Raad Onderwerp:
V200900057
versie 10 maart 2009
Groenstructuurplan Heusden
Raadsvoorstel Inleiding: In 2001 is het groeninstrumentarium Heusden vastgesteld. Hierin zijn voor het eerst de belangrijke groene kaders van de gemeente vastgelegd. Het was een document dat veel gebruikt is bij ruimtelijke ontwikkelingen, renovaties en grondverkopen. Door dit gebruik zijn verschillende “kinderziekten” naar voren gekomen. Hierdoor, en doordat de tijd niet stil is blijven staan, is de noodzaak ontstaan voor een nieuw groenstructuurplan. Een wat andere naam die beter de lading dekt. In dit groenstructuurplan worden de belangrijke groene en blauwe kaders vastgelegd en wordt beleidsmatig en financiëel aangegeven hoe met deze kades moet worden omgegaan.
Feitelijke informatie: De belangrijkste tekortkomingen van het groeninstrumentarium waren: Beperking tot het groen binnen de bebouwde kom. Geen duidelijkheid over hoe het plan gebruik kon worden bij grondverkopen. Geen financiële middelen voor ingrepen in de groenstructuren beschikbaar waardoor de realisatie goeddeels achterwege is gebleven. Onduidelijk kaartmateriaal waardoor grote A0 kaarten noodzakelijk waren. Rol en beperkingen van beplanting bij luchtkwaliteit niet duidelijk. Rol van beplanting bij biodiversiteit niet helder. Duidelijkheid over status en bescherming van groenstructuren. Wat is overlast en hoe daar mee om te gaan. Het groenstructuurplan is op deze onderdelen aangepast en aangevuld. Zo is het groen buiten de bebouwde kom toegevoegd, is beleid opgenomen over grondverkopen, luchtkwaliteit, bescherming en overlast. De groenstructuren buiten de bebouwde kom sluiten in grote lijnen aan bij de Ecologische Hoofdstructuur maar wijkt op onderdelen af. Zo is het Vlijmens Ven niet opgenomen omdat dit ruimtelijk een agrarisch karakter heeft en blijft houden (inzet is agrarisch natuurbeheer). De groenstructuren zijn opnieuw bezien (daarbij is een belangrijke bijdrage geleverd door de buitendienst van de gemeente en de Natuur- en Milieuvereniging gemeente Heusden). Hierbij zijn groenstructuren aangepast, verwijderd en aangevuld. De groenstructuur is daardoor logischer en duidelijker geworden. Het kaartmateriaal is nu op A4 formaat leesbaar zonder dat er grote kaarten aan te pas komen. Tevens is er nu een uitvoeringsprogramma dat beschrijft waar aanpassingen/maatregelen nodig zijn en dat daarbij de benodigde financiële middelen aangeeft. Hierbij is onderscheid gemaakt in maatregelen bedoeld voor het versterken van de groenstructuur en maatregelen voortvloeiend uit de aandachtspunten per wijk. Dit onderscheid is gemaakt omdat het versterken van groenstructuren minder vast is gelegd in de tijd en dat daarom daar een verdeling over 20 jaren in wordt voorgesteld. De realisatie van deze maatregelen zal in combinatie met weg- en/of rioolwerkzaamheden worden uitgevoerd. De maatregelen voorvloeiend uit de aandachtspunten zijn wat dat betreft concreter en dus wel vastgelegd in de tijd.
Afweging: Om een groene en aantrekkelijke gemeente te zijn en te blijven, zijn groene en blauwe kaders onontbeerlijk. Voorgesteld wordt het conceptgroenstructuurplan vast te stellen. Daarmee worden de groenstructuren beschreven en beschermd en is de gewenste ontwikkeling vastgelegd. Om deze gewenste ontwikkeling vorm te kunnen geven is het noodzakelijk om daar ook financiële middelen aan te koppelen. Vandaar dat in het 1/3
Raad Onderwerp:
V200900057
versie 10 maart 2009
Groenstructuurplan Heusden
groenstructuurplan een uitvoerings-/financieringsstratie is opgenomen met een periode van 20 jaar. Hierbij wordt voorgesteld deze keuze mee te nemen bij de voorjaarsnota 2009.
Inzet van middelen: dekking Het betreft hier nieuw beleid waarvoor nog geen dekking aanwezig is. Voorgesteld wordt de totale uitvoeringskosten, welke ruim € 720.000,-- bedragen gefaseerd, afhankelijk van de gekozen strategie, mee te nemen bij de voorjaarsnota 2009.
personele consequenties Er zijn geen personele consequenties verbonden aan dit voorstel, de voorgestelde maatregelen kunnen in de reguliere werkzaamheden meegenomen worden.
subsidie mogelijkheden Op dit moment zijn er geen mogelijkheden voor subsidie voorhanden. Bij de voorbereiding van werkzaamheden zal bezien worden of daar op dat moment mogelijkheden voor zijn.
Risico's: Er zijn geen bijzondere risico’s verbonden aan dit voorstel.
Procedure: vervolgstappen 1. 2. 3.
Gemeenteraad van 24 maart 2009 vaststellen conceptgroenstructuurplan. Conceptgroenstructuurplan 6 weken ter inzage. Gemeenteraad van 21 juli 2009 vaststellen definitief groenstructuurplan (Nota van inspraak en reactie + conceptgroenstructuurplan). Voorgesteld wordt, wanneer er geen relevante wijzigingen optreden t.o.v. het ontwerpgroenstructuurplan het college te machtigen voor het vaststellen van het definitieve plan.
inkoop Bij de uitvoering van maatregelen voortvloeiend uit het groenstructuurplan is het inkoopbeleid van de gemeente Heusden van toepassing.
communicatie Communicatie over het groenstructuurplan verloopt zoals beschreven in hoofdstuk 10.
Advies: Wij stellen u voor bijgaand besluit vast te stellen. Het college van Heusden, de secretaris, mr. J.T.A.J. van der Ven
de burgemeester, drs. H.P.T.M. Willems
Naar aanleiding van de informatievergadering: In het besluit is het woord “groenstructuurplan” vervangen door “conceptgroenstructuurplan”; het woord “beleidsmatig“ wordt geschrapt In het conceptgroenstructuurplan wordt de rol van de groenstructuur bij grondverkoop en illegaal grondgebruik (blz. 17) verduidelijkt: Het hebben van groenstructuurbeleid is van belang bij juridische procedures om illegaal in gebruik genomen gronden terug in bezit te krijgen. De tekst over vervreemding van gronden bij het Haarsteegse Wiel (blz. 55) is geschrapt.
TER INZAGE:
-
Rapport Groenstructuurplan Heusden 2009-2014 met bijlagen
2/3
Raad Onderwerp:
V200900057
versie 10 maart 2009
Groenstructuurplan Heusden
BESLUIT De gemeenteraad van Heusden in zijn openbare vergadering van 24 maart 2009; gezien het voorstel van het college van 10 februari 2009, doc.nr. V200900057; besluit:
1. Het conceptgroenstructuurplan Heusden beleidsmatig vast te stellen. 2. De uitvoerings-/financieringsstrategie mee te nemen bij de voorjaarsnota 2009.
de griffier,
de voorzitter,
mw. drs. E.J.M. de Graaf
drs. H.P.T.M. Willems
3/3
ConceptGroenstructuurplan Heusden 2009-2014
Groenstructuurplan Heusden pagina 1 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
1 2
Samenvatting ....................................................................................................................4 Inleiding.............................................................................................................................5 2.1 Achtergrond en doelen .............................................................................................5 2.2 Leeswijzer.................................................................................................................5 3 Biodiversiteit......................................................................................................................7 4 Status en bescherming van groenstructuren ....................................................................9 4.1 Doel ..........................................................................................................................9 4.2 Compensatie ............................................................................................................9 4.3 Kapvergunningen en gemeentelijke bomen .............................................................9 5 Groen en overlast............................................................................................................11 5.1 Inleiding ..................................................................................................................11 5.2 Wat is overlast…..en wat niet? ...............................................................................11 5.2.1 Een beetje overlast mag best .............................................................................11 5.2.2 Omvang en hoogte van bomen ..........................................................................12 5.2.3 Schadeveroorzaking ...........................................................................................12 5.2.4 Hinder of overlast................................................................................................13 6 Groen en luchtkwaliteit....................................................................................................14 6.1 Groener en schoner?..............................................................................................14 6.2 Aanbevelingen........................................................................................................14 7 Groenstructuren en verkoop ...........................................................................................16 7.1 Inleiding ..................................................................................................................16 7.2 Wat kan er wel? ......................................................................................................16 7.3 Instrument bij terugvorderen groen ........................................................................17 8 Herstel en versterken van groenstructuren (kosten en planning) ...................................18 8.1 Inleiding ..................................................................................................................18 8.2 Uitvoeringsprogramma/kostenraming.....................................................................18 9 Communicatie .................................................................................................................20 10 Buurt-/wijkprofielen .....................................................................................................21 10.1 Algemeen ...............................................................................................................21 10.1.1 Wijk 11 Vlijmen dorp .......................................................................................22 10.1.2 Subwijk 11a Kom West II Vlijmen ...................................................................24 10.1.3 Wijk 12 Vijfhoeven I en II (Vlijmen) .................................................................25 10.1.4 Subwijk 12a Vijfhoeven III (Vlijmen) ...............................................................27 10.1.5 Wijk 13 Haarsteeg en de Hoeven (Vlijmen) ....................................................28 10.1.6 Wijk 14 Vliedberg (Vlijmen).............................................................................29 10.1.7 Subwijk 14a Industrieterrein Nassaulaan (Vlijmen) ........................................30 10.1.8 Wijk 15 Vliedberg (Vlijmen).............................................................................31 10.1.9 Wijk 16 Nieuwkuijk (Vlijmen)...........................................................................32 10.1.10 Subwijk 16a Nieuwkuijk-noord (Vlijmen).........................................................33 10.1.11 Wijk 17 Industrieterrein Nieuwkuijk (Vlijmen)..................................................34 10.1.12 Wijk 18 Bedrijvenpark het Hoog .....................................................................35 10.1.13 Wijk 21 Braken-West (Drunen) .......................................................................36 10.1.14 Wijk 22 Braken-Oost (Drunen)........................................................................37 10.1.15 Subwijk 22a Recreatiepark (Drunen)..............................................................38 10.1.16 Wijk 23 Venne-West (Drunen) ........................................................................39 10.1.17 Wijk 24 Venne-Oost (Drunen).........................................................................40 10.1.18 Wijk 25 ‘t Sempke (Drunen)............................................................................41 10.1.19 Subwijk 25a Eendekooi (Drunen) ...................................................................42 10.1.20 Subwijk 25b Sportlaan (Drunen).....................................................................43 Groenstructuurplan Heusden pagina 2 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.21 Wijk 26 Bedrijvenpark Groenewoud (Drunen) ................................................44 10.1.22 Wijk 27 Elshout (Drunen)................................................................................45 10.1.23 Wijk 28 Bedrijventerrein Meeuwaert (Drunen) ................................................46 10.1.24 Wijk 29 Giersbergen (Drunen) ........................................................................47 10.1.25 Wijk 31 Doeveren (Heusden)..........................................................................48 10.1.26 Wijk 32 Hedikhuizen (Heusden) .....................................................................49 10.1.27 Wijk 33 Heesbeen (Heusden).........................................................................50 10.1.28 Wijk 34 Herpt (Heusden) ................................................................................51 10.1.29 Wijk 35 Heusden Vesting (Heusden)..............................................................52 10.1.30 Subwijk 35a Heusden grachten (Heusden) ....................................................53 10.1.31 Wijk 36 Oudheusden (Heusden).....................................................................54 10.1.32 Gemeentelijke groenstructuren.......................................................................56 Bijlage 1 Uitvoeringsprogramma/kostenraming.................................................................61 Bijlage 2 Begrippenlijst ......................................................................................................62 Bijlage 3 Wijkkaarten, gemeenlijke groenstructuren en overzichtskaart ...........................65
Groenstructuurplan Heusden pagina 3 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
1 Samenvatting Het groenstructuurplan beschrijft de ruimtelijke groene kaders van de gemeente. Daar is een eerste aanzet toe gedaan met het Groeninstrumentarium Heusden dat in 2001 opgesteld is. Dit groenstructuurplan is de actualisatie daarvan. Daarnaast vult dit groenstructuurplan het Groeninstrumentarium aan op een aantal punten. De ruimtelijke beschrijving is per wijk gedaan in tekst en in tekening. Hierbij zijn verschillende structuuronderdelen onderscheiden zoals boom/groen en waterstructuren. Ook zijn per wijk (gewenste) ontwikkelingen in de structuur aangegeven. Onder de kop aandachtspunten zijn zaken opgenomen die voor die wijk qua beheer of inrichting om maatregelen vragen. Op het gebied van biodiversiteit wordt het belang van groen/water aangegeven. Er zijn richtlijnen opgenomen voor een goede “stadsnatuur”. Voor de uitwerking van de biodiversiteit is er aandacht voor het actieplan Pimpernelblauwtjes en mogelijke projecten. De status en bescherming van groenstructuren wordt besproken. Er wordt een beleidskader geschapen waarmee duidelijk wordt hoe de bescherming geregeld is en onder welke voorwaarden een eventuele aanpassing kan plaatsvinden. Er wordt een gewenste ontwikkeling geschetst voor het kapvergunningstelsel waarbij er voor gemeentelijke bomen die niet onder de hoofd- of nevengroenstructuur vallen meer vrijheid ontstaat. Daarmee wordt een grotere flexibiliteit in het dagelijkse beheer van de gemeente gerealiseerd. Ten aanzien van groen en overlast zoals deze ervaren wordt is een beleidskader gemaakt. Steeds vaker wordt de gemeente gevraagd een standpunt in te nemen in (vaak subjectieve) situaties waarin (in mindere of meerdere mate) sprake is van overlast. Met het beleidskader kan eenduidiger gereageerd worden op dergelijke vragen. Ook worden richtlijnen gegeven voor het voorkomen van schade. Groen kan een toegevoegde waarde zijn op het terrein van luchtkwaliteit. Dit dient echter met zorg te gebeuren. Er worden aanbevelingen gedaan waarmee het reinigend effect van groen benut kan worden zonder de doorstroming van lucht te beperken (“geen spijt” maatregelen). Er is beleid ontwikkeld over de verkoop van gemeentelijke groenstructuren. Daar waar het gaat om groen dat onderdeel is van de gemeentelijke groenstructuur is verkoop niet mogelijk. Daar waar het groen een buurtfunctie vervult en geen onderdeel uitmaakt van de gemeentelijke groenstructuur vormt het groenstructuuplan geen belemmering voor verkoop. Herstel en versterken van groenstructuren is in het kader van het Groeninstrumentarium Heusden nauwelijks van de grond gekomen. Dat had als belangrijkste oorzaak dat er geen financiële middelen gereserveerd waren voor dit doel. De versterkingen/aanvullingen van de structuren en de maatregelen genoemd bij de aandachtspunten zijn vertaald in een uitvoeringsprogramma en een kostenraming. Hierdoor kan “het groen” meeliften bij andere projecten en kan er integraal gewerkt worden aan de kwaliteit van de openbare ruimte.
Groenstructuurplan Heusden pagina 4 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
2 Inleiding 2.1
Achtergrond en doelen
De gemeente Heusden heeft de ambitie een “groene gemeente” te zijn, die voor de eigen burgers en voor bezoekers (toeristen) kan fungeren als buffer tussen de verstedelijkte gebieden van ‘s-Hertogenbosch en Waalwijk. Het groene karakter en de duurzaamheid daarvan berusten in hoofdzaak op de groene “kaders” van de gemeente. Deze kaders worden gevormt door de groenstructuur van de gemeente. In 2001 is het Groeninstrumentarium Heusden opgesteld waarin voor het eerst vastgelegd werd hoe de groenstructuur van de gemeente zich manifesteert. Omdat een gemeente leeft en veranderd, treden er wijzigingen op. Daarnaast is het goed om eens terug te kijken en te bezien of aanpassingen en aanvullingen noodzakelijk zijn. In het groenbeleidsplan is daarom aangegeven dat het groenstructuurplan herzien moet worden. Dit plan geeft op hoofdlijnen aan hoe de gemeente, binnen de huidige en gewenste groenstructuur, om dient te gaan met de elementen die hiervoor de bouwstenen vormen. Het plan moet de volgende elementen bevatten c.q. zich daarop baseren. a. De huidige en gewenste toekomstige groenstructuur. b. Beschrijving per kern en wijk van het bestaande en eventueel te ontwikkelen karakter en beeld. c. Globale belichting van het onderhoud en (eventuele onderhoudsknelpunten) van het groen en de overige structuurelementen. d. Beleidsmatige visie op de waarde van bomen en groen in relatie tot de gevolgen voor het individueel belang. e. Beleidsmatige visie op de verkoopbaarheid van structuurbepalend groen. f. Een kostenraming voor het herstel van de gewenste toekomstige groenstructuur. De nadruk ligt bij de openbare ruimte binnen de bebouwde kom, deze is in het groeninstrumentarium 2001 ook het meest uitgebreid beschreven. Toch is bij dit Groenstructuurplan meer dan in 2001 het buitengebied van de gemeente meegenomen. Hierbij is gekeken naar de structuurvisie van de gemeente. Daarnaast is er gekeken naar de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en aanwezige natuurgebieden. Hoewel er een grote overlap is met de EHS en de natuurgebieden is dit niet helemaal identiek. Zo is het Vlijmens Ven niet als groot groengebied aangegeven omdat het gebied een agrarisch karakter heeft en blijft houden.
