. In deze tweede raming, is de hoeveelheid van Polen met ca. 1/3 verminderd.
1938-1939 10 raming
20 raming
Duitschland (1) Hongarije Frankrijk België Kederland Denemarken Zweden Polen [talië "Spanje Danzig Zuidslavië Roumenië Bulgarije Zwitserland Siroot-Brittannië Ierland Finland Letland Litauen Turkije Fsjecho-Slowakije (2)
2.370 111 969 240 246 251 345 562 352 151 14 37 76 32 12 426 91 11 50 32 57 741
2.130 128 850 193 213 191 292 546 399 135 15 86 155 20 13 ' 327 660 15 37 23 47 518
2.400 155 1.150 280 255 225 307 630 445 150 15 125 150 33 15 540 65 15 50 28 100 585
2.400 155 1.150 280 260 225 307 430 445 150 15 125 160 33 15 540 65 15 40 28 100 580
Europa (excl. U. S. S. R.). U. S. S. R.
7.176 2.500
6.393 2.300
7.718 2.500
7.518 2.500
9.676
8.693
10.218
10.018
TOTALEN
(1) Voor de jaren 1937-1938 het Oude Duitsche Rijk en Oostenrijk. Voor 1939-1940 en 1938-1939 het Oude Duitsebe Rijk, Oostenrijk en de Sudetengebleden. (2) Voor 1938-1939 en 1939-1940 het protectoraat en Slowakije. Voor de jaren 1937-1938 het voormalige Tsjecho-Slowakije.
Suiker. Uitvoerquota's en werkelijke exporten. Suikerjaar van 1 September 1938 tot 31 Augustus 1939 (int metrieke ton,$).
GEBIEDEN
Exportquota voor het jaar eindigend op 31 Augustus 1939
EXPORTEN Sept.Januari Februari 19381939 1939
Maart
April
Mei
Juni
Juli
1939
1939
1939
1939
1939
Totaal Augustus SeptemberJuli 1939 1938.1 939
Beschikbaar saldo op 31 Juli 1938
1939
A. Vrije markt : België (incl. Belgisch-Kongo) Brazilië Cuba Tsjecho-Slowakije Dominikaansche Republiek Duitschland Haiti Hongarije Kederland (overzeestreek inbegrepen) Peru Polen Portugaal (overzeestreek inbegrepen) U. S. S. R. (inbegrepen de exporten naar Mongolië, Tannu, Tuva en Sin-Kiang) TOTAAL
- 1.483 - 6.226 - 8.915 - 9.886 - 6.864 54.000 39.402 31 4.285 3.048 60 1.018.502 383.957 63.477 116.958 68.434 97.425 274.977 80.233 17.395 25.248 18.450 28.739 420.746 30.525 58.667 83.992 64.294 80.502 80.000 360 138 3.787 2.792 3.384 39.070 5.563 7.658 2.013 4.767 9.737 32.400 2.878 1 10 17 4 1.065.082 303.500 93.000 25.000
376.280 113.967 21.602
85.043 20.814 3.140
5.557 -
88.384 16.801 1.077
652 -
74.608 12.978 3.575
242 -,-.
84.935 9.809 5.298
966 -
879
15 93.170 23.110 53.861 967 1.133 140
1.208 94.102 8.040 27.325 4.022 6.046 14
125.289 15.044 12.749
136.798 23.053 2.021
-
-
-
2.150
33.374 -12.206 33.374 5.951 48.049 32.560 100.979 917.523 201.215 26.644 73.762 379.166 18.877 41.580 14.456 4.918 65.544 3 39.067 6 1.919 29.336 3.064 971.337 212.466 49.462 2.818
122.260 18.417 11.288 -
93.745 91.034 43.538 22.182
161.000
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
3.567.277
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
B. Britsche voorkeurmarkten : kitsch Imperium Australië Zuid-Mrikaansche Unie TOTAAL
1.097.587 465.801 237.968
310.951 316.632 134.258
41.502 115.017 132.476 125.636 586 73 147 179 7.981 54 107 117
158.774 63 26.945
82.391 37.659 25.170
986.747 355.339 194.074
119.682 130.840 100.441 110.462 28.124 43.894
1.801.358
781.839
50.069
185.782
145.220
1.518.160
248.247 285.196
115.038
132.516
- 338 -
125.698
Beweging van de markt van behaard leder te Antwerpen. Bron : Grisar & Co, Antwerpen.
Plata en Rio-Grande droog
Plata en Rio-Grande droog
Gedroogd en gezouten Diverse gedroogde soorten
2.633 7.460
2.052 64.785
3.940 4.185
--
Verkoopen in Augustus
10.093 193
66.837 340
9.145 3.339
---
Transito in Augustus Voorraad einde Augustus Aanvoeren sedert 1 Januari Verkoopen sedert 1 Januari Transito sedert 1 Januari
9.900 7.460 2.440 52.850 1.021 52.350
66.497 40.843 25.654 277.736 69.445 203.622
5.808 846 4.960 85.241 34.402 52.610
---
---
--
•
24.090 10.496 20.399
2.440 1.313
25.654 28.045
4.960 2.579
3.753 --
53.699 27.349
3.753 1.313 2.440 54.163 1.021 53.662
26.350 26.350 -305.781 96.794 229.972
Diverse gezouten soorten
Kalfsvellen, vachettes, geitenvellen
Overeenstenunende cijfers Totaal 1937
1938
10.069 76.430
45.708 88.344
52.540 70.669
86.499 4.296
134.052 11.180
123.209 11.960
621 959 --
82.203 49.149 33.054 440.538 116.323 328.981
122.872 77.820 45.052 769.088 158.018 584.148
111.249 62.283 48.966 532.272 140.388 400.556
---
-232
33.054 32.169
45.052 99.761
48.966 91.039
7.539 4.791
---
232 --
65.223 32.140
144.813 26.951
140.005 23.304
2.748 1.150 1.598 87.820 39.193 53.760
---24.090 10.496 20.399
232 -232 853 959 --
33.083 28.813 4.270 472.707 148.483 357.794
117.862 79.820 38.042 868.849 184.969 460.764
118.701 60.208 56.493 632.311 • 163.692 460.764
Augustus 1939 : Voorraad einde Juli Aanvoeren in Augustus TOTAAL
--
424 --
. 424 424
September 1939 : Voorraad einde Augustus Aanvoeren in Septenaber TOTAAL Verkoopen in September Transito in September Voorraad einde September Aanvoeren sedert 1 Januari Verkoop sedert 1 Januari Transito sedert 1 Januari
toestand, is in September een opleving gekomen. De baisse van Augustus heeft plaats gemaakt voor een hausse-beweging die - wat speciaal de Belgische markt betreft - nog werd verscherpt door de invoermoeilijkheden van buitenlandsche ledersoorten.
Productie, verbruik en voorraden van suiker in België (in tons ruwe suiker). Tijdvak September.Augus
Productie Verbruik Voorraden : eind Juli eind Augustus
1934.
1935
1935. 19 36
1936. 1 937
1937. 1938
1938. 1939
Terwijl de aanvoeren te Antwerpen, slechts één derde bedroegen van de hoeveelheden der overeenkomstige maanden van 1938 en 1937, zijn - vergeleken met dezelfde perioden - de omzetten belangrijk toegenomen. Hierdoor, zijn de voorraden aanzienlijk verminderd en aan het eind van September waren zij nog enkel het dertiende deel van eind September 1938. De markten van oorsprong zijn trouwens vaster geworden, zoo b.v. op eind September noteerden de B. A. bevroren Argentijnsche zware ossen $ 0,15 per lb. job, tegen 5 d. per lb. cif in Augustus.
269.877 240.947 343.101 239.440 194.986 234.679 244.815 250.019 252.095 247.533 89.186 81.752 80.529 99.967 56.268 65.883 63.177 52.242 73.995 27.122
Voor ingevoerde reuzel, spek en dierlijke vetten is, na een snelle hausse, in begin van September, een baissetendens ingetreden. Sedert Juli, zijn de prijzen nochtans sterk gestegen, zooals blijkt uit de onderstaande noteeringen, te Antwerpen opgeteekend.
De uitslag van de veiling te Antwerpen op 7 September, gaande over 24.404 Paraguay Liebig ossen en koeien, was bevredigend te noemen. De aangeboden hoeveelheid kon afgezet worden tegen prijzen die belangrijk hooger waren dan de verwachtingen. Op den verkoop bij inschrijving van 26 September, was een nieuwe prijsstijging waar te nemen.
Reuzel, spek- en vetten. « Cif »-prijzen in dollars, te Antwerpen.
Zuivere Noord.Amerikaan sche reuzel Vet spek (fat backs) 12/14 lbs Rundevet (Extra oleo oil).
30 Juni
2 Sept.
16,6
18 1/2
25 5/8
20 3/8
16 7/8 18 3/4
21 1/8 19 5/8
26 1/8 28 5/8
21 7/8 --
21 Sept.
6 0ctober
Op de markt van huiden en leder, die aan het begin van Augustus bijna lusteloos was in verband met den verloftijd en de onzekerheid van den internationalen -
,
339
Ook voor leder en huiden was de markt gunstiger georienteerd in September. De sedert maanden uiterst beperkte aankoopen der verwerkers, hebben plaats gemaakt voor een onmiddellijke en belangrijke vraag, die, hoe momenteel ook, tot de haussebeweging heeft bijgedragen. -
In de vergadering van 7 September, heeft het International Rubberregelingscomité de toegestane exportcontingenten voor het derde kwartaal van 60 tot 70 pet. verhoogd. Begin October werd dit quotum andermaal opgevoerd, tot 75 pet. De betrokken kringen zijn van oordeel, dat deze beslissingen de Engelsche regeering moeten toelaten zonder moeilijkheden in het bezit te komen van de 80.000 t. rubber, die noodig zijn voor de uitvoering van de ruiltransactie met de Vereenigde Staten, zonder een normalen loop van de markt te verstoren. De noodige aankoopen zullen op de vrije markt worden gedaan en de Britsche regeering heeft daartoe - te Mincing Lane een bureau ingericht. Naar het wil voorkomen waren, aan het einde van September, de aankoopen nog niet begonnen, zoodat, bij ontstentenis van voldoende recente gegevens omtrent de statistische positie van de markt, de laatste quota-verhooging toegeschreven wordt aan een verzoek van de American. Rubber. Illanufactwres' Association, ten einde sommige speculatieve tendensen die zich op de Amerikaansche markt openbaren, tegen te gaan. Na een geschokte periode aan het einde van Augustus en begin September, is meer kalmte ingetreden op de wereldmarkten. De Londensche markt werd op Donderdag 7 September heropend en beweegt zich, sedert dezen datum, beneden de andere markten. In tegenstelling met eerstgenoemde, vertoonen deze een sterke hausse, ongetwijfeld mede ten gevolge van aankoopen voor de onmiddellijke dekking van behoeften op min of meer langen termijn, hausse die wordt in de hand gewerkt door de uitvoerverboden in de meeste landen en de vrij geringe voorraden op sommige plaatsen. Met name Groot-Brittannië had, tot begin October, geen uitvoerlicenties toegekend. In
verband daarmede zijn, te Antwerpen, van de eene maand op de andere, de smoked sheets Congo met om en nabij 45 pet. gestegen, terwijl op de Londensche markt gelijke soorten weinig of niet in prijs zijn veranderd, rekening gehouden met de schommelingen van den wisselkoers. Blijkens de, statistieken van het Internationaal Rubberregelingscomité, bedroegen de totale netto wereldexporten van rubber in Augustus 85.012 t. tegen 96.107 t. in Juli. Voor de periode JanuariAugustus, beliepen deze exporten 612.542 t., tegen 605.005 t. in de overeenkomstige periode van 1938. Het zichtbare wereldrubberverbruik is, daarentegen, sterk toegenomen, en steeg, van het eene jaar op het andere, op grond van de eerste acht maanden, van 581.502 t. tot 711.006 t. Ook bedroegen de voorraden die, aan het einde van Augustus 1938, nog 540.868 t. groot waren, nog amper 371.191 t. in Augustus 1939, daarbij niet in aanmerking genomen, de hoeveelheden in het bezit van de gecontroleerde gebieden, hoeveelheden welke, trouwens van het eene jaar op het andere, geen aanzienlijke wijzigingen hebben ondergaan en zoowat 110.000 bedragen. Deze haussebeweging op de rubbermarkt is geen éénig geval : alle koloniale producten zijn in prijs gestegen, zooals blijkt uit de hiernavolgende opnamen van de noteeringen te Antwerpen. Evenals voor de rubber, zijn de meeste dezer hausses te verklaren door de stijging der vrachten en verzekeringspremiën, alsmede door het uitblijven van regelmatig aanbod. Met name voor palmpitten was een betrekkelijk gering buitenlandsch aanbod aan het eind van de maand en begin September voldoende om onmiddellijk een koersdaling uit te lokken.
Ruwe rubber. Bron : International Rubber Regulation Committee.
Quota van het derde kwartaal 1939 = 75 pat.
EXPORTEN OP DE WERELDMARKT
VERBRUIK
Noteering to Londen voor Standard ribbod emoked sheet (in pence per lb. van 0,4536 kg.)
VOORRADEN
Gecontroleerde gebied.
Mot
TIJDVAK
Netto exporten
j
7).
E.,951ti
gecontroleerde gebieden
Totaal nettoexporten
Zichtbaar wereldverbruik
-IT; 6'
Ót.ág 4 .,e,4 :5› -19
.4
aé aan het eind van het
tijdvak
"n >
sesL X 2
-
(in duizenden Engeleche tong van 1.016 kg.) 1936 . 1937 1938 1939. Januari s: Februari • Maart April 'blei Juni - Juli . Augustus September
838,5' 1.131,7 838,4 83,4 68,0 66,6 71,5 .65,2 69,0 93,3 82,0
-1--
5,0. 1,6 26,8
+ 14,2 -2,1 -- 2,5 ± 4,5 - 3,8 -9,5 13,4. -1,7.
25,9 32,7 32,0 3,7 2,9 3;1 2,9. 2,7 2,8 3,0
864,4 .1.164,4 870,4 87,1 70,9 69,7 74,4 67,9 61,4 96,1 '85,0
1.037,9 1.095,1 933,0
1)
--173,5 -11- 69,3 -- 62,6
538,0 644,8 594,8
51,8 58,9 63,8
1,3 12,1 24,5 11,2 20,4 28,7 9,8 9,9
584,4 567,9 544,3 517,6 510,7 490,1 497,3
61,4 58,4 55,2 51,7 50,5 47,6 47,7
88,4 83,1 94,2 85,6 88,4 90,1 88,3 94,9 .
(1) Voorlooplg gemiddelde.
- á4o -
Hoogste
Laagste
Gemiddelde noteering van hot tijdvak
7 9 7
3/4 1/2 7/32
11 3/16 13 7/16 8 1/2
6 1/4 611/18 5 -5/16
7 31/32 7 31/32 8 5/32 7 31/32 8 1/16 8 1/4 8 9/32 8 5/8 (1)9 13/16
3/16 1/4 3/8 1/16 5/16
.7 6/16 7 11/16 7 7/8 7 7/8 7 7/8 8 3/16 8 3/16 8 7/16 9 .1/4!
5/16
1
7/16 13/18 3/4
Noteeringen van enkele keloniálé producten te Antwerpèn op diverse data van Juli, Augustus en September. 27 Septemb.
4 October
SOORT
Basis van de noteering
5 Juli
2 Augustus
23 Augustus
13 Septemb.
20 Septemb.
Rubber :Konzo smoked sheets. Palmpitten Kongo Palmolie : Plantage Kongo Kongo gewone soort Grondnoten Kongo Kopal Congo, gewone ongesor. teerd Cacao, gewone soort (1) ' Santos - koffie Koffie Kongo Robusta, gewone soort
fr./kg. fr./1.016 kg.
9,90 1.100,-
10,30 1.110,-
10,40 1.095,-
12,25 1.650,-
13,75 1.900,-
13,75 1.975,-N
14,-• 1.850,-V
fr./100 kg. fr./100 kg.' fr./1.016 kg.
170,120,1.555,-
167,50V 125,-N 1.550,-
162,50 • 125,-A 1.590,-
240,185,1.900,-
310,235,2.200,-A
317,50 260, 2.450,-A
320,-N 265,-N 2.600,-N
225,-
225,220,-
250,325,5,75
282,50 340,6,50
fr./100 kg. fr./50 kg. fr./kg.
235,220,-
fr./kg.
235,325,5,15 4,70
5,50 •
5,50
285,330,-N 6,75 6,-
(1) Gemiddelde prijs van Akkra, Bahia, Thome en/of Kongo.
raden van raffinadekoper op 445.000 t. geschat. Volgens sommige ramingen zouden zij in den loop van Augustus met 20.000 á 30.000 t. zijn verminderd. Voor September moeten de globale uitkomsten ook zeer bevredigend geweest zijn, te oordeelen althans naar de Amerikaansche statistieken en koersverloop. Electrolytisch koper, dat 10,5 ct. per lb. noteerde op de Amerikaansche markt per einde Augustus, is geleidelijk gestegen tot 12 ct. in September en tenslotte tot 12,5 ct. in October. Bij den uitvoer is de prijs van electrolytisch koper cif Europa opgeloopen van 10,25 ct. tot 11,75 ct. Zoo geloof mag worden gehecht aan de algemeen welingelichte kringen, zijn, in een min of meer nabije toekomst, belangrijke hausses niet te verwachten. Aan den eenen kant de wensch om niet te mishagen aan de administratie die heeft laten hooren, dat een prijs van 12,5 ct. aan alle ondernemingen een meer dan , redelijke winst geeft, en, aan den anderen kant, de bezorgdheid om geen te snelle loonsstijgingen te veroorzaken, loonstijgingen die steeds moeilijk kunnen te niet gedaan worden, brengen steun aan deze meening.
Voor grondnoten bleef aanbod doorloopend uit. Tegen het eind der maand, werd nochtans gemeld, dat de Britsche regeering besloten had sommige hoeveelheden van de Britsche koloniën aan de neutrale landen voor te behouden, wat van dien aard zou zijn, dat de transacties in . coromandc/-grondnoten zouden mogelijk zijn en zoodoende eenigszins den druk op deze markt zou verslappen. Voor- palmolie heeft hét uitblijven 'van aanbod koersstijgend gewerkt. Tegen het einde van de maand, was de markt der zachte oliën kalmer geworden, terwijl deze der harde oliën haar noteeringen nog zag verbeteren. Na een kalm begin der maand, nam de kopal, markt een, geleidelijk vastere houding aan. De omzetten bleven nochtans weinig talrijk. In alle cacao-soorten heerschte gering aanbod in verband met de uitvoerverboden en de schaarschte aan vrachten. De vraag naar koffie was zeer aanzienlijk, bij zooverre, dat aan deze vraag door Kongo niet meer kan worden voldaan daar de voorraden opgebruikt zijn en de aanvoeren onregelmatig en onvoldoende. Na een, sterke hausse, waren uitheemsche koffiesoorten, daarentegen, gemakkelijker aan het eind van de maand, in verband met de tendenties van de groote internationale markten. Sedert eind Augustus, zijn alle niet-ijzerhoudende metalen, gevoelig gestegen, met uitzondering nochtans van de Lándensche markt, die onder de controle is geplaatst van het Britsche Ministerie van Ravitailleering. De beperkingen die werden gebracht aan de transacties en aan de exporten zoowel als de vervoerrisico's, hebben alle parallelisme gebroken in de evolutie der markten en de noteeringen kwamen derhalve tot stand al naargelang van de vraag van den dag en de beschikbare hoeveelheden op elke markt afzonderlijk. De jongste statistieken betreffende de productie, den afzet en de wereldvoorraden van koper, waren deze van eind Juli. Sedertdient werden er geen meer gepubliceerd. Per dezen datum, werden de wereldvoor-
Een aanduiding kunnen wij natuurlijk niet meer zoeken in de Londensche markt, sedert zij onder officieele controle is gesteld.. De maximaprijzen die in het begin van September, werden bepaald, waren, begin October, nog in. zwang ondanks de belangrijke dispariteit tusschen deze prijzen en de wereldprijzen. Sommigen twijfelen eraan of deze maximumprijzen zullen kunnen gehandhaafd worden. Men laat trouwens opmerken, dat, zoo Groot-Brittannië thans, in zijn Imperium, de noodige koperreserves schijnt te vinden - wat in 1914 niet het geval was dit land, evenwel, slechts een gedeelte dezer reserves, onder den vorm van geraffineerd of van electrolytisch koper, rechtstreeks toegezonden krijgt. Onder deze voorwaarden, is het te begrijpen, -dat moeilijkheden kunnen opduiken wegens de omstandigheid, dat de buitenlandsche producenten niet noodzakelijk de meening van het Britsche Ministerie van Ravitailleering moeten deelen.
- 341
-
Op een oogenblik, dat bet koper ongetwijfeld zeer gewild is en het zal blijven, is het niet ondienstig te wijzen op de plaats die ons land, dank' zij zijn kolonie, in de wereldeconomie van het koper inneemt. De gezamenlijke ruwkoperproductie van België en Belgisch-Kongo vertegenwoordigt ca. 7 pet, van de wereldproductie. Voor raffinadekoper is de verhouding nagenoeg dezelfde. Naar de belangrijkheid, komt Belgisch-Kongo op de vijfde plaats onder de ruwkoperproducenten. Van de productie-ondernemingen bekleedt de Union Minière clht Hout-Ka,tanga de vierde plaats, terwijl, wat betreft de beschikbare reserves, ons land de vijfde plaats inneemt. Wat betreft het gemiddelde kopergehalte der ertsen, komt de Union Minière op de allereerste plaats van de groote koper-ondernemingen der wereld. Ook laat het, tegen huidigen koperprijs, geen twijfel, dat de Kongoleesche koperindustrie een interessante exploitatiewinst oplevert. Onder de tegenwoordige omstandigheden, staan het te-waarde-maken dezer Kongoleesche ertsen, nochtans enkele moeilijkheden in den weg. Het Kongoleesch koper, wordt inderdaad slechts voor een klein deel in Kongo zelf geraffineerd; het grootste _gedeelte dezer bewerking heeft plaats in België, wat zeker niet van dien aard is, dat de verlies- of beslagnemingsrisico's dezer Kongoleesche ertsen erdoor worden verminderd. Ook wordt gemeld, dat de Union Minière dv Haut-Katanga reeds maatregelen zou getroffen hebben om een zoo groot mogelijk deel van haar productie in haar installaties van Kongo te raffineeren; daarnevens wordt nog gesproken van een mogelijke uitbreiding van de capaciteit dezer installaties. Anderszins wordt nog herinnerd, dat de aankoopen van Duitschland het vorige jaar 40.000 t. hebben bedragen. Zullen dergelijke transacties nog mogelijk zijn,? Indien niet, zullen voor deze hoeveelheden andere afzetgebieden moeten opgespoord worden. Het is te hopen, dat deze zullen gevonden worden. Het tin, het eenige niet-ijzerhoudend metaal, van eenige beteekenis, dat aan het begin van September niet onder controle van de Britsche regeering werd geplaatst, heeft bewogen weken doorgemaakt Ten bewijze, de achtereenvolgende quota-verhoogingen van 45 tot 60 pet, voor het derde en het vierde kwartaal, van 60 tot 80 pet. voor het derde kwartaal op 12 September, quotum dat kort daarop op 100 pCt. werd gebracht. Ten slotte, werd het quotum van het derde kwartaal met terugwerkende kracht op 120 pCt. bepaald, terwijl het quotum van het vierde kwartaal tot 70 pCt. werd verhoogd. Daarbij was het de bedoeling alle beschikbare voorraden te mobiliseeren en een speculatieve hausse te remmen, hausse die de Buffer Pool, om licht te begrijpen redenen, niet meer kon tegengaan. Terwijl te Londen de tinprijs inderdaad op £ 230 bleef — maximumprijs die trouwens zou worden
bevestigd en verplicht gemaakt door een decreet van den Britschen Minister van Ravitailleering in dato 18 September — gingen de prijzen op de andere markten snel naar omhoog, met name te New-York op 6 September, waar .standaardtin zoowat £ 330 noteerde. Deze schokken op de Amerikaansche markt zijn te begrijpen, wanneer men bedenkt, dat aldaar tijdens den oorlog 1914-1918, een uiterste schaarschte aan dit metaal bestond. Rekening gehouden met de belangrijke intering der voorraden in Augustus, valt licht te begrijpen, dat deze herinnering niet zonder invloed is geweest op de vraag naar metaal met het oog op het vormen van voldoende reserves. De werking van de speculatie, begunstigd als zij was door de uitvoerbeperkingen, was algemeen niet van dien aard, dat zij remmend op de markttendenties inwerkte. Ook zal men begrijpen, dat het den. Buffer Pool onmogelijk is geweest op doeltreffende wijze de noteeringen te beïnvloeden, daar een dergelijke controle een zekere vrijheid in transacties en transport veronderstelt, vrijheid die onder de heerschende omstandigheden meer theoretisch dan practisch bestaande is. Geleidelijk is de Amerikaansche markt de tinvoorzieningsmogelijkheden van de komende maanden, op een meer nuchtere wijze gaan beoordeekn, en mede wegens de achtereenvolgende quotaverhoogingen, zijn de noteeringen gaan afbrokkelen. Begin October, lag het prijspeil nog enkel 12 pet. hooger dan dit van eind Augustus.. Omstreeks medioOctober, was de tinnoteering nog ca. £ 270 op de wereldmarkten, tegen £ 230 te Londen. Evenals dit ook voor koper het geval is, heeft ons land, en in 't bijzonder. Belgisch-Kongo, als tinproducent rechtstreeks belang bij de nieuwe toestanden op de tinmarkt. De stijging van de exportquota's voor het derde kwartaal van 40 tot 120 pet., beteekent een verhooging van de toegestane exporten van 1.275 t. tot 3.825 ton. Laten wij herinneren, dat de werkelijke tinuitvoer van Kongo, in de eerste en de tweede helft van het jaar, resp. 2.211 t. en 507 t. heeft bedragen.. Bij het voorziene exportquotum van het vierde kwartaal (70 pet) bedraagt het toegelaten uitvoercontingent 2.281 t.. Dergelijke contingenten, tezamen met de prijsstijging sedert ruim één jaar, moeten aan de Kongoleesche industrie zeer bevredigende uitbatingsvoorwaarden verzekeren. De betrokken kringen spannen zich trouwens in om van nu af reeds het grootst mogelijke nut te halen uit deze toestanden, ook al liggen nog zekere moeilijkheden op den weg wegens de omstandigheid, dat een goed deel der ertsen in België worden bewerkt, resp. verwerkt. Op de zonk-markten hadden de Septembergebeurtenissen tot gevolg, dat voor de Amerikaansche industrie thans alle vrees voor mogelijke buitenlandsche concurrentie is geweken. Dit heeft haar evenwel niet belet te eischen, dat de importheffingen van 1938 opnieuw zouden worden ingesteld.
— :342 —
Tin. Quota : derde kwartaal 1939 = 120 pCt. Quota : vierde kwartaal 1939 = 70 pCt. Bronnen : Verbruik, productie, exporten en voorraden : Stanste al Bulletin of the International Tin Research and Development Council. Noteering : The Metal Bulletin.
TIJDVAK
Zichtbaar wereldverbruik
Totale wereldproductie
(1)
( 1)
EXPORTEN OP DE WERELDMARKT Overschot(±) Reëele of tekort (-) exporten (2) de geautoris. exporten (2)
Absolute cijfers (4)
(in duizenden Engelsche ton» van 1.016 kg.)
159,9 199,1 151,2
1936 1937 1938 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September
179,9 207,9 - 148,6
11,2 11,0 13,5 14,2 (*) 13,7 (*) 11,3(*) 12,2(*)
15,8 10 , 1 8,6 11,2 9,5 7,4 14,4 (*)
Contantnoteeringen van het tin te Londen,
TOTAAL DER VOORRADEN (3)
Standard cash, midday quotation
In pet. van het jaarlijksch verbruik
1
Hoogste Gemiddelde noteering
Laagste
van het tijdvak
(in £ per Engelsche ton van 1.016 kg.)
pCt.
153,6 179,7 119,4
-- 20,3 -- 32,5 -I- 5,5
26,7 36,3 49,4
17 18 33
204-12- 8 7/20 242- 6- 6 7/10 189-12- 0
244-12- 6 311- 5- 0 217- 5- 0
175- 5- 0 180-17- 6 153- 6- 3
13,3 7,7 5,0 9,1 6,9 5,3 12,2
-I- 5,1 -- 0,5 -- 3,3 + 1,8 -- 0,3 -- 2,0 -- 5,1
52,0 49,5 50,9 50,1 43,8 39,4 39,5 34,6
35 33 34 33 29 26 26 22
215-11- 4 214- 0- 8 215-10- 2 218-10- 7 225-14- 9 227-12-10 229-18- 4 229-18- 9 229- 8- 9
217-15216- 2217- 2224-10227- 7229-17229-18229-18229-18-
208-17- 6 211-17- 6 213-12- 6 214- 5- 0 224-12- 6 224- 7- 6 229-17- 6 229-18- 9 227-17- 6
3/7 1/4 14/23 1/2 3/11 1/11
0 6 6 0 6 6 9 9 9
(1) Productie of verbruik der bij het Kartel aangesloten of niet-aangesloten landen met uitsluiting alleen van het ter plaatse, in China, geraffineerd en verbruikt tin. (2) Exporten van de bij het Kartel aangesloten landen : Belgisch Congo, Bolivia, Fransch Indo-China, Malakka, NederlandschIndië, Nigeria en Slim. (3) Hierin begrepen de gezamenlijke zichtbare wereldvoorraden, plus het carry-over in de Straits Settlements en in Europa, alsook de voorraden der smelterijen. (4) Jaarcijfers : gemiddelde van de voorraden aan het einde der maand; maandcijfers : voorraden aan het einde der maand. (*) Voorloopige cijfers.
Koper. Bronnen : Verbruik : Quin's metal en The Metal Bulletin. Productie : Quin's metal en The Metal Bulletin. Voorraden : Quin's metal en The Metal Bulletin. Contantkoper : The Metal Bulletin. Noteertngen : lt Electrolytisch koper : maandgemiddelden naar de noteeringen gepubliceerd door de Agence Economique et Einancière.
PRODUCTIE VAN
TIJDVAK
Zichtbaar verbruik van geraffineerd koper
blister koper
geraffineerd koper
KOPERNOTEERINGEN Voorraden geraffineerd koper (aan het einde van het tijdvak)
Standard contant Londen
Gemiddelde noteering
Hoogste
Laagste
Electrolytisch op kaai te New-York Gemiddeld. noteering
van het tijdvak in duizenden metrieke fora
in £ per Engelsche ton van 1.016 kg.
(1)2.093,9 (1)1.670,5 (1) 1.983,8 (2) 320,0 38- 9- 7 49- 8- 1 1/2 34- 9- 4 1/2 (1)2.378,3 (1) 2.257,1 (1)2.534,0 2) 428,0 54-10- 7 1/5 78- 2- 6 36- 5- 0 1.769,3 1.761,2 1.757,2 32-11- 3 414,7 40-14-11 9/10 48- 6-10
1936 1937 1938 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli
136,6 136,7 143,9 139,4 156,3 163,7 164,6
159,6 146,7 148,7 145,4 149,7 146,8 148,9
157,4 147,6 155,4 150,9 154,6 157,1 143,5
Augustus September
- 343 -
Laagste
van het tijdvak in cents per tb. van 0,4536 kg.
9,474 13,167 10,00
435,5 43- 3- 3 9/14 44.16-10 1/2 41-18- 1 1/2 10,01 447,3 42- 4- 6 43- 4- 4 1/2 41- 6-10 1/2 9,80 462,7 42-19- 6 18/23 43-11-10 1,2 41-19- 4 1/2 9,96 474,2 42- 1- 5 1/12 43- 6-10 1/2 41- 1-10 1/2 9,89 472,6 41-13-11 17/44 42-15- 7 1/2 40-18- 9 9,82 466,0 42- 0- 5 35/44 42- 9- 4 1/2 41- 8- 1 1/2 9,84 444,9 42-18- 9 5/14 43-10- 0 42-11-10 1/2 10,06 44-14- 5 23/44 46- 5- 7 1/2 43-15- 7 1/2 10,311;3) 49-10.0 (4) 11,414(3)
(1) Cijfers gepubliceerd door Metallgesellschaft. (2) Naar Moody's Economist Services. (3) Voorloopige cijfers. (4) Officieele maximumprijs.
Hoogste
11,225
7,925
10,275 10,025 10.075 10,075 9,975 9,975 10.175 10,50 11,475
9,80 9,675 9,775 9,76 9,675 9,725 9,925 10,025 10,125
Zink.
Lood..
Bronnen : Productie : Metailgesetischaft en The Voorraad : Wirtschaft und Statistik. Noteeringen : The Metra. Bulletin.
Bronnen : Productie : Metallgesellschaft. Voorraad : Wirtschaft und. Statistik. Noteeringen : The Metal Bulletin.
b ro om gE
•C/1",
TIJDVAK
ro
Hoogste Gemiddelde noteering
g -col t;
I
„4. Laagste
TIJDVAK
Hoogste
rn
g
van het tijdvak
1936 1937 1938
1.468.7 1.698,9 1.617,5
1939 Januari .. Februari .
Maart
...
April .... Mei Juni Juli Augustus. September
132,0 132,3 142,3 152,0 159,1 140,6
162 17-11-11 124 23- 6- 6 116 15- 5- 3 119 125 124 125 130 130 124
in duizenden metrieke gons
in £ per Engeleche ton van 1.016 kg. 7/10 28-13- 9 1/ 8 36- 7- 6 4/ 5 17-12- 6
14-10- 8 14- 5- 7 14-13- 2 14- 6- 8 14- 9- 7 14-11- 3 14-15- 0 16- 0- 9
3/14 7/8 11/23 5/6 10/11 15/44 5/7 6/11
14- 8- 9 15-11- 3 13- 3- 9
1936 1937 1938 1939 Januari Februari .
14-18- 1 1/2 14-150 14-15- 7 1/2 14-19- 4 1/2 16-13- 9 16.12.6 (1)
13-19- 4 14- 6-10 14- 6-10 14- 9- 4 15- 5- 7
Maart April
1/2 1/2 1/2 1/2 1/2
Mei Juni Juli Augustus. September
(1) Officieele maximumprijs.
(1) Voorraden
Laagste
Gemiddelde noteering
van het tijdvak
in duizenden metrieke ton.,
Bulletin.
Contantnoteering van het zink te Londen good ordinary Brands current month, midday quotation
Contantnoteeringen van het lood te Londen Good soft pig, current month, midday quotation
07.E
Metal
in £ per Engeleche ton van 1.016 kg.
447,0 668,7 576,6
58 14-18- 4 3/5 20- 0- 0 ' 13- 3- 9 79 22- 5- 1 19/20 37- 2- 6 14-15- 0 141 13-19- 9 1/2 15- 18-1 1/2 11-18 9
139,9 127,2 140,9 137,7 137,1 131,9 140,3
142 142 141 143 144 145 140
13-13- 7 4/7 13-10- 5 1/4 13-14- 6 18/23 13- 8-10 1/4 13-15- 7 1/2 13- 1-10 1/2 13-14- 4 .7/44 14,. 5- 0 13- 8- 9 14- 0- 5 5/11 14- 4- 4 1/2 13-15- 0 14- 4- 8 3/ 7 14-12- 6 13- 3- 1 1/2 14-12- 6 15/2215- 5- 7 1/2 14- 7- 6 15.0.0 (2)
In de Vereenigde Staten en In Groot-Brittannië
alleen. (2) Officieele maximumprijs.
De zink-prijs is aanzienlijk gestegen. East St. Louis, spot, die begin September 4,75 ct. noteerde, deed 6,5 ct. omstreeks medio-October, of een vermeerdering met 37 pet. Op de Engelsche markt is de prijs ongewijzigd gebleven, t.w. £ 15 voor G.O.B. ex-ship Londen. In België waren de prijzen voor gelijkaardige soort tusschen £ 29 en £ 30. Eens te meer toonen deze cijfers aan, in hoeverre de Septembergebeurtenissen alle solidariteit tusschen de markten hebben gebroken. Deze gebeurtenissen hebben ook zeer ernstige gevolgen gehad voor de Belgische industrie welker voorzieningsmogelijkheden thans uiterst onzeker zijn geworden.
Zelfde beschouwingen voor de lood-markt. De officieele Londensche prijs is onveranderd. In de Vereenigde Staten, zijn de noteeringen opgeloopen van 5,05 ct. op einde Augustus tot 5,50 ct. omstreeks medio-September, op welk peil ze zich sindsdien hebben gehandhaafd. Op het vasteland zijn juiste noteeringen moeilijk te verkrijgen men meldde nochtans een koers van £ 35 tegen het eind van September, koers die te vergelijken is met den officieelen prijs van £ 16.12.6 ex 8/tip in Groot-Brittannië en met den prijs van £ 18.10.0 op de Amerikaansche markt; rekening gehouden, in elk geval, met de invoerheffingen waarmede deze noteeringen dienen te worden Verhoogd.
V. - GROOT- EN KLEINHANDELSPRIJZEN. • In September, was het indexcijfer der groothandelsprijzen, in België, 706, t.t.z. een vermeerdering met 112 pet. of 18,9 pet. t.o.v. Augustus. Zoodoende overtreft het indexcijfer het vroegere hoogtepunt van Juli 1937. Met uitzondering van de aardewerkproducten, zijn alle posten in meerdere of mindere mate gestegen. De stijging is bijzonder groot voor de voedingsmiddelen (+ 30,1 pet.), teer en derivaten (+ 37,1 pet.), petroleum en derivaten (+ 21,9 pet.), vetstoffen (+ 55,2 pCt.), textielproducten (+ 25,8 pCt), harsproducten (+ 41,6 pCt.), huiden en leder (+. 22 pCt.). Deze stijging van het Belgisch indexcijfer schijnt hoog, vergeleken met de tot dusver gekende buitenlandsche indexen. Met name in Groot-Brittannië, bedraagt de vermeerdering t.o.v. Augustus, slechts -
7,2 pet., in Nederland 7,1 pet. Daaruit werd het besluit getrokken, dat onze huishouding, meer dan welke andere, gevoelig was aan de nieuwe conjunctuur geschapen door het ontstaan der vijandelijkheden. Het is wellicht nog voorbarig een dergelijk oordeel te vellen. De berekeningsmethodes van het indexcijfer, zijn inderdaad ongelijk; met name de data van de waarneming zijn niet dezelfde, wat vooral in tijden van snelle prijsbeweging van dien aard is, dat hierdoor gevoelige afwijkingen ontstaan in de relatieve evolutie van dé indexcijfers. In normale tijden, zouden deze afwijkingen snel moeten geresorbeerd worden. Onder de' huidige' omstandigheden, kunnen nochtans andere factoren tusschenbeide komen om dez-e afwijkingen te bepalen en te handhaven. Terwijl, in Groot-Brittannië, op de mark-
344
-
ten van alle voorname producten de regeeringscontrole is ingesteld sedert begin September en in Nederland de sedert lang door de publieke lichamen gevolgde economische politiek toegelaten heeft zeer vroeg de werkelijke leiding van de essentieele voorziening van het land in handen te nemen, zijn, in België, vraag en aanbod de prijsvorming op de meeste markten blijven beheerschen. . Daar deze markten op een of andere wijze tot evenwicht moesten komen, werd dit laatste in hoofdzaak bereikt door prijsstijging, terwijl het elders in belangrijker mate kon worden verkregen door contingenteering van de vraag naar den graad van dringendheid der te bevredigen behoeften. Van Augustus op September, is het indexcijfer der kleinhandelsprijzen slechts lichtjes gestegen, t.w. met 1/2 pet. Het indexcijfer van October zal evenwel een grootere stijging te zien geven, ondanks de zwakkere houding der binnenlandsche landbouwprijzen, die aan seizoensinvloeden blootstaan. Deze zwakke houding heeft reeds in September bijgedragen tot het remmen van de stijging van het indexcijfer. De hausse-neigingen van het indexcijfer der kleinhandelsprijzen, zijn vooral het gevolg van producten van buitenlandsche herkomst. Zoo valt licht te begrijpen, dat deze slechts in zeer beperkte mate in het indexcijfer van de kosten van levensonderhoud tot uitdrukking komen. In werkelijkheid, is dit indexcijfer, van de eene maand op de andere, practisch onveranderd gebleven, daar een zeer lichte daling van de voedingskosten ondervangen werd door een stijging van de kosten .
voor verwarming, verlichting en kleeding. Evenals voor het indexcijfer der kleinhandelsprijzen, zal in October vermoedelijk een stijging plaats hebben t.o.v. September. Deze stijging zal nochtans beperkt blijven, vergeleken met deze van het indexcijfer der kleinhandelsprijzen, dit in verband met de toegepaste weging of ponderatie waardoor een aantal prijzen in aanmerking komen, prijzen die eerder stabiel zijn en voor de berekening van laatstgenoemd indexcijfer niet in aanmerking komen. De grondoorzaken van deze prijsstijging zijn niet ongelijk aan deze welke in de laatste weken op de grondstoffenmarkten werden waargenomen. Als permanente factor is er de hier en daar voorgekomen stijging van de productie- en distributiekosten. Als factor van meer tijdelijken aard, of welks invloed tenminste door een aangepaste politiek, kan worden geneutraliseerd, is er de plots toegenomen vraag naar beschikbare waar, vraag waaraan niet altijd door het noodige aanbod kon worden voldaan. Het is, in ieder geval, zaak deze hausse te beperken tot de werkelijke en gemotiveerde stijging van de productie- en distributiekosten, op gevaar af onze economie te bedreigen met een prijsinflatie, die op dit oogenblik onvereenigbaar is met het te verwachten verloop van het nationaal inkomen. Een politiek gericht op het beperken van de prijsstijging, steunt natuurlijk op een voldoende voorziening van het land en dienvolgens op de instandhouding van het productieapparaat van den landbouw in de mate waarin het aan het gestelde doel beantwoordt. Wanneer deze voorziening niet kan verzekerd worden, zal het verbruik moeten gecontingen-
Indexcijfers der groothandelsprijzen in België. (Basis : April 1914 = 100.) VERMEERDERING OF VERMINDERING
Relatieve toeneming of vermindering t o. v. het in 1937 ot 1938 bereikte maximum
Indexcijfers CATEGORIE VAN PRODUCTEN
Aantal
voor
producten
September
t. o. v. Augustus 1939
t.o. v. September 1938
1939
+ "151 + 28 -I- 185 -I- 88 + 200 + 12 + 50 + 27 + 223 + 138
-I- 30,1 -f- 3,3 -I- 37,1 + 12,7 + 21,9 + 2,0 + 8,8 + 5,4 + 55,2 + 25,8
+ 109 + 13 + 102 + 97 + 193 1 + + 77 5 + 18 -I- 167 + 81
+ 20,0 1,5 + + 17,6 + 14,2 + 20,9 + 0,1 + 14 0 0.8 -13,5 + 36,3 + 13,7
7-1937 10-1937 10-1937 8-1937 8-1937 7-1937 1937 4-1938 12-1938 2-1937 6-1937
674 815 585 613
+ 141 + 117 + 113 + 141
+ + + +
26,5 22,0 23,9 29,9
+ 81 - 83 + 214 + 116
13 7 9,2 57.7 23,3
4-1937 6-1937 5-1937 3-1937
C,Z CV
822 722 576 636 715 143
+ 54 + 212 + 104 + 91 + 71 3 +
+ 7,0 + 41,6 + 22,0 + 16,7 + 11,0 + 2,1
+ 48 + 217 + 111 + 181 + 60 + 7
-I+ +
124
706
+ 112
+ 18,9
-F
•-■
C•1 C•1
C5 •-• .2 Cs/
ALGEMEEN INDEXCIJFER
653 871 683 779 1.115 859 626 615 527 627 672
C∎
Bouwmaterialen Harsproducten Huiden en Ieder Tabak Papier Rubber
in absolute cijfers
■-■
Wolproducten Vlasproducten ,Itztetvaren Katoenproducten
in relatieve cijfers (%)
Cn
Voedingswaren Brandstoffen Teer en derivaten Metaalproducten Petroleum en derivaten Ceramische producten Glasproducten Chemische producten Kunstmeststoffen Vetstoffen Textielproducten (gezamenlijke)
in relatieve Datum van Toeneming ol cijfers (%) het maximum vermindering in % (maand)
in absolute cijfers
345
84
+ + + + + +
6,2 43,0 23,9 39,8 9,2 5,1
+
13,5
9-1937 2-1937 4-1937 12-1937 11-1937 3-1937 , 7-1937
+ + + + -
1,1 3,9 0,4 4,5 11,5 4,4 14.0 1.8 0.6 2.0 9,9
- 18,3 - 15,5 + .32,7 - 18,4
- 6,8 8,6 - 15,2 16,7 + - 34,8 -- 30,9 +
0,6
teerd en gerationeerd worden om de prijsstijging te beletten. Voorts, moet, in zake invoerproducten, een doelbewuste hanteering der vergunningstaxes bijdragen tot het verzachten der prijsstijgingen, terwijl, in zake binnenlandsche producten, er vooral op zal moeten gewaakt worden, dat de kostprijzen niet onbezonnen aan het stijgen gaan. Welnu, in dit opzicht moet worden erkend, dat aan de toepassing van een prijspolitiek in België, onder de huidige omstandigheden, een ernstige belemmering in den weg ligt, nl. het bestaan van glijdende loonschalen, gesteund op de variaties van het indexcijfer der kleinhandelsprijzen. Deze belemmering verdient des te meer aandacht, daar in de laatste jaren, de tendens was elke verandering in het indexcijfer zoo snel mogelijk te laten volgen door een verandering — in den zelfden zin — van de loonen. Deze glijdende schalen hebben, sedert 1921, aan het land ongetwijfeld groote diensten bewezen, maar thans meer dan ooit moet rekening worden gehouden met de in zeker opzicht uitzonderlijke omstandigheden die het succes van deze methodes van aanpassing der loonen aan de conjunctuurschommelingen hebben verzekerd. Sedert 1921, inderdaad, was de grondtendens van de prijzen naar de baisse gericht, bij zooverre dat — rekening gehouden met de regelmatige toeneming van de arbeidsproductiviteit en met de omstandigheid, dat het verbruik relatief weinig varieerde — deze schalen een geschikt richtsnoer hebben opgeleverd voor de meeste nominale loonsverhoogingen. Op vandaag, evenwel, zijn deze omstandigheden grondig gewijzigd.
Indien sommige artikelen welker verbruik elastisch en voor substitutie vatbaar is, zeldzaam worden, indien hun prijzen hierdoor stijgen en aldus een hausse van het indexcijfer bewerkstelligen, zal de stijging der loonen de bevolking zeker niet toelaten deze producten aan te koopen, daar ze, op grond van de hypothese zelf, onvoldoende voorhanden zijn. De aldus uitgereikte koopkracht zou, derhalve, slechts dienen om de vraag naar andere producten te vergrooten wat, nu de volkshuishouding volledig ontwricht is en het nationale inkomen aan het dalen gaat, moeilijk te verantwoorden ware. In werkelijkheid, zou een starre koppeling van de loonen, aan de variaties van het indexcijfer der kleinhandelsprijzen, onder deze omstandigheden, een groot gevaar opleveren. In denzelfden gedachtengang, moet het erratisch verloop van sommige prijzen in verband met de voorwaarden van vraag en aanbod op de markten, een voldoende reden zijn voor het verzaken van een al te strenge en snelle aanpassing van de loonen aan elk indexcijfer. Kortom, men moet de omstandigheden inzien, vooraleer over te gaan tot maatregelen die de productiekosten beïnvloeden en waarvan het gevaar niet denkbeeldig is, dat ze definitief het geheele prijsstelsel zouden verstoren. Met deze beschouwingen willen wij geenszins bedoelen, dat de collectieve overeenkomsten die het loonstelsel hier te lande beheerschen, zouden moeten verzaakt worden. Alleen willen wij in het licht stellen de noodzakelijkheid enkele bepalingen die ze bevatten aan te passen aan de buitengewone omstan-
....... Indexcijfers der groothandelsprijzen 9 00
x
.
x
x
9 00
■
1928 . 85o 1 800
1929
800 75o
75o
A
1939
1935
5oo ti.«_
1 934
xxxxxx
x
109 107
107
( 1 lol
j. 9.33......./
_ --- ---_
95
`-......
,- -. , . / I ..'
___
-
,./
-.
J
Fbi
AM
J•JIA
S
2
85
FMAMJ'JI-ASOND
936 ....-- .
........
1935 ,..../
87
J
,....—..
..----........
89
400
_
99
91
400
tob
'939
5oo 45o
zo5
......... z938.././'
.-,_
93
450
109
.......-----,„.:
55e
x
in -
5acg. to'
o
Indexcijfers der kleinhandelsprijzen _
gg 'a
ti1937 le IrAlsEl. 65o 700 650 MEI Elia -193-8 if--!!!!1§11 600 boo 55 iiiiiiiiiaMill.:11 -111 p.--
in
0
N
D
Jaar 1935 tot 1938 : Oud indexcijfer 1914 teruggebracht op basis van het nieuw indexcijfer : jaar 1938 tot 1938 = 100. Jaar 1939: nieuw indexcijfer.
• Dfaxima- en minimapunten bereikt door de indices. Basis : April 1914 = 100.
—
346—
digheden waarin wij thans leven en aan de mogelijkheden van de nationale huishouding. Dergelijke aanpássingen zijn het noodzakelijk complement van een politiek die gericht is op het remmen van de prijsstijging, terwijl laatstgenoemde tevens de voorafgaande voorwaarde is van elke wijziging aan de werking dezer overeenkomsten. De doelstelling van elke loonpolitiek, ja de voorwaarde zelve van de geordende aanpassing van onze huishouding aan de moei-
Vl.
—
lijkheden van het oogenblik, moet thans zijn het behoud van een redelijk verband tusschen loonen en werkelijke kosten van levensonderhoud, kosten, die, onder de huidige omstandigheden, niet in die mate toenemen als op grond van het indexcijfer der kleinhandelsprijzen en zelfs uit het indexcijfer der kosten vanglevensonderhoud zou blijken, wegens de groote substitutiemogelijkheden in de artikelen van dagelijksch verbruik.
DE INDUSTRIEELE BEDRIJVIGHEID.
DE STEENKOLENINDUSTRIE.
Zooals te voorzien was, heeft de steenkolenmarkt ononderbroken blijk gegeven van steeds groeiende bedrijvigheid en aan het einde van de maand stond ze gunstig georiënteerd. In huisbrand vooral waren de omzetten talrijk; er is trouwens nu groote vraag naar zekere kalibers van kleine anthracietkolen wegens het bijna algemeen geworden gebruik van speciale verwarmingsketels, waarin deze kalibers worden gebrand, en deze soorten worden moeilijk om krijgen en dan nog tegen oploopende prijzen. Wij vernemen, dat het met de leveringen niet wil vlotten, wegens de vertragingen die ze ondergaan. Daar de toevoer uit Frankrijk en Engeland afgesneden is, wordt uit Vlaanderen belangrijke stijging der vraag gemeld. Wat de industriekolen betreft, van haar mag worden gezegd, dat de verzendingen flink haar gang zijn gegaan, schoon zekere industrieën in vertraagd tempo werken. Deze ondernemingen trachten niettemin brandstofvoorraden aan te leggen uit vrees voor latere prijsstijgingen en vervoermoeilijkheden. Nog steeds worden de qualiteiten voor de metaalindustrie het meest gevraagd, alsmede bunkerkolen. In zake prijzen is er, officieel, geen verandering sedert October. Gemeld wordt evenwel, dat, van nu af aan, officieuse hausses zullen worden toegepast met name op de anthracietkolen en de kleine cokes voor huisbrand. Later zullen ze maand na maand door de Steenkolencentrale (Obechar) worden vastgesteld. Na een periode vol moeilijkheden, is de toestand van onze uitvoeren thans aan de beterhand. De vraag uit het buitenland, vooral uit Zwitserland, Nederland en Frankrijk, is dringend. Naar dit laatste land werd er in September maar weinig uitgevoerd, wegens zekere moeilijkheden in het ruilen van ertsen tegen kolen, en het uitblijven eener oplossing voor het leveren van ijzer- en staalproducten aan Engeland. De 'cokesuitvoernaar de Noorderlanden en vooral naar Zweden, is nog toegenomen.
Het belangrijk vraagstuk waarvóór thans de steenkolenmijnen staan, is dit van de arbeidskrachten. Het mobiliseeren van 14.000 arbeiders heeft de productie met 20 à 25 pet. doen krimpen en de afreis van Hongaarsche, Tsjecho-Slowakische en Poolsche arbeiders heeft nieuwe bressen geslagen. Getracht werd aan dezen toestand te verhelpen met gepensionneerde arbeiders terug aan het werk te stellen en de mechanisatie in zekere sectoren verder door te zetten, althans op de plaatsen waar het maximum nog niet was bereikt, met name in zekere mijnen van het Luiksche en van Charleroi. De regeering heeft dit probleem van de arbeidskrachten ter hand genomen en besloten een zoo groot mogelijk aantal houwers uit den legerdienst te ontslaan. Mogelijk wordt ook de arbeidsduur verlengd. Men begrijpt allicht, dat gezien de voorwaarden waaronder, in September, de mijnen hebben moeten werken, het gemiddeld rendement per arbeider er niet op is vooruitgegaan met het gevolg, dat, aan den anderen kant, de prijzen der hulpstoffen aan het stijgen zijn gegaan, wat fataal aanleiding moet geven tot een niet te wenschen verhooging van de afzetprijzen onzer brandstof. De gezamenlijke opdelving van Augustus had reeds geleden onder de werkloosheid van een aantal putten, wegens de betaalde verlofdagen en de gedeeltelijke mobilisatie van het leger aan het einde van de maand. Slechts 2.292.000 t. werden opgedolven, tegen 2.321.000 t. in Juli, schoon niettemin deze productie liooger ligt dan deze van Augustus 1938, die 2.234.000 t. bedroeg. Vergelijkt men nu de prod_uctie van de maanden Augustus 1938 en 1939, dan constateert men een vermindering, in den Borinage, van 70.000 t. ongever, tengevolge van het sluiten der mijn Levant du Flému, maar' een verhooging in het Kempisch bekken, van 88.000 t., of 17 pet. en in het Centrum-bekken, van 27.000 t. of 9 pCt. In September kwam de opdelving tot 2.408.000 t. of 116.000 t. meer dan in Augustus. Deze vooruitgang doet niets af aan de hooger uitgebrachte opmerkingen over de schaarschte aan arbeidskrachten en over de inkrimping van het gemiddeld rendement per arbeider, want de vergelijking met Augustus, maand
347
van betaald verlof en tijdens dewelke de opdelving trager geschiedt voor de mijnen die huisbrand produceeren, gaat niet op. Vergeleken met het maandgemiddelde van de productie tijdens de• periode van Januari tot Juli, ligt de opdelving in September met ca. 125.000 t. lager. Deze toestand verdient grondige aandacht, vooral nu, dat we de kans zien onze uitvoeren uit te breiden. Op het gebied der voorraden, heeft Augustus een teruggang geboekt van 63.000 t. en September een nieuwe inkrimping van 290.000 t., zoodat de beschikbare voorraad op het mijnterrein, tot 1.922.000 t. moest worden ingeteerd. Deze toestand verandert van bekken tot bekken en vaak vrij grondig. De stocks liepen vooral terug in de Borinage. In cokeskolen boekt de maand Augustus een productie van 470.000 t., die zoowat deze van Juli evenaart. Beschikbaar zijn er thans geen cokeskolen meer en de producenten hebben de handen vrij voor het vaststellen der prijzen. Het steenkolenvraagstuk heeft dus, ten onzent, een nieuw aspect gekregen, althans tijdelijk. Het gaat er niet meer om te weten onder welke exploitatievoorwaarden de kolenmijnen kunnen rendeeren, maar om te zien waar de arbeidskrachten zullen worden gevonden die we noodig hebben om onze opdelvingen derwij ze te kunnen opvoeren, dat, na bediening van eigen land, er zooveel mogelijk kunnen gebruikt worden als ruilgeld tegen grondstoffen onmisbaar voor de voeding onzer bevolking en de voorziening onzer industrieën. Tal van landen, inderdaad, vragen ons — of eischen — steenkolen of cokeskolen in ruil van producten welke we niet kunnen ontberen. Bijgevolg, moet productieverhooging met taaie volharding worden nagestreefd. ,
DE METAALINDUSTRIE.
