‘ER IS GEEN DAG
DAT IK NIET AAN MIJN RUIMTEREIS DENK’
© Herman van Ommen
Tekst: Jan Dobbe Foto's: Herman van Ommen en Lodewijk Doensen
GENIET | 7
GENIET 2016-2.indd 7
04/05/16 8:14 PM
Lodewijk Doensen
Stel je voor… Je zit in een raketvliegtuig op een gewoon vliegveld. Vier raketmotoren razen, je maakt vaart en stijgt op. Tot zover alles normaal. Maar dan… schiet je met 3.600 km/uur recht omhoog. In enkele minuten zit je op honderd km hoogte en verlaat je de dampkring. Daarna zweef je in gewichtloosheid, om terug te keren in de dampkring, heftig afremmend onder enorme G-krachten. Later vlieg je ‘gewoon’ terug naar huis. Al met al een hallucinerende ervaring. Huisarts Lodewijk-Jan Doensen gaat het doen…
V
oor zijn ruimtereis heeft Lodewijk Doensen (46) uit het Brabantse Deurne al in 2011 een bedrag van circa 95.000 dollar betaald. ‘Dat is veel geld, maar ik geniet er nu al vijf jaar van. Ik denk altijd maar zo: een leven lang niet roken levert een bedrag op wat al aardig in de richting komt. En er is werkelijk geen dag dat ik niet aan mijn ruimtereis denk. Dat is onbetaalbaar!’ De reis behelst een privéruimtevlucht vanaf Spaceport Curaçao. Als enige passagier gaat Doensen recht omhoog en breekt binnen één minuut door de geluidsbarrière met een supersonische snelheid. ‘Mach 1. Dat is ongeveer 1.200 km per uur. We versnellen dan tot zo’n 3.600 km per uur, naar bijna zestig km hoogte. Daar gaan de motoren uit en schieten we verder naar ruim honderd km boven de aarde. Binnen vijf minuten na de start zit ik dus al in de ruimte.’ Daar zweven ze een kleine
z even minuten rond voordat de aantrekkingskracht van de aarde hen weer in zijn greep krijgt. ‘Als in een zweefvliegtuig cirkelen we dan naar beneden en vliegen we terug naar de basis. In geval van nood kunnen de revolutionaire raketmotoren altijd aangezet worden om veilig elk vliegveld in de buurt te kunnen bereiken. Al met al duurt het een uur.’ Huisarts
Even terug naar het gewone leven. Lodewijk Doensen is sinds 2003 fulltime huisarts. Hij is getrouwd met Dyonne en vader van Anne-Claire (11) en Vincent (9). Lodewijk studeerde geneeskunde in Utrecht. Vervolgens werkte hij als arts bij de luchtmacht en in diverse ziekenhuizen, waarna hij in Maastricht de huisartsenopleiding volgde. ‘Na afronding van mijn opleiding in Maastricht startte ik, na een korte periode
8 | GENIET
GENIET 2016-2.indd 8
04/05/16 8:14 PM
‘Op de basisschool tekende ik raketjes en hield ik spreekbeurten over vliegtuigen’
© Herman van Ommen
waarneming, hier in Deurne een huisartsenpraktijk. Ik heb mijn praktijk aan huis, dat doe ik alweer dertien jaar met veel plezier. Ik heb hier een goed netwerk van samenwerkende huisartsen, met diverse zorgstraten en goede verpleegkundigen.’ Hij vindt het prettig om aan huis te werken: ‘Het betekent dat je echt persoonlijke zorg kunt leveren en daarnaast ben je dicht bij je eigen gezin. Die persoonlijke touch wordt steeds schaarser, met vaak grote maatschappen en instituten. Door het kleinschalige kan ik het heel persoonlijk houden en dat waarderen mijn patiënten.’ Ruimtevaart
