SCHOUWEN-DUIVELAND Brouws Museum Streek- en landbouwmuseum Schouwen-Duiveland Brusea Watersnoodmuseum Museumhaven Zeeland Stadhuismuseum en Maritiem Museum Museum De Burghse Schoole
Brouws Museum Haven Zuidzijde 14/15 4318 AJ Brouwershaven Telefoon 0111-691342 brouwsmuseum.nl
Type museum Maritiem Cultuurhistorisch
Karakteristiek Het Brouws Museum is gevestigd in twee historische panden aan de voormalige handels- en vissershaven van Brouwershaven. Het Brouws Museum telt drie expositiezalen, een bibliotheek en een filmzaal. Hierin worden alle aspecten getoond van de relatie die Brouwershaven met de zeevaart onderhield. Zij doet dat aan de hand van authentieke scheepsmodellen, boeiende maritieme schilderijen, topografische kaarten, paskaarten, prenten en markante objecten van de mensen die op deze schepen voeren.
Doelstelling Het Brouws Museum heeft zich tot taak gesteld voorwerpen bijeen te brengen die rechtstreeks of indirect met de geschiedenis van Brouwershaven verbonden zijn.
Deelcollecties Totstandkoming deelcollecties De deelcollecties zoals in MusIP opgenomen zijn voornamelijk gebaseerd op een bestaande indeling die al in het museum werd gehanteerd. Onderstaande deelcollecties zijn vastgesteld: 1. Schilderijen 2. Scheepsmodellen 3. Topografische kaarten, Paskaarten en Prenten 4. Nautische instrumenten 5. Scrimshaw 6. Collectie Brouwershaven 7. Varia
Afbakening deelcollecties 1. Schilderijen Totaal 30 objecten, totaal eigen collectie en totaal kerncollectie Datering: 1825-1960 In deze deelcollectie wordt een keur van veelal negentiende eeuwse olieverfschilderijen: zeegezichten en scheepsportretten. Werken van Nederlandse en ten dele ook Vlaamse en Duitse schilders die geïnspireerd raakten door het water en de wijze waarop de mens zich door en over dat water voortbewoog. Bekende namen: B. Nachenius, J.A. Rust, E. Koster, J. Knikker, O. Verpoorten en W. Hambücher en vele anderen. De deelcollectie Schilderijen heeft een maritiem en daarbinnen weer een zoveel mogelijk Zeeuws karakter. Hiermee wordt het rijke maritieme verleden van Brouwershaven geïllustreerd. Collectietrefwoorden: Schilderijen Representatieve objecten: Zeegezichten 2. Scheepsmodellen Totaal 21 objecten, totaal eigendom en totaal kerncollectie Datering: 1775-1960 De authentieke scheepsmodellen laten zien wat voor schepen Brouwershaven in de loop der tijden aandeden. Deze schepen bepaalden ooit het beeld van Brouwershaven. De scheepsmodellen vertellen de geschiedenis van de smalstad. Deze geschiedenis komt tot uitdrukking in de twee voornaamste typen schepen, namelijk vissersschepen en de koopvaarders. Ook een model van een Statenjacht ontbreekt niet. De scheepsmodellen illustreren aan de hand van modellen de rijke maritieme geschiedenis van Brouwershaven. Van al deze scheepstypen kan men stellen dat ze ooit Brouwershaven hebben bezocht, of er ooit op de rede voor anker hebben gelegen. Collectietrefwoorden: Schaalmodellen Maritieme bouwconstructies Scheepsmodellen Representatieve objecten: Vissersschepen Hoogaarzen Bezaanvisschuiten Koopvaarders Statenjachten Boeiers Botters Linieschepen Rivierschepen Oorlogsschepen 3. Topografische kaarten, Paskaarten en Prenten Totaal 13 objecten, totaal eigendom en totaal kerncollectie Datering: 1590-1769 In deze deelcollectie zijn topografische kaarten (cartografiëen) en paskaarten uit de zestiende en zeventiende eeuw samengebracht. Het museum toont hiermee hoe men in vroeger dagen op zee de koers bepaalde, hoe men de kusten herkende en waar men zich op zee bevond. Een geschiedenis die geïllustreerd wordt aan de hand van kaartmakers als Blaeu, Van Keulen, Sanson, Tirion, Jansonius en De Wit. Een pantograaf voor het kopiëren en in maat aanpassen van formaat completeert het geheel. De collectie topografische kaarten, paskaarten en prenten verhelderen het verhaal van de geschiedenis van de kustvaart en de verre reizen die vanuit Zeeland werden gemaakt. Collectietrefwoorden: Landkaarten
Representatieve objecten: Paskaarten Topografische kaarten 4. Nautische instrumenten Totaal 11 objecten, totaal eigendom en totaal kerncollectie Datering: 1675-1920 In de deelcollectie Nautische instrumenten zijn de maritieme objecten verzameld die aan boord werden gebruikt om te bepalen waar men zich op zee bevond. Instrumentaria zoals verschillende typen kompassen, barometers, sextanten, octanten, windmeters, kijkers en vele anderen tonen de verscheidenheid van instrumenten die hiervoor benodigd waren. De nautische instrumenten van uiteenlopende aard tonen de technische verfijning die benodigd was voor het bepalen van plaats en tijd op zee. Collectietrefwoorden: Meetinstrumenten Representatieve objecten: Barometers Kijkers (instrument) Anemometers Sextanten Octanten Chronometers Kompassen 5. Scrimshaw Totaal 3 objecten, 1 in bruikleen en geen kerncollectie Datering: 1730-1843 Scrimshaw is de betiteling voor produkten van huisvlijt op zee. Op tal van manieren legden zeelui op hun reizen hun belevenissen vast. Vaak gebruikte men hiervoor tanden van zeezoogdieren. Het museum toont hiervan enkele markante voorbeelden zoals een potvistand, een walrustand en een vouwbeen, alle gegraveerd met taferelen. Scrimshaw illustreert de belevingswereld van de zeelui op hun verre reizen. Hun belevenissen legden zij vast in graveringen op voorwerpen zoals in dit geval ivoor en bot. Collectietrefwoorden: Accessoires Sociale geschiedenis Representatieve objecten: Voorstellingen (beeldmateriaal) Ivoor 6. Collectie Brouwershaven Totaal 34 objecten, totaal eigendom en totaal kerncollectie Datering: 1464-1862 In de deelcollectie Brouwershaven zijn alle objecten samengebracht die direct verband houden met Brouwershaven of die Brouwershaven als onderwerp hebben. Deze objecten geven een beeld van de ontwikkeling van de stad. Zo wordt hier een collectie houtsneden, gravures en kaarten waaronder een vroege steendruk getoond. Belangwekkende objecten zijn ondermeer een collectie VOC-munten en goudgeld geslagen in de vijftiende en zestiende eeuw en de bestekkaart van het barkschip Sliedrecht uit 1862. Deze deelcollectie toont hoe belangrijk Brouwershaven ooit als havenstad en handelscentrum is geweest. Collectietrefwoorden: Prenten Munten Landkaarten
Representatieve objecten: Munten (ruilmiddelen) Steendrukken Prenten Stadsgezichten Topografie (beeldvervaardiging) Houtsneden Etsen (prenten) 7. Varia Totaal 34 objecten, totaal eigendom en geen kerncollectie Datering: 1600-1900 In deze deelcollectie worden historische voorwerpen, modellen en kunstvoorwerpen getoond die allen een stukje van de geschiedenis van de havenstad Brouwershaven tussen de late middeleeuwen en het begin van de twintigste eeuw illustreren. De varia illustreren de samenhang van objecten en ontwikkelingen in de stad door de eeuwen heen. Collectietrefwoorden: Uitrusting persoonlijk gebruik Maritieme bouwconstructies Accessoires Representatieve objecten: Maquettes Messen (snijgereedschap) Vuurwapens Communicatiemiddelen Drinkglazen Flessen Tegels Tabaksdozen Boeken Koekvormen Totaal aantal collectie Totale collectie: 133 Totaal bruiklenen: 1 Kerncollectie totaal: 92
Streek- en landbouwmuseum Schouwen-Duiveland Molenweg 3 4315 CE Dreischor Telefoon 0111-402303 goemanszorg.nl Opgenomen in het Nederlands Museumregister
Type museum Cultuurhistorisch
Karakteristiek In het Streek- en Landbouwmuseum Schouwen-Duiveland, gevestigd in de Boerderij Goemanszorg in Dreischor, wordt de geschiedenis van het leven en werken van de bewoners van Schouwen-Duiveland in de eerste helft van de vorige eeuw treffend in beeld gebracht. Het museum is leuk voor kinderen, met name de wisseltentoonstellingen over speelgoed van vroeger en het actief spelen met spelletjes van vroeger.
