qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyu iopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdf ghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxc vbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq

qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyu iopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdf ghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxc Pedagogische Beleidsplan Eye4kidz vbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq KDV & BSO wertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyui Kindercentrum Eye4kidz opasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfg hjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcv bnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqw ertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuio pasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfgh jklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvb nmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwer tyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopa sdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjkl zxcvbnmrtyuiopasdfghjklzxcvbnmqw ertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuio pasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfgh 1-4-2015 Eye4kidz

Inhoud 1. Over kinderopvangcentrum Eye4kidz ............................................................................................ 4 1.1 Missie kinderopvangcentrum eye4kidz ......................................................................................... 5 1.2 Algemene visie kinderopvangcentrum EYE4KIDZ.......................................................................... 5 2.Visie op de ontwikkelingsaspecten van het kind ................................................................................. 5 2.1.Spelen ............................................................................................................................................ 5 2.2. Speelgoedbeleid ........................................................................................................................... 6 2.3. Lichamelijke ontwikkeling ............................................................................................................ 6 2.4. Lichamelijke verzorging ................................................................................................................ 6 2.5. Taalontwikkeling........................................................................................................................... 7 2.6. Sociale ontwikkeling ..................................................................................................................... 8 2.7. ZELFSTANDIGHEID ........................................................................................................................ 8 2.8 Gewetensvorming ....................................................................................................................... 10 2.9 Emotionele ontwikkeling ............................................................................................................. 11 2.9.1 Hechten .................................................................................................................................... 11 2.9.2 Huilen ....................................................................................................................................... 11 2.9.3 Temperament ........................................................................................................................... 12 2.10 Problemen in de ontwikkeling................................................................................................... 13 3.Pedagogische vuistregels ............................................................................................................... 13 4. Organisatiestructuur team medewerkers ..................................................................................... 14 4.1 Personeel ..................................................................................................................................... 15 4.1.1 Aanstellingsbeleid ................................................................................................................ 15 4.1.2 Sollicitatieprocedure ............................................................................................................ 15 4.2 Overleg en interne communicatie ............................................................................................... 16 4.3 Deskundigheidsbevordering ........................................................................................................ 17 4.4 Roostering en parttime werken .................................................................................................. 17 4.5 Protocollen .................................................................................................................................. 18 5. Contacten met ouders ................................................................................................................... 18 5.1 Privacy ......................................................................................................................................... 19 5.2 Plaatsingsbeleid ........................................................................................................................... 19 5.3 Kennismakingsgesprek en rondleiding ........................................................................................ 19 5.4 Plaatsingsgesprek ........................................................................................................................ 19 5.5 Dagelijkse contacten ................................................................................................................... 19 5.6 Het “Schriftje” ............................................................................................................................. 20

5.7 Het Plakboek

20

5.8 Observatie ................................................................................................................................... 20 1

5.9 Mededelingenbord ...................................................................................................................... 20 5.10 Nieuwsbrief ............................................................................................................................... 21 5.12 Oudercommissie........................................................................................................................ 21 5.13 Klachtenbehandeling ................................................................................................................. 21 2. ALGEMEEN ..................................................................................................................................... 23 1.1 De groepsindeling ........................................................................................................................ 24 1.2 Dagindeling .................................................................................................................................. 24 1.2.2 De babygroepen ................................................................................................................... 25 1.2.3 De peutergroepen ................................................................................................................ 25 1.2.4 Buitenschoolse opvang......................................................................................................... 26 1.3 GROEPSINRICHTING .................................................................................................................... 31 1.3.1 De groepen ........................................................................................................................... 31 1.4 Hygiëne ........................................................................................................................................ 32 1.5 Veiligheid ..................................................................................................................................... 33 2. Wennen ......................................................................................................................................... 34 2.1 Technieken bij het wennen ......................................................................................................... 34 2.2 Kinderen die moeite hebben met wennen ................................................................................. 35 2.3 Vrijwel alle kinderen wennen ...................................................................................................... 35 2.4 De overgang van groep................................................................................................................ 36 3. De babygroep ................................................................................................................................ 37 3.1 Werken volgens het eigen ritme van de baby ............................................................................. 37 3.2 Een perfecte planning ................................................................................................................. 38 3.3 Activiteiten met de baby’s........................................................................................................... 38 3.4 Contact opbouwen met de ouders.............................................................................................. 38 3.5 Huilende baby’s ........................................................................................................................... 38 4. Samen in de groep ......................................................................................................................... 40 4.1 Baby’s en eten ............................................................................................................................. 40 4.2 Dreumesen/peuters en eten ....................................................................................................... 40 4.3 Kinderen die moeilijk eten .......................................................................................................... 41 4.4 Rituelen/gewoontes/regels bij het eten ..................................................................................... 41 5. SLAPEN OP HET KINDERDAGVERBLIJF ........................................................................................... 42 5.1 Baby’s en slapen .......................................................................................................................... 42 5.2 Peuters en slapen ........................................................................................................................ 42 6. Corrigeren en belonen................................................................................................................... 43 6.2 ‘Straf’ het gedrag, niet het kind................................................................................................... 43 6.3 Als waarschuwen niet helpt ........................................................................................................ 44 2