Deze ‘gewone’ huisarts gaat binnenkort met een heus raketvliegtuig de ruimte in. Dat doet niet iedere burger. Lodewijk: ‘Ik heb van jongs af aan al de drang om de ruimte in te gaan, de aarde vanuit een ander perspectief te bekijken. Op de basisschool tekende ik raketjes en hield ik spreekbeurten over vliegtuigen. Het leuke is: alle mensen die net als ik de ruimte in willen, hebben dat. Ze zijn gefascineerd door het heelal, het ontstaan van het leven.’ Met twinkelende ogen vertelt hij dat hij werd geboren tijdens het Apollo 11-project, waarbij de eerste mens op de maan liep. ‘Haha, ik zeg weleens gek scherend dat ik toen ben ingestraald… Maar zonder gekheid, het is opvallend dat heel veel jonge kinderen dat hebben, die fascinatie met het onbekende, die eindeloze ruimte. Bij mij is die kinderlijke fascinatie altijd gebleven, die drang om te exploreren, alles te willen weten. Dat zit er echt in.’ Zoektocht
De vraag dringt zich op waarom hij dan toch koos voor geneeskunde, in plaats van een technische studie. Volgens Doensen ontlopen de twee elkaar niet zo veel als je wel zou denken: ‘Ze hebben beide alles te maken met mensen. De ruimtevaart is niet alleen maar een geldverslindend technologisch speeltje, het levert wel degelijk allerlei nieuwe instrumenten op waar mensen beter van worden. Ruimtevaart is ook verder kijken dan alleen onze eigen planeet; het zoeken naar andere, misschien wel nóg mooiere werelden. Ook daar kan de mensheid op termijn van meeprofiteren.’ Geneeskunde is volgens hem net zo goed een soort zoektocht: ‘Je bent de hele dag aan het analyseren, aan het zoeken. Je kunt het menselijk lichaam zowel fysiek als mentaal beschouwen als een prachtige, complexe machine. Ik zie daar die hele ontdekkingsreis in terug: hoe werkt alles, hoe kan dat allemaal? Dat heeft me altijd enorm gefascineerd. Maar ook het aspect van iets te kunnen betekenen voor anderen, dat is evenzeer een passie die me heeft gedreven. Dat is een diepere
drijfveer geweest dan de behoefte om bijvoorbeeld lucht- en ruimtevaarttechniek te gaan studeren.’ Belangstelling
Lodewijk Doensen houdt zijn ruimtevaarthobby zorgvuldig uit zijn praktijk omdat hij vindt dat zijn patiënten recht hebben op een zo objectief mogelijke behandeling. ‘Ik vind Genieten De ruimteambities van Lodewijk Doensen doen enigszins denken aan bergbeklimmen. Mensen die nou eenmaal omhoog moeten, ondanks alle ontberingen en alle risico’s. Hij beaamt de overeenkomst: ‘Juist dankzij die risico’s omarm je het leven meer. Dat is genieten. Het hele ruimteverhaal is voor mij ook genieten. Het geeft zo veel energie dat ik mijn vak elke dag met plezier kan uitoefenen.’ Sprekend over genieten vindt Lodewijk Doensen een compliment voor GENIET wel op zijn plaats. ‘Ik vind het blad een geweldig initiatief van de KNMG. Juist in deze tijd, waarin er zo veel artsen op eieren lopen om het goed te doen, waarin patiëntenzorg elke dag weer een zware verantwoordelijkheid is – want iedereen kijkt mee, elke misser wordt uitvergroot in de media – is het fijn dat er wordt gezegd “Probeer ook te genieten”. Je hebt zo veel met ziekte en dood te maken, dan is het helemaal goed om te genieten. Leef in het nu, geniet!’
