Schiphol Nederland BV Balans en winst- en verliesrekening

Schiphol Nederland BV 2006

Balans en winsten verliesrekening

Toelichting bij balans en winsten verliesrekening Schiphol Nederland B.V. 2006 Vennootschappelijk

Schiphol Nederland B.V. maakt geen geconsolideerde jaarrekening op. Het ontbreken van de verplichting daartoe volgt uit artikel 2:408 BW. Voor de volledigheid wordt opgemerkt dat binnen zes maanden na aanvang van het boekjaar daartegen geen schriftelijk bezwaar is gemaakt door N.V. Luchthaven Schiphol, de enig aandeelhouder van Schiphol Nederland B.V. Schiphol Nederland B.V. maakt ook gebruik van de vrijstelling van artikel 2:403 BW. Deze enkelvoudige (vennootschappelijke) jaarrekening van Schiphol Nederland B.V. over 2006 voldoet aan de eisen die artikel 2:403 lid 1 onder a BW aan deze jaarrekening stelt. De financiële gegevens van Schiphol Nederland B.V. zijn opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van Schiphol Group (N.V. Luchthaven Schiphol voert Schiphol Group als handelsnaam). De geconsolideerde jaarrekening van Schiphol Group over 2006 is opgesteld overeenkomstig de International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en Titel 9 Boek 2 BW. Deze jaarrekening is op 17 april 2007 gedeponeerd bij het handelsregister van de Kamer van Koophandel te Amsterdam. De jaarrekening van Schiphol Group valt niet onder het toezicht van de AFM maar is ter informatie toegevoegd achter de enkelvoudige (vennootschappelijke) jaarrekening van Schiphol Nederland B.V.

Enkelvoudige balans per 31 december 2006

Activa (in EUR 1.000)

Vaste activa

31 december 2006

31 december 2005*

3,502,458

3,023,233

376,270

335,368

3,878,728

3,358,601

Vlottende activa

Passiva (in EUR 1.000)

Eigen vermogen

31 december 2006

2,590,260

2,069,542

57,999

60,479

1,230,469

1,228,580

3,878,728

3,358,601

Voorzieningen Schulden

31 december 2005

* Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden

Schiphol Nederland B.V.

Enkelvoudige winsten verliesrekening over 2006

2006

2005

(in EUR 1.000)

Netto-omzet

873,116

838,652

90

− 143

Totaal bedrijfslasten

695,574

621,974

Exploitatieresultaat

177,632

216,535

− 27,478

− 28,659

Resultaat deelnemingen

319,041

56,986

Resultaat voor belastingen

469,195

244,862

44,896

− 59,934

Resultaat (uit gewone bedrijfsuitoefening)

514,091

184,928

Toekomend aan: Minderheidsaandeelhouders Aandeelhouders (netto resultaat)

514,091

184,928

Overige resultaten uit vastgoed

Financiële baten en lasten

Winstbelasting

Schiphol Nederland B.V.

Schiphol Group Jaarverslag 2006

Belangrijkste gebeurtenissen Het jaar 2006 staat in het teken van de viering van 90 jaar Schiphol. Amsterdam Airport Schiphol is hiermee de oudste, internationale luchthaven ter wereld die nog steeds gelegen is op dezelfde plaats waar het eerste vliegtuig op 19 september 1916 landde.

April De ambitie van Amsterdam Airport Schiphol om stapsgewijs te kunnen doorgroeien naar eerst circa 500.000 en dan circa 600.000 vliegtuigbewegingen per jaar, waarbij het bedrijf zich zal inspannen om de overlast zo effectief mogelijk te beperken, wordt door het kabinet gesteund. In 2007 zullen in overleg met het Rijk en de regio de voorwaarden hiervoor worden uitgewerkt. Schiphol Real Estate start met de bouw van vracht gebouw 9 op Schiphol-Zuidoost. De vrachtafhandelaren Menzies Aviation en Skylink zullen 75% van dit nieuwe gebouw huren.

Juni KLM en Schiphol Group openen de eerste volledige self service vertrekhal van Europa. De incheckcapaciteit van Vertrekhal 2 neemt hierdoor met 66 procent toe. De Eerste Kamer gaat akkoord met de Wijziging van de Wet luchtvaart inzake de exploitatie van de lucht haven Schiphol. Het toezicht op de tarieven en rende menten van de Business Area Aviation wordt daarmee bij de NMa gelegd. De vervreemding van aandelen van Schiphol Group komt hiermee dichter binnen bereik.

Juli


Onder de naam Fuel for Travel starten Amsterdam Airport Schiphol, Talpa Digital en Samsung een proef, waarbij reizigers in Lounge 1 en 2 reisinformatie, muziek en films kunnen downloaden. Schiphol Telematics, een joint venture van Schiphol Group en KPN, wordt gesplitst in een netwerken een dienstenbedrijf. Het netwerkbedrijf wordt met terug werkende kracht tot 1 januari 2006 als 100% dochter van Schiphol Group voortgezet; het dienstenbedrijf wordt onderdeel van KPN.

Augustus Na een verijdelde aanslag in Londen mogen passagiers met bestemming Verenigde Staten geen drank, parfum en gels meer in hun handbagage meenemen. Vanaf eind augustus mag men deze producten weer kopen en mee aan boord nemen, als de aankopen worden verzegeld en overhandigd bij de gate. Op 6 november worden nieuwe Europese regels van kracht die het meenemen van vloeistoffen en gels in de handbagage beperken naar alle luchthavens ter wereld.

Creating AirportCities

September Schiphol Real Estate BV verkoopt een bedrijfsgebouw op Schiphol-Zuidoost aan Credit Suisse Asset Management Immobilien Kapitalanlage GmbH. Op de buitengewone aandeelhoudersvergadering kan een wijziging van de statuten, noodzakelijk voor de voorgenomen privatisering, niet op de vereiste versterkte meerderheid van 80% rekenen. Alleen de gemeente Amsterdam (21,8%) besluit geen steun te verlenen aan de statutenwijziging. Omdat deze beslissing het Rijksbeleid doorkruist, vernietigt de Kroon dit besluit in november. Hiertegen heeft Amsterdam vervolgens beroep aangetekend bij de Raad van State, waardoor de plannen voor vervreemding van aandelen voorlopig stilliggen. Tevens heeft de gemeente aan de Ondernemingskamer verzocht een enquête in te stellen naar de gang van zaken rond de voorgenomen aandelenvervreemding.

Oktober De Aalsmeerbaan op Amsterdam Airport Schiphol, in september van een nieuwe toplaag voorzien, wordt buiten gebruik gesteld, nadat een vliegtuig na de landing beschadigd bleek door grit. In november mag de baan weer voor starts worden gebruikt en vanaf begin december ook weer voor landingen. Schiphol Real Estate neemt de belangen van Grontmij over in de bedrijvenparken Avioport en Villa Carmen bij Malpensa Airport. Rotterdam Airport viert zijn vijftigjarig bestaan.

November Schiphol Group en KLM Tax Free Services komen overeen dat Amsterdam Airport Schiphol met ingang van 3 januari 2007 de concessie voor de drank- en tabakverkoop in het See Buy Fly gebied overneemt van KLM Tax Free Services. De concessie wordt voortgezet door Schiphol Airport Retail BV. Schiphol Group bereikt overeenstemming met de Belastingdienst over de fiscale openingsbalans per 1 januari 2002. Dit leidt tot een eenmalig positief resultaat en een latente belastingvordering van EUR 309 miljoen.

December Schiphol Group kondigt aan financieel bij te zullen dragen aan een project om personen in de omgeving van Amsterdam Airport Schiphol te helpen die veel last van het vliegverkeer hebben, maar buiten alle bestaande compensatieregelingen vallen. Schiphol Group gaat ook bijdragen aan het Mainport & Groen project rond de luchthaven.





Juli









Financiële gegevens

Vervoerscijfers Totaal Amsterdam Airport Schiphol, Rotterdam Airport & Eindhoven Airport Winst per aandeel in EUR

Netto omzet EUR miljoen 2006

1.037

2005

948

2006

1.273 + 1.804

2005

1.126

2004 2003 2002

Vrachtvervoer tonnen

Vliegtuigbewegingen handelsverkeer

939

2006

48.287

2006

1.526.516

2006

450.166

1.117

2005

46.152

2005

1.449.872

2005

430.566

799

2004

44.370

2004

1.421.066

2004

431.456

2003

41.000

2003

1.306.385

2003

417.315

2002

41.711

2002

1.240.696

2002

430.134

Fiscale openingsbalans

EBITDA EUR miljoen

Passagiersvervoer x 1.000

Dividend per aandeel in EUR

2006

478

2006

2005

478

2005

323

2004

271

2003

239

2002

245

Exploitatieresultaat EUR miljoen

462

voorstel

Business Area informatie Omzet 6%

2006

316

2005

311

Investeringen in materiële vaste activa en operationele kasstroom EUR miljoen

2005 2004

RONA na belasting EUR miljoen 2006

6,7%

2005

6,7%

2003 2002

Kerncijfers 2005

Netto omzet Waardeveranderingen vastgoedbeleggingen

Real Estate Alliances & Participations

22%

5%

67%

61%

43%

Real Estate RONA na belasting*

2006

2,9%

2006

6,2%

2005

4,1%

2005

4,3%

Consumers RONA na belasting

Resultaten

316 948 mln. mln.

260 948 mln.

1.037 mln.

Consumers

Aviation RONA na belasting

Kasstroom

2006

Aviation

23%

32%

26%

Investeringen

EUR miljoen tenzij anders vermeld

2%

2%

11% 250 362 268 307 293 327 353 298 343 293

2006


Totale investeringen

Alliances & Participations RONA na belasting*

1.037

948

9,4%

2006

48,5%

2006

6,5%

29

12

130,8%

2005

40,8%

2005

8,4%

Bedrijfslasten

759

659

15,2%


316

311

1,7%


291

279

4,6%

Netto resultaat excl. waardeveranderingen vastgoedbeleggingen en excl. effect fiscale openingsbalans

198

184

7,2%

Netto resultaat (toekomend aan aandeelhouders)

527

193

Afschrijvingen en bijzondere waardeveranderingen

162

167 - 3,0%

Operationele kasstroom

362

307

17,9%

Totaal activa

4.165

3.681

12,9%

Eigen vermogen

2.722

2.245

21,2%

Gemiddelde vaste activa (exclusief actieve belastinglatentie)

3.324

3.203

3,8%

* incl. waardeveranderingen en resultaat deelnemingen/rentebaten

Schiphol Group locaties

173,2%

Balansgegevens

2

1

4 5

1

4 2 3

Kernratio’s Rendement gemiddeld eigen vermogen

21,2%

8,9%

Rentedragend vreemd vermogen / Rentedragend vreemd vermogen + eigen vermogen

24,8%

29,4%

FFO / totale schuld

35,9%

28,7%

FFO / interest dekkingsratio

8,1x

1

6,8x

Personeel Gemiddelde effectieve bezetting op basis van FTE's Cijfers 2002 en 2003 zijn niet aangepast voor stelselwijziging IFRS.

2.293

2 3

3

2.179

5,2%

1 2 3 3 4 5

Aandeelhouder - Brisbane Airport Aandeelhouder - JFK International Terminal 4 Joint Venture - Angkasa Pura Schiphol Jakarta Indonesië “Saphire” programma, Indonesië Real Estate - Tradeport Hong Kong Management contract - Aruba Airport

1 • 2 • 3 • 4 •

Amsterdam Airport Schiphol Rotterdam Airport Eindhoven Airport Luchthaven Lelystad

1 • 2 • 3 • 3 •

Retail Joint Venture - Arlanda Stockholm Aandeelhouder - Vienna International Airport Real Estate - Avioport Milan Malpensa Real Estate - Villa Carmen Milan Malpensa


Inhoud Schiphol Group in het kort

4

Voorwoord

6

Aandeelhoudersinformatie

8

Doelstellingen en strategie

11

Directieverslag

15

- Financiële gang van zaken

15

- Business Area Aviation

20

- Business Area Consumers

34

- Business Area Real Estate

42

- Business Area Alliances & Participations

52

- De risico’s van ondernemen

63

- Medewerkers en organisatie

68

- Vooruitzichten

70

Verslag van de Raad van Commissarissen

72

Corporate Governance

76

Remuneratierapport

79

Gebeurtenissen na balansdatum

83

Bestuur en Management

84

Jaarrekening

88

Bijlagen

190

Begrippen

194

Schiphol Group in het kort

Schiphol Group in het kort Missie

Profiel

Wij hebben de ambitie één van de meest toonaangevende luchthavens te zijn van de wereld. Wij willen duurzame waarde voor onze stakeholders creëren door het ontwikkelen van AirportCities en het positioneren van Amsterdam Airport Schiphol als het meest toonaangevende en efficiënte vervoersknooppunt van lucht-, rail- en wegverbindingen die haar bezoekers en de daar gevestigde ondernemingen 24 uur per dag en 7 dagen per week alle diensten biedt die zij nodig hebben.

Schiphol Group* is exploitant van luchthavens en in het bijzonder van AirportCities. Lichtend voorbeeld van wat een AirportCity is, is Amsterdam Airport Schiphol. Gemeten naar aantal passagiers is Amsterdam Airport Schiphol in Europa de vierde luchthaven en in vracht de derde. Behalve in Nederland (Amsterdam Airport Schiphol, Rotterdam Airport, Eindhoven Airport en Lelystad Airport) zijn wij actief in de Verenigde Staten, Australië, Italië, Indonesië, Aruba en Zweden. Wij zijn niet beursgenoteerd, maar hebben een duidelijke voorkeur daartoe uitgesproken.

Activiteiten Een beursnotering verhoogt de professionaliteit en het onder nemerschap die nodig zijn om in de competitieve luchtvaartsector succesvol te kunnen blijven opereren. Het vergroot de toegang tot de kapitaalmarkt, zorgt voor een level playing field met onze concurrenten en voor ‘tucht van de markt’, en maakt het eenvoudiger om talentvolle medewerkers aan te trekken en te behouden.

Het exploiteren van luchthavens en het ontwikkelen van AirportCities gebeurt via drie onlosmakelijk met elkaar verbonden business areas: Aviation, Consumers en Real Estate. De geïntegreerde activiteiten van Aviation, Consumers en Real Estate leveren de AirportCity formule op. Deze formule wordt geheel of gedeeltelijk op andere locaties toegepast via de Business Area Alliances & Participations.

In 2006 bedroeg de netto-omzet EUR 1.037 miljoen en het resultaat na belastingen EUR 527 miljoen. Ons eigen vermogen bedroeg ultimo 2006 EUR 2.722 miljoen.

Wij willen duurzame waarde voor onze stakeholders creëren door het ontwikkelen van AirportCities en het positioneren

Aviation De Business Area Aviation heeft Amsterdam Airport Schiphol als werkterrein. Aviation levert diensten en faciliteiten aan luchtvaartmaatschappijen, passagiers en afhandelings maatschappijen. De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) houdt toezicht op de tarieven en rendementen. Omzetbronnen: havengelden (vliegtuig-, passagiersen beveiligingsgerelateerde vergoedingen) en concessieinkomsten (van oliemaatschappijen voor de levering van vliegtuigbrandstof).

Omzetbronnen: concessie-inkomsten, autoparkeergelden, reclame-inkomsten en management fees.

* NV Luchthaven Schiphol voert als handelsnaam Schiphol Group. In de verwijzingen in dit verslag wordt Schiphol Group geacht steeds haar dochterondernemingen en joint ventures te omvatten, tenzij expliciet of uit de context het tegendeel blijkt.

Schiphol Group

Stakeholders Schiphol Group heeft te maken met veel stakeholders die soms verschillende belangen hebben. De overheid als aandeelhouder, regelgever en toezichthouder, luchtvaartmaatschappijen, passagiers en andere gebruikers van de luchthavens, omwonenden van en gemeenten rond deze luchthavens, werknemers en investeerders. Rekening houden met al hun belangen maakt ons werk zowel uitdagend als complex.

Real Estate Netto-omzet EUR 631 miljoen (+10% vs ‘05)

De Business Area Real Estate ontwikkelt, beheert, exploiteert en belegt in vastgoed op en rondom luchthavens in binnenen buitenland. Het grootste deel van de portefeuille met zowel operationeel als commercieel vastgoed bevindt zich op en rond Amsterdam Airport Schiphol.

Exploitatieresultaat EUR 73 miljoen (-26% vs ‘05)

Consumers De activiteiten van de Business Area Consumers bestaan uit het uitgeven van concessies voor winkels en horeca gelegenheden, het zelf exploiteren van autoparkeer terreinen en het aanbieden van mogelijkheden om te adverteren op Amsterdam Airport Schiphol. De business area is ook actief op luchthavens buiten Nederland met het exploiteren van winkels via managementcontracten.

van Amsterdam Airport Schiphol als de meest toonaangevende AirportCity. Amsterdam Airport Schiphol is een belangrijke motor van de Nederlandse economie. Het is een van de thuishavens van Air France-KLM en haar partners in de SkyTeam alliantie, van waaruit deze maatschappijen hun (inter)continentale bestemmingen aandoen. Amsterdam Airport Schiphol beschikt over een kwalitatief hoogwaardig netwerk met 269 verbindingen. Onze omzet bestaat voor het merendeel uit havengelden, concessies, verhuringen en autoparkeergelden.

Netto-omzet EUR 109 miljoen (+5% vs ‘05)


Omzetbronnen: verhuurinkomsten uit terreinen en gebouwen. Daarnaast draagt de business area in belangrijke mate bij tot het groepsresultaat via overige resultaten uit hoofde van vastgoed (de verkoop, uitgifte en waardeveranderingen van terreinen en gebouwen).

EUR 101 miljoen (+29% vs ‘05)

Alliances & Participations Netto-omzet EUR 231 miljoen (+11% vs ‘05)

Exploitatieresultaat EUR 136 miljoen (+10% vs ‘05)

Vanuit de Business Area Alliances & Participations wordt de AirportCity-formule internationaal vermarkt. Onder Alliances & Participations vallen de regionale binnenlandse luchthavens, participaties in buitenlandse luchthavens en Utilities.

Netto-omzet

Omzetbronnen: hoofdzakelijk havengelden. Daarnaast dragen de deelnemingen door middel van ‘performance fees’ en dividenden bij aan het groepsresultaat via resultaat deel nemingen en rentebaten. Tevens wordt omzet gegenereerd uit ‘intellectual property fees’. In Utilities worden omzetten verantwoord voor het transport van elektriciteit en gas en de levering van water aan derden. Gegeven de waarderingsmethodiek van deelnemingen (equity methode) vormen veranderingen in de reële waarde van deelnemingen geen onderdeel van het resultaat.


EUR 66 miljoen (+4% vs ‘05)

EUR 6 miljoen (-34% vs ‘05)

Jaarverslag 2006

Voorwoord

V.l.n.r. Gerlach Cerfontaine, Pieter Verboom, Ad Rutten

Voorwoord We kunnen tevreden terugkijken op 2006; een jaar waarin we de gecommuniceerde financiële verwachtingen voor 2006 hebben overtroffen. Amsterdam Airport Schiphol, het werkterrein van de Business Area Aviation, zag het aantal passagiers toenemen tot 46,1 miljoen, het aantal vliegtuigbewegingen tot ruim 423.000 en het vrachtvolume tot meer dan 1,5 miljoen ton. Van de vier belangrijkste luchthavens van Europa groeide Amsterdam Airport Schiphol daarmee harder dan Londen Heathrow en Frankfurt en overtrof alleen Parijs Charles de Gaulle het passagiersgroeipercentage van 4,3%. Op het gebied van bagageafhandeling en punctualiteit deden we het beter dan deze belangrijke concurrenten. Omdat de activiteiten van de Business Area Aviation gereguleerd zijn met een gemaximeerd rendement, zijn we voor het behalen van een redelijk Schiphol Group rendement mede afhankelijk van de activiteiten van de andere business areas. De door ons ontwikkelde AirportCity-formule bewees in het verslagjaar in dit opzicht opnieuw zijn grote waarde. Het lage rendement van Business Area Aviation in 2006 (2,9%) werd door de overige activiteiten gecompenseerd waardoor Schiphol Group als bedrijf toch een rendement van 6,7% heeft behaald. De Business Areas Consumers en Real Estate droegen samen 75% bij aan het exploitatieresultaat van de onderneming. Door Consumers werd effectief ingespeeld op de invoering van de zogenoemde liquids & gels-maat regel, waardoor de negatieve invloed van deze security maatregel op de concessie-inkomsten tot een minimum beperkt bleef. En door een succesvolle marketing van het nieuwe product Smart Parking namen de parkeerinkomsten verder toe. De Business Area Real Estate sloot diverse nieuwe huurcontracten af, waardoor de bezettingsgraad steeg tot bijna 93%. Ook werd op de vastgoedbeleggingen opnieuw een indirecte waardestijging behaald. Vooral onze deelname in Brisbane Airport in Australië bewees dat de AirportCity-formule ook internationaal een sterke formule is. De bijdrage van deze Australische luchthaven aan het groeps resultaat liet een verdere stijging zien. Op nationaal niveau onderscheidde Eindhoven Airport zich met een groei van 20,9% naar ruim 1,1 miljoen passagiers. De stijging van het netto resultaat van EUR 193 miljoen in 2005 tot EUR 527 miljoen in 2006 is voor een belangrijk deel het gevolg van de in 2006 met de Belastingdienst gesloten overeenkomst over de fiscale openingsbalans per 1 januari 2002. Maar ook

Schiphol Group

zonder deze eenmalige bate van EUR 309 miljoen ligt het resultaat, door de goede resultaten van onze business areas, boven dat van 2005. Wij hadden ons een resultaat in dezelfde orde van grootte als dat over 2005 ten doel gesteld.

Behoud mainportpositie Onze belangrijkste doelstelling is het behouden en versterken van de concurrentiepositie van Amsterdam Airport Schiphol als mainport. In april 2006 publiceerde het kabinet als standpunt dat Amsterdam Airport Schiphol onder voorwaarden in stappen zou mogen doorgroeien naar eerst circa 500.000 en uit eindelijk circa 600.000 vliegtuigbewegingen per jaar. Een van die voorwaarden is dat de luchtvaartsector met het Rijk een convenant afsluit over vermindering van de hinder in de verder van de luchthaven gelegen gebieden, en met de regio over een verhoging van de leefbaarheid in de omgeving. Een andere voorwaarde is dat wij samen met Luchtverkeersleiding Nederland in een milieu-effect rapportage een aantal mogelijkheden voor verdere groei op korte en middellange termijn in combinatie met hinderbeperkende maat regelen onderzoeken. Wij werken daar samen met de andere sectorpartijen hard aan, in een overleg platform met de regio en het Rijk onder leiding van Commissaris van de Koningin van Groningen, Alders.

gerichtheid en de efficiency van onze organisatie. Concurrerende visit costs, voldoende betrouwbare capaciteit en het verbeteren van de connectivity zijn daarbij de belangrijkste aspecten. Het van kracht worden van de wijziging van de Wet luchtvaart inzake de exploitatie van de luchthaven Schiphol geeft een belangrijke verbetering voor de trans parantie van onze tariefstructuur. De Nederlandse Mededingsautoriteit (NMa) ziet sinds medio 2006 toe op de vaststelling van tarieven en borgt daarmee ook de belangen van onze gebruikers.

Vergroten non-aviation inkomsten Wij hebben alle vertrouwen in een succesvolle afloop van dit overleg en gaan er vanuit dat ook het nieuwe kabinet het grote belang dat Amsterdam Airport Schiphol met zijn vele verbindingen als mainport voor de nationale en regionale economie heeft onderschrijft, en daarom de toezeggingen van het kabinet van vorig jaar gestand zal doen. De voor het behoud van het netwerk en de positie van Amsterdam Airport Schiphol noodzakelijke groei willen wij enerzijds bereiken door selectiviteitsmaatregelen te nemen - dat wil zeggen: door bepaald verkeer uit te plaatsen naar bijvoorbeeld Lelystad Airport en via een actief prijsbeleid het gebruik van de meest lawaaiige vliegtuigen en van het vliegen in de nacht te ontmoedigen. Anderzijds willen wij dit realiseren door gericht te werken aan verbetering van de leefbaarheid in de regio. Daartoe hebben wij in het verslagjaar ook financiële middelen ter beschikking gesteld (EUR 18,5 miljoen) en werken wij nauw samen met de Commissie Regionaal Overleg luchthaven Schiphol (CROS) aan een aantal proeven voor een minder hinderlijk baan- en routegebruik.

Behalve naar behoud en versterking van de mainportpositie van Amsterdam Airport Schiphol streven wij naar verdere verhoging van onze non-aviation activiteiten en risicospreiding. In dit verband is van belang om te melden dat de Business Area Consumers op 3 januari 2007 van KLM de concessie voor de verkoop van drank en tabak in het See Buy Fly gebied van Amsterdam Airport Schiphol heeft overgenomen en hiermee haar activiteiten verbreedt. Dat doet ook de Business Area Real Estate door niet alleen vastgoed te ontwikkelen op en rondom de luchthaven Schiphol, maar in toenemende mate ook op andere locaties. Mede om onze commerciële activiteiten verder te ontwikkelen hebben de Raad van Commissarissen en de directie eind 2006 besloten om in 2007 een commercieel directeur aan te stellen als vierde lid van ons directieteam.

heid. Dit zal in 2007 uitmonden in een 5-jaars programma om van Amsterdam Airport Schiphol uiteindelijk een meer broeikasgasneutrale luchthaven te maken. Dit is alleen mogelijk met medewerking van de andere betrokken partijen op de luchthaven. Daarnaast zijn er naar de mogelijke gevolgen van de klimaatverandering op onze luchthavenprocessen samen met kennisinstituten meerdere onderzoeken gestart. De uitkomsten van deze onderzoeken moeten aangeven welke maatregelen wij voor de lange termijn moeten treffen. In het verslagjaar hebben wij verder het Schiphol College opgericht, dat vooral op vmbo niveau in de arbeidsmarkt kansen moet bieden voor jongeren met slechte startkwalificaties. De sterke groei van de werkgelegenheid op de locatie Schiphol in 2006 (6,4%) moet gebruikt kunnen worden om een aanzienlijke bijdrage te leveren aan het beperken van de jeugdwerkloosheid in de regio.

Privatisering Tijdens de kabinetsperiode van het nieuwe kabinet Balkenende komt er geen beursgang. We gaan nu met het kabinet en de gemeente Amsterdam overleggen en samen met de gemeente bezien hoe Amsterdam eraan kan bijdragen dat Amsterdam Airport Schiphol haar internationale toppositie kan behouden en hoe Schiphol Group ‘Amsterdam Topstad’ kan ondersteunen. Namens de directie wil ik onze medewerkers hartelijk danken voor hun inzet bij het realiseren van onze doelstellingen in 2006.

Leefbare omgeving Ten aanzien van onze partners en klanten werken wij intensief aan het verder verhogen van de klant

In 2006 hebben wij besloten een veel pro-actiever beleid te gaan voeren op het gebied van duurzaam-

Gerlach Cerfontaine President-directeur

Jaarverslag 2006

Aandeelhoudersinformatie Netto omzet 6% 8%

Havengelden

12%

Concessies

Belangrijke data

Verhuringen

948 mln.

Autoparkeergelden Overige activiteiten

Algemene Vergadering van Aandeelhouders

12 april 2007

Publicatie halfjaarresultaten 2007

23 augustus 2007

Publicatie jaarcijfers 2007

14 februari 2008*

Algemene Vergadering van Aandeelhouders

17 april 2008*

61%

13%

* Deze data kunnen nog gewijzigd worden

Bedrijfslasten 1% 1% 25%

Aandeelhoudersinformatie 659 mln.

53%

20% Aandelenkapitaal

Dividendbeleid

Privatisering

Het maatschappelijk kapitaal van Schiphol Group Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten (NV Luchthaven Schiphol) bedraagt EUR 136,1 Personeelsbeloningen Afschrijvingen miljoen, verdeeld in aandelen met een nominale waardeveranderingen waarde van Bijzondere EUR 453,78. Hiervan zijn 171.255 Overige bedrijfskosten aandelen geplaatst.

Met ingang van 2006 is in overleg met de aandeelhouders het dividend bepaald op 40% (was sinds 2003 30%) van het resultaat (toekomend aan aandeelhouders), exclusief de waardeveranderingen van de vastgoedbeleggingen na belastingen en exclusief het eenmalig positieve resultaat als gevolg van de vaststelling van de fiscale openingsbalans. Aandeelhouders Schiphol Het resultaat van EUR 527 miljoen resulteert in een Group winst per aandeel van EUR 3.077 (2005: EUR 1.126). Het aangepaste resultaat ten behoeve van het 2,4% dividend bedraagt EUR 198 miljoen en het voorstel 21,8% is om een dividend per aandeel uit te keren van EUR 462 (2005: EUR 323).

Op 27 juni 2006 heeft de Eerste Kamer een wijziging van de Wet luchtvaart goedgekeurd. Met het van kracht worden van deze nieuwe wetgeving op 19 juli 2006 zijn de luchtvaartactiviteiten op de locatie Schiphol onderworpen aan een nieuwe economische regulering. De Tweede Kamer stemde reeds op 30 juni 2005 in met het wetsvoorstel, dat tevens de weg opent voor vervreemding van een minderheidsbelang (‘privatiseren’). Voor de voorgenomen privatisering van de NV Luchthaven Schiphol is een wijziging van de statuten noodzakelijk. Op de op 30 september 2006 bijeen geroepen Buitengewone Algemene Vergadering van Aandeelhouders werd het voorstel tot het aanvragen van een notering van (gewone) aandelen aan de Euronext Amsterdam, met meerderheid van stemmen aangenomen. Dit voorstel werd gesteund door zowel de Staat der Nederlanden als de gemeente Rotterdam, samen vertegenwoordigend 78,2% van de aandelen. De noodzakelijke statutenwijziging kon ondanks de steun van 78,2% van de aandeelhouders geen doorgang vinden omdat hiervoor tenminste vier/vijfde (80%) van de aandeelhouders het voorstel moet steunen en de gemeente Amsterdam (die 21,8% van de aandelen houdt) zich daarmee niet kon verenigen.

Aandeelhouders Schiphol Group 2,4% 21,8%

Staat der Nederlanden Gemeente Amsterdam Gemeente Rotterdam

Credit rating 75,8%

Meer informatie over Investor Relations kan worden verkregen via: tel: +31 (0)20 601 2570 email: [email protected] internet: www.schipholgroup.com

Schiphol Group

Schiphol Nederland BV heeft onder een EMTNprogramma (Euro Medium Term Note) schuldpapier uitgegeven. In 2006 bleef de credit rating ongewijzigd bij zowel Standard & Poor’s (AA-) als Moody’s Staatde der Nederlanden Investor Service (Aa3). Vooruitlopend op Gemeente Amsterdam voorgenomen privatisering plaatste Standard Gemeente Rotterdam & Poor’s echter de credit rating op 29 juni op Negative Outlook. Dit gebeurde omdat de aandeelhouders hadden gesuggereerd een substantieel eenmalig dividend uit te laten keren aan de huidige aandeelhouders ten tijde van de privatisering.

75,8%

De Rijksoverheid heeft zich na de aandeelhouders vergadering op het standpunt gesteld dat de beslissing van de gemeente Amsterdam tot het niet instemmen met de voorgestelde statutenwijzigingen het rijksbeleid doorkruist. Om die reden heeft de Kroon eind november de beslissing vernietigd. De gemeente Amsterdam heeft vervolgens eind december bij de Raad van State beroep hiertegen aangetekend. De Staat en Schiphol Group hebben aangegeven dat de uitkomst van deze procedure zal worden afgewacht alvorens eventueel weer opnieuw wijziging van statuten te agenderen. Tevens heeft de gemeente eind december aan de Ondernemingskamer van het Amsterdamse Gerechtshof verzocht een enquête in te stellen naar de gang van zaken rond de voor genomen vervreemding van een deel van de aandelen die de Nederlandse Staat houdt in NV Luchthaven Schiphol. Na balansdatum hebben zich nieuwe ontwikkelingen voorgedaan. Zie hiervoor het hoofdstuk Gebeurtenissen na balansdatum.

Jaarverslag 2006


Doelstellingen en strategie De belangrijkste doelstellingen die Schiphol Group zich heeft gesteld, zijn het creëren van duurzame waarde voor haar stakeholders, het positioneren van Amsterdam Airport Schiphol als de meest toonaangevende AirportCity en het zijn van één van de meest toonaangevende luchthaven ondernemingen van de wereld. De strategie om dit te bereiken bestaat uit drie hoofdonderdelen: Het behouden en versterken van de concurrentiepositie van Amsterdam Airport Schiphol als mainport; Het verhogen van de inkomsten uit non-aviation activiteiten; Het spreiden van risico’s door op selectieve basis activiteiten op andere (inter)nationale luchthavenlocaties te ontwikkelen. Bij de uitvoering van deze strategie, die gericht is op een integrale ontwikkeling van aviation en non-aviation activiteiten, speelt ons businessmodel een centrale rol. Dit bestaat uit vier business areas die elkaar versterken in het creëren van groei en waarde, zowel op de locatie Schiphol als elders.

Behouden en versterken van de concurrentiepositie van Amsterdam Airport Schiphol als mainport Amsterdam Airport Schiphol is onze belangrijkste asset. Het handhaven en versterken van haar concurrentiepositie als mainport is onze belangrijkste doelstelling. Passagiers en vracht zijn de driver in de financiële resultaten van de luchthaven. Voor de luchtvaartmaatschappijen en met name voor de hub carrier is het van essentieel belang dat Amsterdam Airport Schiphol verder kan groeien. Voor de ondersteuning en accommodatie van het netwerk van verbindingen is daarom een goed geoutilleerde luchthaven nodig met voldoende capaciteit. Operationele capaciteit van de luchthaven: Start- en landingsbanen, platformen en terminalruimte Door continu te investeren zorgen wij zelf voor het beschikbaar zijn van voldoende operationele capaciteit. Het huidige banenstelsel van Amsterdam Airport Schiphol heeft een capaciteit van circa 600.000 vliegtuigbewegingen per jaar. Deze capaciteit is ruimschoots voldoende om aan de vervoersvraag te voldoen. Wettelijke milieugrenzen beperken echter de te gebruiken capaciteit.

10 Schiphol Group

De huidige terminalruimte is geschikt voor ruim 60 miljoen passagiers per jaar. Ook deze capaciteit is ruimschoots voldoende om aan de vervoersvraag te voldoen. Met operationele verbeteringen kan de huidige terminal circa 65 miljoen passagiers afhandelen. Door uitbreiding van het luchthavenareaal kunnen wij doorgroeien tot circa 85 miljoen passagiers. Luchtruim- en milieucapaciteit: de bereikbaarheid vanuit de lucht en de milieugrenzen Voor voldoende en een betrouwbare capaciteit in de lucht zijn wij mede afhankelijk van de overheid en van Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL). Om optimaal gebruik te kunnen maken van de schaarse milieucapaciteit stimuleren wij dat de luchtvaartmaatschappijen stillere vliegtuigen inzetten en selectief gebruik maken van de nachtcapaciteit. Dit gebeurt onder andere door differentiatie van de starten landingsgelden en operationele maatregelen. De beschikbare baancapaciteit is via weten regelgeving aan banden gelegd. Voor het realiseren van voldoende milieucapaciteit zijn wij daarom sterk afhankelijk van de overheid en overleg met de omgeving. Binnen het huidige wettelijke stelsel ligt de grens van de milieu capaciteit op circa 440.000 vliegtuigbewegingen per jaar. Onze ambitie stapsgewijs te kunnen doorgroeien naar circa 600.000 in 2020, betekent dat bestaande weten regelgeving moet worden aangepast. Behalve door het beschikbaar stellen van voldoende capaciteit en de daarmee samenhangende investeringen, zetten wij op de volgende manier in om de concurrentiepositie van Amsterdam Airport Schiphol te versterken: Efficiënte Operatie: Wij streven continu naar verbetering van de operationele efficiency, de veiligheid en beveiliging en de kwaliteit van de producten en diensten voor de lucht vaartmaatschappijen, passagiers en verladers die gebruik maken van de luchthaven. Concurrerende tarieven: bij het vaststellen van de havengeldtarieven wordt uit concurrentie overwegingen rekening gehouden met de ontwikkeling van de tarieven op vergelijkbare, omliggende luchthavens. Op grond van de in 2006 van kracht geworden Wijziging van de Wet luchtvaart inzake de exploitatie van de luchthaven Schiphol zijn deze tarieven gereguleerd en is het rendement dat wij hierop mogen maken gemaximeerd tot het niveau van

Jaarverslag 2006

11


de gemiddelde vermogenskosten (WACC) van de luchtvaartactiviteiten. De ambitieuze kosten beheersingsdoelstelling die wij onszelf hebben opgelegd, moet het mogelijk maken de komende jaren het maximaal toegestane rendement te halen en gelijktijdig de concurrentiepositie van de luchthaven te verbeteren. Kostenefficiency: Wij streven naar concurrerende visit costs. Voor het deel dat wij kunnen beïnvloeden hanteren wij de kosten per WLU als maatstaf. In 2006 is gestart met de toepassing van Six Sigma als methodiek om de aviation kosten te reduceren. Voor het succesvol ontwikkelen van de mainport Schiphol is een aantal randvoorwaarden te onderscheiden, waarvoor wij in belangrijke mate afhankelijk zijn van andere partijen. Netwerk: het complex van (overstap-)verbindingen dat Amsterdam Airport Schiphol in Europa tot toonaangevend mondiaal knooppunt maakt voor zowel passagiers als vracht. Air France-KLM en haar SkyTeam partners vormen voor een belangrijk deel dit netwerk als onderdeel van de dual-hub strategie van deze alliantie. De overige luchtvaartmaatschappijen en low cost maatschappijen die zich hebben toegelegd op Europees point-to-point verkeer, dragen ook bij aan het sterke netwerk. Luchtvracht vormt een onlosmakelijk deel met passagiersvervoer, omdat het wereldwijde netwerk van verbindingen voor het overgrote deel alleen rendabel is in de combinatie passagiersen vrachtvervoer. Hierdoor is Amsterdam Airport Schiphol tevens een interessante marktplaats geworden voor logistieke activiteiten. Door gerichte marktbewerking proberen wij het netwerk verder uit te breiden, maar wij zijn daarbij sterk afhankelijk van marktontwikkelingen en beslissingen van luchtvaartmaatschappijen.

12 Schiphol Group

Bereikbaarheid van de luchthaven via spoor en wegennetwerk: Voor het optimaal kunnen benutten van de luchthavencapaciteit is een goede bereikbaarheid noodzakelijk vanuit de Randstad en de catchment area. Het wegennetwerk op het luchthaventerrein valt onder onze verant woordelijkheid en kan zelf worden ontwikkeld. De verantwoordelijkheid voor de aanleg van spoorverbindingen en het hoofd- en onderliggende wegennet, ligt echter bij andere partijen. In specifieke gevallen doen wij op een bescheiden schaal mee aan investeringen die de bereikbaarheid van de luchthaven helpen verbeteren. Concurrerende regio: Netwerk en Amsterdam Airport Schiphol maken onlosmakelijk deel uit van de regio Amsterdam en de Randstad die hiervan duidelijk profiteren. Dat geldt voor internationale bedrijven die zich er vestigen, de jaarlijkse stroom van toeristen en de arbeidsmarkt die mede afhankelijk is van onze aanwezigheid. Omgekeerd draagt de internationaal georiënteerde regio Amsterdam bij aan de voor de luchtvaartmaatschappijen belangrijke stroom bestemmingsreizigers. De mainport Schiphol is met haar succesvolle AirportCity formule van essentieel belang voor de Randstad die alle zeilen moet bijzetten om haar positie als succesvolle, concurrerende economische regio te kunnen handhaven. Tegelijkertijd is het succes van de regio sterk afhankelijk van de bestuurs- en uitvoeringskracht van het Rijk en decentrale overheden. Daarbij gaat het vooral om het verbeteren van de infrastructuur, de vestigingslocaties, het woon- en leefklimaat en de kennis- en opleidingsmogelijkheden. Het behouden en versterken van de concurrentiepositie van Amsterdam Airport Schiphol als mainport moet worden gerealiseerd in een complexe omgeving met veel stakeholders. Wij werken derhalve in allerlei gremia en op allerlei niveaus nauw samen met andere

partijen in de luchtvaartsector, met de overheid en andere (locale) stakeholders. Ook houden wij rekening met de omgeving en met de aan ons gestelde eisen op het gebied van veiligheid en milieu.

Het verhogen van de inkomsten uit non-aviation activiteiten In onze strategie richten wij ons verder op het vergroten van de inkomsten uit non-aviation activiteiten. Om voldoende rendement te realiseren en om de afhankelijkheid van de gereguleerde luchtvaartopbrengsten te verminderen hebben wij een brede portefeuille aan non-aviation activiteiten ontwikkeld. Deze ontwikkeling heeft ook een positief effect op de aviation activiteiten. Enerzijds neemt dankzij de ontwikkeling van logistieke centra de vraag naar vrachtvervoer toe. Anderzijds neemt dankzij de ontwikkeling van kantoren, business parks en congres- en vergaderfaciliteiten het passagiersvolume toe. De activiteiten van de Business Areas Aviation, Consumers en Real Estate versterken elkaar onderling en vormen onlosmakelijk met elkaar de AirportCity. Aan dit onderdeel van de strategie wordt invulling gegeven door: Het maximaliseren van de opbrengst uit de passagiersen consumentenstromen. Dit gebeurt ondermeer door het aanbieden van een aan trekkelijke winkelomgeving, optimalisatie van de beschikbare parkeerplaatsen met behulp van yield management en door het creëren van additionele advertentiemogelijkheden. Het ontwikkelen, exploiteren, beheren en incidenteel verkopen van vastgoed. Naast de huurinkomsten uit de ontwikkeling en verhuur van kantoor- en vrachtgebouwen op en rond Amsterdam Airport Schiphol en andere lucht

havens, dragen de vastgoedactiviteiten sterk bij aan ons resultaat door het uitgeven van land, het verkopen van gebouwen en de waarde veranderingen van de huidige portefeuille.

Het spreiden van risico’s door op selectieve basis activiteiten op andere (inter)nationale luchthavenlocaties te ontwikkelen In de derde pijler van onze strategie wordt het succes van het integraal ontwikkelen van Aviation, Consumers en Real Estate via het AirportCity concept op andere locaties toegepast. Daarnaast vervullen de regionale luchthavens een ondersteunende functie voor Amsterdam Airport Schiphol. Aan dit onderdeel van de strategie wordt invulling gegeven door: Regionale luchthavenontwikkeling – complementair aan de AirportCity Schiphol. De regionale luchthavens Rotterdam en Eindhoven functioneren als op zichzelf staande luchthavens met een eigen marktbereik. Ze kunnen daarnaast Amsterdam Airport Schiphol ontlasten door deels als uitwijkmogelijkheid te fungeren voor zakelijke bestemmingen, vakantievluchten en low cost maat schappijen. Lelystad Airport zal mogelijkerwijs in de nabije toekomst een vergelijkbare functie vervullen voor Amsterdam Airport Schipol. “Schiphol” als merknaam en de AirportCity know-how te exporteren. Door middel van participaties, samenwerkingsverbanden en managementcontracten is Schiphol Internationaal actief. De belangrijkste waarde komt daarbij uit dividenden en fees en daarnaast via een indirect rendement uit de waardeontwikkeling van de participaties. In Brisbane (Australië) is dit de afgelopen jaren zeer succesvol doorgevoerd.

Jaarverslag 2006

13

Directieverslag Financiële gang van zaken

Directieverslag We zijn aan de ene kant tevreden over het behaalde netto resultaat over 2006, dat afgezien van bijzondere posten hoger is uitgekomen dan we aan het begin van het verslagjaar hadden verwacht. Aan de andere kant moeten wij constateren dat het rendement op onze Aviation activiteiten beduidend is gedaald door hogere kosten en eenmalige bijdragen aan projecten in de omgeving van Amsterdam Airport Schiphol. Daarentegen presteerden de Business Areas Consumers en Real Estate uitstekend, wat eens te meer de kracht aangeeft van onze AirportCity-formule.

Financiële gang van zaken De netto-omzet van Schiphol Group in 2006 bedraagt EUR 1.037 miljoen. Dit is vergeleken met de EUR 948 miljoen uit 2005 een stijging van 9,4%. De waardevermeerdering van de beleggingen in vastgoed kwam in 2006 uit op EUR 29 miljoen (2005: EUR 12 miljoen).

(7,1% in 2005); van Real Estate EUR 109,1 miljoen (2005: EUR 104,3 miljoen), een stijging van 4,6% (8,5% in 2005), en van Alliances & Participations EUR 66,2 miljoen (2005: EUR 63,5 miljoen), een stijging van 4,3% (2,6% in 2005). Voor een uitvoerige toelichting van de omzetontwikkeling per business area wordt verwezen naar de Business Area hoofdstukken.

De bedrijfslasten stegen met 15,2% naar EUR 759 miljoen (2005: EUR 659 miljoen).

Bedrijfslasten EUR miljoen

Het exploitatieresultaat over 2006 bedraagt EUR 316 miljoen. Dit is vergeleken met de EUR 311 miljoen over 2005 een stijging van 1,7%. Het netto resultaat (toekomend aan de aandeel houders) over 2006 bedraagt EUR 527 miljoen, tegenover EUR 193 miljoen in 2005. De verwerking van een eenmalige bate van EUR 309 miljoen, de resultante van de met de Belastingdienst gesloten vaststellingsovereenkomst over de fiscale openingsbalans per 1 januari 2002, veroorzaakt voor het overgrote deel deze stijging. Zonder deze eenmalige bate en zonder waardevermeerdering van ons vastgoed bedraagt het netto resultaat EUR 198 miljoen; een stijging van 7,2%. Het rendement op het eigen vermogen (ROE) kwam, mede als gevolg van de verwerking van de hierboven beschreven eenmalige bate, uit op 21,2% (2005: 8,9%). De eenmalige bate en de waardeveranderingen van vastgoedbeleggingen niet meegerekend bedroeg de ROE in 2006 8,0% (2005: 8,5%).

Netto-omzet De Business Area Aviation levert met EUR 630,9 miljoen (2005: EUR 572,5 miljoen) de hoogste bijdrage aan onze netto-omzet van EUR 1.037 miljoen. De netto-omzet van Aviation steeg in 2006 met 10,2% (9,0% in 2005). De netto-omzet van Consumers bedroeg EUR 230,5 miljoen (2005: EUR 207,3 miljoen), een stijging van 11,2%

14 Schiphol Group

2006

2005

%

en andere externe kosten

412,7

352,0

17,2%

Personeelsbeloningen

152,8

133,5

14,5%

Afschrijvingen

160,8

161,8

-0,6%

1,0

4,9

-80,0%

Kosten uitbesteding werk

Bijzondere waardeveranderingen Overige bedrijfskosten Totaal

32,0 759,3

6,9 361,6% 659,1

15,2%

De bedrijfslasten stegen met 15,2% (EUR 100 miljoen) van EUR 659 miljoen naar EUR 759 miljoen. De stijging moet voor een belangrijk deel worden toegeschreven aan: de stijging van de beveiligingskosten op Amsterdam Airport Schiphol met EUR 32 miljoen; een stijging van de kosten voor energie met EUR 10 miljoen; een stijging in de advieskosten met EUR 7 miljoen die voor het merendeel te maken hebben met de kosten voor privatisering en het Six Sigma project; bijdragen van EUR 10 miljoen voor het oplossen van schrijnende situaties van omwonenden van Amsterdam Airport Schiphol en EUR 8,5 miljoen aan de Stichting Mainport en Groen; een stijging van de personeelskosten met EUR 19 miljoen als gevolg van het in 2005 laten vrijvallen van enkele personeelsvoorzieningen van per saldo EUR 15 miljoen;

Jaarverslag 2006

15

Directieverslag Financiële gang van zaken

eenmalige milieukosten van EUR 5 miljoen, uitgegeven aan het beluchten van sloten die als gevolg van de-icing-vloeistoffen een te laag zuurstofgehalte hadden gekregen; gestegen kosten voor schoonmaak (EUR 2 miljoen), busvervoer (EUR 2 miljoen), onderhoud (EUR 2 miljoen) en huur en leasing (EUR 2 miljoen).

van Schiphol Group. Het relatief kleinere diensten bedrijf is overgegaan naar KPN. De contractloonstijging per 1 januari bedroeg 2,3%. De stijging van het aantal medewerkers en van de lonen zorgden voor een toename van de personeelskosten met EUR 6 miljoen. De pensioenlasten daalden in 2006 met 14,3% tot 16 miljoen (2005: EUR 19 miljoen).

Uitbestedingen en overige externe kosten

Afschrijvingen

De uitbestedingen en overige externe kosten stegen in 2006 met 17,2% naar EUR 413 miljoen (2005: EUR 352 miljoen); een stijging van EUR 61 miljoen, die voor meer dan de helft (EUR 32 miljoen) het gevolg is van een toename van de kosten voor security op Amsterdam Airport Schiphol. We hebben meer beveiligingsmedewerkers moeten inhuren vanwege de overgang van centrale naar de centrale beveiliging. Op Amsterdam Airport Schiphol bedragen de kosten voor security nu EUR 203 miljoen; dit is 26,7% (25,6% in 2005) van de totale bedrijfslasten. De beveiligingskosten worden in diverse categorieën van de bedrijfslasten verantwoord, waaronder uit bestedingen en andere externe kosten, personeels beloningen en afschrijvingen de belangrijkste zijn.

De afschrijvingen namen in 2006 af met EUR 1 miljoen tot 161 miljoen (2005: EUR 162 miljoen), een daling van 0,6%. Eenmalige desinvesteringen van per saldo EUR 5 miljoen in 2005 verklaren deze afname. Worden deze kosten voor desinvesteringen niet meegerekend, dan stijgen de afschrijvingskosten met 2,3% in 2006.

Naast de kosten voor beveiliging worden in de uitbestedingen en overige externe kosten onder andere ook de kosten verantwoord voor energie van EUR 24 miljoen (2005: EUR 14 miljoen), onderhoud van EUR 54 miljoen (2005: EUR 52 miljoen), advies kosten van EUR 17 miljoen (2005: EUR 10 miljoen) en de EUR 5 miljoen milieukosten voor het beluchten van sloten.

Bijzondere waardeveranderingen De bijzondere waardeveranderingen bedroegen in 2006 EUR 1 miljoen (2005: EUR 5 miljoen). In verband met de geprognosticeerde verliezen en negatieve operationele kasstromen van Lelystad Airport is EUR 0,2 miljoen op de materiële vaste activa van Lelystad Airport afgewaardeerd. Als gevolg van de splitsing van Schiphol Telematics per 1 januari 2006 in een netwerkbedrijf en een dienstenbedrijf, zijn de activa verdeeld over beide bedrijven. De in het netwerkbedrijf achtergebleven materiële vaste activa van in totaal EUR 17 miljoen zijn met EUR 0,8 miljoen afgewaardeerd vanwege technologische veroudering.

Afschrijvingen en bijzondere waardeveranderingen EUR miljoen

Personeelsbeloningen De personeelsbeloningen stegen in 2006 met 14,5% (-11,9% in 2005) naar EUR 152,8 miljoen (2005: 133,5 miljoen). Deze stijging van EUR 19 miljoen is mede een gevolg van eenmalige gebeurtenissen in 2005. In dat jaar was sprake van een eenmalige vrijval van een groot deel van de voorziening tegemoetkoming ziektekostenverzekering gepensioneerden, als gevolg van de her ziening van het zorgstelsel, en van een deel van de voorziening die voorziet in een uitkering bij jubileum (samen EUR 22 miljoen). Hiertegenover stond een extra dotatie in 2005 van EUR 7 miljoen aan de voorziening voor functioneel leeftijdontslag als gevolg van belastingmaatregelen van de overheid die vervroegde uit treding minder aantrekkelijk moeten maken voor de werkgever. Exclusief deze bijzondere posten in 2005 stegen de personeelskosten met 2,9%. In 2006 nam het aantal FTE’s met 114 toe, van 2.179 naar 2.293. Twee belangrijke oorzaken van deze stijging zijn een toename van de bedrijfsactiviteiten bij de Business Area Aviation (plus 60 FTE’s) en de vergroting van ons belang in Schiphol Telematics (plus 28 FTE’s). Met ingang van dit boekjaar maakt het netwerkbedrijf volledig deel uit

16 Schiphol Group

2006

162

2005

167

2004

160

Overige bedrijfskosten De overige bedrijfskosten bedroegen EUR 32 miljoen (EUR 7 miljoen in 2005). De stijging van EUR 25 miljoen is hoofdzakelijk het gevolg van een bijdrage van EUR 10 miljoen voor omwonenden van Amsterdam Airport Schiphol die zich in een zogenoemde schrijnende situatie bevinden. Wij hebben ook EUR 8,5 miljoen ter beschikking gesteld aan de Stichting Mainport en Groen die zich bezighoudt met het realiseren van groenprojecten rondom de luchthaven Schiphol.

Winstbelasting Schiphol Group is sinds 1 januari 2002 onderworpen aan winstbelasting. Als gevolg daarvan is in overleg met de Belastingdienst in 2006 een fiscale openingsbalans per 1 januari 2002 vastgesteld. Het eigen

v ermogen in de vastgestelde fiscale openingsbalans per 1 januari 2002 is EUR 1,3 miljard hoger dan het eigen vermogen in de commerciële balans op die datum. Een hogere waardering van de gronden is de belangrijkste oorzaak van het verschil tussen het eigen en het fiscale vermogen. Deze gronden worden in de fiscale openingsbalans gewaardeerd tegen reële waarde en in de commerciële jaarrekening op basis van de historische kostprijs. Bij een winstbelasting percentage vanaf 1 januari 2007 van 25,5% levert deze hogere fiscale waardering een eenmalige belastingbate van EUR 309 miljoen op in de winst en verliesrekening. Deze eenmalige bate bestaat grotendeels uit een latente vordering op de Belastingdienst en heeft geen direct kasstroomeffect.

Investeringen en financiering

Resultaat

De investeringen in vaste activa bedroegen dit verslagjaar EUR 250 miljoen tegenover EUR 268 miljoen in 2005.

Het exploitatieresultaat over 2006 bedraagt EUR 316 miljoen (2005: EUR 311 miljoen); een toename van 1,7% vergeleken met 2005. Het resultaat voor aftrek van rente, belastingen, afschrijvingen en bijzondere waardeveranderingen (EBITDA) bedroeg EUR 478 miljoen nagenoeg gelijk aan dat over 2005. Het negatieve saldo van financiële baten en lasten steeg met EUR 2 miljoen, van EUR 34 miljoen naar EUR 36 miljoen. Dit moet mede worden toegeschreven aan het ten laste van 2006 brengen van de verschuldigde heffingsrente over de nog te betalen winst belasting 2002 tot en met 2004 van EUR 4,3 miljoen. Het resultaat deelnemingen over 2006 bedroeg EUR 10,7 miljoen, tegenover EUR 1,8 miljoen in 2005. Dit hogere positieve resultaat vloeit voort uit zowel onze buitenlandse als onze binnenlandse deel nemingen. Onze buitenlandse deelnemingen leverden in 2006 EUR 5,8 miljoen op (2005: EUR 2,4 miljoen), waarvan Brisbane EUR 4,6 miljoen en JFKIAT (New York) EUR 1,2 miljoen. Bij onze binnenlandse deel nemingen komt de sterke resultaat verbetering op het bedrijventerrein van Flight Forum bij Eindhoven Airport door de verkoop van gronden voor de ontwikkeling van kantoorruimten en bedrijfsruimten. In totaal droegen de binnenlandse deelnemingen EUR 4,9 miljoen bij aan onze winst, tegenover een verlies van EUR 0,6 miljoen in 2005. Voor het jaar 2006 is het tarief voor vennootschaps belasting gedaald van 31,5% naar 29,6%. Hierdoor nam de belastinglast met EUR 5 miljoen af. De return on net assets na belastingen (RONA) kwam uit op 6,7%, gelijk aan 2005. Exclusief waardeveranderingen vastgoedbeleggingen bedroeg de RONA dit verslagjaar 6,1% (2005: 6,4%).

De operationele kasstroom verbeterde van EUR 307 miljoen in 2005 naar EUR 362 miljoen in 2006. De belangrijkste oorzaak hiervoor is dat in 2006 minder winstbelasting is betaald; EUR 63 miljoen in 2006 tegenover EUR 114 miljoen in 2005. Het positieve saldo van de kasstroom uit operationele en investeringsactiviteiten (de zogenoemde free cash flow) van EUR 119 miljoen en de aanwezige liquide middelen, waren toereikend om de aflossing op leningen en leasetermijnen van EUR 35 miljoen en de betaling van dividenden van EUR 55 miljoen te financieren. Het saldo van de liquide middelen en schulden aan kredietinstellingen steeg met EUR 37 miljoen van EUR 262 miljoen naar EUR 299 miljoen.

Investeringen in vaste activa en operationele kasstroom EUR miljoen 250 362 268 307 293 327

2006 2005 2004 Investeringen Kasstroom

De belangrijkste investeringsprojecten waren: het 70MB bagageprogramma (EUR 33 miljoen), de uitbreiding van de bagage D-hal (EUR 16 miljoen) en het J-platform (EUR 17 miljoen) en de bouw van de BC corridor (EUR 11 miljoen), de kantoorontwikkeling P22 1e en 2e fase (EUR 13,9 miljoen) en van vrachtgebouw 9 (EUR 12 miljoen). Hier stond een desinvestering tegenover van EUR 40 miljoen, voornamelijk als gevolg van de verkoop van vastgoed aan derden. De investeringen per business area verschillen sterk. De Business Area Aviation heeft met EUR 173 miljoen het grootste aandeel in de totale investeringen. De Business Area Real Estate volgt met EUR 69 miljoen, de Business Area Consumers met EUR 12 miljoen en de Business Area Alliances & Participations met EUR 6 miljoen.

Ratio’s Wij introduceren twee nieuwe cash flow gerelateerde ratio’s waarmee beter sturing kan worden gegeven aan het financieringsbeleid. Vooral de schuldmarkt en credit rating agencies kijken naar de mate waarin een bedrijf in staat is om cash te genereren in relatie tot de liquiditeitsbehoefte. Dit wordt goed in kaart gebracht door de ratio’s “FFO/Totale schuld” en “FFO interest dekkingsratio”. Funds From Operations (FFO) is de operationele kasstroom gecorrigeerd voor werkkapitaal. De FFO/Totale schuld bedroeg in 2006 35,9%,

Jaarverslag 2006

17

een verbetering ten opzichte van de 28,7% in 2005. De totale schuld is de ultimo stand van alle schulden. De FFO interest dekkingsratio bedroeg in 2006 8,1 x, een verbetering ten opzichte van de 6,8 x in 2005. Deze ratio wordt berekend door de FFO plus bruto rentelasten te delen door de bruto rentelasten. Deze ratio vervangt de oude interest dekkingsratio. De verbetering van deze twee ratio’s draagt naar verwachting positief bij aan de credit rating van Schiphol Group bij Standard & Poor’s (AA-) en Moody’s (Aa3).

EUR 53 miljoen (2005: EUR 57 miljoen). Het totale bedrag aan uitstaande rentedragende leningen en leaseverplichtingen bedroeg ultimo 2006 EUR 898 miljoen (EUR 936 miljoen in 2005). In 2006 werd EUR 9 miljoen aan nieuwe leningen en leaseverplichtingen opgenomen en EUR 24,7 miljoen afgelost. Er zijn in 2006 geen nieuwe leningen onder het Euro Medium Term Note programma (EMTN) aangetrokken. Kapitaalstructuur EUR miljoen 2006 2005

898 936

2.722 2.245

25% 29%

Naast deze twee ratio’s blijft Schiphol Group de 2004 32% 985 2.093 leverage rapporteren (verhouding rentedragend Rentedragend vreemd vermogen vreemd vermogen ten opzichte van het totaal van Eigen vermogen % = Leverage het eigen vermogen en het rentedragend vreemd vermogen). Deze ratio is een resultante van het gevoerde financieringsbeleid. De leverage ratio blijft In ons financieringsbeleid streven wij onder andere van groot belang aangezien de Wet luchtvaart een naar het reduceren van het herfinancieringrisico. veronderstelde leverage gebruikt om de vermogens De resterende looptijden van de onder het EMTN kosten (WACC) voor de gereguleerde aviation programma uitstaande leningen variëren tussen de 0 en 11 jaar. activiteiten te berekenen. Aan het einde van het verslagjaar bedroeg de leverage van Schiphol Group Loan maturity profile 25%; 4 procentpunt lager dan een jaar eerder (2005: EUR miljoen 29%). Deze daling wordt verklaard door enerzijds 120 2007 een afname van de rentedragende leningen en 298 2008/2011 anderzijds een toename van het eigen vermogen. > 2011

Financieringsbeleid Het totaalbedrag aan leningen en leaseverplichtingen (kortlopend en langlopend) per 31 december 2006 bedraagt EUR 951 miljoen (2005: EUR 993 miljoen). Voor de berekening van de leverage wordt het totaalbedrag aan leningen en leaseverplichtingen verminderd met niet rentedragende afgekochte erfpachten en huurincentives van gezamenlijk

18 Schiphol Group

480

De gemiddelde interestkosten zijn in 2006 gedaald van 5,05% in 2005 naar 4,98%. In ons renterisicobeleid opteren wij in belangrijke mate voor het aantrekken van vastrentende leningen, hetzij met een vast interestpercentage, hetzij door gebruik te maken van standaard rentederivaten.