2.2
Leeswijzer
In hoofdstuk 1 is de samenvatting van het plan opgenomen. Hoofdstuk 2 geeft achtergronden en doelen weer en bevat een leeswijzer Biodiversiteit wordt beschreven in hoofdstuk 3 hierbij wordt aandacht besteed aan wat de gemeente kan doen om de terugloop in soorten tegen te gaan. De status en bescherming van groenstructuren wordt in hoofdstuk 4 beschreven. Hierbij wordt ook aandacht besteed aan de kapvergunning. In hoofdstuk 5 worden richtlijnen gegeven aan wat overlast is vanuit groen en wat daar aan gedaan kan worden. Groenstructuurplan Heusden pagina 5 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
Luchtkwaliteit en groenvoorzieningen hebben een relatie die wordt beschreven in hoofdstuk 6. Over het verkopen van groen wordt in hoofdstuk 7 aangegeven hoe daar vanuit de groenstructuur tegen aan gekeken wordt. In hoofdstuk 8 komt het uitvoeringsprogramma en de kosten hiervan aan de orde. De communicatie rondom het groenstructuurplan wordt beschreven in hoofdstuk 9. In hoofdstuk 10 wordt, na een algemene inleiding, elke buurt/wijk beschreven in een vast kader, voorzien van een tekening die terug te vinden is in de bijlage. In de bijlagen zijn het uitvoeringsprogramma/kostenraming, de begrippenlijst en het kaartmateriaal opgenomen.
Groenstructuurplan Heusden pagina 6 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
3
Biodiversiteit
Waarom biodiversiteit in de gemeente? De belangrijkste reden om te werken met biodiversiteit ligt dicht bij huis. Biodiversiteit biedt kansen voor het creëren van een mooie, aantrekkelijke leefomgeving, een verbetering van het vestigingsklimaat voor bedrijven en bewoners, een uitbreiding van het recreatieve palet en een versterking van de eigen identiteit van de gemeente. Een biodiverse woon- en werkomgeving heeft kwaliteit, is aantrekkelijk en aangenaam om in te verblijven en recreëren. De belangrijkste functies van biodiversiteit in de bebouwde omgeving zijn: 1. Wereldwijd neemt de soortenrijkdom af; een ongewenste ontwikkeling. De aanwezigheid van gemeentelijk water en groen vormt een leefgebied voor soorten en kan daarmee een belangrijke rol vervullen in het stoppen van deze ontwikkeling 2. Een groene en gevarieerde omgeving bevordert het welzijn van mensen. Het kan dienen als ontmoetingplek maar ook als rustpunt. Er kan ondermeer gewandeld of aan sport gedaan worden. Maar ook kan de natuur beleefd worden en de wijk wordt mooier en aantrekkelijker. Bewezen is dat mensen sneller van een ziekte herstellen in een groene omgeving. 3. Een gezond ecologisch systeem kent belangrijke fysieke ofwel regulerende functies. Ecologisch gezond water houdt zichzelf schoon en is gezonder voor mens en dier. Een robuuste en gevarieerde groenstructuur reinigt de lucht, vangt stof, bevordert de waterafvoer bij regen, remt wind, reguleerd temperatuur en isoleert geluid. 4. Groen en blauw hebben in de leefomgeving een economische functie: een natuurlijke omgeving is meestal een belangrijke voorwaarde bij vestiging van bedrijven. Burgers hebben vaak meer geld over voor een huis in de directe nabijheid van water en/of groen. Natuur verbetert dus uiteindelijk het vestigingsklimaat van de gemeente. De bebouwde omgeving is geen natuurgebied en dat moet het ook niet worden. Primair is de functie het verzorgen van een aantrekkelijke leef-, woon- en werkomgeving. Juist de gemeentelijke (groen)structuren lenen zich ervoor om dit te bewerkstelligen. Toch is voor “stadsnatuur” een belangrijke rol weggelegd voor het gemeentelijk groen en dan met name de structuurelementen. Richtlijnen voor een goede “stadsnatuur”: Zorg voor soortvariatie in de gemeentelijke groenvoorzieningen. Toepassen van natuurlijk groen wanneer dit mogelijk is. Toepassen van natuurlijk groenbeheer waar en wanneer dit mogelijk is. Relatie met landschap versterken door waar dit mogelijk is, randen ecologisch te beheren en natuur het dorp binnen te trekken. Daarnaast is het wenselijk om de kansen en aanwezige waarden in beeld te brengen en het uitwerken van ecologische potenties. Dit is als project opgenomen in het uitvoeringsprogramma/kostenraming. Hierbij worden de volgende onderdelen ontwikkeld: 1. Kaart met ecologische kansen en potenties 2. Actieplan biodiversiteit
Groenstructuurplan Heusden pagina 7 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
Tevens is de Vlinderstichting in opdracht van de provincie Noord Brabant bezig met het opstellen van actieplan Pimpernelblauwtjes. Dit plan dient als evaluatie van en vervolg op het convenant Pimpernelblauwtjes dat de gemeente Heusden mede ondertekend heeft. Ook heeft de gemeente Heusden in het kader van de Duurzame Driehoek het Pimpernelblauwtje en het Donker Pimpernelblauwtje als soorten geadopteerd. Het actieplan waar de gemeente Heusden aan deelneemt kan gebruikt worden om invulling te geven aan de adoptie van deze vlinders. Wel dient het actieplan op onderdelen nog specifiek gemaakt te worden voor de gemeente Heusden. Daarbij zal gebruik gemaakt moeten worden van de lokale kennis en inbreng van burgers en de Natuur- en Milieuvereniging gemeente Heusden.
Groenstructuurplan Heusden pagina 8 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
4 Status en bescherming van groenstructuren 4.1
Doel
Doel van een groenstructuurplan is het beschrijven van de groene “kaders” van de gemeente. Dan is het een logische stap om ook zorg te dragen voor een bestuurlijk gedragen bescherming van deze groenstructuren. Groenstructuren worden onderverdeeld in hoofd- en nevenstructuren. Deze onderverdeling is gemaakt op basis van ruimtelijke betekenis: hoofd is gemeentelijk niveau, neven is wijkniveau. Voor de bescherming maakt dat verder niet: uit het beschermingsniveau is gelijk. Daar waar het gaat om herstel en vervanging zal de prioriteit liggen op de hoofdstructuren, vervolgens op de nevenstructuren en daarna op het buurtgroen of het groen dat niet onder een structuuraanduiding valt. In beginsel zullen onderdelen van de groenstructuren gehandhaafd blijven en dient bij ontwikkelingen rekening gehouden te worden met de aanwezigheid en het behoud hiervan. Hoewel dit het uitgangspunt is bij ontwikkelingen kan hier als daar zwaarwegende redenen voor zijn van afgeweken worden. Deze redenen (cumulatief) zijn: 1. Groot maatschappelijk/openbaar belang dat gediend is met de geplande ontwikkeling. 2. Geen maatschappelijk verantwoorde alternatieven voor de geplande ontwikkeling. 3. Er compensatie geregeld is. Het college van Heusden zal in voorkomende gevallen hierover een besluit nemen.
4.2
Compensatie
Als er verlies aan groenstructuren ontstaat zal dit verlies ongedaan moeten wordtn gemaakt. Dit kan door het groen te compenseren. Deze compensatie is geen doel op zich; het komt pas in beeld als er voldaan is aan de hierboven genoemde criteria. Daarbij geldt voor compensatie dat deze plaatsvindt in oppervlakte en in kwaliteit. Financiële compensatie wordt bij voorkeur niet, en slechts in uitzonderlijke gevallen, toegepast. Te denken valt dan aan situaties waarin compensatie in oppervlakte en kwaliteit niet realiseerbaar is door het ontbreken van ruimte. Maar ook wanneer dit maatschappelijk op grote bezwaren stuit (bijvoorbeeld als er door de compensatie onevenredig afbreuk wordt gedaan aan andere maatschappelijk belangrijke functies). Geadviseerd wordt de middelen ten goede te laten komen van een reserve/voorziening die aangewend wordt voor realisering van het uitvoeringsprogramma van dit groenstructuurplan.
4.3
Kapvergunningen en gemeentelijke bomen
Het maatschappelijk waardevolle belang van groen, met name bomen, is mede vastgelegd in wetgeving. Aldus is er een juridisch kader, waarin bomen en bossen worden beschermd. Onderdeel van het gemeentelijk groenbeleid is dan ook een kapvergunningenstelsel. Centraal in dit stelsel staat niet zozeer het aanwijzen, inplanten en onderhouden van gemeentelijk groen, maar het beschermen van groen dat reeds bestaat, zowel bij particulieren als op openbare grond. De gemeente heeft daartoe bepalingen opgenomen in de Algemene Plaatselijke Verordening.
Groenstructuurplan Heusden pagina 9 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
Welke belangen spelen zoal een rol in het verlenen of weigeren van een kapvergunning? Deze zijn opgesomd in artikel 4.5.3a van de APV. De kapvergunning kan in elk geval worden geweigerd op grond van: a. b. c. d. e. f.
de natuurwaarde van de houtopstand de landschappelijke waarde van de houtopstand de waarde van de houtopstand voor stads- en dorpsschoon de beeldbepalende waarde van de houtopstand de cultuurhistorische waarde van de houtopstand de waarde voor de leefbaarheid van de houtopstand.
De hierboven opgesomde belangen zijn allemaal publieke of algemene belangen. Daartegen moeten dus de belangen van de aanvrager – overlast, lichthinder, bouwplannen o.i.d. – worden afgewogen. Voor elke boom die men zou willen kappen, moet een vergunning worden aangevraagd. Dat geldt dus ook voor gemeentelijke bomen. Daarbij makt het voor het beschermingsniveau niet uit of er sprake is van hoofd-, of nevenstructuren of buurtgroen. De beschrijving van groenstructuren roept de vraag op of dat terecht is. Dat een boom of groenelement in een hoofd- of nevenstructuur beschermt moet worden is evident. Uitgangspunt hierbij bescherming van de boom, bomenrij of groen op de plaats waar deze zich bevinden. Maar voor zgn. “buurtgroen” is een dergelijke bescherming minder zinvol en kan zelfs contraproductief werken. Uiteraard is een groene inrichting van de buurt belangrijk en daarom is het uitgangspunt dat een buurt er bij een herinrichting qua groen er niet op achteruit mag gaan. Hierbij staat doelmatigheid en flexibiliteit voorop en daar kan het instrument van kapvergunning (bescherming op plaats en aantal) te rigide zijn. Maar ook buiten de bebouwde kom is de verplichting om een kapvergunning aan te vragen van toepassing. Ook hierbij is het wenselijk om het groen dat onderdeel is van een groenstructuur onder het huidige regime van het kapvergunningstelsel te laten vallen. Voor het overige groen zou dan een flexibeler benadering wenselijk zijn, ook hier is het uitgangspunt dat er in het (plan)gebied er geen verlies aan kwaliteit en kwantiteit van groen plaatvindt. Omdat er een relatie ligt met de bescherming van particuliere bomen en het niet handig was om het kapvergunningenbeleid binnen dit groenstructuurplan te behandelen, is ervoor gekozen een en ander in een separaat project te vatten. Binnen dit project zal het gemeentelijke kapvergunningbeleid opnieuw vormgegeven worden en zal de gemeentelijke visie zoals hierboven beschreven gestalte worden gegeven. Overigens blijft voor bomen buiten de bebouwde kom nog steeds de boswet van kracht. Dat wil zeggen dat los van het gemeentelijk beleid bescherming ingevolge de wet een feit blijft. Zolang het kapvergunningenstelsel niet is aangepast blijft de bescherming van bomen vallen onder het geldende kapvergunningenbeleid/stelsel.
Groenstructuurplan Heusden pagina 10 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
5 Groen en overlast 5.1
Inleiding
Groen en natuur maken mensen gezonder en rustiger, er zijn diverse studies die dat aangeven. Ook dragen bomen hun steentje bij aan verkeers-geleiding en luchtzuivering. Onroerende zaken zijn meer waard als deze worden omringd door bomen: het is niet voor niets dat de waarde van een huis primair wordt bepaald door de omgeving waarin dat huis zich bevindt. En het is gewoon mooi, een volwassen rustieke boom of een flinke groenstrook. Een boom is echter niet alleen maar fijn, gezellig, lekker groen, monumentaal, heerlijk schaduwrijk enz. Het ervaren van overlast van een boom of ander groen kan zeer wezenlijk zijn. Zo wezenlijk, dat de wens ontstaat om de boom of bomen als “boosdoeners” te kappen. Bekend zijn de klachten over gebrek aan licht, vallende eikels, dennenappels, beukennootjes en dergelijke: deuken in de auto, lekke fietsbanden, veelvuldig moeten vegen en volle afvalbakken, verstopte dakgoten, enz. En in de herfst en winter afvallende takken en bladafval. Wat moet het beleid zijn als het gaat om kappen van gemeentelijke bomen en groenstructuren?
5.2
Wat is overlast…..en wat niet?
Onder overlast in deze notitie wordt onder andere de belemmering van het uitzicht, de schaduw van bomen en laaghangende takken verstaan. Een gevaarlijke situatie kan zich voordoen indien onveiligheid wordt ervaren door belemmering van het uitzicht van het verkeer of doordat takken tegen gevels of daken slaan. Groenoverlast kan echter ook slaan op de wijze waarop iemand zijn tuin wel of juist niet onderhoudt. Groenoverlast kan velen “treffen” en zowel particulieren (via het Burenrecht) als de gemeente (beheerder van de openbare ruimte met daarin veel groen) kunnen zich gedwongen zien hierover een standpunt te bepalen, vooral als de wens vanuit de samenleving tot het oplossen van groenoverlast toeneemt. Met dit laatste ziet de gemeente Heusden zich geconfronteerd. Het is daarom zaak om hierover enkele algemene uitgangspunten te hanteren. Naast deze algemene uitgangspunten zullen er meer objectieve criteria als uitwerking van de volgende paragrafen opgesteld gaan worden. Dit is opgenomen als maatregel in het uitvoeringsprogramma.
5.2.1
Een beetje overlast mag best
Het algemeen belang dat gediend is met de aanwezigheid van groen, met name bomen, dwingt een gemeente tot terughoudendheid bij het verwijderen ervan. Bovendien heeft een gemeente rekening te houden met het gegeven dat overlast heel subjectief is: waar de ene bewoner enorm geniet van een bosplantsoen (groen, vogeltjes, ruisen van de bladeren, enz), ergert een bewoner zich wezenloos aan de vallende blaadjes, uitwerpselen van vogels, onwelkome zangconcerten, enz. Bewoners zullen rekening moeten houden met hun woonomgeving. Bladafval en dergelijke is evenwel eigen aan bomen en moet binnen redelijke grenzen in beginsel door buren van elkaar worden geduld.
Groenstructuurplan Heusden pagina 11 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
5.2.2
Omvang en hoogte van bomen
Een boom groeit maar door. Het is mogelijk dat een boom door zijn lengte en/of omvang zijn omgeving gaat domineren, hoewel een boom zich niet kan aanpassen aan zijn omgeving. In beginsel stelt de gemeente zich op het standpunt dat van omwonenden verwacht mag worden dat zij rekening houden met het groen in hun woonomgeving. Dat geldt des te meer voor degenen die in bosrijke omgeving wonen en/of zelf ook bomen in de tuin hebben die licht wegnemen. Dit kan betekenen dat iemand er genoegen mee moet nemen niet het gehele jaar door een vrij uitzicht te hebben of volop zonlicht in de tuin en de gemeente niet om die reden over zal gaan tot bijvoorbeeld ingrijpend snoeien of kappen van een boom. Aan de andere kant zal de gemeente situaties waarin bomen inderdaad volledig hun omgeving domineren, in een ongunstige zin, kritisch bezien en ingrijpende maatregelen zoals kandelaberen of kappen overwegen. Daarvan zal sprake kunnen zijn als van een normaal gebruik in de omgeving van een boom geen sprake meer kan zijn. Daarbij speelt het geen rol of het buurtgroen of structuurgroen betreft. De gemeente denkt aan situaties waarin: mensen geen enkel zonlicht meer in hun tuin kunnen ontvangen en/of niet meer buiten kunnen zitten en/of kinderen niet meer buiten kunnen spelen vanwege uitwerpselen van vogels die zich in de boom of bomen ophouden.
