sportmedische keuring voor dummies

sportmedische keuring voor dummies

Tom Teulingkx huisarts / keuringsarts Herentals 10 januari 2013

INDELING • • •

•

SKA SPORTMEDISCHE KEURING ANNO 2012 SPORTMEDISCHE KEURING ANNO 2013 *cardio *orthopedie *pneumo, neuro, …. PRAKTISCH : ONLINE PLATFORM www.sportkeuring.be

BESTUUR SKA 

Tom Teulingkx (voorzitter)



Guy De Schutter



Luk Buyse



Johan van Acoleyen



Piet Bouquillon



Steven Bex



Vik Corstjens



Andre De Bruyne



Georges Gillis



Johan Haegeman



Lieven Hendrickx



Geert Massant



Jan Mathieu



Ronald Sneijers



Vincent Van Belle



Kris van der Mieren



Jan Vanderroost

PARTNERS 

Kabinet Min Muyters + van Deurzen



Federaties / organisaties



Domus medica



Artsensyndicaten (VVS, ….)



Universiteiten + specialisten



Ziekenfondsen



Verzekeringsmaatschappijen



……..

Provincie-verantwoordelijken





   

(Cardiaal screeningsprotocol: www.gezondsporten.be) Sportmedisch screeningsprotocol EMD geïntegreerd met beslissingsondersteuning Sportpaspoort Tarifering (en nomenclatuur) Opleiding(erkenning) en bijscholing Ethische code/juridische bijstand/…… Dialoog + breed draagvlak !


•


Sportbeleving anno 2012  

  

Sport is ‘HOT’ Initiatieven niet in verhouding met (medische) begeleiding Sportgeneeskunde vs ‘commercialisme’ Verplichte keuring (attest) / gezondheidscontroles Medische ‘impact’

IMPACT SPORT Sportleed

• Medische problemen • (Niet-)Traumatische orthopedische

Primaire gevolgen

• Morbiditeit (Mortaliteit) • Medische kosten

Secundaire gevolgen

• Persoonlijk leed: sportstop! • Budget gezondheidszorg

Keuring : Wat bestaat er actueel? 

Geen eenduidig protocol: CHAOS  ‘Consensus

sportmedisch onderzoek’: topsporters en beloftevolle jongeren; (MVS)  (‘Cardiovasculair screeningsprotocol’ (2011);) => ‘www.gezondsporten.be’  2013:

Ontwikkeling van een online tool met integratie in EMD en beslissingsondersteuning voor de (huis)artsen.

Wat is er verplicht? 

Federaties: ‘gedateerde’ niet-onderbouwde documenten  Wielrennen,

basket, competitieturnen, triatlon,  Risicosporten: motorsport, zweefvliegen, sommige gevechtssporten, duiken, schieten;  Andere: …? Verantwoordelijkheid van de sporter, begeleider, (huis-)arts? 

Sportorganisaties: ‘verplichting’ voor deelname aan bepaalde evenementen (vb. Sporta: ventouxcampagne)

Wielerbond Vlaanderen

Vlaamse basket liga

NELOS Nederlandstalige liga voor onderwateronderzoek en -sport

VLAAMSE RUGBYBOND

VDTL triatlon en duatlon liga

gymfed

American Kickboxing Association


•






   

Cardiaal screeningsprotocol: www.gezondsporten.be Sportmedisch screeningsprotocol EMD geïntegreerd met beslissingsondersteuning Sportpaspoort Tarifering (en nomenclatuur) Opleiding(erkenning) en bijscholing Ethische code/juridische bijstand/……

actieplan ‘gezond sporten’ Min

Muyters

Doel *Zoveel mogelijk mensen op een gezonde, medisch verantwoorde manier aan sport laten doen, zodat risico op ziekte of blessure tot een aanvaardbaar minimum wordt beperkt *Sportmedisch onderzoek biedt nooit absolute garantie dat er niks fout kan gaan! *Sportspecifiek, geen ‘eenheidsworst’ *Niet verplicht, wel ‘morele’ verplichting

Voetballertje overleden op training Jette

do 11/10/2012 - 10:12 In Jette is gisteravond een jongen van 7 jaar gestorven op voetbaltraining. Hij viel neer tijdens het trainen. Een medische ploeg is nog ter plaatse gekomen, maar kon het kind niet meer redden. Vermoedelijk stierf hij door hartfalen.