Jaarverslag 2006

19

Directieverslag Aviation

Aviation De Business Area Aviation heeft Amsterdam Airport Schiphol als werkterrein. Aviation levert diensten en faciliteiten aan luchtvaartmaatschappijen, passagiers en afhandelingmaatschappijen. De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) houdt toezicht op de tarieven en rendementen. Omzetbronnen: havengelden (vliegtuig-, passagiersen beveiligingsgerelateerde vergoedingen) en concessie-inkomsten (van oliemaatschappijen voor de levering van vliegtuigbrandstof).

Marktaandeel passagiers (geselecteerde euro top 12) 2006

Business Area Aviation

2006

2005

EUR miljoen

2005

Aantal lijnbestemmingen (zomerdienstregeling)

8,7% 8,7% Punctualiteit aankomend verkeer

2006

269

2006

81,5%

2005

261

2005

80,6%

Netto omzet

631

573

10,2%

Bedrijfslasten

558

473

17,8%

EBITDA

190

214

-11,3%

2006

73,3%

73

100

-26,2%

2005

71,5%

Gemiddelde vaste activa

1.754

1.675

6,6%

RONA voor belastingen

4,2%

5,9%

RONA na belastingen

2,9%

4,1%

173

187


Investeringen immateriële en materiële vaste activa

Punctualiteit vertrekkend verkeer

Marktaandeel passagiers (geselecteerde euro top 12) -7,3%

Marktaandeel vracht (geselecteerde euro top 5)

2006

2005

2006

2005

8,7%

8,7%

19,2%

19,0%

20 Schiphol Group

Jaarverslag 2006

Marktaandeel vracht (geselecteerde euro top 5)

21


Netto-omzet stijgt met ruim 10% naar EUR 631 miljoen Exploitatieresultaat daalt sterk naar EUR 73 miljoen door gestegen kosten mede vanwege eenmalige bijdragen aan projecten in de omgeving Groei passagiers en vracht zet door Kabinet onder voorwaarden akkoord met groei naar 600.000 vliegtuigbewegingen per jaar Tevredenheid over Amsterdam Airport Schiphol onder luchtvaartmaatschappijen en afhandelaars fors toegenomen Afhandeling bagage en punctualiteit beter dan concurrenten

Financiële gang van zaken De netto-omzet van de Business Area Aviation steeg met 10,2% (9,0% in 2005) naar EUR 631 miljoen. Havengelden op Amsterdam Airport Schiphol leveren veruit de belangrijkste bijdrage aan de netto-omzet. Concessievergoedingen van brandstofleveringen en overige activiteiten dragen minder dan 5% hieraan bij. De toename van de havengelden met EUR 57,6 is een gevolg van: Hogere vliegtuigvergoedingen (EUR 5,0 miljoen) veroorzaakt door 4,6% meer vliegtuigbewegingen (EUR 7,5 miljoen), een gemiddelde stijging van de tarieven met 2% (EUR 4,2 miljoen) en een afname van het maximum startgewicht van vliegtuigen (EUR 4,4 miljoen). Overige effecten (met name de vlootmix en de verdeling connected/disconnected afhandeling) veroorzaakten een afname van EUR 2,3 miloen. Hogere passagiersvergoedingen (EUR 52,6 miljoen) dankzij een 4,3% toename van het aantal passagiers (EUR 19,9 miljoen) en hogere tarieven (EUR 32,7 miljoen). De Passenger Service Charge ging op 1 april met 2% omhoog. De Security Service Charge met 7,4%.

EUR miljoen

De daling van de concessie-inkomsten met EUR 2,3 miljoen komt omdat de cateringbedrijven per 1 januari geen concessies meer hoeven te betalen. De bedrijfs lasten van de Business Area Aviation namen toe met 18,1% (10,7% in 2005) van EUR 473 miljoen tot EUR 558 miljoen. De sterk toegenomen kosten voor security (EUR 32,0 miljoen), vooral als gevolg van overgang naar decentrale security en voor de beveiliging van het beschermde gebied; hogere personeelskosten (EUR 23,5 miljoen), vooral door de vrijval van een voorziening in 2005, en milieukosten (EUR 4,7 miljoen) hebben voor het merendeel voor deze lastenstijging in 2006 gezorgd. De milieukosten betroffen het beluchten van sloten die als gevolg van verhoogde concentraties van de-icing-vloeistoffen een te laag zuurstofgehalte hadden gekregen. Tevens is een bijdrage gedaan voor het oplossen van zogenaamde schrijnende situaties van geluidsoverlast en aan de Stichting Mainport en Groen van bij elkaar EUR 18,5 miljoen. De EBITDA over 2006 is met 11,3% afgenomen van EUR 214 miljoen tot EUR 190 miljoen (8,8% toename in 2005). Het exploitatieresultaat van de Business Area Aviation over 2006 is met 26,2% gedaald (+2,5% in 2005) van EUR 100 miljoen naar EUR 73 miljoen.

Aviation

Security

Business Area Aviation

2006

2005

2006

2005

2006

2005

Netto omzet

423

404

208

169

631

573

Bedrijfslasten

355

303

203

170

558

473

68

101

5

-1

73

100


1.632

1.545

122

130

1.754

1.675

RONA na belasting

2,9%

4,4%

2,8%

- 0,5%

2,9%

4,1%


Jaarverslag 2006

23


306 (+2,7%)

5,4 (-1,3%)

67 (+21,1%)

31,3 (+5,2%) 3,9 (+7,2%)

655 (+6,5%) 196 (+2,9%) 1,1 (0,0%)

166 (+5,2%) 2,4 (+6,9%)

137 (+2,4%)

Inbound

1,9 (+0,9%)

Outbound x 1.000 ton (groei t.o.v 2005)

Mln. passagiers (groei t.o.v 2005)

Passagiersvolume en -groei per continent

De investeringen zijn in 2006 verder afgenomen tot EUR 173 miljoen (EUR 187 miljoen in 2005). Ze zullen, na megaprojecten zoals de bouw van de Polderbaan en de uitbreiding van de terminal, geleidelijk dalen naar een voor de komende jaren gewenst niveau dat zal liggen tussen de EUR 150 miljoen en EUR 160 miljoen. De RONA van de Aviation activiteiten is gedaald met 1,5 procentpunt ten opzichte van 2005. Voornaamste oorzaken zijn de hiervoor genoemde hogere milieukosten, bijdragen aan projecten in de omgeving en personeelskosten. De RONA van Security activiteiten is toegenomen met 3,3 procentpunt ten opzichte van 2005. In 2005 werd nog verlies geleden op Security, hetgeen in 2006 is veranderd in een positief exploitatieresultaat. Desondanks is het rendement lager dan werd verwacht, met name door de sterk toegenomen kosten als gevolg van de overgang van centrale naar decentrale security.

Ontwikkeling passagiers en vracht

bijna 46,1 miljoen; een groei die met 4,3% iets hoger ligt dan de 3,8% uit 2005. Het passagiersvervoer bij onze hub carrier Air France-KLM en haar partners groeide met 3,7% (5,7% in 2005); een toename van 27,4 miljoen naar 28,4 miljoen. Voor een belangrijk deel is de groei van het aantal passagiers in 2006 te danken aan de low cost carriers. Het passagiersaantal groeide hier met 20,2% (7,5% in 2005); van 4,5 miljoen naar 5,4 miljoen. De overige maatschappijen lieten een fractionele daling zien van 0,1% (-1,4% in 2005), naar 12,2 miljoen.

de nieuwe bestemming Entebbe die beide met ingang van november 2005 door Air France-KLM worden aangevlogen. Binnen Europa, met 68% van de passagiers de grootste regio voor Schiphol, nam het passagiers vervoer met 5,2% toe door de hoge groei van het low cost segment. Vrachtvervoer in de lift Gemeten naar de hoeveelheid vracht die van en naar Amsterdam Airport Schiphol wordt vervoerd, heeft de luchthaven haar derde plaats binnen Europa versterkt. In 2006 groeide het vrachtvolume met 5,3% (2,0% in 2005) tot 1.526.501 ton. Van de vijf + belangrijkste luchthavensteden in Europa groeide Amsterdam Airport Schiphol bovengemiddeld in 2006.

In 2006 steeg het bestemmingsverkeer met 5,7% (3,9% in 2005) naar 26,9 miljoen; beduidend meer dan de 2,5% (3,9% in 2005) waarmee het transfer verkeer toenam. De toename van het low cost vervoer is hiervan een belangrijke reden.

De groei in 2006 was het grootste bij de full freighters – vliegtuigen die alleen vracht vervoeren. Zij vervoerden 6,8% meer dan in 2005, van 829.135 ton in 2005 naar 885.720 ton. Bij de vliegtuigen die zowel passagiers als vracht vervoeren nam het vrachtvolume toe met 3,2%, van 620.720 ton in 2005 naar 640.781 ton.

De hoogste groeicijfers van passagiersaantallen werden wederom geboekt op de regio’s Azië met 7,2% (9,8% in 2005) en Afrika met 6,9% (11,7% in 2005). Op Azië kwam dit onder meer door de nieuwe bestemming Hyderabad en op Afrika door

Het handhaven en versterken van de concurrentie positie van Amsterdam Airport Schiphol als mainport is onze belangrijkste doelstelling. Passagiers en vracht zijn onze belangrijkste drivers. Aantal passagiers verder toegenomen Amsterdam Airport Schiphol is in 2006 de vierde passagiersluchthaven van Europa gebleven. Aan de top-10 van geselecteerde Europese luchthavensteden waarmee wij ons vergelijken*, zijn in 2006 Madrid en Rome toegevoegd zodat er nu sprake is van een top-12. Het aantal passagiers op Amsterdam Airport Schiphol is in 2006 met 1,9 miljoen toegenomen tot

Vrachtvolume en -groei per continent

Passagiers per continent

Vracht per continent


8%

4%

8%

3%

Vracht per continent 4%

3%

5%

5%

4%

4%

20% Europa

Europa Europa Noord NoordAmerika Amerika

Noord Amerika Zuid Amerika

46,1 mln.

12%

Zuid ZuidAmerika Amerika Afrika Afrika

Afrika

12%

46,1 mln.

Midden Oosten

68%

Noord Amerika

43%

Midden MiddenOosten Oosten Azië Azië

Azië

20%

Europa Zuid Amerika

43%

Afrika

Midden Oosten 1,53 mln. Azië ton

9%

1,53 mln. ton

13% +

* Amsterdam, Brussel, Frankfurt, Kopenhagen, Londen, Manchester, Milaan, München, Parijs en Zürich 6%

Voor de economische ontwikkeling van de Randstad in het algemeen en van de concurrentiepositie van de luchthaven als mainport in het bijzonder, is het van essentieel belang dat Amsterdam Airport Schiphol verder kan groeien. Het is daarom verheugend dat het kabinet in april 2006 heeft besloten dat de luchthaven onder voorwaarden kan doorgroeien naar circa 600.000 vliegtuigbewegingen per jaar. Een van de voorwaarden is dat er een milieu-effect rapportage wordt uitgevoerd naar verschillende opties om in eerste instantie een groei naar zo’n 500.000 vliegtuigbewegingen per jaar mogelijk te maken. Daarnaast moet de luchtvaartsector met de regio een convenant sluiten over het vergroten van de leefbaarheid in de omgeving van de luchthaven. Het aantal vliegtuigbewegingen in het handelsverkeer op Amsterdam Airport Schiphol nam in 2006 met 4,6% toe (0,5% in 2005); van 404.594 naar 423.122. Het gemiddelde startgewicht (MTOW) daalde echter met 2,2 ton naar 98,2 ton, door de inzet van meer kleinere, en daarmee lichtere, toestellen in het passagiersvervoer en doordat de toename van het aantal vliegtuigbewegingen geheel binnen het passagiersvervoer plaatsvond.

Een mainport moet beschikken over een groot netwerk van verbindingen. Dat doet Amsterdam Airport Schiphol en het wordt met het jaar groter. Ook in 2006 steeg het aantal bestemmingen waarop passagiersen vrachtvliegtuigen vanuit Amsterdam Airport Schiphol kunnen vliegen. Het totaal aantal bestem-

11% 13%

Amsterdam, Brussel, Frankfurt, Londen en Parijs

6%

8%

8% 5% 2% 1%

24 Schiphol Group 12%

Vliegtuigbewegingen

Netwerk

9%

68% 11%

Het vrachtverkeer liet in 2006 van en naar alle regio’s een stijging zien.

5% 2% 1%

Jaarverslag 2006

12% Vastgoedbeleggingen gebouwen

Vastgoedbeleggingen gebouwen35%

35%

25


mingen dat gedurende het zomerschema in lijn diensten werd aangevlogen, bedroeg 269; 155 binnen Europa en 114 intercontinentaal. In 2006 kwamen er 20 nieuwe bestemmingen bij – 13 in Europa en 7 intercontinentaal – en werden 12 lijndiensten geschrapt – 6 in Europa en 6 intercontinentaal. Per saldo steeg in 2006 het aantal Europese bestemmingen met 7 en het aantal intercontinentale met 1. In onze in 2006 opnieuw gedefinieerde vrachtstrategie krijgt het intercontinentale netwerk van vrachtvervoer van en naar Amsterdam Airport Schiphol meer prioriteit, omdat wij onze positie als één van de belangrijke vrachthubs in Europa willen versterken. Met stillere vliegtuigen en door het zo selectief mogelijk accommoderen van nachtvluchten moet het ruimtelijk en logistiek concept op de luchthaven ‘best in class’ worden vergeleken met andere Europese luchthavens.

Operationele capaciteit Door continu te investeren zorgen wij ervoor dat er op Amsterdam Airport Schiphol voldoende operationele capaciteit is. In 2006 is voor EUR 173 miljoen aan aviation voorzieningen op en rond de luchthaven geïnvesteerd. In maart startte op Schiphol-Centrum de bouw van een nieuwe corridor tussen de C en B-pier. Hij vervangt in het voorjaar van 2007 de huidige verbindingsgang tussen de twee pieren. Na een verbouwing van drie jaar openden wij in juni met KLM de eerste volledig selfservice vertrekhal (Vertrek 2) van Europa. KLM-passagiers kunnen hier zelf inchecken via één van de 60 zelfbedienings automaten, waarna zij alleen nog hun bagage hoeven af te geven bij een van de 56 afgiftepunten.

26 Schiphol Group

De incheckcapaciteit is hierdoor met 66 procent uitgebreid. In juni werd de nieuwe Bagagereclaimruimte van Amsterdam Airport Schiphol in gebruik genomen. Deze vervangt voor een deel de huidige bagagekelderZuid. De nieuwe hal is aangesloten op Bagage aankomsthal 1, waarvan alle banden in 2006 zijn vervangen. In augustus werd gestart met de uitbreiding van de Bagage D-hal. Medio 2007 moet de uitbreiding bouwkundig klaar zijn. Beide projecten maken deel uit van het 70MB programma dat bedoeld is om in 2012 70 miljoen koffers te kunnen verwerken, zo’n 20 miljoen meer dan nu, tegen minder kosten en met een lagere IR-rate (Irregularity rate). In oktober werd op Amsterdam Airport Schiphol een project gestart om de belangrijkste weg voor het dienstverkeer aan airside uit te breiden tot een ringweg. Hiertoe moet onder meer een nieuw viaduct worden aangelegd over Rijksweg A4. Rond de terminal zal de weg worden verbreed van twee- naar vierbaans. In november is de eerste fase van de uitbreiding en aanpassing van het J-platform op Amsterdam Airport Schiphol met zes nieuwe opstelplaatsen voor vlieg tuigen (waarvan één voor de A380) en twee tijdelijke de-icing posities, gereed gekomen. De 2e fase zal in september 2007 klaar zijn. Uiteindelijk moet het platform, dat eerst vier opstelplaatsen telde, er elf krijgen, inclusief vier de-icing posities. Twee posities zullen geschikt zijn voor de A380. Verder werd in 2006 groot onderhoud verricht aan de Zwanenburgbaan en de Aalsmeerbaan.

In 2006 is EUR 21,5 miljoen geïnvesteerd in beveiligings maatregelen en EUR 14,5 miljoen in brandveiligheid.

Luchtruim- en milieucapaciteit Het ontwikkelen en goed laten functioneren van een luchthaven vraagt een continue en zorgvuldige afweging van economische en milieubelangen. Wij nemen hierin onze verantwoordelijkheid en willen de komende jaren de gevolgen van onze bedrijfs activiteiten op het milieu tot een minimum terug brengen. Ons verslag Verantwoord Ondernemen besteedt uitvoerig aandacht hoe Amsterdam Airport Schiphol op het vlak van duurzaamheid toonaangevend in Europa wil zijn. Op het gebied van de luchtkwaliteit – normen voor fijn stof en stikstof dioxide – is Amsterdam Airport Schiphol binnen de nationale normen en Europese richtlijnen gebleven. Het Milieu- en Natuurplanbureau verwacht dat de luchthaven ook in de toekomst deze normen niet zal overschrijden. Voor voldoende en betrouwbare capaciteit in de lucht zijn wij mede afhankelijk van de overheid en van Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL). Natuurlijk hebben wij onze eigen verantwoordelijkheid. Deze is onder meer zichtbaar in ons selectiviteitsbeleid dat is gericht op het nemen van maatregelen die het gebruik van stillere vliegtuigen moeten aanmoedigen op Amsterdam Airport Schiphol en het gebruik van ‘lawaaiige’ toestellen en het vliegen in de nacht moeten ontmoedigen. Eén van de maatregelen hiervoor is differentiatie in havengelden op basis van geluid. Hoe lawaaiiger het vliegtuig hoe hoger de havengelden. Een andere maatregel die wij bepleiten, is het verlenen van voorrang aan aanvragen voor vertrek- en aankomsttijden (slots) voor de stilste vliegtuigtypes en aan maatschappijen met bestemmingen die onze positie als mainport versterken.

Al deze maatregelen ten spijt, zijn we in 2006 weer dichterbij de grenzen van de ons toegemeten geluids capaciteit gekomen. In 2006 hebben we de grens waarden van vier handhavingspunten van geluid gedurende het etmaal (Lden) overschreden. Eén van de oorzaken was het onderhoud aan twee starten landingsbanen. Vooral het langdurig buiten gebruik zijn van de Aalsmeerbaan in oktober vanwege problemen met de toplaag, die de maand ervoor was vervangen, zorgde voor de overschrijding. Hierdoor moest de Buitenveldertbaan meer worden gebruikt dan gepland. Op de publicatiedatum van dit jaarverslag had de Inspectie Verkeer en Waterstaat nog geen standpunt bepaald over de vraag of deze overschrijdingen de luchthaven zijn aan te rekenen of niet. Voldoen aan de ons opgelegde milieugrenzen én het in stand houden en zo mogelijk versterken van de positie van de mainport Schiphol zal steeds moeilijker worden. We verwachten voor 2007 geen overschrijdingen van de normen voor externe veiligheid en voor het totale geluidsvolume. Ook de kans op overschrijding van de grenswaarden voor de nachtelijke geluidbelasting is klein. Er bestaat echter een zeer grote kans op overschrijding van de grenswaarden voor geluid gedurende het etmaal (Lden). Dit komt met name omdat deze grenswaarden zijn gebaseerd op een scenario uit 2001 voor het verwachte gebruik in de periode 2005 en 2010. In de praktijk ontwikkelt de luchtvaart zich anders en hiermee houdt het stelsel van grenswaarden onvoldoende rekening. In sommige handhavingspunten is de grenswaarde bijna bereikt, terwijl in andere punten nog ruimte over is. Het geplande onderhoud van de Kaagbaan in 2007 maakt het de luchthaven niet gemakkelijker om binnen de grenswaarden van geluid gedurende het etmaal te blijven. Een adequate oplossing voor dit probleem is nog niet gevonden.

Jaarverslag 2006

27


Efficiënte operatie Wij streven voortdurend naar verbetering van de operationele efficiency, de veiligheid en beveiliging en de kwaliteit van de producten en diensten voor de luchtvaartmaatschappijen, passagiers en verladers.

IR-rate per 10.000 koffers

Afhandeling bagage De positieve ontwikkeling van de Irregularity rate (IR-rate) die in 2005 begon, heeft zich in 2006 voortgezet. Hoe lager de IR-rate des te beter de afhandeling van de bagage. KLM-passagiers op Amsterdam Airport Schiphol waren in 2006 beter af dan de passagiers van BA op Londen Heathrow, van Air France op Parijs Charles de Gaulle en van Lufthansa op Frankfurt. Behalve in december – Frankfurt scoorde toen net iets beter – was onze IR-rate elke maand lager dan die van onze belangrijkste concurrenten. Het stringentere Europese beveiligingsbeleid, de sinds 6 november van kracht zijnde liquids & gels-maatregelen en een groter bagage volume hebben weinig invloed gehad op de medio 2005 ingezette positieve ontwikkeling van de IR-rate.

800

Jaargemiddelde AMS-KL 293 FRA-LH 396

640

LHR-BA 414 CDG-AF 599

480 320 160 0

Jan

Feb

Mrt

Apr

Mei

Jun

Jul

Aug

Sep

Okt

Nov

Dec

Punctualiteit De punctualiteit van het vliegverkeer verbeterde in 2006 wederom. De aankomstpunctualiteit steeg van 80,6% naar 81,5% en de vertrekpunctualiteit van 71,5% naar 73,3%. Maatregelen die de verbetering van de punctualiteit ten goede kwamen, zijn de ingebruikneming van de H-pier en de invoering van het zeven blokken systeem door KLM. De H-pier werd eind 2005 in gebruik genomen door enkele point-to-point maatschappijen die hierdoor sneller kunnen ‘omdraaien’ – met een kortere tijd tussen aankomst en vertrek. Aan het begin van de zomerdienstregeling is KLM gaan werken met zeven blokken van kort op elkaar aansluitende aankomende en vertrekkende vluchten, in plaats van met zes. Hierdoor zijn de piekbelastingen beter over de dag verspreid. Van de vier grote Europese luchthavens had Amsterdam Airport Schiphol de beste punctualiteit in 2006. Dit gold in 2005 al wat aankomstpunctualiteit betreft. In 2006 was Amsterdam Airport Schiphol ook de beste in vertrekpunctualiteit.

28 Schiphol Group

Veiligheid en milieu Veiligheid is prioriteit nummer één op Amsterdam Airport Schiphol. Ook dit onderwerp komt uitvoerig aan de orde in ons verslag Verantwoord Ondernemen 2006. In dit jaarverslag wordt volstaan met een korte samenvatting. Veiligheid op een luchthaven omvat twee zaken. Veiligheid ter voorkoming van ongelukken (safety) waarbij het gaat om luchtvaart-, brand-, verkeers- en arboveiligheid. Daarnaast is er de beveiliging (security) van de luchthaven waarbij het gaat om het voorkomen van moedwillig aangericht letsel of schade aan passagiers, medewerkers, bezoekers en de luchthaven zelf. Wat de luchtvaartveiligheid betreft hebben we ons in 2006 in nauwe samenwerking met LVNL en de luchtvaartmaatschappijen vooral gericht op het verder verhogen van de runway safety. Dit is het voorkomen van ongelukken op start- of landingsbanen veroorzaakt door vliegtuigen of voertuigen die op dat moment daar niet hadden mogen zijn. Uit een onderzoek van de Inspectie Verkeer & Waterstaat in 2006 blijkt de luchthaven grote vorderingen te hebben gemaakt met de veiligheid op starten landingsbanen. De locatie van Amsterdam Airport Schiphol in de Haarlemmermeer is zeer aantrekkelijk voor vogels AMS-KL waardoor elk jaar opnieuw maatregelen moeten CDG-AF worden genomen om de kans op vogelaanvaringen FRA-LH te minimaliseren. Ook in 2006 zijn we hierin geslaagd. LHR-BA Het aantal aanvaringen is gedaald van gemiddeld 2 per 10.000 vliegtuigbewegingen in 2005 naar gemiddeld 1,8 in 2006. Bij brandveiligheid richten we ons op het voorkomen van brand en op het voorkomen van lichamelijk letsel en schade. Voor de (kantoor-)gebouwen gelden de brandveiligheidsvoorschriften uit het Bouwbesluit. Voor de brandveiligheid in de terminal moeten meer inspanningen worden geleverd en zijn er bijzondere voorzieningen getroffen. Het gaat onder meer om de installatie van een compleet nieuwe sprinkler installatie voor de gehele terminal. Verkeersveiligheid op Amsterdam Airport Schiphol heeft betrekking op de wegen en parkeerfaciliteiten zowel aan airside als aan landside. Het aantal aanrijdingen aan airside is in 2006 gestegen naar gemiddeld 25 (18 in 2005) per maand. Het aan gescherpte toezicht en de vele bouwprojecten die voor veranderende verkeerssituaties zorgen, zijn voor een belangrijk deel debet aan deze toename. Aan landside heeft in 2006 een dodelijk ongeval plaatsgevonden op de kruising van het Elzenpad en de busbaan. Inmiddels is hier de maximaal toegestane snelheid teruggebracht en is op de kruising een stopgebod ingesteld.

Jaarverslag 2006

29


Economische regulering Op 19 juli is de nieuwe Wet luchtvaart inzake de exploitatie van de luchthaven Schiphol in werking getreden. Deze wet regelt onze exploitatievergunning en de manier waarop wij de luchtvaartgerelateerde tarieven mogen vaststellen alsmede de hoogte daarvan. Het gaat om vliegtuig-, passagiersen beveiligingsgerelateerde vergoedingen. De wet kent ook bepalingen over het te behalen rendement. Dit mag niet groter zijn dan de gewogen gemiddelde vermogenskosten. Niet het ministerie van Verkeer en Waterstaat maar de Nederlandse Mededingsautoriteit (NMa) houdt voortaan toezicht op onze tarieven. Bij onenigheid over de tarieven onderzoekt de NMa of eventuele klachten van de luchtvaartmaatschappijen gerechtvaardigd zijn. Als dat het geval zou zijn, zijn wij verplicht nieuwe tarieven vast te stellen. Deze nieuwe economische regulering dwingt de Business Area Aviation een geheel eigen administratie te voeren voor de aviation en de security activiteiten. In een apart jaar verslag zal hierover in 2008 over het boekjaar 2007 verslag worden gedaan. Wij zijn tevens verplicht elke drie jaar een mainportverslag uit te brengen. Hiermee leggen wij verantwoording af over de doelmatigheid van onze exploitatie en over het in stand houden van de mainport.

Voor het invoeren van de liquids & gels-maatregel vanaf 6 november (zie het verslag van onze Business Area Consumers op pagina 34), is nauw samengewerkt met overheidspartijen en KLM. Ter ondersteuning van de passagiers-, vracht-, bagage-, grens- en beveiligingsprocessen wordt ook in 2007 gezocht naar mogelijkheden tot integratie van activiteiten. Een belangrijk project in dit verband is het gezamenlijke cameranetwerk van bedrijfsleven en overheid op de luchthaven. Op dit nieuwe, nog aan te leggen netwerk kunnen alle partijen hun beveiligingsprocessen via camera’s volgen, registreren en reconstrueren. Kwaliteit van onze dienstverlening Wat betreft de tevredenheid onder de gebruikers van Amsterdam Airport Schiphol zijn in 2006 goede

30 Schiphol Group

Ook onder vertrekkende en aankomende passagiers is de tevredenheid over het aankomst- en vertrekproces op Schiphol in 2006 gestegen. 93% van zowel de aan komende (91% in 2005) als de vertrekkende reizigers (92% in 2005) beantwoordde de vraag hoe het totale aankomst- en vertrekproces werd beoordeeld met “uitstekend” of “goed”, vooral door de kortere wachttijd bij de paspoortcontrole. Volgens het toonaangevende Britse blad voor zaken reizigers, Business Traveller was Amsterdam Airport Schiphol ook in 2006 de beste luchthaven van Europa. Het was voor de drieëntwintigste keer sinds 1980 dat wij deze belangrijke prijs in ontvangst mochten nemen. De Air Transport Users Council (ATUC) van de Ierse Kamers van Koophandel kozen ons in april voor het vijfde opeenvolgende jaar tot Best International Airport. Lezers van Cargonews Asia hebben Amsterdam Airport Schiphol in mei voor de zevende keer op rij verkozen tot Best Airport in Europe en Best Air Cargo Terminal Operator in Europe.

Milieu In de winterperiode van 2005/2006 zijn we er niet in geslaagd het zuurstofgehalte in het oppervlaktewater op het luchthaventerrein op het streefpeil te houden. Bevroren sloten, droog weer en veel de-icing activiteiten zijn hieraan debet. Extra beluchting van de sloten zorgde ervoor dat in het voorjaar het zuurstofgehalte weer op het gewenste niveau kwam. Extra infra structurele en operationele maatregelen moeten ervoor zorgen dat het zuurstofgehalte in de toekomst op peil blijft. Zo zijn twee extra de-icing locaties vervroegd aangelegd, wordt het aldaar gebruikte glycol opgevangen waardoor het niet in het oppervlaktewater terecht kan komen en is de capaciteit van de waterbassins vergroot waardoor meer vervuild water kan worden opgevangen.

De Security Service Charge, het beveiligingstarief, werd op 1 april 2006 met 7,4% verhoogd (4,2% op 1 april en 8,3% op 1 november 2005). Deze verhoging was noodzakelijk, omdat de door de overheid opgelegde securitymaatregelen tot hogere kosten leiden. Voor lokaal vertrekkende passagiers steeg hierdoor het tarief van EUR 11,90 naar EUR 12,78 en transferreizigers van EUR 3,83 naar EUR 4,11. Uit een in augustus 2006 gepubliceerd onderzoek van SEO Economisch Onderzoek, in opdracht van het ministerie van Verkeer en Waterstaat, blijkt Amsterdam Airport Schiphol van de vijf onderzochte grote luchthavens in Noordwest Europa na London Gatwick, de goedkoopste te zijn met zijn tarieven voor luchtvaartmaatschappijen en passagiers. Wel boet de luchthaven aan concurrentiekracht in, aldus het onderzoek, door de sterk stijgende beveiligingskosten.

Concurrerende tarieven De starten landingsgelden op Amsterdam Airport Schiphol werden op 1 april 2006 met gemiddeld 2,0% (3,2% in 2005) verhoogd. De starten landingsgelden zullen per 1 november 2007 waarschijnlijk in totaliteit niet worden verhoogd, mede ten behoeve van de concurrentie positie van de luchthaven. Wel zullen er per 1 november 2007 aanpassingen worden doorgevoerd in de tariefstructuur. Zo zullen de tarieven voor nachtvluchten en voor lawaaiige toestellen relatief duurder worden. De Passenger Service Charge (voor het gebruik van de luchthavenvoorzieningen) werd op 1 april 2006 met gemiddeld 2,0% (3,2% in 2005) verhoogd en steeg voor lokaal vertrekkende passagiers van EUR 12,96 naar EUR 13,22 en voor transferreizigers van EUR 4,47 naar EUR 4,56.

Kostenefficiency Het deel van de visits costs dat wij kunnen beïnvloeden, is een belangrijke graadmeter waarmee we ons

10,00

60 50

8,00

40 6,00

30

4,00

20

2,00

10

2002

Security

WLU (mln.)

In 2006 is uitvoerig geëxperimenteerd met het gebruik van een nieuwe screening techniek via de zogenoemde security scan. Verwacht wordt dat het gebruik van deze scan zal leiden tot minder fouilleringen en minder wachtrijen waardoor de veiligheidscontroles klantvriendelijker worden. De nieuwe scan zal niet alleen worden ingezet voor de passagiers, maar ook voor de werk nemers die veelvuldig moeten worden gecontroleerd.

resultaten geboekt. De klanttevredenheid onder luchtvaartmaatschappijen en afhandelaren (passagiersen vrachtvervoer) is met 18-procentpunt gestegen naar 60%. Punten waarop wij in 2005 nog onvoldoendes haalden, kwamen nu met duidelijk betere cijfers voor de dag. De bagageafhandeling, de hoogte van de havengelden, de klantgerichtheid, de prijs-kwaliteit verhouding en het functioneren van de organisatie Amsterdam Airport Schiphol scoorden beter dan in voorgaande jaren. Overige zaken zoals onze inchecken transferbalies, de korte tijd tussen aankomst en vertrek en onze overslagfaciliteiten voor vrachtvervoer wisten de aanzienlijke verbetering die in 2005 werd geboekt, vast te houden.

EUR

Beveiliging Amsterdam Airport Schiphol streeft naar een veilige luchthaven waar de doorstroom van passagiers, bagage en goederen zo goed en veilig mogelijk verloopt. Met een modern en innovatief beveiligingsbeleid slagen we erin voortdurend te voldoen aan de geldende weten regelgeving. We werken samen met diverse partijen om het veiligheidsproces continu en tegen acceptabele kosten te verbeteren. Behalve beveiligingspersoneel zetten we hiervoor waar mogelijk ook nieuwe technologie in.

2003

2004

2005

2006

-

2,10

2,02

2,53

3,00

Afschrijvingen

1,29

1,60

1,68

1,90

1,91

Overige kosten

4,75

3,62

3,93

3,61

4,19

Jaarverslag 2006

31

kunnen vergelijken met andere luchthavens. Dit wordt uitgedrukt in kosten per Work Load Unit (WLU), waarbij één WLU gelijk is aan 1 passagier of 100 kg vracht. De kosten per WLU zijn in 2006 met 13% gestegen tot EUR 9,10, vergeleken met EUR 8,04 in 2005. De afschrijvingen en beveiligingskosten niet meegerekend, stegen de kosten per WLU, met EUR 0,58 naar EUR 4,19. Deze toename is voor het grootste deel het gevolg van toegenomen milieu kosten (verontreinigd oppervlaktewater en bijdragen voor het oplossen van zogenaamde schrijnende situaties en aan de Stichting Mainport en Groen).

Randvoorwaarden Het succesvol ontwikkelen van de mainport Schiphol kent een aantal randvoorwaarden waarvoor wij in belangrijke mate afhankelijk zijn van andere partijen. Bereikbaarheid van de luchthaven Goede bereikbaarheid van luchthaven en regio is erg belangrijk voor het efficiënt kunnen functioneren van Amsterdam Airport Schiphol. Dit geldt voor passagiers, voor onze werknemers en die van de bedrijven op en rond de luchthaven maar ook voor het (vracht)verkeer. Samen met andere partijen investeren wij in de bereikbaarheid van de regio door te werken aan een beter openbaar vervoers netwerk van en naar de luchthaven en een beter wegennet op en rond het luchthaventerrein. In 2006 zijn meer passagiers met het openbaar vervoer naar Amsterdam Airport Schiphol gereisd. Het aandeel passagiers dat per trein naar de lucht

32 Schiphol Group

haven kwam, is toegenomen met 1,7% tot 36,7%. Het aantal passagiers dat met de auto wordt gebracht is gedaald van 32,3% naar 29,7%. De nieuwe ‘Utrechtboog’ – de snellere treinverbinding tussen Utrecht en Schiphol – die in maart in gebruik is genomen, heeft hiertoe zeker bijgedragen. Het aantal reizigers vanuit Brabant en Limburg dat per trein naar de luchthaven kwam, is hierdoor in 2006 gestegen. We verwachten dat deze stijging verder zal doorzetten: in de eind 2006 ingevoerde nieuwe dienstregeling van de NS zijn meer directe verbindingen naar Amsterdam Airport Schiphol opgenomen. Zo zijn grote steden op de lijn Berlijn - Hengelo nu direct verbonden met de luchthaven. Ook rijden in de avondspits meer treinen op het traject SchipholAlmere. Om onze catchment area te vergroten, onderzoeken wij samen met Air France - KLM en High Speed Alliance de mogelijkheid van een speciale wachtlounge en incheckfaciliteit op station Antwerpen. Hierdoor wordt vliegen vanaf Amsterdam Airport Schiphol ook voor onze zuiderburen aantrekkelijk. De hogesnelheidslijn brengt hen in minder dan één uur van Antwerpen naar de luchthaven. Bij de omlegging van de N201 zijn wij nauw bij het projectmanagement betrokken. Dit geldt ook voor de omlegging van de A9 bij Badhoevedorp naar een zuidelijker locatie. We verwachten hiervan dat de verkeershinder voor bewoners zal verminderen en de bereikbaarheid van de luchthaven zal verbeteren.

Jaarverslag 2006

33

Directieverslag Consumers

Consumers De activiteiten van de Business Area Consumers bestaan uit het uitgeven van concessies voor winkels en horecagelegenheden, het zelf exploiteren van auto parkeerterreinen en het aanbieden van mogelijkheden om te adverteren op Amsterdam Airport Schiphol. De business area is ook actief op luchthavens buiten Nederland met het exploiteren van winkels via managementcontracten. Omzetbronnen: concessie-inkomsten, autoparkeergelden, reclame-inkomsten en management fees.

Business Area Consumers

2006

2005

EUR miljoen

Netto omzet

231

207

11,2%

Bedrijfslasten

94

83

13,7%

EBITDA

151

139

8,1%


136

125

9,5%


198

209

-5,2%


68,8%

59,6%

RONA na belastingen

48,5%

40,8%

12

16


34 Schiphol Group

Parkeeropbrengsten EUR per passagier (excl. transfer) 2006

2,78

Concessie inkomsten per vertrekkende internationale passagier (IDP) EUR per passagier

2005

2,72

2006

5,14

2004

2,61

2005

5,05

2,51

2004

4,98

2,38

2003

5,10

2002

5,20

2003 2002

SBF EUR / IDP Plaza EUR / IDP Horeca EUR / IDP

Prijs/kwaliteit See Buy Fly (SBF) -24,8%

Overige concessies EUR / IDP

2006

55%

2005

55%

2004

54%

2003

56%

2002

59%

Jaarverslag 2006

35


Netto-omzet stijgt met 11,2% naar EUR 231 miljoen en exploitatieresultaat met 9,5% naar EUR 136 miljoen Onderhandelingen met KLM over overname concessie voor verkoop van drank en tabak succesvol verlopen: vanaf 2007 verbreding retailactiviteiten Effectief ingespeeld op invoering liquids & gels-maatregelen: concessie-inkomsten gestegen Smart Parking geeft nieuwe dimensie aan parkeren op luchthaven: parkeerinkomsten gestegen

Financiële gang van zaken De netto-omzet van de Business Area Consumers steeg in 2006 met 11,2% (7,1% in 2005) naar EUR 230 miljoen. Concessie-inkomsten leveren de belangrijkste bijdrage aan onze omzet, gevolgd door autoparkeergelden.

De EBITDA steeg met 8,1% (15,7% in 2005) van EUR 139 miljoen naar EUR 151 miljoen. Het exploitatie resultaat over 2006 nam toe met 9,5% (17,9% in 2005) van EUR 125 miljoen naar EUR 136 miljoen.

Netto Omzet

De EUR 12 miljoen aan investeringen (EUR 16 miljoen in 2005) betroffen vooral de eerste aanschaf (vanaf maart) van nieuwe vluchtinformatieschermen. Deze kunnen niet alleen operationele informatie geven, maar ook commerciële boodschappen. Eind 2007 moeten alle ruim 2.000 oude schermen zijn vervangen door 1.850 nieuwe zogenoemde Schiphol Dynamic Displays.

EUR miljoen

2006

2005

%

Concessies en verhuringen

7,9%

133,4

123,6

Autoparkeergelden

74,7

69,2

7,9%

Reclame

13,7

10,6

29,6%

8,7

3,8

131,5%

230,5

207,2

11,2%

Overige activiteiten Totaal

De sterkste omzetgroei boekten de inkomsten uit reclame. Dankzij enkele nieuwe contracten en een paar grote campagnes van financiële instellingen stegen de reclame inkomsten met 29,6% naar EUR 13,7 miljoen. Groei van het aantal passagiers, die per persoon meer uitgaven dan in 2005, en een stijging van de gemiddelde concessievergoeding verklaren de toename van de concessie-inkomsten uit See Buy Fly en uit de horeca. Het aantrekkelijker maken van het tarief voor langparkeren op Amsterdam Airport Schiphol met de introductie van Smart Parking en tariefsverhogingen voor kort parkeren zorgden voor een hogere omzet van de autoparkeergelden. De bedrijfslasten stegen met 13,7% (7,9% in 2005) van EUR 83 miljoen naar EUR 94 miljoen. Een een malige vrijval van enkele personeelsvoorzieningen in 2005, hogere kosten voor Gate Delivery, extra marketingcampagnes en acquisitiekosten voor de overname van de KLM-winkels (die niet in aan merking komen om te worden geactiveerd) verklaren voor een belangrijk deel deze stijging.

36 Schiphol Group

De waarde van de gemiddelde vaste activa bedroeg in 2006 EUR 198 miljoen (EUR 209 miljoen in 2005). De RONA voor belasting is uitgekomen op 68,8% (59,6% in 2005). De RONA na belasting bedroeg 48,5% (40,8% in 2005).

Concessies Nieuwe winkels In 2006 werden vier nieuwe merkwinkels geopend in het gebied achter de paspoortcontrole. Swatch, Mont Blanc, Rolex en modeketen Accessorize openden in lounge 3 een eigen winkel. De Rolex boutique is de eerste die buiten Zwitserland op een luchthaven is gevestigd. Liquids & gels-maatregelen Na een verijdelde aanslag in Londen op 10 augustus mogen passagiers met bestemming Verenigde Staten of reizend met Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen geen vloeistoffen zoals drank, parfum en gels meer in hun handbagage meenemen. Na drie weken mocht men deze bij de See Buy Fly winkels gekochte

Jaarverslag 2006

37


Amsterdam Airport Schiphol

Concessies

Activiteiten waarvoor een concessie is verleend aan derden. Schiphol Group ontvangt een percentage van de omzet (concessiemarge) en/of verhuurinkomsten

See Buy Fly

Winkelgebied na de paspoortcontrole alleen bestemd voor passagiers 79 winkels met totaal oppervlak van ruim 11.000 m2

Parkeren

Autoparkeren voor reizigers, bezoekers en personeel. Ruim 35.000 parkeerplaatsen Producten: o.a. Valet Parking, Smart Parking

Reclame

Reclame op en rond de luchthaven

Internationaal

Privium

Serviceprogramma voor frequente reizigers vanaf Schiphol. Gestart in 2001 met 33.000 leden eind 2006

Consumers international

Het verhogen van de inkomsten uit non-aviation activiteiten gebeurt door het maximaliseren van de opbrengst uit de passagiersen consumenten stromen. Hiertoe bieden wij een aantrekkelijke winkelomgeving, goede parkeermogelijkheden en creëren we advertentiemogelijkheden voor het bedrijfsleven.

Management contracten op luchthavens in het buitenland

roducten weer meenemen mits de aankopen werden p verzegeld en vervolgens overhandigd bij de gate. Dit systeem wordt Gate Delivery genoemd.

Plaza

Winkelgebied voor de paspoortcontrole bestemd voor passagiers, bezoekers en personeel 30 winkels met een totaal oppervlak van ruim 4.000 m2

Horeca

Divers assortiment aan horeca faciliteiten gelegen zowel voor als na de paspoortcontrole. 72 gelegenheden met een totaal oppervlak van ruim 17.000 m2

Overig

Diverse overige diensten waaronder autoverhuur, airport lounges, banken, casino’s, schiphol.nl, telecom en de dependance van het Rijksmuseum

Als uitvloeisel van de verijdelde aanslagen bepaalde de Europese Commissie verder dat vanaf begin november passagiers uit EU-landen in hun handbagage alleen flessen of andere verpakkingen met vloeistoffen of gels mogen meenemen met een inhoud van minder dan 100 milliliter. Deze moeten bovendien zijn verpakt in een hersluitbare en doorzichtige plastic zak van 1 liter. Passagiers mogen wel flessen meenemen met een grotere inhoud aan vloeistoffen indien deze bij de See Buy Fly winkels zijn gekocht en zijn verpakt in een verzegelde, doorzichtige tas. Het cumulatieve effect van de liquids & gels-maat regelen vanaf 10 augustus betekende voor onze concessiehouders een omzetderving van EUR 4,6 miljoen. Op de totale concessie-opbrengsten van de business area hadden de maatregelen een drukkend effect van EUR 1,5 miljoen. Effectieve marketingsacties hebben ervoor gezorgd dat de daling van de concessie-inkomsten, als gevolg van bovengenoemde maatregelen, beperkt bleef en dat deze inkomsten gemeten over geheel 2006 zijn toegenomen. Nieuw gezicht voor Schiphol Plaza In 2006 zijn we een campagne gestart om Shopping Centre Schiphol Plaza meer bekend te maken als winkelcentrum voor iedereen die zich op de luchthaven bevindt: reizigers, ophalers, wegbrengers, Schiphol medewerkers en recreanten. In augustus is in Plaza een Communication Zone geopend, een ruimte met werkplekken voor internet PC’s en laptop of PDA. Het gebied achter de paspoortcontrole kent al meerdere van dit soort ruimten. Hennes & Mauritz en Suit Supply hebben in 2006 een winkel geopend op Plaza.

38 Schiphol Group

Fuel for travel Sinds juli kunnen reizigers reisinformatie, muziek en films downloaden bij Fuel for Travel. Dit is een samenwerking met Talpa Digital en Samsung. Fuel for Travel bevindt zich achter de paspoortcontrole in Lounge 1 en Lounge 2. Reizigers kunnen hier digitale content downloaden met onder meer MP3 spelers, portable media devices en smart phones en de allernieuwste devices aanschaffen. Airport Lounges In de terminal van Amsterdam Airport Schiphol werden in mei twee Airport Lounges in gebruik genomen: een voor Preferred Banking-relaties van ABN Amro Bank en een voor belangrijke klanten van zakenreisbureau BCD Travel. De Airport Lounges vormen een aanvulling op de business en first class lounges van de luchtvaartmaatschappijen.

Parkeren Sinds januari 2006 maakt parkeren integraal onderdeel uit van de Business Area Consumers. Een van de belangrijkste doelstellingen is om klanten op het moment dat zij hun reis plannen ook een besluit te laten nemen over parkeren op Schiphol. Daarvoor worden de formules Smart Parking en Gereserveerd Parkeren via advertenties in de media onder de aandacht gebracht. Beide vormen van parkeren beginnen met een boeking via internet. Zo’n 61.000 reizigers hebben in 2006 vooraf via www.schiphol.nl hun parkeerplaats geboekt; een stijging van ruim 600% vergeleken met 2005.

Reclame De reclame-inkomsten zijn in 2006 met zo’n 29% gestegen, van EUR 10,6 miljoen naar EUR 13,7 miljoen. Het toegenomen vertrouwen in de economie

Jaarverslag 2006

39

is mede debet aan deze toename. De stijging van de reclame-inkomsten moet echter vooral worden toegeschreven aan onze verkoopinspanningen, het contracteren van veel meer campagnes en een scherper prijs- en kortingenbeleid.

Privium Ons serviceprogramma Privium voor frequente reizigers vanaf Amsterdam Airport Schiphol, bestond in oktober 2006 vijf jaar. Met eind 2006 33.814 leden – een groei van 29% ten opzichte van 2005 – heeft dit door ons ontwikkelde product zijn bestaansrecht bewezen. Priviumleden kunnen snel inchecken, komen dankzij irisherkenning snel en veilig langs de douane en hebben privileges wat parkeren betreft.

Nieuwe Activiteiten: Retail Operations Eind 2006 werd met KLM overeengekomen dat wij met ingang van 3 januari 2007 de exploitatie voor de drank- en tabakverkoop in het See Buy Fly gebied, van KLM overnemen. De overname is een wezenlijke verbreding van ons business-model. Aan de vier hoofdactiviteiten van de Business Area Consumers op Amsterdam Airport Schiphol is vanaf 2007 retail operations – het exploiteren van eigen winkels onder het nieuw opgerichte Schiphol Airport Retail BV – toegevoegd. Dit past volledig in de strategie om onze non aviation activiteiten verder te versterken. De overname bestaat uit zes winkels en biedt werkgelegenheid aan ongeveer honderdvijftig medewerkers. Met KLM is overeengekomen dat het personeel in dienst komt van Schiphol Group.

40 Schiphol Group

Consumers International Op de luchthaven van Jakarta is in juni het service programma voor frequent flyers Saphire gestart. Het biedt zijn leden net als Privium op Amsterdam Airport Schiphol onder meer een snelle, geautomatiseerde grenspassage door middel van irisherkenning. Het programma is ontwikkeld door Angkasa Pura Schiphol (APS), een joint venture met Angkasa Pura II, de exploitant van het vliegveld van Jakarta. Onze dochter Dartagnan heeft de technologie ontwikkeld. De joint-venture APS was tot begin 2006 onderdeel van onze Business Area Alliances & Participations. In de eerste helft van 2006 hebben wij een zogenoemde MoU – Memorandum of Understanding – getekend met Guangdong Airport in Guangzhou in China. Doel ervan is om na te gaan hoe de commerciële activiteiten op deze luchthaven kunnen worden geïntensiveerd en verbeterd. De luchthaven van Guangzhou in het zuiden van China telt momenteel 25 miljoen passagiers. Op het Zweedse vliegveld Arlanda heeft Arlanda Schiphol Development Company AB – onze joint venture met het Zweedse Luftfartsverket – nieuwe winkels en horecagelegenheden geopend. De gemiddelde bestedingen op Arlanda stonden in 2006 onder druk door de nieuwe Europese beveiligingsmaatregelen en de concurrentie van de Duty Free arrivals shop in Oslo.

Jaarverslag 2006

41

Directieverslag Real Estate

Real Estate De Business Area Real Estate ontwikkelt, beheert, exploiteert en belegt in vastgoed op en rondom luchthavens in binnenen buitenland. Het grootste deel van de portefeuille met zowel operationeel als commercieel vastgoed bevindt zich op en rond Amsterdam Airport Schiphol. Omzetbronnen: verhuurinkomsten uit terreinen en gebouwen. Daarnaast draagt de business area in belangrijke mate bij tot het groepsresultaat via overige resultaten uit hoofde van vastgoed (de verkoop, uitgifte en waardeveranderingen van terreinen en gebouwen).

Business Area Real Estate

2006

2005

EUR miljoen

Netto omzet

109

104

4,6%

Bezettingsgraad in m2 Exclusief gebouw 70/72

Huurdertevredenheid

2006

92,8%

2005

88,2%

Resultaat uit hoofde van verkoop vastgoedbeleggingen

10

10

Waardeveranderingen vastgoedbeleggingen

28

11

Bedrijfslasten

47

47

EBITDA

120

102

17,8%

Expiratie verhuurcontracten per 31/12 voor de eerstkomende 12 maanden Op basis van jaarhuur


101

78

28,6%

2006

6,4%

2,5%

2005

10,0%


1.186

1.157


8,5%

6,8%

RONA na belastingen

6,0%

4,6%

RONA na belastingen excl. waardeveranderingen, incl. resultaat deelnemingen/rentebaten

4,6%

3,7%

RONA na belastingen incl. waardeveranderingen, incl. resultaat deelnemingen/rentebaten

6,2%

4,3%

69

50


42 Schiphol Group

148,8%

2006

6,8

2005

6,8

37,9%

Jaarverslag 2006

43


Netto omzet verbetert ondanks verkoop van vastgoedobjecten Exploitatieresultaat sterk gestegen RONA (na belastingen, incl. waardeveranderingen en resultaat deelnemingen/rentebaten) gestegen naar 6,2% Bezettingsgraad vastgoedportefeuille gestegen naar 93%

Financiële gang van zaken Passagiers per continent

5% 4%

Europa Noord Amerika Netto Omzet

EUR miljoen 12%

Vracht per continent

De netto omzet van de Business Area Real Estate is 8% gestegen met 4,6% van EUR 104 miljoen in 2006 3% naar EUR 109 miljoen.

46,1 mln.

Zuid Amerika Afrika

2006

Midden Oosten

2005

%

68% Vastgoedbeleggingen terreinen

Operationeel onroerendgoed* subtotaal

38,2

38,1

0,3%

23,4

23,1

1,5%

38,6

35,4

9,1%

100,2

96,6

3,7%

Overige opbrengsten 5,8

4,9 17,5%

2,0

1,8 12,9%

Autoparkeergelden

1,1

1,0

subtotaal

8,9

7,7 15,1%

Concessies 8%

12%

ton De post overige bedrijfsopbrengsten bestaat voor 9% het overgrote deel uit geleverde diensten aan huurders. In 2006 werd relatief veel werk verricht voor derden in de terminal waardoor de omzet met EUR 11%0,9 miljoen toenam. Concessie-inkomsten betreffen 13% opbrengsten op omzetgerelateerde activiteiten van huurders van onze gebouwen. Autoparkeergelden zijn gekoppeld aan de parkeerfaciliteiten die onderdeel uitmaken van gebouwen die wij verhuren. Azië

Overige 6%bedrijfsopbrengsten

1,53 mln.

Midden Oosten

Azië

Verhuringen Vastgoedbeleggingen gebouwen

(EUR 1 miljoen). Een verbetering van de bezettings4% (EUR 1 miljoen), graad van onze vastgoedportefeuille verhoging van de doorberekende servicekosten 20% (EUR 1 miljoen) en de oplevering van nieuwe Europa Noord Amerika vastgoedobjecten (EUR 2 miljoen) compenseerden 43% Zuid Amerika deAfrika lagere huuropbrengst.

7,7% 5% 2% 1%

Totaal

947 mln.

109,1 104,3 4,6%

35%

Vastgoedbeleggingen gebouwen Vastgoedbeleggingen terreinen Operationeel onroerendgoed

13%

* Cijfers 2005 zijn aangepast voor vergelijkingsdoeleinden 61%

De belangrijkste inkomsten komen uit de verhuur van vastgoed. De verhuuropbrengsten zijn met Havengelden Concessies EUR 3,6 miljoen gestegen naar EUR 100,2 miljoen. Verhuringen Hogere verhuuropbrengsten uit operationeel Autoparkeergelden Overige activiteiten onroerend goed (EUR 3,2 miljoen), waarvan EUR 2 miljoen in het terminalcomplex, veroorzaken voor een belangrijk deel deze stijging. De inkomsten uit vastgoedbeleggingen (kantoren & bedrijfsruimten) stegen in 2006 licht met EUR 0,3 miljoen naar EUR 38,2 miljoen. Deze opbrengsten bleven nagenoeg gelijk ondanks omzetdalingen door verkopen aan Passagiers profiel Passagiers transport O&D versus Fund transfer per segment het ACRE eind 2005 (EUR 3 miljoen) en lagere huurinkomsten als gevolg van verkoop van vastgoedobjecten aan derden

Overige Bedrijfsopbrengsten Concessies Autoparkeergelden

35%

109 mln.

21%

Op de locatie Schiphol wordt 97% van de netto omzet gerealiseerd. De overige 3% wordt gegenereerd op onze regionale en internationale locaties. De verkoop van vastgoed heeft een resultaat opgeleverd vankantoren EUR 10 miljoen14% (EUR 10 miljoen Vastgoedbeleggingen bedrijfsruimte in Vastgoedbeleggingen 2005). Verkocht zijn twee bedrijfsruimten – Eagle28% Operationeel onroerendgoed terminal Global Logistics (EGL) en een bedrijfsruimte aan de Operationeel onroerendgoed overig Prestwickweg. Daarnaast is een positief resultaat 427.297m² 27%

44 Schiphol Group

Jaarverslag 2006

31%

45



Vracht per continent 4%

8% 3% 5%

20%

4%

12%

Europa

Europa

Noord Amerika

Noord Amerika

Zuid Amerika

Zuid Amerika

Afrika

Afrika

geboekt op de inbreng van gronden in Schiphol Midden Oosten 46,1 mln. Azië Logistics Park CV. Hiermee hebben wij een belang in deze CV verworven van bijna 40%. In tegenstelling tot voorgaande jaren is er in 2006 geen vastgoed aan 68% ACRE Fund verkocht.

43%

DeMidden RONA na belastingen, inclusief waardeveranderingen Oosten 1,53 mln. Azië vastgoedbeleggingen en resultaat tonniet-geconsolideerde 9% deelnemingen, is gestegen van 4,3% naar 6,2% ultimo 2006. Dit is het gevolg van hogere waardeveranderingen in combinatie met een hogere netto omzet11% en adequate kostenbeheersing. 13%

Overige resultaten uit vastgoed EUR miljoen 6%

8%

12%

2006

2005

%

Resultaat uit verkoop vastgoed

10

10

2,4%


28

11

148,8%

Totaal

38

21 85,7%

947 mln.

Het totaal aan investeringen in vaste activa bedroeg EUR 69 miljoen in 2006; EUR 19 miljoen meer dan de EUR 50 miljoen in 2005. De belangrijkste investeringen in 2006 zijn de bouw van een kantoor- en een bedrijfsgebouw op Amsterdam Airport Schiphol (EUR 23 5% 2% 1% miljoen), de bouw van een bedrijfsruimte in Italië (EUR 6 miljoen) gebouwen en de verwerving van erfpachten 35% Vastgoedbeleggingen Vastgoedbeleggingen terreinen voor gronden in Rotterdam (EUR 6,5 miljoen). Operationeel onroerendgoed Overige Bedrijfsopbrengsten

13%

61% van de vastgoedbeleggingen De waardeveranderingen bedroegen in 2006 EUR 28 miljoen (EUR 11 miljoen in 2005). De oplevering van nieuwe objecten, de uitgifte Havengelden van nieuwe erfpachten in combinatie met per saldo een Concessies Verhuringen positieve herwaardering van bestaande projecten zorgAutoparkeergelden den voor de waardestijging van ons vastgoed. Overige activiteiten

Door kostenbeheersing zijn in 2006 de totale bedrijfs lasten (EUR 47 miljoen) gelijk gebleven aan het niveau van vorig jaar, bij een stijging van de netto omzet. Het exploitatieresultaat over 2006 is met EUR 23 Passagiers profiel Passagiers transport miljoen gestegen naar EUR 101 O&D versus transfer van EUR 78 miljoen per segment miljoen; een stijging van 28,6% (20,6% in 2005). Deze stijging kan voor EUR 17 miljoen worden toegeschreven aan de waardeveranderingen en resultaat uit verkoop van vastgoedbeleggingen. Exclusief deze resultaten uit hoofde van vastgoed stijgt het exploitatieresultaat in 2006 met 8% van EUR 68 miljoen naar EUR 73 miljoen.

Concessies

109 mln.

35%

Autoparkeergelden

Omvang vastgoedportefeuille De totale omvang van onze vastgoedportefeuille is per 2 ultimo 2006 met 427.297 m nagenoeg gelijk aan de 2 omvang per ultimo 2005 van 431.911 m (beide getal21% len zijn inclusief de deelnemingen naar rato van ons belang). Van de totale portefeuille bevindt 90% zich op de locatie Schiphol, 6% op en rond de regionale luchthavens Rotterdam en Eindhoven en 4% in Italië.

14%

Vastgoedbeleggingen kantoren Vastgoedbeleggingen bedrijfsruimte

28%

Operationeel onroerendgoed terminal

Air France / KLM & partners

O&D

Low Cost maatschappijen Overige maatschappijen

46 Schiphol Group

% punt

Ultimo

2006

Vastgoedbeleggingen kantoren

86,8% 77,9%

+8,9

Vastgoedbeleggingen bedrijfsruimten 96,7% 95,6%

+1,1

Operationeel onroerendgoed

99,1% 97,9%

+1,2

Operationeel onroerendgoed terminal 93,2% 89,0%

+4,2

Business Area Totaal 92,8% 88,2%

+4,6

Inclusief gebouwen 70/72

+1,4

86,9% 85,6%

De bezettingsgraad op de locatie Schiphol was ultimo 2006 met 87% gelijk aan 2005. Exclusief de gebouwen 70 en 72 (twee gedateerde te amoveren objecten met huurders waarvoor een nieuwe bestemming wordt gezocht) is de bezettingsgraad op locatie Amsterdam Airport Schiphol gestegen met 4,2 procentpunt van 88,2% naar 92,4%. Gedurende 2006 zijn in het WTCcomplex diverse nieuwe huurcontracten afgesloten (circa 7.000m² verhuurbaar vloeroppervlak- vvo). In vergelijking met 2005 is in Italië 2.300 m² vvo en in Eindhoven 655 m² vvo meer verhuurd. In 2007 zullen de contracten die ten grondslag liggen aan 6,4% van de jaarhuur expireren (10,0% in 2006). In het verslagjaar is 94% van de expirerende contracten verlengd.

Analyse rendement 427.297m² 27%

terwijl de Activa in aanbouw en Overige activa een negatief rendement laten zien.

