SINT-PIETERS-WOLUWE

30

⁄ B R U S S EL- U ITB R EI D I N G / S I NT- L AM B R EC HTS-W O LU WE / S I NT- PI ETER S-W O LU WE

BRUSSEL-UITBREIDING / SINT-LAMBRECHTS-WOLUWE / SINT-PIETERS-WOLUWE

Koninklijk Museum van het Leger en van de Krijgsgeschiedenis 33

B R U S S EL- U ITB R EI D I N G / S I NT- L AM B R EC HTS-W O LU WE / S I NT- PI ETER S-W O LU WE ⁄

31

g W andeling Kantoorparadijs tussen kunst en wet

30

30.

Kaart I 8

m

Bedrijfsrestaurant van Total Guimardstraat 14 Brussel-Uitbreiding A enkel op zo van 10u tot 17u d 1-2-5-6 (Kunst-Wet) f 22 (Guimard) Het herenhuis aan de Guimardstraat 14 werd in 1851 gebouwd naar de plannen van architect F. Derre en in 1987 aangekocht door de onderneming Petrofina om er bezoekers te ontvangen en seminaries te organiseren. De benedenverdieping geeft aan de binnenkant van het huizenblok toegang tot een restaurant dat in 1994 ontworpen werd door het architectenbureau Samyn & Partners. De open constructie, helder en strak, heeft veel te danken aan de grote glasoverkapping die de ruimte doet baden in een overvloedig en vriendelijk licht. Deze realisatie, die in vakkringen veel lof oogstte, berust op het principe van de kettinglijnvorm, een van de structurele vormen van overbrugging. Veertien kettinglijnen met rond profiel verlenen de overkapping haar holle vorm. Dwarsbalken die als verbindingselementen dienst doen, leiden de eventuele drukkrachten af naar de laterale zuilen. (B 20/07/1993) Rondleidingen zondag om 10u30, 11u30, 12u30, 14u30, 15u30 en 16u30. Met de medewerking van het Atelier de Recherche et d’Action urbaines (ARAU) en van Korei. Tentoonstelling over de realisaties van Samyn & Partners voor Total en over de activiteiten van de onderneming in België.

Deze wandeling voert u door de Kunst-Wetwijk waar het begrip kantoor flink veranderd is en blijft evolueren. Tussen de eerste kantoren in oude herenhuizen en het functionalisme van de jaren 1960 heeft de kantoorbouw deze wijk geleidelijk overwoekerd met monofunctionele straten die er buiten de kantooruren verlaten bij liggen. Met de crisis in de vastgoedsector wordt nu weer overwogen om deze gebouwen om te vormen tot woningen zoals gebeurd is met de lofts. Beton, een uitvinding uit de 19de eeuw, bereikt zijn technische perfectie in de 20ste eeuw. Vandaag wordt het meer en meer vervangen door staal om nog luchtigere en transparantere constructies te bouwen die hun bekroning vinden in de high-techstijl. A zondag om 10u, 14u en 16u (duur: 1u30) C vertrek: hoek van de Belliardstraat en de Kunstlaan in Brussel – kaart Centrum O 4 d 1-2-5-6 (Kunst-Wet) f 22-29-34-38-54-64-71-80-95 (Troon) I reserveren verplicht op nummer 02/537.78.75 (maandag tot vrijdag van 10u tot 15u). Maximum 25 personen per vertrek. Enkel in het Frans. Met de medewerking van Itinéraires, op de Paden van de Geschiedenis.

g W andeling De Leopoldswijk of de kunst van het bouwen in de loop van de tijd De Leopoldswijk is rijk aan gebouwen in diverse stijlen en uit alle periodes. Tijdens deze wandeling verneemt u meer over de bouwtechnieken van sommige van deze realisaties, van de Solvaybibliotheek over de verrassende torens van de Europese wijk tot de gloednieuwe realisatie van Pierre Blondel, het hotel Aloft. Kortom, de kunst van het bouwen in de loop van de tijd. A zaterdag en zondag om 13u (duur: 2u) C vertrek: voor de Solvaybibliotheek, Leopoldspark, Belliardstraat 137 in Brussel-Uitbreiding – kaart I 9 d 1-5 (Schuman) f 21-27-59 (Leopoldspark) I reserveren verplicht op nummer 02/563.61.53 (maandag tot vrijdag van 9u tot 13u). Maximum 25 personen per vertrek. Enkel in het Frans. Met de medewerking van Arkadia.be.