7. Zindelijkheid .................................................................................................................................. 45 7.1 Samen met ouders beginnen ...................................................................................................... 45 7.2 Zelfvertrouwen en respect .......................................................................................................... 45 7.3 Zelfstandigheid ............................................................................................................................ 45 8. Spelen (creatieve) activiteiten....................................................................................................... 46 8.1 Spel en activiteiten bij de babygroep .......................................................................................... 47 8.2 Spel en activiteiten bij de peutergroep ....................................................................................... 47 8.3 Spel en activiteiten bij de voorschoolse/buitenschoolse opvang ............................................... 48 9. In de omgang ................................................................................................................................. 49 9.1 Brengen en ophalen .................................................................................................................... 49 9.2 Spenen ......................................................................................................................................... 49 9.3 Verdriet en troosten .................................................................................................................... 49 9.4 Ziekte van het kind ...................................................................................................................... 49 9.5 Seksualiteit .................................................................................................................................. 50 9.6 Feesten en verjaardagen ............................................................................................................. 50 9.7 Bijzondere gebeurtenissen .......................................................................................................... 51 9.8 Ongevallen ................................................................................................................................... 51 10 Kindermishandeling en huiselijk geweld ...................................................................................... 51 11 Extra dagen/dagdelen .................................................................................................................. 52 12 Vier ogen principe ........................................................................................................................ 52 13 Achterwachten ............................................................................................................................. 52 14 Afsluiting ....................................................................................................................................... 53 15 Meldcode huiselijk geweld ........................................................................................................... 53

3

1. Over kinderopvangcentrum Eye4kidz Kinderopvangcentrum eye4kidz is een particuliere organisatie. Wij bieden kinderopvang van 0-13 jaar in verschillende vormen van kinderopvang. Deze vormen van kinderopvang zijn te onderscheiden in:  Kinderdagverblijf Halve en hele dagopvangvoorziening in groepsverband voor kinderen van 0 tot 4 jaar  Buitenschoolse opvang Voor en naschoolse opvang en vakantieopvang in groepsverband voor kinderen tussen 4 en 13 jaar. Deze vorm van opvang staat in dit beleidsplan centraal. Voor u ligt het pedagogisch beleidsplan van ons kinderopvangcentrum. Met dit beleid waarmee de oudercommissie heeft ingestemd wordt onze inhoudelijke visie gegeven op kinderopvang binnen het kinderdagverblijf en BSO. Er worden een aantal uitgangspunten geformuleerd die een leidraad zijn voor het pedagogisch handelen. Het beleid biedt tevens de mogelijkheid een referentiekader te zijn voor zowel het personeel als de ouders; hoe wij met de kinderen werken en wat wij belangrijk vinden. Het Pedagogisch beleid is een dynamisch stuk en zal zich continu ontwikkelen met aanleidingen naar nieuwe pedagogische inzichten, signalen vanuit de oudercommissie en andere inzichten. In teamvergaderingen zal het plan een standaard agendapunt worden en indien nodig bijgesteld worden. Tevens zal dit plan door de Oudercommissies jaarlijks worden getoetst en geëvalueerd en indien nodig met feedback ter discussie worden gesteld om bij te werken. Gedurende de periode dat de kinderen aan ons kinderopvangcentrum zijn toevertrouwd, zijn wij verantwoordelijk voor de begeleiding, opvoeding en verzorging van deze kinderen. Dit zien wij als een grote verantwoordelijkheid. De pedagogisch medewerksters zijn “mede– opvoeders”. Het zwaartepunt van de opvoeding ligt echter thuis, bij de ouders. Vanuit deze gedachte is het beleidsplan geschreven. Het pedagogisch beleidsplan is opgebouwd uit twee delen. Het eerste deel is het theoretische gedeelte waarin onze visie op kinderopvang wordt gegeven en de organisatiestructuur wordt toegelicht. Het tweede gedeelte is het praktisch gedeelte waarin de dagelijkse gang van zaken op het kinderopvangcentrum wordt toegelicht. Volgens de wet Kinderopvang worden kinderopvang organisaties geacht te werken met een Risico Inventarisatie Plan. Dit plan is onderverdeeld in de thema ‘s gezondheid en veiligheid. Jaarlijks wordt er door ons team aan pedagogisch medewerkers op de locatie nauwkeurig gekeken naar de verschillende aspecten, vermeld in de risico inventarisatie. Naar aanleiding van deze observatie wordt een actieplan gemaakt en kunnen er, naar aanleiding van het actieplan, zaken worden verbeterd.

