Institut Tadbiran Awam Negara
(INTAN)
Nota
TATABAHASA DALAM
KOMUNIKASI TULISAN
Pusat Komunikasi dan Pembangunan Latihan (KOMUNIKASI)
Institut Tadbiran Awam Negara (INTAN)
Kampus Utama J alan Bukit Kiara, 50480 Kuala Lumpur
Jabatan Perkhidmatan Awam Maalaysia
J\spek T'atabaJiasa
Vafam Xomunikasi T'uCisan
_
j(a~u~a1t
1.0
,Penneltafan
1
2.0
Penagunaan Xata Dafam 'Penu{isan Dokumen 2.1 Xata Jarnak 2.2 Xata Sendi 2.3 Xata Ganti 2.4 Xata 'Pemeri
2
3·0
Penggunaan Imbufian Da{am 'Penufisan 3.1 'Penggunaan 1mbulian 3.2.Jlwa{an 3.3 .JJ.kfiiran 3.4 .Jlyitan
4.0 Pembinaan .Jtyat 4.1 'Partika{ 4.2 Xata 'Penguat
)AN (DBP-INTAN) Nota Aspek TatahaJ'asa NTAN Kampus Utama Bukit Kiara, Kuala Lumpur
2
3
6
7
8
8
9
10
10
11
11
12
Tajuk:
Kursus Penulisan Berkualiti
Anjuran:
INTAN - Pusat Komunikasi dan Pembangunan Latihan (Komunikasi) Kampus Utama Jalan Bukit Kiara, Kuala Lumpur
ASPEK TATABAHASA DALAM KOMUNIKASI TULISAN
1. 0 PENGENALAN 1.1 Kepentingan Tatabahasa dalam Komunikasi Tulisan
a) Berkomunikasi dengan lancar dan berkesan.
b) Menyampaikan maklumat dengan tepat.
c) Mengelakkan kekeliruan.
d) Menampilkan imej pegawai yang cekap.
e) Menampilkan imej institusi yang berwibawa.
1.2 Kesalahan Umum Tatabahasa
a) Aspek-aspek tatabahasa yang sering menimbulkan masalah:
(i)
Penggunaan kata.
(ii)
Penggunaan imbuhan.
(iii)
Pembinaan ayat (sintaksis).
DAN (DBP-INTAN) Nota Aspek Tatabahasa
JNTAN Kampus Utama, Bukit Kiara. Kuala Lumpur.
1
2.0 PENGGUNAAN KATA DALAM PENULISAN DOKUMEN t.
Aspek yang sering menimbulkan masalah:
(i)
Penggunaan kata jamak.
(ii)
Penggunaan kata sendi.
(iii)
Penggunaan kata ganti.
(iv)
Penggunaan kata pemeri.
.
2.1 Penggunaan Kata Jarnak a) Kesalahan penggunaan kata jamak yang berbentuk
kata bilangan
tentu iaitu dua, tiga puluh, tiga ratus dan seumpamanya. Contoh:
Salah:
sepuluh buah cawangan-cawangan
Betul:
sepuluh buah cawangan
b) Kesalahan penggunaan kata jamak yang berbentuk kata bilangan tak tentu
iaitu semua, segala, s~, beberaea, para, banyak, r~
berbagai-bagai, p~ba9ai, s_ed_ik_it_dan seumpamanya. Contoh:
~
Salah:
berbagai kesalahan
Betul:
berbagai-bagai kesalahan atau ~elba8alkesalahan
-
c) KesaJahan penggunaan kata jamak yang berbentuk kata perpisahan, iaitu tiap-tiap, masing-masing, setiap, dan seumpamanya. Contoh:
Salah:
tiap-tiap borang-borang
Betul:
tiap-tiap borang
DAN (DBP-INTAN) Nota Aspek Tatabahasa INTAN Kampus Utama, Bukit Kiara, Kuala Lumpur.
2
d) Kesalahan penggunaan kata jamak yang berbentuk kata bilangan himpunan
iaitu
kedua-dua,
berabad-abad,
bt&yA~W JJ,. W
seumpamanya.