2005 verschil

Operationeel onroerendgoed overig

31% Transfer

Bezettingsgraad

De RONA voor belasting, inclusief waardeveranderingen vastgoedbeleggingen en deelnemingen, bedroeg 8,9% per ultimo 2006. Het rendement van de onderliggende activiteiten loopt sterk uiteen waarbij de vastgoed beleggingen (RONA voor belasting: 13,4%) en het operationeel onroerend goed (RONA voor belasting: 9,1%) een positief rendement hebben

Vastgoedbeleggingen Onze vastgoedbeleggingen (incl. 50% belang ACRE Fund en andere deelnemingen naar rato van ons belang) omvatten kantoren, bedrijfsruimten en terreinen op en rond Amsterdam Airport Schiphol en de luchthavens Rotterdam, Eindhoven en Malpensa (Italië). Wij voeren zelf het vastgoedmanagement van deze portefeuilles uit. Ultimo 2006 vertegenwoordigden de vastgoedbeleggingen 58% van onze totale vaste activa waarde. De marktwaarde van deze beleggingen bedroeg ultimo 2006 EUR 707 miljoen tegen EUR 635 miljoen eind 2005. De gemiddelde marktwaarde over 2006 bedraagt EUR 696 miljoen. De RONA voor belasting bedraagt 13,4% tegen 11,0% in 2005. De verbetering van de RONA wordt veroorzaakt door een verbetering van het totale (directe en indirecte) resultaat, die de relatieve stijging van de gemiddelde activa waarde overtreft. Amsterdam Airport Schiphol: Op Amsterdam Airport Schiphol is de vastgoedportefeuille in 2006 uitgebreid met twee panden die in de loop van het jaar weer werden verkocht. Op Schiphol-Zuidoost kwam een bedrijfsgebouw gereed dat werd gebouwd voor de vrachtexpediteur EGL (10.225 m² vvo). Tevens werd op Schiphol-Zuidoost aan de Prestwickweg een bedrijfsruimte gekocht en weer verkocht in 2006. In 2006 is na een periode van leegstand de Oude Toren (de eerste naoorlogse verkeerstoren van luchthaven Schiphol) aangekocht. Sinds november 2006 is hierin een Chinees-Indisch restaurant gevestigd. Regionaal: Op de locatie Flight Forum in Eindhoven is in 2006 circa 6 ha grond verkocht en zijn voor 4 ha verkoopovereenkomsten afgesloten voor 2007. Op het bedrijvenpark van de luchthaven Rotterdam is

Jaarverslag 2006

47


Rendement 2006

EUR miljoen

Asset Base

Gemiddeld resultaat ****

RONA

2005

Exploitatie

Asset Base

Exploitatie

RONA

Gemiddeld

resultaat ****

Vastgoedbeleggingen*

13,4%

695.854

93.184

11,0%

637.600

69.949

Activa in aanbouw of ontwikkeling**

- 2,5%

110.502

- 2.760

- 2,0%

124.146

- 2.498

9,1%

298.616

27.214

7,8%

308.690

24.047

10,6%

1.104.973

- 20,6%

80.885

Activa t.b.v. operationele activiteiten** Totaal vaste activa Overige activa (incl. overhead en allocaties)**

RONA voor belastingen 8,5%

1.185.857

RONA na belastingen

6,0%

Resultaat deelnemingen ***

RONA voor belastingen incl. deelnemingen 8,9%

1.185.857

6,2%

1.070.436 91.498

- 14,9%

87.070

- 12.956

101.009 6,8%

RONA na belastingen incl. deelnemingen

117.638 8,5% - 16.629

1.157.506

4,6%

78.542

4.198

- 3.619

105.207 6,5%

1.157.506

74.923

4,3%

* Deze activa zijn gewaardeerd tegen marktwaarde

** Deze activa zijn gewaardeerd tegen historische kostprijs of lagere marktwaarde *** Boekwaarde deelnemingen maken onderdeel uit van de “Overige activa” **** Inclusief waardeveranderingen vastgoedbeleggingen

in 2006 een (onder)erfpachtovereenkomst afgesloten met Mirates voor de ontwikkeling van een kantoor gebouw van circa 2.000 m². Met Dura Vermeer is voor de bouw van een kantoorpand van 12.000 m² een intentieovereenkomst getekend.

De activa in aanbouw of ontwikkeling worden gewaardeerd tegen historische kostprijs. In 2006 is in totaal 10.225 m² vvo aan bedrijfsruimten opgeleverd. In de verslagperiode is 16 ha grond in erfpacht verworven van de gemeente Rotterdam.

Internationaal: De bezettingsgraad van onze vastgoedbeleggingen nabij Malpensa Airport bij Milaan is gestegen van 60% ultimo 2005 naar 86% ultimo 2006. Daarnaast is in 2006 gestart met de bouw van 2 een bedrijfsruimte (circa 12.500 m ) en twee kantoor 2 gebouwen (circa 11.700 m ). De bedrijfshal is al volledig verhuurd. Voor de kantoorgebouwen zijn nog geen huurcontracten gesloten. Met de aankoop van het aandeel van Grontmij Real Estate Investments BV is ons belang in Malpensa Real Estate BV en Malpensa Real Estate II BV toegenomen van 60% naar 100%.

Per eind 2006 bedraagt de totale boekwaarde van de activa in aanbouw of ontwikkeling circa EUR 124 miljoen tegen EUR 96 miljoen in 2005 (gemiddelde boekwaarde EUR 110 miljoen (2005: EUR 124 miljoen)).

Activa in aanbouw of ontwikkeling De activa in aanbouw of ontwikkeling worden aan gehouden voor toekomstige vastgoedbeleggingen of operationeel onroerend goed. Het gaat hier om bouwlocaties, in bezit zijnde grondposities voor de Business Area Aviation en objecten in aanbouw. Gedurende de ontwikkelingsperiode leidt dit tot een kapitaalbeslag. In 2006 leverden deze activa een negatieve bijdrage aan het resultaat, vanwege de aanwezigheid van (niet-activeerbare) operationele kosten, zoals kosten voor planontwikkeling, onderzoek en belastingen. Deze activa zullen echter vanaf het moment van oplevering van het object een positieve bijdrage (waardeveranderingen vastgoed) aan de RONA leveren, die ten goede komt aan het rendement van de vastgoedbeleggingen.

48 Schiphol Group

Eind 2005 is op Schiphol-Centrum gestart met de bouw van een nieuw kantorencomplex. Microsoft Nederland zal hier haar hoofdkantoor vestigen. In 2006 is op Schiphol-Zuidoost gestart met de ontwikkeling van een vrachtgebouw (circa 31.200 m² vvo). Dit gebouw is inmiddels voor 70% verhuurd aan Menzies en Skylink. Nabij de luchthaven Malpensa is de ontwikkeling gestart van twee kantoorgebouwen en een bedrijfsruimte. Hiermee was ultimo 2006 in Italië in totaal circa 24.200 m² vvo in ontwikkeling. Ultimo 2006 bedraagt het totaal aan activa in aanbouw of ontwikkeling binnen onze ontwikkelings portefeuille circa 93.000 m² vvo. Activa ten behoeve van operationele activiteiten Bij de categorie materiële vaste activa ten behoeve van operationele activiteiten gaat het enerzijds om het beheer en de exploitatie van kantoorruimten in de terminal (Terminal Verhuringen) en anderzijds

Jaarverslag 2006

49

Projecten

Totaal

Totaal

verhuurbaar

verhuurbaar

oppervlakte

m² naar rato

oppervlakte in Voorverhuurd

Geschatte investering

Verwachte

Locatie

Categorie

in m² vvo

van ons belang

%

Schiphol-Centrum

Kantoorruimte

16,000

16,000

69%

41

Q4 2007

Schiphol-Centrum

Kantoorruimte

16,500

16,500

0%

43

Q3 2008

Schiphol Zuid-Oost

Bedrijfsruimte

31,200

31,200

70%

24

Q2 2007

Rotterdam

Kantoorruimte

4,600

4,600

0%

11

Q2 2008

Malpensa, Italië

Kantoorruimte

3,500

2,450

0%

5

Q4 2007

Malpensa, Italië

Kantoorruimte

8,200

3,890

0%

11

Q4 2007

Malpensa, Italië

Bedrijfsruimte

12,500

8,750

100%

12

Q1 2007

Totaal 92,500 83,390

147

om de brandweerkazernes, het hoofdkantoor van Schiphol Group, enkele bedrijfsruimten gesitueerd op toekomstige operationeel aan te wenden locaties en de bedrijfsruimte waarin de sneeuwvloot gevestigd is (Overig). In de terminal van Amsterdam Airport Schiphol bevinden zich kantoorruimten die verhuurd worden aan luchtvaartmaatschappijen en luchthaven gerelateerde ondernemingen. Wij beheren en exploiteren deze kantoorruimten. Het rendement van deze activiteiten is ten opzichte van 2005 vooral verbeterd door een hoger rendement op het terminalcomplex. In vergelijking met het rendement van de vastgoedbeleggingen blijft het rendement van het terminalcomplex relatief laag, omdat het verhuren van ruimten in de terminal gekenmerkt wordt door relatief hoge operationele kosten. Bovenstaande activa vertegenwoordigden in 2006 een gemiddelde waarde van EUR 299 miljoen (EUR 309 miljoen in 2005) en genereren over 2006 een RONA voor belastingen van 9,1% (7,8% in 2005). Overige activa Behalve onze vastgoedbeleggingen hebben wij diverse deelnemingen, gewaardeerd tegen netto vermogenswaarde, waaronder een minderheids belang in de beleggingsactiviteiten van Tradeport Hong Kong Limited. De exploitatie van het logistieke centrum Tradeport Hong Kong is in 2006 achter gebleven bij de verwachting. Tradeport Hong Kong is een samenwerkingsverband tussen Schiphol Real Estate, Fraport, China National Aviation Company

50 Schiphol Group

in EUR mln opleverdatum

Limited en Hong Kong Land Investment Limited. Ons resultaat op deelnemingen is mede als gevolg van gronduitgiften op Flight Forum positief ten opzichte van vorig jaar. Tevens worden aan Overige activa de infrastructurele activa toegerekend, die ten dienste staan van de activiteiten van de Business Area Real Estate, inclusief de bijbehorende exploitatiekosten en overige overheadkosten van Schiphol Group (en incl. eigen overhead van de Business Area Real Estate). De gemiddelde activa waarde in 2006 van deze Overige activa bedroeg EUR 81 miljoen (EUR 87 miljoen in 2005). Ze genereren per saldo een negatief resultaat en verlagen derhalve de RONA van de Business Area Real Estate. Fiscale openingsbalans In 2006 is met de fiscus overeenstemming bereikt ten aanzien van de fiscale openingsbalans per 1 januari 2002. De hieruit voorvloeiende éénmalige bate komt voor een deel toe aan de Business Area Real Estate. Pas bij de daadwerkelijke uitgifte, verkoop of ontwikkeling van de grond zal echter sprake zijn van een positief kasstroom effect, als gevolg van per saldo lager af te dragen winstbelasting. De vaststelling van de fiscale openingsbalans heeft echter geen effect op de RONA in 2006 en ook niet op de RONA bij uitgifte, verkoop of ontwikkeling van de grond aangezien deze het exploitatieresultaat en niet netto resultaat als uitgangspunt neemt en bij de toekomstige ontwikkelingen slechts een kasstroomeffect optreed.

Jaarverslag 2006

51

Directieverslag Alliances & Participations

Alliances & Participations Vanuit de Business Area Alliances & Participations wordt de AirportCity-formule internationaal vermarkt. Onder Alliances & Participations vallen de regionale binnenlandse luchthavens, participaties in buitenlandse luchthavens en Utilities. Omzetbronnen: hoofdzakelijk havengelden. Daarnaast dragen de deelnemingen door middel van ‘performance fees’ en dividenden bij aan het groepsresultaat via resultaat deelnemingen en rentebaten. Tevens wordt omzet gegenereerd uit ‘intellectual property fees’. In Utilities worden omzetten verantwoord voor het transport van elektriciteit en gas en de levering van water aan derden. Gegeven de waarderings methodiek van deelnemingen (equity methode) vormen veranderingen in de reële waarde van deelnemingen geen onderdeel van het resultaat.

Business Area Alliances & Participations

2006

2005

EUR miljoen

Netto omzet

66

64

4,3%


0,3

1,0

- 73,4%

Bedrijfslasten

61

56

8,9%

EBITDA

17

22

- 22,2%


Brisbane Airport (Australië) Passagiers x 1.000

2006

1.077

2006

16.879

2005

1.043

2005

15.947

2004

1.135

2004

15.093

2003

617

2003

12.843

2002

612

2002

11.947

9

- 34,2%

185

162

14,2%


3,1%

5,3%

2005

1.144

2006

7.701

RONA na belastingen

2,2%

3,6%

2004

946

2005

6.577

RONA na belastingen excl. waardeveranderingen,

6,4%

8,0%

2003

694

2004

6.184

2002

423

2003

4.644

2001

363

2002

4.392


6

Rotterdam Airport Passagiers x 1.000

incl. resultaat deelnemingen/rentebaten RONA na belastingen incl. waardeveranderingen,

6,5%

8,4%

6

24

JFK IAT, New York (VS) Passagiers x 1.000

Eindhoven Airport Passagiers x 1.000

incl. resultaat deelnemingen/rentebaten Investeringen immateriële en materiële vaste activa

52 Schiphol Group

-76,5%

Jaarverslag 2006

53


Brisbane blijft verder groeien en realiseert een forse stijging van haar resultaat over het boekjaar eindigend op 30 juni 2006 Eindhoven groeit naar 1,1 miljoen passagiers en wordt daarmee tweede luchthaven van Nederland Opnieuw sterke groei passagiers in Terminal 4 van JFK Airport in New York Netwerkbedrijf Schiphol Telematics 100% onderdeel Schiphol Group

Financiële gang van zaken

De belangrijkste inkomstenbronnen vormen de haven gelden van de luchthavens Rotterdam en Eindhoven en de opbrengsten uit overige activiteiten. In de opbrengst uit overige activiteiten zijn vooral omzetten verantwoord van Schiphol Telematics en van Utilities.

De Business Area Alliances & Participations zag in 2006 de netto-omzet toenemen met 4,3% (2,6% in 2005); van EUR 63,5 miljoen naar EUR 66,2 miljoen. Netto Omzet EUR miljoen

2006

2005

%

Havengelden

24,7

22,1

11,8% 83,9%

Concessies

2,1

1,2

Verhuringen

2,2

2,4

-7,3%

Autoparkeergelden

6,3

5,2

20,2%

Overige activiteiten

30,8

32,5

-5,2%

Totaal 66,2 63,5 4,3%

De EBITDA over 2006 is met 22,2% afgenomen van EUR 22,0 miljoen tot EUR 16,9 miljoen. Het exploitatieresultaat over 2006 is met 34,2% afgenomen van EUR 9,0 miljoen tot EUR 5,7 miljoen. Het grootste deel van de resultaten van onze deelnemingen in onder meer de luchthavens van Brisbane en JFK New York zijn verantwoord als resultaat deelnemingen en als

2006 EUR 1.000 Netto omzet Exploitatieresultaat Resultaat deelnemingen, rentebaten en resultaat overige financiële belangen Totaal Gemiddelde asset base RONA na belasting

Binnenlandse

Buitenlandse

luchthavens

luchthavens

deelnemingen

Allocatie

Business Area

39.198

2.574

23.571

874

66.217

5.467

- 1.512

4.688

- 2.990

5.653 10.914

Overige

Totaal

-

11.480

- 566

-

5.467

9.968

4.122

- 2.990

16.568

70.782

59.878

48.132

6.235

185.027

5,4%

12,9%

6,0%

6,5%

34.941

3.760

24.696

65

63.463

2005 Netto omzet

Exploitatieresultaat Resultaat deelnemingen, rentebaten en resultaat overige financiële belangen Totaal Gemiddelde asset base RONA na belasting

54 Schiphol Group

4.904

- 1.107

6.455

- 1.653

8.598

-

7.342

813

-

8.156

4.904

6.253

7.268

- 1.653

16.754

61.390

54.043

41.056

5.495

161.985

5,5%

12,2%

12,8%

8,4%

Jaarverslag 2006

55


Binnenlandse Luchthavens EUR 1.000 Netto omzet Exploitatieresultaat Asset base ultimo 2006

Rotterdam

Eindhoven

Lelystad

Totaal

22.225

14.254

2.719

39.198

2.288

3.631

- 452

5.467

18.857

44.634

8.859

72.350

financiële baten, samen EUR 10,9 miljoen (2005: EUR 8,2 miljoen). Ze maken derhalve geen onderdeel uit van EBITDA en exploitatieresultaat.

Binnenlandse luchthavens Rotterdam Airport Rotterdam Airport ontving in 2006 EUR 15,2 miljoen aan havengelden; een stijging van 12,4%. Het exploitatieresultaat daalde echter met 36,2% tot EUR 2,3 miljoen (2005: EUR 3,6 miljoen). De bedrijfslasten over 2006 stegen met EUR 3,3 miljoen door hogere kosten voor beveiliging, voor energie en voor commerciële activiteiten. Daarnaast stegen de kosten van personeelsbeloningen met EUR 1,2 miljoen, omdat in 2006 sprake was van een eenmalige dotatie aan de personeelsvoorzieningen terwijl in 2005 sprake was van een vrijval. De daling van het aantal passagiers met 8,1% in 2005, kon in 2006 niet worden goedgemaakt vanwege de beperkte geluidscapaciteit. Wel hebben voor het derde achtereenvolgende jaar méér dan 1 miljoen reizigers gebruik gemaakt van Rotterdam Airport. Vooral een verbeterde bezettingsgraad op de lijndiensten van VLM Airlines en

56 Schiphol Group

transavia.com zijn debet aan de 3,2% toename van het aantal passagiers tot 1.077.114. Het aantal vluchten in het handelsverkeer steeg met 2,4%, van 15.561 naar 15.928. De gestarte procedure voor verruiming van de geluidscapaciteit is nog niet afgerond. Het Milieu-effect rapport dat hiervoor nodig is, is in 2006 wel ingediend. Verruiming is noodzakelijk en wordt door de gemeente Rotterdam ook onderschreven, om onder meer het (overheids)verkeer te kunnen accommoderen dat nu als gevolg van de sluiting van het Marinevliegkamp Valkenburg via Rotterdam wordt uitgevoerd.

In 2006 is voor EUR 9,5 miljoen geïnvesteerd op Rotterdam Airport. Het merendeel hiervan betrof het verkrijgen van de erfpacht voor een terrein grenzend aan de luchthaven, het bouwrijp maken van terreinen en het aanleggen van infrastructuur. Eindhoven Airport Eindhoven Airport ontving in 2006 EUR 8,8 miljoen aan havengelden; een stijging van 10,6%. Het exploitatieresultaat nam toe met 85,6% tot EUR 3,6 miljoen (EUR 2,0 miljoen). De gestegen kosten, onder andere voor de exploitatie van de nieuwe terminal en voor beveiliging, konden ruimschoots worden goed gemaakt door een stijging van de netto omzet. De groei van het aantal passagiers is in 2006 onverminderd doorgegaan. Op 15 november 2006 werd de mijlpaal van 1 miljoen passagiers overschreden. In totaal groeide het aantal passagiers met 20,9% (36% in 2005) tot 1.143.557 passagiers, waarmee Eindhoven, in aantallen passagiers, de tweede luchthaven van ons land is geworden. De luchthaven nadert nu wel de geluidsgrenzen van haar groei mogelijkheden.

Lelystad Airport Het exploitatieresultaat over 2006 bedroeg EUR 0,5 miljoen negatief en is daarmee EUR 0,1 miljoen beter dan dat over 2005. De afname van het aantal vliegtuigbewegingen in de categorie kleine luchtvaart lijkt gestopt. Dankzij de verbeterende economie stegen de vliegtuigbewegingen met 9,1% naar 114.619. In oktober 2006 heeft Lelystad een onderzoek laten uitvoeren naar de ondervonden hinder van het vliegverkeer in Flevoland. Dit onderzoek maakt onderdeel uit van de milieu-effectrapportage die de luchthaven moet uitvoeren om vergunning te krijgen voor het uitbreiden van de luchthaven. De rapportage zal in 2007 worden afgerond waarna zij wordt aangeboden aan de minister van Verkeer en Waterstaat. Naar verwachting zal de minister in de loop van 2007 Lelystad Airport de goedkeuring geven haar startbaan naar 2.100 meter te verlengen. Met deze baanlengte kan de luchthaven een goed alternatief vormen voor chartervluchten van Amsterdam Airport Schiphol naar diverse Europese bestemmingen.

Buitenlandse luchthavens Met de gemeente Rotterdam zijn in februari 2006 nieuwe afspraken gemaakt over de ontwikkeling van Rotterdam Airport. Het moet zich ontwikkelen tot een zakelijke luchthaven met 25 Europese lijndienstbestemmingen in 2020. Vakantievluchten zullen waar mogelijk naar andere regionale luchthavens worden verplaatst. Tevens wil Rotterdam Airport proberen om zakenvliegtuigen die nu nog op Schiphol-Oost zijn gestationeerd en die van belang zijn voor het regionale bedrijfsleven, naar Rotterdam te verplaatsen. In het verlengde hiervan zijn we in 2006 gestart met de bouw van een nieuwe hangar voor het KLM Jetcenter op Rotterdam Airport. Van daaruit vindt een groot deel van het snelgroeiende zakelijke kleine luchtvaartverkeer plaats.

Het aantal vliegbewegingen groeide minder sterk dan het aantal passagiers: de passagiersgroei werd met 11.116 vliegtuigbewegingen gerealiseerd, 6,8% meer dan in 2005 (-1,3% in 2005). De low cost lijndiensten zorgden voor de meeste groei. Er kwamen in dit segment vijf nieuwe bestemmingen bij, vooral in het laatste kwartaal van 2006. Het aantal directe bestemmingen vanaf Eindhoven Airport is daarmee gegroeid tot vijftien. Er werd voor EUR 1,8 miljoen geïnvesteerd. De belangrijkste investeringen betroffen het verbeteren van de autoparkeermogelijkheden en nieuwe apparatuur om aan de toenemende beveiligingseisen te kunnen voldoen.

Brisbane Via Schiphol Australia hebben wij een 15,6% belang in Brisbane Airport Corporation Holdings (BACH). In het verslagjaar 2005-2006 steeg de winst voor belasting van Brisbane Airport met 189% naar EUR 76 miljoen. De komende tien jaar verwacht Brisbane te groeien naar 25 miljoen passagiers. In juli is begonnen met de bouw van een parkeer garage voor 2.360 auto’s. Het is het eerste onderdeel van een AUD 300 miljoen kostend project om de internationale terminal uit te breiden. Dit project maakt op zichzelf weer deel uit van het overall investeringsprogramma van Brisbane Airport van AUD 2 miljard voor de komende vijf tot zeven jaar.

Jaarverslag 2006

57


Buitenlandse luchthavens EUR 1.000

Overige deelnemingen Brisbane

JFKIAT New York

Wenen

Overige

Totaal

1.610

-

-

964

2.574

Netto omzet


-

-

-

- 1.512

Dartagnan

Utilities

Overige

Totaal

13.236

274

8.147

1.913

23.571


4.394

- 909

1.167

36

4.688

Resultaat deelnemingen, rentebaten

en resultaat overige financiële belangen

9.957

1.208

315

-

11.480

Totaal

9.957

1.208

315

- 1.512

9.968

45.628

Naast Qantas, Virgin Blue en Australian Aerospace heeft in 2006 ook Boeing Australia besloten een onderhoudslocatie te vestigen op Brisbane Airport. ’s Werelds grootste expresvervoerder FedEx heeft in oktober op Brisbane Airport een gebouw geopend voor het verwerken van luchtvracht express goederen. Het biedt meer dan tweemaal zoveel capaciteit als het oude gebouw van FedEx buiten de luchthaven. JFK New York – USA Schiphol USA heeft een 40%- belang in JFK IAT die Terminal 4 op JFK exploiteert. JFK IAT zag het aantal passagiers in Terminal 4 verder stijgen, van 6,6 miljoen passagiers naar 7,7 miljoen; een toename van 17,1% (6,4% in 2005). Het aantal vliegtuigbewegingen in het handelsverkeer nam met 18,6% toe (5,0% in 2005) tot 45.789. De management fee leverde een resultaat uit deelnemingen op van EUR 1,2 miljoen (EUR 1,3 miljoen in 2005). De sterke groei van het verkeer en vervoer heeft twee oorzaken: de komst van tien nieuwe luchtvaart maatschappijen en een toename van het aantal vluchten op Terminal 4 door bestaande maat

58 Schiphol Group

Schiphol Telematics

Netto omzet

- 1.512

Resultaat deelnemingen, rentebaten

Asset base ultimo 2006

EUR 1.000

-

15.624

179

en resultaat overige financiële belangen Totaal

-

-

-

- 566

- 566

4.394

- 909

1.167

- 530

4.122

61.431

schappijen. Met de komst van tien nieuwe en het vertrek van drie maatschappijen maken inmiddels 55 luchtvaartmaatschappijen gebruik van Terminal 4. Virgin Atlantic is met 4 vluchten per dag op Londen de meest geziene gast. Wenen Ons belang van 1% in Flughafen Wien AG wordt gewaardeerd tegen de reële waarde, die wordt ontleend aan de beurskoers van het aandeel. In 2006 is de reële waarde gestegen met EUR 2,9 miljoen van EUR 12,7 tot EUR 15,6 miljoen. De waardestijging is verantwoord in de reserve overige financiële belangen. Aruba Van Aruba Airport Authority (waarmee wij een strategische samenwerkingsovereenkomst hebben tot en met 2007) ontvingen wij EUR 0,5 miljoen aan managementfee. De opbrengst is onder “Overige” verantwoord. De vermissing halverwege 2005 van een Amerikaanse studente blijft het vakantieverkeer uit de VS negatief beïnvloeden. Het gevolg is dat de luchthaven in 2006 ruim 1,6 miljoen passagiers verwerkte; een daling

Asset base ultimo 2006

16.209

van 4,5% vergeleken met 2005. Het aantal vliegtuig bewegingen in het handelsverkeer daalde met 2% naar 33.088. De in 2005 gestarte projecten die moeten leiden tot verbetering van de infrastructuur, de service aan de passagiers en tot verdere verhoging van de commer ciële inkomsten, zijn in de loop van 2006 gerealiseerd. Overige ontwikkelingen We hebben nog geen vaste voet kunnen zetten op Chinese bodem. Ondanks een uitstekend voorstel en de vele inspanningen, tot op ministerieel niveau bij officiële bezoeken aan China, is het ons niet gelukt een aandelenbelang te verwerven in Nanjing Airport. We blijven echter vasthouden aan onze internationale strategie, waarin China een belangrijke plaats inneemt.

Overige deelnemingen Schiphol Telematics In juli is Schiphol Telematics, waarin Schiphol Group een belang had van 50%, gesplitst in een netwerken een dienstenbedrijf. Het netwerkbedrijf met de

44

23.750

9.338

49.340

bekabelings-, netwerken data-infrastructuur (zowel vast als mobiel) op Schiphol wordt als 100% dochter van Schiphol Group voortgezet. Het dienstenbedrijf is onderdeel geworden van KPN. Reden voor de splitsing is dat de klanten van Schiphol Telematics zaken willen kunnen doen met een breed scala aan telecomproviders. Schiphol Telematics beheert op Amsterdam Airport Schiphol het grootste draadloze bedrijfsnetwerk (Wireless LAN) van Nederland. Met 550 antennes en 300 kilometer glasvezel bestrijkt het netwerk 35.000 m². Het exploitatieresultaat in 2006 ontwikkelde zich positief en steeg met 80,4% tot EUR 4,4 miljoen (2005: EUR 2,4 miljoen). De omzet nam toe met EUR 5,2 miljoen door een contract met KPN voor het jaar 2006. Het exploitatieresultaat is beïnvloed door kosten die verband houden met de splitsing. In 2006 werd EUR 0,8 miljoen afgeschreven op de vaste activa, van EUR 17,0 miljoen naar EUR 16,2 miljoen. Dartagnan Dartagnan BV, een 100% dochter van Schiphol Group, behaalde in 2006 een negatief resultaat

Jaarverslag 2006

59

van EUR 0,9 miljoen. Het richt zich op het vermarkten van technologische oplossingen op het gebied van biometrische identificatie ten behoeve van toegangs controle van medewerkers en geautomatiseerde grenspassage. Zij heeft de irisscan ontwikkeld voor ons serviceprogramma Privium en het controle programma voor het project Saphire (zie Business Area Consumers).

De door Dartagnan geboekte resultaten zijn in geld uitgedrukt beperkt. Hiervoor is een aantal redenen aan te wijzen. Dartagnan is gespecialiseerd in innovatie en dit kost tijd en geld. Tevens is het vermarkten van haar producten niet eenvoudig, omdat het invoeren en het gebruik van biometrische grenscontroleapparatuur de toestemming van overheden vergt en dat is vaak een langdurig proces.

In 2006 heeft Dartagnan een aantal belangrijke projecten uitgevoerd bij banken, energiemaat schappijen en de Nederlandse overheid. Deze projecten hebben alle te maken met toegangs controles en vormen een goede basis voor verdere groei in 2007.

Wij hechten een groot belang aan Dartagnan. Het bedrijf is ons innovatiecentrum bij uitstek. Grenscontroles en beveiliging van luchthavens, onderwerpen waarmee al onze business areas te maken hebben, zullen met het jaar omvangrijker worden. Dankzij Dartagnan zijn wij hierbij nauw betrokken en spelen we op dit vlak ook internationaal een rol van betekenis.

In september is Dartagnan een samenwerking aan gegaan met IT services bedrijven LogicaCMG en WCC Smart Search & Match. Doel hiervan is om wereldwijd complete state-of-the-art biometrische veiligheids oplossingen voor de toegangscontrole van passagiers en werknemers aan te bieden, gebaseerd op gezichts-, iris- of vingerafdrukherkenning. Wat betreft grenspassage is Dartagnan een actieve speler in het ontwikkelen van internationale registered traveller-programma’s. Deze programma’s kunnen reizigers met behulp van biometrische identificatie een snellere grenspassage en veiligheidscontrole bieden. Dartagnan verwacht in 2007 in samenwerking met de Nederlandse en Amerikaanse overheid een dergelijk programma te lanceren tussen luchthavens in Amerika en Schiphol.

60 Schiphol Group

Utilities In Utilities worden omzetten gerealiseerd met het transport van elektriciteit en gas en de levering van water aan derden. In 2006 is het exploitatieresultaat van Utilities afgenomen met 81% tot EUR 1,2 miljoen (2005: EUR 6,3 miljoen). Deze daling wordt mede veroorzaakt door eenmalige baten in 2005. Door een schikking over een dispuut uit 2003 werd in 2005 een eenmalige bate ontvangen van EUR 1,1 miljoen. Naast andere oorzaken is vooral het vrijvallen van personeelsvoorzieningen in 2005 debet aan de verlaging in 2006 van het exploitatieresultaat.

Jaarverslag 2006

61

Directieverslag De risico’s van ondernemen

De risico’s van ondernemen

Schiphol Group

A&P

Strategische risico’s

Real Estate

De risico’s die van invloed kunnen zijn op de realisatie van doelstellingen zijn zo volledig mogelijk geïdentificeerd. De belangrijkste risico’s op strategisch, operationeel en financieel gebied en in de naleving van wetgeving en regulering (compliance risico’s) zijn hieronder vermeld. Per risico is aangegeven of de risico’s relevant zijn voor één of meer van de business areas of met name voor Schiphol Group. Deze risico’s moeten in over weging worden genomen bij de beoordeling van toekomstgerichte mededelingen die elders in dit jaarverslag zijn opgenomen.

Consumers

De filosofie achter ons beleid voor het beheersen van risico’s is dat: 1. directie en management verantwoordelijk zijn voor de opzet en het testen van de werking van systemen van interne risicobeheersing en controle. Deze systemen hebben tot doel significante risico’s te identificeren, de realisatie van doelstellingen te bewaken en de naleving van relevante weten regelgeving te waarborgen; 2. adequate systemen van interne risicobeheersing en controle de kans op fouten, het nemen van

verkeerde beslissingen en verrassingen door onvoorziene omstandigheden reduceren; 3. het nemen van risico’s essentieel is voor een gezonde onderneming, waarbij de directie eindverantwoordelijk is voor de bepaling van wat daarbij maximaal acceptabele risico’s zijn.

Aviation

Schiphol Group is voortdurend blootgesteld aan risico’s verbonden aan haar ondernemingsactiviteiten. Deze risico’s doen zich voor op strategisch, operationeel en financieel gebied en in de naleving van weten regelgeving. De risico’s verschillen daarnaast per business area, gezien hun onderling afwijkende activiteiten. Voor het beheersen van deze risico’s is een uniform beleid ontwikkeld dat ervoor zorgt dat risicomanagement een integraal onderdeel is van de dagelijkse bedrijfsvoering.

•

Politieke onzekerheid inzake de privatisering Politieke onzekerheid inzake de invulling van de voorgenomen groei van de luchthaven

•

•

•

Grote (onverwachte) veranderingen in de vraag

•

•

• •

Verkeerde investeringsbeslissingen

•

Internationale expansie

•

•

Operationele risico’s

• • • •

Ontoereikende veiligheid en beveiliging Onverwachte bedrijfsonderbrekingen Afhankelijkheid van derden Onvoldoende invulling van sleutelposities en arbeidsverhoudingen Financiële risico’s

• • •

Ontoereikende verzekeringsdekking Financiering van pensioenverplichtingen Marktrisico, kredietrisico en liquiditeitsrisico Compliance risico’s Overschrijding van geluid en milieunormen Economische regulering van aviation en security Juridische claims en geschillen

62 Schiphol Group

• •

•

• •

Jaarverslag 2006

63


Strategische risico’s

Beheersmaatregelen

Risico van politieke onzekerheid inzake de privatisering Privatisering (in de vorm van een beursgang) is, naar onze mening, noodzakelijk voor een succesvolle implementatie van onze groeistrategie. Een beursgang: geeft toegang tot de kapitaalmarkt ter financiering van investeringen en acquisities met handhaving van een prudente financieringsstructuur; onderwerpt Schiphol Group aan de ‘tucht’ van de kapitaalmarkt hetgeen zal leiden tot meer transparantie en betzere mogelijkheden tot benchmarking met concurrenten; creëert voor Schiphol Group een level playing field met haar directe concurrenten, die alle geprivatiseerd en beurs genoteerd zijn; zal bijdragen aan de perceptie van een gunstig vestigings klimaat en versterkt daardoor ook de functie van de mainport; vergroot de mogelijkheid om op alle niveaus talent aan te trekken en te behouden.

Het besluit tot privatisering van Schiphol Group is voor behouden aan de aandeelhouders. Schiphol Group kan hierin niet veel meer betekenen dan, naast een professionele voor bereiding op een dergelijk besluit, betrokkenen te overtuigen van de noodzaak van een privatisering.

De markt voor de verzekering van luchthavens is niet bijzonder concurrerend als gevolg waarvan het moeilijk zal kunnen zijn voor Schiphol Group in de toekomst voldoende dekking voor haar risico’s te verkrijgen, tegen vergelijkbare condities als nu het geval is. Dit geldt zeker ook voor het terrorismerisico dat nu voor een belangrijk deel is verzekerd bij de Nederlandse overheid. Deze overeenkomst moet nog worden goedgekeurd door de Europese Unie. Wordt deze goedkeuring niet verkregen, dan zal Schiphol Group het risico mogelijk niet kunnen verzekeren.

Het beleid van Schiphol Group is om in beginsel alle risico’s die tegen redelijke voorwaarden kunnen worden verzekerd ook daadwerkelijk te verzekeren, waaronder tevens het risico van bedrijfsonderbrekingen. Daarbij vindt per polis een afweging plaats van de mate waarin sprake zal zijn van een eigen risico, onder meer afhankelijk van de premie die daarmee kan worden bespaard. De polissen bieden geen dekking tegen reputatieschade die het gevolg kan zijn van bepaalde gebeurtenissen.

Risico van financiering van pensioenverplichtingen

Schiphol Group participeert in de verschillende overlegorganen die zich met dit onderwerp bezig houden (CROS, BRS, het “Alders-overleg”) en laat daarnaast samen met LVNL milieueffect rapportages opstellen. De draagkracht voor verdere ontwikkeling van de luchthaven wordt bevorderd door onder meer constructief overleg met en verstrekking van betere informatie aan de mensen woonachtig in onze directe omgeving. Schiphol Group zal in 2007 samen met de LVNL de registratie en opvolging van klachten over geluidsoverlast ter hand nemen. Voorheen was dit de verantwoordelijkheid van CROS. Tenslotte heeft Schiphol Group een eenmalige financiële bijdrage gedaan in de oplossing van schrijnende gevallen van geluidsoverlast en in de groene inrichting van de omgeving van de luchthaven.

Risico van grote (onverwachte) veranderingen in de vraag Het risico van onverwachte veranderingen in de vraag naar onze diensten kan leiden tot een tekort of overschot aan capaciteit. Deze veranderingen kunnen zich voordoen door ontwikkelingen op het gebied van politiek, economie, weten regelgeving, concurrentie en in de markt van de luchtvaart. Daarnaast hebben vooral ontwikkelingen rond het hub-concept van Air France-KLM een grote invloed op onze totale activiteiten.

Beheersmaatregelen

Risico van ontoereikende verzekeringsdekking

Risico van politieke onzekerheid inzake de invulling van de voorgenomen groei van de luchthaven Het huidige kabinet ondersteunt de ambitie van Amsterdam Airport Schiphol om, onder bepaalde voorwaarden, door te groeien naar een groter aantal vliegtuigbewegingen per jaar. Daarvoor zal de bestaande weten regelgeving nog wél moeten worden aangepast. De politieke bereidheid daartoe is mede afhankelijk van het draagvlak in onze omgeving. Voorts is het onzeker of de voorwaarden, die aan verdere groei zullen worden gesteld, passen binnen de strategische plannen van Schiphol Group. Deze voorwaarden, die in 2007 in overleg met het Rijk en de regio worden uitgewerkt, zullen namelijk mede bepalend zijn voor de manier waarop en de timing waarmee verdere groei zal kunnen worden gerealiseerd en de investeringen die daarmee zijn gemoeid.

Financiële risico’s

Om deze risico’s te beheersen, hanteren wij korte- en lange termijn scenario’s met betrekking tot de vraag naar onze diensten en de daarbij behorende capaciteit en strenge procedures met betrekking tot de goedkeuring van investeringsaanvragen. Door Air France zijn daarnaast voor een bepaalde termijn garanties afgegeven aan de Nederlandse overheid en aan KLM met betrekking tot de positie van Schiphol als hub-luchthaven.

Voor een zeer belangrijk deel van het personeel van Schiphol Group is de pensioenregeling ondergebracht bij het ABP. Schiphol Group draagt (samen met het personeel zelf) het risico wat betreft de financiering van pensioenaanspraken. De omvang van de verplichtingen in dit kader zijn mede afhankelijk van ontwikkelingen die niet altijd (volledig) door Schiphol Group kunnen worden beïnvloed (bijvoorbeeld voorgeschreven dekkingsratio’s en beleggingsresultaten).

Het ABP pensioenreglement voorziet niet in de mogelijkheid tot het verplicht opleggen aan deelnemers van bijstortingen aan het fonds. Voor Schiphol Group zullen tekorten in de financiering van de pensioenaanspraken daardoor vooralsnog uitsluitend kunnen leiden tot wijzigingen in de in de toekomst af te dragen premie. De hoogte van de premie is afhankelijk (van de verwachtingen ten aanzien) van de financiële positie van het pensioenfonds.

Risico van marktrisico, kredietrisico en liquiditeitsrisico Door de aard van de activiteiten heeft Schiphol Group te maken met een verscheidenheid aan overige financiële risico’s: markt risico, kredietrisico en liquiditeitsrisico.

Compliance risico’s

Voor een nadere beschrijving van het marktrisico, kredietrisico en liquiditeitsrisico en de beheersing ervan wordt verwezen naar pagina 114 van de jaarrekening.

Beheersmaatregelen

Risico van overschrijding van geluid- en milieunormen Onze luchthavens worden gereguleerd op onder meer terreinen als geluid en milieu. Het betreft complexe, nationale en inter nationale regelgeving waarvan de totstandkoming in veel gevallen buiten de beïnvloedingsmacht ligt van Schiphol Group. Deze regelgeving geeft in veel gevallen aanleiding tot een beperking van de vrijheid tot uitoefenen van ons bedrijf. Voorts kan een overschrijding van normen aanleiding geven tot maatregelen met negatieve financiële en operationele consequenties.

Wij werken intensief met projectteams op deze terreinen om te blijven voldoen aan deze weten regelgeving en werken in goede verhoudingen samen met de regulerende autoriteiten om de ontwikkelingsmogelijkheden van de mainport Schiphol waar mogelijk te optimaliseren. Zo maken wij ons sterk voor het inzetten van stillere vliegtuigen en het selectief gebruiken van de nacht om optimaal gebruik te kunnen maken van de schaarse milieucapaciteit. Dit gebeurt onder andere door differentiatie van tarieven en operationele maatregelen.

Risico van economische regulering van Aviation en Security Risico van verkeerde investeringsbeslissingen Vooral de bagageafhandeling, beveiliging, de terminal, infrastructuur en vastgoed vergen de komende jaren grote investeringen. Belangrijk aspect daarbij is onder meer innovatie. Wijzigingen in weten regelgeving, vertraging in projecten, technologische ontwikkelingen en ontwikkelingen in de luchtvaartindustrie kunnen de hoogte van de investeringen beïnvloeden.

Met behulp van scenarioplanning op middellange termijn en strenge eisen met betrekking tot de voorbereiding van investeringsbeslissingen beheersen wij deze risico’s. Professioneel projectmanagement door een daarin gespecialiseerd bedrijfsonderdeel bewaakt de tijdige en kostenefficiënte oplevering van grote investeringsprojecten.

Risico van internationale expansie Onze strategie richt zich mede op het vermarkten van het AirportCity concept in het buitenland. Voldoende kennis van lokale omstandigheden is van doorslaggevend belang voor een succesvolle uitvoering daarvan. Voorts is interne afstemming tussen de diverse activiteiten van groot belang.

64 Schiphol Group

Economische, politieke en juridische risico’s met betrekking tot activiteiten in het buitenland worden beheerst door intensieve betrokkenheid van onze verantwoordelijke lijnen staf functionarissen en van lokale adviseurs ter plaatse en via managementrapportages over onze buitenlandse activiteiten.

De activiteiten op het gebied van Aviation en Security zijn gereguleerd. Dit betekent ondermeer dat het rendement op deze activiteiten is gemaximeerd en dat wijzigingen in de tarieven pas kunnen worden doorgevoerd als de sector is geconsulteerd. De sector kan bezwaar aantekenen bij de NMa die vervolgens zal beoordelen of de tarieven in over eenstemming met de regels tot stand zijn gekomen. Een belangrijk deel van de regelgeving is zeer recent tot stand gekomen waardoor nog slechts beperkte ervaring is opgedaan met de nieuwe regelgeving in de praktijk en met het toezicht door de NMa.

Naleving van de regelgeving is in organisatorische en administratieve zin adequaat geborgd. Zo beschikt Schiphol Group, zoals voorgeschreven door de regelgeving, over transparante tarieven, een gescheiden administratie voor activiteiten uit hoofde van Aviation en Security en is voor de kosten en opbrengsten van deze activiteiten een toerekening systeem vastgesteld dat voldoet aan de door de regelgeving gestelde eisen. De NMa is voornemens het toerekeningsysteem, na consultatie van de sector, begin 2007 goed te keuren. Onduidelijkheden in de implementatie van de regelgeving worden in een zo vroeg mogelijk stadium afgestemd met de NMa.

Risico van juridische claims en geschillen Juridische claims en geschillen kunnen het behalen van onze doelstellingen in gevaar brengen. Een nadere beschrijving hiervan is opgenomen op pagina 148 van de jaarrekening.

Wij werken permanent aan het voldoen aan weten regelgeving, aan het voorkomen van claims en waar nodig oplossen van geschillen.

Jaarverslag 2006

65


Operationele risico’s

Beheersmaatregelen

Risico van ontoereikende veiligheid en beveiliging Een ontoereikende veiligheid en/of beveiliging (ook van informatie) vergroot de kans op bijvoorbeeld een ongeluk, besmettelijke ziekte of terroristische daad. In dat geval kunnen de gevolgen voor de mensen groot zijn en kunnen de operaties van het bedrijf voor langere tijd ontregeld worden. De concentratie van veel van onze activiteiten op één locatie (Amsterdam Airport Schiphol) werkt hierbij extra in ons nadeel.

Deze risico’s worden beheerst door uitgebreide procedures met betrekking tot beveiliging en een veiligheid management systeem, waarmee toezicht wordt gehouden op de naleving van procedures. Wij werken systematisch aan implementatie van de snel veranderende weten regelgeving op het gebied van veiligheid en beveiliging en werken hierbij nauw samen met de diverse overheden.

Risico van onverwachte bedrijfsonderbrekingen Onze operatie staat bloot aan risico’s van brand, wateroverlast, extreme weersomstandigheden, onderbrekingen in de stroomvoorziening, technische mankementen en explosiegevaar. Een of meerdere van deze calamiteiten, en de juridische gevolgen ervan, kunnen een wezenlijk effect hebben op onze bedrijfs voering, ons resultaat en onze vooruitzichten.

Wij werken systematisch aan het actueel houden van systemen en procedures met betrekking tot deze risico’s, waaronder ons bedrijfsnoodplan. Waar noodzakelijk wordt besloten tot investeringen, bij voorbeeld in back-up systemen. Voorts hebben wij ons tegen de financiële consequenties van deze vormen van calamiteiten verzekerd.

Systeem van interne risicobeheersing en controle Aan de hand van systemen van interne risicobeheersing en controle wordt ernaar gestreefd de kans op fouten, het nemen van verkeerde beslissingen en het ons laten verrassen door onvoorziene omstandigheden zo veel mogelijk te reduceren. Volledigheid valt hierbij echter niet te garanderen. Het is mogelijk dat we bloot staan aan risico’s die nog niet bekend zijn of die (nog) niet belangrijk worden geacht. Geen enkel systeem van interne risicobeheersing en controle kan een absolute zekerheid bieden tegen het niet realiseren van ondernemingsdoelstellingen, noch kan het alle onjuistheden, verlies, fraude en overtredingen van wetten en regels geheel voorkomen. Om ons te kwijten van onze taak op het gebied van interne risicobeheersing en controle gebruiken wij een samenstel van diverse instrumenten die op elkaar zijn afgestemd:

Risico van afhankelijkheid van derden Een optimaal verloop van de activiteiten op Amsterdam Airport Schiphol is in hoge mate afhankelijk van de inzet van derden, zoals de luchtverkeersleiding (gebruik van het banenstelsel), luchtvaartmaatschappijen (beleid ten aanzien van aan te vliegen bestemmingen), publieke organisaties als overheid (wijzigingen in wetgeving), gemeenten (bijvoorbeeld goedkeuring van streek- en bestemmingsplannen in relatie tot bereikbaarheid en de ontwikkeling van vastgoed), de Douane en de Koninklijke Marechaussee (bijvoorbeeld bezetting tijdens piekdagen).

Wij zijn niet verantwoordelijk voor of kunnen slechts beperkte invloed uitoefenen op de activiteiten van deze partijen. Tegen deze achtergrond werken wij systematisch aan het actueel houden van afspraken en convenanten met deze partijen en aan goede onderlinge verhoudingen.

Risico van onvoldoende invulling van sleutelposities en arbeidsverhoudingen Belangrijke randvoorwaarde voor het kunnen behalen van onze doelstellingen is dat wij in continuïteit en zowel op nationaal als internationaal niveau kunnen beschikken over de juiste mensen op de juiste plaats in de organisatie.

66 Schiphol Group

Wij werken voortdurend aan goede arbeidsverhoudingen en het behouden of aantrekken, opleiden en ontwikkelen van het management dat opereert op vitale posities. Belangrijk speerpunt daarbij is opvolgingsplanning.

risicomanagement: de identificatie en analyse van strategische, operationele, financiële en compliance risico’s respectievelijk de implementatie en bewaking van beheersingsmaatregelen die voornoemde risico’s mitigeren. Wij hebben risico management opgezet, gebruik makend van de aanbevelingen in het rapport ‘Internal Control – Integrated Framework’ (COSO - IC) en het rapport ‘Enterprise Risk Management – Integrated Framework’ (COSO – ERM). Het lijnmanagement is verantwoordelijk voor de uitvoering van risico management. De lijnmanagers worden allen geacht, als onderdeel van de dagelijkse bedrijfsvoering, de risico’s op hun activiteitengebied te identificeren en adequaat te beheersen. Zij leggen hierover verantwoording af aan het Risk Committee, onder meer in de vorm van interne “in control” verklaringen per business area, support unit en stafafdeling. Van het Risk Committee zijn lid de drie directieleden, de Corporate Auditor en de Corporate Controller; een reguliere Plannings- en Controlcyclus bestaande uit onder andere de lange termijn Business Planning, de budgettering en de maandelijkse managementinformatie (financieel en operationeel); handleidingen voor de opstelling van te volgen procedures alsook een integrale, gedetailleerde beschrijving van de grondslagen van waardering en resultaatbepaling;

kwaliteitmanagementsystemen zoals het Milieu managementsysteem en Veiligheidmanagement systemen zoals het Airside Veiligheidssysteem en het Terminal Veiligheidssysteem; de Security & Environment Board waarin onder voorzitterschap van de Chief Operations Officer de voortgang en de resultaten van de veiligheidsen milieumanagementsystemen worden gemeten en waar de directe beoordeling van deze systemen plaatsvindt; gedragscodes en klokkenluiderregeling; periodieke follow-up besprekingen door de Chief Financial Officer met operationele en commerciële directeuren en hun controllers van de auditbevindingen van externe en interne accountants; interne Letters of Representation van de business area directeur en business area controller aan de directie; opvolging van de aanbevelingen van de Managementletter van de externe accountant. De directie rapporteert en legt verantwoording af over het systeem van interne risicobeheersing en controle aan de Raad van Commissarissen na een bespreking in de Auditcommissie van de Raad. De Corporate Auditor speelt een belangrijke rol bij het verschaffen van een objectief beeld en voortdurende herbevestiging van de effectiviteit van het gehele systeem van interne risicobeheersing en controle. Gelet op bovenstaande en de best practice bepalingen van de Commissie Frijns volgend, zijn wij van oordeel dat ten aanzien van de financiële verslagleggings risico’s de systemen van interne risicobeheersing en controle een redelijke mate van zekerheid geven dat de financiële verslaggeving geen onjuistheden van materieel belang bevat; dat ten aanzien van de verslagleggingsrisico’s de systemen van interne risicobeheersing en controle in het verslagjaar naar behoren hebben gewerkt, en dat er geen indicaties zijn dat deze systemen van interne risicobeheersing en controle in 2007 niet naar behoren zullen werken. De belangrijkste strategische, operationele, financiële en compliance risico’s en onzekerheden zouden ertoe kunnen leiden dat de werkelijke resultaten afwijken van de resultaten die we hebben beschreven in toekomstgerichte uitspraken in dit document.

Jaarverslag 2006

67

Directieverslag Medewerkers en organisatie

Bij Schiphol Group werkten in 2006 gemiddeld 2.293 FTE’s (2.179 FTE’s in 2005). Deze stijging is vooral een gevolg van toegenomen activiteiten van de BA Aviation en van de splitsing van Schiphol Telematics in een netwerken een dienstenbedrijf, waardoor het netwerkbedrijf met zijn medewerkers een volle dochter is geworden. Van onze medewerkers is 31% vrouw. Bijna een kwart van de leidinggevende functies wordt ingevuld door vrouwen. De tevredenheid en betrokkenheid van medewerkers worden regelmatig onderzocht. In 2006 steeg de tevredenheid naar 86% (2004: 77%) en de betrokkenheid naar 82% (2004: 76%). Het responspercentage bedroeg 70%; 7 procentpunt hoger dan het vorige onderzoek uit 2004. Het ziekteverzuim is in 2006 gedaald van 5,4% naar 4,4% (exclusief zwangerschapsverlof). Deze daling schrijven wij vooral toe aan het uitblijven van een lange griepperiode. In 2006 is 0,1% van onze medewerkers in de WAO terecht gekomen. Dit percentage is gelijk aan dat in 2005.

Medewerkers en organisatie Wij hebben een lange traditie als mens en omgeving georiënteerde organisatie. In de Noordvleugel van de Randstad is de luchthaven Schiphol een van de grootste werkgevers. In totaal werken er op de luchthaven bijna 62.000 mensen bij 578 bedrijven, een groei van 6,4% ten opzichte van het jaar ervoor (tegenover een landelijk gemiddelde toename van 2,6%). Bij ons eigen bedrijf, Schiphol Group, bedroeg de werkgelegenheid in 2006 gemiddeld 2.293 FTE’s, een toename van 5,2%, van wie het merendeel werkzaam is op de locatie Schiphol.

Schiphol College Het feit, dat Amsterdam Airport Schiphol aanjager is van zoveel arbeidsplaatsen, geeft ons een grote mate van verantwoordelijkheid. Verantwoordelijkheid die wat ons betreft ver gaat. Zo hebben wij in november 2006 de oprichting van het Schiphol College bekend gemaakt. Hierin worden bestaande en nieuwe initiatieven gebundeld die te maken hebben met onderwijs, arbeidsmarkt en bijzondere groepen toetreders op de arbeidsmarkt. Wij willen met deze bedrijfsschool, waarin we samenwerken met onderwijsinstellingen, gemeenten en collega-bedrijven op de luchthaven, een regionaal platform bieden voor werkgelegenheids- en scholingsinitiatieven. In het kader van de oprichting van dit College zullen in 2007 bij Schiphol Group op de locatie Schiphol twintig werk-leerervaringsplaatsen worden gecreëerd en wordt een aantal stageplaatsen aangeboden per 50 FTE’s. Het werk-leer ervaringsproject richt zich in het bijzonder

68 Schiphol Group

op starters met weinig of geen opleiding en/of (werk) ervaring. Dochterondernemingen zoals Rotterdam Airport, waar in 2005 en 2006 al vergelijkbare initiatieven met succes werden uitgevoerd, zullen in 2007 eveneens gaan participeren in het College. Wij hebben niet alleen oog voor groei van de werkgelegenheid en een zo breed mogelijke participatie uit de beroepsbevolking. Wij besteden ook veel aandacht aan de kwaliteit van de werk gelegenheid en werkomgeving. Hiervoor worden verschillende instrumenten ingezet, waaronder het in 2006 ontwikkelde Arbeidsomstandigheden managementsysteem en de Personeelsmonitor, een werknemersenquête die inzicht geeft in de arbeids beleving en tevredenheid van onze werknemers. De Personeelsmonitor verschaft ons aanvullende inzichten op basis waarvan gerichte verbeteracties worden ontwikkeld die aansluiten op de behoefte van de organisatie en onze werknemers. Met als uiteindelijk doel het verder verbeteren van onze organisatie, onze efficiency en klantgerichtheid. De voortschrijdende consolidatie in de luchtvaart sector en de succesvolle opkomst van low cost airlines geeft ons een nog belangrijkere taak in de onder steuning van de concurrentiepositie van onze klanten. Wij zullen hen elke dag weer, 24 uur per dag, een hoogwaardige dienstverlening moeten blijven bieden. Versterking van het commerciële, klantgericht denken en handelen, ook wel aangeduid als onze ‘ondernemerscompetentie’, beschouwen wij als een belangrijke voorwaarde voor het succes van onze

organisatie in de komende jaren. De verdere ontwikkeling van een transparante, flexibele, effectieve en kostenefficiënte interne organisatie in combinatie met een krachtige markten klant oriëntatie zal ons een belangrijk concurrentie voordeel kunnen verschaffen. Dit besef vindt nadrukkelijk ook zijn vertaling in ons personeels beleid, in het bijzonder in een verbeterd performance management systeem waarin zowel aandacht wordt gegeven aan financiële als aan niet-financiële prestatie-indicatoren. Ook thema’s als ‘concurrerend belonen’ komen hier aan de orde. Met dit laatste willen wij een flexibel beloningsbeleid ontwikkelen dat enerzijds is gericht op de diverse markten waarop wij actief zijn, en anderzijds rekening houdt met een beheerste loonkostenontwikkeling die aansluit bij de bedrijfsresultaten. Deze aanpak is in het vooruitzicht van een verkrappende arbeidsmarkt een noodzakelijke voorwaarde om een aantrekkelijke werkgever te blijven. Daarnaast past zij in de ontwikkeling van een flexibele kostenstructuur die aansluit op de ontwikkelingen in de luchtvaartsector en de kostprijs van de dienstverlening.

Personeelsverloop Wij zijn trots op onze werknemers die op hun beurt trots zijn op Schiphol Group. Dit blijkt niet alleen uit de hoge scores in het eerder aangehaalde werk nemerstevredenheidsonderzoek (Personeelsmonitor) ook en in het bijzonder vergeleken met landelijke gemiddelden - maar ook uit bijvoorbeeld het relatief lage personeelsverloop van 5,2% tegenover een landelijk gemiddelde van zo’n 11%. De gemiddelde duur van een dienstverband met Schiphol Group is 12,4 jaar, terwijl het landelijk gemiddelde zo’n 10,2 jaar is. Niettemin zullen wij in de jaren 2007 tot 2011 te maken krijgen met een uitstroom van circa 230 ervaren medewerkers (10%) in verband met pensionering. Gegeven de verkrapping op de arbeidsmarkt stelt ons dit voor belangrijke uitdagingen op het gebied van werving en behoud van medewerkers. Tegelijkertijd willen wij onze werknemers gezond en vitaal houden. Voor al deze uitdagingen worden in 2007 gerichte initiatieven ontwikkeld en geïmplementeerd. Het is onze fundamentele overtuiging dat een belangrijke voorwaarde voor een succesvolle organisatie ligt in de kwaliteit en motivatie van haar werknemers die zich collectief verbonden voelen bij de onderneming. De grootschalige viering in het afgelopen jaar van ons 90-jarig jubileum was niet alleen een blijk van waardering voor hun bijdrage en inzet in de afgelopen jaren. Het was tegelijkertijd een onderstreping van de waarde die onze medewerkers hebben voor de toekomst van Schiphol Group.

Jaarverslag 2006

69

Vooruitzichten Onze financiële resultaten worden in belangrijke mate bepaald door de vervoersgroei in passagiers en vracht en de daarmee samenhangende ontwikkeling in vliegtuigbewegingen. Op Amsterdam Airport Schiphol, de grootste en belangrijkste luchthaven binnen Schiphol Group, verwachten wij dat het passagiersvervoer in 2007 met bijna 2 miljoen zal toenemen (een groei van circa 4%) tot bijna 48 miljoen reizigers en het vrachtvervoer tot 1,6 miljoen ton. Wij spreken deze verwachting uit onder de aanname dat de wereldeconomie en de Nederlandse economie verder verbeteren en de luchtvaart niet onderhevig zal zijn aan crises, zoals die zich in het verleden hebben voorgedaan. Het personeelsbestand zal mede als gevolg van de overname van de drank- en tabakactiviteiten in 2007 toenemen. In 2007 verwachten we circa EUR 370 miljoen te investeren, waarvan iets minder dan de helft zal worden besteed aan luchtvaartvoorzieningen op Amsterdam Airport Schiphol. De financieringslasten zullen hierdoor toenemen. Gezien de aflossings verplichtingen en de financiering van de invest eringen enerzijds en de aanwezige liquiditeit en de verwachte operationele kasstroom anderzijds zal naar verwachting een beperkte financierings behoefte bestaan. We verwachten over 2007 een netto resultaat, exclusief waardeverandering vastgoed, dat duidelijk hoger ligt dan het netto resultaat over 2006 van EUR 198 miljoen exclusief de waardeveranderingen van de vastgoedbeleggingen en exclusief het een malig positieve resultaat als gevolg van de vaststelling van de fiscale openingsbalans. Schiphol, 14 februari 2007 De directie G.J. Cerfontaine P.M. Verboom A.P.J.M. Rutten

70 Schiphol Group

Jaarverslag 2006

71



2

4

5

6

7

Raad van Commissarissen: 1) mr. W.F.C. Stevens 2) mr. A. Ruys 3) dr. F.J.G.M. Cremers

de jaarcijfers over 2005 en de halfjaarcijfers over 2006 van de NV Luchthaven Schiphol goedgekeurd.

Algemeen De Raad van Commissarissen bestaat uit zeven commissarissen. Voorzitter van de Raad van Commissarissen is de heer Kalff en vice-voorzitter de heer Ruys. Leden van de Raad van Commissarissen zijn mevrouw Maas – de Brouwer en de heren Van den Broek, Cremers, Stevens en Woltman.