4

1.1 Missie kinderopvangcentrum eye4kidz Kinderopvangcentrum EYE4KIDZ biedt kinderopvang en speelmogelijkheden aan kinderen van 0 tot 13 jaar. “Samen sterk”. Een uitstekende relatie met de klant en maatschappelijke partners is voor ons vanzelfsprekend. De ruimtes zijn beschikbaar met een aangenaam klimaat en bieden voor zowel kind als leidster ruimschoots ruimte waar kinderen worden geïnspireerd, ontwikkeld en gestimuleerd.

EYE4KIDZ kiest ervoor om de kinderen niet alleen primair te voorzien in opvang, maar juist de ontwikkelingsbehoeften van te stimuleren door uitdaging en ondersteuning door goed en continu opgeleide pedagogisch medewerkers.

1.2 Algemene visie kinderopvangcentrum EYE4KIDZ Kinderopvangcentrum EYE4KIDZ vindt het een prioriteit om kwalitatieve, uitstekende en breed toegankelijke kinderopvangvoorziening te realiseren. In deze uitstekende kinderopvanglocatie wordt het welzijn van het kind gestimuleerd en kan ieder kind, zowel in welbevinden als ontwikkeling, tot zijn recht komen. Kinderopvangcentrum EYE4KIDZ ziet samenwerking met ouders, andere kindgerichte voorzieningen en maatschappelijke instanties als een voorwaarde om het welzijn van het kind te kunnen bevorderen en borgen.

2.Visie op de ontwikkelingsaspecten van het kind In onze visie staat het kind centraal. Elk kind kent een eigen individuele ontwikkeling. Deze ontwikkeling proberen wij zo goed mogelijk te volgen en te stimuleren. Het is onze visie dat het kinderopvangcentrum ook een signalerende functie heeft t.a.v. de ontwikkeling van het kind. De kinderen die ons kinderopvangcentrum bezoeken worden door de pedagogisch medewerksters met behulp van het observatieprotocol geobserveerd. De observatielijsten omvatten de diverse ontwikkelingen die kinderen doormaken gedurende de eerste vier levensjaren.

2.1.Spelen Spelen neemt op het kinderdagverblijf de belangrijkste plaats in. Ongedwongen spel is een manier om de wereld te ontdekken en te leren hanteren. Een voorwaarde om met plezier te spelen is dat een kind zich veilig voelt. Veiligheid is behalve een gevoelsrelatie (met de pedagogisch medewerksters en de andere kinderen) ook een vertrouwde dagindeling met de vaste rituelen. Op ons kinderopvangcentrum proberen we de kinderen gelegenheid te bieden voor eigen initiatief in het spelen, de kinderen kunnen de poppen uit de poppenhoek bijvoorbeeld gebruiken voor een spelmoment op de bank of aan tafel. Kleine kinderen zoeken gezelligheid en willen doen wat de volwassenen doen. Als een pedagogisch medewerkster zelf met plezier gaat kleien, dan zal een groepje nieuwsgierige peuters om haar heen ook willen kleien. Dit geldt voor alle activiteiten, zoals voorlezen, muziek maken of boterhammen smeren. Onze pedagogisch medewerksters nemen een belangrijke voorbeeldfunctie in bij het spel. Een belangrijke regel bij ons is dat als kinderen niet mee willen doen met een spel of activiteit en liever zelf bezig zijn, dat zij dan ook niet mee hoeven te doen. Er wordt wel geprobeerd het kind te stimuleren tot mee doen. 5

Kinderen leren niet alleen door naar volwassenen te kijken en vragen te stellen, ze leren ook veel van elkaar en daar moet ruimte voor zijn op een kinderopvangcentrum. Pedagogisch medewerksters doen actief mee in de spelsituaties van de kinderen: ze gebruiken humor en stimuleren de fantasie. In de groepen bieden we de kinderen de mogelijkheid tot het stimuleren van de fantasie door het aanbieden van divers speelgoed. We vinden het belangrijk dat kinderen hun sociaal emotionele ontwikkeling kunnen stimuleren door middel van rollenspellen, hierbij moet u denken aan speelgoed dat rollenspel uitlokt (bijvoorbeeld: keukentje, verkleedkleding). De traditionele rolverdeling van jongens en meisjes wordt op het kinderdagverblijf niet gestimuleerd, er wordt geen onderscheid gemaakt tussen jongens en meisjes.

