Samen werkend aan morgen!

A

gemeente Eindhoven

Samen werkend aan morgen! Werkprogramma: ambities, intensiveringen en bezuinigingen 2011-2015

December 2010

December 2010

Samen werkend aan morgen! - Werkprogramma: ambities, intensiveringen en bezuinigingen 2011-2015

Colofon

Uitgave Gemeente Eindhoven Datum December 2010

gemeente Eindhoven

December 2010

Samen werkend aan morgen! –Werkprogramma: ambities, intensiveringen en bezuinigingen 2011-2015

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave 3 1

Inleiding 5

2

Een toekomstbestendige stad 8

3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6

Leren en werken in Eindhoven 13 Citymarketing en evenementen 14 Arbeidsmarktbeleid 15 Economische ontwikkeling 18 Innovatie 20 Design 21 Ombuigingenpalet 21

4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6

Samen leven in Eindhoven 23 WMO en welzijn: de vraag centraal 24 Leefbare wijken 27 Veiligheid en handhaving 30 Versterken jeugdbeleid 32 Armoede en schuldhulpverlening 34 Ombuigingenpalet 36

5 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6 5.7 5.8

Kwaliteit van de stad 37 Openbare ruimte 38 Cultuur 40 Sport 42 Duurzaamheid en milieu 43 Vernieuwing maatschappelijk vastgoed 45 Gebiedsontwikkeling 46 Bereikbaarheid 48 Ombuigingenpalet 50

6 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6

Besturen in Eindhoven met een efficiëntere organisatie 52 Participatie en zeggenschap 53 Samenwerking met mede-overheden 54 Publieke dienstverlening 57 Stroomlijnen gemeentelijke organisatie 58 Financiën op orde 62 Ombuigingenpalet 64

gemeente Eindhoven

3

December 2010


7 7.1 7.2 7.3 7.4

Algemene financiële lijn 67 Kortingen vanuit het Rijk 67 Tarieven 69 Doorsneden van de intensiveringen en de ombuigingen 69 Financieel beeld 70 Bijlage 1 Rijkskortingen 71 Bijlage 2 Intensiveringen 72 Bijlage 3 Bezuinigingen gesorteerd naar categorie 73

4

gemeente Eindhoven

December 2010


1

Inleiding

Met het coalitieakkoord ‘Werken aan Morgen’ hebben de coalitiepartijen in de raad ons een stevige opdracht gegeven. Er ligt een ambitieus akkoord in een financieel moeilijke tijd. Terechte ambities worden gekoppeld aan majeure ombuigingen. Werken aan Eindhoven is een eervolle, maar zeker geen eenvoudige opgave. Onze stad staat de komende jaren voor grote opgaven, er liggen grote kansen. Om dit alles waar te kunnen maken, moeten we dingen echt anders gaan doen dan in het verleden. We hebben fundamenteel nieuwe manieren van denken en doen nodig om onze ambities te verwezenlijken. We moeten slimmer met de beschikbare financiële middelen omgaan. De ombuigingsopgave vraagt om doordachte keuzes. Het risico van kaalslag ligt op de loer. Helaas is er geen manier te bedenken om ombuigingen van deze omvang pijnloos door te voeren. En als de ‘pijn’ vanuit de gemeente onverhoopt meevalt, krijgen onze inwoners ook te maken met ‘pijn’ van het Rijk. Verworvenheden uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. Weinig blijft bij het oude. Niet zonder reden hebben wij de ombuigingsoperatie de titel ‘Geen heilige huisjes’ meegeven. Tegelijkertijd: we bezuinigen niet om te bezuinigen, maar om die dingen mogelijk te (blijven) maken die van belang zijn voor de toekomst van de stad en haar inwoners, bedrijven, organisaties en instellingen. Wij hebben de afgelopen maanden onze begroting volledig doorgelicht. Dit alles op basis van een visie op onze stad, met oog voor ieder die er woont, werkt en verblijft. De principes van het Sociaal bezuinigen (Raad voor de Maatschappelijke Ontwikkeling, januari 2010) hebben wij als leidraad gebruikt. De meest kwetsbare inwoners en kwetsbare structuren blijven buiten schot. Wij vinden ook dat de overheid zuiniger en beter kan opereren door voorzieningen gerichter aan te bieden. Wij willen de stad toekomstbestendig laten zijn. Een toekomstbestendige stad is een ongedeelde stad: de economische kracht van Brainport en de creativiteit van onze inwoners en bedrijven zijn de aanjagers daarvan. Een ongedeelde stad betekent ook dat we polarisatie tegengaan. We willen voorkomen dat er grote sociaal-economische en sociaalculturele verschillen ontstaan. Dat bepaalt wat onze kerntaken zijn. Dat bepaalt waarin we kunnen snoeien, waar we zaken overeind moeten houden en waarin we extra moeten investeren. Met dit programma maken wij onze keuzes inzichtelijk bij het realiseren van de ambities in het coalitieakkoord. Dit is het werkprogramma voor onze bestuursperiode. Tegelijkertijd onderbouwen we de ombuigingsoperatie. Deze operatie is nodig om onze begroting duurzaam gezond te houden en om blijvend te investeren in de toekomst van onze stad. Met ons palet kunnen we de verwachte rijkskortingen opvangen, incidenteel gefinancierde taken van structurele dekking voorzien en intensiveren op belangrijke terreinen. gemeente Eindhoven

5

December 2010


De bezuinigingen gaan in de stad pijn doen, daarin moeten we reëel zijn. Ook onze eigen organisatie zal hier niet aan ontkomen. In de begroting voor 2011 is reeds € 19 miljoen aan bezuinigingsvoorstellen opgenomen. Deze maatregelen hebben we voor de volledigheid in voorliggend pakket opgesomd, omdat deze onze weloverwogen ambities en gemaakte keuzes compleet maken. In de tabellen zijn deze bezuinigingen zichtbaar gemaakt (grijs gemarkeerd), zodat helder is waarover al bij de programmabegroting 2011-2014 besloten is. Met deze notitie geven wij mede invulling aan uw vraag (in motie 24 bij de programmabegroting 2011-2014) om in onze afwegingen ook een kerntakendiscussie te voeren en zichtbaar voor u te maken, en om inzicht te krijgen in de (maatschappelijke) effecten bij voorstellen. Op basis van de uitgangspunten in het coalitieakkoord hebben we alle opgaven waarvoor we ons deze bestuursperiode gesteld zien, onder de loep genomen en beoordeeld. Vanuit deze exercitie vloeien als vanzelf de keuzes voort die we deze bestuursperiode willen maken. Wij presenteren u een samenhangend verhaal over de keuzes die wij dientengevolge gemaakt hebben: waar investeren we in, gezien onze prioriteiten. En nadrukkelijk ook: wat doen we niet meer, minder of anders omdat het niet (meer) of onvoldoende bijdraagt aan het realiseren van onze ambities. Wij geven bij onze keuzes een inhoudelijke argumentatie, we beschrijven de maatschappelijke effecten, alsmede de financieel technische vertaling/uitwerking ervan. In het coalitieakkoord staat de besturingsfilosofie om inwoners en partners te betrekken centraal. We willen meer gebruik maken van de kennis, kunde en kwaliteit van onze inwoners en partners (instellingen, verenigingen en bedrijven). Eindhovenaren weten als beste wat er leeft en wat anders zou moeten of kunnen. Daarom hebben we inwoners gevraagd om mee te denken over bezuinigingen en hun ideeën hierover in te dienen op een internetforum bezuinigen. In dit proces hebben we veel reacties ontvangen; ook over waar we niet moeten bezuinigen. In het programma laten we zien welke (besparings-)ideeën (ook) door de mensen in de stad zijn aangedragen. Ook intern hebben veel van onze medewerkers een steentje bijgedragen tijdens de Operatie Broekriem. Veel van de ideeën van onze inwoners en onze medewerkers komen overeen! Om deze ideeën te markeren gebruiken we de volgende symbolen in de kantlijn:

aangedragen door burgers via het internetforum

aangedragen door medewerkers in de ‘Operatie Broekriem’

6

gemeente Eindhoven

December 2010


Wij hebben in dit programma de uitwerking van het coalitieakkoord en de onderbouwing van de ombuigingsoperatie gebundeld. In hoofdstuk 2 schetsen we welke opgaven en kansen we zien voor de komende periode en hoe wij dit vertalen in onze kerntaak als lokale overheid. Dit werken we langs een viertal domeinen uit in de hoofdstukken 3 tot en met 6. Per domein geven we onze visie en beargumenteren wij de gemaakte keuzes in relatie tot onze ombuigingsoperatie. Daarbij geven wij inzicht in de maatschappelijke effecten van onze keuzes en de financiële doorvertaling. In hoofdstuk 7 presenteren we het totale financiële kader van het programma. Dit programma is daarmee de basis voor de kadernota’s en programmabegrotingen voor de komende jaren. Met dit programma is het volledige palet in beeld. De koers ligt hiermee vast. De moeilijke, soms pijnlijke, maar zeker uitdagende periode is begonnen.

gemeente Eindhoven

7

December 2010


2

Een toekomstbestendige stad

De wereld is er de afgelopen jaren anders uit komen te zien. Op mondiale schaal kampen we met de gevolgen van de kredietcrisis en de daaruit voorvloeiende economische recessie. De begrotingen van veel landen zijn hierdoor uit balans geraakt. Ook in Nederland heeft de overheid veel geïnvesteerd in steunmaatregelen voor de economie in het algemeen en de financiële sector in het bijzonder. Deze maatregelen zijn zeker voor onze regio gunstig geweest. Zuidoost-Brabant heeft goed kunnen profiteren van bijvoorbeeld deeltijd-WW en de kenniswerkersregeling. De werkloosheid is in een aantal sectoren binnen onze conjunctuurgevoelige regio niet zo hard opgelopen als gevreesd. Tegelijkertijd is bijvoorbeeld de bouwsector, ondanks steunmaatregelen, nog steeds in de problemen. Inmiddels zien we in een aantal (high tech) sectoren de omzet en de werkgelegenheid flink aantrekken. De vraag blijft nog of dit een tijdelijke opleving is of de voorbode van een herstel van de economie. Het zal de komende jaren nog kwetsbaar blijven. Het in oktober 2010 aangetreden kabinet Rutte – Verhagen zet stevig in op het herstel van de rijksbegroting. Er moet de komende jaren voor ruim € 18 miljard bezuinigd worden. Naast een risico voor het prille herstel van de economie, is dit niet zonder gevolgen voor de lokale overheden. Onder andere is een flinke korting op het gemeentefonds aangekondigd. Ook wordt er gesnoeid in allerlei specifieke uitkeringen. De door ons gewenste decentralisatie van de jeugdzorg naar de gemeente komt op gang, maar wordt voorzien van een stevige efficiencykorting. Hetzelfde geldt voor de overheveling van delen uit de AWBZ naar de WMO. Het zijn geen geringe opgaven om dit goed te absorberen in de komende jaren. De aangekondigde hervormingen aan de onderkant van de arbeidsmarkt (bundeling van WWB, WSW en Wajong) zullen mogelijk negatieve gevolgen hebben voor een deel van onze inwoners. De aangekondigde rijksbezuinigingen op bijvoorbeeld cultuur vragen om bezinning en agenderen de noodzaak tot fundamenteel andere werkwijzen in de getroffen domeinen: zowel op het ‘wat’, maar misschien nog wel meer op het ‘hoe’. Daarnaast – en dat is zorgelijk voor de ontwikkeling van de Brainport – komen er minder middelen voor innovatie en (Brainport-gerelateerde) infrastructuur beschikbaar. Weliswaar wordt de (generieke) belastingfaciliteit voor onderzoek en ontwikkeling (de WBSO) verruimd en de Vennootschapsbelasting (Vpb) verlaagd, maar voor onze regio belangrijke regelingen als Pieken in de Delta en themagerichte innovatiesubsidies worden versoberd of geschrapt. Ook zal de bezuiniging op het Fonds Economische Structuurversterking en het schrappen van subsidies gericht op het ondernemingsklimaat en internationale bedrijfslevenprogramma’s negatief uitpakken voor onze regio. Al met al wordt landelijk op deze punten een negatief effect verwacht van ongeveer € 1 miljard structureel. Dat zal nadrukkelijk ook worden gevoeld door het bedrijfsleven en de kennisinstellingen in onze regio.

8

gemeente Eindhoven

December 2010


Tegelijkertijd staat Brainport in positieve zin in het regeerakkoord. Brainport wordt consequent genoemd in combinatie met de mainports Amsterdam en Rotterdam1. Ondanks de financiële teruggang biedt dit wel kansen om met het Rijk op te trekken. De strategie om definitief erkenning te krijgen voor het nationale belang van Brainport (in 2003 door het benoemen van Brainport in de nota’s Ruimte en Pieken in de Delta en in 2009 door de opdrachtverstrekking Brainport 2020 van het kabinet aan burgemeester Van Gijzel) is met deze positie in het regeerakkoord succesvol te noemen. De permanente inzet op Brainport in de afgelopen jaren begint zijn vruchten af te werpen. Dit blijkt ook uit recente uitspraken van de nieuwe minister van Infrastructuur en Milieu: “Ik focus op de regio's die cruciaal zijn voor onze nationale economie. Dat zijn de gebieden waar de meeste ondernemers actief zijn, de meeste mensen wonen en het meeste geld verdiend wordt. Concreet gaat het om Amsterdam/Schiphol/Utrecht, Rotterdam/Den Haag en Eindhoven/Venlo.” Daarnaast kan niet onvermeld blijven dat veel landen in Azië (met name China en India, maar bijvoorbeeld ook Zuid-Korea) weinig last lijken te hebben van de mondiale economische situatie. Niet in de laatste plaats omdat de nationale overheden daar geen begrotingstekorten of hoge schuldquoten hebben. Onze mondiale concurrentiepositie staat daarmee onder druk. De opgave voor Eindhoven Wat betekent dit alles nu voor Eindhoven en daarmee voor de keuzes die wij als college maken in relatie tot het coalitieakkoord? Vanuit het verleden naar de toekomst kijkend constateren wij dat dit een ontwikkeling is om ervoor te zorgen dat zaken fundamenteel anders georganiseerd moeten worden. Een ‘reset’ of ‘paradigma shift’ is daarmee noodzakelijk. Dit past overigens in de traditie van Eindhoven. Eindhoven heeft zichzelf in het verleden regelmatig heruitgevonden. Het kleine stadje Eindhoven, gelegen op onherbergzame zandgronden, kreeg als knooppunt in de handelsroutes van Den Bosch naar Leuven, Brussel, Luik, Antwerpen en Brugge in 1232 stadsrechten. De stad is in 1486 door Robert van der Marck, een bondgenoot van de hertog van Gelre, vrijwel geheel verwoest. Een brand heeft de toen herbouwde stad in 1554 voor ruim driekwart in de as gelegd. Door de grensligging en conflicten is Eindhoven lang een stad in de marge geweest, die zich telkens opnieuw moest herpakken. Pas in het begin van de 19e eeuw is hier onder andere door ontginning en de industrialisatie een omslag gekomen. In de 19e eeuw kwam namelijk de tabaksindustrie en de houtverwerkende industrie tot bloei, net als de al langer gevestigde textielindustrie. De komst van Philips in 1891 markeert het startpunt van Eindhoven als ‘company town’ waarbij vanaf het begin van de 20e eeuw de fabrieken van Philips het stadsbeeld gaan domineren.

1

In de economische paragraaf worden hier ook genoemd de clusters Greenport, Maintenance Valley Westen Midden-Brabant, Food Valley Wageningen en Energy Valley Groningen. In de infrastructuurparagraaf worden alleen Brainport, Mainports en Greenports genoemd.

gemeente Eindhoven

9

December 2010


In 1920 werd het relatief kleine stadje Eindhoven, mede door de ruimtevraag vanwege de het sterk expanderende Philips, samengevoegd met de omliggende dorpen Stratum, Gestel, Strijp en het (toen grotere) Woensel. Vanaf dat moment moest Eindhoven zichzelf als stad opnieuw definiëren en heruitvinden. In de jaren 20/30 van de vorige eeuw leidde de economische depressie tot de neergang van de tabaks- en textielindustrie. Ook Philips had het moeilijk. In het kader van de werkvoorziening zijn toen grote werken als het Eindhovens Kanaal, het Beatrixkanaal en luchthaven Welschap ontstaan. De oorlog heeft diepe wonden in de stad achtergelaten. Onder andere de bombardementen van 6 december 1942 en 19 september 1944 hebben de stad beroofd van zijn historisch hart. Opnieuw moest Eindhoven zichzelf uit de as laten herrijzen. In de naoorlogse periode is mede door het succes van Philips en DAF de stad hard gaan groeien. Vanuit heel Nederland en later vanuit verschillende landen kwamen mensen naar Eindhoven om in de industrie te werken. Eindhoven was daarmee al vroeg een diverse stad met een diverse bevolkingssamenstelling. Eindhoven bestaat als ‘grote’ Nederlandse stad dus nog maar relatief kort. De laatste grote ‘reset’ vond plaats in het begin van de jaren ’90. Met operatie Centurion bij Philips en het faillissement van DAF bleek de kwetsbaarheid van de company town. De succesvolle triple-helix samenwerking vindt zijn oorsprong in deze periode. Niet in de laatste plaats dankzij steun van de Europese Unie (het Stimulusprogramma) en de samenwerking in het SRE (de voeding van het Stimuleringsfonds via de fl 11,50-bijdrage per inwoner heeft veel initiatieven succesvol kunnen cofinancieren). De geschiedenis van Eindhoven en de Eindhovenaren kenmerkt zich door ondernemingsdrang, creativiteit en vernieuwing. Eindhovenaren zijn inventieve en veerkrachtige mensen, die elkaar in moeilijke tijden opzoeken, steunen en de handen ineen slaan. Daarom is het ons keer op keer gelukt om als stad sterker uit een crisis te komen. Omdat we in Eindhoven grensverleggend, inhoudelijk gedreven, doelbewust en inventief zijn, is de stad uitgegroeid tot het kloppend hart van de regio Brainport: dé toptechnologieregio van Nederland en de tweede motor van de Nederlandse economie. En omdat we in Eindhoven zorgen voor elkaar en oog hebben voor de kwetsbaren in samenleving zijn we een sociale stad. Een stad waar mensen zich thuis voelen en waar mensen elkaar helpen als het moeilijk wordt. Deze kwaliteiten zullen we de komende periode hard nodig hebben. Met Brainport 2020 staan we aan de vooravond van een schaalsprong om Eindhoven definitief op de kaart te zetten als stad, die nationaal en internationaal, er toe doet met alle kansen van dien voor alle Eindhovenaren, terwijl tegelijkertijd de financiële mogelijkheden om hierop slagvaardig in te spelen nog nooit zo klein zijn geweest. Deze spagaat is de kern van de opgave waar we ons voor gesteld zien. Daarbij moet de kanttekening gemaakt worden dat de economische crisis en de rijksbezuinigingen niet de voornaamste reden van deze spagaat zijn. 10

gemeente Eindhoven

December 2010


Hooguit hebben zij het proces versneld. Historisch gezien heeft Eindhoven namelijk altijd zijn eigen groei en ontwikkeling kunnen financieren. De naoorlogse groei en uitbreiding van de stad zorgde voor een flinke bron van inkomsten via het grondbedrijf. Toen Eindhoven tegen zijn grenzen aanliep, werd de afnemende winstgevendheid van het grondbedrijf (ruimschoots) gecompenseerd door incidentele inkomsten door verkoop van ‘tafelzilver’, zoals het kabelbedrijf, Bouwfondsaandelen en NRE. Dit model werkt niet meer. Het ‘tafelzilver’ is op en bij gelijkblijvende omstandigheden zal het grondbedrijf in het gunstigste geval geen structureel verlies lijden. Deels door achterblijvende bouwproductie, maar voornamelijk omdat Eindhoven primair dure binnenstedelijke opgaven heeft. Daarnaast is onze stad duur in onderhoud. De vele grondgebonden woningen met royale groenstructuren zijn weliswaar een niet te onderschatten kwaliteit van de stad, maar leiden tot hoge onderhoudskosten, die meer en meer ten koste gaan van investeringen in de stad. Daarbij zijn in het verleden wijken, inclusief voorzieningen als winkelstrips, voor hogere inwoneraantallen ontworpen. Door individualisering is het gemiddelde aantal inwoners per woning in de loop der jaren gedaald met alle gevolgen voor de voorzieningen van dien. Hier ligt een groot dilemma en een risico voor de toekomst van de stad. Verdichting van de stad is een van de mogelijkheden om de inkomstenkant, maar zeker ook de draagkracht voor voorzieningen te vergroten (zoals de genoemde winkelstrips, maar ook openbaar vervoer van hoge kwaliteit). Het werken aan een compacte stad vergt een lange adem. Het vergt ook andere afspraken met onze randgemeenten. Een nieuwe werkelijkheid Aangezien de rijksbijdragen terug gaan lopen, het lokale belastinggebied beperkt is, het ‘tafelzilver’ op is en de exploitatie van het grondbedrijf verandert, ontstaat een nieuwe werkelijkheid. Het wordt niet meer zoals het was. Voor de langere termijn moeten we toewerken naar nieuwe verdienmodellen en het terugdringen van de onderhoudslast van de stad. De korte termijn vraagt om stevige ombuigingen. Ombuigingen om ruimte te maken om de rijksmaatregelen op te vangen, om knelpunten in de begroting op te vangen en om te investeren in de toekomst van onze stad. En daarmee geloofwaardig partner te blijven in de sociale, economische en ruimtelijke ontwikkeling van Eindhoven. De financiële realiteit vraagt een ‘reset’. We moeten een aantal zaken fundamenteel anders gaan aanpakken om onze ambities waar te maken. Met onze ombuigingen zetten we een beweging in om onze basiskwaliteit te herdefiniëren, onze uitgaven te herijken naar een nieuwe ‘normaal’ en onze investeringen nog scherper te herprioriteren. En bij alle keuzes die we maken, moeten we focus aanbrengen, waarbij het DNA van Eindhoven centraal staat. Als iets niet bij het DNA van de stad past, doen we het gewoon niet (meer). We zijn een stad van toptechnologie, design en innovatie, en we zijn een sociale stad. En – zoals blijkt uit onze geschiedenis – we hebben als Eindhovense samenleving alles in huis om deze fundamentele omslag te maken. We maken daarbij veelvuldig gebruik van de kracht van mensen in de stad. Zij hebben Eindhoven groot gemaakt. gemeente Eindhoven

11

December 2010


Dit alles raakt het hart van onze visie. We zetten ons dan ook in voor een toekomstbestendige stad. Dat is in onze ogen een stad waarin: b de basisbehoeften zijn gezekerd (sociaal); b de economie de motor is (ondernemend); b innovatie het nieuwe denken (duurzaam); b en voorzieningen ook op lange termijn gefinancierd kunnen worden (betaalbaarheid). Een toekomstbestendige stad is ook een ongedeelde stad: de economische kracht van Eindhoven/Brainport is de aanjager daarvan. Een ongedeelde stad betekent dat we polarisatie tegengaan. We willen voorkomen dat er grote sociaaleconomische en sociaal-culturele verschillen ontstaan. We gaan dan ook voor ‘op’ èn ‘top’. We kiezen zo veel mogelijk voor positiebehoud en indien mogelijk positieverbetering van de meest kwetsbare groepen. En inzet op sociale stijging door mensen in hun kracht te zetten. Tegelijkertijd zetten we in op ‘top’ in onder meer onderwijs, sporten culturele voorzieningen, leefomgeving en bereikbaarheid. We definiëren onze keuzes, kansen en opgaven langs een viertal domeinen, die we in de volgende hoofdstukken verder uitwerken. We geven aan hoe we de opdrachten van het coalitieakkoord uitwerken en welke ombuigingen op deze domeinen van toepassing zijn. We onderscheiden daarbij: b Leren en werken in Eindhoven: de economische kracht van de stad b Samen leven in Eindhoven: een sociale, veilige en ongedeelde stad b Kwaliteit van Eindhoven: openbare ruimte en het voorzieningenniveau b Bestuur van Eindhoven: bestuur van de stad en de gemeentelijke organisatie

12

gemeente Eindhoven

December 2010


3

Leren en werken in Eindhoven

Brainport heeft een stevige plaats op de rijksagenda gekregen. Om de kansen te verzilveren en om ervoor te zorgen dat iedere Eindhovenaar hiervan profiteert, moeten we meer focus gaan aanbrengen in onze inzet. Dit betekent: b Scherper profileren en positioneren van de stad: Eindhoven is geen wereldstad. Tegelijkertijd is Eindhoven op een aantal technologiegebieden een wereldspeler. Onze profilering moet scherper om Eindhoven internationaal goed op te kaart te zetten. En met minder middelen. Dit vraagt een fundamentele koerswijziging op het gebied van (city)marketing, toerisme en evenementen. b