GENIET | 9
GENIET 2016-2.indd 9
04/05/16 8:14 PM
XCOR SPACE EXPEDITIONS Lodewijk Doensen vliegt straks met een raketvliegtuig van XCOR. Dit is een Nederlands-Amerikaans bedrijf waarvan de Nederlandse tak is opgericht door oud-straaljagerpiloten Harry van Hulten en Ben Droste en twee financiële mannen, Michiel Mol en Maarten Elshove. Lodewijk Doensen kende Ben Droste nog uit zijn tijd bij de luchtmacht. ‘In 2011 vertelde hij me over het concept van een raketvliegtuig dat gewoon start op een vliegveld. Geen poespas met een lanceerinstallatie, gewoon opstijgen. Maar je zit wel binnen vijf minuten op honderd kilometer hoogte met een snelheid van 3.600 km/uur.’ Doensen is lyrisch over het toestel van XCOR: ‘Dit is de toekomst, gebruikmaken van een gewoon vliegveld en raketmotoren die je meerdere keren kunt gebruiken.’
patiënten. “Ik heb je gezien, wat leuk. Allemaal prima, als je maar wel veilig terugkomt!” Dat is heel leuk om te horen. Ik ken mijn patiënten al dertien jaar. Ik heb baby’s tieners zien worden, tieners jonge ouders en ouders senioren. Ik heb een heel mooie band met hen opgebouwd. Nog regelmatig vragen ze me hoe het ermee staat. Die belangstelling is hartstikke leuk.’
© Herman van Ommen
Bevoorrecht
het prima dat ze ervan weten, maar je ziet mij niet in mijn ruimtepak door de praktijk wandelen!’ Sinds hij twee jaar geleden op MAX-televisie was, weten veel patiënten van zijn uitzonderlijke hobby. ‘Ik kreeg toen veel reacties van
‘Geneeskunde is ook een soort zoektocht. Je bent de hele dag aan het analyseren, aan het zoeken’
Natuurlijk zijn er ook grote verschillen tussen de twee passies van huisarts Doensen: ‘In mijn werk als arts ben ik op kleine, aardse schaal bezig met de zorg voor mensen. Dat ziet er uiteraard heel anders uit dan de ruimte verkennen.’ Toch heeft hij al een zekere verbinding kunnen maken tussen zijn beroep en zijn hobby: ‘Door allerlei aanvullende cursussen te volgen, heb ik mijn kennis in de lucht- en ruimtevaartgeneeskunde verder verdiept. Een bijzonder leuke aanvulling op mijn dagelijkse praktijk.’ Zijn droom is stiekem ooit als arts actief te zijn in de ruimte: ‘Dat lijkt heel ver weg in de tijd, maar de commerciële ruimtevaart, die nu nog in de kinderschoenen staat, gaat een enorme vlucht nemen. Er komt een heel nieuwe vorm van luchtvaart aan, daar ben ik van overtuigd. Het zal over een aantal jaren heel gewoon zijn dat mensen een vlucht boeken die hen via de ruimte in ruim een uur van Amsterdam naar Sidney brengt. Ik voel me heel erg bevoorrecht dat ik als een van de eersten mag meedoen aan deze nieuwe vorm van luchtvaart!’ Techniek
Hij heeft de techniek overigens niet helemaal links laten liggen. Ondanks zijn drukke huisartspraktijk vindt hij in de avonduren altijd weer tijd om te ontwerpen en te knutselen. Zo ontwierp en bouwde hij de Parashuttle, een eenmansvliegtuigje op basis van een paraglider. ‘Ik heb de cockpit van een zweefvliegtuig omgebouwd en hem aan een paraglider gehangen.’ Hij wist de TU Delft voor het
10 | GENIET
GENIET 2016-2.indd 10
04/05/16 8:15 PM
©XCOR
ontwerp te interesseren: ‘Met hen heb ik het concept naar een hoger plan getild, door het helemaal uit te werken. Zulke uitdagingen heb ik gewoon nodig. Het kost me geen energie, ik krijg er juist energie van. Dat vertaalt zich weer in mijn dagelijkse praktijk als arts, daar heb ik dan weer veel meer zin in.’