2.2. Speelgoedbeleid Een kind moet het juiste speelgoed aangeboden krijgen (veilig en uitdagend), zo blijft het kind nieuwsgierig en actief. Een kind moet echter niet overvoerd worden, dat zou tot overprikkelend gedrag kunnen leiden. Zowel op het kinderdagverblijf als ook op de BSO proberen we hier een evenwicht in te vinden. We zijn ons er van bewust dat spelmateriaal regelmatig vernieuwd of vervangen moet worden. Kinderen vinden het niet prettig te spelen met speelgoed dat niet compleet is. In de groepen is er divers speelgoed aanwezig, geschikt voor verschillende leeftijden. Onze Pedagogisch medewerksters zullen de speelontwikkeling van de kinderen goed in de gaten houden. Hierdoor kan adequaat gehandeld worden met het aanbieden van speelgoed dat de ontwikkeling van het kind stimuleert of het weglaten van speelgoed dat niet geschikt is voor de leeftijd van het kind. Het speelgoedaanbod binnen ons kinderopvangcentrum is gebaseerd op de diverse ontwikkelingsgebieden. In de groep leren we de kinderen bewust om te gaan met speelgoed, gooien en slaan met speelgoed is niet toegestaan. Het kinderopvangcentrum heeft de beschikking over een breed assortiment knutselmateriaal. We proberen de kinderen divers materialen aan te bieden zodat zij zelf kunnen ervaren hoe bepaalde materialen aanvoelen.

2.3. Lichamelijke ontwikkeling In de eerste levensjaren voltrekt zich de motorische ontwikkeling in een buitengewoon tempo, vooral in het eerste jaar. Vaak is hier een vaste volgorde in te onderscheiden, van baby naar peuter. Het is van belang dat een kind de mogelijkheid krijgt om allerlei bewegingen uit te proberen en dat pedagogisch medewerksters daar op inspelen en deze bewegingen ook stimuleren. Sommige kinderen hebben baat bij extra stimulatie en pedagogisch medewerksters springen daar dan ook op in, in samenspraak met de ouders. Door het speelgoedbeleid op de kinderen af te stemmen, komen kinderen in aanraking met allerlei materialen, die de zintuigen prikkelen en kinderen stimuleren. Een pedagogisch medewerkster speelt in op de lichamelijke ontwikkeling door regelmatig activiteiten aan te bieden die de grove motoriek stimuleren. Binnen kunnen dat activiteiten zijn zoals kring-, dansen bewegingsspelletjes. Buiten kunnen de peuters zich vrij bewegen op de fiets, met een bal, en klimmen en glijden van de glijbaan of het spelen in de zandbak

2.4. Lichamelijke verzorging De lichamelijke verzorging neemt op het kinderdagverblijf een belangrijke plaats in. Bij de babygroep ligt daar de grootste nadruk op, maar ook bij de dreumesen en de peutergroep is dit een belangrijk onderdeel. Onder lichamelijke verzorging verstaan we het minimaal 3x per dag verschonen van de kinderen, vieze neuzen en handen schoon maken, billetjes insmeren, haren borstelen etc. Maar ook wordt er actief gewerkt aan lichaamsverzorging door bijv. aandacht te schenken aan de zindelijkheid. Zodra kinderen er belangstelling voor krijgen gaan ze mee met de plasrondes en als ouders aangeven dat zij 6

bezig zijn met de zindelijkheidstraining zullen pedagogisch medewerksters hier ook actiever mee omgaan, mits het kind hier aan toe is. Op het kinderdagverblijf en BSO wordt gewerkt met diverse protocollen. In het protocol hygiëne en veiligheid staat vermeld hoe we omgaan met de lichamelijke verzorging van de kinderen. Ook voor de pedagogisch medewerksters staan er regels in, betreffende hygiëne, waar zij zich aan dienen te houden. Bijvoorbeeld na het (buiten) spelen, na de maaltijd en na het gebruik maken van het toilet worden handen gewassen met water en antibacteriële zeep.