Doelstelling Het museum stelt zich ten doel het exploiteren van een streek- en landbouwmuseum waarin het leven van de (plattelands) bevolking op Schouwen-Duiveland tot uitdrukking wordt gebracht. Het museum wil de bezoekers kennis laten maken met het leven op en rond de boerderij en in de regio, zoals dat in het begin van de vorige eeuw gangbaar was. Het museum wil met de presentatie van de collectie een zo breed mogelijk publiek bereiken en op een zo aantrekkelijk mogelijke wijze presenteren.
Deelcollecties Totstandkoming deelcollecties Het museum beschikt over een eigen collectie-indeling die gehanteerd wordt voor de eigen collectieregistratie. Deze indeling bestaat uit meerdere lagen, namelijk collecties die zijn onderverdeeld in deelcollecties. Voor MusIP zijn de collecties van het museum gekozen als deelcollecties voor de inventarisatie. Er is bewust niet gekozen voor het gebruik van de door het museum gebruikte deelcollecties. Deze deelcollecties zijn zo fijnmazig dat ze daarmee niet bijdragen aan het geven van een duidelijk beeld van de collectie van het museum. Het hoofdgebruik van objecten is als uitgangspunt genomen voor de deelcollectiebenamingen. De deelcollecties zijn dus functiegroepen binnen de totale collectie. Onderstaande deelcollecties zijn gevormd: 1. Huishouding 2. Ambachten 3. Gewassen 4. Werktuigen 5. Transport 6. Dieren en vee Afbakening deelcollecties 1. Huishouding Totaal 2.448 objecten, waarvan 244 in bruikleen en 250 kerncollectie Datering: 1756-1953 In de deelcollectie Huishouding zijn alle voorwerpen samengebracht die gebruikt werden in en rond het huishouden van de boerderij tussen 1900 en 1925. Deze deelcollectie geeft een beeld van het huiselijk leven in en rond de boerderij. Collectietrefwoorden: Textilia Woninginrichting Meubels Representatieve objecten: Aardewerk Textiel Huismeubilair Glas Klokken (uurwerken) Tafelgerei
2. Ambachten Totaal 713 objecten, waarvan 70 in bruikleen en 150 kerncollectie Datering: 1890-1953 De deelcollectie geeft een beeld van een aantal ambachten en beroepen die vooral op het platteland voorkwamen en die van belang waren voor de bewoners van Schouwen-Duiveland. Zo worden de hoefsmederij, de wagenmakerij, de messenslijper, de marskramer en andere ambachten getoond. De ambachten vormden een wezenlijk deel van het leven en werken op het eiland in de betreffende periode. Collectietrefwoorden: Gereedschap Ambachten Representatieve objecten: Gereedschappen Karren Wagens Hoefsmederijen Wagenmakerijen Slijpgereedschap 3. Gewassen Totaal 210 objecten, waarvan geen in bruikleen en 51 kerncollectie Datering: 1648-1953 Deze deelcollectie toont de gebruiksvoorwerpen die betrekking hadden op de teelt van in die tijd belangrijke gewassen zoals meekrap en vlas. Duidelijke voorbeelden hiervan zijn de aardappelhoor (een sorteerzeef), een bietentang en een vlasrepel. Voor het Streek- en Landbouwmuseum is deze deelcollectie de essentie van het economisch leven in de regio. Collectietrefwoorden: Gereedschap Landbouw Representatieve objecten: Landbouwgereedschappen Aardappelhoren Bietentangen Vlasrepels 4. Werktuigen Totaal 120 objecten, waarvan 8 in bruikleen en 16 kerncollectie Datering: 1790-1953 In deze deelcollectie zijn alle voorwerpen verzameld die in het boerenbedrijf werden gebruikt en die niet speciaal voor afzonderlijke gewassen werden gebruikt. Zo is er bijvoorbeeld drainagegereedschap te zien, maar ook ploegen en eggen. Deze deelcollectie toont de niet-gewasspecifieke werktuigen in en rond het boerenbedrijf. Collectietrefwoorden: Gereedschap Landbouw Representatieve objecten: Landbouwgereedschappen Ploegen Eggen Dorsmachines 5. Transport Totaal 37 objecten, waarvan 5 in bruikleen en 15 kerncollectie Datering: 1825-1953 Deze deelcollectie geeft een beeld van personen- en goederenvervoer rond de eeuwwisseling van de negentiende en de twintigste eeuw op het eiland. Zo is er een verscheidenheid aan rijtuigen, wagens en karren te zien en staat er een oude motorfiets.
Deze deelcollectie geeft inzicht in de mobiliteit van de mensen vooral in het landbouwbedrijf op het eiland. Zonder deze deelcollectie zou het beeld kunnen ontstaan dat de boerderijen geïsoleerde plaatsen waren zonder contact met hun omgeving. Collectietrefwoorden: Vervoer Representatieve objecten: Karren Rijtuigen Motorfietsen Fietsen (transportmiddelen) Koetsen 6. Dieren en vee Totaal 433 objecten, totaal eigen collectie en geschat 50 kerncollectie Datering: 1890-1953 Deze deelcollectie geeft een beeld van het verzorgen van de levende have in en rond de boerderij. Zo worden paardentuigen en gereedschappen getoond voor het verzorgen van dieren, zoals koeien, maar ook bijen. Net als de gewassen vormden de dieren en het vee een wezenlijk deel van het leven op het platteland. Collectietrefwoorden: Gereedschap Landbouw Representatieve objecten: Gereedschappen Landbouwgereedschappen Dierenuitrusting Bijenkorven Totaal aantal collectie Totale collectie: 3.961 Totaal bruiklenen: 327 Kerncollectie totaal: 532
Brusea Oudheidkamer en Visserijmuseum Oudestraat 23/27 4311 AV Bruinisse Telefoon 0111-481412 brusea.nl
Type museum Maritiem Historisch
Karakteristiek Verleden en heden van een mosselvisser en zijn gezin worden in twee gebouwen in Bruinisse getoond. Aan de ene kant wordt het werk van de mosselvisser belicht door een beeld te geven van de geschiedenis van de schelpdierenvisserij en dan vooral de mosselvisserij die in Bruinisse altijd belangrijk was. Aan de andere kant wordt het leven van de mosselvisser en zijn gezin belicht door een beeld te geven van de inrichting van het huis van een mosselvissergezin rond 1880. De streekdracht die zo typerend was voor Bruinisse wordt er getoond. In juli en augustus worden in de kruidentuin van het museum elke week demonstraties gegeven in het maken van Zeeuwse bolussen en het bereiden van mosselen.
Doelstelling De Stichting Brusea heeft ten doel het instandhouden van het museum en alles daarin wat te maken heeft met de visserijgeschiedenis van Bruinisse in de ruimste zin van het woord.