Iedereen is nodig: om duurzaam succesvol te zijn, kunnen we het niet veroorloven om mensen langs de kant te laten staan. Er moeten meer mensen aan het werk ook al valt dat niet altijd mee. Mensen moeten de juiste kwalificaties hebben, maar moeten ook maximaal aangemoedigd worden naar vermogen te werken. De aangekondigde rijksmaatregelen voor de WSW en Wajong zullen hier invloed op gaan hebben, net als de ontwikkelingen in de WWB en het Participatiebudget. Meer mensen aan het werk is voor de gemeente ook in financiële zin bittere noodzaak. Daarbij is de aansluiting onderwijs - arbeidsmarkt cruciaal. Zeker in onze Brainportregio met een grote vraag naar technisch geschoolden in de gehele keten: van researcher tot ambachtelijk vakman. Aantrekkelijk onderwijs in combinatie met goede zorgstructuren moet schooluitval beperken en jongeren klaarspelen voor de markt. Uiteraard gaat het niet alleen om technische beroepen, maar ook om het voorzien in de vraag vanuit de maatschappij (zorg) en de zakelijke dienstverlening.

b

Blijvende inzet op economische ontwikkeling: de gemeentelijke rol op het economisch domein loopt uiteen van initiërend, regisserend tot voorwaardenscheppend. De hechte samenwerking tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheden (Triple Helix) in de regio is typisch Eindhovens. Dit moeten we koesteren en verder uitbouwen. Leidend is een brede visie inclusief aandacht voor een gezonde arbeidsmarkt, een goede infrastructuur en een aangenaam woon- en werkklimaat. Speciale inzet is nodig voor het MKB. We moeten de kracht van de stad maximaal uitnutten. Om de topbedrijven op een hoger niveau te brengen, moet de hele basis ook op een hoger niveau komen. Ombuigingen op dit gebied beperken we. Hooguit kijken we hoe we zaken effectiever en efficiënter kunnen regelen door verminderen van doublures.

b

Inzet op innovatie en design: dit zijn dragers van de kracht van de regio. Hierin onderscheiden we ons van willekeurig welke andere stad in Nederland. Wij zien het als onze opgave om deze kracht niet alleen op economisch gebied, maar ook meer en meer in het publieke domein te laten werken. Hier willen we dan ook in blijven investeren omdat we geloven dat dit een groot maatschappelijk rendement gaat opleveren.

gemeente Eindhoven

13

December 2010


3.1

Citymarketing en evenementen

Eindhoven heeft als creatieve innovatieregio de ambitie om in 2020 een leidende positie in Europa te hebben en een top-10 positie wereldwijd. Eindhoven heeft op inhoud een scherp profiel. Echter, dit wordt in de beeldvorming en beleving nationaal en internationaal nog te weinig gekend. Eindhoven moet aantrekkelijker en beter herkenbaar worden gemaakt voor de belangrijkste doelgroepen van de regio zodat de kwaliteiten van Eindhoven bekend zijn. De focus moet scherper en er moet meer en beter worden samengewerkt op dit gebied. Om dit te bereiken is een door de partners van de stad gedragen citymarketingstrategie opgezet. Het kader en de uitgangspunten van deze strategie leggen de basis voor een publiek en privaat breed gedragen ontwikkeling van een sterk merk Eindhoven dat consequent en effectief wordt uitgedragen. U heeft reeds ingestemd met dit kader. De citymarketingstrategie steunt op drie pijlers: b Versterking van de regio: de regio verder ontwikkelen als creatieve innovatieregio door de aantrekkelijkheid en concurrentiekracht (“het product”) te versterken. b Externe promotie: Eindhoven profileren als creatieve innovatieregio via gerichte promotie, lobby, acquisitie en het faciliteren van partners. b Interne promotie: het verbeteren van de kennis van en trots op de regio en haar mogelijkheden onder bewoners en bedrijven in de regio. De belangrijkste dragers van deze citymarketingstrategie zijn kennis, technologie en design. De citymarketingstrategie omvat een veelheid aan concrete taken en activiteiten. Dit vraagt om een krachtenbundeling en een helder organisatiemodel. Nu wordt een aanvang gemaakt met de eerste fase om te komen tot een nieuw citymarketingmodel, namelijk het aanstellen van een kwartiermaker. Deze krijgt de opdracht om in samenspraak met betrokken organisaties, de uitgangspunten voor de organisatie van citymarketing om te zetten in een uitgewerkt model. Door een bijdrage te leveren aan de ambities van de stad, wordt een bijdrage geleverd aan een economisch gezonde stad, waar het prettig wonen, werken en leven is, met een hoog kwaliteitsniveau van voorzieningen. Daarnaast is er een belangrijke rol voor de interne promotie, waarbij de inwoners nadrukkelijk betrokken worden. Evenementen moeten ook aantrekkelijk zijn voor de Eindhovenaren. Als zij zich herkennen in de identiteit, vormen zij de beste ambassadeurs die de stad zich kan wensen. Uiteindelijk wordt met de nieuwe aanpak door de focus en de bundeling van krachten een aanmerkelijk synergievoordeel behaalt wat -samen met de heroriëntatie van het beleidsterrein evenementen- resulteert in een significante bijdrage aan de bezuinigingsopgave.

14

gemeente Eindhoven

December 2010


Ombuigingen en maatschappelijke effecten Met het doorontwikkelen naar een nieuwe citymarketingorganisatie gaan we uit van een krachtenbundeling en van een financiering binnen de bestaande budgetten in het werkveld van citymarketing, evenementen en toerisme. Ook de hieraan gerelateerde inkomsten (zoals de opbrengsten van de toeristenbelasting en het uitbaten van de reclame in de openbare ruimte door CityDynamiek) moeten hierin betrokken worden en de ambitie om een grotere private bijdrage te verwerven. Bij een succesvolle krachtenbundeling is onze stellige overtuiging dat er geen structureel geld bij hoeft. We zien zelfs dat deze nieuwe focus bijdraagt aan het ombuigingenpalet en dat oplopend naar 2015 structureel € 800.000 bezuinigd kan worden op de gemeentelijke middelen op het terrein van toerisme, recreatie en evenementen. In de programmabegroting 2011 hebben wij reeds tot bezuinigingen besloten op dit terrein om bestaande knelpunten weg te werken, onder andere door een deel van de kosten die wij maken voor evenementen voortaan door te belasten aan de evenementenorganisaties.

3.2

Arbeidsmarktbeleid

Werken aan werk Wij willen alle Eindhovenaren mee laten doen in onze stad. Onze ambitie is daarbij om bijstandsafhankelijkheid in de komende vier jaar drastisch te verminderen. Werk is hiervoor de allerbeste manier. De komende jaren zullen we flink investeren om over vier jaar 10% minder bijstandsafhankelijkheid in Eindhoven te hebben. We zetten al veel in op de re-integratie van (dreigend) werklozen. De re-integratie moet en kan effectiever en efficiënter. Ons doel is om meer mensen blijvend naar werk toe te leiden ook door aandacht voor de preventieve kant (voorkomen van uitkeringsafhankelijkheid of het zo kort mogelijk laten duren van uitkeringsafhankelijkheid). We gaan de mogelijkheden van systeeminnovatie onderzoeken, een andere wijze van organiseren waarbij het vooral ook gaat om de eigen kracht van mensen te benutten. Hierbij zullen we het (teruglopende) participatiebudget zo goed mogelijk inzetten om vorm te kunnen geven aan bovenstaande ambities. We gaan de bijstandsafhankelijkheid verlagen door: 1 De uitstroom naar werk te verhogen: We kiezen voor een andere inzet van middelen: het meeste budget en de meeste aandacht gaat nu naar de mensen die in principe binnen één jaar kunnen uitstromen naar werk. Die mensen komen op iedere trede van de participatieladder voor. Door de korting op het Participatiebudget hebben we nu minder ruimte voor mensen met grote afstand tot de arbeidsmarkt. Dit willen we vanaf 2014 met extra middelen opvangen.

gemeente Eindhoven

15

December 2010


2 Strikt uitvoeren poortwachtersfunctie: Rondom de toekenning van bijstandsuitkeringen gaan we de poortwachterfunctie efficiënter uitvoeren. Doel is dat WWB-uitkeringen alleen worden toegekend aan mensen die er echt recht op hebben. 3 Hoogwaardige handhaving van de geldende regelgeving: Het is van groot belang om draagvlak voor sociale zekerheid in stand te houden. We gaan meer inzetten op fraudebestrijding. Volgens het concept van ‘Hoogwaardig handhaven’ waarin intensieve fraudebestrijding, activering en dienstverlening bij elkaar worden gebracht. 4 (Gemeentelijke) aanvullende toeslagen, waar mogelijk, te verlagen: De bijstandsuitkering is het inkomen waarvan personen hun noodzakelijke kosten van het bestaan moeten voldoen. De basisnorm is wettelijk bepaald, de gemeentelijke toeslagen en verlagingen zijn door gemeenten zelf te bepalen. Onderzocht wordt hoe de hoogte van de Eindhovense toeslagen zich verhouden tot andere gemeenten en wat de beïnvloedingsfactoren zijn. Aan de hand van de uitkomst van dit onderzoek volgen nadere voorstellen. 5 Adequate uitvoering van terugvordering en verhaal: Uit een benchmark blijkt dat het aantal geconstateerde fraudegevallen in Eindhoven (als percentage van cliëntenbestand) in vergelijking met andere gemeenten laag is; hetzelfde geldt voor de opbrengsten uit terugvordering en verhaal. 6 Adequate uitvoering gemeentelijk sanctiebeleid: Aan het ontvangen van een uitkering zijn rechten en plichten verbonden. Het door de gemeenteraad vastgestelde sanctiebeleid blijft daarbij leidend. Aansluiting onderwijs - arbeidsmarkt In deze bestuursperiode staat de marktvraag centraal. Dat betekent concretiseren van de arbeidsvraag vanuit het werkveld en het optimaliseren van het vakbekwaamheidsaanbod vanuit het onderwijs. Eindhoven is geen geïsoleerde stad en daarom sluit de gemeente en het onderwijs aan bij lopende beleidsontwikkelingen op landelijk en Europees niveau (Lissabonddoelstellingen) Wij richten ons sterker dan voorheen op het optimaliseren van de aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt. Enerzijds door aan te sluiten op de ambities in de Brainportregio en de daaraan gelieerde beroepsdomeinen, en anderzijds door onderwijs te faciliteren om concreet aan te sluiten bij maatschappelijke vraagstukken (zorg, onderkant arbeidsmarkt en het vergroten en versterken van het aantal kenniswerkers). Geen talent blijft onbenut en leidt bij voorkeur tot competentieverwerving door ondernemende en zichzelf sturende mensen. We vragen mensen met een uitkering hun verantwoordelijkheid te nemen om werk te zoeken. Tegelijkertijd zullen we het bedrijfsleven aanspreken op hun verantwoordelijkheid om ook mensen aan de onderkant een kans te geven, onder andere via stageplaatsen. 16

gemeente Eindhoven

December 2010


Samen met partners zetten we in op: b Versterken van de makelaarsrol van de gemeente op het terrein van het matchen van de arbeidsmarkt en het onderwijs, met als doel de (keten)partners in de stad beter op elkaar te laten aansluiten en de onderlinge strategische samenwerking binnen de Brainportregio verder te verstevigen. b Bevorderen van het behalen van startkwalificaties en (hogere) niveaus van competent handelen voor zowel werklozen als werkenden om de positie op de arbeidsmarkt te verbeteren en doorstroom in de onderwijs-beroepskolommen te verbeteren. b Doorontwikkeling van zogenoemde Centres of Expertise (excellence), waarin onderwijs, overheid en het bedrijfsleven gezamenlijk inspelen op de vraag van de markt en daarvoor integrale innovatieve oplossingen en producten bedenken. b Behouden, versterken en doorontwikkelen van innovatief technisch vakmanschap en de daarmee verwant zijnde beroepsgroepen en sectoren, ook bij economische tegenwind. De kenniswerkersregeling regionaal verankeren. b Ondersteuning bij het realiseren van beroepsrealistische fysieke leeromgevingen, zodat deelnemers actief gestimuleerd worden in hun beroepsvaardigheden. b Gericht inzetten van imagocampagnes (kies techniek, techniekdagen, ingenieur voor de klas) op het ecosysteem Brainport gekoppeld aan het sleutelbegrip open innovation. Ombuigingen en maatschappelijke effecten Door het efficiënter uitvoeren van de poortwachterfunctie, hoogwaardige handhaving van de geldende regelgeving en terugvordering en verhaal besparen we hierbij jaarlijks € 1,9 miljoen in de periode 2011 tot en met 2014, oplopend tot structureel € 7,5 miljoen. Dit is mogelijk omdat we meer mensen naar werk toeleiden. Daartegenover staat dat we in de meerjarenbegroting 2011 al € 1,5 miljoen structureel hebben vrijgemaakt om de gevolgen van de rijkskorting op de WWB op te vangen (de zogeheten ‘Donner-korting’). Uitstroom naar werk is goed voor iedereen. Het draagt bij aan economische zelfstandigheid, aan de vitaliteit van de betrokken Eindhovenaren en hun omgeving en het zorgt voor een lastenverlichting in het kader van de uitkeringsverstrekking. Voor wie recht heeft op een uitkering, verandert er niets. Stringenter zal aan de poort gekeken worden of er objectieve signalen zijn die een aanwijzing kunnen zijn voor potentieel misbruik, oneigenlijk gebruik of fraude. Die signalen worden ook daadwerkelijk opgevolgd. De ervaring leert dat, bij een juiste toepassing van hoogwaardig handhaven (de burger weet wat hij kan verwachten, inclusief sancties) dat dit een positieve werking heeft. Het consequent uitvoeren hoort dan bij geloofwaardigheid.

gemeente Eindhoven

17

December 2010


Voor de korting op het Participatiefonds, die leidt tot minder ruimte voor mensen met grote afstand tot de arbeidsmarkt, willen wij in 2014 € 400.000 en met ingang van 2015 structureel € 900.000 vrijmaken. Wij gaan de integrale afstemming tussen onderwijs en arbeidsmarkt versterken door meer coördinatie op bestaande middelen (slimmer aansturen en efficiënter inzetten) en bundeling onder de noemer ‘aansluiting onderwijs – arbeidsmarkt’. Gezien het belang van tekorten op arbeidsmarkt en grote rol die beroepsonderwijs speelt om jongeren de kans te geven een baan te krijgen en maatschappelijk te stijgen willen we de kwaliteit van het VMBO-onderwijs ondersteunen. Jongeren moeten in beroepsonderwijs worden uitgedaagd. Dat is de taak van de scholen. We zullen daar in kader van educatieve agenda gezamenlijk afspraken over maken. Tegelijkertijd moeten we scholen ook de mogelijkheid geven het beste uit hun leerlingen te halen. Daarom zoeken we nog naar investeringsruimte voor de bouw van de resterende twee VMBOscholen. We kijken daarbij ook kritisch naar het Spil-concept. Prioriteit daarbij ligt vooral bij aandachtsbuurten. We vinden het voldoende als kinderopvang op korte afstand van school aanwezig is. Daarmee kunnen we besparen op nieuwbouw zonder dat het spilconcept er onder leidt.

3.3

Economische ontwikkeling

De gemeentelijke rol op het economisch domein loopt uiteen van initiërend, regisserend tot voorwaardenscheppend. We werken interactief en in overleg met marktpartijen, kennisinstituten en andere overheden. Samenwerking in de triple helix betekent schakelen en makelen op diverse schaalniveaus en met een groot aantal partijen. Steeds vaker ook over de (gemeente)grenzen heen. De ondernemers in de stad en regio zijn belangrijke klanten en partners van de gemeente. Zij zorgen voor bedrijvigheid, werkgelegenheid, inkomsten en mede voor aantrekkingskracht voor bewoners en bezoekers van de stad. Wij zorgen ervoor dat de ondernemers in deze stad zo goed mogelijk kunnen ‘ondernemen’, om daarmee voor werkgelegenheid, innovatie en toegevoegde waarde te kunnen zorgen. Bedrijventerreinen en kantoorlocaties moeten up to date zijn. Dat gaat niet vanzelf. Economische promotie en acquisitie zijn nodig om blijvend te kunnen concurreren op wereldschaal. Inzet op lokaal stedelijk niveau en regionaal niveau (Europa van de regio’s) is nodig. Voorzieningen als de internationale school dragen bij aan een excellent vestigingsklimaat. Ook blijven wij inzetten op stedelijke netwerken en internationale economische stedenbanden. MKB Het samenspel tussen de ‘Original Equipment Manufacturers’ (OEMS) en het MKB is bepalend voor onze economische concurrentiekracht. Het MKB is in termen van werkgelegenheid (en vaak ook innovatie) de economische ruggengraat van ZuidoostBrabant en Eindhoven. Het MKB is qua samenstelling zeer divers. 18

gemeente Eindhoven

December 2010


Ons beleid richt zich daarom enerzijds op het versterken van de toptechnologische MKB in het kader van Brainport 2020 en anderzijds op het brede MKB als banenmotor van de regio. Wij verwachten dat het MKB hierbij zelf het voortouw neemt. Samen met onze partners streven wij versterking van het MKB na door: b Het toptechnologisch MKB beter aan te haken op de clusters en ketens van OEMS en toeleveranciers in Brainport. b Versterken van het innovatievermogen van het MKB, met specifieke aandacht voor producten die duurzaam en maatschappelijk relevant zijn en kansen bieden voor de regio. b Stimuleren van meer en meer succesvolle starters en doorgroeiers, en kleinschalige bedrijvigheid in de wijk (wijkeconomie). Concreet zullen wij: b Ons aanbestedingenbeleid meer af te stemmen op de potenties van het MKB en de bedrijven in de regio en Eindhoven meer kansen te bieden bij aanbestedingen. b De dienstverlening aan ondernemers en specifiek het MKB en starters verbeteren (doorontwikkeling ondernemerplein en afstemming met KvK en andere partners). De kosten van innovatie zijn hoog. Kennis- en kostendelen loont. Het ontsluiten van kennis voor het MKB is daarbij cruciaal. Samen met Brainport Development, Syntens, de Kamer van Koophandel en kennisinstituten wordt hieraan actief gewerkt. Het is van belang dat MKB’ers goed aangehaakt zijn in de hele internationale keten. Wij faciliteren MKB’ers die de internationaliseringslag niet zelf kunnen maken, maar wel de potentie hebben. Ombuigingen en maatschappelijke effecten Om deze ambities handen en voeten te geven hebben we in de Programmabegroting 2011 besloten structureel € 250.000 toe te kennen aan sector EZ voor het op orde brengen van de formatie. We bezuinigen relatief weinig op economie. Omdat het juist nu belangrijk is dat we als overheid economie en bedrijfsleven stimuleren en faciliteren. We moeten de crisis overleven en er gezonder en sterker uitkomen. Wel vinden we dat we op onderdelen efficiënter kunnen werken, en meer samen met onze partners moeten doen. Daarom nemen we taakstellend een structurele bezuiniging op van € 200.000 vanaf 2012. We gaan de taken (onder meer acquisitie) in breder perspectief plaatsen: in het gehele werkveld SRE, Brainport Development, BOM, provincie, stedelijk gebied en de gemeente. We gaan er vanuit dat door bundeling van krachten voor alle partijen een financieel voordeel zal kunnen ontstaan.

gemeente Eindhoven

19

December 2010


3.4

Innovatie

Onze ambitie is om van de stad een levend laboratorium te maken. Waar in nauwe samenwerking tussen burgers, bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid op het gebied van zorg en gezondheid, burgerparticipatie, veiligheid, educatie, duurzaamheid en sport, innovatieve producten en diensten worden ontwikkeld. Diensten en/of producten die daadwerkelijk tegemoet komen aan de behoefte van de gebruiker en bijdragen aan de kwaliteit van het leven in de stad. Op de genoemde taakvelden (zorg en gezondheid; burgerparticipatie; educatie; duurzaamheid en sport) willen we dat innovaties tot stand komen waaraan onze burgers echt behoefte hebben. De burger, de eindgebruiker, staat centraal. Als gemeente willen wij hierin vooral een stimulerende en faciliterende rol spelen. Bijvoorbeeld door onze stad beschikbaar te stellen als ‘levend laboratorium’ (testbedomgeving) waarin samen met inwoners, bedrijven en (maatschappelijke) instellingen geëxperimenteerd kan worden bij de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten. Maar ook door een ‘makelende’ rol te spelen bij het vormen van vitale coalities. De projecten zelf dienen altijd door meerdere partijen gefinancierd te worden. Een voorbeeld is het Brainport instituut voor veiligheid en technologie, waarbij het de inzet is om nieuwe business te genereren door de technologie, design en innovatiekracht van de regio op de minder conjunctuurgevoelige markt van veiligheid te richten. Ook de zorgsector is minder conjunctuurgevoelig. Recent is het living lab EHealth Eindhoven opgezet. Hierin zijn in nauwe samenwerking met Turkse ouderen met behulp van ICT slimme zorgoplossingen ontwikkeld die de kwaliteit van leven en zelfredzaamheid bevorderen. Mogelijke toekomstige testbed-omgevingen betreffen het gebruik van licht bij beginnende dementie, bij valpreventie en van licht en design bij de verbetering van schoolprestaties van leerlingen. Ombuigingen en maatschappelijke effecten We hebben een investeringsbudget sport, technologie en innovatie gevormd. Voor 2011 hebben we reeds door aflopende financiering voor goedlopende activiteiten incidenteel € 0,4 miljoen in gestort. We willen dit bedrag structureel inzetten. Oplopend naar 2014 gaan we een bedrag van € 2 miljoen structureel vrijmaken voor innovatie. Dit hebben we nodig voor Brainport (Development), het ontwikkelen van innovatieprojecten in samenwerking met de kennisinstellingen (en het bedrijfsleven) en ook voor het lokaal innovatieprogramma. Het programma heeft tot doel een faciliterende rol te vervullen en het co-financieren van innovatieprojecten. Dit is goed voor de werkgelegenheid in onze regio. Ook levert deze inzet een bijdrage aan bijvoorbeeld het vergroten van de zelfredzaamheid en een betere gezondheid van onze inwoners, toename van breedtesportbeoefening en betere schoolprestaties.

20

gemeente Eindhoven

December 2010


3.5

Design

Eindhoven is een Designstad. De bakermat en voortrekker van Dutch Design. Finalist in de competitie World Design Capital waarmee de stad 45 kandidaten achter zich liet waaronder miljoenensteden. Wereldwijd erkent men de designkwaliteit van onze stad en de wijze waarop Eindhoven design wil gebruiken voor de economische ruimtelijke en sociaal-maatschappelijke ontwikkeling van de stad en haar inwoners. Design kan een belangrijke bijdrage leveren aan kwaliteit van leven. Design is een belangrijk instrument om op onconventionele en creatieve wijze oplossingen te bedenken voor actuele maatschappelijke vraagstukken zoals vergrijzing, gezondheid, sociale samenhang, veiligheid, duurzaamheid. De eindgebruiker staat in het ontwerpproces centraal. Zijn of haar behoeften zijn het uitgangspunt. Deze bestuursperiode verzilveren we de waarde die design heeft bij de aanpak van maatschappelijke vraagstukken. Design heeft echter ook grote toegevoegde waarde voor de economische ontwikkeling in stad en regio. Een van de succesfactoren voor design in Eindhoven en de regio zit in de aanwezigheid van de volledige waardeketen: we zijn een stad en regio waar we producten ontwerpen en ontwikkelen, maken en verkopen (van kennis via kunde naar kassa). Daarnaast koestert Eindhoven ook de intrinsieke waarde van design (= cultuur). Ombuigingen en maatschappelijke effecten We hebben voor 2011 incidenteel € 1 miljoen extra vrijgemaakt voor design. Dit bedrag willen we vanaf 2012 structureel blijven inzetten voor design. Met deze middelen willen we projecten financieren waarmee we het talent en de kennis in de regio behouden en uitbouwen. Ook willen we de kwaliteit van leven in de stad bevorderen (design als middel) en gaan we de economische ontwikkeling in de stad en regio stimuleren (design als instrument). We maken hiervoor een jaarlijks uitvoeringsprogramma.

