Screening en opsporen HBV en HCV, WBO en VWS Stand van zaken
Ariene Rietveld, RAC
Disclosure belangen spreker
(potentiële) belangenverstrengeling
Geen
Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven • Sponsoring of onderzoeksgeld • Honorarium of andere (financiële) vergoeding • Aandeelhouder • Andere relatie, namelijk …
Bedrijfsnamen • nvt • nvt • nvt • nvt
Inleiding •
Chronische hepatitis veroorzaakt wereldwijd een hoge ziektelast
•
Transmissieroutes HBV en HCV komen gedeeltelijk overeen net als het verloop van de ziekte
•
In NL veel onderzoek gedaan naar epidemiologie van HBV en HCV
}
•
Prevalentie HBV: 0,2%
•
Prevalentie HCV: 0,22%
29-9-2014
NL laag endemisch
Screening en opsporing HBV en HCV
3
Inleiding •
Sommige groepen hebben hogere prevalentie (door hoog risico gedrag)
•
HBV: Mannen die seks hebben met mannen (MSM) Sekswerkers Injecterend druggebruikers Eerste generatie-niet Westerse migranten afkomstig uit endemische landen Zorg: risicovolle handelingen
•
HCV: hivpositieve MSM Injecterend druggebruikers Eerste generatie-niet Westerse migranten afkomstig uit endemische landen Personen die bloedproducten toegediend hebben gekregen voor 1992
29-9-2014
Screening en opsporing HBV en HCV
4
Inleiding (routinematige) screening HBV •
Prenatale screening
•
HBV-vaccinatieprogramma voor risicogroepen (hoogrisico gedrag)
•
Mensen die in de zorg werken
•
Contacten van HBV-geinfecteerden
Voor HCV bestaat er geen routinematige screening in NL, er wordt alleen ihkv individuele zorg gescreend
29-9-2014
Screening en opsporing HBV en HCV
5
Chronische hepatitis bij migranten Helft van chronische hepatitis komt voor bij eerste generatie niet-Westerse migranten
• •
Lopen infectie veelal op in land van herkomst
•
Niet systematisch gescreend
In afgelopen jaren vele screeningsprojecten opgezet gericht op specifieke migrantengroepen
• •
Tijdelijk
•
Regionaal
•
Opkomst (6-40%)
•
HBV-screening al dan niet in combi met HCV-screening
29-9-2014
Screening en opsporing HBV en HCV
6
Screeningsprogramma’s
B of Methode
Aantal en prevalentie
Bereik
C China aan de Maas, 2009 (13) B
Mediacampagne,
HBsAg: 8,6% (94/1090) 10,2%
GGD R’dam, Erasmus MC,
Turkse bevolking Rotterdam,
B
2010 (10)
community-based Vaccinatie
NHC, Chinese gemeenschap
Y van der Veen, GGD R’dam
aangeboden tegen
Mediacampagne,
HBsAg: 4,9% (63/1296) 15,8%
community-based
(8)
2,1% (13/623)
43,5-46%
uitnodiging op basis EGM uit Turkije
afhankelijk van
van GBA, online
manier van
informatie en
tailoring.
motivatie
gereduceerd tarief China aan de Noordzee, 2010 B
Persoonlijke
(experiment met
(15,2% logde in
culturele tailoring)
op de website)
Vaccinatie aangeboden tegen
GGD Den Haag, GGD Zuid
gereduceerd tarief
Holland West, MC
Vaccinatie gratis
Haaglanden, NHC, Chinese
aangeboden
Egyptenaren Amsterdam en
B en Community-based
HBsAg = 1,1% (5/465)
Almere, 2010 (16)
C
EGM waarvan 2 al
gemeenschap
14,5%
bekend
China onder de Dom, 2011
B en Mediacampagne,
(14)
C
HBsAg: 7,1% (44/616)
17,0%
community-based
F Zuure, GGD A’dam, J
anti-HCV = 2,4%
Elshoff, GGD Flevoland
(11/465) 1e gen. waarvan 1 al bekend
anti-HCV: 0,3% (2/616) GGD Utrecht, UMCU,
Vaccinatie gratis
Eerste generatie migranten uit B
Persoonlijke
Diakonessenhuis, NHC,
aangeboden
China, Indonesië, Turkije,
uitnodiging aan
Nederlands Antillen, Suriname
eerstegeneratie-
en Sub-Sahara Afrika
migranten uit China,
woonachtig in Groningen,
Indonesië, Turkije,
Leeuwarden en Assen, 2012
Nederlands Antillen,
(17)
Suriname en Sub-
Chinese gemeenschap China aan de Amstel, 2012 (8) B en Mediacampagne, C
HBsAg: 5,3% (39/733)
6,0%
community-based anti-HCV: 0,1% (1/733)
GGD Amsterdam
HBsAg =1,6% (28/1818) 17,8%
Sahara Afrika op
China in het Oosten 2013 (8)
B en Mediacampagne, C
HBsAg: 3,9% (29/747)
22,4%
community-based
basis van GBA
Groningen, GGD Drenthe,
anti-HCV: 0,4% (3/747)
GGD Arnhem en Nijmegen
W Niessen et al, GGD
GGD Fryslan
HBV-vaccinatie wordt aangeboden
China aan de Dommel 2013
B en Mediacampagne,
(8)
C
HBsAg: 5,2% (35/677)
tegen gereduceerd
18,6%
tarief en voor
community-based
contacten gratis.