Deelcollecties Totstandkoming deelcollecties De deelcollecties zoals in MusIP opgenomen zijn gebaseerd op een bestaande indeling die al in de collectieregistratie wordt gehanteerd. Brusea is ontstaan uit twee naast elkaar gelegen musea de Oudheidkamer en het Visserijmuseum. Deze musea zijn oorspronkelijk als twee zelfstandige musea opgezet, maar er vindt nauwe samenwerking plaats (één stichting). In de winter van 2005/2006 heeft het stichtingsbestuur besloten te reorganiseren, waarbij de twee musea als één moeten worden gezien. De overkoepelende instellingsnaam ‘Brusea’ wordt vanaf die tijd gevoerd. Brusea presenteert zich met de thema’s ‘leven’ en ‘werk’ van een mosselvisser en zijn gezin. De collectie zal als geheel, thematisch en naar tijd gepresenteerd worden. Het overgrote deel van de benodigde objecten voor de vaste tentoonstelling is reeds in bezit of in bruikleen bij de stichting. Oneigenlijke collecties zullen worden afgestoten of aan andere musea worden uitgeleend. Onderstaande deelcollecties zijn in twee thema’s (Werk en Leven) vastgesteld: 1. Werk 1.1 Mosselen 1.2 Oesters 1.3 Scheepsmodellen 1.4 Fossielen 1.5 Watersnoodramp 1911 1.6 Diversen 2. Leven 2.1 Huishoudelijke artikelen 2.2 Inventaris 2.3 Meekrap 2.4 Klederdracht 2.5 Speelgoed 2.6 Overige Afbakening deelcollecties 1. Werk 1.1 Mosselen Totaal 85 objecten, 12 in bruikeen en geheel kerncollectie Datering: 1700-2003 De collectie Mosselen bestaat uit objecten die te maken hebben met de Bruse mosselvisserij van verleden tot heden, waaronder: gereedschap, slagrijf, visserstrui met plaatselijk merkteken, laarzen, oude scheepsmotor, mosselmandjes, originele mosselperceelkaarten, blokken, foto's, miniaturen, etsen, collages, videobanden, netten, en een schaalmodel over de mosselbodem- en hangcultuur.
De collectie Mosselen toont het verleden en heden van de mosselvisserij in Bruinisse en is van wezenlijk belang voor het museum. Het werk van de mosselvisser wordt hierbij tot uitdrukking gebracht. Collectietrefwoorden: Mosselvisserij Gereedschappen Machines Representatieve objecten: Mosselschelp Werktuigen Kleding Schaalmodellen Perceelplattegronden Foto’s Etsen Miniaturen Netten 1.2 Oesters Totaal 10 objecten, 3 in bruikleen en geen kerncollectie Datering: 35 miljoen v.Chr.-1800 n.Chr. De collectie Oesters bestaat uit objecten die te maken hebben met de Bruse Oestervisserij waaronder: oestermessen, net en oesterschelpen van klein tot groot. Noemenswaardig is een oesterschelp van circa 30 tot 35 miljoen jaar geleden. De oestervisserij in de geschiedenis van Bruinisse is beperkt en hoort niet tot de kerncollectie van het museum. Collectietrefwoorden: Oestervisserij Gereedschappen Representatieve objecten: Oesterschelp Oestermessen Netten 1.3 Scheepsmodellen Totaal 39 objecten, 28 in bruikleen en 10 kerncollectie Datering: 1900-1980 De collectie Scheepsmodellen bestaat uit hoogaarzen, zeiljachten, kotters, lemmerjacht, zeeschouw, scheepjes in flessen en halfmodellen. De collectie scheepsmodellen bevat geen authentieke stukken. Collectietrefwoorden: Scheepsmodellen Representatieve objecten: Hoogaarzen Zeilschepen Kotters Zeeschouw Halfmodellen 1.4 Fossielen Totaal 17 objecten, 2 in bruikleen en geen kerncollectie Datering: 300.000 v.Chr.-10.000 v.Chr. (IJstijd) De collectie Fossielen bestaat uit botten van een mammoet, wisent en oeros. De fossielen zijn niet van wezenlijk belang voor het museum. Collectietrefwoorden: Fossielen
Representatieve objecten: Botten 1.5 Watersnoodramp 1911 Totaal 11 objecten, geen in bruikleen en totaal kerncollectie Datering: 1911-1911 De collectie Watersnoodramp bestaat uit kopieën van originele foto's na de ramp van 1911 en zijn gemaakt in Bruinisse. De watersnoodramp van 1911 vormt een belangrijk deel uit de geschiedenis van Bruinisse en is één van de rampen die de Bruse mosselvissers heeft getroffen. Collectietrefwoorden: Foto´s Representatieve objecten: Foto´s 1.6 Diversen Totaal circa 226 objecten, 13 in bruikleen en circa 100 kerncollectie Datering: 1914-1995 De collectie Diversen bevat voorwerpen die te maken hebben met het werk van een mosselvisser in Bruinisse en bevat objecten die niet tot een van de andere categorieën behoren, waaronder opgeviste dingen zoals: beenderen, schelpen, kannen, kruiken en stenen. Verder schilderijen, foto's en kaarten. De kerncollectie bestaat uit opgeviste dingen uit de mosselnetten. Collectietrefwoorden: Archeologische objecten Beeldmateriaal Representatieve objecten: Skeletonderdelen Schelpen Kannen Kruiken Schilderijen Foto´s Landkaarten 2. Leven 2.1 Huishoudelijke artikelen Totaal 385 objecten, 69 in bruikeen en circa 200 kerncollectie Datering: 1860-1935 Deze collectie bestaat uit divers glaswerk en steengoed, waaronder potten en pannen, schalen, borden, kop en schotels etc. De kerncollectie is van wezenlijk belang voor het museum omdat hiermee het leven van een mosselvisser en zijn gezin worden getoond. Collectietrefwoorden: Glaswerk Steengoed Representatieve objecten: Serviezen Pannen Schalen Borden Koppen en schotels Kannen Karaffen
2.2 Inventaris Totaal 138 objecten, 11 in bruikleen en circa 75 kerncollectie Datering: 1750-1940 De collectie Inventaris bestaat uit objecten uit het interieur waaronder: tafels, stoelen, lampen, klokken, kachels, vloerkleden, een orgel, bedstede en wandbetimmering. Tevens foto's, pentekeningen en reproducties. De kerncollectie omvat al het meubilair en geeft een goed beeld van het leven van een mosselvisser en zijn gezin. Het beeldmateriaal (foto’s, pentekeningen en reproducties) behoort niet tot de kerncollectie van het museum. Collectietrefwoorden: Interieurinrichting Meubilair Representatieve objecten: Tafels (dragend meubilair) Tafels Stoelen Verlichtingselementen Klokken (uurwerken) Orgels Kachels Vloerkleden Bedsteden Foto’s 2.3 Meekrap Totaal 48 objecten, 2 in bruikleen en geen kerncollectie Datering: 1830-1954 De collectie Meekrap bestaat uit objecten betreffende de teelt, verwerking en handel in meekrap. Meekrap is een rode verfstof die uit de meekrapwortel wordt gewonnen. De collectie is niet van wezenlijk belang voor het museum omdat het onvoldoende relatie heeft met het leven van een mosselvisser en zijn gezin. Collectietrefwoorden: Meekraprood Gereedschap Representatieve objecten: Eggen Stempels Wortels Textilia Foto’s Prenten 2.4 Klederdracht Totaal 192 objecten, 16 in bruikleen en circa 150 kerncollectie Datering: 1960-1935 De collectie Klederdracht bestaat uit authentieke Bruse klederdrachten en sieraden. De sieraden bevatten onder andere: kettingen, horloges, rouwbroches, hoedenspelden en gespen. De kleding bestaat onder andere uit: jakken, broeken, jurken, mutsen, schoenen en beursjes. De kerncollectie geeft een goed beeld van de authentieke Bruse klederdrachten en sieraden welke door een mosselvisser en zijn gezin werden gedragen. Collectietrefwoorden: Streekdrachten Sieraden Representatieve objecten: Kleding Hoofddeksel Schoenen Sieraden
Beurzen 2.5 Speelgoed Totaal 40 objecten, 38 in bruikleen en circa 5 kerncollectie Datering: 1925-1970 De collectie Speelgoed bestaat uit ouderwets kinderspeelgoed waaronder: een toverlantaarn, ganzenspel, blikwerk, telraam, weefraam, pop, kinderboekjes, blokkendoos, vlooienspel, kogeltjesmozaïek, speelgoedauto's, knikkerzak met knikkers, tol, punnikklosje. Tevens is er een houten schooltas en een paar Friese doorlopers. De collectie Speelgoed is niet van wezenlijk belang voor het museum. Collectietrefwoorden: Speelgoed Representatieve objecten: Toverlantaarns Bordspellen Telramen Poppen (speelgoed) Opwindspeelgoed Knikkers Draaitollen Schooltassen Schaatsen 2.6 Overige Totaal circa 30 objecten, geen in bruikleen en geen kerncollectie Datering: 1960-1940 De collectie Overige bestaat uit alles wat niet onder de andere categorieën valt, waaronder: inhoudsmaten, booromslag, meesterteken, vogelverjager, graanmachine, leest, ratel van de dorpsomroeper, luiermand, scheerspullen, gewichten, inktkussen. De collectie is zeer divers en niet van wezenlijk belang voor het museum. Collectietrefwoorden: Gereedschappen Representatieve objecten: Meestertekens Landbouwgereedschap Leesten Ratels Manden Scheerkwasten Scheerstandaarden Gewichten Inktstellen Booromslagen Totaal aantal collectie Werk Totale collectie: 388 Totaal bruiklenen: 58 Kerncollectie totaal circa: 206 Totaal aantal collectie Leven Totale collectie: 833 Totaal bruiklenen: 136 Kerncollectie totaal circa: 306 Totaal aantal collectie samen Totale collectie: 1221 Totaal bruiklenen: 194 Kerncollectie totaal circa: 636
Watersnoodmuseum Weg van de Buitenlandse Pers 5 4305 RJ Ouwerkerk Telefoon 0111-644382 watersnoodmuseum.nl
Type museum Cultuurhistorisch
Karakteristiek Het Watersnoodmuseum is gevestigd in één van de vier sluitingscaissons, die na het dichten van het laatste dijkgat in 1953 bij Ouwerkerk zijn achtergebleven. De vier caissons en omgeving vormen tezamen het Nationaal Monument Watersnood 1953. Het Watersnoodmuseum brengt in beeld wat er is gebeurd tijdens en na de overstroming in de nacht van 1 februari 1953, met onder meer filmbeelden, veel fotomateriaal en een maquette die de dijkdoorbraken van 1953 toont. Het museum herinnert en herdenkt de grootste natuurramp van Nederland in de recente geschiedenis en de ingrijpende persoonlijke gevolgen.