• Waar aan • het begin . van de maand, de Metaalindustrie in zake. voorziening veel .hinder ondervond, is de_ toestand allengs normaal gaan worden toen de ertsinvoeren konden worden hernomen en zekere acco-orden afgesloten. Sindsdien zijn de vooruitzichten vrij gunstig. Daar voor haar ertsen onze ijzer- en staalindustrie heelemaal van het buitenland afhangt en vooral van Oost-Frankrijk, werd er onmiddellijk met de producenten onderhandeld. De onderhandelingen. met Frankrijk gebeurden op de .volgende .basis : levering :aan België van 6 millioen. t. ijzererts .per jaar, tegen levering door. België, aan Frankrijk, van • 4 mil. lioen, t. fijne cokeskolen. Aan den anderen kant, zou de, verbintenis kunnen worden aangegaan, • dat, -na bevrediging van onze • eigen behoeften, de• pro-
ductie van onze metaalnijverheid in hoofdzaak naar Engeland zou worden verscheept. Uit deze 6 millioen t. erts. kan ca. 2 millioen t. staal worden geproduceerd. Tot nader begrip zij herinnerd, dat op de basis van 1938, onze productie zoowat 3 millioen t. moet bedragen. Van daar de noodwendigheid zich elders de 3 millioen t. ertsen aan te schaffen die ons nog ontbreken zoo we ons productietempo willen handhaven. Blijkbaar zullen ze ons wel door het Groothertogdom Luxemburg en Zweden kunnen worden geleverd. Aangestipt zij hier, dat ons accoord met Frankrijk alleen de voorziening van de Belgische industrie beoogt en die van het Groothertogdom, welker toestand allesbehalve dezelfde is, op zij laat. Het Internationaal Staalkartel mag, practisch gesproken, als ontbonden worden beschouwd. Van dit kartel blijven nog alleen de Belgische en de Luxemburgsche groepen over. En meteen stelt zich de kwestie der prijzen. Tot dusver werden de oude prijzen niet gewijzigd, althans niet officieel. Dat ze echter in den loop der volgende maanden, een stijgende lijn zullen gaan volgen, staat, onsdunkens, buiten kijf. De markt van het gietijzer was zeer levendig en de hausse van de ertsnoteeringen heeft belangrijke prijsstijgingen veroorzaakt. Grauw ruwijzer deed fr 625 per ton in plaats van fr 550; hematietgietijzer ging in September van fr 900 á, fr 1.100 per ton, waar het, in Augustus, tegen fr 625 á jr 750 werd betaald. De laatste officieel gekende productiecijfers zijn deze van Augustus. Voor deze maand beliep de ruwstaalproductie 276.000 t tegen 291.000 t in Juli en 176.000 t in Augustus 1938. De eerste acht maanden van 1939, geven aldus 1.977.000 t tegen slechts 1.405.000 t tijdens de overeenkomstige periode van het vorige jaar. Officieus. wordt de Septemberproductie op ca. 180.000 t geschat, wat zoo ongeveer zou overeenstemmen met de Septemberproductie van 1938. Dit cijfer mag worden beschouwd' als bevredigend onder de voorgekomen omstandigheden.. Voorzien wordt trouwens, date het cijfer 'van October ten minste 20 pet. hooger zal liggen dan dit van September. De loopende bestellingen zijn ruim voldoende voor de huidige productie- en verschepingsmogelijkheden; verbintenissen op langen termijn gaan de fabrieken dan ook niet aan. Op de binnenlandsche markt, blijft de vraag uiterst levendig en. met het. oog op • de prijzenhausse. zoeken 'de grossisten en 'de verbruiksondernemingen voorraden aan te leggen. Op des internationale markt; is de . 'toestand' eveneens gunstig en " onze staalfabrieken krijgen bestellingen bij de vleet, vooral uit Groot-Brittannië en Japan.. De verschepingen naar Noord-Anierika en Argentinië komen .stilaan weer op dreef.' •
.7=. -348,
De prikkeldraad- én de buizenfabrieken zijn rijk van bestellingen voorzien. De constructeurs van rollend materieel ontvingen aanzienlijke bestellingen. Er worden er trouwens nog heel wat meer verwacht, nu het Europeesch conflict tabvan groote producenten van de internationale markt verwijderd houdt. In den machinebouw, gaat het niet zoo vlot. De werkplaatsen die voor de steenkolenmijnen werken en degene die zich met de kleine outilleering onledig houden, met de afwerking en de fabricage van losse stukken, zijn goed van werk voorzien. Voor de andere, is de bedrijvigheid minder groot. Vele echter zijn gehinderd door de afwezigheid van een goed deel van haar geschoold personeel. In het Luiksche, komen bij de wapenfabrieken de orders regelmatig binnen, wat toegelaten heeft de gespecialiseerde handen, sedert enkele maanden, terug aan het werk te zetten. Natuurlijk, loopt de vraag over oorlogswapens en ammunitie, zoo voor de Belgische behoeften als voor den uitvoer. De wapenmakers, die zich meer op de fabricage van het jachtwapen toeleggen, mogen zich eveneens in interessante bestellingen verheugen, vooral uit Zuid-Amerika. De metaalindustrie der niet-ijzerhoudende metalen is minder bevoordeeld. Het meerendeel der zinkfabrieken hebben haar fabricage ingekrompen. Van het probleem der hervoorziening in ertsen, werd nog geen oplossing gevonden en de ertsvoorraden reiken niet verder dan voor vier á zes maanden productie.
STEENGROEVEN EN BOUWBEDRIJF. In September, is de toestand in de steengroeven allesbehalve verbeterd. Wij hebben elders gezegd hoe hij lijdt van de inkrimping van het bouwprogramma der openbare lichamen. In de streek van Zinnik liggen de groeven van blauwen steen, nog twee dagen per week stil. In andere, werken de steenhouwers nog één week op twee. In de zandsteengroeven van Hoei en omstreken, liggen alle ondernemingen bijna volledig stil. Dit ligt vooral aan het feit, dat de vergunningen voor den uitvoer naar Frankrijk, van verkalkte zandsteen niet konden worden bekomen. Sommige groeven van klein graniet uit de Hoyouxvallei, ontvingen, omstreeks medio September, aanzienlijke bestellingen voor Nederland en enkele voor Duitsehland, zoodat de bedrijvigheid weer normaal haar gang kon gaan Nederland heeft daarbij nog enkele kalksteenleveringen besteld, zoodat in deze soort groeven eveneens normaal kon worden doorgewerkt. Dooreengenomen nochtans, is de werkloosheid in de groeven aanmerkelijk gestegen.
Ook de cementindustrie heeft, evenals al de andere exportnijverheden, heel wat moeilijkheden gekend, wegens het stilvallen van het vervoer; deze toestand is echter maar tijdelijk en vormt geen hinder voor den afzet in het buitenland. Trouwens de binnenlandsche markt is voor de cementfabrieken nooit zoo gunstig geweest, nu overal verdedigingswerken worden opgericht. De steenbakkerijen die er voorheen al niet schitterend voorstonden, liggen nu heelemaal stil, althans in zekere gewesten. Van de arbeiders is 95 pet. werkloos. Naar Engeland kan niets worden uitgevoerd, en wat naar Nederland had kunnen gaan, kon niet worden verzonden bij gebrek aan schepen. Er wordt nog verkocht op de binnenlandsche markt, doch in vertraagd tempo, voor de voltooiïng van de in opbouw zijnde gebouwen. Men moet er zich aan verwachten, dat in den loop der komende maanden, het bouwvak verder zal slabbakken. Geconstateerd wordt trouwens, dat, t.o.v. September 1938, de bouwvergunningen toegestaan in September van het loopende jaar, met 75 pet. geslonken zijn.
GLASINDUSTRIE. Ons glasbedrijf, dat zijn beste afzetgebieden buiten de landsgrenzen heeft, werd ontwricht door de verstoringen in de verzendingen tijdens deze eerste oorlogsmaand en door het stilvallen van de bestellingen uit de landen welke actief bij het conflict zijn betrokken. De tafelglasindustrie, welker toestand reeds weinig schitterend was te noemen, bevindt zich thans in een nog moeilijker situatie. De belangrijke afzetgebieden die Groot-Brittannië en Frankrijk waren, leveren thans geen invoervergunningen meer af. Onze tafelglasfabrieken moeten zich instellen op de binnenlandsche markt, de Britsche koloniën en de enkele traditioneele overzeesche markten, waar het, helaas, ook niet aan moeilijkheden ontbreekt. Waar in September geen officieele productievermindering plaats vond, wordt nochtans gemeld, dat sommige instellingen uit eigen beweging haar fabricage hebben ingekort. Voegen wij hieraan toe, dat tal van firma's een geheelen tijd in kasverlegenheid hebben verkeerd wegens de inningsmoeilijkheden van de vorderingen op Engeland. De kostprijzen stijgen in verband met de hausse der grondstoffen; hierdoor werden ook de verkoopstarieven met 5 á 10 pCt. verhoogd. De nationale paritaire commissie voor het tafelglasbedrijf is in vergadering bijeengekomen, ten einde overleg te plegen omtrent de te treffen maatregelen om te verhelpen aan dezen toestand, dien de patroons verklaren niet te kunnen torsen.349 —
De meest dringende actie moet gericht zijn op het verhelpen aan de thans bestaande belemmeringen op de twee voornaamste afzetgebieden, t.w. Frankrijk en Groot-Brittannië.
Tijdens de acht eerste dagen hebben de weverijen' bijna volledig stilgelegen. Dan is er op eens sterker vraag gekomen op groote aankoopen door de cliënteele bij den kleinhandel die zijn voorraden vrij vlug heeft zien verdwijnen. Schoon de weverijen zich in het aanvaarden van nieuwe bestellingen uitermate terughoudend hebben aangesteld, toch hebben ze hun prijzen met 10 á 15 pCt. moeten opvoeren tengevolge van de hausse op de garens.
TEXTIELINDUSTRIE.
Reeds aan het begin der maand, hadden onze textielfabrikanten vooral hun aandacht te wijden aan de ravitailleering, inzonderheid van de katoen- en jute-industrieën, alsmede aan het probleem der prijzen. Met het onbekende vóór oogen, hebben de producenten tot medio September in het ronde getast, geaarzeld, en werden de textielmarkten nagenoeg lamgelegd. Naderhand is de tendens omgeslagen en . daar zekere factoren aanzienlijke beterschap in de transacties lieten voorzien, is de bedrijvigheid in al de takken waar ze niet door buitengewone omstandigheden werd gehinderd, flink gaan toenemen.
In zekere firma's is de productie gedaald tengevolge of van het mobiliseeren van sommige arbeiders, of 'uit voorzorg tegen dreigende gevaren en voorzieningsmoeilijkheden.
&doen/industrie. Zooals kon worden verwacht, is de markt van ruwe katoen zeer bewogen geweest, zonder dat evenwel de hausse waarop de producenten hadden gerekend, veel om, het lijf kan hebben. Te New-York, zijn de noteeringen gestegen van 8,20 ct. tot 9,40 ct. per pond, doch niet zoodra was het verslag van het Landbouwdepartement van de pers (verslag waarin de oogst van het loopende jaar op 12.380.000 balen wordt geschat) of ze vielen terug op zoowat 9 ct. Dit heeft echter niet belet, dat, wegens de moeilijkheden van transport en het daarmee verbonden risico, het oploopen der vrachten en der verzekeringspremiën tegen oorlogsrisico, de prijzen van ruwe katoen op onze markt aantrokken en onze spinners zich niet naar behooren en tegen bevredigende prijzen, in grondstof hebben kunnen dekken. Het gevolg daarvan is geweest : moeizame uitvoering der loopende orders met de weverijen. Niettemin, zijn thans onze spinners ruim van bestellingen voorzien, zoodat zij het aantal werkende spindels aanmerkelijk hebben kunnen verhoogen. ,
Wolindustrie,
De wolindustrie staat inzake grondstoffenvoorziening voor dezelfde moeilijkheden als de katoenspinners. Bij het uitbreken der vijandelijkheden, vroeg men zich af in hoever Engeland onze invoeren zou doorlaten, want men betwijfelt sterk en terecht, dat het zal. toelaten dat de ons toegevoerde wol naar Duitschland zou verhuizen. En Engeland weet heel goed, dat van oudsher onze Oosterbuur de voornaamste cliënt van Verviers, ons grootste wolcentrum, is. Hoe zal men men dan aan de vraag van deze oude cliënteele voldoen ? Het gevaar is evenwel nog niet brandend, ten minste niet voor onze spinners en wevers, vermits de wolvoorraden (ruwe, gewasschen en gekamde wol) die in België voorhanden zijn, zoowat 3 millioen kg. bedragen, wat volstaat voor twaalf á vijftien maanden eigen behoeften, als er maar niet kwistig wordt mee omgesprongen. Anders is de toestand voor de wasschers en kammers. Wat thans aan ruwe wol voorhanden is, volstaat voor twee maanden fabricage en niet voor langer. Men koestert evenwel de hoop, dat Engeland en Frankrijk, die voor hun druk werkende fabrieken mangel zullen hebben aan arbeidskrachten, aan België het maakwerk zullen geven.
Openbare drooginrichtingen in de streek van Verviers (openbare drooginrichting te Verviers, openbare drooginrichting te Dison, en openbare drooginrichting vont heti Oosten). SEPTEMBER
JANUARI TOT ULTIMO SEPTEMBER
VERGELIJKENDE BEWEGING 1937
Wol, kammingsafval, gewasschen en verkoolde afval Gekaarde garens Kamwol Kamgarens Enkel gewogen TOTAAL
1938
1939
1937
1.462.449,— . 167.353,-, 309.156,— 262.896,-242.224,—
1.499.916,— 50.975,— 314.391,— 252.930,— 197.797,—
1.854.362,— 122.945,— 328.774,— 249.539,— 211.067,—
23.205.935,— 882.474,— 2.849.722,— . 2.371.386,— . 2.772.488,—
2.444.078,-- .
2.316.009,—
2.766.687,--
23.082.005,—
— 350 —
1938
1939
12.433.800,— 489.983,— 2.802.424,--. 1.644.167,— 1.773.777,—
16.651.333,758.316,--. 3.011.665,-1.868.133,1.947.734,--
19.144.151,—
24.237.181,--
. Ook 'de prijzenkwestie houdt de aandacht gaande. Sedert lang reeds, lagen de wolnoteeringen uitermate laag. Sedert Augustus zijn ze evenwel aan 't stijgen en niemand weet wat het zijn zal als de vervanging der voorraden zal ter sprake komen. Groot-Brittannië heeft de geheele wolopbrengst voor zich gehouden tegen overeen te komen prijzen. Men verwacht er zich aan, dat een dergelijke schikking ook met de Kaapkolonie zal worden getroffen. Het behoudt zich het recht voor daarvan zekere hoeveelheden af te zetten, doch tegen prijzen die op dit oogenblik moeilijk kunnen worden geschat. De eenige vrijgebleven markt zou dus Zuid-Amerika zijn. De eerste noteeringen, voor de campagne die thans inzet, laten drukbezochte veilingen voorzien. Belast met de vracht en de premie dei: verzekering tegen oorlogsrisico, laten de prijzen sterke stijging voorzien. Natuurlijk, kunnen zekere' bemiddelende elementen tusschenbeide komen. Om er maar één te noemen : de uitbreiding in landen als Duitschland en Italië, van de kunstwolindustrie, die men tot dusver in toom heeft gehouden omdat de wolprijzen laag stonden en men niet inzag waarom, in die voorwaarden, veel surrogaten zouden worden gefabriceerd. Te Verviers, moesten, in September, groote koopen worden afgesloten. De statistische gegevens van de drie Verviersche woldrogerijen zijn, in dit opzicht, sprekend :
Kamwolvoorraden in de wolkammerijen van België (medegedeeld door de
Scheids- en Verzoeningskamer voor Wol en Kamwol, te Antwerpen, Meir 12).
Ultimo September 1939. Augustus 1939 I September 1939 Merinos Crossbreds
V lasindustr ie. Nu het Russisch, het Baltisch en het Fransch vlas, nagenoeg geheel van onze markt is weggebleven, hebben de spinnerijen haar voorraden op de nationale markt moeten opdoen en zich met middelmatige qualiteiten moeten vergenoegen. Al de te koop geboden hoeveelheden waren zeer gezocht, niet alleen door de Belgen, doch ook door de Nederlanders, de Franschen en de Engelschen; niemand heeft zich door de prijzenhausse laten afschrikken. De vlasspinners werden zeer goed met bestellingen bedacht en hun toestand, die er vóórkort nog allesbehalve rooskleurig uitzag, zou zeer goed kunnen worden als ze maar grondstof krijgen. De vraag stelt zich evenwel hoe het nu met de arbeidskrachten zal gaan, ten minste in de streken, waar andere textielvezels bewerkt worden. Zoo hebben, b.v. te Gent, sedert lang reeds de werklieden uit de vlasspinnerijen werk moeten zoeken in de katoenspinnerijen, wegens de scherpe crisis in de vlasindustrie. Zullen de arbeiders — de gewezen vlasspinners — naar hun vroegere fabrieken teruggaan, nu de katoenspinners eveneens een kans krijgen? Onsdunkens, niet. Daarentegen, is de productie in de weverijen niet buitengewoon toegenomen. Prijsaanvragen waren vrij talrijk, doch toeneming der bestellingen bleef achterwege. In het Roeselaarsche, werd amper op 50 pet. van de voortbrengingscapaciteit gewerkt en meer dan één fabriek stond op short time: vijf dagen per week, m.a.w. één week verzuim op vijf.
Verschil
2.370.776,— 1.276.880,—
3.296.864,— 1.171.475,—
+ —
926.088,— 105.405,-
3.647.656,—
4.468.339,—
+
820.683,—
Zekere firma's die niet over zeer groote voorraden beschikken, hebben druk gekocht om groote bestellingen te kunnen uitvoeren. De vraag naar garens bij de spinners, vanwege onze fabrikanten houdt niet op, daar geduchte mededingers als Tsjecho-Slowakije, Engeland en Frankrijk, op dit oogenblik moeilijk kunnen leveren. Frankrijk echter heeft nog een aanbod gedaan. De weverijen hebben • bestellingen te over. Vrees voor snelle en gevoelige hausse op de weefsels heeft de cliënteele heel wat inschikkelijker gemaakt, zoodat een deel van den fabrieksvoorraad kon worden afgezet. Deze voorraden zijn evenwel niet zoo bijster groot, want sedert het publiek het klassiek artikel van saai of van effen weefsel niet meer begeert, werken de fabrieken niet meer dan op aanwijzing. Aan het einde van de maand, konden de uitvoeren op bevredigende wijze hernomen worden, met name naar Nederland.
Jute-industrie. De grondstof voor deze industrie komt in hoofdzaak uit Britsch-Indië en daar Engeland op dit product een buitengewoon strenge controle uitoefent, staan ook onze jutespinnerijen vóór het allergewichtigst probleem van haar ravitailleering. Daar de vraag naar zakken niet ophoudt, geven spinnerijen en weverijen al wat ze geven kunnen. Helaas, mangel aan grondstoffen voor de eerste, en mangel aan garen voor de tweede beletten de fabrieken voordeel te halen uit den overvloed aan bestellingen. Hierover werd eveneens met Engeland onderhandeld om te bekomen, dat het de ons onontbeerlijke hoeveelheid ruwe jute zou doorlaten, doch ook hier moet het de verzekering hebben, dat de afgewerkte stof niet aan Duitschland zal worden verkocht. Prijshausse heeft niet op zich laten wachten; aan het einde van September, werd, te Roeselare, een kleine voorraad ruwe jute verkocht tegen £ 36 per t, waar aan het begin van de maand dezelfde jute £ 23 deed.
— 351 —
LEDERINDUSTRIEËN.
In den loop van de maand September, ontvingen de leerlooierijen bestellingen bij de vleet. Wat evenwel niet meer vlot is de voorziening in huiden en looistoffen. Daar België slechts 80 pCt. voortbrengt van de normale behoeften aan dik leder — ossen, koeien, vaarzen — en 30 pet. voor het fijne leder, — kalveren —, zoo vroegen zich de looiers af wat hun de komende maanden, zullen brengen. Groote hoeveelheden grondstoffen, vóór den oorlogstoestand aangekocht, met name in Argentinië, worden in de Fransche havens opgehouden. Stappen werden gedaan om ze los te krijgen. Speciale aanbestedingen werden afgekondigd door het Ministerie van Landsverdediging, aanbestedingen waaraan de Malmediaansche industrie ruim heeft deelgenomen. In de lederbewerking kan een zeer verschillende toestand worden waargenomen, al naar gelang het zich om de schoennijverheid handelt of om de marokijnfabricage. Naar schoenen is er reuzevraag. Voorraden werden gedeeltelijk uitverkocht wegens vrees voor hausse, zoodat klein- en groothandel zich gedwongen zagen de voorraden aan te vullen.
Bij de marokijnfabrikanten is de toestand er ietwat op verbeterd, doch nog op verre na niet zooals in den schoenhandel. Enkele fabrieken hebben nogal aanzienlijke bestellingen gekregen uit het buitenland. PAPIERFABRIEKEN.
Hier houdt de toevloed van orders niet op ; ook werken de fabrieken op volle kracht. De papierprijzen, die met deze der grondstoffen op en neer gaan, kennen hausses van 50 á, 60 pCt. De voorziening in celstof en chemische pap is tot dusver vrij normaal gegaan, doch men is beducht voor den lateren toevoer, daar trouwens reeds verscheiden Zweedsche en Noorsche schepen met houtpulp geladen door Duitsche oorlogsbodems of gepraaid werden of in den grond geboord. De groote moeilijkheid voor dezen nijverheidstak is nu de vervanging van de geschoolde onder de wapens geroepen arbeidskrachten. Moest het noodige personeel kunnen worden gevonden, dan zou aan de hand van den overvloed aan bestellingen, de productie kunnen worden opgevoerd.
VI. — LANDBOUW. Het nieuw landbouwindexcijfer, opgemaakt door den Studiedienst van het Ministerie van Landbouw, en waarvan op deze plaats reeds een commentaar is verschenen (1), betreft den geheelen Belgischen landbouw, zonder onderscheid van landstreken, met uitsluiting nochtans van den hofbouw. Dezelfde dienst heeft thans ook bijzondere indexcijfers opgemaakt die toelaten de economische evolutie te volgen van de verschillende landbouwstreken, gekenmerkt door factoren van aardrijkskundigen, topographischen, demographischen en socialen aard. Ten aanzien van de belangrijkheid dezer factoren voor de observatie der conjunctuur, achten wij het nuttig hier een bespreking te laten voIgen van de voornaamste elementen noodig voor een goed begrip der indexcijfers, die later in ons Tijdschrift zullen worden overgenomen (2).
DE ECONOMISCHE LANDBOUWSTRUCTUUR IN DE VERSCHILLENDE AGRARISCHE STREKEN.
De uitslagen der landbouwtellingen van 1846 tot 1929, werden steeds gepubliceerd, rekening houdende met de administratieve indeeling van het land. Tot hiertoe werden deze landbouwstatistieken opgemaakt (1) September-aflevering, 1939, blz. 255 en volg. Een Landbouw Index-number, de regionale indexcijfers ., (2) Economisch Mecledeelingen van het Ministerie van Landbouw, Gedeelte, jaar 1939, n' 2.
per landbouwstreek. Wel werden herhaaldelijk pogingen gedaan om het*Belgische grondgebied in een zeker aantal landbouwstreken in te deelen, vooral op grond van de geologische structuur, die een beslissenden invloed uitoefent op den aard zelf der landbouwuitbating. Ongetwijfeld is dus een groepeering der landbouwstatistische gegevens per landbouwstreek gewenscht. Met behulp der uitslagen der algemeene telling van 1929, heeft de Studiedienst van het Ministerie van Landbouw getracht deze groepeering te verwezenlijken. Daar het rechterlijk kanton de kleinste eenheid is waarvan het statistisch materiaal werd bekend gemaakt, diende dus het rechterlijk kanton als eenheid aanzien te worden bij het groepeeren der gegevens per streek. Lijst der rechterlijke kantons. 1 Antwerpen 2 Arendonk 3 Berchem 4 Boom 5 Borgerhout 6 Brecht 7 Kontich 8 Duffel 9 Ekeren 10 Herentals 11 Heist-op-den-Berg 12 Hoogstraten 13 Lier 14 Mechelen 15 Mol 16 Puurá 17 Zandhoven 19 Westerloo 18 Turnhout 20 Aarschot
— 352 —
21 Anderlecht 22 Assche 23 Brussel 24 Biest 25 Genappe 26 Glabbeek-Zuurbemde 27 Haacht 28 Halle 29 Elsene 30 Jodoigne 31 Sint-Kwintens-Lennik 32 Leuven 33 Nijvel 34 Perwez 35 Sint-Gillis 36 Sint-Joost-ten-Noode 37 Schaarbeek 38 Sint-Jans-Molenbeek 39 Tienen 40 Ukkel
41 Vilvoorde 42 Waver 43 Wolvertem 44 Zoutleeuw 45 Ardooie 48 Avelgem 47 Brugge 48 Diksmuide 49 Gistel 50 Harelbeke 51 Hooglede 52 Ieper 53 Izegem 54 Kortrijk 55 Meenen 56 Meesen 57 Meulebeke 58 Moorsele 59 Moeskroen 60 Nieuwpoort 61 Oostende 82 Oostroozebeke 63 Passchendale 64 Poperinge 65 Roesbrugge-Haringe 66 Roeselare 67 Ruiselede 68 Tielt 69 Torhout 70 Veurne 71 Wervik 72 Aalst 73 Assenede 74 Oudenaarde 75 Beveren 76 Kaprijke 77 Kruishoutem 78 Dendermonde 79 Deinze 80 Eekloo 81 Evergem 82 Geeraardsbergen 83 Gent 84 Hamme 85 Herzele 86 Ledeberg 87 Lokeren 88 Loochristi 89 Nazareth 90 Nederbrakel 91 Nevele 92 Ninove 93 Oosterzele 94 Ronse 95 Sint-Maria-Horebeke 96 Sint-Niklaas 97 Sint-Gillis-Waas 98 Zomergem 99 Temsche 100 Zottegem 101 Waarschoot 102 Wetteren 103 Zele 104 Antoing 105 Aat (Ath) 106 Beaumont 107 Binche 108 Boussu 109 Celles 110 Charleroi 111 Chatelet 112 Chièvres 113 Chimay 114 Dour 115 Edingen 116 Flobecq 117 Fontaine-l'Evéque 118 Frasnes-lez-Buissenal 119 Gosselies 120 Jumet 121 La Louvière 122 Lens 123 Lessen 124 Leuze 125 Marchienne-au-Pont 126 Merbes-le-Cháteau
127 Bergen 128 Páturages 129 Peruwelz 130 Quevaucamps 131 Rceulx 132 Seneffe 133 Zinnik 134 Templeuve 135 Thuin 136 Doornik 137 Aubel 138 Dalhem 139 Dison 140 Eupen 141 Ferrières 142 Fexhe-Slins 143 Fléron 144 Grivegnée 145 Hannut 146 Héron 147 Herstal 148 Herve 149 Hollogne-aux-Pierres 150 Hoei 151 Jehay-Bodegnée 152 Landen 153 Luik 154 Limbourg 155 Louireigné 156 Malmédy 157 Nandrin 158 Sint-Niklaas 159 Saint-Vith 160 Seraing 161 Spa 162 Stavelot 163 Verviers 164 Borgworm 165 Beringen 166 Bilzen 167 Borgloon 168 Bree 169 Hasselt 170 Herk-de-Stad 171 Maaseik 172 Mechelen 173 Neerpelt 174 Peer 175 Zichen-Sussen-Bolder 176 Sint-Truiden 177 Tongeren 178 Aarlen 179 Bastenaken 180 Bouillon 181 Durbuy 182 Erezée 183 Etalle 184 Fauvillers 185 FlorenVille 186 Houffalize 187 La Roche-en-Ardenne 188 Marche 189 Messancy 190 Nassogne 191 Neufchéteau 192 Paliseul 193 Saint-Hubert 194 Sibret 195 Vielsalm 196 Virton 197 Wellin 198 Andenne 199 Beauraing 200 Ciney 201 Couvin 202 Dinant 203 Eghezée 204 Florennes 205 Fosses 206 Gedinne 207 Gemblours 208 Namen 209 Philippeville 210 Rochefort 211 Walcourt
van ieder der typisch verschillende landbouwstreken niet te schaden, werd het kanton Namen buiten beschouwing gelaten. Bij de afbakening der verschillende landbouwstreken, werd rekening gehouden met de studiën die hierover werden gemaakt door Malaise en medewerkers in 1884, en de uitslagen van het onderzoek der Rijkslandbouwkundigen die in 1929-1930 gelast werden een zoo juist mogelijke afbakening op te maken der landbouwstreken in België. Bijgaande kaart geeft een beeld van de indeelin b van het Belgisch grondgebied in zeven duidelijk onderscheiden landbouwstreken : de leemstreek van MiddenBelgië, de Vlaamsche Zandstreek, de Polders, de Kempen, het Condrozgebied, de Ardennen, de Weidestreek. De vijf kantons in het zuiden der provincie Luxemburg behooren tot de Mergelstreek, die als achtste landbouwstreek kan aangezien worden. • Een bijzondere index werd evenwel voor deze streek niet opgemaakt, daar de economische structuur van haar landbouw' zeer gelijkend is aan die van de Kempen. De regionale index van deze streek kan dus ook gelden voor de Mergelstreek. De hiernavolgende analyse geeft een beeld van de relatieve beteekenis van elk der Belgische landbouwstreken.
1. De leemstreek vara Midden-België. Deze landbouwstreek is de belangrijkste van het land. Ze strekt zich uit van het Westen naar het Oosten en omvat een breede strook grond aan weerszijden van de taalgrens. De beste en vruchtbaarste landbouwgronden van het land zijn in deze streek gelegen. Bezuiden de taalgrens is de bevolking minder dicht; de uitbatingen zijn er grooter; de tarweteelt en de teelt der suikerbieten, welke allebei vruchtbaren grond vragen, vinden hier hun grootste uitbreiding. Benoorden de taalgrens zijn de uitbatingen kleiner uit oorzaak der dichtere bevolking. Benevens de veeleischende akkerbouwgewassen als tarwe en suikerbieten, vlas en tabak, wordt de veeteelt hier intensief gedreven; hierdoor is dit gedeelte der Leemstreek nauw verwant met den landbouw in de Vlaamsche Zandstreek.
Deze methode is natuurlijk onvolledig. Aldus behoort het rechterlijk kanton Brugge deels tot het Poldergebied en deels tot de Vlaamsche Zandstreek. Dit is nog het geval voor andere kantons. Van het uitgestrekte kanton Namen behoort de helft tot de leemstfeek van Midden-België en de andere helft tot het Condroz-gebied. Ten einde nu de homogeniteit —
In deze Leemstreek met haar talrijke groote bedrijven, zijn de landarbeiders moeilijk aan te werven : dit gebeurt dan ook tegen betrekkelijk hooge loonen. In heel het Waalsche land zijn de loonen aanzienlijk hooger dan in Vlaanderen om reden van de veel geringere landbouwbevolking en van de aantrekkingskracht die van de nijverheid met haar hoogere lomen en haar korteren werktijd, op de landbouwbevolking uitgaat.
353
—
DE LAN DBOUWSTRE KEN
c»
Het verbruik der voornaamste meststoffen en veevoeders per eenheid van oppervlakte is niet zeer verschillend met het verbruik voor het geheele land. De dure meststoffen als nitraat, ammoniumsulfaat, superfosfaat en chloorpotasch worden in de hoogste mate gebruikt bij de intensieve teelt van tarwe en nijverheidsgewassen. Het is opmerkenswaardig hoe het verbruik van Thomasslakkenmeel het laagst is in de vruchtbare Leemstreek, en het hoogst in de zandachtige Kempen en de Ardennen.
Op een gegeven oogenblik en rekening gehouden met een bepaalden conjunctuurstand, hangt de pachtprijs af van verschillende factoren en voornamelijk van de dichtheid der landbouwbevolking en dienvolgens van de vraag, en van de vruchtbaarheid van den bodem. Onder de zeven landbouwstreken van België, komt de Leemstreek, onder opzicht van pachtprijs, op de derde plaats te staan na de Vlaamsche Zandstreek en de Polders.
TABEL I.
Oppervlakte der teelten en aantal stuks vee per ha. beteelde oppervlakte (in pet. van het totaal).
Kempen
Polders.
Weidestreek
Condroz
Ardennen
117,40 187,98 85,00 88,03 86,70 85,72 112,23 104,17
117,31 139,91 199,00 115,07 117,37 184,58 97,81 194,40
104,61 6,35 164,75 118,36 139,10 ' 121,27 107,77 107,30
105,95. 111,11 111,25 106,82 76,65 143,81 102,68 118,06
27,06 3,63 26,00 148,71 157,70 101,80 64,73 67,81
94,27 29,93 47,37 • 79,99 72,74 55,10 116,54 53,46
73,61 0,23 77,75 87,06 72,80 61,95 85,23 39,86
•
Graangewassen Nijverheidsgewassen Aardappelen Rundvee Melkkoeien Varkens Paarden Hennen
\
.
Het Rijk
1-1
Vlasmach; Zandstreek
88888888
Leemstreek Midden. België
is er op verre na niet zoo belangrijk als in de aanpalende Zandstreek.
2. De Polderstreeko. Deze streek is tamelijk gelijkend aan de Leemstreek van Midden-België, wat betreft de veelzijdigheid der bedrijfstakken van den akkerbouw en de' veeteelt. De verbouw van aardappelen en van industrieele planten wordt er naar verhouding evenzoo goed gedaan als die der graangewassen. De veeteelt nochtans is gericht op den kweek en de vetmesting en iets minder op de melkvoortbrenging. De Polderstreek is gekenmerkt door de betrekkelijk groote uitgestrektheid der bedrijven. Het kleinbedrijf
.
Het verbruik van meststoffen en veevoeders is hooger dan in de Leemstreek. Bij de• veevoerders is het hooge gebruik van maïs ongetwijfeld te wijten aan den intensieven varkenskweek. De huurprijzen der hoeven zijn de hoogste na deze van de Vlaamsche Zandstreek. De loonen zijn er hooger dan in de andere landbouwstreken van het Vlaamsche land, daar de landbouwwerklieden er zeldzaam zijn.
TABEL II.
Verbruik van meststoffen en veevoeders in kg. per ha. beteelde oppervlakte (im, pet. van het totaal).
Leemstreek van Middens. •België
Gemengde voeden;
120 137. 126 56 125 97 . 103 94 110 110 70
.
.189 185 145 115 215 78 : 115 127 185 - 114 184
Kempen
Polders
Weidestreek
Condroz
Ardennen
Het Rijk
.
74 58 73 172 74 207. 269 144 94 155 168
- . 355 -
•
183 147 167 93 114 23 , 38 94 144 33 64
76 47 89 102 73 .59 70 46 53 82 96
16 24 21 • .179 ' 10 • .112 2 9 25 16 4 .
88888888888
Nitraat • Ammoniumsulfaat Superfosfaat Thomasslakkenmeel Chloorpotasch Kainiet Andere handelsmeststoffen Voederkoeken Mals Zemelen
Vlasmach; Zandstreek
3. De Vlaamsche Zandstreek.
5. De Condrozstreek.
De economische structuur van den landbouw der Vlaamsche Zandstreek wordt voornamelijk verklaard door twee belangrijke omstandigheden nl. de zandachtige weinig vruchtbare grond en de zeer groote dichtheid der landbouwbevolking. De Vlaamsche Zandstreek is bij uitstek de streek van de kleine bedrijven met familiale uitbating. Op dergelijke bedrijven is de veeteelt en vooral de kleinveeteelt op haar plaats. De teelten werden vooral gekozen in functie van haar dienstigheid als grondstof voor de veeuitbating. Ten andere, de armoede van den grond laat alleen de teelten toe van rogge, haver, voederbieten en aardappelen. De uitbating van rundvee en melkvee wordt in deze streek ietwat intensiever gedreven dan dit voor het geheel van den Belgischen landbouw het geval is. De intensieve uitbating van den landbouwgrond is slechts mogelijk dank zij den ruim voorhanden zijnden handenarbeid die grootendeels familiaal is; landbouwloonen zijn de laagste na deze van de Kempen. De huurprijzen in deze streek zijn de hoogste van het land, niettegenstaande de mindere hoedanigheid van den grond. De oorzaak hiervan is zonder twijfel gelegen aan de dichtheid van de landbouwbevolking. Wat betreft het verbruik van meststoffen en veevoeders, bereikt de Vlaamsche Zandstreek de hoogste cijfers per ha.
De Condrozstreek wordt in hoofdzaak gekenmerkt door haar kalkachtigen landbouwgrond, de groote uitgestrektheid harer bedrijven en de weinig dichte landbouwbevolking. Hieruit vloeit al dadelijk voort, dat de bodem er op intensieve wijze wordt uitgebaat, De nijverheidsgewassen zijn er zeldzaam. De meeste gewassen worden geteeld in functie van de veevoeding. Ruim 50 pet. van den landbouwgrond wordt overigens voorbehouden als graas- of maaiweiden. De loonen zijn hoog in de Condrozstreek, waar het aantal landbouwwerklieden gering is. De huurprijs der gronden daarentegen is laag. Het gebruik van meststoffen en veevoeders is lager dan het gemiddeld verbruik voor het geheele land.
4. De Kempen. Meer nog dan de Vlaamsche Zandstreek zijn de Kempen gekenmerkt door zand- en heidegrond. De bevolking is er tamelijk dicht. De verdeeling der akkerbouwgewassen is nagenoeg dezelfde met uitzondering der nijverheidsgewassen en de groententeelt die er op groote schaal wordt gedreven. De oorspronkelijk zeer arme gronden werden door jarenlange bewerking en toediening van massale hoeveelheden verbeteringsmiddelen en meststoffen bijzonder geschikt gemaakt voor de mosteelten en de vroege aardappelen. De uitbating van rund- en melkvee is niet minder verrassend. Het aantal stuks vee en melkkoeien vooral, per 100 ha. beteelde oppervlakte, is er aanzienlijk hooger dan dit voor geheel het land. De kleine uitbating die in de Vlaamsche Zandstreek in hooge mate op de varkens- en kleinveeteelt is gericht, heeft hier vooral als voorwerp rundvleeschen melkproductie. De Kempen is een streek van overwegend kleinbedrijf met familiale uitbating. De handenarbeid is er in hoogere mate voorhanden dan in het zuidelijk gedeelte des lands. De loonen zijn er het laagst, en de huurprijzen der gronden gemiddeld. •
6. De Ardennen. De landbouwstructuur der Ardennen is tamelijk gelijkend aan die van de Condrozstreek. De bodem is rots- en schilferachtig en de bedrijven zijn vrij uitgestrekt, alhoewel de groote hoeven er zeldzamer zijn dan in den Condroz. De landbouwbevolking is wijd verspreid, en weinig talrijk. In hoogere mate nog wellicht dan voor den Condroz het geval is, worden de teelten gedaan in functie van de veeuitbating. De tarweteelt is zeldzaam in de Ardennen. De haver wordt veel geteeld. De aardappelteelt beslaat ruime oppervlakten, men legt zich bijzonder toe op de productie van plantaardappelen. De armoede van den bodem laat de teelt der groote nijverheidsgewassen niet toe. Nochtans dient vermeld, dat de streek van de Semois bekend is om haar tabakteelt. Meer dan 50 pet. der beteelde oppervlakte wordt ook in de Ardennen ingenomen door de weiden. De veeuitbating met het oog op de productie van rundvleesch en boter is de voornaamste tak van de landbouwbedrijvigheid. Evenals in het Condrozgebied is daarom de intensiteit der rundveeuitbating niet bijzonder groot. Inzake verbruik van meststoffen en veevoeders bekleedt de streek der Ardennen de laatste plaats. Gezien de geringe landbouwbevolking is het aanwerven van landbouwwerklieden moeilijk, en de lomen zijn hoog. De huurprijzen der gronden zijn de laagste van het land. 7. De Weidestreek. Deze streek omvat niet enkel het gekende « land van Herve », maar ook heel de Oostelijke lijn der provincie Luik. Voorts dienen de kantons Philippeville, Oouvin, Chimay en Beaumont eveneens bij de Weidestreek gerekend te worden. 356 —
In principe zou bij het opmaken van regionale indexcijfers moeten rekening worden gehouden met
Hier treffen wij de minst evenwichtige, en de meest gespecialiseerde landbouwstreek aan van het heele land. In het eigenlijke land van Herve zijn de bedrijven eerder klein; dit is niet het geval in het Zuid-Oosten der provincie Luik, noch in de bijkomende Weidestreek, in het Zuiden der provinciën Henegouwen en Namen. Niettemin is de bijna- uitsluitende uitbating de veehouderij, en meer speciaal de rund- en melkveehouderij. Onder de graangewassen • dient alleen de haver vermeld. Bijna de totaliteit der akkerbouwproducten, met uitzondering der overigens weinig belangrijke aardappelteelt, is bestemd om--als grondstof te dienen in de veeuitbating. Het aantal stuks rundvee en melkkoeien berekend per 100 ha. beteelde oppervlakte, bereikt de hoogste verhoudingscijfers. Daar de uitgestrektheid der bedrijven en de dichtheid der landbouwbevolking aanzienlijk verschilt in de verschillende onderstreken der Weidestreek, zijn ook de landbouwloonen en de huurprijzen der gronden tamelijk uiteenloopend. Zij zijn zeer hoog in het eigenlijke land van Herve, en laag in de bijkomende Weidestreek van Chimay en omgeving alsook in het Zuid-Oosten der provincie Luik. De aanwending van meststoffen is gering in de Weidestreek.
de prijzen die in iedere landbouwstreek als groothandelsprijzen gelden. Practisch. nochtans kan de Belgische markt voor de meeste landbouwproducten aangezien worden als één markt, althans wat de groothandelsprijzen betreft. Voor enkele statistische reeksen als b.v. de loonen en pachten, is liet peil stellig verschillend van streek tot streek. Nochtans werden de bijzondere indexen van pachten en loonen die voor geheel het Rijk gelden, ook aangewend voor ieder der regionale indexen, daar terecht verondersteld werd, dat de beweging in den zin van stijging of van daling der pachten en loonen in alle landbouwstreken van het land dezelfde is. De indexcijfers voor meststoffen en veevoeders alleen, die samengestelde indexcijfers zijn, dienden voor iedere landbouwstreek afzonderlijk opgebouwd te worden, rekening houdende met die respectievelijke belangrijkheid harer samenstellende elementen.
P,onderatie. Evenals voor den Rijksindex zal bij het .opmaken van de regionale indexcijfers voor akkerbouw, veeteelt, enz. rekening gehouden worden met de statistische gegevens van de algemeene landbouwtelling
BEREKENINGSPERIODE.
van 1929.
Bagisperiode. Voor geheel het Rijk, werd als basisperiode der bijzondere indexcijfers, het jaar 1936 aangenomen. Er zij op gelet, dat de onderlinge vergelijking van verschillende regionale indexcijfers' met veel omzichtigheid moet gepaard gaan. Gesteld, dat de prijs van een bepaald product in 1936 hooger of lager was dan het gemiddeld prijsniveau der landbouwproducten en gesteld, dat dit bepaald product in een of andere landbouwstreek van overwegend belang is, dan wordt de regionale index van die streek abnormaal beïnvloed; de vergelijkbaarheid met andere regionale indexen of met den Rijksindex wordt hierdoor stellig geschaad. Nochtans mag het jaar 1936 als vrij gemiddeld aangezien worden wat de onderlinge prijsverhoudingen der in aanmerking komende landbouwproducten betreft. Niettemin dient met deze opmerking rekening gehouden bij het beoordeelen of het vergelijken der verschillende regionale indexcijfers.
Bijzondere. indexcijfers. De bijzondere indexcijfers van den Rijksindex werden opgemaakt met behulp van de prijzenreeksen die voor bepaalde producten gelden als gemiddelde prijzen voor het geheele Rijk.
De gemiddelde prijzen der producten over de periode 1928 tot 1937 zullen worden aangewend om de hoeveelheden van 1929 per landbouwstreek om te zetten tot waarden. De weging van het indexcijfer stelt nochtans bijzondere problemen in verband met het beperkt aantal landbouwproducten, dat in aanmerking wordt genomen en met de berekening van de coëfficienten van belangrijkheid. Bij de regionale indexcijfers komen juist hetzelfde aantal producten voor als bij den Rijksindex : er zijn nochtans in bepaalde landbouwstreken enkele gelocaliseerde landbouwbedrijvigheden, die niet in aanmerking . worden genomen in den Rijksifidex, maar die van voldoende belang zijn in zekere landbouwstreken, om een plaats te bekleeden in den regionalen index. Het staat vast, dat, hoe talrijker producten worden nagegaan in hun prijsbeweging en in aanmerking genomen bij de ponderatie, des ti - volmaakter het beeld zal zijn dat de index ons geven zal van de landbouwbedrijvigheid. Aldus ware het gewenscht het aantal akkerbouw- en veeteeltproducten uit te breiden, en eventueel verder te' onderverdeelen. Dit was ons onmogelijk bij gebrek aan voldoende documentatiemateriaal. , Voorts werd berekening van de coëfficienten van belangrijkheid voor ieder der rubrieken der land-
— 'j57
bouwproductie en voor den kostprijs gedaan volgens dezelfde methode als de berekening deze coëfficienten voor den Rijksindex. De hoeveelheden volgens de algemeene landbouwtelling van 1929, werden dus tot waarden omgezet door vermenigvuldiging met de middenprijzen over de periode 1928 - 1937 voor geheel het Rijk. Als het waar is, dat de prijzen der producten die gelden voor geheel het Rijk, ook gelden voor iedere der landbouwstreken, dan is het niet waar voor wat betreft de huur der gronden per ha. en de dagloonen. Inderdaad, de huur verschilt in hooge mate naar gelang van de vruchtbaarheid van den bodem en de dichtheid der landbouwbevolking. De dagloonen verschillen insgelijks van streek tot streek naar gelang van den overvloed of de schaarschte aan handenarbeid. Steunend op de aanduidingen verstrekt door de halfjaarlijksche enquête bij de Rijkslandbouwkundigen sedert Januari 1938, en rekening houdend met de evolutie van de huurprijs- en loonindexen voor het heele Rijk, was het mogelijk een gemiddelde huurprijs per ha. en een gemiddeld dagloon voor een niet gevoed landarbeider vast te stellen voor ieder van de zeven landbouwstreken.
1.721.363 stuks en van 916.282 tot 965.692 stuks. Het tegenovergestelde doet zich voor wat betreft het aantal hennen. Dit is namelijk gevallen van 16.000.000 in 1929, op ongeveer 12.000.000 in 1938. Wat er ook van zij, bij de berekening van de coëfficienten van belangrijkheid, diende men rekening te houden met den toestand van al de bedrijfstakken op een bepaald oogenblik, waarvoor wij dan ook al de noodige statistische gegevens bezaten. De algemeene landbouwtelling van 1929, heeft ons deze elementen verstrekt. De wijzigingen sedert 1929, zullen waargenomen worden bij de aanstaande algemeene landbouwtelling van 1939. In het licht van de uitslagen dezer telling, zullen dan de coëfficienten van belangrijkheid der verschillende landbouwbedrijvigheden moeten herzien worden. Bij de vaststelling der uitgaven voor meststoffen en veevoeders per landbouwstreek, werd op dezelfde wijze te werk gegaan als bij de berekening ervan in het totaal der uitgaven van geheel den Belgischen landbouw. Er werd dus gebruik geblaakt van de statistieken van 1929 inzake het verbruik van meststoffen en veevoeders. Dit laatste werd vermeerderd met 50 pet. van den netto-invoer van haver en gerst en met 100 pet. van dien van rogge.
TABEL III. Gemiddelde huurprijs per ha. 1928-1937
Gemiddeld loon per dag 1928-1937
Leemstreek van Midden-België Vlaamsche Zandstreek Kempen Polders Weidestreek Condroz Ardennen
709 819 630 781 887 512 438
26,86 24,27 23,51 26,12 28,65 28,75 28,65
HET RIJK
681
26,10
Wat de pachtprijzen betreft, werden de reeds vermelde huurprijzen per landbouwstreek toegepast op de beteelde oppervlakte, met uitsluiting dus der bosschen.
Deze cijfers dienen enkel als aanduiding. Het zijn gewogen gemiddelden van soms zeer uiteenloopende cijfers b.v. de huurprijs in de Weidestreek varieert tusschen fr 400 per ha. (streek van Vielsalm) en fr 1.500 per ha. (land van Herve). Tenslotte is aan te teekenen, dat de oppervlakte der teelten en de bevolking van den vee- en varkensstapel, evenals het aantal hennen stellig enkele wijzigingen hebben ondergaan sedert de algemeene landbouwtelling van 1929. De met tarwe beteelde oppervlakte b.v. is gestegen van 154.000 ha. tot ruim 180.000 ha. volgens de telling der graangewassen in 1938. Het blijkt dus, dat de betrekkelijke belangrijkheid der tarweopbrengsten in het geheel der landbouwproductie op dit oogenblik ietwat grooter is dan de coëfficienten van belangrijkheid, berekend op de gegevens van 1929, het zouden doen gelooven. Hetzelfde geldt voor de rundvleesch- en melkproductie gezien immers de rundveestapel en het aantal melkkoeien respectievelijk vermeerderd is van 1.672.619 tot —
Inzake loonen werd het aantal werkdagen, per landbouwstreek berekend volgens de methode uiteengezet in de studie die de publicatie van den Rijksindex voorafging. Hierop werden dan de hooger aangehaalde dagloonen per landbouwstreek toegepast.
De berekening der vier overige rubrieken van den kostprijs, namelijk : materieel, belastingen, plantgoed en algemeene onkosten, leek vrijwel overbodig, en bovendien bijna onmogelijk. Voor ieder der zeven landbouwstreken werden dezelfde coëfficienten van belangrijkheid aanvaard als voor het Rijk. Hier verwijzen we nog naar de uiteenzetting die hieromtrent werd gegeven in de studie die als inleiding geldt bij den Rijksindex.
WERKELIJKE BETEEKENIS VAN DE REGIONALE INDEXCIJFERS. De toepassing der hooger uiteengezette berekeningsmethode heeft geleid tot een reeks coëfficienten van belangrijkheid voor iedere landbouwstreek. Deze coëfficienten werden samengebracht in navolgende tabellen. Vooreerst dient de juiste beteekenis van deze coëfficienten van belangrijkheid duidelijk omlijnd.
358
—
De structuur der verschillende landbouwstreken werd in het kort ontleed; daartoe werden de statistieken inzake oppervlakte der teelten en bevolking van den veestapel herleid tot een vergelijkbare eenheid, nl. 100 ha. beteelde oppervlakte. De coëfficienten van belangrijkheid daarentegen zijn berekend per fr 100 ontvangsten en per fr 100 uitgaven. De coëfficient van belangrijkheid der aardappelen b.v. bedraagt 10,6 in de Ardennen en 9,8 in de Polders. Dit beteekent, dat in de Ardennen 10,6 pet. van
de geldelijke opbrengst van het bedrijf voortkomt van de aardappelteelt, terwijl dit deel in de Polders maar 9,8 pet. bedraagt. Dit beteekent absoluut niet, dat in de Ardennen de aardappelteelt meer opbrengt per ha. dan in de Polders. De hooge coëfficient in de Ardennen voor rundvleeschproductie beteekent niet, dat daar een grooter aantal stuks vee per ha. gehouden wordt dan in de Polders of de Kempen; wij hebben hooger immers het tegenovergestelde gezien; maar dit beteekent enkel, dat op fr 100 ontvangsten van het landbouwbedrijf er fr 9,45 voortkomen van den verkoop van ossen en vaarzen, enz.
TABEL IV.
Regionale indexcijfers. Leemstreek van Midden. België
PRODUCTEN
Vlaamsche Zandstreek
Polders
Kempen
Weidestreek
Akkerbouw : Tarwe Rogge Gerst Haver Stroo Vlas Cichoreiwortelen Suikerbeeten Aardappelen
Eieren Paarden
Akkerbouw en veeteelt
Ardennen
0,9
7,3 0,4 3,4 3,9 1,9 0,4 6,6 7,7
1,4 3,7 0,9 1,5 2,5 2,0 0,6 12,7
4,4 0,6 0,5 2,4 2,6 2,7 2,3 9,8
1,1 5,8 0,1 2,4 12,8
0,6 0,1 0,2 2,4
4,2 0,8 8,7 3,4 0,9 1,1 6,2
0,6 7,9 2,8 10,6
31,6
25,3
25,3
22,2
3,3
25,3
22,8
6,4 6,4 3,4 12,2 23,3 14,0 2,7
5,8 5,8 3,1 18,4 22,2 18,5 0,9
7,5 7,5 4,0 17,9 20,1 15,6 2,1
7,3 7,3 3,9 14,7 31,8 12,3 0,5
11,0 11,0 5,9 14,8 43,6 9,4 1,0
8,35 8,35 4,5 11,3 28,2 10,4 3,6
9,45 9,45 5,0 13,1 29,3 8,1 2,8
68,4
74,7
74,7
77,8
96,7
74,7
77,2
Veeteelt : Ossen en vaarzen Stieren en koeien Kalveren Varkens Boter
Condroz
100
100
100
100
Polders
Kempen
Weidestreek
20,6 31,1 12,4 16,1 5,3 2 3 9,5
15,4 30,2 11,8 22,8 5,3 2 3 9,5
100
100
100
TABEL V. Regionale indexcijfers. Leenstreek van Midden-België
Vlaamsehe Zandstreek
Kostprijs : 18,6 32,2 11,6 17,8 5,3 2 3 9,5
Huur Loonen Meststoffen Veevoeders Materieel Plantgoed Belastingen Algemeene onkosten
0,5 1,1
19,6 34,9 9 16,7 5,3 2 3 9,5 100 2,1 2,3
1,1
1,4
0,3
1
1 1,5
1,5 0,8
2,2 0,8
2,4 1,2
21,9 44,1
9,2 5 5,3 2 3 9,5
CO tOCOC9 ,0
CO
Lijnmeel Mais Zemelen
3,4 5,3
CV
Veevoeders :
ao
Nitraat Sulfaat Superphosphaat Thomasslakkenmeel Kainiet-Sylviniet
2,6 5,4
100
100
100
Al eststo l len :
19,2 30,8 4,9 25,3 5,3 2 3 9,5
Ardennen
8-e
TOTAAL
15,3 34,4 11,4 19,1 5,3 2 3 9,5
Condroz
11,6
11,4
12,4
11,8
4,9
9
9,2
6,1 6,1 5,3
6,5 8,3 4,3
6,2 8,3 1,6
9,6 5,6 7,6
13,9 4,9 6,5
5 5,1 6,5
2,5 1,4
17,8
19,1
16,1
22,8
25,3
16,7
-359-
1,1
5
Het aandeel van den akkerbouw en van de veeteelt in de totale ontvangsten van den landbouw, is respectievelijk 25 pet. en 75 pCt. Hieruit blijkt al dadelijk het overgroote belang van de dierlijke uitbatingen. Deze verhoudingen tusschen akkerbouw en veeteelt zijn dezelfde in de Vlaamsche Zandstreek, de Polders en het Condrozgebied. Wanneer men nu de samenstelling van de groepen akkerbouw en veeteelt nader onderzoekt, blijkt dadelijk, dat de bronnen der opbrengsten toch wijd uiteenloopen. Het is dus niet omdat in deze drie landbouwstreken de inkomsten van den akkerbouw en de veeteelt respectievelijk 25,3 pet. en 74,7 pet. bedragen, dat men zou mogen besluiten tot een zekere gelijkaardigheid in de landbouwstructuur dezer drie streken. Het evenwicht der teelten is in zekere mate verwezenlijkt in de Leemstreek van Midden-België, in de Vlaamsche Zandstreek en in de Polders, in dien zin, dat de graangewassen, de nijverheidsgewassen en de aardappelteelt er een zekere evenwichtige belangrijkheid hebben in de ontvangsten van den akkerbouw. Daarenboven ontbreken de nijverheidsteelten bijna volledig in de Kempen, de Weidestreek, de Condrozstreek en de Ardennen, waar alleen de aardappelen en de graangewassen eenige beteekenis hebben. De Weidestreek vertoont een bijzonder karakter. De ontvangsten voortkomend van den akkerbouw zijn er vrijwel onbeduidend. Het ware zeker niet van belang ontbloot in de groep der graangewassen, het respectievelijk aandeel der tarwe, rogge, haver en gerst na te gaan voor ieder der landbouwstreken, doch dit zou ons te ver brengen. Overigens een aandachtig beschouwen der coëfficienten van belangrijkheid kan voor den lezer volstaan. Ook in de groep « veeteelt » zijn belangrijke verschillen waar te nemen van streek tot streek, Zoo b.v. zijn in de reeds aangehaalde Vlaamsche Zandstreek, Polders en Condrozstreek de coëfficienten van belangrijkheid voor al de rubrieken der veeteelt tamelijk uiteenloopend, alhoewel het totale aandeel van de veeteelt, in het geheel der ontvangsten juist gelijk is voor de drie gebieden. De Weidestreek verdient de bijzondere aandacht. De veeteelt komt voor 96,7 pet. tusschenbeide in de totale ontvangsten van den landbouw. Hierbij bedraagt het aandeel van de melk- en boterproductie 43,6 pet. en de totale rundvleeschproductie 27,9 pCt. Hieruit blijkt in hoe hooge mate de welvaart van deze streek afhangt van den toestand der veehouderij en der melkproductie. Eenig commentaar is eveneens gewenscht bij de tabel der coëfficienten van belangrijkheid van den kostprijs. Het is niet in die streken waar de huurprijs der gronden per ha. het hoogst is, dat de coëfficient van belangrijkheid voor huur ook de hoogste zal zijn. In
de Vlaamsche Zandstreek b.v., is de coëfficient juist het laagst, niettegenstaande de huurprijs per ha. voor de streek in haar geheel, het hoogste is. Het komt er dus ook hier op aan de beteekenis der coëfficienten van belangrijkheid goed te begrijpen. Het gaat er om het aandeel der uitgaven voor huur in het geheel der uitgaven. De uitgaven voor lomen lijken zeer belangrijk in de Ardennen; alhoewel er per ha. ongetwijfeld minder loonen betaald worden dan in de andere landbouwstreken; de coefficient van belangrijkheid is niettemin zeer hoog, omdat de uitgaven van anderen aard nog geringer zijn.