Financiële rapportage en rendementsontwikkeling De Raad van Commissarissen ontving van de directie maandelijks rapportages, waarin de actuele resul taten werden vergeleken met het Corporate Budget 2006 en met de cijfers over 2005. In iedere vergadering werden zij door de directie toegelicht en in de Raad van Commissarissen besproken. Zo werd ook uitvoerig stilgestaan bij de ontwikkeling van de operationele en commerciële resultaten, de financierings- en liquiditeitspositie van de onderneming en bij de met de Belastingdienst gesloten vaststellings overeenkomst over de fiscale openingsbalans per 1 januari 2002. Schiphol Group heeft door effectieve kostenbeheersing, een verantwoord investerings beleid en goede groei van de inkomsten in 2006 geen extra financieringen aan hoeven trekken.

De Raad van Commissarissen kwam in 2006 zesmaal bijeen. Op één vergadering na, waar twee leden van de Raad van Commissarissen niet aanwezig konden zijn, was de Raad van Commissarissen altijd voltallig aanwezig. De Raad van Commissarissen heeft meerdere malen buiten aanwezigheid van de directie vergaderd, waarbij naast zijn eigen functioneren tevens het functioneren van de directie als geheel is besproken, als van de leden afzonderlijk. Verslag van deze vergaderingen heeft plaatsgevonden in een ‘reguliere’ vergadering van de Raad van Commissarissen. Algemeen geldt dat van de vergaderingen van de commissies telkens verslag wordt gedaan in een vergadering van de Raad van Commissarissen op basis waarvan besluitvorming in de gehele Raad van Commissarissen plaatsvindt. Er hebben zich geen transacties voorgedaan waarbij tegenstrijdige belangen van bestuurders, commissarissen, aandeelhouders en/of externe accountant speelden of spelen die van materiële betekenis zijn voor de vennootschap en/of de betreffende bestuurders, commissarissen, aandeelhouders en/of externe accountant.

1 3

Werkzaamheden van de Raad van Commissarissen

4) mr. H. Van den Broek 5) drs. T.A. Maas – de Brouwer 6) T.H. Woltman 7) mr. P.J. Kalff

Business Area Aviation In de Raad van Commissarissen is uitgebreid stilgestaan bij de gevolgen voor Amsterdam Airport Schiphol van de nieuwe Wet luchtvaart (en in het bijzonder van de economische regulering), capaciteit- en milieuplanning, de vrachtstrategie, security en calamiteiten management. Tevens zijn er diverse investeringsbeslissingen goedgekeurd inzake het bagagesysteem, aanleg en uitbreiding platform en vrachtfaciliteiten. Daarnaast heeft de Raad van Commissarissen twee eenmalige financiële bijdragen goedgekeurd: aan de Stichting Mainport & Groen en voor het oplossen van ‘schrijnende gevallen’ van geluidsoverlast in de omgeving.

Commissies Privatisering Audit Remuneratie Public Affairs Aantal vergaderingen 2006

4

3

4

3

• • • • drs. T.A. Maas – de Brouwer • • (v)

mr P.J. Kalff

• (v)

mr. H. Van den Broek dr. F.J.G.M. Cremers (v) mr. A. Ruys

• • T.H. Woltman • (v)

mr. W.F.C. Stevens

•

• • • • Directeur Corporate Legal • (s) Corporate Controller • (s)

President-directeur

Chief Financial Officer

• • •

(s) Directeur Corporate Affairs (s) Directeur Human Resources

•

V = voorzitter S = secretaris * De secretaris van de Selectie- en Benoemingscommissie dient nog te worden benoemd.

72 Schiphol Group

Selectie en Benoemingen* 1

• (v) • •

Om een beter inzicht te krijgen in de diverse bedrijfsprocessen zijn de commissarissen mevrouw Maas – de Brouwer en de heer Van den Broek op 12 mei 2006 en de commissarissen de heren Kalff, Stevens en Woltman op 20 juni 2006 op bedrijfsbezoek geweest. Als nieuwe commissarissen volgden de heren Cremers en Ruys in september 2006 een introductieprogramma. De Raad van Commissarissen heeft in 2006 een breed scala aan onderwerpen besproken, zoals de financiële gang van zaken, marktaandeel, werking van de bagageafhandeling, punctualiteit, geluidsoverlast problematiek, security, het businessplan, budget 2007, de privatisering (inclusief buitengewone aandeel houdersvergadering), portefeuille van het directieteam en Six Sigma. Dit is een project dat is ingezet om in de onderneming een structurele klantgerichte benadering met procesverbeteringen en kostenbeheersingmaatregelen te realiseren. Op advies van de Auditcommissie heeft de Raad van Commissarissen

Business Area Consumers In de Raad van Commissarissen is gesproken over de effecten en genomen maatregelen met betrekking tot de liquids & gels ban, die van kracht werd na de verijdelde aanslag op Londen Heathrow. Tevens heeft de Raad van Commissarissen de overname van de drank- en tabaksconcessie van KLM NV door Schiphol Group goedgekeurd. Business Area Real Estate De directie heeft diverse investeringsbeslissingen toegelicht, waarna deze in de Raad van Commissarissen zijn besproken en vervolgens goedgekeurd. Het betreft onder andere de voor genomen bouw van het Microsoftgebouw, de ontwikkeling van de bedrijfshal Schiphol-Zuidoost (Vracht 9), de overname van het aandeel van Grontmij in de onroerendgoed ontwikkeling in Malpensa (Italië) door Schiphol Group en de realisatie van een nieuw hoofdkantoor van Martinair op Schiphol-Oost.

Jaarverslag 2006

73


Tevens heeft de Raad van Commissarissen ingestemd met de verkoop van een bedrijfsgebouw op SchipholZuidoost. Business Area Alliances & Participations De steeds betere performance van de belangrijkste participaties en het participatievoorstel in Nanjing Lukou International Airport (China) zijn besproken.

de Auditcommissie diverse onderwerpen van financiële aard uitgebreid aan de orde geweest, zoals de financieringsstructuur, fiscale openingsbalans, hoogte van het dividend, valuta risico’s, risk management, de accountantsrapportage, acties ingevolge de managementletter, alsmede juridische claims.

Remuneratiecommissie Privatisering Aan de aandeelhouders is het afgelopen jaar voor gesteld om de wijzigingen, als gevolg van veranderingen in het Burgerlijk Wetboek inzake de structuurregeling alsmede ten behoeve van de vervreemding van de aandelen, vast te leggen in de statuten van de vennootschap. Zowel de Staat der Nederlanden als de gemeente Rotterdam, samen vertegenwoordigend 78,2% van de aandelen, hebben dit voorstel gesteund. Hiermee werd de vereiste versterkte meerderheid van 80%, noodzakelijk voor een statutenwijzing van de vennootschap, echter niet gehaald.

Privatiseringscommissie De in 2005 ingestelde Privatiseringscommissie is viermaal bijeen geweest om de voortgang te bespreken van het voornemen van de Staat der Nederlanden (en mogelijk een andere aandeel houder) tot het vervreemden van een minderheids belang via openbare en onderhandse plaatsing aan derden van de aandelen die de Staat (en mogelijk een andere aandeelhouder) houdt in NV Luchthaven Schiphol. De commissie heeft steeds de standpunt bepaling van de Raad van Commissarissen voorbereid over dit voornemen van de Staat der Nederlanden (en wellicht andere aandeelhouders). De discussies hierover in de Eerste Kamer en tussen de aandeel houders zijn ook diverse keren uitgebreid besproken. De Raad van Commissarissen blijft voorstander van (gedeeltelijke) privatisering respectievelijk beursgang van Schiphol Group. De Raad is met de directie van oordeel dat het verschil van mening tussen de Staat en de gemeente Amsterdam een kwestie is van publiekrechtelijke aard die desnoods door de Raad van State dient te worden beslecht. De Raad constateert overigens dat dit geschil het functioneren van de vennootschap niet belast.

Auditcommissie De Auditcommissie is driemaal bijeen geweest. In zijn algemeenheid zijn uitvoerig de jaarrekening 2005, het jaarverslag 2005, de managementletter 2005, de halfjaarcijfers 2006, de persberichten hierover en het interne en externe auditplan 2006 in het bijzijn van de externe accountant, PricewaterhouseCoopers Accountants NV, besproken. Meer specifiek zijn in

74 Schiphol Group

De Remuneratiecommissie is viermaal bijeen geweest. Tijdens deze vergaderingen is onder andere uitgebreid gesproken over het remuneratiebeleid in zijn geheel, de targets voor 2007 en het pensioenbeleid voor nieuwe directieleden. De commissie is daarnaast ook in het begin van het boekjaar de targets voor 2006 met de directieleden overeengekomen en heeft zij aan het einde van 2006 vastgesteld dat de overeen gekomen targets door de directieleden behaald zijn. Een uitgebreider verslag van deze vergaderingen en een uiteenzetting van het remuneratiebeleid wordt nader besproken in het Remuneratierapport.

Public Affairs & Corporate Responsibility Commissie De Raad van Commissarissen heeft in 2006 de Public Affairs & Corporate Responsibility Commissie ingesteld. Namens de Raad van Commissarissen hebben de commissarissen mevrouw Maas – de Brouwer (als voorzitter) en de heer Stevens zitting genomen in deze commissie. De commissie is in 2006 driemaal bijeen geweest. Allereerst heeft de commissie haar reglement opgesteld, waarna de Raad van Commissarissen dit op 20 oktober 2006 heeft vastgesteld en gepubliceerd. De commissie heeft vervolgens onder andere een voorzet besproken van het kabinet om tot een leefbaarheidsconvenant te komen met inbreng van de beslissers uit de omgeving van Amsterdam Airport Schiphol (Kabinetsstandpunt Schiphol, oktober 2006), dat preludeert op groeimogelijkheden tot 600.000 vliegbewegingen van Amsterdam Airport Schiphol.

Samenstelling

Jaarrekening 2006

Na driemaal een termijn van vier jaren vervuld te hebben is in april 2006 de heer Hessels afgetreden als commissaris van NV Luchthaven Schiphol. De heer Ruys, de voormalig voorzitter van de Raad van Bestuur van Heineken NV, is hem opgevolgd. Hij is benoemd in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van april 2006. De heer Ruys is onder andere aangetrokken vanwege zijn brede nationale en internationale commerciële ervaring en deskundigheid. In dezelfde vergadering zijn de heren Stevens en Woltman, ieder voor een termijn van vier jaren, herbenoemd als commissaris van NV Luchthaven Schiphol.

Een bedrag van EUR 24 miljoen wordt toegevoegd aan de wettelijke reserves. Gezien de goede resul taten over 2006, kan de Raad van Commissarissen zich verenigen met het voorstel van de directie om een dividend van EUR 79 miljoen over het gestorte aandelenkapitaal uit te keren -zijnde 40% van het resultaat (toekomend aan aandeelhouders) exclusief de waardeveranderingen van de vastgoedbeleggingen. Hierbij neemt hij in overweging dat de een malige verhoging van het resultaat over 2006 van EUR 309 miljoen uit hoofde van de overeenkomst met de fiscus over de fiscale openingsbalans niet in de dividenduitkering zal worden betrokken, omdat dit resultaat vrijwel geheel bestaat uit effecten die in de toekomst gerealiseerd (zouden kunnen) worden en daarom vrijwel geheel een uitzonderlijke bate is, die in 2006 geen kasstroomeffect oplevert. Het resterende gedeelte van het netto resultaat ad EUR 424 miljoen wordt toegevoegd aan de ingehouden winst.

In deze vergadering is ook de heer Patijn herbenoemd als commissaris van NV Luchthaven Schiphol voor een periode totdat een opvolger met een financieel profiel zou zijn gevonden en voorgedragen. In juni 2006 is hij afgetreden na de benoeming van de heer Cremers, voormalig CFO en lid Raad van Bestuur van VNU NV, als commissaris van NV Luchthaven Schiphol. Alle aandeelhouders hebben zijn benoeming goedgekeurd. De heer Cremers is onder andere aangetrokken vanwege zijn brede ervaring en deskundigheid op financieel gebied. De huidige Raad van Commissarissen bedankt de heren Hessels en Patijn nogmaals voor hun inspanning en enthousiasme tijdens de vergaderingen van de Raad van Commissarissen en haar subcommissies gedurende een periode van elk twaalf jaren. Alle leden van de Raad van Commissarissen zijn onafhankelijk in de zin van de Corporate Governance Code en hebben de Nederlandse nationaliteit. Mevrouw Maas – de Brouwer en de heer Woltman zijn (her)benoemd op aanbeveling van de Centrale Ondernemingsraad. De heren Kalff en Cremers zijn een zogenoemd financieel expert in de zin v an de Corporate Governance Code. Secretaris van de vennootschap is de heer Backer.

De Raad van Commissarissen stemt in met de jaar rekening en de toevoeging aan de reserves en ingehouden winst, zoals voorgesteld door de directie. PricewaterhouseCoopers Accountants NV heeft de jaarrekening gecontroleerd en voorzien van een goedkeurende accountantsverklaring. Wij verwijzen u hiervoor naar pagina 187 van dit verslag. De directie zal de jaarrekening voorleggen aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders die plaats heeft op 12 april 2007. Wij zullen de aandeelhouders voorstellen om aan de directie decharge te verlenen voor het gevoerde beleid en aan de Raad van Commissarissen voor het gehouden toezicht. Ten slotte spreekt de Raad van Commissarissen zijn waardering uit jegens de directie en alle mede werkers voor hun inzet en de resultaten die daarmee zijn bereikt. Schiphol, 14 februari 2007

Selectie- en benoemingscommissie

Centrale Ondernemingsraad

Namens de Raad van Commissarissen hebben de commissarissen mevrouw Maas - de Brouwer en de heren Kalff en Stevens zitting genomen in de permanente Selectie- en benoemingscommissie. Eind 2006 is een ad hoc selectie- en benoemings commissie in het leven geroepen, nadat de Raad van Commissarissen in overleg met de directie had besloten om het directieteam uit te breiden met een vierde directeur. De commerciële taken (Business Area Consumers alsmede de Business Area Real Estate) zullen door de nieuw aan te trekken commercieel directeur worden vervuld. Deze ad hoc commissie bestaat uit de leden Kalff, Cremers, Ruys en Woltman.

Leden van de Raad van Commissarissen zijn steeds aanwezig geweest in de overlegvergaderingen met de Centrale Ondernemingsraad. Wij hebben deze bijeenkomsten als constructief en informatief ervaren en gewaardeerd.

De Raad van Commissarissen

Jaarverslag 2006

75

Corporate Governance

Corporate Governance Governance structuur Schiphol Group is een structuurvennootschap (volledig structuurregime).

vennootschap. Zowel de Staat der Nederlanden als de gemeente Rotterdam, samen vertegenwoordigend 78,2% van de aandelen, steunden dit voorstel. Voor deze statutenwijziging bleek echter geen vereiste versterkte meerderheid van 80% te zijn.

Corporate Governance Code Schiphol Group heeft in 2004 en 2005 de principes en best practice bepalingen van de Corporate Governance Code zoals opgesteld door de Commissie Tabaksblat vrijwel geheel geïmplementeerd in de diverse interne reglementen. De door Schiphol Group geïmplementeerde principes en best practice bepalingen van de Corporate Governance Code zijn in 2006 onveranderd van kracht gebleven. Het overzicht van de reflectie van de diverse bepalingen in interne regelgeving (zoals bijvoorbeeld het Reglement inzake Voorwetenschap en bezit van en transacties in effecten en het Klokkenluidersreglement) is gepubliceerd op onze website www.schipholgroup.com. Hier vindt men ook de interne reglementen van de Raad van Commissarissen, zijn commissies en de directie. Een aantal bepalingen van de Corporate Governance Code valt voor een niet beursgenoteerde onderneming als Schiphol Group niet (zinvol) toe te passen. Het betreft hier met name Corporate Governance Code bepalingen II.2 (opties als beloningscomponent), IV.2 (certificering van aandelen) en IV.1.3 (openbare reactie op onderhands bod op bedrijfsonderdeel). Vanwege het zeer geringe aantal aandeelhouders wordt onder andere Corporate Governance Code bepaling V.2.1 (aanwezigheid externe accountant bij een Algemene Vergadering van Aandeelhouders) beperkt toegepast en is slechts een afvaardiging van de Raad van Commissarissen en directie aanwezig bij een Algemene Vergadering van Aandeelhouders. De arbeidscontracten van de heren Cerfontaine en Verboom zijn niet geheel in overeenstemming met de Corporate Governance Code. De Raad van Commissarissen heeft in 2004, toen de Corporate Governance Code voor het eerst werd toegepast, besloten de lopende arbeidscontracten van de directieleden niet open te breken. Het in 2005 gesloten arbeidscontract met de heer Rutten is in overeen stemming met de bepalingen uit de Corporate Governance Code. Een uitgebreidere toelichting op bovenstaande punten is gepubliceerd op onze website www.schipholgroup.com onder ‘Investor Relations’. Aan de aandeelhouders is het afgelopen jaar voor gesteld de wijzigingen, als gevolg van veranderingen in het Burgerlijk Wetboek inzake de structuurregeling alsmede ten behoeve van de vervreemding van de aandelen, vast te leggen in de statuten van de

76 Schiphol Group

Transacties in effecten Ondanks dat de aandelen in Schiphol Group niet aan de beurs zijn genoteerd, is er een (beperkt) Reglement inzake Voorwetenschap en bezit van en transacties in effecten ingesteld. In het kader van het EMTN-programma zijn obligaties uitgegeven. De directieleden en commissarissen onthouden zich van transacties in deze obligaties. De Corporate Auditor is benoemd tot centrale functionaris als bedoeld in het Reglement inzake Voorwetenschap en bezit van en transacties in effecten.

Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen kent als permanente commissies de Auditcommissie, de Remuneratie commissie en de Selectie- en benoemingscommissie. De Raad van Commissarissen heeft in de tweede helft van 2006 besloten een vierde permanente commissie in te stellen, de Public Affairs & Corporate Responsibility Commissie. In 2005 is een Privatiserings commissie ingesteld die zich bezighoudt met het voornemen van een aandeelhouder (of wellicht meerdere aandeelhouders) tot vervreemding van aandelen in Schiphol Group. Hier is sprake van een tijdelijke commissie. De Raad van Commissarissen heeft voor iedere permanente commissie een reglement opgesteld.

Remuneratiecommissie De Remuneratiecommissie bestaat uit drie leden. Zij komt minstens tweemaal per jaar bijeen en stelt jaarlijks een verslag van haar beraadslagingen en bevindingen op. Zij adviseert de Raad van Commissarissen bij het opstellen van het bezoldigingsbeleid en de bezoldiging van de individuele directieleden. Voorts stelt zij jaarlijks een remuneratierapport op. Secretaris is de Directeur Human Resources.

Public Affairs & Corporate Responsibility Commissie De Public Affairs & Corporate Responsibility Commissie bestaat uit twee leden en adviseert de Raad van Commissarissen over reputatie, public affairs & corporate responsibility beleid. Zij komt minstens tweemaal per jaar bijeen en maakt elk jaar een verslag van haar beraadslagingen en bevindingen. Secretaris is de Directeur Corporate Communications & Public Affairs.

Selectie- en benoemingscommissie De Selectie- en benoemingscommissie bestaat uit ten minste drie leden. Zij adviseert de Raad van Commissarissen over het opstellen van selectiecriteria en procedures voor de benoeming van nieuwe commissarissen en directieleden, alsmede over het management development beleid van de onderneming. Zij stelt telkens een verslag van haar

eraadslagingen en bevindingen op. Ter onder b steuning van de besluitvorming in de Raad van Commissarissen kan bij concrete vacatures tevens een ad hoc commissie uit de Raad van Commissarissen worden ingesteld. Nadat de Raad van Commissarissen in december 2006 in overleg met de directie besloten heeft om de directie uit te breiden met een commercieel directeur, is eind 2006 een ad hoc commissie ingesteld voor de selectie en benoeming van deze directeur. Zodra dit proces is voltooid, wordt deze commissie weer ontbonden.

Directie De leden van de directie besturen Schiphol Group onder toezicht van de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen is bevoegd leden van de directie te benoemen, te schorsen of te ontslaan. De huidige directie bestaat uit de heer Cerfontaine, president-directeur, de heer Verboom, Chief Financial Officer (CFO), en de heer Rutten, Chief Operations Officer (COO). Voor directieleden geldt een onderlinge taakverdeling die is opgenomen in het (gepubliceerde) directiereglement. De heer Verboom is tijdelijk verantwoordelijk voor de Business Area Consumers. Schiphol, 14 februari 2007 De Directie De Raad van Commissarissen

Privatiseringscommissie De ad hoc Privatiseringscommissie bestaat uit drie leden. Zij komt zo vaak als nodig wordt geacht bijeen. Zij adviseert de Raad van Commissarissen omtrent de voortgang van de vervreemding van aandelen in NV Luchthaven Schiphol door de Staat der Nederlanden (en mogelijk andere aandeelhouders). Secretaris is de Directeur Corporate Legal.

Auditcommissie De Auditcommissie bestaat uit drie leden. Zij komt minstens tweemaal per jaar bijeen en stelt jaarlijks een verslag van haar beraadslagingen en bevindingen op. Twee van de huidige leden gelden als financieel expert als bedoeld in het profiel voor de Raad van Commissarissen. Secretaris is de Corporate Controller.

Jaarverslag 2006

77

Remuneratierapport

Remuneratierapport De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft het huidige remuneratiebeleid voor de directie op 13 april 2006 goedgekeurd. In 2007 zal het remuneratiebeleid dat geldt voor de leden van de directie niet materieel worden gewijzigd. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft de remuneratie voor de leden van de Raad van Commissarissen op 14 april 2005 goedgekeurd. Tijdens de Algemene Vergadering van Aandeel houders van 12 april 2007 zal goedkeuring worden gevraagd voor toekenning van een structurele vergoeding voor commissarissen die lid zijn van de in 2006 opgerichte Public Affairs & Corporate Responsibility Commissie.

Algemeen remuneratiebeleid voor de directie Procedure Conform de Corporate Governance Code stelt de Raad van Commissarissen, op advies van de Remuneratiecommissie, het remuneratiebeleid op voor de directieleden van Schiphol Group. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders van Schiphol Group stelt het remuneratiebeleid vast. Binnen het vastgestelde remuneratiebeleid stelt de Raad van Commissarissen, wederom op advies van de Remuneratiecommissie, het vaste deel van het inkomen en het variabele deel van het inkomen vast. Aan het begin van elk jaar komen de Raad van Commissarissen en de directieleden een prestatie contract overeen voor het variabele gedeelte. Dit contract bevat vooraf bepaalde, uitdagende, meetbare en beïnvloedbare doelstellingen die gerealiseerd moeten worden voor de korte termijn bonus en de lange termijn bonus voor dat jaar. Nadat de Raad van Commissarissen de prestaties over het afgelopen jaar heeft beoordeeld, stelt hij vast in hoeverre de directieleden hun collectieve en individuele doelstellingen hebben gehaald. Tevens toetst de Raad van Commissarissen aan het begin van ieder jaar of het vaste deel van het inkomen marktconform is. Algemeen Het remuneratiebeleid heeft als uitgangspunt dat de beloning marktconform moet zijn en dat Schiphol Group op basis van het vastgestelde pakket goed management moet kunnen aantrekken, behouden en motiveren. Tevens moet het beleid zowel de korte als de lange termijn doelstellingen van de onderneming ondersteunen. Om de genoemde uitgangspunten te realiseren moeten de beloningsniveaus vergelijkbaar

78 Schiphol Group

zijn met de niveaus van andere voornamelijk Nederlandse ondernemingen. Daartoe is in 2002 een referentiegroep van vergelijkbare ondernemingen samengesteld op basis van onder meer omzet, aan tallen medewerkers alsmede complexiteit en aard van de bedrijfsvoering. Eind 2006 heeft een externe beloningsconsultant een marktanalyse uitgevoerd om aansluiting te houden met deze referentiegroep. Zowel de logistieke sector (waaronder NS en Fraport), de vastgoedsector (waaronder Corio) als de retail sector (waaronder OPG Groep en Macintosh Retail Group) zijn in de referentiegroep opgenomen. Ook meer generiek gebundelde informatie over Nederlandse ondernemingen van vergelijkbare omzet, aantallen medewerkers en complexiteit zijn in de overwegingen betrokken. De uiteindelijke vaststelling van de totale waarde van het remuneratie pakket van de directie is gebaseerd op informatie zoals verkregen van beloningsadviesbureaus en op inzichten en ervaring van de Remuneratiecommissie. Uitgangspunt van het huidige beloningsbeleid is dat het totale beloningspakket zich in geval van ‘at target’ presteren maximaal op het niveau van de mediaan van de referentiegroep bevindt. In geval van excellent presteren kan het totale beloningspakket zich boven het niveau van de mediaan van de referentie groep bevinden. Met de variabele gedeelten van het inkomen wordt onder meer getracht te bevorderen dat de directie aandacht besteedt aan de continuïteit van de onderneming en aan de waardeontwikkeling van Schiphol Group in het algemeen. Het variabele deel van de remuneratie moet ook de binding van de directie leden aan de onderneming en haar doelstellingen versterken. Opbouw remuneratiepakket De Raad van Commissarissen beschouwt het variabele inkomen als belangrijk onderdeel van het totale pakket. De prestatiecriteria waaraan de korte termijn en de lange termijn bonus zijn gerelateerd, zijn afgeleid van de belangrijkste parameters waarop de onderneming wordt gestuurd. Dit is in de keuze en vormgeving van het arbeidsvoorwaardenpakket ook terug te vinden. Om deze reden is een belangrijk deel (40 à 50%) van het beloningspakket variabel. Vaste Inkomen Om te waarborgen dat Schiphol Group goed management kan aantrekken, behouden en motiveren toetst de Raad van Commissarissen aan de hand van de referentiegroep regelmatig ook het vaste deel van het inkomen van de directie. Onderscheid wordt

Jaarverslag 2006

79

Remuneratierapport

gemaakt tussen het vaste inkomen van de directie leden onderling, waarbij uitgangspunt is dat het vaste inkomen van de overige directieleden ongeveer 80% bedraagt van het vaste inkomen zoals dat is vast gesteld voor de president-directeur. Korte termijn bonus De jaarlijks te behalen bonus is afhankelijk van een bedrijfseconomische doelstelling, van een aantal persoonsgebonden doelstellingen en van het oordeel van de Raad van Commissarissen over het algemeen functioneren. De bedrijfseconomische doelstelling bestaat uit het netto resultaat gedeeld op het gemiddeld eigen vermogen (ROE) conform het door de Raad van Commissarissen goedgekeurde budget voor dat jaar. De persoonsgebonden doelstellingen kunnen jaarlijks variëren. Het “at target” niveau van de korte termijn bonus bedraagt 35% van het vaste inkomen. Het onderdeel bedrijfseconomisch resultaat bedraagt ongeveer tweederde van de totale korte termijn variabele beloning. Overschrijding van het geformuleerde ambitieniveau voor de bedrijfseconomische doelstellingen kan leiden tot een bonusrealisatie van anderhalf maal het gedefinieerde “at target” niveau van dat onderdeel, waardoor bij uitzonderlijke prestaties de korte termijnbonus maximaal 47,5% van het vaste inkomen kan bedragen voor de president-directeur; voor de overige directieleden 45%. De mate waarin de geformuleerde doelstellingen zijn gerealiseerd, wordt mede bepaald aan de hand van de door de externe accountant geverifieerde jaarrekening. Als % van het vaste inkomen: President-directeur ROE target

at target

above target

25,0% swing factor 1,5 37,5%

Portefeuille gebonden

5,0%

5,0%

Algemeen functioneren

5,0%

5,0%

Totaal

Overige directieleden

35,0% 47,5%

at target

ROE target

20,0% swing factor 1,5 30,0%

Portefeuille gebonden 1

5,0%


5,0%

Algemeen functioneren

5,0%

Totaal

35,0%

above target 5,0% 5,0%

5,0%

45,0%

Lange termijn bonus Schiphol Group is niet beursgenoteerd en daarom is het niet mogelijk aandelen en/of opties Schiphol Group toe te kennen. Ter ondersteuning van de realisatie van de lange termijn doelstellingen van

80 Schiphol Group

Schiphol Group is een lange termijn bonus regeling met een tijdshorizon van drie jaar vastgesteld. De lange termijn bonus is een voorwaardelijke jaarlijkse beloningscomponent en kent een “at target” niveau van 35% van het vaste inkomen. Definitieve toekenning is afhankelijk van de cumulatief te realiseren Economic Profit over een periode van telkens drie boekjaren op basis van het door de Raad van Commissarissen goedgekeurde meerjaren business plan. Bij uitzonderlijk goede prestaties kan het maximum 52,5% van het vaste inkomen bedragen. De prestatiecriteria voor de lange termijn bonus 2006 hebben betrekking op de Economic Profit te realiseren in de driejarige periode 2006, 2007 en 2008. Eventuele uitbetaling vindt plaats in 2009. Aan het eind van elk jaar wordt een schatting gemaakt van de na afloop van de driejarige periode te betalen bonus. Hiervan wordt een evenredig deel boekhoudkundig verantwoord in het betreffende jaar. Betaling vindt uitsluitend plaats indien de bestuurder na de periode van drie jaar nog in dienst is. Wanneer de arbeidsovereenkomst in onderling overleg wordt beëindigd, wordt de toekenning pro rata vastgesteld. Ook is het mogelijk in dat geval de toekomstige toekenning op voorhand vast te stellen en uit te betalen. Pensioenregeling Het pensioen wordt geregeld volgens de sinds 1 januari 2004 geldende zogenoemde middelloonregeling, conform het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds reglement. Voor de heren Cerfontaine en Verboom heeft het voorgaande geen materiële wijzigingen betekend in de bestaande pensioenafspraken aan gezien besloten is hun eerder vastgestelde contractuele rechten na te komen. De heer Cerfontaine gaat op de leeftijd van 62 jaar met pensioen met een pensioen toezegging ter hoogte van 70% van zijn vaste inkomen. De heren Verboom en Rutten kunnen op 62-jarige leeftijd met pensioen met een toezegging ter hoogte van 70% van hun vaste inkomen. De verschuldigde premie voor de regeling stelt het ABP jaarlijks vast en wordt betaald door de onderneming. De premie voor een eventueel partner plus-pensioen en FPUpremie draagt de bestuurder volledig zelf bij. Overige arbeidsvoorwaarden De secundaire arbeidsvoorwaarden bestaan uit een passende representatiekostenvergoeding, een bedrijfsauto, een tegemoetkoming in de kosten voor een ziektekostenverzekering en gebruik van telefoon. Tevens heeft de onderneming ten behoeve van de directieleden een ongevallenverzekering alsmede een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering afgesloten. Er zijn en worden geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt aan leden van de directie. Voor nevenfuncties geldt een restrictief beleid; aanvaarding van nevenfuncties behoeft expliciete goedkeuring van de Raad van Commissarissen.

Arbeidsovereenkomsten Uitgangspunt van de arbeidsovereenkomst is dat directieleden conform de Corporate Governance Code worden benoemd voor een eerste termijn van maximaal vier jaar. Na afloop van de eerste termijn kan een directielid worden herbenoemd voor achter eenvolgende termijnen van (maximaal) vier jaar. Indien sprake mocht zijn van een afvloeiingsregeling zal nauwlettend de gangbare praktijk worden gevolgd. Relevante wetgeving en de werkingskracht van de ‘kantonrechtersformule’ zullen hierbij mede in beschouwing worden genomen. Uitgangspunt is dat zal worden aangesloten bij hetgeen in de Corporate Governance Code hierover is opgenomen. De bestaande arbeidsovereenkomsten, zoals over eengekomen voor 1 januari 2004, zullen worden gerespecteerd. Voor de heer Cerfontaine geldt dat de arbeidsovereenkomst is aangegaan voor onbepaalde tijd, terwijl de afvloeiingsregeling in dit contract is vastgesteld op driemaal het vaste inkomen zoals dat in het voorafgaande jaar is uit betaald. De arbeidsovereenkomst met de heer Verboom is eveneens aangegaan voor onbepaalde tijd, terwijl de afvloeiingsregeling bij onvrijwillig ontslag is vastgesteld op anderhalf maal het vaste inkomen zoals dat in het voorafgaande jaar is uit betaald. De arbeidsovereenkomst met de heer Rutten is met ingang van 1 september 2005 aangegaan voor een termijn van vier jaar met de mogelijkheid tot herbenoeming, terwijl de afvloeiingsregeling bij onvrijwillig ontslag is vastgesteld op éénmaal het vaste jaarsalaris.

Korte termijn bonus over 2006 De directieleden hebben meer dan voldaan aan de ROE doelstelling. Ook is voldaan aan de persoons gebonden doelstellingen voor 2006, die ondermeer bestonden uit het realiseren van voldoende milieu capaciteit binnen de bestaande operationele capaciteit, scherpe doelstellingen voor het verbeteren van de klanttevredenheid bij luchtvaartmaatschappijen, afhandelaren en passagiers, targets voor het verbeteren van het bagageproces en voor de vermindering van de kans op vogelaanvaringen. Voorts het opstellen van een specifiek jaarverslag voor Aviation met een heldere verantwoording over investeringen, allocatie van kosten en bijbehorende tarieven en het algemeen functioneren. Aan de heer Verboom is een eenmalige extra bonus van EUR 50.000 toegekend omdat hij sinds 1 januari 2005, naast zijn gebruikelijke portefeuille, tijdelijk de Business Area Consumers aanstuurt. EUR

2006

2005

prof. drs. G.J. Cerfontaine

168.924

165.127

dr. P.M. Verboom

175.008 *

122.198

mr. A.P.J.M. Rutten

125.008

31.681 **

* Dit bedrag is inclusief de eenmalige extra bonus van EUR 50.000 die is toegekend voor het tijdelijk aansturen van de BA Consumers. ** Per 1 september 2005 is de heer Rutten toegetreden tot de directie.

Lange termijn bonus over 2006 De directieleden hebben ruimschoots voldaan aan de Economic Profit doelstellingen uit het Businessplan.

Remuneratie van de directie over 2006 Vaste inkomen over 2006 Per 1 januari 2006 zijn de vaste inkomens van de directieleden verhoogd met 2,3%. Hiermee is aangesloten bij de praktijk zoals die gold voor de medewerkers die vallen onder de CAO.

EUR

2006

2005

prof. Drs. G.J. Cerfontaine

183.454

181.602

dr. P.M. Verboom

143.303

141.857

48.614

–*

mr. A.P.J.M. Rutten

* Per 1 september 2005 is de heer Rutten toegetreden EUR

2006

2005


355.630

347.635

dr. P.M. Verboom

277.796

271.551

mr. A.P.J.M. Rutten

277.796

90.517 *

tot de directie.

Aan voormalige directieleden is in 2006 geen vergoeding betaald.

* Per 1 september 2005 is de heer Rutten toegetreden tot de directie.

Jaarverslag 2006

81

Remuneratie voor de directie over 2007 De Raad van Commissarissen heeft besloten om per 1 januari 2007 de vaste inkomens te verhogen in lijn met de nog overeen te komen CAO zoals die zal gelden voor de medewerkers die vallen onder de CAO. Naar aanleiding van de herijking die begin 2007 zal worden afgerond, zal de Raad van Commissarissen bezien of daaruit een additionele aanpassing van het vaste inkomen volgt. Door de herijking is wel al duidelijk geworden dat er een beperkte aanpassing in de opbouw van de korte termijn bonus noodzakelijk is om aansluiting met de referentiegroep te houden. Op advies van de Remuneratiecommissie heeft de Raad van Commissarissen vervolgens besloten dat de opbouw van de korte termijn bonus er voor 2007 als volgt zal uitzien (als % van het vaste inkomen): President-directeur ROE target Portefeuille gebonden Algemeen functioneren

at target

above target

20,0% Swing factor 1,5 30,0% 7,5% Swing factor 1,5 11,25% 7,5% Swing factor 1,5 11,25%

Totaal

35,0%

Overige directieleden

at target

ROE target

52,5%

above target

15,0% Swing factor 1,5 22,5%


7,5% Swing factor 1,5 11,25%


7,5% Swing factor 1,5 11,25%

Algemeen functioneren Totaal

5,0% 35,0%

5,0%


Remuneratie van de Raad van Commissarissen Algemeen De remuneratie van de voorzitter van de Raad van Commissarissen bedraagt EUR 33.000 per jaar. De overige leden ontvangen een beloning van EUR 24.000 per jaar. Alle leden van de Raad van Commissarissen ontvangen tevens een onkosten vergoeding van EUR 1.600 per jaar. Lidmaatschap van een commissie van de Raad van Commissarissen geeft recht op een aanvullende beloning. Een lid van de Auditcommissie ontvangt EUR 6.000 per jaar, een lid van de Privatiserings commissie ontvangt EUR 6.000 per jaar en een lid van de Remuneratiecommissie ontvangt EUR 5.000 per jaar. Een lid van de Selectie- en Benoemings commissie ontvangt een beloning van EUR 5.000 per jaar. Aangezien er in 2006 geen noodzaak was om frequent bijeen te komen is door de leden van deze commissie voor het boekjaar 2006 geen bedrag in rekening gebracht. De hoogte van de beloning voor een lid van de Public Affairs & Corporate Responsibility Commissie moet nog worden vast gesteld en goedgekeurd. Er zijn en worden geen aandelen, opties, leningen, voorschotten of garanties verstrekt aan leden van de Raad van Commissarissen. Remuneratie van de Raad van Commissarissen over 2006 EUR 1.000

2006

2005

mr. P.J. Kalff (voorzitter)

46,6

51,6

50,0%

De persoonlijke met de respectievelijke portefeuille verbonden doelstellingen voor 2007 omvatten onder meer aspecten als nastreven van een CO2 neutrale bedrijfsvoering, klanttevredenheid –zowel business to business als business to consumers-, compliance aan weten regelgeving op basis van meerdere in 2007 te ondergane externe audits, resultaats verbetering van PMC Parkeren en performance management proces verbeteringen uitgedrukt in een objectieve Six Sigma score.

mr. H. van den Broek

30,6

30,6

dr. F.J.G.M. Cremers**

21,9

n.v.t.

drs T.A. Maas - de Brouwer

30,6

35,6

mr. A. Ruys*

19,2

n.v.t.

mr. W.F.C. Stevens

37,6

37,6

T.H. Woltman

30,6

35,6

Overname verkoopactiviteiten drank en tabak van KLM Tax Free Services Schiphol Group heeft in 2006 definitieve overeen stemming bereikt met KLM NV over de overname van de verkoopactiviteiten drank en tabak in het See Buy Fly gebied per 3 januari 2007. Tot en met 2 januari 2007 zijn deze activiteiten nog door KLM Tax Free Services uitgevoerd. De overname van deze activiteiten past in de strategie van de Business Area Consumers van Schiphol Group om de retail activiteiten te versterken. Gegeven de overname datum heeft de transactie geen effect op de financiële gegevens zoals opgenomen in deze jaarrekening. Met ingang van 3 januari 2007 zullen de overgenomen activiteiten volledig door Schiphol Group \worden geconsolideerd.

Zuurstofgehalte sloten Eind januari is geconstateerd dat de normen voor het water op enkele punten niet conform de eisen van het Hoogheemraadschap Rijnland zijn. Het hoogheemraadschap heeft aangekondigd dat het aan Schiphol Group hiervoor een dwangsom zal opleggen.

Privatisering Tijdens de kabinetsperiode van het nieuwe kabinet Balkenende komt er geen beursgang. Dit blijkt uit het regeerakkoord dat op 7 februari is bekendgemaakt. Het is de verwachting dat het nieuwe kabinet het vernietigingsbesluit van het vorige kabinet zal intrekken. Het enquêteverzoek bij de Ondernemingskamer tegen de gang van zaken rond de privatisering is vooralsnog aangehouden.

Oud-leden van de Raad van Commissarissen mr. J.M. Hessels*

12,5

37,6

mr. S. Patijn**

12,8

25,6

* In april 2006 is de heer Hessels afgetreden als commissaris en is de heer Ruys benoemd als commissaris. ** In juni 2006 is de heer Patijn afgetreden als commissaris en is de heer Cremers benoemd als commissaris.

Schiphol, 14 februari 2007 De Raad van Commissarissen

82 Schiphol Group

Jaarverslag 2006

83


Bestuur en Management Raad van Commissarissen

De directie

mr. P.J. Kalff Voorzitter van de Raad van Commissarissen Commissaris sinds 1997; derde en tevens laatste termijn loopt af in 2009

Voorzitter Raad van Commissarissen Stork NV Commissaris Koninklijke Volker Wessels Stevin NV Commissaris HAL Holding NV Member of the Board Aon Corporation Voormalig Voorzitter Raad van Bestuur ABN Amro Holding NV

mr. A. Ruys (1947, Nederlandse nationaliteit) Vice-voorzitter van de Raad van Commissarissen Commissaris sinds 2006; eerste termijn loopt af in 2010

(1952, Nederlandse nationaliteit) Commissaris sinds 2006; eerste termijn loopt af in 2010

(1938, Nederlandse nationaliteit) Commissaris sinds 2002; tweede termijn loopt af in 2010

(1946, Nederlandse nationaliteit)

Commissaris sinds 2000; tweede termijn loopt af in 2008

President directeur sinds 1 augustus 1998

Lid Raad van Commissarissen Rüttchen Groep BV Lid Adviesraad Gilde Investments NV Voorzitter Vereniging Vrienden van het Concertgebouw en het Koninklijk Concertgebouworkest Voorzitter Stichting Vrede van Utrecht

dr. P.M. Verboom

mr. A.P.J.M. Rutten (1951, Nederlandse nationaliteit)


Lid directie / Chief Operations Officer sinds 1 september 2005

Lid directie / Chief Financial Officer sinds 1 september 1997

drs. T.A. Maas - de Brouwer (1946, Nederlandse nationaliteit) Commissaris sinds 2001; tweede termijn loopt af in 2009

Commissaris ABN Amro NV Commissaris Koninklijke Philips Electronics Nederland BV Commissaris Arbo Unie Commissaris Twynstra Gudde Lid Governing Counsel Van Leer Group Foundation Voormalig President HayVision Society

Lid Raad van Advies NIVR Lid van de Executive Committee van ACI Europe Lid Raad van Advies van het ROC Amsterdam, werkmaatschappij Airport Lid Adviesraad Aviation Studies Hogeschool van Amsterdam Lid Raad van Advies Nationaal Luchten Ruimtevaartlaboratorium Bestuurder van de Stichting Flight Safety Nederland

Aviation

Lid Raad van Commissarissen VastNed Retail NV

Consumers

Real Estate

Alliances & Participations

T.H. Woltman

Vice Voorzitter Raad van Commissarissen Fugro NV Commissaris NV Nederlandse Spoorwegen Commissaris Koninklijke Vopak NV Commissaris Rodamco Europa NV Lid Commissie Kapitaalmarkt AFM Voormalig CFO en lid Raad van Bestuur van VNU NV

mr. W.F.C. Stevens


Minister van Staat Voorzitter Calamiteiten Commissie van de Stichting Calamiteiten Fonds Voorzitter Bestuur Nederlands Instituut voor Internationale Betrekkingen Clingendael Voorzitter Bestuur Carnegie Stichting en Beheersraad Haagse Academie voor Internationaal Recht Voorzitter Alg. Bestuur Radio Nederland Wereldomroep Lid Raad van advies Stuart Lammert&Co Lid Raad van Toezicht Universiteit Utrecht Voormalig Lid van de Europese Commissie Voormalig Minister van Buitenlandse Zaken

Member of the Board Lottomatica SpA Commissaris Sara Lee International BV Commissaris ABN Amro NV Commissaris British American Tobacco plc Voormalig Voorzitter Raad van Bestuur Heineken NV

dr. F.J.G.M. Cremers




(1937, Nederlandse nationaliteit) Commissaris sinds 1998; derde en tevens laatste termijn loopt af in 2010

Commissaris BCD Holding NV Commissaris Koninklijke Saan BV Commissaris Koninklijke Porceleyne Fles NV Voormalig Voorzitter van de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Amsterdam Voormalig Senior Vice President KLM North America

Commissaris Aegon NV Commissaris TBI Holdings Commissaris Nederlandse Staatsloterij Voormalig Senior counsel Baker & McKenzie Voormalig lid Eerste Kamer

84 Schiphol Group

Jaarverslag 2006

85


Management Business Areas & Staven Business Areas Ad Rutten Dick Flink Ad Mast Pieter Verboom

Business Area Aviation Business Area Consumers Business Area Real Estate Business Area Alliances & Participations

Regionale en internationale activiteiten Jacques Greitemann Directeur Schiphol International Roland Wondolleck Directeur Rotterdam Airport Bart de Boer Directeur Eindhoven Airport Lex Oude Weernink Directeur Lelystad Airport Koen Rooijmans Brisbane Airport Corporation Alain Maca JFK IAT Peter Steinmetz Aruba Airport Authority Gert-Jan de Graaff Arlanda Schiphol Development Company Jonas van Stekelenburg Angkasa Pura Schiphol Frits Bosch Dartagnan Biometric Solutions Staff & support Paul Luijten Jan Stringer Charles Evers Joris Backer Dirk Klokke Gerard Ellermann Wim Mul Joop Krul Gert Eerkens Kees Jans

Directeur Corporate Communications & Public Affairs Corporate Auditor (tevens Centraal Functionaris) Corporate Controller Directeur Corporate Legal (tevens secretaris van de Vennootschap) Directeur Corporate Procurement Directeur Corporate Treasury Directeur Human Resources Directeur Airport Development Directeur Projectmanagement Schiphol Directeur Information & Communication Technology

Centrale Ondernemingsraad Theo van Heijningen Marcel van den Berg Hans Fritzsche Frans Sam Caroline Frenken Manfred Funke Rabia Gaffar

86 Schiphol Group

Voorzitter Lid dagelijks bestuur Lid dagelijks bestuur Secretaris

Gijs Hasselman Rabia Karahan Remon Mersmann Nasser Ouf Wim Roozendaal Rob van der Zee Joop Zorn

Jaarverslag 2006

87

Inhoudsopgave

Geconsolideerde jaarrekening

Schiphol Group Jaarrekening 2006

Geconsolideerde balans per 31 december 2006

90

Geconsolideerde winsten verliesrekening over 2006

92

Mutatieoverzicht van het geconsolideerde eigen vermogen

93

Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2006

95

Toelichtingen bij de geconsolideerde jaarrekening

96

Algemene informatie

96

Grondslagen voor consolidatie, waardering en resultaatbepaling

96

Oordeelsvorming in de toepassing van waarderingsgrondslagen

109

Kritische veronderstellingen en schattingen

111

Financieel Risico Management

114

Informatie per bedrijfssegment

118

Toelichting op de geconsolideerde balans

120

Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening

151

Toelichting op het geconsolideerd kasstroomoverzicht

162


164

Gerelateerde partijen

165

Enkelvoudige jaarrekening

88 Schiphol Group

Enkelvoudige balans per 31 december 2006

177

Enkelvoudige winsten verliesrekening over 2006

178

Toelichtingen bij de enkelvoudige jaarrekening

179

Jaarrekening 2006

89

Geconsolideerde balans per 31 december 2006 Passiva

Activa (in EUR 1.000)

Toelichting 31 december 2006

31 december 2005

*)

(in EUR 1.000)

Toelichting

31 december 2006

31 december 2005

Kapitaal en reserves toekomend

Vaste activa

aan aandeelhouders

Immateriële activa

1

22.938

17.865

Activa t.b.v. operationele activiteiten

2

2.068.640

2.175.388

Geplaatst kapitaal

14

77.712

77.712

Activa in aanbouw of ontwikkeling

3

483.896

289.975

Ingehouden winst

15

2.611.841

2.140.230

Vastgoedbeleggingen

4

690.057

665.271

Overige reserves

16

14.322

4.710

Latente belastingen

5

283.231

–

Deelnemingen

6

45.654

17.842

2.703.875

2.222.652

Vorderingen op deelnemingen

7

45.628

45.520

Overige financiële belangen

8

15.624

12.703

Minderheidsaandeelhouders

18.489

22.658

2.722.364

2.245.310

Leasevorderingen

9

21.077

20.015

Overige vorderingen

10

4.142

4.519

Derivaten

18

459

300

17

Eigen vermogen Langlopende verplichtingen

3.681.346

3.249.398

Leningen

18

652.737

775.252

Leaseverplichtingen

19

176.116

182.486


20

52.751

54.944

Latente belastingen

5

–

18.915

21

10.000

10.000

Derivaten

18

16.031

48.231

Overige langlopende verplichtingen

22

20.290

–

927.925

1.089.828

Overige voorzieningen

Kortlopende verplichtingen

Vlottende activa Leasevorderingen

Leningen

18

116.860

28.359

Leaseverplichtingen

19

5.141

7.222

Derivaten

18

40.858

–

9

2.715

2.384

Overige vorderingen

10

327

292

Activa beschikbaar voor verkoop

11

15.851

25.277

Handels- en overige vorderingen

12

156.776

142.082

Winstbelasting

23

93.519

91.240

Liquide middelen

13

307.577

261.942

Handels- en overige schulden

24

257.925

219.416

483.246

431.977

514.303

346.237

4.164.592

3.681.375

4.164.592

3.681.375

*)

Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden

90 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

91

Geconsolideerde winsten verliesrekening over 2006 (in EUR 1.000)

Toelichting

Mutatieoverzicht van het geconsolideerde eigen vermogen 2006

2005

(in EUR 1.000)

Toekomend aan de aandeelhouders

Netto-omzet

26

1.036.705

947.567

Toelichting

Minderheids

Geplaatst

Ingehouden

Overig

kapitaal

winst

reserves

aandeelhouders

Totaal

Verkoopopbrengst vastgoed

40.465

85.024

Boekwaarde verkoop vastgoed

30.021

74.828

Resultaat uit verkoop vastgoed

77.712 1.993.732

2.624

20.962 2.095.030

Omrekeningsverschillen

16

–

–

846

–

846

Waardemutaties hedgetransacties

16

–

–

234

–

234

Waardemutaties overige belangen

16

–

–

1.006

–

1.006

27

10.444

10.196

28

28.570

12.377

39.014

22.573

verwerkte baten en lasten

–

–

2.086

–

2.086

412.713

352.009

Resultaat

– 192.900

–

1.259

194.159

– 192.900

2.086

1.259

196.245

– - 46.400

–

dochteronderneming

–

–

–

550

550

Overige mutaties

–

- 2

–

- 2

-4

77.712 2.140.230

4.710

Waardeveranderingen vastgoed

Stand per 1 januari 2005

Direct in het eigen vermogen Overige resultaten uit vastgoed

Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten

29


30

152.824

133.500

Afschrijvingen

31

160.771

161.803

Bijzondere waardeveranderingen

32

982

4.903

vermogen verwerkte baten en lasten

Overige bedrijfskosten

33

32.026

6.938

Som van het resultaat en direct in het eigen

Uitbetaling van dividend Totaal bedrijfslasten Exploitatieresultaat

- 759.316

316.403

- 659.153

310.987


15

- 111 - 46.511

Kapitaalstorting derden in

34

- 35.668 - 34.098

Stand per 31 december 2005

22.658 2.245.310


35

10.714

1.777


291.449

278.666


16

–

–

89

–

89


16

–

–

6.602

–

6.602

Waardemutaties overige belangen

16

–

–

2.921

–

2.921

verwerkte baten en lasten

–

–

9.612

–

9.612

Resultaat

– 526.909

–

1.226

528.135

vermogen verwerkte baten en lasten

– 526.909

9.612

1.226

537.747

Uitbetaling van dividend

15

– - 55.300

–

Uitbreiding belang in dochterondernemingen

Winstbelasting

36

236.686

- 84.507

Resultaat

528.135

Direct in het eigen vermogen

194.159

Toekomend aan: Minderheidsaandeelhouders

37

Aandeelhouders (netto resultaat)

1.226

1.259

526.909

192.900

Som van het resultaat en direct in het eigen

40

–

–

–

- 5.284

- 5.284

3.077

1.126

Overige mutaties

–

2

–

–

2

38

3.077

1.126


77.712 2.611.841

14.322

Winst per aandeel (x EUR 1)

- 111 - 55.411

38

Verwaterde winst per aandeel (x EUR 1)

92 Schiphol Group

18.489 2.722.364

Jaarrekening 2006

93

Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2006 Het dividend dat per aandeel in 2006 en 2005 werd uitgekeerd kan als volgt worden berekend:

(in EUR 1.000)

2006

2005

55.300.000

46.400.000

Toelichting

Kasstroom uit operationele activiteiten: Kasstroom uit bedrijfsoperaties

Dividend toekomend aan aandeelhouders

171.255

171.255

Dividend per aandeel

323

271

39

450.154

454.165

B etaalde winstbelasting

- 63.071

B etaalde interest

- 44.644 - 48.234

Ontvangen interest O ntvangen dividend

(x EUR 1)

(x EUR 1)

Gemiddeld aantal gedurende het boekjaar uitstaande aandelen

2005*)

2006

- 113.808

12.581

9.974

6.935

5.023

- 88.199 - 147.045

Kasstroom uit operationele activiteiten

361.955

307.120

- 9.927

- 8.943

Kasstroom uit investeringsactiviteiten: I nvesteringen in immateriële activa

1

I nvesteringen in vaste activa

3 - 234.397 - 268.052

Ontvangen uit desinvesteringen vastgoed O ntvangen uit desinvesteringen operationele activa

27

2

A cquisities dochterondernemingen en joint ventures

40

Kapitaalstorting derden in dochterondernemingen

17

Verstrekking van overige vorderingen

10

B etaalde aflossing overige vorderingen

10

21.347

80.024

246

545

- 19.292 - 14.378 –

250

–

- 1.728

38

–

N ieuw afgekochte erfpacht

9

- 3.993

–

Ontvangen termijnen financiële lease

9

2.737

2.737

Kasstroom uit investeringsactiviteiten - 243.241 - 209.545 Vrije kasstroom

118.714

97.575

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

Ten behoeve van het kasstroomoverzicht wordt uitgegaan van een saldo aan liquide middelen dat gelijk is aan de som van

O ntvangen uit opgenomen leningen

18

9.136

Betaalde aflossingen op leningen

18

- 21.604 - 80.264

Betaald dividend

15

- 55.411 - 46.511 –

67.002

N ieuw afgekochte erfpacht

19

B etaalde termijnen financiële lease

19

- 13.242 - 14.256

2.106

- 81.121 - 71.923

liquide middelen én schulden in rekening courant bij banken. Deze laatste post wordt in de balans gepresenteerd als onderdeel van de handels- en overige schulden.

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

Nettokasstroom (in EUR 1.000)

2006

Schulden in rekening courant

25.652

261.860

236.204

37.593

25.652

2005

Stand liquide middelen bij aanvang boekjaar Liquide middelen

37.593

307.577 261.942

13

Nettokasstroom

- 82

Koers- en omrekeningsverschillen

33

- 198

4

261.860

Stand liquide middelen ultimo boekjaar

13

299.255

261.860

- 8.322

299.255

*)

94 Schiphol Group


Jaarrekening 2006

95

Toelichtingen bij de geconsolideerde jaarrekening Algemene informatie

IFRIC 10, Interim Financial Reporting and Impairment verbiedt het op jaareinde terugnemen van bijzondere waardeverminderingen ten aanzien van bepaalde balansposten die in een tussentijdse afsluiting

NV Luchthaven Schiphol is een naamloze (structuur) vennootschap, statutair gevestigd te Schiphol,

ten laste van het resultaat zijn gebracht. Toepassing van de interpretatie is verplicht met ingang van de

gemeente Haarlemmermeer. De vennootschap is ingeschreven op het adres Evert van der Beekstraat

jaarrekening over 2007. Schiphol Group heeft de interpretatie niet vervroegd toegepast in 2006. De

202, 1118 CP te Schiphol, Nederland. NV Luchthaven Schiphol voert als handelsnaam Schiphol Group.

verwachting is echter dat het effect van deze interpretatie in het geval van Schiphol Group niet omvangrijk zal zijn.

Schiphol Group is een exploitant van luchthavens en in het bijzonder van AirportCities. Wij hebben de ambitie één van de meest toonaangevende luchthavenondernemingen van de wereld te zijn.

Andere nieuwe standaarden of interpretaties bij bestaande standaarden (IFRIC 7, IFRIC 8 en IFRIC 9) die

Wij willen duurzame waarde voor onze stakeholders creëren door het ontwikkelen van AirportCities en

verplicht zijn met ingang van de jaarrekening 2007 zijn niet relevant voor Schiphol Group.

het positioneren van Amsterdam Airport Schiphol als het meest toonaangevende en efficiënte vervoersknooppunt van lucht-, rail- en wegverbindingen die haar bezoekers en de daar gevestigde

Nieuwe standaarden en wijzigingen in standaarden die verplicht zijn met ingang van 2008 of later

ondernemingen 24 uur per dag en 7 dagen per week alle diensten biedt die zij nodig hebben.

IFRIC 12 Service Concession Arrangements is verplicht met ingang van het boekjaar 2008 en IFRS 8 Operating Segments is verplicht met ingang van het boekjaar 2009. Voor beide standaarden geldt dat

In de vergadering van 14 februari 2007 heeft de Raad van Commissarissen ingestemd met de jaar

de mogelijke gevolgen voor Schiphol Group nog in onderzoek zijn. IFRIC 11 Group and Treasury Share

rekening zoals opgemaakt door de Directie. De Directie legt de jaarrekening ter vaststelling voor aan

Transactions is niet relevant voor Schiphol Group.

de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, welke vergadering wordt gehouden op 12 april 2007. Voorts wordt, voorzover van toepassing, voldaan aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening

Grondslagen voor consolidatie, waardering en resultaatbepaling

zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW.

Hierna volgt een uiteenzetting van de grondslagen voor consolidatie, waardering van activa en passiva

Schiphol Group hanteert het historische kostprijsstelsel, uitgezonderd de tot de vastgoedbeleggingen

en bepaling van het resultaat van Schiphol Group. Deze grondslagen zijn in overeenstemming met IFRS,

behorende gebouwen en gronden, derivaten en overige financiële belangen. Deze posten worden

voorzover aanvaard door de EU, en worden consistent toegepast op alle informatie die wordt

gewaardeerd tegen reële waarde.

gepresenteerd, tenzij anders is aangegeven. Alle definitief door de IASB uitgegeven standaarden zijn volledig en zonder aanpassingen door de EU

Consolidatie

bekrachtigd, met uitzondering van IAS 39 Financial Instruments: Recognition and Measurement waarvan

(a) Algemeen

door de EU bepaalde voorschriften niet zijn overgenomen (carve out versie). Dit verschil tussen ‘IFRS’ en

De grondslagen van waardering en resultaatbepaling van dochterondernemingen, joint ventures

‘IFRS, voorzover aanvaard door de EU’ is in de praktijk niet van toepassing voor Schiphol Group.

en deelnemingen zijn waar noodzakelijk aangepast om zodoende overeenstemming met de grondslagen van Schiphol Group te bewerkstelligen.

Nieuwe standaarden en wijzigingen in standaarden die verplicht zijn met ingang van 2006 De toepassing van IAS 19 (Amendment), Employee Benefits, is verplicht met ingang van de jaarrekening

(b) Dochterondernemingen

over 2006. Met de wijziging van de richtlijn wordt ten eerste een nieuwe alternatieve methode

De financiële gegevens van de NV Luchthaven Schiphol en haar dochterondernemingen worden volgens

geïntroduceerd voor de verwerking van actuariële winsten en verliezen. Schiphol Group zal van deze

de integrale consolidatiemethode opgenomen. Onder dochterondernemingen worden verstaan de

alternatieve methode geen gebruik maken. Ten tweede kan de wijziging van de richtlijn leiden tot

maatschappijen waarin door de NV Luchthaven Schiphol zeggenschap over het zakelijke en financiële

het in de balans in aanmerking nemen van een verplichting in de situatie van een toegezegd-pensioen-

beleid wordt uitgeoefend.

regeling waarvoor geldt dat over onvoldoende informatie kan worden beschikt om de verwerkings methodiek voor toegezegd-pensioenregelingen toe te passen. Ondanks dat deze situatie van toepassing

Het aandeel van de overige aandeelhouders in het geconsolideerde eigen vermogen en het gecon

is op de pensioenregeling van het personeel van Schiphol Group leidt de wijziging van de richtlijn niet

solideerde resultaat is in de balans vermeld onder het eigen vermogen (minderheidsaandeelhouders) en

tot het in aanmerking nemen van een verplichting. Ten derde houdt de wijziging van de richtlijn een

in de winsten verliesrekening onder resultaat toekomend aan minderheidsaandeelhouders.

uitbreiding in van de vereisten aan de toelichting. In deze jaarrekening is hiermee rekening gehouden. (c) Joint ventures De andere wijzigingen van standaarden en nieuwe standaarden (IAS 21, IAS 39, IFRS 1 en IFRS 4) en

De financiële gegevens van deelnemingen die als joint venture kwalificeren, worden opgenomen

interpretaties bij bestaande standaarden (IFRS 6, IFRIC 4, IFRIC 5 en IFRIC 6) die verplicht zijn met ingang

naar evenredigheid van het daarin gehouden belang. Van een joint venture is sprake in geval van

van de jaarrekening over 2006 zijn niet relevant voor Schiphol Group.

activiteiten, al of niet uitgevoerd in de vorm van een rechtspersoon of vennootschap, waarop als gevolg van een overeenkomst tot samenwerking tussen een beperkt aantal deelnemers de zeggenschap geza-

Nieuwe standaarden en wijzigingen in standaarden die verplicht zijn met ingang van 2007

menlijk en unaniem wordt uitgeoefend.