3.6

Ombuigingenpalet

Citymarkering en evenementen Diverse maatregelen om knelpunten weg te werken, waaronder verhoging opbrengsten reclame in openbare ruimte, efficiëntere inzet toeristenbelasting en doorbelasting kosten aan evenementenorganisaties Bijdrage SRE toerisme en recreatie Citymarketing en heroriëntatie beleidsterrein evenementen Arbeidsmarktbeleid Intensivering tbv Donnerkorting Uitstroom naar werk verhogen, handhaving, poortwachtersfunctie, gemiddelde uitkering verlagen Intensivering re-integratie gemeente Eindhoven

2011

2012

2013

2014

2015

-549 -200

-549 -200

-549 -200

-549 -200

-549 -200

-200

-400

-600

-800

1.500

1.500

1.500

1.500

1.500

-1.850

-3.800 -5.700 -7.500 -7.500 0 0 400 900

21

December 2010


2011

2012

2013

2014

2015

250

250

250

250

250

-200

-200

-200

-200

Innovatie Intensivering innovatie

1.000

1.500

2.000

2.000

Design Intensivering programma design

1.000

1.000

1.000

1.000

Economische zaken Intensivering formatie economische zaken Meer doelmatige samenwerking (in het gehele werkveld SRE, Brainport Development, BOM, provincie, stedelijk gebied en gemeente)

(Grijze markeringen reeds genomen besluiten bij programmabegroting 2011-2014)

22

gemeente Eindhoven

December 2010


4

Samen leven in Eindhoven

Ook op het sociale domein vallen stevige klappen door de rijksbezuinigingen. Gelden worden gekort (bijvoorbeeld WMO) of vallen grotendeels weg (zoals gelden voor veiligheid). We krijgen er taken bij (Jeugdzorg, onderdelen uit de AWBZ), die we met minder geld moeten uitvoeren. Om een sociale stad te blijven moeten we alle zeilen bijzetten en een aantal zaken fundamenteel anders aanpakken. Voor ons betekent dit: b

Anders omgaan met de WMO en nieuw sociaal beleid: de druk op de WMO wordt de komende jaren groter. Tegelijkertijd zijn wij van mening dat we de beschikbare middelen niet optimaal inzetten. Wij zetten daarom in op de zogenaamde ‘kanteling’ van de WMO, waarbij we op het gebied van voorzieningen meer dan nu de behoefte van de cliënt centraal stellen en nauwkeurig kijken wat er echt nodig is. Vernieuwend welzijnsbeleid (nieuw sociaal beleid) is een belangrijke ambitie van dit college. Essentie hierbij is, dat niet het aanbod, maar de behoefte van mensen centraal staat.

b

Anders werken in en aan de wijken: wij willen onze inzet in de wijken op een andere leest gaan schoeien. Dat zal ook wel moeten, want de hiervoor beschikbare middelen lopen terug. Wijkaanpak lijkt voor het Rijk niet langer een prioriteit. Wij gaan daarentegen de wijkaanpak versterken door in de opdrachten aan de reguliere hulpverleners meer wijkgericht te werken. Daarbij gaan we ook meer aan onze partners over laten, doublures met onze partners voorkomen en ons focussen op die gebieden waar inzet van de gemeente echt nodig is (de bestuurlijke aandachtsgebieden): minder waar het kan, meer waar het moet. Minder visies en programma’s maken, meer ervoor zorgen dat wordt geleverd waar de wijk behoefte aan heeft. Hier ligt ook de relatie tot het vernieuwende welzijnsbeleid.

b

Blijvende inzet op veiligheid: Eindhoven heeft flinke opgaven op het gebied van veiligheid. We hebben te maken met een aantal hardnekkige vraagstukken. Risicojeugd, de hoge aangiftecriminaliteit en georganiseerde criminaliteit zijn ieder op zich en in hun onderlinge samenhang versterkt oorzaken van de hoge positie van Eindhoven op de verkeerde lijstjes, de onveiligheidsgevoelens in de stad en van maatschappelijke ontwrichting. Meer dan ooit wordt het lokale bestuur verantwoordelijk voor de veiligheidsaanpak. Het Openbaar Ministerie neemt meer afstand tot de steden en concentreert zich op repressie. De door het kabinet voorgenomen vorming van een nationale politie zal onontkoombaar van invloed zijn op de inzet voor de prioriteiten van het lokale bestuur. Zelfs de aanpak van de georganiseerde misdaad, primair een zaak van politie en justitie, vraagt groeiende inzet van de gemeente om te voorkomen dat bovenwereld en onderwereld teveel met elkaar verstrengeld raken. Onze inzet moet daarom niet alleen anders en beter maar zal, ook omdat het Rijk minder geld beschikbaar stelt, zich ook kwantitatief moeten ontwikkelen. Wij blijven investeren in een veilige stad.

gemeente Eindhoven

23

December 2010


b

Versterken van ons jeugdbeleid: Onverminderd blijven wij inzetten op het voorkomen van voortijdig schoolverlaten en het voorkomen dat risicojeugd verder afglijdt. Met de aangekondigde overheveling van de jeugdzorg naar de gemeente kunnen wij de effectiviteit van ons jeugdbeleid verbeteren. Bovendien gaan we de educatieve agenda gerichter inzetten voor de risico jeugd. We zoeken nadrukkelijker dan tot nu toe gebeurde de samenhang tussen het preventieve jeugdbeleid met alle zorgvoorzieningen en de inhoudelijke slag die we met jongeren willen maken door beter te presteren op school.

b

In stand houden van de doelstellingen van het minimabeleid: Door de financiële en economische crisis neemt het aantal Eindhovenaren toe dat is aangewezen op onze armoederegelingen en schulddienstverlening. Ook al lijkt de economie zich voorzichtig te herstellen, dan nog zal er geruime tijd sprake zijn van een na-ijleffect. Daarom houden we rekening met een toename van het aantal aanvragen. Om de kostenstijging zo veel mogelijk in de hand te houden, werken we toe naar een eenvoudiger, doeltreffender en effectiever armoedebeleid. We willen het basisaanbod voor kwetsbaren zoveel als mogelijk op niveau houden.

4.1

WMO en welzijn: de vraag centraal

Participatie en het voorkomen van sociale uitsluiting is voor ons van groot belang. De wet maatschappelijke ondersteuning (WMO), dé participatiewet, willen wij meer inzetten als vehikel voor vernieuwingen, en is in ieder geval meer dan een aanbod van individuele voorzieningen. Deze decentrale wetgeving schept randvoorwaarden om op het totale gemeentelijk domein van zorg en welzijn, samen met de burger(s) zelf en (gesubsidieerde) partnerorganisaties, maatwerk te leveren voor onze kwetsbare burgers. We hebben dus een sleutel in handen, die we ook nog kunnen verbinden met aanpalende gemeentelijke terreinen als werk en bijstand, of wonen en openbare ruimte. We realiseren ons dat dit proces van doorontwikkeling niet eenvoudig is, en een lange adem vraagt. Tegelijkertijd bespeuren we het momentum om op zaken door te pakken, en op zoek te gaan naar creatieve arrangementen. Niet in de laatste plaats omdat naast de gewenste inhoudelijke innovatie, ook de houdbaarheid en betaalbaarheid van de WMO om passende acties vraagt. Daarin zijn voor ons kernbegrippen: het uitgaan van de eigen kracht van mensen, het stimuleren van actieve deelname in de samenleving, het uitgaan van mogelijkheden in plaats van beperkingen, en het creëren van integraal aanbod. Een goede samenwerking zowel binnen de gemeente, als tussen instellingen staat daarbij nadrukkelijk op de agenda; overlap moet uit het aanbod worden gehaald.

24

gemeente Eindhoven

December 2010


Wij vertalen de hiervoor genoemde kernbegrippen in twee concrete speerpunten: de zogenaamde ‘kanteling’ en Vernieuwend welzijn. In dit laatste geval spreken we ook wel van Nieuw sociaal beleid. Kanteling WMO De komende jaren gaan we meer inzetten op collectieve voorzieningen, zo dichtbij mogelijk mensen in de wijken gepositioneerd. Daarmee willen het gebruik van individuele voorzieningen terug dringen. Bovendien gaan we het systeem van familie, vrienden, buurtbewoners meer betrekken bij de burgers die zich melden met een WMO-hulpvraag. Tenslotte gaan we met de Raad en cliëntenorganisaties opnieuw naar ons voorzieningenaanbod kijken. Met een inkomensafhankelijke eigen bijdrage op hulpmiddelen proberen we de kosten enigszins terug te brengen, zodat hulpmiddelen gratis kunnen blijven voor mensen met een heel klein inkomen. Maar de vraag wat is: wat is eigen verantwoordelijkheid van burgers (voorzieningen die nu eenmaal inherent zijn aan het ouder worden en waar mensen voor kunnen sparen omdat je weet dat het een keer nodig zal zijn)? En wanneer vinden we het een verantwoordelijkheid van de overheid om onvoorziene uitgaven voor burgers op te vangen. Het antwoord op deze vraag gaan we komend jaar ter besluitvorming voorleggen. De WMO is in onze ogen nog te veel op zorg en aanbod gericht, en te weinig op participatie en op de vraag van burgers. Binnen een formeel afstandelijke manier van werken claimt de burger een voorziening, waarop een claimbeoordeling volgt. Wij willen dat de focus verschuift naar een gesprek met de burger waarin de vraag wordt verhelderd, resultaten worden vastgesteld en afspraken worden gemaakt over de oplossingen. Daarbij wordt aangesloten bij de eigen kracht en mogelijkheden van de burger, en bij die van het totale leefterrein: eigen netwerk, mantelzorgers e.d. Op basis van deze analyse wordt breed naar oplossingen gezocht, en worden creatieve maatwerkarrangementen ontwikkeld waarvan ook informele ondersteuning, collectieve en individuele voorzieningen deel kunnen uitmaken. Op die manier kan, bijvoorbeeld wanneer het doorbreken van de eenzaamheid de grootste behoefte blijkt te zijn, gebruikmaking van collectieve voorzieningen zelfs een hogere prioriteit krijgen dan een individuele voorziening. De druk op de dure individuele voorzieningen willen we laten afnemen. De geschetste gang van zaken zal overigens alleen worden toegepast bij inwoners, waarbij een ingewikkeld vraagstuk wordt verondersteld. Eenvoudige vragen worden snel en laagdrempelig opgelost. De kanteling stelt hoge kwaliteitseisen aan de functionarissen ’aan de poort’, vraagt een andere insteek van burgers (geen claim maar een gesprek), en vraagt van onszelf en onze partners een overstap van aanbodgericht naar flexibel vraaggericht. En daarin ligt de uitdaging van Nieuw sociaal beleid.

gemeente Eindhoven

25

December 2010


Vernieuwend welzijn: Nieuw sociaal beleid Vernieuwend welzijnsbeleid is een belangrijke ambitie van dit college. Ook hier is de essentie dat niet het aanbod, maar de behoefte van mensen centraal staat, en dat de effecten van gevoerd beleid steeds meer inzichtelijk worden. De huidige gefragmenteerde manier van werken leidt onvoldoende tot vraagsturing en effectiviteit. Ten aanzien van concrete vragen op het gebied van participatie, sociale cohesie en sociale redzaamheid wordt gewerkt door een integrale inzet op welzijn, zorg, arbeid, inkomen, wonen, cultuur e.d. De mogelijkheden, die buurtgericht werken biedt, gaan we inzetten. We willen meer nabijheid en betrokkenheid organiseren bij mensen die dat nodig hebben. We hebben teveel geprofessionaliseerd. Veel mensen klagen over de afstandelijkheid en zakelijkheid van professionals, waardoor ze afhaken. We hebben in Eindhoven al veel in huis, zoals zelfhulpgroepen, vrijwilligers, het inzetten van ervaringsdeskundigheid, informele zorg, maatschappelijke steunsystemen, maatjes en eigen netwerk. We kunnen op veel meer terreinen deze manier van werken inzetten, bijvoorbeeld bij schulddienstverlening of armoedebestrijding. Hulpverleners gaan we anders inzetten, zij moeten de vrijwilligers meer ondersteunen, het sociale netwerk activeren, mensen in hun kracht zetten en niet hulpafhankelijk maken. Deze omslag willen wij mede mogelijk maken door samenwerking met andere beleidsterreinen (cultuur en sport) en flexibilisering van de bijbehorende budgetten. Inburgering Meedoen in Nederland begint met het spreken van de taal. Het kabinet bezuinigt echter aanzienlijk op de gemeentelijke budgetten voor inburgering. Mensen die niet verplicht zijn om in te burgeren zullen vooruitlopend op rijksbeleid hun eigen inburgering moeten gaan betalen in 2011 en zich zelfstandig voorbereiden op het examen. Dit betreft vooral werkende Moe-landers en partners van kenniswerkers. Wij willen binnen de beschikbare middelen toch zo veel mogelijk nieuwkomers én mensen die hier al langer zijn een betere taalvaardigheid meegeven zodat zij een volwaardige plaats in de samenleving kunnen verwerven. Mensen die een inburgeringsplicht hebben maar in het verleden nog niet begonnen zijn, worden zoveel mogelijk opgeroepen en alsnog een aanbod gedaan. Ombuigingen en maatschappelijke effecten Met de begroting 2011 hebben we het voorziene tekort op de WMO door een Rijkskorting en een toename van de vraag opgevangen (€ 4 miljoen structureel). Daarnaast is met de begroting 2011 besloten diverse projecten die voorheen incidenteel werden gedekt, structureel te financieren binnen de bestaande middelen. Zoals de aanpak van straatprostitutie, de straatdokter en –tandarts, de medische heroïnebehandeling, de outreachende veldmedewerkers van Novadic Kentron. 26

gemeente Eindhoven

December 2010


De structurele dekking hiervoor vinden we onder meer door middel van het ombouwen van het Ritahuis en het zorghotel naar een AWBZ-voorziening. Ook tot het afbouwen van enkele GGD-projecten, de Stelpost kinderopvang Sociaal Medische Indicatie en enkele maatregelen om de WMO betaalbaar te houden, zijn reeds met de begroting 2011 besloten. Tevens gaan we in 2011 eenmalig het weerstandsvermogen van Lumens verlagen. Voor wat betreft Hulp bij het huishouden gaan we oplopend naar 2014 structureel € 1 miljoen besparen. Eindhoven heeft de afgelopen jaren met één tarief in de huishoudelijke hulp gewerkt. Dat willen we veranderen. Er is namelijk een verschil tussen mensen die fysiek niet meer in staat zijn zelf het huis bij te houden en mensen die naast het fysieke aspect ook op sociaal gebied kwetsbaar zijn. Dat onderscheid leidt tot een ander type huishoudelijke hulp en dat legitimeert ook een andere beloningssystematiek. Daarnaast willen we meer inzet van mensen uit de WWB in de huishoudelijke hulp gaan inzetten. We gaan ook onderzoeken of onderdelen van huishoudelijk werk niet uit de huishoudelijke hulp gehaald kunnen worden en collectief in de wijk aangeboden kunnen worden. Dit zou kunnen leiden tot een uitbreiding van de dienstencheque-aanpak in de wijk. De systeeminnovatie Vernieuwend welzijn is een grote ambitie van dit college. Het effect van deze beweging is een toename van de participatiegraad en sociale redzaamheid van Eindhovenaren enerzijds en een toename van de bijdrage aan de maatschappij door burgers (civil society) anderzijds. Wij gaan er vanuit dat door het centraal stellen van de behoefte van mensen de efficiency sterk verbeterd kan worden. Tegelijkertijd worden dubbelingen in uitvoering zichtbaar en verwijderd, waardoor de aanpak van problemen en kansen efficiënter wordt. Activiteiten die niet effectief blijken worden geschrapt. Dit leidt dan ook tot een flinke oplopende besparing tot € 3,6 miljoen in 2015. Dit bedrag is opgebouwd uit minimaal € 2 miljoen bij de Lumens Groep en € 1,6 miljoen welzijn breed.

4.2

Leefbare wijken

Een belangrijke ambitie van de gemeente is het in stand houden en realiseren van voldoende, betaalbare huur- en koopwoningen in Eindhoven (en de regiogemeenten). Daarnaast is de kwaliteit en diversiteit van wijken en buurten van groot belang, zodat iedereen in een prettige omgeving kan wonen. Bewoners moeten met veel plezier in onze stad kunnen wonen en voor alle doelgroepen dienen voldoende maatschappelijke voorzieningen voorhanden te zijn. Maar bovenal hebben Eindhovenaren natuurlijk ook zélf ambities ten aanzien van hun woning en buurt. Ze moeten hun ideeën kunnen inbrengen voor verbeteringen in hun woning en wijk.

gemeente Eindhoven

27

December 2010


De Eindhovense aanpak kenmerkt zich door een intensieve samenwerking van partners, bewoners en gemeente in buurten en wijken. Daarbij ligt een sterke nadruk op concrete uitvoering en de vernieuwende wijze waarop wij doorbraken op een aantal prangende thema’s proberen te bereiken. Aanpak van de vaak complexe samenloop van problemen achter de voordeur, het voorkomen van werkloosheid, het tegengaan van vereenzaming en het langer en gezonder leven in een aangename en veilige leefomgeving zijn hier voorbeelden van. Daarbij richten we ons vooral op de leefbaarheid en veiligheid in bestuurlijk aangewezen gebieden. In de Krachtwijken en wijkvernieuwingsgebieden staat naast de verbetering van de fysieke en sociale structuur ook de sociale stijging van de inwoners centraal: de ‘lift’-functie van de wijk. De lokale educatieve agenda, die we samen met de scholen in Eindhoven invulling geven, gaan we hier meer op richten. De opgave voor de komende vier jaar is: b de lopende opgave voor wijkvernieuwing afmaken met partners en bewoners; b samen voorsorteren op een fijnmazige aanpak van de na-oorlogse buurten; b echte zeggenschap en doorzettingsmacht in deze buurten en wijken; b een gebiedsgerichte maatwerkbenadering (bij beleidsontwikkeling en uitvoering), waarbij de behoefte van de bewoners centraal staat; b monitorinstrumenten doorontwikkelen. De bestuurlijk aangewezen gebieden (Integrale wijkvernieuwingsgebieden, Krachtwijken en actiegebieden) zijn de broedplaatsen waar we innovatieve aanpakken en samenwerkingsmodellen beproeven en bij bewezen succes deze zo snel mogelijk breed in de stad inzetten. De investering in wonen en wijken vraagt om een duurzame maar ook pragmatische aanpak die in de gemeentelijke organisatie geborgd wordt. Bedreigend daarbij is de tanende steun van het Rijk in de wijkaanpak. Ook staat de slagkracht en de investeringsmogelijkheden van de woningcorporaties onder druk. Zowel door de (naar verwachting tijdelijke) zwakte van de woningmarkt, maar ook structureel door de heffing van € 750 miljoen die de regering gaat opleggen aan corporaties. De Integrale wijkvernieuwing van tien Eindhovense wijken is tien jaar geleden gestart. De evaluatie verwachten we begin 2011. In een aantal wijken is de opgave nog fors. De huidige opgave wordt met de bestaande en reeds gereserveerde middelen afgemaakt. Uiteraard zal ook hier kritisch gekeken worden naar de nut en noodzaak, maar belangrijk is dat we de gemaakte afspraken met professionele partners en bewoners nakomen. Effectiviteit in de wijk is niet alleen een kwestie van geld. Wij gaan de wijkaanpak versterken door naast zelf wijkgerichter te werken ook in de opdrachten aan instellingen als Lumens, Vrijwillige Hulpdienst, Centrum voor Jeugd en Gezin, Neos en Novadic Kentron de reguliere hulpverleners meer wijkgericht in te zetten. Zo willen we meer met wijkteams gaan werken, zoals dat nu gebeurt in de krachtwijken. En we gaan meer gebruik maken van de ervaringsdeskundigheid van wijkbewoners op meerdere leefgebieden, als opvoeding, armoede, geestelijke gezondheidszorg. 28

gemeente Eindhoven

December 2010


Daardoor verandert de rol van de hulpverlener. Ook partners als huisartsen, wijkagenten, leerkrachten, sportverenigingen, gaan we nadrukkelijker betrekken bij die nieuwe aanpak. De vraag van de wijkbewoners en eigen initiatieven uit de wijken zal betrokken bij de opdrachtverlening aan de instellingen. Tenslotte gaan we budgetten vrijspelen zodat ook andere instellingen opdrachten kunnen krijgen als zij een meerwaarde hebben voor het Eindhovense aanbod. Tegelijkertijd is de opgave in een aantal andere wijken al ver gevorderd. In deze wijken kan de gemeentelijke inzet afgebouwd worden. Bijvoorbeeld Lakerlopen, Barrier en Kruidenbuurt. Uiteraard op basis van analyses en volgens een goed afbouwschema in nauw overleg met de betrokken partijen. Ombuigingen en maatschappelijke effecten In het licht van de geleidelijke afbouw van het project wijkvernieuwing is met ingang van de begroting 2011 reeds een einde gekomen aan de incidentele middelen die vele jaren beschikbaar waren voor de wijkvernieuwing en voor buurtbudgetten. Het wegvallen van deze middelen lossen we op binnen de bestaande begroting. Het gaat in het totaal om een budget van in totaal € 900.000. We zien mogelijkheden om efficiënter om te gaan met onze ambtelijke inzet in de wijken. We gaan met onze partners naar de optimale samenwerking zoeken, waarbij we doublures en ‘ambtelijke drukte’ willen terugdringen. Daarmee wordt de formatie weer in evenwicht gebracht met de beschikbare structurele budgetten. Ook gaan we de zeggenschap van bewoners op bestaande budgetten te vergroten. Wij verwachten hiermee effectievere en meer doelmatige inzet, waardoor onze doelstellingen overeind blijven. De ambitie van het gebiedsgericht werken houden we overeind. Wel zullen we meer focus gaan aanbrengen in het aantal gebieden en focus in onze manier van werken. Daarom stellen wij voor op een aantal taken en op de manier van werken te bezuinigen. Wij stellen voor de dorpsraad Acht en de wijkraad Vaartbroek Heesterakker-Bokt af te schaffen, aangezien dit een relatief dure vorm is van burgerparticipatie die we ook op een andere manier kunnen vormgeven. Dit past in de ingezette landelijke beweging tot het verminderen van het aantal bestuurslagen (deelraden / WGR+). Passend bij ons streven naar minder beleid en meer uitvoering willen wij de ambtelijke beleidsinzet verminderen door de gemeentelijke werkplannen en gebiedsprogramma’s in de huidige vorm af te schaffen. Wij zijn van mening dat het maken van deze visies en programma’s te veel ambtelijke inzet vergt, die wij liever inzetten op uitvoering. Wij bezien hoe we de doelstellingen van gebiedsprogrammering doelmatiger kunnen bereiken. In gebieden die niet bestuurlijk aangewezen zijn, bekijken wij kritisch welke gemeentelijke inzet noodzakelijk en passend is.

gemeente Eindhoven

29

December 2010


4.3

Veiligheid en handhaving

Verbeteren van veiligheid is een van de topprioriteiten. Met ons integraal veiligheidsbeleid willen we vooral die zaken aanpakken waarop Eindhoven hoog scoort. Die focus heeft de gemeenteraad vertaald in negen speerpunten. De vermindering van de aantallen woninginbraken, auto-inbraken, fietsendiefstallen en overvallen zijn de eerste vier. Ook sturen we op veilig uitgaan (zowel geweld als randvoorwaarden om uitgaan veilig te maken, kwaliteitsmeter veilig uitgaan, evenementen, drugs, alcohol, etc.) en de aanpak van risicojeugd met de focus op overlast, jonge veelplegers en veiligheid op scholen. Daarnaast zetten we in op de aanpak van geweld, zowel relationeel geweld als overig geweld, en op een geïntegreerde aanpak van woonoverlast. Tenslotte is voor de aanpak van georganiseerde criminaliteit samenwerking met partners (Openbaar Ministerie, politie, Belastingdienst en uitkeringsinstanties) essentieel. Georganiseerde criminaliteit gaat over grenzen heen. De samenwerking op regionale schaal, onder meer in het Regionaal Informatie- en Expertisecentrum, en ook provinciaal, in het verband van de B5, ontwikkelt zich goed. Vanwege het grote belang van deze ontwikkelingen voor Eindhoven trekken wij daar hard aan. Wij gaan uit van een barrièremodel waarin we met onze partners steeds nieuwe belemmeringen aan de criminaliteit in de weg leggen. Lokaal betekent dat voldoende focus op de inzet van het BIBOB-instrumentarium. Met de pilot coffeeshops willen we laten zien dat bij het bestrijden van de overlast en in het belang van de gezondheid nog veel verbeterd kan worden. Maar ook dat kleine, transparante coffeeshops belemmerend zijn voor de invloed van de georganiseerde criminaliteit. De afgelopen periode hebben we vooral ingestoken op de aangifte-gerelateerde criminaliteit (zoals overvallen, geweldsdelicten). Met onze negen speerpunten zetten we deze bestuursperiode ook stevig in op de niet-aangifte gerelateerde criminaliteit (zoals heling en verkoop softdrugs), anders blijft het dweilen met de kraan open. Beiden hangen namelijk nauw met elkaar samen. Om onze ambities op het terrein van veiligheid te kunnen waarmaken, moeten we slagvaardiger, directer, sneller en integraler kunnen operen. Onze huidige organisatie is daar onvoldoende voor ingericht. Hier gaan we verandering in aanbrengen. We brengen in kaart waar we ons geld voor veiligheid inzetten. Welke keuzes we moeten maken om met minder rijksmiddelen de veiligheid in onze stad toch te kunnen vergroten. Daarvoor moeten we scherpe keuzes maken en zullen we meer eigen middelen voor veiligheid vrijmaken. Wij gaan hiervoor een uitvoeringsplan opstellen. We gaan de jongerenproblematiek integraler aanpakken. Het aantal jongeren met problemen en het aantal probleemjongeren moet afnemen: de kansen voor jongeren in de stad moeten toenemen. Verantwoordelijkheden voor preventie en repressie voor jongeren moeten strakker worden belegd worden èn er moet meer vanuit een visie gewerkt worden. 30

gemeente Eindhoven

December 2010


Mede daarom pakken we dit thema op in de stuurgroep veiligheid, waarin naast de burgemeester vanuit zijn verantwoordelijkheid voor integrale veiligheid de portefeuillehouder Jeugd vanuit haar verantwoordelijkheid voor een goed zorgtraject voor jongeren deelneemt. We gaan verbreden en verbinden. In de loop van 2011 moet dit integrale denken binnen de gemeente zijn belegd. In 2012 wordt deze nieuwe werkwijze vertaald in concrete afspraken en budget. Wij zien een grotere inzet van Stadstoezicht. De vorming van een nationale politie en de naar verwachting daaruit terugtrekkende beweging op opsporing maakt dit ook noodzakelijk. Daarbij werken we meer en meer vraaggericht waarbij een deel van de toezichtscapaciteit in overleg met de mensen en organisaties in de buurt wordt bepaald. Daarnaast leggen we de verantwoordelijkheid voor toezicht en handhaving bij bedrijven in de horeca en bij evenementen bij de bedrijven en organisaties zelf. Zij moeten aantoonbaar zelf zorgen dat ze zich aan de regels houden en ook dat hun publiek binnen de kaders blijft. Zonder deze substantiële bewegingen in toezicht en handhaving kan de veiligheid en naleving niet geborgd worden. Ook op de brandweerzorg ontkomt niet aan een bezuiniging. Wij kiezen in beginsel niet voor het korten op budgetten, maar voor het verhogen van het maatschappelijk rendement van de brandweer. Wij zien dat als een mogelijkheid om kosten te besparen en de (brand)veiligheid te bevorderen. Onlangs heeft de Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost haar strategische meerjarenvisie (een doorkijk tot 2016) uitgebracht onder de titel ‘Ver(der) bouwen aan de Veiligheidsregio’. Hierin wordt onder meer geconstateerd dat de tot nu toe gevolgde lijn tot tastbare resultaten heeft geleid. Maar ook is steeds duidelijker dat doorgaan op de huidige weg (met omvangrijke investeringen in mensen en middelen) tegen de grenzen van het haalbare aanloopt (en een afnemende meerwaarde heeft). Er is een andere koers nodig en mogelijk, zo stelt de Veiligheidsregio. Onder de noemer van de ‘Strategische Reis’ worden onder meer de volgende elementen aangegeven: b Voorkomen is beter dan genezen; b Meer kansen benutten om de samenhang en samenwerking tussen disciplines te verbeteren; b Samenwerken in een veel bredere zin dan alleen op de klassieke wijze en met de klassieke partners, maar ook met woningbouwcorporaties, bedrijfsverenigingen, maatschappelijke organisaties, onderwijs- en zorginstellingen. Uiteindelijk gaat het erom dat het veiligheidsbewustzijn en de zelfredzaamheid van burgers, bedrijven en instellingen wordt verhoogd. En dan niet alleen met betrekking tot de brandveiligheid en de geneeskundige hulp (waar de Veiligheidsregio nu over gaat), maar ook op het terrein van de sociale veiligheid en de publieke gezondheidszorg.