Betul:
V\
(f#\
dan X
b~W -CrtIoJ ~rt.
Contoh: Salah:
beratus-ratus,
\di keduB buah negara kedua-dua buah negara
..,rAf.t.ft, f~ X
~ ~v+v u
~_~__ ._,__.
'/'
t:t
. e) Kesalahan penggunaan kata yang sudah mendukung pengertian jamak, iaitu mereka, rakyat, kalangan, kumpulan, barisan, deretan. jemaah, rangkaian, persatuan. senarai dan seumpamanya. Contoh:
Salah:
mereka-mereka
Betul:
mereka
f) Kesalahan penggunaan kata yang terdiri daripada gabungan dua atau lebih perkataan untuk menunjukkan maksud jamak.
~~"b 1rt1.~~/
Contoh:
ke~a-kertas kerja ~. i ~~ -~~'
Salah:
kertas
Betul:
kertas-kertas kerja
2.2 Penggunaan Kata Sendi a) Kesalahan penggunaan kata sendi di dan ke yang menunjukkan tempat
atau arah yang sepatutnya ditulis terpisah dan bukan dicantumkan.
Contoh:
Salah
Betul
Didalam
di dalam
DAN (DBP-lNTAN) Nota Aspek Tatabahasa INTAN Kampus Utama, Bukit Kiara, Kuala Lumpur.
3
i1.-.x
b) Kesalahan penggunaan kata sendi nama antara yang berfungsi sebagai kata arah dengan frasa sendi di anatara yang digunakan untuk menunjukkan kedudukan fizikal atau arah. Contoh:
Salah:
di antara sektor awam dengan sektor swasta.
Betul:
antara sektor awam dengan sektor swasta.
c) Kesalahan penggunaan kata sendi di yang merupakan kata arah untuk menunjukkan tempat dan kata sendi pada untuk masa. Contoh:
Salah
Betul
di masa ini
pada masa in i
dizaman ini
pada zaman ini
d) Kesalahan penggunaan kata sendi ke yang sepatutnya digunakan untuk ternpat, benda dan rnasa, dan kata sendi kepada
yang sepatutnya
digunakan untuk benda bernyawa dan benda abstrak. Contoh:
1. Salah: Betul:
2. Salah: Betul:
diserahkan ke pengurus·
diserahkan kepada pengurus
hingga kepada han ini
hingga ke hari ini
DAN (DBP-INTAN) Nota Aspek Tatabahasa /NTAN Kampus Utama, Bukit Kiara, Kuala Lumpur.
4
e) Kesalahan pen£Jgunaan kata sendi di yang sepatutnya diletakkan pada dan frasa sendi di da/am pada kata sendi da/am.
kata sendi da/am
Kesilapan ini berlaku kerana kekeliruan tentang fungsi kata sendi dan frasa sendi tersebut. Contoh:
di bidang insurans
1. Salah:
da/am bidang insurans
Betul:
2. Salah:
bergembira di suasana hari raya
bergembira da/am suasana hari raya
Betul:
Penggunaan frasa sendi di da/am yang betuJ adalah seperti dalam frasa frasa yang tersebut:
1. Berkumpul di da/am dewan. 2. sesat di da/am hutan.
f) Kesalahan penggunaan kata sendi dari yang sepatutnya digunakan
untuk tempat dan waktu, dan kata sendi daripada yang sepatutnya digunakan untuk hal-hal yang lebih umum, iaitu orang, perbandingan, asal kejadian dan seumpamanya. Contoh:
1. Sarah:
Betul:
2. Salah: Betul:
Encik Tuah datang daripada mana?
Encik Tuah datang dari mana?
Peti itu dari kayu. Peti itu daripada kayu.
DAN (DBP-INTAN) Nota Aspek Tatabahasa lNTAN Kampus Utama, Bukit Kiara, Kuala Lumpur.
5
g) Kekeliruan dalam penggunaan antara kata sendi nama
antara
dengan
frasa sendi di aptara, yang merupakan gabungan antara kata sendi nama di dengan kata arah
antara.