Doelstelling De stichting heeft ten doel om, middels het in stand houden van het caisson complex te Ouwerkerk als nationaal monument, de herinnering aan de watersnoodramp van 1953 levendig te houden en de strijd van Nederland tegen het water te belichten. Deze doelstelling tracht de stichting te verwezenlijken door: A) Het inrichten van de caissons en hun natuurlijke omgeving. B) Het houden van exposities, informatiebijeenkomsten, voordrachten en vertoningen in de daarvoor ingerichte caissons. Om de leidraad ‘herdenken, herinneren en weten’ nog meer tot uiting te brengen zijn er vergevorderde plannen alle vier caissons in gebruik te nemen.
Deelcollecties Totstandkoming deelcollecties Het museum beschikte in eerste instantie al wel over enkele deelcollectiebenamingen. Maar de deelcollecties waren nog niet allemaal even nauwkeurig gedefinieerd. De duidelijkst geformuleerde deelcollecties waren de deelcollectie ‘Ad Petiet’, de deelcollectie Hulpverlening, de deelcollectie Kunst en Kunstzinnige Uitingen en de deelcollectie Maquettes. Voor het overige was er vooral sprake van een indeling op basis van de presentatiethematiek, zonder duidelijke afperking. In overleg met de voorzitter projectgroep zijn deelcollecties strakker vastgesteld en benoemd. De deelcollecties zijn gedeeltelijk op herkomst en gedeeltelijk op thema gebaseerd. Van deze indeling is niet afgeweken, maar er is wel een duidelijkere omschrijving aan gegeven. Onderstaande deelcollecties zijn vastgesteld: 1. Caissons en Omgeving 2. Inrichting huiskamer 3. Beeldmateriaal en Geschiedenis 4. Deelcollectie ‘Ad Petiet’ 5. Klein materieel 6. Hulpverlening 7. Memorabilia 8. Kunst en Kunstzinnige uitingen 9. Maquettes Afbakening deelcollecties 1. Caissons en Omgeving Totaal 10 objecten geschat, totaal eigendom en geheel kerncollectie Telling is arbitrair. De grote herkenbare inrichtingselementen zoals caissons, belangrijkste dijken, sloten en geulen zijn geteld. Overigens moet worden opgemerkt dat de caissons feitelijk eigendom zijn van het Waterschap Zeeuwse Eilanden, maar er een erfpacht voor onbepaalde tijd is, gelijk aan eigendomsstatus. Datering: 1953-2003 Van de objecten in deze deelcollectie kan worden gezegd dat het niet zozeer losse museale objecten zijn, maar eerder onroerend goed en landschappelijke elementen. Deze collectie is vastgesteld omdat het museum aangeeft dat deze objecten de absolute kern van de presentatie vormen. Dit landschap met de karakteristieke Phoenixcaissons definiëren het Nationaal Monument Watersnood 1953. De caissons zijn verklaard tot rijksmonument. Het landschap er direct omheen is beschermd. De deelcollectie Caissons en Omgeving bestaat uit de Phoenixcaissons waarin het museum gevestigd is en die rijksmonument zijn, plus de omgeving van oude zeedijk, inhammen, kreken en geulen die dit gebied definiëren als het
Nationaal Monument Watersnood. De Phoenixcaissons en alle landschappelijke elementen zoals dijken, binnendijks water enzovoorts vormen de basis van de hele presentatie van het museum. In de caissons wordt door middel van de andere deelcollecties illustratie gegeven aan oorzaak en gevolgen van de watersnoodramp, zoals die op deze plaats nog steeds in het landschap zichtbaar zijn. Collectietrefwoorden: Landschappelijke elementen Onderdelen van de infrastructuur Maritieme bouwconstructies Representatieve objecten: Caissons Dijken Sloten Inhammen Geulen (landschappen) Kreken (kleine rivieren) Herkenningstekens (monumenten) 2. Inrichting huiskamer Totaal 50 objecten, totaal eigen collectie en totaal kerncollectie Datering: 1935-1953 In deze deelcollectie bevinden zich alle objecten die deel uitmaken van een huiskamer op het moment van de Ramp van 1 februari 1953. De inrichting van de huiskamer geeft een beeld van de persoonlijke leefomstandigheden van de toenmalige bewoners van Zuidwest Nederland die de ramp ondervonden. Collectietrefwoorden: Gebruiksvoorwerpen Kleding Meubilair Representatieve objecten: Bestek Verlichtingsmiddelen Poppen Speelgoed Tafelgerei Meubels Boeken Accessoires 3. Beeldmateriaal en Geschiedenis Totaal 300 objecten geschat, totaal eigendom en totaal kerncollectie Datering: 1953-1960 In deze deelcollectie is al het beeldmateriaal en zijn alle verhalen ondergebracht die betrekking hebben op de Watersnoodramp van 1953. Deze deelcollectie vormt samen met de caissons en de omgeving de essentie van de presentatie waar het museum om draait. Deze deelcollectie vormt aan de hand van foto’s, schilderijen, films, tekeningen, geluidsfragmenten en de persoonlijke verhalen van de mensen die het meegemaakt hebben, de geschiedenis van de Watersnoodramp. Collectietrefwoorden: Beeldmateriaal Sociale geschiedenis Representatieve objecten: Boeken Foto’s Schilderijen Films Tekeningen Tijdschriften Kranten Geluidsfragmenten Geschiedenissen
4. Deelcollectie ‘Ad Petiet’ Totaal 20 objecten, 20 uit bruikleen en 0 uit kerncollectie Datering:1945-1955 Deze deelcollectie bestaat uit het complete bruikleen door verzamelaar Ad Petiet aan het museum gedaan voor de presentatie. Het bruikleen bestaat uit machines en materieel gebruikt tijdens het herstel van- en de herinrichting naar aanleiding van de Watersnoodramp. De deelcollectie 'Ad Petiet' toont die machines en gereedschappen waarmee de Ramp tot staan is gebracht en de heropbouw en herinrichting nadien zijn uitgevoerd. Collectietrefwoorden: Gereedschap Vervoermiddelen Representatieve objecten: Dieselelektrische locomotieven Vrachtwagens Karren Graafwerktuigen Gereedschappen 5. Klein materieel Totaal 90 objecten, totaal eigen collectie en totaal kerncollectie Datering: 1945-1960 Deze deelcollectie bestaat uit alle objecten die gebruikt zijn bij de herinrichting van het gebied na de Watersnood (en die niet bij het bruikleen van Ad Petiet horen). Deze deelcollectie illustreert met alle gereedschappen, persoonlijke attributen en andere objecten de inspanningen en handelingen die gedaan zijn voor de herinrichting van het land na de Watersnood. Collectietrefwoorden: Gereedschap Architectonische elementen Uitrusting Representatieve objecten: Bijlen (gereedschap) Gereedschappen Bouwketen Verlichtingsmiddelen Accessoires 6. Hulpverlening Totaal 50 objecten geschat, totaal uit eigen collectie en totaal kerncollectie Datering: 1945-1955 De deelcollectie Hulpverlening bestaat uit al die objecten die gebruikt werden bij de hulpverlening direct na de Ramp en in de periode van de wederopbouw. Al het materiaal in deze deelcollectie geeft weer hoe en met welke middelen de slachtoffers van de Ramp werden geholpen. Collectietrefwoorden: Gereedschap Meubilair Accessoires Representatieve objecten: Beddengoed Bestek Gereedschappen Meubels Kookgerei Kleding Uniformen Medische uitrusting Bijbels