gemeente Eindhoven

31

December 2010


Ombuigingen en maatschappelijke effecten Door het verminderen van de eigen bijdrage aan de Veiligheidsregio, strakker te handhaven en het in eigen beheer afhandelen van processen verbaal realiseren we al met ingang van 2011 een stevige besparing. Hiertoe heeft u reeds besloten. Wij willen de rijkskortingen op veiligheid alsnog opvangen in het ombuigingenpalet, omdat deze zicht niet verdragen met de veiligheidvraagstukken in Eindhoven. De rijksbezuiniging op de zogenaamde Montfrans-gelden (voor sociale veiligheid) vertalen wij dus niet één op één door, zoals in het coalitieakkoord afgesproken. Voor het laten slagen van de gezamenlijk aanpak van onze veiligheidsvraagstukken vanuit jeugdbeleid en veiligheid, maken wij structureel ruimte vrij vanaf 2014. We zetten dit expliciet in op preventie (voorkomen van terugval bij jeugd). Deze middelen stellen we beschikbaar nadat de organisatie hiervoor op orde is. De Strategische Reis van de Veiligheidsregio is een ingrijpende systeeminnovatie, met name op het gebied van de brandweer. Door de verschuiving van de aandacht van repressie naar preventie betekent dit meer (maar andere/planbare) inzet aan de ‘voorkant’ van het proces, waardoor er op een andere manier gekeken kan worden naar de bedrijfsvoering en de inzet van personeel. Dit geeft ruimte voor het (waar mogelijk en/of verantwoord) beter benutten van beschikbare mensen en middelen. Er kan bijvoorbeeld gewerkt worden met kleinere en/of andersoortige eenheden. En tegelijkertijd ontstaat de mogelijkheid, maar ook – in het licht van het op peil houden van het (brand)veiligheidsniveau bij gewijzigde inzet van mensen en middelen – de noodzaak om brandweerpersoneel breder in te zetten voor zaken die in algemene zin bijdragen aan een (brand)veilige samenleving. Deze bredere inzet van personeel op straat en in de wijken maakt het mogelijk om structurele besparingen elders op onze begroting te realiseren van naar verwachting een kleine miljoen euro vanaf 2015. Deze besparingen zullen met name gerealiseerd worden in het werkveld van vergunningen, toezicht en handhaving. Wij zijn ons ervan bewust dat dit een tour de force is. Als deze ontwikkeling niet haalbaar blijkt, dan zal alsnog worden gekozen voor het korten op de budgetten van de Veiligheidsregio. We voeren op dit moment een pilotstudie met externe partijen (gemeente Eindhoven, Technische Universiteit Delft, Nassau Verzekeringen en Ministerie BZK) naar de mogelijkheden van privatiseren van bouwtoezicht. Een interessante en in Nederland unieke systeeminnovatie. Wij geloven in deze aanpak en gaan uit van een structurele bezuiniging met ingang van 2013.

4.4

Versterken jeugdbeleid

We willen dat jongeren zich ontwikkelen tot zelfstandige deelnemers in de maatschappij. Het beleid is gericht op het versterken van talenten, interesses en potenties en op het erbij willen, kunnen en mogen horen. 32

gemeente Eindhoven

December 2010


Activiteiten staan onder meer in het teken van bevordering onderwijsdeelname, bevordering integratie, bestrijding onderwijsachterstanden, voorkomen voortijdig schoolverlaten, bevordering techniekeducatie, preventie en aanpak van risicojeugd, opvoed- en opgroeiondersteuning. Deze bestuursperiode willen we ons meer richten op de oudere jeugd. Schooluitval, de puberteit, gebrekkige aansturing vanuit ouders en verkeerde vrienden op straat kunnen grote, negatieve gevolgen hebben voor deze jongeren. En overigens ook de omgeving: denk aan overlast die (probleem)jongeren veroorzaken. We gaan ons op deze groep concentreren zodat er zo min mogelijk jongeren uitvallen in deze cruciale fase van hun leven. We gaan hiertoe een andere aanpak hanteren, Zowel de situatie thuis, als op school als op straat moeten we betrekken bij het ‘jongerenbeleid 12+ nieuwe stijl’. Het adagium ‘preventief waar mogelijk, repressief waar nodig’ blijft gelden. We stellen duidelijke grenzen, maar proberen wel jongeren binnen die grenzen te houden. Dat gaan we veel meer dan nu samen doen met de ouders (van wie we meer betrokkenheid willen), met school en uiteraard met de jongeren zelf. Denkend en werkend vanuit de drie sporen thuis, school en straat moet er een integraal jeugdbeleid tot stand komen. Dat integraal jeugdbeleid betekent dat binnen de gemeente veel meer samengewerkt gaat worden tussen de afdelingen veiligheid, jeugdbeleid en gebiedsgericht werken. Maar ook externe instellingen als Lumens alsook onze eigen Centrum voor jeugd en Gezin en het Veiligheidshuis moeten vanuit deze visie gaan (samen)werken. Ombuigingen en maatschappelijke effecten We hebben in het verleden veel activiteiten op het terrein van onderwijs en jeugd incidenteel gedekt. Met de begroting 2011 hebben we al een aantal activiteiten structureel geregeld door ombuigingen binnen de bestaande begroting. Zoals bijvoorbeeld een aantal activiteiten van het Centrum voor Jeugd en Gezin, de aanpak ziekteverzuim leerplichtige leerlingen en opvang voortijdig schoolverlaters. Daarnaast hebben we in de begroting 2011 besloten te minderen op het serviceniveau om leerlingen te vervoeren naar onder meer het speciaal onderwijs. Wettelijk verplicht is een verordening leerlingenvervoer en dat boven een afstand van zes kilometer huis-school (speciaal onderwijs) er recht op vervoer is. Op dit moment bieden wij ruim boven de norm service aan ouders. Wij gaan deze dienst terugbrengen naar de wettelijke normen. Dat betekent meer kosten en moeite voor ouders. Wij zullen hierdoor minder kinderen vervoeren. Momenteel schrijven we aan een nota Voor en Vroegschoolse Educatie (VVE). Hierin werken we samen met de partners (basisonderwijs, kinderopvang en peuterwerk) de ambitie ”100% doelgroepbereik” uit. Door scherpe inhoudelijke keuzes te maken en door slim om te gaan met de rijksmiddelen verwachten we structurele substantiële besparingen op gemeentelijke middelen te kunnen realiseren. gemeente Eindhoven

33

December 2010


In 2006 is Bureau Halt verzelfstandigd. We hebben een subsidieverplichting van 2007 tot en met 2011. De bezuiniging betreft de helft van het preventieve werk dat Halt verricht. Dit kan omdat Halt een nieuwe aanpak inzet. Belangrijkste elementen zijn een grotere ouderbetrokkenheid, verplicht excuus aanbieden en nog intensiever contact met de jongere. Het jongerenloket is een belangrijke voorziening voor ons. Wij zetten deze dan ook door, maar zoeken wel andere dekking hiervoor (via het participatiebudget). Alle Eindhovense leerlingen in groep 4 krijgen nu gratis zwemles ongeacht of ze wel of geen zwemdiploma A hebben. Dat gaat gedurende een heel schooljaar ten koste van een halve lesdag per week. Landelijke cijfers laten inmiddels zien dat gemiddeld 20% van de kinderen het basisonderwijs verlaat met ontoereikend niveau van taal en rekenen. Met het afschaffen van het schoolzwemmen geven we de scholen weer een halve lesdag per week terug waarin taal en rekenen en andere vakken gegeven kunnen worden. Aanleiding voor het schoolzwemmen bij de introductie ervan was het grote aantal kinderen dat niet over het A diploma beschikte. De ervaring leert dat in het speciaal onderwijs driekwart van de kinderen diploma A heeft en van het reguliere basisonderwijs ongeveer de helft. Ouders stellen soms ook zwemlessen uit, omdat in groep 4 de gemeente de hele organisatie op zich neemt. Ouders op het minimum kunnen een beroep doen op de reductieregeling, die juist bedoeld is om hun kinderen aan sportactiviteiten deel te laten nemen.

4.5

Armoede en schuldhulpverlening

Eindhoven heeft een goed palet aan voorzieningen en regelingen op het terrein van het minimabeleid. Dit basisaanbod voor kwetsbaren willen wij op niveau houden. Voor de komende jaren zijn nu ook de volgende voorzieningen structureel geregeld: de voedselbank, formulierenbrigade, stichting leergeld, jeugd sportfonds en het noodfonds. Al deze initiatieven werken vanuit een maatschappelijke betrokkenheid met veel inzet van vrijwilligers en vaak ook met externe sponsorgelden. Daarnaast bereiken zij weer doelgroepen die vaak net tussen het wal en schip dreigen te vallen voor bestaande voorzieningen, waarmee ze dus een belangrijke aanvulling op bestaande regelingen vormen. Daar waar regelingen verbeterd kunnen worden, bijvoorbeeld door verbinding met een integraal (WMO-) aanbod, zullen wij het basisaanbod daarop versterken. Wij willen de sociaalste stad van Nederland zijn. We laten het geld daar landen waar het het hardste nodig is. We staan daarom open voor verbeteringen in kwaliteit en effectiviteit. Wij willen deze bestuursperiode het volgende bereiken:

34

gemeente Eindhoven

December 2010


b

Preventie: De komende jaren maken we een omslag van de bestrijding van armoede naar de preventie van armoede. Voorkomen is altijd beter dan genezen. Dit vraagt onder meer om ontkokerde analyses zowel aan onze eigen loketten als bij onze partners in de stad en stadsdelen, én om ontkokerd maatwerk. Het huidige PIT team wordt gehalveerd en vervolgens ingezet voor schulddienstverlening (met name aan de preventieve kant). Voor de inkomensondersteuning gaan we de bestaande instellingen, zoals de sociale raadslieden, een grotere rol geven. Bovendien willen we ook uitkeringsgerechtigden, die goed weten hoe onze voorzieningen en spelregels in elkaar zitten, in gaan zetten bij voorlichting en advisering. Hun ervaring kunnen we inzetten als een schakel naar onze eigen loketten. De werkwijze van de vrijwillige hulpdienst, waarbij vrijwilligers professioneel gecoacht en ondersteund worden, sluit hier goed bij aan. We gaan proberen dat wijkgericht op te zetten.

b

Betaald werk: Daar waar dit aan de orde is, willen wij bij de bestrijding van armoede een intensivering van de trajecten richting activering en betaald werk. Betaald werk is daarbij wat ons betreft de hoogste vorm van participatie. Wij sluiten hiermee aan op een ander belangrijk doel van dit college: het bevorderen van arbeidsparticipatie en het terugdringen van het aantal bijstandsgerechtigden.

b

Houdbaarheid: De verwachte toename van het aantal mensen dat een beroep doet op onze regelingen, vraagt aandacht voor de betaalbaarheid en houdbaarheid ervan. Daar waar mogelijk gaan we het armoedebeleid eenvoudiger, doeltreffender en effectiever organiseren. Voor wat betreft de effectiviteit van de regelingen gaan we kijken naar meer maatwerk en samenwerking met andere organisaties. Ook onderzoeken we de mogelijkheden van verstrekkingen in natura.

Ombuigingen en maatschappelijke effecten Met de begroting 2011 hebben we reeds het tekort op armoedebeleid en schulddienstverlening als effect van de financiële en economische crisis structureel opgelost en van dekking voorzien (€ 4,75 miljoen structureel). Op het gebied van schuldhulpverlening, minimabeleid en bijzondere bijstand gaan we kijken naar procesoptimalisatie. Een goed voorbeeld hiervan is de inzet van het Preventie Informatie Team (PIT) op de toegenomen vraag naar schuldhulpverlening. Ook gaan we de samenwerking met externe organisaties (bijvoorbeeld stichting Leergeld) versterken.

gemeente Eindhoven

35

December 2010


4.6

Ombuigingenpalet

Kanteling WMO en Vernieuwing welzijn GGD: gezonde school, gehoorschade, valpreventie Inzet stelpost kinderopvang Sociaal Medische Indicatie Onderbrengen opvang in AWBZ Eigen bijdragen (invoeren bij trapliften en scootmobielen, verhogen bij hulp bij het huishouden) overgang van hoog naar laag Persoonsgebonden tarief, lagere verhuisvergoeding Incidentele middelen (Lumens, koppengeld) Intensivering WMO Aanbesteding Hulp bij het huishouden Structurele middelen Lumens groep Systeeminnovatie welzijn Leefbare en wijken Vervallen incidentele financiering wijkvernieuwing Wegvallen incidentele budgetten GGW (deels opvangen binnen budgetten OR) Gebiedsgericht werken Veiligheid en handhaving Bijdrage aan Veiligheidsregio verminderen Strakker handhaven Processen verbaal in eigen beheer Beter benutten / flexibel inzetten van mensen en middelen bij Brandweer Privatisering bouwtoezicht Versterking jeugdbeleid Intensivering risicojeugd Stelpost leerlingenvervoer Jongerenloket HALT Schoolzwemmen Armoedebeleid Intensivering armoede en schulddienstverlening

2011

2012

2013

2014

2015

-90 -425 -950

-90 -425 -950

-90 -425 -950

-90 -425 -950

-90 -425 -950

-900 -2.145 4.000

-937 -964 -990 -990 0 0 0 0 4.000 4.000 4.000 4.000 -243 -552 -1.000 -1.000 -2.000 -2.000 -2.000 -2.000 -455 -920 -1.250 -1.600

-400

-400

-400

-400

-400

-500

-500 -150

-500 -200

-500 -250

-500 -300

-200 -250 -200

-200 -250 -200

-200 -250 -200

-200 -250 -200

-200 -250 -200

0 0

0 -300

-500 -400

-975 -400

600 -800 -130

600 -800 -130 0 -300

600 -800 -130 -50 -500

600 -800 -130 -100 -550

600 -800 -130 -100 -550

4.750

4.750

4.750

4.750

4.750


36

gemeente Eindhoven

December 2010


5

Kwaliteit van de stad

Eindhoven is een stad met vele kwaliteiten, maar ze zijn niet altijd even zichtbaar. De stad is gemiddeld relatief duur in het onderhoud. Niet in de laatste plaats omdat we ook een rijk voorzieningenniveau hebben in relatie tot de omvang van onze stad. Op ontwikkelgebied hebben we (te) veel ballen in de lucht. Dat hebben we ons tot voor kort kunnen veroorloven, maar het zal niet meer op hetzelfde niveau kunnen. We moeten de gewenste kwaliteitsniveaus in de stad herijken. Dit vraagt een mix van versoberen en gericht versterken. Voor ons betekent dit: b

b

b

Gedeelde verantwoordelijkheid voor de openbare ruimte: we doen we een beroep op alle gebruikers van de openbare ruimte om hun verantwoordelijkheid te nemen. De openbare ruimte is van ons allemaal en aan de kwaliteit en leefbaarheid daarvan moeten we allemaal ons steentje bijdragen. Daarnaast moeten kritisch kijken of we de beeldkwaliteiten op elke plek wel kunnen en moeten handhaven. Eindhoven heeft, mede door zijn rijke verleden, het vizier altijd op de maximale kwaliteitsnormen staan. We moeten dit herijken en zoeken naar de optimale - betaalbare - normen, waarbij de behoefte van de gebruikers centraal staan. Cultuur beleeft een transitie: Eindhoven heeft een rijke culturele traditie met veel instellingen en een bloeiende laboratoriumcultuur. Tegelijkertijd vraagt de schaalsprong van Brainport een stap extra, terwijl we ook moeten ombuigen. Hier ligt een groot dilemma. Wij zoeken de oplossing in systeeminnovatie: meer met minder met flexibilisering als uitgangspunt en rekening houdend met de ontwikkeling van cultuur in deze tijd. We bezuinigen op de basisfinanciering van instellingen en gebouwen, we intensiveren op programmering en het delen van faciliteiten. De middelen binnen cultuur worden dus gerichter ingezet op aanbod en activiteiten en niet op de stenen of de instellingen zelf. Functies vinden we belangrijker dan wie die functie aanbiedt. Ook moet cultuur uit zijn isolement losbreken en een verbinding aangaan met de belangrijke thema’s uit het sociale, ruimtelijke en economische domein. Breedtesport in stand houden en keuzes maken: sportparticipatie is van groot belang voor de gezondheid, maar vervult ook een sociaal-maatschappelijke taak. Sport als middel kan worden ingezet bijvoorbeeld binnen welzijnsbeleid, wijkaanpak en naschoolse opvang. Bij het bezuinigen op sport zal de amateursport zoveel mogelijk worden ontzien, onder andere door optimale verenigingsondersteuning. De stagiaires van de nieuwe sporthogeschool kunnen hier ook een belangrijke rol in spelen. Talentontwikkeling en de combinatie sport, innovatie en technologie blijven speerpunten. Met name op het gebied van accommodaties, evenementen en topsport wordt nadrukkelijk focus gelegd op die sporten die bij Eindhoven passen (DNA).

gemeente Eindhoven

37

December 2010


b

Duurzaamheid als randvoorwaarde: duurzaamheid is geen luxe, maar een noodzakelijke randvoorwaarde. Een toekomstbestendige stad is per definitie een duurzame stad. Tegelijkertijd vraagt dit onderwerp ook een benadering die blijvend is. Een benadering die als ‘plus’ niet alleen maar geld kost, maar een benadering die duurzaamheid een integraal onderdeel van al ons handelen maakt. In dit licht zullen wij ons huidig beleid herijken en bezien hoe we de ambities van een energieneutraal Eindhoven overeind kunnen houden en tot uitvoer kunnen brengen. Ons milieubeleid wordt tegen het licht gehouden met nadruk op wettelijke taken en gewenst uitvoeringsniveau.

b

Anders omgaan met voorzieningen en maatschappelijk vastgoed: in lijn met hetgeen over cultuur gezegd is, zullen we met al onze voorzieningen op een fundamenteel andere manier om moeten gaan. Wij zijn eenvoudigweg niet in staat om ons rijke voorzieningenniveau op het gebied van cultuur, sport en buurtontmoeting met teruglopende middelen overeind te houden. Dit vraagt een andere benadering, waarbij wij de functie centraal stellen en slimmer met de ‘stenen’ omgaan. Ook hier willen we meer met minder bewerkstelligen, onder andere door vastgoed af te stoten dat we daardoor niet meer nodig hebben.

b

Prioriteren in gebiedsontwikkelingen: in de afgelopen jaren hebben we ambitieus aan de stad gebouwd. Veel is in gang gezet en vele initiatieven zijn uit de samenleving gekomen. De nieuwe economische realiteit vraagt ook hier het maken van keuzes. Niet elk initiatief zal tot een succesvolle exploitatie kunnen leiden. Niet elk project heeft kans van slagen, omdat de economische situatie tegenzit en omdat we sowieso teveel programma in de pijplijn hebben. Hier moeten we onze schaarse uren niet aan besteden. Wij prioriteren kansrijke projecten en focussen onze aandacht op een paar relevante gebiedsontwikkelingen.

b

Duurzame bereikbaarheid draagt bij aan een economisch, sociaal èn ecologisch gezonde stad waar het prettig wonen, werken en verblijven is, nu en in de toekomst. Daarom wordt ingezet op optimale bereikbaarheid voor alle modaliteiten. Wel is er extra inzet om door middel van fietsgebruik, openbaar vervoer en Park&Ride-voorzieningen de verkeersintensiteit in de (binnen)stad terug te dringen. Autoverkeer moet afgewikkeld worden via wegen die daarvoor bedoeld zijn. Een integrale visie op (duurzame) mobiliteit moet leiden tot een toekomstbestendige aanpak. De koppeling van inkomsten en uitgaven vergroot hierbij het draagvlak van de diverse maatregelen in de stad.

5.1

Openbare ruimte

De openbare ruimte is de drager van hoe mensen de stad beleven. Het inrichten en beheren daarvan is dan ook één van de kerntaken van de gemeente. Aantasting van de kwaliteit van de openbare ruimte leidt direct tot vermindering van de kwaliteit van leven in de stad en van de wijken. 38

gemeente Eindhoven

December 2010


Dat betekent dat wij niet inboeten op de kwaliteit van het onderhoud. We gaan bewoners meer zeggenschap geven binnen de vastgestelde kaders. Dit geldt voor inrichting en controle. Het opdrachtgeverschap gaan wij daar waar mogelijk in de wijk leggen. We gaan meer en beter gebruik maken van de signalen uit de stad en het nog makkelijker maken de meldingen te doen. Ook door de inzet van innovatieve toepassingen (zoals de BuitenBeter App via de mobiele telefoon). We willen zo veel mogelijk meldingen voorkomen. Uitvoerders van openbare ruimte laten we zelf controles uitvoeren aan de hand van vastgestelde kwaliteitsnormen. Dit leidt tot een besparing van het ambtelijk apparaat. Deze besparing zetten we in voor nieuwe voeding van de buurtbudgetten. De incidentele NRE-middelen voor investeringen in de openbare ruimte lopen af. We zetten in op een verschuiving van middelen van onderhoud naar investeren op basis van zeggenschap vanuit de buurt. De verhouding en rollen tussen de gemeente en de burgers veranderen. Wij gebruiken design ter ondersteuning van dit proces. De openbare ruimte wordt door mensen beleefd als één geheel. Het bestaat echter uit veel onderdelen, zoals licht, groen, water, gebruik, bebouwing, tunnels, kunst, erfgoed en speelmogelijkheden. In 2011 voeren we het publieke debat over de effecten van en de samenhang tussen de verschillende onderdelen. De beleving van de openbare ruimte als geheel staat daarbij centraal. Particuliere initiatieven in de openbare ruimte zien wij als een uitdaging. Mits goed afgestemd op en afgesproken met de omgeving. Tenslotte gaan wij nog onderzoeken of de verkoop van het zogenaamde “snippergroen” rendabel is. Uitgangspunt daarbij is het behoud van hoofdgroen- en bomenstructuur. We denken hierbij aan een Ja, tenzij-regeling. Ook onrechtmatige tuinvergrotingen zullen daarbij meegenomen worden. Dit kan aangeboden worden voor verkoop en zo nodig gehandhaafd. Ombuigingen en maatschappelijke effecten De kosten van het vegen van goten worden uit de beheerbudgetten betaald. Wij willen deze kosten vanaf 2012 meenemen in de rioolheffing. Dat betekent ongeveer een verhoging van deze heffing met € 1 per persoon per jaar. Met ingang van 2012 willen wij stoppen met zomerbeplanting in de bloembakken in de stad. We vinden dat een verantwoordelijkheid van de winkeliers. Dit levert een besparing van € 65.000 per jaar. We beheren het gras al vaker als “lang gras”(ecologisch groen / minder intensief maaien). Daarbij hebben we in de nieuwe Europese aanbesteding 2012 de frequentie van het maaien van dit “lang gras” deels van 2 keer naar 1 keer terug gebracht. De besparing die we daarmee realiseren is € 60.000 op jaarbasis. gemeente Eindhoven

39

December 2010


Tenslotte zijn wij ervan overtuigd dat wij op onze uitgaven in de openbare ruimte nog meer kunnen besparen. Dit door het slimmer omgaan met beheer en onderhoud en door het verlagen van het onderhoudsniveau. Wij streven nog een extra bezuiniging van een kleine €150.000 na.