Het lijkt gewenscht de aandacht te vestigen op de werkelijke beteekenis van deze regionale indexen. . Bij de publicatie van den Rijksindex, werd er reeds op gewezen; dat het de bedoeling was een werktuig te scheppen, dat zou toelaten de schommelinge -n der landbouwprijzen in hun geheel te volgen. Met behulp van deze landbouwindexcijfers zal het mogelijk zijn gemakkelijker na te gaan welke de evolutie is der prijzen van ieder der voorname producten van de landbouwbedrijvigheid. Het al of niet behouden van het evenwicht tusschen de prijzen der producten, en nl. tusschen akkerbouw, zal met behulp der indexen beter worden nagemeten. Bovendien geeft deze evolutie der prijzen gesynthetiseerd in de totaal-indexen der productenprijzen en der kostprijzen een zekere aanduiding inzake de verbetering *of de vershechting der rentabiliteit in het landbouwbedrijf, ten overstaan van een vorig tijdstip. Deze aanduidingen betreffende de rentabiliteit zal per streek worden verstrekt door de respectievelijke regionale indexen. De aanduidingen verstrekt door den Rijksindex, komen dan voor als een . deinid: delde dat zeer uiteenloopende toestanden kan in zich sluiten. Vandaar dus het nut van deze regionale indexcijfers. In deze indexcijfers worden enkel de prijsbewegingen geregistreerd. Andere feiten als schade veroorzaakt door mond- en klauwzeer en dergelijke, hebben er geen weerslag op. De uitbetaling van premiën voor de graanteelt, werd ook niet in aanmerking genomen. Het is dus noodig hiermede rekening te houden bij de beoordeeling ervan. Het basisjaar van den Rijksindex zoowel als van de regionale indexen, is 1936. Indien wij voor het jaar 1936 over boekhoudkundige gegevens beschikten die ons toelieten te besluiten, dat het jaar 1936 in de evolutie der conjunctuur een soort verpoozing beteekent op een gemiddeld prijsniveau wat het heele land betreft, en voor het geheel der akkerbouw- en veeteeltproducten, dan kunnen we niet datzelfde besluit wettigen voor ieder van de zeven landbouw-
360 --
Niettegenstaande deze verschillende toestanden in de rentabiliteit van ieder der zeven landbouwgebieden, in den loop van het jaar 1936, werd toch voor allen het indexcijfer op basis der prijzen van 1936 opgebouwd.
streken 'afzonderlijk. Ongetwijfeld, was in een bepaalde . streek • de rentabiliteit van de landbouwuitbating in 1636 beter of slechter dan in andere landbouwstreken.
TABEL Vl.
TABEL VIII.
Leemstreek van Midden-België.
Polders. Akker. I nw.,
AkkerAlest. Veeteelt bouw en stoffen veeteelt
Veevoeder
Kostprijs
Akker. bouw
•
Akke rniestVeeteelt bouw en stoffen veeteelt
Veevoeder
Kostprijs
1929
151,8
169,4
163,9
153,5
192,5
136,6
1930
119,9
148,9
139,7
146,6
132,2
122,8
1929
150,8
172 •
166,7
154,8
198,9
136,9.
111
1930
114
151,8
142,2
147,7
139,5
124,1
99
1931
107,3
118,1
115,4
125,3
103,6
111
1932
86,5
97
94,3
91,7
90,4
98,9
1933
59
97,8
88
91,4
79,4
93,6.
1934
71,8
86,4
82,7
84,9
80
90,9
1931
103,8
117,8
113,4
124,9
1932
90,1
97,2
95
91,2
105 92,3
1933
67
98,2
88,3
91,2
78,6
93,2
1934
72,6
88
83,1
84,1
80
90,8
[935 1936 .937 .938 939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli
83,9 100 114,9
92,4 100 108,3
89,7 100
86,8 100
86,2 100
91,9
110,4
103,7
122,3
108,3
128,3
111
118,1 110,8 107,3 111,8 108,8 111 99
110,6 109,1: 108,5 109,3 108,4 108,7 . 106,8
107,1
118,2
114,7
108,2
95,4 95,3 97,1 97,6 94,7 89 93,2
116,1 111,8 113,8 116,9 114,7 115,9 112,4
109-,6 106,6 108,5 110,8. .108,3 107,4 106,4
108,4 108 '108,7 109,6 106,5 105,6 105,5
1935
100
85,5
92,3
90,5
88,1
85,3
91,9
1936
100
100
100
100
100
100
1937
110,2
106,5
107,4
103,3
122,3
107,8
1938
104,8
118,7
115,2
108,5
131,3
111,1
91,6 91,2 91,7 91,8 87 79,7 86,5
117,5 112,1 114,7 117,6 115,1 116,4 113,2
110,9 106,8 108,9 111,1 108 107,1 106,4
109 108,6 109,5 110,7 107,8 107,4 106,6
122 115,1 110,3 112,6 111,4 111,3 100
111,1 109,7 109 109,5 108,9 108,8 107,1
.939 Januari Febr tari
Maart April Mei Juni Juli
TABW IX.
TABEL VII,
Kempen.
Vlaamsche zandstreek. Akkerbouw.
AkkerMestVeeteelt bouw en stoffen veeteelt
169,4
Veevoeder
Kostprijs
151,6
195
137,6
Akker. bouw
1929
151
AkkerAkstVeeteelt bouw en stoffen veeteelt
169,3
165,2
140,7
Veevoeder
Kostprijs
190,7
138,4
1929
151
175,6
1930
110,2
152,1
141,5
144,5
134,7.
123,2
1930
112,4
148
140,1
134,4
131,5
12,1
113,4
117,7
118,6
123,9
103,9
110,6
1931
116,4
116
116,1
118,9
107,8
110,7
1931 1932
86,1
97,2
94,4
91,8
91,6
98,9
1932
86,9
99,4
96,6
94,7
93,4
99,2
1933'
52,5
97,6
86,2
91,5
78,8
93,2
1933
46,8
98',7
87,2
95,4
78,9
.92,9
1934
72,5
85,8
82,4
84
79,9
90,9
1934
70,5
88,1
84,2
82,4
80,5
90,1
1935
86,3
92,4
90,8
86,8
85,8
91,9
1935
84,9
92,3
. .90,7
83,7
86,6
91,3 100
1936:
100
100
100
100
100
100
1936
100
100
1937'
110,9
106,5
107,6
102,7
122,6
108,6
1937
110,4
109,2
109,4
100
120,7.
108,4
107,9
125,5
111,5
110 109,5 110,8 113,6 110,8 108,5 105,9
115,7 108,5 105,7 111,6 108,3 111,2 99,4
110,8 108,8 108,3 109,9 108,8 109,2 106,5
1938
102
1939 Januari Februari Maart April Mei Juni
Juli
85 7 84,7 84,5 85,1 78,5 70,5 79,7
119,7
115,3
107,3
129,8
111,7 .
1938
99,8
119,5
115,3
118.8 113 116 119,2 116,1 117,8 114,2
110,5
107,8 107,4 108,3 109,6 106,7 105,7 104,9
119,9 112,7 108,6 112,1 109,8 111
111,2 109,5 108,8 109,6 108,8 108,9 106,8
1939 Januari Febrdari Maart April Mei Juni Juli
80,6 78,7 78,9 79,1 71,3 63,2 73,5
118,7 115,3 115,1 117,2 115,6 116,3 113,1
110,2 107,2 107,1 108,7 105,8 104,5 104,3
105°1 108 110,6 106,6 105,9 105,5
99,2
- -361
100
100.
100.
In het raam van ieder der regionale indexcijfers, kan men natuurlijk de evolutie der prijzen der producten en van den kostprijs volgen, om hieruit zekere conclusies af te leiden omtrent de min of meer voordeelige evolutie van den toestand in iedere streek ten overstaan van den toestand in 1936.
TABEL X.
Weidestreek. Akkerbouw
AkkerMestVeeteelt bouw en Maffen veeteelt
Veevoeder
Kastprijs
1929
134,8
164,4
163,5
139,9
192,4
139,2
1930
108,6
145,8
144,6
132,9
135,3
122,1
1931
123,3
115,6
115,8
117,2
110,7
110,7
1932
84,1
96,9
96,5
94
94,1
99,6
1933
44,8
99,3
97,5
96,3
79,7
92,7
1934
71,1
89,5
88,9
82,5
81,2
90,6
1935
84,4
92,3
92
84
86,7
91,8
100
100
1936 1937 1938 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli
100 96,7 95,1 82,5 80,9 82,1 84 74,5 64 ,7 76,7
100 110,5 118,9 117,9 115,9 114 115,5 115 115 112,1
110 118,1 116,7 114,8 113 114,4 113,6 113,3 110,9
98 108 110,9 110,2 112,2 115,7 112,4 110,4 106,7
100 118,5 123,7 115 108,3 105,6 112 109,1 111,6 100,7
TABEL XII.
Ardennen. Akkerbouw
AkkerMestVeeteelt bouw en stoffen veeteelt
Veevoeder
Kostprijs
1929
155
163,8
161,8
135,9
193,9
124,7
1930
113,1
146,8
139,2
128,5
131,8
118,4
111,3
1931
116,5
116,6
116,6
114.7
101
110,1
110,6 108,7 108,1 109,8 108,9 109,4 106,7
1932
92,6
96,8
95,8
94,4
90,8
100,9
1933
56,2
99
89,2
97,6
78,1
96,4
1934
70,9
89,1
85
82
79,2
93,1
100 108,4
1935
92,2
91,2
100
100
100
1937
109,7
109,4
109,5
1938
101,7
118
114,3
116,3 113,7 113 114,7 114 114,1 111,4
109,1 106,7 106,2 107,4 105,5 103,9 103,5
1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli
TABEL XI.
87,5
1936
84,6 82,8 83 82,8 77 69,5 77
83,3 100
85,7
92,9
100
100
95,7
124,6
105,6
107,3
131,8
108,5
111,2 110,4 112,8 117,4 113,8 111,2 106,6
120,9 113,4 109 111,3 109,2 110,6 98,1
110,2 109,5 109,4 109,9 109,4 109,3 106,7
AkkerMestVeeteelt bouw en stoffen veeteelt
Veevoeder
Condroz. Akker bouw
AkkerMestVeeteelt bouw en stoffen veeteelt
Veevoeder
Kostprijs TABEL XIII.
1929
159,6
164,5
163,2
145,8
189,5
133,7
1930
115,7
146,6
138,8
139,4
128,4
120,6
1931
104,5
117,1
113,9
121,4
105
110,3
1932
90,8
97
95,4
94,7
92,7
99,8
1933
41
98,7
84,1
94,6
78,2
93,8
1934
69,5
89,3
84,3
83,8
79,9
91,3
1929
151,1
169,4
165,9
149,3
192,9
135,2
1935
85,4
92,4
92,2
1930
115
148,9
140,4
142,7
133,2
122
100
1931
108,4
117,1
114,9
123,3
105,9
110,8
88,4
97,1
94,9
93,4
92,5
99,6
90,6
85,7
86,5
Het Rijk. Akkerbouw
Kostpriis
1936
100
100
100
100
1937
117
109,5
111,4
101
122,7
108
1932
1938
106,4
117,6
114,8
109,1
127,3
110,7
1933
60,6
98,4
88,9
92,7
78,9
93,8
90,3 89,2 90,2 89,3 86,1 80,6 84,4
115,3 112,4 112,7 114,9 113,8 114,3 111,2
109 106,5 107 108,4 106,8 105,8 104,5
110,6 110,1 111,4 113,7 111,1 109,7 107,3
110,6 109 108,6 109,6 108,7 109,2 107,1
1934
72
87,8
83,9
83,9
80,2
91,4
1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli
100
116,6 109,1 106 111,3 107,6 110,7 98,3
Daaruit volgt, dat de regionale indexcijfers onderling niet volmaakt te vergelijken zijn, daar een verschil van niveau kan bestaan.
1935
84,9
92,4
1936
100
1937
112,4
1938
104,4
1929 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli
'90,5 89;8 90,7 91,2 86,5 79,8 86,2
117,4 113,3 114,4 117 115,1 116,1 112,8
- 362
100
90,5
86,2
86,1
92,2
100
100
100
100
108,4
109,4
102,8
121,7
108,1
118,8
115,2
108,5
127,7
111
110,7 107,5 108,5 110,6 108 107 106,1
109,1 108,7 109,6 111,1 108,5 107,3 106,1
117,8 110,7 107,2 111,9 109,1 111,1 99,3
11 0,8 109,3 108,7 109,6 108,9 109,1 107,2
VIII. — VERVOERWEZEN. In de eerste dagen van September werd het geheele transportapparaat in hooge mate ontwricht door de behoeften van de mobilisatie.
De openbare goederentransportondernemingen werden het sterkst getroffen : het aantal opgeëischte voertuigen• wordt hier op 50 pCt. geschat. Het aantal particuliere autovrachtwagens die ter beschikking van het leger zijn gesteld, beloopt 27.000, t.t.z. 33 pet. van het totaal in België.
VERVOER TE LANDE. In het spoorwegvervoer van goederen, dat in de eerste dagen aanzienlijk teruggeloopen was, kwam weldra een herneming die tot aan het eind van de maand verbeterde. Dit is te verklaren zoowel door de goede bedrijvigheid die in een aantal industrieën blijft heerschen als door de omstandigheid, dat de binnenscheepvaart in hooge mate is belemmerd. Het reizigersverkeer blijft gering. Een aantal treindiensten werden overigens tijdelijk afgeschaft. Blijkens de laatste schattingen, zouden de ontvangsten van September ca. 200 millioen hebben bedragen, of 28 millioen minder dan in September 1938. De uitgaven zouden 221 millioen bedragen, incl. de financieele lasten, tegen 225 millioen in de overeenkomstige maand van het vorige jaar. Voor de eerste acht maanden zijn de financieele uitkomsten als volgt (vergeleken met de gelijknamige periode van 1938) :
1938
1939
Voor de autobus-opeischingen toebehoorend aan openbare diensten, was de verhouding nagenoeg dezelfde : op een totaal van 1.300 zijn er ca. 400 voor militaire doeleinden gebruikt. Een andere oorzaak van 'de vertraging van het wegvervoer was de tijdelijke schaarschte aan benzine voor particulier gebruik, omstreeks medio-September, gevolgd door een prijsverhooging met fr 0,30 per
liter.
ZEEVERVOER EN BINNENSCHEEPVAART. Als te verwachten was, is de eerste oorlogsmaand voor onze havens uiterst nadeelig uitgevallen. Het gevaar voor de scheepvaart in de Noordzee en de omstandigheid, dat de Britsche en Duitsche schepen Antwerpen niet meer aandoen, hebben het havenverkeer belangrijk doen slinken, verkeer dat thans nog in hoofdzaak wordt gedaan met schepen onder Belgische vlag, enkele neutrale schepen en met sommige kleine schepen die goederen vervoeren welke overgeslagen worden uit groote schepen die zich niet tot aan de monding der Schelde wagen.
Verschil
(In millioenen franken) Verkeersontvangsten Uitgaven (incl. financieele las ten) Financieele uitkomsten
1.678,5
1.768,4
+
1.857,8
1.808,4
— 49,4
-- 179,3
— 40,0
-- 139,3
89,9
Dit alles vermindert in hooge mate de tonnenmaat van de statistieken der in September te Antwerpen binnengekomen schepen. Men boekte slechts 258 binnengevaren schepen metende 523.079 ton tegen 1.025 met 2.143.402 ton in September 1938. Voor de eerste negen maanden van het loopend jaar, kwamen 8.461 schepen binnen met 17.382.552 ton tegen 8.756 met 18.016.244 ton in de overeenkomstige maanden van 1938.
Voor het verkeer zijn de uitkomsten voor dezelfde periode : 1938
1939
I
Verschil
(In millioenen eenheden) A. Reiziger kilometers : -
Gewone en reductiekaartjes .
1.554.953
1.377.260
— 11,5 pCt
Gewone en schoolabDnnementen
1.142.567
1.111.962
— 2,7 pet
203.482
Groepen en abonnementen voor 10 en 15 dagen
Werkabonnementen TOTAAL
196.422
—
3,5 pet
1.290.545
1.281.351
—
0,7 pet
4.191.547
3.966.995
—
5,4 pC't
Lichte goederen
3.280.509 (1) 3.604.000 73.048 (1)
67.600
SEPTEMBER 1938
B. Ton-kilometers : Zware goederen
Na de gebruikelijke herleiding van de Moorsomtonnenmaat, bekomt men de volgende cijfers :
9,9 pet
Schepen Tons
1939
I
Verschil
EERSTE NEGEN MAANDEN 1938
1939
Verschil
295 8.461 — 767 8.756 258 — 1.025 1 821.892 444.617 —1.377.275 15.313.807 14.775.169 —548.638
— 7,5 pCt
(1) Benaderde cijfers.
Door de mobilisatie werden een groot aantal autovoertuigen opgeëischt, wat zeer hinderend werkte op het wegvervoer en de bestelling in de steden.
Te Rotterdam was de toestand trouwens niet beter : in September kwamen aldaar 357 schepen binnen, metende 568.145 ton tegen 1.340 schepen met 2.091.365 ton in September 1938. Voor de eerste negen maanden kan men de volgende tabel opmaken •
363 7
Srhepen Tons
1I
1938
1939
Verschil
10.923 17.603.138
10.293 16.742.322
-630 -- 860.816
In de haven van Brugge-Zeebrugge is de val even groot : 27 schepen met 45.719 ton, tegen 133 met 165.000 ton. Zelfde achteruitgang voor Oostende, alwaar slechts 22 schepen binnenliepen met 14.000 ton, tegen 85 met 62.000 ton. Tegen het eind der maand, kwam eenige verbetering in den toestand. Sommige schepen die de eerste weken door de Britsche controle-diensten der oorlogscontrabande aangehouden waren geweest, konden hun weg voortzetten en hun goederen in de Belgische havens lossen. De herneming die hiervan het gevolg was, blijkt uit de cijfers omtrent de aanwerving in de officieele kantoren. Terwijl in de haven van Antwerpen, omstreeks medio-September, slechts 300 arbeiders aan hot werk waren, was dit getal den 25 11 der maand tot 1.000 gestegen, cijfer dat evenwel nog zeer laag is, wanneer men bedenkt, dat voor de huidige gebeurtenissen te Antwerpen dagelijks 2.500 á 3.000 werklieden aangeworven werden. Het voortgezette ophouden van schepen van onze reederijen in de Duins door de Britsche controle, schept een in vele opzichten moeilijken toestand. Niet alleen zijn hiermedè de belangen van de reeders geschaad, maar ook de ravitaillering van het land wordt er door bemoeilijkt. Reeds gingen sommige scheepsladingen — met name fruit — verloren. Graanladingen, die reeds twee of drie weken opgehouden worden, loopen groot gevaar beschadigd te zijn. Anderszins worden door deze vertraging onze gezamenlijke zeediensten met de kolonie ontwricht, terwijl daardoor tevens de ravitailleering van de blanke bevolking in Kongo bedreigd wordt. Tenslotte worden
ook , onze maritieme verbindingen met de Noorderlanden verstoord door het praaien door Duitschers. Dit alles brengt opnieuw het probleem van onze koopvaardijvloot op het tapijt. Laten wij herinneren dat de Belgische vloot • aan het eind van 1938, 96 schepen telde, met enkel een gezamenlijke brutotonnenmaat van 266.000 ton of 252.000 ton netto. Het verlies, in September, van de :Alex van Opstal, metende 5.900 ton, , en van de Suzon, metende 3.000 ton, in het begin van Oétokier, beteekent voor ons dus een gevoelig verlies. Het vraagstuk ligt ter studie zoowel wat betreft den mogelijken aankoop of de bevrachting van vreemde scheepsruimte, als wat betreft den aanbouw van nieuwe schepen. De binnenscheepvaart werd ook goeddeels lamgelegd door de internationale crisis aan het begin van de maand, maar vanaf medio-September, was een zekere herneming van het binnenverkeer waar te nemen, herneming die geleidelijk is toegenomen. Thans wordt evenwel meer van den spoorweg gebruik gemaakt, wegens de grootere snelheid. De noteering der binnenvrachten te Antwerpen werd geschorst en de officieuse noteeringen van de schippers 'liggen 10 á 15 pet. lager dan in Augustus, behalve tusschen Antwerpen en Luik waar de noteeringen prijshoudend blijven, wegens de omstandigheid, dat vele schippers geen goederen voor deze vaart aannemen in verband met de moeilijkheden der scheepvaart. In het internationale verkeer is de binnenscheepvaartcrisis zeer scherp. Wegens het gevaar aarzelen de schippers naar Frankrijk of Duitschland te varen, en zij, aanvaarden gemakkelijker het vervoer naar Nederland. Gemeld wordt, dat de Bijl-waart vrij regelmatig is gebleven.. In het algemeen konden bevrachtingen worden gesloten voor alle Belgische en Nederlandsche havens, voor zoover beschikbare scheepsruimte kan worden gevonden.
IX. — BUITENLANDSCHE HANDEL. Voor de...eerste • acht maanden van het jaar, bedraagt de waarde van de uitvoeren der BelgischLuxemburgsche Economische Unie fr 14.993 millioen, tegen fr 14.001 millioen voor de overeenkomstige periode van 1938. Met deze toeneming van de waarde gaat eveneens gepaard een aangroei der hoeveelheden die van 142.406.000 t in 1938 op 156.251.000 t zijn gaan liggen in 1939. Deze herneming vanonze verschepingen daar het buitenland, verdeelt zich ongeveer in gelijke mate tns-schen'"de uitvereren:Yan 'ruwe of :enkel toebereide Stolfén en deze van eindproducten. Ze is vooral gevoelig voor de textielproducten waarvan de gezamenlijke .uitvoeren met zoowat fr 100 millioen toenemen, alsmede voor de metalen' en _werken van metaal die
met meer dan fr 700 millioen gestegen zijn. De uitvoeren van minerale producten vertoonen een sterke toeneming naar de hoeveelheid, doch zijn in waarde betrekkelijk stabiel gebleven. Bij den invoer en steeds beoordeeld, naar de resultaten van de eerste acht maanden van het jaar, constateert men, van het eene jaar op het andere, een lichte verhooging der ingevoerde hoeveelheden, doch, in' waarde,' een aanzienlijken teruggang.: 'Inderdaad, in: 1938,--bedraagt hij fr 15.585 millioen, waar hij, in 1939, op fr 14.671 millioen gaat liggen, of een teruggang van fr 914 millioen. Dit verschil kont . : voor meer dan voer Ir 400 millioen op rekening van den invoerhandel in voedingswaren, ofschoon deze laatste nagenoeg 10 pCt. aangroei boekt. Wat ,overblijft ver-.
304 777
deelt zich ongeveer in gelijke mate over den invoer van ruwe of enkel toebereide stoffen eensdeels, en den invoer van afgewerkte producten, anderdeels. Voor de eerste acht maanden van het jaar, sluit de handelsbalans van de Economische Unie, met een batig saldo van zoowat fr 322 millioen, tegen een tekort van fr 1.585 millioen voor de overeenkomstige periode van 1938. Geweten is, dat om de reëele handelsbalans van de economische groep (t.t.z. de Unie plus Kongo) te bekomen, dit saldo dient verhoogd met de cijfers van den buitenlandschen handel van Kongo. Voor de eerste acht maanden van het jaar, moet deze gezamenlijke handel een buitengewoon groot winstsaldo ten bate van het land hebben gelaten. Sedert September, doen zich natuurlijk voor de ontwikkeling van onze commercieele bedrijvigheid, heel nieuwe condities voor. Wegens zijn geogra,phische ligging in het centrum van het conflict, zal het voor België, allesbehalve gemakkelijk zijn er zonder al te veel stoornissen aan te ontsnappen. Men vergete, trouwens, niet, dat Duitschland, het Britsche Rijk en het Fransche Rijk meer dan 50 pet. van onzen uitvoerhandel vertegenwoordigen en 44 pet. van onzen invoerhandel over 1938. Bij deze coëfficienten zouden de cijfers dienen gevoegd van een zeker aantal andere markten welke de oorlog ons nu gesloten heeft of althans den toegang ervan uitermate heeft bemoeilijkt. Buiten alle andere, zouden deze gegevens volstaan om de vrees te billijken die thans nopens de toekomst van onze handelsbetrekkingen met het buitenland terecht gekoesterd wordt. Reeds werden zendingen uitgezonden naar het buitenland : naar de Vereenigde Staten, Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitschland, en er werd onderhandeld ten einde een basis te vinden waarop, in verband met de voor het bestaan van het land en zijn economische bedrijvigheid onontbeerlijke voorzieningen, accoorden zouden kunnen worden afgesloten. We zijn trouwens de meening toegedaan, dat de moeilijkheid niet zoozeer zal liggen in het bekomen van grondstoffen — die overvloedig voorhanden zijn — dan wel in het organiseeren van haar regelmatig vervoer naar onze verbruiks- en verwerkingscentra, tegen genoegzaam gunstige voorwaarden. Moeten we ons thans zekere controles laten welgevallen met al de bezwaren die ze meebrengen, we koesteren toch de hoop, dat, met den tijd, min of meer bevredigende oplossingen daarvoor zullen worden gevonden. Blijft nog het probleem onzer afzetgebieden. Ook op dit gebied, moet ons land het oorlogsfeit sterk aanvoelen, gezien de plaats welke de oorlogvoerende landen in de verdeeling van onzen exporthandel innemen. Quantitatief en qualitatief zal het dit feit aanvoelen en het eene aspect is zeker niet minder van belang dan het andere, vooral wanneer men de zaken op min of meer langen afstand gaat beschou-
- 365
wen en de mogelijkheid van een conflict dat lang duren zou. Van het eerste aspect zal het afhangen in hoever onze economie aan het werk zal kunnen blijven. Nu dat de oorlogvoerende landen en al degenen die, noodgedwongen, ter wille van hun veiligheid, zuinig met de nationale hulpbronnen moeten omspringen en het gebruik van dezelfde ondergeschikt moeten maken aan de politieke en vooral aan de budgetaire noodwendigheden, mag worden aangenomen, dat ten minste zekere afzetmarkten allengs en trapsgewijze aan het krimpen zullen gaan. Andere, daarentegen, kunnen wellicht worden behouden, ja, zelfs uitgebreid. Of zou het eenvoudig toeval zijn, dat, in den loop der jongste maanden, onze exporthandel zoo al met eens is gaan hernemen vooral voor de metaal- en textielproducten ? Natuurlijk weet niemand of het zoo zal blijven. Alles hangt af van het verder verloop van het conflict en ten slotte van dezes uiteindelijken vorm. Het tweede aspect zal de richting van onze economie bepalen. En ook van uit dezen hoek, mag terecht eenige vrees worden gekoesterd. Er moet, inderdaad, te allen prijze worden vermeden, dat onze economische bedrijvigheid door de nieuwe uitbreidingsgelegenheden in een straatje zonder einde worde gestuurd. Over de nieuwe wegen moet eerst klaarheid komen. Een moeilijke taak voorwaar wanneer men bedenkt, dat de Europeesche orde opnieuw is gesteld. Deze beschouwingen, hoe hypothetisch ook, doen ook bij ons de vraag oprijzen, of het, voor onze handelsactiviteit, niet veel beter ware uit te zien naar de markten van buiten-Europeesche landen die, vreemd aan het conflict of er in ieder geval minder door beïnvloed, ook blijkbaar beter gelegen zijn om, over de opportuniteit van deze of gene richting, met meer zekerheid voor te lichten. Dit wil geenszins zeggen, dat men zich van de Europeesche markten moet trachten los te maken. Feitelijk zou men het ook niet kunnen om meer dan één reden, en inzonderheid om de geografische ligging van het land. Zoo men echter rekening houdt met de rampspoedige gevolgen welke het conflict voor de industrieele positie van Europa in de wereld kan brengen — gevolgen waarvan ons de oorlog van 1914-1918 reeds een voorsmaak heeft gegeven — dan mag er nu reeds worden aangenomen, dat, minder door een nieuwe en aanzienlijke verschuiving van het maatstaf voor onze initiatieven kan zijn, noch een betrouwbare toets voor de gepastheid derzelfde. Op een kwart eeuws afstand, worden we eens te meer nog dan voorheen, het oude vasteland een bruikbare zwaartepunt der economische bedrijvigheid over de wereld bedreigd. Houden we dus deze verplaatsing scherp in het oog, trachten wij de diepe beteekenis ervan te doorgronden en de gevolgen na te gaan —
welke zij voor onze industrieele bedrijvigheid kan hebben, en zien we tegelijkertijd uit naar middelen om onze plaats op de wereldmarkt te behouden.
vangt het door een algemeen plafond veranderlijk naar gelang van de financieele middelen waarover de Dienst beschikt : dit plafond werd gelegd op zeven maal het gecumuleerde bedrag van de algemeene reserve van dit lichaam en van een dotatie groot fr 250 millioen aan obligaties van de 4 pet. Geunificeerde schuld genomen op de hoofdsom teruggegeven aan de Schatkist door het Bureau tot Vereffening van de Crisiscredietverleeningen krachtens het koninklijk besluit van 27 Juli 1939. Deze dotatie dient in de eerste plaats als credietinstrument door middel van hetwelk de Nationale Delcrederedienst zich voortaan de noodige bedragen zal aanschaffen om zijn verbintenissen event. na te komen. Het zal wel niet ondienstig zijn hier terloops aan te stippen, dat, zooals het Verslag aan den Koning het onderlijnt, het besluit van 31 Augustus jl. evenmin als de wetten van 1921 en van 1932, de juiste grens trekt van het arbeidsveld waarop de Nationale Delcrederedienst zich mag bewegen. Er moet inderdaad aan dit lichaam voldoende bewegingsvrijheid worden gelaten om zijn zending met de gewenschte doelmatigheid te kunnen vervullen. Welnu, deze zending omvat interventies van zeer varieerenden aard en eischt dat nieuwe behoeften onmiddellijk kunnen worden beantwoord door middel van hierbij streng passende formules. Dus werd, voor deze interventies, alleen de omlijsting van het kader getrokken toekenning van garanties tot vermindering van de exportrisico's mits betaling door den uitvoerder van een passende premie. Om dezelfde reden, heeft het besluit de omschrijving weggelaten van de modaliteiten waaronder garantie wordt gegeven, zooals het zich ook van elke definitie van het delcrederecontract heeft onthouden.
Op dit oogenblik, is ons daarvoor, de wereldconjunctuur niet heelemaal ongunstig, voor zoover wij 'onze grondstoffenvoorziening verzekerd weten. Zeker, heeft het conflict een goed deel van onze handelsrelaties zoo goed als afgesneden, maar aan den anderen kant tal van mededingers min of meer naar den achtergrond verdrongen. Er zijn plaatsen opengekomen. Laten we dus de gelegenheid te baat nemen, doch niet vergeten, dat al te gemakkelijke overwinningen soms ook wel van korten duur zijn. Van gewichtige beteekenis voor onze handelsbedrijvigheid, is de hervorming geweest van de wettelijke beschikkingen in zake financieele middelen en de oprichting van den Nationalen Delcrederedienst. Waar het koninklijk besluit van 31 Augustus 1939, aan genoemden dienst een eigen wettelijk statuut schonk, was ook de bedoeling hem de voor zijn taak onontbeerlijke financieele middelen te verstrekken en hem derwijze in te richten, dat hij aan de noodwendigheid van zijn functie beantwoordde. Tot dusver, waren de initiatieven van den Dienst eensdeels beperkt door de aanwezigheid van een vast verbintenissenplafond, te weten fr 1.200 millioen in totaal en fr 100 millioen per land, behalve afwijking bij koninklijk besluit, en anderdeels door tekort aan liquide middelen van dit lichaam, een fonds voor order, van fr 10 millioen vermeerderd met de event. ontvangsten, tegenover een totaal aan verbintenissen dat 1 milliard mag te boven gaan. Het besluit van 31 Augustus 1939 schaft dit starre plafond af en ver-
Vergelijkende handel van de Belgisch-Luxemburgsche Economische Unie gedurende de eerste acht maanden van de jaren 1938 en 1939. INVOER GROEP
Waarde (duizenden franken) 1938
I. Levende dieren
1939
UITVOER Hoeveelheid (metr. centenaren) 1938
Waarde (duizenden franken) 1938
1939
1939
Hoeveelheid (metr. centenaren) 1938
1939
20.887
13.554
69.935
29.199
46.074
42.293
38.74S
39.082
:3.057.065
2.612.991
23.417.862
25.792.064
736.409
640.302
3.691.540
3.304.988
III. Ruwe of enkel toebereide stoffen.
8.447.073
8.235.416
181.346.063
185.716.546
6.245.356
6.788.985
111.684.072
122.047.826
IV. Eindproducten
3.713.940
3.459.265
4.521.608
4.635.014
6.829.188
7.341.236
26.990.676
30.857.222
346.293
350.115
908
139
143.530
180.210
1.397
2.351
15.585.258
14.671.341
209.356.376
216.173.562
14.000.557
14.993.026
142.400.433
156.251.469
II. Voedingsmiddelen en draken
V. Niet bewerkt goud en zilver, en gouden en zilveren munten
ECONOMISCHE WETGEVING.
Deze rubriek bevat de wetten, besluiten en andere officieele berichten die voor de algemeene economie van het land een bijzonder belang vertoonen en in het Belgisch Staatsblad werden gepubliceerd in den loop van de maand aan deze van de publicatie van ons Tijdschrift voorafgaand. Alleen de belangrijkste wetten en besluiten worden in extenso overgenomen. De overige wetteksten worden eenvoudig vermeld, met een verklarende nota. Ten einde het raadplegen te vergemakkelijken,
zijn deze wetten en besluiten onder de volgende hoofden gerangschikt : I. Algemeene economische en sociale wetgeving. II. Wetgeving betreffende openbare en private financiën. III. Binnenlandsche handelswetgeving. IV. Buitenlandsche handelswetgeving. V. Nijverheidswetgeving. VI. Arbeidswetgeving. VII. Internationale wetgeving.
I. — ALGEMEENE ECONOMISCHE EN SOCIALE WETGEVING. Wet van 7 September 1939
waarbij aan den Koning buitengewone machten worden toegekend (Staatsblad, 8 September 1939, blz. 6142). Artikel I. Tot op den dag bij koninklijk besluit bepaald voor het terugbrengen van het leger op voet van vrede, kan de Koning, in noodzakelijke en spoedeischende gevallen, bij in Ministerraad overwogen besluit, wetskrachtige beschikkingen treffen om : 1° De veiligheid en de verdediging van het grondgebied en van het Rijk te waarborgen; 2° De openbare rust te verzekeren; 3° Het krediet te handhaven en de economische en financieele belangen van het land te verdedigen; 4° De volksgezondheid te vrijwaren en in de bevoorrading der bevolking te voorzien; 5° Den regelmatigen gang van het gerecht en van de rechtsmachten, van de bestuursdiensten der provinciën, der gemeenten en der ondergeschikte inrichtingen te verzekeren; 6° De belastingen te innen ten bate van den Staat, op grond van de wetten en tarieven welke er de vestiging en de heffing van regelen;
7° De kredieten openen en de noodige uitgaven verordenen, door buitengewone middelen in de behoeften van de Schatkist voorzien; 8° Alle afwijkingen toelaten van de bepalingen betreffende de inkomsten en de uitgaven van den Staat; 9° De krachtens bovenstaande bepalingen, onder 1° tot 4°, door correctioneele straffen bekrachtigen. ,
Art. 2. De wet van 4 Augustus 1914 omtrent de dringende door oorlogsgebeurlijkheden noodzakelijk gemaakte maatregelen, is ingetrokken. Art. 3. Deze wet treedt in werking den dag waarop ze in het Staatsblad is bekendgemaakt.
Wet van 7 September 1939
waarbij aan den Koning bijzondere machten worden gegeven voor Congo en Ruanda-Urundi (Staatsblad, 8 September 1939, blz. 6149). Artikel 1. Tot op den dag, bij koninklijk besluit bepaald voor het terugbrengen van het leger op voet van vrede, in de gevallen van noodzakelijkheid en hoogdringendheid : 1° Kan de Koning bij decreet : a) iederen maatregel treffen welke, krachtens de wet van 18 October 1908 op het Gouvernement van Belgisch-Congo, door een wet moet worden genomen; b) Beschikken dat de ordonnantiën getroffen krachtens lid 4 van artikel 22 uit voormelde wet van 18 October 1908, bindend blijven tot den dag waarop zij ingetrokken of gewijzigd worden door een ordonnantie, door een decreet of door een wet; 2° Zonder raadpleging van den Kolonialen Raad, voorzien bij artikel 25 van vorengenoemde wet van 18 October 1908, kan de Koning alle decreten nemen. Art. 2. Deze wet is bindend den dag van haar bekendmaking in het Staatsblad.
II. — WETGEVING BETREFFENDE OPENBARE EN PRIVATE FINANCIEN. Wet van 31 Juli 1939
tot goedkeuring der Oveereenkomst gesloten te Brussel, den 17° December 1938, tusschen België en Nederland, betreffende het regime in België toe te passen op de Nederlandsche scheepshypotheken (Staatsblad, 8 September 1939, blz. 6150).
Eenig artikel. De Overeenkomst gesloten te Brussel, den 17" December 1938, tusschen België en Nederland betreffende het regime in België toe te passen op de Nederlandsche scheepshypotheken, zal volledige uitwerking hebben.
— 367 —
4HHHHiii
Koninklijk besluit van 26 Augustus 1939
OVEREENKOMST.
Artikel 1. 16e volgens de Nederlandsche wet opgerichte ondernemingen, wier bedrijf bij uitsluiting bestaat in het verstrekken van leeningen verzekerd door scheepshypotheek en die haar bedrijf gedeeltelijk in België uitoefenen, zullen voor zoover ze een bijzondere vergunning van de Belgische itegeering hebben verkregen, ontheven zijn zoowel van de verplichtingen, omschreven in het derde, vierde, vijfde en zesde lid van artikel 38 van het koninklijk besluit nr 225 van 7 Januari, 1956, als van de nakoming van de daarmede samenhangende uitvoeringsbepalingen van het koninklijk besluit van 30 Juni 1956. in den zin van dit artikel worden onder hypothecaire leeningen verstaan de handelingen, verricht door de ondernemingen bedoeld in noomistuk I van' titel II van bovengenoemd koninklijk besluit ll r 225. Artikel 2. In afwijking van artikel, 39 van het koninklijk besluit nr 225 van 7 Januari 1956 en van artikel 13 van het koninklijk besluit van 30 Juni 1936, zullen de in het eerste lid van het vorig artikel bedoelde ondernemingen niet verplicht zijn hare boeken, rekeningsstukken en andere bescheiden ter fine van controle in België over te leggen. Niettemin verbinden zij zich, op verzoek van den Belgischen Minister, die de Sociale Voorzorg onder zijn bevoegdheid heelt de niet Belgische senulcienaren aangegane overeenkomsten evenals de bijlagen daarvan over te leggen. Artikel 3. Het verzoek om vergunning, hetwelk langs diplomatieken weg bij den Belgischen Minister van Openbare Werken zal worden aanhangig gemaakt, moet de in het tweede lid van artikel 35 van liet koninklijk besluit nr 225 van 7 Januari 1936 bedoelde uiteenzetting behelzen. Artikel 4. De ondernemingen, die bijzondere vergunning hebben bekomen, zullen een gevolmachtigde aanwijzen, die haar zal vertegenwoordigen bij de Belgische Regeering in alles wat betreft de uitvoering van de bovengenoemde koninklijke besluiten en de bepalingen van dit Verdrag. Artikel 5. Voor de ondernemingen, die bijzondere vergunning hebben bekomen, zullen de genoemde koninklijke besluiten van 7 Januari 1936 en 30 Juni 1960 blijven gelden, voor alles, waarin niet voorzien wordt door dit Verdrag. Artikel 6. Dit Verdrag is opgesteld in, de Fransche en in de Nederlandsche taal; beide teksten hebben gelijkelijk rechtskracht. Het zal worden bekrachtigd en zal in werking treden tien dagen na dien van de uitwisseling der akten van bekrachtiging. De uitwisseling der akten van bekrachtiging zal zoo spoedig mogelijk to 's Gravenhage plaats vinden. Het Verdrag zal van kracht blijven gedurende tien jaren te rekenen van den dag der inwerkingtreding. Het zal stilzwijgend worden verlengd en zal van kracht blijven tot na afloop van een termijn van dertien maanden, te rekenen van den dag, waarop een der partijen den wensch zal hebben te kennen gegeven de werking van liet Verdrag te doen ophouden. Ter oorkonde waarvan de bovengenoemde Gevolmachtigden dit Verdrag hebben onderteekend en van hun zegels voorzien.
Koninklijk besluit van 17 Augustus 1939. Wijziging aan de statuten der Nationale Maatschappij van Buurtspoorwegen (Staatsblad, 8 September 1939, blz. 6152). Artikel 11 en het 88 lid van artikel 17 van de statuten van de Nationale Maatschappij van Buurtspoorwegen worden dienvolgens vervangen door de teksten hierna : « Artikel 11. De maatschappij mag obligatiën uitgeven die de haar verschuldigde annuïteiten vertegenwoordigen. » Zij mag eveneens, door uitgifte van obligatiën of onder ieder anderen vorm, leeningen aangaan tot samenstelling van het noodige bedrijfskapitaal voor de rechtstreeksche exploitatie van de buurtlijnen. » De vorm en de voorwaarden van de bij de twee vorige leden voorziene leeningen moeten door de regeering goedgekeurd worden. » « Artikel 17 (8e lid). Hij geeft obligatiën en leeningen uit binnen de bij de statuten vastgestelde perken. »
houdende wijziging van de bevoegdheid van het Begrootingscomité, verlichting van de taak van den Kabinetsraad en regeling van zekere bevoegdheden van den Eerste-Minister en "den Minister van Financiën (Staatsblad, 1 September 1939, blz. 5970). VERSLAG AAN DEN KONING.
Sire, Al heeft het koninklijk besluit van 11 November 1936, houdende opheffing van het Schatkistcomité en overdracht aan het heringericht en verstrekt Begrootingscomité van zekere van zijn bevoegdheden van toezicht op de uitvoering van de Rijksbegrooting, de beste uitslagen opgeleverd inzake vermindering van de begrootingslasten en toezicht op de uitvoering van de begrooting, toch heeft de ervaring uitgewezen dat de menigvuldigheid van de aan dit organisme voorgelegde zaken zijn werking aanzienlijk verlammen. De rol van dit organisme kan slechts doeltreffend zijn, wanneer zijn leden over den noodigen tijd beschikken om de hen voorgelegde kwesties te bestudeeren en te bespreken vooraleer een beslissing te nemen met volle kennis van zaken. Dit doel kan maar bereikt worden na schifting der kwesties : slechts de belangrijke zaken dienen aan het Begrootingscomité voorgelegd. Overigens zijn maar al te veel zaken van louter administratief belang onderworpen aan het advies van den Kabinetsraad, hetzij krachtens sommige belangrijke besluiten, hetzij krachtens principieele beslissingen vroeger door den Raad zelf getroffen. De tijd van de in Raad vergaderde Ministers zou maar mogen in beslag genomen worden door kwesties die nauw verband houden met de algemeene regeeringspolitiek of door principeskwesties die de administratie in het algemeen betreffen. Het oogenblik schijnt gekomen om op dit gebied een dringend gebleken hervorming door te voeren. Immers, het koninklijk besluit van 30 Maart 1939, houdende instelling van een Dienst van algemeen bestuur bij den Eerste-Minister kent aan den nieuwen dienst de bevoegdheid toe om verslag in te brengen bij het hoofd der regeering, omtrent elke voordracht tot stichting, wijziging en afschaffing van betrekkingen of diensten, omtrent elke aanvraag tot aanwerving en omtrent elk voorstel dat verband houdt met de administratieve inrichting. Krachtens artikel 2 van voormeld besluit, kan de Dienst van algemeen bestuur overgaan tot het instellen van enquêtes in de diensten, die aan zijn onderzoek onderworpen zijn. Bewuste enquêtes geschieden van rechtswege wanneer zijn advies vereischt is overeenkomstig artikel 4 van ditzelfde besluit. Dienvolgens zal de nieuw gestichte dienst, die in aansluiting met den Inspectiedienst van financiën optreedt, een bijzonder doeltreffende hulp verschaffen aan den Eerste-Minister, die met het oog op het onderzoek van de zaken betreffende liet Rijkspersoneel en de organisatie der diensten, de beschikking zal hebben over een gecontroleerde documentatie, welke thans niet in het bereik ligt noch van den Kabinetsraad, noch van het Begrootingscomité. Onder die omstandigheden is het rationeel, den Dienst van algemeen bestuur te bedeelen met een maximum van rendement, binnen het bestek van de ministerieele verantwoordelijkheid van het hoofd der regeering. Thans kan, krachtens artikel 14 van het koninklijk besluit van 11 November 1936, « geen nieuwe dienst, geen nieuwe betrekking zonder toestemming van den Ministerraad tot stand worden gebracht en slechts dan nadat liet Begrootingscomité werd gehoord ». De Dienst van algemeen bestuur welke, zooals hiervoren werd aangestipt, kan overgaan tot enquêtes, ter plaatse, omtrent de aan den Eerste-Minister overgelegde voordrachten en tevens de beschikking heeft over de medehulp der inspecteurs van financiën, schijnt ons zulks een waarborg te bieden dat de raadpleging van den Kabinetsraad zou kunnen vermeden worden, wijl de tusschenkomst van den Eerste-Minister volstaat, om die voordrachten goed te keuren, wanneer zij geen aanleiding geven tot in de begrooting niet voorziene uitgaven. De Eerste-Minister kan hier trouwens slechts handelen in overeenstemming met den Minister van Financiën, vermits krachtens de wet van 20 Juli 1921, dezes medeonderteekening vereischt is voor elke akte « tot oprichting van definitieve of tijdelijke ambten, ofwel tot herziening der reglementsbepaling betreffende de jaarwedden of uitkeeringen voor het personeel ». Deze procedure doet geen afbreuk aan de aan het Begrootingscomité, krachtens artikel 3 van het koninklijk besluit van 11 November 1936, toegekende opdracht : onderzoek uit financieel oogpunt van de begrootingsvoorstellen van de verschillende ministerieele departementen; toezicht op de uitvoering van de Rijksbegrooting. Meer nog, zij zal de oplossing bespoedigen van al de zaken, welke geen aanleiding geven tot wijziging in de begrootingen, vermits die zaken niet meer zullen moeten voorgelegd worden aan het Begrootingscomité. Het Begrootingscomité zal slechts nog bevoegd zijn om de voorstellen te onderzoeken omtrent dewelke de Eerste-Minister zijn instemming niet kan betuigen en degene welke gepaard gaan met kredietwijzigingen. Artikel 1 van het ontwerp van besluit dat wij de eer hebben aan de goedkeuring van Uwe Majesteit te onderwerpen, strekt tot het verwezenlijken van die hervorming. Het vervangt den huldigen tekst van artikel 14 van het,koninklijk besluit van 11 November 1936 door twee nieuwe bepalingen, waarvan de eerste een beperkende opsomming geeft van al de kwesties die voortaan aan den Eerste-Minister zullen onderworpen worden en waarvan de tweede (art. 14bis) de macht tot beslissing bepaalt respectievelijk van het Hoofd der Regeering en van het Begrootingscomité. Een soortgelijke procedure is voorzien, bij artikel 2 van het ontwerp voor den Minister van Financiën, ter zake het verleenen van subsidiën. Onder het huidig regime hecht • het Begrootingscomité zijn goedkeuring aan de organieke regelen waaraan de toekenning van subsidiën en vergoedingen onderworpen is. Slechts met zijn instemming kan van deze regelen afgeweken worden ». (Art. 16 van het koninklijk besluit van 11 November 1936.) Artikel 2 van het ontwerp behoudt die bepaling ter zake toekennen van subsidiën, terwijl de kwestie der vergoedingen, krachoort. tens artikel 1, tot de bevoegdheid held van den Eerste-Minister beh
— 368 —
Nochtans, overeenkomstig de nieuwe beschikking zal de Minister van Financiën — en niet meer het Begrootingscomité — beslissen omtrent de subsidievoorstellen, welke niet onder de toepassing vallen van de door bedoeld Comité bepaalde organieke regelen en hij zal zijn beslissing notificeeren aan den belanghebbenden Minister, behalve wanneer hij zinnens is de voorstellen af te wijzen of wanneer de goedkeuring er van wijzigingen in de begrootingen ten gevolge neeft. In die beide gevallen zal het dossier tot beslissing aan het Begrootingscomité voorgelegd worden. Hier weer eens, zal het Begrootingscomité slechts voor een beperkt aantal gevallen tusschenbeide komen. Ten einde de krachtens de bepalingen van artikels 1 en 2 getroffen besluiten met den noodigen waarborg te omringen, beschikt artikel 3 dat die besluiten de bewilliging van den EersteMinister, van den Minister van Financiën of van het Begrootingscomité zullen vermelden. De rekenplichtigen der vastgelegde uitgaven zullen er voor waken dat die instemming wel in de besluiten vermeld weze en zij zullen hun visa weigeren ingeval deze bewilliging niet zou gegeven zijn. Artikel 4 strekt tot het regelen van de notificatie der beslissingen van het Begrootingscomité omtrent de hem door den EersteMinister voorgelegde zaken; die beslissingen zullen den bevoegden Minister medegedeeld worden door den Eerste-Minister of diens afgevaardigde. De Minister van Financiën zal dus al de overige beslissingen van het Begrootingscomité notificeeren; de bevoegdheid van dit comité blijft overigens, ter zake voorbereiding van de begrootingswetten, de kredietwetten, enz., volledig gehand naaf d. 1)1e regeling strekt tot het vermijden van verwarring onder de aan het Begrootingscomité voorgelegde bundels. Al de van den Dienst van Algemeen Bestuur uitgaande en aldaar geklasseerde bundels, dienen er bewaard te blijven, Het is dan ook logisch voor te schrijven dat de ermede verband houdende beslissingen genotificeerd worden onder de handteekening van den EersteMinister of diens afgevaardigde. Artikel 5 beoogt de verlichting van de taak van den Kabinetsraad, wiens tusschenkomst thans voor het vaststellen van de bezoldiging van het tijdelijk personeel, krachtens artikel 3, laatste alinea, van het koninklijk besluit van 16 April 1937, voorzien is. De nieuwe tekst schrijft voor dat de grondcijfers der bezoldiging van dit personeel zullen vastgesteld worden door het Begrootingscomité en niet meer door den Kabinetsraad. Artikel 6 beoogt eenzelfde doel. Het maakt voortaan alle aanwerving van Rijkspersoneel ondergeschikt aan een gunstig advies van den Eerste-Minister of van het Begrootingscomité, terwijl thans daartoe een beraadslaging van den Kabinetsraad vereise, is. Overeenkomstig de bepalingen van artikel 2 van het ontwerp, zal de Eerste-Minister beslissen omtrent de voordrachten tot aanwerving van personeel, indien hij met die voordrachten instemt; hij zal het advies van het Begrootingscomité inwinnen ingeval van verwerping of wijziging aan de begrootingen. Het is niet ongelegen er aan te herinneren dat, krachtens artikel 2 van het koninklijk besluit van 18 April 1938, dergelijke aanwerving slechts kan geschieden, wanneer onwrikbaar vaststaat : 10 Dat de stichting of het behoud van de betrekking volstrekt onontbeerlijk is; 2° Dat het niet mogelijk ia ze toe te vertrouwen aan het in dienst zijnde personeel. Wat artikel 7 betreft, het strekt tot het beslechten van een met het Rekenhof opgerezen geschil, omtrent de wettelijkheid van door den Eerste-Minister getroffen of te treffen besluiten of beslissingen krachtens een overdracht van den Kabinetsraad, wanneer, luidens, de bewoording van een organiek koninklijk besluit, die besluiten of beslissingen moesten besproken worden in den Kabinetsraad of getroffen met dezes instemming. Onder de organieke besluiten waarin dergelijke bepalingen voorkomen, kunnen vermeld worden, onder meer, het koninklijk besluit van 11 November 1936, tot inrichting van het Begrootingscomité (art. 14), en het koninklijk besluit van 2 October 1937, houdende het statuut van het itijkspersoneel (art. 116). Krachtens artikel 7 van dit besluit, worden bekrachtigd, spijts ontstentenis van beraadslaging in den Kabinetsraad, de op de voordracht of naar aanleiding van een beslissing van den EersteMinister, optredende namens den Raad, getroffen koninklijke of ministerieele besluiten betreffende het personeel. Artikel 8 trekt de bepalingen in, die niet overeen te brengen zijn met de voorschriften van bijgaand ontwerp van besluit. Dit is het geval 10 Voor artikel 16 van het koninklijk besluit van 11 November 1936, naar luid waarvan de voorstellen tot wijziging van de loonschalen van het Rijkspersoneel samen met het advies van het vast comité van advies inzake wedden aan het Begrootingscomité voorgelegd worden. Krachtens artikel 1 van het ontwerp, zullen die voorstellen voortaan voorgelegd worden aan den Eerste-Minister, die binnen het bestek van zijn bevoegdheid zal beslissen; 20 Voor den laatsten zin van artikel 4 van het koninklijk besluit van 28 Januari 1935, waarbij het toekennen van vervroegde verhoogingen alsmede van verhoogingen welke het organiek bedrag overschrijden afhankelijk wordt gemaakt van de bewilliging van den Kabinetsraad, wanneer het gaat om personeel van het Departement van Financiën. Die bepaling was gewettigd door den wensch om te vermijden dat de Minister van Financiën rechter in eigen zaak zou zijn, bij het toekennen van weddeverhoogingen, aan het personeel van zijn eigen departement. De verplichte tusschenkomst van den EersteMinister of van het Begrootingscomité, voorzien in bijgaand ontwerp, maakt het mogelijk den Kabinetsraad te ontlasten van een toezicht dat, voor al de departementen, zal geschieden door toedoen van den Dienst voor Algemeen Bestuur, onder het gezag van den Eerste-Minister of het Begrootingscomité. Kortom, het ontwerp van besluit streeft naar vereenvoudiging van de administratieve bedrijvigheid door de afschaffing van louter formeele tusschenkomsten; het beoogt een snellere afhandeling der zaken door het toekennen van de te nemen beslissingen aan het werkelijk bevoegd en volkomen ingelicht overheidslichaam. De afschaffing van de tusschenkomst van den Kabinetsraad, ter een feitelijk bestaanden toestand. Sedert jaren heeft de Raad, zake personeelskwesties, subsidiën en vergoedingen, bekrachtigt een feitelijk bestaanden toestand. Sedert jaren heeft de Raad, dienomtrent, zijn macht overgedragen op den Eerste-Minister. Daar de Raad ten plicht heeft den tijd zijner vergaderingen aan de vraagstukken van algemeene politiek te besteden, kan hij zich bezwaarlijk wijden aan het onderzoek van de gewone moeilijkheden opgeworpen door de administratieve techniek. De overdracht van den Raad aan den Eerste-Minister heeft ten gevolge gehad door dezen laatste nog eens de dossiers te laten onderzoeken, die hij reeds onderzocht had als lid van het Begrootingscomité.
Het administratief onderzoek van een personeelbundel maakte vijf stadia door • Bestuur der Begrooting, Minister van Financiën, Begrootingscomité, Kabinet van den Eerste-Minister, EersteMinister. Dit besluit vereenvoudigt die procedure en herleidt de achtereenvolgende onderzoeken tot twee of maximum drie : Dienst van Algemeen Bestuur, Eerste-Minister en, in sommige gevallen, Begrootingscomité. Het ontwerp verwezenlijkt eenzelfde vereenvoudiging in verband met de kwesties die meer speciaal tot de bevoegdheid van den Minister van Financiën behooren. Hier dient opgemerkt dat de afschaffing van de verplichte bespreking in den Raad, daarom aan een Minister niet het recht ontzegt een bijzondere kwestie, waaraan hij belang hecht, aan den Raad vóór te leggen, noch dat zulks den Raad zou beletten de behandeling uit te lokken van een kwestie, wanneer deze van belang is in verband met de Regeeringspolitiek. Krachtens zijn algemeene bevoegdheid, kan de Raad zich steeds bezig houden met gelijk welke zaak met gouvernementeele strekking. Zoo een ernstig geschil, ontstaat tusschen een Minister en het Begrootingscomite is de Raad bevoegd om de oplossing te bezorgen. De beperking van het aantal aan het Begrootingscomité • voor te leggen dossiers heeft ook ten doel aan de procedure voor dit Comité een vlugger verloop te geven. Wanneer dit organisme in beslag wordt genomen door honderden kwesties waarvan het meerendeel slechts van ondergeschikt belang zijn en geen bespreking noodig maken is zijn aandacht verdeeld en lijdt zijn bedrijvigheid aan vertraging. Dit uit vier Ministers samengesteld college dient zich uitsluitend bezig te houden met vraagstukken die werkelijk van belang zijn : de uitvoering van de begrooting en het beperken van de uitgaven binnen het bestek van de door het Parlement goedgekeurde kredieten; voor het overige volstaat, in principe, de controle van den Eerste-Minister of van den Minister van Financiën.