5.2.3
Schadeveroorzaking
Het is bekend dat met name wortels van bomen aanzienlijke schade kunnen toebrengen aan nabijgelegen woningen. Ook overhangende takken kunnen hinder veroorzaken. De vraag of het toebrengen van schade of hinder als gevolg van wortels onrechtmatig is, hangt af van de aard, de ernst en de duur van de hinder en de daardoor toegebrachte schade in verband met de verdere omstandigheden van het geval, waaronder ook de plaatselijke omstandigheden. Als eigenaar van een gemeentelijke boom is de gemeente gehouden om te voorkomen dat deze overlast en schade veroorzaakt. Daartoe hanteert de gemeente de volgende uitgangspunten: Soms zijn wortelgroeisituaties te voorzien en dus ook eventuele toekomstige schade of hinder. In dat geval zal de gemeente zich richten op preventieve maatregelen, ter voorkoming van schade of hinder. Dat kan betekenen dat reeds op voorhand bijvoorbeeld worteldoek wordt aangebracht. Bij het planten van bomen zal zoveel mogelijk worden voorkomen dat schadesituaties door wortelgroei of overhangende takken worden gecreëerd. De gemeente zal dus geen bomen pal op kabels en leidingen planten of vlak naast tuinmuren van particulieren e.d. Indien bekend, zal de gemeente derden waarschuwen voor de kans van schade door wortelgroei en wijzen op hun rechten en verplichtingen, zoals omschreven in het Burenrecht (Burgerlijk Wetboek). Als zich eenmaal wortelschade heeft voorgedaan, zal de gemeente extra controles uitvoeren en indien het echt niet anders kan, zal de gemeente de bewuste boom of bomen moeten vellen.
Groenstructuurplan Heusden pagina 12 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
5.2.4
Hinder of overlast
Bladafval en dergelijke is eigen aan bomen en binnen redelijke grenzen zullen inwoners van de gemeente deze moeten dulden, óók als het afkomstig is van gemeentelijke bomen. Indien de overlast echter bovenmatig is – bijvoorbeeld als daardoor een normaal gebruik van het eigen perceel geheel of grotendeels verhinderd wordt – zal de gemeente het overlast verzakende groen kritisch bezien. Ook hierbij geldt dat daarbij geen onderscheid wordt gemaakt in buurtgroen of structuurgroen.
Groenstructuurplan Heusden pagina 13 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
6 Groen en luchtkwaliteit 6.1
Groener en schoner?
Luchtkwaliteit is de laatste jaren een belangrijk issue geworden bij het ontwerpen en beheren van de stedelijke omgeving. Lang was de focus alleen gericht op “doorluchten”; er mochten geen belemmeringen zijn voor de luchtstroom. Maar is er is meer in de strijd tegen luchtverontreiniging: er is namelijk een relatie tussen groen en luchtkwaliteit waarbij groen een belangrijke bijdrage kan leveren aan het schoner maken van de lucht. Plant Research International1 heeft in 2002 onderzoek gedaan naar de luchtkwaliteit en de rol van beplanting daarbij op de ruit van Rotterdam. Uit dit onderzoek (maar ook uit andere publicaties) blijkt de belangrijke rol van beplanting bij de aanpak van luchtverontreiniging. Daarbij is gekeken naar de verkeersgerelateerde verontreiniging NOx, ozon, vluchtige organische verbindingen en fijnstof. Als voorbeeld: onderstaand figuur illustreert de rol van beplanting voor NOx.
Maar ook voor de andere verontreinigingen geldt dat beplanting een belangrijke rol speelt. Daarbij moet goed gekeken worden dat luchtstroming niet teveel beperkt wordt. Een gebrek aan luchtcirculatie betekend dat verontreinigingen vastgehouden worden en concentraties toenemen wat negatief is voor de gezondheid. Bovendien wordt ook de zuiverende werking van beplanting daardoor minder. Wanneer er dus ontworpen wordt met het principe van “de juiste beplanting op de juiste plaats” heeft beplanting een belangrijke toegevoegde waarde bij het aanpakken van luchtverontreiniging.
6.2
Aanbevelingen
Belangrijke randvoorwaarde bij de inzet van beplanting op dit gebied is dat er goed gekeken wordt naar de aard, samenstelling en structuur van de beplanting. Er is nog veel te onderzoeken op dit gebied en er zijn vele factoren die van toepassing zijn op specifieke 1
Plant Research International is een onderzoeksinstituut voor strategisch en toepassingsgericht onderzoek dat aangesloten is
bij Wageningen Universiteit Groenstructuurplan Heusden pagina 14 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
situaties. Het is daarom goed om zogenaamde “geen spijt” maatregelen te treffen. Hierbij gelden de volgende uitgangspunten: 1. Blijf zeker stadsbomen planten; een stadsboom kan net zoveel lucht zuiveren als een auto met 10.000 gereden kilometers vervuilt. 2. Naast bomen (of daar waar geen bomen geplant kunnen worden) kunnen ook andere beplantingstypen worden ingezet. 100 m2 groen op een dak of aan een gevel heeft dezelfde zuiverende capaciteit als een boom. 3. Naaldbomen vangen het best fijnstof op terwijl loofbomen het best gasvormige vervuiling opnemen. Dat pleit voor een gevarieerder samenstelling van het bomen en plantenbestand van de gemeente. 4. Dicht op elkaar geplante (laan)bomen zorgen voor “groene tunnels” waardoor de luchtcirculatie afneemt en er juist een verhoging van de luchtvervuiling ontstaat. Dit dient te worden voorkomen door een openingen in het bladerdek te maken, of te kiezen voor bomen met voldoende openheid in de kroon (porositeit van meer dan 40%). 5. Bij het ontwerp van nieuwe boomstructuren voorkomen dat “groene tunnels” ontstaan door bijvoorbeeld 1 rij bomen te plaatsen of de bomen verspringend te planten. 6. Laag blijvende beplanting onder (hoog opgekroonde) bomen is ook effectief tegen luchtvervuiling. 7. Het belang van een groene gordel om de bebouwing is belangrijk: het verlaagt de achtergrondconcentratie in het bebouwd gebied.
Groenstructuurplan Heusden pagina 15 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
7 Groenstructuren en verkoop 7.1
Inleiding
Regelmatig bereikt de gemeente het verzoek om een stukje plantsoen of ander gemeentegroen te mogen kopen. Bijvoorbeeld omdat dit stukje grenst aan de woning en/of de tuin en de verzoeker mogelijkheden ziet om daarmee zijn perceel te kunnen vergroten. Het gemeentelijk beleid was er tot nu toe op gericht om dergelijke verzoeken met welwillendheid te behandelen – dat wil zeggen: alleen dergelijke verzoeken af te wijzen als er gegronde redenen daartoe zijn. Één van die redenen was dat dat het stukje grond een wezenlijk onderdeel uitmaakt van het gemeentelijk groenbeleid. Hier en daar ontstond de indruk dat het afwijzen van dergelijke verzoeken uitsluitend werd ingegeven door argumenten die aan het groen(structuur)beleid werden ontleend. Dat is een misverstand: er kunnen ook andere en even valide motieven zijn om een stuk gemeentegrond niet aan een derde te verkopen. Deze motieven vloeien voort uit het gemeentelijk grondbeleid.
7.2
Wat kan er wel?
Als toelichting op het groenbeleid en verzoeken om aankoop geldt het volgende. De gemeente heeft grond in haar bezit om daarmee het algemeen belang te dienen. Dat algemene belang is soms “slechts” plantsoen, soms zijn er verschillende belangen die op één stuk grond worden behartigd – bijvoorbeeld waterberging, spelen, riolering, groen én wegen. Verkoop van gemeentegrond dat dienst doet als groenvoorziening betekent dat dat algemene belang niet langer dáár kan worden gediend, ten gunste van het individuele belang van de koper. Bij een afweging van belangen gaat in beginsel het algemeen belang dan ook vóór. Behartiging van het algemeen belang kost geld. Ook het aanleggen en onderhouden van gemeentelijk groen kost geld. Dit argument wordt wel gebruikt om een verzoek tot aankoop van grond te ondersteunen: de gemeente is er toch bij gebaat dat dit stukje groen niet meer door haar hoeft te worden onderhouden? Dat staat nog maar te bezien, gelet op het feit dat de kosten voor het onderhoud van groen gemiddeld genomen minimaal zijn: van enkele centen tot enkele euro’s per m². Veel bespaart een gemeente dan ook niet door de verkoop van stukjes groen. In de onderdelen van de gemeentelijke groenstructuren is er sprake van een groot maatschappelijk belang voor de samenleving. Verkoop van deze gronden is dan ook niet aan de orde. Aan de andere kant zijn er wel degelijk stukjes groen aan te wijzen die niet van vitaal belang zijn voor het gemeentelijk groenbeleid. Het gaat om stukjes groen die niet behoren tot de gemeentelijke groenstructuur en ook wel aangeduid worden als “buurtgroen”. Buurtgroen komt eventueel wél voor verkoop in aanmerking. Daarom verdient het aanbeveling om voor deze stukjes groen een uitzondering te maken op het beginsel dat openbaar groen niet wordt verkocht.
Groenstructuurplan Heusden pagina 16 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
7.3
Instrument bij terugvorderen groen
Er zijn verschillende locaties binnen de gemeente waar door derden grond van de gemeente in gebruik is genomen zonder toestemming van de gemeente. Om dit ongedaan gemaakt te krijgen is vaak de gang naar de rechter nodig. Daarbij is het van groot belang dat de gemeente kan aantonen dat het groen een belangrijke maatschappelijke functie vervult. Wanneer een dergelijk stuk groen onderdeel uitmaakt van de gemeentelijke groenstructuur en als zodanig aangemerkt staat in een door de gemeenteraad vastgesteld beleidstuk wordt aan die voorwaarde voldaan. Dit groenstructuurplan is in dat opzicht een belangrijk instrument.
Groenstructuurplan Heusden pagina 17 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
8 Herstel en versterken van groenstructuren (kosten en planning) 8.1
Inleiding
Op de tekeningen bij de wijk- en buurtprofielen staat aangegeven waar groenstructuren zich bevinden en waar het wenselijk is om deze te versterken danwel te herstellen of verplaatsen. Dit stond ook opgenomen in het groeninstrumentarium alleen waren daar geen financiële middelen aan gekoppeld. Dit heeft er toe geleid dat er van de versterking of het herstel weinig terecht is gekomen. Steeds bleek weer dat het ontbreken van “geld voor groen” een belemmering was voor de realisatie. Doel van dit groenstructuurplan is ervoor te zorgen dat er middelen zijn voor de realisatie van maatregelen aan groenstructuren. Hierdoor kan er meegedaan kan worden bij integrale projecten in de openbare ruimte. Uitgangspunt bij de kostenraming is geweest dat er bij de uitvoering “werk met werk” gemaakt wordt en er dus aangehaakt wordt bij weg-, riool, en verkeerswerkzaamheden. Wellicht ten overvloede wordt hier vermeld dat het maatregelen aan de groenstructuur betreffen en niet aan het buurtgroen.
8.2
Uitvoeringsprogramma/kostenraming
In de bijlage is het uitvoeringsprogramma opgenomen met raming van de kosten. De totale geraamde kosten bedragen € 721.782,25 Enerzijds zijn hier de kosten opgenomen voor de onderdelen van het uitvoeringsprogramma voortvloeiend uit de wijken zoals de boom in de stadshaven, of concrete maatregelen in de wijken. Deze kosten (groen weergegeven in het uitvoeringsprogramma) zijn gedetailleerd doorgerekend en benoemd in de tijd en bedragen €140.154,00. De onderbouwing is bij de wijkbeschrijvingen gegeven onder het kopje aandachtspunten. Anderzijds zijn voor het versterken/aanvullen van groenstructuren (geel weergegeven in het uitvoeringsprogramma) standaardkosten opgesteld voor de verschillende groentypen. Op basis van deze standaardkosten zijn de totale kosten berekend. Deze bedragen € 581.628,25. Omdat de uitvoering plaats gaat vinden in samenwerking met andere projecten en er geen noodzaak is om alles in 1 keer aan te pakken is er een temporisering aangebracht. Hierbij is een strategie uitgewerkt met een uitvoeringsperiode van 20 jaar.