32


32.

Kaart J 8

Arcade van het Jubelpark Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis Jubelpark 3 – Brussel-Uitbreiding A za en zo van 10u tot 12u en van 13u tot 16u45 d 1-5 (Merode) e 81 (Merode) f 22-27-80 (Merode), 61 (Jubelpark), 27-80 (Galliërs)

31

31.

Kaart I 9

K

Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen Vautierstraat 29 Brussel-Uitbreiding A za en zo van 10u tot 18u f 34-80 (Museum) Het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuur wetenschappen en zijn Museum, gelegen aan de rand van het Leopoldspark, vormen een mozaïek van uiteenlopende stijlen. De vier eenheden, één na één opgericht, hebben een eigen functie en aangepaste bouwstijl. De oudste vleugel aan de parkzijde was eind 19de eeuw als klooster bedoeld, maar werd meteen verbouwd om de omvangrijke natuurwetenschappelijke collecties te huisvesten. Een eerste belangrijke uitbreiding was de Janletvleugel, twee ruime hallen met glas, gietijzer en staal, om de nieuwe Belgische vondsten (Iguanodons en mammoet van Lier) in een fraai daglicht te plaatsen. In het interbellum plande architect Lucien De Vestel een nieuwe uitbreiding op de site, met aandacht voor kantoren, laboratoria en bewaarplaatsen. Het moest een modernistisch torengebouw worden. De Vestel bouwde vlakbij ook de Belgische Geologische Dienst, die sinds enkele jaren deel uitmaakt van het Instituut. Deze architect was zeer ver-

32 nieuwend, zowel wat techniek, esthetiek als keuze van materialen betreft: ingenieuze compartimentering van de opslagruimte, keramische vloeren en granito in laboratoria en bewaarplaatsen, gebruik van mahonie, iroko en aluminiumlegeringen in de gangen en kantoren. De keramiektegels die de gevels bekleden, bleken jammer genoeg vorstgevoelig en kregen later een verflaag. Rondleidingen over de architecturale en technische bijzonderheden van het museum, zaterdag en zondag van 11u tot 14u30 (maximum 15 personen per groep). Reserveren verplicht op 02/627.42.52 ( maandag tot vrijdag van 9u tot 12 en van 13u tot 16u30).

De majestueuze drieledige arcade werd ontworpen door de Franse architect Charles Girault om de 75ste verjaardag van België te vieren. Deze arcade, opgetrokken in hardsteen uit Henegouwen, is 40 meter hoog en 50 meter lang en refereert duidelijk naar de triomfbogen van het Romeinse Rijk. De centrale pijlers van de bogen, 12 meter breed, zijn massief, terwijl de twee andere aan de buitenzijde, trappen bevatten die toegang geven tot de bovenste niveaus gelegen onder het houten gebinte van het dak. De arcade, bedoeld als symbolische overgang tussen stad en platteland, wordt bekroond door een bronzen vierspan van Thomas Vinçotte en vormt een van de meest indrukwekkende toegangspoorten tot Brussel. (B 29/06/1984) Rondleidingen zaterdag en zondag om 10u30, 11u30, 13u30, 14u30 en 15u30. Met de medewerking van het Atelier de Recherche et d’Action urbaines (ARAU). Vertrekpunt van de wandeling “De Europese wijk of bouwen in de hoogte” (zie kadertekst hiernaast).

33


33.