2.5. Taalontwikkeling Een groot deel van leren en ontwikkelen is afhankelijk van de taal. De taal vormt de basis van alle communicatie. Het verwerven van woorden biedt kinderen de mogelijkheid tot begripsvorming en abstractie, d.w.z. ordening van hun leefwereld. De taalontwikkeling wordt sterk beïnvloed door de omgeving en is essentieel voor processen als denken, redeneren en zich iets herinneren. Dit beteken dat het al op de babygroep van groot belang is dat er regelmatig tegen de baby’s wordt gesproken. Het is goed om oogcontact met de baby te maken en de geluiden die de baby maakt na te doen, maar er moet niet alleen babytaal worden gesproken. Kinderen leren dan niet de klanken herkennen die in de gesproken taal voorkomen. Als een kind verder is in zijn taalontwikkeling is het belangrijk de woorden in een zin te herhalen. Bij de babygroep is het al belangrijk om dagelijks te zingen en voor te lezen, woordjes en te benoemen bij de plaatjes en tijdens het verschonen en spelen tegen een kind te praten. Belangrijk is het om activiteiten aan te bieden die uitnodigen tot praten. Dit kan zijn door gesprekjes aan tafel te hebben met kinderen. Ook door middel van kring- en gezelschapsspelletjes stimuleren we de taalontwikkeling. Een pedagogisch medewerkster speelt een belangrijke rol bij de taalontwikkeling van een kind, zoals het benoemen van wat een kind hoort, ziet en doet. Hierbij is herhaling heel belangrijk, bijvoorbeeld door antwoord te blijven geven op de ‘hoe’- en ‘waarom’ -vragen en uitleggen waarom iets wel of niet mag. Het is van belang dat de pedagogisch medewerkster open vragen stelt, die uitnodigen tot een gesprek. Herhaling is voor kinderen ook prettig in de zin van het herhalen van een favoriet boek, zodat kinderen de tekst mee vertellen. Verkeerd uitgesproken woorden worden op een speelse manier verbeterd: een pedagogisch medewerkster herhaalt de zin met het woord in de goede vorm. Taal en/ of uitspraak van woorden leer je niet door corrigeren, maar door spelenderwijs te oefenen. Zingen is een essentieel onderdeel van de dagindeling op het kinderdagverblijf. Dit kan bestaan uit samen zingen, luisteren en meezingen van kinderliedjes via de cd speler of swingen op muziek. Het herhalen van liedjes is belangrijk omdat kinderen de liedjes gaan herkennen en meezingen. Bij het zingen met kinderen is het belangrijk langzaam te zingen, zo kunnen kinderen de tekst van het liedje beter horen en nazingen. Het bewust gebruiken van een cd speler kan een goed hulpmiddel zijn om de taalontwikkeling te stimuleren: samen naar kinderliedjes luisteren, lekker rustig of juist “swingen”. Al deze vormen van spelen met taal zijn van groot belang voor het vormen van de woordenschat. Belangrijk voor het gehoor is behalve geluid, ook rust. Op het kinderdagverblijf hebben wij dan ook geen achtergrondmuziek aan staan, zoals de radio. Muziek staat aan met een functie. Op de BSO wordt er aandacht aan besteed door bijvoorbeeld het bespreken van het actuele nieuws of groepsgewijs te discussiëren met aansluiting op de thema’s vanuit school op dat moment. Ook de betekenis van het op dat moment populair woord in de media of vanuit de groep bespreken is daarin een mooi wekelijks item om toe te passen. 7