Groenstructuurplan Heusden pagina 18 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
Tabel met jaarlijkse kosten van het uitvoeringscenario
Kosten versterking groenstructuren totaal € 581.628,25
jaar
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029
€ € € € € € € € € € € € € € € € € € € €
29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41
Kosten uitvoeringsprogramma Jaarlijkse kosten totaal € 140.154,00 € € € € €
Groenstructuurplan Heusden pagina 19 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
35.677,50 26.075,00 13.850,00 13.650,00 50.901,50
€ € € € € € € € € € € € € € € € € € € €
64.758,91 55.156,41 42.931,41 42.731,41 79.982,91 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41 29.081,41
9 Communicatie Bij het opstellen van dit groenstructuurplan is gebruik gemaakt van de kennis en inbreng van de teams OLOG, AVG, BD en OOR. Ook de Natuur- en Milieuvereniging gemeente Heusden heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het controleren, aanpassen en aanvullen van de groenstructuren. De groenstructuren zijn daardoor logischer en completer geworden en foutjes uit het groeninstrumentarium zijn hersteld. Het groenbeleid over de ruimtelijke structuren is daardoor in kwaliteit toegenomen ten opzichte van het groeninstrumentarium Heusden dat in 2001 is opgesteld. Nadat het plan is opgesteld volgt vaststelling van het concept Groenstructuurplan door de gemeenteraad. Vervolgens wordt het plan ter 6 weken inzage gelegd en met een nota van inspraak en reactie vastgesteld. Dit vaststellen is een bevoegdheid van de gemeenteraad. De medewerkers “in het veld” zal middels een bijeenkomst verder uitleg gegeven worden over alle ins en outs van het plan. De inwoners zullen, naast het formele traject, nog via de gemeentepagina’s in de krant en via de gemeentelijke website verder geïnformeerd worden. In onderstaand schema is een en ander in de tijd uitgezet. Maand
Mrt
Apr
Mei
Jun
Jul
Aug
Sep
Okt
Nov
X
X
X
X
activiteit Vaststellen (gemeenteraad) concept Groenstructuurplan
X
Groenstructuurplan intern binnen gemeente doorvertalen
X
X
Groenstructuurplan 6 weken ter inzage
X
X
Opstellen Nota van inspraak en reactie
X
Definitief Groenstructuurplan in College
X X
Vaststellen (gemeenteraad) definitief Groenstructuurplan
X
Artikelen krant en internet
X
Groenstructuurplan Heusden pagina 20 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
X
X
10 Buurt-/wijkprofielen 10.1 Algemeen Ten behoeve van dit plan is het grondgebied van de gemeente Heusden verdeeld in geografische eenheden, passend binnen de bestaande wijkenstructuur die gebaseerd is op de CBS wijkindeling. Hierbij zijn de bestaande wijken overgenomen en daar waar ruimtelijk sprake was van een afwijkend beeld zijn subwijken onderscheiden. Deze zijn herkenbaar aan een toegevoegde letter (bijv. 11a). De wijkkaarten kunnen naar behoefte ook weer samengevoegd worden voor een voor medewerkers in het veld handig formaat. De wijkindeling voor de wijkteams is een samenvoeging van de wijkindeling van de CBS wijkindeling. Deze wijken en subwijken zijn geschouwd en hierbij zijn de volgende soorten gegevens opgenomen: - Ruimtelijke typering (woningtype, infrastructuur, en dergelijke). - Groen: ligging, functie (recreatie, verkeersgroen, enzovoort), niveau (wijkgroen, stedelijk groen), structuur. - Groen: ecologische waarde en potentie. - Groen: mate van beeldbepalendheid. Alle gegevens van de formulieren zijn verwerkt op twee manieren: - in (digitale) kaarten, die als bijlage bij dit rapport zijn opgenomen; - in tekst die voor elke buurt of wijk de essenties samenvat, daarbij worden aandachtspunten weergegeven van benodigde maatregelen die vervolgens zijn opgenomen in het uitvoeringsprogramma/kostenraming
Groenstructuurplan Heusden pagina 21 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.1 Wijk 11 Vlijmen dorp Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - de dorpskern, het oudste deel van Vlijmen, deels uit de 19e eeuw; karakteristiek-traditionele boerderijen en landhuizen; hiertussen her en der jongere bebouwing Stedebouwkundige en infrastructuur - onderdeel Langstraat-lint; historisch stratenpatroon Groen Ligging – Functie – Niveau De zuidoostrand van de wijk is een oude dijk met een groenfunctie op dorpsniveau. De wijk ligt op de overgang van dorp naar buitengebied. De wijk heeft drie entrees, een ter hoogte van het kruispunt Molenhoek – Meliestraat – Voordijk – Engelenseweg, een op het kruispunt Vlijmensedijk – Grote Kerk en een op de rotonde De Akker – Plein – St. Catharinastraat. Tussen de Meliestraat en de Molenstraat ligt de wijk het Meliepark met nog jonge beplanting. Ecologische waarde / potentie De ecologische waarden binnen de wijk liggen op een normaal niveau; in het Meliepark is wel een soort 'wadi' gemaakt die ecologisch waardevol kan worden. De dijk bij de Molenhoek heeft een hoge ecologische potentie, hier liggen mogelijkheden voor verschraling en een typische dijkflora. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone De beplanting op de rotonde De Akker – Plein – St. Catharinastraat vormt een groen accentpunt bij de entree van de wijk. Maar is onderdeel van de herontwikkeling van het centrumplan Vlijmen. Geadviseerd wordt om ook bij het kruispunt Molenhoek – Meliestraat – Voordijk – Engelenseweg een groen accentpunt aan te leggen, waardoor de entree van de wijk wordt benadrukt. Het groen langs de zuidrand van de wijk vormt onderdeel van een grotere groenzone. Structuur (huidig / toekomstig) In de wijk staan verscheidene bomenrijen die tot de hoofdboomstructuur behoren. Langs de Meliestraat, Pastoor van Akenstraat, Pastoriestraat en de Sint Catharinastraat dient de hoofdboomstructuur te worden aangevuld. Hoewel het Van Greunsvenpark tot de huidige hoofdgroenstructuur behoort is er bij de ontwikkeling van het centrumplan Vlijmen sprake om het park te ontwikkelen ten behoeve van het centrum. Het gebied dat onderdeel uitmaakt van het centrumplan Vlijmen staat aangegeven op de kaart. Het kan zijn dat huidige groenstructuren komen te vervallen of worden gewijzigd als gevolg van de ontwikkeling van het centrumplan. Aandachtspunten De bomen in de Julianastraat zijn onderdeel van de hoofdboomstructuur. Door de aanwezigheid van een gasleiding die in het verleden gelekt heeft zijn gaten in de hoofdboomstructuur ontstaan. Ook zorgen de bomen voor het opdrukken van verharding. Het is gewenst de hoofdboomstructuur aan te vullen/te herstellen maar hierbij moet integraal gekeken worden naar de inrichting van de straat. Het is logisch om dit mee te nemen in bij de ontwikkeling van het centrumplan Vlijmen. Groenstructuurplan Heusden pagina 22 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
Bij een aanvulling van de boomstructuur in de Meliestraat dient goed bezien te worden of er voldoende ruimte beschikbaar is om problemen zoals nu in de Julianastraat te voorkomen. Een aanvulling kan dan ook alleen plaatsvinden als de weg aan vervanging of verbetering toe is (werk met werk maken). De bestaande bomen in de Catharinastraat zijn erg slecht van kwaliteit. Deze zouden vervangen moeten worden en de bestaande boomspiegel zou vergroot moeten worden. Het verdiend aanbeveling dit uit te voeren als de straat een totale herinrichting krijgt.
Groenstructuurplan Heusden pagina 23 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.2 Subwijk 11a Kom West II Vlijmen Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - deels een oud lint, deels een jaren '80/'90 wijk; variabele bebouwing, maar voornamelijk eengezinswoningen. Het Mondriaanpark is in 2005 gebouwd en bestaat uit strakke bebouwing met platte daken. Stedebouwkundige en infrastructuur - deels dichte bebouwing, deels opener verkavelingstype; woonstraten met Wolput als oude rijksweg Groen Ligging – Functie – Niveau Het groen in deze wijk betreft grotendeels aankledingsgroen op het niveau van de woonomgeving. De bomen langs de Wolput hebben een verkeersfunctie. Op de Wolput liggen tevens drie entrees, ter hoogte van de Onsenoortsestraat, ter hoogte van de Achterstraat/Tunnelweg en ter hoogte van de Burgemeester Zwaansweg. Ecologische waarde / potentie In de wijk zijn geen bijzondere ecologische waarden of potenties aanwezig. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone De Wolput is de beeldbepalende straat in deze wijk. De bomen langs deze straat vormen een onderdeel van een grotere groenzone. Structuur (huidig / toekomstig) De bomenrijen langs de Wolput behoren tot de hoofdboomstructuur. De bomen langs de Burgemeester van de Wielstraat behoren tot de nevenboomstructuur, evenals enkele bomen langs de Burgemeester Cormanstraat, De Box en De Statie. Het groen langs de Burgemeester Hoefnagellaan behoort tot de nevengroenstructuur. Aandachtspunten --
Groenstructuurplan Heusden pagina 24 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.3 Wijk 12 Vijfhoeven I en II (Vlijmen) Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - jaren '70-'90, vrijstaande en eengezinswoningen Stedebouwkundige en infrastructuur - vrije structuur; opvallend is het grove verhardingstype Groen Ligging – Functie – Niveau De Mommersteeg, Vijfhoevenlaan en Nobellaan zijn de doorgaande routes met verkeersgroen, langs de Vijfhoevenlaan en de Mommersteeg is dit een brede groenstrook met bomen, langs de Nobellaan een bomenrij met lindes. Het overige groen heeft een aankledende en gebruiksfunctie op woonomgevingsniveau, met uitzondering van het groen langs de Vijfhoevenweg en in het verlengde hiervan wat een functie op wijkniveau heeft. Het groen rondom de Nobellaan en Van Leeuwenhoeklaan is typisch jaren '70/'80 met veel soorten en vakken van bielzen en perkoenen. Ecologische waarde / potentie De ecologische waarden in de wijk zijn normaal , in de groenstroken en grotere groenvakken, tot laag in de 'stenige milieus' rondom de Nobel- en Bizetlaan. Wat betreft het buurtgroen zijn de ecologische potenties laag. Rondom de watergangen in de wijk zijn er echter zeker wel mogelijkheden om de ecologische waarden te doen toenemen, bijvoorbeeld door het aanleggen van natuurvriendelijke oevers met plas-dras-overgangen. Dit is opgenomen in de kostenraming/uitvoeringsprogramma. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone De groenstrook langs de Mommersteeg is beeldbepalend voor de wijk. Het groen langs en in het verlengde van de Vijfhoevenlaan heeft wel deze potentie, maar is momenteel meer een reststrook dan een beeldbepalend element. Het groen langs deze beide wegen vormt een onderdeel van een grotere groenzone. Het groen langs de watergangen en de watergangen zelf zijn onderdeel van een grotere (groen)zone. Structuur (huidig / toekomstig) Het groen langs de Mommersteeg, de Vijfhoevenlaan en in het verlengde hiervan is onderdeel van de hoofdgroenstructuur. De bomenrijen langs deze beide wegen, de Groen van Prinstererlaan, Van Leeuwenhoeklaan behoren tot de hoofdboomstructuur. De bomen langs de Priemsteeg, de Nobellaan en de diverse “lussen” in de wijk behoren tot de nevenboomstructuur. Ook het groen langs de waterpartij aan de noordzijde van de wijk en de Vijfhoevensloot behoort tot de hoofdgroenstructuur. Het pleintje aan de Bizetlaan en de Priemsteeg zijn onderdeel van de nevengroenstructuur. Langs de waterpartijen is een ecologische inrichting gewenst. Aandachtspunten De beplanting in de Groen van Prinstererlaan/Van Leeuwenhoeklaan onder de platanen groeit slecht door de aanwezigheid van de bomen. Het is de verwachting dat dit alleen maar toe gaat nemen. Op termijn zal deze beplanting vervangen moeten worden door gras omdat dit het enige groentype is dat onder de platanen kan groeien. Verhoging van sierwaarde zou kunnen door het aanbrengen van bloembollen. Groenstructuurplan Heusden pagina 25 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
De bomen in de Van Limburg Stirumlaan zorgen voor wortelopdruk. Dit zou opgelost moeten worden bij een herinrichting van de straat. De bomen moeten daarbij gehandhaafd blijven.
Groenstructuurplan Heusden pagina 26 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.4 Subwijk 12a Vijfhoeven III (Vlijmen) Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - jaren '80-'90, eengezinswoningen Stedebouwkundige en infrastructuur - iets hogere dichtheid en fijnmazigere structuren dan Vijfhoeven I Groen Ligging – Functie – Niveau In deze wijk zijn langs de straten weinig groenvakken, hier staan echter wel bomen. Aan de rand van de wijk en langs de watergangen door de wijk liggen wel groenstroken. Het groen heeft langs de Vijfhoevenlaan en de Mommersteeg een verkeersfunctie op wijkniveau. Het overige groen heeft een aankledende functie op woonomgevingsniveau. Ecologische waarde / potentie Het groen in deze wijk heeft een lage tot normale ecologische waarde. Het groen rondom en in de watergangen Vijfhoeven en Meliesloot, Oude Weteringsloot en Geersloot en de watergang tussen de Oude Weteringsloot en de Vijfhoevenlaan heeft echter een hoge ecologische potentie. Door een natuurvriendelijke inrichting van de watergangen kunnen de ecologische waarden toenemen. Dit is opgenomen in de kostenraming/uitvoeringsprogramma. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Het groen langs de watergangen is beeldbepalend voor de wijk en is een onderdeel van een groter groenzone die zich verder langs de watergangen uitstrekt. Structuur (huidig / toekomstig) De bomenrijen in deze wijk behoren tot de hoofdstructuur, met uitzondering van de bomen langs de Beellaan, de Jonglaan, Mendelssohnlaan, Marijnenlaan, die tot de nevenboomstructuur behoren. De groenstroken langs de watergangen en de Hongerenburgweg zijn onderdeel van de hoofdgroenstuctuur. Langs de waterpartijen is een ecologische inrichting gewenst.
Aandachtspunten Het groen langs de Vijfhoevenlaan en de Mommersteeg komt in aanmerking voor omvorming, evenals een aantal kleinere stukjes langs de Mendelsohnlaan en de Zijlstralaan en op het Den Uyl plein.
Groenstructuurplan Heusden pagina 27 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.5 Wijk 13 Haarsteeg en de Hoeven (Vlijmen) Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - oude (dorps)kern met nieuwere bouw (jaren ’60 tot ’90); smalle diepe boerderijen met korte gevel aan straatzijde; recentere woningen veelal vrijstaand of twee-onder-een-kap Stedebouwkundige en infrastructuur - straatdorp van origine, met een nieuwere wijk in de noordoosthoek; hoofdstraat (De Hoeven, Haarsteegsestraat en Mommersteeg) met strokenverkaveling aan weerszijden; de nieuwere wijk heeft een blokvormig stratenpatroon Groen Ligging – Functie – Niveau Het groen heeft zowel op dorps- als op woonomgevingsniveau. een aankledende functie. Langs de hoofdwegen De Hoeven, Haarsteegsestraat en Mommersteeg hebben de bomenrij en beplantingsvakken tevens een verkeersfunctie. Langs de Ipperhoeve en de Pater van de Elsenstraat liggen speelvoorzieningen, waarbij het groen ook een gebruiksfunctie heeft. Ecologische waarde / potentie De beplanting en bomen hebben een normale ecologische waarde en potentie. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Het dorp heeft een drietal entrees: op de rotonde De Hoeven – Heusdenseweg – Haarsteegsestraat – Abt van Engelenlaan(tevens accentpunt), op het kruispunt Mommersteeg – Ipperhoeve – Haarsteegsestraat en op het kruispunt Oude Haven – Meester Prinsenstraat. Het groen op de Oude Haven is onderdeel van een grotere groenzone gelegen op de dijkstructuur. Structuur (huidig / toekomstig) De bomenrijen langs De Hoeven en de Haarsteegsestraat behoren tot de hoofdboomstructuur. Langs de Meester Prinsenstraat, de Ipperhoeve, de Willy van den Berkstraat en de Ambrosiushof behoren tot de nevenboomstructuur. Het terrein ten noorden van de Willy van den Berkstraat wordt ontwikkeld voor woningbouw. De waterpartijen benodigd voor de waterberging gaan tot de hoofdgroenstructuur behoren. Aandachtspunten --
Groenstructuurplan Heusden pagina 28 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.6 Wijk 14 Vliedberg (Vlijmen) Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - circa 1950 – 1960 met doorloop naar 2000 (de zuidoosthoek); portiek- en ruime rijwoningen Stedebouwkundige en infrastructuur - stratenpatroon gerelateerd aan Nassaulaan als hoofdas; vrij grove verhardingstypen Groen Ligging – Functie – Niveau De wijk bestaat uit een ouder deel aan de westzijde en een nieuwer deel aan de oostzijde. Aan de zuidkant van de wijk ligt Sportpark de Hoge Heide. Vliedberg heeft een drietal entrees: bij de Tunnelweg, bij het kruispunt Pieter Breugelstraat – Vliedbergweg en op de Deken van Baarstraat. De wijk heeft vrij weinig groen, behoudens enkele grotere groengebieden aan de zuidrand en vrij veel straatbomen. Naast aankledingsgroen op woonomgevingsniveau is er ook gebruiksgroen in de vorm van speelgelegenheden (o.a. langs de Pieter Breugelstraat en de Pastoor Smolderstraat). Ecologische waarde / potentie De ecologische waarden zijn normaal binnen de wijk. De Heidijk aan de zuidrand van de wijk heeft een hoge ecologische potentie. Het betreft een oud dijktracé waar specifieke dijkflora tot ontwikkeling zou kunnen komen. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone De Heidijk vormt een onderdeel van de grotere groenzone langs de gehele zuidelijke rand van Vlijmen en Nieuwkuijk. Op het Burgemeester van Houtplein ligt een groen accentpunt met extra kleurrijke beplanting. Structuur (huidig / toekomstig) De zuidrand van de wijk (Heidijk) behoort tot de hoofdgroenstructuur. Het Zuiderpark en de driehoekige punt aan de Vondelstraat behoren tot de nevengroenstructuur. De hoofdboomstructuur is gelegen langs de Nassaulaan, Schilderstraat, Parallelweg west, Jhr. De La Courtstraat, het Burgemeester van Houtplein, de Deken van Baarstraat, Vliedberg(weg) en Hoogstraat. De bomen langs de Oranjelaan, De Bockstraat, Mr Driessenstraat, Konijnenbergstraat, Th. Van Tuldenstraat, Rembrandstraat , Gerard van Spaendonkstraat, Jeroen Boschstraat, Vincent van Goghstraat, Pieter Breugelstraat, Antoni Staringlaan en Nassaudwarsstraat. De hoofdboomstructuur dient op een aantal plaatsen te worden aangevuld bij het Burgemeester van Houtplein en de Nassaulaan. Aandachtspunten De bomen aan de Deken van Baarstraat veroorzaken veel wortelopdruk. Hier zouden de boomspiegels vergroot moeten worden en voorzien te worden van wortelgeleiding. Dat kan alleen in combinatie met een herinrichting van de totale straat. In enkele bomen is een aantasting van zwammen geconstateerd. Er hoeft daarvoor nog geen actie te worden ondernomen, wel verdiend het aanbeveling om de conditie van de bomen te gaan monitoren. De essen in de Rembrandstraat zijn aan vervanging toe. Bij een herinrichting van de straat dienen deze vervangen te worden. Groenstructuurplan Heusden pagina 29 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.7 Subwijk 14a Industrieterrein Nassaulaan (Vlijmen) Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - jaren '80-'90, losse bedrijfsgebouwen Stedebouwkundige en infrastructuur - vrije ontwikkeling (industrieterrein), infrastructuur conform functie industrieterrein Groen Ligging – Functie – Niveau Het industrieterrein ligt in de noordoosthoek van de wijk Vliedberg en wordt begrensd door de Parallelweg Oost aan de noordzijde en de Nassaulaan aan de zuidzijde. (Het groen langs de Nassaulaan valt onder wijk 14 Vliedberg). Het groen in deze wijk heeft een verkeers- en aankledende functie en betreft grotendeels beplanting, alleen langs de Parallelweg Oost en op een klein stukje langs de Nassaudwarsstraat staan bomen in het openbaar groen. Het stukje groen gelegen langs de A59 op het voormalige spoorwegtracé heeft de status van hoofdgroenstructuur omdat het belangrijk is in groter verband. Ecologische waarde / potentie Het groen heeft een normale ecologische waarde en potentie. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Op het industrieterrein zijn geen beeldbepalende elementen. Het groen vormt geen onderdeel van een grotere groenzone, behalve het groen op het voormalige spoortracé. Structuur (huidig / toekomstig) De hoofdboomstructuur langs de Parallelweg Oost dient op verschillende plaatsen te worden aangevuld. Het groen op het voormalige spoortracé is onderdeel van de hoofdgroenstructuur en is waarschijnlijk niet nodig voor de realisatie van de parallelstructuur. Mocht dit stuk wel nodig zijn voor de parallelstructuur zal er vanuit het groenstructuurplan geen belemmering worden opgeworpen. Aandachtspunten --
Groenstructuurplan Heusden pagina 30 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.8 Wijk 15 Vliedberg (Vlijmen) Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - jaren '50-'60, industriële bedrijven Stedebouwkundige en infrastructuur - grote kavels, functionele opzet; infrastructuur conform functie industrieterrein Groen Ligging – Functie – Niveau De beplanting en bomen dienen ter aankleding van het industrieterrein. Ecologische waarde / potentie De ecologische waarde en potentie is normaal tot laag. Ecologische waarden zijn met name te vinden in de opgaande beplantingen aan de rand van het industriepark. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Op het niveau van dit industriepark is het groen wel beeldbepalend, maar het heeft geen waarde voor omliggende wijken. De beplanting en bomen tegen de Vliedbergweg gelegen maken onderdeel uit van een grotere groenzone gelegen over de Heidijk. Structuur (huidig / toekomstig) De beplanting langs de Vliedbergweg vormt een onderdeel van de hoofdgroenstructuur en de bomen langs het oost-west lopend deel van de weg Industriepark Vliedberg van de hoofdboomstructuur. Aandachtspunten --
Groenstructuurplan Heusden pagina 31 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.9 Wijk 16 Nieuwkuijk (Vlijmen) Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - 19e eeuws (kern) met latere aanvullende bebouwing; veel boerderijen uit de 19e eeuw, enige typische naoorlogse woningbouw Stedebouwkundige en infrastructuur - straatdorp-patroon: lange (hoofd)straat met haakse zijstraatjes Groen Ligging – Functie – Niveau Op woonomgevingsniveau dient het groen in deze wijk met name als aankleding. In de wijk liggen enkele speelplaatsen waar het groen een gebruiksfunctie heeft. De lindebomen en beplanting langs de Nieuwkuijksestraat hebben een verkeersfunctie. Ecologische waarde / potentie Het groen in de wijk heeft een normale ecologische waarde. Het groen rondom de Nieuwkuijkse Wiel en langs de Meerdijk heeft een hoge ecologische potentie. In het groen rond het Nieuwkuijkse Wiel is een bijzondere gagelvegetatie aanwezig. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Het groen langs de Meerdijk en rondom de Nieuwkuijkse Wiel is een onderdeel van een grotere groenzone langs de zuidrand van Nieuwkuijk. In deze wijk zijn geen specifieke beeldbepalende groenelementen. Structuur (huidig / toekomstig) Langs de Nieuwkuijksestraat, Pastoor Becxstraat, Sint Jorisstraat, Deken van Baarstraat en de Badweg staan rijen bomen, die op verschillende plaatsen onderbroken zijn. De bomenrijen zijn een onderdeel van de hoofdboomstructuur en dienen te worden aangevuld. De groenvakken langs de Nieuwkuijksestraat behoren tot de nevengroenstructuur. Aandachtspunten Om de ecologische waarden aan de zuidzijde van de Wiel te versterken en het beschermen van de gagelvegetatie moeten maatregelen getroffen worden. Op deze plaats is het graven van een watergang met ecologische oevers voorzien.