7. Memorabilia Totaal 50 objecten geschat, totaal uit eigen collectie en totaal kerncollectie Datering: 1953-2003 In de deelcollectie Memorabilia zijn alle objecten verzameld die gemaakt zijn ter herdenking van de Watersnoodramp of voor fondswerving voor de slachtoffers van de Ramp. Deze deelcollectie geeft aan de hand van de verschillende memorabilia een beeld van de inspanningen die zijn gedaan voor het werven van fondsen en het levend houden van de herinnering aan deze vreselijke episode. Collectietrefwoorden: Memorabilia Representatieve objecten: Beeldjes Gedenkpenningen Geluidsdragers Lepels Oorkonden Poppen Munten (ruilmiddelen) Penningen Diploma’s Wandborden 8. Kunst en Kunstzinnige uitingen Totaal 50 objecten geschat, 30 objecten geschat bruikleen en geschat 20 uit kerncollectie. Datering: 1953-2003 In de deelcollectie Kunst en Kunstzinnige uitingen zijn alle objecten samengebracht die gemaakt zijn met als thema de Watersnoodramp en de Wederopbouw. De deelcollectie Kunst en Kunstzinnige uitingen toont schilderijen, tekeningen, grafiek, huisvlijt en beeldhouwwerken die gemaakt zijn naar aanleiding van de Watersnoodramp en de Wederopbouw. Collectietrefwoorden: Kunst Huisvlijt Representatieve objecten: Schilderijen Tekeningen Grafiek Beelden 9. Maquettes Totaal 5 objecten, 2 objecten bruikleen en 3 kerncollectie Datering: 1960-2002 In de deelcollectie Maquettes zijn alle modellen en maquettes samengebracht. De modellen en reconstructies geven op een herkenbare schaal illustratie aan de overige museumobjecten, die anders voor de bezoeker minder herkenbaar zouden zijn, of niet te zien zouden zijn. Collectietrefwoorden: Maquettes Representatieve objecten: Maquettes Reconstructies Totaal aantal collectie Totale collectie geschat: 625 Totaal bruiklenen: 52 Kerncollectie: totaal 333 geschat
Museumhaven Zeeland Oude Haven 10/12 4301 CK Zierikzee Telefoon 06-52166621 museumhavenzeeland.nl
Type museum Maritiem
Karakteristiek De Museumhaven Zeeland is gevestigd in de Oude Haven van Zierikzee. In het buitenmuseum ligt een aantal scheepstypes waarmee in vroeger tijd werd gevaren in de Zeeuwse Delta. Net buiten de Zuidhavenpoort ligt de scheepsrestauratiewerf (Stads- & Commerciewerf) van het museum. Hierin wordt aan de restauratie van schepen gewerkt. Rond deze restauratie is een presentatie opgebouwd en kunnen via een loopbrug de werkzaamheden bekeken worden. Over de restauratie wordt aan de hand van foto's, films, tekeningen en tal van voorwerpen uitleg gegeven. In het buitenmuseum is gedurende de zomermaanden in één van de schepen een zomerexpositie met een maritiem onderwerp.
Doelstelling De Stichting Museumhaven Zeeland heeft ten doel het inrichten en beheren van de Oude Haven in de stad Zierikzee als museumhaven. In de museumhaven wil de stichting vooral historische schepen die voorkwamen in het Deltagebied in de provincie Zeeland verzamelen en behouden. Daarnaast wil de stichting ook voorwerpen verzamelen en behouden die rechtstreeks of zijdelings verband houden met de verzamelde schepen.
Deelcollecties Totstandkoming deelcollecties De deelcollecties zoals in MusIP opgenomen zijn een bestaande indeling die al in het museum wordt gehanteerd. Onderstaande deelcollecties zijn vastgesteld: 1. Schepen 2. Scheepsonderdelen 3. Scheepsmodellen 4. Oude gereedschappen 5. Smit-Bolnes motoren Afbakening deelcollecties 1. Schepen Totaal 11 objecten, 3 in bruikleen en 8 kerncollectie Datering: 1878-1956 De bruiklenen in deze deelcollectie zijn geen bruiklenen volgens museaal principe. Deze schepen hebben waarde voor de presentatie van het museum. Daarom is er een regeling getroffen met de eigenaren waardoor het publiek toch van de schepen kan genieten. De schepen blijven echter in gebruik van de eigenaren. Het kan dus gebeuren dat deze drie schepen de haven uit zijn voor vaarten. De deelcollectie schepen bestaat uit de schepen die het museum presenteert in de Oude Haven en in de scheepsrestauratiewerf. Zo zijn er een klipper, een hoogaars, een botter, een douaneschip, een loodssloep, een peilboot, een boeier en een zalmschouw te zien. Verder liggen er nog een voormalige veerboot en een 'Sliedrechtse' vlet. De schepen vormen de kerncollectie van het museum die een beeld geven van de schepen waarmee gevaren werd in de Zeeuwse Delta. Collectietrefwoorden: Vaartuigen Representatieve objecten: Persoon-aangedreven schepen Motorschepen Zeilschepen
2. Scheepsonderdelen Totaal geschat 100 objecten, totaal eigendom en 0 kerncollectie Datering: 1910-1950 De deelcollectie Scheepsonderdelen omvat een uitgebreide verzameling van materialen die deel uitmaakten van schepen of daarin ingebouwd waren. Dit varieert van katrollen, communicatieapparatuur en scheepslampen, tot constructiedelen van schepen zoals een oud spant en een rompfragment. De deelcollectie Scheepsonderdelen verklaart door het isoleren van deze onderdelen de functie of het nut van deze specifieke voorwerpen voor de schepen waar ze deel van horen uit te maken, of omdat de schepen waarvan ze afkomstig zijn niet in het bezit van het museum zijn. Collectietrefwoorden: Maritieme bouwconstructies Onderdelen Representatieve objecten: Katrollen Verlichtingsmiddelen Communicatiemiddelen Rompdelen 3. Scheepsmodellen Totaal 5 objecten, totaal eigendom en 1 kerncollectie Datering: 1820-1950 De deelcollectie Scheepsmodellen toont modellen van scheepstypen zoals die in de Zeeuwse Delta hebben rondgevaren. Deze deelcollectie toont schepen op een schaal die de kijker in staat stelt om meer begrip te krijgen voor het geheel en het functioneren van schepen in groot formaat. Collectietrefwoorden: Schaalmodellen Scheepsmodellen Representatieve objecten: Scheepsmodellen Maquettes 4. Oude Gereedschappen Totaal geschat 50 objecten, totaal eigendom en geschat 30 kerncollectie Datering: 1880-1980 De deelcollectie Oude Gereedschappen toont gereedschappen zoals die gebruikt werden voor de bouw en het onderhoud van oude houten schepen. Deze groeiende verzameling toont allerlei schaven, boren, meetgereedschap en regelapparatuur. Deze deelcollectie illustreert door middel van de gebruikte gereedschappen de werkwijze van de bouwers van de getoonde schepen. Collectietrefwoorden: Gereedschap Representatieve objecten: Houtbewerkingsgereedschappen Metaalbewerkingsgereedschap Meetgereedschappen 5. Smit-Bolnes motoren Totaal geschat 20 objecten, totaal eigendom en 1 kerncollectie Datering: 1960-1985 Deze deelcollectie gaat uit van een motorblok van de Zierikzeese scheepsmotorenfabrikant Smit-Bolnes. Om dit motorblok heen is een deelcollectie ontstaan van motoronderdelen en gereedschappen die gebruikt werden voor de fabricage en het onderhoud van deze scheepsmotoren.