‘Ik kies voor het avontuur. Ik wil er vanaf het eerste moment bij zijn en mijn steentje bijdragen’
Armin, Doutzen en Erica
Wachten
Heeft hij nooit angst voor een ongeluk? ‘Natuurlijk is er risico aan verbonden. Niet voor niets is mijn vrouw steeds weer blij als de vlucht wordt uitgesteld. “Prima”, zegt ze dan, “wacht nog maar even.” Het is nog altijd geen routinevlucht waar alle kinderziekten uit zijn. Als je nog tien jaar wacht, heb je die wel. Maar ik kies voor het avontuur. Ik wil er vanaf het eerste moment bij zijn en mijn steentje bijdragen. Net als bekende Nederlanders als Armin van Buuren, Doutzen Kroes en Erica Terpstra. Iemand verkocht zelfs zijn huis om mee te kunnen doen. Dat is the spirit!’ Hij gaat mee als copiloot, met achter zijn rug een enorme lading vloeibare zuurstof en kerosine. ‘Ja, als het fout gaat, hebben we een prachtig vuurwerk. Maar ik heb er alle vertrouwen in, de luchtvaartautoriteiten kijken allemaal mee. Die laten je echt de lucht niet ingaan als het niet heel safe is.’ Hij wijst nog eens op het feit dat de motoren van het XCOR-vliegtuig een lang leven hebben en vele malen opnieuw te gebruiken zijn. ‘We kunnen eenmaal terug in de dampkring weer als een normaal vliegtuig terugkeren naar de basis op Curaçao. Dat geeft ook extra veiligheid.’
Hij wacht nu al bijna vijf jaar op zijn vlucht. Wordt hij daar niet nerveus van? ‘Nee hoor, ik ben blij dat het nog even duurt. Ik geniet van de voorbereidingen en het meegroeien en meeleven. Ze verwachten dat het vliegtuig dit jaar vliegklaar is. We gaan af en toe kijken hoever ze zijn, alleen dat is al hartstikke leuk om mee te maken.’ Zijn betrokkenheid bij het project heeft hem al zoveel niet-materiële voldoening opgeleverd dat hij het nu onbetaalbaar vindt. ‘Wat je allemaal terugkrijgt, is geweldig. Zoals bijzondere contacten met mensen over de hele wereld. Alle deelnemers komen regelmatig bij elkaar. Vorig jaar waren we bijeen in Mojave, Californië, met veertig gelijkgestemden. Een internationaal gezelschap van bijzondere mensen die de drang met elkaar delen om die benauwde aardstolp te verlaten. Met het managementteam maakte ik eerder een enerverende reis door Amerika langs alle betrokken bedrijven. We hebben trainingen gevolgd in Eelde. Dan zit je ineens in een L39 jet fighter, een testtoestel waarmee we de vlucht nabootsen. Je voelt die enorme G-krachten op je lichaam werken. Maar ook paraboolvluchten heb ik met dit toestel gemaakt, waarbij je gewichtloosheid ervaart. Fantastisch!’ In Soesterberg bij TNO zat Doensen in een hightech vlucht simulator, de ‘Desdemona’, ook wel bekend als ‘G-centrifuge’. Hoe voelt dat? ‘Het is vergelijkbaar met het zwaarste stukje in een achtbaan, maar dat duurt slechts een paar seconden. Bij zo’n vlucht voel je dat één tot twee minuten. Dat is heel bijzonder… In 2013 heb ik er op televisie over mogen vertellen in Tijd voor MAX. Ook dat was weer een ervaring op zich. Het is niet alleen die korte reis van een uurtje, er zit zo veel omheen! Het zou prachtig zijn als het vliegtuig dit jaar in Mojave kan worden gepresenteerd met al die honderden mensen die meedoen.’ l
Ook een ruimtevlucht maken? Als er artsen zijn die ook een privéruimtevlucht willen maken, dan kunnen ze in contact komen met Lodewijk Doensen door een e-mail te sturen via de redactie van GENIET of Medisch Contact:
[email protected]. Wij zorgen dat uw bericht bij Lodewijk Doensen terechtkomt!
GENIET | 11
GENIET 2016-2.indd 11
04/05/16 8:15 PM