Herzien Ons besluit van 11 November 1936 houdende opheffing van het Schatkistcomité en overdracht aan het heringericht en versterkt Begrootingscomité van zekere van zijn bevoegdheden van toezicht op de uitvoering van de Rljksbegrooting; — Herzien het koninklijk besluit van 30 Maart 1939 tot instelling van een dienst van algemeen bestuur bij den Eerste-Minister; — Overwegende dat het van belang is het onderzoek te bespoedigen van de aan het Begrootingscomité voorgelegde zaken, de werkmethodes van dit comité te vereenvoudigen, net aantal der gevallen van tusschenkomst van den Eerste-Minister en den Minister van Financiën te verminderen, de taak van den Kabinetsraad te verlichten en de bevoegdheden van het Bestuur van de Begrooting en van den Dienst van Algemeen Bestuur te ordenen; — Gelet op het advies van den Koninklijken Commissaris voor . de administratieve wederinrichting ; — Op de voordracht van Onze in Raad vergaderde Ministers, — Wij hebben besloten en Wij besluiten :
Artikel 1. Artikel 14 van Ons besluit van 11 November 1936 is vervangen door navolgende bepalingen : Artikel 14. Worden aan den Eerste-Minister voorgelegd de voorstellen betreffende : 1° Het stichten, wijzigen of afschaffen van betrekkingen en diensten; 2° De aanvragen tot aanwerving; 3° Het bepalen en het wijzigen van de kaders van al de Rijksdiensten; 4° Het toekennen van vervroegde weddeverhoogingen en bevorderingen tot een hoogeren graad buiten het bestek dei» kaders; 5° Het wijzigen van de wedde- en loonschalen, daarin begrepen de bezoldigingsschalen van het tijdelijk personeel; 6° Het toekennen van vergoedingen. Artikel 14bis. Onverminderd de toepassing van artikel 6 van de wet van 20 Juli 1921, beslist de EersteMinister omtrent die voorstellen en notificeert hij zijn beslissing aan den belanghebbenden Minister, behalve: a) Wanneer hij zinnens is ze af te wijzen; b) Wanneer de goedkeuring van die voorstellen een wijziging in de begrootingen ten gevolge heeft. In die beide gevallen, legt hij de zaak voor aan het Begrootingscomité dat beslist. Art. 2. Artikel 15 van Ons voormeld besluit wordt als volgt vervangen : Het Begrootingscomité hecht zijn goedkeuring aan de organieke regelen waaraan de toekenning van subsidiën onderworpen is. Slechts met zijn toestemming kan van die regelen afgeweken worden. De Minister van Financiën beslist omtrent de voorstellen tot subsidiën die niet onder de toepassing vallen van de door het Begrootingseomité bepaalde organieke regelen.
- 369 -
• Hij notificeert zijn beslissing aan den belanghebbenden Minister, behalve : a) Wanneer .hij zinnens is de voorstellen af te wijzen; b) Wanneer de goedkeuring van die voorstellen een wijziging in de begrootingen ten gevolge heeft. In die beide gevallen legt hij de zaak voor aan het Begrootingscomité dat beslist. Art. 3. De overeenkomstig de bepalingen van artikelen 1 en 2 van dit besluit getroffen besluiten maken melding van de bewilliging van den Eerste-Minister, den Minister van Financiën of het Begrootingscomité. Art. 4. Artikel 23 van Ons voormeld besluit is, als volgt, aangevuld : Nochtans worden de beslissingen van het Begrootingscomité omtrent de hem krachtens artikel 14bis voorgelegde zaken door den Eerste-Minister of dezes afgevaardigde aan den bevoegden Minister genotificeerd. Art. 5. De derde alinea van artikel 3 van het koninklijk besluit van 16 April 1937 is als volgt gewijzigd : De grondcijfers van de bezoldiging van het tijdelijk personeel worden, per categorie van betrekkingen of toestanden, vastgelegd door het Begrootingscomité. Art. 6. Artikel 1 van het koninklijk besluit van 18 April 1938, verleend bij koninklijk besluit van 17 April 1939, is vervangen door navolgende bepalingen : Elke aanwerving van Rijksambtenaren dient het ontwerp uit te maken van een gunstig advies van den Eerste-Minister of van het Begrootingscomité. Art. 7. Zijn bekrachtiging, niettegenstaande de ontstentenis van een beraadslaging in den Kabinetsraad, de koninklijke en ministerieele besluiten betreffende het personeel, welke op de voordracht of naar aanleiding van een beslissing van den EersteMinister, optredende namens den Raad, getroffen werden. Art. 8. Zijn ingetrokken : 1° Artikel 16 van -het koninklijk besluit van 11 November 1936; 2° De laatste zin van artikel 4 van het koninklijk besluit van 28 Januari 1935. Art. 9. Onze Eerste-Minister en Onze Minister van Financiën zijn, ieder wat hem betreft, belast met de uitvoering van dit besluit.
Koninklijk besluit van 2 September 1939 tot uitbreiding van de wetten betreffende het krediet aan de ambachtsbewerktuiging. (Staatsblad, 13 September 1939, blz. 6377). VOORDRACHT AAN DEN KONING.
sire. Het krediet aan de ambachtsbewerktuiging, ingesteld bij wet dd. 29 Maart 1929, heeft aan den middenstand van het ambachtswezen en van de kleinnijverheid de grootste diensten bewezen. Bij de wet dd. 10 Augustus 1933 en het koninklijk besluit dd. 19 October 1934, werd het totaal bedrag van den waarborg van goed verloop van dit krediet, van 15 millioen in 1939, achtereenvolgens gebracht op 35 en 50 millioen. De voortreffelijke werking van het krediet aan de ambachtsbewerktuiging heeft voor gevolg gehad dat op geen enkel oogenblik de Staatswaarborg moest worden aangesproken. Wat de toekomst betreft, is een geldelijke tusschenkomst van den Staat ook niet te voorzien, om reden, eenerzijds, van de ondervinding opgedaan door de samenwerkende vennootschappen en. anderzijds, van de belangrijke reserven door de federalen samengebracht.
In deze voorwaarden, aangezien de moderniseering van de nationale ambachtsbewerktuiging met rassche schreden vooruitgaat en het maximum van den waarborg van goed verloop, vastgesteld door het koninklijk besluit dd. 19 October 1934, bereikt werd, is het noodzakelijk dit maximum te brengen op een bedrag dat beantwoordt aan de noodwendigheden die zich zeker zullen voordoen in het werkgebied der vennootschappen van krediet aan de ambachtsbewerktuiging. Het is wel verstaan dat, zooals in het verleden, iedere federale van deze uitbreiding van waarborg van den Staat slechts zal genieten, in de mate der uitbreiding van haar eigen bedrijvigheid. Gezien op de wet dd. 1 Mei 1939, waarbij aan den Koning bepaalde machten worden toegekend voor het gezondmaken en in evenwicht brengen van de openbare financiën, het bekomen van gunstiger voorwaarden voor de ontwikkeling van 's lands economie en het voorzien in andere dringende noodwendigheden; — Gelet, inzonderheid, op artikel 1, IV, litt. b, van deze wet; — Gelet op het koninklijk besluit dd. 19 October 1934, tot uitbreiding der wetten betreffende liet krediet voor ambachtsmaterieel; — Op de voordracht van Onze in Rade vergaderde Ministers, — Wij nebben besloten en Wij besluiten :
Artikel 1. Bij wijziging van artikel 1 van het koninklijk besluit dd. 19 October 1934, wordt het geheel bedrag van den waarborg, voorzien bij het eerste artikel van de wet dd. 29 Maart 1929 op den waarborg van goed verloop van het krediet aán de ambachtsbewerktuiging, gebracht op 75 millioen frank. Art. 2. Onze Minister van Financiën en Onze Minister van Economische Zaken en Middenstand zijn belast, elk wat hem betreft, met de uitvoering van dit besluit.
Koninklijk besluit van 2 September 1939 tot regeling uan de inrichting en werking van het Dotatiefonds voor oorlogspensioenen, ouderdoms- en weduwerentetoeslagen en weezentoelagen, ingesteld bij koninklijk besluit n' 16 van 22 Juli 1939 (Staatsblad, 17 September 1939, blz. 6468).
Wet van 7 September 1939 tot opening van een bijzonder krediet van 2 milliard frank (Staatsblad, 8 September 1939, blz. 6146). Artikel 1. Ten einde te voorzien in de uitgaven tengevolge van de diverse buitengewone maatregelen die door de internationale gebeurtenissen worden opgelegd, wordt een bijzonder krediet van twee milliard frank (2.000.000.000 frank) geopend. Art. 2. Dit krediet zal, bij beslissing van den Ministerraad, onder de ministerieele departementen naar hun behoeften worden verdeeld. Art. 3. In afwijking van artikel 17 van de wet van 15 Mei 1846 op 's Rijks comptabiliteit, zullen de ten laste van dit krediet uit te voeren betalingen mogen geschieden, hetzij door middel van ordonnantiën vrijgesteld van het voorafgaand visa van het Rekenhof, hetzij door middel van rechtstreeksche mandaten van de thesaurie, hetzij door checks of postgiro's. De aldus gedane betalingen zullen het voorwerp uitmaken van een bijzondere rekening die later aan het Rekenhof zal worden voorgelegd. Art. 4. De regeering is ertoe gemachtigd de ten laste van het in het eerste artikel voorziene krediet gedane betalingen door leening te dekken in de mate waarin zij niet door de gewone middelen zouden zijn gedekt. Zij kan daaraan alle belastingontheffing verbinden. De Minister van Financiën is ertoe gemachtigd Schatkistbons uit te geven voor het bedrag van de eventueel aan te gane leening. Ze kunnen alle belastingontheffing genieten.
— 370 —
Bovenbedoelde leeningen en Schatkistbons mogen worden uitgegeven, hetzij in België, hetzij in het buitenland, in Belgische of in buitenlandsche munt. Art. 5. In afwijking van artikel 20 van de wet van 15 Mei 1846, is de Regeering ertoe gemachtigd provisioneele voorschotten in te willigen vóór de uitvoering van alle bestelling van werken of leveringen. Art. 6. Er mag van artikel 21 van de wet van 15 Mei 1846 worden afgeweken voor alle bij dringendheid af te sluiten overeenkomsten. Art. 7. De titels van de leeningen en de Schatkistbons mogen in afwijking van artikel 16 van de organieke wet van het Rekenhof dd. 29 October 1846 van het visa van het Rekenhof worden vrijgesteld. Art. 8. De regeering zal bij de Wetgevende Kamers op 15 December 1939 verslag uitbrengen over de toepassing van onderhavige wet. Art. 9. De Minister van Financiën is belast met de uitvoering van deze wet die bindend wordt den dag waarop zij in het Staatsblad is bekend gemaakt. Kondigen de tegenwoordige wet af, bevelen dat zij met 's Bands zegel bekleed en door het Staatsblad bekendgemaakt worde.
Koninklijk besluit van 14 September 1939 den Minister van Financiën machtigende het Regularisatiefonds van de Staatsfondsenmarkt trapsgewijze te liquideeren (Staatsblad, 16 September 1939, blz. 6439). Gelet op de wet van 7 Juni 1926 houdende instelling van het Fonds voor delging der Staatsschuld; — Gelet op artikel 24 van het koninklijk besluit van 11 Mei 1935, nr 166, betreffende de conversie van de Staatsfondsen door omruiling; — Op voordracht van Onzen Minister van Financiën; — Wij hebben besloten en Wij besluiten :
Artikel 1. De Minister van Financiën wordt ertoe gemachtigd de dotatie van één milliard frank, verleend aan het Regularisatiefonds van de Staatsfondsenmarkt ingesteld bij artikel 24 van koninklijk besluit dd. 11 Mei 1935, nr 166, trapsgewijze te liquideeren. Art. 2. Onze Minister van Financiën is belast met de uitvoering van dit besluit dat bindend wordt den dag waarop het in het Staatsblad is bekendgemaakt.
Koninklijk besluit van 18 September 1939 de uitgifte toelatend eener derde snede van 3.000.000 frank ter leening 4 pCt. aflosbaar van 1937 (Staatsblad, 29 September 1939, blz. 6693). Gezien Ons besluit van 26 October 1937, houdende stichting van een aflosbare Koloniale Schuld 4 pCt. 1937; — Gezien Onze besluiten van 27 October 1937 en 25 Juni 1938, waarbij de uitgifte van het eerste en tweede gedeelte van deze leening wordt toegelaten tot beloop van een totaal nominaal kapitaal van 1 milliard 15.502.400 frank; — Gezien de wet van 21 Juni 1939, bevattend de buitengewone begrooting van Belgisch-Congo voor het dienstjaar 1939, waarbij een nominaal van 3 millioen frank Congoleesche renten wordt verleend aan het Koningin Elisabeth Fonds voor geneeskundige hulp aan de inlanders van Belgisch-Congo; — Overwegende dat deze afgifte moet gedaan worden met genot op 1 Januari 1938, op welken datum de door het « Koningin Elisabeth Fonds » gehouden 150 millioen frank Schatkistbons van Belgisch-Congo geruild werden tegen eenzelfde bedrag van de Koloniale Schuld 4 pet. 1937, uitgegeven krachtens Ons besluit van 25 Juni 1938; — Op de voordracht van Onzen Minister van Koloniën; — Wij hebben besloten en Wij besluiten :
Artikel 1. Er zal, tot beloop van een nominaal kapitaal van 3.000.000 frank, één derde gedeelte obligaties aan toonder van de Aflosbare Koloniale Schuld 4 pet. 1937, genot met ingang van 1 Januari 1938, worden uitgegeven. Art.2. De uit te geven obligaties bedragen 500, 1.000, 5.000, 10.000 en 25.000 frank kapitaal. Zij worden opgemaakt in den vorm welke voor de andere obligaties der Openbare Schuld van BelgischCongo is voorgeschreven. Zij zijn voorzien van zesmaandelijksche interestcoupons welke bij de agenten van den Staatskassier, den 2" Januari en den 1" Juli van elk jaar, betaalbaar zijn, de eerste vervaldag zijnde den 1" 'Juli 1938.
.
.
De titels van 25.000, 10.000 en 5.000 frank kunnen, zonder kosten, tegen titels van 500 frank, worden geruild. /1.7t. 3. Onze Minister van Koloniën is belast met de uitvoering van dit besluit.
Ministerieel besluit van 20 September 1939 wijzigende dat van 22 November 1938, hetwelk het betalen van den accijns op bier regelt (Staatsblad, 24 September 1939, blz. 6601).
Koninklijk besluit van 16 September 1939 waarbij vastgesteld wordt het bedrag der verzekeringspremie voorzien bij artikel 4 van het koninklijk besluit van 29 Juli 1937 houdende statuten der bijzondere afdeeling « oorlogsrisico » der Gemeenschappelijke Kas voor de Zeevisscherij (Staatsblad, 17 September 1939, blz. 6466).
Koninklijk besluit van 27 September 1939 • tot verleening van bepaalde vrijstellingen inzake registratie-, zegel-, griffie- en hypotheekrecht (Staatsblad, .28 September 1939, blz. 6666).
III. — BINNENLANDSCHE HANDELSWETGEVING. Besluit wet van • 9 September 1939 -
strekkende tot het voorkomen en het beteugelen van de misbruiken bij den handel in waren en andere goederen (Staatsblad, 10 September 1939, blz. 6186). Gezien de wet van 7 September 1939, en inzonderheid de §§ 30, 40 en 90 van artikel 1 van deze wet; — Overwegende dat het noodzakelijk en spoedeischend is met het oog op de regelmatige ravitailleering van de bevolking, maatregelen te treffen ter voorkoming van alle speculatie op waren en andere goederen,' en ter verzekering van de eerlijkheid bij koop en verkoop; — Op de voordracht van Onze Ministers, die hierover in den Raad beraadslaagd hebben, — Wij hebben besloten en Wij besluiten :
Artikel 1. Het is verboden waren of andere goederen te koop aan te bieden of te verkoopen op de nationale markt aan een prijs die hooger is dan de normale prijs. De Hoven en rechtbanken beoordeelen oppermachtig het abnormaal karakter van den prijs. In dat opzicht, houden ze rekening van den stand der markt en de exploitatiekosten van den handel of de nijverheid, inzonderheid van de kosten van productie, van fabricatie, van tewerkstelling• en van vervoer.
371 ---
Art. 2. De Minister van Economische Zaken en Middenstand kan voor gansch het Rijagebied of voor zekere deelen ervan den maximum verkoopprijs, in 't groot of in 't klein, vaststellen van waren en andere goederen die hij specifieert. De Minister van Economische Zaken en Middenstand kan, bovendien, wanneer de omstandigheden zulks gebiedend eischen, de hoeveelheid reglementeeren die van zekere waren en goederen mag worden aangeschaft, binnen een bepaalden termijn, hetzij door de verdeelers of handelaars, hetzij door de verbruikers. Art. 3. De voortbrengers, verdeelers of handelaars mogen niet de door den Minister van Economische Zaken en Middenstand gespecifieerde waren of goederen aan den omloop onttrekken, hetzij door ze vrijwillig te laten bederven, hetzij door te weigeren ze te verkoopen overeenkomstig de modaliteiten door den Minister of door zijn afgevaardigde vastgesteld. Art. 4. Al de officieren van de gerechtelijke politie, alsmede de door Ons aangestelde agenten zijn bevoegd om de inbreuken op het onderhavig besluit en op de besluiten in uitvoering ervan getroffen, vast te stellen; de processen-verbaal hebben rechtskracht tot bewijs van het tegenovergestelde. Met het oog op de vaststelling van deze inbreuken mogen de officieren en agenten tusschen 9 en 21 uur de lokalen binnentreden, waar de waren en goederen gefabriceerd, opgeslagen of te koop gesteld worden; ze mogen ze zich doen voorleggen, alsmede de boeken, papieren en documenten die tot den handel betrekking hebben. Ze mogen zelfs buiten de hierboven vastgestelde uren de lokalen binnentreden die open zijn voor het publiek. Art. 5. Worden gestraft met een gevangenzitting van vijftien dagen tot drie jaar en een boete van honderd tot honderd duizend frank : a) Hij die de artikels 1 of 3 of de besluiten getroffen krachtens het tweede alinea van het artikel 2 overtreedt; b) Hij die waren of goederen verkoopt of te koop stelt aan een prijs die hooger is dan de krachtens het eerste alinea van artikel 2 vastgestelde prijzen; c) Hij die op 't is gelijk welke wijze de vaststelling verhindert of belemmert van de inbreuken of de opzoekingen gedaan met het oog op deze vaststelling, overeenkomstig het artikel 4. Al de beschikkingen van boek I van het Strafwetboek inbegrepen hoofdstuk VII en het artikel 85, zijn toepasselijk op deze inbreuken. De rechtbank kan bovendien bevelen het vonnis aan te plakken in de door haar aangeduide plaatsen, en het geheel of gedeeltelijk in te lasschen in door haar vastgestelde dagbladen, dit alles op kosten van den veroordeelde. Art. 6. De in artikel 4 bedoelde officieren en agenten, die een inbreuk vaststellen, mogen beslag leggen op de waren en goederen die het voorwerp uitmaken van deze inbreuk; ze zullen deze die niet kunnen bewaard blijven, onmiddellijk te koop stellen. De procureur des Konings mag bovendien ten allen tijde de proceduur bevelen voor de te koopstelling van de waren en goederen waarop beslag is gelegd. De prijs van deze verkoopingen zal in de Depositoen Consignatiekas gestort worden, en, in geval van veroordeeling, zal deze prijs aan den Staat toegekend worden in plaats van de verbeurd verklaring van de
waren en goederen.
Art. 7. Ons besluit nr 161 van 6 Mei 1935 is ingetrokken. Art. 8. Onze Minister van Economische Zaken en Middenstand is belast met de uitvoering van het onderhavig besluit, dat zal vigeeren van af den dag van zijn bekendmaking.
Ministerieel besluit van 19 September 1939 tot vaststelling van den verkoopprijs der inlandsche tarwe (Staatsblad, 20 September 1939, blz. 6508). De Minister van Economische Zaken en Middenstand, Gezien het koninklijk besluit van 9 September 1939 strekkende tot het voorkomen en het beteugelen van de misbruiken bij den handel in waren en andere goederen; — Gezien inzonderheid artikel 2, alinea 1, van voormeld besluit, gesteld als volgt : De Minister van Economische Zaken en Middenstand kan voor gansch het Rijksgebied of voor zekere deelen ervan den maximum verkoopprijs, in 't groot of in 't klein, vaststellen van waren en andere goederen, die hij specifieert »; — Besluit :
Artikel 1. De maximum-prijs der inlandsche broodtarwe, op de hoeve afgehaald, wordt vastgesteld op 135 frank per metrischen centenaar. Art. 2. De overtredingen van artikel 1 worden opgespoord en gestraft overeenkomstig de artikelen 4, 5 en 6 van het voormeld koninklijk besluit van 9 September 1939. Art. 3. Dit besluit treedt in werking daags nadat het in het Staatsblad is bekendgemaakt.
Ministerieel besluit van 21 September 1939 waarbij de producten aangeduid worden die aan den omloop niet mogen onttrokken worden (Staatsblad, 23 September 1939, blz. 6579). De Minister van Economische Zaken en Middenstand, Gelet op het koninklijk besluit dd. 9 September 1939, strekkende tot het voorkomen en het beteugelen van de misbruiken bij den handel in waren en andere goederen; — Gelet inzonderheid op De voortartikel 3 van voormeld besluit, gesteld als volgt : brengers, verdeelers of handelaars mogen niet de door den Minister van Economische Zaken en Middenstand gespecifieerde waren of goederen aan den omloop onttrekken, hetzij door ze vrijwillig te laten bederven, hetzij door te weigeren ze te verkoopen overeenkomstig de modaliteiten door den Minister of door zijn afgevaardigde vastgesteld », — Besluit :
Artikel 1. De waren of goederen hierna vermeld mogen niet aan den omloop onttrokken worden door de voortbrengers, verdeelers of handelaars : Zink onder vorm van erts of van metaal; Lood onder vorm van erts of van metaal; Kwikzilver : Paraffine ; Kaarsvet; Glycerine; Lijnzaad; Lijnolie; Zeep; Zout tot de voeding bestemd; Zout tot industrieel gebruik bestemd; Suiker ; Rijst; Reuzel en eetbare vetten; Looi- en kleurstoffen; Ruw leder en ruwe vellen; Gelooid leder en gelooide vellen. Art. 2. De overtredingen aan de beschikkingen van artikel 1 worden opgespoord en gestraft overeenkomstig de artikelen 4, 5 en 6 van het voormeld koninklijk besluit dd. 9 September 1939. Art. 3. Het huidig besluit treedt in werking den dag van zijn bekendmaking in het Belgisch, Staatsblad.
372 —
Koninklijk besluit van 21 September 1939 houdende aanduiding der agenten bevoegd om de inbreuken vast te stellen op het koninklijk besluit dd. 9 September 1939,
strekkende tot het voorkomen en het beteugelen van de misbruiken hij den handel in waren en andere goederen, en op de wet dd. 30 Juli 1923, omtrent het aanplakken der kleinhandelsprijzen van koopwaren en voedingsmiddelen van allereerste noodwendigheid dienende tot de voeding, de kleeding, de verwarming en de verlichting, alsook op de besluiten getroffen met het oog op hunne uitvoering (Staatsblad, 23 September 1939, blz. 6578).
Koninklijk besluit van 22 September 1939 waarbij aan den Minister van Economische Zaken en Middenstand en aan den Minister van Ravitailleering macht wordt verleend om, elk Wat hem betreft, over te gaan tot de telling van de voorraden van alle waren en het gebruik ervan te reglementeeren (Staatsblad, 23 September 1939, blz. 6579). Gelet op de wet van 7 September 1939, waarbij aan den Koning buitengewone machten worden toegekend; — Herzien Ons besluit van 29 September 1938, waarbij Onze Minister van Economische Zaken, Middenstand en Landbouw wordt gemachtigd om de telling van de voorraden van alle eet- en koopwaren te bevelen en het gebruik ervan te reglementeeren; — Op de voordracht van Onzen Ministerraad; — Wij hebben besloten en Wij besluiten :
Artikel 1. Onze Minister van Economische Zaken en Middenstand en Onze Minister van Ravitailleering kunnen, elk wat hem betreft, bij besluit bekend gemaakt in het Belgisch, Staatsblad, de telling van de voorraden van alle eet- en koopwaren bevelen en het gebruik er van reglementeeren. Art. 2. De in uitvoering van artikel 1 genomen besluiten bepalen voor elke telling de personen die er aan onderworpen zijn, duiden nauwkeurig hun veiplichtingen aan en schrijven de toepassingsmodaliteiten en de noodige controlemaatregelen voor. Art. 3. Onze Minister van Economische Zaken en Middenstand en Onze Minister van Ravitailleering duiden, elk wat hem betreft, de natuurlijke- of rechtspersonen aan, ermede belast tot de bij artikel 1 bedoelde tellingen over te gaan. Zij kunnen onder meer beroep doen op de medewerking van den Centralen Dienst voor statistiek, de provincie- en gemeentebesturen en de parastatale instellingen. Art. 4. Onverminderd de machten van de officieren der gerechtelijke politie, zijn de gendarmen, de ambtenaren en agenten der gemeentepolitie en der handelspolitie, alsook de te dien einde door Onzen Minister van Economische Zaken en Middenstand of door Onzen Minister van R'avitailleering speciaal aangeduide ambtenaren en beambten belast met te waken op de toepassing der bepalingen genomen krachtens dit besluit en de vaststelling van de inbreuken op deze bepalingen. Zij stellen de inbreuken vast bij processen-verbaal die bewijskracht hebben tot het tegenbewijs is geleverd. De bovenbedoelde ambtenaren en beambten hebben, te gillentijde, vrijen toegang tot de plaatsen waar de onder controle zijnde waren zich bevinden, de voertuigen niet uitgezonderd.
—
Art. 5. De inbreuken op de bepalingen uitgevaardigd krachtens dit besluit worden gestraft met een gevangenisstraf van acht dagen tot zes maanden en een boete van 1.000 tot 100.000 frank of met slechts één van deze beide straffen. Onverminderd strengere straffen voorzien door het Strafwetboek, worden gestraft met dezelfde straffen : 1° Zij die het krachtens artikel 4 van dit besluit uitgeoefend toezicht verhinderen; 2° Zij die weigeren de krachtens ditzelfde artikel gevraagde inlichtingen te verstrekken. Art. 6. De bij artikel 4 bedoelde ambtenaren en agenten, met uitsluiting van de gendarmen en de agenten der gemeentepolitie, die de hoedanigheid niet hebben van agent der gerechtelijke politie, die een inbreuk vaststellen, mogen de eet- en koopwaren, voorwerpen van deze inbreuk, in beslag nemen; zij zullen deze die niet kunnen worden bewaard onmiddellijk te koop bieden. De procureur des Konings kan daarenboven, op elk oogenblik van de procedure, het te koop bieden van de in beslag genomen eet- en koopwaren bevelen. De prij-s van deze verkoopen zal worden gestort in de Deposito- en Consignatiekas en, in geval van veroordeeling, zal de toekenning er van aan het Rijk in plaats van de verbeurdverklaring der eet- en koopwaren worden uitgesproken Art. 7. Ons vorenbedoeld besluit van 28 September 1938 wordt ingetrokken. Art. 8. Onze Minister van Economische Zaken en Middenstand en Onze Minister van Ravitailleering zijn, elk wat hem betreft, belast met de uitvoering van dit besluit, dat in werking treedt den dag van zijn bekendmaking in het Belgisch, Staatsblad.
Besluit wet van 23 September 1939 -
tot reglementeering van het gebruik en den verkoop van inlandsche tarwe (Staatsblad, 24 September 1939, blz. 6591).
Ministerieel besluit van 23 September 1939 genomen in uitvoering van de besluit-wet van 23 September 1939, waarbij het gebruik en de verkoop van inlandsche tarwe worden gereglementeerd (Staatsblad, 24 September 1939, blz. 6592).
Koninklijk besluit van 26 September 1939 houdende bepaling van de hoeveelheden petroleum-, leisteen-, ligniet- en ander gelijksoortige mineraaloliën bestemd om voor het verbruik te worden geleverd (Staatsblad, 29 September 1939, blz. 6692).
373
—
IV. — BUITENLANDSCHE HANDELSWETGEVING. Koninklijk besluit van 2 Juni 1939 betreffende het toltarief blz. 5981).
(Staatsblad,
1 September 1939,
Met ingang van 1 September 1939 wordt de bij de wet van 8 Mei 1924 behoorende tabel van invoerrechten als volgt gewijzigd : Nummers Goederen. van het tarief. 122 Terpentijngeest. 192 Producten der distillatie van koolteer, en alle elders niet genoemde noch begrepen bijproducten of residuën van teer, zooals phenische zuren en cresols; phenol-, naphta• leen•, anthraceenoltën, enz. 193 Producten der distillatie van steenkool of van de bijproducten ervan, zooals lichte oliën, benzols, toluol, xylol, solventnaphta, regiebenzols, ontvettingsbenzols, zware benzols, enz., welke ofwel 90 pCt. en meer van hun volume tot 200 graden centigraad, ofwel 20 pet. en meer van hun volume tot 175 graden centigraad, overdistilleeren. Ex 195 Petroleum, lei- en bruinkoololiën en andere dergelijke minerale oliën : a) Ruw, niet geraffineerd, noch gezuiverd (1) : 1. 2. Onveranderd. b) Geraffineerde of gezuiverde oliën, lichte (petroleumether, essences, white spirit). bestemd : 1. t'lo nijverheidsdoeleinden. 2. Tot andere doeleinden. c) d) Onveranderd.
Koninklijk besluit van 1 September 1939 betreffende den invoer van zout 1939, blz. 6577).
(Staatsblad, 23 September
Het koninklijk besluit van 10 December 1933, tot reglementeering van den invoer van steenzout, salineen zeezout, wordt ingetrokken. Wordt in de toekomst onderworpen aan het voorgaandelijk overleggen van een machtiging, de invoer van steenzout, saline- en zeezout (chloornatrium), geschikt tot voedingsdoeleinden (nr 171a van het toltarief).
Koninklijk besluit van 2 September 1939 tot wijziging der koninklijke besluiten van 31 Juli 1935, 19 December 1935, 26 Mei 1936, 19 Juni 1937 en 15 Februari 1939, onder meer betrekking hebbend op de formaliteiten te vervullen bij den invoer van zekere goederen herkomstig uit elk ander Europeesch land dan Duitschland, Bulgarije, Spanje, Estland, Griekenland, Hongarije, Italië, Letland, Roemenië en Joegoslavië (Staatsblad, 16 September 1939, blz. 6428). Artikel 1. De lijst der goederen, opgesomd in artikel 3 van Ons besluit van 15 Februari 1939 en die onderworpen zijn aan de verplichting van het oorsprongsbewijs, wanneer zij herkomstig zijn uit elk ander land dan Duitschland, Bulgarije, Spanje, Estland, Griekenland, Hongarije, Italië, Letland, Roemenië en Joegoslavië, wordt vervangen door de navolgende lijst : Ex. 22 Ruwe kalfsvellen. Ex. 559a Enkele garens van vlas, of van hennep, ongebleekt. Ex. 5596 Enkele garens van vlas, gebleekt, roomkleurig of geverfd. 636 Brandhout en ander ruw hout, elders niet genoemd noch begrepen. 650 Houtdraad of gesneden hout voor het vervaardigen van lucifers of stores. 652 Pakkisten al dan niet gemonteerd, in niet geverfd, noch gekleuid hout, met inbegrip van de planken voor kisten, van minder dan 1m25 lengte en van 25 millimeter dikte. (1) De toelating tot deze categorie kan ondergeschikt worden aan het voorleggen van een oorsprongsbewijs opgesteld volgens de voorschriften van den Minister van Financiën.
724 Karton op rollen of ia bladen, niet gefatsoeneerd noch bewerkt. 725 Karton op rollen of in bladen, gefatsoeneerd. 726 Papier op rollen of in bladen, niet gefatsoeneerd noch bewerkt, wegende meer dan 300 gram per vierkanten meter: 728 Papier op rollen of in bladen, gefatsoeneerd. 729 Stoffeerpapier. 731 Vloeikarton en -papier, filtreerkarton en -pápier, zelfs gesneden en geplooid. 732 Speciaal papier en karton, op rollen, in bladen of in platen. 739 Kartonnen of papieren klossen en buisjes, zelfs geperforeerd, voor spin- en weefnijverheid. 844 Flesschen en flacons, van gewonen vorm, een inhoud hebbende van meer dan 25 centiliter, zonder 12 liter te overtreffen. 877 IJzer, warm geslagen, getrokken of geplet, elders niet genoemd. 884 Bandijzer of bandstaal. 905 Werktuigen elders niet genoemd noch begrepen. 1155 Schoeisels Uit leder of uit vel, elders niet genoemd noch begrepen, met lederen of rubberzolen. 1157e Rubberschoeisels : overschoenen. 1157c Rubberschoeisels niet genoemd. 1173c Plastische stoffen afgeleid van cellulose (celluloid, cellulose acetaat, viscose, enz.) : in blokken, platen, buizen, staven.
Art. 2. In de lijst der goederen opgesomd in artikel 4 van Ons besluit van 31 Juli 1935, aangevuld door Onze besluiten van 19 December 1935 en 26 Mei 1936 en gewijzigd door Ons besluit van 19 Juni 1937, welke goederen aan de verplichting van het oorsprongsbewijs onderworpen zijn, wanneer zij herkomstig zijn uit elk ander Europeesch land dan Duitschland, Bulgarije, Spanje, Estland, Griekenland, Hongarije, Italië, Letland, Roemenië en Joegoslavië, wordt de rubriek « 722. — Papierdeeg, aldan niet gebleekt » vervangen door de rubriek « 723. — Papierdeeg ».
Ministerieel besluit van 4 September 1939 waarbij de uit- en doorvoer van zekere goederen afhankelijk wordt gesteld van het voorafgaandelijk overleggen eener speciale machtiging (Staatsblad, 4-5 September 1939, blz. 6061). Eenig artikel. De uit- en doorvoer van ruwe asbest of asbest in vezels en van werken uit dit product zijn, vanaf 5 September 1939, onderworpen aan het voorafgaandelijk overleggen van een speciale machtiging uitgereikt door het Departement van Economische Zaken en Middenstand of door zijn afgevaardigden.
Koninklijk besluit van 7 September 1939 betreffende den in-, uit- en doorvoer van zekere goederen blad, 8 September 1939, blz. 6157).
(Staats-
Artikel 1. De invoer, de uitvoer of de doorvoer van de hiernavermelde producten wordt onderworpen aan het voorafgaandelijk overleggen van een speciale machtiging : Allerlei dierlijke producten. Art. 2. Onze Minister van Economische •Zaken en Middenstand bepaalt, voor elk geval en voor elk product, den datum van tenuitvoerlegging van dit besluit.
Ministerieel besluit van 7 September 1939 waarbij de uit- en doorvoer van zekere goederen afhankelijk wordt gesteld van het voorafgaandelijk overleggen eener speciale machtiging (Staatsblad, 8 September 1939, blz. 6158). Eenig artikel. De uit- en doorvoer van navermelde producten zijn, vanaf 8 September 1939, onderworpen
— 374 --
aan het voorafgaandelijk overleggen van een speciale machtiging uitgereikt door het Departement van Economische Zaken en Middenstand of door zijn afgevaardigden : a) Zeep; b) Ruwe of enkel gespleten beenderen; c) Hoorn, hoornbeen, afval of snippers van hoorn.
Koninklijk besluit van 9 September 1939. Invoer van tarwe en derivaten. Schorsing der bijzondere rechten (Staatsblad. 10 September 1939, blz. 6188).
Artikel 1. De heffing van de bijzondere rechten bij de afgifte van machtigingen tot invoer van tarwe en dezer derivaten wordt geschorst tot nadere beschikking.
De Minister van Economische Zaken en Middenstand, Gelet op de koninklijke besluiten dd. 25, 28 en 30 Augustus 1939, en 7 en 18 September 1939, waarbij de in-, uit- of doorvoer van zekere producten onderworpen wordt aan het voorafgaandelijk overleggen van een speciale machtiging; - Herzien Onze besluiten dd. 25, 28 en 30 Augustus 1939 en 4, 7 en 15 September 1939, waarbij de uit- en doorvoer van zekere goederen afhankelijk wordtgesteld van het voorafgaandelijk overleggen eener speciale machtiging; - Op de voordracht van den Secretaris-Generaal van het Departement, - Besluit :
Artikel 1. Onze voornoemde besluiten dd. 25, 28 en 30 Augustus 1939 en 4, 7 en 15 September 1939, worden ingetrokken. Art. 2. De uit- en doorvoer van navermelde producten worden, vanaf 19 September 1939, onderworpen aan het voorafgaandelijk overleggen van een speciale machtiging uitgereikt door het Departement van Economische Zaken en Middenstand of door zijn afgevaardigden : Levende dieren van het runder- (nr 1), geiten- (nr 1b), schapen(nr 1c), varken- (nr ld) en paardenras (nr 1/); Levend en gedood pluimgedierte (n' 5); ((n nV: le 26e);; ch voortkomend van dieren van het runder-, geiten-, schapen-, varkens- en paardenras en eetbare afval van deze dieren Levende, versche of bevroren visschen, schaal- en weekdieren
Ministerieel besluit van 15 September 1939 waarbij de doorvoer van enkere goederen afhankelijk wordt gesteld van het voorafgaandelijk overleggen eener speciale machtiging (Staatsblad, 16 September 1939, blz. 6446).
Vanaf 16 September, de doorvoer van granen in korrels en hunne nevenproducten (nrs 51 en 58 van het toltarief) wordt onderworpen aan het voorafgaandelijk overleggen van een speciale machtiging uitgereikt door het Departement van Economische Zaken en Middenstand of door zijn afgevaardigden.
Koninklijk besluit van 18 September 1939
•
betreffende den in-, uit- en doorvoer van zekere goederen (Staatsblad, 18-19 September 1939, blz. 6486).
Artikel 1. Ons voornoemd besluit dd. 23 Augustus 1939, wordt ingetrokken. Art. 2. De in-, uit- of doorvoer van de hiernavermelde producten wordt onderworpen aan het voorafgaandelijk overleggen van een speciale machtiging : Levende, versche of bevroren visschen, schaal- en weekdieren; Versche groenten en moesvruchten; Versche ofgedroogde vruchten; Was van allen aard en werken uit was; Ruwe asbest of asbest in vezels en werken uit asbest; Mica en werken uit mica; Natuurlijk kalkphosphaat; Ruwe diamant; Metaalslakken, ijzerschuim en andere afvalproducten van hoogovens; Kurk en werken uit kurk; Alkoholische dranken bier, wijn, likeuren, brandewijn, enz.; Onbewerkte en bewerkte tabak; Alle dierlijke, plantaardige, minerale of kunstmatige textielstoffen, alsmede alle werken uit deze stoffen; Alle werken uit caoutchouc; Gasmaskers van allen aard en hun losse stukken; Brandweermaterieel : de motorpompen, de emmerpompen, de brandbluschtoestellen van allen aard, de persslangen en de slangpijpen, enz. • .Flesschen' met zuurstof en met samengeperste lucht; antiblaartrekkende kleedenen; sirenen niet een kracht van 1 HP. en meer.
Art. 3. Onze Minister van Economische Zaken en Middenstand bepaalt, voor elk geval en voor elk product, den datum van tenuitvoorlegging van dit besluit.
Ministerieel besluit van 18 September 1939 waarbij de uit- en doorvoer van zekere goederen afhankelijk wordt gesteld van het voorafgaandelijk overleggen eener speciale machtiging (Staatsblad, 18-19 September 1939, blz. 6487).
Natuurlijke reuzel (nr 16a) en kunstreuzel (nr 245b); Versche, gezouten of drooge darmen (nr 47); Vleesch- en vischpreparaten (nrs 210, 212 tot 215, 217 tot 2 19); Alle soorten room en melk (nrs 8 en 244); Versche boter, ingelegde of in doozen (nr 9); Kaas (nr 10); Margarine (nr 245e) en andere bereide eetbare vetten (nr 245c); Eieren van pluimvee (nr 12); Eieren en eierdooiers, gedroogde, gekorrelde of gepulveriseerde (n' 246); Granen in korrels en hun nevenoroducten (nrs 51 tot 58); Brood en scheepsbeschuit (nr 205) alsmede alle andere preparaten met meel of zetmeel (nrs 202 tot 204, 208 tot 208); Cacao in boonen (n' 62e); Preparaten met cacao (nrs 220 tot 223) ; Natuurlijke koffie of kunstkoffie, alsmede niet gealcoholiseerde extracten of essences van koffie (nrs 63, 248 en 249); Gebrande cichorei en gebrande cichoreisurrogaten (nr 247), bitterpeéen (nr 130); Aardappelen (n' Groentenmeel (nr 232); Versche groenten en moesvruchten (nrs 66 tot 69 en 71); Gedroogde groenten (nr 72) en ingelegde groenten en moesvruchten (nrs 233 en 234); Versche of gedroogde vruchten (nrs 73 tot 99); Konfijten, geleien, moezen, deegen en verdichte sappen van vruchten (n' 227); Suiker, melassen en preparaten met suiker (nrs 235 tot 243); Brouwerij- en stokerijgist (nr 255); Alcoholische dranken : bier, wijn, likeuren, brandewijn, enz. (nrs 258 tot 268); Onbewerkte en bewerkte tabak (nrs 277 en 278); Plantaardige of dierlijke oliën en vetten (nrs 14 tot 20, 116, 117, ex 458); Was van allen aard• en werken uit was (nrs 13, 115, 200 en 453, 454, ex 455, ex 456); Voeder, stroo en kaf, alsmede alle afval van de voedingsnijverheid (koeken, draf. vleeschmeel, vischmeel, samengestelde veevoeders. enz.) (nrs 128, 271 tot 276); Oliehoudende zaden en vruchten (nr 105); Zout (nr 171); Natuurlijke kalkphosphaat (nr ex 167); Scheikundige meststoffen (nrs 168 en 169, 385 tot 395); Ruwe of gemalen kurk (nrs 135, 686 en 687_)• . Ruwe of enkel gespleten beenderen (nr 38), hoorn, hoornbeen, afval en snippers van hoorn (nr 39); Mica en werken uit mica (nrs 166 en 787); Ruwe diamant (nr ex 180); Caseïne (nr 379); Wol (nr 25) en fijne haren (nr 26a); hennep (nr 109); katoen (nr 110) ; jute (nr 111); vlas (nr 112); Chineesch gras (nr 113); niet genoemde weefbare. stoffen (nr 114); Garens van wol (nrs 512 tot 514); garens van katoen (nrs 534 tot 539); garens van vlas, garens van hennep en garens van Chineesch gras (nrs 559 en ex 563)• garens van jute (nrs 560 en ex 563b): garens van Abacca (Manilla hennep), enz. (nr 562); garens van kunstzijde (nrs 496 en 497); Weefsels van jute (nr 574); Zakken in jute ledig uitgevoerd (ex nrs 630 en ex 12156); Ruwe asbest of asbest in vezels (nr 165); werken uit asbest (nrs 801 tot 804); Machines om het vlas te zwingelen en te brakelen (nr ex 1041); Ruwe en bereide vellen (nrs 22, 460 tot 470); Looistoffen (namelijk nrs 141, 400, 401); Werken uit leder (nrs 471 tot 474, 478 tot 480, 482 tot 488, 489/2, 1153, ex 1154, 1155, ex 1158); Caoutchouc, guttapercha, balata, en dergelijke ruwe producten en bladen of krippen uit deze stoffen (nrs 120a en b, ex 700, 701); Werken uit caoutchouc (nrs 699 tot 721 en 1157); Luchtbanden en banden uit caoutchouc, ter uitzondering van de banden voor kinderrijtuigen en voor speelgoed (ex nr 704); (nTr im 633 7; r.. en meubelhout, in hun schors of niet gezaagd, enz. Mijnhout, staken steunpalen, enz. (nr 634)• Gezaagd hout, elders niet genoemd (nr 638i; Dwarsliggers voor spoorwegen (nr 639); Gezaagd hout enz. (nr 640); Brij van hout (nr 7236); Zeep (nr 457); Kopersulfaat (nr 321e); Chloorkalk (nr 315e);
- 375 -
Pharmaceutische producten; bereide geneesmiddelen, gedoseerde bereidingen en pharmaceutische specialiteiten (nr 382); serums en entstoffen (nr 381); pharmaceutische watten van katoen (nr 578a1); geneeskundige- en heelkundige apparaten en toestellen (nre 11186 en c, ex 1089); Oliën bruikbaar als stookmiddel of als smeerstof (met inbegrip van het isooctane en het tetraethyllood); ruwe petroleum, producten van de distillatie van ruwe petroleum en van steenkoolteer (namelijk nre 117, 190 tot 197, 354, ex 458); Ertsen (nr 182); Metaalslakken, ijzerschuim en andere afvalproducten van hoogovens (nr 183); Niet-ijzerhoudende ruwe metalen (nrs ex 865a, ex 866a, ex 935, ex 960, ex 968, ex 975, ex 982, ex 991); Ruw gietijzer (nr 867b); ferro-metallische legeeringen (nrs 867e, ex 935); IJzerschroot, bestaande uit alle fabricage afval, alle nieuwe, gebroken of doorgeknipte stukken, enz., alle gebruikte voorwerpen. Zoo zijn namelijk : 10 Fabricage-afval, zooals afval bij snijden of draaien; 20 Afval van ■ blooms », ruwbearbeide ■ billettes », « largets •, staven, profielij zere, platen, « large-plats ,; 30 De zichtbaar versleten spoorstaven, welke ook vorm of gewicht ervan wezen alsmede de rails welke, na licht gebruik, gekromd werden of geb ogen, of tot naalden of koppelstukken vervormd; laschplaten en onderlegplaten, versleten; 40 Gebruikte bouten, slotschroeven, krammen, die verwrongen of krom getrokken zijn of waarvan de schroefdraad onzuiver is; 50 Locomotieven die, daar zij door eigen middelen zich niet meer kunnen voortbewegen, als voor verder gebruik ongeschikt moeten beschouwd worden; 60 De losse stukken van locomotieven en spoorwagens, vaststaande of verplaatstbare machines (drijfstangen, raderstellen, assen, rookpijpen, enz.) welke voor herstelling naar het buitenland gezonden worden of althans, algemeen gesproken, in den staat waarin zij verkeeren niet meer kunnen dienen; 70 De geheele of doorgesneden versleten banden, van wielen van rollend spoorwegmaterieel; 80 De baarden van spijkers (afval van de vervaardiging van nagels); 90 De pitten van houtwerk (afval van de vervaardiging van boutmoeren, welke gewoonlijk den vorm hebben van kleine cylindere); 100 Versleten veeren en veerbladen, van rijtuigen van alle soort. Niet-ijzerhoudend schroot (nre ex 865a, ex 866e, ex 935, ex 960, ex 968, ex 975, ex 982, ex 991); Vrachtauto's en hun aangangwagens (nre 11006, ex 1091); autotractors en hun aangangwagens (nrs ex 1028, 1100e, ex 1091); Losse stukken van automobielvoertuigen (nr 1100quater), van rijwielen en motorrijwielen (nre 1096 tot 1099); Electrische accumulators en hun wisselstukken (namelijk nre 1077, ex 1082, ex 1084, ex 1089); Gasmaskers van allen aard (ex nr 1064); Losse stukken van gasmaskers (ex nr 1074); Brandweermaterieel van allen aard, namelijk : De motorpompen (ex nr 1025); De emmerpompen (ex nr 1064); De brandbluschtoestellen (namelijk ex nr 1064, ex nr 1101b); De persslangen (nr 600); De slangpijpen (ex nr 1074); Flesschen met vloeibare of gasachtige zuurstof (nr 289); Flesschen met samengeperste lucht vloeibaar of gasachtig (ex nr 296); Anti-blaartrekkende kleederen; Sirenen met een kracht van 1 PK. en meer (ex nr 1064, ex nr 1089); Oorlogswapens, -ammunitie en -materieel; losse stukken van deze wapens, ammunitie en materieel; alle springstoffen, poeder en ontploffers; alle stoffen dienende tot het vervaardigen van springstoffen, poeder en ontploffers, alsmede tot het vervaardigen van oorlogsammunitie; machines en toestellen dienende tot het vervaardigen van oorlogsmaterieel. Vallen namelijk onder de « Wapens, enz. » hiervoor vermeld : Geweren en karabijnen, met getrokken loop (ex nrs 1149e, ex 1149b);
Loopen van deze geweren (ex nre 1151a, ex 1151c); Bajonetten, sabels en lansen (ex nr 1147); Machienegeweren (ex nr 1152); snelvuurgeweren en -pistolen (ex nr 1149a); Loopen van machinegeweren (ex nr 1152); Loopen van snelvuurgeweren en -pistolen (ex nrs 1151a, ex 1151e); Zelflaadrevolvers en -pistolen waarvan het kaliber 7,5 mm, te boven gaat (ex nr 1149d4 en d5); Granaten, bommen, torpedo's en mijnen, al dan niet geladen, benevens de toestellen om ze weg te werpen of te doen ontploffen;
Ammunitie en stuwladingen voor de wapens die voorafgaan; Strijdwagens (ex nr 1152); (ex Gepr n an1tos3e2r) de voertuigen (ex nr 1100e) en gepantserde treinen Allerhande pantswerk; Al dan niet gemonteerde luchtschepen, zwaarder dan de lucht (ex nr 1103)• Al dan niet gemonteerde luchtschepen, lichter dan de lucht (ex nr 1102); Motoren, schroeven, geraamten, rompen, staartvlakken en landingstoestellen van deze luchtschepen (ex nis 1102, ex 1103), als• mede hun schietkoepels (ex nr 1152); Valschermen (ex nr 1064); Motorrijwielen (nr 1094); Telegrafische en telefonische toestellen (nr 1088); Radiotelegrafische en radiotelefonische toestellen (nr 1088bi8); Telegrafische en telefonische draden en kabels (ex nr 1080); Prikkeldraad (nr 911) '• Oorlogspoeder (ex nr 1198);_ Springstoffen (nrs 1199, 1200, 1204); • Ontploffers (nr 1201); Aceton (nr 363); Salpeterzuur (nr 307g); Picrinezuur (nr ex 3070); Sulfosalpeterzuur (nr ex 307g); Zwavelzuur (nr 307m); Ethylalcool (ex nr 266); Aluminium in poeder of in krullen (ex nrs 991, 434e); Benzeen en benzol (ex nr 193); Zwavelbichloruur (nr 315p); Chloor (nr 220); Arseenchloruur (ex nr 315q);
Geraffineerd chloorpotassium (nr 315n); Natriumchloraat en -perchloraat en kaliumchloraat en -perchloraat (nre 316b en c); Ruwe glycerine (nr 20) of geraffineerde glycerine (nr 384c); Katoenlinters (afval van ruw katoen) (ex nr 110e); Geraffineerd ammoniumnitraat (ex nr 384h); Loodnitraat (nr 333) ; Geraffineerd kaliumnitraat (nr 334); Geraffineerd natriumnitraat (ex nr 344e); Oleums (nr 307m25); Ammoniumperchloraat (nr 316a); Phenol (ex nr 192); Zwavel (nr 170); Koolstoftetrachloruur (nr 384.1); Toluène of toluol (ex nr 193).
Koninklijk besluit van 25 September 1939 ter wijziging van het koninklijk besluit dd. 26 December 1938, betreffende de heffing van speciale rechten bij de aflevering (Staatsblad, der invoervergunningen van zekere producten 27 September 1939, blz. 6656).
Artikel 1. De speciale rechten.op de suiker (n" 235b en 235c van het toltarief), voorzien bij Ons voornoemd besluit dd. 26 December 1938, zijn niet verschuldigd, voor zoover deze suiker uit Belgisch-Congo of uit de door den Belgischen Staat in Afrika beheerde gebieden herkomstig is en zij, langs rechtstreekschen weg, zonder ontlading of overlading vanaf haar inscheping in een Afrikaansche haven, ingevoerd wordt. Deze ontheffing is slechts toepasselijk op de hoeveelheden suiker die bij toepassing van artikel van de wet dd. 24 November 1937, door Onzen Minister van Financiën werden vastgesteld, voor het loopende seizoen, vanaf 15 Maart 1939 tot heden.
V. - NITVERHEIDSWETGEVING. Koninklijk besluit van 23 Augustus 1939. Oprichting van een Dienst voor de zeevisscherij 17 September 1939, blz. 6466).
(Staatsblad,
Artikel I. Bij het Beheer van het Zeewezen wordt een Dienst voor de zeevisscherij opgericht, met zetel te Oostende. Art. 1. De bevoegdheden van dezen dienst omvatten: Het toezicht over de zeevisscherij ; De rationaliseering der visscherijnijverheid; Het indienen van studiën en voorstellen betreffende de zeevisscherij;
Alle mobilisatiemaatregelen ; De medewerking aan de uitvoeringsmaatregelen der contingenteering en toezicht over het personeel van den Centralen Dienst voor contingenten en vergunningen, met deze uitvoering belast; De toepassing der sociale wetten op de zeevisscherij; Het toezicht der gemeenschappelijke kas; Het toezicht van het visscherijonderwijs; De medewerking aan den vakraad; De benuttiging der visscherijstatistieken; De benuttiging van het zeewetenschappelijk onderzoek.