2.6. Sociale ontwikkeling Onder sociale ontwikkeling verstaan wij de ontwikkeling die jonge kinderen doormaken in verhouding tot andere mensen. Jonge baby’s krijgen op de babygroep al meteen de mogelijkheid om elkaar te zien en aan te raken: samen op het speelkleed, in de box en tegen over elkaar aan tafel. Op het moment dat baby’s zich gaan voortbewegen, komen zij elkaar tegen en herkennen in elkaar een “soortgenoot”. Zij zijn nog niet in staat met anderen rekening te houden. Een baby zal dan ook nooit ‘expres’ een ander kind pijn doen of ‘expres’ negatief gedrag tegenover een volwassene vertonen. Een baby (en een peuter ook nog geruime tijd) is zich nog niet bewust van bijvoorbeeld een ander pijn doen. De sociale rijping is zelfs rond de twee en drie jaar nog gering, hoewel kinderen rond deze leeftijd wel met elkaar samen kunnen spelen. Samen plezier maken zie je al bij heel jonge kinderen die met elkaar aan tafel zitten of verstoppertje spelen onder de box. Bij de babygroep is de aandacht individueler gericht en zijn de groepsactiviteiten geringer, maar ze zijn er wel: bijv. samen zingen, lezen, eten en blokkentorens bouwen. Met name op de dreumesen peutergroepen worden de groepsactiviteiten belangrijker. Door samen te zingen, een spelletje te doen, met de bal te spelen of te knutselen, leren kinderen zich bewust te worden van anderen en samen plezier te hebben. Door middel van deze activiteiten leren kinderen rekening met elkaar te houden. Op deze manier leren de kinderen zich sociaal ontwikkelen, maar ook leren de kinderen op cognitief niveau van elkaar. De verschillende ontwikkelingen van een kind zullen op deze manier door elkaar heen lopen. “Samen spelen en samen delen” zijn dan ook belangrijke begrippen. In deze fase raken kinderen gevoelig voor het maken van eenvoudige afspraken, het hanteren van simpele spelregels als: op je beurt wachten en het feit dat je om sommige spelletjes kan vragen. Wel is van belang bij groepsactiviteiten dat ieder kind op een eigen wijze tot zijn recht komt. Bij de sociale ontwikkeling hoort ook: je in leven in een ander, voor elkaar opkomen, ruzies zelf proberen op te lossen, verdriet delen en troosten. Deze aspecten proberen wij ook de kinderen bij te brengen. Belangrijk voor de sociale ontwikkeling is ook aandacht te schenken aan bijv. een nieuw kindje op de groep (vertellen wie er nieuw is, namenliedje zingen, vertellen over dagritme) of het vieren van verjaardagen (het ritueel van liedjes zingen, een verjaardag muts en cadeau krijgen, zelf traktaties uitdelen). Op de buitenschoolse opvang zijn de kinderen al wat ouder en zijn de basiscompetenties veelal aanwezig, maar is het juist ook belangrijk om rekening met elkaar te kunnen houden, daar karaktereigenschappen zoals eigenwijsheid en een sterke eigen wil ook meer aanwezig zijn. Hier kan door de pedagogisch medewerker ook samen over gesproken worden. Daarnaast inspraak geven aan de oudere kinderen hoe zij op sociaal gebied een bijdrage kunnen leveren aan de groep zoals het leiden van een activiteit voor de jongere kinderen of het (mede)organiseren van een spelactiviteit. Aanvullend hebben we de ambitie om toekomstig te kijken om een “jongerencommissie” op te zetten om de oudere BSO kinderen een stem te geven en inhoudelijk mee te leren praten over invulling voor het BSO-beleid.

2.7. ZELFSTANDIGHEID Een belangrijk onderdeel van zelfstandig worden bij kinderen is dat zij allerlei dingen zelf willen doen. Het is belangrijk dat pedagogisch medewerksters een kind hierin stimuleren (zonder dat het moet) 8

zodra een kind daar aan toe is, op vrijwillige basis kinderen zichzelf aan laten kleden, meehelpen met karweitjes. Een onderdeel van zelfstandig worden is ook zindelijk worden. Hieraan wordt in overleg met de ouders en afhankelijk van de ontwikkeling van het kind (meestal vanaf twee jaar), aandacht besteed (zie hoofdstuk zindelijkheid). Wij vinden het belangrijk dat het zindelijk worden een speels karakter heeft zonder enige vorm van dwang. Jonge kinderen kijken ook de kunst af van oudere kinderen die al zindelijk zijn en willen vaak dit gedrag imiteren. Pedagogisch medewerksters zullen de kinderen prijzen als ze op de wc gaan zitten. In veel gevallen geeft de peuter min of meer zelf aan wanneer hij er aan toe is; dat begint soms met afkeer van een vieze luier. Bij het zelfstandig worden hoort ook dat pedagogisch medewerksters aandacht schenken aan het samen leren problemen/ conflicten oplossen en kinderen leren aan anderen duidelijk te maken als zij iets niet willen of juist wel. Bij een conflict tussen twee kinderen kijkt de pedagogisch medewerkster eerst hoe en of de kinderen het zelf op kunnen lossen, lukt dit niet dan grijpt de pedagogisch medewerkster in en probeert samen met de kinderen een oplossing te vinden. Kinderen worden door de pedagogisch medewerksters gestimuleerd zich zelf aan en uit te kleden op de momenten dat hier ruimte voor is (bij het buiten spelen, plassen en het naar bed gaan en uit bed komen). De pedagogisch medewerksters prijzen en belonen het positieve gedrag van de kinderen hierbij.