Deze deelcollectie geeft een beeld van het type aandrijving dat in zwang kwam na het zeiltijdperk en na de toepassing van stoomaandrijving op schepen. Met deze interne verbrandingsmotoren kwam het gebruik van motoren ook binnen handbereik van de kleinere scheepvaart. Collectietrefwoorden: Onderdelen Gereedschap Bouwtekeningen Representatieve objecten: Metaalbewerkingsgereedschap Bouwtekeningen Machines (motoren) Totaal aantal collectie Totale collectie: 186 Totaal bruiklenen: 3 Kerncollectie totaal: 40
Stadhuismuseum en Maritiem Museum Meelstraat 6 en Mol 25 4301 EC Zierikzee Telefoon 0111-454464 museaschouwenduiveland.nl
Type museum Cultuurhistorisch
Karakteristiek De collectie van de Gemeentelijke Musea Zierikzee is ondergebracht in twee monumentale gebouwen, namelijk het (voormalige) Stadhuis en het Gravensteen. Het Stadhuis (uit 1550) is één van de oudste en mooiste gebouwen van Zeeland. Het bevat onder meer een Vierschaar, een schitterende raadszaal en meerdere fraaie historische kamers. Op de zolder, met zijn karakteristieke open houten dakconstructie, in de torenkamer en de aangrenzende vertrekken komt het glorieuze verleden van Zierikzee weer tot leven. De museale collectie, met vele (cultuur)historische voorwerpen uit Zierikzee, sluit hier goed op aan. Het al bijna 500 jaar oude Gravensteen (de oudste gevangenis van Zeeland) biedt onderdak aan het maritieme deel van de Zierikzeese museumcollectie, met onder meer één van de oudste scheepsmodellen uit Nederland (1627).
Doelstelling Het verwerven, behouden en beheren van historische voorwerpen die betrekking hebben op Zierikzee, alsmede op de relatie van deze stad met het omringende platteland en de zee. Het bevorderen van de mogelijkheden voor het publiek, de collectie te gebruiken voor doeleinden van studie, educatie en ontspanning.
Deelcollecties Totstandkoming deelcollecties De deelcollecties zoals in MusIP opgenomen zijn gebaseerd op een bestaande indeling die al in het museum wordt gehanteerd. Onderstaande deelcollecties zijn vastgesteld: 1. Persoonlijke voorwerpen 2. Huishoudelijke voorwerpen 3. Gereedschappen en Instrumenten 4. Wapens 5. Bouwwerk en Onderdelen van bouwwerken 6. Sport, Spel en Feest 7. Numismatische voorwerpen 8. Modellen 9. Afbeeldingen 10. Archeologische vondsten 11. Sculpturen 12. Attributen van instellingen en verenigingen 13. Vervoermiddelen Afbakening deelcollecties 1. Persoonlijke voorwerpen Totaal 583 objecten, 14 in bruikeen en geschat 60 kerncollectie Datering: 1800-1950 De deelcollectie Persoonlijke voorwerpen geeft een beeld van de streekdracht van Schouwen en Duiveland. Het museum heeft een belangrijke collectie Sitse kleding. De deelcollectie Persoonlijke voorwerpen toont de voor deze regio kenmerkende aspecten van de streekdracht. Collectietrefwoorden: Kleding Sieraden Accessoires Representatieve objecten: Streekdrachten Sits Kleding
Sluiermutsen Oorijzers Hoeden Uitrusting voor persoonlijk gebruik: rookgerei 2. Huishoudelijke voorwerpen Totaal 1.020 objecten, 63 in bruikleen en geschat 100 kerncollectie Datering: 1600-1950 De deelcollectie Huishoudelijke voorwerpen toont voorwerpen waarmee mensen zich in het dagelijks leven thuis omringden. Zeventiende-eeuwse meubels sieren verschillende kamers. Verder verdienen de merk-, stop- en letterlappen de aandacht. De collectie zilver van diverse Zierikzeese zilversmeden bevat couverts en andere huishoudelijke voorwerpen. Verder is er nog een compleet servies van de Zierikzeese Nieuwe Visserij. Met deze deelcollectie worden producten getoond die uit Zierikzee en omgeving komen. Verder is deze deelcollectie van meubels belangrijk voor de inrichting van het monumentale stadhuis. Collectietrefwoorden: Meubilair Textilia Serviesgoed Representatieve objecten: Kasten Kisten Tafels (dragend meubilair) Merklappen Stoplappen Letterlappen Serviezen 3. Gereedschappen en Instrumenten Totaal 587 objecten, 81 in bruikleen en geschat 70 kerncollectie Datering: 1700-1975 De deelcollectie Gereedschappen en Instrumenten toont voorwerpen die werden gebruikt in beroepen en ambachten in en rond de stad of die voor een speciaal doel zijn gemaakt. Zo is er een verzameling scheepstimmergereedschap en is er gereedschap voor het keuren van de kwaliteit van de rode kleurstof meekrap. De collectie gereedschappen van het voormalige Waterschap Schouwen-Duiveland geeft een indruk van het dijkonderhoud. Ook is er een noodzender die uit allerlei materialen werd gemaakt om het eerste noodsignaal uit te kunnen zenden in de Watersnoodramp van 1953. Deze deelcollectie toont het gebruik van gereedschappen en instrumenten in en rond de stad. Collectietrefwoorden: Gereedschap Representatieve objecten: Gereedschappen Houtbewerkingsgereedschappen Meetgereedschappen Keurgereedschappen Zendapparatuur 4. Wapens Totaal 114 objecten, 4 in bruikleen en 10 kerncollectie Datering: 1550-1945 De deelcollectie Wapens toont een klein assortiment van wapentuig dat door de eeuwen heen in en rond Zierikzee is gebruikt. Zo zijn er wat hellebaarden, helmen en kanonskogels te zien uit de tijd van het Spaans Beleg in 1575-1576, zijn er geweren en pistolen uit de Franse tijd en heeft het museum enkele geweren uit de Tweede Wereldoorlog. Maar ook is er een stellingkanon te zien met het wapen van Zierikzee. Deze deelcollectie geeft een beeld van het krijgsbedrijf rond een vestingstad als Zierikzee. Collectietrefwoorden: Wapenrusting
Representatieve objecten: Wapens Geweren Pistolen Hellebaarden Pieken Sabels Zwaarden (wapens) Kogels voor (groot) geschut Helmen 5. Bouwwerk en Onderdelen van bouwwerken Totaal 309 objecten, 7 in bruikleen en geschat 30 kerncollectie Datering: 1500-1950 De deelcollectie Bouwwerk en Onderdelen van bouwwerken geeft een beeld van de architectuur en de vaste onderdelen van bouwwerken in de stad en de omliggende regio. In het monumentale stadhuisgebouw met zijn vele architectonische elementen is een prachtige schouw in de Waterschapskamer te zien. Verder is er van de afgebrande Sint-Lievens Monsterkerk een model en zijn er steenfragmenten te zien, zijn er gevelstenen en is er een tegelwand uit een Schouwse boerderij. Deze deelcollectie geeft een beeld van de rijke architectuurhistorie van de stad en de omliggende regio. Collectietrefwoorden: Onroerend goed Constructiedelen Architectonische elementen Representatieve objecten: Beelden Gebouwen Gedenkstenen Muurankers Wandtegels 6. Sport, Spel en Feest Totaal 102 objecten, totaal eigendom en geschat 10 kerncollectie Datering: 1800-1950 De deelcollectie Sport, Spel en Feest is een kleine collectie speelgoed uit stad en omgeving. Bijzonder is het manufacturenwinkeltje met Sitse stoffen. Van het 1100-jarig bestaan van Zierikzee dat in 1949 werd gevierd zijn een aantal kostuums bewaard gebleven. Deze deelcollectie toont speelgoed en kostuums uit de stad en de direkte omgeving. Collectietrefwoorden: Kleding Speelgoed Representatieve objecten: Poppenhuizen Poppen Spellen (sets) Kleding 7. Numismatische voorwerpen Totaal 379 objecten, 3 in bruikleen en geschat 40 kerncollectie Datering: 1200-2005 De deelcollectie Numismatische voorwerpen bestaat uit munten en penningen en aanverwante zaken. Vooral de noodmunten uit het Spaans Beleg 1575-1576 zijn vermeldenswaardig. Ook zijn er gildepenningen en is er een gevonden geldschat. De deelcollectie Numismatische voorwerpen toont munten en penningen uit de stad Zierikzee en omgeving. Collectietrefwoorden: Munten Penningen