Contoh: 1. Salah: Betul:
Inilah di antara hal yang mesti difaham i. Inilah
antara hal yang
mesti difahami.
Frasa sendi di antara hanya digunakan untuk menunjukkan kedudukan fizikal
atau arah.
Contoh:
Lif itu terhenti di antara tingkat tiga dengan tingkat empat.
2.3 Penggunaan Kata Ganti a) Kesalahan penggunaan kata ganti diri ketiga beliau yang disamatarafkan dengan kata ganti diri ketiga ia dan dia.
Contoh:
1. Salah: Betul:
Beliau penjenayah.
Dia penjenayah.
b) Kesalahan penggunaan kata ganti diri ketiga'janya untuk menggantikan it bagi maksud ia untuk benda dan binatang..
Contoh: Salah:
ianya telah dikenal
Betul:
ia telah dikenal pasti.
DAN (DBP-lNTAN) Nota Aspek Tatabahasa [NTAN Kampus Utama, Bukit Kiara, Kuala Lumpur.
pasti.
6
c) Kesalahan penggunaan kata ganti nama diri orang ia yang digunakan untuk maksud penda atau perkara yang dirujuk. Kata ganti yang sepatutnya digunakan ialah ini atau itu.
Contoh:
2.4
Salah:
Jikalau ia berlaku.
Betul:
Jikalau ini berlaku ...
Pengguna~n Kata Pemeri ~~ ~) a) Kesalahan penggunaan kata ialah yang
sepatutn~
nama atau frasa nama.
Contoh:
1. Salah: Betul:
Beliau ialah orang yang pertama ...
2. Salah:
Perkara ini adalah satu masalah...
Betul:
Perkara ini ialah satu masalah ...
b) Kesalahan pen~gunaan kata adala~y-ang se atutnya diikuti oleh k~ta sendi. 1~,1- ~-r/'~~,F--~ ~ S ~ V ICvf'1IJ, ~,~+ ~ i r~ f) :Jf/t7{f.. X Contoh:
1. Salah:
Betul:
2. Salah:
Betul:
Kursus ini ialah untuk menerangkan ... Kursus ini adalah untuk menerangkan ...
Kenyataan itu ialah benar
Kenyataan itu adalah benar
DAN (DBP-lNTAN) Nota Aspek Tatahahasa lNTAN K~mpus Utama, Bukit Kiara, Kuala Lumpur.
7
3.0 PENGGUNAAN IMBUHAN DALAM PENULISAN DOKUMEN ,
Aspek-aspek imbuhan yang sering menimbulkan masalah:
3.1
(i)
Pengabaian penggunaan imbuhan
(ii)
Penggunaan awalan
(iii)
Penggunaan akhiran
Pengab~ian
Penggunaan 1mbuhan
a) Kesalahan kerana tidak menggunakan awalan me- pada kata-kata yang sepatutnya menerima imbuhan tersebut.
Contoh: Salah:
Syarikat ambil tindakan ...
Betul:
Syarikat mengambil tindakan ...
b) Kesalahan kerana tidak menggunakan akhiran -kan pada kata-kata yang sepatutnya menerima imbuhan tersebut.
Contoh: Salah:
... memberi satu minggu notis
Betul:
... memberikan satu minggu notis
(c) Kesalahan kerana pengabaian akhiran -kan bagi perkataan yang belum sempurna bentuknya.
Contoh:
1.
rntlllJi,IW~ ~ JIV,I1/ W~~ V I
Salah:
'" meluas dan meningkatkan ...
Betul:
'" meluaskan dan meningkatkan ...
DAN (DBP-INTAN) Nota Aspek Tatabahasa INTAN Kampus Utama, Bukit Kiara, Kuala Lumpur.