9

2.8 Gewetensvorming Zelfstandigheid houdt niet alleen in dingen zelf kunnen doen, minstens even belangrijk is het om zelf te weten wat goed en fout is in bepaalde situaties. Bij kleine kinderen moet dit geweten nog gevormd worden. Het is daarom belangrijk dat pedagogisch medewerksters daar begrip voor hebben en hiermee rekening houden door vriendelijk, maar consequent en duidelijk kinderen te vertellen dat zij zich aan bepaalde regels dienen te houden. Het kind leert zo langzamerhand wat wel en wat niet mag. Aan de andere kant probeert de pedagogisch medewerkster zich niet door regels te laten overheersen. Een regel die voor een kind veel problemen oplevert ( een beker melk drinken, lang aan tafel zitten) kan voor dat kind aangepast worden zodat het er wel aan kan voldoen. Dit kan aan de andere kinderen uitgelegd worden. Een aantal regels in het kinderdagverblijf zijn: - Een kind mag geen gevaar zijn voor zichzelf of voor anderen. Kinderen mogen niet op de tafel staan. - Kinderen mogen elkaar geen pijn doen: niet slaan, krabben, bijten, schoppen of plagen of uitschelden. - Wanneer de ene peuter de andere peuter pijn doet, wordt daar serieus aandacht aan besteed. Ze leren elkaar te aaien, een kusje te geven en, als ze iets groter zijn, 'sorry' te zeggen. Als een peuter echt heel ondeugend is, geven we hem/ haar een kleine “time out”. Hij/ zij zit dan in de groep even apart (maximaal 2 minuten) op een stoeltje. - Alle kinderen mogen meespelen met andere kinderen: er worden geen kinderen buitengesloten. - Gillen of veel lawaai maken mag soms, maar niet altijd, dit heeft altijd een functie, bijvoorbeeld in spelvorm. - Tussen de middag moeten de grotere peuters zich wat rustiger houden voor de kleinere peuters die slapen. - Kinderen eten aan tafel. Er is geen speelgoed aan tafel. - Kinderen krijgen maximaal 3 boterhammen waarvan er 2 belegd zijn met een worst- of kaassoort, pindakaas of appelstroop en 1 met zoet beleg). Een cracker is de afsluiting van de maaltijd. - Er moet voorzichtig met speelgoed en boeken worden omgegaan. - De dreumesen en peuters worden gevraagd om mee te helpen met opruimen voordat iedereen aan tafel gaat, pedagogisch medewerksters vervullen hierin een voorbeeldfunctie door een opruimliedje te zingen, mee op te ruimen en door middel van aanwijzingen de kinderen te stimuleren tot meehelpen, kinderen worden bij het meehelpen uitgebreid gecomplimenteerd. - Bij spelen op de glijbaan moeten kinderen op elkaar wachten. Kinderen van circa tweeënhalf jaar oud weten al redelijk wat hun ouders/ pedagogisch medewerksters niet goed vinden, maar zij kunnen zich daar alleen nog maar aan houden als die ouders/ pedagogisch medewerksters ook aanwezig zijn. Iets wat niet mag in hun aanwezigheid, mag wel als ze er niet zijn volgens de peuter. Een kind gaat eerst nog even door met datgene wat niet mag, dan komt de fase waar een kind de “schuld” op iets of iemand anders gaat schuiven. Voor pedagogisch medewerksters is het belangrijk inzicht te hebben in deze fasen van de gewetensontwikkeling om het kind te kunnen begrijpen. Een kind kan anders als “stiekem” of “slecht luisterend” bestempeld worden, terwijl het kind nog niet anders kan. Als kinderen vier jaar zijn hebben ze meestal wel iets van een innerlijke rem, maar de vorming van het geweten is nog niet rond.

10

2.9 Emotionele ontwikkeling Onder emotionele ontwikkeling verstaan we de ontwikkeling van het gevoelsleven en het leren uiten van belangrijke emoties zoals blijheid, boosheid, verdriet, plezier, frustratie. Het is van belang dat deze emoties geuit mogen worden, zowel positief als negatief. Pedagogisch medewerksters proberen kinderen te stimuleren en begeleiden hen, zodat zij bij andere kinderen het aan kunnen als ze bepaald gedrag niet leuk vinden. Emotionele ontwikkeling gaat vaak gepaard met andere mensen/ kinderen, daarom wordt er meestal gesproken over sociaal emotionele ontwikkeling. Emotionele ontwikkeling hebben we onderverdeeld in de onderwerpen: hechten, huilen en temperament.