Groenstructuurplan Heusden pagina 32 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.10
Subwijk 16a Nieuwkuijk-noord (Vlijmen)
Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - eind jaren '90; eengezinswoningen Stedebouwkundige en infrastructuur - dorpskarakter met woonstratenpatroon Groen Ligging – Functie – Niveau In deze wijk is sprake van aankledingsgroen op woonomgevingsniveau en gebruiksgroen op wijkniveau. Het gebruiksgroen betreft een grasveld met een aantal oude fruitbomen. Aan de noord- en oostzijde van de wijk ligt een brede watergang. In het midden van de wijk ligt sportpark Nieuwkuijk en een begraafplaats. Ecologische waarde / potentie De ecologische waarden en potenties liggen op een normaal niveau. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone De oude fruitbomen zijn een beeldbepalend element in de wijk. Het groen is geen onderdeel van een grotere groenzone. Structuur (huidig / toekomstig) De groenzone rondom het sportpark en het parkje behoren tot de nevengroenstructuur. De bomen langs de Maashoven, de Steenenborch en het pleintje aan de Kerkstraat behoren tot de nevenboomstructuur. Aandachtspunten --
Groenstructuurplan Heusden pagina 33 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.11
Wijk 17 Industrieterrein Nieuwkuijk (Vlijmen)
Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - jaren '90, industriële bedrijven Stedebouwkundige en infrastructuur - conform functie industrieterrein: functioneel infrastructuur deels gericht op zwaar verkeer Groen Ligging – Functie – Niveau Langs een groot deel van de wegen op dit industrieterrein is een bomenrij en beplanting aanwezig. De bomen hebben een verkeersfunctie op wijkniveau, de beplanting een aankledende functie op het niveau van de woon- c.q. bedrijfsomgeving. De noordzijde van het bedrijventerrein grenst aan de A59. Ecologische waarde / potentie De ecologische waarde en potenties van het groen liggen op een normaal niveau. De watergangen langs de middelweg en langs de noordzijde van de kerkstraat en het groen hierlangs hebben een hoge ecologische potentie. De steile oevers zijn nu de beperkende factor. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Het groen vormt geen onderdeel van een grotere groenzone. Structuur (huidig / toekomstig) Langs de Spoorlaan en de Middelweg komt een hoofdboomstructuur voor. Een nevenboomstructuur is te vinden langs de Vimmerik, Kerkstraat, Middelweg en Venbroekstraat. De boomstructuur dient op een aantal plaatsen te worden aangevuld langs de westzijde van de Middelweg, langs de Vlimmerik en aan weerszijden van het korte stukje van de Venbroekstraat. Aandachtspunten --
Groenstructuurplan Heusden pagina 34 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.12
Wijk 18 Bedrijvenpark het Hoog
Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - 2004, hoogwaardige industriële bedrijven Stedebouwkundige en infrastructuur - conform functie bedrijvenpark: functioneel infrastructuur deels gericht op zwaar verkeer. De oude verkavelingsstructuur is in zichtbaar gebleven door de waterpartijen en bomenrijen. Groen Ligging – Functie – Niveau Langs een groot deel van de wegen op dit industrieterrein is een bomenrij en gras aanwezig. De bomen hebben een verkeersfunctie op wijkniveau, het gras een aankledende functie op het niveau van de woon- c.q. bedrijfsomgeving. Het bedrijvenpark grenst aan de A59. Ecologische waarde / potentie De ecologische waarde en potenties van het groen liggen op een normaal niveau. De centrale waterpartij met de oevers heeft ecologische potentie. Het bedrijvenpark heeft ecologische potenties op het gebied van vleermuizen. De bomen langs de Tuinbouwweg zijn fourageergebied voor diverse soorten vleermuizen. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Het groen en het water in het bedrijvenpark is erg beeldbepalend maar vormt geen onderdeel van een grotere groenzone. Dit is wel het geval voor de bomen langs de Tuinbouwweg zijn wel onderdeel van een grotere groenzone. Structuur (huidig / toekomstig) De bomen langs de Tuinbouwweg en de Abdijlaan behoren tot de hoofdboomstructuur. De overige bomen langs de wegen behoren tot de nevenboomstructuur. De centrale waterpartij en de oevers zijn onderdeel van de hoofdwater- en hoofdgroenstructuur en de overige waterpartijen zijn onderdeel van de neven waterstructuur. Aandachtspunten --
Groenstructuurplan Heusden pagina 35 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.13
Wijk 21 Braken-West (Drunen)
Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - overwegend jaren '60, eengezinswoningen Stedebouwkundige en infrastructuur - blokverkavelingsstructuur met rechthoekig stratenpatroon Groen Ligging – Functie – Niveau In de wijk zijn diverse soorten groen met diverse functies aanwezig, accent-, aankledings-, gebruiks- en verkeersgroen. De Grotestraat en de Kastanjelaan vormen de doorgaande routes door de wijk. Entrees van de wijk zijn gelegen op de kruispunten Kastanjelaan – Parallelweg, Kastanjelaan – Stationsstraat en de rotonde Kastanjelaan - Grotestraat. Ecologische waarde / potentie De watergang aan de noordrand van de wijk heeft ecologische potenties. Voor het overige zijn de ecologische waarden en potenties binnen de wijk van een normaal niveau. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Binnen de wijk liggen drie groene accentpunten. Ten eerste op de rotonde Kastanjelaanwest – Grotestraat die zowel middenin als op de middengeleiders van de aantakkende wegen van een kleurrijke beplanting is voorzien. Het tweede accentpunt ligt op het Plataanplein. Het derde accentpunt ligt op het Raadhuisplein. Structuur (huidig / toekomstig) De bomenrijen langs de Spoorlaan en Kastanjelaan, Deken Coppensstraat en de Burg. v.d. Heydenstraat behoren tot de hoofdboomstructuur. De bomen langs het oostelijk deel van de Kastanjelaan, Berkenstraat, Magnoliastraat, Esdoornstraat, Meidoornstraat, Plataanplein, Burg. Snelsstraat, Dr. Akkermansstraat, en Schoolstraat behoren tot de nevenboomstructuur. De bomenrijen dienen echter op verschillende plaatsen te worden aangevuld. De groenstroken tegen de Spoorlaan vallen onder de hoofdgroenstructuur. Het Plataanplein en de Hortensiastraat hebben de status van groot groengebied. Aandachtspunten Het Plataanplein, de Hortensiastraat en de ronde groenvoorzieningen langs het Plataanplein zouden meer een ruimtelijke eenheid moeten vormen. Nu is het erg rommeling qua beeld en uitstraling en ligt er veel te veel verharding. In het uitvoeringsprogramma is dit als project opgenomen. De kastanjes in de Kastanjelaan hebben te lijden onder de kastanjeziekte. Op dit moment zijn er nog geen maatregelen noodzakelijk maar in de toekomst is een boomvervanging een reële optie. Vooralsnog wordt alleen de kwaliteit van de bomen in de gaten gehouden.
Groenstructuurplan Heusden pagina 36 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.14
Wijk 22 Braken-Oost (Drunen)
Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - circa 1945 - 1955, eengezinswoningen Stedebouwkundige en infrastructuur - blokverkavelingsstructuur (intensiever dan Braken-West) met rechthoekig stratenpatroon Groen Ligging – Functie – Niveau Deze wijk, gelegen in het noordoosten van Drunen is afgebakend door middel van een vijftal entrees, waarop bij de Bosscheweg en de Spoorlaan accentpunten liggen. Daarnaast is er aankledingsgroen en gebruiksgroen (speelgelegenheden) op woonomgevingsniveau. Op de rand van de wijk ligt langs de Dillenburgstraat en de Hogeweg randgroen waar in de toekomst een woonwijk ontwikkeld gaat worden. Ecologische waarde / potentie De wijk heeft een normale ecologische waarde. De watergangen langs de Spoorlaan en de Prins Hendrikstraat hebben ecologische potentie. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Het groen langs de Spoorlaan en langs de Lipsstraat is onderdeel van een grotere groenzone. Structuur (huidig / toekomstig) Het gazon met bomen en speelvoorzieningen bij de Van Haestrechtstraat (het Oranjeplein) is een onderdeel van de hoofdgroenstructuur. Voorts behoren de bomen langs onder andere de Spoorlaan, de Prins Hendrikstraat, Amalia van Solmstraat, Prins Bernhardstraat, Wilhelminastraat en de Dillenburgstraat tot de hoofd- en nevenboomstructuur. Aanvullingen op de (hoofd)boomstructuur zijn gewenst langs de Stationsstraat, Lipsstraat, Prins Hendrikstraat en de Wilhelminastraat. Aandachtspunten De beuken langs de Spoorlaan behoren tot de hoofdboomstructuur. Deze blijken van slechte kwaliteit. Op korte termijn zullen hier de eerste beuken uit gaan vallen en dat betekend het einde van de bomenrij. Herplant van beuken heeft geen goede resultaten opgeleverd. Vandaar dat de bomenrij vervangen gaat worden door een bomenrij bestaande uit eiken. Deze vervanging moet geleidelijk gebeuren: daar waar een zieke/dode beuk weggehaald wordt, zal deze vervangen worden door een eik. Gelet op het ruimtelijk belang van deze laan worden hier grotere exemplaren aangeplant. Er is in de raming rekening gehouden met het vervangen van 2 bomen per jaar.
Groenstructuurplan Heusden pagina 37 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.15
Subwijk 22a Recreatiepark (Drunen)
Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - n.v.t. Stedebouwkundige en infrastructuur - ringweg en parkeerplaatsen Groen Ligging – Functie – Niveau Het betreft een recreatiegebied met een dierenweide en verscheidene sportvoorzieningen (atletiekbaan, sporthal en tennisbaan), ook zijn er enkele speelvoorzieningen. Het recreatiegebied is ingericht als (wandel)park en vormt één groot groengebied, het heeft een functie op dorpsniveau. De beplanting is een mengeling van, deels groenblijvende, heesters en bomen, met hier en daar een perk met seizoensbeplanting. Ecologische waarde / potentie Het gebied heeft een zeer groene inrichting met mooie c.q. luxe beplanting. Door de vele niet-inheemse soorten is de ecologische waarde echter normaal en niet hoog, zoals je misschien bij groengebied van dergelijke omvang wel zou verwachten. De ecologische waarde is ook niet zo hoog, omdat als gevolg van sportwedstrijden en dergelijke verstoring (geluid, licht, e.d.) optreedt. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Het park is aangeduid als één grote groenzone en vormt een onderdeel van de hoofdgroenstructuur. Structuur (huidig / toekomstig) De huidige groenstructuur voldoet. Voor enkele plekken aan de zuidzijde van de atletiekbaan kan omvorming overwogen worden. Aandachtspunten --
Groenstructuurplan Heusden pagina 38 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.16
Wijk 23 Venne-West (Drunen)
Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - circa 1980 - 2010, diverse bebouwingstypes Stedebouwkundige en infrastructuur - structuur met een stedelijke uitstraling; organisch stratenpatroon. Groen Ligging – Functie – Niveau Venne-West is de meest zuidwestelijk gelegen wijk van Drunen. Centraal in de wijk ligt het Breeveldpark, de verschillende bouwblokken zijn hier concentrisch omheen gegroepeerd. Het meest recente bouwblok is Venne-West 3. Het groen in de wijk heeft veel verschillende functies op verschillende niveaus Wijkentrees zijn te vinden op het kruispunt Statenlaan – Torenstraat – Beethovenlaan, het kruispunt Statenlaan – Overlaatweg, kruispunt Statenlaan - Zuidland en het wat kleinere kruispunt De Dieze – Torenstraat. Ecologische waarde / potentie In de wijk liggen de ecologische waarden op een normaal niveau. De ecologische potenties zijn hoog aan de rand van de watergang in de noordwesthoek van de wijk, in het Breeveldpark, de waterpartij langs de Statenlaan/Overlaatweg en langs de Heidijk. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Groene accenten in deze wijk zijn het Breeveldpark en de entree op het kruispunt Overlaatweg – Statenlaan. Het groen langs de Statenlaan en aan de zuidzijde langs de Heidijk is een onderdeel van de grotere groenzone aan de zuidrand van Drunen. Een blauw accent in de wijk is de waterpartij langs de Statenlaan/Overlaatweg Structuur (huidig / toekomstig) De hoofdgroenstructuur is gelegen langs de Statenlaan, de Heidijk en in het gebied links en rechts van de Oder. Ook het Breeveldpark zelf is een onderdeel van de hoofdgroenstructuur. Het Waegdenburchtplein en de voorkant van de Voorste Venne behoort tot de nevengroenstructuur. De hoofdboomstructuur is te vinden langs de Statenlaan en de Torenstraat. De concentrische ringen en het Anton Pieckplein bevatten bomen die onderdeel zijn van de nevenboomstructuur. Aanvullingen in de boomstructuur zijn gewenst in de Torenstraat en de Joost van den Vondellaan. Aandachtspunten In de Donauring staan suikeresdoorns en zuileiken. De suikeresdoorns zijn aan vervanging toe (conditie + overlast). Ze zullen vervangen worden door zuileiken waardoor tevens een eenduidiger structuur ontstaat.