IFRS 7, Financial Instruments: Disclosures introduceert nieuwe vereisten aan de toelichtingen met

De resultaten van de in de loop van het jaar verworven dochterondernemingen en joint ventures

betrekking tot financiële instrumenten, die ook van toepassing zijn op Schiphol Group. Toepassing van

worden geconsolideerd vanaf het moment waarop de vennootschap zeggenschap of gezamenlijke

de richtlijn is verplicht met ingang van de jaarrekening over 2007. Schiphol Group heeft de richtlijn niet

zeggenschap heeft verkregen op het beleid van de dochteronderneming respectievelijk joint venture.

vervroegd toegepast in 2006. De richtlijn zal overigens geen gevolgen hebben voor de classificatie en

De financiële gegevens van de in de loop van het jaar afgestoten dochterondernemingen en joint

waardering van de financiële instrumenten van Schiphol Group.

ventures blijven in de consolidatie opgenomen tot aan het moment dat geen sprake meer is van zeggenschap of gezamenlijke zeggenschap.

96 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

97

(d) Deelnemingen

bedrijfssegmenten toegerekend op basis van hun relatieve aandeel in de activa, omzet en personeels-

Onder deelnemingen worden verstaan die entiteiten waarop de vennootschap invloed van betekenis

kosten van Schiphol Group.

kan uitoefenen. Deze deelnemingen worden gewaardeerd op basis van de equity methode, dat wil zeggen initieel tegen kostprijs welke kostprijs vervolgens wordt gemuteerd voor ons aandeel in de

Aangezien een zeer belangrijk deel van de huidige activiteiten van Schiphol Group zich concentreert in

mutaties in het eigen vermogen van de deelneming. De waardering van deze deelnemingen omvat de

Nederland zijn geen geografische segmenten aangemerkt.

goodwill ontstaan bij verwerving. Het aandeel van de vennootschap in de resultaten van deelnemingen waarop invloed van betekenis kan worden uitgeoefend wordt verantwoord in de winsten verliesrekening (resultaat deelnemingen). De cumulatieve mutaties in het eigen vermogen van de deelneming

Vreemde valuta

worden naar evenredigheid van het belang van de vennootschap verwerkt in de post deelnemingen. De

(a) Functionele en verslaggeving valuta

verantwoording van ons aandeel in de resultaten van deelnemingen in de winsten verliesrekening en

De primaire economische omgeving van Schiphol Group is Nederland. De functionele en presentatie

in de post deelnemingen wordt gestaakt zodra hierdoor de waarde van de deelneming in de balans

valuta van Schiphol Group is dientengevolge de euro. Financiële informatie wordt weergegeven in

negatief zou worden terwijl wij geen verplichtingen zijn aangegaan of betalingen hebben gedaan in

duizenden euro, tenzij anders aangegeven.

naam van de deelneming. Een deelneming wordt verantwoord onder de overige financiële belangen vanaf het moment dat geen sprake meer is van invloed van betekenis noch van zeggenschap.

(b) Transacties, activa en passiva Transacties (investeringen, opbrengsten en kosten) in vreemde valuta worden verwerkt tegen de koers

(e) Verwerving van dochterondernemingen, joint ventures en deelnemingen

van afwikkeling. Monetaire activa en passiva (vorderingen, schulden en liquide middelen) in vreemde

Een verwerving van een dochteronderneming, deelneming of joint venture wordt verantwoord in over-

valuta worden omgerekend tegen de op de balansdatum vigerende koers. De koersverschillen die

eenstemming met de overnamemethode. Onder deze methode bestaat de kostprijs van een overname

zich voordoen bij deze omrekening en bij afwikkeling van deze posten worden in de winsten verlies-

uit de som van de reële waarde van opgeofferde activa, uitgegeven effecten en aangegane verplich-

rekening verantwoord onder de financiële baten en lasten. Hetzelfde geldt voor koersverschillen op

tingen vermeerderd met eventuele kosten die direct toerekenbaar zijn aan de overname.

niet-monetaire activa en passiva, tenzij winsten of verliezen op deze posten rechtstreeks in het eigen

De overgenomen identificeerbare activa en (voorwaardelijke) verplichtingen worden initieel gewaar-

vermogen worden opgenomen. In dat geval worden de koersverschillen ook rechtstreeks in het eigen

deerd op reële waarde per overname datum. Het verschil tussen de kostprijs van de overname en het

vermogen verantwoord.

aandeel van de vennootschap in de reële waarde van verkregen activa en verplichtingen wordt in de geconsolideerde jaarrekening verantwoord als goodwill onder de immateriële activa (bij dochter

Een uitzondering op vorenstaande betreft de koersverschillen uit hoofde van financiële instrumenten

ondernemingen en joint ventures) of als onderdeel van de waarde van de deelneming. Indien dit

in vreemde valuta, waartegen derivaten worden aangehouden met het doel koersrisico’s op toekom-

verschil negatief is, wordt het verschil direct in de winsten verliesrekening verantwoord.

stige kasstromen af te dekken. Koersverschillen op deze financiële instrumenten worden verantwoord in het eigen vermogen, mits de afdekking in hoge mate effectief is. Het ineffectieve gedeelte wordt

(f) Eliminaties

verantwoord in de winsten verliesrekening onder de financiële baten en lasten.

Transacties evenals de daaruit voortvloeiende ongerealiseerde winsten, vorderingen en schulden tussen de vennootschap en haar dochterondernemingen, deelnemingen en joint ventures worden geëlimi-

(c) Dochterondernemingen, joint ventures en deelnemingen

neerd, bij joint ventures en deelnemingen naar evenredigheid van het belang van de vennootschap in die

Opbrengsten en kosten in vreemde valuta worden omgerekend tegen een gemiddelde koers. Activa en

joint ventures en deelnemingen. Ongerealiseerde verliezen worden eveneens geëlimineerd tenzij er

passiva worden omgerekend tegen de op de balansdatum vigerende koers. Goodwill en reële waarde-

aanwijzingen bestaan voor een bijzondere waardevermindering van het actief.

aanpassingen die ontstaan bij de acquisitie van een deelneming worden gezien als activa en passiva van de betreffende deelneming, en worden eveneens omgerekend tegen de op de balansdatum vigerende koers. De koersverschillen die ontstaan bij de omrekening van balans en winsten verliesrekening van

Enkelvoudige winsten verliesrekening

dochterondernemingen, joint ventures en deelnemingen buiten de euro zone worden rechtstreeks

Gebruik is gemaakt van de in artikel 2:402 BW geboden mogelijkheid tot opstelling van een verkorte

in het eigen vermogen verantwoord onder de reserve omrekeningsverschillen. Bij vervreemding van

enkelvoudige winsten verliesrekening.

een dochteronderneming, joint venture of deelneming buiten de euro zone worden de cumulatieve omrekeningsverschillen, die eerst in de reserve omrekeningsverschillen werden verantwoord, in de winsten verliesrekening verantwoord als onderdeel van het resultaat uit hoofde van de vervreemding.

Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de zogenoemde indirecte methode. Immateriële activa Immateriële activa hebben betrekking op de kosten van goodwill welke is verkregen van derden en op Informatie per bedrijfssegment

software.

Een bedrijfssegment is een duidelijk te onderscheiden onderdeel van een onderneming dat individuele goederen of diensten of een groep van soortgelijke goederen of diensten levert respectievelijk verleent

Goodwill ontstaan bij de acquisitie van dochterondernemingen en joint ventures wordt opgenomen

en dat een van de andere bedrijfssegmenten afwijkend rendements- en risicoprofiel heeft. Schiphol

onder de immateriële activa. Goodwill ontstaan bij de acquisitie van deelnemingen is begrepen in de

Group onderkent vier bedrijfssegmenten (Business Areas), te weten Aviation, Consumers, Real Estate en

waarde van deelnemingen. Goodwill wordt initieel opgenomen tegen kostprijs, zijnde het verschil

Alliances & Participations. De aansturing door de directie sluit aan bij deze indeling, evenals de finan-

tussen de kostprijs van de overname en het aandeel van de vennootschap in de reële waarde van

ciële informatie die de directie in dat kader ontvangt. Kosten van concern overhead worden aan de

verkregen activa en passiva. Vervolgens wordt goodwill gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met cumulatieve bijzondere waardeverminderingen. Op de post goodwill wordt niet afgeschreven.

98 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

99

Voornoemde bijzondere waardeverminderingen vloeien voort uit een toets van de boekwaarde aan de

Het netto resultaat uit hoofde van de verkoop van activa ten behoeve van operationele activiteiten

realiseerbare waarde die jaarlijks wordt uitgevoerd. Ten behoeve van deze toets vindt toerekening van

wordt in de winst en verliesrekening verantwoord onder de netto-omzet uit overige activiteiten.

goodwill plaats aan de kasstroom genererende eenheid (dochteronderneming, joint venture of deelneming) waaraan de goodwill is gerelateerd. Deze toerekening is verder beschreven bij de toelichting op de post immateriële activa in de balans. Terugnemen van waardeverminderingen op goodwill is niet

Afschrijvingen

toegestaan.

De immateriële activa en activa ten behoeve van operationele activiteiten worden volgens de lineaire methode afgeschreven op basis van onderstaande afschrijvingstermijnen, die onder andere afhankelijk

De post software betreft extern aangekochte en intern ontwikkelde software. Voor wat betreft intern

zijn van de aard van het object. Op goodwill, vastgoedbeleggingen, objecten in aanbouw en op grond

ontwikkelde software worden de interne uren en externe uren in de uitvoerings- en afsluitingsfase van

wordt niet afgeschreven.

ICT projecten geactiveerd op basis van tijdsregistratie. Interne- en externe uren in de initiatief- en definitiefase worden niet geactiveerd. Software wordt lineair afgeschreven over de gebruiksduur.

De afschrijvingstermijnen die binnen Schiphol Group worden gehanteerd zijn als volgt: Immateriële activa

Activa in aanbouw of ontwikkeling

ICT uren in het kader van ontwikkeling geautomatiseerde toepassingen

3 jaar

Alle investeringsuitgaven, uitgezonderd investeringsuitgaven met betrekking tot immateriële activa,

Softwarelicenties

3 jaar

worden initieel verantwoord onder activa in aanbouw of ontwikkeling, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen twee categorieën:

Activa ten behoeve van operationele activiteiten

activa in aanbouw ten behoeve van toekomstige operationele activiteiten;

Banen, rijbanen

15-60 jaar

activa in aanbouw of ontwikkeling ten behoeve van toekomstige vastgoedbelegging.

Platformen

30-60 jaar

Verharde terreinen en dergelijke: Activa in aanbouw of ontwikkeling worden gewaardeerd tegen historische kostprijs inclusief:

Parkeerterreinen

30 jaar

Wegen

30 jaar

verschuldigde rente op vreemd vermogen die kan worden toegerekend aan de investering;

Tunnels en viaducten

40 jaar

de kostprijs van uren van eigen medewerkers in de uitvoeringsfase van investeringsprojecten.

bouwrente voor grootschalige investeringen. Dit betreft de gedurende de realisatie aan derden

Drainage- en ontwateringswerken

20-40 jaar

Gebouwen

20-40 jaar

Op activa in aanbouw of ontwikkeling wordt niet afgeschreven. Wel kan sprake zijn van bijzondere

Installaties

5-30 jaar

waardeverminderingen.

Overige vaste bedrijfsmiddelen

3-20 jaar

Bij oplevering en/of ingebruikname worden de activa overgeboekt naar vastgoedbeleggingen (tegen reële waarde) of naar activa ten behoeve van operationele activiteiten (tegen historische kostprijs). In

Bijzondere waardeverminderingen

het laatste geval zal dan tevens de lineaire afschrijving ten laste van de winsten verliesrekening

De boekwaarde van vaste activa wordt periodiek getoetst aan de realiseerbare waarde indien aanwij-

aanvangen. Initiële investeringsuitgaven evenals latere uitgaven worden opgevoerd als activa ten

zingen bestaan voor een bijzondere waardevermindering. Voor goodwill wordt voornoemde toets

behoeve van operationele activiteiten respectievelijk aan de boekwaarde van deze activa toegevoegd

jaarlijks uitgevoerd, ongeacht of sprake is van dergelijke aanwijzingen. De realiseerbare waarde is de

indien het waarschijnlijk is dat er toekomstige economische voordelen naar de onderneming zullen

hoogste van de directe opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. De directe opbrengstwaarde is het

vloeien en het bedrag betrouwbaar kan worden bepaald. Voor de wijze waarop vastgoedbeleggingen

bedrag dat kan worden verkregen uit de verkoop van het actief. De bedrijfswaarde is de contante

worden behandeld wordt verwezen naar de afzonderlijke paragraaf over deze post.

waarde van de geschatte toekomstige kasstromen die naar verwachting uit het actief zullen voortvloeien. Voornoemde toets wordt uitgevoerd op het niveau van de kasstroom genererende eenheden.


Indien de realiseerbare waarde lager is dan de boekwaarde wordt ter hoogte van het verschil een

Tot de activa ten behoeve van operationele activiteiten behoren banen, rijbanen, platformen, parkeer-

bijzondere waardevermindering in aanmerking genomen in de winsten verliesrekening en in minde-

terreinen, wegen, gebouwen, installaties en andere vaste bedrijfsmiddelen. Activa ten behoeve van

ring gebracht op de boekwaarde van het actief. Voorts wordt, voorzover van toepassing, de lineaire

operationele activiteiten worden gewaardeerd tegen historische kostprijs onder aftrek van ontvangen

afschrijving over de resterende gebruiksduur bijgesteld. Daarnaast kunnen omstandigheden duiden op

investeringsfaciliteiten, lineaire afschrijvingen en bijzondere waarde verminderingen.

de noodzaak tot het terugdraaien van een eerder toegepaste bijzondere waardevermindering. Terugnemen van waardeverminderingen op goodwill is echter niet toegestaan.

De activa ten behoeve van operationele activiteiten worden, met uitzondering van de grond, volgens de lineaire methode afgeschreven. Afschrijving vindt plaats over de gebruiksduur. Deze termijn is onder andere afhankelijk van de aard van het object en de componenten waarin ieder object voor de toepas-

Vastgoedbeleggingen

sing van afschrijvingen uiteen valt. De gebruiksduur, evenals de in aanmerking genomen restwaarden

Vastgoedbeleggingen worden, zolang zij onderdeel uitmaken van de activa in aanbouw of ontwikke-

worden elk jaareinde geëvalueerd.

ling, gewaardeerd tegen kostprijs en bij oplevering tegen de intern bepaalde reële waarde overgeboekt naar de post vastgoedbeleggingen. Het verschil tussen de reële waarde en de kostprijs wordt daarbij verantwoord in de winsten verliesrekening onder waardeveranderingen vastgoed.

100 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

101

Extern aangekocht vastgoed wordt initieel gewaardeerd tegen kostprijs, inclusief transactiekosten.

Lease

Uitgaven na ingebruikneming van vastgoed worden geactiveerd indien zij betrouwbaar zijn te bepalen

(a) Classificatie

en toekomstige baten opleveren. Overige uitgaven worden direct ten laste van het resultaat gebracht.

De activa waarvan de vennootschap of haar dochterondernemingen krachtens een leaseovereenkomst het economisch eigendom hebben, worden geclassificeerd als financiële lease. De vennootschap of haar

De tot de vastgoedbeleggingen behorende gebouwen worden gewaardeerd op reële waarde die nader

dochterondernemingen hebben het economisch eigendom indien vrijwel alle aan het eigendom

gedefinieerd is als marktwaarde in verhuurde staat. Op jaarbasis wordt minimaal 50% van de objecten

verbonden risico’s en voordelen aan haar zijn overgedragen. Contracten waar het economisch eigendom

in portefeuille getaxeerd door onafhankelijke externe taxateurs, terwijl de resterende objecten door

in handen is van derden worden geclassificeerd als operationele lease. In de classificatie van leaseover-

interne taxateurs worden getaxeerd. Daarbij wordt elk object minimaal eens in de twee jaar getaxeerd

eenkomsten als operationele of financiële lease is de economische realiteit leidend (niet de vorm van

door onafhankelijke externe taxateurs. De reële waarde waartegen vastgoedbeleggingen in de balans

het contract).

worden gepresenteerd houdt, ter voorkoming van dubbeltellingen, rekening met de in de balans opgenomen huurincentives.

(b) Schiphol Group als huurder in een financiële lease De betreffende activa worden verantwoord onder activa ten behoeve van operationele activiteiten

De tot de vastgoedbeleggingen behorende gronden worden eveneens gewaardeerd op reële waarde

of onder vastgoedbeleggingen. De leningen die verband houden met deze overeenkomsten zijn

die overigens uitsluitend intern wordt bepaald. De marktwaarde van de in erfpacht uitgegeven

verantwoord onder de leaseverplichtingen. De betreffende activa en verplichtingen worden initieel

terreinen wordt berekend door discontering van de jaarlijkse canons van de betreffende contracten

opgenomen tegen bedragen die, op het tijdstip van het aangaan van de leaseovereenkomst, gelijk zijn

(DCF methode). De disconteringsvoet is gebaseerd op de rente op Staatsleningen verhoogd met een

aan de reële waarde van het geleasde eigendom of, indien lager, aan de contante waarde van de minimale

risico opslag.

leasebetalingen. Op de activa wordt vervolgens afgeschreven in overeenstemming met identieke activa die de vennootschap zelf in eigendom heeft. De afschrijvingstermijn kan korter zijn indien de lease

Als gevolg van het langlopende karakter van de contracten bestaat onduidelijkheid over de aanwending

termijn korter is, niet verlengd zal worden en de betreffende activa niet overgenomen zullen worden.

van de betreffende gronden na afloop van deze contracten. Als gevolg hiervan kan uitsluitend een

De betaalde leasetermijnen worden op een zodanige manier verdeeld tussen de financieringskosten en

betrouwbare waarde worden bepaald voor de eindwaarden indien het erfpachtcontract binnen 20 jaar

vermindering van de uitstaande verplichting dat gedurende elke periode van de lease een constante

expireert. De eindwaarde van contracten die na 20 jaar expireren wordt op nihil gewaardeerd.

periodieke rentevoet (de effectieve rente) op het resterende saldo van de verplichtingen wordt getoond.

Waardeveranderingen die ontstaan als gevolg van een wijziging in de reële waarde van vastgoed beleggingen worden verantwoord in winsten verliesrekening onder de waardeveranderingen

(c) Schiphol Group als huurder in een operationele lease

vastgoed in het jaar waarin de verandering zich voordoet. In geval van verkoop worden gerealiseerde

Voor contracten waar het economisch eigendom in handen is van derden, worden uitsluitend de huur-

waardeveranderingen, zijnde het verschil tussen verkoopprijs en boekwaarde in de winsten verlies

termijnen lineair, rekening houdend met huurincentives, als kosten verantwoord in de winsten verlies-

rekening verantwoord.

rekening. Bij vooruitbetaalde erfpacht wordt het bedrag van de afkoop als leasevordering opgenomen in de balans en lineair als last in de winsten verliesrekening verantwoord over de termijn van het

Op vastgoedbeleggingen wordt niet afgeschreven.

leasecontract. (d) Schiphol Group als verhuurder in een financiële lease

Latente belastingen

Activa die het onderwerp zijn van een verhuurovereenkomst die classificeert als financiële lease worden

Latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden opgenomen voor tijdelijke verschillen tussen

in de balans opgenomen als een leasevordering tot een bedrag dat bij aangaan van het contract gelijk

de waarde van de activa en passiva volgens fiscale voorschriften enerzijds en de in deze jaarrekening

is aan de contante waarde van de minimaal te ontvangen leasebetalingen. De ontvangen leasetermijnen

gevolgde waarderingsgrondslagen anderzijds.

worden op een zodanige manier verdeeld tussen de financieringsbaten en vermindering van de uitstaande vordering, dat gedurende elke periode van de lease een constante periodieke rentevoet (de

Latente belastingvorderingen, met inbegrip van die voortvloeiend uit voorwaartse verliescompensatie,

effectieve rente) op het resterende saldo van de vorderingen wordt getoond.

worden gewaardeerd indien het waarschijnlijk is dat voldoende fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd en verrekeningsmogelijkheden kunnen worden benut.

(e) Schiphol Group als verhuurder in een operationele lease Activa die het onderwerp zijn van een verhuurovereenkomst die classificeert als operationele lease

Latente belastingverplichtingen worden verantwoord voor belastbare tijdelijke verschillen in verband

worden in de balans opgenomen en gewaardeerd volgens de aard van het actief. Huurtermijnen van

met investeringen in dochterondernemingen, deelnemingen en joint ventures, tenzij de vennootschap

dergelijke lease contracten worden lineair, rekening houdend met huurincentives, als bate verantwoord

in staat is het tijdstip van afwikkeling van het tijdelijke verschil te bepalen en het waarschijnlijk is dat

in de winsten verliesrekening. Bij afgekochte erfpacht wordt het bedrag van de afkoop als lease

het tijdelijke verschil in de voorzienbare toekomst niet zal worden afgewikkeld.

verplichting opgenomen in de balans en lineair als bate in de winsten verliesrekening verantwoord over de termijn van het leasecontract.

Latente belastingvorderingen en verplichtingen worden gewaardeerd tegen de belastingtarieven die naar verwachting van toepassing zullen zijn op de periode waarin de vordering wordt gerealiseerd of de verplichting wordt afgewikkeld, op basis van de belastingtarieven (en de belastingwetgeving)

Vorderingen op deelnemingen en overige vorderingen

waarvan het wetgevingsproces (materieel) is afgesloten op de balansdatum.

De vorderingen op deelnemingen en overige vorderingen worden initieel gewaardeerd tegen kostprijs, zijnde de reële waarde van de uitgegeven lening. Transactiekosten worden op dit bedrag in mindering gebracht. Vervolgens worden de vorderingen op deelnemingen en overige vorderingen gewaardeerd

102 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

103

tegen geamortiseerde kostprijs. Verschillen tussen de aflossingswaarde enerzijds en de reële waarde

Ook vastgoedbeleggingen waarvoor vanaf het begin het voornemen bestaat deze te verkopen worden

verminderd met transactiekosten op het moment van uitgifte anderzijds worden daarbij afgeschreven

als voor verkoop beschikbare activa verantwoord. Op activa beschikbaar voor verkoop wordt niet

over de resterende looptijd volgens de effectieve rente methodiek

afgeschreven.


Handels- en overige vorderingen

Op overige financiële belangen worden door de vennootschap zeggenschap noch invloed van betekenis

De handels- en overige vorderingen worden opgenomen tegen reële waarde, gewoonlijk de nominale

uitgeoefend. Doorgaans betreft dit belangen kleiner dan 20%. Dergelijke belangen worden gewaar-

waarde, onder aftrek van een voorziening wegens oninbaarheid. Toevoegingen aan deze voorziening

deerd tegen reële waarde die wordt ontleend aan een beursnotering of, indien geen sprake is van

en vrijval van deze voorziening worden verantwoord in de winsten verliesrekening.

een beursnotering, aan waarderingstechnieken. Indien door het ontbreken van (actuele) informatie geen reële waarde kan worden bepaald door middel van waarderingstechnieken wordt het overige financiële belang gewaardeerd tegen de kostprijs. Wijzigingen in de reële waarde van deze overige

Liquide middelen

financiële belangen worden verantwoord in het eigen vermogen onder de post reserve overige finan-

De post liquide middelen omvat rekening courant tegoeden bij de bank en deposito’s met een oorspron-

ciële belangen in het jaar waarin de wijziging zich voordoet. Het van deze deelnemingen ontvangen

kelijke looptijd korter dan drie maanden. Rekening courant schulden bij de bank worden verantwoord

dividend en het verschil tussen verkoopprijs en kostprijs in geval van verkoop van het overige financiële

onder de handels- en overige schulden. De liquide middelen worden gewaardeerd tegen de reële

belang wordt verantwoord in de winsten verliesrekening onder de financiële baten en lasten.

waarde, gewoonlijk gelijk aan de nominale waarde.

Derivaten

Eigen vermogen

De vennootschap maakt uitsluitend gebruik van derivaten om het risico van wijzigingen in toekomstige

(a) Geplaatst kapitaal

kasstromen terzake van periodiek te betalen rente en aflossing van de hoofdsom af te dekken. Deze

Het geplaatste kapitaal omvat de op uitgegeven aandelen gestorte bedragen.

wijzigingen in kasstromen kunnen het gevolg zijn van ontwikkelingen in marktrente en valutakoersen. De ter afdekking van deze risico’s gebruikte afdekkinginstrumenten betreffen renteswaps, rentecaps en

(b) Ingehouden winst

valutaswaps. Gezien hun specifieke aanwending is terzake van al deze afdekkinginstrumenten hedge

De ingehouden winst betreft een cumulatie van het jaarlijkse netto resultaat (het deel van het resultaat

accounting van toepassing. Daarbij kunnen alle afdekkingtransacties worden aangemerkt als cash flow

dat toekomt aan de aandeelhouders).

hedges. (c) Overige reserves Derivaten worden initieel gewaardeerd tegen kostprijs. Vervolgens worden derivaten gewaardeerd

De overige reserves bestaan uit de reserve afdekkingtransacties, de reserve overige financiële belangen

tegen reële waarde, gebaseerd op een marktnotering of een model tot waardering van derivaten.

en de reserve omrekeningsverschillen.

Mutaties in de reële waarde worden verantwoord in de reserve afdekkingtransacties (onderdeel van het eigen vermogen), mits de afdekking in hoge mate effectief is. Het ineffectieve gedeelte wordt direct

Aan de reserve overige financiële belangen worden toegevoegd of onttrokken de wijzigingen in de

verantwoord in de winsten verliesrekening onder de financiële baten en lasten.

reële waarde van de overige financiële belangen van Schiphol Group. Bij vervreemding van een overig financieel belang worden de cumulatieve wijzigingen in de reële waarde verantwoord in de winsten

Bij het afsluiten van een afdekkingtransactie wordt deze formeel gedocumenteerd. De parameters

verliesrekening als onderdeel van het resultaat uit hoofde van de vervreemding.

(looptijd, nominaal bedrag en dergelijke) van het af te dekken instrument en het afdekkinginstrument komen daarbij volledig overeen. Periodiek wordt getoetst of de afdekkingtransactie over de afgelopen

De grondslagen voor de reserve afdekkingtransacties worden besproken in de paragraaf over derivaten.

periode effectief is geweest en of de afdekkingtransactie naar verwachting over de komende periode

De grondslagen voor de reserve omrekeningsverschillen worden besproken onder letter (c) in de para-

effectief zal zijn.

graaf vreemde valuta.

Indien het afdekkinginstrument afloopt of wordt verkocht, beëindigd of wordt uitgeoefend, of de afdekkingtransactie voldoet niet meer aan de criteria voor het mogen toepassen van hedge accounting,

Leningen

dan wordt de toepassing daarvan per direct gestaakt. De tot dan gecumuleerde mutaties in de reële

Deze post betreft obligaties en onderhandse leningen alsmede schulden aan kredietinstellingen.

waarde van het betreffende afdekkinginstrument blijven in de afdekkingreserve en worden in de winst-

Leningen worden initieel gewaardeerd tegen kostprijs, zijnde de reële waarde van de opgenomen

en verliesrekening verantwoord op het moment dat de initieel afgedekte kasstroom zich voordoet.

lening. Transactiekosten worden op dit bedrag in mindering gebracht. Vervolgens worden de schulden gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. Het verschil tussen de aflossingswaarde en de kostprijs wordt daarbij afgeschreven over de resterende looptijd volgens de effectieve rente methodiek.

Activa beschikbaar voor verkoop Vaste activa worden als activa beschikbaar voor verkoop gepresenteerd indien vast staat dat de

Leningen worden verantwoord onder de kortlopende schulden voorzover wordt verwacht dat aflossing

boekwaarde uitsluitend door verkoop zal worden gerealiseerd. De tot deze categorie behorende

binnen 12 maanden na balansdatum zal plaatsvinden.

grond wordt gewaardeerd op verkrijgingsprijs of lagere reële waarde verminderd met te verwachten, direct gerelateerde verkoopkosten. In de verkrijgingsprijs zijn tevens opgenomen de kosten die samenhangen met de verwerving van de grond en kosten voor bouwrijp maken van de grond. 104 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

105


regeling of de reële waarde van de bijbehorende beleggingen valt. Het deel dat buiten de

Inzake personeelsbeloningen is sprake van de volgende indeling:

bandbreedte valt, wordt ten gunste of ten laste van de winsten verliesrekening gebracht over de

a) korte termijn personeelsbeloningen;

resterende arbeidsjaren van de deelnemers (corridor methode).

b) vergoedingen na uitdiensttreding;

3. verminderd met enige nog niet opgenomen pensioenkosten van verstreken diensttijd. Indien als

c) andere lange termijn personeelsbeloningen;

gevolg van de herziening van pensioenregelingen de verwachte verplichtingen op basis van toekom-

d) ontslagvergoedingen.

stige salarisniveaus ten aanzien van reeds verstreken dienstjaren (backservicekosten) toenemen, wordt deze toename niet volledig verantwoord in de periode waarin de rechten verleend worden,

Hieronder wordt kort aangegeven wat deze categorieën inhouden en welke personeelsbeloningen van Schiphol onder de verschillende categorieën worden ingedeeld.

maar gespreid over de resterende dienstjaren ten laste van de winsten verliesrekening gebracht. 4. verminderd met de reële waarde van eventuele fondsbeleggingen op de balansdatum waaruit de verplichtingen direct moeten worden afgewikkeld.

(a) Korte termijn personeelsbeloningen Korte termijn personeelsbeloningen zijn personeelsbeloningen die betaalbaar zijn binnen 12 maanden

De overige voorzieningen binnen deze categorie van personeelsbeloningen (functioneel leeftijds

na het einde van het boekjaar waarin de werknemer de prestaties heeft verricht. Binnen Schiphol Group

ontslag, vergoeding ziektekostenverzekering voor gepensioneerden en de aanvullende uitkering bij

bestaat deze categorie onder meer uit salarissen (inclusief vakantiegeld) en alle vaste en variabele

arbeidsongeschiktheid) worden eveneens berekend volgens actuariële grondslagen en verantwoord in

toeslagen, bijdragen voor werknemersverzekeringen, doorbetaling loon bij ziekte, winstdeling,

overeenstemming met de methode zoals hiervoor onder 1 tot en met 4 is beschreven.

variabele beloning (niet zijnde lange termijn bonussen). De kosten uit hoofde van deze personeels beloningen worden in de winsten verliesrekening verantwoord op het moment dat de prestaties zijn

(c) Andere lange termijn personeelsbeloningen

verricht of rechten op beloningen zijn ontstaan (bijvoorbeeld vakantiegeld).

Bij andere lange termijn personeelsbeloningen gaat het om personeelsbeloningen die niet volledig betaalbaar zijn binnen 12 maanden na het einde van het boekjaar waarin de werknemer de prestaties

(b) Vergoedingen na uitdiensttreding

verrichtte. Bij Schiphol Group bestaat deze categorie onder meer uit lange termijn bonussen voor het

Deze categorie vergoedingen betreft personeelsbeloningen die verschuldigd kunnen zijn na beëindiging

directieteam en staf- en BA directeuren, loonsuppletie bij arbeidsongeschiktheid, jubilea-uitkeringen en

van het dienstverband. Onder deze categorie vallen onder meer zaken als pensioenregelingen,

sabbatical leave.

functioneel leeftijdsontslag, vergoeding ziektekostenverzekering voor gepensioneerden en de aanvullende uitkering bij arbeidsongeschiktheid.

De lange termijn bonussen zijn een voorwaardelijke bezoldigingscomponent, waarbij de opschortende voorwaarde bij de toekenning is, dat de betrokkenen na een periode van drie jaar na de toekenning

Schiphol Group heeft de pensioenregeling ondergebracht bij het ABP. De pensioenregeling wordt

(de referentieperiode) de vooraf vastgestelde prestatiecriteria (economic profit) cumulatief hebben

aangemerkt als een collectieve regeling van meerdere werkgevers. Op basis van de bepalingen in de

gerealiseerd. Betaling vindt uitsluitend plaats indien de betrokkene na de periode van drie jaar nog in

pensioenregeling kwalificeert de regeling als een toegezegd-pensioenregeling. Schiphol Group beschikt

dienst is. Wanneer de arbeidsovereenkomst in onderling overleg wordt beëindigd, wordt de toekenning

echter over onvoldoende informatie om de verwerkingsmethodiek voor toegezegd-pensioenregelingen

pro rata vastgesteld. Aan het einde van elk jaar wordt een schatting gemaakt van de na afloop van

toe te passen. Naar informatie van het ABP is ABP op dit moment niet in staat de gegevens aan te

de driejarige periode te betalen bonus. Hiervan wordt gedurende de referentieperiode jaarlijks een

leveren die noodzakelijk zijn voor het verantwoorden van de pensioenregeling als een toegezegd-

evenredig deel ten laste van het resultaat van het betreffende jaar verantwoord.

pensioenregeling. Dientengevolge wordt de regeling vooralsnog verwerkt volgens de methodiek voor toegezegde-bijdragenregelingen.

De te verwachten kosten van loonsuppletie bij arbeidsongeschiktheid worden volledig in de winsten verliesrekening tot uitdrukking gebracht op het moment dat een personeelslid gedeeltelijk arbeids

Als gevolg hiervan is bij de berekening van de verplichtingen voortvloeiend uit de pensioenregeling

ongeschikt wordt verklaard. In de balans wordt een voorziening verantwoord voor de verlofrechten

volstaan met het in aanmerking nemen in de winsten verliesrekening van de verschuldigde premie

die door het personeel zijn gereserveerd ten behoeve van sabbatical leave. De kosten komen tot

terzake van de pensioenen.

uitdrukking in het boekjaar waarin de betreffende verlofrechten zijn toegekend.

Voor de toegezegd-pensioenregelingen van enkele dochterondernemingen en joint ventures is wel

De verplichtingen met betrekking tot jubilea-uitkeringen worden gewaardeerd tegen contante waarde,

de informatie beschikbaar die noodzakelijk is voor de verantwoording als toegezegd-pensioenregeling.

de verplichtingen uit hoofde van de andere lange termijn personeelsbeloningen niet.

In dat geval wordt in de balans een netto vordering of verplichting opgenomen die het totaal is van de volgende bedragen:

(d) Ontslagvergoedingen Ontslagvergoedingen zijn personeelsbeloningen die zijn verschuldigd als gevolg van de beslissing van

1. de contante waarde van de brutoverplichting uit hoofde van de toegezegd-pensioenregeling op de

Schiphol Group om het dienstverband van een werknemer te beëindigen vóór de normale pensioen-

balansdatum. Deze verplichtingen worden berekend in overeenstemming met de projected unit

datum of de beslissing van een werknemer om in ruil voor een aangeboden vergoeding vrijwillig

credit method. Volgens deze methode wordt de contante waarde van de pensioenverplichtingen

ontslag te nemen. De Regeling bovenwettelijke uitkering bij werkloosheid is een voorbeeld van een

bepaald op basis van het aantal actieve dienstjaren tot aan de balansdatum, het geraamde salaris-

ontslagvergoeding. De kosten worden volledig in de winsten verliesrekening tot uitdrukking gebracht

niveau per de verwachte pensioneringsdatum en de marktrente.

bij het nemen van een dergelijke beslissing.

2. vermeerderd met enige actuariële winsten (verminderd met enige actuariële verliezen) die nog niet zijn opgenomen in de winsten verliesrekening. Actuariële winsten en verliezen worden niet in de

De verplichtingen met betrekking tot de ontslagvergoedingen worden gewaardeerd tegen contante

winsten verliesrekening verantwoord, tenzij het totaal van deze cumulatieve verschillen en wijzi-

waarde.

gingen buiten een bandbreedte van 10% van de grootste van de verplichtingen uit hoofde van de 106 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

107

Overige voorzieningen

Oordeelsvorming in de toepassing van waarderingsgrondslagen

Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan

Hiervoor is een uitgebreide beschrijving opgenomen van de grondslagen van waardering en resultaat-

de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De overige voorzieningen zijn opgenomen tegen de

bepaling die door Schiphol Group worden toegepast. In bepaalde situaties zal de oordeelsvorming van

contante waarde van de verplichting, indien het effect van de tijdswaarde van geld materieel is.

het management doorslaggevend zijn in de wijze waarop de grondslagen van consolidatie, waardering en resultaatbepaling dienen te worden toegepast.

Handels- en overige schulden

Vorenstaande is vooral van toepassing op de volgende onderwerpen.

De handels- en overige schulden worden opgenomen tegen reële waarde, gewoonlijk het nominale bedrag. Zeggenschap, gezamenlijke zeggenschap en invloed van betekenis Zeggenschap is de macht om het financiële en operationele beleid van een entiteit te sturen teneinde Netto-omzet

voordelen te krijgen uit haar activiteiten. Zeggenschap wordt verondersteld te bestaan indien de

De activiteiten van Schiphol Group genereren omzet (havengelden, concessies, verhuringen, auto

moedermaatschappij direct, of indirect via dochterondernemingen, houder is van meer dan de helft van

parkeergelden) die voor een zeer belangrijk deel kwalificeert als omzet uit het verrichten van diensten.

de stemrechten van een entiteit, tenzij, in uitzonderlijke omstandigheden, duidelijk kan worden

De omzet wordt verantwoord naar rato van de verrichte prestaties op de balansdatum en voorzover het

aangetoond dat deze gehouden stemrechten geen zeggenschap inhouden.

resultaat betrouwbaar kan worden geschat. Gezamenlijke zeggenschap is het contractueel afgesproken delen van de zeggenschap over een econoOnder netto-omzet wordt verstaan de opbrengst van geleverde diensten onder aftrek van kortingen en

mische activiteit en bestaat slechts wanneer strategische, financiële en operationele beslissingen met

over de omzet geheven belastingen. Kosten worden in de winsten verliesrekening verantwoord in het

betrekking tot de activiteit unanieme instemming vereisen van de partijen die de zeggenschap delen.

jaar waarin de daarmee verbandhoudende omzet is verantwoord.

Het bestaan van een contractuele afspraak maakt een onderscheid tussen enerzijds belangen die gezamenlijke zeggenschap inhouden, en anderzijds investeringen in geassocieerde deelnemingen waarbij de investeerder invloed van betekenis heeft. Bedrijfsactiviteiten zonder een contractuele afspraak


waaruit gezamenlijke zeggenschap blijkt, zijn geen joint ventures. Uit de contractuele afspraak blijkt

Rentebaten en –lasten worden verantwoord op basis van tijdsevenredigheid, rekening houdend met het

de gezamenlijke zeggenschap over de joint venture. Een dergelijk vereiste zorgt ervoor dat geen enkele

effectieve rendement van het actief. Royalty’s worden opgenomen volgens het toerekeningbeginsel.

deelnemer in een joint venture zich in een positie bevindt, waardoor hij eenzijdig de zeggenschap heeft

Dividend wordt verantwoord op het moment dat de onderneming het recht heeft verkregen om de

over de activiteit.

betaling te ontvangen. Invloed van betekenis is de macht om deel te nemen aan de financiële en operationele beleids beslissingen van de entiteit, maar houdt geen zeggenschap in over het betreffende beleid. Als een Winst per aandeel

investeerder direct of indirect (bijvoorbeeld via dochterondernemingen) 20 procent of meer van de

De gewone winst per aandeel wordt berekend door de winst die aan houders van gewone aandelen

stemrechten van de deelneming in handen heeft, wordt verondersteld dat de investeerder invloed van

kan worden toegerekend te delen door het gewogen gemiddelde van het aantal uitstaande gewone

betekenis heeft, tenzij het tegendeel duidelijk kan worden aangetoond. Als een investeerder direct of

aandelen gedurende het boekjaar. De verwaterde winst per aandeel is gelijk aan de gewone winst per

indirect (bijvoorbeeld via dochterondernemingen) minder dan 20 procent van de stemrechten van de

aandeel aangezien momenteel geen sprake is van, uit hoofde van opties of converteerbare vermogens-

deelneming in handen heeft, wordt verondersteld dat de investeerder geen invloed van betekenis

instrumenten, potentieel uit te geven aandelen die tot verwatering van de winst per aandeel zouden

heeft, tenzij een dergelijke invloed duidelijk kan worden aangetoond. Indien een andere investeerder

kunnen leiden.

een aanzienlijk belang of meerderheidsbelang heeft, sluit dit niet noodzakelijkerwijs uit dat een andere investeerder invloed van betekenis kan uitoefenen. Het bestaan en effect van potentiële stemrechten die op dat moment uitoefenbaar of converteerbaar zijn, met inbegrip van potentiële stemrechten die door een andere entiteit worden gehouden, worden in overweging genomen bij de beoordeling of een entiteit de macht heeft om het financiële en operationele beleid van een andere entiteit te sturen of dat een entiteit invloed van betekenis heeft. Potentiële stemrechten zijn niet actueel uitoefenbaar of converteerbaar indien ze bijvoorbeeld pas uitgeoefend of geconverteerd kunnen worden op een toekomstige datum of bij het plaatsvinden van een toekomstige gebeurtenis. Bij de beoordeling of potentiële stemrechten zeggenschap inhouden, onderzoekt Schiphol Group alle feiten en omstandigheden (met inbegrip van de voorwaarden voor uitoefening van de potentiële stemrechten en eventuele andere contractuele overeenkomsten, ongeacht of deze afzonderlijk dan wel samen onderzocht worden) die de potentiële stemrechten beïnvloeden, behalve de intentie van het management en de financiële mogelijkheid om ze uit te oefenen of te converteren.

108 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

109

Onderscheid tussen activa voor operationele activiteiten en vastgoedbeleggingen

Kritische veronderstellingen en schattingen

Vastgoedbeleggingen onderscheiden zich van operationeel onroerend goed op basis van de volgende criteria: vastgoedbeleggingen worden aangehouden om huuropbrengsten te genereren en/of waarde stijging te realiseren; vastgoedbeleggingen genereren kasstromen die grotendeels onafhankelijk zijn van de andere activa

In de toepassing van de grondslagen van waardering en resultaatbepaling is het onvermijdelijk dat de directie in bepaalde gevallen gebruik maakt van schattingen en veronderstellingen die van invloed kunnen zijn op de bedragen, de toelichtingen en andere informatie die in de jaarrekening zijn opgenomen. De feitelijke resultaten kunnen van deze schattingen en veronderstellingen afwijken.

van de onderneming. Vorenstaande is vooral van toepassing op de volgende onderwerpen. Vorenstaande beoordeling wordt uitgevoerd voor ieder afzonderlijk object. Het is mogelijk dat objecten deels voor operationele activiteiten worden gebruikt en deels als vastgoed-

Bijzondere waardeverminderingen van goodwill en andere vaste activa

belegging. Indien en voorzover de delen zelfstandig kunnen worden verkocht of verhuurd worden de

De boekwaarde van vaste activa wordt getoetst aan de realiseerbare waarde indien aanwijzingen

delen afzonderlijk aangemerkt en behandeld als activa voor operationele activiteiten of als vastgoed-

bestaan voor een bijzondere waardevermindering. Voor vaste activa die niet worden afgeschreven

belegging. Indien zelfstandige verkoop of verhuur van de delen niet mogelijk is, wordt het gehele

(goodwill) wordt deze toets minimaal één keer per jaar uitgevoerd. Een bijzondere waardeverminde-

object als vastgoedbelegging aangemerkt en behandeld indien het deel dat wordt gebruikt voor opera-

ring kan aan de orde zijn indien naar de inschatting van de directie sprake is van bijvoorbeeld een

tionele activiteiten slechts gering is.

snellere daling van de marktwaarde van een actief dan uit verloop van de tijd of normaal gebruik zou voortvloeien, een belangrijke wijziging in de toepassing van de activa of in de bedrijfsstrategie, ten

Tot de vastgoedbeleggingen behoren niet vastgoed voor (toekomstig) eigen gebruik of vastgoed in

opzichte van verwachtingen sterk achterblijvende prestaties, een significante verslechtering in de

aanbouw of ontwikkeling ten behoeve van het toekomstige gebruik als vastgoedbelegging.

bedrijfstak of economie, veroudering of beschadiging van het actief. Daarnaast kunnen omstandigheden, naar de inschatting van de directie, duiden op de noodzaak tot het terugnemen van een eerder toegepaste bijzondere waardevermindering. Terugnemen van waardeverminderingen op goodwill is evenwel niet toegestaan. Teneinde in voornoemde gevallen te kunnen bepalen of daadwerkelijk sprake is van bijzondere waardeverminderingen of de noodzaak tot terugnemen daarvan, wordt de realiseerbare waarde bepaald. Daarbij maakt de directie gebruik van inschattingen en veronderstellingen ten aanzien van de bepaling van kasstroomgenererende eenheden, de toekomstige kasstromen en de disconteringsvoet. De beoordelingen die hieraan ten grondslag liggen, kunnen van jaar tot jaar verschillen door economische of marktomstandigheden, veranderingen in de bedrijfsomgeving of in de weten regelgeving en door andere factoren waar de vennootschap geen invloed op kan uitoefenen. Indien de prognoses voor de realiseerbare waarde moeten worden bijgesteld dan kan dit leiden tot bijzondere waardeverminderingen of (met uitsluiting van waardeverminderingen op goodwill) terugneming daarvan.

Gebruiksduur en restwaarde van activa voor operationele activiteiten De activa voor operationele activiteiten maken een belangrijk deel uit van de totale activa van de vennootschap, de kosten van lineaire afschrijvingen vormen een belangrijk deel van de jaarlijkse bedrijfs lasten. De op basis van haar inschattingen en veronderstellingen door de directie vastgestelde gebruiksduur en restwaarden hebben een belangrijke invloed op de waardering en resultaatbepaling van activa voor operationele activiteiten. De gebruiksduur van activa voor operationele activiteiten wordt mede geschat aan de hand van de technische levensduur, ervaringen ten aanzien van soortgelijke activa, de onderhoudshistorie en de periode gedurende welke economische voordelen uit hoofde van exploitatie van het actief zullen toevloeien aan Schiphol Group. Elk jaareinde wordt getoetst of zich zodanige wijzigingen hebben voorgedaan in inschattingen en veronderstellingen dat een aanpassing van de gebruiksduur en/of restwaarde noodzakelijk is. Een dergelijke aanpassing wordt prospectief doorgevoerd.

110 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

111

Waardering van vastgoed tegen reële waarde

dient te worden opgenomen voor bestaande verplichtingen voorzover het tevens waarschijnlijk is

Zoals eerder beschreven wordt de jaarlijkse bepaling van de reële waarde van vastgoedbeleggingen

dat een uitstroom van middelen zal plaatsvinden om de verplichting in te lossen en een betrouwbare

gedeeltelijk uitgevoerd door interne taxateurs. In dat kader zijn de volgende veronderstellingen en

schatting kan worden gemaakt van het bedrag van de verplichting. Een voorwaardelijke verplichting

schattingen van belang. De beste aanwijzingen voor de reële waarde zijn de gangbare prijzen op een

wordt toegelicht in de paragraaf Voorwaardelijke vorderingen en verplichtingen.

actieve markt voor soortgelijke lease-overeenkomsten en andere contracten. Bij het ontbreken van dergelijke informatie wordt de reële waarde zelfstandig vastgesteld binnen een bandbreedte van rede-

Periodiek wordt door de directie een beoordeling uitgevoerd op alle claims en geschillen. Aan de hand

lijke schattingen van de reële waarde.

van de uitkomst van deze beoordeling wordt bepaald voor welke claims en geschillen een voorziening

Deze schattingen van de reële waarde worden ontleend aan:

zal worden getroffen of vordering wordt opgenomen dan wel, in het geval van voorwaardelijke

gangbare prijzen op een actieve markt voor onroerende zaken met een afwijkende aard, staat of

verplichtingen en vorderingen, alleen een toelichting zal worden opgenomen. Indien een voorziening

locatie (of onderworpen aan afwijkende lease-overeenkomsten of andere contracten), met aanpas-

dient te worden getroffen of vordering wordt opgenomen vraagt ook de inschatting van de kans en

singen voor die afwijkingen;

omvang van de uitstroom respectievelijk instroom van middelen een aanzienlijke mate van beoorde-

recente prijzen van soortgelijk vastgoed op minder actieve markten, met aanpassingen die de veran-

ling. In deze beoordeling maakt de directie mede gebruik van juridisch advies.

deringen in de economische omstandigheden weergeven sinds de datum van de transacties die plaatsvonden tegen deze prijzen; en ramingen van de contante waarde van de kasstromen, gebaseerd op betrouwbare schattingen van de toekomstige kasstromen, die afgeleid zijn uit de bepalingen van eventuele bestaande lease-overeenkomsten en andere contracten en (waar mogelijk) onderbouwd zijn door externe bewijzen, zoals actuele marktconforme huurprijzen voor soortgelijk vastgoed op dezelfde locatie en in dezelfde staat, en waarbij gebruik wordt gemaakt van een disconteringsvoet die de onzekerheden, zoals ingeschat door de markt, ten aanzien van de omvang en het tijdstip van de kasstromen weerspiegelt. De voornaamste veronderstellingen voor de inschatting van de reële waarde door de directie hangen samen met: huurontvangsten uit hoofde van een contract, verwachte toekomstige huurprijzen, perioden van leegstand, onderhoudsvereisten en van toepassing zijnde kortingen. Deze waarderingen worden regelmatig vergeleken met feitelijke marktrendementen, de feitelijke transacties door Schiphol Group en in de markt gepubliceerde transacties.

Latente belastingvorderingen Latente belastingvorderingen, met inbegrip van die voortvloeiend uit voorwaartse verliescompensatie, worden gewaardeerd, indien het waarschijnlijk is dat voldoende fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee verliezen kunnen worden gecompenseerd en verrekeningsmogelijkheden kunnen worden benut. In de beoordeling daarvan maakt de directie gebruik van inschattingen en veronderstellingen die tevens van invloed zijn op de waardering van de vordering.

Actuariële assumpties voorzieningen personeelsbeloningen Voorzieningen uit hoofde van personele regelingen alsmede netto vorderingen of verplichtingen uit hoofde van pensioenregelingen van deelnemingen worden actuarieel bepaald. Daarbij wordt gebruik gemaakt van veronderstellingen ten aanzien van toekomstige ontwikkelingen in salaris, sterfte, personeelsverloop, rendement van beleggingen en andere uitgangspunten. Wijzigingen in deze inschattingen en veronderstellingen kunnen leiden tot zogenoemde actuariële winsten en verliezen die, voorzover een bandbreedte van 10% van de grootste van de verplichtingen uit hoofde van de regeling of de reële waarde van de bijbehorende beleggingen wordt overschreden, ten gunste of ten laste van de winsten verliesrekening worden gebracht door middel van afschrijving over de gemiddelde resterende arbeidsduur van de werknemers die deelnemen aan de betreffende regeling.

Vorderingen en verplichtingen uit hoofde van claims en geschillen Met een vordering inzake een claim of geschil wordt rekening gehouden in de balans indien het vrijwel zeker is geworden dat een instroom van economische voordelen zal ontstaan. Indien een dergelijke instroom waarschijnlijk is wordt de vordering toegelicht als een voorwaardelijk actief. Een voorziening 112 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

113

Financieel Risico Management

Reële waarde-renterisico Het reële waarde-renterisico betreft het risico dat de waarde van een financieel instrument zal schom-

Financiële risicofactoren

melen als gevolg van schommelingen in de marktrente. Schiphol Group heeft geen omvangrijke finan-

Door de aard van de activiteiten heeft Schiphol Group te maken met een verscheidenheid aan risico’s:

ciële activa die reële waarde-renterisico lopen. Schiphol Group heeft via leningen tegen een vaste rente

marktrisico, kredietrisico en liquiditeitsrisico. In het beheerprogramma voor financiële risico’s (dat deel

te maken met het reële waarde-renterisico. Het beleid van Schiphol Group is immers om ten minste 75%

uitmaakt van het totale risicobeheerprogramma van Schiphol Group) ligt de nadruk op de onvoorspel-

van de geleende gelden op te nemen in vastrentende waarden, zonodig met gebruikmaking van deri-

baarheid van de financiële markten en op het minimaliseren van de eventuele nadelige effecten

vaten. Het is evenwel tegelijkertijd de intentie van het management om leningen aan te houden tot het

daarvan op de financiële resultaten van Schiphol Group. Schiphol Group maakt gebruik van derivaten

einde van de looptijd. Waardering vindt dientengevolge plaats tegen geamortiseerde kostprijs. De

voor de afdekking van bepaalde risicoposities. Het financiële risicobeheer wordt verzorgd door een

financiële positie en het resultaat ondervinden zodoende weinig invloed van tussentijdse schomme-

centrale treasury-afdeling (Corporate Treasury) en valt onder goedgekeurd beleid van de directie. De

lingen in de reële waarde van leningen.

directie stelt schriftelijke richtlijnen op voor het financiële risicobeheer, en stelt daarnaast ook het beleid vast voor specifieke aandachtsgebieden als valutarisico, renterisico, kredietrisico, gebruik van

Kasstroom-renterisico

afgeleide en niet-afgeleide financiële instrumenten (derivaten), en de investering van een tijdelijk

Het kasstroom-renterisico betreft het risico dat de toekomstige kasstromen van een financieel instrument

surplus aan liquiditeiten.

zullen schommelen als gevolg van veranderingen in de marktrente. Schiphol Group heeft behalve liquide middelen geen omvangrijke financiële activa die een kasstroom-renterisico lopen. Het kasstroom-renterisico van Schiphol Group hangt samen met langlopende leningen tegen een variabele rente. Deze positie

Marktrisico

wordt beperkt door het beleid van Schiphol Group om, zonodig met gebruikmaking van derivaten, maxi-

Marktrisico omvat drie soorten risico’s: valutarisico, prijsrisico en renterisico.

maal 25% van de geleende gelden tegen een variabele rente op te nemen. Het kasstroom-renterisico wordt beheerst door het gebruik van renteswaps waarmee van een variabele rente kan worden overge-

(a) Valutarisico

stapt op een vaste rente. Als onderdeel van een renteswap komt Schiphol Group met een tegenpartij

Valutarisico treedt op als toekomstige zakelijke transacties, verantwoorde activa en passiva en

overeen om op vooraf vastgestelde momenten een ruil aan te gaan van het verschil tussen een vast

netto-investeringen in activiteiten buiten de euro zone worden uitgedrukt in een valuta die niet de

contracttarief en een variabele rente. Dit verschil wordt berekend op basis van de overeengekomen onder-

functionele valuta van de entiteit is (de euro in het geval van Schiphol Group). Schiphol Group is inter-

liggende hoofdsom.

nationaal actief en heeft te maken met valutarisico’s via diverse valutaposities, met name de Japanse yen (leningen), de Amerikaanse dollar (netto-investeringen in activiteiten buiten de euro zone en leningen) en de Australische dollar (netto-investeringen in activiteiten buiten de euro zone). Bij de

Kredietrisico

beheersing van het valutarisico met betrekking tot leningen maakt Schiphol Group gebruik van termijn-

Kredietrisico betreft het risico dat de ene partij bij een financieel instrument haar verplichting niet zal

contracten. Het beleid voor de beheersing van het financiële risico is dat vrijwel 100% van de verwachte

nakomen, waardoor de andere partij een financieel verlies te verwerken krijgt. Tegenpartijen van

kasstromen wordt afgedekt. Schiphol Group heeft een aantal strategische investeringen in activiteiten

Schiphol Group bij derivaten- en liquiditeiten transacties zijn beperkt tot financiële instellingen met een

buiten de euro zone, waarvan de netto-investeringen te maken krijgen met een omrekeningsrisico.

hoge kredietwaardigheid. Partijen die diensten afnemen van Schiphol Group worden vooraf beoor-

De valutapositie die samenhangt met de netto-investeringen van de activiteiten buiten de euro zone

deeld op kredietwaardigheid. Afhankelijk van de uitkomsten daarvan kunnen van de afnemer bepaalde

van Schiphol Group wordt niet afgedekt, met uitzondering van de Redeemable Preference Shares die

zekerheden worden verlangd (in de vorm van bankgarantie of waarborgsom) ter beperking van het

Schiphol Group houdt in Brisbane Airport Corporation Holdings Pty Ltd.

risico van oninbaarheid.

Corporate Treasury is verantwoordelijk voor het beheer van de netto positie in de afzonderlijke vreemde valuta’s.

Liquiditeitsrisico Liquiditeitsrisico betreft het risico dat Schiphol Group problemen zal hebben om de financiële middelen

(b) Prijsrisico

bijeen te brengen die nodig zijn om te voldoen aan de verbintenissen die verband houden met

Prijsrisico betreft het risico dat de waarde van activa en passiva zal schommelen als gevolg van

financiële instrumenten. Zorgvuldig beheer van het liquiditeitsrisico brengt met zich mee dat Schiphol

veranderingen in marktprijzen. Schiphol Group heeft vooral te maken met het prijsrisico van terreinen

Group voldoende liquide middelen aanhoudt en dat voldoende financieringsruimte voorhanden

en gebouwen die door Schiphol Group tegen reële waarde worden verantwoord onder ‘vastgoed

is, in de vorm van toegezegde (bij voorkeur gecommitteerde) kredietfaciliteiten en in de vorm van

beleggingen’. Deze reële waarde staat onder invloed van ontwikkelingen in vraag en aanbod en

het EMTN programma. In ons financieringsbeleid streven wij voorts naar het reduceren van het

veranderingen in de rentestand. Voorts bezit Schiphol Group aandelen (die tegen reële waarde worden

herfinancieringrisico.

verantwoord onder de ‘overige financiële belangen’) waar eveneens sprake is van prijsrisico. (c) Renterisico Het renterisico is onderverdeeld in een reële waarde-renterisico en een kasstroom-renterisico.

114 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

115

De per balansdatum resterende looptijd van de (per saldo) verplichtingen uit hoofde van lease contracten, leningen en derivaten is als volgt: (in EUR 1.000)

Totaal

< – 1 jaar

> 1 jaar en < – 5 jaar

> 1 jaar

> 5 jaar

Verplichtingen uit hoofde van leningen

769.597 116.860

652.737 282.157

370.580

Financiële lease verplichtingen

128.274

125.027

15.670

109.357

- 7.471

- 3.300

16.031

–

- 459

–

305.928

476.637

3.247

Financiële lease vorderingen - 12.134

- 1.363

Derivaten verplichtingen

56.889

40.858

Derivaten vorderingen

- 459

–

942.167 159.602

- 10.771 16.031 - 459 782.565

Schatting van de reële waarde De reële waarde van financiële instrumenten die worden verhandeld op actieve markten (zoals verhandelbare derivaten, effecten in de handelsportefeuille en effecten beschikbaar voor verkoop) zijn gebaseerd op beurskoersen per balansdatum. Voor financiële activa wordt de biedprijs gehanteerd, voor financiële passiva is dat de laatprijs. De reële waarde van financiële instrumenten die niet worden verhandeld op actieve markten (zoals buitenbeurs verhandelde derivaten) wordt bepaald met behulp van waarderingstechnieken. Schiphol Group gebruikt hiervoor verschillende methoden en hanteert veronderstellingen gebaseerd op de marktomstandigheden per balansdatum. Beurskoersen of door handelaars genoemde prijzen voor vergelijkbare instrumenten worden gebruikt voor langlopende schulden. Andere waarderingstechnieken, zoals verwachte kasstroommodellen, worden gebruikt voor de bepaling van de reële waarde van de resterende financiële instrumenten. De reële waarde van renteswaps wordt berekend als de contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen. De reële waarde van valutatermijncontracten wordt bepaald op basis van de koers op de valutatermijnmarkt per balansdatum. Verondersteld wordt dat de nominale waarde na aftrek van de geschatte aanpassingen voor handelsdebiteuren en -crediteuren de reële waarde benadert. Voor de informatieverschaffing wordt de reële waarde van de financiële activa en passiva geschat door de toekomstige contractuele kasstromen te verdisconteren tegen de op dat moment gangbare marktrente die voor Schiphol Group voor vergelijkbare financiële instrumenten geldt.