- 376 -
Art. 3. De waterschouten verleenen hun medewerking aan den Dienst voor de zeevisscherij en de Minister mag tijdelijke afgevaardigden belasten met bijzondere werken voor voornoemden dienst.
reeks 2, zooals zij onder 90 en 3° hierboven werden bepaald (art. 4 van onderhavig besluit); — Overwegende dat de gevraagde uitbreiding noodig is en het algemeen belang dient; — Op e , voordracht van Onzen Minister van Economische Zaken en Middenstand, — Wij hebben besloten en Wij besluiten :
Artikel 1. Moeten, voor de toepassing van onderhavig besluit, als producten der draad- en nagelnijverheid worden aangezien :
Koninklijk besluit van 12 September 1939
Reeks
houdende aanvaarding van een verzoekschrift ingediend bij toepassing van het koninklijk besluit dd. 13 Januari 1935, dat toelating verleent tot het inrichten van een economische regiementeering van de voortbrenging en de verdeeling (Staatsblad, 16 September 1939, blz. 6442). Gelet op het koninklijk besluit dd. 13 Januari 1935, getroffen krachtens de machten aan den Koning toegekend bij de wet dd. 31 Juli 1934, verlengd en aangevuld -bij deze dd. 7 December van hetzelfde jaar, met het oog op het economisch en financieel herstel en de vermindering der openbare lasten, waarbij toelating wordt verleend tot het oprichten van een economische reglementeering van de voortbrenging en de verdeeling; — Gelet op het verzoekschrift ingediend den le December 1938 door de samenwerkende vennootschap ■ Union des Tréfileries et Clouteries belges ., waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is te Brussel, Montoyerstraat, nr 48, strekkende tot het uitbreiden en van haar bedrijfstak, en voor een tot al de belanghebbend tijdperk gaande tot 31 December 1941, van de door haar leden vrijwillig opgenomen verplichtingen betreffende de voortbrenging der in artikel 1 aangeduide producten der draad- en nagelnijverheid, te weten : 10 Verbod om bijkomende fabrieken op te richten of de bestaande uit te breiden; — 2° Beperking der jaarlijksche productie op 60 pet. van het op 1 December 1938 bestaande productievermogen; — Gelet op het bericht, verschenen in het Belgisch Staatsblad dd. 25 December 1938, houdende de korte samenvatting van gemeld verzoekschrift en het bericht dat elke belanghebbende ervan kon kennis nemen en afschrift bekomen op het Departement van Economische Zaken' en Middenstand; — Gelet op de verzetschriften binnen den wettelliken termijn beteekend; — Gelet op de beslissing der betrokken partijen het geschil niet aan een scheidsgerecht te onderwerpen; — Gelet op artikel 5 van voornoemd( koninklijk besluit nr 62 dd. 13 Januari 1935, bij toepassing waarvan het geschil aan het advies van den Raad voor Economische Geschillen werd onderworpen; — Gelet op het gunstig advies door den Raad voor Economische Geschillen op 11 Juli 1939 uitgebracht; — Overwegende dat de vóór vermelden raad regelmatig ingestelde rechtspleging het mogelijk heeft gemaakt de werkelijkheid van de volgende feiten vast te stellen — Dat in de met rechtspersoonlijkheid bekleede verzoekende groepeering, op enkele zeer zeldzame uitzonderingen na, de nijveraars vereenigd zijn die machiendraad benuttigen voor de fabricatie der in onderstaand artikel 1 vermelde producten; — Dat de. leden van voormelde groepeering, vóór het indienen van het verzoekschrift, de verplichtingen waarvan deze de uitbreiding vraagt, hebben aangegaan; — Dat de betrokken nijverheid, wier levenskracht in groote mate afhankelijk is van haar uitvoermogelijkheden, over een zeer overtollige uitrusting beschikt en dat zij, niettegenstaande de aangenomen maatregelen, maar een tamelijk klein gedeelte. kan verkoopen der producten die zij in staat zou zijn voort te brengen; dat men er belang bij heeft het gevaar van dezen toestand niet te verkoopen; — Dat de leden der verzoekende groepeerin, zoo op nationaal als op internationaal gebied, een organisatie naar den wensch van den wetgever en naar den geest van het koninklijk besluit nr 62, dd. 13 Januari 1935, hebben tot stand gebracht; — Dat geen enkel kritiek over de toegepaste prijzen werd geuit: dat deze trouwens afhankelijk zijn van den bestaanden invoer en dat, bovendien, de regeering gewapend is om eventueele misbruiken te keer te gaan, vermits het koninklijk besluit houdende aanvaarding van het verzoekschrift steeds kan worden ingetrokken; — Overwegende, dienvolgens, dat de voorgestelde reglementeering niet vaan aard ie om schade te berokkenen aan de belangen der verbruikers; dat zij er, integendeel- toe strekt stabiele prijzen te behouden door het verhinderen van nieuwe verhoogingen der kostprijzen, welke het gevolg zouden zijn van het ongeordend vestigen van nieuwe installaties in een reeds overtollig uitgeruste markt; — Overwegende dat de voor ieder voortbrenger voorgestelde jaarlijksche productiebeperking op 60 pCt. van de productiecapaciteit van het geheel zijner op den referentiedatum gevestigde en werkvaardige installaties er op gericht is de mogelijkheid van een werkelijke concurrentie onder producenten in stand te houden, een buitengewone bestelling te kunnen beantwoorden of zich onmiddellijk te kunnen aanpassen aan een verbeterden economischen toestand en, voornamelijk, een levensminimum te verzekeren aan de kleine producenten; — Overwegende dat, van het standpunt uit van het algemeen belang de voorgestelde reglementeering niet van aard is om een hinderpaal te stellen op den weg van een vooruitgang der betrokken nijverheid, daar zij alleen bedoeld is tot reglementeernng van de voort te brengen hoeveelheid producten en niet derzelver hoedanigheid, welke alle producenten tot eigen belang op een hoog peil hoeven te behouden; — Overwegende dat zij liet ontstaan in ons land niet verhindert van een bedrijfstak die er nog niet bestaat; — Overwegende dat de debatten ten overstaan van den Raad voor Economische Geschillen hebben uitgewezen : — lo Dat de uitbreiding der voorgestane reglementeering niet moet. beperkt worden tot den duur der door de leden van de verzoekende groepeering opgenomen verplichtingen, maar wel tot 31 December 1940; — 20 Dat onder de benaming « getrokken stalen draad » men enkel den draad uit gewoon- staal moet begrijpen, met uitsluiting van de draden uit speciaal staal vervaardigd (art. 2 van onderhavig besluit); — 30 Dat onder de benaming ■ getrokken roestvrije draad » men enkel de draden moet begrijpen roestvrij gemaakt door bekleeding of door het aanbrengen van een beschermende bedekking, met uitsluiting der draden vervaardigd uit staal dat in de massa roestvrij is (art. 3 van onderhavig 'besluit); — 4° Dat de onder reeksen 3 en volgende van artikel. 1 van dit besluit bedoelde producten moeten begrepen worden als afgeleide uit de producten voorzien onder reeks 1 en
Getrokken stalen draad van hoogstens 13 mm. doorsnede in rollen of van.12 mm. in staven van alle doorsnede, profielen en hoedanigheid tot 100 kg. weerstandsvermogen per mm 2 verdeeld in 4 reeksen : 1° Tot nr 15 BWG; 2° Van nr 16 tot 22 BWG; 3° Van nr 23 •tot 26 BWG;, 4° Nr 27 BWG en dunner. Deze draden mogen in rollen, in rechte bundels met of zonder gesp of op spoelen afgeleverd worden.
Reeks 2. Machiendraad en gegalvaniseerde, met lood beslagen, gechromeerde, roestvrije getrokken draad, van alle doorsnede, tot 100 kg. weerstandsvermogen per mm2 in rollen of op spoelen, in rechte bundels met of zonder gesp en verdeeld in vier reeksen : 1° Tot nr 15 BWG; 2° Van nr 16 tot 22 BWG; 3° Van nr 23 tot 26 BWG; 4° Nr 27 BWG en dunner.
Reeks 3. a) Prikkeldraad al of niet gegalvaniseerd of gevernist, zonder aanduiding van weerstandsvermogen, uitgezonderd de Motto-prikkeldraad (brevet Bekaert); b) Kabelgarenstrengen en « Oloth Lines Wire » van alle soorten en van alle doorsnede, inbegrepen ook de « twisted wire ».
Reeks 4. Punten en spijkers waaronder over het algemeen dienen gerekend alle artikelen gefabriceerd door middel van de machines tot vervaardiging van draadnagelen, van nagelen uit draad of uit plaatijzer en van schoenspijkers, in alle metalen en onder meer : a) Draadnagelen van alle vorm en afmeting zonder of met één of twee koppen, enz.; b) Tapijtspijkertjes, toom- en zadelspijkertjes uit plaatijzer, laars-, lei- en plafonneernagelen, klinkbouten, tapijtspijkertjes met kleine koppen, ook Zweedsche genaamd, enz.; c) Tapijtspijkertjes en toom- en zadelspijkertjes uit draad, tapijtspijkertjes met kleine koppen uit draad, vierkantige bouten, enz. ; d) Schoenspijkers van allen vorm en aard van stift of kop; e) u Felt nails » (vervaardigd op reduceermachines); f) Krammen en krammetjes met één of twee punten, wielspaken voor kinderkoetjes, tangentiale spaken vervaardigd op machines dienende tot de fabricatie van punten en verkocht zonder schroefdraad. Al deze producten van reeks 4 mogen ook geleverd worden gegalvaniseerd, vertind, overtrokken met messing, verkoperd, vernikkeld, met lood beslagen, gechromeerd, verlakt of gevernist, gecementeerd, enz.
Reeks 5. a) Traliewerk met eenvoudige wringing; b) Traliewerk met drievoudige wringing.
— 377 —
Reeks 6.
Veeren voor meubelen en bedden, uit niet geharden draad, met enkelen en dubbelen kegel, af of niet verkoperd, gegalvaniseerd, verlakt, geëmailleerd, of voorzien van gelijk welken overtrek, uitgezonderd de veeren in gehard staal. Reeks 7.
Vertinden draad, in rollen, op spoelen of in rechte staven van alle doorsnede en hoedanigheid tot 100 kg. weerstandvermogen per mm 2 in vier reeksen : 1° Tot nr 15 BWG; 2° Van nr 16 tot 22 BWG; 3° Van nr 23 tot 26 BWG; 4° Nr 27 BWG en dunner. Art. 2. Onder de benaming getrokken stalen draad dient begrepen de draad uit gewoon staal, met uitsluiting van de draden uit speciaal staal, 't is te zeggen uit staal met een hooger gehalte dan hierna bepaald aan het een of ander der volgende elementen: 1,00 pCt. Manganesium 1.00 Silicium 1,00 Nikkel 0.15 Kobalt Titanium 0,15 Tungsteen
Molybdeen Vanadium Koper
• • • •.......... • •
0,30 0,15 0,15 0,70
Chroom 0.70 Zirconium 0,10 Columbium 0,10 Aluminium 0,10 Tantalium 0,10 of in staal met een globaal gehalte hooger dan 0,75 pet. aan de voornoemde elementen, uitgezonderd wat betreft het magnesium, het silicium en het nikkel. Art. 3. Onder de benaming roestvrije wa]sdraad en roestvrije getrokken draad dienen begrepen de draden uit staal roestvrij gemaakt door bekleeding of door het aanbrengen van een beschermende bedekking, met uitsluiting der draden vervaardigd uit staal roestvrij in zijn massa. Art. 4. De onder reeksen 3 en volgende van artikel één bedoelde producten dienen worden begrepen als afgeleid uit de producten onder reeks 1 en reeks 2 van het zelfde artikel en zooals deze bij artikels 2 en 3 worden bepaald. Art. 5. Het is ieder voortbrenger der bij artikel één vermelde producten der draad- en nagelnijverheid verboden deze jaarlijks in een grootere verhouding te produceeren dan 60 pet. van het productievermogen zijner op 1 December 1938, als referentiedatum genomen, gevestigde en werkvaardige installaties. Art. 6. Moeten als op voormelden referentiedatum gevestigde en werkvaardige installaties worden aangezien deze die een volledig, homogeen, volkomen gemonteerd en werkvaardig geheel omvatten van toestellen en van materieel dienend tot de fabricatie der onder toepassing van onderhavig besluit vallende producten der draad- en nagelnijverheid. Art. 7. Het productievermogen der installaties zal als volgt worden bepaald : Voor de producten onder reeks 1, door het normaal gemiddelde jaarlijksch productievermogen der draad-
trekbanken met één of meerdere passen en gevoegd met wal sdraad. Voor de producten onder reeks 2, door het normaal gemiddeld jaarlijksch productievermogen der galvanisatietreinen. Voor de producten onder reeksen 3, 4, 5 en 6, door het normaal gemiddeld jaarlijksch productievermogen der onderscheiden machines dienend tot de fabricatie der producten door elk dezer reeksen bedoeld. Voor de producten onder reeks 7, door het normaal gemiddeld jaarlijksch productievermogen der vertinningtreinen. Wanneer eenzelfde producent terzelfdertijd de producten onder reeks 1 en deze onder een of meerdere andere reeksen voortbrengt, zal zijn productievermogen uitsluitelijk bepaald worden op grond van zijn productievermogen in reeks 1, tenzij hij producten van andere reeksen voortbrengt bij middel van grondstoffen welke niet van zijn eigen installaties afkomstig zijn. In dit laatste geval zal er rekening gehouden worden met zijn productievermogen in deze andere reeksen, in de mate waarin hij daar producten aanwendt die niet van eigen fabricatie zijn. Art. 8. Ieder producent der bij artikel één bedoelde producten der draad- en nagelnijverheid moet, binnen de maand van de publicatie van onderhavig besluit, aan het Ministerie van Economische Zaken en Middenstand doen toekomen : 1° Een lijst waarop vermeld staan het aantal zijner machines en zijner galvanisatie- en vertinningtreinen, dienend tot de fabricatie der bij artikel één voorziene producten, hun karakteristieken en hun productievermogen, berekend zooals voorzien bij artikel 7; 2° Een gedetailleerden inventaris van de stocks van de onder onderhavig besluit vallende producten der draad- en nagelnijverheid, die op den referentiedatum in zijn bezit waren en die alsdan niet verkocht waren. Art. 9. Ieder onder toepassing van onderhavig besluit vallend producent moet een door den afgevaardigde van Onzen Minister van Economische Zaken en Middenstand genummerd, geparafeerd en voor gezien geteekend register houden. De producent moet in dit register, dag voor dag en in volgorde der datums, zonder schrappingen, tusschenruimten of overschrijvingen, den aard en het gewicht der gefabriceerde producten aanteekenen. Hij moet er eveneens in vermelden de periode gedurende dewelke zijn installaties gebeurlijk hebben stilgelegen. Dit register zal, zonder evenwel te worden verplaatst, aan de ambtenaren die met het toezicht en de controle gelast zijn, moeten voorgelegd worden. De producenten moeten aan Onzen Minister van Economische Zaken en Middenstand, binnen de vijf eerste dagen van iedere maand, een, in dubbel exemplaar gestelden staat van de cijfers en de in voormeld regist,er opgeteekende aanwijzingen, laten geworden. Art. 10. Het is verboden productiemiddelen bestemd tot de fabricatie van artikelen der draad- en nagelnijverheid, vallende onder toepassing van onderhavig besluit die, naar den zin van bovenstaand artikel 6, niet bestonden op datum van 1 December 1938, als referentiedatum genomen, te installeeren of in werking te stellen.
- 378
—
Dit verbod raakt niet de vervanging van de gedeclasseerd of buiten gebruik gesteld materieel door nieuw materieel in zoover dit niet voor gevolg heeft de productiecapaciteit, berekend naar de gegevens van bovenstaand artikel 7, te verhoogen. Anderzijds, zal ieder producent nieuwe uitvindingen mogen aanwenden of nieuwe fabricatieprocédé's in werking stellen, zonder nochtans de bij artikel 7 gestelde en naar deszelfs beschikkingen berekende productiebeperking te mogen overtreffen. ledere wijziging, omvorming of vervanging van productiemiddelen, dient binnen de veertien dagen ter kennis gebracht van Onzen Minister van Economische Zaken en Middenstand. Art. 11. Geen enkel nieuw bedrijf voor de fabricatie van de producten voorzien bij artikel één zal mogen gevestigd of in werking gesteld worden, dan na voorafgaandelijk Onze speciale toelating te hebben bekomen, onafgezien de toelatingen vereischt krachtens de vigeerende wetten en reglementen. Art. 12. Het toezicht op de toepassing van onderhavig besluit en de vaststelling van de inbreuken op deszelfs beschikkingen worden geregeld overeenkomstig de beschikkingen van artikel 21 van het koninklijk besluit dd. 13 Januari 1935. Art. 13. De inbreuken op de beschikkingen van dit besluit worden gestraft overeenkomstig de beschikkingen van de artikelen 22, 23, 24 en 25 van het hoogervermeld koninklijk besluit dd. 13 Januari 1935. Art. 14. Dit besluit zal vigeeren van op den dag zijner bekendmaking in het Belgisch Staatsblad; zijn duur wordt beperkt tot op 31 December 1940. Art. 15. Onze Minister van Economische Zaken en Middenstand is belast met de uitvoering van dit besluit.
Ministerieel besluit van 22 September 1939 op de bereiding van tarwemeel 1939, blz. 6590).
(Staatsblad,
24 September
Besluit wet van 23 September 1939 -
betreffende de uitbreiding van sommige 24 September 1939, blz. 6593).
.
teelten
(Staatsblad,
Gezien de wet van 7 September 1939, waarbij aan den Koning buitengewone machten worden toegekend, inzonderheid de §§ 4 0 en 90 van artikel 1 dezer wet ; — Op de voordracht van Onze Ministers die hierover in den Raad beraadslaagd hebben, — Wij hebben liesloten en Wij besluiten :
Artikel 1. Voor het •teeltjaar 1939-1940, zullen de oppervlakten, besteed aan de teelten van tarwe, rogge, suikerbieten en aardappelen, in elk bedrijf, verplichtend uitgebreid worden, overeenkomstig de aanwijzingen van de volgende tabel :
Minimum
Streken.
Teelt.
uitbreidingsvoet.
Verwijzin gsj aar.
Tarwe
Leemstreek Polders Condroz
50 %
1937-1938
Rogge
Kempen
40 %
1937-1938
Suikerbieten
Leemstreek
20 %
1938
30 %
1939
10%
1939
Kempen Ardennen Aardappelen
Leemstreek Vla amsche zandstreek ..
I
In de streken waar, voor een bepaalde teelt, de vorenstaande tabel geen uitbreidingsvoet vaststelt, zullen de met tarwe, rogge, suikerbieten en aardappelen bebouwde oppervlakten, gedurende het teeltjaar 1939-1940, minstens gelijk zijn aan die van de verwij zingsj aren. Art. 2. Op de door Onzen Minister van Landbouw te bepalen voorwaarden kunnen vrijstellingen van de in artikel 1 voorziene verplichtingen verleend worden aan bedrijfshoofden die in de volstrekte onmogelijkheid zouden zijn ze na te komen. Rekening houdend met de vrijstellingen en met de sedert de verwijzingsjaren aan den landbouw onttrokken uitbatingen zal, in elke gemeente, een compenseerende verdeeling vastgesteld worden onder de niet vrijgestelde landbouwers ten einde, voor de gansche gemeente, de uitbreiding of het behoud te bekomen van de krachtens artikel 1 opgelegde oppervlakte. Onze Minister van Landbouw bepaalt de modaliteiten van dit omslagstelsel. Hij stelt, insgelijks, de grenzen vast van de in artikel 1 aangewezen landbouwstreken, alsmede alle andere toepassingsmodaliteiten van dit besluit.
Art. 3. De overtredingen van de bepalingen van dit besluit en van de voor zijn uitvoering getroffen besluiten worden gestraft met een gevangenzitting van acht dagen tot drie maanden en een geldboete van 100 tot 1.000 frank of enkel met een dezer straffen. Al de beschikkingen van boek I van het Strafwetboek, inbegrepen hoofdstuk VII en artikel 85, zijn toepasselijk op deze inbreuken. Al de officieren van gerechtelijke politie, alsmede de door Onzen Minister van Landbouw aangestelde agenten zijn bevoegd om de inbreuken op dit besluit en op de voor zijn uitvoering getroffen besluiten vast te stellen; hunne processen-verbaal hebben rechtskracht tot aan het tegenbewijs. Met het oog op de vaststelling van deze inbreuken mogen de officieren en agenten tusschen 9 en 21 uur op de landbouwbedrijven komen en rondgaan; zich alle nuttige documenten doen voorleggen en alle nuttige onderzoeken instellen. Art. 4. Onze Minister van Landbouw is belast met de uitvoering van dit besluit, dat in werking treedt den dag waarop het, in het Staatsblad word bekendgemaakt.
VI. — ARBEIDSWETGEVING. Koninklijk besluit van 31 Augustus 1939. Tewerkstelling van de werkloozen door de openbare machten. Uitvoering van artikel 2 van het koninklijk besluit dd. 30 Maart 1936 (Staatsblad, 7 September 1939, blz. 6084).
De Minister van Arbeid en Sociale Voorzorg en de Minister van Binnenlandsche Zaken, Gelet op artikel 2 van het koninklijk besluit dd. 30 Maart 1936, houdende inrichting van de tewerkstelling der werkloozen door de openbare machten ; — Gelet op het advies van het Hoofdbestuur van den Nationalen Dienst voor arbeidsbemiddeling en werkloosheid, — Besluiten :
— 379 —
Artikel 1. Kunnen de bij dit besluit voorziene voordeelen genieten : 1° De provincies die meer dan 25 opcentimes op de hoofdsom van de gesplitste inkomstenbelasting innen; 2° De gemeenten die meer dan 50 derzelfde opeentimes innen; 3° De commissies van openbaren onderstand in vorenvermelde gemeenten. Art. 2, § 1. De provincies, gemeenten en commissies van openbaren onderstand die de bij het vorig artikel bepaalde voorwaarden vervullen en werkloozen willen aanwerven voor het uitvoeren van bij artikel 1 van vorenvermeld koninklijk besluit. dd. 30 Maart 1936 bedoelde werken, dienen bij den Nationalen Dienst voor arbeidsbemiddeling en werkloosheid een aanvraag in, met verschaffing van de volgende inlichtingen : 1° Aard van de werken; 2° Waarschijnlijke duur van de werken; 3° Bedrag van het voorzien minimum-dagloon (ten minste gelijk aan het bij de jongste loonschaal voor soortgelijke werken voorziene minimum in uitvoering van artikel 24 van het koninklijk besluit dd. 31 Mei 1933, tot wijziging van het regime der onvrijwillige werkloosheid, door de Commissie van reclamaties van de plaats waar de werken worden uitgevoerd, vastgesteld); 4° Getal aan te werven werkloozen; 5° Getal door de gemeente of door de provincie geïnde opcentimes op de hoofdsom van de gesplitste inkomstenbelasting; 6° Op de begrooting uitgetrokken krediet, waarop de uitgaven voor de uitvoering zullen aangerekend worden. § 2. Wat de gemeenten betreft, zal de Nationale DienSt voor arbeidsbemiddeling en werkloosheid beslissen na inwinning van het advies van den gouverneur of van den arrondissementscommissaris, naar gelang het gaat om een al of niet ontvoogde gemeente.
Art. 3. Voor de onder vorenstaande voorwaarden toegelaten werken, zal de Nationale Dienst voor arbeidsbemiddeling en werkloosheid in het aan elken werklooze uitgekeerde werkloon tegemoetkomen voor 15 frank in de gemeenten van de eerste categorie, fr 14,50 in de gemeenten van de tweede categorie, fr 13,50 in de gemeenten van de derde categorie, fr 12,50 in de gemeenten van de vierde categorie, en Jr 11,50 in de gemeenten van de vijfde categorie. Art. 4. De onder die voorwaarden • weer aan den arbeid geplaatste werkloozen zullen door bemiddeling van hun werkloozenkas van den Nationalen Dienst voor arbeidsbemiddeling en werkloosheid een tegemoetkoming blijven ontvangen gelijk aan die welke hun krachtens de wet van 4 Augustus 1930 op de gezinsvergoedingen zou uitgekeerd worden. Art. 5. In afwijking van de bepalingen van artikel 2, mag de tusschenkomst van den Nationalen Dienst voor arbeidsbemiddeling en werkloosheid per telefoon gevraagd en onmiddellijk verkregen worden wanneer de werken niet langer dan drie dagen zullen duren of bij hoogdringendheid moeten uitgevoerd worden, bij voorbeeld in geval von overstrooming of van sneeuwstorting. In dergelijk geval worden de werkloozen, door tusschenkomst van de bevoegde gewestelijke bareau's dadelijk ter beschikking van de belanghebbende besturen gesteld. Het telefoongesprek moet binnen de acht en veertig uren van beide kanten schriftelijk bevestigd worden.
Het besluit van den Nationalen Dienst voor arbeidsbemiddeling en werkloosheid moet binnen de veertien dagen beteekend worden aan het bestuur dat de aanvraag heeft ingediend. § 3. Is het besluit van den Nationalen Dienst gunstig, dan wordt het terzelfdertijd beteekend aan het gewestelijk bureau binnen welks district de werken moeten uitgevoerd worden. Dat bureau wijst onverwijld de geheel werklooze verzekerden aan, aan wie de beschikbare werkgelegenheid zal aangeboden worden. Die werkloOzen worden eerst gekozen onder degenen die in de gemeente wonen waar de werken zijn uit te voeren en daarna onder degenen die in de omliggende gemeenten wonen. In voorkomend geval mogen werkloozen aangeworven worden in een naburige gemeente die van een ander gewestelijk bureau afhangt. De belanghebbenden worden allereerst gekozen met inachtneming van hun geschiktheid tot het uit te voeren werk en daarna met inachtneming van den duur van hun werkloosheid, met voorkeur voor degenen die het langst werkloos zijn. § 4. Wanneer de voor de uitvoering van de werken voorziene duur langer is dan twee weken, worden de eerst aan den arbeid gestelde werkloozen in de mate van het mogelijke, van de derde week af, door anderen vervangen, en zoo verder om de twee weken.
Herzien Ons besluit van 25 Mei 1936 houdende inrichting van de openbare en kostelooze arbeidsbemiddeling voor werknemers; — Herzien Ons besluit van 16 Januari 1939 betreffende de verplichte herscholing van de werkloozen; — Overwegende dat het eliectief van in de steenkolenmijnen werkzame vreemde arbeiders buitengewoon is toegenomen en er maatregelen dienen getroffen ons een grooter aantal Belgische arbeiders in de steenkolenindustrie terug te werk te stellen; — Gelet op het advies van het hoofdbestuur van den Nationalen Dienst voor arbeidsbemiddeling en werkloosheid; — Op de voordracht van Onzen Minister van Arbeid en bociale Voorzorg, — Wij hebben besloten en Wij besluiten :
Art. 6. De bepalingen van artikelen 7, 8 en 9 van vorenvermeld koninklijk besluit van 30 Maart 1936 gelden voor de bij het onderhavig besluit geregelde tewerkstelling van de werkloozen.
Koninklijk besluit van 2 September 1939 betreffende de herscholing van de werkloozen in de steenkolenindustrie (Staatsblad, 10 September 1939, blz. 6329).
Artikel 1. Het bestuurscomité van den Nationalen Dienst voor arbeidsbemiddeling en werkloosheid mag, binnen de perken en onder de voorwaarden, die het onder de goedkeuring van den Minister van Arbeid en Sociale Voorzorg en van den Minister van Financiën vaststelt, een gedeelte van het krediet, dat tot het uitkeeren van de werkloozenvergoedingen en tegemoetkomingen bestemd is, aanwenden om aan de werkgevers van de steenkolenindustrie, die ondersteunde volledig-werkloozen, met het oog op hun herscholing in vermelde industrie, in dienst nemen, subsidies te verleenen. Art. 2. De op de subsidies gerechtigde werkgevers zijn er toe gehouden aan de werkloozen, onder de bij dit besluit voorziene voorwaarden in dienst genomen, een normale bezoldiging te verleenen, die minstens gelijk is aan het minimum salaris betaald aan de arbeiders die tot dezelfde beroepscategorie behooren.
--" 380 --
Art. 3. De subsidies zullen voor ieder in dienst genomen werklooze worden verleend, onder voorbehoud van hetgeen bij artikel 4 van dit besluit wordt bepaald. Zij zullen per volbrachten werkdag worden toegestaan en het gemiddeld bedrag van de dagelijksche werkloozenvergoeding niet mogen overschrijden noch tijdens meer dan zes en dertig volbrachte werkdagen worden toegekend. Art. 4. Om met de subsidies te kunnen worden begunstigd moet de werkgever minstens vijf werkloozen onder de bij dit besluit voorziene voorwaarden in dienst nemen en er zich ten opzichte van den Nationalen Dienst voor arbeidsbemiddeling en werkloosheid toe verbinden de in dienst genomen werkloozen tijdens minstens twee en zeventig achtereenvolgende dagen te werk te stellen. Afwijkingen van dit artikel zullen in het door het bestuurscomité van den Nationalen Dienst voor arbeidsbemiddeling en werkloosheid op te maken reglement, overeenkomstig artikel 1, kunnen voorzien worden.
Art. 5. De te herscholen werkloozen zullen, overeenkomstig de bepalingen van Ons bovenvermeld besluit van 16 Januari 1939, worden aangeduid. De bij artikel 3 van hetzelfde besluit voorziene straffen kunnen, in voorkomend geval, op hen worden toegepast. Art. 6. Onze Minister van Arbeid en Sociale Voorzorg is belast met de uitvoering van dit besluit.
Koninklijk besluit van 2 September 1939 tot wijziging van het koninklijk besluit van 22 December 1938 betreffende de uitbreiding van de kindertoeslagen tot de werk(Staatsblad, gevers en tot de niet-loontrekkende arbeiders 11-12 September 1939, blz. 6350).
Koninklijk besluit van 2 September 1939 betreffende het loonboekje der diamantarbeiders 21 September 1939, blz. 6532).
— 381 —
(Staatsblad,
DOORLOOPENDE MAANDSTATISTIEKEN (Voor Inhoudstafel, zie op de laatste bladzijde van het Tijdschrift.)
BEVOLKINGSSTATISTIEK VAN BELGI Ë. Bron : Ministerie van Bin,nenlandsche Zaken - Uentrale Dienst voor de Statistiek.
TIJDVAK
1934 1935 1936 1937 1938 1938 Zeven eerste maanden 1939 Zeven eerste maanden
Geboorten
Sterfgevallen
BINNEN. EN BUITENT.ANDSCHE TRES
Geboorteoverschot
Immigratie
Emigratie
15.994 16.397 17.655 22.185 14.491
18.488 16.240 13.510 14.199 16.110
Bevolking op het einde van het jaar 8.275.552 8.299.940 8.330.959 8.361.220 8.386.553
Aantal huwelijken
82.692 63.160 64.749 63.435 61.402
131.736 126.304 125.511 125.495 130.604
96.851 102.132 101.695 104.163 108.682
24.885 24.172 23.916 21.332 21.922
77.609 77.525
66.643 73.636
10.966 4.889
34.670 33.375
9.974 10.590 13.189 14.001 10.164 9.285 8.579 7.828
718 439 -- 2.531 •
4.839 3.358 4.380 2.257 7.209 6.085 4.609 5.477
10 692 11.029 10.658 11.688 11.192 11.259 10.594 11.105 .. (") Overschot der sterfgevallen op de geboorten.
1938 December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli
-- 2.313 • 1.028 1 974 2.615 3.377
GELDMARKT. 1. -
DISCONTOVOET EN RENTESTAND VOOR BELEENINGEN (in %). PROLONOATIERENTE
OFFICIEEL RENTETARIEF
Paan
VAN DE NATIONALE BANK
MUER DISCONTO
TIJDVAK
Disconto
Voorschotten en beleeningen op Belgische overheidsfondsen
Handelspapier
in de markt
Geaccepteerde wissels en warranten (2)
Nietgeaccepteerde wissels en promessen (2)
2,2,81
2,50 3,20
3,3,70
1,157 2,386
3,-3,3,2,92 (4) 2,50 2,50 2,50 2,50 2,50 3,28 (5) 3,37 3,2,58(6) 2,50 2,50
3,60 3,60 3,50 3,50 3,50 3,50 3,50 3,50 3,50 4,28 (5) 4,37 4,3,58 (6) 3,50 3,50
4,4,4,4,4,4,4,4,4,4,78 (5) 4,87 4,50 4,08(6)
2,50 2,50 2,50 2,50
3,50 3,50 3,50 3,50
op Belgische fondsen ter Beurs van Brussel genoteerd (gemidd. jaarrente).
Contantwaarden
Termijnwaarden
Eerste Tweede helft van de helft van de maand maand
0,552 0,760
5,50 6,82
4,63 4,96
4,57
4,-
3,12 2,889 3,255 3,2,008 2,213 2,1,98 3,28 4,28 3,99 2,794 2,297 2,242 3,222
1,102 0,885 1,038 0,865 0,518 0,50 0,50 0.52 1,06 2,125 2,203 1,38 1,142 1,026 1,4013
6,6,6,6,6,6,6,6,6,6,6,87 6,6,6,6,-
5,-5,-5,6,5,5,6,5,5,5,5,87 5,5,5,-6,-
4,4,4,4,-
3,125 3,250 ---
1,375 1,375 1,375 1,375
6,6,6,6,-
6,6,6,6,--
Jaargemiddelden : 1937 1938
CALL MONEY
PaotonumnengTn (bij de Caisse Gén. de Rep. et de DépOts)
Maandgemiddelden (1) : 1938 Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September
Week-ijlers : 1939 September 4 11 18 25
4,72 5,03 7,60 4,38 4,40 3,66 3,52 4,42 4,8,53 6,87 4,24 3,33 4,11 --
4,49 4,88 3,36 4,02 4,4,07 3,64 4,79 15,48 5,16 3,39 3,65 --
maand; overige gegevens : (1) Prolongatierente bij de « Caisse Générale de Reports et de Dépeits s : rente per eind van de maandgemiddelden. (2) Tot en met 26 October 1938, gold het disconto voor accepten eveneens voor de bij een bank gedomicilieerde niet-geaccepteerde wissels. Vanaf dezen datum geldt voor hen het disconto voor niet-geaccepteerdfe wissels. Sedert 2 Januari 1939, worden alle wissels getrokken ter 'gelegenheid van verkoopen op afbetaling tegen het maximum-tarief verdisconteerd. 2 -2,50-3 (3) Van 1 tot 9 Mei, respectievelijk 4 -4,50-5 Van 10 tot 29 Mei, 3 -3,50-4 0. Vanaf 30 Mei, (4) Van 1 tot 26 October : 3 %; van 27 October tot 16 April 1939: 2,5 %. 4 -5 -5,50 % (5) Van 17 April tot 10 Mei, 3 -4- 4,50 Vanaf 11 Mei, 2,50-3,504 (6) Vanaf 6 Juli,
- 382 -
II. - RENTEVOET DER AANBESTEDINGEN VAN SCHATKISTCERTIFICATEN EN BONS OP KORTEN TERMIJN (in, %). STAAT (Certificaten op 3 maanden)
TIJDVAK
(3 maanden)
tot
van
van
Jaarcijfers (uiterste rentevoeten) : 1937 1938
HERDISOONTEERING- EN WAARBORGINSTITIIIIT.
KOLONIE (1)
0,45 1,316
1,905 2,81
2,25 2,75 2,69 ' 2,18 1,61 1,56 1,51 1,48 1,91 2,49 2,48 2,475 2,27 2,23 2,50
2,75 2,81 2,75 2,6875 2,02 1,81 1,67 1,54 2,49 2,50 2,49 2,50 2,44 2,50 2,62
0,485 3,--
3 maanden
2 maanden
tot
van
to t
van
to t
1,3,25
0,40 1,375
1,375 1,75
0,485 1,625
1,75 1,70
1,65
1,75
1,70 1,53
1,875 1,625
3
Regie der Telegrafen en der Telefonen (Kasbons op 3 maanden)
Maandcijfers (uiterste rentevoeten) : 1938 Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September
3,25
1,96
O
Recente aanbestedingen : 2,23 2,23 2,24 2,50 2,50 2,50 2,62 2,82 2,62
1939 4Augustus 11 -18 --25 1 Sep eniber 8 -15 -22 --29
(1) De vlottende schuld van de Kolonie bestaat gedeeltelijk uit Schatkistbons, uitgegeven door rechtstreeksche onderhandelingen of door middel van aanbesteding.
III. - RENTESTANDEN VOOR BANKDEPOSITO'S EN TEGOED TER ALGEMEENE SPAAREN LIJFRENTEKAS. Netto interestvoeten, in
BANKEN.
-
Depositorekeningen :
%. ALGEM. SPAAR- EN LIJFRENTEKAS (tegoed op spaarboekjes)
NATION. MAATSCH. VOOR KREDIET AAN DE NIJVERHEID
méér 20.000 tot dan tot 20.000 fr. 100.000 fr. 100.000 fr.
één jaar
op twee jaar en méér
TIJDVAK dadelijk opvraag. baar
veertien- metvijftien daagsehe dagen rekeningen vooropzeg
op één
op drie
op zes
maand
maanden
maanden
op
Jaargemiddelde : 1937 1938
0,50 0,50
1,048 1,10
1,02 1,16
1,40 1,40
1,60 1,60
1,75 2,12
3,3,-
1,75 1,50
1,25 0,50
2,29 2,-
2,29 2,--
0,50 0,50 0,50 0,60 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 0,60 0,50 0,50 0,50
1,20 1,20 1,20 1,20 1,20 1,20 1,20 1,20 1,15 1,20 1,30 1,30 1,30 1,30 1,30
1,18 1,18 1,15 1,15 1,15 1,15 1,15 1,15 1,13 1,15 1,18 1,18 1,18 1,25 1,25
1,40 1,40 1,40 1,40 1,40 1,40 1,40 1,40 1,40 1,40 1,40 1,40 1,40 1,40 1,40
1,60 1,60 1,60 1,60 1,60 1,60 1,60 1,60 1,60 1,60 1,60 1,60 1,60 1,60 1,60
2,50 2,50 2,50 2,50 2,50 2,50 2,50 2,50 2,50 2,50 2,50 2,50 2,50 2,50 2,50
3,3,3,3,3,3,3,3,-3,3,3,3,3,3,3,-
1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,60 1,50 1,60 1,50 1,60 1,60 1,50 1,50 1,50 1,50
0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50 0,50
2,2,2,2,2,2,2,2,-2,2,-(*) 3,-3,3,3,3,-
2,2,2,2,2,2,2,2,2,2,--(*) 3,3,3,3,3,--
Afaandcilfere ( 1) : 1938 Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei. Juni Juli Augustus September
(1) MAANDCIJFERS : Veertiendaagsche rekentngen: rentevoet van de ■ Caisse Generale de Reports et de Dép6ts , derde en vierde week der maand; rekeningen dadelijk opvraagbaar, met vijftien dagen vooropzeg. en op 1, 9 en 6 maanden : gemiddelde rentevoeten der voornaamste credietinstellingen. ( 5 ) Sedert 10 Mei, rentevoeten gewijzigd als volgt: 3 pet. netto.
- 383
WISSELMARKT EN MARKT DER EDELE METALEN. I. - NOTEERINGEN VAN EDELE METALEN TE LONDEN. GOUD
ZILVER
Verhouding
DATUM In eb. en d. per ons (1) fijn goud
In franken per kg. G) fijn goud
In d. per ons (1) voor 222/240 fijn
goud zilver
In franken (2) per kg. fijn
1937 4 Januari 1938 3 Januari
141/8 139/5
33.114,01 33.043,32
211/4 19 1/4
447,49 411,03
74,80,39
1938 2 Augustus 1 September 3 October 2 November 1 December 1939 3 Januari 1 Februari 1 Maart 1 April 1 Mei 1 Juni 1 Juli 1 Augustus 6 September 3 October
141/8 143/0 1/2 144/8 1/2 146/1 148/6 1/2 150/0 1/2 148/7 1/2 148/5 148/6 148/6 148/5 148/6 1/2 148/6 1/2 168/0 168/0
33.052,80 33.099,11 33.058,78 33.047,07 33.065,92 33.146,57 33.063,57 33.225,99 33.211,82 32.871,64 32.811,44 32.877,88 32.898,77 31.827,31 32.171,64
19 9/16 19 1/4 19 1/2 19 1/2 20 1/16 21 1/8 19 15/16 20 7/16 20 20 3/16 19 15/16 18 1/16 16 13/16 21 1/16 21 5/8
411,19 401,29 401,33 397,41 402,34 420,44 399,58 412,19 402,97 402,58 397,09 360,17 335,46 359,48 373,08
80,38 82,48 82,37 83,16 82,18 78,84 82,76 80,61 82,42 81,66 82,65 91,28 98,07 88,54 86,23
(4) (4) (4) (4) (4) (4) (4) (4) (4) . (4) (5) (5)
(1) 1 ons troy = 31,1()3481 gram. (2) Berekend op grond van den pondenkoers te Brussel, den dag der noteering. Vanaf November 1938 op den koers van den belga te Londen, om 11 uur. (3) Berekend op grond van den pondenkoers te Brussel, den dag van de noteering. Vanaf November E938 geschiedde deze berekening op de basis van den Biangkoers te Londen, om 11 uur en op den koers van den belga te Londen, om hetzelfde uur. Met ingang van September 1939 geschiedt de berekening op grond van den door de Bank of England vastgestelden koers.
(4) Fixingkoers te Londen, om 11 uur. (5) Koers door de Bank of England bepaald.
BUKAREST
100lei = 5,9748 b.
Wessel:ut, 100 ZI. = 1 12,058 b.
MILAAN 100 It. L. = 31,0492 b. ,
KOPENHAGEN
100Kr. = 267, 6893 b.
OSLO 100 Kr. = 26 7,6893 b.
STOCKHOLM
100Kr. = 26 7,68 93 b.
BERLIJN 100Rm. = 23 7,946b.
AMSTER DAM 100fl. =401,5083b.
NEW-YORK ( kabel) 1 $ = 5,8996belg.
IVIIILLNON
(1)
xotassiq
Roninz
PARIJS
II. - CONTANTWISSELKOERSEN OP DE BEURS TE BRUSSEL.
(2)
jaargemiddelde: 29,2951 23,9985 5,9252 28,9306 17,0488 5,9180
1937 1938
326,2083135,9224238,3191 151,0473 147,1945 130,800920,7233 325,6103 135,3787237,7908 149,1259 145,3616 129,184220,5575
31,1857 31,1373
112,3291 4,369926,59895,9257 111,66484,368426,27055,8877
]50,2413 146,4063 130,119720,4768 149,1450 145,2773 129,2248 20,4930 146,7152 142,9068 127,036420,5018 145,2869 141,6583 125,9000 20,4129 143,3321 139,7882 124,2224 20,2911 142,8190139,2986 123,817920,3490 142,2561 138,7986 123,345520,3086 143,1562 139,6235 124,094020,3470 143,4898 139,9480124,3674 -143,2578 139,6944124,1528 -141,6600 138,1733122,7921 -141,7480 138,3098 122,8938 -141,9237 138,4207 122,9975 -141,8607 136,3586 121,3000 -140,3524133,4286 114,7286 --
31,0841 31,1786 31,1790 31,1187 31,1049 31,2250 31,1410 31,1865 31,2647 31,2603 30,9192 30,9313 30,9591 30,9834 30,2206
111,05004,37 111,35234,37 111,34894,37 111,34644,37 111,40134,37 112,11904,36 112,0784 -111,6975 -112,2489 -111,2941 -110,8842 -110,0273 -110,33004,17 109,6538 --105,-
Alaandgelnidd. : 29,1407 16,3588 1938 Juli Augustus. 28,9260 16,2011 September 28,4399 15,9302 October .28,1938 15,7669 November 27,8214 15,5754 December 27,7277 15,6298 1939 Januari . 27,6259 15,6084 Februari. 27,7909 15,7043 27,8536 15,7505 Maart 27,8059 15,7357 April 27,5048 15,5630 Mei Juni 27,5298 15,5773 27,5517 15,5907 Juli Augustus 27,1133 15,3652 September 23,3810 13,1889
5,9091 5,9252 5,9281 5,9139 5,9137 5,9360 5,9205 5,9307 5,9437 5,9409 5,8750 5,8788 5,8845 5,8966 5,8809
325,3568 135,2189237,4837 323,6216 135,6368 237,6318 319,8391 134,0416238,3489 321,6655 134,3598 236,9579 321,3200 133,9218 236,9026 322,6733 134,2512238,0024 320,9875 133,6693237,4364 318,0237 134,4787238,0137 315,6504 134,4720238,5304 315,6094 133,2767238,4097 314,8821 132,0879235,7619 312,4907 132,5357235,9216 313,3465 132,7065236,2145 314,7900132,8438236,6357 312,6476 132,7684231,9000
5,8525 5,87 5,835 5,835 5,91 5,87 5,8425 5,84 5,88 5,8575 5,875 5,8575 5,8775 5,867 5,915 5,915 5,915 5,91 5,911 5,925 5,93875
314,309,310,35 309,70 313,75 311,310,310,312,50 311,20 311,40 311,30 311,75 312,40 316,25 315,40 314,50 314,15 315,10 315,65 316,20
Dagnoteeringen : 1939 Sept.
1 4 5 6 7 8 11 12 13 14 15 18 19 20 21 22 25 26 27 28 29
24,80 23,15 23,70 23,75 23,80 23,57 23,53 23,57 23,68 23,36 21,40 21,82 22,70 22,90 23,05 23,65 23,65 23,57 23,67 23,80 23,88
13,70 -13,45 13,22 13,13,10 13,-13,37 13,20 12,19 12,53 12,92 13,10 13,08 13,40 13,43 13,39 13,45 13,52 13,54
(1) Italiaan che lira : noteering in (2) Geen omzetten.
133,-__ 130,75 131,50 132,-132,132,30 132,50 131,75 132,10 132,132,85 133,133,75 134,133,40 133,30 134,134,15 134,25
240,-240,240,-210,210,210,215,237,-232,232,237,237,236,238,50 238,238,236,236,50 237,50 237,50
141,50 140,138,25 138,50 141,25 139,95 139,50 139,25 140,50 140,141,139,70 140,140,10 141,25 141,10 140,80 140,90 141,10 141,35 141,40
132,132,50 133,131,133,25 134,134,133,50 133,-131,-131,131,134,50 132,50 135,50 135,50 134,75 134,80 135,135,135,20
130,114,113,115,120,113,112,25 110.-112,-112,50 . 112,113,75 116,113,50 114,114,75 114,114,80 114,75 115,115,-
t itvoering van het K. B. dd. 11 December 1935, art. 3.
- 384 -
----- • -----------
-------
30,58104 --30,349 30,349 105,30,67485 -30,67485 -30,303 --30,4414 30,349 -30,349 -30,46 --30,5577 -30,2343 30,10235 --30,003 29,9177 -29,985 --30,1069 29,7398 --29,78 -29,78 -29,8954
---
--------------------
26,46165,8734 26,26145,9074 25,84955,9000 25,61025,8629 25,24035,8701 25,18005,8858 25,0564 5,8759 25,21105,9027 25,27395,9252 25,1706 5,9157 24,9271 5,8555 24,96145,8662 24,97705,8739 24,8357 5,8769 21,6829 5,2661 22,-22,22,22,50 23,22,50 22,50 22,50 22,50 21,30 19,75 20,21,-21,21,40 21,75 22,21,20 21,47 21,42 21,55
5,65 -
5,35 5,70 5,43 5,43 5,20 5,18 5,16 4,95 4,99 4,76 5,5,30 5,35 5,335 5,29 5,30 5,33 5,35
-
-
-
-
-
III. - TERMIJNWISSELKOERSEN.
11
AGIO (+) OF DISAGIO (-): MIN % VAN DEN CONTANTKOERS
1 0) IN BELGA, VOOR :
TIJDVAK
1£
100 Fr. fr.
Bieden Laten
Bieden I Laten
,
1 $
Bieden
100 Ned. Guld. Laten
Bieden
Laten
100 Zwitsersche fr Bieden
Laten
4.. 5.. 6..
11.. 12.. 13.. 14.. 15.. 16.. 18.. 19.. 20.. 21.. 22.. 23.. 25.. 26.. 27.. 28.. 29.. 30..
--0,05
-
-0,04
-
- -0,05 - -0,05 - -0,03 - -0,03 pari
- 0,01
-
-0,01 pari
-0,01 -0,01
-
N. G. Zw. fr.
Wisselkoers op één maand.
+0,0789 +0,0896 -0,0877 - 0,0781 +0,0199 +0,0200 +1,1268 +1,1744 1938 Jaargemidd. Maandgemiddelden : +0,0821 +0,0905 - 0,0071 +0,0170 +0,0190 +0,0215 +0,9818 +1,2528 1938 Juli +0,0600 +0,0656 - 0,1037 - 0,0727 +0,0147 +0,0171 +0,8235 +0,9625 Augustus +0,1150 +0,1090 -0,0767 +0,0606 +0,0256 +0,0229 +1,3000 +1,4273 September +0,0180 +0,0232 - 0,1453 - 0,1131 +0,0067 +0,0105 +0,4286 +0,7100 ' October +0,0012 +0,0023 - 0,0762 -0,0600 +0,0048 +0,0061 +0,3136 +0,4000 November +0,0211 +0,0271 +0,0027 +0,0105 +0,0117 +0,0142 +0,6389 +0,8357 - • December - 0,0063 -0,0032 - 0,0108 -0,0063 +0,0072 +0,0079 +0;3841 +0,4962 1939 Januari +0,0120 +0,0169 - 0,0021 - 0,0050 +0,0075 +0,0055 +0,3875 +0,2531 Februari +0,1878 +0,1850 +0,0947 +0,0953 +0,0444 +0,0448 +2,2555 +2,0727 • Maart +0,3591 +0,3575 +0,1625 +0,1794 +0,0864 4-0,0246 +3,5000 +1,3000 April +0,0755 +0,0753 +0,0479 +0,0359 +0,0244 +0,0209 +1,4600 +1,106I Mei +0,0375 +0,0413 +0,0158 +0,0218 +0,0135 1-0,0154 +0,4125 +0,5687 Juni +0,0243 +0,0265 +0,0040 +0,0096 +0,0128 +0,0134 +0,2833 +0,3139 Juli - 0,0312 - 0,0263 -0,0071 -0,0033 +0,0050 +0,0060 +0,0444 +0,0917 Augustus +0,0150 +0,0200 +0,1335 +0,2000 - 0,0283 - 0,0250 -0,0100 September Dagnoteeringen : 1939 September 1
-------
$
(Gemiddelde der bied- en laatkoersen)
(acheteur) (vendeur) (acheteur) (vendeur) (acheteur) (vendeur) acheteur) (vendeur) (acheteur) (eendeur)
a)
Fr. fr.
£
--
-
+0,025 - +0,04 +0,02 +0,02 -
-
+0,5154 +0,6751 +0,29 - 0,49 +0,5565 +0,6870 +0,8947 +0,2545 +0,1250
+0,9369 +1,085i +1,1600 +0,3818 +0,2750
+0,30 +0,22 +0,39 +0,07 +0,006 +0,09 -0,02 +0,05 +0,67 -l-0,4500 +1,29 +0,6000 +0,27 +0,14 +0,09 -0,11 -0,11
- - _ _ _ _ -_ -
- +0,20 -- +0,20 ._ -
-
+0,015 - +0,015 +0,20 - +0,015 +0,20nom _ - +0,015 pari +0,005 +0,015 -
-
+0,34 1-0,35 +0,44
+0,03 +0,34 +0,34 +0,55 -0,50 +0,27 +0,27 4-0,65 -0,43 +0,41 +0,43 4-0,77 -0,82 +0,15 -+0,18 +0,24 -0,44 +0,01 +0,11 +0,15 +0,04 +0,22 +0,23 -0,05 +0,13 +0,19 -0,02 +0,11 +0,10 +0,60 iL 0,70 +0,69 +1,09 +0,93 9-0,76 +0,34 +0,27 +0,39 +0,41 +0,45 +0,12 +0,25 4-0,16 +0,04 +0,22 +0,10 -0,03 +0,09 +0,02 - 0,04 +0,30 +0,05
- 0, 23 --0,22 --0,22 - -0,17 - 0,13 --0,13
+0,4 3 +0,68 +0,06 +0,34 +0,06 +0,39
- -0, 04 - -0,07 - 0,02 -0,07
+0,2 5
+0,25 +0,25 +0,06 +0,25 +0,06
+0,17
b) Wisselkoers op drie maanden. Jaargemiddelden : 1937 1938 Maaidgemiddeldm : 1938 • Juli Augustus September October November December 1939 'Januari Februari' Maart April Mei Juni Juli Augustus ...• Septemter Dagnoteeringen : 1939September 1 2:
+0,0036 +0,0084 - 0,6187 - -0,5950 +0,0118 +0,0131 +0,5987 +0,6951 +0,0145 +0,2669 +0,02 -2,53 +0,254,1 +0,2607 - 0,2306 - 0,2169 +0,0599 +0,0624 +3,4801 +3,6135 +1,g580 +1,4782 +0,89 -1,31 +0,3177 +0,3277 -0,0271 +0,3382 +0,3700 -0,2065 +0,4395 +0,4459 -0,1556 +0,0960 +0,1085 -0,3725 +0,0291 +0,0330 -0,2408 +0,0983 +0,1069 -0,0074 +0,0139 +0,0125 -0,0487 +0,0707 +0,0479 -0,0162 +0,5859 +0,5611 +0,2884 +0,7692 +0,6356 +0,4740 +0,2355 +0,2569 +0,1090 +0,1662 +0,1752 +0,0750 +0,0910 +0,0874 +0,0171 -0,0562 -0,0329 -0,0064 -0,0725 -0,0665
- 0,0055 -0,1532 -0,1620 - 0,3662 -0,2237 +0,0055 -0,0303 -0,0274 +0,2693 +0,2697 +0,1080 +0,0867 +0,0395 -0,0066 Pari
+0,0691 +0,0770 +0,0988 +0,0312 +0,0233 +0,0479 +0,0266 +0,0285 +0,1411 +0,1670 +0,0728 +0,0555 +0,0365 +0,0210 +0,0592
+0,0735 +0,0831 +0,0969 +0,0411 +0,0254 +0,0480 +0,0270 +0,0238 +0,1245 +0,0808 +0,0661 +0,0573 +0,0415 +0,0210 +0,0762
+4,0770 +4,4250 +5,4308 +1,8909 +1,2538 +2,3588 +1,4125 +1,2136 +6,7176 +8,6000 +4,0556 4-2,0750 +1,0111 +0,2700 9-0,1335
+4,3684 +4,5588 +5,6333 +2,4842 +1,3833 +2,5105 +1,4600 +0,7633 +6,3667 +3,9200 +3,262t, +2,1711 +1,0500 +0,380C +0,2000
+1,4179 +1,9040 +1,8737 +0,8050 +0,5000
+1,11 +1,22 +1,56 +0,36 +0,11 +0,37 +0,0000 +1 ,+0,05 +0,21 4-2,06 -1-1,3500 9-2,53 +1,2000 +1,6000 4-0,89 +0,62 1-0,32 -0,16 -0,30 +1,8000 +2,3200 +2,2364 +1,0625 +0,8750
--0,10 - 1,11 -2,34 -1,49 -0,06 -0,25 -0,14 +1,77 +2,36 +0,70 +0,52 +0,17 -0,04
+0,21 +0,20 +0,12 +1,03 +1,09 +1,01 +1,21 +1,36 +1,65 +0,61 +0,41 +0,80 +0,9,5 +0,44 +2,22 +2,09 +1,18 +0,96 +0,66 +0,36 +1,15
+1,29 +1,10 +1,39 + 1 ,50 +1,73 +1,53 +0,68 A-0,70 +0,41 A-0,51 +0,75 +0,45 +0,60 +0,31 +2,07 +1,98 +1,01 +1,16 +1,06 +0,68 +0,33 +0,10 +0,05
11.. 12.. 13.. 14,, 15.. 18., 19.. 20.. 21.. 22.. 23.. 25.. 26.. 27.. 28..
~-0,13 -0,20 - 0,10 - -0,08 --0,02 --0,02
--0,02 30.. -0,01
- 0,1 1 -0,15 -0,16 -0,18 -0,0 1 +0,02 pari -0,01
+0,070 +0,10 +0,08 +0,08 +0,050 +0,07 +0,055 +0,055 +0,07
+0,20 +0,20
+0,20 +0,20nom
+0,060 +0,07
pari +4/.065. .+0;07
-0,55 -0,77 -0,70 -0,78 -0,42 -0,34 -0,06 +0,08 -0,04 - 0,04 -0,04 •0,04
+1,20 +1,70 +0 ,06 +1,36 +0,06 +1,35 +1,0 1 +0,93 +0 ,06 +1,06 +0,06 +1, 10 +1;_I8 + - .14
14
KAPITAALMARKT. I. - NOTEERINGEN VAN ENKELE PUBLIEKE FONDSEN (*) (VERGELIJKENDE TABEL). Noteering AARD DER EFFECTEN POOT
A. 1. -
-
1 Augustus 4 Septemb. 2 October 1939 1939 1939
Binnenlandsche schuld.
RECHTSTREEKSCHE BELGISCHE STAATSSCHULD ( Rente bij te rekenen).
2 <1$ % Schuld 3reeks , Schuld, 28 3 2 % Schuld 1937 Gefinificeerde 4 Schuld, Pm reeks Geunificeerde 4 °70 Schuld, 2° reeks 2 y % Schatkistbons op 5 jaar 1937 4 fo Lotenleening van 1932 4 % Lotenleening van 1933 Lotenleening (voorloopige getuigschriften) 1938 (2)
II.
NOTEERING PER
-
INDIRECTE STAATSSCHULD EN DOOR DEN STAAT GEWAARBORGDE SCHULD ( Rente bij te rekenen) 4 % Lotenleening der Verwoeste Gewesten 1921 4 °/ Lotenleening der Verwoeste Gewesten 1922 4 fLotenleening der Verwoeste Gewesten 1923 8 2 preferente aandeelen van de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (Zwitsersche snede) 6 % preferente aandeelen van de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen(Nederlandsche snede) 4 % preferente aandeelen van de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (Belgische snede) (') 3 % Nationale Maatschappij van Buurtspoorwegen, coupon Januari-Juli 4 1/4 % Intercommunale Maatschappij van den Linker Schelde-Oever (IMALSO) 4 % Nationale Maatschappij voor Waterdistributie III. - RECHTSTREEKSCHE KOLONIALE SCHULD. Renteloos : Belgisch Congo, Lotenleening 1888 Rente bij te rekenen : 2 y , Koloniale Schuld 1887 3 fo niale olo oloniale Schuld 1904 K Schuld 1906 4 /o Koloniale 4 /e Koloniale Schuld 1936 (°) 3 2 % Koloniale Schuld 1937 1V. - DOOR DE KOLONIE GEWAARBORGDE SCHULD ( Rente bij te rekenen). 6 °/ Congo Supérieur aux Grands Lacs (met recht tot omwisseling) (1) 4 fo Congo Supérieur aux Grands Lacs (zonder recht tot omwisseling) (*) 4 /0 Vervoer te water (Unatra), Winstbedeelende obligatiën (S) 4 % Kivu (Spoorweg), kapitaal (°) 4% Buurtspoorwegen van Congo, pref V. - PROVINCIEN EN GEMEENTEN. Rente bij te rekenen : ( 5 ) 4 Y2 % Gemeentekrediet 1871 tot 1879 » 1886 tot 1911 (s) 3 1912 tot 1918 » 09 4 /0 » 1927 tot 1929 4% » 1931 (Januari-Juli) 4% » 1932 4 °/, » 4% 1937 4 / Kasbons Gemeentekrediet 1934, terugbetaalbaar á 103 % » 4 0,2 1938, 100 % 4 /0 Gemeentekrediet, 1938, Lotenleening (voorloopige getuigschriften) Rente in de noteering begrepen : 3 °/ Provincie Antwerpen 1891 4 f Provincie Oost-Vlaanderen 1936 4 / Stad Antwerpen 1930 (Januari-Juli) » 1933, terugbetaalbaar á 103 % 4 / 4 / » 1936 (coupon 31 December) » 1937 4 44 /o Brussel 1930 o Brussel 1936, terugbetaalbaar á 103 % 4 0/ Brussel 1938 4 ,°2 Gent 1929 4 /0 Gent 1936 4 y2 % Luik 1917 4 % Luik 1919 4 Luik 1929 4 02 Luik 1937 4 y2 % Luik 1939 (kasbons) Lotenleeningen. - Rente in de noteering begrepen : 2 y2 % Antwerpen 1887, terugbetaalbaar á 110 2 % Antwerpen 1903, terugbetaalbaar h 110 2 1/2 % Brussel 1902, terugbetaalbaar á 110 2 °/ Brussel 1905, terugbetaalbaar á 110 (*) 2 f Kanaal en Zeevaartinstellingen van Brussel 1897 2 / Gent 1896 2 2 Luik 1897
100,100,100,-. 100,100,100,525,1.050,500,-
55,50 70,76,75 86,15 86,15 96,80 494,990,462,-
56,25 70,50 76,25 85,30 85,30 478,958,438,-
50,66,25 68,72,50 72,50 4 23,860,381, -
250,282,50 525,-
215,50 237,50 . 484,-
206,50 227,50 472,-
184,195,414,-
500,-
534,-
532,-
481,-
500,-
534,-
533,-
482,-
500,100,100,100,-
426,60,75 86,05 83,50
421,60,-
357,52,10 -
100,-
139,-
100,100,100,100,100,-
60,65,75 85,84,50 75,-
81,81,71,-
500,500,500,1.000,500,-
700,423,510,815,407,-
406,805,-
100,100,100,100,100,100,100,100,100,500,-
98,50 75,78,25 80,15 80,50 80,15 80,85 98,95 94,05 492,-
71,50 77,77 ,-
100,100,100,100,100,100,100,-. 100,100,100,100,100,100,100,100,100,-
74,82,95 80,55 98,55 79,81,90 82,90 98,50 97,05 81,95 79,90,05 81,50 81,15 84,102,45
76,92,75 75,55 86,96,95
68,30 87,65,95 67,55 '66,75 82,95 67,25 69,68,65 68,40 94,85
100,100,100,100,100,100,100,-
75,75 60,71,59,59,25 60,59,50
55,-
57,50 56,44,46,50 43,50
B. -- Buitenlandsche Staatsschuld. 1. - LEENINGEN rtt $. Belgische Schuld 1955 6 6 2 % Belgische Schuld 1949 7 /0 Belgische Schuld 1955 H.