Groenstructuurplan Heusden pagina 39 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.17
Wijk 24 Venne-Oost (Drunen)
Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - circa 1965 - 1970, halfvrijstaande laagbouw en geschakelde eengezinswoningen Stedebouwkundige en infrastructuur - een vrij hoge dichtheid en een stedelijke uitstraling; vrije infrastructuur Groen Ligging – Functie – Niveau Het groen in deze wijk heeft met name een functie op woonomgevingsniveau. Het gaat dan om aankledingsgroen en gebruiksgroen. Op wijkniveau is er groen met een verkeersfunctie langs de wijkontsluitende wegen, dit zijn veelal grote bomen (o.a. platanen). De wijkentrees zijn gelegen op de kruispunten Mozartlaan – Torenstraat, Beethovenlaan – Torenstraat, Hugo de Grootstraat – Grotestraat, Piet Heinstraat – Admiraalsweg en De Ruyterstraat – Admiraalsweg en op de rotonde Beethovenlaan – Rossinistraat – Admiraalsweg. Ecologische waarde / potentie De ecologische waarden en potenties liggen op een normaal niveau. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone De Heidijk aan de zuidrand een beeldbepalend element en tevens onderdeel van een grotere groenzone. De Beethovenlaan is als aansluiting op de Statenlaan een onderdeel van een grotere groenstructuur. Structuur (huidig / toekomstig) De Beethovenlaan en de Heidijk zijn onderdeel van de hoofdgroenstructuur. Het groen in de omgeving van het Houtmanplantsoen en het Keyserpark zijn onderdeel van de nevengroenstructuur. De bomenrijen langs de Obrechtstraat, Sweelinckstraat, Leharstraat, Schimmelpenninckstraat, Churchillstraat, Rooseveldstraat, Aalbersestraat, Hugo de Grootstraat, Van Hogendorpstraat, Kennedystraat, Vennestraat, Piet Heinstraat, De Ruyterstraat, Doormanstraat en Mozartlaan behoren tot de nevenboomstructuur. Langs de Johann Strausslaan, Ravelstraat en de Von Suppestraat is een nevenboomstructuur gewenst. Aandachtspunten --
Groenstructuurplan Heusden pagina 40 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.18
Wijk 25 ‘t Sempke (Drunen)
Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - 1970 - 1980; halfvrijstaande en geschakelde eengezinswoningen Stedebouwkundige en infrastructuur - een vrij hoge dichtheid met hofjes (ervenstructuur) en een stedelijke uitstraling Groen Ligging – Functie – Niveau Deze wijk bestaat eigenlijk uit twee buurten, de Schildersbuurt en de Componistenbuurt. Beide wijken hebben groen op woonomgevingsniveau. In de schildersbuurt is zowel aankledingsgroen als gebruiksgroen en zijn enkele speelvoorzieningen. De groenvakken zijn hier vrij klein, maar wel soortenrijk. In de Componistenbuurt is weinig, maar wel soortenrijk, openbaar groen, het betreft hier alleen aankledingsgroen. Ecologische waarde / potentie De ecologische waarde is in beide buurten normaal. Er zijn geen locaties met een bijzondere ecologische potentie. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone In de wijk zijn geen beeldbepalende punten. Het groen wordt via de Rossinistraat en de Duinweg verbonden aan een grotere groenzone. Structuur (huidig / toekomstig) Het groen langs de Admiraalsweg en de Duinweg is onderdeel van de hoofdgroenstructuur. Het groen in de Rossinistraat, de Frans Halslaan en de Rubenslaan is onderdeel van de hoofdgroenstructuur, evenals het groengebied in het midden van de Schilderswijk en het groen in het midden van de Componistenbuurt. De hoofdboomstructuur valt deels binnen de hoofdgroenstructuur en ligt verder langs de Beethovenlaan. De nevenboomstructuur is gelegen langs het Brahms-, Bellini- en (deels) Haydnpark, de Valeriusstraat (deels) en de Rembrandtlaan. Langs de Jeroen Boschlaan ligt aan de westzijde reeds een nevenboomstructuur, deze dient aan de oostzijde te worden aangevuld. Aandachtspunten De hoofdboomstructuur langs de Admiraalsweg en de Duinweg bestaat voor een belangrijk gedeelte uit platanen. Deze platanen worden gekandelaberd omdat ze eigenlijk te groot worden voor hun huidige standplaats. Daarnaast is met de platanenziekte (massaria) zo dat meer variatie in boomsoort wenselijk is. Voor de platanen zal bezien worden of er met boomkwekers van grote bomen een overeenkomst te sluiten is waarbij de platanen vervangen kunnen worden door andere bomen. Hiervoor zal, als dit aan de orde is, een besluit van het college worden gevraagd.
Groenstructuurplan Heusden pagina 41 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.19
Subwijk 25a Eendekooi (Drunen)
Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - jaren '60, (riante) villa's Stedebouwkundige en infrastructuur - zeer lage dichtheid, opzet conform 'wonen in het bos'; functionele infrastructuur met insteekwegen vanaf een doorgaande weg Groen Ligging – Functie – Niveau Het groen verkeersgroen en randgroen op wijkniveau. Verder is in deze wijk veel particulier groen (grote tuinen). Ecologische waarde / potentie De huidige ecologische waarde van de wijk is normaal. De ecologische potentie is bij de Akkerlaan echter hoog, omdat hier een oude dijk ligt. Mogelijk kan hier weer een specifieke dijkflora tot ontwikkeling komen. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone De oude dijk bij de Akkerlaan is zowel beeldbepalend, als een onderdeel van een grotere groenzone. Structuur (huidig / toekomstig) Het groen langs de Akkerlaan vormt onderdeel van de hoofdgroenstuctuur. De berken langs de noordzijde en enkele eiken aan zuidzijde van de Eendekooi behoren tot de hoofdboomstructuur. Aandachtspunten --
Groenstructuurplan Heusden pagina 42 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.20
Subwijk 25b Sportlaan (Drunen)
Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - circa 1970, sportveld en zwembad Stedebouwkundige en infrastructuur - standaard volgens de functie Groen Ligging – Functie – Niveau Het sportpark is gelegen in een groene omgeving met veel opgaande beplanting. Het openbaar groen betreft aankledingsgroen op wijkniveau. Ecologische waarde / potentie De ecologische waarde van het groen rondom het sportpark is hoog, evenals de ecologische potentie. Het sportpark is gelegen in een rustige omgeving met veel groene ruimte en verschillende gradiënten. Door de aanwezige gradiënten ontstaan verschillende vegetatietypen en een grote soortenrijkdom. De watergang tussen de Sportlaan en de sportvelden heeft een hoge ecologische potentie. Deze kan benut worden door het in de watergang aanwezige riet op verschillende tijdstippen te maaien en/of door het talud van de watergang aan te passen tot een meer natuurvriendelijke oever. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Het groen rondom het sportpark vormt een onderdeel van een grotere groenzone, die zich verder uitstrekt langs de Heidijk, de Sportlaan en de Akkerlaan. Rondom het sportpark zijn geen specifieke beeldbepalende groenelementen aanwezig. Structuur (huidig / toekomstig) Het groen langs/rondom de sportvelden en in het gebied tussen de sportvelden en de Heidijk vormt een onderdeel van de hoofdgroenstructuur. Ook het groen langs het gedeelte van de Sportlaan dat tussen de Heidijk en de Duinweg behoort tot de hoofdgroenstructuur. Langs de Sportlaan is een nevenboomstructuur aanwezig. Deze dient aan de zuidzijde nog aangevuld te worden. Aan de oostzijde van de watergang is een Ecologische Verbindingszone (EVZ) gepland. Deze is als gewenste hoofdgroenstructuur in dit plan opgenomen. Aandachtspunten --
Groenstructuurplan Heusden pagina 43 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.21
Wijk 26 Bedrijvenpark Groenewoud (Drunen)
Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - meest jaren ’90, enkele bedrijven al langer aanwezig; enkele grote, meest vrijstaande woningen Stedebouwkundige en infrastructuur - grenzend aan een oud lint (Kasteeldreef / De Bosschen); zowel smallere wegen in het meer bewoonde deel, als nieuwe en brede wegen op het bedrijvenpark, dat ruim van opzet is Groen Ligging – Functie – Niveau Het gaat met name om beplanting en bomen gelegen langs wegen van het bedrijventerrein en de buitenring van groen rondom het bedrijventerrein. Ecologische waarde / potentie De ecologische waarde van het groen is laag, met uitzondering van de genoemde ‘buitenring’: hier is de waarde ‘normaal’, wat ook geldt voor de ecologische potentie. Tussen de A59 en de Parklaan is de ecologische waarde van het groen laag, de potentie is echter hoog mits omvormingen plaats vinden en er minder frequent gemaaid wordt. De watergang langs de Parklaan en De Bosschen heeft eveneens een hoge ecologische potentie. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Het noordelijke deelgebied vormt een grote groenzone. Structuur (huidig / toekomstig) De bomen langs de Bosschen en het zuidelijk deel van de Kasteeldreef behoren tot de hoofdboomstructuur. De bomen langs de Simon Stevinlaan, heet westelijk deel van de Christiaan Huygensweg, de Albert Einsteinweg en de Thomas Edisonweg behoren tot de nevenboomstructuur. De huidige hoofd- en nevenstructuur dient in het westelijk deel van de Christiaan Huygensweg, het noordelijk deel van de Kasteeldreef en langs de Spoorlaan aangevuld te worden. Aandachtspunten Onderzoeken of er meer ecologie en biodiversiteit gewenst is op het grote perceel tussen de A59 en de Spoorlaan.
Groenstructuurplan Heusden pagina 44 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.22
Wijk 27 Elshout (Drunen)
Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - eerste helft 20e eeuw, aanvullende bebouwing vanaf jaren '50; veel boerderijen met de korte gevel aan de staatzijde Stedebouwkundige en infrastructuur - typisch lintdorp (met latere ontwikkelingen aan de zuidzijde): hoofdstraat centraal door dorp met overige wegen ondergeschikt Groen Ligging – Functie – Niveau De entree van Elshout ligt op het punt waar de Wolfshoek onder de A59 door komt. Momenteel is de hoeveelheid openbaar groen beperkt, met name het ontbreken van bomenrijen is opvallend. Het groen heeft een aankledende functie. Omdat langs hoofdwegen geen bomen staan ofwel deze veelvuldig onderbroken is, ontbreekt de verkeersfunctie van het groen. Ecologische waarde / potentie Het groen in Elshout heeft een normale ecologische waarde en potentie. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone De Kerkstraat en de Kapelstraat vormen het beeldbepalende element in het dorp. Op het kruispunt Kapelstraat – Zeedijk ligt een accentpunt. Structuur (huidig / toekomstig) Langs de doorgaande wegen Wolfshoek, Mariëndonkstraat, Heusdenseweg, Kerkstraat en Kapelstraat zou een hoofdboomstructuur aanwezig moeten zijn. Momenteel is deze slechts ten dele aanwezig, met name in de vorm van lindebomen. Het is wenselijk dat de boomstructuur wordt aangevuld. Verder behoren de bomenrijen langs de Th. J. Rijkenstraat tot de nevenboomstructuur en langs het eerste deel van de Fortweg tot de hoofdboomstructuur. In de Th. J. Rijkenstraat en Scheidingstraat is een aanvulling van de nevenboomstructuur gewenst. Aandachtspunten --
Groenstructuurplan Heusden pagina 45 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.23
Wijk 28 Bedrijventerrein Meeuwaert (Drunen)
Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - 1980-1985, bedrijven en bedrijfswoningen, veelal vrijstaand Stedebouwkundige en infrastructuur - vrij ruim opgezet, rechtlijnig: conform functie bedrijventerrein Groen Ligging – Functie – Niveau Langs de wegen zijn beplantingsvakken en staan bomen. Het groen heeft op dorpsniveau een verkeersfunctie en op wijkniveau een aankledende functie. Aan de noordrand wordt het bedrijventerrein begrensd door een watergang. Ecologische waarde / potentie De ecologische waarde van het groen is normaal, evenals de ecologische potentie. De ecologische potentie van de watergang aan de noordzijde van het bedrijventerrein is echter hoog. De potentie kan benut worden door het aanleggen van natuurvriendelijke oevers langs deze watergang. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Op het bedrijventerrein zijn ook geen beeldbepalende elementen aanwezig. Langs de D'Oultremontweg ligt een groot groengebied, in de vorm van gazon met een aantal perken. Structuur (huidig / toekomstig) De huidige nevenstructuur van zowel de bomen als het groen voldoet en behoeft geen verdere aanvulling. Aandachtspunten --
Groenstructuurplan Heusden pagina 46 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.24
Wijk 29 Giersbergen (Drunen)
Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - delen al van 19e eeuw: verspreide agrarische bebouwing Stedebouwkundige en infrastructuur - conform oude hoeveontginning op zand; infrastructuur: centrale weg en een parkeerplaats Groen Ligging – Functie – Niveau Giersbergen is het meest zuidelijke dorpje van de gemeente Heusden en ligt tegen het (toekomstig) Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen. Het groen heeft een functie op dorpsniveau (voornamelijk als parkeerterrein) en een verkeersfunctie. Ecologische waarde / potentie De ecologische waarden en potenties liggen op een normaal niveau. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Bij binnenkomst van het dorp ligt aan de Duinweg een accentpunt. Structuur (huidig / toekomstig) De hoofdgroenstructuur binnen de wijk wordt beperkt tot het parkeergebied langs de Giersbergen. De hoofdboomstructuur ligt ook binnen dit groengebied. Aandachtspunten Het groen op het parkeerterrein is erg slecht van kwaliteit het is wenselijk dit te renoveren. Het zou omgevormt moeten worden naar een gesloten beplanting van circa 1.25 meter hoogte. Hierdoor blijft de parkeerplaats sociaal veilig maar zijn toch de auto’s nagenoeg aan het zicht onttrokken. De bomen kunnen gehandhaafd blijven.
Groenstructuurplan Heusden pagina 47 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.25
Wijk 31 Doeveren (Heusden)
Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - in hoofdzaak 15e tot 17e eeuw, agrarische bebouwing Stedebouwkundige en infrastructuur - typerend voor een kerkdorp met centraal op een terp gebouwde kerk; slechts enkele centrale wegen Groen Ligging – Functie – Niveau Doeveren is een klein dorpje in de noordwesthoek van de gemeente. Langs alle drie de wegen in het dorp zijn bermen en staan volgroeide bomen met een verkeersfunctie. Ecologische waarde / potentie In het dorp zijn verschillende boerderijen en enkele boomgaarden, het groen heeft een normale ecologische waarde en potentie. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone In het dorp zijn geen beeldbepalende groenelementen. Het groen in het dorp sluit aan op de structuren in het buitengebied. Structuur (huidig / toekomstig) De bomenrijen langs de Valkenvoortweg en gedeeltelijk langs één zijde van de Provincialeweg en de Zeedijk zijn een onderdeel van de hoofdboomstructuur. Langs de Provincialeweg en de Zeedijk dient de hoofdboomstructuur te worden aangevuld. Aandachtspunten --
Groenstructuurplan Heusden pagina 48 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.26
Wijk 32 Hedikhuizen (Heusden)
Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - in hoofdzaak aangelegd tot in 19e eeuw, agrarische bebouwing Stedebouwkundige en infrastructuur - oeverwaldorp met één centrale straat Groen Ligging – Functie – Niveau Het dorpje Hedikhuizen ligt rond het kruispunt van de Lambertusstraat, de Oude Schoolstraat, de Bokhovenseweg en de Kerkstraat. De bomenrijen van met name lindes langs deze wegen hebben een verkeersfunctie. Achter de kerk ligt een speelveldje met gebruiksgroen. De bomen en beplanting hebben een functie op dorpsniveau. Ecologische waarde / potentie De ecologische waarde en potentie zijn normaal. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone De bomenrijen en beplantingsvakken zijn beeldbepalend voor het dorp, maar zijn geen onderdeel van een grotere groenzone. Structuur (huidig / toekomstig) De bomenrijen langs de wegen behoren tot de hoofdboomstructuur. Langs de Kerkstraat en op enkele korte stukjes langs de Oude Schoolstraat is aanvulling van de hoofdboomstructuur gewenst. De hoge Maasdijk behoort tot de hoofdgroenstructuur. Aandachtspunten Bomen Lambertusstraat staan dicht op elkaar en er valt af en toe een boom tussenuit. De bomenrij is echter van ruimtelijk belang. Zodra de tussenruimten te groot worden zouden hier bomen teruggeplant moeten worden.