•


Incidentie plotse hartdood

10/01/2013

Plotse hartdood bij sport: <14j 

zeer zeldzaam, nauwelijks cijfers! C.Wren: SCD in children/teenagers = 0.4/105 of 2% van alle doden in deze leeftijdsgroep (Heart 2009; 95: 2040-2046);



testosterone nodig

(cfr HOCM: niet prepub, niet bij meisjes) Van Camp: frequentie SCD highschool/college 0.4/105, 0.75 bij jongens, 0.13 bij meisjes



toch aantal stille doders:

Detecteerbaar op rustecg: Brugadasyndroom, WPW  Niet detecteerbaar op rustecg: CPVT(catecholaminerge polymorfe ventrikeltachycardie), .. 

10/01/2013

brugada

Typische afwijkingen op het ECG passend bij Brugada: ST elevatie in V1-V3

ST segment abnormalities in the different types of Brugada syndrome[5]

ST segment abnormalities in the different types of Brugada syndrome[5] Type I

Type II

Type III

J wave amplitude

>= 2mm

>= 2mm

>= 2mm

T wave

negative

positive or biphasis

positive

ST-T configuration

coved type

saddleback

saddleback

ST segment (terminal portion)

gradually descending

elevated >= 1mm

elevated < 1mm

WPW

Plotse hartdood bij sport: 14-35/45j

Cardioscreening (voorstel SKA) <14j

14-34j

>34j

Anamnese

X

X

X

Klinisch onderzoek

X

X

X

X

X

Rustelektrocardiogr am Inspannings elektrocardiogram Frequentie cardioscreening

Zie stroomdiagram 4j (6 en 10j)

4j

4j Zie stroomdiagram

Sportmedisch Onderzoek om de 2 jaar: cardioscreening (rustecg) alterneren met orthopedische screening

>35jr /

>45jr

Huidige activiteit Sedentair : < 2 MET/wk

Actief: > 2 MET/wk Geplande activiteit

Geplande activiteit Laag intens < 3 MET/wk

Matig – hoog intens 3-6 - >6 MET/wk

zelfevaluatie

Screening

neg Laag intens sport

neg

Screening Huisarts An/KO/Score/ Rust ecg

pos

pos

pos

Matig intens sport

Intens >6 MET/wk

Screening

HuisartsAn/KO/ Score/Rust ecg

neg XEcg neg

XEcg 39

neg

pos

Matig/hoog intens sport

Matig intens 3-6 MET/wk zelfevaluatie

HuisartsAn/KO/Score/ Rust ecg

pos

neg

Laag intens <3MET/WK

pos

Matig/hoog intens sport

XEcg neg

ECHO, CORONARO,..

pos

pos

Cardiale screening 1 Met = Metabolic equivalent = working met.rate/resting met.rate = 1 kcal/kg/uur of 3.5 ml O2/kg/min = energiekost van rustig zitten

https://sites.google.com/site/compendiumofphy sicalactivities/home

Praktisch: inspannings ecg 

Door sportarts:  low

risk patiënten  Op eigen vraag, vraag van federatie  Preventie, dus niet terugbetaald 

Door cardioloog:  High

risk patiënten  Diagnostisch, dus terugbetaald

High risk patiënten?       

SCORE > 5% (nu of extrapolatie naar 60j); Chol↑↑ (Tot > 320mg/dl / LDL > 240mg/dl); BD↑↑ (> 180 / 110 mmHg); DM + microalbuminurie; Familiale voorgeschiedenis (1e graad < 50j) ; BMI > 28 ; Verontrustende anamnese, klinisch onderzoek of rust-ECG.

Praktisch: 

Anamnese:  Persoonlijk

en familiaal  Kinderen/adolescenten: beide natuurlijke ouders! 

Klinisch onderzoek:  Basisonderzoek

standaard (lftdsafhankelijk)  Sportspecifieke aanvullingen. 

Aanvullende onderzoeken: op indicatie  Rust/inspanningsecg,

echocardio, rx, ..

Praktisch: klinisch onderzoek 

Hartauscultatie 



liggend en staand of met Valsalva

Brachiale bloeddruk 

zittend, li en re, aangepaste manchet!



Simultane palpatie radiale en femorale pulsaties



Lichaamskenmerken van syndroom van Marfan

Praktisch: rustelektrocardiogram 

Ecg toestel:  



Correcte omstandigheden:  



Rustige patiënt, goede temperatuur Correcte plaatsing vd electroden (kind!)