-
115,70,69,50 66,97,65,71,50 67,75 (3)
71,50 90,85,-
100 $ 100 $ 100 $
102 1/2 106 1/4 111 3/4
-
-
100 £ 100 £
84,83 7/8
-
52,-
1.000 F.fr. 1.000 F.fr. 1.000 F.fr.
2.595,2.643,916,-
-
-
100 N. G.
81,-
LEENINGEN IN £.
4 °A Leening 1936 4 ' Leening 1937
III. - LEENINGEN IN FRANSCHE FRANKEN. 5 y ,y Buitenlandsche leening 1932 (Fransche goudfranken) 5 /2 °70 Buitenlandsche leening 1934 (Fransche goudfranken) 5 /0 Buitenlandsche leening conversie 1934 IV. - LE ENINGEN IN NEDERLANDSCHE GULDENS. 3 Y2 % Leening 1937 (*) Over 't algemeen genieten de coupons der leeningen onderworpen, zijn met een sterretje geteekend.
vrijdom van belasting, deze welke aan de belasting
(1) Interest tot 4 pCt. gewaarborgd. (2) Rentevoer 3 1/2 pCt. gedurende de eerste tien jaren; vanaf het elfde jaar zal de interest op (3) Tegen deze noteering werden de verkoopere niet of slechts gedeeltelijk voldaan. (4) Noteering per 5 September 1939.
-
(4)
73,-
82 7/8
van 2 pCt. zijn
4 pCt. gebracht worden.
II. - MAANDELIJKSCHE INDEXCIJFERS VAN DE BEURS TE BRUSSEL. NIET - VASTBENDEEBENDE FONDSEN (120)
Algemeen indexcijfer
Algemeen indexcijfer
VASTEENDBEBENDE FONDSEN (30)
DATUM
15 áá
1
8 7g_
92
8
él 4 Éc' -
e
9
5
lV
Indexcijfer op basis van de noteering der vorige maand. 1939 4 September 2 October
I I
98 93
99 87 I
98 I 94 I
99 94 I
98 96 I
91 94 I
88 91
91 84
97 95 I
91 81
95 80 I
87 88 I
91 115
84 93
I
91 87
I
95 107
I
94 115 I
89 76
31 30 30 30 29 27 24 25 24 23 24 22 23 21 25
31 29 31 29 30 29 27 28 26 26 26 23 24 22 16
Indexcijfer op basis van de noteering op 3 Januari 1928. 1938 1 Augustus 1 September 3 October 3 November 1 December 1939 3 Januari 1 Februari 1 Maart 3 April 1 Mei 1 Juni 3 Juli 1 Augustus 4 September 2 October
20 19 18 20 20 19 18 18 16 14 16 16 16 15 07
C/ De belasting bedraagt
117 118 114 117 118 114 115 113 111 109 110 109 113 111 97
128 127 128 129 129 128 128 128 125 123 125 125 125 122 116
17,25 pCt
142 143 141 141 143 141 140 141 140 137 138 138 138 135 130
104 103 102 105 104 104 103 103 100 101 103 103 102 101 95
sedert 21
38 36 38 38 37 35 33 34 32 31 33 30 31 29 27
27 26 29 27 26 25 25 24 24 23 24 21 22 19 18
28 27 28 26 26 25 24 26 25 25 25 23 23 21 18
26 24 24 24 23 23 22 23 22 21 22 20 19 19 18
23 22 23 22 22 21 21 22 21 20 20 19 19 17 14
55 65 68 57 56 55 55 56 54 52 55 52 52 50 40
75 70 79 78 77 72 66 66 60 64 74 62 71 62 54
118 116 117 128 122 119 109 106 101 91 115 103 105 96 110
57 55 56 59 59 66 52 53 49 45 49 44 44 40 35
23 21 21 22 22 21 19 20 19 17 18 15 16 13 12
23 22 23 22 22 21 19 19 17 17 18 16 16 16 17
Januari 1939. (Wet van 18 Januari 1939.)
III. - NOTEERINGEN, RENDEMENTEN EN INDEXCIJFERS VAN DE VOORNAAMSTE OBLIGATIETYPEN.
16 OBLIGATIES
TOONAANGEVENDE TYPEN
Koers AAN HET BEGIN DER MAAND Geanific. Schuld 4%
1938 Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Ootober
88,15 87,25 86,75 89,89,37 88,80 88,75 87,60 86,50 85,25 85,25 84,86,15 85,80 72,50
II Koloniale Schuld 1936 4 cX,
84,-83,25 85,60 85,84,35 84,82,83,81,25 82,82,90 81,50 84,50 82,69,50
van maatschappijen Allerlei typen
Opbrengst (t. o. v. den koers alleen)
III IV Provinc., Nijversteden en heidsgemeenten ondernem. 4 Y2 % 4%
86,76 85,78 82,86 87,38 86,52 85,36 85,61 85,08 83,08 81,19 83,57 82,25 83,06 79,29 70,62
95,14 93,88,72 96,29 95,26 94,23 92,03 90,49 86,43 85,87 90,30 88,66 88,19 85,10 72,75
Ge0nific. Schuld 4%
II Koloniale Schuld 1936 4%
4,54 4,58 4,61 4,49 4,48 4,52 4,51 4,57 4,62 4,89 4,69 4,76 4,64 4,66 5,52
N. B. - Voor de samenstelling : zie Maartnummer 1939, op blz. 187.
4,76 4,80 4,68 4,71 4,74 4,75 4,88 4,82 4,92 4,88 4,83 4,91 4,73 4,88 5,75
Indexe. IV III NijverGemiddeld Gemiddelde gemiddelde Provinc., beursbeurses. netto steden en heids3-1-1938 waarde gemeenten ondernem. rendement = 100 4 4 I2 %
4,61 4,66 4,83 4,58 4,62 4,69 4,67 4,70 4,81 4,93 4,79 4,86 4,82 5,04 5,66
4,73 4,84 5,07 4,67 4,72 4,78 4,89 4,97 5,21 5,24 4,98 5,08 5 10 5,29 6,18
4,79 4,88 5,08 4,77 4,83 4,87 4,84 4,89 5,09 5,10 4,96 5,01 5,04 5,16 5,84
96,93 95,34 91,70 97,54 96,40 95,03 94,49 93,54 89,90 89,89 92,19 91,15 90,72 88,71 78,78
98 94 91 98 95 94 93 92 89 89 91 90 90 88 78
IV. - TTITGIFTEN VAN DE BELGISCHE EN CONGOLEESCHE NIJVERHEIDSEN HANDELSVENNOOTSCHAPPEN.
a) Retrospectief overzicht (duizenden franken). OPRICHTINGEN VAN VENNOOTSCHAPPEN naamlooze en commanditaire op aandeelen
personenvennootschappen met beperkte aansprakelijkheid
KAPITAALSVERHOOGINGEN (Naamloozo vennootschappen) (commandit. vennootschappen op aandeelen) (personenvennootsch. met beperkte aansprak.)
TIJDVAK
Aantal
Nominaal bedrag
Gestort bedrag op nomin. waarde
Aantal
Nominaal bedrag
Gestort
Gestort bedrag op nomin. waarde
Aantal
Nominale bedrag verhooging. op nomin.
Oud kapitaal
waarde
1937 1938
452 367
350.879 243.321
284.968 210.138
937 1.263
327.861 331.881
318.285 324.532
473 321
5.056.092 1.506.970
3.797.925 1.354.377
3.655.773 1.275:638
1938 8 eerste maanden 1939 8 eerste maanden
252 226
169.851 157.263
143.986 136.342
703 870
193.182 193.819
187.456 187.245
222 171
866.344 585.700
972.769 470.036
913.367 376.445
40 37 14
23.393 30.797 2.790 16.110 11.606 22.980 22.774 28.035 17.029 19.145 27.415 21.019 10.175 23.979 12.466
18.524 25.654 2.593 15.398 10.246 18.664 21.844 21.335 14.273 17.458 24.190 18:225 8.833 21.202 10.826
62 81 70 90 96 104 270 121 86 133 118 100 129 124 59
17.145 19.098 31.587 19.517 22.893 30.123 66.166 31.059 20.549 21.185 23.518 18.240 21.825 38.123 19.320
15.744 18.208 31.208 19.232 22.673 29.558 65.613 29.029 20.303 20.651 23.148 17.657 20.912 37.187 18.358
21 26 14 15 16 19 49 26 15 25 20 34 18 21 12
65.853 107.423 109.775 262.210 39.090 119.380 219.946 65.042 27.422 64.741 168.625 102.226 451.945 37,092 71.601
79.746 134.319 80.174 75.466 27.983 67.362 210.797 40.572 8.412 49.390 110.317 .71.018 89.555 55.173 45.599
51.196 131.158 74.849 72.586 27.586 62.141 199.958 36.706 7.590 42.638 . 57.691 65.178 89.357 55.155 22.130
1938 Juni
Juli Augustus September October November • December 1939 Januari Februari Maart April
Mei Juni Juli Augustus
28 30 23 34 28 32 32 18 30 30 28 28
OBLIGATIE-IIITOIrrEN
ANDERE STORTINGEN DAN IN GELD
Gezamenli ke uitgiften
TIJDVAK Nominaal
UITGIFTEPREMIlb/ (1)
Aantal
Netto
Nominaal bedrag
2.021.550 392.190
6.498.215 2.321.769
400.495 6.375
721.690 572.606
2.331.933 808.173
2.370.828 152.500
1.254.620 675.594
306.475 40.600
1.642.277 861.718
6.375
315.266 327.993
696.636 185.198
142.500 --
373.257 227.441
118.600 6.000 -34.500 49.215 2.000 -16.900
43.992 28.582 31.360 60.555 26.655 47.533 92.597 32.236 22.135 38.154 53.718
16.200 118.314 72.495 19.125 22.590 44.375 25.447 12.801 3.350 24.692 8.750 46.450 80.650 6.850 1.655
88.000 --10.000 -----------
75.872 34.124 .4.795 . 52.038 60.475 20.455 69.371 158.933 16.681 21.101' 55.061 27.372 9.545 '23.341 .15.402
.
bedrag
. reINN-,
1938 Juni Juli Augustus September ,October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus
uitgiften (5)
01 .-1
1938 8 eerste maanden 1939 8 eerste maanden
Inlijving van reserves (3)
bestemd voor aflossing van oude leeningen (4)
t- ~ t-0 .**.
1937 1938
Inbreng in natura (2)
UITGIFTEN
3.200 12.500 3.000 --5.000
238.884 190.214 114.551 145.593. 111.697 122.465 299.737 114.566 45.990 92.920 173.750 113.217 121.555 117.275 82.385
----------------
30.238 28.907 83.353 39.257
(1) In de gestorte bedragen niet begrepen. (2) In de oprichtingen en kapitaalsverhoogingen begrepen. (3) In de kapitaalsverhoogingen begrepen. . • (4) In de kapitaalsverhoogingen en de obligatie-uitgiften begrepen. . (5) Omvatten de volgestorte bedragen op aandeelen, de obligatie-uitgiften, de uitgifte-prerniën, verminderd met de stortingen andere dan in specie en de emissies tot terugbetaling van vroegere leeningen.
0-Or .13<,`•
IV. - EMISSIES VAN DE BELGISCHE EN CONGOLEESCHE NIJVERHEIDS- EN HANDELSVENNOOTSCHAPPEN. b) Detail der uitgiften AUGUSTUS 1939. (duizenden franken).
(in de
bedrag
Nomin. vergrooting kapitaal Oud
bedragen bmet neggret .
Nomin. bedrag
leening en
pen)
-
-
van 1 ,pitaal beu(
‘ntal
Nomin.
Lntal
ntal
bedrag
Lulu
Nomin.
Oprichtingen van
ges torte vennootschappen
BEDRIJFSKLASSEN Gestort bedrag op nonen. waarde
Inbreng in natura
taalsginger
Gestort bedrag op nomen. waarde
premikin
nenv happ kte t elij kl
Gestort bedrag op nomen. waarde
liitgif te-
OBLIGATIEUITGIFTEN
KAPITAALS• VERMINDERINGEN
(naamlooze) (commanditaire op aand.) (naamlooze (personenvennootschapp. vennootsch.) (comm.venn. • met beperkte op aandeel.) aansprakelijkheid) (personenvennootsch. Samensmetm. beperkte Liquidaties tingen aansprakel.) Bedrag
Bedrag
ittey
(naamlooze vennootschappen) (command. vennoot. op aand.) (personenvennootschappen met beperkte aansprakelijkheid)
ONTBINDINGEN VAN VENNOOTSCHAPPEN (1)
1115 8
personenvennootsch. met beperkte aansprakelijkheid
boze mdit ndee
naamlooze en commanditaire op aandeelen
ANDERE STORTINGEN DAN IN SPECIE
BAPITAALSVERHOOGINGEN
OPRICHTINGEN VAN VENNOOTSCHAPPEN (1)
7.1
j
Bedrag
I
TOTAAL
28
12.466
3.100 100 100 1.595 750 350 500 300 100 180 2.500 1.201 50 10.826 58
-• 3.270 1.000 2.908 7.800 160 242 55 260 170 350 1.000 1.955 150 19.320
3.270 1.000 2.74C 7.000 160 -
1 1 1
1 -
-
24`.; 55 1 26C 170 4 350 1 1.000 1 1.955 150 1 18.358 12
-
300
10
-
250 -25.000 1.091 38.450 5.000 1.000 500 71.601
-
300
-
990 1.000 25.000 909 13.400 2.500 500 1.000 45.599
-
60
396
1.000 5.000 274 13.400 500 500 1.000 22.130
-1 -
5.000 -
-
-
1
5.000
-
-
-
45 3.170 890 30 1.775 484 6.797 130 b32 • 250 132 40 49 100 (2) 5.000 148 326 2.400 935 -400 I . 794 10 9.281
16.256
1.000 115 --12.605 13.720
-
-
480 1.000 -
50 100 1.295 300 150 750 250 110 1.200 200 300 -
1.655 16
4.705
175
-
(1) Samenwerkende vennootschappen en credietvereenigingen : opgericht met een minimumkapitaal van fr. 218.700; 1 ontbonden met een minimumkapitaal van fr. 10.000. (2) Schuldvorderingen vereffend door obligatieuitgiften.
1- 111- 11111 111111111- 1' 1 1' 1H111" 1111111 1 1
3.100 100 100 2.435 750 350 500 300 500 580 2.500 1.201 -50 -
1. Private banken 2. Verzekeringen 3. Financieele inrichtingen 4. In-, uitvoer 5. Handel in metalen 6. Handel in kleerstoffen en meubel. 7. Handel in eetwaren • 8. Diverse handel 9. Suikerfabrieken 10. Maalderijen 11. Bierbrouwerijen 12. Stokerijen 13. Andere voedingsnijverheden 14. Steengroeven 15. Kolenmijnen 16. Mijnbouw 17. Gas 18. Electriciteit 19. Electrische constructie 20. H5tels, bioscopen, schouwburgen. 21. Drukkerijen, publiciteit 22. Textielbedrijf 23. Kunstmat. en ceramische mater 24. Metaalnijv., mechan. constructie. 25. Gebouwen, openbare werken 26. Papiernijverheden 27. Plantages en kolon. vennootsch. 28. Chemische nijverheden • 29. Houtbewerkingsindustrie 30. Leerlooierijen, riernfabrieken 31. Automobielen 32. Glas- en kristalfabrieken 33. Spiegelgieterijen 34. Diverse nijverheden 35. Spoorwegen 36. Buurtspoorwegen 37. SCheepvaart, vlieg wezen 38. Telegrafen, telefonen 39. Electrische tramwegen 40. Autobussen 41, Overige transportbedrijven 42. Diverse andere nij verheden
-
500 3.400 600 750 23.515 4.000 530 -
7.510 11
33.295
7.510 2
-
Inbreng in natura ( 1)
- Naar hun geografische ligging.
België 28 12.466 10.826 59 19.320 18.358 11 66.601 43.099 21.6301 1 België en buitenland -- ---- --- ----- -Congo -- --1 5.000 2.500 500-TOTAAL
2812.46610.826 59 19.32018.358 12 71.601 45.599 22.130 1 2.
1 millioen en minder. van 1 tot 5 millioen. van 5 tot 10 millioen van 10 tot 20 millioen van 20 tot 50 millioen van 50 tot 100 mill. meer dan 100 mill. .
-
Bedrag
1
I
waarvan conversie. leeningen
Nominaalbedrag
Aantal
Gestort bedrag op nominale waarde
Nominale verhooging
Ondkapitaal
Gestort bedrag op nominale waarde
Gestort bedrag op nominale waarde
lNo Nominaa minaalbedrag
Aantal
lwlne v
2utpaqpreugnoN
1.81uvV
1.
uo2trgnotavnauns
1
INDEELING
En.rpog notaszatzumusrruzavg
OBLIGATIE. UITGIFTEN
Climax. DINGEN
9"Prnbll
personenvenn. met beperkte aansprakelijkheid
(Naamlooze vennootech.) (Coramand. vennootsch. op aandeden) (Personenvennootsch. met beperkte aansprakelijkheid)
89
naamlooze en commanditaire op aandeelen
KAPITAALSVERHOOGINGEN
UITGIBTSPREMI RN
OPRICHTING. VAN VENNOOTSCH.
(in de gestorte bedragen niet begrepen)
C)
IV. - UITGIFTEN VAN DE BELGISCHE EN CONGOLEESCHE NIJVERHEIDSEN HANDELSVENNOOTSCHAPPEN. Ingedeeld naar de ligging en naar de belangrijkheid van het uitgegeven of vernietigd kapitaal (duizenden franken). AUGUSTUS 1939.
39.257
5.000 5.000
39.257
--
3.505 7.510 29.295 1.000 1.200 3.000
1.655
4.705 7.510 33.295
1.655
Naar de belangrijkheid van het uitgegeven of vern etigd kapitaal.
26 7.966 6.326 2 4.500 4.500 - -
10.670 9.708 8 3.601 2.200 2.200 2 20.000 1 6.450 6.450 1 23.000
5.099 7.500 8.000
3.630 5.500 8.000
1 25.000 25.000
5.000
57 1
10.605 (3)14.205 14.447
5.000
1.655
3.505 1.200 7.510
3.895 6.400 23.000
TOTAAL... 28 12.486 10.826 59 19.320 18.358 12 71.601 45.599 22.130
39.257
5.000
1.655
4.705 7.510 33.295
(1) In de oprichtingen en kap taalsverhoogingen begrepen. (2) In de kapitaalsverhoogingen begrepen. (3) Bevat fr 5.000.000 schuldvorderingen vereffend door een obligatieuitgifte.
V. - OVERHEIDSLEENINGEN EN LEENINGEN UITGEGEVEN DOOR INSTELLINGEN VAN OPENBAAR NUT.
VI. - HYPOTHEEKINSCHRIJVINGEN (1).
BANKVEHRICHTINGEN VAN HET GEMEENTECEEDIET RECHT5THEEK8OHIO LEMMINGEN
Voorschotten en terugbetalingen op leeningen toegestaan voor de betaling van :
VAN
TIJDVAK
PUBLIEKRECHTELIJKE LICHAMEN
Buitengewone uitgaven
in België
in het buitenland
(duiz. franken) 1937
8.955.000
1938
2.534.875
1938 Juni Juli Augustus September Ootober November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus
TIJDVAK
(2)
250.000 1.000.000 675.000
(4)
50.000
Uit rekening genomen
(millioenen) Ned. G. 48 1 4
£
(
5
f )
(3 )
Netto terugbetaald
Gewone uitgaven Netto voorschotten
Netto terugbetaald
(duizenden franken)
(duiz. frank.)
451.491
205.369
200.606
206.350
699.505
258.243
231.272
237.796
62.110 65.551 67.847
19.630 17.636 19.274 26.997
23.093 18.628 20.145 22.348 13.619 11.426 17.451 24.142 25.173 22.699 45.992
6.092 15.840 25.848 18.015 36.747 38.898 28.864 28.237 17.517 9.724 10.356 8.152 6.056 20.395 18.158
63.467 36.289 52.109 60.431 29.424 43.892 48.030
17.849 11.470 79.389 26.897 19.221 27.098 15.771 11.211 12.256 19.432 17.817
33.182 36.735 56.715 59.545 43.594
27.813 26.336 20.544 23.504
Bedrag naar de pinde inschrijving'. rechten berekend
1937 Maandgem... 1938 Maandgem...
211.092 232.768
1938 Juni Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli ..... Augustus
246.895 238.207 207.602 231.556 210.985 190.178 223.407 208.370 173.873 244.488 234.217 223.450 209.628 163.723 275.805
(1) IncL de hernieuwingen aan het eind van het vijftiende jaar; deze beloopen ongeveer 1 pet. van het totaal; excl. de wettelijke hypotheken. (2) Leeningen van Staat, Kolonie, provinciën en gemeenten, instellingen van openbaar nut, zooals de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen, de Nationale Maatschappij van Buurtspoorwegen, de Nationale Maatschappij voor Watervoorziening, liet Gemeentekrediet, enz. (3) In Juni 1938 heeft de Belgische Regeering een leening afgesloten groot 35 millioen Nederlandsche guldens in Schatkistbons op 3 maanden. Zij kan deze bons driemaal hernieuwen. (4) Leening Stad Luik, kasbons op 2 jaar, groot 50 millioen, 4,50 pet, tot de prijs van 98,25 uitgegeven. -7-
390 -
RIJKSFINANCIËN. 1. -
OPBRENGST VAN DE BELASTINGEN (volgens het « Belgisch Staatsblad »).
a) Ontvangsten zonder onderscheid van begrootingsjaar (die der gemeentelijke en provinciale
opcentiemen niet inbegrepen) (miljoenen franken). Rechtstreeksche TIJDVAK
Globale ontvangsten Douanen en accijnzen
Registratierechten
belastingen
1937 1938
2.998 3.281
1938 Juni Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus
187 221 238 253 391 337 291 453 197 217 283 295 221 316 212
van het tijdvak
3.027_ 3.059 262 264 261 255 266 255 281 246 214 273 245 244 277 285 257
3.653 3.330
9.670
271 266 253 285 279 251 281 289 254 296 259 257 269 272 264
721 751 750 793 936 843 853 968 665 786 787 798 767 853 734
Globale gecumuleerde ontvangsten van Januari tot en met de aangeduide maand
9.679
4.745 5.496 8.248 1.039 7.975 8.817 9.670 968 1.633 2.419 3.206 4.002 4.769 5.623 6.356
b) Totale ontvangsten van de begrootings jaren 1938 en 1939 vóór 31 Augustus 1939 geïnd (gemeentelijke en provinciale opcentiemen niet inbegrepen) (millioenen franken). • Begrootingsjaar 1938 (2)
waarvan douanen accijnzen :II. Registratie
waarvan registratie en overschrijvingen erfenissen zegel en gelijkgestelde taxes Totaal VerschilIn vergelijking met de budgetaire ramingen
Augustus 1939 Ontvangsten voor rekening van
Geïnde ontvangsten
L Recbtstreekscbe belastingen II. Douanen en accijnzen
Begrootingsjaar 1939
Budgetaire ramingen
Geïnde ontvangsten
Budgetaire ramingen
begrootingsjaar begrootingsjaar 1938 1939 (2)
3.141 3.061
2.844
1.714
1.571
-
3.094
1.544 1.297
1.997
2 095
-
1.650 (1) 1.430 3.967 515 200 3.225
1.029 839
1.040 (1) 1.048
-
316 265 133 104
2.141
2.486
-
272
301 168 1.646
337 211 1.910
--
44 23 202
9.905 `,....•■•••••■•■■
5.852
--
853
3.330
486 244 2.561 9.532
-
373
V......
6.153 .....■
- 301
NOTA. - Het tijdperk van invordering dei rechtstreeksche belastingen duurt langer dan het kalenderjaar; het indienen der verklaringen door den belastingsplichtige en het opmaken der rollen door het beheer, nemen inderdaad een zekeren tijd in beslag. Voor deze belastingsoort zijn de cijfers dus maar definitief na het afsluiten van het begrootingsjaar. (1) Accijnzen en bijzondere verbruikstaxes. (2) Het begrootingsjaar 1938 is geëindigd op 31 Maart 1939.
- 391 -
II. - DRIEMAANDELIJKSCHE TOESTAND VAN HET FONDS TOT DELGING DER STAATSSCHULD. 2e kwartaal 1938
35 kwartaal 1938
45 kwartaal 1938
jets kwartaal 1939
Verrichtingen in speciën. (millioenen franken). ONTVANGSTEN. Gewone dotaties voor de delging der geconsolideerde (gevestigde) schuld Niet aangewende excedenten van de dotatie van Amerikaansche 6 Y2 % te besCeden aan het aanleggen van een productieve reserve (artikel 16 der wet van 24 Juli 1927) Geinde interesten en coupons Netto-opbrengst van de reserve van de 6 1/2 % Amerikaansche leening Cessie van stukken uit de portefeuille Cessie van stukken aangekocht krachtens artikel 24 van het koninklijk besluit van 11 Mei 1935 Interesten op titels verkregen krachtens het koninklijk besluit van 11 Mei 1935 Cessie van titels verkregen krachtens art. 11, 2 0 lid, der wet van 23 Juli 1926 Interesten en amortisatie van de portefeuille der oude pensioenkassen (artikel 1 van de koninklijke besluiten nr. 221 en 222 van 27 December 1935)
Ontvangsten van het kwartaal ....
49 -
175 -
3 317 3 -
3 4 19 184 11 -
126 0,4 302 1
256 1 2 5 2 218 21 -
4
13
8
26
376
389
438
591
758
174
171
UITGAVEN. Kostprijs der stukken van de geconsolideerde (gevestigde) schuld voor de delging ingekocht of terugbetaald Terugbetaling aan de Schatkist van een deel der dotatie aangaande geconverteerde Amerikaansche leeningen Kosten betreffende de delging der geconsolideerde (gevestigde) schuld Algemeen e onkosten Kostprijs der stukken verkregen krachtens artikel 24 van het koninklijk besluit van 11 Mei 1935 Kostprijs der stukken aangekocht krachtens artikel 11, 2 0 lid, der wet van 23 Juli 1926 Storting in het Regularisatiefonds door afhoudingen van de opbrengst van 1938 Storting in de Schatkist van de netto-opbrengst der reserve van 6 Y2 % Amerikaansche in 1938 Storting in de Schatkist van de interesten en de amortisatie van de portefeuille der oude pensioen kassen Interestcoupons op stukken aangekocht door het Regularisatiefonds van de Rentenmarkt Kostprijs der titels verkregen voor de portefeuille
0,1 0,1 361 10
-
0,3 0,1 173 39 -
46 --
0,2 0,2 0,1 290 2 13 2
29 ---
--
127 0,3 0,1 198 31 10 8 2
Uitgaven van het kwartaal
1.175
416
479
376
Batig saldo op het einde van het kwartaal
535
507
485
820
591
169
129
143
4.175
4.175
4.175,
4.175
Nominaal kapitaal der stukken : a) tegen specie uitgegeven b) tegen niet afgestempelde Schatkistbons ingeruild
824 4.175
824 4.175
824 4.175
824 4.175
Beschikbaar saldo op het einde van het kwartaal
4.999 1
4.999 1
4.999 1
4.999 1
Totaal der eerste uitgifte (artikel 2 der wet van 24 December 1927) Niet uitgegeven
6.000 5.000
5.000 5.000
5.000 5.000
5.000 5.000
10.000
10.000
10.000
10.000
94
115
120
117
269
269
269
269
1.001
1.012
1.001
1.012
1.046
1.041
1.040
1.034
335
335
335
336
Verrichtingen in effecten (millioenen franken). DELGING DER GECONSOLIDEERDE (GEVESTIGDE) SCHULD. Nominaal kapitaal der stukken ingekocht of terugbetaald voor de delging gedurende het kwartaal. CONVERSIE DER VLOTTENDE SCHULD.
Bedrag der Schatkistbons omgezet in preferente aandeelen van de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen tot op het einde van het kwartaal PREFERENTE AANDEELEN VAN DE NATIONALE MAATSCHAPPIJ DERBELGISCHESPOORWEGEN
Nominaal kapitaal der aan het Delgingsfonds afgegeven stukken (artikel 11 der wet van 23Juli 1926) EFFECTENPORTEFEUILLE OP HET EINDE VAN IIET KWARTAAL.
Waarden aangekocht krachtens artikel 11, 2e lid, der wet van 23 Juli 1926 PORTEFEUILLE VAN DE RESERVE VAN DE 6 Y2 %AMERIKAANSCHE LEENING OP HET EINDE VAN HET KWARTAAL.
Waarden aangekocht ter uitvoering van artikel 16 der wet _van 24 Juli 1927 PORTEFEUILLE VAN HET REGULARISATIEFONDS VAN DE RENTENMARKT OP IIET EINDE VAN IIET KWARTAAL.
Waarden verkregen ter uitvoering van artikel 24 van het koninklijk besluit van 11 Mei 1935 PORTEFEUILLE VAN DE OUDE PENSIOENKAS OP HET EINDE VAN HET KWARTAAL.
Waarden gedeponeerd in het amortisatiefonds ter voldoening aan artikel 1 der koninklijke besluiten n" 221 en 222 van 27 December 1935 DEPOSITO'S DOOR STICHTINGEN VOOR DE AFLEVERING VAN INSCHRIJVINGEN OP NAAM
4 %. 3.5 REEKS. Waarden gedeponeerd in het amortisatiefonds krachtens het koninklijk besluit van 28 Maart 1936
- 392 -
lar 287
II. - DRIEMAANDELIJKSCHE TOESTAND VAN HET FONDS TOT DELGING DER STAATSSCHULD (vervolg). Per 30 Juni Per30 Septemb. Per 31 Decemb. Per 31 Maart 1938 1938 1938 1939
Balans ACTIVA.
(duizenden franken).
Banken, postehèquerekening en kas Tijdelijke beleggingen in buitenlandsche deviezen Delgingsreserve aangelegd bij buitenlandsche bankiers Terugbetaling van bij uitloting aflosbare titels, om te slaan Nog te innen vervallen dotaties Betalingsordonnantiën in portefeuille Te innen voorgeschoten interesten Te innen voorgeschoten belastingen en kosten Beleggingen der reserve van de 6 % % Amerikaansche leening
223.003 3.719
199.743 3.648
191.452 918
51.349 20.007 1.614
53.201 14.305 891
38.066
-
Totaal activa...
142 5
743 127.431 47.010 -
9 234.904
332 234.912
29 234.911
1 9 234.909
534.605 84.555
507.032 104.717
465.524 105.786
620.294 105.455
619.160
611.749
571.310
725.749
183.968 51.349 234.347 13.264 29.437
182.952 53.201 238.842 14.606 13.117
152.756 38.066 239.238 25.063 8.128
102.304 127.431 234.397 35.297 26.405
54.083 4.104
54.083 4.104
64.083 4.104
54.083 4.104
58.187 48.609
58.187 50.844
58.187 49.872
58.187 61.728
106.796
109.031
108.059
109.915
619.160
611.749
571.310
725.749
102 311
95 152
119 333
-
-
Effectenportefeuille (tegen kostprijs)
-
-
210.191
-
PASSIVA. Saldi van aan de delging te besteden dotaties : a) in Belgische franken b) in deviezen Reserve van de 6 5/2 % Amerikaansche leening Regularisatiefonds van de Rentenmarkt Opbrengst van de portefeuille van de oude pensioenkassen Beschikbaar saldo : Niet aangewend deel van de netto-opbrengst der uitgif ten van preferente aandeelen van de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen Vrijwillige bijdragen Excedent der inkomsten op de lasten
Totaal passiva...
Winst- en verliesrekening (duizenden franken). DEBET. Beheerkosten Kosten in verband met de delging Interest coupons op titels aangekocht krachtens artikel 11, 2e lid, der wet van 23 Juli 1926
--
Excedent der inkomsten op de lasten voor het kwartaal
-Totaal
111 127 --
238
413 2.234
724
-
971
452 1.856
971
2.308
971
-
--
238
2.647
46 192
2.647 --
238
2.647
971
2.308
48.609
50.844
49.872
51.728
CREDIT. Geinde interesten en coupons Excedent der lasten op de inkomsten voor het kwartaal Totaal... Batig saldo op het einde van het kwartaal
--
2.308
-
-
-
-
-
HET INKOMEN EN HET SPAREN. I. - RENDEMENT DER BELGISCHE NAAMLOOZE VENNOOTSCHAPPEN. a)
Augustus 1939.
AANTAL. VENNOOTSCHAPPEN
NETTO RESULTAAT Gestort kapitaal
I
Reserves
• RUBRIEKEN
winst getelde
Uitgekeerde bruto winst
verlies
Obligatie. schuld (2)
Bruto obligatie. coupons
(1)
met winst met verlies
(duizenden franken)
A. - Vennootschappen met hoofdbedrijf in België. Ie Particuliere banken 15 Banken van openbaar nut 2. Verzekeringen 3. Financieele inrichtingen 4. Invoer. uitvoer 5. Handel in metalen 6. Handel in kléeret. en meubel 7. Handel in eetwaren 8. Diverse handel 9. Suikerfabrieken 10. Maalderijen 11. Bierbrouwerijen 12. Stokerijen 13. Andere voedingsnijverheden 14. Steengroeven 15. Kolenmijnen 16. Mijnbouw 17. Gas 18. Electriciteit 19. Electrische constructie 20. Hotels, bioscopen, schouwb 21. Drukkerijen, publiciteit 22. Textielnijverbeid 23. Kunst- en eer. bouwstoffen 24. Metaaln. en meohan. constr 25. Gebouw (openb. werken) 28. Papiemijverheden 28. Chemische nijverheden 29. Houtnijverheden 30. Leerlooier. en riemfabrieken 31. Automobielen 32. Glasblazerijen en kristalfabr 33. Spiegelgieterijen 34. Diverse nijverheden 35. Spoorwegen 36. Buurtspoorwegen 37. Scheepvaart en vliegwezen.. 38. Telegrafen, telefonen 39. Electrische tramwegen 40. Autobussen 41. Andere vervoerondernem 42. Diverse andere nijverheden TOTAAL...
1
850
198
1 4
90 251.581 500
11 23.015 271
2 11.140 9
2 2 22 4 1 2
2 2 10
5 .660 585 26.262 9.040 2.250 6.612
4 .012 191 13.330 10.165
115 4 5.565 1.850 3 68
6 3 2
3 2
3
4.970 4.600 62.500
13 16.826 5.819
499 813 5.682
1 3 8 3 9 7 9 2
1 3 4 2 5 4 7 1
15 .000 29.500 5.640 2.876 93.500 28.220 30.569 3.961
7.557 20.739 3.212 412 25.957 8.446 18.830 314
6.757 2.199 463 157 5.142 656 717
5 4 1
2 3 1
4.390 10.600 400
278 3.072 20
217 47 5
2 18 1
1 14 1
4 4 32 4 1 3
4 1 4 3 2 1 3 1
3.210
2
12 .000
- 7.383
8
6 1
2
14.755 1.816
1.998 1.336
5
4
1
3.765
475
2 1
2 1
3 2
152
103
2
150 60 49
632.702
-
108.077
-- • 55.793
1.661
9 .910
61.898 1.000
2.538 50
56
15.750
4 .244 1.598
24.787 350
1.216 14
1.668
40
3 .000
150
502 5 5.956
68 737 5.355
4.709 29.634
294 1.573
5 .550 1.560 220 115 4.095 235 480
163.371
- 7.409
1.149
34
23.200 100 20.792
700 7 949
178
25 .000
1.219
72
4
-
6 225 327 54 979
-
265 500 179 383 14.162 13 447 275
-
709
9 .862 1.196 604
162
705
-
628
28
470
-
7 1
44.546
35.998
- 725 12.072
-
33 604
3
35.617
443.382
19.164
B. - Vennootschappen met hoofdbedrijf in Congo. 1. 2. 3. 4. 5.
Bank, financ. vennootschap. Handelsvennootschappen Nijverheidsvennootschappen. Landbouwvennootschappen. Openbare diensten
2 2 2 1
2 2 2 1
TOTAAL...
7
7
82.200 25.834 42.250 2.230 -152.514
46.494 4.673 3.630 548
24.418 1.574 5.561 33
19.995 841 4.081
10.817
433
5.000
250
54.249
31.586
24.917
15.817
683
C. - Vennootschappen met hoofdbedrijf in het buitenland. 1. 2. 3. 4. 5.
Electriciteit Spoorwegen Tramwegen Plant. en kolon. vennootsch Diverse vennootschappen
1 1
1
6
3
1
4 .800 3.200
3
466.000
-
341 6.924
78
151.118
8.462
73 50 20.391
5.320
6 .129
245
38.868
2.307
TOTAAL...
8
'4
4
474.000
158.383
8.540
20.441
5.393
44.997
2.552
Algemeen totaal...
167
114
53
1.259.216
320.709
84.672
56.439
65.927
504.196
22.399
(1) Daareenboven is er gedurende de maand Augustus betaald : Coupons van binnenlandsehe Staatsleeningen Coupons van leeningen van de Kolonie Coupons van provinciën en gemeenten Coupons van verscheidene leeningen TOTAAL... Coupons van buitenlandsche Staateleeningen
(duizenden franken) 336.657 863 17.165 20.999 375.684
9.094
(2) De getelde leerlingen slaan op andere vennootschappen dan deze opgegeven in de vorige kolommen.
- 394 -
I. - RENDEMENT DER BELGISCHE NAAMLOOZE VENNOOTSCHAPPEN (vervolg). b) Retrospectief overzicht. AANTAL
NETTO RESULTAAT
VENNOOTSCHAPPEN
Gestort kapitaal
1
winst
TIJDVAK met winst
getelde
Uitgekeerde bruto-winst
Reserves verlies
30
Obligatieschuld (1)
Obligatie coupons
(bruto)
met verlies (Duizenden /ranken)
Jaar 1937 Jaar 1938
7.811 7.694
5.887 5.879
1.724 1.815
45.890.185 48.321.151
17.761.760 17.837.626
5.289.888 6.179.386
469.276 435.372
3.787.107 4.296.989
9.223.488 8.134.056
478.458 384.070
1938 8 eerste maanden 1939 8 eerste maanden
5.696 5.728
4.417 4.099
1.279 1.629
33.664.089 34.692.517
12.821.518 12.434.489
4.425.659 3.539.852
244.696 381.982
3.070.132 2.776.286
5.848.694 5.428.825
269.305 247.797
1938 Juni Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus
615 418 170 238 539 265 286 115 187 1.298 1.679 1.218 638 428 187
457 330 125 172 404 207 211 95 145 . 947 1.183 867 453 295 114
158 88 45 66 135 68 75 20 42 351 498 351 185 131 53
3.108.811 5.924.894 1.168.178 887.013 4.448.324 4.307.131 3.206.246 945.378 819.122 5.143.110 8.792.058 8.944.179 3.185.604 5.803.852 1.259.216
349.444 986.934 99.087 99.188 524.528 845.802 308.146 126.774 42.032 505.073 815.298 1.016.669 303.074 646.262 84.672
31.433 45.700 12.180 12.968 68.168 13.761 28.479 4.347 19.707 45.435 91.459 85.025 31.873 47.697 56.439
238.992 648.614 68.757 65.034 355.354 462.583 232.467 77.723 28.279 389.062 620.109 805.868 227.661 563.651 65.927
684.370 979.321 494.033 458.104 1.007.432 381.990 637.838 980.310 567.252 456.287 1.029.369 403.807 550.427 937.177 504.196
33.293 43.497 22.256 21.984 43.252 17.896 31.833 45.922 25.659 22.048 43.312 18.349 25.768 44.340 22.599
724.821 1.889.757 343.321 338.430 1.218.677 2.175.520 1.133.301 241.946 113.121 . 2.549.185 2.010.671 4.680.939 791.710 1.728.228 320.709
(1) Voor de naaandelliksche resultaten, slaan de getelde leeningen op andere vennootschappen dan deze opgegeven kolommen.
En
de vorige
II. - ALGEMEENE SPAAR, EN LIJPRENTEKAS. a) Inlagen op persoonlijke spaarboekjes (1)
31
(duizenden franken). TIJDVAK
Inlagen
. 1937 .1938
3.501.365 3.331.391
Uitbetalingen
Saldi
700.702
2.800.663 3.498.925
-- 165.534
Tegoed der inleggers op het einde van het tijdvak (2) 12.489.170 12.870.559
Aantal spaarboekjes op het eind van 't jaar 5.844.595 5.973.360
12.530.277 45.241 1938 7tili 283.123 237.882 12.545.255 Augustus 14.978 252.373 237.395 12.158.224 September 157.456 544.487 -- 387.031 12.222.394 64.170 October 392.378 328.208 12.317.666 95.272 November 284.011 188.739 12.323.636 5.970 December 249.353 243.383 12.787.841 117.282 1939 Januari 317.844 200.562 12.779.731 Februari 207.216 215.326 -- 8.110 12.566.840 -- 212.891 Maart 193.282 408.173 12.255.572 131.289 -- 311.268 April 442.557 12.266.460 Mei 214.043 10.888 224.931 12.334.390(3) Juni 70.801(3) 257.569(3) 186.768(3) 12.365.577 (3) 31.187(3) 219.371(3) 188.184 (3) Juli 12.164.948 (3) 162.883(3) Augustus 363.512 (3) -- 200.629 (3) 11.790.211 (3) September -- 374.737 (3) 75.447(3) 450.184(3) (1) Deze cijfers geven enkel de bewegingen van het sparen aan. (2) De tegoeden van de jaren 1937 en 1938 omvatten de gekapitaliseerde renten van het dienstjaar. (3) Benaderingscijfers.
b) Stortingen ingeschreven op de rekeningen der aangeslotenen ter Lijfrentekas (duizenden franken). HANDARBEIDERS
TIJDVAK
1937 1938 1938 April Mei Juni Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September (1) Benaderingscijfers.
en vrije stortingen, buiten het raam van de verplichte verzekeringswetten (wetten van 16 Maart 1865 en 15 December 1937) 298.875 317.907 27.831 27.031 24.399 25.398 25.387 25.500 28.837 25.582 26.814 27.272 25.707 27.379(1) 26.119(1) 25.390(1) 23.910 (1)
BEDIENDEN
MIJNWERKERS
(wetten van 10 Maart 1925 en 18 Juni 1930)
(wetten bij koninklijk besluit van 25 Augustus 1937 samengeordend)
Totaal
44.386 48.116
14.241 18.114
357.302 384.137
4.514
95.852
4.575
92.342
4.638
96.214
4.977 (1)
98.974
4.704 (1)
92.080
4.093 3.898 3.886 3.867 3.840 3.795 4.148 3.972 4.323 3.781 3.778 4.080 3.977(1) 3.942 (1) 4.018(1)
4.582 (1)
w III. — DRIEMAANDELIJKSCH LOONINDEXCIJFER. (Basis : loongemiddelden van
1933 = 100.)
INDEXCIJFER PER BEDRIJFSKLASSE
(9W
''•• 0
"
Z3
- at ..
;
ti
e 01 '
Q
g;•:1 ,..° 0.0 0. ' 0°
a . ..-g o n '--..° d .4 .4 ..-0
2
-
-2-2
0
^g
'E
. . .e"*" a 4, a4 t2 ''" E 0- ^ a
kl:4 .k. e,
-
1=,.
i" h
i 50 —o z
7...1 oá .°
't 2 d tá
« ES
''-' .,
<0
2 .1.1
i- i
0 :.. a 75
"0
.., . i5 .
0
g
o.o
,
.4 ,-.
>.>
a 0 .ai
.2. . i
o a
'2 t›.
Textleinijverheden e d,. 0a 0"
.. e
7 a a Si..2
: r":
..›j.
0
7,
t
go.
1,1 a
2
Q
dg
o
0
.4 0
1.1 cá
41
.,,,
.. - - ,,,
0a .2
>-
75 -8.
g,a .,
-
.,..o
.
75
° -,....i ..>,' ..,.....
-. o
e,
.
7d
4° 0
It.2
17
"ci ti .= >
B..
.11;
-
c:: .-
-
n. a
-
0 i.,
.2
.11 4
..... E-4
.-. Kc-4
a .5,
Papier
a
mQi. 7:
,a ir.4
0=1
. éS
—a 7: .
.. .2 .0 in
aa .:.: 0 0
Vervoer
a
.= 0 E
4
......; ..› -
,,, ..0, io i
0 to 11‹ 8 te
r.,a' mm ,-, .... 2,,-. i,.
---a <J te ...›
T.,
6.
a 0
,"„ I:
is
o .
..>
.,-. — r, i
gi
..5
co
15 ti 3
INDEXCIJFERS der gemiddelde uurloonen per nijverheidsgroep Nijverheden van
2
T,
..
verbrulke. goedere n
r4 `7' E ° r, g 4 m ''' —
.4,
o a
II i X
az
Metaalnijverheden
A
productie. goe deren
TIJDVAK
cc Z in MI IJ. ui ::: Z0
102 102 106 107 110 111 111 111 114 115 113
105 108 111 114 117 118 118 118 119 119 118
100 103 104 107 109 111 111 110 112 112 1H
101 102 106 107 111 112 112 112 113 114 113
104 108 110 115
101 103 105 107 109 111 111 111 112 112 112
a 0
a) Indexcijfer van het gemiddeld uurloon. 1936 December 1937 Maart Juni September • December 1938 Maart Juni September December 1939 Maart Juni
03 06 09 13 15 16 16 17 18 18 17
108 111 114 118 121 123 123 123 126 123 122
97 102 104 108 108 112 111 108 114 110 109
114 116 125 129 129 130 132 132 135 133 135
109 112 114 119 121 121 121 121 121 120 119
97 103 104 110 112 115 113 113 113 113 113
105 109 113 118 119 121 121 121 122 122 122
100 101 108 112 115 110 109 110 114 114 110
100 104 105 106 108 112 112 110 113 111 112
104 107 109 112 114 115 116 117 118 116 115
101 103 105 106 108 108 109 109 109 109 108
103 104 105 107 109 111 112 112 114 117 114
97 100 100 107 108 110 110 111 112 114 111
100 102 102 107 109 111 111 111 113 116 112
101 103 106 108 111 112 112 114 115
ns
116
96 99 101 102 105 106 108 109 108 109 109
106 109 112 113 115 116 115 115 117 117 117
109 108 104 108 109 113 112 113 113 111 105
107 122 115 115 116
100 102 104 106 106 108 109 110 111 109 110
97 101 105 109 114 117 115 112 113 114
117 101 121 97 122 105 122 107 113 130 127 110 125 109 125 115 125 115 124 118 122 109
101 103 104 108 105 108 107 108 108 109 108
97 97 98 102 110 112 110 110 110 111 113
120 120 122 126 128 125 127 128 129 126 127
ns
104 101 108 110 116 113 112
ns
117 118 112
b) Indexcijfer der loonen van geschoolde of gespecialiseerde werklieden. 1938 December 1937 Maart Juni September December 1938 Maart Juni September December 1939 Maart Juni
05 08 11 15 17 18 18 18 20 20 20
105 108 112 115 117 116 114 114 117 115 114
100 104 105 111 113 114 114 116 118 114 115
113 117 127 136 133 132 136 145 142 140 141
108 111 113 117 120 120 120 120 120 119 119
102 107 109 115 117 120 117 115 115 116 116
107 111 116 123 123 124 124 127 126 125 126
96 99 102 104 106 107 106 106 108 109 109
101 106 107 109 106 112 110 111 113 110 111
103 106 109 111 114 114 116 116 117 115 115
101 101 103 106 106 106 107 107 108 107 106
108 109 110 112 115 118 116 115 117 120 118
96 95 96 101 102 104 105 104 106 109 106
102 102 103 107 109 110 111 110 111 115 112
101 103. 106 108 110 111 113 114 115 115 116
101 106 106 107 111 111 112 115 114 112 114
102 106 110 112 114 116 114 115 116 116 117
110 110 109 113 115 115 115 116 115 115 111
108 124 127 127 126
SCHOMMELING volgens regime (2)
c) Indexcijfer der lomen van werklieden zonder vak of zonder specialiseering. 1936 December 1937 Maart Juni September December 1938 Maart Juni September December 1939 Maart • • Juni
07 11 14 18 19 20 20 21 21 22 21
105 108 112 115 117 116 114 114 116 116 113
96 99 101 106 108 110 107 107 110 108 107
120 123 141 147 140 142 145 151 143 142 144
111 114 116 121 123 123 122 122 123 121 121
105 109 1 1 ,9 114 117 120 118 118 119 119 118
111 115 122 127 126 128 128 131 128 128 128
102 105 114 116 112 116 118 118 112 112 121
113 119 119 117 113 118 116 119 119 116 115
109 113 116 119 122 122 123 124 125 123 123
103 104 106 108 109 109 109 108 110 109 109
105 106 106 108 111 113 112 113 115 120 118
103 105 106 109 111 111 112 111 112 113 112
104 105 106 108 111 112 112 112 114 116 115
103 106 109 112 114 115 116 118 118 119 118
100 103 103 107 107 109 109 110 110 112 110
108 110 112 115 116 118 116 117 121 120 119
110 109 108 113
ns
115 115 116 116 116 112
118 117 119 120 118 117
106 122 115 115 116
104 105 108 110 110 114 114 116 114 114 114
115 121 122 127 134 136 133 134 133 133 134
120 126 123 125 128 123 124 124 126 133 122
105 107 102 103 115 116 114 115 118 119 118
1 104 109 112 115 117 119 119 119 120 119 118
II 103 104 106 110 112 114 113 113 114 115 114
III 101 102 103 104 106 107 108 108 109 109 108
(1) Wij beschikken niet over gegevens voor de berekening van de indexti Iers der konen van de geschoolde en ongeschoolde arbeiders van de spoorwegen. Alleen het gemiddeld loon in ons bekend. (2) Regime I : schommelingen volgens het indexcijfer van de kleinhande sprijzen of barema's van de verkoopprijzen. Regime II : paritaire commissies of andere verzoeningsorganismen. Regime 111 : individueele beslissingen van werkgevers of vraag en aanbod.
-
LOOP DER ZAKEN.
35
I. - BEDRIJVIGHEID VAN DE VERREKENKAMERS. LIQUIDATIEKAS VAN DE BEURS VAN BRUSSEL
VERREKENKAMERS BRUSSEL EN PROVINCIE
BRUSSEL
TIJDVAK Aantal Aantal Verrekende Aantal Verrekende kamers verrekende kapitalen verrekende kapitalen op het eind stuks (miljoenen (millioenen stuks v. h. tijdv. (duizenden) franken) (duizenden) franken)
Omloopssnelheid van het geld in de banken
Aantal zittingen
Geliquid. Geliquid. Aantal bedrag bedrag deelnemers (millioenen (miljoenen op het eind franken) v. h. tijde. franken)
38 (2) 38 (2)
343 332
31.057 32.201
167 164
320 (2) 305 (2)
20 21
5,45 6,56
22.648 24.275
(1)
(1)
(3) 1937 Maandgemiddelde 1938 Maandgemiddelde
TERMIJN
CONTANT
174 82
1.152 513
67 375 320 19 38 330 28.850 161 21.596 1938 Juli 68 363 300 22 38 326 31.781 161 24.820 Augustus 86 386 300 22 September 38 320 34.021 157 24.430 7, 38 94 647 305 21 38 October 334 162 28.471 36.304 54 409 305 19 38 320 26.223 157 November 19.489 47 405 305 21 December 38 344 22.346 6,37 30.484 169 46 409 305 21 38 331 28.298 168 20.949 1939 Januari 46 332 305 19 38 25.700 147 Februari 300 19.039 79 617 305 23 38 345 28.302 6,5 0 Maart 36.907 170 49 361 305 18 38 314 32.919 153 24.757 April 40 351 305 20 331 24.691 Mei 38 31.921 162 34 304 305 22 330 25.742 7, 10 Juni 38 33.174 159 27 253 305 20 38 312 31.848 24.440 Juli 150 38 276 300 21 38 300 31.322 142 22.202 Augustus 59 416 300 21 300 September 38 29.426 121 21.960 (1, In dit bedrag zijn de aankoopen of de verkoopen maar één maal geteld (2) Op 31 December. (3) Verhouding van het totaal bedrag der in den loop van het aangeduide kwartaal verrekende bedragen tot het saldo, per eind trimester, der deposito-rekeningen op zicht én op minder dan 30 dagen.
II.
-
POSTCHEQUE- EN GIROVERKEER
36
(millioenen franken).
TIJDVAK
Aantal rekeningen op 't einde van het tijdvak
Globaal tegoed (daggemiddelde)
1937 Maandgemiddelde. (1) 412.126 1938 Maandgemiddelde . (1) 433.553
CREDIT
beweging
Verrichtingen zonder gebruik van specie
Omloopssnelheid (2)
34.827 35.060
89,0 89,0
4,72 4,80
87,9 90,2 93,8 87,9 88,3 88,5 88,7 89,0 87,7 88,5 89,4 89,3 89,1 89,7 88,3
4,78 4,50 5,21 5,50 4,68 4,50 4,53 4,12 4,27 4,95 4,39 4,39 4,88 5,51 4,63
DEBET Algemeene
Stortingen
3.668 3.594
4.925 5.041
Giro's
Cheques en diversen
Giro's
12.393 12.494
4.900 5.016
12.409 12.508
33.962 1938 Juli 12.014 423.292 3.516 5.130 12.009 4.809 33.107 Augustus 424.609 4.652 4.715 11.874 3.548 11.866 37.404 September 426.480 13.055 3.484 5.492 13.044 5.813 October 40.242 428.217 14.208 3.504 5.990 14.215 5.829 32.528 November 430.660 11.783 3.821 4.511 4.471 11.783 35.993 December... 433.553 3.654 5.297 12.921 12.941 4.833 37.797 1939 Januari 437.067 13.755 4.006 5.193 13.742 5.106 31.249 Februari 439.587 3.964 4.021 11.553 11.541 4.133 35.896 441.743 Maart 3.888 13.045 4.952 13.025 4.875 37.919 442.776 April 4.003 5.192 13.721 13.737 5.269 34.474 Mei 443.009 3.940 4.548 4.656 12.637 12.633 34.259 443.620 Juni 3.746 4.642 12.513 12.504 4.597 35.921 Juli 443.620 3.819 13.018 5.006 13.013 4.885 39.501 444.243 14.177 Augustus 3.603 5.485 14.153 5.686 33.779 September 445.125 12.207 3.523 4.603 12.213 4.755 (1) Op 31 December (2) Verhouding per type-maand van 25 dagen, van den debetomzet ot het gemiddeld dageliiksch tegoed. III. -
Bron : Arbeidsblad. TIJDVAK
Brabant
Antwerpeni Limburg
OostWestVlaanderen Vlaanderen
Henegouwen
Namen
480 408
413 472
151 114
367 383 329 336 277 276 248 249 258 231 334 323 315 331 255
100 78 82 85 80 81 62 76 80 50 73 100 80 83 56
66 62 59 65 52 42 59 59 42 38 39 45 43 32 40
9 17 14 7 3 13 9 1 12 12 '16 3 15 9 9
48 47 21 16 17 31 8 27 25 25 47 31 44 44 27
42 44 51 34 25 21 23 23 35 27 43 38 37 43 42
43 34 56 70 39 35 44 17 19 27 61 45 50 66 43
29 22 8 10 14 7 5 10 4 9 11 2 5 5 2
- 397 -
e
et. Ce
786 378
r- .rer•r- coel. et. «5 ce0oo r- gt. 015 ■eD
92 100
et. t- e,.3•egebel. 0.>Ce Ce •e. Ce 42
722 704
Luik
IC,e, et. «2
1.135 978
eg
4.272 3.744
Luxemburg
-
1938 Mei Juni Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli
Voor iet Rijk
37 .-■etij
1937 1938
r
GEVAARLIJKE OF HINDERLIJKE INRICHTINGEN. Aanvragen om vergunning.