116 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

117

Informatie per bedrijfssegment Schiphol Group onderkent vier bedrijfssegmenten (Business Areas), te weten: Aviation, Consumers, Real Estate en Alliances & Participations. (in EUR 1.000)

Aviation

Consumers

(in EUR 1.000)

Alliances &

Real Estate participations

2005*)

Aviation

Consumers

Alliances &

Real Estate participations

2006

Winst- en verliesrekening

Winst- en verliesrekening Totale netto omzet

591.942 232.297

206.247

90.900 1.121.386

Totale netto omzet

641.399 232.314

Eliminatie interne netto omzet - 19.414 - 25.010 - 101.958 - 27.437 - 173.819

Eliminatie interne netto omzet - 10.471

Netto omzet

104.289

63.463

947.567

Netto omzet

–

11.375

1.002

12.377


Afschrijvingen - 115.148 - 14.873

- 22.995

572.528 207.287

- 1.842

630.928 230.472

157.724

91.645 1.123.082

- 48.636 - 25.428 - 86.377 109.088

66.217 1.036.705

Waardeveranderingen vastgoedbeleggingen Bijzondere waardeveranderingen

– –

–

- 588

Andere niet geldelijke lasten

- 2.032

- 2.275

- 3.330


99.224 124.623

78.542

**


–

–

- 3.619

–

–

- 8.787 - 161.803

Afschrijvingen - 116.936 - 14.340

- 4.315

Bijzondere waardeveranderingen

- 4.903

- 2.713 - 10.350 8.598

8.156

310.987 4.537

28.303

267

28.570

- 19.246 - 10.249 - 160.771

–

–

Andere niet geldelijke lasten - 20.726

- 248

- 341

73.240 136.487

101.024

5.652

316.403

4.198

10.915

16.424

Exploitatieresultaat **


1.311

–

–

- 982

- 982

- 94 - 21.409

Balans

Balans Totaal activa 1.972.615 298.963 1.207.811 201.986

3.681.375

Totaal activa 2.188.209 241.738 1.505.203 229.442

Totaal vaste activa (exclusief winstbelasting) 1.711.611 209.910 1.154.822 173.055

3.249.398

Totaal vaste activa (exclusief winstbelasting) 1.785.478 197.247 1.228.176 187.214 3.398.115

Deelnemingen en overige financiële belangen

–

–

6.237

24.308

30.545

Deelnemingen en overige financiële belangen

2.573

25

Totale verplichtingen (exclusief winstbelasting)

691.321

65.166

475.551

93.872

1.325.910

Totale verplichtingen (exclusief winstbelasting)

672.743

46.450

Investeringen

186.924

16.306

49.860

23.905

Investeringen

173.370

12.269

*)

276.995

Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden.

**)

34.170

4.164.592

24.510

61.278

520.604 108.912 1.348.709 68.758

5.627

260.024

Resultaat deelnemingen is de som van het resultaat op deelnemingen zoals vermeld in de winsten verliesrekening,

vermeerderd met de aan deelnemingen en overige financiële belangen gerelateerde rentebaten en dividendbaten, zoals verantwoord onder financiële baten en lasten.

De Business Area Aviation heeft Amsterdam Airport Schiphol als werkterrein. Zij levert diensten en

Vanuit de Business Area Alliances & Participations wordt de AirportCity-formule internationaal

faciliteiten aan luchtvaartmaatschappijen, passagiers en afhandelingmaatschappijen. De Nederlandse

uitgerold en vermarkt. Onder Alliances & Participations vallen eveneens de regionale binnenlandse

Mededingingsautoriteit (NMa) houdt toezicht op de tarieven en rendementen.

luchthavens, participaties in buitenlandse luchthavens en utilities.

De activiteiten van de Business Area Consumers bestaan uit het uitgeven van concessies voor winkels en

Samenwerkingsverbanden die eenduidig onder één Business Area vallen, zijn gegroepeerd onder

horecagelegenheden, het exploiteren van autoparkeerterreinen en het aanbieden van mogelijkheden

de Business Areas Aviation, Consumers of Real Estate. Alle overige samenwerkingsverbanden vallen

te adverteren op Amsterdam Airport Schiphol. De Business Area is ook buiten Nederland actief met

onder de Business Area Alliances & Participations. Kosten van concern overhead worden aan de bedrijfs-

managementcontracten.

segmenten toegerekend op basis van hun relatieve aandeel in de activa, omzet en personeelskosten van Schiphol Group.

De Business Area Real Estate ontwikkelt, beheert, exploiteert en belegt in vastgoed op en rondom luchthavens in binnen en buitenland. Het grootste deel van de portefeuille met zowel operationeel als

Aangezien een zeer belangrijk deel van de huidige activiteiten van Schiphol Group zich concentreert

commercieel vastgoed bevindt zich op en rond Amsterdam Airport Schiphol.

in Nederland (99,3% van de geconsolideerde omzet in 2006) zijn geen geografische segmenten aangemerkt.

118 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

119

Toelichting op de geconsolideerde balans

De per 31 december 2006 aanwezige goodwill heeft tot een bedrag van EUR 0,8 miljoen betrekking op Schiphol Telematics BV en voor EUR 5,5 miljoen op Villa Carmen BV.

1. Immateriële vaste activa De samenstelling en het verloop van de immateriële vaste activa is als volgt:

Schiphol Group heeft in 2001 een additioneel belang verworven van 16,66% in Schiphol Telematics BV. De boekwaarde van de hieraan gerelateerde goodwill is ultimo 2006 getoetst op bijzondere

(in EUR 1.000)

Goodwill

waardevermindering. De bedrijfswaarde van de betreffende kasstroomgenererende eenheid

Ontwikkeling

geautomatiseerde toepassingen

Software

Software in

licenties

ontwikkeling

(Schiphol Telematics BV) is berekend op basis van gegevens uit haar businessplan 2007-2009 en een Totaal

waardevermindering.

Samenstelling 31 december 2004 Aanschaffingswaarde

disconteringsvoet van 6,7%. De toets gaf geen aanleiding tot het doorvoeren van een bijzondere

2.096

1.435

442

3.278

7.251

en waardeverminderingen

- 940

- 271

- 88

–

- 1.299

Boekwaarde

1.156

1.164

354

3.278

5.952

Cumulatieve afschrijvingen

In 2005 is door Malpensa Real Estate II BV (MRE II BV, een dochteronderneming van Schiphol Group) een belang van 47,44% verworven in Villa Carmen BV. De goodwill die hieruit is ontstaan komt voort uit de meerwaarde van de door MRE II BV bij verwerving van haar aandeel ingebrachte grond. De reële waarde van de grond is in 2006, zo blijkt uit een recente externe taxatie van het totale vastgoedproject van Villa Carmen BV, in waarde gestegen. Zodoende bestaat geen aanleiding tot het doorvoeren van een bijzondere waardevermindering op de goodwill.

Specificatie van mutaties in 2005 Investeringen

–

–

–

8.943

8.943

Opleveringen

–

4.668

1.813

- 6.481

–

Acquisities

5.502

–

–

–

5.502

Afschrijvingen

–

- 1.647

- 622

–

- 2.269


- 307

–

–

–

- 307

Hergroeperingen

–

–

43

–

43

Totaal mutaties in het boekjaar

5.195

3.021

1.234

2.462

11.912

7.598

6.103

2.298

5.740

21.739

- 1.247

- 1.918

- 709

–

- 3.874

6.351

4.185

1.589

5.740

17.865

Investeringen

–

–

–

9.927

9.927

De op de goodwill in 2005 doorgevoerde bijzondere waardevermindering ad EUR 0,3 miljoen betreft de door Rotterdam Airport BV in 2002 overgenomen horecafaciliteiten. De ontwikkeling van geautomatiseerde toepassingen heeft betrekking op interne en externe uren in de uitvoerings- en afsluitingsfase van ICT projecten. De software heeft betrekking op verkregen licenties.

Samenstelling 31 december 2005 Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen Boekwaarde Specificatie van mutaties in 2006 Opleveringen

- 7

6.542

Acquisities

–

–

3.547 - 10.082 38

–

38

Afschrijvingen

–

- 3.306

- 1.854

–

- 5.160

Hergroeperingen

–

- 153

421

–

268


- 7

3.083

2.152

- 155

5.073

7.591

12.474

6.304

5.585

31.954

en waardeverminderingen

- 1.247

- 5.206

- 2.563

–

- 9.016

Boekwaarde

6.344

7.268

3.741

5.585

22.938

–

Samenstelling 31 december 2006 Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen

120 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

121

2. Activa ten behoeve van operationele activiteiten

In de activa ten behoeve van operationele activiteiten, categorie Gebouwen, is een bedrag van

De samenstelling en het verloop van de activa ten behoeve van operationele activiteiten is als volgt:

EUR 43,9 miljoen begrepen betreffende de boekwaarde van activa (P1 / traverse) waarvan de vennootschap economisch (niet juridisch) eigenaar is (financiële lease). De verplichtingen uit dien

(in EUR 1.000)

Banen,

rijbanen en

platformen

Andere vaste

Terreinen en wegen

Gebouwen

Installaties

middelen

Totaal


hoofde zijn opgenomen onder de leaseverplichtingen.

bedrijfs-

Voor een uiteenzetting van de bijzondere waardeverminderingen wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening, paragraaf 32.

544.379

497.790 925.660 1.046.641 235.945 3.250.415

Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen - 193.666 - 95.507 - 310.214 - 491.984 - 135.901 - 1.227.272 Boekwaarde

350.713

402.283 615.446

554.657 100.044 2.023.143

Specificatie van mutaties in 2005 40.107

31.873 143.915

Afschrijvingen - 17.563

Opleveringen

- 9.419 - 32.601

83.612

21.721

- 70.980 - 22.266

321.228

- 152.829


- 229

300

- 1.138

- 626

- 77

- 1.770

Verkopen

–

–

- 4.891

- 1.008

- 584

- 6.483

Desinvesteringen

295

- 722

- 3.156

- 3.013

- 110

- 6.706

Hergroeperingen

–

- 847

- 1

175

- 249

- 922

Reclassificatie naar vastgoed in aanbouw

–

- 242

–

- 44

–

- 286


–

–

–

–

13

13

20.943 102.128

8.116

- 1.552

152.245


22.610


564.332

527.991 1.056.266 1.109.159 268.480 3.526.228


373.323

423.226 717.574

562.773

26.292

7.095 - 58.616

49.324

Afschrijvingen - 19.580

- 9.527 - 29.208

98.492 2.175.388

Specificatie van mutaties in 2006 Opleveringen Bijzondere waardeverminderingen

–

- 22

–

Verkopen

–

- 39

Acquisities

–

–

19.970

44.065

- 72.011 - 23.241 - 153.567 - 751

- 147

–

–

- 58

- 97

–

9.718

544

10.262

–

- 3.774

- 920

(De)consolidatie

–

–

–

- 3.774

Desinvesteringen

- 1.066

- 348

- 117

- 392

- 121

- 2.044

Hergroeperingen

3.109

- 2.037

364

- 1.362

- 742

- 668


–

–

–

–

- 5

-5


8.755

- 4.878 - 87.577

- 19.248

- 3.800 - 106.748


591.097

531.959 997.140 1.153.117 269.678 3.542.991


122 Schiphol Group

382.079

418.347 629.997

543.525

94.692 2.068.640

Jaarrekening 2006

123

3. Activa in aanbouw of ontwikkeling

het oude hoofdkantoor heeft kunnen slopen. Het bedrag van EUR 15,7 miljoen is toegevoegd aan

De samenstelling en het verloop van de activa in aanbouw of ontwikkeling is als volgt:

de boekwaarde van het betreffende terrein onder de activa in aanbouw ten behoeve van operationele activiteiten.

(in EUR 1.000)

Activa in

Activa in

aanbouw tbv

aanbouw tbv

operationele

activiteiten

Boekwaarde 31 december 2004

De activering van bouwrente vindt plaats aan de hand van een percentage dat per kwartaal wordt vastgesteld, op basis van de dan geldende verhouding tussen eigen en vreemd vermogen. Gedurende

vastgoedbelegging

247.985

Totaal

111.652

359.637

2006 is een percentage gehanteerd dat heeft gevarieerd van 1,2% tot 1,6% op jaarbasis. Per 31 december 2006 was sprake van verplichtingen tot investeringen in activa in aanbouw of ontwikkeling tot een bedrag van EUR 107 miljoen, waarvan EUR 56 miljoen in vastgoed (per

Specificatie van mutaties in 2005

31 december 2005 EUR 50 miljoen waarvan EUR 6 miljoen in vastgoed).

Investeringsuitgaven

229.894

Activering van bouwrente

2.209

Opgeleverde activa en vastgoedbeleggingen - 321.229 Bijzondere waardeverminderingen

- 188

Acquisities

–

Reclassificatie van leasevorderingen

–

Hergroeperingen

- 5.324

38.157

268.051

78

2.287

- 36.968 - 358.197

- 574

- 762

15.287

15.287

4.654

4.654

4.342

- 982

4. Vastgoedbeleggingen De samenstelling en het verloop van de vastgoedbeleggingen is als volgt: (in EUR 1.000)

Boekwaarde 31 december 2004 Totaal mutaties in het boekjaar - 94.638

24.976 - 69.662

Gebouwen

441.423

Terreinen

Totaal

227.344

668.767



153.347

136.628

289.975

Opleveringen

36.469

500

36.969

Waardeveranderingen

- 1.393

13.770

12.377

Verkopen - 54.704

Specificatie van mutaties in 2006 Investeringsuitgaven

201.103

Activering van bouwrente

3.386

Opgeleverde activa en vastgoedbeleggingen - 44.065

48.994

250.097

161

3.547

- 13.964 - 58.029


- 62

–

- 62

Verkopen

- 1.765

–

- 1.765

Acquisities

1.316

–

1.316

(De)consolidatie

- 1.582

–

- 1.582

Hergroeperingen

400

- 1

399


158.731

35.190

193.921


312.078

171.818

483.896

De investeringsuitgaven van EUR 250,1 miljoen zijn inclusief een investering van EUR 15,7 miljoen die

Hergroeperingen

– - 54.704

–

1.862

1.862

Totaal mutaties in het boekjaar - 19.628

16.132

- 3.496

421.795

243.476

665.271

Opleveringen

13.532

432

13.964

Waardeveranderingen

24.533

4.037

28.570

Boekwaarde 31 december 2005 Specificatie van mutaties in 2006

Verkopen - 17.748

– - 17.748

Hergroeperingen

1.029

- 1.029

–


21.346

3.440

24.786


443.141

246.916

690.057

in 2006 nog niet tot een uitgaande kasstroom heeft geleid, maar tot een verplichting die in de balans per 31 december 2006 is verantwoord onder de overige langlopende verplichtingen. Het bedrag dat in het geconsolideerde kasstroomoverzicht wordt verantwoord aan investeringen in vaste activa bedraagt

Het Airport Real Estate Basisfonds CV (AREB CV) heeft 15 vastgoedobjecten in onderpand gegeven

daarom EUR 234,4 miljoen.

aan de ING Bank NV en Fortis Bank NV voor een bedrag van EUR 152,8 miljoen. In verband met de proportionele consolidatie van AREB CV komt de helft van dit bedrag aan

Voornoemde investering van EUR 15,7 miljoen vloeit voort uit een contract dat eind 2006 door SRE BV

vastgoedobjecten tot uitdrukking in de balans van Schiphol Group.

en Martinair Holland NV werd ondertekend voor de realisatie van een nieuw hoofdkantoor voor Martinair Holland NV van circa 13.000 m² op Schiphol-Oost. Met de voortijdig beëindiging van haar

In de categorie gebouwen is een bedrag van EUR 97,5 miljoen begrepen inzake de reële waarde

huidige erfpachtcontract, welke zou aflopen in 2042, en verhuizing van Schiphol-Centrum naar

van activa (Triport) waarvan de vennootschap economisch (niet juridisch) eigenaar is (financiële

Schiphol-Oost maakt Martinair Holland NV plaats voor een mogelijke toekomstige uitbreiding van de

lease). Onder terreinen zijn gronden begrepen die in erfpacht zijn uitgegeven.

terminal. De investering betreft de verkrijging door Schiphol Group van het economische eigendom van de betreffende grond. Deze grond zal door Martinair Holland NV als bouwterrein (vrij van opstallen) aan Schiphol Group worden geleverd nadat zij haar nieuwe hoofdkantoor heeft kunnen betrekken en 124 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

125

In de vaststelling van de kasstromen (die mede bepalend zijn voor de reële waarde waartegen vastgoed-

afschrijvingen (waarbij overigens rekening dient te worden gehouden met een restwaarde van 25%) en

beleggingen in de balans worden gepresenteerd) wordt rekening gehouden met het bestaan van huur-

commercieel tegen reële waarde zonder toepassing van afschrijvingen, ontstaat een tweeledig waarde-

incentives. Voor een uiteenzetting van de verkopen en waardeveranderingen wordt verwezen naar de

ringsverschil, enerzijds door commerciële herwaardering en anderzijds door fiscale afschrijving. Voor

toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening, respectievelijk paragraaf 27 en 28.

het eerstgenoemde verschil wordt door Schiphol Group al een belastinglatentie aangehouden. Voor het tweede verschil dient nu (en in volgende boekjaren) een overboeking te worden doorgevoerd van

Bij alle afgesloten erfpachtcontracten, grondhuurcontracten en huurcontracten ten aanzien van (delen

kortlopende verplichtingen uit hoofde van winstbelasting naar de passieve belastinglatentie. De fiscale

van) gebouwen is een clausule opgenomen met betrekking tot de aanwendbaarheid van de grond en/of

afschrijving van onroerend goed over 2002 en 2003 van EUR 16,4 miljoen leidt tot de overboeking van

het gebouw. Schiphol Group kan te allen tijde deze contracten ontbinden indien deze grond en/of

kortlopende verplichtingen uit hoofde van winstbelasting naar de passieve belastinglatentie voor

(delen van) deze gebouwen benodigd zijn voor luchthavenactiviteiten.

EUR 5,7 miljoen. Voor de jaren 2004 tot en met 2006 zal ook sprake zijn van dergelijke overboekingen,

Het beleid van Schiphol Group is om alle terreinen uitsluitend in erfpacht respectievelijk grondhuur

welke nog niet werden verwerkt in afwachting van het indienen van een herziene aangifte winst

uit te geven, met uitzondering van de terreinen ten aanzien waarvan de directie de intentie heeft

belasting voor deze jaren.

uitgesproken deze te willen verkopen. Het betreft hier terreinen die buiten de Schiphol locatie liggen en in de balans worden verantwoord onder de Activa beschikbaar voor verkoop. De latente belasting vorderingen en verplichtingen komen voort uit de volgende balansposten: 5. Latente belastingen

(in EUR 1.000)

2006

2005

Met ingang van 1 januari 2002 is Schiphol Group onderworpen aan winstbelasting. In 2003 is de fiscale openingsbalans door Schiphol Group opgesteld en is de aangifte over 2002 ingediend. Na een onder-

Latente belastingvorderingen

zoek door de Belastingdienst naar de ingediende openingsbalans per 1 januari 2002 en de aangifte over


158.709

–

het boekjaar 2002 is op 8 september 2006 de vaststellingsovereenkomst door Schiphol Group en de

Activa in aanbouw

76.201

–

Belastingdienst ondertekend. Daarin is ondermeer de definitieve fiscale openingsbalans vastgelegd

Vastgoedbeleggingen

33.973

–

evenals enkele nadere afspraken over de bepaling van de fiscale winst van Schiphol Group.

Derivaten

14.348

14.277

Volgens de fiscale openingsbalans in de vaststellingsovereenkomst bestaat een totaal verschil van EUR

Latente belastingverplichtingen

1,3 miljard tussen het fiscale vermogen per 1 januari 2002 van EUR 3,2 miljard en het commerciële

Vastgoedbeleggingen

– - 33.192

vermogen per die datum van EUR 1,9 miljard. Indien waarderingsverschillen met betrekking tot activa en passiva per 31 december 2006 nog aanwezig zijn, dient een actieve belastinglatentie te worden

283.231

- 18.915

verantwoord ten gunste van de winst en verliesrekening over 2006 voorzover het waarschijnlijk is dat voldoende fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee de verrekeningsmogelijkheden kunnen worden

Langlopend (realisatie ligt niet in de lijn der verwachting)

benut. Dit heeft geleid tot een eenmalige bate in 2006 van in totaal EUR 309,2 miljoen. Deze eenmalige

Langlopend (realisatie te verwachten na 12 maanden)

bate is in de winsten verliesrekening verantwoord op de regel winstbelasting en betreft:

Kortlopend (realisatie te verwachten binnen 12 maanden)

84.939

–

187.873 - 18.915 10.419

–

waarderingsverschillen voor EUR 1.123 miljoen die leiden tot de vorming van een actieve belas-

283.231 - 18.915

tinglatentie ten gunste van de winst en verliesrekening over 2006 van EUR 286,2 miljoen. Dit betreft verschillen in de waardering van activa die in de fiscale balans worden gewaardeerd tegen de kostprijs gelijk aan de waarde in het economische verkeer per 1 januari 2002 en in de commerciële

De latente belastingvorderingen en verplichtingen worden gesaldeerd aangezien de vorderingen en

balans tegen een (lagere) historische kostprijs. Activa in deze categorie betreffen vooral bouwloca-

verplichtingen onderdeel uit maken van dezelfde fiscale eenheid en de vennootschap aan het hoofd

ties, parkeergronden en andere gronden voor operationele activiteiten. Het totale verschil houdt

van deze fiscale eenheid een in rechte afdwingbaar recht hiertoe heeft.

voor EUR 158,7 miljoen verband met activa voor operationele activiteiten, voor EUR 76,2 miljoen met activa in aanbouw en voor EUR 51,3 miljoen met activa voor vastgoed activiteiten.

IAS 12 Winstbelastingen verplicht tot het opnemen van een latente belastingvordering in zoverre het waarschijnlijk is dat voldoende fiscale winst beschikbaar zal zijn waarmee het verrekenbare verschil kan

waarderingsverschillen voor EUR 90,1 miljoen die leiden tot de vrijval ten gunste van de winst en

worden verrekend. Daadwerkelijke realisatie van de latente belastingvorderingen in relatie tot een deel

verliesrekening over 2006 van in het verleden gevormde passieve belastinglatentie van EUR 23,0

van de operationele activa (EUR 84,9 miljoen) ligt echter niet in de lijn der verwachting. Het verschil

miljoen. Dit waarderingsverschil houdt vooral verband met projecten (bouwlocaties en activa in

tussen de commerciële en fiscale waarde wordt uitsluitend gerealiseerd bij verkoop (leidt tot fiscaal

aanbouw) die nog vóór het indienen van de fiscale openingsbalans in 2003 zijn gerealiseerd. Deze

lagere winst en lagere afdracht van winstbelasting), bij bijzondere afwaardering (leidt tot fiscaal

projecten zijn in de fiscale openingsbalans per 1 januari 2002 gewaardeerd tegen reële waarde

hogere kosten en lagere afdracht van winstbelasting) of bij beëindiging van de luchtvaartactiviteiten

terwijl zij commercieel per diezelfde datum nog tegen historische kostprijs werden verantwoord en

(leidt tot fiscaal hogere kosten doordat slechts een vergoeding wordt verkregen tot de commerciële

pas bij latere realisatie tegen reële waarde. Bij die realisatie is een herwaardering en latente belas-

boekwaarde). Schiphol Group is niet gemachtigd de grond voor operationele activiteiten te verkopen.

tingverplichting verantwoord die nu, gegeven de hoger vastgestelde fiscale kostprijs, deels vrijvalt.

De verwachtingen ten aanzien van toekomstige kasstromen duiden niet op de noodzaak tot het doorvoeren van een afwaardering. Tenslotte ligt een beëindiging van de activiteiten evenmin voor de hand.

De waardering van vastgoed is per 1 januari 2002 commercieel en fiscaal gelijk aan de reële waarde per die datum. Doordat vastgoed vervolgens fiscaal wordt gewaardeerd tegen kostprijs minus 126 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

127

Het verloop van de latente belastingvorderingen en latente belastingverplichtingen gedurende het

6. Deelnemingen

boekjaar is als volgt:

Het verloop van de post deelnemingen is als volgt:

(in EUR 1.000)

Operationele

activa

Activa in aanbouw

(in EUR 1.000)

Vastgoed beleggingen

Derivaten

2006

Boekwaarde 1 januari Boekwaarde 1 januari 2005

–

–

- 32.253

2005

Totaal

17.842

22.549

19.446 - 12.807 Specificatie van mutaties in het boekjaar


Investeringen

23.708

–

Latente belasting over herwaarderingen

Resultaat

10.714

1.777

Dividend

- 6.620

- 4.708


–

- 2.063

verantwoord in de Winst & Verliesrekening

–

–

- 3.470

–

- 3.470

Latente belasting over herwaarderingen verantwoord in het Eigen Vermogen

–

–

–

- 4.253

- 4.253


10

369

Aanpassing door verlaging van het belastingpercentage

–

–

2.079

- 916

1.163

Overige mutaties

–

- 82

Overige mutaties

–

–

452

–

452

27.812

- 4.707

45.654

17.842


–


–

- 939

- 5.169

- 6.108

Boekwaarde 31 december

–


–

- 33.192

14.277 - 18.915


In 2006 hebben de aandeelhouders van Schiphol Logistics Park CV grond (Air France – KLM en SRE BV,

Effecten in verband met de vaststellingsovereenkomst:

een 100% dochteronderneming van Schiphol Group) respectievelijk contanten (SADC) ingebracht met

Vorming van actieve belastinglatenties

158.709

76.201

51.268

–

286.178

het oog op de verdere ontwikkeling van een logistiek bedrijventerrein. De investeringen van EUR 23,7

Vrijval van passieve belastinglatenties

–

–

22.975

–

22.975

miljoen in voorgaand verloopoverzicht betreft de reële waarde van het door SRE BV ingebrachte terrein

Latente belasting over fiscale afschrijving

welke voorheen werd verantwoord onder de activa beschikbaar voor verkoop voor een bedrag van EUR

vastgoedbeleggingen

–

–

- 5.667

–

- 5.667

Latente belasting over herwaarderingen verantwoord

9,5 miljoen en onder de activa in aanbouw voor EUR 1,7 miljoen. Aan de hand van de reële waarde van ieders inbreng is de eigendomsverhouding in Schiphol Logistics Park CV vastgesteld. SRE BV heeft met

in de Winst & Verliesrekening

–

–

- 8.457

–

- 8.457

in het Eigen Vermogen

–

–

–

2.382

2.382

De bijzondere waardeverminderingen in de post deelnemingen in 2005 betrof de goodwill in relatie tot

Aanpassing door verlaging van het belastingpercentage

–

–

7.247

- 2.311

4.936

het belang van Schiphol Group in Schiphol Area Development Company NV (SADC).

Overige mutaties

–

–

- 201

–

- 201

158.709

76.201

67.165

71

302.146

158.709

76.201

33.973

14.348

283.231

haar inbreng een belang verworven van ruim 38%.

Latente belasting over herwaarderingen verantwoord


Voor een nadere toelichting op de deelnemingen wordt verwezen naar het hoofdstuk Gerelateerde partijen.


Per 31 december 2006 was in relatie tot Schiphol Belgium NV en Tradeport Hongkong Ltd sprake van verrekenbare tijdelijke verschillen en compensabele verliezen tot een bedrag van EUR 8,0 miljoen respectievelijk EUR 2,2 miljoen (ons aandeel) waarvoor geen latente belastingvordering was opgenomen in verband met onzekerheid over de beschikbaarheid van fiscale winst waarmee de verrekenbare tijdelijke verschillen en compensabele verliezen zouden kunnen worden verrekend. Overigens is geen sprake van andere verrekenbare tijdelijke verschillen en compensabele verliezen waarvoor geen latente belastingvordering is opgenomen.

128 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

129

7. Vorderingen op deelnemingen

9. Leasevorderingen

Het verloop van de vorderingen op deelnemingen is als volgt:

Het verloop van de leasevorderingen is als volgt:

(in EUR 1.000)

Boekwaarde 1 januari

2006

45.520

2005

42.049

(in EUR 1.000)

Vorderingen

uit financiële

Afgekochte

Huur-

lease

erfpacht

incentives

Totaal

Specificatie van mutaties in het boekjaar


Omrekeningsverschillen voor afdekking

- 1.727

3.471

Omrekeningsverschillen na afdekking

112

–

Rentebijschrijving

1.723

–


108

3.471


45.628

45.520

14.409

4.236

5.301

23.946

Specificatie van mutaties in 2005 Nieuw verstrekte huurincentives

–

–

4.359

4.359

Rentebijschrijving op leasevorderingen

1.669

–

–

1.669

Ontvangen leasetermijnen

- 2.737

–

–

- 2.737

Afschrijving ten laste van de winsten verliesrekening

–

132

- 766

- 634

ten behoeve van vastgoedbelegging

–

- 4.368

–

- 4.368

Overige mutaties

164

–

–

164


- 904

- 4.236

3.593

- 1.547


13.505

–

8.894

22.399

Reclassificatie naar objecten in aanbouw

De vorderingen op deelnemingen betreft uitsluitend de door Schiphol Group gehouden redeemable preference shares in Brisbane Airport Corporation Holdings Pty Ltd (BACH). Terzake van de redeemable preference shares is sprake van een cumulatief recht op dividend. Voorts zal de nominale waarde van deze aandelen binnen een termijn van maximaal tien jaar (uiterlijk in 2014) worden terugbetaald aan de aandeelhouders. Op basis van deze kenmerken worden de redeemable preference shares ad AUD 73,5 miljoen (EUR 45,6 miljoen) als langlopende vordering op deelneming geclassificeerd en de vergoeding op deze aandelen als financieringsbate.

Specificatie van mutaties in 2006 Nieuw verstrekte huurincentives

–

–

823

823

Nieuw afgekochte erfpacht

–

3.993

–

3.993

De rentebijschrijving in 2006 betreft een aanpassing van de waardering van de redeemable preference

Rentebijschrijving op leasevorderingen

1.607

–

–

1.607

shares van nominale waarde naar geamortiseerde kostprijs. Waardering tegen geamortiseerde kostprijs

Ontvangen leasetermijnen

- 2.737

–

–

- 2.737

heeft tot gevolg dat, indien BACH besluit gebruik te maken van haar mogelijkheid tot vervroegde aflos-

Afschrijving ten laste van de winsten verliesrekening

–

- 53

- 1.999

- 2.052

sing, Schiphol Group op dat moment een verlies moet verantwoorden ter grootte van het verschil tussen

Overige mutaties

- 241

–

–

- 241

miljoen.


- 1.371

3.940

- 1.176

1.393

Het op deze langlopende vordering aanwezige vreemde valuta risico wordt met ingang van september


12.134

3.940

7.718

23.792

de geamortiseerde kostprijs en de nominale waarde. Per 31 december 2006 bedroeg dit verschil EUR 1,7

2006 afgedekt gebruik makend van een termijntransactie. Met de aangegane transactie wordt de positie in Australische dollars gehedged naar de euro. De afdekkingtransactie wordt verantwoord als zijnde een kasstroomafdekking. De koersverschillen over de periode voorafgaand aan de afdekking zijn

Van de leasevorderingen is per 31 december 2006 het kortlopende deel ad EUR 2,7 miljoen

verantwoord in de winsten verliesrekening, de koersverschillen over de periode daarna in de reserve

(per 31 december 2005 ad EUR 2,4 miljoen) verantwoord onder de vlottende activa.

afdekkingtransacties. Met ingang van 1992 huurt Beheer- en beleggingsmaatschappij Balnag BV (een 100% dochteronder De reële waarde van de vorderingen op deelnemingen bedraagt per 31 december 2006 EUR 43,5

neming van Schiphol Group, hierna Balnag) gedurende een totale huurtermijn van 20 jaar de verkeers-

miljoen (AUD 72,8 miljoen), de effectieve rente bedraagt 5,6%. De reële waarde wordt geschat door de

toren op het centrum van de luchthaven van een financieringsmaatschappij, Abinton BV. Gedurende

toekomstige contractuele kasstromen te verdisconteren tegen de op dat moment gangbare marktrente

dezelfde periode wordt de verkeerstoren door Balnag verhuurd aan Luchtverkeersleiding Nederland

die voor de geldnemer en voor vergelijkbare financiële instrumenten van toepassing is.

(hierna LVNL). Beide contracten betreffen een financiële lease. De vordering uit financiële lease betreft de verhuur aan LVNL. De verplichtingen aan Abinton BV zijn opgenomen onder de leaseverplichtingen. Beide partijen, Balnag én LVNL, hebben aan het einde van de looptijd een optie tot koop van de

8. Overige financiële belangen

verkeerstoren voor een bedrag van EUR 2,1 miljoen. De effectieve rente van het verhuurcontract tussen

Overige financiële belangen betreft het 1% belang in Flughafen Wien AG. Waardering vindt plaats

Balnag en de LVNL bedraagt 13,0%.

tegen reële waarde, welke wordt ontleend aan de beurskoers van het aandeel. In 2006 is de reële waarde gestegen met EUR 2,9 miljoen van EUR 12,7 tot EUR 15,6 miljoen. De waardestijging is verantwoord in de reserve overige financiële belangen.

130 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

131

In de vaststelling van de kasstromen die ten grondslag liggen aan de bepaling van de reële waarde van

11. Activa beschikbaar voor verkoop

vastgoed wordt rekening gehouden met het bestaan van huurincentives.

De grond waarvan de intentie bestaat dat deze zal worden vervreemd, wordt gepresenteerd als voor verkoop beschikbare activa.

De resterende looptijd van de leasevorderingen is per 31 december 2006 als volgt. Het deel van de leasevorderingen met een looptijd korter dan een jaar is opgenomen onder de kortlopende vorde-

Het betreft hier de A4 zone Oost en West voor een bedrag van EUR 15,8 miljoen. Schiphol Group is van

ringen.

deze grond geen juridisch eigenaar. Deze grond zal door Schiphol Group worden ingebracht in de nieuwe samenwerkingsovereenkomst met SADC en de andere aandeelhouders van SADC (voor een

(in EUR 1.000)

Totaal

< – 1 jaar

> 1 jaar

nadere toelichting bij deze overeenkomst wordt verwezen naar het hoofdstuk Gerelateerde partijen).


> 5 jaar

Daarnaast was hierin per 31 december 2005 nog begrepen het terrein Schiphol Logistics Park voor een Nominale termijnen financiële lease contracten

17.175

2.737

14.438

10.948

3.490

bedrag van EUR 9,5 miljoen. In 2006 heeft SRE BV dit terrein ingebracht in Schiphol Logistics Park BV,

Rentebestanddeel in financiële lease termijnen

- 5.041

- 1.374

- 3.667

- 3.477

- 190

het samenwerkingsverband tussen Schiphol Group en Air France-KLM. Kortheidshalve wordt verwezen

Boekwaarde van de vorderingen uit financiële lease

12.134

1.363

10.771

7.471

3.300

naar de nadere toelichting onder paragraaf 6 betreffende deelnemingen Afgekochte erfpacht

3.940

80

3.860

319

3.541

Huurincentives

7.718

1.272

6.446

6.446

–

Totaal leasevorderingen

23.792

2.715

21.077

14.236

6.841

12. Handels- en overige vorderingen De samenstelling van de handels- en overige vorderingen is als volgt: (in EUR 1.000)

2006

2005

Debiteuren

84.891

79.931

10. Overige vorderingen

Te ontvangen baten

21.176

26.477

Het verloop van de overige vorderingen is als volgt:

Vooruitbetaalde kosten

19.404

13.744

Omzetbelasting (in EUR 1.000)

Boekwaarde 1 januari

2006

4.811

2005

18.920

8.443

Participanten en deelnemingen

1

1.255

Overige vorderingen

12.384

12.232

156.776

142.082

4.200

Specificatie van mutaties in het boekjaar Nieuw verstrekte leningen Rentebijschrijving

–

1.184

143

187

- 220

- 760

Aflossing

- 38

–

Waardevermindering

- 227

–


- 342

611


4.469

4.811

(De)consolidatie

De handels- en overige vorderingen worden opgenomen tegen de reële waarde, gewoonlijk de nominale waarde, onder aftrek van een voorziening wegens oninbaarheid. Per 31 december 2006 is de post debiteuren inclusief een voorziening voor oninbaarheid ad EUR 2,9 miljoen (per 31 december 2005: EUR 3,0 miljoen). In 2006 is EUR 0,9 miljoen onttrokken in verband met oninbaarheid van vorderingen en EUR 0,8 miljoen gedoteerd ten laste van de winsten verliesrekening.

13. Liquide middelen De liquide middelen bestaan voor EUR 257,1 miljoen (2005: EUR 236,6 miljoen) uit deposito’s met een Van de overige vorderingen is per 31 december 2006 het kortlopende deel ad EUR 0,3 miljoen

oorspronkelijke looptijd variërend van 0,5 tot 4,0 maanden (gemiddeld 1,5 maand). De gemiddelde

(per 31 december 2005 ad EUR 0,3 miljoen) verantwoord onder de vlottende activa.

rente op deze deposito’s bedraagt 3,6%. De liquide middelen staan ter vrije beschikking.

De overige vorderingen omvatten ondermeer twee leningen aan het Ministerie van Verkeer en

De liquide middelen worden opgenomen tegen de reële waarde, gewoonlijk de nominale waarde.

Waterstaat met een gezamenlijke aflossingswaarde van EUR 2,7 miljoen, rentepercentage van 0% en een resterende looptijd van 6 jaar. De boekwaarde van de leningen bedraagt per 31 december 2006 EUR 1,6 miljoen, de reële waarde bedraagt EUR 2,1 miljoen, de effectieve rente is 3,0%. Voorts is onder de overige vorderingen opgenomen een lening aan het Aviodrome met een geamortiseerde kostprijs van EUR 1,6 miljoen, rentepercentage van 5,03% en een resterende looptijd van 9 jaar. De reële waarde wijkt niet materieel af van de geamortiseerde kostprijs aangezien de rente jaarlijks per balansdatum opnieuw wordt vastgesteld op basis van de dan geldende marktrente. 132 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

133

14. Geplaatst kapitaal

16. Overige reserves

Het maatschappelijk kapitaal bedraagt EUR 136.134.065 en is verdeeld in driehonderdduizend aandelen

Het verloop van de overige reserves is als volgt:

van EUR 453,78. Per 31 december 2006 zijn, evenals per 31 december 2005, 171.255 aandelen geplaatst en volgestort. De verdeling over aandeelhouders is als volgt:

(in EUR 1.000)

Geplaatst

In

kapitaal

procenten

(in EUR 1.000)

Reserve

Reserve

overige

omrekenings

financiële

afdekking

verschillen

belangen

transacties

Reserve

Totaal


Aandeelhouder:

- 1.474

4.639

- 541

2.624

846

–

–

846

Staat der Nederlanden

58.937

75,8%


Gemeente Amsterdam

16.915

21,8%


Gemeente Rotterdam

1.860

2,4%

Mutaties in de reële waarde

–

1.006

–

1.006

Omrekeningsverschillen gehedgde leningen

–

–

- 8.100

- 8.100

77.712

100,0%

Mutaties in de reële waarde van afdekkingsinstrumenten

–

–

13.503

13.503

Latente winstbelasting over deze mutatie

–

–

- 4.253

- 4.253

Aanpassing tarief van de vennootschapsbelasting

–

–

- 916

- 916

846

1.006

234

2.086

- 628

5.645

- 307

4.710

15. Ingehouden winst

Op voorstel van de directie en na instemming met dit voorstel door de Raad van Commissarissen heeft


de Algemene Vergadering van Aandeelhouders besloten tot uitkering van een dividend over 2005 van

EUR 55,3 miljoen. Dit bedrag is bij uitkering in 2006 onttrokken aan de ingehouden winst. Het dividend


over 2004 bedroeg EUR 46,4 miljoen en is in 2005 uitgekeerd en onttrokken aan de ingehouden winst.


Het netto resultaat over 2006 is geheel toegevoegd aan de ingehouden winst. Daarmee is in de


89

–

–

89

ingehouden winst per 31 december 2006 nog begrepen het voorstel voor het over 2006 uit te keren


–

2.921

–

2.921

dividend, zoals nader toegelicht onder de Overige gegevens.

Omrekeningsverschillen gehedgde leningen

–

–

14.603

14.603

Omrekeningsverschillen gehedgde vorderingen op deelnemingen

–

–

112

112

Mutaties in de reële waarde van afdekkinginstrumenten

–

–

- 8.499

- 8.499

en verliesrekening

–

–

315

315

Latente winstbelasting over waardemutaties derivaten

–

–

2.382

2.382

Aanpassing tarief van de vennootschapsbelasting

–

–

- 2.311

- 2.311

89

2.921

6.602

9.612

- 539

8.566

6.295

14.322

Waarvan mutaties ten gunste of ten laste van de winst-

Totaal mutaties in het boekjaar Stand per 31 december 2006

Reserve omrekeningsverschillen Onder de reserve omrekeningsverschillen worden de koersverschillen verantwoord die zijn ontstaan bij de omrekening van de netto investeringen in de dochterondernemingen, joint ventures en deel nemingen buiten de euro zone.

Reserve overige financiële belangen Dit betreft de mutaties in reële waarde van de overige financiële belangen, deelnemingen waarin Schiphol Group geen invloed van betekenis kan uitoefenen.

134 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

135

Reserve afdekkingtransacties

Van de leningen is per 31 december 2006 het kortlopende deel ad EUR 116,9 miljoen (per 31 december

In de reserve afdekkingtransacties worden de mutaties in de reële waarde van derivaten verantwoord,

2005 ad EUR 28,4 miljoen) verantwoord onder de kortlopende verplichtingen.

nadat rekening is gehouden met latente belastingvorderingen en verplichtingen. Voorts worden in de reserve afdekkingtransacties de waarderingsverschillen verantwoord die optreden bij de omrekening

In 1999 is door Schiphol Group een Euro Medium Term Note (EMTN) programma gelanceerd, waarmee

van leningen tegen de slotkoers. Voor beide geldt dat verantwoording in de reserve afdekkingtrans

in de komende jaren naar behoefte financiële middelen ter beschikking staan tot een maximum van

acties plaatsvindt, voorzover sprake is van een effectieve afdekking.

EUR 1.000 miljoen, mits het prospectus jaarlijks wordt geactualiseerd. Het huidige prospectus dateert van 2005 en wordt in het voorjaar van 2007 geactualiseerd. Ultimo 2006 is voor een totaal van EUR 506,3

Voor een nadere toelichting over beperkingen aan de uitkeerbaarheid van reserves wordt verwezen

miljoen opgenomen. Schiphol Group kan verplicht worden tot vervroegde aflossing onder omstandig-

naar de toelichting bij het eigen vermogen zoals opgenomen in de enkelvoudige jaarrekening.

heden die in dat kader als gebruikelijk kunnen worden aangemerkt. Gedurende 2006 is van dergelijke omstandigheden geen sprake geweest.

17. Minderheidsaandeelhouders

Daarnaast is in 2002 een overeenkomst gesloten met de Europese Investeringsbank voor een faciliteit

Onder minderheidsaandeelhouders is per 31 december 2006 het aandeel van derden in het vermogen

van EUR 150 miljoen. Dit bedrag is in 2003 opgenomen. Aflossing vindt plaats met ingang van augustus

van de groepsmaatschappijen Eindhoven Airport NV en Avioport S.p.A opgenomen.

2006 door middel van tien halfjaarlijkse annuïteiten. Schiphol Group kan verplicht worden tot vervroegde aflossing van de lening indien (naast de in dat kader gebruikelijke omstandigheden) andere

Gegeven de overname per 18 oktober 2006 van het 40% belang van Grontmij Real Estate International

leningen vervroegd worden afgelost of indien het eigen vermogen minder dan 30% van de activa

BV in Malpensa Real Estate BV en Malpensa Real Estate II BV wordt voor deze vennootschappen per 31

bedraagt. Hiervan is in 2006 geen sprake geweest. Additionele zekerheden kunnen worden verlangd

december 2006, in tegenstelling tot 31 december 2005, geen belang van minderheidsaandeelhouders

indien de credit rating beneden “A” (S&P) of “A2” (Moody’s) komt. Net als in 2004 en 2005 is de credit

meer verantwoord.

rating van schuldpapier, uitgegeven onder het EMTN programma door NV Luchthaven Schiphol en Schiphol Nederland BV in 2006 door S&P vastgesteld op AA en door Moody’s op Aa3. Vooruitlopend op de privatisering plaatste S&P echter de credit rating op 29 juni op Negative Outlook. Dit gebeurde

18. Leningen

omdat de aandeelhouders hadden gesuggereerd een substantieel eenmalig dividend uit te laten keren

De samenstelling van de leningen is als volgt:

aan de huidige aandeelhouders ten tijde van de privatisering.

(in EUR 1.000)

Nominaal

Referentie

(in 1.000)

afdekking

Aflossing in

Rente

Valuta

2006

Voor zowel de opgenomen leningen onder het EMTN programma als de faciliteit met de Europese 2005

Investeringsbank geldt geen achterstelling ten opzichte van andere verplichtingen en dat vrijwillige vervroegde aflossing mogelijk is.

ISIN898

2007

0,67%

JPY

5.000.000

a

31.823

35.863

ISIN798

2009

1,08%

JPY

5.000.000

b

31.823

35.863

Naast de ruimte in het EMTN programma beschikt Schiphol Group over een drietal kredietfaciliteiten

ISIN052

2009

Euribor + opslag

EUR

27.000

c

27.000

27.000

bij ABN AMRO Bank en ING BANK, gezamenlijk groot EUR 234 miljoen waarvan EUR 200 miljoen gecom-

ISIN238

2007

USDlibor + opslag

USD

75.000

d

56.827

63.350

mitteerd. Momenteel wordt van deze faciliteiten geen gebruik gemaakt.

ISIN245

2018

5,16%

EUR

30.000

29.918

29.911

ISIN610

2010

Euribor + opslag

EUR

ISIN269

2013

4,38%

EUR

30.000

30.000

Alle leningen van AREB CV betreffen hypothecaire leningen. Voor al deze leningen geldt een verplich-

300.000

30.000

298.941

298.778

ting tot vervroegde aflossing van 0,5% per kwartaal indien het financieringspercentage meer dan 55% bedraagt van de taxatiewaarde van de per lening gefinancierde objecten. Voor de hypothecaire

EMTN programma

506.332

520.765

leningen van Fortis geldt daarnaast een verplichting tot vervroegde aflossing van 0,75% en 1% per kwartaal indien het financieringspercentage meer dan 65% respectievelijk 75% bedraagt van de taxa-

ING Bank

2011

Euribor + opslag

EUR

21.715

e, g, h

21.715

21.715

tiewaarde. Tot meerdere zekerheid van de aflossing heeft AREB CV aan de banken het pandrecht

Fortis Bank

2011

Euribor + opslag

EUR

10.463

ING Bank

2011

Euribor + opslag

EUR

i

10.463

10.463

verleend op de vorderingen betreffende de titel van verhuur en huur, welke het fonds heeft op de

4.727

4.727

4.727

huurders van de in bezit zijnde objecten per balansdatum. AREB CV heeft tevens alle bestaande en

ING Bank

2011

Euribor + opslag

EUR

11.927

11.927

11.927

toekomstige huurvorderingen met betrekking tot het object verpand, die reeds voor verpanding

ING Bank

2011

Euribor + opslag

EUR

12.448

j

12.448

12.448

vatbaar zijn.

Fortis Bank

2011

Euribor + opslag

EUR

15.135

f

15.135

15.135 De overige leningen omvatten onder meer een lening opgenomen door Flight Square CV van

Leningen AREB CV

76.415

76.415

EUR 3,2 miljoen (betreft ons aandeel) waarvoor het gebouw Flight Square Hoogbouw in onderpand is

gegeven en een lening opgenomen door Avioport SpA van EUR 26,3 miljoen waarvoor de gronden van

Europese

deze vennootschap in onderpand zijn gegeven. Aan de stortingsplicht voor aandeelhouders van EUR 3,2

136.222

150.000

miljoen (ons aandeel) die samenhangt met laatstgenoemde lening is grotendeels voldaan. Tenslotte is

Overige leningen

Investeringsbank

2006-2011

3,75%

EUR

150.000

50.628

56.431

in de overige leningen begrepen een lening opgenomen door Malpensa Real Estate BV van EUR 7,0

Totaal leningen

136 Schiphol Group

769.597

miljoen. Schiphol Group staat garant voor de verplichtingen die uit deze lening voortvloeien. 803.611

Jaarrekening 2006

137

Van het totale bedrag aan leningen is EUR 56,8 miljoen opgenomen in Amerikaanse Dollars (USD 75

De resterende looptijd van de leningen per 31 december 2006 is als volgt. Het deel van de leningen

miljoen) en EUR 63,6 miljoen in Japanse Yen (JPY 10 miljard). Voor EUR 228,4 miljoen zijn leningen

met een looptijd korter dan een jaar is opgenomen onder de kortlopende verplichtingen.

opgenomen met een variabele rente. In lijn met het beleid Financieel Risico Management zijn ter afdekking van de door variabele rente en vreemde valuta aanwezige risico’s renteswaps, rentecaps, valuta-

(in EUR 1.000)

swaps en in enkele gevallen gecombineerde valuta rente swaps afgesloten op de leningen. De aange-

Totaal

< – 1 jaar

> 1 jaar en

> 1 jaar

> 5 jaar

< – 5 jaar

gane transacties komen op relevante kenmerken zoals looptijd, omvang en dergelijke volledig overeen

met de onderliggende leningen en hedgen de posities naar euro en of vaste dan wel gemaximeerde

EMTN programma

506.332

88.480

417.852

58.142

359.710

rente. Alle afdekkingtransacties worden verantwoord als zijnde kasstroomafdekkingen.

Leningen AREB CV

76.415

–

76.415

76.415

–

De derivaten betreffen de volgende contracten, waarbij de referenties verwijzen naar de gerelateerde

Europese Investeringsbank

136.222

28.334

Overige leningen

50.628

46

107.888 107.888 50.582

–

39.712

10.870

652.737 282.157

370.580

leningen in het voorgaande overzicht.

Totaal leningen

769.597 116.860

Reële waarde in EUR 1.000 per

Referentie

Wederpartij

Type

Rente

Valuta

Notional

31 december

Looptijd

31 december

2006

2005

verhouding tot de reële waarde:

a

UBS AG Valutaswap

5,27%

JPY 5.000.000

2007

13.152

9.906

b

UBS AG Valutaswap

5,59%

JPY 5.000.000

2009

14.499

11.796

c

UBS AG

Renteswap

5,63%

EUR

27.000

2009

1.488

2.656

d ABN AMRO Valutarente

5,26%

USD

75.000

2007

27.228

22.732

De totale boekwaarde van de leningen (tegen geamortiseerde kostprijs) staat in de volgende

swap

(in EUR 1.000)

Boekwaarde

Reële waarde

31 december 2005 31 december 2005

EMTN programma

520.765

551.267

e

ING

Renteswap

4,84%

EUR

10.858

2011

11

512

Leningen AREB CV

76.415

76.415

f

ING

Renteswap

4,12%

EUR

12.600

2011

33

629


150.000

152.673

g

ING

Rentecap

4,25%

EUR

7.250

2011

- 81

- 67

Overige leningen

56.431

58.290

h

ING

Rentecap

4,12%

EUR

3.600

2011

- 47

- 37

i

ING

Rentecap

4,12%

EUR

900

2011

- 12

-9

803.611

838.645

j

ING

Rentecap

3,50%

EUR

10.800

2011

- 319

- 187

k ABN AMRO

Termijn-

n.v.t.

AUD

73.500

2007

478

–

transactie

Totaal leningen (in EUR 1.000)

Boekwaarde

Reële waarde

31 december 2006 31 december 2006

Totaal

56.430

47.931

Verantwoord in de balans onder: Vaste activa

- 459

- 300

Langlopende verplichtingen

16.031

48.231

K ortlopende verplichtingen

40.858

–

56.430

47.931

EMTN programma

506.332

534.082

Leningen AREB CV

76.415

76.415


136.222

123.448

Overige leningen

50.628

52.286

769.597

786.231

Totaal leningen

De reële waarde wordt geschat door de toekomstige contractuele kasstromen te verdisconteren tegen de op dat moment gangbare marktrente die voor de geldnemer en voor vergelijkbare financiële instruReferentie k betreft het instrument ter afdekking van omrekeningsverschillen op de redeemable prefe-

menten van toepassing is.

rence shares zoals verantwoord onder de vorderingen op deelnemingen. De rentepercentages vermeld bij de valutaswaps, renteswaps en de valutarenteswap betreffen de vaste rente die op de betreffende swaps aan de wederpartij dient te worden betaald, tegen ontvangst van de wederpartij van de variabele (of vaste) rente die Schiphol Group op haar beurt dient te betalen op de betreffende leningen. De rente percentages vermeld bij de rentecaps betreffen het met de wederpartij afgesproken rente plafond. De rente die Schiphol Group is verschuldigd boven dit plafond wordt door de wederpartij vergoed. De rentecaps zijn exclusief kredietopslag.

138 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

139

Het verloop van de leningen gedurende het boekjaar was als volgt:

Van de leaseverplichtingen is per 31 december 2006 het kortlopende deel ad EUR 5,1 miljoen (per 31 december 2005 ad EUR 7,2 miljoen) verantwoord onder de kortlopende verplichtingen.

(in EUR 1.000)

Leningen

Leningen

> 1 jaar

< – 1 jaar

Totaal

Het P1 / Traverse contract met ABP heeft een totale looptijd van 40 jaar met tussentijdse opties tot verlenging van het huurcontract na 15 en na 30 jaar. Op die momenten kan tevens gekozen worden

Boekwaarde 1 januari 2005

727.455

80.220

807.675

voor een aankoop van P1 en de traverse of verkoop aan een derde van P1 (ten gunste van het ABP) en aankoop van de traverse. Na verstrijken van 40 jaar heeft Schiphol Group de optie P1 en de traverse te


huren voor een onbepaalde tijd tegen EUR 45 per jaar (in euro) of te kopen voor EUR 45 (in euro). De

Nieuw opgenomen

67.002

Rentebijschrijving

925

Overboekingen naar kortlopende verplichtingen

- 28.230

Aflossing

– –

67.002

28.230

925

8.100

Overige mutaties

–

onder P1 / Traverse is in erfpacht uitgegeven aan ABP gedurende de termijn van de lease.

–

– - 80.264 - 80.264


huur wordt jaarlijks geïndexeerd op basis van prijsindexcijfers voor de gezinsconsumptie. De grond

Het Triport contract met ABP heeft een totale looptijd van 40 jaar met tussentijdse opties tot beëindi-

–

8.100

ging van de huurovereenkomst na 25 en na 30 jaar. Bij voortijdige beëindiging is Schiphol Group een

173

173

afkoopsom en boeterente verschuldigd, waarna de opstallen eigendom worden van Schiphol Group. De

47.797 - 51.861

- 4.064

huur wordt jaarlijks geïndexeerd op basis van prijsindexcijfers voor de gezinsconsumptie. De grond Totaal mutaties in het boekjaar

onder Triport is in erfpacht uitgegeven aan ABP gedurende de termijn van de lease.


775.252

28.359

803.611

Voorts huurt Beheer- en beleggingsmaatschappij Balnag BV (een 100% dochteronderneming van Schiphol Group, hierna Balnag) met ingang van 1992 gedurende een totale huurtermijn van 20 jaar, de


verkeerstoren op het centrum van de luchthaven van een financieringsmaatschappij, Abinton BV.

Nieuw opgenomen

9.136

Rentebijschrijving

529

9.136

Gedurende dezelfde periode wordt de verkeerstoren door Balnag verhuurd aan Luchtverkeersleiding

–

529

Nederland (hierna LVNL). Beide contracten betreffen een financiële lease. De vordering uit hoofde van

Overboekingen naar kortlopende verplichtingen - 117.577 117.577

–

de verhuur aan LVNL is opgenomen onder de leasevorderingen. Beide partijen, Balnag én LVNL, hebben

Aflossing

– - 21.604 - 21.604

aan het einde van de looptijd een optie tot koop van de verkeerstoren voor een bedrag van EUR 2,1

Acquisities

–

miljoen.


- 14.603

Overige mutaties

–

–

- 7.642

- 7.642

– - 14.603

170

170

Tenslotte zijn inbegrepen de ontvangen afkoopsommen van erfpachtcontracten en huurincentives die jaarlijks naar rato van de duur van het contract in de winsten verliesrekening vrijvallen.


88.501 - 34.014 De resterende looptijd van de lease verplichtingen is per 31 december 2006 als volgt. Het deel van


652.737 116.860

769.597

de lease verplichtingen met een looptijd korter dan een jaar is opgenomen onder de kortlopende verplichtingen.

19. Leaseverplichtingen De samenstelling van de leaseverplichtingen is als volgt:

(in EUR 1.000)

(in EUR 1.000)

Wederpartij

Effectieve rente

Totaal

> 1 jaar


> 5 jaar

Einde looptijd

2006

2005

Nominale termijnen financiële lease contracten Rentebestanddeel in financiële lease termijnen

ABP

6,7%

2035

55.472

56.178

Triport

ABP

7,0%

2034

57.122

57.802

Boekwaarde van de verplichtingen

Abinton BV

7,7%

2012

12.455

13.377

uit financiële lease

Overige

3.225

4.915

Totaal financiële lease contracten 128.274

132.272

279.464

- 151.190

P1 / Traverse Verkeerstoren

< – 1 jaar

12.023

267.441

47.970

219.471

- 8.776 - 142.414 - 32.300 - 110.114

128.274

3.247

125.027

15.670

109.357

Vooruitontvangen erfpacht

51.307

1.003

50.304

4.010

46.294

Huurincentives

1.676

891

785

785

–

Totaal lease verplichtingen

181.257

5.141

176.116

20.465

155.651

Afgekochte erfpacht

51.307

52.323

Huurincentives

1.676

5.113

Totaal leaseverplichtingen 181.257

189.708

140 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

141

Het verloop van de leaseverplichtingen gedurende het boekjaar was als volgt:

20. Personeelsbeloningen De personeelsbeloningen betreffen de volgende netto verplichtingen:

(in EUR 1.000)

Verplichtingen

uit financiële

Afgekochte

Huur-

lease

erfpacht

incentives

(in EUR 1.000) Totaal

Vergoedingen na

uitdiensttreding

Andere lange termijn personeelsbeloningen

Ontslagvergoedingen

Totaal

Boekwaarde 31 december 2004 135.686

51.215

2.863

189.764

Boekwaarde 31 december 2005 Waarde van de verplichtingen


50.442

9.474

6.794

66.710

Waarde van de beleggingen

8.413

–

–

8.413

–

627

42.029

9.474

6.794

58.297

2.106

–

2.106

Niet in aanmerking genomen actuariële resultaten

- 3.114

–

- 239

- 3.353

–

3.406

3.406

10.296

–

–

10.296

Verplichting in de balans

38.915

9.474

6.555

54.944

Betaalde lease termijnen - 14.256

–

– - 14.256 52.195

9.066

5.005

66.266

Nieuwe lease overeenkomsten

627

–

Afkoop van erfpacht contracten

–

Nieuw verkregen huurincentives

–

Rentebijschrijving op leaseverplichtingen Afschrijving ten gunste van de winsten verliesrekening

–

- 998

- 1.156

- 2.154

Overige mutaties

- 81

–

–

- 81

- 3.414

1.108

2.250

- 56

Totaal mutaties in het boekjaar Boekwaarde 31 december 2005 132.272

52.323

5.113

189.708

Boekwaarde 31 december 2006 Waarde van de verplichtingen Waarde van de beleggingen

12.047

–

–

12.047

40.148

9.066

5.005

54.219

Niet in aanmerking genomen actuariële resultaten

- 1.451

–

- 17

- 1.468

38.697

9.066

4.988

52.751

Verplichting in de balans

Specificatie van mutaties in 2006 Nieuwe lease overeenkomsten

287

–

–

Nieuw verkregen huurincentives

–

–

(De)consolidaties

- 2.380

–

287

Vergoedingen na uitdiensttreding betreffen toegezegd-pensioenregelingen, functioneel leeftijdsontslag

180

180

en tegemoetkoming ziektekosten gepensioneerden.

–

- 2.380

Acquisities

1.352

–

–

1.352

Rentebijschrijving op leaseverplichtingen

10.171

–

–

10.171

Betaalde lease termijnen - 13.242

–

sabbatical leave en loonsuppletie bij arbeidsongeschiktheid. Ontslagvergoedingen betreffen wachtgeld, BUT en Loonsuppletie werkeloosheid.