5.2

Cultuur

Cultuur komt uit de stad zelf. Maar daarmee is ze niet star. De stad verandert, de tijd verandert, de mogelijkheden veranderen. De cultuur verandert daarin mee. Dat betekent niet dat bestaande cultuuruitingen opeens waardeloos worden. De inherente waarde blijft, het is waard te koesteren. De uitingsvorm verandert en er zullen ook nieuwe vormen bij komen. Opvallend zijn de effecten van internet. Dit leidt tot een grote toename van de deelname aan cultuur. De verhouding tussen professional en amateur, en de invulling van de respectievelijke rollen veranderen. Datzelfde geldt voor de bibliotheek. Voorheen was dat de plek waar je cultuur en kennis vond. Tegenwoordig wordt alle informatie digitaal ontsloten. Tekst en beeld worden continue interactief aangevuld. Voor zover de overheid een rol speelt bij cultuur is het haar opdracht deze transformatie van cultuurbeleid te faciliteren. Kunst heeft een intrinsieke waarde en is van belang voor de identiteit van de stad. Cultuur moet uit zijn isolement losbreken en een verbinding aangaan met de belangrijke thema’s uit het sociale, ruimtelijke en economische domein. Kunst en cultuur moeten er zijn voor brede groepen in de samenleving, ruimte bieden aan talenten om zich te ontwikkelen en bijdragen bij aan een goed vestigingsklimaat dat past bij de Brainport-positie en –uitstraling van Eindhoven. Van subsidieontvangers mag worden verwacht dat ze dat actief bewerkstelligen. Daarnaast mag van gesubsidieerden worden verwacht dat ze zelf aan extra geld proberen te komen. Conform het coalitieakkoord zal de inzet van subsidies bij voorkeur gekoppeld zijn aan de unieke vermogen van de stad zelf (lokale productie). Het aanvullende culturele aanbod van instellingen zal door de instellingen zelf moeten worden gefinancierd. Speciale vermelding verdient nog de cultuureducatie. Ook daar wordt samen met het veld en in samenhang met amateurkunst een visie op gemaakt. Conform het coalitieakkoord wordt voor iedereen tot 18 jaar cultuur toegankelijk gemaakt. Primair via de scholen om daadwerkelijk te bereiken dat iedereen tot 18 toegang heeft. Dat moet voor de scholen wel makkelijk worden gemaakt. Het CKE zal de verbindende schakel zijn. Voorzien is daarbij ook de actieve participatie aan de Dutch Design Week, GLOW, Trompconcours, andere evenementen en cultuuraanbod voor alle scholen en vooral hun leerlingen. De visie op doel en rol van cultuur samen met de noodzaak tot ombuigingen leidt tot de wil en noodzaak voor systeeminnovatie.

40

gemeente Eindhoven

December 2010


Ombuigingen en maatschappelijke effecten Met de begroting 2011 hebben we reeds enkele structurele bezuinigingen afgesproken (cultuurhistorie anders tonen en van Abbe Museum). Ook achten we het redelijk dat teveel betaalde subsidie aan het Parktheater teruggehaald wordt. Er zijn op dit moment al twee grote bewegingen gaande. Van het CKE wordt verwacht dat ze hun rol richting scholen intensiveren en zoeken naar vernieuwende manieren waarin kunsteducatie vorm kan krijgen. Bij de bibliotheek zal in totaal een bedrag van een kleine € 5 miljoen (aan subsidies en eigen inkomsten) overblijven voor de kernfunctie. Met de ruim 15 euro per inwoner aan subsidie, kan de bibliotheek (ook) nog steeds speciale bibliotheekfuncties vervullen. De transformatie en innovatie van de bibliotheek maakt hen tot dé ontsluiter van de nieuwe - in essentie wereldwijde – netkennis. Deze innovatie wordt in samenwerking met andere kennis en multimediale partners vormgegeven. Deze nieuwe functie van de bibliotheek zal naast de oude functie gestalte krijgen. Met de bibliotheek hebben wij een procesafspraak gemaakt om het jaar 2011 te gebruiken om de mogelijkheden tot de bezuiniging (inclusief frictie en de netkennis-ontsluiting) in kaart te brengen. De bezuiniging van € 400.000 in 2011 zal in het vastgoed worden gezocht. De bibliotheek zal aansluiten bij andere ontmoetingsplekken in de wijken. Hiermee krijgt de bibliotheekfunctie zowel voor die functie zelf als voor de omgeving meerwaarde. In eerste instantie wordt hierbij gedacht aan huisvesting bij scholen en ouderenhuisvesting. Culturele gebouwen zullen aanwezig blijven, maar niet altijd exclusief voor één instelling. We stimuleren multifunctioneel gebruik en bezuinigen hiermee € 1 miljoen op het onderdeel vastgoed van de cultuurbegroting. Daarnaast realiseren we een besparing binnen de cultuurfinanciering door gezamenlijke back-office en goedkopere financiële verantwoording. Tenslotte zullen we een grote bezuiniging realiseren door de transformatie van het aanbod. Hiervoor gaan we een gezamenlijke visie maken over hoe de specifieke culturele waarde op dit moment gestalte moet krijgen. Evenementen horen niet thuis in CultuurTotaal, maar in het evenementenbeleid. Dit geldt voor de Dutch Design Week, STRP festival en Flux/S. De Dutch Design Week wordt opgevangen binnen het design budget. Voor STRP en Flux/S geldt dat wij samen met de betreffende organisatoren bekijken op welke wijze hun toekomst vorm gegeven kan worden binnen de (beperkte) middelen van het evenementenbudget, de nieuwe citymarketing strategie, met extra externe financiering of een aangepaste opzet en/of organisatie. Het jaar 2012 geldt hierbij als afbouwjaar binnen CultuurTotaal, waardoor hun voortbestaan niet direct bedreigd wordt.

gemeente Eindhoven

41

December 2010


De middelen binnen cultuur worden dus gerichter ingezet op aanbod en activiteiten en niet op de stenen of de instellingen zelf. Functies vinden we belangrijker dan wie die functie aanbiedt. Deze inzet wordt versterkt door een cultuurimpuls van € 1 miljoen per jaar voor een programmatische intensivering. Op het moment dat blijkt dat we € 10 miljoen voor cofinanciering voor Culturele Hoofdstad nodig hebben, dan zetten we deze intensivering hiervoor in. Dit onder voorbehoud van een positief uitvallende kosten/baten analyse.

5.3

Sport

De aandacht voor de breedtesport wordt onverminderd voortgezet. Iedere Eindhovenaar moet kunnen sporten, ongeacht de omvang van zijn portemonnee. Sporten is gezond en ‘sport als middel’ draagt bij aan de sociale cohesie in buurt, wijk en stad. Hoewel we brede sportdeelname belangrijk vinden, ontkomen we er niet aan ook op sport te bezuinigen. Hierbij proberen we de amateur- en breedtesport zo veel mogelijk te ontzien. Samen met verenigingen en de Eindhovense Sportraad gaan we (in relatie met de activiteiten van Sportformule Eindhoven, de inzet van combinatiefunctionarissen en het Sport Leer Bedrijf) kijken of we de verenigingsondersteuning kunnen optimaliseren en tegelijkertijd de kosten kunnen terugbrengen. Hierbij ligt de aandacht met name bij praktische zaken als ledenwerving, financiën, samenwerking tussen verenigingen, relatie met de wijk en vernieuwing van aanbod, zodat de contributies niet omhoog hoeven bij stijgende kosten. Wij gaan middels een benchmark wel de tarieven nog eens goed tegen het licht houden. In vergelijking met andere gemeenten lijken onze tarieven relatief laag te zijn, zeker in verhouding met de kwaliteit van het aanbod. Voor de tarieven voor verenigingen kijken we samen met de verenigingen naar de afweging tussen tarieven en kwaliteits- en onderhoudseisen. We blijven ook topsport stimuleren en faciliteren, maar alleen die topsporten die binnen het DNA van de stad passen, zoals bijvoorbeeld zwemmen, hockey, voetbal en hardlopen (marathon). We schaken nu op teveel verschillende borden. Ook hierin moeten we duidelijke keuzes maken. Dit geldt dus ook voor de financiële en materiële ondersteuning van (top)sportevenementen. Het aanbod aan accommodaties gaan we eveneens langs de DNA-lat leggen. Welke voorzieningen passen wel bij Eindhoven en welke niet. Urban sports is bijvoorbeeld een sport die naadloos bij onze stad past: innovatief, laagdrempelig en een sterke verbinding met het culturele domein. We hoeven niet in elke Brabantse stad dezelfde topsportaccommodaties te hebben. We vinden dat iedere Brabantse stad dìe accommodaties moet hebben, die bij haar DNA passen. Zoals het Pieter van den Hoogenband Zwemcentrum echt bij ons past, is Tilburg met haar fonkelnieuwe Irene Wüst ijsbaan veel meer een schaatsstad dan wij.

42

gemeente Eindhoven

December 2010


Mede daarom zien wij ons niet genoodzaakt om de ijsbaan met een jaarlijks tekort van € 1 miljoen in stand te houden, ook omdat het gros van de schaatsers van buiten Eindhoven komt. We kunnen ons dit niet meer permitteren en overwegen sluiting, tenzij zich een geschikte alternatieve exploitatie aanbiedt. Ombuigingen en maatschappelijke effecten Naast de efficiencymaatregelen en het versoberen van onderhoud hebben we met de begroting 2011 reeds besloten tot het stroomlijnen van de verenigingsondersteuning. Deze maatregel gaan we de jaren daarna doorzetten en verhogen. Daarnaast verminderen we de komende jaren geleidelijk het aantal toezichthouders in de Genneper Parken. Tarief en kwaliteit moeten in verhouding blijven. Na het doen van een benchmark gaan we besluit nemen over tariefsverhoging bij onze accommodaties. Daarbij ontzien we de minima. Zij kunnen bijvoorbeeld twee dagdelen per week tegen gereduceerd tarief blijven zwemmen. We gaan sowieso bekijken of we de reductieregeling kunnen uitbreiden, zodat we sportdeelname onder minima kunnen verhogen. We gebruiken 2011 om te onderzoeken of er een reële alternatieve exploitatie mogelijk is van de ijsbaan, zodat deze rendabel kan functioneren. Commerciële exploitatie is daarbij zeker een optie, maar alleen als dit op een verantwoorde wijze kan binnen het gebied Genneper Parken. “Overcommercialisatie” en te massale uitbreiding van functies past niet binnen de uitgangspunten van dit gebied. Een aantal sporthallen komt de komende jaren in aanmerking voor sluiting. Dit gebeurt bijvoorbeeld met Lievendaal in samenhang met de nieuwbouw van VMBO en sporthal aan de Botenlaan. Ook voor Haagdijk, Tivoli en sportpark ’t Schoot is dit de komende jaren aan de orde. Dit levert een besparing op de exploitatie van deze hallen en parken.

5.4

Duurzaamheid en milieu

De komende vier jaar willen we duurzaamheid als basis voor het handelen in de gemeentelijke organisatie verankeren. We gaan duurzaamheid breed en integraal meenemen in alle afwegingen om zo optimaal gebruik te kunnen maken van alle kansen die zich op dit gebied voordoen. Dit houdt in dat de gemeente een voorbeeldrol zal nemen ten aanzien van duurzaam gedrag en duurzame acties, onder meer op de terreinen van bouwen en wonen, mobiliteit, productie, consumptie en recreatie. De link tussen duurzaamheid en innovatie, technologie en design is groot en moet verder uitgenut worden. Samen met onze partners zijn we in staat ook op het gebied van duurzaamheid en energie innovaties te ontwikkelen en toe te passen. Eindhoven wordt hiermee toonaangevend op het gebied van duurzame technologie en design.

gemeente Eindhoven

43

December 2010


De gemeente heeft de ambitie om energieneutraal te worden. Wij willen er naar streven op termijn een volledig duurzame stad te worden. Dat is een stad waarin en waarvoor geen fossiele brandstoffen, schaarse metalen en mineralen gebruikt worden; geen chemische stoffen worden gemaakt en gebruikt die negatieve effecten hebben op mens en milieu (of waarvan die effecten niet bekend zijn); geen natuurlijk waarden (zoals ecosystemen) worden aangetast en waarbij op een eerlijke en efficiënte wijze tegemoet wordt gekomen aan menselijke behoeften. Het moge duidelijk zijn dat de gemeente dit niet alleen kan. Hiervoor moet worden samengewerkt met bedrijfsleven, kennisinstellingen en inwoners van Eindhoven. Ook zullen we samenwerken met Europese steden die al veel verder zijn in het implementeren van duurzaamheid zoals Dublin en Stockholm. Deze steden werken net zoals enkele toonaangevende bedrijven waaronder IKEA, Nike en Scandic hotels volgens de methodiek van The Natural Step. Een wereldwijd toegepaste en wetenschappelijk onderbouwde techniek. Daarnaast wordt ook Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) steviger neergezet binnen de gemeentelijke organisatie. Naast deze brede verankering gaat Eindhoven efficiënter en intensiever inzetten op het lopende klimaatbeleid. Dit doen we door de komende jaren aan de slag te gaan met initiatieven op het gebied van lokale duurzame energieopwekking (duurzaam energiebedrijf), maximaal in te zetten op energiebesparing van de eigen organisatie en door te gaan met informeren, stimuleren en enthousiasmeren van andere partijen in de stad om ook energiebesparende activiteiten uit te voeren. Een volledig duurzame stad is een ideaalplaatje waar we naartoe werken. Er zal een nul-meting worden gedaan om te kunnen meten hoe ver we nog afstaan van de ideale situatie. Aan de hand van de uitkomsten, worden actieprogramma’s opgesteld. Hieruit blijkt waar de verbeterkansen liggen. We hebben speciale aandacht voor laaghangend fruit en voorbeeldprojecten. Met name in tijden van bezuinigingen is het nodig te prioriteren in het uitvoeren en oppakken van concrete projecten en acties. Bij het prioriteren zal nadrukkelijk worden gekeken naar sluitende en winstgevende businesscases, terugverdientijden, impact op de stad, voorbeeldrol en flexibiliteit versus langdurige verbintenissen. Doel is dat Eindhoven over vier jaar bekend staat als een stad die, naast innovatie, technologie en design, vooroploopt op het gebied van duurzaam gedrag en ontwikkelingen. Een economisch, sociaal èn ecologisch gezonde stad waar het prettig wonen, werken en verblijven is, nu en in de toekomst. Hiervoor is de intensivering op duurzaamheid nodig. Naast de duurzaamheidsaanpak voert de gemeente ook haar milieutaken uit. Hierbij lichten wij het takenpakket grondig door op efficiency, wettelijke taken en het gewenste uitvoeringsniveau. Dit levert naast een betere organisatie van deze taken ook een bijdrage aan de bezuinigingsopgave. 44

gemeente Eindhoven

December 2010


Ombuigingen en maatschappelijke effecten Voor de intensivering van duurzaamheid hebben we reeds in 2011 incidenteel € 0,4 miljoen extra vrijgemaakt voor klimaatbeleid. Dit willen we naar de toekomst toe structureel verankeren en verhogen. Oplopend naar 2013 zetten wij structureel € 750.000 in ten behoeve van een duurzame stad. In de begroting 2011 is reeds een aantal milieumaatregelen opgevoerd, te weten het beperken van verstrekking van bodeminformatie, het uitvoeren van milieutaken in eigen beheer, de kosten van de ecologische boerderij opvangen in het budget Natuuren Milieu Educatie en de communicatie van klimaatbeleid dekken binnen projecten. De natuuren milieueducatie (MEC) kent een regionale component, zonder dat daar een regionale vergoeding tegenover staat. Daarnaast kan (vergelijkbaar met Het Wasven) de exploitatie van het MEC rendabeler worden gemaakt door bijvoorbeeld de functie als fietscafé toe te voegen. Tenslotte blijkt de monitoring van geluid van wegverkeer minder te kunnen, aangezien de metingen vrijwel altijd overeenkomen met de modelberekeningen.

5.5

Vernieuwing maatschappelijk vastgoed

Maatschappelijk vastgoed bestaat uit vastgoed voor sportbeleid, welzijnsbeleid en kunst- en cultuurbeleid. De focus van de gemeente lag de afgelopen jaren op de bedrijfsmatige kant van het vastgoed. Wij willen naar een andere benadering van het gemeentelijke maatschappelijke vastgoed, waarbij de focus verschuift van bedrijfsmatig naar “maatschappelijk”. De gebruikers van het vastgoed komen hierbij centraal te staan. Anders dan in het verleden wordt het vastgoed dan niet gerealiseerd voor één organisatie maar bijvoorbeeld voor een cultuur (of maatschappelijke) functie of meerdere functies. Hierdoor zou het mogelijk moeten zijn dat het maatschappelijk vastgoed efficiënter en effectiever worden ingezet. We gaan hierbij de volgende mogelijkheden ondezoeken: b

Onderhoud van functie van het gebouw door de gemeente. De gemeente voert naast het eigenaarsonderhoud ook het gebruikersonderhoud aan het pand uit, om zo de functie van het vastgoed te behouden voor de stad, (pilotproject hierbij is het Parktheater, met een vervolgopdracht voor het uitwerken van het overige culturele vastgoed).

b

Onderzoek naar cultuur vastgoed, betere benutting van de vierkante meters van de ruimten, eventueel door multifunctioneel gebruik over de beleidsterreinen heen. Aandachtspunten hierbij zijn de fiscale nadelen, cultureel (maatschappelijk) ondernemerschap instellingen, kennis en kunde van een op te richten beheerbedrijf.

gemeente Eindhoven

45

December 2010


Het maatschappelijk veld dient er van doordrongen te zijn dat het zowel vanuit inhoudelijk als financieel oogpunt beter is om samen te werken aan een stevig fundament. Dit betekent meer dan het inzetten op ‘stenen’. Ombuigingen en maatschappelijke effecten Met de begroting van 2011 hebben we reeds besloten dat we gebouwen die we niet nodig hebben om onze doelen te realiseren gaan verkopen. Dit levert ons meerjarig een besparing op van € 1 miljoen per jaar. We verwachten in 2012 en 2013 een hogere besparing te realiseren. Daarnaast zetten we ook in op het afstoten van vrijetijdsaccommodaties en het versoberen van het onderhoud van gemeentelijk vastgoed. Gebruikers in het maatschappelijk veld zullen nadrukkelijker gezamenlijk efficiënter en effectiever met de beschikbare vierkante meters om moeten gaan. Dit betekent dat er onderlinge afstemming en consensus noodzakelijk zal zijn. Het versoberen van het onderhoud leidt tot een sobere uitstraling van de gebouwen en mogelijk meer klachten van gebruikers, huurders en bezoekers. Aanvullend hierop denken wij nog een aantal besparingen te kunnen realiseren door slimmer, anders en beter met maatschappelijk vastgoed te werken. Deze systeeminnovaties leiden tot een efficiënter en effectiever gebruik van de huidige vastgoedportefeuille. We doelen daarbij op: b Het herijken van het spilbeleid; b Doordecentralisatie van onderwijshuisvesting; b Competentie ontwikkeling maatschappelijk vastgoed; b Investeren in energiebesparende maatregelen. Het gemeentelijk vastgoed zal voor multifunctioneel gebruik worden ontwikkeld, zodat meerdere (maatschappelijke) organisaties hiervan gebruik kunnen maken. Het maatschappelijk regisseren van de ruimte kan leiden tot discussie met het veld. Multifunctioneel gebruik kan tot knelpunten leiden in de bezetting van de ruimten bij de diverse maatschappelijke partners. Dit betekent een investering in de benadering van de maatschappelijke partners en gemeente.

5.6

Gebiedsontwikkeling

Eindhoven is een ambitieuze stad. Dit uit zich onder andere in een aantal majeure gebiedsontwikkelingen die in de afgelopen jaren ter hand zijn genomen. Meest in het oog springend zijn natuurlijk Strijp-S en Brainport Avenue: ontwikkelingen die nauw verbonden zijn met de Brainport-ambities en de schaalsprong die Eindhoven wil, kan en moet maken. Op Strijp-S moet Eindhoven zijn hoogstedelijk woon- en werkmilieu bieden met creativiteit, cultuur en innovatie als belangrijkste dragers. Brainport Avenue - een samenwerking met vier gemeenten en het SRE - moet de etalage van Brainport worden, waarbij de hoge dynamiek van bijvoorbeeld de High Tech Campus,

46

gemeente Eindhoven

December 2010


Brainport Industries Park en Eindhoven Airport gekoppeld wordt aan de groene en blauwe structuren in Landelijk Strijp waarbij de verbinding wordt gemaakt naar nationaal landschap Het Groene Woud. We geven prioriteit aan de gebiedsontwikkeling van Strijp S en Landelijke Strijp / Brainport Avenue. Daarnaast blijven we ook actief in het Stationsgebied, onze VINEXlocatie Meerhoven en de wijkvernieuwingsgebieden. Vanuit groot economisch belang maken wij dus nu de keuze voor Landelijk Strijp. Hiermee wordt onder andere ruim baan gegeven aan de ontwikkeling van Brainport Avenue als onderdeel van de schaalsprong die nodig is om de ambities van Brainport als economische motor van nationaal belang waar te maken. De ontwikkeling van Landelijk Strijp is procesmatig en financieel nog lang niet veilig gesteld. Om op het juiste moment de doorontwikkeling waar kunnen maken moeten we echter risico's nemen en van de gebruikelijke ontwikkelingsprocedures afwijken. De financiële positie van het grondbedrijf, het wegvallen van (NRE-)reserves en de onzekere markt leidt ertoe dat een groot deel van de extra financiële middelen voor investeringen gereserveerd worden voor Landelijk Strijp om de resterende tekorten te dekken. Dit vraagt ook gezamenlijk optrekken met Rijk, provincie, en bedrijfsleven. Bovendien kan de financiële situatie gevolgen hebben voor fasering en prioritering binnen het project. Daarnaast is er op het terrein van de universiteit - inmiddels visitekaartje voor onze stad - de ontwikkeling naar het TU/e Science Park aan de orde, waar natuurontwikkeling en bebouwing in samenhang worden opgepakt. Naast bovengenoemde majeure opgaven, zijn er nog vele andere, kleinschaligere en fijnmazigere ontwikkelingen onder handen en/of in de pijplijn. Mede door de economische crisis is duidelijk geworden dat we in Eindhoven te maken hebben met een omvangrijk programma, dat niet of nauwelijks door de markt geabsorbeerd kan worden. Onze eigen mogelijkheden tot investeringen zijn beperkt. Prioritering is dus aan de orde. Het aanbod vanuit geprioriteerde projecten en nieuwe initiatieven dient te worden afgestemd op de vraag, om overaanbod en onderlinge concurrentie te voorkomen. Hier vindt een integrale afweging plaats over de geprioriteerde gebiedsontwikkelingen heen. Dit speelt overigens niet alleen op stedelijk niveau, maar vraagt heldere afspraken in het stedelijk gebied c.q. de regio. Marktpartijen zullen proberen unieke segmenten op te sporen en die te hanteren als argument om nieuwe fijnmazige ontwikkelingen toe te laten. Op stedelijk niveau zullen wij de bestaande vraag voor deze unieke segmenten waar mogelijk naar de geprioriteerde gebiedsontwikkelingen leiden. De stad heeft niet alleen een belang bij bouwinitiatieven van derden maar ook bij onze eigen investeringen in de stad. Aangezien de orderportefeuille ook op dit punt groter is dan de portemonnee moeten we keuzes maken. Daartoe ontwikkelen wij een nieuw instrument: het Meerjaren InvesteringsProgramma (MIP). Hier komen wij in hoofdstuk 6 op terug. gemeente Eindhoven

47

December 2010


Dit alles zal gevolgen hebben voor de benodigde ambtelijke capaciteit in de ruimtelijke kolom. Op deze ombuiging zullen wij ook in hoofdstuk 6 nader ingaan, mede in relatie tot vereenvoudiging van regelgeving en administratieve lastenverlichting in dit domein. Tevens zien we dat er een beweging ontstaat binnen gebiedsontwikkelingen. Deze worden fijnmaziger en komen onder andere condities tot stand. Dit heeft consequenties voor de duurzame verstedelijking en het afmaken van de wijkvernieuwingsopgave. Het is noodzakelijk om naar vernieuwende samenwerkingsvormen, innovatieve (publiek-private) samenwerkingsconstructies en co-producties te komen om de ontwikkelingen gaande te houden. We hebben bijvoorbeeld gemerkt dat Collectief particulier opdrachtgeverschap een goed instrument is gebleken om (kleinschalige) bouw op gang te houden. Ombuigingen en maatschappelijke effecten Door de gevolgen van de economische crisis en onze beperkte mogelijkheden tot het doen van investeringen, moeten we keuzes maken in onze projectenportefeuille. We zullen prioriteren en faseren. We werken dan ook aan het MIP (zie paragraaf 6.5) met als doel helder te maken waar we op de korte, middellange en lange termijn in onze stad gaan investeren. De stad zal merken dat sommige projecten langer op zich zullen laten wachten of versoberd in uitvoering komen en anderen misschien wel helemaal niet doorgaan.