anti-HCV: 0,4% (3/677) Vietnam tussen de Tulpen,
GGD Eindhoven
B
Community-based
HBsAg: 7,8% (53/678)
42,4%
Hepatitis Opsporing Migranten B en Persoonlijke
HBsAg: 2.0% (18/923)
28,7%
Arnhem (HOMA), 2011 (11)
uitnodiging aan
anti-HCV: 0.3% (3/923,
2011(9)
Turkse bevolking in Arnhem
B en Mediacampagne,
2009 (15)
C
community-based
HBsAg: 3,1% (17/544) EGM waarvan 1 al bekend
C Richter, Rijnstate MC
HBsAg: 1,0% (1/103)
10.2%
H Menger et al, GGD Hollands Noorden en GGD Zaanstreek Waterland
TGM
29-9-2014
C
eerstegeneratie-
maar ook 5 dubieus en
anti-HCV: 0,4% (2/544)
C Richter et al, Rijnstate MC,
migranten uit
nog in analyse)
EGM
Laboratorium voor
Vietnam, Irak,
Nog geen data
anti-HCV: 0,0% (0/103)
microbiologie, Travel Clinic
Afghanistan, Iran en beschikbaar over reeds
TGM
Oost en GGD
voormalige
Screening en opsporing HBV en HCV
bekende infecties.
7
Bevindingen •
Beperkte opkomst oorzaak van lokale en tijdelijke opzet?
•
Vindpercentage wisselde hoger dan algemeen NL populatie, maar lager dan land van herkomst
•
In afgelopen jaren veel informatie en expertise verzameld om specifieke migrantengroepen laagdrempelig te benaderen
•
‘losse’ projecten vaak arbeidsintensief
Advies aanvraag Gezondheidsraad: de wenselijkheid van screening onder eerste-generatie niet Westerse migranten •
Bij positief advies kan verkregen expertise en materialen ingezet worden
29-9-2014
Screening en opsporing HBV en HCV
8
Wettelijk kader Wet Bevolkingsonderzoek (Wbo)
Bevolkingsonderzoek definitie: “Geneeskundig onderzoek […] aangeboden aan de gehele bevolking of aan een categorie daarvan […] gericht op het […] opsporen van ziekten […] bijvoorbeeld door individuele oproepen, advertenties of andere algemene mededelingen, zoals in de wachtkamer van de praktijk […]
Het onderzoek dient mede ten behoeve van de te onderzoeken personen plaats te vinden […] ‘Mede’ betekent dat het mogelijk ook ‘proefbevolkingsonderzoek’ is, en een medischwetenschappelijk karakter kan dragen.” Vergunningplicht: Bevolkingsonderzoek naar (voorstadia van) kanker
Wbo ≠ WMO (Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen)
Wettelijk kader •
Hepatitis-screeningsprojecten dienen een vergunning aan te vragen bij de gezondheidsraad
29-9-2014
Screening en opsporing HBV en HCV
10
‘Laaghangend’ fruit-opsporing en herevaluatie •
Deel van chronisch geïnfecteerden is ooit gediagnosticeerd
•
Verbeterde behandelingsmogelijkheden •
Patiënten komen in aanmerking voor behandeling maar nooit verwezen of gestart •
Bijwerkingen
•
Contra-indicaties
•
Nooit in zorg terecht gekomen
Wenselijk om ooit gediagnosticeerden nogmaals op te sporen om behandelingsmogelijkheden te herevalueren en optimaliseren
29-9-2014
Screening en opsporing HBV en HCV
11
‘Laaghangend’
fruit-opsporing en herevaluatie
CIb handreiking ‘opsporing en herevaluatie al gediagnosticeerden’
• •
Best practices
•
Juridisch kader
•
Doel: GGD’en en andere partijen om de tafel brengen om activiteiten rondom de herevaluatie te initiëren
•
Handreiking wordt in najaar aan het veld voorgelegd
29-9-2014
Screening en opsporing HBV en HCV
12
Conclusie - Adviesaanvraag hepatitis screening eerste generatie niet-Westerse migranten Wachten op uitspraak GR
- Screeningsprojecten vergunningplichtig
- ‘Laaghangend’ fruit: opsporing en herevaluatie al gediagnosticeerden
29-9-2014
Screening en opsporing HBV en HCV
13
Dankwoord - Jim van Steenbergen - Susan Hahné - Marijn van Ballegooijen - Silke David - Remco Hogenbirk - Anouk Urbanus
29-9-2014
Screening en opsporing HBV en HCV
14