– - 13.242

Afschrijving ten gunste van de winsten verliesrekening

–

- 1.016

- 3.517

- 4.533

Overige mutaties

- 186

–

- 100

- 286

- 3.998

- 1.016

- 3.437

- 8.451

Boekwaarde 31 december 2006 128.274

51.307

1.676

181.257


Andere lange termijn personeelsbeloningen betreffen jubilea-uitkeringen, lange termijn bonusregeling,

Voornoemde personeelsbeloningen gaven aanleiding tot de volgende kosten ten laste van het boekjaar: (in EUR 1.000)

Vergoedingen na uitdiensttreding


Ontslagvergoedingen

Totaal

Opbouw of toekenning van rechten

3.132

1.103

1.209

5.444

Toevoeging van interest

2.653

357

429

3.439

Last uit hoofde van actuariële winsten en verliezen

- 8

450

–

442

Last toe te schrijven aan verstreken diensttijd

7.294

–

–

7.294

Vrijval (o.m. door inperking van de regeling) - 21.582

- 1.647

- 1.448 - 24.677

Verwachte baten uit beleggingen

- 299

–

–

- 299

Overige kosten

11

- 17

71

65

Totale kosten ten laste van 2005 *

- 8.799

246

261

- 8.292

Opbouw of toekenning van rechten

3.159

1.408

606

5.173

Toevoeging van interest

2.093

273

234

2.600

Bate uit hoofde van actuariële winsten en verliezen

3

- 899

–

- 896

Vrijval (o.m. door wijziging van de regeling)

- 1.564

–

- 881

- 2.445

Verwachte baten uit beleggingen

- 474

–

–

- 474

Overige kosten

54

5

–

59

3.271

787

- 41

4.017

Totale kosten ten laste van 2006 *)

142 Schiphol Group

Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden Jaarrekening 2006

143

De last toe te schrijven aan verstreken diensttijd in 2005, voor wat betreft de vergoedingen na uitdienst-

De verplichtingen uit hoofde van personeelsbeloningen zijn berekend uitgaande van de volgende

treding, betreft onder meer een dotatie door gewijzigde belastingheffing in verband met de regeling

actuariële veronderstellingen en inschattingen van het management:

voor functioneel leeftijdsontslag. Dit is het gevolg van de per 1 januari 2006 van kracht geworden overheidsmaatregelen die vervroegde uittreding minder aantrekkelijk moeten maken voor de werkgever. De vrijval (o.m. door inperking van de regeling) in 2005, voor wat betreft de vergoedingen na uitdienst-

31 december 2006

31 december 2005

Disconteringsvoet

4,50%

4,00%

Beleggingsrendement

4,50%

4,00%

treding, betreft de tegemoetkoming ziektekosten gepensioneerden. In verband met de invoering van het nieuwe zorgstelsel in 2006 is deze tegemoetkoming verlaagd. Opgemerkt wordt dat de voorziening

Voor 2006 én 2005

voor deze regeling geheel is gevormd ten laste van het eigen vermogen als onderdeel van de transitie

Algemene salarisstijging

2,00%

naar IFRS per 1 januari 2004.

Individuele salarisstijging, afhankelijk van leeftijd

0,00% (55 tot 65 jaar) tot 3,00% (25 tot 34 jaar)

Inflatie

2,00%

Het verloop van de verplichtingen uit hoofde van de betreffende personeelsbeloningen gedurende het

Stijgingspercentage ziektekosten

4,00%

boekjaar was als volgt:

Overlevingskansen GBM/V 1995-2000 leeftijdsterugstelling van 2 jaar voor mannen en 1 jaar voor vrouwen

(in EUR 1.000)

Vergoedingen na uitdiensttreding


Ontslagvergoedingen

Totaal


51.064

10.323

11.069

72.456

Specificatie van mutaties in 2005*

Invalideringskansen

GMD 1994, vermenigvuldigd met 25%

Blijfkansen (m.b.t. FLO)

100%

Ontslagkansen, afhankelijk van leeftijd

0,10% (60 jaar) tot 4,20% (25 jaar)

Gehuwdheidsfrequenties

90% op pensioenleeftijd

Leeftijdsverschil

Mannen zijn 3 jaar ouder dan hun vrouwelijke partner

Arbeidsparticipatie partners

Mannen < 52 jaar 70% en mannen > 52 jaar 0%

Totale kosten ten laste van het boekjaar

- 8.799

246

261

- 8.292

Uitkeringen gedurende het boekjaar

- 2.612

- 1.104

- 3.097

- 6.813

Voor een nadere toelichting bij de verplichtingen uit hoofde van de pensioenregeling bij ABP wordt

Betaling van premies

- 1.212

–

–

- 1.212

verwezen naar de paragraaf Voorwaardelijke vorderingen en verplichtingen.

Reclassificatie naar kortlopende verplichtingen

–

–

- 1.220

- 1.220

Overige mutaties

474

9

- 458

25


- 849


38.915

9.474

6.555

54.944

3.271

787

- 41

4.017

voor het Groenenbergterrein. Bebouwing van het Groenenbergterrein zou de gebruiksmogelijkheden

21. Overige voorzieningen - 4.514 - 17.512

In 2004 is vast komen te staan dat Schiphol Group een verplichting heeft in het kader van enkele claims en geschillen. De terzake van deze claims en geschillen gezamenlijk ten laste van 2004 getroffen voor-

Specificatie van mutaties in 2006 Totale kosten ten laste van het boekjaar

ziening van EUR 10 miljoen is in 2006, evenals in 2005, ongewijzigd gebleven. De voornaamste van voornoemde claims en geschillen betreft de rechtmatigheid van het bouwverbod

(De)consolidatie

396

–

–

396

van de Aalsmeerbaan ernstig kunnen verstoren. Door de Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat is

Uitkeringen gedurende het boekjaar

- 2.518

- 1.195

- 1.832

- 5.545

daarom voor dit terrein een bouwverbod ex. Artikel 38 van de Luchtvaartwet (oud) afgekondigd.

Betaling van premies

- 1.369

–

–

- 1.369

Chipshol, de eigenaar van het terrein, heeft in juni 2003 een claim ingediend bij Schiphol Group voor

Overige mutaties

2

–

306

308

de schade die voortvloeit uit het treffen van dit bouwverbod. Op 12 januari 2005 heeft de Rechtbank


- 218

- 408

- 1.567

- 2.193


38.697

9.066

4.988

52.751

Haarlem, Schiphol Group in een tussenvonnis aansprakelijk gehouden voor de door een deskundigencommissie nader vast te stellen schade. In juli 2006 heeft de deskundigencommissie ten behoeve van de Rechtbank Haarlem haar definitieve advies uitgebracht. Daarin is de hoogte van de schade (exclusief te vergoeden rente vanaf 19 februari 2003 tot de datum van het te wijzen vonnis door de Rechtbank Haarlem) bepaald op EUR 17,4 miljoen. Partijen hebben de gelegenheid gehad om hierop te reageren *)


en pleidooi in deze zaak is gehouden in januari 2007. Een vonnis van de Rechtbank Haarlem over de omvang van de schadevergoeding wordt in de loop van 2007 verwacht. Omdat nog geen definitieve vaststelling van de schade door de Rechtbank Haarlem is gedaan, is de directie van mening dat op dit moment de schatting die zij heeft gemaakt ten tijde van het opmaken van de jaarrekening over 2005 niet behoeft te worden herzien. Bovendien hebben de in 2005 al gesignaleerde ontwikkelingen met betrekking tot de status van het bouwverbod, en die de schadehoogte konden beïnvloeden, zich inderdaad voorgedaan. Van mogelijk belang voor de definitieve vaststelling van de schade door de Rechtbank is de status van het bouwverbod. De Minister van Verkeer en Waterstaat heeft desgevraagd, en na consultatie van

144 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

145

Luchtverkeersleiding Nederland en de gemeente Haarlemmermeer, beschikt dat zij bereid is om het

Na gereedkomen van de vaststellingsovereenkomst is herziene aangifte winstbelasting gedaan voor de

bouwverbod te versoepelen indien Chipshol de gewijzigde bouwplannen die niet tot enige beperking

boekjaren 2002 (definitief) en 2003 (voorlopig) wat aanleiding gaf tot een vrijval ten gunste van de

van de capaciteit van de Aalsmeerbaan zullen leiden, alsnog zou indienen met gelijktijdige intrekking

winst en verliesrekening over 2006 van kortlopende verplichtingen uit hoofde van winstbelasting tot

van de oude plannen. Indien het ministerie het bouwverbod aldus zou versoepelen zal dit de omvang

een bedrag van EUR 5,2 miljoen. Dit betreft met name acquisitiekosten en kosten in relatie tot de

van de schade beperken. Tegen deze beschikking loopt een bezwaarprocedure. Schiphol Group heeft

vorming van voorzieningen en kortlopende verplichtingen die commercieel ten laste van boekjaren

voor deze ontwikkeling aandacht gevraagd in de procedure en Schiphol Group betoogt dat de versoe-

vóór 2002 zijn gebracht. Fiscaal kunnen deze kosten ten laste van de boekjaren 2002 en volgend

peling van het bouwverbod de schadegrondslag behoort te wijzigen (van verbod naar vertraging) en

worden gebracht (en kan de kortlopende verplichting uit hoofde van winstbelasting worden verlaagd)

een neerwaarts effect zal behoren te hebben op de omvang van de schade. Het oordeel van de recht-

door fiscale activering per 1 januari 2002 (acquisitiekosten) of door fiscaal geen voorziening of kort

bank terzake is nog niet bekend.

lopende verplichting te vormen per 1 januari 2002.

Gegeven de onzekerheid over het moment waarop eventuele uitkeringen zouden moeten worden

Over de jaren 2004 en 2005 zal in 2007 aangifte worden gedaan.

gedaan, is de voorziening niet contant gemaakt. 24. Handels- en overige schulden De samenstelling van de handels- en overige schulden is als volgt:

22. Overige langlopende verplichtingen De samenstelling van de overige langlopende verplichtingen is als volgt:

(in EUR 1.000) (in EUR 1.000)

2006

2005

Schulden aan leveranciers

2006

2005

70.069

72.036

Schuld aan Martinair Holland NV

15.700

–

Schulden aan banken

8.322

82

Ongerealiseerde winst inbreng Schiphol Logistics Park CV

4.590

–

Schulden aan participanten en deelnemingen

–

1

6.776

3.114

20.290

–

Schulden ter zake van pensioenen

536

794

21.407

15.284

Verplichting schrijnende gevallen

10.000

–

Schulden ter zake van loonbelastingen en premies sociale verzekeringen Te betalen interest De schuld aan Martinair Holland NV van EUR 15,7 miljoen vloeit voort uit de voortijdige verkrijging door

Verplichting Stichting Mainport en Groen

8.500

–

Schiphol Group van het economische eigendom van de grond die aan Martinair Holland NV in erfpacht

Nog te betalen kosten

70.320

71.870

is uitgegeven. Betaling zal plaatsvinden uiterlijk 31 december 2009. Kortheidshalve wordt verwezen

Vooruitontvangen baten

31.634

28.605

naar de toelichtingen bij de balanspost Activa in aanbouw.

Overige schulden

30.361

27.630

257.925

219.416

In 2006 heeft SRE BV een terrein ingebracht in Schiphol Logistics Park CV en daarmee een belang

verworven in deze vennootschap van ruim 38%. Het verschil tussen de reële waarde van het terrein bij inbreng van EUR 23,7 miljoen en de totale kostprijs van het terrein van EUR 11,7 miljoen (de som van

De schulden in rekening courant betreft voor het overgrote deel een tijdelijke debet stand op de bank-

EUR 9,5 miljoen zoals verantwoord onder activa beschikbaar voor verkoop tot en met 31 december

rekening van NV Luchthaven Schiphol.

2005, EUR 1,7 miljoen aan grond voorheen begrepen in de activa in aanbouw en een raming voor kosten van bouwrijp maken van EUR 0,5 miljoen) bedraagt EUR 12 miljoen. In overeenstemming met de

Schiphol Group heeft in 2006 EUR 10 miljoen beschikbaar gesteld voor een verbetering van het woon-

grondslagen van waardering en resultaatbepaling dient van deze winst het deel gelijk aan het belang

en werkklimaat in de omgeving van de luchthaven. Deze financiële bijdrage, die naar verwachting in

van SRE BV in Schiphol Logistics Park CV van ruim 38% of wel EUR 4,6 miljoen als ongerealiseerd te

2007 zal worden uitgekeerd, komt ten goede aan omwonenden die zich in een zogenoemde schrij-

worden beschouwd.

nende situatie bevinden. Zij ondervinden ernstige hinder van het vliegverkeer maar vallen buiten alle wettelijke regels die dit moeten compenseren. Voor deze omwonenden worden maatregelen op maat ontwikkeld om hun problemen te helpen oplossen.

23. Winstbelasting De winstbelasting wordt berekend over de commerciële winst, rekening houdend met permanente

Voorts heeft Schiphol Group in 2006 ook EUR 8,5 miljoen ter beschikking gesteld aan de Stichting

verschillen tussen de commerciële en de fiscale winstberekening. De winstbelasting over de waardever-

Mainport en Groen. Dit bedrag is in 1996 toegezegd met de afspraak dat de uitkering in 2006 zou plaats-

anderingen, voor zover deze in het binnenland zijn behaald, wordt verantwoord onder de voorziening

vinden op basis van nader uitgewerkte plannen. Uitkering wordt nu verwacht in 2007. De Stichting

voor latente belasting.

Mainport en Groen zet zich in voor een aantrekkelijk groen landschap om de luchthaven Schiphol.

De schuld uit hoofde van winstbelasting in de balans per 31 december 2006 van EUR 93,5 miljoen

De bijdragen van EUR 10 miljoen en EUR 8,5 miljoen zijn in de winsten verliesrekening verantwoord

betreft de som van de over de jaren 2002 tot en met 2006 verschuldigde winstbelasting. Hierop zijn de

onder de overige bedrijfskosten ten laste van 2006.

reeds betaalde voorlopige aanslagen in mindering gebracht. De handels- en overige schulden worden opgenomen tegen de reële waarde, gewoonlijk de nominale waarde. 146 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

147

25. Voorwaardelijke vorderingen en verplichtingen

bijdrage in natura al met ingang van 2005 invulling gegeven door de detachering van medewerkers van

Pensioenregeling

Schiphol Group of derden, werkzaam op het gebied van projectmanagement en/of daaraan ondersteu-

Schiphol Group heeft de pensioenregeling ondergebracht bij het ABP. Op basis van de bepalingen in de

nende diensten.

pensioenregeling kwalificeert de regeling als een toegezegd-pensioenregeling. Dit betekent dat Schiphol Group haar proportionele aandeel in de contante waarde van toegekende aanspraken, de

Aalsmeerbaan

fondsbeleggingen en de baten en lasten die voortvloeien uit de regeling dient weer te geven, inclusief

In 2006 is groot onderhoud gepleegd aan de Aalsmeerbaan, waarbij o.a. een deel van de toplaag werd

bijbehorende informatie op te nemen in de toelichting. Schiphol Group beschikt evenwel over onvol-

vervangen. De baan moest daarna enkele keren buiten gebruik worden genomen, nadat schade aan

doende informatie om de verwerkingsmethodiek voor toegezegd-pensioenregelingen toe te passen.

een vliegtuig was ontstaan. Inmiddels is de Aalsmeerbaan weer volledig inzetbaar. KLM heeft in

Naar informatie van het ABP is ABP op dit moment niet in staat de gegevens aan te leveren die nood-

verband met de schade aan haar vliegtuigen inmiddels een voorlopige schadevordering ingediend bij

zakelijk zijn voor het verantwoorden van de pensioenregeling als een toegezegd-pensioenregeling. Er

Schiphol Group van EUR 16 miljoen. Schiphol Group is, mits aansprakelijk, verzekerd voor deze schade.

is geen consistente en betrouwbare basis om de verplichting, fondsbeleggingen en kosten van de rege-

Schiphol Group heeft op haar beurt Koop Tjuchem, als uitvoerder van het groot onderhoud, aanspra-

ling van ABP toe te rekenen aan individuele aangesloten werkgevers die deelnemen aan het plan. Dit

kelijk gesteld voor de kosten van herstel van de baan alsmede de schade aan de vliegtuigen van KLM.

omdat de regeling de aangesloten werkgevers blootstelt aan actuariële risico’s die verband houden met de huidige en voormalige werknemers van andere aangesloten werkgevers. Dientengevolge wordt de

Overschrijding grenswaarden geluidsbelasting

regeling verwerkt volgens de methodiek voor toegezegde-bijdragenregelingen. Schiphol Group heeft

Het gebruiksjaar 2006, dat eindigde op 31 oktober 2006, werd afgesloten met een geregistreerde

de premie die verschuldigd is aan het ABP als last in de winst en verliesrekening verantwoord. Voor

geluidbelasting die in vier handhavingspunten boven de wettelijke grenswaarde lag. Door Inspectie

zover de premie nog niet is betaald, is een verplichting opgenomen op de balans.

Verkeer en Waterstaat (IVW) wordt nog onderzocht in hoeverre dit werd veroorzaakt door extreme weerscondities. Daarnaast kunnen andere bijzondere omstandigheden een rol hebben gespeeld, zoals

Terzake van het proportionele aandeel van Schiphol Group in overschotten of tekorten van het pensi-

de onvoorziene problemen met de toplaag van de Aalsmeerbaan. Hierdoor is er in september en

oenfonds kan nog het volgende worden opgemerkt. Het reglement voorziet in geen enkel opzicht in

oktober 2006 sprake geweest van afwijkend baangebruik wat ook gevolgen heeft gehad voor de verde-

de mogelijkheid van bijstortingen en of onttrekkingen aan het fonds. Voor Schiphol Group zullen over-

ling van de geluidbelasting over de handhavingspunten. Pas nadat het onderzoek door IVW is afgerond,

schotten en tekorten daardoor uitsluitend kunnen leiden tot wijzigingen in de in de toekomst af te

zal duidelijk worden of en in hoeverre de wettelijke geluidnormen zijn overschreden en wat hiervan de

dragen premie. De hoogte van de premie is afhankelijk van de (verwachtingen ten aanzien van de)

eventuele consequenties zijn.

financiële positie van het pensioenfonds, welke positie wordt uitgedrukt in een dekkingsgraad. Naar de situatie van 30 september 2006 heeft het ABP de volgens het zogenoemde nieuwe herstelplan beno-

Havengeldverhogingen

digde dekkingsgraad gerealiseerd. Daarbij is de pensioenpremie in 2006 ongewijzigd gebleven ten

Board of Airlines Representatives in the Netherlands (Barin) en Schiphol Airlines Operating Committee

opzichte van 2005. Voor 2007 blijft de pensioenpremie vrijwel onveranderd.

(SAOC) hebben bezwaar gemaakt tegen de havengeldverhogingen 2004, 2005 I en 2005 II, 2006. Wederpartij voert aan dat het besluit strijdig is met het zorgvuldigheidsbeginsel, het motiverings

Omlegging van de A9

beginsel en met het EG verdrag (misbruik van machtspositie). Deze bezwaren zijn nog aanhangig.

In 2005 is betreffende de financiering van de omlegging van de A9 te Badhoevedorp een overeenkomst

Schiphol Group schat in dat geen havengelden behoeven te worden terugbetaald. KLM heeft in 2006

gesloten tussen de Staat der Nederlanden, de Provincie Noord-Holland, de Gemeente Haarlemmermeer,

het beroep tegen de verhoging van de havengelden van 2000 ingetrokken.

het Regionaal Orgaan Amsterdam, de Gemeente Amsterdam en Schiphol Nederland BV Op voorwaarde dat de omlegging van de A9 tegemoet komt aan door Schiphol Nederland BV gestelde

Diamantroof

condities in het kader van onder meer een doelmatige besteding van middelen, doorstroming van

In februari 2005 heeft een omvangrijke diamantroof plaatsgevonden op de luchthaven Schiphol.

het verkeer en ontsluiting van het luchthavenareaal is een geconditioneerde bijdrage in de kosten van

De eigenaar van de diamanten heeft Schiphol Group aansprakelijk gesteld voor daarmee verband

de omlegging toegezegd van maximaal EUR 15 miljoen, welke volgens de huidige planning in 2011

houdende schade, voor welke schade Schiphol Group verzekerd is. Het eigen risico bedraagt EUR 1,1

betaalbaar zal zijn. De bijdrage wordt jaarlijks geïndexeerd, welke indexering nog niet is begrepen in

miljoen. Naar de huidige inschatting van de directie zal Schiphol Group niet voor dit bedrag worden

voornoemd bedrag.

aangesproken.

Omlegging van de N201

Investeringsverplichtingen en verplichtingen uit hoofde van andere langlopende contracten

In 2005 is betreffende de financiering van de omlegging van de N201 tussen Uithoorn en Hoofddorp

Voor een toelichting omtrent de per balansdatum bestaande verplichtingen tot het doen van investe-

een overeenkomst gesloten tussen de Provincie Noord-Holland en Schiphol Nederland BV In deze over-

ringen in immateriële activa en activa in aanbouw wordt verwezen naar de toelichtingen bij de

eenkomst heeft Schiphol Nederland BV een bijdrage toegezegd van maximaal EUR 5 miljoen in geld

immateriële activa (paragraaf 1), respectievelijk de activa in aanbouw of ontwikkeling (paragraaf 3).

(betaalbaar achteraf in gelijke jaarlijkse termijnen) en maximaal EUR 7 miljoen in natura. Aan de

Voor een toelichting bij (niet in de balans opgenomen) verplichtingen uit hoofde van langlopende

bijdrage zijn voorwaarden verbonden in het kader van realisatie van de voor Schiphol Group meest

contracten voor onderhoud, schoonhouden en dergelijke wordt verwezen naar de toelichting bij de

wezenlijke onderdelen van het project, waarborging van de (strategische) belangen en de mainport

kosten uitbesteed werk en andere externe kosten (paragraaf 29).

positie van de luchthaven, doelmatige besteding van middelen en transparantie in de financiële verantwoording. Eén jaar nadat de vereiste ruimtelijke bestemmingswijzigingen met betrekking tot de voor

Overige voorwaardelijke vorderingen en verplichtingen

Schiphol Group meest wezenlijke onderdelen van het project onaantastbaar zijn geworden, wordt de

Schiphol Group heeft een verplichting van EUR 0,7 miljoen inzake het Schipholfonds en heeft garanties

eerste termijn van de bijdrage in geld opeisbaar. Volgens de huidige verwachtingen zal dit het geval

verstrekt ten behoeve van door personeel opgenomen leningen ter hoogte van EUR 1,3 miljoen.

zijn in 2008. Vooruitlopend op het onvoorwaardelijk worden van onze verplichting wordt aan de

148 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

149

Aan de Provincie Noord Holland is een bankgarantie verstrekt tot een bedrag van EUR 2,3 miljoen met

Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening

betrekking tot betalingsverplichtingen voortvloeiend uit het besluit ‘Opslaan in ondergrondse tanks’. 26. Netto-omzet In relatie tot de ontwikkeling van Avioport Logistics Park door dochtermaatschappij Avioport SpA zijn

De samenstelling van de netto-omzet naar bedrijfsactiviteiten en –segmenten is als volgt:

bankgaranties afgegeven tot een gezamenlijk bedrag van EUR 3,0 miljoen (ons aandeel). In relatie tot de ontwikkeling van Malpensa Trade Center door joint venture Villa Carmen Srl zijn bankgaranties

(in EUR 1.000)

afgegeven tot een gezamenlijk bedrag van EUR 3,5 miljoen (ons aandeel).

Daarnaast zijn nog diverse andere claims tegen de vennootschap en/of haar groepsmaatschappijen

Havengelden

ingediend en zijn geschillen aanhangig. Alle claims worden betwist. Over de claims en geschillen is door

Concessies

de vennootschap juridisch advies ingewonnen. De afloop van de onderhandelingen en/of procedures

Verhuringen

661

kan evenwel niet met zekerheid worden voorspeld. Dientengevolge is het op dit moment nog onvol-

Autoparkeergelden

-

doende duidelijk of een en ander zal leiden tot daadwerkelijke verplichtingen voor de vennootschap


6.349

en/of haar groepsmaatschappijen. Voor deze claims en geschillen is daarom per balansdatum geen

voorziening opgenomen in de balans. Terzake van één van de tegen de vennootschap ingediende claims

Aviation Consumers Real Estate

Alliances & Participations

2005*

-

-

22.120

574.174

13.464 111.654

1.751

1.150

128.019

11.944

96.555

2.412

111.572

69.327

1.048

5.242

75.617

14.362

4.935

32.539

58.185

572.528 207.287

104.289

63.463

947.567

552.054

is door Schiphol Group een bankgarantie verstrekt van EUR 1,8 miljoen. Voorts heeft de vennootschap claims ingediend respectievelijk geschillen aanhangig gemaakt bij

(in EUR 1.000)

derden. Op dit moment is nog onvoldoende duidelijk of de vennootschap wat betreft deze zaken in het

gelijk zal worden gesteld. Dientengevolge zijn voornoemde vorderingen per balansdatum niet in de

balans opgenomen.

Havengelden Concessies

Aviation Consumers Real Estate

609.635

-

Participations

2006

-

24.728

634.363

1.977

2.115

135.543

582

13.108

100.182

2.237

116.109

Autoparkeergelden

-

74.676

1.129

6.302

82.107


9.552

22.396

5.800

30.835

68.583

630.928 230.472

109.088

Verhuringen

*)

11.159 120.292

Alliances &

66.217 1.036.705


De bedrijfsopbrengsten worden voor een zeer belangrijk deel binnen Nederland gerealiseerd. Havengelden De activiteiten van de Business Area Aviation (de exploitatie van Amsterdam Airport Schiphol) zijn onderworpen aan economische regulering. Dit betekent onder meer dat het jaarlijkse proces van vaststelling van de havengeldtarieven valt onder het toezicht van de NMa en dat de luchtvaartsector tijdens dit proces dient te worden geconsulteerd. Voorts is het rendement van de business area Aviation gemaximeerd tot een gewogen gemiddelde vermogenskostenvoet die aan de hand van een in de Luchtvaart wet vastgelegde formule wordt bepaald. Op grond van de Wet luchtvaart is Schiphol Group verplicht tot jaarlijkse verrekening met de sector van overschotten en tekorten ten opzichte van voornoemde gewogen gemiddelde vermogenskostenvoet. Verrekeningen van havengelden dienen plaats te vinden na afloop van een boekjaar. Voor het boekjaar 2006 zal een verrekening plaatsvinden in de tarieven vanaf 1 november 2007. Overschotten en tekorten die voor verrekening in de havengeldtarieven in aanmerking komen worden, in overeenstemming met de grondslagen van waardering en resultaatbepaling, niet als vorderingen en verplichtingen in de balans tot uitdrukking gebracht. In plaats daarvan komen de overschotten en tekorten ten gunste respectievelijk ten laste van de boekjaren waarin zij zich voordoen. Vorenstaande is niet van toepassing op de havengelden van Rotterdam, Eindhoven en Lelystad die worden verantwoord in de business area Alliances & Participations.

150 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

151

De opbrengsten uit havengelden bestaan uit de volgende vergoedingen:

Het percentage van alle verhuurcontracten (in opbrengsten uit verhuringen gemeten) dat binnen één jaar afloopt bedraagt circa 17% (2005 circa 10%), tussen 1 jaar en 5 jaar circa 45% (2005 circa 33%) en

(in EUR 1.000)

2006

2005

na 5 jaar circa 38% (2005 circa 57%).

Vliegtuiggerelateerde vergoedingen

186.624

181.436

Exploitatiekosten met betrekking tot enerzijds gebouwen die werden verhuurd en anderzijds gebouwen

Passagiersgerelateerde vergoedingen

225.989

210.992

die niet werden verhuurd bedroegen:

Beveiligingsheffing

214.823

175.031

Vliegtuigparkeergelden

6.927

6.715

634.363

574.174

(in EUR 1.000)

2006

2005

Verhuurde gebouwen Leegstaande gebouwen

28.974

28.143

5.233

4.087

34.207

32.230

Concessies Schiphol Group heeft binnen de business area Consumers in totaal 94 concessie contracten afgesloten (2005 100) met betrekking tot de uitoefening van diverse commerciële activiteiten op de luchthaven

Bij gedeeltelijk verhuurde gebouwen zijn de exploitatiekosten verdeeld naar verhouding van vierkante

Schiphol.

meters.

Een concessieovereenkomst houdt in dat het niet-exclusieve recht wordt verleend aan een concessio-

Autoparkeergelden

naris op de daartoe door Schiphol Group aangewezen locatie tot exploitatie en beheer van een

De opbrengsten uit hoofde van autoparkeergelden kunnen als volgt worden gespecificeerd:

commerciële activiteit (outlet). De concessievergoeding wordt conform een vastgestelde staffel berekend als percentage van de omzet van de concessionaris. In een afzonderlijke overeenkomst wordt aan

(in EUR 1.000)

2006

2005

de concessionaris een ruimte ter beschikking gesteld. De concessionaris betaalt hiervoor een vaste huur. De looptijd van de concessiecontracten is gemiddeld 3 tot 5 jaar. Per balansdatum is circa 83% van de

Parkeren op de locatie Schiphol:

concessiecontracten voor een resterende looptijd van korter dan 3 jaar vastgelegd (2005 circa 81%),

Kort parkeren

40.723

37.309

circa 11% van de concessiecontracten voor tussen de 3 en de 5 jaar (2005 circa 6%) en circa 6% van de

Lang parkeren

21.809

20.653

concessiecontracten voor langer dan 5 jaar (2005 circa 13%).

Overig publieksparkeren

3.220

2.771

10.053

9.642

75.805

70.375

6.302

5.242

82.107

75.617

Gevestigde bedrijven De omzet uit concessies in de business area Aviation betreft concessie contracten met betrekking tot de levering door derden van brandstof en schoonmaakdiensten aan luchtvaartmaatschappijen.

Verhuringen

Parkeren op andere locaties

De samenstelling van de verhuringen is als volgt:

(in EUR 1.000)

2006

2005

De opbrengsten uit parkeren op andere locaties betreffen Rotterdam, Eindhoven en Lelystad en worden

Verhuringen vastgoedbeleggingen (gebouwen), inclusief servicekosten Verhuringen vastgoedbeleggingen (terreinen)

38.407

38.094

23.994

23.835

53.708

49.643

116.109

111.572

Verhuringen operationeel onroerend goed, inclusief servicekosten

verantwoord in de business area Alliances & participations. Overige activiteiten De opbrengsten uit overige activiteiten kunnen als volgt worden gespecificeerd: (in EUR 1.000)

2006

2005

De gemiddelde bezettingsgraad voor gebouwen in verhuur bedroeg in de business area Real Estate 86% in 2006 (84% in 2005). De bezettingsgraad per 31 december 2006 bedraagt voor de business area

Reclame

Real Estate 87% (86% per 31 december 2005).

Uitlenen van personeel

14.201

11.169

467

1.572

19.241

16.282

Diensten en werkzaamheden derden

Electriciteit, gas en water

6.381

6.769

Andere bedrijfsbaten

18.636

20.487

Resultaat buitengebruik gestelde activa

149

- 39

Diversen

9.508

1.945

68.583

58.185

152 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

153

27. Resultaat uit verkoop vastgoed

Tot het moment van oplevering van nieuwe gebouwen worden deze verantwoord tegen kostprijs. Bij

Het resultaat van EUR 10,4 miljoen met betrekking tot de verkoop van vastgoed in 2006 betreft de

oplevering vindt een herwaardering plaats naar een intern vastgestelde reële waarde. Deze reële

inbreng van gronden in Schiphol Logistics Park CV (EUR 7,4 miljoen) en de verkoop van het EGL gebouw

waarde wordt vervolgens jaarlijks getoetst en zonodig bijgesteld aan de hand van interne en externe

en het Prestwick gebouw (EUR 3 miljoen).

taxaties. Daarbij wordt rekening gehouden met de verstrekking van huurincentives. Bijstellingen zijn

De totale kostprijs verkoop vastgoed in 2006 van EUR 30,0 miljoen betreft voor EUR 11,7 miljoen de

verantwoord op de regel marktwaardeaanpassing.

inbreng van gronden in Schiphol Logistics Park CV (EUR 9,5 miljoen uit activa beschikbaar voor verkoop, EUR 1,7 miljoen uit de activa in aanbouw en EUR 0,5 miljoen aan kosten voor bouwrijp maken) en voor EUR 18,3 miljoen de beide gebouwen (EUR 17,7 miljoen uit vastgoed beleggingen en EUR 0,6 miljoen

29. Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten

aan bijkomende verkoopkosten).

De samenstelling van de kosten uit hoofde van uitbesteed werk en andere externe kosten is als volgt:

De totale opbrengst vastgoed van EUR 40,5 miljoen in 2006 heeft voor EUR 19,2 miljoen betrekking op voornoemde inbreng van gronden en heeft in 2006 niet tot een kasstroom geleid. Dientengevolge

(in EUR 1.000)

2006

2005

bedraagt de ontvangst uit desinvesteringen vastgoed in het geconsolideerde kasstroomoverzicht Uitbestedingen

219.986

185.153

Onderhoud

54.200

52.657

Het resultaat van EUR 10,2 miljoen met betrekking tot de verkoop van vastgoed in 2005 betrof onder

Energie en water

23.626

13.955

andere de verkoop van de resterende 50% van het hoofdkantoor van Schiphol Group (Schipholgebouw)

Assurantiën

22.764

16.586

aan het Airport Real Estate Basisfonds CV (AREB CV).

Andere externe kosten

92.137

83.658

De totale kostprijs verkoop vastgoed in 2005 van EUR 74,8 miljoen bestond voor EUR 20,1 miljoen

(inclusief EUR 14,2 miljoen inzake te realiseren parkeervoorzieningen) uit activa ten behoeve van opera-

412.713

352.009

EUR 21,3 miljoen.

tionele activiteiten (Schipholgebouw) en voor EUR 54,7 miljoen uit vastgoedbeleggingen. De totale opbrengst vastgoed van EUR 85,0 miljoen in 2005 heeft voor EUR 5,0 miljoen betrekking op inbreng van gronden in Villa Carmen CV welke inbreng in 2005 niet tot een kasstroom heeft geleid.

De uitbestedingen betreffen kosten die Schiphol Group heeft gemaakt met betrekking tot onder

Dientengevolge bedraagt de ontvangst uit desinvesteringen vastgoed in het geconsolideerde kasstroom-

andere beveiliging, schoonhouden, huur en leasing en inhuur extern personeel.

overzicht EUR 80,0 miljoen. Per 31 december 2006 bestonden (niet in de balans opgenomen) verplichtingen uit hoofde van lang lopende contracten voor onderhoud, schoonhouden en dergelijke tot een bedrag van EUR 99 miljoen 28. Waardeveranderingen vastgoedbeleggingen

(per 31 december 2005 EUR 87 miljoen).

De samenstelling van de waardeveranderingen vastgoedbeleggingen is als volgt: Voor operating leases waarbij Schiphol Group als huurder optreedt, is sprake van de volgende (niet in (in EUR 1.000)

2006

Toekennen eindwaarde erfpachten

2005

2.280

6.023

Herwaardering gekapitaliseerde kosten

–

755

Nieuwe uitgifte erfpachtcontracten

601

6.341

Opleveringen nieuwe gebouwen

5.533

4.291

Marktwaardeaanpassing

20.156

- 5.033

28.570

12.377

de balans opgenomen) in de toekomst te betalen huurtermijnen: (in EUR 1.000)

Totaal

< – 1 jaar

> 1 jaar


> 5 jaar

Verplichtingen uit hoofde van huur en lease contracten

67.411

5.441

61.970

18.524

43.446

De waardeveranderingen door toekennen eindwaarde erfpachten hangt samen met contracten waarvan de resterende looptijd in het boekjaar korter dan 20 jaar is geworden. Door het langlopende karakter van de contracten bestaat onduidelijkheid over de aanwending van de betreffende gronden na afloop van deze contracten. Als gevolg hiervan kan uitsluitend een betrouwbare waarde worden bepaald voor de eindwaarden indien het erfpachtcontract binnen 20 jaar expireert. De eindwaarde van contracten die na 20 jaar expireren wordt op nihil gewaardeerd. De waardeverandering uit hoofde van uitgifte van nieuwe erfpachtcontracten hangt samen met de wijziging in waardering bij uitgifte van de grond van kostprijs naar marktwaarde. De marktwaarde wordt berekend door discontering van de jaarlijkse canons van de betreffende contracten (DCF methode). De disconteringsvoet is gebaseerd op de rente op Staatsleningen verhoogd met een risico opslag.

154 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

155

30. Personeelsbeloningen

31. Afschrijvingen

De samenstelling van de personeelsbeloningen is als volgt:

De samenstelling van de afschrijvingen is als volgt:

(in EUR 1.000)

2006

2005*

Korte termijn personeelsbeloningen Salarissen

(in EUR 1.000)

2006

2005

Immateriële activa

Sociale lasten Activering interne uren

120.875

115.357

12.134

9.943

- 11.605 - 11.581

121.404

113.719

Vergoedingen na uitdiensttreding 15.072

17.622

Pensioenlasten (toegezegd-pensioenregelingen)

970

1.101

Vervroegde uitdiensttreding

1.390

7.882

911 - 17.782

3.306

1.647

1.854

622

5.160

2.269

19.580

17.563

Terreinen en wegen

9.527

9.418

Software licenties Activa ten behoeve van operationele activiteiten

Pensioenlasten (toegezegde bijdrageregelingen)

Vergoeding ziektekosten na pensionering

Ontwikkeling geautomatiseerde toepassingen

18.343

8.823

Banen, rijbanen en platformen

29.208

32.601

Installaties

Gebouwen

72.011

70.980


23.241

22.266

153.567

152.828

2.044

6.706

Totaal afschrijvingen

160.771

161.803

Andere lange termijn personeelsbeloningen Jubileumuitkeringen

- 121

- 125

Lange termijn bonusregeling

734

537

Overige personeelsbeloningen

174

- 166

787

246

- 41

261

Overige personeelskosten

12.331

10.451

Totaal personeelsbeloningen

152.824

133.500

Afschrijvingen inzake desinvesteringen

Ontslagvergoedingen

*)


Het gemiddeld aantal personeelsleden, op basis van fulltime equivalenten, werkzaam bij NV Luchthaven Schiphol en haar dochterondernemingen is 2.293 (2005: 2.179). In de lasten uit hoofde van vervroegde uitdiensttreding is in 2005 een dotatie van EUR 7,3 miljoen begrepen aan de voorziening voor functioneel leeftijdsontslag als gevolg van belastingmaatregelen door de overheid die vervroegde uittreding minder aantrekkelijk moet maken voor de werkgever. In 2006 was sprake van een vrijval van EUR 1,3 miljoen in de verplichtingen uit deze regeling in verband met wijzigingen die deels tegemoet komen aan voornoemde maatregelen. In de lasten uit hoofde van de vergoeding ziektekosten na pensionering is in 2005 een vrijval van EUR 20 miljoen begrepen als gevolg van het vervallen van een groot deel van de voorziening tegemoetkoming ziektekostenverzekering gepensioneerden in verband met de invoering van het nieuwe zorgstelsel. De activering voor interne uren betreft geactiveerde productie voor het eigen bedrijf in de vorm van interne uren van medewerkers in de uitvoeringsfase van investeringsprojecten.

156 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

157

32. Bijzondere waardeverminderingen

34. Financiële baten en -lasten

De samenstelling van de bijzondere waardeverminderingen is als volgt:

De samenstelling van de financiële baten en -lasten is als volgt:

(in EUR 1.000)

2006

2005

Immateriële activa

(in EUR 1.000)

2006

2005

Interestlasten

Goodwill

–

–

–

2.370 2.370

Leningen

- 37.749 - 39.102

Lease verplichtingen

- 10.171 - 10.296

Heffingsrente

- 4.300

- 211

Activa ten behoeve van operationele activiteiten Banen, rijbanen en platformen Terreinen en wegen Gebouwen

22 –

229

- 299

1.138

Interestbaten

Installaties

751

626

Liquide middelen


147

77

Vorderingen op deelnemingen

920

1.771

Activa in aanbouw of ontwikkeling Ten behoeve van operationele activiteiten

62

188

Ten behoeve van vastgoedbelegging

–

574

62

762

Totaal bijzondere waardeverminderingen

- 52.220 - 49.609

7.122

3.346

5.395

2.319

Leasevorderingen

1.607

1.699

Geactiveerde bouwrente

3.547

2.287

Heffingsrente

587

382

Overig

598

1.439

18.856

11.472

Overige financiële resultaten

982

4.903

De bijzondere waardeverminderingen op activa ten behoeve van operationele activiteiten zijn onder

Koersverschillen vorderingen op deelnemingen

- 1.727

3.471

Koersverschillen liquide middelen

- 198

4

Koersverschillen overige activa en passiva

- 321

50

Derivaten

- 315

133

Dividend overige financiële belangen

315

441

Overige

- 58

- 60

dienstenbedrijf (waarbij het netwerkbedrijf door Schiphol Group wordt voortgezet en het diensten

- 2.304

4.039

bedrijf door KPN) zijn de activa verdeeld over beide bedrijven. De in het netwerkbedrijf achtergebleven

materiele vaste activa zijn afgewaardeerd mede als gevolg van technologische veroudering. Het betreft

Totaal financiële baten en lasten

meer gerelateerd aan Schiphol Telematics, Lelystad Airport en Eindhoven Airport. Als gevolg van de splitsing van Schiphol Telematics per 1 januari 2006 in een netwerkbedrijf en een

- 35.668 - 34.098

het Welan netwerk en het transmissie platform voor totaal EUR 0,8 miljoen. In verband met de op korte en middellange termijn geprognosticeerde verliezen en negatieve operati-

In 2006 is een reservering getroffen voor nog te betalen heffingsrente over de jaren 2002 tot en met

onele kasstromen is in 2006 EUR 0,2 miljoen (in 2005 EUR 1,2 miljoen) op de activa van Lelystad Airport

2004 van EUR 4,3 miljoen. Pas nadat in september 2006 de vaststellingsovereenkomst werd gesloten met

afgewaardeerd. In 2005 is EUR 0,7 miljoen afgeboekt als gevolg van de sloop van de oude terminal van

de Belastingdienst over de fiscale openingsbalans per 1 januari 2002 kon worden overgegaan tot het

Eindhoven Airport.

opstellen van herziene aangiften vanaf 2002. Over de hieruit voortvloeiende te betalen bedragen aan winstbelasting is heffingsrente verschuldigd.

De bijzondere waardeverminderingen van goodwill in 2005 betreffen de deelneming in SADC ad EUR 2,1 miljoen en de horecafaciliteiten van Rotterdam Airport BV ad EUR 0,3 miljoen.

De geactiveerde bouwrente betreft gemaakte rentekosten tijdens de uitvoeringsfase van investeringsprojecten.

33. Overige bedrijfskosten

De koersverschillen vorderingen op deelnemingen betreffen de redeemable preference shares (RPS) die

In de overige bedrijfskosten over 2006 zijn onder meer begrepen de bijdrage van Schiphol Group

Schiphol Group houdt in Brisbane Airport Corporation Holdings Pty Ltd. Deze vordering wordt, gezien

aan de Stichting Mainport en Groen van EUR 8,5 miljoen en de bijdrage van Schiphol Group aan de

onder meer de bepalingen over terugbetaling van de nominale waarde aan de aandeelhouders binnen

oplossing van schrijnende gevallen van EUR 10 miljoen. Beide kostenposten en de hieruit voortvloeiende

een termijn van tien jaar, niet gezien als een onderdeel van de netto-investering in de deelneming. Als

verplichtingen zijn nader toegelicht in paragraaf 24.

gevolg hiervan worden de omrekeningsverschillen verantwoord in de winsten verliesrekening in plaats van in de reserve omrekeningsverschillen.

158 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

159

Het op deze langlopende vordering aanwezige vreemde valuta risico wordt met ingang van september

Voor een nadere toelichting bij de effecten in verband met de vaststellingsovereenkomst wordt

2006 afgedekt gebruik makend van valutaswaps. De koersverschillen die in 2006 nog ten laste van de

verwezen naar de toelichtingen bij de actieve en passieve belastinglatenties onder toelichting 5. Nadere

winsten verliesrekening werden verantwoord betreft de periode tot september 2006, waarin nog geen

informatie over de vrijval van kortlopende verplichtingen winstbelasting is opgenomen onder toelich-

sprake was van een afdekkingtransactie.

ting 23.

35. Resultaat deelnemingen

37. Resultaat toekomend aan minderheidsaandeelhouders

Onder het resultaat deelnemingen wordt het aandeel in de resultaten van niet in de consolidatie

Onder resultaat toekomend aan minderheidsaandeelhouders is in 2006 opgenomen het aandeel van

betrokken deelnemingen verantwoord.

derden in het resultaat van de groepsmaatschappijen Eindhoven Airport NV, Malpensa Real Estate BV, Malpensa Real Estate II BV, Malpensa Real Estate Srl, en Avioport SpA.

36. Winstbelasting

Gegeven de overname per 18 oktober 2006 van het 40% belang van Grontmij Real Estate International

De last uit hoofde van winstbelasting in de winst en verliesrekening kan als volgt worden

BV in Malpensa Real Estate BV en Malpensa Real Estate II BV wordt voor deze vennootschappen met

geanalyseerd:

ingang van de datum van overname geen belang van minderheidsaandeelhouders meer verantwoord.

(in EUR 1.000)

2006

2005

38. Winst per aandeel Resultaat voor belastingen

291.449

278.666

- 5.619

- 373

285.830

278.293

29,6%

31,5%

84.606

87.662

1.233

- 442

*


De winst per aandeel wordt als volgt berekend:

2005

Resultaat toekomend aan aandeelhouders 526.909.000 192.900.000

Nominale tarief voor de winstbelasting

(netto resultaat, x EUR 1)

Winstbelasting berekend tegen het nominale tarief

Gemiddeld aantal gedurende het boekjaar uitstaande aandelen

171.255

171.255

3.077

1.126

Afwijkend tarief buitenlandse deelnemingen Resultaat samenhangend met beheer buitenlandse deelnemingen

2006

- 1.174

- 1.619

Overige

201

985

Winstbelasting vóór eenmalige effecten

84.866

86.586

Winst per aandeel (x EUR 1)

Aangezien gedurende het boekjaar geen aandelen zijn uitgegeven en ingekocht is het gemiddeld aantal gedurende het boekjaar uitstaande aandelen onveranderd. Momenteel is geen sprake van, uit

Effectieve belastingdruk vóór eenmalige effecten

29,7%

31,1%

hoofde van opties of converteerbare vermogensinstrumenten, potentieel uit te geven aandelen die tot verwatering van de winst per aandeel zouden kunnen leiden.

Effecten in verband met de vaststellingsovereenkomst: Vorming van actieve belastinglatenties

- 286.178

–

Vrijval van passieve belastinglatenties

- 22.975

–

Vrijval van kortlopende verplichtingen winstbelasting

- 5.152

–

- 7.247

- 2.079

Winstbelasting in de winsten verliesrekening - 236.686

84.507

Vrijval in actieve en passieve belastinglatenties als gevolg van een verlaging van het belastingtarief tot 25,5%

Effectieve belastingdruk inclusief eenmalige effecten

*)

- 82,8%

30,4%

In de berekening van de af te dragen winstbelasting wordt het resultaat deelnemingen in mindering

gebracht omdat deze fiscaal vallen onder de deelnemingsvrijstelling. Dit geldt niet voor het resultaat afkomstig van deelnemingen in commanditaire vennootschappen die niet zelfstandig belastingplichtig zijn en waarvan het resultaat wordt bijgeteld bij de fiscale eenheid NV Luchthaven Schiphol.

160 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

161

Toelichting op het geconsolideerd kasstroomoverzicht

40. Acquisities De acquisities kunnen als volgt worden gespecificeerd:

39. Kasstroom uit bedrijfsoperaties De kasstroom uit bedrijfsoperaties kan als volgt worden gespecificeerd:

(in EUR 1.000)

2006

2005

(in EUR 1.000)

2006

2005*

Resultaat

528.135

194.159

Winstbelasting - 236.686

84.507


- 10.714

- 1.777

35.668

34.098

- 211.732

116.828


Splitsing Schiphol Telematics

8.292

–

Uitbreiding belang in MRE BV en MRE II BV

11.000

–

Acquisitie Villa Carmen BV

–

14.378

19.292

14.378

Splitsing van Schiphol Telematics in een “Netwerkbedrijf” en een “Dienstenbedrijf”.

Begin 2006 hebben Schiphol Nederland BV (hierna Schiphol Group) en KPN Telecom BV (hierna KPN), de commanditaire vennoten in de joint venture Schiphol Telematics BV, een overeenkomst op hoofdpunten


316.403

310.987

gesloten. Als gevolg hiervan zijn de activiteiten van de joint venture Schiphol Telematics van Schiphol Group en KPN gesplitst in een “Dienstenbedrijf” en een “Netwerkbedrijf”. Het “Netwerkbedrijf” is

Aanpassingen voor:

achtergebleven in Schiphol Telematics CV en toebedeeld aan Schiphol Group. Het “Dienstenbedrijf” is

Afschrijvingen

Bijzondere waardeveranderingen Resultaat uit verkoop vastgoed Kosten in samenhang met de verkoop van vastgoed

160.771

161.803

toebedeeld aan KPN. KPN heeft al haar aandelen in de joint venture overgedragen aan Schiphol Group.

982

4.903

Gezien vorenstaande maakt het “Netwerkbedrijf” met ingang van 1 januari 2006 voor 100% deel uit

- 10.444 - 10.196

van de geconsolideerde cijfers van Schiphol Group en is ons aandeel in het “Dienstenbedrijf” per

- 583

–

diezelfde datum niet meer geconsolideerd. Terzake van de aankoop van het aandeel van KPN in het

Negatieve goodwill MRE BV en MRE II BV

- 2.319

–

“Netwerkbedrijf” en de verkoop van het aandeel van Schiphol Group in het “Dienstenbedrijf” is aan

227

–

KPN een bedrag betaald van EUR 8,3 miljoen.

Afschrijving langlopende vorderingen Waardeveranderingen vastgoedbeleggingen

Rentebijschrijving op leasevorderingen en verplichtingen

8.564

8.597

Overige niet kas mutaties leasevorderingen en verplichtingen

- 2.881

- 3.492

- 149

38

Op 18 oktober 2006 heeft Schiphol Group het 40% aandeel van Grontmij Real Estate International BV

- 2.589 - 17.513

(Grontmij) in Malpensa Real Estate BV (MRE BV) en Malpensa Real Estate II BV (MRE II BV) overgenomen

Resultaat uit verkoop activa

Mutatie voorzieningen

- 28.570 - 12.377 Overname minderheidsbelang Grontmij in Malpensa Real Estate BV en Malpensa Real Estate II BV

tegen een totale vergoeding van EUR 11 miljoen. Dit bedrag is inclusief aflossing van door Grontmij aan

123.009

131.763

MRE BV en MRE II BV verstrekte leningen van samen EUR 8,0 miljoen. De vergoeding voor 40% van de aandelen in MRE BV en MRE II BV van EUR 3,0 miljoen is lager dan de reële waarde van de afzonderlijk

Exploitatieresultaat na aanpassingen

439.412

442.750

geïdentificeerde activa en passiva van EUR 5,3 miljoen. De negatieve goodwill van EUR 2,3 miljoen is in overeenstemming met de grondslagen van waardering en resultaatbepaling als bate verantwoord in de

Veranderingen in werkkapitaal

10.742

11.415

winsten verliesrekening onder de opbrengsten uit overige activiteiten. Voor wat betreft zowel MRE BV als MRE II BV had Schiphol Group al vóór voornoemde transactie doorslaggevende zeggenschap over

Kasstroom uit bedrijfsoperaties

450.154

454.165

de bedrijfsactiviteiten, op grond waarvan de financiële gegevens van beide vennootschappen volledig werden geconsolideerd. Hierin treedt na voornoemde transactie geen verandering op, met uitzonde-

*)


ring van het feit dat op MRE BV en MRE II BV geen belangen van minderheidsaandeelhouders meer wordt verantwoord in het eigen vermogen en het resultaat.

162 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

163


Gerelateerde partijen

Overname verkoopactiviteiten drank en tabak van KLM Tax Free Services

Aandeelhouders

Schiphol Group heeft in 2006 definitieve overeenstemming bereikt met KLM NV over de overname van

De aandeelhouders zijn:

de verkoopactiviteiten drank en tabak in het See Buy Fly gebied per 3 januari 2007. Tot en met 2 januari 2007 zijn deze activiteiten nog door KLM Tax Free Services uitgevoerd. De overname van deze activi-

Staat der Nederlanden

75,8%

teiten past in de strategie van de Business Area Consumers van Schiphol Group om de retail activiteiten

Gemeente Amsterdam

21,8%

te versterken. Gegeven de overname datum heeft de transactie geen effect op de financiële gegevens

Gemeente Rotterdam

2,4%

zoals opgenomen in deze jaarrekening. Met ingang van 3 januari 2007 zullen de overgenomen activiteiten volledig door Schiphol Group worden geconsolideerd. Dividendbeleid De terzake van de overname overeengekomen vergoeding is gelijk aan de netto reële waarde van de

Met ingang van 2006 is het dividend, in overleg met de aandeelhouders, bepaald op 40% (was sinds

identificeerbare activa en verplichtingen. Een belangrijk deel van de overname vergoeding wordt

2003 30%) van het netto resultaat exclusief de waardeveranderingen van de vastgoedbeleggingen na

toegerekend aan de concessie contracten die van KLM Tax Free Services worden overgenomen. Deze

belastingen en exclusief het eenmalige positieve resultaat als gevolg van de vaststelling van de fiscale

contracten zullen als contract gerelateerde immateriële activa worden verantwoord en over een termijn

openingsbalans.

van 5 jaar worden afgeschreven. Het restant van de overname vergoeding kan worden toegerekend aan overige activa, overige passiva en liquide middelen. Zodoende zal naar aanleiding van de overname geen goodwill worden verantwoord.

Exploitatie van de luchthaven De overheid (Staat der Nederlanden) is als wetgever verantwoordelijk voor de wetgeving met betrek-

Voor de winst en verliesrekening betekent de overname voorts dat Schiphol Group (en de Business Area

king tot de exploitatie van de luchthaven Schiphol. Deze exploitatie is voor onbepaalde tijd geregeld

Consumers) zelf de volledige opbrengsten zal verantwoorden in het kader van de verkoopactiviteiten

bij wet in onder meer Hoofdstuk 8 titel 4 van de Wet luchtvaart.

drank en tabak in plaats van alleen de concessievergoeding die KLM Tax Free Services tot en met 2006 aan Schiphol Group verschuldigd was. Daarnaast zullen de aan deze activiteiten gerelateerde kosten

De Wet luchtvaart beschrijft in de artikelen 8.7 en 8.17 de randvoorwaarden voor de inrichting en het

(onder meer kostprijs drank en tabak, personeelskosten van winkel- en ondersteunend personeel,

gebruik van de luchthaven Schiphol. In het luchthavenverkeerbesluit (LVB) zijn regels voor het gebruik

afschrijving inventaris) met ingang van 2007 onderdeel uitmaken van de bedrijfslasten.

en grenswaarden voor de geluidbelasting, de luchtverontreiniging en de externe risico’s vastgelegd. Het luchthavenindelingbesluit (LIB) beschrijft het luchthavengebied en beperkingen voor het gebruik van de omgeving van de luchthaven.

Zuurstofgehalte sloten Eind januari is geconstateerd dat de normen voor het water op enkele punten niet conform de eisen

De exploitant is op grond van artikel 8.18 van de Wet luchtvaart gehouden de luchthaven beschikbaar te

van het Hoogheemraadschap Rijnland zijn. Het hoogheemraadschap heeft aangekondigd dat het aan

stellen in overeenstemming met de regels van het luchthavenverkeerbesluit. De exploitant kan hiervan

Schiphol Group hiervoor een dwangsom zal opleggen.

afwijken als dit in het belang van de veiligheid nodig is. Tevens is de exploitant van de luchthaven samen met de verlener van luchtverkeersdienstverlening en de luchtvaartmaatschappijen gehouden het goede verloop van het luchtverkeer in overeenstemming met het luchthavenverkeerbesluit te bevorderen.

Privatisering Tijdens de kabinetsperiode van het nieuwe kabinet Balkenende komt er geen beursgang. Dit blijkt

Op grond van artikel 8.25a van de Wet luchtvaart is de exploitant van de luchthaven Schiphol verplicht

uit het regeerakkoord dat op 7 februari is bekendgemaakt. Het is de verwachting dat het nieuwe

tot exploitatie van de luchthaven en treft met inachtneming van artikel 8.3 van de Wet luchtvaart – de

kabinet het vernietigingsbesluit van het vorige kabinet zal intrekken. Het enquêteverzoek bij de

doelstelling van een duurzame groei van de mainport Schiphol - daartoe voorzieningen die nodig zijn

Ondernemingskamer tegen de gang van zaken rond de privatisering is vooralsnog aangehouden.

voor een goede afwikkeling van het luchthavenluchtverkeer en het daarmee samenhangende personenen goederenvervoer op de luchthaven. Het gaat daarbij om belangrijke onderdelen voor luchthaven dienstverlening, zoals het banenstelsel, het bagagesysteem, de opstelplaatsen voor vliegtuigen, de terminal, de pieren en de gates en dergelijke. De exploitatie gaat vergezeld met een zorgplicht voor de exploitant voor het registreren van de veiligheidsen milieubelasting vanwege het luchtverkeer. In dat kader is de exploitant gehouden metingen en berekeningen te verrichten die voor die registratie noodzakelijk zijn.

164 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

165

In Afdeling 3A van de Luchtvaartwet zijn de verplichtingen van de exploitant opgenomen met betrek-

Raad van Commissarissen

king tot de beveiliging van de luchthaven. In de artikelen 37b t/m 37e zijn deze verplichtingen nader

De toelichting van de bezoldigingen van commissarissen ingevolge art 2:383c BW luidt als volgt.

gepreciseerd. (x EUR 1)

2006

Op grond van hoofdstuk 6 van de Regeling Toezicht Luchtvaart is de exploitant verplicht bepaalde

voorzieningen te treffen met betrekking tot de veiligheid van het luchtvaartterrein zoals het aanduiden

mr. P.J. Kalff

van hindernissen, zorg dragen voor plaatsing van lichten op landingsterrein, zorg dragen voor brand-

bestrijding en zorg dragen voor onderhoud van het luchtvaartterrein. In dat kader is de exploitant

2005

46.600

51.600


30.600

30.600

verplicht maatregelen te nemen voor een behoorlijk toezicht op de veiligheid en de goede orde op het


21.900

–

luchtvaartterrein. Hiervoor heeft de exploitant een veiligheidsmanagementsysteem opgezet dat door

drs. T.A. Maas-de Brouwer

30.600

35.600

de overheid is gecertificeerd.

mr. A. Ruys

19.200

–

mr. W.F.C. Stevens

37.600

37.600

T.H. Woltman

30.600

35.600

mr. J.M. Hessels

12.500

37.600

mr. S. Patijn

12.800

25.600

Totaal

242.400

254.200

Toezicht op de exploitatie Op de exploitatie van de luchthaven Schiphol wordt langs twee lijnen toezicht gehouden. Het toezicht langs de ene lijn houdt verband met het voorkomen van misbruik van economische

Oud-leden van de Raad van Commissarissen

machtspositie door de exploitant. Met dit toezicht is de NMa belast. Het toezicht langs deze lijn heeft betrekking op de tarieven en voorwaarden die de exploitant op grond van artikel 8.25d van de Wet luchtvaart vaststelt voor het eerst komende boekjaar en in rekening brengt aan de gebruikers. Het toezicht op deze tarieven vindt plaats aan de hand van de jaarlijks verplichte consultatie van gebruikers door de exploitant over zijn voorstel voor tarieven en voorwaarden voor het eerst-

De remuneratie van de voorzitter bedraagt EUR 33.000 per jaar. De overige leden ontvangen een remu-

volgende boekjaar. Bij dit voorstel verstrekt de exploitant aan de gebruikers een omschrijving van

neratie van EUR 24.000 per jaar. Alle leden van de Raad van Commissarissen ontvangen tevens een

het kwaliteitsniveau van de aangeboden diensten aan de hand van de in het besluit exploitatie

onkostenvergoeding van EUR 1.600 per jaar.

luchthaven Schiphol aangegeven indicatoren. Het toezicht door de NMa vindt plaats op grond van klachten van gebruikers over de vraag of de tarieven in overeenstemming met de wettelijke eisen

Naast deze remuneratie geeft lidmaatschap van een commissie van de Raad van Commissarissen recht

tot stand zijn gekomen. Op grond van de wet dienen de tarieven voor het geheel van de lucht-

op een aanvullende beloning. Een lid van de Auditcommissie ontvangt EUR 6.000 per jaar, een lid van

vaartactiviteiten transparant te zijn. Dit geldt ook voor de opbrengsten uit activiteiten die recht-

de Privatiseringscommissie ontvangt EUR 6.000 per jaar en een lid van de Remuneratiecommissie

streeks verband houden met de luchtvaartactiviteiten op de luchthaven die worden verdisconteerd

ontvangt EUR 5.000 per jaar. Een lid van de Selectie- en Benoemingscommissie, ontvangt een beloning

in deze tarieven. Daartoe wordt door de exploitant een gescheiden administratie binnen de boek-

van EUR 5.000 per jaar. Aangezien er in 2006 geen noodzaak was om frequent bijeen te komen is door

houding voor de luchthavenactiviteiten bijgehouden, met daarbinnen een afzonderlijke admini-

de leden van deze commissie voor het boekjaar 2006 geen bedrag in rekening gebracht.

stratie van de kosten en opbrengsten van beveiliging van passagiers en hun bagage. Voor de kosten en opbrengsten van deze activiteiten heeft de exploitant een toerekeningssysteem vastgesteld dat

Er zijn en worden geen aandelen, opties, leningen, voorschotten of garanties verstrekt aan leden van

voldoet aan de eisen van marktconformiteit, proportionaliteit en integraliteit. Het toerekeningssy-

de Raad van Commissarissen.

teem is aan de NMa ter goedkeuring voorgelegd. De NMa is voornemens het toerekeningssysteem, na consultatie van de luchtvaartmaatschappijen, begin 2007 goed te keuren. Bestuurders Het toezicht langs de andere lijn vindt plaats door de Minister van Verkeer en Waterstaat en heeft betrekking op de exploitatie van de luchthaven Schiphol waarvoor op grond van artikel 8.25 van de

De toelichting van de bezoldigingen van bestuurders ingevolge art 2:383c BW luidt als volgt. De periodiek betaalde beloningen betreft het totaal van het bruto salaris en vakantiegeld.

de Wet luchtvaart een vergunning is verleend. De exploitant brengt ten minste eens per drie jaar verslag uit aan de minister over de exploitatie van de luchthaven, in het bijzonder met betrekking

Periodiek betaalde beloningen

tot investeringen die van belang zijn voor de ontwikkeling van de luchthaven. De minister kan aan

(x EUR 1)

de hand van de aan de exploitant gevraagde gegevens beoordelen of op de luchthaven een situatie

dreigt van wanbeheer waardoor de continuïteit van de luchthaven in gevaar wordt gebracht. De


355.630

347.635

behartiging van het mainportbelang, voor zover de exploitant daarop invloed heeft, is met name

dr. P.M. Verboom

277.796

271.551

afhankelijk van de ontwikkeling van de infrastructuur op de luchthaven op de middellange en lange

mr. A.P.J.M. Rutten

277.796

90.517

termijn.