Representatieve objecten: Munten (ruilmiddelen) Penningen 8. Modellen Totaal 112 objecten, 11 in bruikleen en geschat 100 kerncollectie Datering: 1600-2000 De deelcollectie Modellen toont bouwmodellen en scheepsmodellen. Zierikzee heeft modellen uit de achttiende eeuw van stadsbouwwerken zoals bruggen, sluizen, kranen en torens. Ook zijn er scheepsmodellen van zeilschepen zoals een pinas, hoeker, kofschip en fregat. Verder een verzameling modellen van Zeeuwse platbodemschepen die voeren op de Oosterschelde. Een bijzonder model is het papieren model van de afgebrande Sint-Lievens Monsterkerk. Een maquette van de stad Zierikzee geeft weer hoe in 1600 het nieuwe havenkanaal wordt gegraven. Deze deelcollectie toont aan de hand van belangrijke modellen en maquettes het belang van het maritieme verleden en de oude architectuur in monumentenstad Zierikzee. Collectietrefwoorden: Schaalmodellen Maquettes Representatieve objecten: Maquettes Scheepsmodellen Vissersschepen Koopvaardijschepen Oorlogsschepen Bouwwerken 9. Afbeeldingen Totaal 494 objecten, 74 in bruikleen en geschat 150 kerncollectie Datering: 1500-2000 De deelcollectie Afbeeldingen bestaat vooral uit topografische schilderijen en portretten. Topstukken zijn 'Darinkdelven' , 'Dijkval' en ook de topografische kaarten van Anthonissen. Grisailles sieren het stadhuis. Verder zijn er stadsgezichten uit 1506 en uit de zeventiende eeuw. Een wandkleed verbeeldt de legende van Schouwen. Deze deelcollectie verbeeldt de geschiedenis van Zierikzee en de omringende regio. Collectietrefwoorden: Schilderijen Prenten Tekeningen Representatieve objecten: Wandkleden Portretten Stillevens Stadsgezichten 10. Archeologische vondsten Totaal 707 objecten, 32 uit bruikleen en geschat 140 kerncollectie Datering: Pleistoceen -1900 De deelcollectie Archeologische vondsten betreft bodemvondsten van Schouwen-Duiveland en uit de Oosterschelde. Zo wordt aandacht besteed aan uit de Oosterschelde opgedregde votiefaltaarstenen, gewijd aan de inheemse godin Nehalennia (Romeinse tijd). Ook is er een vaste presentatie van opgeviste fossielen uit het Pleistoceen met mammoetbotten en andere vondsten. Het museum bezit ook een verzameling pelgrimsinsignes en een bijzondere broche met afbeelding van een zeemeerman (uit circa 1400-1450). Deze deelcollectie geeft een beeld van de lange gevarieerde geschiedenis van de regio. Collectietrefwoorden: Archeologica Representatieve objecten: Huishoudelijke voorwerpen Spelden (insignes)
Fossielen Steengoed 11. Sculpturen Totaal 25 objecten, 3 in bruikleen en 3 kerncollectie Datering: 1300 -2005 In de deelcollectie Sculpturen zijn enkele beelden en reliëfs opgenomen. Twee reliëfs uit de afgebrande Sint-Lievens Monsterkerk zijn ingemetseld in de muren van de toren van het stadhuis. De reliëfs uit de Sint-Lievens Monsterkerk zijn enkele van de weinige overgebleven voorwerpen van deze bijzondere verloren gegane kerk. Collectietrefwoorden: Beeldhouwwerken Religieuze kunst Representatieve objecten: Beelden Reliëfs (objecten) 12. Attributen van instellingen en verenigingen Totaal 514 objecten, 59 in bruikleen en geschat 120 kerncollectie Datering: 1425-2005 Deze deelcollectie toont verschillende voorwerpen die afkomstig zijn van overheden, verenigingen en instellingen uit Zierikzee en omstreken. Vermeldenswaardig zijn de attributen van het stadsbestuur, van de gilden zoals de gildebekers, van de waterschappen zoals de gegraveerde glazen en de gevangenis met het beulszwaard, de rekpaal en de schandstenen. Van de leden van het Zierikzeese gilde van zilversmeden zijn diverse producten in de collectie bewaard gebleven. Deze deelcollectie geeft aan de hand van de attributen een beeld van de cultuur van de verschillende instellingen in en rond Zierikzee. Collectietrefwoorden: Zilverwerk (objecten vervaardigd uit zilver) Kerkzilver Glas Representatieve objecten: Zilverwerk (objecten vervaardigd uit zilver) Glaswerk Bouwwerken Zwaarden (wapens) 13. Vervoermiddelen Totaal 25 objecten, 1 in bruikleen en 5 kerncollectie Datering: 1650-1950 De deelcollectie Vervoermiddelen toont enkele oude fietsen, sleeën, een mooie sjees, een vlet van de visserij inspectie en een Groenlandse kajak die in de zeventiende eeuw door walvisvaarders is meegebracht. De kajak binnen deze deelcollectie is jaren lang verbonden geweest aan de ontstaanslegende van de stad Zierikzee. Collectietrefwoorden: Vervoermiddelen Representatieve objecten: Roeiboten Kajaks Rijtuigen Fietsen (transportmiddelen) Sleeën Totaal aantal collectie Totale collectie: 4.971 Totaal bruiklenen: 352 Kerncollectie geschat totaal: 838
Museum de Burghse schoole Kerkstraat 3 4328 LH Burgh-Haamstede Telefoon 0111-651529 burghseschoole.nl
Type museum Historisch
Karakteristiek Het museum bevindt zich in een voormalig schoolgebouw uit de periode 1843-1916. Er is een klaslokaal in originele staat, ingericht met oude schoolbankjes, lessenaar, kachel en wandplaten uit de tijd van Ot en Sien. Achter de school ligt een Karolingische burg, uit circa 880, waaraan Burgh haar naam te danken heeft. In een lokaal is een expositie over de ringwalburg met maquette en archeologische vondsten. In een ander lokaal worden wisseltentoonstellingen georganiseerd. Daarnaast kan een bezoek worden gebracht aan de kruidentuin.
Doelstelling Het Museum De Burghse Schoole stelt zich ten doel een bijdrage te leveren aan de culturele biografie van SchouwenDuiveland, waarbij voornamelijk de thema's school en archeologie van het dorp Burgh onder de aandacht worden gebracht. Het onderwijs tot 1961, wegens de voormalige dorpsschool waarin het museum is gevestigd. Daarnaast archeologie vanwege de achter het museum gelegen vroegmiddeleeuwse ringwalburg, de vroegste geschiedenis van het voormalige eiland.