Kaart J 8

K

Koninklijk Museum van het Leger en van de Krijgsgeschiedenis Jubelpark 3 – Brussel-Uitbreiding A za en zo van 9u tot 12u en van 13u tot 16u45 d 1-5 (Merode) e 81 (Merode)

33

f 22-27-80 (Merode) 61 (Jubelpark) Het Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis, opgericht in 1910, vestigde zich in 1923 in het Jubelpark. Deze majestueuze site leende zich perfect voor een museum over de militaire geschiedenis van ons land. Het oorspronkelijke gebouw is nog volledig intact, maar bij de restauratie in 1984 werden er mezzanines aan toegevoegd. Een nieuwe afdeling voor Lucht- en Ruimtevaart is ondergebracht in de grote noordelijke hal.

Deze door architect Gédéon Bordiau ontworpen hal bestaat uit een geheel van 18 metalen rondbogen met lichte knik die steunen op gietijzeren spanten die zelf rusten op muren van hardsteen. Deze rondbogen zijn verbonden door dwarsliggers die de structuur stabiliseren en waarop de glazen overkapping rust. Het ingenieuze systeem van over elkaar schuivende glasplaten, zoals de leien van een dak, zorgt ervoor dat het con-

denswater ongehinderd kan afvloeien. De rondbogen werden tussen 1895 en 1897 geïnstalleerd met behulp van een indrukwekkend steigerwerk. (B 29/06/1984) Rondleidingen met speciale aandacht voor de hallen, zaterdag en zondag om 15u. Met de medewerking van de FABI Patrimoine et Histoire.

b Fietstocht

g W andeling

Het Jubelpark en de Europese wijk of 100 jaar bouwkunst

De Europese wijk of bouwen in de hoogte

Het Jubelpark en de Europese wijk en groeperen op een vrij beperkte ruimte een volledig overzicht van ‘de bouwkunde’ in Brussel vanaf de jaren 1880 tot vandaag: de arcaden van het Jubelpark, de toekomstige zetel van de Europese Raad, de projecten voor de humanisering van de Europese wijk door de Franse architect en stedenbouwkundige Christian de Portzamparc, maar ook het Hotel Van Eetvelde van Victor Horta, het Résidence Palace en de gebouwen van het Leopoldspark. Deze wandeling toont u een staalkaart van monumentale bouwwerken van gisteren, vandaag en zelfs morgen.

Deze wandeling vertrekt in het Jubelpark en laat bijna een eeuw geschiedenis de revue passeren alvorens aan te komen bij het Europees Parlement, symbool bij uitstek van de buitengewone verandering van Brussel tot hoofdstad van Europa. U zult de gevolgen zien van de inplanting van de Europese instellingen in het stadsweefsel en krijgt uitleg over de technische aspecten van het bouwen in de hoogte. Het toekomstige plan voor heraanleg van de Wetstraat van de Franse architect Christian de Portzamparc komt eveneens aan bod. A zaterdag om 10u en 14u en zondag om 14u (duur: 2u)

A zaterdag en zondag om 14u30 (duur: 3u30)

C vertrek: onder de arcaden van het Jubelpark, Jubelpark esplanade in Brussel-Uitbreiding – kaart J 8-9

C vertrek: voor de hekken van het Jubelpark (Merode) in Etterbeek – kaart K 9

d 1-5 (Merode)

d 1-5 (Schuman) f 12-21-22-36-60-79 (Schuman) I reserveren verplicht op nummer 02/502.73.55 (maandag tot zondag van 10u tot 18u). Maximum 20 personen per vertrek. Vergeet uw fiets niet. Er is geen fietsverhuur ter plaatse. Enkel in het Frans. Met de medewerking van Pro Velo.

e 81 (Merode) f 22-27-80 (Merode), 61 (Jubelpark), 27-80 (Galliërs) I reserveren verplicht op nummer 02/563.61.53 (maandag tot vrijdag van 9u tot 13u). Maximum 25 personen per vertrek. Enkel in het Frans. Met de medewerking van Arkadia.be.