5.7

Bereikbaarheid

De (inter)nationale bereikbaarheid is voor Brainport als tweede economie van Nederland essentieel. Het is noodzakelijk te (blijven) investeren in de duurzame bereikbaarheid van Brainport via lucht, spoor en weg. Eindhoven Airport moet de groenste luchthaven van Europa worden. Overal is winst te boeken: zowel aan de operationele kant (het vliegen, de activiteiten op het platform en de terminal) als in de landzijdige bereikbaarheid van de luchthaven. Het zijn ook de voorwaarden voor een duurzame groei van Eindhoven Airport. Reizigers dienen zoveel mogelijk gebruik te maken van het openbaar vervoer. Daarvoor zijn een nieuw intercitystation Eindhoven Airport (bij Acht) en een HOV-verbinding naar de terminal nodig. Een groot deel van de passagiers zal echter nog steeds via de weg aankomen en vertrekken. Dat vergt investeringen in (extra) aansluitingen op de A2 en A58 en goede Park&Ride-voorzieningen. Uitstekende spoorverbindingen met de Randstad en met de rest van Europa zijn eveneens van groot belang voor Brainport. Het Programma Hoogfrequent Spoorvervoer is daarbij de norm. Zes intercity’s per uur naar Amsterdam en vier naar Rotterdam/Den Haag zijn minimaal nodig. Daarnaast is aanhaking via snelle intercityverbindingen op het Europese HSL-netwerk onontbeerlijk. 48

gemeente Eindhoven

December 2010


Vanuit Brainport moeten de belangrijkste knooppunten in Brussel, Luik, Aken en Düsseldorf snel bereikt kunnen worden. Met de aanpassing van het bestaande station en de ontwikkeling van het HOV-netwerk wordt Eindhoven optimaal ontsloten per openbaar vervoer. Verreweg het grootste deel van het vervoer van personen en goederen gaat nu en in de toekomst via de weg. Er lopen drie belangrijke internationale transportassen door de regio. Deze kruisen elkaar rond Eindhoven. Voltooiing van de Ruit rond Eindhoven en Helmond alsmede voldoende capaciteit op de A2, A58 en A67 zijn de minimale voorwaarden om het verkeer in, van, naar en door de regio in de toekomst goed te laten doorstromen. Om het verkeer vervolgens in de stad niet te laten vastlopen c.q. de luchtkwaliteit in de stad te waarborgen is een integrale visie op (stedelijke) mobiliteit nodig. Alle modaliteiten worden hierin betrokken, evenals parkeer- en stallingsbehoefte. Om de modal split te kunnen veranderen is een integrale aanpak en stevige inzet op fiets, openbaar vervoer en knooppunten (waaronder Park&Ridevoorzieningen) noodzakelijk. Als basis voor de stedelijke bereikbaarheid wordt voor het eerst sinds lange tijd een integrale visie uitgewerkt op mobiliteit in de brede zin. Hierin wordt een totaalplaatje geschetst van de ‘ideale’ situatie van alle modaliteiten (auto, fiets, openbaar vervoer) én de samenhang daartussen. Deze wordt in 2011 gepresenteerd en vormt de onderlegger voor toekomstige (deel)projecten. Daarnaast is een lange termijn (investerings)planning noodzakelijk om de grote investeringen in samenhangende (deel)projecten op het gebied van infrastructuur, openbaar vervoer en voorzieningen te kunnen borgen. Om deze planning solide op te kunnen stellen is koppeling tussen inkomsten en uitgaven op mobiliteitsgebied noodzakelijk. Hiermee worden doel en middelen gekoppeld, de afhankelijkheid van incidentele schommelingen op financieel-economisch gebied verkleind en ontstaat een samenhangend geheel van investeringen, exploitatie en financiering. Deze koppeling moet middels doorontwikkeling van het mobiliteitsfonds met ingang van 2012 vorm krijgen. Duurzame bereikbaarheid draagt bij aan een economisch, sociaal èn ecologisch gezonde stad waar het prettig wonen, werken en verblijven is, nu en in de toekomst. De koppeling van inkomsten en uitgaven vergroot het draagvlak van de diverse maatregelen in de stad. Ombuigingen en maatschappelijke effecten In de begroting 2011 is al een pakket aan maatregelen opgenomen. We verminderen de bijdrage aan het mobiliteitsmanagement rond PSV wedstrijden. Dit betreft de kosten van busvervoer om parkeeroverlast in de aangrenzende wijken tegen te gaan. Samen met PSV en de vervoerder (Hermes) bekijken we welke constructie effectief is en hoe de kosten verdeeld worden. In de bewaakte fietsenstallingen stoppen we met het aannieten van bonnetjes. In andere steden (o.a. Groningen) blijkt dit niet tot extra diefstal te leiden. gemeente Eindhoven

49

December 2010


Verkeersveiligheidsacties beperken we tot die acties die concreet tot resultaten leiden. Dit betekent onder andere dat de subsidie aan VVN omlaag gaat. De ondersteuning van het Brabants Verkeersveiligheidslabel blijft wel overeind. Naast de maatregelen die we reeds in de begroting 2011 namen, willen we door het uitbreiden van betaald parkeren meer inkomsten genereren. De indexering van tarieven wordt, rekening houdend met pasmunt, in grotere stappen verdeeld over meerdere jaren. Per 2012 is weer een verhoging aan de orde. Deze maatregelen zijn nodig voor het opvangen van structureel gemiste inkomsten door onttrekking van parkeerterreinen, die in het palet opgevangen moeten worden. Hiertegenover staat dat we in 2014 en 2015 € 500.000 extra voor mobiliteit willen vrijmaken. Hiermee creëren we investeringsruimte in het mobiliteitsfonds voor bereikbaarheidsmaatregelen.

5.8

Ombuigingenpalet

Openbare Ruimte Schrappen egalisatie budget Vegen van goten inbrengen in rioolheffing Bloembakken in de stad Ecologisch groen Systeeminnovatie openbare ruimte Cultuur Cultuurhistorie anders tonen Van Abbemuseum Parktheater CKE Bibliotheek Evenementen niet langer uit cultuurbudget betalen Verlagen totaalplafond cultuur totaal Intensivering cultuur Sport Intensivering EK Waterpolo Efficiencymaatregelen en versobering onderhoud Stroomlijning verenigingsondersteuning Vermindering toezichthouders in Genneper Parken Verhoging tarieven Afstoten of sluiten ijssportcentrum Afstoten sporthallen

50

2011

2012

2013

2014

2015

-63

-63 -175 -65 -60 -137

-63 -175 -65 -60 -137

-63 -175 -65 -60 -137

-63 -175 -65 -60 -137

-571 -200 -314 -100 -400

350 -480 -50

-571 -571 -571 -571 -200 -200 -200 -200 -308 -250 -250 0 -250 -500 -750 -1.000 -750 -1.500 -2.250 -3.000 0 -314 -314 -314 -1.500 -2.000 -2.600 -2.600 1.000 1.000 1.000 1.000

0 -480 -100 -50 -300 0 -125

0 0 0 -480 -480 -480 -100 -100 -100 -100 -150 -150 -500 -700 -700 -500 -1.000 -1.000 -250 -250 -250

gemeente Eindhoven

December 2010


Milieu Informatie bodem beperken Versobering communicatie klimaatbeleid en combinatie ecologische boerderij / Milieu Educatie Centrum Milieutaken in eigen beheer uitvoeren Regionaal aandeel in Natuur en Milieu Educatievoorzieningen Monitoren geluid wegverkeer Intensivering duurzaamheid Vernieuwing maatschappelijk vastgoed Verkoop panden Afstoten vrijetijdsaccommodaties Versoberen onderhoud gemeentelijk vastgoed Systeeminnovaties maatschappelijk vastgoed (onderwijshuisvesting, kostendekkende huur, terugvorderen leegstand, beter bezetten/afstoten, energiebesparende maatregelen)

2011

2012

2013

2014

2015

-30

-30

-30

-30

-30

-95 -200

-95 -200

-95 -200

-95 -200

-95 -200

400

-100 -10 550

-100 -10 750

-100 -10 750

-100 -10 750

-1.000 -100 -100

-1.500 -1.500 -1.000 -1.000 -150 -200 -250 -250 -150 -200 -250 -350

-300

-600

-900

-900

-20 -50 -100 -200 0

-20 -50 -100 -200 0

-20 -50 -100 -200 500

-20 -50 -100 -200 500

Gebiedsontwikkeling Zie hoofdstuk 6, ruimtelijke kolom Bereikbaarheid Mobiliteitsmanagement PSV-wedstrijden Exploitatie fietsenstallingen Verkeersveiligheidacties Uitbreiding betaald parkeren Intensivering mobiliteitsfonds

-20 -50 -100


gemeente Eindhoven

51

December 2010


6

Besturen in Eindhoven met een efficiëntere organisatie

Zoals aangegeven in het coalitieakkoord rekenen we op de kracht en de wil van de stad om samen aan een toekomstbestendig Eindhoven te werken. We werken van ‘buiten naar binnen’ en streven ‘open innovatie’ na. We kijken naar de behoefte in de stad en bepalen vervolgens of en welke rol we daarin moeten spelen. De inwoners bedrijven, instellingen en andere partners krijgen een grote rol bij ‘hoe’ we deze doelstellingen willen en kunnen bereiken. Afhankelijk van de opgave die op ons afkomt, beoordelen we wie dit het beste kan oppakken. Dat kan de overheid zijn, maar net zo goed een woningcorporatie, een zorginstelling, het bedrijfsleven, of betrokken inwoners zelf. Uitgangspunt daarbij is dingen mogelijk maken, terugbrengen van (onnodige) bureaucratie of administratieve lasten. Uiteraard met oog voor het publiek belang. Deze manier van werken vraagt ook om een andere gemeentelijke organisatie. Een organisatie die liefst kleiner, maar zeker flexibeler, goedkoper en doelgerichter is. Een organisatie, die niet meer alles oppakt, maar goed kijkt naar rol en toegevoegde waarde. En die doelen resultaatgericht samenwerkt met mede-overheden. Om dit alle mogelijk te maken, zetten wij in op: b

Meer zeggenschap voor inwoners: de vraag in de wijken, van ondernemers en van professionals (bijvoorbeeld schooldirecteuren of wijkverpleegkundige) staat centraal. Zij weten het beste wat er nodig is en zij moeten dan ook meer aan het stuur van de gemeentelijke inzet komen te staan. De inzet van middelen maken wij meer vraaggestuurd. De kwaliteit van onze inzet zal verbeteren en onnodige uitgaven worden daarmee voorkomen. Daarnaast willen we de bestuurlijke drukte terugbrengen. We willen snoeien in (in-)formele overlegplatforms, coördinatiegremia en de wijken dorpsraden. Niet alleen vergen deze overleggen de nodige bestuurlijke en ambtelijke capaciteit, maar ze kunnen ook het zicht wegnemen op de zaken waar het echt om gaat. We zoeken naar vernieuwende manieren om participatie en overleg vorm te geven met oog voor representativiteit en transparantie.

b

Herijken van de relaties met mede-overheden: kijkend naar onze mede-overheden zien we op alle vlakken verschuiving optreden. Het rijk bezuinigt op innovatiegerelateerde onderwerpen, maar focust haar inzet op Brainport en de mainports. Dat creëert nieuwe partnerschappen. De provincie krijgt ook te maken met bezuinigingen, maar heeft met de Agenda van Brabant een investeringsagenda, die op een groot aantal gebieden nauw aansluit bij Brainport. Europa handhaaft haar focus op innovatie en ontwikkeld hier nieuwe instrumenten voor. Het SRE verliest naar verwachting de Wgr+-status en de samenwerking moet zichzelf opnieuw uitvinden. De afspraken in de BOR moeten herijkt worden, waarbij onze inzet ligt bij een verbreding van de inhoud, meer slagkracht en minder vrijblijvendheid.

52

gemeente Eindhoven

December 2010


We schaken nu op veel borden. We moeten scherpe keuzes maken ten aanzien van onze samenwerkingsrelaties met Europa, Rijk, provincie, SRE, BOR en stedennetwerken. In het verlengde daarvan herijken wij onze stedenbanden. Wij geven de raad in overweging om het aantal stedenbanden terug te brengen. b

Minder administratieve lasten, meer facilitering: onze publieksdienstverlening op de pleinen scoort goed. Net als onze telefonische bereikbaarheid en de digitale dienstverlening. ‘Beter’ is de vijand van ‘goed’. We houden de service op orde, maar we gaan onze inzet hierop versoberen door slimmer te gaan werken. We kijken waar we zaken kunnen vereenvoudigen en administratieve lasten kunnen terugbrengen met alle kostenvoordelen van dien. We verleggen onze aandacht naar het faciliteren en het zaken mogelijk maken. Ook een vorm van gemeentelijke dienstverlening, die vaak minder herkend of gewaardeerd wordt.

b

Een doelmatiger en doelgerichter gemeentelijke organisatie: de keuzes in deze en voorgaande paragrafen hebben invloed op de omvang en werkwijze van de gemeentelijke organisatie. Wanneer we zaken anders gaan doen, worden er andere eisen aan de gemeentelijke organisatie gesteld. Inzet op minder beleid en meer uitvoering en het schrappen of versoberen van gemeentelijke inzet moet leiden tot een kleinere organisatie met meer focus. In ieder geval hanteren we het ‘trap op - trap af’-principe voor onze overhead: snoeien van taken in het primaire proces leidt naar rato ook tot minder taken in de secundaire of bedrijfsvoeringsprocessen. Hier zullen wij strak op sturen.

b

Een financieel gezonde stad: een toekomstbestendige stad vraagt ook om een toekomstbestendig financieel beleid. Wij vormen de begroting om tot een effectief instrument van sturing en verantwoording. We voeren begrotingsregels in om ervoor te zorgen dat investeringen van nu niet leiden tot problemen in de toekomst. We verlaten de cultuur van het ‘kweken’ van reserves, die leidt tot ondoelmatige inzet van middelen. Een integrale afweging moet ook echt een integrale afweging zijn. We sturen strak op de doelmatigheid en doeltreffendheid van de inzet van middelen. Ook omdat we willen blijven investeren in die zaken die nodig zijn voor onze stad. En omdat we willen blijven beschikken over voldoende cofinancieringsmiddelen om investeringen van anderen in onze stad en regio mogelijk te maken.

6.1

Participatie en zeggenschap

Wij stimuleren bewonersinitiatieven en sluiten daar als gemeente zoveel mogelijk op aan. Gemeentelijke participatie in burgerinitiatieven in plaats van burgerparticipatie op gemeentelijke initiatieven. Ook willen we zeggenschap geven aan bewoners op het gebied van veiligheid, openbare ruimte en de inzet van welzijnswerk.

gemeente Eindhoven

53

December 2010


De afgelopen jaren is flink ingezet op samenspraak, waarbij de gemeente in een zo vroeg mogelijk stadium inwoners, ondernemers en maatschappelijke instellingen betrekt bij het ontwikkelen en uitwerken van haar beleid. Dit gebeurt in die gevallen en op een zodanig moment dat er echt invloed op het beleid of plan mogelijk is. De bedoeling hiervan is de kwaliteit van het beleid te verbeteren, het draagvlak ervoor te vergroten, de tijdsduur van het proces te verkorten en een grotere betrokkenheid van burgers en verbetering van de relatie tussen burgers en bestuur te bewerkstelligen. De komende tijd moeten we blijven investeren in goede samenspraak, waarbij zeker nog verbeterpunten zijn. Het gaat om goed samenwerken en faciliteren, niet tegen hangen maar meewerken. Maar ook goed kijken naar de beïnvloedingsruimte, verwachtingenmanagement, het betrekken van de juiste belanghebbenden en een goede terugkoppeling. Samen met bewoners en de raad bereiden we momenteel een nieuw uitvoeringsprogramma burgerparticipatie 2011-2014 voor. Daarin zetten we in op het verdiepen/uitbreiden van burgerparticipatie, innovatie, het vergroten van betrokkenheid van inwoners en het geven van zeggenschap. Hierbij denken we aan: b een nieuwe manier van het inzetten van subsidies mede op basis van de ervaringen met de waardebonnen b het anders organiseren (systeeminnovatie) van activiteiten in de openbare ruimte waarbij bewoners een nadrukkelijke rol hebben; b zeggenschap over de inzet van stadstoezichthouders en welzijnswerkers. Ombuigingen en maatschappelijke effecten Ervaringen uit andere steden leert dat burgers die verantwoordelijkheid krijgen over de besteding van budgetten in eigen buurt vaak zuiniger zijn dan de gemeentelijke organisatie. En het meer gebruik maken van kennis, kracht en kunde van bewoners, bedrijven en instellingen draagt er aan bij dat er meer resultaat geboekt wordt ondanks ombuigingen (bijvoorbeeld het initiatief van De Lage Landen en het T-huis om scholieren kennis te laten maken met het Brabants Orkest). De komende jaren zullen we meer bedrijven vragen zo’n rol te spelen. Burgers voelen zich door onze aanpak gehoord en serieus genomen. De betrokkenheid en het zelforganiserend vermogen van burgers neemt toe en de burger krijgt daadwerkelijk meer zeggenschap over meer zaken in de directe leef- en woonomgeving.

6.2

Samenwerking met mede-overheden

Op regionaal niveau heeft Zuidoost-Brabant een goede traditie van samenwerking binnen het SRE. De samenwerking binnen het SRE wordt binnen het buiten de regio als succesvol herkend en erkend. Eindhoven hecht bijzonder aan de samenwerking op de schaal van Zuidoost-Brabant. Een krachtige stad komt optimaal tot zijn recht in een vitale omgeving. Stad en ommeland versterken elkaar. 54

gemeente Eindhoven

December 2010


Deze vruchtbare samenwerking moeten we ook bij het (door het kabinet) voorgenomen wegvallen van de WGR+ vasthouden. Daarom blijven wij het waardevol vinden om de samenwerking te zoeken. Wel is herijking noodzakelijk om ook voor de komende jaren tot een toegesneden samenwerkingsagenda te komen, die alle gemeenten in de regio past. Naast de herijking van de samenwerking op het niveau van de 21 gemeenten is voor Eindhoven de samenwerking in het stedelijk gebied van bijzonder en zwaarwegend(er) belang. Ook bij daadwerkelijk verdwijnen van de WGR+ , waarbij de samenwerking in Zuidoost-Brabant verder gaat in de vorm van een “gewone” WGR-regeling, blijft het BOR-convenant (het Bestuurlijk Overleg met de acht Randgemeenten) een goede grondslag voor een vernieuwd afsprakenkader voor het stedelijk gebied. Om de toekomstige opgaven voor het stedelijk gebied optimaal te kunnen aanpakken is actualisatie en herijking van het BOR-convenant ten behoeve van een verdere versterking van de strategische slagkracht en daaruit voortvloeiende intensievere operationele samenwerking, een prioritaire opgave die nu voorligt. Zowel het BORconvenant als de daaruit voortvloeiende afspraken (per 5 jaar herijkbaar) dienen strategisch beleidsrijker, bestuurlijk verplichtender en operationeel daadkrachtiger resultaten te gaan opleveren. Daartoe is het zaak dat de gemeenten binnen het stedelijk gebied een intensievere samenwerking aangaan op een aantal strategisch belangrijke dossiers, waarbij op die dossiers de gemeenten veel meer opereren als één overheid. Voor de hand liggende onderwerpen zijn: economische structuurversterking en kenniseconomie, Brainport, (culturele / maatschappelijke) voorzieningen, planologische ontwikkelingen en (verkeers)infrastructuur milieu en duurzaamheid en uiteraard de (aan herijking onderhevige) woningbouwafspraken en bedrijventerreinen (en kantorenmarkt). Dit alles passend binnen één lange termijnvisie voor het stedelijk gebied. Samenwerking op het gebied van de gemeentelijke bedrijfsvoering – waar kansrijk en doelmatig - sluiten wij hierbij overigens zeker niet uit, maar onze voornaamste focus ligt op de sociaaleconomische structuurversterking van het stedelijk gebied. De inhoud dient hierbij leidend te zijn; de structuur een daarvan afgeleide. Daarbij hanteert de gemeente Eindhoven het uitgangspunt dat de democratische legimiteit van deze structuur gewaarborgd moet zijn en dat deze recht doet aan de rol en verantwoordelijkheid van de gemeenteraden. Wij willen in deze periode tot een vernieuwing van de samenwerking in het stedelijk gebied komen: zowel op inhoud als in vormgeving. We willen in de komende periode een herijking van de BOR-afspraken. Op een hoger schaalniveau zijn de relaties met Europa en met de provincie Brabant van belang. Naar verwachting geeft de visie en het uitvoeringsprogramma Brainport 2020 een helder kader hoe we als overheden hierin moeten optrekken. De provincie heeft met de Agenda van Brabant een positief signaal naar onze regio gegeven door het belang van kennis en innovatie sterk te benadrukken. Aangezien de Agenda van Brabant en die van Eindhoven sterk met elkaar overeenkomen, is hier wederzijds voordeel te behalen.

gemeente Eindhoven

55

December 2010


Hetzelfde geldt voor Europa, waar ook nog de nodige financiële kansen liggen om Eindhovense initiatieven mogelijk te maken. Maar dat vraagt wel extra inzet. Daarbij gaat het niet alleen om het ‘binnenhalen’ van geld als zodanig, maar om met de andere overheden op een creatieve wijze na te denken over vernieuwende arrangement in het gezamenlijk realiseren van wederzijdse doelstellingen (zoals PPSconstructies, revolving funds, etc.). Het kabinet geeft in het regeerakkoord de Brainport een prominente plaats, samen met de Mainports en de Greenports. In dit kader is bestuurlijk overleg gestart over de A2 als kennis-as en worden de samenwerkingmogelijkheden met de Mainports Rotterdam en Amsterdam verkend. De mogelijkheden voor kansrijke samenwerking met Greenport Venlo – tevens geassocieerd lid van BrabantStad – zullen nader onderzocht worden, al dan niet onder de vlag van Brainport c.q. de gemeente Helmond, die een sterke food-oriëntatie heeft. Tenslotte vinden wij dat er in een tijd van bezuinigingen ook kritisch gekeken moet worden naar het werkterrein mondiale bewustwording. De nu lopende evaluatie van het stedenbandenbeleid geeft aanknopingspunten om het stedenbandenbeleid te herijken. Hoewel het goed gebruik is dat de raad zeggenschap heeft over de stedenbanden, stellen wij voor om hierop te versoberen. Ook hier geldt de noodzaak om focus aan te brengen: zowel in middelen als in de inzet van ambtelijke capaciteit. Daarbij overigens de kanttekening dat een aantal stedenbanden voor zijn activiteiten in belangrijke mate afhankelijk zijn van (op dit moment onder druk staande) VNGmiddelen via het Logo South-programma. Ombuigingen en maatschappelijke effecten Binnen Europa hebben de gemeentelijke en regionale overheden overal te kampen met dezelfde mechanismen: overheveling van taken met verlaagde budgetten van hogere niveaus, opheffing en inkrimping en terugtrekking op kerntaken. Europa biedt kansen voor alternatieve financieringen. Anticyclisch reageren op de financieel krappere tijden, betekent in deze uitbreiden richting Europa. Wij stellen voor € 100.000 structureel uit te trekken voor beleidsbeïnvloeding, netwerken, projectontwikkeling en communicatie. We steken in op BOR en we wachten de toekomstplannen voor SRE af. We vinden dat het SRE nu al haar steentje moet bijdragen aan omvangrijke ombuigingsopgave. Ook zij kunnen efficiënter werken. Daarom verminderen we met ingang van 2011 de algemene bijdrage aan het SRE met € 450.000, dit naast de gerichte bezuinigingen op specifieke taken zoals Recreatie & Toerisme en Milieu. In afwachting van de uitkomsten van de discussie over regionale samenwerking hebben wij wel onze bijdrage aan het Stimuleringsfonds van € 1,3 miljoen nog voor 2012 veiliggesteld.

56

gemeente Eindhoven

December 2010


We gaan bezuinigingen op de subsidie aan het COS voor de ondersteuning van de stedenbanden, gezien het feit dat er binnen de stedenbandstichtingen te weinig meerwaarde van de inzet van het COS ervaren wordt. Wij zijn van mening dat we twee stedenbanden zouden moeten afbouwen. Welke dit zouden moeten zijn, gaan wij samen met u bepalen. Dit levert een besparing op het gebied van subsidies op als op het gebied van aan de stedenbanden gekoppelde personele capaciteit. Het gaat om een structurele besparing van € 40.000. Uiteraard is een afbouwscenario aan de orde. Een precieze uitwerking maakt deel uit van het evaluatie en herijking van het stedenbandenbeleid.