Correcte interpretatie:   



automatische protocollering digitale verzending

Leeftijd, geslacht, obesitas Specifieke kenmerken bij sporters Seattle-criteria (januari 2013)

Bij twijfel: hotline met bevriende cardioloog / platform

Ecg wijzigingen bij atleten

Recommendations for interpretation of 12-lead electrocardiogram in the athlete. Corrado et al. European Heart Journal (2010) 31, 243–259

Groep 1: Frequent, trainingsgerelateerd 

Sinusbradycardie

<60/min, sinusaritmie  Cave: <30/min, pauzes ≥ 3s (wakker) 



AV-block

1e graad (PR interval >200ms)  2e graad (Mobitz type 1 = Wenckebach)  Cave: 2e gr (Mobitz type 2), 3e gr 



oRBTB

rSr’ in V1, duur <120ms  Cave: gefixeerde split T2, T-inversies (verder dan V2), ventriculaire extrasystolen met LBTB-morfologie 



Geïsoleerde voltage-criteria voor LVH  Sokolow-index,

hoogte perifere afleidingen  Cave: Li-as, voorkamerhypertrofie, afwijkingen ST-T segment (ST-daling, inversie T) 

Vroege repolarisatie  Verhoging

QRS-ST-junctie (J-punt) >0,1mV  Meestal precordiaal (grootste ST-elevatie V3-V4)  Opwaarts concaaf ST, eindigend in positieve, hoge Ttop  Mogelijk afwijkend in African-Carribean (DD Brugada)


•

SKA SPORTMEDISCHE KEURING ANNO 2012 SPORTMEDISCHE KEURING ANNO 2013 *cardio *orthopedie *pneumo, neuro, …. PRAKTISCH : PLATFORM

Cardioscreening (voorstel SKA) <14j

14-34j

>34j

Anamnese

X

X

X

Klinisch onderzoek

X

X

X

X

X

Rustelektrocardiogr am Inspannings elektrocardiogram Frequentie cardioscreening

Zie stroomdiagram 4j (6 en 10j)

4j

4j Zie stroomdiagram

Sportmedisch Onderzoek om de 2 jaar: cardioscreening (rustecg) alterneren met orthopedische screening

ORTHOPEDISCH ONDERZOEK 

Doel

 Huidige

letsels  Onvolledig gerevalideerde letsels  Condities die letsels kunnen veroorzaken  Advies geven



Middelen

 Letselgeschiedenis:

Datum / Regio / Diagnose / Time Lost / Revalidatie / Operatieve behandeling / Nog last?  KOZ

KOZ 

Deel 1: Basisscreening  Voor

alle sporten  Abnormaliteiten & sequellen vroegere letsels identificeren  (Opm: + voetstatiek)

59



Deel 2: Sportspecifiek  Musculoskeletale

condities die een atleet gevoelig maken om een letsel op te lopen in de toekomst


•


Pneumologisch: astma/insp.astma 

Sportafhankelijk:

Zwemmers tov andere sporten: x 2.3 - 2.6  Lopen, fietsen: exercise induced bronchospasm (EIB) vrij frequent 





Leeftijdsafhankelijk: zwemmers ontwikkelen progressief EIB (oiv chloor, insp, ..) COPD: rokers schatten toestand v eigen longen meestal hoger in dan in realiteit.

Praktisch: spirometrie  

Piekflowmeting: weinig waarde Spirometrie:  niet

standaard  Wel zinvol bij suggestieve anamnese/klinisch onderzoek/rokers  Correcte uitvoering, eventueel met reversibiliteit  = diagnostisch, dus riziv.

Meer sportspecifiek 

Pneumo: meer aandacht EIB bij risicosporten 



Neuro: meer aandacht CTBI bij risicosporten 



Hoge ventilatie (duursporten), luchtvervuiling (vb ijsbaan), droge & koude lucht (vb langlauf)

Gevechtssporten, collision sports (rugby, ijshockey)

ORL / ofthalmo 

Duiken, zweefvliegen, …..



Gynaeco-dermato-gastro/entero- nefro…… Aandacht voor chronische ziektes: diabetes, nierfalen,..