34


g W andeling De Europese wijk: een zeer stimulerende bouwplaats! De wijk van het Jubelpark en de Europese instellingen heeft altijd diepgaande mutaties gekend en de bouwsector vond hier een geliefkoosd terrein om nieuwe ingenieurstechnieken uit te proberen. De arcaden van het Jubelpark en de Bordiauhal bijvoorbeeld vormden in hun tijd een technisch huzarenstuk. Het Residence Palace, tegenover het Leopoldspark, was eveneens een prestatie van formaat. Voor de gebouwen die de Europese instellingen huisvesten – Berlaymont, Karel de Grote en het toekomstige gebouw van de Europese Raad dat in 2013 voltooid moet zijn, is technische innovatie ook steeds het ordewoord. Na deze wandeling weet u alles over technische termen, als de Preflexbalk, de Franki-paal, diepwanden en gordijnmuren. A zondag om 10u30 en 14u30 (duur: 2u) C vertrek: voor Autoworld, esplanade van het Jubelpark in BrusselUitbreiding – kaart J 9 I reserveren verplicht op nummer 02/673.18.35 (maandag tot vrijdag van 10u tot 17u). Maximum 25 personen per vertrek. Enkel in het Frans. Met de medewerking van de Babbelbus.

b Fietstocht Klein vademecum van de bouwkunst De hele zondag van het Open Monumentenweekend kunt u deelnemen aan begeleide fietstochten die op verkenning gaan langs opmerkelijke gebouwen op tal van plaatsen in het Brussels Gewest. C vertrek: begeleide fietstochten zondag om 11u en 14u30 (duur: 2u30) C vertrek: Fietsershuis, Londenstraat 15 in Elsene – kaart H 9 I reserveren verplicht op nummer 02/502.73.55 (maandag tot zondag van 10u tot 18u). Maximum 20 personen per vertrek. Wegens de Autoloze Zondag raden wij sterk aan met de eigen fiets te komen (Pro Velo kan niet garanderen dat er fietsen beschikbaar zullen zijn). Met de medewerking van Pro Velo.

34

34.

Kaart M 9

M

Gemeentehuis van Sint-Pieters-Woluwe Charles Thielemanslaan 93 Sint-Pieters-Woluwe A enkel za van 13u tot 18u I uitsluitend rondleidingen (groepen van 20 personen) e 39-44 (Groene Hond) Het nieuwe gemeentehuis van SintPieters-Woluwe werd tussen 1961 en 1965 gebouwd naar de plannen van de architecten Vermeiren en Nicaise. Het gebouw, dat vrij geïnspireerd is op de neo-Vlaamse renaissancestijl, is opgetrokken in rode baksteen en Euvillesteen op een betonnen structuur en heeft een leien dakbedekking. Met haar twee vleugels die een hoek vormen doet ze denken aan het stadhuis van Stockholm. Het gebouw wordt gedomineerd door een imposante belforttoren die vanaf alle hoofdassen van de gemeente te zien is. De toren is bekroond met een lichtkoepel en versierd met vier wijzerplaten waarvan de uren door tekens van de dierenriem worden voorgesteld. Op de eerste verdieping is het kantoor van de burgemeester herkenbaar aan een opvallend gedecoreerde loggia. Rondleidingen op de benedenverdieping en de eerste verdieping, zaterdag om 13u30, 14u30, 15u30, 16u30 en 17u30. Met de medewerking van het gemeentebestuur van Sint-Pieters-Woluwe en Itinéraires, op de Paden van de Geschiedenis.


35

36

35.

Kaart M 8

K

36.