IV. - VERHOUDING VAN DE ONBETAALDE TOT DE DOOR DE NATIONALE BANK VAN BELGIE TER INCASSEERING AANGEBODEN WISSELS. AANTAL DER
BEDRAG DER
TIJDVAK Aangeboden wissels
Onbetaalde wissels
Aangeboden wissels) Onbetaalde wissels
(Y.
(duizenden /ranken) 1937 1938
1.117.181 1.473.634
69.857 100.453
8,25 8,82
4.644.274 8.145.032
99.390 157.898
2,14 1,94
165.249 141.215 121.944 121.865 152.389 128.356 113.350 80.280 72.894 96.952 117.728 127.107 114.866 90.607 76.142
9.657 9.353 7.950 11.417 10.482 7.950 8.408 5.934 5.704 7.470 9.228 9.305 7.991 5.748 10.065
8,22 6,62 8,52 9,37 6,87 6,19 7,42 7,39 7,83 7,70 7,84 7,32 6,96 6,34 13,22
1.005.813 978.256 807.139 554.951 877.433 849.872 674.074 379.226 296.515 829.823 893.051 1.124.731 957.359 682.459 372.922
16.768 15.194 11.972 19.701 17.178 13.589 12.114 8.810 7.828 14.042 19.698 21.386 19.723 12.148 16.146
1,67
1938 Juni Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus
1,65 1,48 3,65 1,96 1,60 1,80 2,32 2,64 2,23 2,19 1,90 2,06 1,83 4,33
V. - FAILLISSEMENTEN, BEKRACHTIGDE ACCOORDEN TOT VOORKOMING VAN FAILLISSEMENT, ZAKEN ONDER GECONTROLEERD BEHEER. GEPUBLICEERD IN DEN « MONITEUR DU COMMERCE BELGE ». a) Retrospectief overzicht. Accoorden tot voorkoming van faillissement
Uitgesproken faillissementen TIJDVAK (13 weken)
Eerste tijdvak Tweede tijdvak Derde tijdvak Vierde tijdvak Totaal
Zaken onder gecontroleerd beheer
1937
1938
1939
1937
1938
1939
1937
165 138
175 207 140
39 23 17 29
29 35 23 . 44
43 43 42
11
146
180 145 118 179
560
622
108
131
111
1938
1939
11
AUGUSTUS 1939.
b) Gedetailleerde opgave per bedrijfsgroep. AANTAL
ACCOORDEN TOT VOORKOMING VAN FAILLISSEMENT
FAILLISSEMENTEN GROEP G
ág 4:14 A. Handelsverrichtingen B. Bankzaken en financieele verrichtingen C. Nijverheden D. Vennootschappen wier hoofd bedrijf in Congo gelegen is Totaal...
.2 ca
h?1 2og
28
1
3 6
1
37
2
° .9,
it it& 1
1
2
3
32
8
4 9
-
2
2
45
- 398 -
1
aó
Ea
Cyy
E-1
t:
1 1
1
9 3
2
12
PRIJZEN. 1. -
INDEXCIJFERS DER GROOTHANDELSPRIJZEN.
a) Officieel indexcijfer in België. — Algemeen indexcijfer en per bedrijfsgroep. Basis : April 1914 = 100. Bron : Ministerie van Economische Zaken, Middenstand en Landbouw.
TIJDVAK
Algemeen VoedingsIndexcijfer producten
Brandstoffen
Teer en derivat.
Producten der metaalbedrijven
Petroleum Producten der en derivaten aardwerkbedrijven
Producten der glasbedrijven
ScheikunKunstVetstoffen dige producten meststoffen
Aantal producten
125
16
4
3
15
7
9
2
12
4
7
1937 Maandgemiddelde .
684 630
632 559
839 873
648 605
759 695
1.000 967
871 865
549 549
599 617
448 503
570 463
623 620 622 617 610 607 604 599 600 602 599 597
553 548 544 529 514 528 515 508 509 518 511 504 499. 502 653
860 862 858 837 837 855 855 855 855 835 835 838 841 843 871
581 581 581 571 560 538 534 527 512 512 513 504 498 498 683
684 671 682 689 685 678 667 666 671 673 664 668 871 691 779
926 926 922 910 906 905 906 908 907 914 914 914 915 915 1.115
861 859 858 859 859 847 852 849 854 852 855 860 864 859 859
549 549 549 549 549 549 549 549 549 549 549 549 614 614 626
623 621 620 609 602 591 678 573 573 571 571 569 565 565 615
490 495 509 519 520 624 627 529 532 633 521 521 503 500 527
463 464 480 442 436 419 414 414 418 417 416 416 411 404 627
1938 Maandgemiddelde 1938 Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September
591 594 706
PRODUCTEN DER VEZELS EDRIJVEN
TIJDVAK
Algemeen indexcijfer
I
Wol
Jute
Vlas
BouwHarsmaterialen producten
Katoen
Producten der huiden. en lederb.
Tabak
Producten der papierbedrijven
Ruwe rubber
19
5
5
2
7
13
2
9
1
1
1
1938 Maandgemiddelde
704 592
781 606
877 842
407 365
657 520
788 774
692 534
599 476
492 513
902 736
164 125
1938 Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September
587 585 591 683 567 571 583 567 563 570 563 557 549 534 672
696 698 593 683 579 572 660 547 648 630 630 629 538
810 838 898 852 821 857 929 852 826 826 788 765 715 668 815
372 376
525 •
775 774 774 771 773 772 775 773 773 772 772 772 765 768 822
519 515 505 530 520 520 532 538 555 548 526 506 485 510 722
465 466 465 478 468 461 466 462 465 461
545 455 455 500 500 545 545 545 545 545 645 545 545 545 636
710 655 655 650 850 644 644 644 644 644 644 644 644 644 715
130 138 136 141 138 133 130 133 134 133 133 135 138 140 143
Aantal producten 1937 Maandgemiddeldo .
533
674
505 497 493 490 488 480 469 465 463 476 483 480 472 613
371 386 361 357 400 439 449 558 601 484 472 472 585
471
471 471 472 576
b) Indexcijfers der groothandelsprijzen in het buitenland.
TIJDVAK
ENGELAND
FRANKRIJK
NEDERLAND
ZWITSERLAND
ZWEDEN
DUITSCHLAIQD
VER. STATEN
(Board of Trade)
(Statistique Générale de la France)
(Centraal Bureau voor de Statistiek)
(Office J édéral de I' industrie dee arts et maitre et du travail)
(Kommera. kollegium)
(Statistisches Reichsamt)
(Bureau of Labor)
Basis : 1930
Basis : Juli 1914
Basis : 1913
Basis : Juli 1914
Basis : 1913
Basis : 1913
Basis : 1926
130 130 128 127 128 127 127 127 127 127 128 129 130 131 133
106 106 106 106 106 106 106 106 106 107 106 106 107 107 107
99
98 99 98 98 97 97 97 97 98 98 98 98
co
107 106 105 106 106 106 106 106 105 105 106 107 108 107 107
— 399 —
•
653 652 644 646 664 657 666 676 677 681 682 693 685 677 672
copz,cO 1-■l••• ' ir•
101 101
COOb 00 CO0000 t•••t■• 1-• t—t-c—c—V- I"-
1938 Juni Juli Augustus September October .. November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus
t-
106 106
coc-
137 130
tO Ob
111 107
•
563 840
•
109 101
•
1937 Maandgemiddelde 1938 Maandgemiddelde
II. - INDEXCIJFERS DER KLEINHANDELSPRIJZEN EN VAN DE KOSTEN VAN LEVENSONDERHOUD. a) Indexcijfers der kleinhandelsprijzen in België.
46
Basis : April 1914 = 100. Bron : Ministerie van Economische Zake? Middenstand en Landbouw. TIJDVAK
Voor het Rijk
Antwerpen
Brussel
Gent
Luik
1 1937 Maandgemiddelde 1938 Maandgemiddelde
735 761
778 801
791 828
733 780
732 768
1938
761 755 755 764 769 772 788 769 759 754 751
808 794 794 804 810 813 807 807 798 795 791
833 820 819 828 839 838 835 835 826 822 817
783 756 755 766 771 772 766 768 758 755 752
772 758 760 769 776 776 773 774 763 758 753
1939
15 Juni 15 Juli 15 Augustus 15 September 15 October 15 November 15 December 15 Januari 15 Februari 15 Maart 15 April
b) Nieuwe indexcijfers der kleinhandelsprijzen in België. Basis : 1936 1938 = 100. -
Bron : Ministerie van Economische Zaken, Middenstand en Landbouw. Brabant
Luik
Antwerpen
Oost-Vlaanderen
Voor het
DATUM
Rijk
1939 15 Januari .. 15 Februari . 15 Maart 15 April 15 Mei 15 Juni 15 Juli 15 Augustus 15 amtember.
05,8 04,4 03,6 03,1 02,9 03,1 03,5 03,3 03,9
Provincie
Stad Brussel
105,9 104,2 103,5 103,0 102,9 102,8 103,0 102,9 103,5
105.6 104,0 103,4 102,8 102,7 102,5 102,7 102,6 103,2
Provincie
104,5 103,5 102,8 102,4 102,3 102,5 102,8 102,7 103,6
Stad opener
103,9 103,1 102,5 102,2 102,1 102,4 102,5 102,5 103,7
Provincie
Stad Luik
106,9 107,0 105,2 104,8 104,4 . 104,0 103,6 103,3 103,5 103,3 103,8 103,8 103,7 103,8 103,7 103,6 103,9 103,2
Provincie
Stad Gent
105,5 104,2 103,6 103,1 102,9 103,2 103,6 103,2 101,1
105,8 104,5 104,1 103,8 103,8 104,1 104.5 104,2 105,6
BeneWestVlaande- gouwen
Limburg
Luxem. burg
Namen
105,6 104,4 103,6 103,1 102,6 102,4 102,8 102,8 102,6
106,4 105,0 103,7 103,1 102,5 102,5 102,9 103,4 103,7
ren
104,3 103,3 102,5 102,1 102,0 102,5 102,9 102,8 103,8
106,9 105,5 104,6 103,9 103,9 104,0 104,5 104,2 104,6
105,8 105,1 104,4 104,1 103,8 104,3 104,6 104,6 105,5
c) Indexcijfers van de kosten van levensonderhoud in België. Arbeidersbudgetten, 3° categorie : gezinnen welke beschikken over een inkomen van 30 frank tot minder dan 40 frank, per verbruikseenheid en per veertien dagen.
Basis 1921 = 100. Bron : Ministerie van Economische Zaken, Middenstand en Landbouw. TIJDVAK
Algemeen indexcijfer
Voeding
Huisvesting en huisraad
Verwarming en verlichting
Kleedfin g
Behoeften van tsliggaiëniesicilecenn, enni aaredelijren aard
1937 Maandgemiddelde 1938 Maandgemiddelde
199 205
175 180
404 405
186 194
239 246
181 183
1938 Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September
202 202 205 207 209 208 209 205 203 200 198 199 200 199 199
175 176 180 183 186 184 186 180 176 172 168 170 171 170 170
405 405 405 405 405 405 405 406 407 407 407 406 406 407 407
193 194 195 196 196 198 199 199 199 195 196 197 196 198 201
247 247 248 246 247 247 247 247 247 247 249 249 249 249 250
183 183 183 183 183 183 183 183 183 183 184 184 184 •184 184
- 400 -
n ezel fere van de kosten van levensonderhoud en van de kleinhandelsprijzen in het buitenland. GROOTBRITTANNIB
FRANKRIJK
(Statistigue Générale de Ia France)
(Ministry of Labour) TIJDVAK
NEDERLAND
ZWITSERLAND
(Centraal Bureau
(Office fédéral del' industrie,des arts et métiers et du travail)
VOO?'
de Statistiek)
Basis :
Basis : tijdvak
Basis : Juni •
1930 = 100
1911/13 = 100
1914
Basis : Juli
Basis : Juli 1914 = 100
1914
=
100
=
ZWEDEN
Kosten van levensonderh. (49 steden)
Kosten van levensonderh. (34 steden)
Detailpr. (gepond. Kost. v. levensonder. Kosten van Kosten van (eenvorm. gemaakte levensonderh. ind. v. 34 artikelen type - budgetten) levensonderh. Gemid. v. 300 and.)
(maima
(Statistischer Reichsamt)
Industrial conference Board)
Kosten van levensonderh.
Kosten van levensonderh.
Basis :
Basis :
1913/14 = 100
1923 = 100
Basis : Juli
=
1914
100
VEREEN. STAT.
DITITSCHLAND
100
1937 Gemiddelde 1938 Gemiddelde
154
572
102,4
137,3
137
182
125,1
88,5
156
658
116,6
138,6
137
166
125,6
88,4
1938 Juni Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart
159 156 158 155 156 156 155 155 153 153
--657 --690 --709 --
--117,2 --120,3 --122,3 --
140,4 138,7 138,4 138,7 138,3 137,4 138,3
137 137 136 137 137 137 137 137 136 136
-166 --167 --167 ---
126,0 126,8 126,5 125,2 124,9 125,0 125,3 125,8 125,7 126,0
86,7 88,5 85,9 85,9 85,8 85,6 85,8
April
153 153 156 155
136
168
698
122,5
-136,--
137
--
125,9 126,1 126,5
--
--
----
---
--
137
---
138
169
127,3
137
--
127,3
85,4 85,1 84,9 85,84,8 84,7 84,9
III. - GROOTHANDELSPRIJZEN VAN ENKELE NIJVERHEIDSPRODUCTEN.
Dzerinaustrie : Binnenlandsche prijzen : Echo de la Bourse.
;4 .G m g,
Type C Belg. Staat
TIJDVAK
db
0 o-o
c8 "g2
:3 `° 0.0
131 147
179 188
1938 Juni Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei , Juni Juli Augustus
149 144 144 139 143 143
182 154 186 149 190 149 192 149 191 149 192 149 196 149 196 149 195 149 194 149 187 154 187 154
éo
jol
8
121 126
202 209
128 202 123 206 123 209 122 212 123 212 123 213 128 216 128 216 128 216 128 215 128 202 128 206
IJZERINDUSTRIE
85
93
137 142
95 143 89 138 89 138 88 139 90 139 91 139 95 143 95 143 96 143 94 143 95 143 95 14 2
227 237
2
0
1:2-‘
tq
mm
136 151
1937 Maandgem. 1938 Maandgem
148 148 148 148 149 137
0
869 877
a
N.3ee
4 "
5.
991 1.014 1.014 1.248 1.666 4- 1- 2 4- I- 1 5- 0- 5 4-12- 8 986 1.100 1.100 1.300 1.720 4- 0- 1 3-15- 8 4-17-10 5- 0- 7 5-15- 7 7 - 8- 9
229 860 950 1.100 1.100 234 860 950 1.100 1.100 236 860 9501.100 1.100 242 860 9501.100 1.100 243 860 950 1.1001.100 243 860 950 1.100 1.100 244 860 950 1.100 1.100 244 880 950 1.1001.100 242 860 9501.100 1.100 242 860 950 1.100 1.100 227 860 950 1.1001.100 229 860 950 1.100 1.100 860 950 1.100 1.10 0 860 950 1.100 1.10 0 1.10 0 860 950
1.300 1.300 1.300 1.300 1.300 1.300 1.300 1.300 1.300 1.300 1.300 1.300 1.300 1.300 1.300
1.720 1.720 1.720 1.720 1.720 1.720 1.720 1.720 1.720 1.720 1.720 1.720 1.720 1.720 1.720
3-15- 8 3-19- 2 3-18- 0 3-12-10 3-11- 2 3- 8- 5 3- 7- 9 3- 5- 8 3- 7- 3 3- 4- 0 3- 6- 6 3- 6- 6 3- 6- 8
3-17- 0 3-15- 6 3-18- 4 3-14- 1 3-13-11 3- 9- 2 3-10- 8 3- 6- 7 3- 5- 1 3- 7-8 3- 7- 0 3- 6- 2 3- 4- 6 3- 5- 5
4-18- 0 5- 1- 8 4-15- 8 4-16- 8 4-16- 8 4-16- 0 4-14-10 4-10-10 4- 7-11 4- 6- 3 4- 5- 8 4- 6- 6 4- 6- 5 4- 6- 7
4-16- 5 4-16- 8 4-15- 6 4-13- 2 4-13- 9 4-12- 4 4-13- 9 4-10- 1 4- 8- 9 4- 5- 0 4- 3- 2 4- 0- 3 3-19-11 4- 1- 8
5-16- 4 5- 7-11 5- 9- 5 5- 8- 8 5- 4- 7 5- 7- 7 5- 5- 4 5- 2- 8 4-19- 5
4-17- 5 4-17- 8 4-16- 1 4-15- 8 4-16- 7
7- 2- 9 7- 7- 6 7- 6- 9 7- 1- 2 7- 6- 8 7- 2- 8 7- 7-10 7- 6- 4 7- 3-5 7- 7- 1 7- 6- 9 7- 5- 6 7- 8- 7 7- 5- 5
IV. - PRIJZEN VAN LANDBOUWPRODUCTEN. a) Gemiddelde prijzen van granen en andere landbouwproducten op de regelende markten van België (« Belgisch Staatsblad n).
TARWE
ROGGE
HAVER
WINTERGERST
AARDAPPELEN
GelderTIJDVAK
eche-
(laatste oogst)
47
(in goud-£ per Engelsche ton).
IJZERINDUSTRIE
.0 0
Prijzen bij
Prijzen bij den uitvoer
Binnenlandsche prijzen
(in franken per metrieke ton). KOLEN
-
Dik plaatijzer
-
Handelsstaal
Bronnen : Ko en : Office beige des Charbons den uitvoer : Cosibel.
Dun plaatijzer
Mei Juni Juli Augustus
-138,2
46
Industrie
muizen
DROGE CICHOREIBOONEN
(laatste oogst)
TARWESTROO
Ruw VLAS
135,62
123,44
114,66
117,21
121;57
90,23
98,47
93,80
40,38 39,07
1938 Juni Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus
125,77 123,71 113,98 112,67 111,41 109,98 109,32 110,53 111,62 116,63 119,73 119,69 118,23 117,06 117,17
101,85 82,76,25 87,60 64,43 62,54 64,17 63,96 61,52 59,93 60,47 58,92 59,04 59,40 53,77
109,77 108,46 94,09 78,93 77,40 75,83 76,57 78,85 76,31 75,92 79,13 81,31 80,78,06 64,13
103,42 81,79 78,76 76,12 75,13 73,31 74,89 74,62 73,61 74,35 75,92 75,89 75,38 73,66 68,04
71,19 41,25 30,75 24,88 25,62 25,29 26,76 31,53 32,35 31,55 35,65 29,12 23,97 35',25 29.09
(verkocht per kg.)
ONONTVETTE WOL
in /r. per kg.
in ranken per 100 kg. 1937 Maandgemiddelde • 1938 Maandgemiddelde •
ONGEZOUT. HOEVEBOTER
Vunemil EIEREN
per stuk
39,05 43,10
117,02
25,63
97,47
85,80
23,49
104,44
22,66 23,--
23,72 16,44
0,56 0,63
85,88 •62,55 38,18 31,71 31,53 30,84 31,28 35,34 35,48 35,33 39,28 34,68 30,57 35,05 37,08
90,80 91,82 85,57 75,87 81,62 68,20 67,66,12 87,50 71,60 75,72 74,75 73,30 75,16 77,25
24,23 25,40 21,91 19,49 18,89 19,09 18,81 19,07 20,09 20,92 20,37 20,53 19,62 19,44 18,04
105,50 108,25 116,19 108,30 102,43 104,83 103,80 109,28 113,13 108,06 104,41 104,90 101,89 101,98 91,88
19,91 19,57 20,90 22,84 24,89 25,28 26,23 25,03 24,80 22,87 19,94 18,48 18,87 18,57 18,94
14,76 15,50 15,35 15,06 15,12 14,81 14,25 13,94 14,37 14,40 13,50 13,-12,90 13,31 13,20
0,54 0,59 0,68 0,74 0,84 0,84 0,75 0,70 0,49 0,45 0,46 0,46 0,52 0,55 0,56
•
48
-
48
b) Gemiddelde prijzen der granen op de graanbeurzen van Kortrijk, Brussel, Charleroi, Namen en Luik. Bron : Ministerie van Economische Zaken, Middenstand en Landbouw. TARWE (goede
ROGGE
1
HAVER
h andelskwaliteit)
TIJDVAK
1
GERST
SPELT
( n franke per 100 kg.) 1937 Maandgemiddelde 1938 Maandgemiddelde
133,43 120,97
119,99 79,60
113,22 95,92
116,45 91,84
1938 Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September
120,114,65 116,94 114,18 112,10 111,65 113,17 114,90 121,71 123,85 123,65 122,35 121,74 105,122,63
81,73,08 64,98 82,15 60,29 61,94 61,41 57,70 57,31 58,63 57,70 56,81 58,52,33 106,05
105,60 93,07 75,65 73,08 72,33 73,94 76,02 72,45 73,35 77,60 79,18 77,02 74,83 60,65 85,22
81,86 77,13 74,80 74,06 71,73 73,38 72,67 71,26 72,23 73,74 74,18 73,12 73,68,24 122,78
98,49 91,59 95 ,81,71 80,86 81,85 83,55 82,37 78,87 76,-76,-75,50
86 ,83
VOORTBRENGING. I. - VOORTBRENGING DER STEENKOLENMIJNEN EN METAALBEDRIJVEN.
55
Bron : Ministerie van Arbeid en Sociale Voorzorg. STEENKOLENMIJNEN
TIJDVAK
GEMIDDELD AANTAL ARBEIDERS (duizenden) onder. grondsche
onder- en bovengrondsche
NETTO HOEVEELHEID OPGEDOLVEN STEENKOLEN PER BEKKEN
Bergen
Centrum
Charleroi
Namen
I
Luik
I
(IshaZ.
Kempen
I
Uni.)
TOTAAL
Voorraad Gemiddeld op 't einde aantal der extractiemaand dagen (duiz.emm)
1937 Maandgemiddeld. 1938 Maandgemiddeld
86,6 91,4
124,9 130,3
421 408
364 355
652 665
34 33
450 459
652 545
2.473 2.465
24,6 24,1
605 1.934
1938 Juni Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus
91,1 91,0 89,3 87,8 91,1 94,3 92,1 94,5 91,0 92,8 93,6 93,6 93,8 90,1 88,8
130,3 130,1 127,4 125,9 130,4 134,1 131,5 133,8 130,2 132,3 '134,0 133,9 133,4 129,6 127,1
389 358 380 371 427 407 421 441 385 451 400 422 403 339 310
340 309 315 348 387 384 358 387 320 379 352 358 386 308 343
869 586 815 669 670 678 690 704 632 717 644 677 712 606 640
33 28 32 34 34 33 33 34 31 38 31 32 33 33 27
459 456 383 464 470 480 481 503 452 511 466 468 491 469 375
515 497 610 502 558 668 583 695 537 630 569 613 638 567 598
2.405 2.233 2.234 2.386 2.526 2.531 2.566 2.664 2.357 2.724 2.452 2.569 2.662 2.321 2.292
23,8 21,7 22,4 24,4 24,8 24,0 24,8 25,4 22,8 25,9 23,2 24,0 24,9 22,7 22,3
2.207 2.293 2.380 2.361 2.204 2.234 2.222 2.333 2.606 2.696 2.524 2.274 2.311 2 275 2.212
Cox= TIJDVAK brenging
(duiz.knu)
BRIKETTEN
Hoogovens in werking Gemiddeld VoortGemiddeld (aan het aantal brenging aantal eindvan het arbeiders (duiz. km) arbeiders tijdvak)
VOORTBRENGING DER METAALNIJVERHEID (duiz. tons)
Gietijzer
&metaal
Stukken gegoten staal
Afg ewerkte Af gewerkte staalvaren ijzerwaren
1937 Maandgemidd. 1938 Maandgemidd.
489 392
3.974 3.775
155 142
893 870
47(1) 37(1)
320 205
315 184
7,7 6,0
231 145
3,0 2,5
1938 Juni Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus
362 372 363 356 384 380 406 406 360 371 362 417 436 471 470
3.699 3.678 3.696 3.625 3.685 3.685 3.768 3.745 3.681 3.673 3.647 3.662 3.741 3.836 3.860
140 126 125 139 136 136 136 132 105 123 110 121 117 96 110
872 893 839 848 862 839 836 818 814 772 782 803 793 758 754
33 35 35 35 36 36 37 37 31 35 37 42 44 46 45
192 198 196 197 216 222 232 231 203 222 225 270 288 295 280
174 179 l'i6 180 201 213 214 204 193 217 213 274 298 291 277
6,9 6,2 5,6 6,6 8,3 5,7 5,5 6,9 5,9 7,5 6,0 6,7 7,0 5,4 5,8
138 150 149 156 179 188 176 162 152 174 169 195 200 196 185
2,8 2,1 2,2 2,8 2,9 2,3 2,8 3,2 2,5 3,1 2,5 2,7 2,7 2,1 2,4
"
(1) Op 31 December.
- 402 -
.
Blik
-0,2 -
-0,2 0,2 0,3 0,3 0,6 0,6 0,6 0,7 0,7 0,8
II. - DIVERSE PRODUCTIES. WOL
KATOEN
TIJDVAK
van
gesponnen katoen (km)
1937 Maandgemiddelde 1938 Maandgemiddelde 1938 Juni Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari
(km)
4.558
4.516
17
2.274
3.801
16.087
38.730
5.089
6.072
17
29.100(1)
2.090 2.165 2.027 2.316 2.838 2.674 2.631 2.607 2.671 2.825 2.617 2.692 3.021
3.762 3.689 3.753 3.525 3.626 3.879 3.951 4.264 3.765 3.785 3.323 3.314 3.551 3.399 3.648
17.134 16.423 18.171 14.489 16.771 15.869 13.696 15.407 13.699 17.911 16.732 16.966 18.190 16.943
36.765 39.302 37.539 40.379 30.674 42.032 48.340 45.055 41.533 43.619 40.762 37.177
5.363 4.586 4.282 6.558 5.311 5.779 6.452 6.126 5.092 4.568 4.312
5.054 4.638 4.228 5.910 5.263 5.597 6.553 6.158 5.086 5.395 4.589 4.071
17 7 23 23 30 12 17 10 7 10 7 7
35.276
15.642
42.506 •
4.546 4.363 5.497
4.422 4.503 5.629
22
2.589
Voortbrenging
Voorraden (raffinade. en ruwe
Wfinadesnib=
suiker) (eind der maand)
Voor verbruik verklaard
19 5
LUCIFERS
Omzetten ter mijn van Oostende
Uitvoer (met
Fabricage
Hoeveelheden (Ione)
(lona)
18.675 15.099
39.352 *
5.473
VISSCH ERIJ
SUIKER
1937 Maandgemiddelde . 1938 Maandgemiddelde
((0055)
32.904
2.439
Verbruik
Waarde (duif.
fr.)
ontheffing van de accijns)
(nanoenen lucifertjes)
111.567 124.816
17.210 17.612
2.286 2.481
7.164 7.445
4.703 3.956
1.830 1.725
2.739 2.334
1938 Juni 16.350 113.019 Juli 18.142 93.620 Augustus 17.797 9 69.211 September 17 17.211 49.212 October 60.708 22.248 68.435 November 120.898 27.371 161.138 December 8.949 19.236 158.699 1939 Januari 552 17.929 152.301 Februari 292 15.843 141.351 Maart 86 19.969 128.891 April 123 20.241 113.897 Mei 21.821 98.829 Juni 3 20.461 74.464 Juli 19.024 53.389 7 Augustus 21.677 25.579 (1) Productie van het halfjaar 1 Februari-31 (2) Productie van het halfjaar 1 Augustus-31 Januari. * Voorloopige cijfers .
16.553 20.422 16.773 19.191 21.263 18.841 15.193 14.641 12.899 19.211 20.708 17.722 17.026
1.790 2.021 3.061 4.071 3.031 2.812 2.179 2.258 2.352 2.658 2.289 2.464 2.077 2.077 2.662
6.357 5.973 8.246 7.705 8.128 7.208 7.453 8.362 7.792 9.814 6.719
3.951 3.242 3.423 4.121
1.516 1.396 1.915 2.096 2.810 1.522 1.513 1.453 1.555 1.764 2.161
2.251 1.886 2.422 2.482 3.489 2.302 2.105 2.447 2.065 3.820 2.518
1.575 1.571 1.830 2.000
3.639 3.366 2.609 3.695
15.938 18.745
23.579
20.112
6.395 5.595
5.695 7.067
5.302 4.893 3.992 3.963 4.325 5.118 4.823 4.780 5.637 4.515 5.109
57
III. - BOUWBEDRIJVIGHEID. BOUWVERGUNNINGEN VERLEEND IN STEDELIJKE CENTRA (53 CENTRA
-
114 GEMEENTEN)
TIJDVAK
1937 Voor het jaar 1938 Voor het jaar 1938 Juni Juli Augustus September
October November December 1939 Januari Februari Maart April
Mei Juni
Juli Augustus (*)
Nieuwbouw
Herbouw en verbouwingen
Totaal
8.196 8.585
18.002 16.416
28.198 25.001
943 666 816 575 566 533 424 505 721 940 646 573 572 454 433
1.507 1.468 1.379 1.438 1.024 1.072 1.012 951 1.149 1.528 1.261 1.259 1.282 1.208 1.086
2.450 2.134 2.195 2.013 1.590 1.605 1.436 1.456 1.870 2.468 1.907
(*) 110 gemeenten op 114
- 403 -
56
Voor den uitvoer verklaard
16.829
I
Ruwe suiker
(hectoliters)
Voor verbruik verklaard
2.952
34.500(1)
TIJDVAK
(tong)
Voortbrenging
2.511
Maart April Juli Augustus
Voortgebrachte alcohol
36.300(1) 36.200(2) 29.100(1) 32.600 (2)
32.600(2)
Mei Juni
BIERBROUWE- STOKERIJEN
-
RIJEN Drooginriehtingen van Kamwol " Verviers, van voorraden in de Hoeveelheden aangegeven " fasen ,, Dison en van het Oosten (r meel eeds wolkammerijen (eind der gedroogd ' f o enkel gewogen) maand)
Halfjaarlijksche productie
MARGARINE EN BEREIDE VETTEN
1.832
1.854 1.662 1.519
IV. - VOORTBRENGING VAN ELECTRISOHEN STROOM.
58
PRODUCTIE van de 121 voornaamste industrieele centrales Bron :
TOTALE PRODUCTIE (Centrales van 100 kWh. en meer) Bron : Ministerie van Openbare Werken en Werkverschaffing
Aantal centrales
1937 Maandgemiddelde 1938 Maandgemiddelde 1938 Juni Juli Augustus September October November December 1939 Januari
Februari Maart April
Mei Juni Juli Augustus
Association des Centrales électrigues industrielies de Belgigue
PRODUCTIE (duizenden kWh.)
TIJDVAK
Niet aangesloten maatschappijen
Gemeentelijke regieën
213.803 198.624
28.234 26.321
21.424 20.616
462.393 439.848
182.729 186.980 186.630 196.347 213.638 214.280 216.357 214.820 192.896 214.559 200.359 218.713 227.097 222.932 216.505
25.741 25.199 24.640 25.724 27.740 28.483 28.107 29.772 27.778 31.550 28.857 29.710 28.831 27.476 28.318
16.266 14.900 17.509 18.251 22.782 24.364 27.447 26.635 22.632 23.918 19.996 18.155 18.017 15.720 18.411
398.138 398.036 413.157 435.048 468.413 474.464 490.111 488.482 438.787 488.903 441.875 449.017 452.481 439.217 453.077
Unie der electrische Verbond der bedrijven van industrieele centrales België
343(1) 338(1) 338 338 338 338 338 338 338 355 355 354 354 354 354 354 354
198.932 194.288 173.402 170.957 184.379 194.731 204.253 207.337 218.200 217.255 195.481 218.876 192.663 182.439 178.536 173.089 189.844
Totaal
Totale productie
(duiz. kWh.) ---
164.759 167.445 168.155 177.218 187.878 189.212 189.698 186.775 170.454 190.151 177.113 192.685 199.800 195.995 189.417
Gemiddelde dagproductie
(millioenen kWh.) -
6,59 6,86 6,46 6,81 7,22 7,88 7,02 7,18 7,10 7,31 6,81 7,70 7,68 7,54 7,58
(1) Op het eind van het jaar.
V. - GASDISTRIBUTIE (1) (duizenden kubieke meters).
59
Bron : Ministerie van, Openbare Werken, en. Werkverschaffing. G Haf EENT EB EDBIJVEN
TIJDVAK
die zelf het gas dat zij verdeelen, geheel of gedeeltelijk voortbrengen (voortgebr. gas)
GASVERDEELINOSMA ATSCHAPPIJEN
die het gas die zelf het gas die het gas dat zij verdeelen dat zij verdeelen geheel geheel dat zij verdeelen, of gedeeltelijk of gedeeltelijk aankoopen aankoopen voortbrengen (aangekocht gas) (voortgebr. gas) (aangekocht gas)
Gasvoortbrengende nijverheidsmaatschappijen die rechtstreeks verbruikende inrichtingen voeden
TOTAAL
(verkocht gas)
1937 Maandgemiddelde 1938 Maandgemiddelde
5.894 5.915
468 463
1.238 1.208
40.170 39.810
16.317
9.876
64.086 57.273
1938 Juni Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus
5.973 6.248 6.294 6.173 8.222 5.815 6.419 6.209 5.490 5.720 5.265 5.422 5.959 5.904 5.979
603 670 801 536 402 358 386 398 356 384 438 449 515 632 722
1.360 1.417 1.492 1.322 1.179 1.103 1.255 1.116 996 1.054 1.006 1.098 1.333 1.423 1.438
40.729 41.521 41.447 41.301 39.702 38.283 42.688 41.226 37.663 41.497 38.404 39.790 42.600 43.799 43.753
7.419 7.756 7.900 5.966 9.277 9.378 9.494 9.758 9.082 9.716 11.231 13.297 14.498 17.888 18.395
55.985 57.611 57.934 55.298 66.782 64.937 60.242 68.707 53.587 58.371 56.344 60.056 64.905 69.645 70.287
(1) Deze statistiek betreft de verdeeling van gas. verkregen door droge distillatie van steenkool. Zij omvat dus niet het soortgelijk gas, voortgebracht in de mijn-, metaal- en chemische cokesfabrieken of in de andere bedrijven en door de voortbrengers voor eigen gebruik gebezigd.
404, • 7.
VERBRUIK. N. B.
-
nr 56.
Voor het verbruik van suiker, lucifers, margarine en toebereidende vetstoffen, zie tabel I. - INDEXCIJFERS VAN DEN VERKOOP AAN DE VERBRUIKERS. Basis : maandgemiddelde van 1927 = 100 (1). Winkels met bijhuizen
GROOTE WARENHUIZEN TIJDVAK Meubelen
Kleeding
Huishoudelijke artikelen en andere (1)
Voedingswaren
COOPERATIES EN PATROONSWINKELS
Kleeding
Voedingswaren
Bakkerij
1
1937
1938
1937
1938
1937
1938
1937
1938
1937
1938
1937
1938
1937
1938
88 108 85 86
76 99 76 76
125 132 118 138
114 116 101 118
125 124 147 182
137 128 121 182
137 135 142 162
150• 140 135 164
83 85 80 87
69 68 66 72
143 147 136 167
175 146 140 180
163 211 158 164
12,2
1939
1938
1939
154 143 163 161 152 150 158 176
158 127 166 184 167 142 130 114
119
September October November Deceinber.
1938
1939
1938
1939
1938
1939
1938
1939
1938
1939
1938
85 72 109 100 99 88 77 55
74 85 95 89 99 88 81 50
129 117 129 130 136 114 120 98
103 110 129 100 119 105 108 84
123 101 125 123 124 128 138 124
127 99 130 126 134 130 147 142
132 123 136 140 136 137 141 137
133 128 146 146 139 138 149 (")175
74 73 81 73 71 72 72 67
63 59 71 64 64 87 64 81
148 140
Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus
•
150
153 146 148 147 142
164
174
162
165 176 163 141 127 123
(1) Basis van de indexcijfers van de groote warenhuizen (huishoudelijke artikelen en verscheidene) = het maandgemiddelde over 1934. (") Voorloopig cijfer.
II. - TABAKSVERBRUIK. (Fabricage en invoer.)
Sigaren
Sigarillos
Sigaretten Rook-, snuifen pruimtabak
TIJDVAK
(millioenen stuks)
1937 1938 1937 2" kwartaal 30 id.
40 1938 lid° 2° 3* 4° 1939 lste 20
id. id. id. id.
id. id.
id.
(fons)
192 195
584 615
5.258 5.108
12.945 13.201
43
140
1.395
3.283
46 57 47 48 42 67 45 40
153 159 152 200 133 129 117 135
1.406 1.252 1.263 1.444 1.312 1.089 1.070 1.376
3.420 3.274 3.223 3.246 3.299 3.433 3.152 3.436
III. - SLACHTINGEN IN DE 13 VOORNAAMSTE SLACHTHUIZEN VAN HET LAND.
TIJDVAK
Groot vee (Ossen, stieren, koeien, vaarzen)
Paarden
Kalveren
Varkens, biggen
Schapen, lammeren, geiten
1937 Maandgemiddelde 1938 Maandgemiddelde
16.661 16.457
656 778
12.727 10.957
29.991 23.068
6.957 6.304
1938 Juni Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus
17.121 16.070 18.004 16.057 18.822 17.740 15.260 16.012 15.186 18.069 14.831 19.493 15.120 16.003 19.068
652 683 761 788 1.002 856 919 917. 822 871 770 903 767 871 975
13.566 11.065 13.252 9.578 9.333 9.665 8.904 12.212 13.043 16.844 14.353 16.135 13.323 11.685 13.045
24.630 22.379 23.308 18.897 23.356 23.217 21.624 22.581 20.001 23.553 18.357 25.312 22.733 24.663 25.295
2.579 2.443 2.882 3.953 10.229 13.537 13.836 8.968 6.588 5.573 3.701 3.330 2.11/ 2.231 2.308
- 405 -
1. -
VERVOER. BEDRIJVIGHEID VAN DE NATIONALE MAATSCHAPPIJ DER BELGISCHE SPOORWEGEN. a) Bedrijfsontvangsten en -uitgaven (millioenen franken). ONTVANGSTEN UITBATING/3-
TIJDVAK Reizigers
Goederen
IhzoAvuu
Buitengewone inkomsten
SALDO 0010710IIINT
Totaal
1937Maandgemiddelde 1938 Maandgemiddelde
69,8 70,2
149,4 136,7
4,9 6,0
224,1 211,9
221,0 228,2
3,1 -- 14,4
98,63 106,78
1938 Juni Juli Augustus September October November December. 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustms(1)
73,9 92,9 99,9 79,9 67,3 54,5 67,8 66,8 53,9 62,4 70,8 71,9 69,3 94,2 89,8
129,6 123,0 126,9 143,3 151,6 148,8 141,5 139,2 126,5 145,9 142,3 151,9 151,7 141,0 137,3
4,8 5,2 4,4 4,8 4,7 4,2 5,5 8,5 6,0 8,2 5,8 6,6 6,0 6,2 6,3
208,2 221,1 231,2 227,9 223,6 207,5 204,8 214,7 186,5 214,5 218,8 230,4 227,0 241,4 233,4
216,8 228,8 221,8 220,7 220,1 219,9 225,7 226,8 217,6 229,0 220,9 220,2 220,4 220,6 219,0
---
104,12 102,56 96,94 96,84 98,43 105,95 110,20 105,62 116,70 106,76 100,92 95,57 97,10 91,36 93,83
-------
8,6
6,7 9,4 7,2 3,5 12,4 20,9
12,2 31,2 14,6
2,0 10,2 6,6 20,9 14,4
(1) Voorloopige cijfers.
c) Transportstatistiek. 10 Algemeen spoorverkeer.
b) Aantal wagens aan de nijverheid geleverd (1). REIZIGERS
TIJDVAK A
B
C
A -1- C
Aantal
ZWARE GOEDEREN
ReizigersKm.
Ton km. (millioenen) -
Ton
(duizenden) (millioen.) (duizenden)
Belgisch binnen]. vervoer
Internat. vervoer
Doorvoer
1937 Maandgemidd 1938 . Maandgemidd
438.774 388.982
132.576 114.745
108.493 90.664
547.267 479.647
16.870 16.234
512 497
6.090 5.250
205 186
204 164
110
1938 Juni Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus
371.410 358.683 377.312 399.858 433.676 424.833 382.513 368.597 339.856 392.725 376.007 400.619 406.538 368.714 379.086
101.804 97.474 101.951 118.692 135.446 122.017 134.608 130.560 108.450 118.072 128.090 140.343 129.738 112.613 114.627
84.379 81.402 87.807 98.075 97.584 94.742 91.991 89.095 79.899 87.221 84.738 95.620 100.441 94.553 92.876
455.789 440.085 466.119 495.933 531.260 619.575 474.504 457.892 419.755 479.946 460.743 496.239 506.979 463.267 471.962
15.929 15.939 16.818 16.173 16.004 16.093 15.068 18.780 14.292 15.660 14.966 16.125 15.105 15.348
534 584 653 530 485 475 450 498 417 481 463 505 493 569
5.000 4.782 4.911 5.440 5.907 5.940 5.226 4.990 4.573 5.246 5.237 5.727 5.848 5.310
178 171 175 196 204 205 177 170 155 179 186 191 190 172
138 129 139 165 171 167 176 167 148 187 167 196 204 200
78 75 73 86 93 105 118 91 82
88
86
83 109 120 84
Totaal
619 429 392 376 386 447 468 477 471 434 385 431 436 496 514 456
A. -- Aantal wagens aan de nijverheid afgeleverd en belast bij het vertrek aan de Belgische stations (incl. deze voor het vervoer van kolen, cokes en briketten). B. -- Aantal wagens meer speciaal voor het vervoer van kolen, cokes en briketten afgeleverd. C. - Aantal geladen wagens komend van vreemde netten en bestemd, 't zij voor stations van het net van de Maatschappij, 't zij voor stations van andere netten. (1) Spoorwagens van de Nationale Maatschappij en van particulieren.
406 -
I. - BEDRIJVIGHEID VAN DE NATIONALE MAATSCHAPPIJ DER BELGISCHE SPOORWEGEN (vervolg). 2°
c) Transportstatistiek (vervolg). Vervoer der voornaamste zware goederen. A. - Gezamenlijk verkeer. (duizenden ton.e)
TIJDVAK Totaal
Landbouwen
Brand-
Ertsen
Metaal-
producten
Producten Nijverder Chemische heidevetten Bouwgroefbeen materialen, drijven „ Textiel, en artsenijleerlooier., l oliën, kundige rod kleeding • p ucten petroleum, spiegelglas kiezel teer en aarde
erschilVlende
1937 Maandgemidd 1938 Maandgemidd
6.090 5.250
379 347
2.434 2.161
572 401
653 439
556 476
777 794
65 64
202 191
82 66
370 320
1935 September December 1936 Maart Juni • September December 1937 Maart Juni . . ... September December 1938 Maart Juni September December 1939 Maart Juni
5.251 5.055 5.563 3.767 5.492 5.942 6.147 6.316 6.251 5.985 5.547 5.000 5.440 5.226 5.246 5.848
258 326 298 227 281 385 341 243 289 330 301 207 284 315 307 244
2.117 2.236 2.276 1.486 2.152 2.679 2.472 2.515 2.434 2.370 2.110 1.954 2.232 2.506 2.180 2.446
416 449 453 328 435 511 536 567 584 674 424 388 378 408 368 550
492 564 536 355 542 609 672 828 864 608 428 422 429 547 517 639
493 378 541 366 534 443 592 594 830 456 555 509 496 374 455 495
845 625 734 556 822 629 728 . 898 869 747 996 983 864 450 727 872
131 47 50 29 104 67 84 53 100 49 61 39 81 52 55 46
143 162 215 128 192 188 255 175 198 275 228 125 268 200 218 155
59 61 68 53 63 72 98 61 71 106 81 56 63 70 68 55
297 307 392 239 367 359 391 384 412 370 373 317 345 304 353 346
B. - Belgisch binnenlandsch verkeer. (duizenden ton,,)
TIJDVAK Totaal
Landbouwen voedingsproducten
Brandstoffen
Ertsen
Metaal. waren
Bouwmaterialen, glas en spiegelglas
Producten der Nijver. Chemische heidsvetten groefbeTextiel, en artsenijdrijven, en leerlooier.. kundige zand, oliën, kleeding kiezel producten petroleum, en teer aarde
1937 Maandgemidd 1938 Maandgemidd
3.527 3.250
253 231
1.692 1.523
11 10
186 130
350 312
610 6'13
1938 Mei Juni Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli
3.200 3.171 8.013 3.071 3.384 3.700 3.766 2.962 2.909 2.729 3.225 3.259 3 321 3 384 3.050
117 111 125 143 183 532 804 177 148 131 162 135 115 118 123
1.496 1.360 1.327 1.373 1.566 1.734 1.648 1.743 '1.795 1.468 1.574 1.711 1.741 1.679 1.515
9 11 9 13 12 11 11 1
138 149 116 130 134 136 131 133 130 122 148 130 136 154 122
367 347 317 317 322 295 277 212 201 231 288 270 297 314 296
838 848 779 694 737 840 550 353 369 410 623 641 684 750 617
8 13 12 21 10 10 22
- 407 -
1
3 2
Verschil. lende
94 85
30 26
288 248
66 64 74 89 98 83 71 75 82 98 119 87 67 71 76
25 27 23 23 26 25 24 23 25 23 24 27 25 27 28
236 246 237 251 280 235 242 231 232 224 268 229 238 252 243
71
II. - HAVENVERKEER. a) Haven van Antwerpen. Bronnen : Havendienst van Antwerpen en
Bulletijn over den Handel met de vreemde landen s.
■
ZEEVAART
BINNENVAART
IN
TIJDVAK
Aantal schepen
Tonnenmaat (duizenden registerton.)
Goederen (duizenden metrieke tons)
Aantal schepen
Goederen
ledig geladen
(op
ballast)
(duizenden
Aantal
metrieke &ms)
schepen
Laadvermogen (duizenden sieren)
Goederen (duizenden metrieke ton,$)
Aantal schepen
Laadvermogen (duizenden sieren)
Goederen (duizenden metrieke ton.)
1937 Maandgemidd 1938 Maandgemidd
1.032 980
2.093 2.012
1.193 989
864 846
167 134
1.177 976
4.129 3.699
1.422 1.222
469 382
3.994 3.562
1.378 1.187
422 368
1938 Juni Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September
925 980 1.009 1.025 1.012 987 1.007 1.018 939 1.046 1.040 1.093
1.868 2.042 2.115 2.142 2.042 1.987 2.097 2.240 1.931 2.124 2.107 2.212
3.702 3.597 3.610 3.589 3.757 3.463 3.207 3.662 3.503 3.950 3.852
1.224 1.194 1.225 1.135 1.198 1.148 1.046 1.224 1.134 1.246 1.253
368 298 402 405 318 314 355 302 331 285 346
3.996 4.266
1.373 1.397
438 464
3.721 3.876
1.297 1.279
2.051 1.950 523
878 888 889 993 1.042 1.166 1.145 952 932 1.002 921 1.084 1.199 1.168
400 306 373 368 378 399 399 289 392 381 399
1.018 983 258
138 117 132 139 132 143 153 155 119 136 132 122 131 126 139
1.234 1.244 1.214 1.252 1.220 1.234 1.064 1.245 1.126 1.284 1.290
2.233
794 842 883 855 915 838 870 847 841 901 928 954 931 894 858
3.748 3.802 3.747 3.921 3.916 3.780 3.195 3.910 3.664 4.054 3.960
1.066
1.034 934 1.068 1.012 928 1.000 1.027 1.004 924 903 926 994 1.137 937
3.838
1.259
344
3.834
1.266
a) Haven van Antwerpen (vervolg).
Bron : Havendienst van Gent. ZEEVAART
OPGELEGDE ZEESCHEPEN
(op het eind van de maand) TIJDVAK
Aantal totaal
1937 Maandgemidd ) (1) (1) 1938 Maandgemidd
5 15
1938 Juni Juli Augustus September Ootober November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus
20 27 27 22 18 16 15 12 12 10 9 5 5 4 4
Belgische
(1) -3 (1)
1 7
6 5
4 3 3 2 2 2 2 2 2 2 2
totaal
(1) (1)
Belgische
19 37
BINNENVAART Urr
IN
Tonnenmaat (duizenden registertcms)
Aantal schepen
342
432 407
b) Haven van Gent.
Bron: Havendienst van Antwerpen.
•
Urr
IN
schepen
Tonnenmaat (duizenden registerbons)
Goederen (duizenden metrieke tons)
Aantal schepen
Tonnenmaat (duizenden
registerton.)
GOEDEREN (duizenden metrieke bons) Goederen (duizenden
metrieke tors)
Gelost
Geladen
(1) -(1) 3
185 151
189 102
243 191
186 151
190 182
94 87
212 170
186 127
1
134 137 117 157 147 163 158 141 131 161 153 148 177
69 53 83 75 101 77 103 116 88 78
158 180 179 172 163 150 152 144 133 124
142 117 133 99 116 124 106 82 128 • 42
59
131
'125
149
147
2
168
172 166
157 183
76 116 117
131 140 146
120 122 165
4
216 198 168 196 174 241 204 151 171 139 161 152 133 220
183 159 151 180 175 156 174 157 134 134 138
4
167 171 141 201 160 172 163 153 124 137 141 144 165 184
128 132 121 146 151 181 162 141 134 160 154
5
13 13 11 7 3 3 2 2 2 2 2 2 2
48 63 69 57 44 38 37 33 31 25 17
5
(1) Op het eind van het jaar.
-; 408
II. — HAVENVERKEER
d) Haven van Groot-Brussel.
C) Haven van Brugge-Zeebrugge. Bronnen : Havendienst van Brugge en « Butte-
Bron :
lijn over den Handel met de vreemde landen a.
Havendienst van Brussel.
BINNENVAART
ZEEVAART
BINNENVAART
ZEEVAART
71
(vervolg).
TIJDVAK
Aantal schepen
72 52
37 28
32 22
73 52
38 28
39 29
579 492
59 48 44 58 86 58 60 45 48 50 65 63 84 80 40
38 22 23 30 38 38 40 23 22 30 30 32 39 41 29
39 18 23 19 26 35 25 15 17 17 27 27 38 30 20
58 46 45 52 67 60 63 46 47 49 61 62 85 79 45
36 22 24 25 38 39 41 27 22 27 30 31 40 38 32
29
544 519 492 492 450 387 462 453 543 481 498 504 489 499 485
34 26
21 13
4
1938 Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September
142 155 133 127. 130 166 146 134 146 133 134 128 159 123 27
177 222 165 150 145 208 185 162 183 166 191 156 235 174 46
43 49 41 33 35 34 27 38 26 21 31 42 65
20 25 26 31 28 36 39 33 27 30 37 28 19
13 11 10 10 15 16 16 19 15 11 14 15 13
2 3 3 2 2 1 3 3 3 2 3 4 3
2
den den register- metrieke tons) . tofs)
e
71 69
39 41
10 10
71
99 102 85 55 54 71 58 47 52 49 52 79 111 121 22
73 72 62 31 31 33 31 27 32 32 33 67 94 105 14
15 7 2 13 11 19 10 21 12 3 11 6 26
98 104
69
84 56 56 68 82 46 54 48 52
76 115 116 24
Aantal schepen
ió 8
VERTROKKEN
BINNENGEKOMEN •
Tonnen- Goederen maat (duizen- (duiten-
Tonnen- Goederen maat
21 29 42 43 39 33 23 33 32 29 31 40 36
STAA TSPAK ETI300TEN
BINNENVAART
VERTROKKEN
19
Haven van Oostende.
ZEEVAART .
BINNENGEKOMEN
register- metrieke tons) tons)
Goederen Tonnen- (duizenden maat
metrieke tons)
Goederen Tonnen- (duitenden maat
metrieke tom)
BINNENGEKOM.
Aantal reizigers
( duizenden)
VERTROKKEN
Aantal schepen
e)
Aantal schepen
(duizenden metrieke tons)
Geladen
59 37
1938 Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei J uni .... Juli Augustus September
den den register- metrieke tons) lona)
Gelost
189 163
1937 Maandgemiddelde 1938 Maandgemiddelde
Tonnen- Goedemaat ren (duizen- (duizen-
Geladen
172 131
(duizen- (duizenden den register- metrieke tons) ton.$)
GELOST EN GELADEN GOEDEREN
Gelost
1937 Maandgemiddelde 1938 Maand gemiddelde
TIJDVAK
Tonnen- Goedemaat ren Aantal (duiten- (duizenden den schepen
Aantal schepen
tom)
(duizenden metrieke tons)
Aantal schep en
Binnengekomen (duizenzeeden schepen register-
(duizenden metrieke tons)
VERTROKKEN
BINNENGEKOMEN
GOEDEREN
GOEDEREN
Tonnenmaat
Aantal reizigers
(duizenden)
39 41
21 20
107 88
2Ó 16
8 7
109 86
3 3
100 95
32 27
101 95
33 27
73 74 61 31 32 33 32 25 35 31 33 64 97 103 16
21 26 21 22 26 20 19 14 11 17 17 18 20
91 107 92 80 83 63 89 66 '74 86 93 112 109 110 52
18 22 17 14 18 11 12 12 11 17 17 21 20 22 10
8 8 9 7 8 6 6 7 3 8 7 8 9
85 99 89 80 85 66 62 65 89 79 82 114 95 107 59
3 2 3 2 2 2 1 3 7 1 3 6 3 9 3
183 182 127 63 62 84 63 56 63 74 71 92 154 173 34
90 78 27 7 5 11 7 5 6 19 16 18 51 58 2
181 183 127 62 62 64 63 56 63 75 71 93 164 174 34
63 96 47 8 6 '7 11 • 6 7 20 16 21 43 73 3
409.