Uitgebreidere vragenlijsten




•


SPORTER www.sportkeuring.b e (intake) EMD sport/huisarts Anamnese KO

RUST ECG RUSTSPIR O Ander TO

Orthopedisch onderzoek

W I P A M platfor m

Rust ECG Rust SPIRO Andere TO

WEBSERVERcorilus: analyse+ beslissingsondersteuning EMD sport/huisarts: aanvaardt of wijzigt besluit

Verzekering, federatie, club,…

EMD sport/huisarts:

SPARTANOVAPLATFOR M

DATAOPSLAG VOOR ANALYSE

anoniem Beveiligd feedback+ update protocol

‘weak’ links      

‘informatisering’ links EMD’s ‘sporten intensiteitspecifiek’ ‘huisartsen’ ‘federaties’ : inhoud/prijs ‘Bevolkingsonderzoek?’ ‘up-to-date’ – ‘data verwerking’

Ixsys: ‘intake platform sporter’

WWW.SPORTKEURING.BE

Huisarts 

Opleiding (najaar 2013): ‘certificaat’ 

3x2u

Interpretatie ECG in de (jonge) atleet  Orthopedisch onderzoek  Gebruik van het EMD-elektronisch platform 









1x/2j bijscholing

Kostprijs: advies 60 euro (niet terugbetaald door RIZIV) , duur onderzoek 30-40min Nomenclatuur? Ziekenfonds? Verzekering? Federaties? kost voor arts? Platform/ spartanova/server

kostprijs    



2010: 1.370.000 actief sportende vlamingen 2012: 1.500.000 sporters (schatting) 2 jaarlijkse screening: 750.000 screenings/jaar 750.000 x €60 = € 45.106 max omzet ten laste van de patiënt Kostprijs RIZIV = ??? Vs gezondheidswinst

Bedenking….. 

12 miljard sigaretten per jaar verkocht in B =

600.106 pakjes  € 0,1 extra accijns ⇒ € 60.106 voor screening  € 0,2 extra accijns ⇒ € 120.106 voor screening 



Nationale Loterij sponsoring budget 2011: €11.131159 zBTW Ziekenfondsen sponsoren lidmaatschap sport en fitnessclubs… ook screening?

outcome Sportmedisch onderzoek

Verantwoorde sportkeuze Toenemende sportparticipatie

Alle niveaus

Sportletsels↓

Ziektekosten↓

Alle leeftijden

Sportleed ↓ Sportkosten↓

Ziektes↓

Sportstop/Sportuitval↓

www.sportkeuring.be www.ska.be

Malum est consilium, quod mutari non potest (Slecht is het plan dat niet gewijzigd kan worden)

89

Van Roey A, Aertgeerts B, Celen H, Vanbelle P. Keuring van jonge, competitieve sporters in de huisartsenpraktijk: aanzet tot een uniforme aanpak op basis van een systematisch literatuuronderzoek. Huisarts Nu 2011;40:241-8.

 90

BD bij kinderen?  Tabellen:

www.nhlbi.nih.gov/guidelines/hypertension/child_t bl.htm , www.vub.ac.be/groeicurven  Prehypertensie: ≥p90,
 Stage

sportrestrictie, ctrl 1x/6mnd

1 hypertensie: ≥p95, ≤p99+5mmHg

 Geen

sportrestrictie, controle na 1-2we  Verwijzen igv herhaaldelijk zo hoog  Stage

2 hypertensie: >p99+5mmHg

 Sportrestrictie

hoog statische (kracht)sporten tot

normalisatie  Onmiddellijk verwijzen

 91

Vital, 7j: 



FamVG: OK

L: p50, BD systolisch p50, diastolisch p50

 Geen verder onderzoek

92



Waarom geen rustECG?  Vals

negatief: HCM ea syndromen pas tot uiting na puberteit  Vals positief: juveniel ECG-patroon Negatieve T’s precordialen -> ARVD?  SCD

zeer zeldzaam voor puberteit

Nuttige links 93 

 







Bloeddruktabellen kind: www.nhlbi.nih.gov/guidelines/hypertension/child_tbl.htm Groeicurves kind: www.vub.ac.be/groeicurven/ Recommendations for competitive sports participation in athletes with cardiovascular disease. Pellicia et al. European Heart Journal (2005) 26, 1422–1445 Recommendations for interpretation of 12-lead electrocardiogram in the athlete. Corrado et al. European Heart Journal (2010) 31, 243– 259 Interpretation of the Electrocardiogram of Young Athletes. Uberoi et al. Circulation 2011, 124:746-757 Cardiovascular evaluation of middle-aged/senior individuals engaged in leisure-time sport activities: position stand from the sections of exercise physiology and sports cardiology of the European Association of Cardiovascular Prevention and Rehabilitation. Borjesson et al. European Journal of Cardiovascular Prevention & Rehabilitation 2011 18: 446

sportmedische keuring voor dummies

Recommend Documents