Zwembad Poseidon Dapperenlaan 2 Sint-Lambrechts-Woluwe

Stokkelse Steenweg 80 Sint-Lambrechts-Woluwe

A za en zo van 10u tot 18u

A enkel za van 10u tot 18u

d 1 (Tomberg)

f 28 (Fallon Stadion)

f 28 (Tomberg) Na de zwembaden in ‘pakketbootstijl’ volgden in de jaren 1960 de zwembaden in ‘zeilbootstijl’ die door hun architecturale gedurfdheid, gebaseerd op een doordacht samenspel van glas en beton, voor een ongekende lichtheid en nieuw ruimtegevoel zorgden. In het geval van het Poseidonzwembad, dat in 1964 geopend werd, ontwierp architect Isia Isgour een gebouw met twee hoge gevels (waarvan een licht hellend) die volledig in glas zijn uitgevoerd en met een dak met asymmetrische vlakken en g e b o g e n p r o f i e l wa a r va n d e opwaartse vlucht bewondering blijft wekken. De bovenste balken van voorgespannen beton in onregelmatige V-vorm hebben immers een draagwijdte van 31 meter en dragen een netwerk van loodrechte secundaire balken. Het zwembad zelf profiteert volop van het daglicht dat het interieur overspoelt, in die mate dat men de indruk krijgt in openlucht te zwemmen.

Kaart N 8

Wolu Techni-Cité – gemeentelijke opslagplaats

35

Rondleidingen zaterdag en zondag om het uur. Fototentoonstelling over de bouw van het zwembad. Met de medewerking van het gemeentelijk museum en het gemeentebestuur van Sint-Lambrechts-Woluwe.

Omstreeks 1920 liet de befaamde firma G. Devis, depothouder van de steenkoolmijnen van MariemontBascoup, een kolenopslagplaats bouwen langs de spoorlijn BrusselTervuren. Tussen 1924 en 1926 verrezen er grote loodsen met zaagdaken bestaande uit parallelle dakvlakken onder verschillende hellingen die afwisselend beglaasd en gesloten zijn. Deze daken, die typisch zijn voor industriële gebouwen, zijn ook gekend als sheddaken. In dezelfde periode werd ook een administratief gebouw in neo-Vlaamse renaissancestijl opgetrokken. De opslagplaatsen verloren na de oorlog hun nut door het almaar dalende verbruik van steenkool en werden aan de gemeente afgestaan die er sinds 1959 eigenaar van is.

36


37

37.

Kaart M 9-10

Woluwepark Tervurenlaan – Sint-Pieters-Woluwe e 39-44-94 (Trammuseum) f 36-42 (Trammuseum) Het Woluwepark, begrensd door de Vorstlaan, de loop van de Woluwe, de Tervurenlaan en de Bemelvallei die er gedeeltelijk mee samenvalt, strekt zich uit over meer dan 71 hectare. Daarmee is het een van de grootste groene ruimten van het Brussels Gewest. Het park, voltooid tussen 1906 en 1907, werd aangelegd naar de plannen van de Franse landschapsarchitect Émile Laîné, met wijzigingen aangebracht door Louis van der Swaelmen. De twee ontwerpers maakten efficiënt gebruik van de talrijke terreinglooiingen en hoogteverschillen die op sommige plaatsen tot dertig meter bedragen, om een schilderachtig nieuw reliëf te creëren zonder evenwel de oorspronkelijke configuratie te veel geweld aan te doen. Het Woluwepark is bijzonder rijk aan rotspartijen. Het bevat een

lange rustieke brug met betonnen leuningen die houten takken imiteren, een kunstmatige waterval die van imitatierotsen neerklatert, de fameuze Duivelsbrug nabij de Mostincklaan, gevormd door een doordachte opeenstapeling van gecementeerde stenen, betonnen elementen en imposante rotsen waarop de voetgangersbrug rust die de Tervurenlaan overspant. Grote aan de buitenkant geplaatste stenen zijn met metalen stangen bevestigd aan een betonnen structuur en zorgvuldig bepleisterd om het uitzicht zo realistisch mogelijk te maken. (B 08/11/1972) Informatiefolder verkrijgbaar bij de parkwachter. Met de medewerking van Leefmilieu Brussel.

SINT-PIETERS-WOLUWE

Recommend Documents