6.3

Publieke dienstverlening

Adequate dienstverlening aan burgers en bedrijven vinden wij belangrijk. Om het niveau van dienstverlening zo veel mogelijk in stand te houden gaan we niet alleen onze eigen werkprocessen slimmer organiseren, maar zullen we ook de dienstverlening en informatiestromen van en naar de burger op een zo efficiënt mogelijke manier inrichten. Met de inzet van ICT zal de zelfredzaamheid van de burger groter worden. De mogelijkheid tot baliebezoek blijft bestaan, bij voorkeur wel op afspraak. Ombuigingen en maatschappelijke effecten Een relatief hoog aantal burgers is nog onbekend met onze internetdienstverlening. Anderen denken aan de balie sneller geholpen te worden. We gaan actief bevorderen (onder andere door voorlichting en prijsdifferentiatie) dat meer gemeentelijke producten via internet worden afgenomen. Dit bespaart de gemeente geld, omdat afhandeling via internet vele malen minder kost dan aan de balie. Voor diegene die niet overweg kunnen met internet worden voorzieningen getroffen (gastvrouwen op het inwonersplein). Uitgangspunt van kanaalsturing is dat burgers meer zelfredzaam zijn en zich met self-service goed weten te bedienen en sneller krijgen van de gemeente wat ze willen. Mede hierdoor zal de toestroom naar de balies worden teruggebracht. Met andere ontwikkelingen, zoals de verdere ontwikkeling van DIGID en het verlagen van het servicelevel van het callcenter naar de norm van VNG (opnemen binnen 25 seconden), besparen we eveneens. Centraal worden vragen al gauw gemiddeld drie to vijf minuten sneller afgehandeld. Met de overname van eerstelijns telefonische contacten door het callcenter worden sectoren ontlast. Zij hoeven zich niet meer bezig te houden met de beantwoording van eenvoudige vragen. De gemeente Eindhoven presteert in vergelijking tot andere gemeente goed op gebied van dienstverlening. We willen blijven verbeteren. De komende periode komt accent echter meer te liggen op het besparen van kosten zonder dat de dienstverlening er onder leidt. Met betrekking tot het sluiten van huwelijken wordt kosteloos en tegen gereduceerd tarief trouwen tot een minimum beperkt. gemeente Eindhoven

57

December 2010


6.4

Stroomlijnen gemeentelijke organisatie

De heroverweging van de bedrijfsvoering is ingezet langs vier lijnen, die deels in elkaars verlengde liggen: b

Vergroten efficiency organisatie: Door de bedrijfsvoering beter, slimmer en vooral meer samen te organiseren kunnen we winst boeken. Door optimalisering en stroomlijning van processen. Dit heeft betrekking op zowel de bedrijfsvoering als op de gestandaardiseerde processen

b

Versoberen bedrijfsvoering: Naast het vergroten van de efficiency maakt de omvang van de bezuinigingsopgave het ook noodzakelijk om de bedrijfsvoering te versoberen. In beperkte mate wordt ook het niveau van dienstverlening verlaagd naar de daarvoor geldende landelijke standaarden. Bij al deze maatregelen wordt getracht het directe effect op medewerkers en burgers zo veel mogelijk te beperken.

b

Verhogen van kwaliteit en effectiviteit: we willen het moment benutten om met een slankere organisatie toch te komen tot hogere kwaliteit en grotere effectiviteit van het beleid. De investeringen in ICT dragen na succesvolle implementatie bij aan de kwaliteit van de dienstverlening binnen de gemeente en richting burgers. Ook de vereenvoudiging van het subsidieproces draagt hieraan bij.

b

De omschakeling van een organisatie waarin meer vanuit de eigen sector en het eigen werkterrein wordt gedacht naar een organisatie waarin het concernbelang centraal staat en gemeentebreed wordt gedacht is geen eenvoudige opgave. Het vergt een omschakeling in sturing, in cultuur en in leiderschap die niet van vandaag op morgen gerealiseerd is.

Ombuigingen en maatschappelijke effecten Doorontwikkeling organisatie Recent is een nieuw organisatiemodel vormgegeven, waarbij 24 sectoren zijn gevormd. Zonder afbreuk te doen aan deze organisatieopzet, zijn wij van mening dat het efficiënter is om een viertal kleinere sectoren (Klantcontactcentrum, Servicecentrum, Kabinet en het directoraat Veiligheid) op een logische manier functioneel aan te haken bij grotere sectoren. Ook zien wij bij diverse afdelingshoofden mogelijkheden om de ‘span of control’ te vergroten. Deze gaan we in samenhang met vermindering van de personeelsomvang verantwoord uitbreiden. De managementlaag wordt hiermee gereduceerd. Wij gaan een duidelijkere relatie leggen tussen de omvang van taken in het primaire proces en de ondersteunende taken (de zogenaamde ‘overhead’). Het indikken van de organisatie op het gebied van de primaire taken, leidt automatisch tot een verminderde vraag naar ondersteuning. Dit verzilveren we door de introductie van een op maat gemaakte rekenregel: voor elke reductie in de lijn zal een evenredig deel van de overhead moeten verdwijnen. 58

gemeente Eindhoven

December 2010


We gaan minder inhuren, maar ook slimmer door beter gebruik maken van onze mogelijkheden in de mantelcontracten. Hierdoor besparen we kosten, maken we beter gebruik van het talent in onze eigen organisatie en die van de ingehuurde medewerkers. Wij blijven ook in de toekomst gebruik maken van inhuur derden. Een schil van flexibele medewerkers, naast de vaste formatie, is en blijft noodzakelijk vanwege kostenoverweging (opvang pieken) en inhuur van expertise noodzakelijk. Overigens zal daarbij de verhouding tussen vast personeel en inhuur per sector verschillen. De gemeente is een ‘hybride’ organisatie. De komende periode zullen wij dit (naast andere zaken) uitwerken in het strategisch HRM-beleid. Ruimtelijk proces We gaan voor stevige aanpassingen in de “ruimtelijke kolom”, de bedrijfsonderdelen stedelijke ontwikkeling en beheer. We voeren een aantal technische verbeteringen in: b Versterken van de financiële regie In het huidige instrumentarium signaleren we laat in het proces hoge apparaatskosten en (vermoedelijke) overschrijdingen op projecten. Wij gaan de financiële bewustwording daarom vergroten. We verbeteren daarvoor de ‘tools’ (tijdschrijven, grex-model, e.d.). b Centraal beheren van financiële veiligheidsmarges Per project worden nu financiële marges meegenomen die enige ruimte geven. We gaan de project-control uitbouwen (meer scherpte in de ramingen) en de financiële marges centraal beheren. b Centraal beheren van de projectkosten “onvoorzien” We gaan de posten onvoorzien uit de project-exploitaties centraal beheren. Dit voorkomt het ‘opmaken’ van projectbudgetten. We gaan nauwkeuriger ramen in latere planfasen en daarmee minder ad-hoc wensen honoreren. Ook gaan we vooral investeren in het anders inrichten van het ruimtelijke proces. We gaan werken vanuit vertrouwen, dus minder controles in proces. Duidelijke verantwoordelijkheidsverdeling is de insteek. De gemeente gaat niet op de stoel van de initiatiefnemer zitten. Wij stellen kaders en toetsen achteraf. In het tussenliggende traject wordt de creativiteit van de initiatiefnemers meer benut. Veel gemeenten promoten het welstandsvrij bouwen en verdere vereenvoudiging van de regelgeving. Wij hanteren welstandsvrij als uitgangspunt. Alleen voor grote ontwikkelingen zien wij nog een welstandstaak. De ruimtelijke kwaliteit zal hierdoor maar marginaal afnemen. Vervolgens kunnen we met geven van meer mandaat aan ambtenaren wel meer snelheid maken in het realiseren van maatschappelijke processen. Hierdoor besparen we kosten voor burgers (kostendekkend maken van leges voor dakkapellen zou tot onaanvaardbare kosten leiden) en kunnen we besparen op de omvang van onze organisatie. We organiseren één centrale intake en geven aan de voordeur een integraal advies (globaler en sneller). En we gaan maximaal gebruik maken van de WABO en de Crisisen Herstelwet (CHW). gemeente Eindhoven

59

December 2010


Vanuit het verleden hebben we veel ontwikkelingsplannen in portefeuille. Door fasering en prioritering kunnen we het ambtelijk apparaat reduceren. We zetten de resterende capaciteit alleen in voor de geprioriteerde projecten. Tenslotte zetten we in op kostendekkendheid van de leges en tarieven. De organisatie wordt ‘lean en mean’ gemaakt, zodat niet onnodig veel kosten worden doorbelast Interne mobiliteit en arbeidsvoorwaarden Wij zijn deze ombuigingsoperatie gestart met een werkgarantie voor ons personeel. De bezuinigingen zullen tot gevolg hebben dat taken worden geschrapt, in volume worden teruggebracht en functies verdwijnen. Omdat het natuurlijk verloop van voldoende omvang is, worden gedwongen ontslagen voorkomen. Dat vraagt wel investeringen in mobiliteit. Medewerkers waarvan taken en/of functies vervallen, willen we begeleiden naar andere passende plekken binnen (of mogelijk buiten) de organisatie. Daarom hebben we tijdelijk hiervoor extra middelen beschikbaar gesteld en richten we een projectorganisatie, met inbegrip van een intern mobiliteitsbureau, in die vanaf 1 april 2011 operationeel is om al deze bewegingen voor iedereen soepel en zorgvuldig te laten verlopen. Met het Georganiseerd Overleg (GO) gaan wij de discussie aan over de arbeidsvoorwaarden om zo op andere wijze bijdrage te leveren aan de ombuigingen. Het pakket zal, naast een afname door het terugbrengen van de personeelsomvang, worden versoberd. Ter discussie staan onder meer het personeelsfeest, kerstpakket, receptiekosten bij jubilea, flexibel belonen en gratificaties. Ook het systeem van toekennen van periodieken scherpen we aan. Als één van de weinige gemeenten kennen wij nog het systeem van uitloopschalen. Mogelijk zijn er, met name op termijn, forse besparingen te behalen door nu kritisch naar dit systeem van uitloopschalen te kijken. In nauwe samenspraak met het GO zullen we verschillende scenario's voor het afschaffen en/of inperken van de uitloopschalen verkennen en op haalbaarheid en wenselijkheid onderzoeken. Hierbij zal voldoende aandacht moeten worden besteed aan de aantrekkelijkheid en stabiliteit van de gemeente als werkgever en aan verhoging van de kwaliteit en de arbeidssatisfactie van de medewerkers, bijvoorbeeld door extra in te zetten op ontwikkelen loopbaanmogelijkheden (denk aan opleidingen, interne mobiliteit , competentieontwikkeling en talentenmanagement) en op alternatieve instrumenten en extra financiële middelen voor bewust belonen. Afhandeling bezwaren Voor de afhandeling van bezwaren hebben we nu een commissie. Om een onpartijdige afhandeling te bevorderen, hebben we hierin externe deskundigen benoemd. De besluiten van de commissie zijn onafhankelijk en transparant en worden nauwelijks met succes aangevochten. Toch denken we hier verantwoord te kunnen minderen. Nu worden alle zaken aan de commissie voorgelegd. Eenvoudige zaken kunnen sterk vereenvoudigd (bijvoorbeeld niet of via één commissielid) worden afgedaan. 60

gemeente Eindhoven

December 2010


De transparantie voor de burger zal hierdoor afnemen. We willen echter ook het aantal bezwaren dat wordt ingediend terugbrengen door vroeg in het proces in gesprek te gaan met de bezwaarmaker. Met deze persoonlijke aanpak wordt de dienstverlening verbeterd, een misverstand vaak weggenomen en een onnodige juridische procedure voorkomen. Inkoop Jaarlijks besteden we als gemeente een groot volume aan (ongeveer € 120 miljoen). Op een aantal recent afgeronde aanbestedingen kunnen we een voordeel inboeken, onder andere op arbo, kantoorartikelen, schoonmaak, toiletservice, beveiliging en verzekeringen. Voor 2011 staan onder meer bedrijfskleding, posten verzendkosten, drukwerk en papier nog op de rol. Met het inkopen willen we ook een bijdrage leveren aan andere doelstellingen van de gemeente. Daarom wordt het inkoopbeleid aangescherpt zodat we meer duurzaam inkopen, het MKB een grotere kans geven en we via het inkopen meer mensen aan het werk krijgen (social return). Doorontwikkeling bedrijfsvoering Door een bredere toepassing van businesscases gaan we berekenen hoe we met investeringen aan de voorkant (onder meer in ICT) structurele kosten kunnen gaan besparen. Het digitaliseren van het archief is daarvan het eerste voorbeeld. Met een eenmalige slag wordt voor de toekomst het aantal strekkende meters fysiek archief (en daarmee de huur van de ruimte bij het Regionaal Historisch Centrum) sterk verminderd. We verwachten ook te besparen door het verminderen van applicaties en het standaardiseren van de interne servicedesk. Het komende jaar gaan we op zoek naar meer onderwerpen waar we winst kunnen boeken. Versobering interne dienstverlening Ook de interne dienstverlening gaan we versoberen. Er worden niet langer lunches geserveerd in vergaderzalen. Ook de tweede kantinevoorziening (in het Mercado gebouw) willen we in 2013 sluiten. Het legen van prullenbakken en ophalen van koffiebekers gaan we anders inrichten. Tenslotte zien wij voor het personeelsblad ‘Eindhoven Eigen’ andere kanalen om informatie te ontsluiten. We gaan hierbij meer gebruik maken van intranet. Raad en griffie Het college heeft het initiatief voor het aandragen van bezuinigingen op de uitgaven van de raad en griffie overgelaten aan de raad zelf. Het presidium heeft, namens de raad, de wethouder financiën een voorstel gedaan. Hierbij geeft het presidium aan dat van de raad en griffie een forse bijdrage wordt verwacht (“Vele ogen zullen op de raad gericht zijn vanwege goed voorbeeldgedrag”). De uitgaven van de raad zijn gesplitst in middelen ten behoeve van activiteiten rond het raadswerk en middelen die te maken hebben met de rechtspositie van raaden commissieleden.

gemeente Eindhoven

61

December 2010


Op het eerste deel ziet de raad bezuinigingen op diverse begrotingsposten zonder dat de essentiële taken van de raad in het gedrang komen (zoals bestuurlijke informatievoorziening, maatschappelijke verkenningen en ondersteuning en communicatie) tot een totaalbedrag van € 163.000. Daarnaast gaat de raad de verordening op de fractiekosten aanpassen om een financieel plafond aan te brengen in de kosten voor ondersteuning van fracties. Tenslotte gaat de raad in 2011 een businesscase uitwerken en een pilot starten voor het invoeren van papierloos vergaderen door invoering van e-readers. Bezuinigen op de rechtspositie van de raaden commissieleden is op dit moment nog niet aan de orde. Hierover wil de raad in commissieverband met elkaar spreken. Het presidium wil dat zorgvuldig voorbereiden. Daarom vindt die discussie plaats in het voorjaar van 2011 zodat eventuele bezuinigingen kunnen worden meegenomen in de Kadernota 2012-2015.

6.5

Financiën op orde

De opdracht vanuit het coalitieakkoord ‘financiën helder en op orde’ valt in twee grote onderdelen uiteen in ombuigingen (bezuinigen en investeren) en de kwaliteit van de begroting en het onderliggende bedrijfsvoeringsproces. Deze twee thema’s hebben natuurlijk alles met elkaar te maken. De eerste omvat het totale programma wat met dit rapport voorligt. Het tweede gaat over het op orde brengen van de begroting, zowel qua proces als qua inhoud. De begroting moet sturend zijn –zowel voor de politiek, het bestuur als het management van de organisatie– en de planning & control cyclus moet zo worden vormgegeven dat de begroting bepalend is voor wat er in een begrotingsjaar gedaan wordt en welk geld ervoor beschikbaar is. Alleen dan voorkomen we tekorten, kunnen we bijsturen als het nodig is dan wel ruimte geven als het kàn en geven we ons geld uit aan die doelen waaraan dit college prioriteit gegeven heeft. Daarbij sluiten we aan bij de rekenkamerrapporten ‘Sturen op de achterbank’ en ‘Grip op het apparaat’ en nemen we de aanbevelingen daaruit over. Concreet betekent dat: b verbeteren van de begroting, zowel wat betreft proces (draaiboek en spelregels) als wat betreft inhoud. De begroting moet sturend worden en moet het mogelijk maken om heldere keuzes te maken. Met ingang van begrotingcyclus 2012 moeten de grootste verbeteringen zijn doorgevoerd. Hier ligt ook een relatie met de prioritering en fasering van de investerings-/projectenportefeuille (MeerjarenInvesteringsProgramma); b het opstellen van en werken conform een zogenaamde ‘Nota bedrijfsvoering’, waarin een centrale aanpak op het gebied van bedrijfsvoering wordt vastgelegd: de belangrijkste kaders en richtlijnen ten aanzien van bedrijfsvoering, die aansluiten bij de strategische visie op HRM die wordt ontwikkeld; b het creëren van betere sturingsmogelijkheden door uniformering van sectorplannen en management-contracten, waarbij deze worden voorzien van ten minste prestaties, begroting en personele inzet (vast én flexibel);

62

gemeente Eindhoven

December 2010


maatregelen op het gebied van inhuur. Op basis van strategisch HRM-beleid en de daaruit voortvloeiende strategische personeelsplannen moet helder zijn wat (domeingewijs) de verhouding vast/flexibel is. Het verwachte noodzakelijke inhuurvolume moet zijn weerslag vinden in de begroting, die daarop ook op dit gebied sturend moet zijn; b zorgen voor een goede solvabiliteit, d.w.z. een eigen kapitaal dat niet onder het vereiste minimum komt. b

Om een volledig overzicht te geven van alle maatregelen (ook wat betreft ontwikkelingen op de langere termijn) en om de onderlinge samenhang daar tussen – zowel inhoudelijk als qua timing– in kaart te brengen, wordt eind 2010 een ‘overall Verbeterplan’ opgesteld. Meerjaren Investerings Programma (MIP) Zoals aangegeven in paragraaf 5.6 moeten wij prioriteiten aangeven in de totale projectenportefeuille van de stad. We hebben dit nodig om onze schaarse investeringsmiddelen optimaal te laten renderen voor de stad. We werken dan ook aan het MIP met als doel helder te maken waar op de korte, middellange en lange termijn onze stad in gaat investeren en welke logische keuzes daarbij horen als we moeten ordenen en prioriteren. Het MIP biedt een totaaloverzicht van de investeringen van de gemeente op basis waarvan jaarlijks in een integrale afweging besloten kan worden: b welke projecten we in voorbereiding nemen en dus ambtelijke capaciteit op inzetten voor uitwerken van plannen; b welke projecten investeringsbudget krijgen voor concrete uitvoering (verplichtingen aangaan en schop in de grond). Het MIP wordt een regulier onderdeel van de begrotingscyclus en daarmee jaarlijks geactualiseerd. De inhoudelijke en financiële kaders voor het MIP worden bij de Kadernota bepaald. Bij de begroting vindt specifieke besluitvorming plaats over de investeringen die daadwerkelijk in uitvoering worden genomen. Met het MIP kan, op basis van een gezamenlijk kader, gerichter gewerkt worden aan het bundelen van krachten met partners, het zoeken van financieringsbronnen en het maken van een integrale afweging ten aanzien van nieuwe initiatieven. Aangezien het MIP een nieuw instrument is, moet 2011 als een overgangsjaar beschouwd worden. Voor 2011 beperkt het MIP zich tot een overzicht van zaken waarover we dit jaar een besluit moeten nemen en de ruimte die daarvoor is. Het gaat om een overzicht van investeringsprojecten die in 2010 en 2011 volgens eerdere planning uitgevoerd worden of voorbereid, en of er ruimte is voor heroverweging. Tevens biedt het een overzicht van noodzakelijk te nemen keuzen vóór 2011, zoals Landelijk Strijp. Vanaf 2012 zal het MIP als een volwaardig planning & controlinstrument gaan fungeren.

gemeente Eindhoven

63

December 2010


Ombuigingen en maatschappelijke effecten Door de financiën op orde te hebben worden de risico’s van budgetoverschrijdingen verminderd. Ook geeft het meer inzicht en dus meer sturingsmogelijkheden van de gemeenteraad waar we de beperkte middelen van de gemeente voor inzetten. Door meerjareninvesteringsplan in begrotingcyclus mee te nemen wordt voorkomen dat er projecten in voorbereiding worden genomen waar geen middelen voor zijn. Kunnen duidelijker prioriteiten gesteld worden welke investeringsprojecten wel en niet worden uitgevoerd. Hierdoor zal met dezelfde euro een grote effect van investeringen bereikt worden. We blijven investeren in de stad en richten daarvoor een investeringfonds in, wat we structureel gaan voeden. In de jaren 2012 en 2013 maken wij , gebaseerd op de omvang van onze storting in het Financieringsfonds, een budget van € 3,8 miljoen vrij. Met ingang van 2014 willen wij structureel € 4,8 miljoen hiervoor inzetten. Deze middelen voegen wij jaarlijks toe aan de betreffende jaarschijf van het MIP. Wij gaan ervan uit dat na 2011 storting van middelen in het Financieringsfonds niet langer aan de orde is. Herijking van de regionale samenwerking in het algemeen en die van het stedelijk gebied in het bijzonder vraagt namelijk ook herbezinning op het bijbehorende instrumentarium. Ook hier geldt dat de vorm volgend is op de inhoud.

6.6

Ombuigingenpalet

(Regionale) Samenwerking / BOR Algemene bijdrage aan SRE verminderen COS Stedenbanden Intensivering Europa Stimuleringfonds Publieke dienstverlening Controles op heronderzoeken, verhaal op erven en assistenten bij huwelijk stoppen, andere aanpak bij deurwaarder, naturalisatieceremonie, berekening kwijtschelding waterschap en innen parkeerbelasting Intensivering verkiezingen Kanaalsturing en dienstverlening gemeentebreed Overname eerstelijns contacten Servicelevel 25 seconden Ontwikkeling DIGID Leges huwelijken

64

2011

2012

2013

2014

2015

-450

-450 -33 -40 100 1.300

-450 -33 -40 100 0

-450 -33 -40 100 0

-450 -33 -40 100 0

-115 350

-115 350 -480 -52 -20 -50 -21

-115 350 -480 -52 -20 -50 -21

-115 -115 350 350 -480 -1.480 -52 -52 -20 -20 -50 -50 -21 -21

gemeente Eindhoven

December 2010


Doorontwikkeling organisatie Loonsuppletie Ergon Meer ambtelijk afdoen Intensivering CAO Intensivering huisvesting Intensivering I&B Intensivering scankosten Digitalisering statisch archief Minder sectoren Minder afdelingshoofden Besparingen personeelskosten (beperken inhuur en minder overhead)

2011

2012

2013

2014

-227 -350 1.350 1.000 1.000 3.100 -578

-227 -350 1.350 1.000 1.000 0 -680 -625 -250

-227 -350 1.350 1.000 1.000 0 -680 -625 -500

-227 -227 -350 -350 1.350 1.350 1.000 1.000 1.000 1.000 0 0 -680 -680 -625 -625 -750 -1.000

-2.100

-3.000 -3.000 -3.500 -4.500

-500

-750 -1.000 -1.000 -1.000 0 -250 -500 -1.000 -250 -500 -750 -1.000 -250 -500 -750 -1.000 0 0 -100 -200

-437

-1.000 -1.000 -1.000 -1.000 -90 -185 -275 -370 pm pm pm pm -80 -80 -80 -80

Ruimtelijke kolom Reductie ambtelijk apparaat door prioritering projecten Financiële veiligheidsmarge / versterken regie (netto) Post onvoorzien centraal beheren Anders vormgeven ruimtelijk proces (minder regels) Kostendekkendheid leges en tarieven (netto) Interne mobiliteit en arbeidsvoorwaarden Arbeidsvoorwaarden (door versobering) Arbeidsvoorwoorden (door afname personeelsbestand) Systeem toekennen periodieken en uitloopschalen Kernregistratie P&O Afhandeling bezwaren Bezwaar Advies Commissie Andere aanpak bezwaren (eerst bellen)

-120 0

Inkoop Aanbestedingsvoordelen

-300

Doorontwikkeling bedrijfsvoering Businesscases Standaardiseren en self service Antwoorden sneller vinden (voorkomen herstelacties)

gemeente Eindhoven

-240 -300

-240 -300

-1.929 -2.459 -2.750 -3.000

0 0 0

65

-240 -300

2015

0 -120 0

0 -1.000 -120 -120 -360 -360

December 2010


Versoberen interne dienstverlening Dienstauto, parkeerplaatsen bezoekers, koeriersdiensten Begeleidingskosten huisvesting en stelpost facilitaire kosten Applicaties/licenties verminderen Studentenverenigingen, stadsrondritten geen première stadsjournaal, restant budget meedoen Lunches vergaderzalen en catering mercado Eén prullenbak per kamer+ op gang zetten Verzamelen koffiebekers door Ergon Personeelsblad

2011

2012

2013

2014

2015

-54

-54

-54

-54

-54

-150 -45

-150 -45

-150 -45

-150 -45

-150 -45

-77

-37 -45 -10 -12 -50

-37 -115 -10 -12 -50

-37 -115 -10 -12 -50

-37 -115 -10 -12 -50

-163

-163

-163

-163

3.800

3.800

4.800

4.800

Raad en griffie Bezuinigingspalet raad en griffie Financiën op orde Intensivering Investeringsprogramma (Grijze markeringen reeds genomen besluiten bij programmabegroting 2011-2014)

66

gemeente Eindhoven

December 2010


7

Algemene financiële lijn

In het coalitieakkoord ‘Werken aan morgen’ is afgesproken dat wij voor het einde van het jaar een pakket aan ombuigingsmaatregelen ter grootte van € 40 miljoen aanbieden. In september van dit jaar hebben we u aangegeven dat dit bedrag vergroot moet worden naar structureel € 55 miljoen. Voor u ligt nu een palet van € 56 miljoen. Met dit palet kunnen wij dus niet alleen de verwachte rijkskortingen opvangen maar ook oude knelpunten oplossen en, dit is heel belangrijk, blijven investeren in de stad.