BUITENLANDSCHE HANDEL VAN DE BELGISCH=LUXEMBURGSCHE ECONOMISCH UNIE MET DE OVERIGE LANDEN. I. - SAMENVATTING NAAR. DE VIJF GROEPEN DER ALGEMEENE NOMENCLATUUR AANGENOMEN DOOR DE OVEREENKOMST VAN BRUSSEL VAN 31 DECEMBER 1913. GumaonT (duizenden tom)
WAARDE
(millioenen franken)
GEMIDDELDE
Voe-
TIJDVAK Levende dieren
dingsndddelen en dranken
Ruwe of enkel toebereide stoffen
Fabrikaten
Totaal
VoedingsLevende middieren delen en dranken
Ruwe of enkel toebereide stoffen
Fabrikaten
Onbew. goud en zilver Ouden Totaal en zilver. munt
2
PRIJS PER TON
5,
(franken)
2_, INVOER g
1937 Voor het jaar 1938 Voor het jaar
12,0 8,6
4.076 3.777
34.063 27.110
835 859
38.986 31.555
36,0 28,2
5.419 4.660
1938 Juni Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus
0,7 0,7 0,9 0,7 0,3 0,3 0,3 0,1 0,3 0,3 0,2 0,2 0,1 0,8 0,9
327 289 321 344 372 382 337 296 304 359 307 347 416 272 279
2.214 2.219 2.202 2.287 2.226 2.249 2.234 2.283 2.098 2.166 2.150 2.489 2.381 2.533 2.469
54 54 56 47 57 52 51 54 54 65 62 63 59 56 52
2.595 2.582 2.579 2.659 2.655 2.883 2.622 2.633 2.456 2.590 2.519 2.897 2.857 2.862 2.802
2,0 2,1 3,2 2,2 1,7 1,4 2,0 0,9 1,5 1,4 1,1,6 0,7 3,2 3,2
417 370 395 401 414 408 381 334 319 367 318 365 388 260 261
1937 Voor het jaar 1938 Voor het jaar
8,3 5,6
730 604
18.516 17.209
5.758 4.189
25.010 22.008
87,4 87,4
1.384 1.134
11.252 9.790
12.523 10.602
310,0 231,1
25.516 21.724
1.020 987
-- 2.377 -- 1.443
1938 Juni Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus
0,6 0,6 0,5 0,4 0,4 0,6 0,3 0,3 0,5 0,6 0,5 0,4 0,5 0,7 0,6
39 35 29 36 52 56 90 51 42 39 35 41 52 30 41
1.375 1.352 1.429 1.499 1.865 1.548 1.331 1.277 1.289 1.345 1.358 1.656 1.870 1.695 1.715
334 331 321 343 360 404 383 338 317 368 359 406 451 425 427
1.749 1.719 1.780 1.879 2.078 2.007 1.805 1.667 1.849 1.752 1.750 2.103 2.374 2.151 2.184
6,2 5,5 8,3 5,6 4,3 6,1 4,4 4,2 5,3 5,6 5,1 4,9 4,8 7,4 5,0
75 73 81 72 91 99 131 98 92 80 69 79 88 61 74
717 704 858 829 905 892 919 802 907 900 725 940 886 812 958
831 825 788 849 941 923 963 823 823 881 838 979 1.056 989 969
19,1 15,5 11,0 20,0 18,2 28,0 23,4 21,8 23,4 25,6 20,0 16,8 25,8 19,6 24,7
1.648 1.623 1.726 1.778 1.959 1.948 2.047 1.749 1.851 1.892 1.656 2.020 2.061 1.889 2.031
942 944 969 946 943 969 1.134 1.050 1.122 1.079 946 960 868 869 932
-----
15.869 . 12.612 994 943 1.127 1.001 999 1.004 1.161 1.224 1.081 1.120 927 995 962 885 1.057
6.163 5.395
405,5 471,7
27.893 23.167
715 734
446 417 389 409 423 425 424 441 459 619 425 443 418 397 399
46,9 54,3 48,4 32,8 18,6 56,7 17,6 70,8 41,3 40,4 38,7 33,5 29,0 41,56,2
1.906 1.786 1.961 1.845 1.855 1.895 1.986 2.071 1.841 2.047 1.709 1.839 1.798 1.587 1.777
734 697 760 894 699 706 757 787 750 790 878 633 630 572 651
E
O
UITVOER
+ -+ --+ + +
258 164 238 88 103 50 61 322 9 155 53 178 263 224 208
91,5 93,8 86,6 90,8 88,0 96,3 106,6 102,6 103,0 84,6 100,6 92,4 98,9 109,7 114,6 113,6 111,4
II. - SAMENVATTING NAAR DEN GRAAD VAN VOLTOOIING DER PRODUCTEN
76
(rangschikking aangenomen door den Raad van den Volkenbond op 17 September 1935). WAARDE (millioenen franken)
GEWICHT (duizenden toner)
Artikelen welke een verwerking hebben ondergaan
TIJDVAK Ruwe artikelen
Totaal (1)
Ruwe artikelen
Artikelen welke een verwerking hebben ondergaan
Totaal (1)
grootere gewone verwerking verwerking
grootere gewone verwerking verwerking
INVOER. 1937 Voor het jaar 1938 Voor het jaar
29.755 24.452
8.557 8.432
752 870
39.065 31.555
13.754 11.297
7.641 8.267
5.880 5.183
27.882 23.187
1.952 2.024 1.988 2.005 2.100 2.039 2.054 1.948 1.979 1.873 1.961 1.914 2.240 2.198 2.245
500 521 528 521 518 533 552 626 802 511 568 544 598 604 543
50 50 48 53 43 83 77 50 52 51 80 59 59 55 53
2.501 2.595 2.582 2.580 2.658 2.855 2.683 2.823 2.633 2.455 2.589 2.517 2.898 2.857 2.840
891 913 844 1.063 890 900 937 1.011 1.022 976 982 774 856 844 708
522 521 550 438 535 531 483 545 558 428 522 478 591 515 446
476 433 399 349 388 404 418 372 421 393 504 415 447 409 395
1.924 1.906 1.788 1.939 1.845 1.855 1.895 1.987 2.071 1.839 2.048 1.708 1.839 1.798 1.592
1938 Mei Juni Juli
Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli
UITVOER. 1937 Voor het jaar 1938 Voor het jaar
11.482 11.041
11.718 9.281
1.833 1.682
25.011 22.008
5.021 4.394
11.848 9.321
8.888 7.873
25.889 21.724
932 906 846 939 963 1.103 1.023 857 787 761 971 910 1.139 1.244 1.051
709 871 742 717 775 829 840 789 761 767 636 697 801 961 961
126 172 131 123 142 143 144 157 118 121 145 141 163 168 127
1.767 1.743 1.719 1.779 1.875 2.077 2.007 1.805 1.667 1.649 1.752 1.749 2.103 2.374 2.147
352 348 317 344 382 413 382 411 368 374 398 339 409 378 328
745 857 686 682 780 867 869 866 794 710 750 731 917 840 884
810 633 814 701 624 682 669 761 575 753 724 576 683 728 662
1.723 1.848 1.823 1.734 1.771 1.960 1.945 2.040 1.749 1.851 1.888 1.656 2.017 2.053 1.882
1938 Mei Juni Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli
(1) Incl. onrangschlkbare of aan bijzondere voorwaarden onderworpen artikelen.
WERKLOOSHEID. 1. - MAANDCIJFERS.
80
Bron : Nationale Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Werkloosheid. Verloren werkdagen
Aantal werklooze verzekerden
Geheel werkloos
Augustus September October November December
Januari Februari Maart April Mei Juni Juli
Gemiddelden per 100 verzekerden
Absolute cijfers
MAAND
Gedeeltelijk werkloos
Geheel werkloos
Gedeeltelijk werkloos
Per 1.000 verzekerden en per week
In % van het totaal der moge. lijke werkdagen
1937
1938
1937
1938
1937
1938
1937
1938
1937
1938
1937
1938
88.825 90.574 91.993 115.584 138.298
118.750 124.010 135.847 150.892 187.145
89.808 84.282 81.504 110.176 147.510
149.096 144.074 154.827 158.470 232.788
9,8 9,9 10,1 12,7 14,9
12,5 13,0 14,1 15,5 16,9
9,8 9,3 8,9 12,1 18,1
15,7 15,1 16,1 16,1 23,8
687 687 686 872 1.114
899 950 958 1.123 1.420
11,5 11,5 11,4 14,5 18,8
15,0 15,8 15,9 18,7 23,7
1938
1939
1938
1939
1938
1939
1938
1939
1938
1939
1938
1939
146.878 141.499 131.007 121.734 121.763 115.382 114.555
173.299 166.851 152.735 144.932 150.021 144.188 144.651
15,9 15,3 14,2 13,1 13,1 12,3 12,1
17,4 16,7 15,1 14,3 14,8 14,2 14,3
19,4 17,8 14,8 14,7 18,4 18 8 18,1
21,9 17,8 14,7 14,3 15,8 14,5 15,4
1.213 1.195 1.038 992 1.014 956 936
1.318 1.208 1.092 1.056 1.073 1.010 990
20,2 19,9 17,3 16,5 18,9 15,9 15,6
22,0 20,1 18,2 17,6 17,9 16,8 18,5
178.888 218.334 164.444 178.051 136.510 148.688 136.141 145.062 171.217 157.655 158.064 146.928 152.286 156.804
- 411 -
CO II. - WERKLOOSHEID PER PROVINCIE. Bron : Nationale Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Werkloosheid. a) Aantal gecontroleerde werkloozen (daggemiddelde . WESTVLAANDEREN
Voor het RIJK
ANTWERPEN
BRABANT
Mannen' Totaal
Mannen! Totaal
Mannen! Totaal
Mannen
40.824 40.5.59 42.800 40.068 39.494 40.334 49.537
22.309 21.471 22.226 20.921 21.248 21.529 25.467
23.349 22.570 23.541 22.146 22.432 22.719 27.189
39.796 39.302 38.592 39.529 40.099 39.596 37.252 38.930 45.044 51.296 51.920 47.511 47.421
21.125 21.223 20.838 21.383 21.604 21.175 21.529 21.022 22.390 25.915 26.701 25.000 24.252
22.377 22.445 22.001 22.514 22.749 22.279 22.695 22.110 23.787 27.688 28.457 26.729 25.883
1
STATISTISCHE • MAAND
I
00ET. VLAANDEREN
HENEGOUWEN
LUIE
LIMBURG
Mem;
LUXEMBURG
Mannen
Totaal
Mannen
Totaal
Mannen
Totaal
Mannen
Totaal
Mannen
Totaal
Mannen
Totaal
29.059 27.423 27.169 24.141 25.470 25.688 36.281
30.346 28.748 28.961 25.769 26.981 27.428 42.532
39.934 39.113 40.044 37.445 36.556 37.402 42.489
43.584 43.126 45.734 42.318 40.553 41.389 49.137
27.510 25.859 25.182 26.718 25.842 25.556 29.648
28.223 26.647 26.217 27.581 26.740 26.358 31.087
12.015 10.393 10.363 9.091 9.525 9.550 12.836
13.353 11.684 12.102 10.738 11.048 10.954 14.631
3.664 3.285 3.199 2.834 2.774 3.028 3.655
3.672 3.294 3.212 2.846 2.785 3.050 3.674
1.297 906 779 658 699 826 1.238
1.297 906 779 656 699 826 1.238
3.783 3.440 3.577 3.066 2.945 2.916 3.779
3.847 3.595 3.647 3.128 3.000 2.975 3.856
25.760 25.281 24.980 26.139 25.110 24.876 25.143 24.955 27.459 33.342 38.374 37.040 36.369
27.360 26.828 26.536 27.577 26.532 26.372 27.392 26.340 29.603 38.556 44.995 43.781 42.795,
37.496 37.286 35.226 36.606 35.948 36.128 37.970 36 558 39.048 44.371 44.445 41.516 39.593
41.863 41.736 38.327 40.473 39.997 39.641 42.527 39.947 43.630 52.199 51.858 47.709 44.784
27.121 25.782 25.337 25.238 25.645 25.514 26.308 23.909 26.620 30.848 31.403 28.887 27.453
28.106 26.761 26.245 26.077 26.427 26.252 27.052 24.617 27.628 32.438 33.024 30.263 28.622
9.454 9.185 10.827 8.892 9.484 9.063 10.088 9.108 10.048 13.352 12.983 12.602 11.609
11.105 10.698 13.053 9.736 10.983 10.407 11.518 10.434 11.553 15.512 15.103 14.554 13.356
2.748 2.587 2.958 2.773 2.836 2.882 3.165 2.823 3.303 3.975 3.834 3.539 3.272
2.759 2.600 2.968 2.784 2.845 2.890 3.180 2.829 3.323 3.990 3.855 3.559 3.292
669 678 702 732 713 801 807 752 939 1.228 1.403 1.239 1.081
670 679 702 732 713 801 807 752 939 1.229 1.403 1.240 1.081
3.045 3.077 3.098 2.749 2.780 2.750 2.906
3.107 3.138 3.152 2.797 2.833 2.807 2.962 2.906 3.222 3.892 4.403 3.981 3.147
1.
Totaal
Juni
--
Juli Augustus September
----
1939 Juli 0
1■1
Augustus
8 15 22 29 5
12 19 26
2 9
September
16 23 30
•0 ,1* C 0 el■ 05 02 75e 02 '50 50 CO .05 CO 10CO CD CO <0 ,0 CD CM 01Ol Ol Ol Ol ol
----
1939 Maart April Mei
179.388 171.384 174.059 163.867 163 532
18.504 81.039 86.993 75.250 73 732
39.817 39.494 41.520 38.995 38.473 165 850 76 033 39.345 203 355 222.834 48.162 66.108 63.414 61.570 63.037 63.205
77.143 74.187 71.576 72.219 73.178
61 807 64.514
71.01.5 75.385 68 865 88 729 226 809 235 018 219 327
59.933
76 923 206 773 213.950 199 906
192.793 210.381
38.890 38.315 37.604 38.525 39.085 38.618 36.348 37.957 43.958 49.934 50.488 46 146 46.081
2.849 3.158 3.808 4.319 3.907 3.083
b) Aantal opgeteekende dagen werkloosheid •
Week STATISTISCHE MAAND
• van tot
werkdagen At l
I
(duizenden dagen). Voor Voor het RIJS Mannen
Totaal
Awrwuumm
W EST. VIAANDEREN
IBRABANT
Mannen
Totaal
Mannen
Totaal
Mannen
Totaal
VLAANDEREN Mannen
HENEGOUWEN
Totaal
Mannen
LIMBURG
LUIK
Tótaal
Mannen
I
LUXEMBURG
.
NAMEN
.
Totaal
Mannen I Totaal
Mannen
Totaal
Mannen
•
945 898 1.149 924 1.105 890 1.129
970 925 1.186 950 1.126 912 1.169
531 492 620 499 614 492 606
557 517 659 528 647 519 647
694 625 752 571 727 591 859
720 653 799 607 765 620 1.008
1.034 984 1.262 993 1.189 936 1.160
657 594 698 629 741 582 719
288 239 289 217 274 217 295
318 271 337 256 311 248 340
88 76 90 68 80 69 88
91 78 100 72 84 66 90
1939 Juli
8 15 22 29 5 12 19 26 2 9 16 23 30
985 968 800 964 971 961 815 945 1.045 1.224 1.270 1.183 1.140
1.050 1.031 848 1.023 1.030 1.015 869 997 1.114 1.338 1.395 1.298 1.245
229 228 187 229 232 229 179 222 260 292 297 270 270
236 232 192 23.5 238 235 183 228 266 307 306 278 278
126 126 104 129 129 126 107 126 133 153 160 149 144
134 133 110 136 136 133 113 132 141 164 170 159 154
152 148 123 155 149 147 138 147 161 197 228 220 214
161 157 130 163 157 156 136 155 173 228 268 260 252
247 247 181 239 238 234 210 236 256 308 307 280 265
161 153 125 149 153 152 130 142 158 184 188 173 174
56 55 54 53 56 54 49 54 60 74 77 75 69
66 64 64 58 65 62 56 62 68 83 90 87 80
17 16 15 17 17 17 16 17 19 24 23 21 20
18 18 15 16 17 16 14 17 19 23 26 23 18
Augustus
September
(•) Voorloopige
doem.
M
4.482 4.128 5.176 4.140 4.995 3 995 5.276
M
4.276 3.916 4.828 3.876 4.688 3 766 4.817
0
--------
‘c
1939 Maart April Mei Juni Juli (')Augustus (*)•eptember
Totaal
BANKSTATISTIEKEN. I. - BELGIE EN BELGISCH-CONGO. a) Nationale Bank van België. Voornaamste posten van de weekstaten (millioenen franken). Rek.-courantsaldi
Wissels 0
TIJDVAK
ji :„g 41g
f;
.2 g
Beleeningen op Belgische staatsfondsen
Vorderingen op den Staat
Bankbiljetten in circulatie
Diverse
Van 's Rijksschatkist
Totaal der opeisch- Dekkingspercentage bare schulden
Jaargemiddelde: 1938
15.945 4.717 1.486
16
286
742
21.812
2.118
227
24.157
66,01
2,61
3,70
Maandgemiddelde: 1938 Juli Augustus ,September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September
14.582 4.061 15.164 4.537 15.564 4.877 16.393 5.057 17.085 4.512 17.207 4.680 17.157 4.618 17.341 4.804 15.859 3.775 15.318 2.807 15.428 2.480 15.828 3.313 16.685 3.981 17.810 4.385 18.162 .4.684
1.838 1.245 1.412 2.335 1.632 1.103 952 873 1.433 2.392 2.877 1.970 1.214 1.190 2.254
16 16 14 13 11 11 11 11 11 15 19 16 13 17 21
288 249 414 278 242 227 181 190 484 729 530 311 313 489 1.089
745 735 736 735 735 735 729 722 722 722 722 722 712 709 709
20.914 21.159 22.681 23.334 22.547 •22.076 21.941 22.122 21.604 22.152 22.300 22.167 22.741 24.048 27.186
1.493 1.655 1.202 .1.982 2.016 2.137 2.286 2.363 1.362 791 • 885 914 1.037 1.542 1.065
83 67 78 458 605 641 413 256 95 51 90 106 51 32 23
22.470 22.881 2á.959 25.752 25.168 24.854 24.640 24.741 23.061 22.994 23.075 23.187 23.829 25.622 28.274
64,89 66,27 64,96 83,66 67,80 69,23 69,63 70,09 67,91 66,82 66,86 68,26 69,60 89,51 64,24
3,3,3,-2,92 2,50 2,60 2,50 2,60 2.50 3,20 3,32 3,2,58 2,50 2,50
4,4,4,4,4,4,4,4,4,4,70 4,82 4,50 3,66 3,50 3,50
Weekcijfers : 1939 7 September 14 id. 21 id. 28 id.
18.162 4.641 18.170 4.663 18.177 4.667 18.141 4.687
2.306 2.300 2.211 2.199
21 22 21 21
1.451 1.081 969 857
709 709 709 709
27.436 27.231 27.072 27.006
1.128 1.032 1.070 1.031
29. 24 23 17
28.593 28.287 28.165 28.054
63,52 64,24 64,54 64,87
2,50 2,50 2,50 2,50
3,50 3,50 3,50 3,50
(1) Sedert 6 Jul 1939, is het disconto voor geaccepteerde wissels of documentaire wissels en bankaccepten in vertegenwoordiging van verkoopen in het buitenland van ta België gefabriceerde producten op 1,50 pCt. bepaald. (2) Sedert 6 Juli 1939, is de rente voor beleeningen op Belgische Overheidsfondsen met maximum 120 dagen looptijd, vastgesteld op 2,50 pCt.
b) Bank van Belgisch-Congo. Voornaamste posten van de maandstaten (millioenen franken). DEKKINGEWOORRAAD
TIJDVAK
Gouden munt en muntmateriaal
Gouddeviezen
Totaal
Diverse kasgelden en tegoed bij banken
Wissels op Congo, op België en op andere landen
CREDITEUREN
Circulatie (BankDebiteuren biljetten en munten)
Dekkings dadelijk opvraagbaar
op
percentage
termijn
1937 Jaargemiddelde 1938 Jaargemiddelde
98,3 155,9
67,4 17,1
165,7 173,0
344,1 246,3
174,4 226,4
168,3 169,3
342,6 377,2
559,5 502,5
68,6 64,5
48,39 45,85
1938
135,9 135,9 165,9 165,9 165,9 165,9 165,9 165,9 185,9 165,8 165,8 165,8 165,8 165,8 165,8
47,0 47,0 17,0
182,9 182,9 182,9 165.9 165,9 165,9 165,9 165,9 165,9 185,8 170,8 170,8 165,8 185,8 165,8
286,0 283,9 281,8 285,7 360,4 254,8 190,0 134,2 149,8 193,0 212,2 232,6 267,8 275,6 282,2
187,7 178,6 165,7 179,1 173,7 240,0 292,0 319,9 293,8 244,7. 267,4 262,1 211,6 197,0 221,9
173,1 170,4 185,7 167,7 163,1 158,3 155,6 150,2 184,9 188,9 167,6 164,4 167,1 171,6 112,4
376,0 363,9 389,2 378,2 380,1 374,4 369,0 363,1 364,6 395,8 398,4 401,3 387,6 376,9 380,7
501,8 610,9 494,5 492,8 565,0 619,0 497,6 481,0 503,8 488,1 604,1 523,0 630,6 529,1 562,7
83,6 69,8 60,9 56,3 81,6 61,2 61,0 60,9 52,9 46,9 49,7 48,2 61,3 42,0 41,2
48,64 50,25 49,54 43,87 43,64 44,32 44,96 45,68 45,49 41,90 42,88 42,58 42,79 44,43,66
31 Maart 30 April 31 Mei 30 Juni 31 Juli 31 Augustus 30 September 31 October 30 November 31 December 1939 31 Januari 28 Februari 31 Maart 30 April 31 Mei
6,0 5,0
413
c) Driemaandelijksche staten der Belgische banken (1). 1° Globale staten door de Bankcommissie gepubliceerd (in nullioenen franken). 1935
1936
1937
RUBRIEKEN 31 December 31 December
31 Maart
30 Juni
30 September 31 December
ACTIVA. BESCHIKBARE EN VLOTTENDE MIDDELEN :
Niet gestort kapitaal Kas, Nationale Bank, Postrekeningen Bankiers debiteuren
•
251
231
231
229
229
224
4.455
3.756
2.924
2.962
2.048
2.975
3.135
4.473
4.156
4.440
5.077
4.805
Te innen wissels
4.456
4.462
4.444
4.698
4.558
4.448
Debiteuren
8.133
7.903
8.291
8.429
8.385
7.990
Belgische overheidsfondsen
3.122
4.459
4.710
4.680
4.399
3.800
Buitenlandsche overheidsfondsen
120
152
207
278
119
88
Bankaandeelen
337
333
322
324
327
259
Andere aandeelen
487
494
485
475
483
478
3
30
19
9
27
34
78
107
160
88
109
122
123
139
139
140
1.505
2.009
2.218
2.188
2.518
2.012
26.140
28.458
28.208
28.956
28.462
27.121
5
3
3
3
3
4
521
579
576
575
583
597
Totaal vastgelegde middelen
526
582
579
578
586
601
Algemeen totaal activa
26.668
29.040
28.787
29.584
29.048
27.722
2.528
2.959
2.598
2.637
2.568
2.340
16.067
17.312
17.004
17.881
17.292
16.343
3.038
3.300
3.588
3.377
3.302
3.288
89
66
58
64
64
61
1.463
2.073
2.185
2.188
2.444
2.274
23.163
25.700
25.429
26.147
25.868
24.306
2.827
2.795
2.798
2.810
2.804
2.845
128
131
126
148
139
140
4
1
1
2
1
Beschikbare reserven
362
374
388
391
398
392
Reservefonds
192
39
45
38
38
37
Obligaties Syndicale participaties en te realiseeren waarden Belegde wettelijke reserve Diversen
Totaal beschikbaar en vlottende middelen
22 .
18
VASTGELEGDE MIDDELEN :
OpTi011fingS. en eerste inrichtingskosten
Gebouwen, materieel en meubilair
PASSIVA. OPVRAAGBAAR Bankiers crediteuren Deposito's en crediteuren dadelijk opvraagbaar en op minder dan dertig dagen Deposito's en diverse crediteuren op meer dan dertig dagen Obligaties en kasbons Diversen
Totaal opvraagbaar... NIET OPVRAAGBAAR
Maatschappelijk kapitaal Wettelijke reserve Niet beschikbare reserven
Inschrijvingen op kapitaalsverhoogingen
Totaal niet opvraagbaar Algemeen totaal passiva
-
--
--
--
--
--
3.503
3.340
3.358
3.387
3.380
3.416
26.668
29.040
28.787
29.534
29.048
27.722
(i ► Voor de omloopagnelhold van het geld in de banken, zie tabel
nr 35.
- 414 -
2
c) Algemeene driemaandelijksche staat der Belgische banken (1)
door de Nationale Bank van België gepubliceerd. (millioenen franken). 130 Juni 1938
RUBRIEKEN
30 Sept. 1938 1 31 Dec. 1938 31 Maart 1939 30 Juni 1939
ACTIVA. A. Spaargelden (artikel 15, koninklijk besluit 42 ) B. Beschikbare en vlottende middelen : Kas, Nationale Bank, Postrekeningen Daggeld Bankiers Moedermaatschappij, filialen en dochtermaatschappijen Andere te innen waarden op korten termijn Wissels Prolongaties en voorschotten op effecten Debiteuren wegens verstrekte acceptaties Diverse debiteuren Effecten a) Belegde wettelijke reserve b) Belgische overheidsfondsen c) Buitenlandsche overheidsfondsen d) Bankaandeelen e) Andere fondsen Diversen Niet gestort kapitaal
Totaal beschikbare en vlottende middelen... C. Vastgelegde middelen : Oprichting,. en eerste inrichtingskosten Gebouwen Participaties in de dochtermaatschappijen voor immobiliën Vorderingen op dochtermaatschappijen voor immobiliën Materieel en meubilair
1.263 524 3.320 477 1.683 3.283 1.322 1.017 5.804 4.928
978 785 3.006 409 1.817 3.365 1.135 958 5.475 4.607
144 3.710 44 335 605
148 3.770 66 334 608
149 3.498 34 324 602
288 50
188 52
204 52
226 54
22.040
23.668
23.685
22.813
4
4
335 171 119 14
335 171 117 15
5 329 171 116 13
6 333 171 100 13
5 331 171 98 13
1.182 477 3.591 503 1.588 3.054 1.398 995 5.501 5.516
1.493 314 3.040 294 1.509 2.190 1.347 895 5.447 5.174
142 4.280 54 335 704
141 4.025 58 334 616
285 50 24.097
2.106 579 2.686 511 1.539 3.747 1.292 872 5.272 4.838
634
622
818
24.302
24.307
23.231
128 10
878 14.810
1.473 300 873 389 819 16.313
413 50 1.338 259 1.019 850 800 15.635
219 28 1.299 227 958 533 801 15.286
12.868 1.742
14.592 1.721
13.993 1.642
63 249 443
61 261 441
55 255 380
32 247 357
13.798 1.487 29
21.430
19.373
20.995
20.998
19.899
2.687 64 145 373 41
2.686 64 145 371 42
2.685 64 148 378 36
2.878 64 151 377 41
2.678 64 152 393 46
3.309
3.307
3.309
3.333
22.682
24.302
24.307
23.231
Totaal vastgelegde middelen...
643
642
Algemeen totaal activa ...
24.740
22.682
194 61 1.230
297 26 1.216
177 995 388 930 18.700
230 895
14.769 1.931
•
PASSIVA. A. Spaargelden (artikel 15, koninklijk besluit 42) B. Opvraagbaar : Bevoorrechte of gewaarborgde schuldeischers Daggeld Bankiers Moedermaatschappij, filialen en dochtermaatschappijen Geaccepteerde wissels Andere te betalen waarden op korten termijn Crediteuren wegens wissels ter incasso Deposito's crediteuren a) Dadelijk opvraagbaar en op ten hoogste 30 dagen b) Op meer dan 30 dagen Obligaties en kasbons Nog te storten op fondsen en participaties Diversen
Totaal opvraagbaar...
469
C. Niet opvraagbaar Kapitaal Niet beschikbare reserve wegens uitgiftepremie Wettelijke reserve (artikel 13, koninklijk besluit 185) Beschikbare reserve Reservefonds
Totaal niet opvraagbaar... Algemeen totaal passiva ... (1) Omloopsnelheid van het geld in de banken, zie tabel nr 35.
- 415 -
3.310
24.740
•
246 268
II. - BUITENLANDSCHE CIRCULATIEBANKEN.
a) Discontovoet van de voornaamste circulatiebanken.
86
Sedert
Sedert België
6 Juli 1939 15 Augustus 1935 2 Januari 1937 10 October 1939 22 September 1932 1 October 1935 3 December 1934 4 Januari 1939 4 Januari 1937
Bulgarije Dantzig
Denemarken Duitschland Estland Finland Frankrijk Griekenland Groot-Brittannië Hongarije Indië Italië Japan
4,-5,50 4 ,-
4,50 4,
2,-6, 3, 4,-3,-4,50 3,46
28 September 1939
29 Augustus 1935 30 November 1935 18 Mei 1936 11 Maart 1938
1 December 1933 1 Januari 1936
5,-5,6,-3,-4,50 4,50 4,-3,50 4,-2,50 3,-
27 Augustus 1137 28 November 1938
1,1,50
1 Februari 1935 1939 1 Januari 15 Juli 1939 29 Augustus 1939 22 september 1939 18 December 1937 11 Augustus 193 7
Joego-Slavië Letland (I) Litauen Nederland Noorwegen Polen Portugal Roemenië
2,50 6,
5 Mei 1938 5 December 1938
Spanje
Sweden Bohemen en Moravië Vereenigde Staten (Feder. Reserve Bank of New-York) Zwitserland
(1) Discontovoet voor handelshuizen. Voor credietinstellingen : 4 1/2 pet.
b) Banque de France.
Wisselportefeuille en publieke waarden
DATUM
Munt en muntmateriaal
Tegoed in het buitenland ,
Gedisconteerd handelspapier binnenIandsch
buitenlandsch
1937 Jaargemidd. . 1938 Jaargemidd. .
56.612 -
15,1 21,9
9.374 10.513
16,4 20,3
1938 : Gemiddelde van 1-1 tot 10-11. Gemiddelde van 17-11tot31-12
56.086
-
-
-
87.265
-
-
-
7 Juli 4 Augustus . 8 September. 6 October 10 November. 17 November. 8 December. 1939 5 Januari 9 Februari 9 Maart 6 April 4 Mei 8 Juni 6 Juli 10 Augustus . 7 September. 1938
55.808 55.808 55.808 55.808 55.808 87.264 (1) 87.265 87.265 87.266 87.266 87.266
25,2 23,9 24,5 10,0 12,2 13,5 19,1 14,6 15,3 14,0 13,8
92.268
15,6
92.266 92.266
14,7 14,0 13,8 7,2
97.266 97.286
5.930 8.334 9.168 18.416 12.941 12.070 10.783 7.923 7.743 6.830 6.651 7.476 6.964 6.420 6.441 20.101
16,7 17,3 17,3 24,6 26,5 25,8 22,7 23,1 20,2 18,4 17,5 16,8 15,5 14,7 14,1 19,7
Aanoekoopt verhandelbaar papier
1.393 1.475
.
Beleeningen op effecten
3.858 3.740
ge :n a koe I en 3 19 Voorloopige rentelooze voorschotten aan den Staat (teragbetaalbaar krachtens artikel 8 van overeenkomst van 12- 11-38)
Weekstaten (in millioenen. franken).
24.931 -
-
Creditsaldi Bankin biljetten in rekeningcirculatie courant
88.288 101.704
17.726 23.291
Dekking°. percentage
53,40 -
-
-
39.632
-
-
-
45,90
-
-
-
20.627
-
-
61,01
20.627 20.627 20.627 20.627 20.627 20.577 20.577 20.577 20.577
101.504 101.351 102.900 118.290 108.771 107.349 108.779 111.520 111*.253 113.886 120.303 125.353 121.287 123.478
15.676 16.818 18.714 23.707 26.987 37.785 33.911 29.081 27.877 24.336 18.775 19.460 23.517 20.379
47,63 47,23 45,89 39,30 41,11 60,13 61,16 62,07 62,72 63,13 62,75 63,71 63,72 64,14
20.577
123.733
25.939
64,99
20.577
146.149
20.239
58,48
1.030 1.194 1.358 1.967 1.997 2.253 2.500 2.677 3.012 3.037 3.873 3.862 3.631 3.481
3.564 3.675 3.717 3.988 4.005 3.971 3.708 3.686 3.422 3.371 3.397 3.441 3.488 3.557
3.595
3.502
4.520
3.824
40.134 40.134 40.134 50.134 48.134 -
Discontovoet huidige : 2 % sedert 4 Januari 1939. vorige : 2 1/2 % sedert 25 November 1938. Herwaardeering van den goudvoorraad op basis van 27,5 mgr. goud van 0,900 fijn per frank.
. - 416
o) Bank of England. Weekstaten
86
Metaalvoorraad DATUM
Beleggingen van het «Banking Department:,
Door Gouden Goud en zilveren den Staat munt gewaar(Issue Departm.) (Ranking borgde Departm.) fondsen
Deposito's
Bankbiljetten
Andere
Disconto en beleening
waarden
Andere
Openbare
in
Totaal
Totaal
Banken
circulatie
deposito's
organismen
Verhoud. v. d. goudv. v. h. Ban k. Dep. tot het saldo van haar dep. %
(in duizenden £).
321.351 326.411
1.071 995
98.357 103.168
6.855 9.581
21.164 20.986
126.376 133.735
479.590 485.562
19.514 18.200
• 97.155 106.224
37.243 36.230
153.912 160.654
29,8 28,0
1938 10 Augustus 326.412 7 Septemb. 326.414 326.414 .5 October. 9 Novemb. 326.414 7 Decemb. 326.416 1939 4 Januari. 326.416 11 Januari. 126.414 8 Februari. 126.414 8 Maart .. 226.033 6 April... 226.160 10 Mei .... 226.160 7 Juni.... 226.160 5 Juli .. .. 226.414 9 Augustus 246.417 102 6 Septemb. (1) 165 4 October.
1.137 1.421 1.344 1.292 1.198 685 652 890 1.041 1.105 703 687 671 687 586 735
109.716 101.336 121.871 101.571 66.136 71.381 96.171 77.638 89.246 100.351 114.126 114.176 118.706 114.831 123.721 113.616
9.238 6.354 10.205 11.103 17.871 48.906 22.122 20.649 3.360 8.485 8.102 7.801 8.789 6.955 8.017 2.392
21.544 22.073 22.477 20.979 21.503 22.380 22.321 22.357 22.395 21.509 21.245 22.608 22.465 21.633 25.213 22.335
140.498 128.763 154.553 133.653 105.510 142.667 140.614 120.642 115.001 130.345 143.473 144.585 149.960 142.319 154.951 138.343
489.993 480.115 505.784 482.690 487.752 488.071 475.644 474.998 479.118 491.451 495.894 498.371 505.722 521.877 549.888 538.749
19.315 32.151 12.055 15.937 18.628 20.503 19.214 15.351 11.449 16.042 19.059 18.401 19.301 31.846 15.029 15.346
106.079 91.259 109.703 109.498 102.945 135.955 118.139 103.950 97.424 91.947 101.356 100.623 96.477 81.654 111.267 106.034
34.513 34.852 37.141 35.504 35.944 37.241 36.653 35.490 35.804 40.629 36.279 36.104 37.561 35.929 41.235 40.867
159.907 158.262 158.899 160.939 157.517 193.699 174.006 154.791 144.671 148.518 156.694 155.128 153.339 149.429 167.531 162.247
23,4 30,1 13,8 27,9 44,3 35,6 29,5 33,7 33,1 24,1 19,7 18,2 13,9 16,8 18,3 25,9
1937 Jaargemidd. 1938 Jaargemidd.
a; Overdracht van goud naar het Egalisatiefonds. Discontovoet
1 huidige : 3 ok, sedert 28 September 1939. vorige : 4 %, sedert 24 Augustus 1939.
d) Nederlandsche Bank. Weekstaten
(in millioenen guldens). Beleening
1937 Jaargemiddelde 1938 Jaargemiddelde 1938 '8 Augustus 5 September 10 October 7 November 5 December 1939 9 Januari 6 Februari 6 Maart 11 April 8 Mei 5 Juni 10 Juli 7 Augustus 4 September 9 October
Munt en muntmateriaal
Binnen-
Buiten-
landsche
landsche
op titels
1.158 1.484
17,2 10,0
183 295
1.501 1.500 1.495 1.602 - 1.486 1.489 1.489 1.442 1.317 1.227 1.227 1.151 1.154 1.139 1.113
9,3 9,3 18,5 15,7 10,9 8,4 8,1 7,4 11,0 11,8 11,6 10,1 9,9 84,5 35,2
296 294 289 307 306 305 299 244 208 215 209 222 214 247 225
C4
DATUM
op goederen en ceelen
"co
Wissels
huidige : 3 %, sedert 29 Augustus 1939. Discontovoet { vorige': 2 %, sedert 3 December 1936.
Bankbiljetten Totaal
186 296
828 944
297 296 290 308 307 307 301 245 209 216' 210 223 215 248 227
•921 952 1.069 1.016 1.010 988 993 988 1.022 1.056 1.034 1.025 1.014 1.206 1.129
CreditDekkings. saldi inrekening- percentage courant
555 870
83,71 81,79
910' 878 757 835 819 839 828 130 535 422 436 382 387 303 291
82,00 82,06 81,85 81,15 81,28 81,47 81,77 83,91 84,51 83,02 83 48 81,81 82,34 75,44 78,39
e) Nationale Bank van Zwitserland. Weekstaten (in. millioenen Zwitserse/1,e franken). . Beleening
Correspon•
Bankbiljetten in circulatie
Andere terstond opvorderbare verplichting.
Dekkinge percentage
12,0 35,7
32,5 22,8
12,3 15,5
1.382 1.558
1.480 1.807
98,56 96,46
5,1 4,9 11,0 110,4 98,0 95,8 140,1 148,9 114,3 171,5 172,5 36,1 37,8 41,6 61,9
21,7 20,1 20,4 26,8 24,8 27,5 19,7 18,8 24,3 25,9 32,0 28,8 29,5 28,8 48,7
6,2 3,8 4,5 4,6 3,7 4,1 5,0 4,4 5,2 7,0 3,9 4,2 5,5 4,3 5,0
1.511 1.512 1.546 1.803 1.698 1.670 1.675 1.620 1.642 1.741 1.748 1.699 1.711 1.711 2.067
1.778 1.761 1.775 1.565 1.668 1.697 1.717 1.673 1.631 1.405 1.237 1.148 1.141 1.135 787
97,04 97,21 96,98 93,86 94,38 94,26 93,46 93,18 94,03 91,60 91,67 96,18 96,07 96,12 94,71
Goudvoorraad
Tegoed in het buitenland
Binnenlandscha wissels
1937 Jaargemiddelde 1938 Jaargemiddelde
2.638 2.852
182 394
1938
2.802 2.794 2.847 2.851 2.873 2.890 2.890 2.813 2.813 2.633 2.472 2.471 2.469 2.461 2.419
390 388 374 311 302 284 281 255 265 249 264 266 271 274 283
DATUM
7 Juli 6 Augustus 7 September 7 October 7 November 7 December 1939 7 Januari 7 Februari 7 Maart 5 April 6 Mei 7 Juni 7 Juli 7 Augustus 7 September
denten
•
Discontovoet i huidige : 1y2 %, sedert 26 November 1936 vorige : 2 °Q, sedert 9 September 1936.
f) Reichsbank. Weekstaten (in millioenen. RM.). 10 Tot 15 Juni 1939.
Goudvoorraad
DATUM
Deviezen als goud. dekking geldende
Waarden tot Pasmunt bijkomende dekking
DekkingeBeleeningen Gedisoont. BankVerschil'. percentage op Schatkist- biljetten in npeischbare van onderpand bons circulatie schulden goud en deviezen
Wissels
1937 Jaargemiddelde 1938 Jaargemiddelde
68,8 70,8
5,8 5,6
192 174
133 394
4.893 6.039
43,3 45,0
14,7 11,3
4.778 6.228
739 983
1,35 1,06
1938
70,8 70,8 70,8 70,8 70,8 70,8 70,8 70,8 70,8 70,8 70,8' 70,8
5,8 5,6 5,4 5,7 5,8 5,6 5,7 5,9 5,7 5,6 5,9 5,7
169 142 133 92 121 134 168 203 179 121 123 153
547 549 550 550 548 548 554 671 677 688 659 921
5.832 6.063 6.378 7.337 7.020 7.252 7.225 6.761 7.084 7.776 7.473 7.174
43,1 38,7 28,5 19,6 32,9 47,1 44,1 43,8 37,9 37,8 48,5 34,1
6,9 2,6 0,2 0,8 0,5 0,1 1,5 1,2 0,2 2,3 1,2 2,3
6.196 6.429 6.690 7.541 7.423 7.629 7.705 7.549 7.737 8.165 8.252 8.192
970 958 948 887 918 1.003 950 1.064 1.027 1.080 1.219 1.117
1,07 1,03 1,00 0.91 0,92 0,88 0,88 0,89 0,87 0,83 0,81 0,82
7 Juli 6 Augustus 7 September 7 October 7 November 7 December 1939 7 Januari 7 Februari 7 Maart 6 April 8 Mei 7 Juni
2°
DATUM
1939
7 Juli 7 Augustus 7 September
I
Sedert
Papier aangekocht Dekkingsreserve Bezit aan krachtens aan wissels,cheques § 13, n , 3 goud en Schat(als toegevoegde en deviezen kistwissels dekking dienend)
76,6 76,6 76,8
7.779 8.188 10.592 Discontovoet
925 919 1.063
23 Juni 1939. Dekkingspercentage
Beleeningen op onderpand
Pasmunt
Ban kbiljett en in circulatie
Verschillende opeischbare schulden
van goud en deviezen t. o. v. de
gezamenlijke opeischbare re verplichtingen
57,3 24,9 32,0
133 125 63
huidige 4 %, sedert 22 September 1932. vorige :5 %, sedert 28 April 1932.
418 -
8.531
987
0.80
8.799 10.970
1.086 1.611
0,77 0.61
g)
Federal Reserve Ranks. Weekstaten
(in millioenen $). WISSELS
MUNTVOORRAAD DATUM
Goudcertificaten op de Schatkist
Andere reserves
in herdisconto van de numberbanks
Nationale publieke fondsen
in de open markt gekocht
Bankbiljetten Deposito's in circulatie (aangesloten banken, (Federal Reserve Schatkist, enz.) Notes)
Dekkingspercentage (1)
1937 Jaargemiddelde 1938 Jaargemiddelde
8.939 10.423
297 402
13,9 8,6
3,4 0,5
2.504 2.564
4.221 4.200
7.326 8.980
80,0 82,1
6 Juli 10 Augustus 7 September 5 October 9 November 7 December 1939 4 Januari 8 Februari 8 Maart 5 April 3 Mei 7 Juni 5 Juli 9 Augustus 6 September
10.645 10.642 10.640 10.976 11.327 11.672 11.848 11.989 12.194 12.582 13.128 13.401 13.543 13.923 14.461
374 394 356 367 352 346 365 442 415 361 364 350 318 349 308
8,0 6,9 7,1 7,3 7,8 6,0 4,3 7,4 3,3 2,6 3,5 3,5 4,6 4,9 6,0
0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,6 0,8 0,6 0,6 0,5 0,5
2.564 2.584 2.564 2.664 2.564 2.564 2.564 2.564 2.584 2.584 2.564 2.564 2.551 2.443 2.594
4.175 4.136 4.212 4.263 4.356 4.422 4.441 4.345 4.343 4.398 4.465 4.478 4.543 4.551 4.684
9.207 9.249 9.147 9.437 9.654 9.950 10.146 10.437 10.597 10.891 11.362 11.618 11.649 11.950 12.505
82,3 82,4 82,3 82,8 83,4 83,8 83,1 84,1 84,4 84,7 85,2 85,4 85,6 86,5 85,9
1938
huidige : 1 %, sedert 27 Augustus 1937. Discontovoet van de Federal Reserve Bank of New-York / l vorige : 1,50 % sedert 2 Februari 1934. (1) Verhouding muntvoorraad tegenover opeischbare schulden
h) Sveriges Riksbank. Toestand op het eind van ieder maand
(in millioenen Kr.). VERHOUDING, IN %
REKENING-COURANTSALDI
P.5
-5 m
gl
§ i ig
13
2 ,,, .5
I. %J
0e li :s
mel d tot iered
..el.E "
culat
j i.,•/•o z
recht
ant
n en t rek(
C
etaal de t
deal
liten1
rept:1100.1A
11109p
iitenl d nie adbe
98710
TIJDVAK (op het einde van het jaar of van de maand)
BETAALBARE WISSELS EN WAARDEN
,Inde
STAATSIMNDSE:5
Pa
1936 1937
459 471
69,8 68,1
259 256
29,7 6,1
70,4 39,6
12,2 12,8
391 749
25,3 25,4
893 980
278 311
294 434
15,4 6,4
3,0 61,4
1.269 51,45 36,21 1.291 48,02 36,45
1938 Juli Augustus September October November December 1939 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September
526 528 573 591 591 591 594 595 596 801 614 615 621 633 634
89,8 89,6 110,7 115,9 115,8 115,8 135,5 135,3 135,2 148,8 144,8 146,5 146,1 148,9 152,3
289 301 548 473 491 414 448 468 480 488 526 550 560 545 470
56,0 66,0 72,0 82,0 87,0 102,0 112,0 117,0 127,0 137,0 147,0 152,1 182,1 182,1 190,0
41,9 41,2 32,8 31,8 32,1 34,0 36,0 36,2 38,9 49,8 45,9 45,7 45,5 43,6 43,6
12,1 11,8 12,2 13,2 14,1 13,2 12,3 12,1 12,6 12,8 13,2 12,5 11,2 11,3 13,0
530 511 411 385 351 386 298 259 231 153 87 50 22 19 15
23,1 22,7 25,9 28,0 32.7 36,8 39,9 42,7 47,6 51,4 56,3 57,2 59,2 60,5 78,4
950 971 1.083 1.028 982 1.061 979 991 1.054 1.041 1.012 1.059 1.025 1.126 1.259
269 260 248 237 484 418 350 345 324 347 508 490 350 338 320
510 512 678 673 452 428 583 564 524 500 397 368 544 483 327
2,9 2,7 2,9 4,1 3,2 3,4 3,4 3,1 3,6 3,2 3,5 4,3 4,9 3,2 3,4
57,2 56,4 69,3 71,1 89,5 83,7 87,5 87,6 69,1 72,1 66,2 63,0 64,0 58,7 53,6
1.402 1.406 1.496 1.531 1.533 1.533 1.538 1.541 1.543 1.551 1.572 1.570 1.587 1.589 1.547
.
55,39 64,34 52,89 57,49 60,18 55,76 60,63 60,06 56,59 57,66 60,68 58,12 60,60 56,24 50,35
37,52 37,55 38,30 38,58 38, 55 38,58 38,62 38,64 38,66 38,72 39,08 39,20 39,65 39,8f 40,99
{ huidige : 2 % %, sedert 1 December 1933. Discontovoet vorige : 3 %, sedert 1 Juni 1933.
(1) De metaalvoorraad omvat het door de Bank in het binnenland aangehouden goud, alsmede het in het buitenland gedeponeerde goud (ten hoogste 15pCt van de totale dekkingsvoorraad). (2) De bank mag bankbiljetten in omloop brengen voor een bedrag gelijk aan het dubbel van haar nietaaldvoorraad + (sedert 30 Juni 1933) 350 millioen kronen.
- 419 -
i) Japansche Bank. Weekstaten (in millioenen yens).
86
DEPOSITO'S VANDE REGEERING
Diverse
Andere dep
Overige verpli
Geza meri verbin ten i
72
163
2.113
31,7
2,9
30,4
30,8
1.251
1.930
278
150
428
112
132
2.602
27,1
441
2,9
30,8
30
1.127
1.837
201
119
320
127
136
2.420
35,1
434
2,9
30,4
23
1.090
1.871
131
139
270
113
136
2.390
35,5
647
300 486
2,9
32,1
23
1.141
1.965
179
157
336
70
147
2.618
21,7
547
300 468
2,9
30,4
15
1.366
1.843
452
178
630
122
139
2.734
20,0
44
546
300 482
2,9
30,5
15
1.441
1.940
411
201
612
143
140
2.835
19,2
47
548
300 477
2,9
30,5
25
1.671
2.042
430
200
630
89
215
2.976
18,4
Totaal 670
11938 Jaargemiddelde
665
41
706 (1)300 456
4 Juni
801
49
850
--
9 Juli
801
47
848
--
6 ,Augustus
501
46
10 September
501
46
8 October
501
5 November
501
1938
1939
De kkingspen (munt en munt verbinGiLl
Rekeningcouran t
346
154
46
Obligati van de Sch
129
535
624
Voorecho op buitenlands
217
--
Jaargemiddelde
1937
Voorscha
1.532
Voorscho l aan den S
676
Speciaalfont buitenlandsch
86,1
Gouden munt en goudmuntmateriaal
29,9
Pla04,10361P°0
DATUM
Biljettencirc
MUNT EN MIINTBIATERIAAL
Wr,
10 December
601
49
550
300 418
2,9
30,6
15
1.495
2.105
187
216
403
202
120
2.830
19,4
7 Januari
501
46
547
300 403
2,9
30,7
22
1.845
2.318
306
251
657
148
145
3.168
17.3
4 Februari
501
36
537
300 420
2,9
30,5
25
1.619
2.246
265
295
560
85
121
3.012
17,8
4 Maart
501
34
535
300 416
2,9
30,2
31
1.627
2.234
225
323
548
89
170
3.041
17,6
8 April
501
26
527
300 407
2,9
30,6
15
1.650
2.162
323
298
621
110
137
3.030
17,4
6 Mei
501
37
538
300 402
2,9
30,1
16
1.499
2.142
226
213
439
134
162
2.877
18,7
10 Juni
501
39
540
300 399
2,9
30,4
29
1.475
2.060
277
230
607
180
128
2.875
18,8
15 Juli
501
47
548
300 397
2,9
30,6
22
1.560
2.194
331
257
588
99
113
2.994
18,3
501
46
547
300 387
2,9
30,2
29
1.497
2.244
227
285
512
84
119
2.959
18,5
501
47
548
200 420
2,9
30,1
71
1.833
2.472
340
286
626
79
193
3.375
16,2
19 Augustus 2September
Discontovoet (1) Deze post komt
1 huidige : 3,46 %, sedert 11 Maart 1938. vorige : 3,285 %, sedert 7 April 1936.
in de weekstaten slechts sedert 23 Jull 1938 voor
-
420-
III. - BANK VOOR INTERNATIONALE BETALINGEN, TE BAZEL. STAAT in duizenden Zwitsersche goud-franken [eenheden van 0,29032258... gr. fijn goud
(art. 5 der statuten)]. I Per 30 September 1939
Per 31 Augustus 1939
ACTIVA. 28.588
/0 5,6
16.523
3,4
26.582
6,2
27.337
5,5
2,5
11.536
2,3
0
1. ()oud in baren II. Kas : Specie en tegoed bij banken
12.980
III. Cali-pelden
IV. Herdiscontabel papier :
123.990 52.072
6,9 0,0
32.979
38.780 59.569
7,6 11,6
32.485 68.270
6,6 13,8
"22.981 38.318
4,5 7.5
33.264 28.216
6,8 5,7
8,3 5,4
37.913 25.860
0,1 0,2
570 2.457
176.062
177.241
V. Fondsen op termijn tegen interest uitgezet : 1° Op ten hoogste 3 maanden 2° Op 3 tot 6 maanden
35.468 159
42.474 27.466
750 820
10 Borg door centrale banken op gecedeerde wissels verleend 2° Andere posten
0,1 0,5 3.027
1.570
493.472 100,0
512.176 100,0
TOTA AL ACTIVA
7,7 5,2 226.008
229.588
VII. Andere activa :
6,7 32.979
35.627
VI. Wissels en onderscheiden beleggingen : 10 Op ton hoogste 3 maanden : a) Schatkistpapier b) Onderscheiden beleggingen 20 Op 3 tot 6 maanden : a) Schatkistpapier b) Onderscheiden beleggingen 30 Op méér dan 6 maanden : a) Schatkistpapier b) Onderscheiden beleggingen
25,1 10,6
26,4 8,2
135.101 42.140
1° Handelswissels en bankaccepten 2° Schatkistpapier
PASSIVA. I Kapitaal : Geautoriseerd en geëmitteerd kapitaal : 200.000 aandeelen van 2.500 Zwitsersche franken ieder Aandeden met 25 % volgestort
II. Reserves :
126.000
24,4
25.093
III. Lang loopende deposito's : 1° Rekening van de Trust der annulteiten 20 Deposito der Duitsche regeering 30 Deposito der Fransche regeering (Saargebied) 40 Waarborgfonds der Fransche regeering
500.000 --
153.096 76.648 758 23.110
25.093
4,9 29,9 15,0 0,1 4,5
153.096 76.548
32.1S, 21.643
6,3 4,2
J 1 . 789 28.380
53.823 1.736 26 702 728 14.112
Deposito's op zicht (goud)
VI. Verschillende posten :
38.172 TOTAAL PASSIVA
512.176 100,0
2,4 5,8 40.169 1.393
0,3 0,1 0,0 0,2
697 26 886 1.609 10.688
2,8 0,3 7,2
1.413 36.759
1 0 Garantie op gecedeerde wissels 20 Andere posten
4,3 °50.906
0,3 0,0 0,1
6,1 31,0 15,5
21.262
253.512
IV. Kort loopende en dadelijke opvraagbare deposito's : 1° Circulatiebanken voor eigen rekening : a) Op 3 maanden maximum b) Op zicht 20 Circulatiebanken voor rekening van derden : Dadelijk opvraagbaar 3° Andere deposanten a) Op drie tot zesmaanden. - Deposito der Fransche regeering (Saargebied) b) Op ten hoogste 3 maanden c) Dadelijk opvraagbaar
125.000 25,3
5.117 6.659 13.317
5.117 6.659 13.317
1° Wettelijke reserve 20 Dividend-reservefonds 30 Algemeen reservefonds
V.
`Yo 500.000
2,2 0,2 7,6
1.168 37.446 .38.614
493.472 100,0
NOTA. - In dezen staat is niet begrepen het goud voor rekening van circulatiebanken bewaard en de fondsen dienende tel betaling van de internationale leeningen waarvan de Bank voor Internationale Betalingen trustee of fiscaal agent is.
- - . 421
INHOUDSTAFEL DER DOORLOOPENDE MAANDSTATISTIEKEN. Tabel BEVOLKINGSSTATISTIEK VAN BELGIË 1 GELDMARKT. I. — Discontovoet en rentestand voor belee2 ningen II. — Rentevoet der Schatkistcertificaten en kortloopende bons 3 III. — Rentestanden voor bankdeposito's en tegoed ter Algemeene Spaar- en 4 Lijfrentekas WISSELMARKT EN MARKT DER EDELE METALEN. I. — Noteering der edele metalen te Londen 9 TL Contantwisselkoersen op de Beurs te 10 Brussel 11 III. — Termijnwisselkoersen a) wisselkoers op 6,:n maand; b) wisselkoers op drie maanden. KAPITAALMARKT. 14 I. — Noteeringen van enkele publieke fondsen 15 II. — Indexcijfer van de Beurs te Brussel III. — Noteeringen, rendementen en indexcijfers van de voornaamste obliga16 tietypen IV. — Kapitaaluitgiften in België en Belgisch17 Congo a) retrospectief overzicht; b) detail der uitgiften; c) ingedeeld naar de belangrijkheid van het kapitaal. 18 V. — Overheidsleeningen 19 VI. — Hypotheekinschrij vingen RIJKSFINANCIËN. 25 I. — Opbrengst van de belastingen II. — Toestand van de Fonds voor Del26 ging der Staatsschuld HET INKOMEN EN HET SPAREN. I. — Rendement der Belgische naamlooze 30 vennootschappen a) detailgegevens per bedrijfsklasse; b) retrospectief overzicht; 31 II. — Algemeene Spaar- en Li frentekas a) inlagen op particuliere spaarboekjes; b) stortingen ingeschreven op de rekeningen der aangeslotenen ter Lijfrentekas. 32 III. — Driemaandelijksch loonindexcijfer LOOP DER ZAKEN. 35 Verrekenkamers 36 Postchèque- en giroverkeer Gevaarlijke of hinderlijke inrichtingen 37 — Aanvragen om vergunning Onbetaalde wissels 38 IV. Faillissementen en accoor den tot voorV. 39 koming van faillissement a) retrospectief overzicht; b) detail per bedrijfsklasse. PRIJZEN. 45 I. — Indexcijfers der groothandelsprijzen a) in België; b) in het buitenland II. — Indexcijfers der kleinhandelsprijzen en van de kosten van levenshonderhoud 46 a) kleinhandelsprijzen in België; b) nieuwe indexcijfers der kleinhandelsprijzen in België; c) kosten van levensonderhoud in België; d) kosten van levensonderhoud en kleinhandelsprijzen in het buitenland. -
Tabel III. IV.
— Groothandelsprijzen van nijverheidsproducten — Prijzen van landbouwproducten
47 48
VOORTBRENGING. I. II. III. IV. V.
— Steenkoolmijnen en metaalproductie — Diverse producties — Bouwbedrijvigheid — Electriciteit — Gas
VERBRUIK. I. — Indexcijfers van den verkoop aan de verbruikers II. — Tabakverbruik III. — Slachtingen VERVOER. I. — Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen a) Uitbatingsontvangsten en -uitgaven; b) Wagons aan de nijverheid geleverd; c) Verkeer : 10 algemeen spoorverkeer; 20 zware goederen : A) gezamenlijk verkeer; B) binnenlandsoh verkeer. II. — Havenverkeer a) Antwerpen; b) Gent; c) Brugge-Zeebrugge; d) Groot-Brussel; e) Oostende. BUITENLANDSCHE HANDEL. I. — Indeeling aangenomen door de overeenkomst van Brussel II. — Indeeling naar den graad van verwerking der producten
55 56 57 58 59
65 66 67
70
71
75 78
WERKLOOSHEID. I. — Algemeen overzicht II. — Indeeling per provincie BANKSTATISTIEKEN. I. — België en Belgisch-Congo a) Nationale Bank van België; b) Bank van Belgisch-Congo; c) Driemaandelijksohe staten der Belgische banken, door de Nationale Bank gepubliceerd. II. — Buitenlandsche circulatiebanken a) Discontovoet; b) Staat van de Banque de France ; » c) Bank of England; » d) Nederland. Bank; e) Zwitsersche Nationale Bank; • Reichsbank ; f) » Feder. Res. Banks ; g) » h) Sveriges Riksbank; ti) • Japansche Bank.
III. — Bank voor Internationale Betalingen
422 -
80 81
85
86
87
Abonnementsprijs per jaargang : 100 frank voor België. 120 frank voor het buitenland. Losse exemplaren : fr. 7,50 voor België. fr. 9,— voor het buitenland. Prijs van het speciaal nummer : « Overzicht van den economischen toestand van België », In den loop van het voorafgaande jaar: 20 frank voor België. 25 frank voor het buitenland. De betaling moet vooraf geschieden door overmaking op postgirorekening nr 500 van de Nationale Bank van België. De abonnenten worden verzocht op ce geven welke uitgave zij wenschen te ontvangen : de Nederlandsche of de Fransche.
Voorheen Drukkerijgesticht .
TH. DEWARICHET
J., M., G. en L. Dewarichet. Brs & Zrs, maat. in gez. naam Wildewoudstr. 16, Brussel. 17483
