REPORTAGEFOTOGRAFIE VERHALEN VERTELLEN
IN BEELD EN WOORD
HANS FRANZ
DEFINITIE Een fotoreportage is een coherent geheel van foto’s dat een verhaal vertelt over een bepaald onderwerp of een bepaalde gebeurtenis. Het kan kort of lang zijn.
STRUCTUUR Een fotoreportage is opgebouwd volgens een bepaalde structuur. Deze structuur kunnen we vergelijken met die van een stripverhaal. We nemen een verhaal van Asterix & Obelix als voorbeeld. Als we kijken naar de opbouw zie we het volgende:
TITEL informeert over de inhoud
INLEIDING Een overzicht dat aangeeft waar het verhaal zich afspeelt
KENNISMAKING De personen worden voorgesteld, in tekst en beeld.
OVERZICHT & INZOOMEN
De beelden wisselen elkaar af: overzicht, close-up, detail. Tekst en beeld vullen elkaar aan. Beheers je de geschreven taal niet, dan lees je de beelden. Variatie in formaat; staand, liggend, aflopend, spread etc.
Een fotoreportage verschilt in de basis niet van een roman, een ballade, een schilderij of een opera. In elk van deze uitdrukkingsvormen wordt een boodschap in een structuur overgebracht. Het verschil zit ‘m in de verpakking. Een verhaal kan op schrift gesteld worden, gelezen worden en/of als film, toneelstuk, operette, musical of opera opgevoerd worden. Een schilder kan het op doek verbeelden, een beeldhouwer maakt er een beeld van. De verschijningsvorm is een vehikel voor de boodschap.
In de prehistorie werden grottekeningen gemaakt. In de middeleeuwen waren minstrelen en bards degenen die verhalen overbrachten. De kerk kent gebrandschilderde of glas-in-lood vensters, en kruiswegstaties. Na de uitvinding van de fotografie in 1839 kwam deze uitdrukkingsvorm erbij. Het duurde tot het eind van de 19e eeuw tot de eerste reportages verschenen. Dat had te maken met de moeilijke hanteerbaarheid van de camera’s uit die tijd. Jacob Riis en Lewis Hine waren pioniers. Zij stelden sociale misstanden aan de orde. Net als later bij het FSA project overtuigde fotografie meer dan het geschreven woord. Pas in de jaren ‘30 van de 20e eeuw nam de reportagefotografie zoals we die nu kennen een vlucht. Dit kwam o.a. door de uitvinding van de kleinbeeldcamera. Televisie bestond niet of nauwelijks. Tijdschriften kranten, radio en bioscoopjournaals Informeerden de bevolking. In de VS was LIFE magazine het bekendst. In Frankrijk hadden we Paris-Match, in Duitsland Deutsche Illustrierte.
GESCHIEDENIS
J A C O B R I I S, ± 1 8 8 0
LEWIS HINE kInderarbeId
FARM SECURITY ADMINISTRATION PROJECT
BEN SHAHN
EENHEID •
•
•
Een verhaal leest vloeiend wanneer er rust in zit. Die wordt bereikt door een consequente beeldtaal. Een consequente beeldtaal bereik je door je te beperken. Hoe doe je dat?
CONSEQUENTE BEELDTAAL
Elk onderwerp leent zich voor een fotoreportage. Of het een bruiloft, begrafenis, de intocht van Sinterklaas, het productieproces van bitterkoekjes of de overlast van hangouderen is. Het maakt niet uit.
KEUZES MAKEN
WAT wil je vertellen? WAT wil je bereiken? WIE is je publiek? HOE wil je je verhaal vertellen. Hoe hebben anderen dat gedaan? WELKE middelen ga je gebruiken?
HOE DEDEN ANDEREN HET? Bekijk het werk van fotografen. Op het internet, in musea en in de bibliotheek is daarover genoeg te vinden. Door regelmatig te snuffelen bij de Slegte kun je je eigen collectie naslagwerken aanleggen.
Bedevaart
Uitreiking van een onderscheiding
FABRICAGEPROCES
CONCEPT Wanneer je je van tevoren verdiept hebt in een onderwerp is het makkelijker je doel te stellen en keuzes te maken. Wanneer je doelgericht werkt geeft dat houvast. Dat komt je zelfvertrouwen en het resultaat ten goede. Bedenk wat je wil bereiken en kies je middelen. WAT wil je vertellen? HOE ga je het vertellen?
MIDDELEN Camera Objectief Diafragma Sluitertijd Belichting Licht Standpunt (On)Scherpte Contrast/helderheid
: analoog/digitaal, opnameformaat, kleur/zwart-wit, staand of liggend : vaste brandpunten/zoom, kort/lang : instellen groot/klein of automatisch : instellen kort/lang of automatisch : automatisch of handmatig : bestaand licht, flitslicht of een combinatie : hoog/laag/’normaal’, vast of variabel : suggestief/zakelijk : normaal, high key/low key
(OPNAME)FORMAAT
PANORAMA
KLEUR OF ZWART-WIT
STANDPUNT
(ON)SCHERPTE
S L U I T E R T IJ D
Een korte of lange sluitertijd maakt veel verschil en kun je gebruiken om een bepaalde sfeer aan je foto’s te geven.
MEEBEWEGEN I.C.M. LANGE SLUITERTIJD
Door mee te bewegen met het onderwerp sta je relatief stil to.v. elkaar en wordt het onderwerp scherp afgebeeld, met de suggestie van beweging
CONTRAST/LICHT
Het zijn de eerste weken van het jaar en de stad lijkt ergens op te wachten. Alles is kouder dan voorheen. Ik ben extra vroeg wakker en loop over straat, op zoek naar de zichtbare stilte. Niemand loopt te wandelen en wie er is wil elders zijn. Wie nu op pad is, mag niet te laat komen en heeft nog flarden droom in zijn hoofd. Een oudere dakloze duwt een boodschappenkar voor zich uit voorbij winkels die nog lang niet open gaan. Ook hij heeft de pas erin, alsof hij dringend ergens anders hoort te zijn.Het valt me op hoeveel geldautomaten ik zie, juist nu er niemand voor in de rij staat. De beeldschermen stralen de donkere leegte tegemoet en laten waarschuwingen zien die niemand leest. Buiten de stad is het ook ijzig kalm. Boerderijen lijken in slaap te zijn gevallen. Het zal nog even duren voordat de eerste tractor de velden oprijdt en het gier uit de stallen over de nog koude grond spuit zodat je het van verre kan ruiken.Zelfs het bos is in zichzelf gekeerd. Het zou me moeite kosten hier een schreeuw te geven, zoals dat ook in een kerk niet gaat. De meeste bomen zijn kaal en de kracht waarmee straks alles weer gaat groeien is nog diep verstopt.Ook wie doof is kan in deze tijd waarnemen wat stilte is. Tekst: frans goddijn
CONTRASTBEHEERSING
Omdat de meeste opnames tegen de lucht genomen moesten worden was het belangrijk eerst het licht te meten zonder de lucht. Om een evenwichtige reportage te maken was het nodig de belichting vast te zetten. Op die manier ontstaan er geen storende belichtingsverschillen. De meeste opnames zijn ingeflitst.
(INVUL)FLITSLICHT
CARL DE KEYZER
BEDRIJFSREPORTAGE wat is de aard van het bedrijf en hoe wil het over komen?
VROLIJK EN GEZELLIG
ZORGZAAM
IMPRESSIE HI-TECH BEDRIJF
KERNCENTRALE BORSSELE
MONTAGE DRESSOIR