Groenstructuurplan Heusden pagina 49 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.27
Wijk 33 Heesbeen (Heusden)
Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - in hoofdzaak 1850 – 1900, met een bedrijventerrein van ca 1970; meest vrijstaande woningen en bedrijven Stedebouwkundige en infrastructuur - lintbebouwing op een oeverwal met een centrale weg; de structuur op het industrieterrein is conform de functie (functioneel, sober) Groen Ligging – Functie – Niveau Aan de oostrand van het industrieterrein ligt, langs de Grotestraat, een brede strook met beplanting en bomen, deze vormen een onderdeel van de hoofdgroenstructuur. Langs beide zijden van deze straat ligt tevens een watergang. Ook aan de noord- en westzijde van het terrein ligt een watergang. Op het terrein zelf is de hoeveelheid groen beperkt. Het groen langs de Grotestraat heeft een verkeersfunctie, het overige groen heeft een aankledende functie op woonomgevingsniveau. Ecologische waarde / potentie Het gebied heeft een normale ecologische waarde en potentie. Dit met uitzondering van de noordzijde van de Grotestraat, hier ligt aan de oostkant van de straat een gebiedje waarvan de ecologische potentie hoog is. Dit gebiedje grenst aan de grachtengordel van OudHeusden. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone De zone langs de Grotestraat is een beeldbepalende zone, kenmerkend is de laanbeplanting van eiken en de hier omheen gelegen rietzone. Structuur (huidig / toekomstig) De groenzone langs de Grotestraat, vanaf de Voorstraat tot aan de Nieuwe Maasdijk is een onderdeel van de hoofdgroenstructuur. Aan de zuid-west zijde van de Industrieweg is uitbreiding van de (neven)boomstructuur gewenst. Als aanvulling op de (korte) bomenrij die verder naar het westen reeds aanwezig is. In deze kern wordt woningbouw ontwikkeld daarbij is de gewenste aanvulling van de boomstructuur opgenomen. Aandachtspunten --
Groenstructuurplan Heusden pagina 50 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.28
Wijk 34 Herpt (Heusden)
Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - circa 1850 - 1940, voornamelijk boerderijen Stedebouwkundige en infrastructuur - typerend voor een 'donkdorp'; ovaalvormig lint met boerderijen, een evenwijdig stratenpatroon met daarbinnen een padenstructuur Groen Ligging – Functie – Niveau Het groen in Herpt heeft een verkeersfunctie op dorpsniveau en een aankledingsfunctie op woonomgevingsniveau. Het dorp heeft een drietal entrees, bij de rotonde Groenstraat – Torenstraat, bij het kruispunt Achterweg – Herptseweg en bij de splitsing Achterweg – Hoofdstraat. Ecologische waarde / potentie De ecologische waarde en potentie ligt op een normaal niveau. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Het gehele dorp tezamen kan gezien worden als één grote groenzone. De rotonde Groenstraat – Torenstraat – Heusdenseweg – Bernsestraat vormt een groen accentpunt. Structuur (huidig / toekomstig) In de huidige situatie zijn de aanwezige bomenrijen langs de doorgaande wegen onderdeel van de hoofdboomstructuur. Langs verschillende erfontsluitingswegen zoals de Akkerstraat is een nevenboomstructuur aanwezig. Dehoofdboomstructuur kan naar het zuiden toe nog worden uitgebreid door bomen te plaatsen aan beide zijden van de Achterweg, tot aan de splitsing met de Hoofdstraat. Ook aan de noordzijde is tot aan de rotonde enige uitbreiding gewenst. De nevenboomstructuur zou in de Akkerstraat nog aangevuld moeten worden. Aandachtspunten --
Groenstructuurplan Heusden pagina 51 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.29
Wijk 35 Heusden Vesting (Heusden)
Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - 16e en 17e eeuw, voornamelijk 2- en 3-laagse woningen Stedebouwkundige en infrastructuur - conform de typering 'vestingstad': compact, menging van rechthoekig en organisch stratenpatroon, deels historische bestrating Groen Ligging – Functie – Niveau Het gebied binnen de vesting is zeer kleinschalig, er is nauwelijks ruimte voor openbaar groen. Het aanwezige groen bestaat daarom met name uit bomen en er zijn nauwelijks groenvakken. Logischerwijs voor een vestiging zijn de entrees duidelijk herkenbaar. Ecologische waarde / potentie De ecologische waarde van het openbare groen in de vesting is laag, omdat het slechts beperkt aanwezig is. Op de bolwerken en rond de grachten is de ecologische potentie natuurlijk hoger. De ecologische potentie is ook hoger rondom Demer. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Vanzelfsprekend is de vesting Heusden als geheel een beeldbepalend element voor de gemeente Heusden. Accentpunten liggen op de Vismarkt en op de hoek Breestraat – Pelsestraat (voormalige gemeentehuis met monument). Structuur (huidig / toekomstig) Het groen aan de Tramhaven rondom jachthaven de Wiel en langs de Demer behoort tot de hoofdgroenstructuur. Het groen rondom de kerk, in de kasteeltuin, bij de Bromsluis en in de Heemtuim behoort tot de nevengroenstructuur. De bomen op het Burghtplein en bij de Vismarkt behoren tot de hoofdboomstructuur. Voor de Vismarkt geld dat hier een herinrichting op stapel staat. Mocht het zo zijn dat de herinrichting het nodig maakt dat de bomen hier niet gehandhaafd kunnen worden dan vervalt de status van hoofdgroenstructuur. Aandachtspunten De boom bij de ingang van de stadshaven nabij het schotbalkenhuisje belemmert het uithalen van de schotbalken. De schotbalken zijn nodig om de coupure in de stadshaven te sluiten. Dit is nodig voor de veiligheid. Snoeien van de boom en het mooie karakter van de boom behouden is niet mogelijk. Geadviseerd wordt om de boom te verwijderen. Groenstructuur en windvang voor molens. Er staan echter bomen die de windvang voor molens kunnen beperken. Daarmee ontstaat een situatie waarin een belangenafweging gemaakt moet worden. Zodra hierover meer duidelijk is zal een bestuurlijke keuze gemaakt moeten worden. Enkele bomen langs de Demer zijn wat minder van kwaliteit. Vooralsnog leidt dat niet tot problemen maar het is goed dit in de gaten te houden. Bij een volgend groenstructuurplan zullen hier wellicht maatregelen voor geformuleerd worden.
Groenstructuurplan Heusden pagina 52 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.30
Subwijk 35a Heusden grachten (Heusden)
Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - 16e en 17e eeuw (bebouwing n.v.t.) Stedebouwkundige en infrastructuur - n.v.t. / typerend voor de bij een vestingstad horende grachtenwerken Groen Ligging – Functie – Niveau Dit randgroen rondom de grachten omsluit de vesting Heusden vanaf de zuidzijde. Ecologische waarde / potentie Met name het groen langs de zuidrand van de gracht heeft een hoge ecologische potentie. In het beleidsplan Vesting Heusden is de aanbeveling gedaan om op de vlakke stukken meer kruiden te laten groeien door aangepast beheer. Dit komt de ecologische waarde ten goede. De schuine kanten van de wallen zullen op een traditionele wijze beheerd moeten worden in verband met de stabiliteit en de cultuurhistorische waarde. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone De vestingwerken als geheel zijn een beeldbepalend element op gemeenteniveau en vormen samen een grote groenzone. Structuur (huidig / toekomstig) De gehele grachtenrand is een onderdeel van de hoofdgroenstructuur. Op het Hollandiabolwerk staat een rij bomen die een onderdeel vormen van de hoofdboomstructuur. Aandachtspunten Groenstructuur en windvang voor molens. Er staan echter bomen die de windvang voor molens kunnen beperken. Daarmee ontstaat een situatie waarin een belangenafweging gemaakt moet worden. Zodra hierover meer duidelijk is zal een bestuurlijke keuze gemaakt moeten worden.
Groenstructuurplan Heusden pagina 53 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.31
Wijk 36 Oudheusden (Heusden)
Korte ruimtelijke typering Bouwperiode en bebouwingstype - naoorlogs en jaren '60; eengezinswoningen, met name in centrum ook andere typen Stedebouwkundige en infrastructuur - - voornamelijk rechthoekig verkavelingspatroon; woonstraten van diverse subtypes (geen eenduidig concept) Groen Ligging – Functie – Niveau Op de doorgaande wegen Herptseweg, Vestingstraat en Steenweg heeft het groen een verkeersfunctie. Het overige groen betreft aankledingsgroen in de woonomgeving en gebruiksgroen rondom de speelgelegenheden. Het dorp heeft een viertal entreepunten. Ecologische waarde / potentie Het groen binnen het dorp heeft een normale ecologische waarde, met uitzondering van de watergang bij de Van Deelenstraat die een hoge ecologische waarde heeft. De ecologische waarde kan aan de noordzijde van deze watergang nog worden verbeterd. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Groene accentpunten liggen ter hoogte van het kruispunt Kasteellaan – Steenweg en het kruispunt Julianastraat – E. van Goghstraat. Structuur (huidig / toekomstig) Het groen langs de watergang in de Van Deelenstraat, langs de Steenweg/Kasteellaan/Laagstraat, Vestingstraat, het oude Kerkhofje en het groen langs de Oranjelaan behoort tot de nevengroenstructuur. Langs de doorgaande wegen komt een hoofdboomstructuur voor die op en aantal plaatsen aangevuld dient te worden. De wijkontsluitingswegen zoals de Van Deelenstraat bevatten bomen die behoren tot de nevenboomstructuur. Aandachtspunten Het “middengebied”van Oudheusden valt onde de studie “Wijkvisie Oudheusden”. In dit gebied zijn wel boomstructuren aangegeven maar deze zullen, indien dat vanuit de studie noodzakelijk is, geen belemmeringen opwerpen tegen een eventuele herinrichting (mochten ze niet inpasbaar zijn). In de Everardus van Goghstraat is een hoofdboomstructuur aangegeven. Deze bestaat uit platanen die uiteindelijk te groot worden voor de beschikbare ruimte. Ten tijde van het schrijven van dit groenstructuurplan is een herinrichting van de Evardus van Goghstraat in voorbereiding. Bij deze herinrichting zal de boomstructuur vervangen worden door een structuur als ruimtelijke drager van de straat en bestaande uit kleinere bomen. In de Margrietstraat staan essen welke zorgen voor wortelopdruk. Daar kan bij een herinrichting van de straat wat aan gedaan worden. Hierbij dienen de essen vervangen te worden door andere bomen en kan wortelgeleiding aangebracht worden.
Groenstructuurplan Heusden pagina 54 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
In de Van Deelenstraat staan 11 platanen waarvan er een aantal zorgt voor wortelopdruk. Hier zou een aanpassing aan de boomspiegel moeten gebeuren en wortelgeleiding aangebracht moeten worden. 6 platanen zouden verwijderd moeten worden omdat ze te groot worden voor de beschikbare ruimte (zowel boven- als ondergronds).
Groenstructuurplan Heusden pagina 55 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
10.1.32
Gemeentelijke groenstructuren
Naast groenstructuren op wijkniveau zijn er ook structuurelementen die de wijken overstijgen en/of zich buiten de bebouwde kom bevinden. Deze zijn op bijgaande kaart weergegeven. Bij deze elementen is dezelfde kwalificatie gebruikt als dat op wijkniveau het geval is. De beschrijving is per soort structuurelement gedaan. Boomstructuren langs wegen Ligging – Functie – Niveau Bomen langs wegen vervullen een belangrijke functie: ze begeleiden de weg in optische zin en maken de weg herkenbaar in het landschap. Een verschijnsel als polderblindheid kan hiermee voorkomen worden. Ecologische waarde / potentie Bomen langs wegen hebben natuurwaarde omdat insecten, vleermuizen en vogels ze gebruiken als schuil, fourageer of nestgelegenheid. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Bomen langs wegen zijn zeer beeldbepalend en verbinden vaak grotere groenzones aan elkaar Structuur (huidig / toekomstig) Op de kaart staat aangegeven waar de huidige en toekomstige structuren zich bevinden. Haarsteegse Wiel Ligging – Functie – Niveau Het Haarsteegse wiel is ontstaan na twee dijkdoorbraken van de Maasmeander tussen Hedikhuizen en Bokhoven. De eerste dijkdoorbraak vond plaats in 1610 waarbij het zuidelijk deel ontstond. Het noordelijk deel is ontstaan na de dijkdoorbraak in 1740. Het behoort tot de grootste, en met 19 m waterdiepte ook tot de diepste wielen in Nederland. Ecologische waarde / potentie Het gebied is onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur en is een “natte natuurparel”. Enkele van de bijzondere soorten die voorkomen in dit gebied zijn: IJsvogel, Visarend, Kleine Modderkruiper, Zwanebloem. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Nadat het wiel was ontstaan heeft het gebied steeds meer een natuur- en recreatieve functie gekregen. Toch is het oorspronkelijke verkavelingpatroon nog steeds in het gebied zichtbaar in de vorm van elzenhagen in het grasland aan de westzijde van het gebied. Structuur (huidig / toekomstig) De huidige structuur dient gehandhaafd te blijven.