Totaal

911.222

709.703

2006

2005

De Wet luchtvaart voorziet overigens in de mogelijkheid tot uitwisseling van informatie tussen beide toezichthouders. Daarmee wordt voorkomen dat de exploitant dezelfde informatie meermalen moet verstrekken.

166 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

167

De jaarlijks te behalen bonus (bonusregeling korte termijn) is afhankelijk van een bedrijfseconomische

het resultaat van het betreffende jaar verantwoord. Betaling vindt uitsluitend plaats indien de

doelstelling, van een aantal persoonsgebonden doelstellingen en van het oordeel van de Raad van

bestuurder na de periode van drie jaren nog in dienst is. Wanneer de arbeidsovereenkomst in onderling

Commissarissen over het algemeen functioneren. De bedrijfseconomische doelstelling bestaat uit het

overleg wordt beëindigd, wordt de toekenning pro rata vastgesteld. Ook is het mogelijk in dat geval

netto resultaat gedeeld op totaal eigen vermogen (ROE) conform het door de Raad van Commissarissen

de toekomstige toekenning op voorhand vast te stellen en uit te betalen.

goedgekeurde budget voor dat jaar. De persoonsgebonden doelstellingen kunnen jaarlijks variëren. Het “at target” niveau van de korte termijn bonus bedraagt 35% van het vaste inkomen. Het onderdeel

Wat betreft de bonusregeling (lange termijn) geeft de beoordeling door de Raad van Commissarissen

bedrijfseconomisch resultaat bedraagt ongeveer tweederde van de totale korte termijn variabele belo-

van de ontwikkeling in de economic profit aanleiding tot reservering ten laste van 2006 van

ning. Overschrijding van het geformuleerde ambitieniveau voor de bedrijfseconomische doelstellingen

één derde deel van de lange termijn bonus 2004 inclusief swing factor (referentieperiode 2004-2006),

kan leiden tot een bonusrealisatie van anderhalf maal het gedefinieerde “at target” niveau van dat

één derde deel van de lange termijn bonus 2005 inclusief swing factor (referentieperiode 2005-2007) en

onderdeel, waardoor bij uitzonderlijke prestaties de korte termijnbonus maximaal 47,5% van het vaste

één derde deel van de lange termijnbonus 2006 inclusief swing factor (referentieperiode 2006-2008).

inkomen kan bedragen voor de CEO; voor de overige directieleden 45%. De mate waarin de geformuleerde doelstellingen zijn gerealiseerd, wordt mede bepaald aan de hand van de door de externe

In 2006 heeft uitbetaling plaatsgevonden van de reeds gereserveerde lange termijn bonus 2003. Deze

accountant geverifieerde jaarrekening.

uitbetaling is dan ook niet ten laste van het resultaat over 2006 gekomen. In 2007 vindt uitbetaling plaats van de gereserveerde lange termijn bonus 2004 die betrekking heeft op de economic profit in de

Op basis van de uitkomsten van de beoordeling door de Raad van Commissarissen van de mate waarin

driejarige periode 2004, 2005 en 2006.

de doelstellingen zijn gerealiseerd is wat betreft de bonusregeling (korte termijn) over 2006, de maximale bonus ten laste van het resultaat over 2006 gebracht. Aan de heer Verboom is daarnaast een eenmalige, extra bonus van EUR 50.000 toegekend omdat hij sinds 1 januari 2005, naast zijn gebruike-

Bonusregeling (lange termijn)

lijke portefeuille, tijdelijk de Business Area Consumers aanstuurt.

(x EUR 1)

2006

2005

Bonusregeling (korte termijn)

2006

2005

(x EUR 1)


183.454

181.602

dr. P.M. Verboom

143.303

141.857

mr. A.P.J.M. Rutten

48.614

–

Totaal

375.371

323.459


168.924

165.127

dr. P.M. Verboom

175.008

122.198

mr. A.P.J.M. Rutten

125.008

31.681

468.940

319.006

Onderstaande pensioenkosten betreft de afdracht van reguliere pensioenpremies.

Totaal

Pensioenkosten

2006

2005

(x EUR 1)

Schiphol Group is niet beursgenoteerd en daarom is er geen mogelijkheid tot het toekennen van


78.887

91.498

aandelen en/of opties Schiphol Group. Ter ondersteuning van de realisatie van de lange termijn doel-

dr. P.M. Verboom

61.117

70.579

stellingen van Schiphol Group is een lange termijn bonus regeling met een tijdshorizon van drie jaar

mr. A.P.J.M. Rutten

61.117

21.206

vastgesteld. De lange termijn bonus is een voorwaardelijke jaarlijkse beloningscomponent en kent een

“at target” niveau van 35% van het vaste inkomen. Definitieve toekenning is afhankelijk van de cumu-

Totaal

201.121

183.283

latief te realiseren Economic Profit over een periode van telkens drie boekjaren op basis van het door de Raad van Commissarissen goedgekeurde meerjaren business plan. Bij uitzonderlijk goede prestaties

De overige vergoedingen betreffen tegemoetkoming ziektekostenverzekering en representatiekosten,

kan het maximum 52,5% van het vaste inkomen bedragen.

het werkgeversdeel van de sociale lasten en enkele eenmalige uitkeringen.

De lange termijn bonus heeft steeds betrekking op de periode van drie jaar na de toekenning

Overige vergoedingen

(de referentieperiode):

(x EUR 1)

2006

2005

De prestatiecriteria voor de lange termijn bonus 2004 hebben betrekking op de economic profit in de driejarige periode 2004, 2005 en 2006. Eventuele betaling vindt plaats in 2007. De prestatiecriteria voor de lange termijn bonus 2005 hebben betrekking op de economic profit in de driejarige periode 2005, 2006 en 2007. Eventuele betaling vindt plaats in 2008.


13.855

10.274

dr. P.M. Verboom

12.131

10.038

mr. A.P.J.M. Rutten

11.531

3.229

Totaal

37.517

23.541

De prestatiecriteria voor de lange termijn bonus 2006 hebben betrekking op de economic profit in de driejarige periode 2006, 2007 en 2008. Eventuele betaling vindt plaats in 2009.

168 Schiphol Group

Aan het einde van elk jaar wordt een schatting gemaakt van de na afloop van de referentieperiode te

Totaal van de bezoldiging bestuurders

betalen bonus. Hiervan wordt gedurende de referentieperiode jaarlijks een evenredig deel ten laste van

ten laste van het resultaat 1.994.171 1.558.992

Jaarrekening 2006

169

Backservice pensioenen

Dochterondernemingen

De remuneratiecommissie heeft besloten het directiepensioen marktconform te maken. Het Algemeen

De volgende dochterondernemingen worden integraal geconsolideerd:

Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) heeft een herberekening gemaakt van de backservice. In 2006 betreft de herberekening van het ABP voor prof. drs. G.J. Cerfontaine de periode 1998-2006, voor dr. P.M. Verboom

de periode 1997-2006 en voor mr. A.P.J.M. Rutten de periode 2005-2006. De hieruit voortvloeiende

Plaats van vestiging

Direct / indirect belang in %

lasten zijn in het volgende schema samengevat: Schiphol Nederland BV Backservice pensioenen

2006

2005

1)

Schiphol

100,00

Schiphol Belgium NV

Antwerpen

100,00

Schiphol

100,00

Schiphol Australia Pty Ltd Schiphol North American Holding Inc

(x EUR 1)

Delaware

100,00

Schiphol Retail US Inc

Delaware

100,00

Schiphol Services Inc

Delaware

100,00


76.399

54.235

dr. P.M. Verboom

43.321

35.493

Eindhoven Airport NV

Eindhoven

51,00

mr. A.P.J.M. Rutten

13.792

–

Schiphol Asia Sdn. Bhd.

Kuala Lumpur

100,00

NV Luchthaven Lelystad

Lelystad

100,00

133.512

89.728

Schiphol USA Inc

New York

100,00

Totaal

Schiphol USA LLC

Delaware

100,00

Rotterdam

100,00

Rotterdam Airport Supplies Services BV

Rotterdam

100,00

Rotterdam Airport BV

1)

Rotterdam Airport Holding BV

1)

Rotterdam

100,00

Rotterdam Airport Vastgoed BV

Rotterdam

100,00

Beheer- en beleggingsmaatschappij Balnag BV

Schiphol

100,00

Brisbane Airport Real Estate BV

Schiphol

100,00

Malpensa Real Estate BV

Schiphol

100,00

Malpensa Real Estate Italy Srl

Lonate Pozzolo

100,00

Malpensa Real Estate II BV

Schiphol

100,00

Schiphol Real Estate Caravelle BV

Schiphol

100,00

Schiphol Dienstverlening BV

1)

Schiphol

100,00

Schiphol Flexservices BV

Schiphol

100,00

Schiphol International BV

Schiphol

100,00

Schiphol

100,00

Schiphol Real Estate Logistics Park BV

Schiphol

100,00

Schiphol Project Consult BV Schiphol Real Estate BV

1)

1)

Schiphol

100,00

Schiphol Real Estate Eindhoven BV

Schiphol

100,00

Schiphol Real Estate Eindhoven Finance BV

Schiphol

100,00

Schiphol Real Estate Eindhoven II BV

Schiphol

100,00

Schiphol Real Estate International BV

Schiphol

100,00

Schiphol Real Estate Tristar BV

Schiphol

100,00

HAFOK BV

Schiphol

100,00

Schiphol

100,00

Schiphol Real Estate Italy Srl

Lonate Pozzolo

100,00

Airport Real Estate Management BV

Schiphol

100,00

Airport Property Management BV

Schiphol

100,00

Dartagnan BV

Amsterdam

100,00

Dartagnan Biometric Solutions US Inc

New York

100,00

Schiphol Real Estate World Trade Center BV

1)

Avioport SpA

Lonate Pozzolo

70,00

Schiphol Telematics CV

Schiphol

100,00

Schiphol Telematics BV

Schiphol

100,00

Schiphol Consumer Services Holding BV

Schiphol

100,00

Schiphol Airport Retail BV

Schiphol

100,00

1. Toegepast is artikel 2:403 BW.

170 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

171

Begin 2006 hebben Schiphol Nederland BV (hierna Schiphol Group) en KPN Telecom BV (hierna KPN), de

Verkorte balans voor de vennootschappen die naar evenredigheid worden geconsolideerd, voorzover

commanditaire vennoten in de joint venture Schiphol Telematics BV, een overeenkomst op hoofdpunten

het het belang van Schiphol Group betreft:

gesloten. Als gevolg hiervan zijn de activiteiten van de joint venture Schiphol Telematics van Schiphol Group en KPN gesplitst in een “Dienstenbedrijf” en een “Netwerkbedrijf”. Het “Netwerkbedrijf” is

(in EUR 1.000)

achtergebleven in Schiphol Telematics CV en toebedeeld aan Schiphol Group. Het “Dienstenbedrijf” is

toebedeeld aan KPN. KPN heeft al haar aandelen in de joint venture overgedragen aan Schiphol Group.

Activa

Gezien vorenstaande maakt het “Netwerkbedrijf” met ingang van 1 januari 2006 voor 100% deel uit

Vaste activa

190.229

192.385

van de geconsolideerde cijfers van Schiphol Group en is ons aandeel in het “Dienstenbedrijf” per

Vlottende activa

11.904

15.011

diezelfde datum niet meer geconsolideerd.

De huidige juridische structuur, waarbij gebruik wordt gemaakt van een commanditaire vennootschap,

202.133

207.396

31 december 2006

31 december 2005

is door voornoemde splitsing niet langer functioneel. Dit zal in 2007 worden aangepast door overdracht van activiteiten aan Schiphol Telematics BV door Schiphol Telematics CV en opheffing van laatst

Passiva

genoemde vennootschap. Zolang vorenstaande wijziging nog niet is doorgevoerd is Schiphol Telematics

Eigen vermogen

101.189

102.316

BV als beherend vennoot hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van Schiphol Telematics CV.

Langlopende verplichtingen

84.577

87.150


16.367

17.930

202.133

207.396

Joint ventures De volgende vennootschappen worden geconsolideerd naar evenredigheid:


Direct / indirect belang in %

Verkorte Winst & Verliesrekening voor deze vennootschappen, voorzover het het belang van Schiphol Group betreft:

Airport Real Estate Basisfonds CV

Schiphol

50,00

Schiphol Travel Taxi BV

Schiphol

50,00

Flight Square Beheer BV

Schiphol

50,00

(in EUR 1.000)

Flight Square CV

Schiphol

50,00

Flight Forum Beheer Vennoot BV

Eindhoven

50,00

Netto-omzet

Beheer Personeelsrestaurant Schiphol BV

Schiphol

50,00

Overige resultaten uit hoofde van vastgoed

VOF Proefdraaiplaats Holding 27

Schiphol

50,00

P.T. Angkasa Pura Schiphol

Jakarta

50,00

Pantares Tradeport Asia Ltd

Hong Kong

Arlanda Schiphol Development Company AB

2006

22.744

1.372

31.974

33.047

50,00

Totaal bedrijfslasten

11.107

19.719

20.867

13.328

- 3.340

- 2.467


4

- 1.386

17.531

9.475

- 286

- 193

17.245

9.282

Stockholm

40,00

47,44


Villa Carmen Srl

47,44


De dochteronderneming Airport Real Estate Management BV en de joint ventures Flight Forum


Beheer BV en Flight Square Beheer BV zijn als beherend vennoot hoofdelijk aansprakelijk voor de

Winstbelasting

schulden van respectievelijk Airport Real Estate Basisfonds CV, Flight Forum CV en Flight Square CV.

Schiphol Nederland BV heeft vergelijkbare aansprakelijkheid voor de schulden van VOF Proefdraaiplaats

Resultaat

9.230

31.675

Villa Carmen BV Amsterdam Milaan

2005

Holding 27. Ondanks dat in het geval van de vennootschappen Arlanda Schiphol Development Company AB, Villa

De daling van de netto omzet en de bedrijfslasten ten opzichte van 2005 zijn te verklaren door de split-

Carmen BV en Villa Carmen Srl geen sprake is van een 50% belang is wel sprake van gezamenlijke zeggen-

sing van Schiphol Telematics. Als gevolg hiervan zijn de activiteiten van de joint venture Schiphol

schap en derhalve worden deze vennootschappen proportioneel geconsolideerd. In de aandeelhouders-

Telematics van Schiphol Group en KPN gesplitst in een “Dienstenbedrijf” en een “Netwerkbedrijf”. Het

overeenkomsten die aan deze joint ventures ten grondslag liggen is door de betrokken vennoten afge-

“Netwerkbedrijf” is achtergebleven in Schiphol Telematics CV en toebedeeld aan Schiphol Group. Het

sproken dat op belangrijke strategische, financiële en operationele zaken unaniem wordt besloten.

“Dienstenbedrijf” is toebedeeld aan KPN. Gezien vorenstaande maakt het “Netwerkbedrijf” met ingang van 1 januari 2006 voor 100% deel uit van de geconsolideerde cijfers van Schiphol Group (als

Villa Carmen BV heeft in 2006 ten behoeve van de ontwikkeling van Malpensa Trade Center fase 1

dochtermaatschappij en niet als joint venture) en is ons aandeel in het “Dienstenbedrijf” per diezelfde

externe financiering verkregen tot een bedrag van EUR 38,6 miljoen (100%). Per 31 december 2006 is

datum niet meer geconsolideerd.

van deze faciliteit nog geen gebruik gemaakt. De grond van Villa Carmen BV is in onderpand gegeven. Voorts is sprake van verplichting voor de aandeelhouders minimaal EUR 4,3 miljoen (100%) te storten

De stijging van de overige resultaten uit vastgoed betreft AREB CV.

in Villa Carmen BV bij opname van voornoemde financiering. 172 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

173

Deelnemingen

nieuwe locaties, tezamen circa 360 hectare groot. SADC is tevens verantwoordelijk voor de inter

Deze post vertegenwoordigt per 31 december 2006 de volgende deelnemingen welke worden gewaar-

nationale marketing en uitgifte van de locaties.

deerd volgens de equity methode: Enkele financiële gegevens terzake van voornoemde deelnemingen, voorzover het het belang van


Direct / indirect

Schiphol Group betreft:

belang in % (in EUR 1.000)

Flight Forum CV

Eindhoven

49,00

2005

2004

Brisbane Airport Corporation Holdings Ltd

Brisbane

15,62

Totaal van de activa

244.949

JFK IAT LLC

New York

40,00

Totaal eigen vermogen

- 27.383 - 86.406

Cargonaut BV

Schiphol

36,93

Netto-omzet

Schiphol Area Development Company NV

Schiphol

33,33

Netto-resultaat

Schiphol Logistics Park BV

Schiphol

45,00

Schiphol Logistics Park CV

Schiphol

38,08

Aangezien Schiphol Group ten tijde van het opmaken van de jaarrekening nog niet voor alle deel

155.127

83.119

73.211

19.915

9.439

Tradeport Hong Kong Ltd

Hong Kong

18,75

nemingen over de volledige informatie met betrekking tot 2006 kon beschikken is voor de samenstelling

Airport Medical Services BV

Haarlemmermeer

20,00

van voorgaande gegevens tevens gebruik gemaakt van de financiële informatie per 31 december 2005

Airport Medical Services CV

Haarlemmermeer

20,00

(activa en eigen vermogen) respectievelijk over 2005 (netto-omzet en netto resultaat). Dit geldt niet voor drie deelnemingen die een afwijkend boekjaar hebben. Voor Brisbane Airport Corporation Holdings Pty Ltd is gebruik gemaakt van de gegevens per 30 juni 2006 (en het boekjaar 1 juli 2005 tot

Naast SRE BV hebben ook Schiphol Area Development Company BV en Schiphol Logistics Park BV een

en met 30 juni 2006) en voor Airport Medical Services BV en Airport Medical Services CV van de gege-

belang in Schiphol Logistics Park CV van 3,03% respectievelijk 0,04%. Deze belangen zijn niet begrepen

vens per 31 maart 2006 (en het boekjaar 1 april 2005 tot en met 31 maart 2006).

in het hierboven genoemde belang van 38,08%. Het negatieve eigen vermogen houdt met name verband met het negatieve eigen vermogen van Schiphol Group heeft een belang van 15,62% in Brisbane Airport Corporation Holdings Pty Ltd. Deze

Brisbane Airport Corporation Holdings Pty Ltd en JFK IAT LLC (gezamenlijk EUR 75 miljoen negatief per

vennootschap heeft een 100,00% belang in Brisbane Airport Corporation Holdings No.2 Pty Ltd welke

31 december 2006). Op Schiphol Group rust geen verplichting tot aanzuivering van dit negatieve eigen

vennootschap een 100,00% belang heeft in Brisbane Airport Corporation Ltd (BACL).

vermogen. De betreffende deelnemingen zijn daarom gewaardeerd op nihil.

Ondanks dat het indirecte belang van Schiphol Group in BACL kleiner is dan 20%, is toch sprake van invloed van betekenis op basis van de volgende aspecten: Schiphol Group heeft een blokkerende stem terzake van verschillende belangrijke besluiten die de aandeelhoudersvergadering slechts met een meerderheid groter dan 90% kan nemen; Schiphol Group heeft het recht drie van de negen leden van de Board of Directors te benoemen.

Doordat voor voornoemde financiële gegevens van de deelnemingen in bepaalde gevallen gebruik is gemaakt van informatie over afwijkende boekjaren en het feit dat twee deelnemingen op dit moment worden gewaardeerd op nihil sluiten voorgaande gegevens niet aan met gegevens elders in de jaarrekening.

Ieder lid heeft een gelijk stemrecht waardoor de door Schiphol Group benoemde leden 33,3% van de stemrechten vertegenwoordigen;

Per 31 december 2006 heeft Tradeport Hong Kong een lening uitstaan van EUR 26,0 miljoen. Het deel

Het bestaan van een Technical Services Agreement tussen Schiphol Group en BACL op grond waarvan

van deze lening waar een garantstelling voor bestaat bedraagt 20%. Gerelateerd aan het aandeel van

Schiphol Group ondermeer het alleenrecht heeft de Managing Director, tevens de Chief Executive

Schiphol Group in Tradeport Hong Kong (18,75%) bedraagt de door Schiphol Group afgegeven garantie

Officer, voor te dragen;

EUR 1,0 miljoen. In verband met het negatieve eigen vermogen van Tradeport Hong Kong is gerelateerd

Het bestaan van een Intellectual Property Agreement tussen Schiphol Group en BACL op grond

aan het bedrag van de uitstaande lening per 31 december 2005 voor EUR 1,2 miljoen ten laste van 2005

waarvan BACL mag delen in kennis van Schiphol Group met betrekking tot de exploitatie en ontwik-

een voorziening getroffen. Dit bedrag is ultimo 2006 niet herzien. Voorts staat Schiphol Group garant tot

keling van een luchthaven.

een bedrag van maximaal EUR 15,8 miljoen voor de verplichtingen van Tradeport Hong Kong inzake de grond die zij in concessie heeft verkregen ten behoeve van de exploitatie van het logistieke centrum.

De gemeente Amsterdam (24,3%), de gemeente Haarlemmermeer (24,3%), Schiphol Group (33,3%) en de provincie Noord-Holland (18,1%) hebben in 1987 de grondontwikkelingsmaatschappij Schiphol Area Development Company NV (SADC) opgericht als publiek-privaat samenwerkingsverband. SADC wil de economische positie van de Amsterdamse luchthaven Schiphol en de omliggende gebieden veiligstellen en verbeteren door de voortdurende ontwikkeling van bedrijvenlocaties en ondersteunende infrastructurele projecten. Op 22 december 2005 hebben de aandeelhouders een hernieuwde samenwerkingsovereenkomst getekend inzake de verkoop en ontwikkeling van gronden in de Amsterdam Airport Area. In de overeenkomst zijn afspraken gemaakt over gecoördineerde ontwikkeling van kantoor- en bedrijfslocaties in de directe omgeving van Luchthaven Schiphol. Naast de locaties die SADC reeds onderhanden heeft gaat zij uit naam van de aandeelhouders het ontwikkelings- en realisatieproces aansturen van zes 174 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

175

Enkelvoudige balans per 31 december 2006 Per 30 juni 2006 heeft Brisbane Airport Corporation Ltd (BACL) een voorwaardelijke verplichting van

Voor verwerking van het voorstel winstbestemming

EUR 50,4 miljoen, gebaseerd op de vooruitzichten van passagier- en verkeersontwikkelingen, tot het doen van investeringen over een periode van 1 jaar (voor 30 juni 2007) op de luchthaven van Brisbane.

Activa

Deze periode kan worden verlengd indien passagiersen verkeersontwikkelingen of operationele

(in EUR 1.000)

Toelichting

31 december 2006

31 december 2005

omstandigheden daartoe aanleiding geven. Gerelateerd aan ons indirecte belang van 15,62% in BACL bedraagt de voorwaardelijke verplichting van BACL EUR 7,9 miljoen.

Vaste activa

41

Dochterondernemingen 2.618.422 2.088.016 Schiphol, 14 februari 2007


15.624

12.703

Voor geconsolideerde jaarrekening over 2006: 2.634.046 2.100.719 Raad van Commissarissen

mr. P.J. Kalff, voorzitter

Vlottende activa

42

Vorderingen

72.591

127.192


Liquide middelen

10.626

2.170


Mevrouw drs. T.A. Maas-de Brouwer

2.717.263 2.230.081

mr. A. Ruys mr. W.F.C. Stevens

Passiva

T.H. Woltman

(in EUR 1.000) Toelichting

Directie

Geplaatst kapitaal

prof. drs. G.J. Cerfontaine, President-directeur

Ingehouden winst

2.278.397 1.825.569

dr. P.M. Verboom, Lid Directie/Chief Financial Officer

Overige reserves Schiphol Group

14.322

4.710

mr. A.P.J.M. Rutten, Lid Directie/Chief Operations Officer

Herwaarderingsreserve

311.324

299.967

Overige wettelijke reserves

22.120

14.694

31 december 2006

31 december 2005

77.712

77.712

Eigen vermogen

43 2.703.875 2.222.652


44

13.388

7.429

2.717.263 2.230.081

176 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

177

Enkelvoudige winsten verliesrekening over 2006 (in EUR 1.000)

Toelichtingen bij de enkelvoudige jaarrekening 2006

2005

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen

Algemeen De enkelvoudige jaarrekening wordt opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van

3.518

3.795

523.391

189.105

passen die in de geconsolideerde jaarrekening worden gehanteerd.

Resultaat toekomend aan aandeelhouders (netto resultaat)

526.909

192.900

Gebruik is gemaakt van de in artikel 2:402 BW geboden mogelijkheid tot opstelling van een verkorte

heid om in de enkelvoudige jaarrekening de grondslagen van waardering en resultaatbepaling toe te

Resultaat dochterondernemingen

Titel 9 Boek 2 BW. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de door artikel 2:362 lid 8 BW geboden mogelijk-

enkelvoudige winsten verliesrekening. Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Algemeen De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling voor de enkelvoudige jaarrekening zijn gelijk aan die voor de geconsolideerde jaarrekening. Indien geen nadere grondslagen zijn vermeld wordt verwezen naar de vermelde grondslagen in de geconsolideerde jaarrekening. Dochterondernemingen Dochterondernemingen waarin Schiphol Group overheersende zeggenschap kan uitoefenen of waarover Schiphol Group de centrale leiding heeft worden gewaardeerd op de nettovermogenswaarde. De nettovermogenswaarde wordt bepaald door de activa, voorzieningen en schulden te waarderen en het resultaat te berekenen volgens de grondslagen die worden gehanteerd in de geconsolideerde jaarrekening. Indien het aandeel van verliezen toerekenbaar aan Schiphol Group de boekwaarde van de dochter onderneming overschrijdt, worden de verdere verliezen niet meer verwerkt tenzij door Schiphol Group zekerheden zijn gesteld ten behoeve van de dochteronderneming dan wel verplichtingen zijn aangegaan of betalingen namens de dochteronderneming zijn verricht. In dat geval wordt een voorziening opgenomen voor dergelijke verplichtingen. Resultaten op transacties met dochterondernemingen worden geëlimineerd naar rato van het belang in deze dochterondernemingen voor zover deze resultaten niet door transacties met derden zijn gerealiseerd. Verliezen worden niet geëlimineerd als de transactie met een dochteronderneming aantoont dat sprake is van een bijzondere waardevermindering van een actief. Samenstelling van het eigen vermogen In de enkelvoudige balans worden enkele wettelijke reserves aangehouden, die in de geconsolideerde balans onderdeel uitmaken van de ingehouden winst. Het betreft de Herwaarderingsreserve Vastgoed (BW2 titel 9 artikel 390.1), de Reserve Immateriële activa (BW2 titel 9 artikel 365.2) en de Reserve Deelnemingen (BW2 titel 9 artikel 389.6). De herwaarderingsreserve wordt aangehouden voor positieve ongerealiseerde veranderingen in de reële waarde van individuele vastgoedbeleggingen (onroerend goed en terreinen) gehouden door vennootschappen die onderdeel uitmaken van Schiphol Group. Dotaties aan deze reserve geschieden uit de winstbestemming, rekening houdend met vennootschapsbelasting. Bij verkoop van vastgoed beleggingen vallen de in de herwaarderingsreserve besloten herwaarderingen van de betreffende objecten vrij ten gunste van de overige reserves. De overige wettelijke reserves bestaan uit de reserve immateriële activa en de reserve deelnemingen. De Reserve Immateriële activa wordt aangehouden in verband met de activering van kosten van onderzoek en ontwikkeling (software) door vennootschappen die onderdeel uitmaken van Schiphol Group.

178 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

179

In de Reserve Deelnemingen wordt het aandeel in het positieve resultaat uit deelnemingen en in recht-

41. Vaste activa

streekse vermogensvermeerderingen verantwoord. Deelnemingen waarvan het cumulatief resultaat

De samenstelling en het verloop van de vaste activa is als volgt:

niet positief is, worden daarbij niet in aanmerking genomen. De reserve wordt verminderd met de uitkeringen van dividend, rechtstreekse vermogensverminderingen en voorts uitkeringen die Schiphol

(in EUR 1.000)

Group zonder beperkingen zou kunnen bewerkstelligen.

Het eigen vermogen in de geconsolideerde balans omvat daarnaast een Reserve omrekeningsverschillen,

een Reserve overige financiële belangen en een Reserve afdekkingtransacties. Deze reserves (in de

Boekwaarde 1 januari 2005

Vorderingen

Overige

op dochter-

financiële

ondernemingen ondernemingen

belangen

Dochter-

1.898.396

14.801

Totaal

11.697 1.924.894

enkelvoudige jaarrekening aangeduid als “Overige reserves Schiphol Group”) worden ook getoond als onderdeel van het enkelvoudige eigen vermogen aangezien deze reserves de uitkeerbaarheid daarvan beperken.

Specificatie van mutaties in 2005 Resultaat boekjaar 189.105 Aflossingen

–

– - 14.198

–

189.105

– - 14.198

Het uit te keren dividend, zoals berekend als onderdeel van het voorstel voor winstbestemming, maakt


–

–

1.006

1.006

per balansdatum, hangende de besluitvorming door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders,


846

- 603

–

243

nog onderdeel uit van de ingehouden winst.

Mutaties reserve afdekkingtransacties

234

–

–

234

Overige mutaties

- 565

–

–

- 565

Totaal mutaties in het boekjaar 189.620

- 14.801

1.006

175.825

Boekwaarde 31 december 2005 2.088.016

–

Toelichtingen bij de enkelvoudige balans en winsten verliesrekening Indien de toelichting op de enkelvoudige balans en winsten verliesrekening niet materieel afwijkt van de toelichting op de geconsolideerde balans en winst en verliesrekening wordt deze hier niet gepresenteerd. In die gevallen wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en winsten

12.703 2.100.719

verliesrekening Specificatie van mutaties in 2006 Resultaat boekjaar 523.391

–

–

523.391


–

–

2.921

2.921


90

–

–

90

Mutaties reserve afdekkingtransacties

6.626

–

–

6.626

Overige mutaties

299

–

–

299

Totaal mutaties in het boekjaar 530.406

–

2.921

533.327

Boekwaarde 31 december 2006 2.618.422

–

15.624 2.634.046

De deelnemingen in dochterondernemingen betreft de 100,00% deelnemingen in Schiphol Nederland BV en Schiphol International BV. Voor Schiphol Nederland BV is artikel 2:403 van toepassing. Overige financiële belangen betreft het 1% belang in Flughafen Wien AG.

180 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

181

42. Vlottende activa

43. Eigen vermogen

De vorderingen kunnen als volgt worden gespecificeerd:

De samenstelling en het verloop van het eigen vermogen is als volgt:

(in EUR 1.000)

2006

2005

Rekening courant vorderingen:

(in EUR 1.000)

Overige

reserves

Herwaar-

Overige wettelijke

Geplaatst

Ingehouden

Schiphol

derings-

18.755

75.087

kapitaal

winst

Group

reserve

53.796

51.991

Overige vorderingen

40

114

Schiphol Nederland BV

Schiphol International BV


77.712 1.686.644

2.624 297.874

reserves

9.214

Dividend

Totaal

– 2.074.068

72.591

127.192

Bestemming resultaat voorgaand boekjaar

– - 58.545


–

–

–

–

6.665

5.480

46.400

–

846

–

–

–

846

–

1.006

–

–

–

1.006

In de liquide middelen per 31 december 2006 zijn begrepen deposito’s tot een bedrag van

Waardemutaties overige

EUR 10,6 miljoen, met een gemiddelde oorspronkelijke looptijd van 3 maanden en een gemiddelde

financiële belangen

interest van 3,74%.


–

–

234

–

–

–

234

De vorderingen en liquide middelen worden opgenomen tegen de reële waarde, gewoonlijk de

Netto resultaat

–

192.900

–

–

–

–

192.900

nominale waarde.


–

–

–

–

– - 46.400 - 46.400

–

- 6.451

–

6.451

–

–

–

door verkoop vastgoed

–

11.023

– - 11.023

–

–

–

Overige mutaties

–

- 2

–

–

–

–

-2

4.710 299.967

14.694

Wetswijziging herwaarderingsreserve Gerealiseerde herwaardering


77.712 1.825.569

– 2.222.652

Bestemming resultaat voorgaand boekjaar

– - 75.111

–

12.385

7.426

55.300

–


–

–

89

–

–

–

89

–

–

2.921

–

–

–

2.921

Waardemutaties overige financiële belangen Waardemutaties hedgetransacties

–

–

6.602

–

–

–

6.602

Netto resultaat

–

526.909

–

–

–

–

526.909


–

–

–

–

– - 55.300

door verkoop vastgoed

–

1.028

–

- 1.028

–

–

–

Overige mutaties

–

2

–

–

–

–

2

14.322 311.324

22.120

- 55.300

Gerealiseerde herwaardering


182 Schiphol Group

77.712 2.278.397

– 2.703.875

Jaarrekening 2006

183

In de Overige wettelijke reserves is opgenomen de reserve immateriële activa en de reserve deel

44. Kortlopende verplichtingen

nemingen.

De samenstelling van de kortlopende verplichtingen is als volgt:

De Overige reserves Schiphol Group bestaan uit een Reserve omrekeningsverschillen, een Reserve

(in EUR 1.000)

overige financiële belangen en een Reserve afdekkingtransacties. Deze reserves maken onderdeel uit

2006

2005

van het geconsolideerde eigen vermogen en worden ook getoond als onderdeel van het enkelvoudige

Schulden in rekening courant

8.240

–

eigen vermogen aangezien zij, evenals de Herwaarderingsreserve en de Overige wettelijke reserves, de

Te betalen winstbelasting

3.138

5.657

uitkeerbaarheid daarvan beperken. De uitkeerbaarheid van het eigen vermogen is dientengevolge

Derivaten

478

–

Intern valuta termijn contract

1.532

1.772

13.388

7.429

beperkt tot de ingehouden winst.

Als gevolg van wijzigingen in de wettelijke bepalingen wordt voor objecten waarvan de cumulatieve

herwaarderingen negatief zijn de herwaarderingsreserve op nihil gesteld. De negatieve herwaar deringen zijn in mindering gebracht op de overige reserves. Hierdoor is in 2005 EUR 6,5 miljoen in mindering gebracht op de ingehouden winst en toegevoegd aan de herwaarderingsreserve.

De schulden in rekening courant betreft een tijdelijke debet stand op de bankrekening van NV Luchthaven Schiphol. Derivaten betreft de valutaswap die, ter afdekking van een langlopende vordering op deelnemingen in Australische dollar, door NV Luchthaven Schiphol ten behoeve van Schiphol International BV werd afgesloten.

Schiphol, 14 februari 2007 Voor enkelvoudige jaarrekening over 2006: Raad van Commissarissen mr. P.J. Kalff, voorzitter mr. H. van den Broek dr. F.J.G.M. Cremers Mevrouw drs. T.A. Maas-de Brouwer mr. A. Ruys mr. W.F.C. Stevens T.H. Woltman Directie prof. drs. G.J. Cerfontaine, President-directeur dr. P.M. Verboom, Lid Directie/Chief Financial Officer mr. A.P.J.M. Rutten, Lid Directie/Chief Operations Officer

184 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

185

Overige gegevens

Accountantsverklaring

Voorstel tot winstbestemming

Aan de Aandeelhouders, de Raad van Commissarissen en

van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen

Directie van NV Luchthaven Schiphol

en resultaat relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controle-

Artikel 25 van de Statuten van de vennootschap bepaalt inzake de winstbestemming het volgende: Verklaring betreffende de jaarrekening

werkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden

1. Onverminderd het in artikel 2:105 BW bepaalde wordt de winst, ingevolge de door de directie opge-

Wij hebben de in dit rapport op pagina 88 tot en met pagina

adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te

maakte jaarrekening, gereserveerd tenzij de Algemene Vergadering van Aandeelhouders, op voorstel

187 opgenomen jaarrekening 2006 van NV Luchthaven

geven over de effectiviteit van het interne beheersingssy-

van de directie en na instemming met dit voorstel door de Raad van Commissarissen besluit de winst

Schiphol te Schiphol gecontroleerd. De jaarrekening omvat

steem van de vennootschap. Tevens omvat een controle

uit te keren.

de geconsolideerde en de enkelvoudige jaarrekening. De

onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de

geconsolideerde jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde

toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van

2. Over de bestemming van de aldus gereserveerde bedragen beslist de Algemene Vergadering van

balans per 31 december 2006, winst-en-verliesrekening, muta-

de redelijkheid van schattingen die de Directie van de

Aandeelhouders, op voorstel van de directie en na instemming met dit voorstel door de Raad van

tieoverzicht eigen vermogen en kasstroomoverzicht over

vennootschap heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het

Commissarissen.

2006 alsmede uit een overzicht van de belangrijkste grond-

algehele beeld van de jaarrekening.

slagen voor financiële verslaggeving en overige toelichtingen. De enkelvoudige jaarrekening bestaat uit de enkelvoudige

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-

balans per 31 december 2006, en de enkelvoudige winst-en-

informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons

verliesrekening over 2006 met de toelichting.

oordeel.

Verantwoordelijkheid van de Directie

Oordeel betreffende de geconsolideerde jaarrekening

De Directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het

Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening een

opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resul-

getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het

Met inachtneming van artikel 25 van de Statuten wordt

taat getrouw dient weer te geven in overeenstemming met

vermogen van NV Luchthaven Schiphol per 31 december 2006

voorgesteld aan het resultaat de volgende bestemming te geven:

International Financial Reporting Standards zoals aanvaard

en van het resultaat en de kasstromen over 2006 in overeen-

binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek 2 BW, alsmede

stemming met International Financial Reporting Standards

Toe te voegen aan de herwaarderingsreserve - 20.248

voor het opstellen van het jaarverslag in overeenstemming

zoals aanvaard binnen de Europese Unie en met Titel 9 Boek

(waardeveranderingen vastgoed volgens de winsten verliesrekening,

met Titel 9 Boek 2 BW. Deze verantwoordelijkheid omvat

2 BW.

gecorrigeerd voor waardeveranderingen onder de kostprijs, na aftrek

onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van

van vennootschapsbelasting)

een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken

Oordeel betreffende de enkelvoudige jaarrekening

van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen

Naar ons oordeel geeft de enkelvoudige jaarrekening een

en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van mate-

getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het

(de som van resultaat deelnemingen verminderd met dividend uitkeringen

rieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat, het kiezen

vermogen van NV Luchthaven Schiphol per 31 december 2006

en investeringen in onderzoek en ontwikkeling verminderd met afschrijvingen)

en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële

en van het resultaat over 2006 in overeenstemming met Titel

verslaggeving en het maken van schattingen die onder de

9 Boek 2 BW.

Voorstel uit te keren dividend - 79.057

gegeven omstandigheden redelijk zijn.

Voorstel tot winstbestemming (in EUR 1.000)

Resultaat toekomend aan aandeelhouders

526.909

Toe te voegen aan de overige wettelijke reserves

- 3.719

Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften

(40% van het netto resultaat exclusief waardeveranderingen vastgoed na aftrek van vennootschapsbelasting en exclusief de eenmalige bate uit hoofde

Verantwoordelijkheid van de accountant

Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel

van de vaststellingsovereenkomst voor de fiscale openingsbalans)

Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over

2:393 lid 5 onder e BW melden wij dat het jaarverslag, voor

de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze

zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaar-

- 103.024

controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht.

rekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.

Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor

Toe te voegen aan de ingehouden winst

423.885

ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze

Amsterdam, 14 februari 2007

controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een rede-

PricewaterhouseCoopers Accountants NV.

lijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.

J.A.M. Stael RA

Gebeurtenissen na balansdatum Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter Voor een toelichting bij de gebeurtenissen na balansdatum wordt verwezen naar de toelichtingen bij

verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de

de geconsolideerde jaarrekening, pagina 164.

toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken

186 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

187

Historisch overzicht Cijfers vanaf 2004 zijn in overeenstemming met IFRS, cijfers tot en met 2003 zijn op basis van voormalige grondslagen

(in EUR 1.000, tenzij anders aangegeven)

2006

2005

2004

2003

2002

2001

2000

1999

1998

1997

Winst- en verliesrekening

Netto-omzet

1.037

948

876

860

774

695

637

575

553

504

Waardeveranderingen vastgoed

–

–

–

83

15

74

63

16

2

1

Geactiveerde productie t.b.v. het eigen bedrijf

–

–

–

13

16

11

10

11

11

–

Som der bedrijfsopbrengsten

–

–

–

956

805

780

710

603

566

505

Overige resultaten uit vastgoed

39

23

23

–

–

–

–

–

–

–

Som der bedrijfslasten exclusief afschrijvingen

en bijzondere waardeveranderingen

- 598

- 492

- 475

- 488

- 452

- 383

- 340

- 312

- 287

- 259

EBITDA

478

478

424

468

353

397

370

291

280

246

Afschrijvingen en bijzondere waardeveranderingen

- 162

- 167

- 160

- 131

- 106

- 101

- 107

- 82

- 83

- 80


316

311

265

338

247

296

263

209

197

166


- 36

- 34

- 26

- 43

- 39

- 35

- 35

- 32

- 30

- 24

Belastingen, aandeel in het resultaat van

deelnemingen en aandeel derden

246

- 84

- 78

- 104

- 71

3

4

6

3

2

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen

527

193

161

191

137

263

232

183

169

144

Buitengewone lasten

–

–

–

Resultaat toekomend aan aandeelhouders (netto resultaat)

527

193

161

–

–

- 18

- 29

–

–

191

–

137

263

214

154

169

144

Balans

Vaste activa

3.681

3.249

3.157

3.047

2.729

2.522

2.219

1.976

1.700

1.512

Vlottende activa

483

432

399

422

209

254

213

196

267

241

Totaal activa

4.165

3.681

3.556

3.469

2.938

2.775

2.432

2.172

1.967

1.753

Eigen vermogen (excl. aandeel derden)

–

–

–

2.024

1.871

1.783

1.548

1.356

1.207

1.058

Eigen vermogen (incl. aandeel derden)

2.722

2.245

2.093

–

–

–

–

–

–

–

Voorzieningen

63

84

115

64

41

38

54

71

43

39

Langlopende verplichtingen (incl.aandeel derden)

–

–

–

1.044

523

459

448

342

536

524

Langlopende verplichtingen (excl.aandeel derden)

865

1.006

958

–

–

–

–

–

–

–


514

346

391

337

502

494

382

403

180

133

Totaal passiva

4.165

3.681

3.556

3.469

2.775

2.432

2.172

1.967

1.753

Operationele cashflow

362

307

327

298

216

251

290

283

237

Ratio’s

Exploitatieresultaat als % van de netto-omzet

30,5

32,8

30,2

39,3

42,6

41,2

36,4

35,5

33,0

Rendement gemiddeld eigen vermogen in % (ROE)

21,2

8,9

7,9

9,8

Return on Net Assets in % (RONA)

9,5

9,7

8,6

11,7

Return on Capital Employed in % (ROCE)

9,3

9,9

11,5

35,9

28,7

8,1

1)

FFO / totale schuld in %

5)

FFO interest dekkingsratio

Leverage

7) 8)

6)

2)

3)

, (ROACE)

4)

24,8

8,7

6,8 29,4

33,4 32,0

34,2

293

7,5

15,8

14,7

9,4

12,5

12,5

9,4

12,8

–

–

31,9

–

7,9

2.938

–

13,8 –

12,0

14,9

14,6

11,4

12,2

11,6

11,8

11,5

10,8

–

–

–

–

–

28,0

25,2

22,6

24,1

–

–

– 26,9

–

29,4

Gegevens per aandeel

Winst per aandeel

3.077

1.126

939

1.117

799

1.536

1.250

901

987

844

Operationele cashflow per aandeel

2.114

1.754

1.912

1.738

1.710

1.258

1.468

1.696

1.655

1.386

Dividend per aandeel

462

323

271

239

245

263

133

119

119

93

Personeel

Gemiddelde effectieve bezetting op basis van fulltime-equivalenten

2.293

2.179

2.216

2.231

2.134

2.038

1.864

1.868

1.928

1.791

1)

Voor een specificatie wordt verwezen naar het kasstroomoverzicht

5)

Kasstroom uit bedrijfsoperaties gecorrigeerd voor werkkapitaal / totale bruto schuld

2)

Exploitatieresultaat / gemiddelde vaste activa verminderd met belastinglatenties

6)

Kasstroom uit bedrijfsoperaties gecorrigeerd voor werkkapitaal plus rentelasten / rentelasten

3)

Tot en met 2003: Exploitatieresultaat / gemiddelde van passiva -/- niet rentedragend kort vreemd vermogen

7)

Tot en met 2003: rentedragend vreemd vermogen / totaal eigen en vreemd vermogen

4)

Met ingang 2004: Exploitatieresultaat / gemiddelde van eigen vermogen en rentedragend vreemd vermogen

8)

Met ingang van 2004: Rentedragend vreemd vermogen / eigen vermogen plus rentedragend vreemd vermogen in %

188 Schiphol Group

Jaarrekening 2006

189

Bijlagen

Bijlage 1 Bijlage Ia: Verkeer en vervoer Amsterdam Airport Schiphol 2006 2005 45.987.132 44.077.539 Passagiers (excl. transito) 78.918 85.559 Transito passagiers 46.066.050 44.163.098 Passagiers totaal 1.526.501 1.449.855 Luchtvracht (in tonnen) 40.327 46.064 Luchtpost (in tonnen) 423.122 404.594 Vliegtuigbewegingen handelsverkeer 17.031 16.142 Vliegtuigbewegingen overig verkeer 440.153 420.736 Vliegtuigbewegingen totaal

Bijlage Id: Verkeer en vervoer Lelystad % 4,3% -7,8% 4,3%

% 9,1%

5,3% -12,5% 4,6% 5,5% 4,6%

Bijlage Ib: Verkeer en vervoer Rotterdam Airport 2006 2005 1.037.966 1.010.948 Passagiers (excl. transito) 39.148 32.439 Transito passagiers 1.077.114 1.043.387 Passagiers totaal 15 17 Luchtvracht (in tonnen) 15.928 15.561 Vliegtuigbewegingen handelsverkeer 48.339 49.593 Vliegtuigbewegingen overig verkeer 64.267 65.154 Vliegtuigbewegingen totaal

2006 2005 114.619 105.097 Vliegtuigbewegingen totaal

% 2,7% 20,7% 3,2% -11,8%

Bijlage Ie: Verkeer en vervoer Terminal 4 JFK Airport 2006 2005 7.701.434 6.577.160 Passagiers (excl. transito) 45.789 38.621 Vliegtuigbewegingen handelsverkeer

% 17,1% 18,6%

Bijlage If: Verkeer en vervoer Brisbane Airport Corporation 2006 2005 16.879.439 15.946.483 Passagiers (excl. transito) 152.222 150.084 Vliegtuigbewegingen handelsverkeer

% 5,9% 1,4%

2,4% -2,5% -1,4%

Bijlage Ig: Verkeer en vervoer Aruba Airport Bijlage Ic: Verkeer en vervoer Eindhoven Airport 2006 2005 1.143.557 946.218 Passagiers (excl. transito) 11.116 10.411 Vliegtuigbewegingen handelsverkeer 4.837 5.367 Vliegtuigbewegingen overig verkeer 15.953 15.778 Vliegtuigbewegingen totaal

190 Schiphol Group

%

2006 2005 1.638.126 1.714.523 Passagiers (excl. transito) 33.088 33.768 Vliegtuigbewegingen handelsverkeer

% -4,5% -2,0%

20,9% 6,8% - 9,9% 1,1%

Jaarverslag 2006

191

Bijlagen

Bijlage 2

Bijlage 3

Vergelijkend overzicht van 10 grootste West-Europese luchthavens

Lijndienstmaatschappijen op Schiphol in 2006

Vliegtuigbewegingen (x 1.000) 1 Parijs Ch. de Gaulle 2 Frankfurt 3 Londen Heathrow 4 Madrid 5 Amsterdam 6 München 7 Barcelona 8 Rome Fiumicino 9 Kopenhagen 10 Londen Gatwick

Adria Airways P Aer Lingus P Aeroflot Russian Int. Airlines P Afriqiyah Airways1 P Air Astana P Air Berlin P Air Canada 2,3) P Air France P Air Malta P Air Transat 3) P airBaltic 2) P Airbridge Cargo V Airlinair 1) P Alitalia P Armavia P Asiana Airlines V Austrian P Blue1 2) P bmi P bmi regional 1) P bmibaby P British Airways P Bulgaria Air P Cathay Pacific Airways P China Airlines P + V China Southern Airlines P + V Continental Airlines P Corendon Airlines P Croatia Airlines P CSA Czech Airlines P Cyprus Airways P Das Air Cargo 2) V Delta Air Lines P DHL 3) V Dragonair V easyJet P Egypt Air P El Al Israel Airlines P + V Emirates Skycargo V Eritrean Airlines 2) P Estonian Air 2) P Ethiopian Airlines P European Air Express 1) P

Passagiersvervoer (x 1.000) (transito 1 keer geteld) 1 Londen Heathrow 2 Parijs Ch. de Gaulle 3 Frankfurt 4 Amsterdam 5 Madrid 6 Londen Gatwick 7 München 8 Rome Fiumicino 9 Barcelona 10 Parijs Orly

Vrachtvervoer (x 1.000 ton) 1 Frankfurt 2 Parijs Ch. de Gaulle 3 Amsterdam 4 Londen Heathrow 5 Luxemburg* 6 Brussel 7 Keulen* 8 Luik 9 Milaan Malpensa 10 Zürich

2006 533 482 470 435 423 386 328 310 255 254

2005 514 482 472 416 405 375 308 303 265 252

% 3,8% 0,1% -0,3% 4,6% 4,6% 3,1% 6,4% 2,3% -3,9% 0,9%

2006 67,243 56,571 52,811 46,066 45,530 34,196 30,758 30,102 30,008 25,616

2005 67,681 53,470 52,219 44,163 42,157 32,755 28,619 28,620 27,131 24,857

% -0,6% 5,8% 1,1% 4,3% 8,0% 4,4% 7,5% 5,2% 10,6% 3,1%

2006 2,057 1,884 1,527 1,258 752 706 698 407 405 363

2005 1,892 1,767 1,450 1,308 742 700 637 326 369 372

% 8,7% 6,6% 5,3% -3,8% 0,9% 0,9% 9,6% 24,8% 9,9% -2,4%

EVA Airways Finnair Flybe 1) Flyglobespan 1,2) flyLAL – Lithuanian Airlines FlyMe 1,2) Georgian Airways Great Wall Airlines 1) Iberia Icelandair Iranair Jade Cargo International 1) Japan Airlines JAT Airways Jet2.com Kalitta Kenya Airways KLM Korean Air LAN Cargo LOT Polish Airlines Lufthansa German Airlines Maersk Air 2) Malaysia Airlines Malev Hungarian Airlines Martinair Holland MAT Macedonian Airlines 3) Meridiana Nippon Cargo Airlines Northwest Airlines Olympic Airlines PIA Pakistan Int. Airlines Polar Air Cargo Portugalia Airlines Qatar Airways Rossiya Airlines Royal Air Maroc Royal Jordanian Airlines SAS Scandinavian Airlines Sata International 1,3) ScotAirways Singapore Airlines SkyEurope

P P P P P P P V P P P V P+V P P V P P+V P+V V P P P P+V P P+V P P V P P P V P V P P P P P P P+V P

Smartwings 3) P South African Airways V Sterling P Surinam Airways P Swiss Int. Airlines P Syrian Arab Airlines P TACV Cabo Verde Airlines P TAP Portugal P Thomsonfly.com P transavia.com P Tristar V Tunis Air P Turkish Airlines P Ukraine International Airlines P United Airlines P US Airways P Varig Brazilian Airlines 2) P Variglog 1) V Virgin Express 2) P VLM Airlines P + V Vueling P Westair V Wizz Air 2) P P = passagiers (-combi) diensten V = full freighter diensten

1) gestart in 2006 2) (tijdelijk) gestopt in 2006 3) seizoensoperatie

* Voorlopige cijfers of op basis inschattingen voor de maand december

Bron: publicaties en website van de respectievelijke luchthavens

192 Schiphol Group

Jaarverslag 2006

193

Begrippen ACRE Fund

Smart Parking

Chipshol claimt hiervoor schadevergoeding van o.a. Schiphol Group

van vliegtuigen, waarop starten landingsgelden van vliegtuigen zijn gebaseerd

Havengelden

Passenger Service Charge

Catchment area

Vliegtuig-, passagiersen beveiligingsgerelateerde vergoedingen

Tarief dat vertrekkende passagiers betalen voor gebruik van de luchthavenvoorzieningen

Gebied waaruit passagiers met grondvervoer van en naar de luchthaven komen

Hub

Pax-combi vliegtuig

SkyTeam Wereldwijd opererende alliantie van luchtvaart maatschappijen rond Air France-KLM

Corporate Governance Code

Knooppunt van continentaal en intercontinentaal luchtvervoer

Vliegtuig waarin zowel passagiers als vracht op het bovendek worden vervoerd

Terminal

De Corporate Governance code voor beursgenoteerde bedrijven die in 2003 is opgesteld door commissie Tabaksblat

Hub carrier

Point-to-point carrier

Luchthavenstationsgebouw (aankomst- en vertrekhallen)

Belangrijkste netwerkmaatschappij op hub luchthaven

Luchtvaartmaatschappij die vluchten onderhoudt waarop weinig of geen transferreizigers worden vervoerd

Concessie-opbrengsten

H-pier

Transferreiziger

Inkomsten uit activiteiten waarvoor een concessie (= toestemming om bepaalde activiteiten te mogen uitvoeren) verstrekt is, veelal in de vorm van een percentage van de omzet

In 2005 in gebruik genomen pier voor point-to-point carriers die vliegen op niet-Schengen bestemmingen

Privium

Passagier die overstapt van het ene naar het andere vliegtuig

Serviceprogramma, gekoppeld aan automatische grenspassage door middel van irisherkenning

Transitoreiziger

Polderbaan

Passagier die met hetzelfde vliegtuig doorvliegt als waarmee hij aangekomen is

Vastgoedfonds waarin een deel van de gebouwen van Schiphol Real Estate is ondergebracht en waarvan 50% is geplaatst bij institutionele beleggers

CROS Commissie Regionaal Overleg luchthaven Schiphol; overlegplatform tussen luchtvaartsector en omgeving

De-icing Het voor vertrek van sneeuw en ijs ontdoen van vliegtuigrompen en vleugels.

Dual-hub systeem Systeem waarbij door een wereldwijd opererende alliantie van luchtvaartmaatschappijen binnen een continent twee primaire hubs worden gebruikt; ook wel multi-hub systeem genoemd

Euro Medium Term Note (EMTN)

IR-rate Irregularity Rate; percentage koffers dat niet gelijktijdig met de passagier op diens bestemming is aangekomen

Key Performance Indicator (KPI) Belangrijke indicator voor het meten van de prestaties van een bedrijf(sonderdeel)

Lden Europese maat voor geluidbelasting gedurende het etmaal (24 uur)

Start- en landingsbaan die in 2003 in gebruik is genomen. De vijfde hoofdstart- en landingsbaan van Amsterdam Airport Schiphol

Productnaam voor service waarbij vooraf, via www.schiphol.nl, met korting een parkeerplaats kan worden gereserveerd op langparkeerterrein P3

VIP Valet Parking

Randstad

Productnaam voor service waarmee passagiers bij vertrek vanaf Schiphol hun auto voor de vertrekhal kunnen afgeven en terug laten bezorgen

Westelijk deel van Nederland dat de steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht omvat

Visit costs

ROE

Het totaal aan kosten dat een luchtvaartmaatschappij kwijt is voor een bezoek aan de luchthaven

Lounge 1

Resultaat na belastingen (toekomend aan aandeel houders) gedeeld door het gemiddeld eigen vermogen (Return on equity)

Wachtgebied voor passagiers naar Schengenlanden vertrekkend van de A, B, C of D-pier.

RONA

VVO Verhuurbare vloeroppervlakte gemeten in vierkante meters

WACC

Wachtgebied voor passagiers naar niet-Schengen landen overtrekkend van de D, E, F, G en H-pier

Exploitatieresultaat gedeeld door het saldo van de gemiddelde vaste activa minus actieve belasting latentie en derivatenvorderingen langer dan 1 jaar (Return on net assets)

Economic profit

Lounge 4

Runway incursion

RONA (na belastingen) minus WACC vermenigvuld met gemiddelde vaste activa

Wachtgebied voor passagiers naar Schengenlanden vertrekkend van de M-pier

Wet luchtvaart inzake de inrichting en het gebruik van de luchthaven Schiphol

FFO

Low cost carrier

Voorval waarbij sprake is van onjuiste aanwezigheid van een luchtvaartuig, voertuig of persoon op een locatie die is aangewezen voor het landen en starten van vliegtuigen

Funds From Operations

Luchtvaartmaatschappij die zich kenmerkt door het aanbieden van goedkope tickets

Security Service Charge

Mainport

Tarief dat vertrekkende passagiers betalen voor beveiligingsmaatregelen

Een overkoepelend programma waaronder investment grade instanties schuldbewijzen (‘notes’) zonder onderpand (‘unsecured’ ) uitgeven

FTE’s Full time equivalenten; aantal voltijds-arbeidsplaatsen

Full freighter Vliegtuig dat alleen vracht vervoert

General aviation Verzamelnaam voor kleine, vaak niet-commerciële luchtvaart

Groenenbergterrein Terrein bij de Aalsmeerbaan van projectontwikkelaar Chipshol, waarvoor een bouwverbod geldt.

194 Schiphol Group

Lounge 2 en 3

Knooppunt van lucht-, wegen spoorverbindingen dat als uitvalsbasis fungeert voor een van de allianties van luchtvaartmaatschappijen en dat een grote economische uitstraling heeft op de omgeving

M-pier In 2006 in gebruik genomen pier voor point-to-point carriers die vliegen naar Schengen bestemmingen

MTOW

See Buy Fly Samenwerkingsverband van winkeliers in het gebied dat alleen toegankelijk is voor passagiers van Amsterdam Airport Schiphol

Schengenlanden Landen in Europa waartussen vrij verkeer van personen en goederen bestaat (genoemd naar plaats in Luxemburg waar hierover een verdrag is gesloten)

Gemiddelde gewogen kosten van kapitaal (Weighted average cost of capital) volgens Capital asset pricing model (CAPM)

Wet waarin normen voor geluid, luchtkwaliteit, geur en veiligheid voor Schiphol zijn vastgelegd; van kracht sinds februari 2003

Wet luchtvaart inzake de exploitatie van de luchthaven Schiphol Wet waarin de exploitatievergunning en het sectorspecifieke toezicht met betrekking tot de tarieven en voorwaarden voor het gebruik van Schiphol zijn vastgelegd; van kracht sinds juli 2006

Work Load Unit (WLU) Begrip om productie te meten; staat gelijk aan 1 passagier of 100 kg vracht

WTC World Trade Center Schiphol Airport

Maximum Take-Off Weight, maximum startgewicht

Jaarverslag 2006

195

Uitgave Schiphol Group Postbus 7501 1118 ZG Luchthaven Schiphol Tel. 020 6019111 www.schipholgroup.com

Voor aanvragen jaarverslagen 020 6012570

Redactie Van Luyken Communicatie Adviseurs, Haarlem Schiphol Group, Schiphol

Vormgeving Graphic Invention, De Meern

Fotografie Xander Richters, Abcoude Fotopersbureau Dijkstra, Uithoorn en anderen

Lithografie en druk Drukkerij Brummelkamp, Hoofddorp

196 Schiphol Group

Jaarverslag 2006

197





Juli









Schiphol Nederland BV Balans en winst- en verliesrekening

Recommend Documents