Deelcollecties Totstandkoming deelcollecties De deelcollecties zoals in MusIP opgenomen, zijn primair gebaseerd op de vakindeling die in het onderwijs (1) wordt gehanteerd en op de MusIP-rapportage van Schoolmuseum Schooltijd in Terneuzen. Om de volledige collectie van het museum te kunnen beschrijven zijn er enkele deelcollecties aan toegevoegd. Deze beschrijven die objecten die niet in een bepaald vakgebied kunnen worden opgenomen, maar die toch van belang zijn voor het onderwijs, of voor het beschrijven van de omgevingssituatie. De collectie die in Terneuzen ‘Kunstzinnige Vorming’ wordt genoemd is hier ‘Tekenen, Handvaardigheid en Lichamelijke Opvoeding’; dit vanwege de moderniteit van het woord kunstzinnige vorming. Verder zijn de deelcollecties ‘Rapporten en Schoolfoto’s’ en ‘Schoolbibliotheek’ toegevoegd omdat deze niet onder de vakindeling te plaatsen zijn. Naast de onderwijscollectie bevat het museum een archeologiecollectie (2) welke te maken heeft met de naastgelegen vroegmiddeleeuwse ringwalburg. Momenteel ontwikkelt Staatsbosbeheer, samen met de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek, plannen voor een gedeeltelijke reconstructie van dit archeologische monument. Het museum zal zich in de (nabije) toekomst gaan profileren op de vroegste geschiedenis van het voormalig eiland Schouwen-Duiveland. Onderstaande deelcollecties zijn vastgesteld: 1. Onderwijs 1.1 Lezen en Taal 1.2 Schrijven 1.3 Rekenen 1.4 Zaakvakken 1.5 Godsdienstonderwijs 1.6 Tekenen, Handvaardigheid en Lichamelijke opvoeding 1.7 Ondersteunende middelen 1.8 Rapporten en Schoolfoto’s 1.9 Schoolbibliotheek 2. Archeologie Afbakening deelcollecties De onderwijscollectie (1) is onderverdeeld in de volgende deelcollecties: 1.1 Lezen en Taal Totaal 936 objecten, geen in bruikleen en circa 250 kerncollectie Datering: 1818-1980 De collectie Lezen en Taal bestaat uit objecten die te maken hebben met onderwijs in deze vakken, waaronder de leesplankjes, eerste leesboekjes, wandplaten en een collectie voor het voortgezet lezen. De kerncollectie wordt gevormd door objecten tot de jaren 20.
Collectietrefwoorden: Leermiddelen Representatieve objecten: Leesplanken Boeken Schoolplaten Schriften 1.2 Schrijven Totaal 58 objecten, geen in bruikleen en geheel kerncollectie Datering: 1935-1980 De collectie Schrijven bestaat uit leer- en hulpmiddelen voor het vak schrijven, waaronder lijtjes, griffels, griffelhouders, sponsordoosjes, pennenhouders, kroontjespennen, schrijfmethodes en voorbeeldplaten. De kerncollectie wordt gevormd door objecten tot 1961 het laatste jaar waarin het schoolgebouw in gebruik was. Collectietrefwoorden: Leermiddelen Gereedschap Representatieve objecten: Boeken Schriften Schrijfbenodigdheden Voorbeeldplaten 1.3 Rekenen Totaal 126 objecten, geen in bruikleen en circa 60 kerncollectie Datering: 1865-1980 De collectie Rekenen bestaat uit leer- en hulpmiddelen van het vak rekenen, waaronder telramen, rekenboekjes, breukenappels. De kerncollectie wordt gevormd door objecten tot de jaren 20. Collectietrefwoorden: Leermiddelen Gereedschap Representatieve objecten: Telramen Werkboekjes Passers Linialen 1.4 Zaakvakken Totaal 1096 objecten, geen in bruikleen en circa 300 kerncollectie Datering: 1865-1980 De collectie Zaakvakken is de verzameling van die vakken die de oriëntatie op mens en maatschappij geven. Hieronder valt kennis van de wereld, historisch besef en kennis van natuur en techniek. Dit wordt uitgedrukt in de vakken aardrijkskunde, geschiedenis, biologie, natuurkunde en technisch onderwijs. In het museum geven de schriften, werkboekjes, opgezette dieren, modellen, wandkaarten, schoolkaarten en vele andere voorbeeldvoorwerpen een beeld van deze vakken. De kerncollectie wordt gevormd door objecten tot de jaren 20. Collectietrefwoorden: Leermiddelen Gereedschap Opgezette dieren Representatieve objecten: Boeken Schriften Gereedschappen
Maquettes Demonstratiemodellen Stempels Wandkaarten Schoolplaten Diapositieven 1.5 Godsdienstonderwijs Totaal 30 objecten, geen in bruikleen en circa 30 kerncollectie Datering: 1930-1950 De collectie Godsdienstonderwijs bestaat uit een serie wandplaten die gebruikt werden bij het godsdienstonderwijs en leer- en leesboekjes. De kerncollectie wordt gevormd door objecten tot 1961 het laatste jaar waarin het schoolgebouw in gebruik was. Collectietrefwoorden: Leermiddelen Representatieve objecten: Schoolplaten Leesboeken Leerboeken 1.6 Tekenen, Handvaardigheid en Lichamelijke opvoeding Totaal 343 objecten, geen in bruikleen en circa 175 kerncollectie Datering: 1899-1980 De collectie Tekenen, Handvaardigheid en Lichamelijke opvoeding bestaat uit de vakken handenarbeid, handwerken, tekenen, zingen en lichamelijke oefening. De kerncollectie wordt gevormd door objecten tot de jaren 20. Collectietrefwoorden: Gereedschappen Boeken Representatieve objecten: Boeken Schriften Tekeningen Gereedschappen Textilia Tekenbenodigdheden 1.7 Ondersteunende middelen Totaal 84 objecten, 2 in bruikleen en geheel kerncollectie Datering: 1788-1930 De collectie Ondersteunende middelen geeft een beeld van al die voorwerpen in de school die nodig zijn om onderwijs te kunnen geven. Dit loopt uiteen van schoolmeubilair, tekenborden, houten schooltassen, kachel en kasten. De kerncollectie wordt gevormd door objecten tot 1961 het laatste jaar waarin het schoolgebouw in gebruik was. Het geeft een goed beeld van een schoollokaal uit de jaren 20-30. Collectietrefwoorden: Meubilair Representatieve objecten: Onderwijsmeubilair Stoelen Schoolbanken Lessenaars Tafels (dragend meubilair) Schooltassen Kachels Kastmeubilair
1.8 Rapporten en Schoolfoto’s Totaal 95 objecten, geen in bruikleen en geheel kerncollectie Datering: 1899-1961 De collectie Rapporten en Schoolfoto's bestaat uit schoolrapporten, getuigschriften en foto's waaronder veel schoolfoto's. De kerncollectie wordt gevormd door objecten tot 1961 het laatste jaar waarin het schoolgebouw in gebruik was. Het geeft een goed beeld van de praktijk van het onderwijs. Collectietrefwoorden: Rapporten Foto’s Representatieve objecten: Schoolrapporten Getuigschriften Foto’s 1.9 Schoolbibliotheek Totaal 36 objecten, geen in bruikleen circa 20 kerncollectie Datering: 1913-1950 De collectie Schoolbibliotheek bestaat uit studieboeken bestemd voor de leerkracht. De kerncollectie wordt gevormd door objecten tot de jaren 20. Collectietrefwoorden: Boeken Representatieve objecten: Leerboeken Wetboeken 2. Archeologie Totaal 47 objecten, geheel in bruikleen, geheel kerncollectie Datering: 800-1700 (periode: middeleeuwen) De collectie Archeologie bestaat uit objecten van de vroege middeleeuwen (negende tot zeventiende eeuw) gevonden in Slot Haamstede in Burgh-Haamstede en op Walcheren. De voorwerpen behoren tot de kerncollectie ter ondersteuning van de expositie over vroegmiddeleeuwse ringwalburgen, vliedbergen en kastelen op Schouwen-Duiveland en Walcheren. Collectietrefwoorden: Archeologie Aardewerk Gereedschappen Representatieve objecten: Baardmankruiken Glaswerk Schalen Potten Scherven Schoenen Kammen Schaatsen Kralen Totaal aantal collectie Totale collectie: 2.851 Totaal bruiklenen: 49 Kerncollectie totaal: 1.119