-
-
V 8
3.2 Penggunaan Awalan (a) Kesalahan mengunakan awalan me-, men-, meng- dan menqe- yang digunakan sembarangan.
Contoh:
Salah
(b)
fM4I~ 1-v
~~vuII
~~~V htJII"P BetuI
fW'tZ;yt~
Mt-
Menlaporakan
melaporkan
Mengswastakan
menswastakan
f
Kesalahan dari segi morfofonem (keselaran bunyi) bagi kata-kata dasar yang menerima awalan me-, pe·, ber- dan terContoh:
(c)
Salah
Betul
Metafsirkan
mentafsirkan
Mensahkan
mengesahkan
Kesalahan mengunakan awalan me- dan pe- yang diimbuhkan pada kata pinjaman Inggeris.
Contoh:
Salah
Betul
Meaudit
mengaudit
Meneksport
mengeksport
DAN (DBP-INTAN) Nota Aspek Tatabahasa !NTAN Kampus Utanw, Bukit Kiara, Kuala Lumpur.
9
3.3
Penggunaan Akhiran
(a)
Kesalahan menggunakan akhiran -an dan -kan.
Akhiran -an
sepatutnya digunakan untuk membentuk kata nama, manakala akhiran -kan digunakan untuk membentukkan kata
(b)
ke~a.
Salah
Betul
Penyemakkan
penyemakan
Kritikkan.
kritikan
Contoh:
Kesalahan menggunakan akhiran -kan dan -I untuk membentuk kata kerja transitif yang berbeza fungsinya. Contoh:
1.
X
Salah:
'" menghadiahkan saya sebulan bonus.
Betul:
... menghadiahi saya sebulan bonus. -./ atau '" menghadiah sebulan bonus kepada saya.
2.
V
ay~surat
Salah:
'" mengirimkan
Betul:
... mengirimi aya' urat atau ... mengirimkan surat kepada ayak
3.4
Penggunaan Apitan
(a)
Kesalahan
menggunakan
apitan
memper-... i
yang
sebenarnya merupakan bentuk terbitan yang lewah. Apitan
memper.... -i hanya digunakan bagi keperluan menyatakan makna khusus bagi sesuatu perhuatan kata kerja.
Contoh:
DAN (DBP-INTAN) Nota Aspek Tatabahasa INTAN Kampus Utama, Bukit Kiara, Kuala Lumpur.
10
(b)
Salah
Betul
Memperolehi
memperoleh
Memperkuasai
menguasai
Kesalahan
menggunakan
apitan
diper-.. i-i yang sebenarnya
merupakan bentuk terbitan yang lewah. Apitan diper- ... -i hanya digunakan bagi keperluan mengutamakan makna klhusus bagi sesuatu perbuatan kata kerja.
Contoh:
4.0
Salah
Betul
diperolehi
diperoleh
diperkuasai
dikuasai
PEMBINAAN AYAT
Aspek-aspek bahasa yang menimbulkan masalah dalam pembinaan ayat.
(i)
Penggunaan partikal dalam ayat
(ii)
Penggunaan kata penguat
4.1
Penggunaan Partikal dalam Ayat
Kesalahan penggunaan partikal a dan an yang diterjemahkan sebagai satu atau se, iaitu seorang, sebuah dan seumpamanya di dalam ayat bahasa Melayu.
Contoh:
DAN (DBP-lNTAN) Nota Aspek Tatabahasa /NTAN Kampus Utama, Bukit Kiara, Kuala Lumpur.
11
4.2
Salah
Betul
Saya ialah seorang pengurus
Saya pengurus
Ayah saya seorang polis
Ayah saya polis
Penggunaan Kata Penguat P~nggunaan
kata penguat yang digunakan secara berlebihan.
Kata-kata penguat yang dimaksudkan itu ialah terlalu, sangat, , amat. sungguh, sekali dan seumpamanya.
Contoh:
1.
Salah:
Dia pekerja yang amat rajin sangat.
Seharusnya:
Dia pekerja yang amat rajin. atau Dia pekerja yang sangat rajin.
DAN (DBP-INTAN) Nota Aspek Tatabahasa TNTAN Kampus Utama, Bukit Kiara, Kuala Lumpur.
12