Groenstructuurplan Heusden pagina 56 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
Dijkenstructuur Ligging – Functie – Niveau Met uitzondering van de kern Giersbergen zijn de verschillende kernen omgeven door een dijkring. Deze dijkring bestaat uit verschillende dijkonderdelen: Elshoutse Zeedijk, Heidijk, Voordijk, Inlaagdijk, de dijk bij Hedikhuizen. Dit geeft aan dat de gemeente gelegen is in een polder. Ecologische waarde / potentie De dijken hebben een grote ecologische waarde en vormen een migratieroute voor verschillende dieren. Op de dijken komt een verscheidenheid aan planten voor. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone De dijken vormen een wezenlijk onderdeel van het (polder)landschap van de gemeente. Ze vormen tezamen een grote groenzone rondom de gemeente. Structuur (huidig / toekomstig) De huidige structuur dient gehandhaafd te blijven. Aandachtspunten Voor de Heidijk is in het verleden een beheerplan geschreven. Dit beheerplan moet geactualiseerd worden. Het zou goed zijn dit beheerplan uit te breiden met ondermeer de Zeedijk en de Voordijk om de totale dijkenstructuur van de gemeente eenduidig te kunnen beheren. In de Elshoutse Zeedijk bevinden zich oude waterstaatkundige werken. Deze zouden hersteld moeten worden. Hiervoor is samen met DLG een studie gaande. Bosje langs Moerputtenweg/A59 Ligging – Functie – Niveau Het bosje is gelegen langs de Moerputtenweg en de A59. Het is aangeplant als productiebos op zandgrond maar door het uitblijven van beheer heeft het meer een landschappelijke-, en natuurfunctie gekregen. Het gebied is onderdeel van de EHS. Ecologische waarde / potentie De Ecologische waarde is normaal tot hoog. De potentie is erg hoog in verband met het niet meer in functie zijn als productiebos. Ook de ligging in de nabijheid van de Moerputten en de toekomstige Groene rivier maakt het een ecologisch interessant gebied. Op de natuurdoeltypenkaart van de provincie is dit gebied aangegeven als multifunctioneel bos maar dit gebied kan doorgroeien naar een eiken-berkenbos wanneer er wat meer aan hakhoutbeheer gedaan wordt. Soorten als de das, geelgors of boomkikker kunnen zich in het gebied vestigen. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Het bos maakt deel uit van de beplanting langs de A59 en het landschap tussen ’sHertogenbosche en Vlijmen. De ligging in de omgeving van de Moerputten en de Groene rivier maakt dat het onderdeel is van een grotere groenzone. Structuur (huidig / toekomstig) De huidige structuur heeft nog een beetje weg van een productiebos. Om de natuur versneld een kwaliteitsimpuls te geven kan er door kappen van bomen en het laten liggen van de
Groenstructuurplan Heusden pagina 57 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
stammen snel resultaat behaalt worden. Het bos is nu moeilijk toegankelijk en dat dient zo te blijven. Roeivijver met bos, ijsbaan en wielerbaan Ligging – Functie – Niveau De roeivijver en het gebied eromheen is net ten noorden gelegen langs het Drongelens kanaal dat een functie heeft als ecologische verbindingszone. Het is gelegen in het voormalig overlaatgebied ten zuiden van Drunen. De functie is met name een natuur- en recreatieve en het gebied is onderdeel van de EHS. Ecologische waarde / potentie De huidige ecologische waarde is normaal tot hoog. De ecologische potentie is erg hoog. Dat heeft te maken dat het gebied sterk onder invloed staat van kwel. Om te voorkomen dat de agrarische percelen ten noorden van het gebied te nat worden, wordt water uit de roeivijver afgepompt. Het afpompen zal beëindigd moeten worden zonder dat er vernatting van de agrarische percelen plaatsvindt. Dit is een project uit het waterplan. Wanneer het peilbeheer in de roeivijver stopt, zal door de vernatting van het gebied van de roeivijver een verhoging van de ecologische waarden optreden. Het bos dat nu bestaat uit grove den en wat loofhout (eik en berk) zal meer een loofbos worden van eiken en berken een enkele beuk en wellicht nog wat elzen. Doelsoorten bij een dergelijk bos zijn de das, vale vleermuis, blauwborst, groene specht, boomkikker en vinpootsalamander. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Het gebied is onderdeel van de groenzone langs het Drongelens kanaal en vormt een optische begrenzing van de Baardwijkse overlaat. Structuur (huidig / toekomstig) Het gebied is nu een bosgebied met algemene natuurwaarden. Met een andere waterpeil en een wat ander beheer (her en der kappen van bomen en stammen laten liggen) kan dit doorgroeien naar berken/eikenbos en mogelijk naar beuken/eikenbos. In het gebied wordt veel aan extensieve recreatie gedaan zoals wandelen (ook met honden), af en toe wordt er gezwommen (hoewel het geen zwemplas is en daarmee risicovol). Ook is er een asfaltbaan aanwezig die vroeger als wielerbaan gebruikt werd. Deze vormen van recreatief gebruik zijn gewenst op deze plaats. Wielerbaan Ligging – Functie – Niveau De Wielerbaan is gelegen aan de Nieuwkuijkseweg ten zuiden van Nieuwkuijk. Het gebied heeft een recreatieve en natuurfunctie. Het bos in het zuidwestelijk deel van de wielerbaan is onderdeel van de EHS. Ecologische waarde / potentie Het gebied heeft een normale ecologische waarde. Het heeft de potentie om ecologisch hoger te scoren. Door bijvoorbeeld ander maaibeheer en ander bosbeheer. De vraag is of dat wenselijk is omdat dit mogelijk beperkingen oplegt aan de recreatieve mogelijkheden. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Het is een beeldbepalend gebied dat onderdeel is van het groen van de dijkenring. Structuur (huidig / toekomstig) Groenstructuurplan Heusden pagina 58 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
De huidige structuur dient gehandhaafd te blijven.
Afgraving Drunen en omgeving Ligging – Functie – Niveau Het gebied is gelegen in de Baardwijkse Overlaat en sluit aan bij de Heidijk. De belangrijkste functies zijn recreatie en natuur. Het water is een zwemplas waar zwem/duik/strandrecreatie plaatsvindt. Ecologische waarde / potentie Het gebied heeft een normale ecologische waarde en een normale ecologische potentie. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Het gebied is beeldbepalend in het landschap en is onderdeel van een grotere groenzone in het overlaatgebied. Structuur (huidig / toekomstig) De huidige structuur van het gebied dient gehandhaafd te blijven.
Voormalig gronddepot Ligging – Functie – Niveau Het gebied ligt in de Baardwijkse Overlaat en sluit aan bij de Heidijk en de afgraving. Het is tot stand gekomen dank zij een samenwerking tussen de gemeente Heusden en de Natuur en Milieuvereniging Heusden. Ecologische waarde / potentie Het gebied heeft door zijn diversiteit in groen en water een hoge ecologische waarde en potentie. Omdat het grenst aan andere natuurgebieden kan de ecologische kwaliteit alleen nog maar toenemen. Beeldbepalend - Onderdeel grotere groenzone Het gebied is onderdeel van een grotere groenzone. Bovendien past het uitstekend in de plannen voor een grote ecologische verbindingszone ten westen van de gemeente Heusden. Structuur (huidig / toekomstig) Het gebied voldoet in zijn huidige verschijningsvorm helemaal aan de doelstelling. Er zouden nog wat bomen geplaatst moeten worden voor de verhoging van de biodiversiteit. Aandachtspunten Het maaibeheer zou, in overleg opgenomen moeten worden in het gemeentelijke maaibestek.
Groenstructuurplan Heusden pagina 59 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
Groenstructuurplan Heusden pagina 60 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
Bijlage 1 Uitvoeringsprogramma/kostenraming
Groenstructuurplan Heusden pagina 61 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
Bijlage 2 Begrippenlijst Beschrijving van de belangrijkste begrippen uit het groenstructuurplan. Ter verduidelijking zijn hier referentiebeelden bijgevoegd
Hoofdgroenstructuur openbaar groen (inclusief bomen) met een grote betekenis voor de gehele gemeente of voor de betreffende kern; hiertoe behoren onder andere de hoofdontsluitingswegen en dijken (bijvoorbeeld het groen in de Statenlaan te Drunen).
Hoofdboomstructuur openbare bomen/bomenrij met een grote betekenis voor de gehele gemeente of voor de betreffende kern; bijvoorbeeld de bomen in de Groen van Prinstererlaan te Vlijmen.
Nevengroenstructuur openbaar groen (inclusief bomen) met een grote betekenis voor een bepaalde wijk, hiertoe behoort bijvoorbeeld het groen in het buurtparkje in het Land van Noord te Nieuwkuijk.
Groenstructuurplan Heusden pagina 62 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
Nevenboomstructuur openbare bomen/bomenrij met een grote betekenis voor een bepaalde wijk, hiertoe behoren bijvoorbeeld de bomen aan de kasteeldreef te Drunen.
Groot groengebied/park Zoals de naam al aangeeft zijn dit groengebieden of parken met een grote betekenis voor de gehele gemeente of een bepaalde wijk. Deze gebieden hebben dezelfde status als een hoofd- of nevengroenstructuur, en behoren vaak tot de hoofd- of nevengroenstructuur. Overig groen openbaar groen zonder structuuraanduiding, veelal groen in woon- en werkomgeving dat een functie heeft in de leefbaarheid en groene aankleding.
Hoofdwaterstructuur Waterpartijen of watergangen met een grote betekenis voor de gehele gemeente of voor de betreffende kern; bijvoorbeeld de Nieuwkuijkse Wiel of het Koningsvliet.
Nevenwaterstructuur Waterpartijen of watergangen met een grote betekenis voor een bepaalde wijk; bijvoorbeeld de waterpartij in het Breeveldpark.
Groenstructuurplan Heusden pagina 63 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
Wijk- en buurtentree Wijken en buurten hebben soms kenmerkende punten of situaties die duidelijk maken dat men deze wijk binnengaat; bijvoorbeeld de bushalte aan de Garnizoenstraat te Heusden
Accentpunt Punt van bijzondere aandacht of betekenis voor de wijk; bijvoorbeeld een rotonde op een knooppunt van wijkontsluitingswegen.
Groenstructuurplan Heusden pagina 64 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
Bijlage 3 Wijkkaarten, gemeenlijke groenstructuren en overzichtskaart Wijkkaarten met daarop aangegeven de groenstructuur. Kaart met gemeentelijke groenstructuren. Overzichtskaart van de wijken.
Groenstructuurplan Heusden pagina 65 van 65 pagina’s Ontwerpbureau Openbare Ruimte Versie : definitief
Uitvoeringsprogramma/kostenraming Groenstructuurplan Gemeente Heusden Versterken Groenstructuren Kaartnr.
Gebied
Deelgebied/omschrijving 1e groote € stuks
11
11a
Kom West II
12
Vijfhoeven I
Haarsteeg en De Hoeven
14
Vliedberg
525,00 € stuks
Industrieterrein Vliedberg
16
Nieuwkuijk
16a
Nieuwkuijk bedrijven
17
Industrieterrein Nieuwkuijk
18
Het Hoog industrie
21
Braken-West
408,50 € stuks
380,00 € €
75,75 € are
€
are
€
780,75 € stuks
€
3.523,50 € are
2010
961,75
2011
2012
2013
2014
5 € 12 €
2.625,00 6.300,00 1 €
3.523,50 €
3.675,00
€ € € € €
2.625,00 6.300,00 3.523,50 3.675,00 16.123,50
€ € € € €
8.588,25 50.748,75 17.957,25 42.160,50 42.941,25
€ € € € € €
8.588,25 50.748,75 17.957,25 42.160,50 42.941,25 162.396,00
Mommersteeg Bachlaan Zijlstralaan Verlengde van Bachlaan, Zijlstralaan Biesheuvellaan
26 32 12 18 37
€ € € € €
20.299,50 24.984,00 9.369,00 14.053,50 28.887,75
€ € € € € €
20.299,50 24.984,00 9.369,00 14.053,50 28.887,75 97.593,75
€ € € € €
1.575,00 4.200,00 11.400,00 7.500,00 24.675,00
Burg. Van Houtplein Burg. Van Houtplein Deken van Baarstraat vergroten boomspiegels en aanbrengen wortelgeleiding Rembrandstraat vervangen essen
3 € 8 €
Parallelweg oost
2 €
Tuinbouwweg
Zeedijk Burg v.d. Heydenstraat Deken Coppensstraat Herinrichting Hortensiaplein/Plataanplein/Esdoornstraat
1.575,00 4.200,00 €
11.400,00 €
1.050,00
6 € 35 €
7.500,00
20 €
8.170,00
€
-
€ €
9.220,00 9.220,00
5 €
2.042,50
€
-
€ € € € €
2.042,50 2.832,00 18.375,00 35.133,75 58.383,25
€ €
10.500,00 10.500,00
€ €
2.100,00 2.100,00
€ € € € €
3.523,50 8.400,00 1.575,00 36.251,50 49.750,00
€ € € € € € €
8.170,00 14.160,00 8.170,00 2.042,50 2.360,00 12.000,00 46.902,50
€ € € €
16.520,00 2.042,50 5.250,00 23.812,50
€ € € €
3.523,50 1.416,00 9.440,00 14.379,50
2.832,00
18.375,00 45 €
20 €
10.500,00
4 €
2.100,00
16 € 3 €
8.400,00 1.575,00
0 €
35.133,75
-
1 €
3.523,50
€
36.251,50
Braken-Oost Prins Hendrikstraat Stationstraat Wilhelminastraat Van Haestrechtstraat Lipsstraat Spoorlaan vervangen beuken door eiken
22a
Recreatiepark
23
Venne-West
30 €
14.160,00
5 €
2.360,00
20 €
8.170,00
€
-
20 € 5 €
8.170,00 2.042,50
€ €
€
Joost van de Vondellaan Torenstraat Donauring vervangen suikeresdoorns door zuileiken
35 €
2.400,00
€
2.400,00
€
2.400,00
€
2.400,00
16.520,00 5 €
2.042,50
€
€
5.250,00
€
2.400,00
Venne-Oost Passage school Ravelstraat Von Suppestraat
25
t Semke
25a
Eendekooi
25b
Sportlaan
26
Bedrijvenpark Groenewoude
1 € 3 € 20 €
3.523,50
1.416,00 9.440,00
Sportlaan
20 €
10.500,00
€ €
10.500,00 10.500,00
Spoorlaan Kasteeldreef Onderzoeken mogelijkheden ecologischer inrichting groenstrook A59/Spoorlaan
35 € 12 €
18.375,00 6.300,00
€ € € €
18.375,00 6.300,00 1.500,00 24.675,00
€ € € € €
7.080,00 4.720,00 14.160,00 15.750,00 41.710,00
€
1.500,00
Elshout Wolfshoek Heusdenseweg Theodorus J. Rijkenstraat/Scheidingstraat Kerkstraat
28
€
Totaal
Nat
11 65 23 54 55
Middelweg
27
472,00 € stuks
Droog
Mommersteeg Traject tussen Mommersteeg-Priemsteeg Van Hogendorplaan Achterzijde school tot aan Mommersteeg Vijfhoevenlaan
Pastoor Becxstraat St. Jorisstraat Nieuwkuijksestraat Nieuwkuijkse Wiel
24
€
Bomen buitengebied
3e groote
Diverse maatregelen Diverse maatregelen Diverse maatregelen Diverse maatregelen Diverse maatregelen
Beplanting
Industrieterrein Nassaulaan
15
22
2e groote
Accentpunt
Vijfhoeven II
13
14a
€
Ecologie
Vlijmen dorp Meliestraat Nassaulaan Engelenseweg Catharinastraat vervangen bomen + vergroten boomspiegel
12a
Uitvoeringsprogramma voortvloeiend uit aandachtspunten per wijk
Bomen
Bedrijventerrein Meeuwaert
15 € 10 € 30 € 30 €
15.750,00
7.080,00 4.720,00 14.160,00
Kaartnr.
Gebied
Deelgebied/omschrijving
Bomen 1e groote € stuks
29
Giesbergen
31
Doeveren
€
Ecologie 3e groote
2e groote 525,00 € stuks
€
472,00 € stuks
€
75,75 € are
€
are
€
780,75 € stuks
3.523,50 € € are
Parkeerplaats voorzien van nieuwe beplanting
32
Hedikhuizen
33
Heesbeen
34
35
Diverse maatregelen Diverse maatregelen Diverse maatregelen Diverse maatregelen Diverse maatregelen
Beplanting
Totaal
Nat
380,00 € €
Accentpunt
Droog
Bomen buitengebied 408,50 € stuks
17 €
2010
961,75
2011
2012
2013
2014
16.349,75
€ €
16.349,75 16.349,75
Provincialeweg Zeedijk
8 € 2 €
4.200,00 1.050,00
€ € €
4.200,00 1.050,00 5.250,00
Industrieweg
6 €
3.150,00
€ €
3.150,00 3.150,00
Torenstraat Achterweg Akkerweg
4 € 2 €
2.100,00 1.050,00
€ € € €
2.100,00 5.770,00 3.776,00 11.646,00
€ €
2.127,50 2.127,50
Herpt 10 € 8 €
4.720,00 3.776,00
Heusden vesting Stadshaven verwijderen eik schotbalkhuisje
35a
Heusden grachten
36
Oudheusden
€
2.127,50
Belangenafweging cultuurhistorie, bomen en windvang voor molens
Herptseweg Julianastraat Jan Steenstraat Rembrandtlaan Irenestraat Oranjelaan Margrietstraat vervangen essen en wortelgeleiding aanbrengen Van Deelenstraat verwijderen platanen
€ € 12 5 4 12
€ € € €
6.300,00 2.625,00 2.100,00 6.300,00
7 €
3.675,00
4 €
1.888,00 € €
3.850,00 2.850,00
-
€ € € € € € € €
6.300,00 2.625,00 2.100,00 6.300,00 1.888,00 3.675,00 3.850,00 2.850,00
€
29.588,00
€ € € € € € € € € € €
5.700,00 15.000,00 3.750,00 6.200,00 13.800,00 10.000,00 5.000,00 59.450,00
€
721.782,25
Buitengebied of gehele grondgebied Bomen voormalig gronddepot Opnemen maaiwerk voormalig gronddepot (MARAP) Actualiseren opstellen beheerplan dijken Monitoringskosten zieke/aandachtsbomen circa 50 stuks Bosonderhoud bosje Moerputtenweg A59 tbv omvorming Bosonderhoud bij roeivijver met bos, ijsbaan en wielerbaan tbv omvorming Uitwerken Ecologische potenties/biodiversiteit Uitwerken actieplan Pimpernelblauwtjes Uitwerken gemeentenlijk kapvergunningenbeleid Uitwerken objectieve criteria groen en overlast Totaal
15 €
267 €
140.175,00
176 €
83.072,00
75 €
30.637,50
15 €
5.700,00
5.700,00
0 €
-
378 €
295.123,50
3 €
10.570,50
17 €
16.349,75
€ € € € €
750,00 1.240,00 2.760,00 10.000,00 5.000,00
€
35.677,50
€ € € €
15.000,00 750,00 1.240,00 2.760,00
€ € €
750,00 1.240,00 2.760,00
€ € €
750,00 1.240,00 2.760,00
€ € €
750,00 1.240,00 2.760,00
€
31.075,00
€
13.850,00
€
8.650,00
€
50.901,50