7.1

Kortingen vanuit het Rijk

Nu ruim een jaar na de eerste berichten over de korting op de algemene uitkering is de omvang nog altijd niet bekend. Inmiddels is de schatting van de korting geactualiseerd op basis van de Startnota van het rijk van november jl. Het aandeel van het gemeentefonds in de rijksombuigingen is hierin weer iets groter geworden. Het rijk heeft bij het doorrekenen van het aandeel van het gemeentefonds in de bezuinigingen van het regeerakkoord nu ook de bezuiniging op het Fonds Economische Structuurversterking en enkele bezuinigingen op het sociale vlak meegenomen. Hierdoor komt onze schatting van de korting op de algemene uitkering per saldo nu uit op € 7,1 miljoen in 2012, oplopend tot €19,4 miljoen structureel in 2015. In deze schatting is, buiten de ‘kale’ korting uit het regeerakkoord, ook een inschatting verwerkt over het accres en de hieruit te betalen loon- en prijscompensatie. Uiteraard gaan we van jaar op jaar deze inschattingen actualiseren en besluiten we bij de kadernota wat we hiervoor gaan meenemen in het eerstkomende jaar. Naast de korting op de algemene uitkering heeft het rijk in het regeerakkoord nog meer kortingen aangekondigd. Als uitgangspunt hebben we er voor gekozen dat we rijkskortingen in principe één op één doorvertalen naar de betreffende beleidsvelden. Alleen als daardoor ingrijpende maatschappelijke effecten dreigen te ontstaan, zijn uitzonderingen mogelijk. In het coalitieakkoord zijn armoede en WMO benoemd. De aangekondigde rijkskortingen op dit gebied betreffen: b Lokaal inkomensbeleid (€ 570.000 met ingang van 2012) Om de armoedeval te beperken wordt de inkomensgrens van het gemeentelijk inkomensbeleid genormeerd op maximaal 110% van het wettelijk minimum loon, zodat inkomensaanvullingen gerichter worden verstrekt. Wij gaan bezien op welke wijze wij deze korting binnen het gehele armoedeveld kunnen compenseren. b Gerichte schuldhulpverlening (€ 290.000 met ingang van 2012) Met ingang van 2012 kan beroep worden gedaan op een meer selectieve en gerichte toepassing van schuldhulpverlening en nazorg. Gezien de ontwikkelingen op dit gebied zullen wij deze korting niet doorvertalen; met ingang van 2011 gaan we zelfs intensiveren. gemeente Eindhoven

67

December 2010


b

Dagbesteding naar WMO (€ 2 miljoen met ingang van 2014) De functies dagbesteding en begeleiding gaan over van de AWBZ naar de WMO. 2013 is een overgangsjaar, waarbij gemeenten verantwoordelijk zijn voor de mensen die zich na 1 januari 2013 melden. Vanaf 2014 ligt de verantwoordelijkheid geheel bij gemeenten. In de eerste jaren worden de transitiekosten van de overheveling (deels) vergoed.

Maar ook voor de volgende kortingen vinden wij de maatschappelijke effecten ingrijpend: b Montfransgelden (€ 1,1 miljoen met ingang van 2012) Per 2012 vallen de zogenaamde Montfransgelden voor sociale veiligheid vrij. De hiermee bekostigde activiteiten worden door het rijk niet gecontinueerd. We vangen de gevolgen van deze korting op in de ombuigingstaakstelling, omdat ze bovenop eerdere kortingen komen op het gebied van veiligheid. b Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (€ 2,5 miljoen met ingang van 2015) De budgetten voor het Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV) en Budget Locatiegebonden Subsidies (BLS) worden geheel afgeschaft nadat de huidige juridisch verplichte convenantperiode eind 2014 afloopt. Stedelijke vernieuwing zal echter ook na 2014 noodzakelijk zijn. Onderstaande kortingen gaan we wel geheel of deels doorvertalen: b Inburgering (oplopend vanaf 2011 tot € 4,9 miljoen in 2015) Het kabinet bezuinigt volgend jaar aanzienlijk op de gemeentelijke budgetten voor inburgering. Deze korting loopt op tot in 2014, waarmee er in dat jaar geen middelen meer beschikbaar zijn voor gemeentelijke taken rond inburgering. b Vermindering politieke ambtsdragers (€ 1,7 miljoen met ingang van 2015) Verminderen van het aantal politieke ambtsdragers bij gemeenten levert een besparing op de loonkosten en de kosten aan directe ondersteuning. b Regionale uitvoeringsdiensten (oplopend vanaf 2011 tot € 1,4 miljoen in 2015) Door het oprichten en uitbouwen van regionale uitvoeringsdiensten (RUD’s) boeken decentrale overheden efficiencywinst op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving. Er is uitgegaan van een ingroeimodel van 4 jaar waarbij rekening is gehouden met invoeringskosten het eerste jaar. Vanaf 2014 vangen we een deel van de korting (€ 250.000) op binnen het beleidsveld. b Jeugdzorg (€ 1,1 miljoen met ingang van 2015) Gemeenten worden financieel en uitvoeringstechnisch verantwoordelijk voor de uitvoering van alle jeugdzorg die nu onder het Rijk, de provincies, de gemeenten, de AWBZ en de ZvW valt. Alle gelden die hier momenteel in omgaan zullen verminderd met een efficiencykorting van € 300 miljoen, worden overgeheveld naar gemeenten. Door het laten vervallen/anders vormgeven van het recht op zorg zijn gemeenten in staat maatwerk te leveren en kan het stelsel van zorg voor jeugdigen doelmatiger en doeltreffender worden vormgegeven. Wij schatten in de helft van de korting binnen het beleidsveld te kunnen opvangen.

68

gemeente Eindhoven

December 2010


7.2

Tarieven

In de begroting voor 2011 hebben wij onze tarieven geïndexeerd met 2% als compensatie voor de inflatie. De komende 4 jaren willen wij een soortgelijke trendmatige verhoging als algemeen uitgangspunt hanteren. Dit geldt ook voor de OZB tarieven. Met de opbouw van ons palet hebben we er voor gezorgd dat een meer dan trendmatige verhoging van de OZB (tot de macronorm) nu niet nodig is.

7.3

Doorsneden van de intensiveringen en de ombuigingen

Wij zijn van mening dat het palet in al zijn doorsneden verantwoord en evenwichtig is. De grootste nettobijdragen worden geleverd op cultuur, personeel en arbeidsvoorwaarden, werk, de ruimtelijk kolom en interne dienstverlening. Netto intensiveringen zijn er op het gebied van armoede, WMO en design. Voor een bedrag van ruim € 21 miljoen gaan we dingen fundamenteel anders doen. Deze systeeminnovaties gaan we realiseren op het gebied van welzijn, WMO, armoede, re-integratie, cultuur, openbare ruimte, maatschappelijk vastgoed en doordecentralisatie onderwijshuisvesting. Voor een bedrag van € 13 miljoen gaan we onze taken slimmer uitvoeren. Voor de zaken die vooraf een investering vragen in bijvoorbeeld ICT gaan we eerst businesscases opzetten. Maar we gaan de zaken ook vereenvoudigen en de kanalen van onze dienstverlening beter sturen. Voor ruim € 9 miljoen gaan we minder intern doen; denk aan de arbeidsvoorwaarden, maar ook het prioriteren van projecten en versoberen van het onderhoud aan ons vastgoed. Ook voor € 9 miljoen doen we minder extern: het IJssportcentrum en de bijdragen aan het SRE, de Veiligheidsregio en de GGD maken hier een groot deel van uit. Tenslotte verhogen we onze inkomsten met € 3 miljoen, onder meer door de verkoop van vastgoed, maar ook de eigen bijdragen bij de WMO. In bijlage 3 is de tabel van bezuinigingen naar deze categorieën gesorteerd. Wij zijn er in geslaagd om minimaal € 12,5 miljoen van de bezuinigingen te vinden binnen onze eigen organisatie. De categorieën ‘slimmer’ en ‘minder intern’ tellen al op tot € 22 miljoen. Maar ook een deel van de systeeminnovaties slaat terug op onze organisatie. Wij stellen dan ook dat we de helft van ons palet binnen onze eigen organisatie hebben gevonden.

gemeente Eindhoven

69

December 2010


7.4

Financieel beeld

In dit rapport hebben we, naast de ombuigingen, ook aangegeven op welke beleidsvelden we willen intensiveren. In bijlage 2 hebben wij al onze intensiveringen nog een keer op een rij gezet. Gecombineerd met de verwachte rijkskortingen en de maatregelen op het palet is het financieel beeld structureel sluitend. Het ombuigingenpalet heeft een omvang van € 56 miljoen. Het regulier indexeren van de tarieven geeft nog eens € 5 miljoen ruimte. De rijkskortingen die we hiermee willen opvangen bedragen een kleine € 28 miljoen. Daarnaast gaan we voor een bedrag van € 26 miljoen weer herinvesteren in de stad. Tenslotte hebben we voor ruim € 7 miljoen voorheen incidenteel gefinancierde taken van structurele dekking voorzien. De fasering van de rijkskortingen, en dan met name die van de algemene uitkering, staat echter nog niet vast. Onze inschatting hiervan staat in bijlage 1 bij dit rapport. In een ‘worst case’ scenario moeten we er rekening mee houden dat de kortingen en de intensiveringen de eerste jaren (2012/2013) hoger zijn dan de ombuigingsmaatregelen op ons palet. Het eventuele tekort is van tijdelijke aard en kan daarom met de inzet van incidentele middelen (reserves) worden opgevangen. Het spreekt voor zich dat we de inzet van reserves tot een minimum willen beperken. Van jaar op jaar maken we daarom het totale financiële plaatje, met de daarbij behorende keuzes, bij de kadernota inzichtelijk. Samengevat schetsen wij u nu het navolgend financieel beeld. Zoals gebruikelijk in de instrumenten van de planning- en controlcyclus betekent een “-“ voor een bedrag positief effect op de financiële positie en vice versa. Dit betekent dus dat 2014 en 2015, met alle aannames, een overschot laten zien. x € 1 miljoen ( - = overschot) Rijkskortingen Intensiveringen Structureel maken dekking Ombuigingenpalet Regulier indexeren tarieven Inzet incidentele middelen Saldo

2011

2012

2013

2014

2015

0 20,0 7,5 -18,9 -1,6 -7,0 0,0

9,0 23,5 7,5 -32,4 -2,6 pm 5,0

15,6 23,0 7,5 -41,5 -3,6 pm 1,0

19,9 25,9 7,5 -49,6 -4,6 pm -0,9

27,7 26,4 7,5 -56,2 -5,6 pm -0,2

Met de combinatie van maatregelen op het palet, de reguliere indexering van tarieven en waar nodig de inzet van reserves in 2012 en 2013 zijn wij er van overtuigd dat wij u jaarlijks een sluitende begroting kunnen aanbieden waarin we, conform het coalitieakkoord, het geld daar laten landen waar het het hardste nodig is.

70

gemeente Eindhoven

December 2010


Bijlage 1 Rijkskortingen

Overzicht rijkskortingen die we niet één op één doorvertalen:

Algemene uitkering Montfransgelden ISV/BLS Regionale uitvoeringsdiensten Jeugdzorg Lokaal inkomensbeleid Gerichte schuldhulpverlening Dagbesteding naar WMO Totaal rijkskortingen (schatting)

2011 0 0 0 0 0 0 0 0 0

2012 7.150 1.140 0 710 0 570 290 -860 9.000

2013 13.000 1.140 0 1.140 0 570 290 -570 15.570

2014 14.690 1.140 0 1.180 0 570 290 2.000 19.870

2015 19.440 1.140 2.500 1.180 570 570 290 2.000 27.690

NB: Rijkskortingen die we wel één op één doorvertalen zijn er op het gebied van het Participatiefonds, inburgering en vermindering politieke ambtsdragers.

gemeente Eindhoven

71

December 2010


Bijlage 2 Intensiveringen

2011 2012 2013 2014 2015 Intensivering armoede/schulddienstverlening 4.750 4.750 4.750 4.750 4.750 Intensivering WMO 4.000 4.000 4.000 4.000 4.000 Intensivering BUIG 1.500 1.500 1.500 1.500 1.500 Intensivering verkiezingen 350 350 350 350 350 Intensivering risicojeugd 600 600 600 600 600 Intensivering huisvesting 1.000 1.000 1.000 1.000 1.000 Intensivering I&B 1.000 1.000 1.000 1.000 1.000 Intensivering CAO 1.350 1.350 1.350 1.350 1.350 Intensivering economie 250 250 250 250 250 Intensivering innovatie 375 1.000 1.500 2.000 2.000 Intensivering design 1.000 1.000 1.000 1.000 1.000 Intensivering duurzaamheid 375 550 750 750 750 Intensivering investeringsagenda 0 3.800 3.800 4.800 4.800 Intensivering cultuur 0 1.000 1.000 1.000 1.000 Intensivering werkbudget Europa 0 100 100 100 100 Intensivering re-integratie 0 0 0 400 900 Intensivering mobiliteit/bereikbaarheid 0 0 0 500 500 Intensivering veiligheid 0 0 0 500 500 EK Waterpolo 350 0 0 0 0 Scankosten 3.100 0 0 0 0 Stimuleringsfonds 0 1.300 0 0 0 Totaal intensiveringen 20.000 23.550 22.950 25.850 26.350

72

gemeente Eindhoven

December 2010


Bijlage 3 Bezuinigingen gesorteerd naar categorie

Categorie anders

Onderwerp arbeidsmarktbeleid

anders anders anders anders anders anders

publieke dienstverlening cultuur cultuur cultuur openbare ruimte vernieuwing maatschappelijk vastgoed

anders

citymarketing en evenementen

anders

veiligheid en handhaving

anders anders

wmo en welzijn wmo en welzijn

gemeente Eindhoven

Omschrijving Uitstroom naar werk verhogen, handhaving, poortwachtersfunctie, gemiddelde uitkering verlagen Anders vormgeven ruimtelijk proces (minder regels) CKE Verlagen totaalplafond cultuur totaal Bibliotheek Systeeminnovatie Openbare ruimte Systeeminnovaties onderwijshuisvesting, kostendekkende huur, terugvorderen leegstand, maatschappelijk vastgoed (beter bezetten/afstoten), energiebesparende maatregelen Citymarketing en heroriëntatie beleidsterrein evenementen Beter benutten / flexibel inzetten van mensen en middelen bij Brandweer Systeeminnovatie welzijn Structurele middelen Lumens Groep

73

2011 1.850

2012 3.800

2013 5.700

2014 7.500

2015 7.500

0 100 0 400 0 0

250 250 1.500 750 137 300

500 500 2.000 1.500 137 600

750 750 2.600 2.250 137 900

1.000 1.000 2.600 3.000 137 900

0

200

400

600

800

0

0

0

500

975

0 0

455 2.000

920 2.000

1.250 2.000

1.600 2.000

December 2010


Categorie extern minder extern minder

extern minder extern minder extern minder extern minder extern minder extern minder extern minder extern minder

Onderwerp publieke dienstverlening stroomlijnen gemeentelijke organisatie stroomlijnen gemeentelijke organisatie bereikbaarheid bereikbaarheid bereikbaarheid cultuur cultuur duurzaamheid en milieu duurzaamheid en milieu duurzaamheid en milieu

extern minder

duurzaamheid en milieu

extern minder extern minder extern minder extern minder extern minder extern minder extern minder extern minder

gebiedsontwikkeling openbare ruimte openbare ruimte sport sport sport sport sport

extern minder

74

Omschrijving Servicelevel 25 seconden Loonsuppletie Ergon Studentenverenigingen, stadsrondritten geen première stadsjournaal, meedoen Mobiliteitsmanagement PSV-wedstrijden Exploitatie fietsenstallingen Verkeersveiligheidacties Evenementen niet langer uit cultuurbudget betalen Cultuurhistorie anders tonen Monitoren geluid wegverkeer Informatie bodem beperken Versobering communicatie klimaatbeleid en combinatie ecologisce boerderij / Milieu Educatie Centrum Regionaal aandeel in Natuur en Milieu Educatievoorzieningen Vervallen incidentele financiering wijkvernieuwing Ecologisch groen Bloembakken in de stad Stroomlijning verenigingsondersteuning Vermindering toezichthouders in Genneper Parken Afstoten sporthallen Efficiencymaatregelen en versobering onderhoud Afstoten of sluiten ijssportcentrum

gemeente Eindhoven

2011 0 227

2012 20 227

2013 20 227

2014 20 227

2015 20 227

77

37

37

37

37

20 50 100 0 571 0 30 95

20 50 100 0 571 10 30 95

20 50 100 314 571 10 30 95

20 50 100 314 571 10 30 95

20 50 100 314 571 10 30 95

0

100

100

100

100

400 0 0 50 0 0 480 0

400 60 65 100 50 125 480 0

400 60 65 100 100 250 480 500

400 60 65 100 150 250 480 1.000

400 60 65 100 150 250 480 1.000

December 2010


Categorie extern minder

extern minder extern minder extern minder extern minder extern minder extern minder extern minder

Onderwerp vernieuwing maatschappelijk vastgoed citymarketing en evenementen samenwerking met medeoverheden samenwerking met medeoverheden samenwerking met medeoverheden Versterken jeugdbeleid Versterken jeugdbeleid versterken jeugdbeleid leefbare wijken veiligheid en handhaving wmo en welzijn wmo en welzijn

extern minder

wmo en welzijn

extern minder extern minder extern minder extern minder

gemeente Eindhoven

Omschrijving Afstoten vrijetijdsaccommodaties

2011 100

2012 150

2013 200

2014 250

2015 250

Bijdrage SRE toerisme en recreatie COS

200 0

200 33

200 33

200 33

200 33

0

40

40

40

40

Algemene bijdrage aan SRE verminderen

450

450

450

450

450

Schoolzwemmen Stelpost leerlingenvervoer HALT Gebiedsgericht werken Bijdrage aan Veiligheidsregio verminderen GGD: gezonde school, gehoorschade, valpreventie Eigen bijdragen (invoeren bij trapliften en scootmobielen, verhogen bij hulp bij het huishouden) overgang van hoog naar laag Persoonsgebonden tarief, lagere verhuisvergoeding Aanbesteding Hulp bij het huishouden

0 800 0 0 200 90 900

300 800 0 150 200 90 937

500 800 50 200 200 90 964

550 800 100 250 200 90 990

550 800 100 300 200 90 990

0

243

552

1.000

1.000

Stedenbanden

75

December 2010


Categorie inkomsten inkomsten inkomsten inkomsten inkomsten inkomsten inkomsten inkomsten

Onderwerp publieke dienstverlening publieke dienstverlening bereikbaarheid cultuur openbare ruimte sport vernieuwing maatschappelijk vastgoed citymarketing en evenementen

inkomsten

veiligheid en handhaving

76

Omschrijving Leges huwelijken Kostendekkendheid leges en tarieven (netto) Uitbreiding betaald parkeren Van Abbemuseum Vegen van goten inbrengen in rioolheffing Verhoging tarieven Verkoop panden Diverse maatregelen om knelpunten weg te werken, waaronder verhoging opbrengsten reclame in openbare ruimte, efficiëntere inzet toeristenbelasting en doorbelasting kosten aan evenementenorganisaties Strakker handhaven

gemeente Eindhoven

2011 0 0 0 200 0 0 1.000

2012 21 0 200 200 175 300 1.500

2013 21 0 200 200 175 500 1.500

2014 21 100 200 200 175 700 1.000

2015 21 200 200 200 175 700 1.000

549

549

549

549

549

250

250

250

250

250

December 2010


Categorie minder intern minder intern minder intern minder intern minder intern minder intern minder intern minder intern minder intern minder intern minder intern minder intern minder intern minder intern minder intern

gemeente Eindhoven

Onderwerp stroomlijnen gemeentelijke organisatie stroomlijnen gemeentelijke organisatie stroomlijnen gemeentelijke organisatie stroomlijnen gemeentelijke organisatie stroomlijnen gemeentelijke organisatie stroomlijnen gemeentelijke organisatie stroomlijnen gemeentelijke organisatie stroomlijnen gemeentelijke organisatie stroomlijnen gemeentelijke organisatie stroomlijnen gemeentelijke organisatie stroomlijnen gemeentelijke organisatie stroomlijnen gemeentelijke organisatie stroomlijnen gemeentelijke organisatie vernieuwing maatschappelijk vastgoed

Omschrijving Eén prullenbak per kamer+ op gang zetten

2011 0

2012 10

2013 10

2014 10

2015 10

45

45

45

45

45

54

54

54

54

54

0

45

115

115

115

150

150

150

150

150

0

90

185

275

370

0

625

625

625

625

0

250

500

750

1.000

437

1.000

1.000

1.000

1.000

2.100

3.000

3.000

3.500

4.500

0

pm

pm

pm

pm

Reductie ambtelijk apparaat door prioritering projecten Personeelsblad

500

750

1.000

1.000

1.000

0

50

50

50

50

Versoberen onderhoud gemeentelijk vastgoed

100

150

200

250

350

0

163

163

163

163

Applicaties/licenties verminderen (suggesties broekriem PM) Dienstauto, parkeerplaatsen bezoekers en koeriersdiensten Lunches vergaderzalen en catering mercado Begeleidingskosten huisvesting en stelpost facilitaire kosten Arbeidsvoorwoorden (door afname personeelsbestand) Minder sectoren Minder afdelingshoofden Arbeidsvoorwaarden (door versobering) Besparingen personeelskosten (beperken inhuur en minder overhead) Systeem toekennen periodieken en uitloopschalen

Versobering budgetten raad en griffie

77

December 2010


Categorie

Onderwerp

Omschrijving

slimmer

participatie en zeggenschap

slimmer slimmer slimmer

publieke dienstverlening publieke dienstverlening publieke dienstverlening

slimmer slimmer

publieke dienstverlening stroomlijnen gemeentelijke organisatie stroomlijnen gemeentelijke organisatie stroomlijnen gemeentelijke organisatie stroomlijnen gemeentelijke organisatie stroomlijnen gemeentelijke organisatie stroomlijnen gemeentelijke organisatie stroomlijnen gemeentelijke organisatie

slimmer slimmer slimmer slimmer slimmer slimmer slimmer slimmer

stroomlijnen gemeentelijke organisatie stroomlijnen gemeentelijke organisatie

78

2011

2012

2013

2014

2015

Wegvallen incidentele budgetten GGW (deels opvangen binnen budgetten OR)

500

500

500

500

500

Ontwikkeling DIGID Overname eerstelijns contacten Controles op heronderzoeken, verhaal op erven en assistenten bij huwelijk stoppen, andere aanpak bij deurwaarder, naturalisatieceremonie, berekening kwijtschelding waterschap en innen parkeerbelasting Kanaalsturing en dienstverlening gemeentebreed Verzamelen koffiebekers door Ergon

0 0 115

50 52 115

50 52 115

50 52 115

50 52 115

0 0

480 12

480 12

480 12

1.480 12

Kernregistratie P&O

0

80

80

80

80

Standaardiseren en self service

0

0

120

120

120

Bezwaar Advies Commissie

0

120

240

240

240

Andere aanpak bezwaren (eerst bellen)

0

0

300

300

300

350

350

350

350

350

0

0

0

360

360

578

680

680

680

680

0

0

0

0

1.000

Meer ambtelijk afdoen Voorkomen herstelacties, risico onjuiste kaders, antwoorden sneller vinden Digitalisering statisch archief Businesscases

gemeente Eindhoven

December 2010


Categorie slimmer

Onderwerp stroomlijnen gemeentelijke organisatie stroomlijnen gemeentelijke organisatie

Omschrijving Aanbestedingsvoordelen

slimmer slimmer slimmer slimmer

stroomlijnen gemeentelijke organisatie cultuur duurzaamheid en milieu openbare ruimte economische ontwikkeling

slimmer slimmer slimmer slimmer slimmer

versterken jeugdbeleid veiligheid en handhaving veiligheid en handhaving wmo en welzijn wmo en welzijn

slimmer

wmo en welzijn

slimmer slimmer

gemeente Eindhoven

2011 300

2012 1.929

2013 2.459

2014 2.750

2015 3.000

Financiële veiligheidsmarge / versterken regie (netto)

0

0

250

500

1.000

Post onvoorzien centraal beheren

0

250

500

750

1.000

314 200 63 0

308 200 63 200

250 200 63 200

250 200 63 200

0 200 63 200

130 200 0 2.145 425

130 200 0 0 425

130 200 300 0 425

130 200 400 0 425

130 200 400 0 425

950

950

950

950

950

Parktheater Milieutaken in eigen beheer uitvoeren Schrappen egalisatiebudget Doelmatigere samenwerking (in het gehele werkveld SRE, Brainport Development, BOM, provincie, stedelijk gebied en gemeente) Jongerenloket Processen verbaal in eigen beheer Privatisering bouwtoezicht Incidentele middelen (Lumens, koppengeld) Inzet stelpost kinderopvang Sociaal Medische Indicatie Onderbrengen opvang in AWBZ

79

Samen werkend aan morgen!

Recommend Documents