2.9.1 Hechten Belangrijk bij de emotionele ontwikkeling is de mate waarin kinderen zich kunnen hechten. Onder hechten verstaan we een relatief duurzame liefdevolle/ warme relatie tussen een kind en één of meerdere specifieke personen met wie het kind regelmatig in contact is. Veiligheid is het belangrijkste gevoel dat een pedagogisch medewerkster een kind moet bieden. Veiligheid en geborgenheid worden geboden door goed te reageren op de behoeften van een kind. Belangrijke handvaten zijn: troosten, knuffelen, luisteren en communiceren. Rond de zeven maanden is er vaak bij baby ’s een hechting aan een vaste verzorg(st)er en soms zien we bij baby’s dan een periode van eenkennigheid optreden, maar vaak ook is daar niets van te merken. Als kinderen veilig gehecht zijn aan ouders en groepsleiding durven ze zelf op onderzoek uit te gaan. Het is belangrijk dat er vaste pedagogisch medewerksters op een groep zijn. Zij moeten gevoelig zijn voor de individuele behoeften van een kind en consequent reageren op signalen die wijzen op het missen van de ouders zoals paniek en veel huilen (zie hoofdstuk: wennen op de groep). Dit betekent dat een pedagogisch medewerkster betrokken is bij een kind, maar toch ook een zekere afstand bewaart. Een pedagogisch medewerkster en een kind mogen namelijk niet zo gehecht zijn aan elkaar, dat het verbreken van de relatie tot emotionele problemen leidt. Er is een vast ritueel van afscheid nemen, een eigen knuffel of iets dierbaars van thuis kan de afscheidssituatie soms aanzienlijk vergemakkelijken. Op het kinderdagverblijf en BSO kan het voorkomen dat groepen worden samengevoegd, dit gebeurt op onderbezette dagen of tijdens vakanties. We proberen de sociaal-emotionele veiligheid van de kinderen te waarborgen door, als kinderen de vaste stamgroep verlaten, dit onder begeleiding te laten verlopen van een vaste pedagogisch medewerkster, via een persoonlijke en schriftelijke overdracht worden bijzonderheden van de kinderen overgedragen. Als de situatie zich voordoet dat kinderen de stamgroep verlaten, word er nauwkeurig gekeken naar de samenstelling van de samengevoegde groep. Ouders worden op de hoogte gesteld door de pedagogisch medewerkster dat groepen samenvoegen en welke pedagogisch medewerksters er op de groep staan. Tussen de kinderen kunnen en zullen vriendschappen ontstaan, ondanks deze vriendschappen proberen we de kinderen te stimuleren tot het contact leggen met andere kinderen door ze bijvoorbeeld aan tafel naast diverse kinderen te laten zitten.

2.9.2 Huilen Het huilen van baby ’s kan verschillende oorzaken hebben. Soms hebben ze iets nodig zoals eten of hulp bij een boertje, soms zullen ze pijn hebben (bijv. darmkrampjes of ziek zijn). In veel gevallen is er behoefte om dicht bij de pedagogisch medewerkster te zijn: de behoefte aan rust, warmte, genegenheid, zekerheid, bescherming. Wanneer de pedagogisch medewerksters ingaan op deze individuele vragen leert de baby om zijn omgeving te vertrouwen. Dit vertrouwen en het gevoel van 11

veiligheid is de belangrijkste basis voor ontwikkeling. Op het verdriet van een peuter zal om dezelfde reden altijd gereageerd worden. Er zijn verschillende manieren om dat te doen en het zal meestal een bewuste keuze zijn, afhankelijk van waarom er wordt gehuild: op schoot nemen of niet (sommige kinderen willen juist geen lichamelijk contact), troosten, praten, luisteren. Belangrijk is dat de pedagogisch medewerkster ervoor zorgt dat het kind weer zelfverzekerd terug in de groep kan. Bij verdriet dat langer duurt (bijv. moeite met wennen), zullen de pedagogisch medewerksters met elkaar en met de ouders bespreken hoe zij het verdriet zo klein mogelijk kunnen houden voor het kind: waar is het kind gevoelig voor? hoe laat het zich afleiden? naar welke pedagogisch medewerkster trekt het kind het meest? Afscheid nemen van de ouders kan bij kinderen ook verdrietige gevoelens oproepen. We vinden het belangrijk dat ouders bewust afscheid nemen van het kind en niet, om een verdrietige situatie te vermijden, zachtjes weg sluipen. De ervaring heeft ons geleerd dat kinderen later alsnog verdrietig kunnen zijn. Ook het meerdere malen terug komen voor een kus of knuffel is voor kinderen verwarrend en dit bespreken we dan ook met ouders. We raden ouders dan ook aan om later op de dag te bellen om te informeren hoe het gaat, zodat ouders ook wat meer gerust zijn.

2.9.3 Temperament Kinderen kunnen onderling aardig verschillen in temperament. Met name in de peuterleeftijd is het nog erg moeilijk rekening te houden met elkaar. Het kind is bezig met zaken als bezit en “wie is de baas”. De natuurlijke behoefte om te onderzoeken en te experimenteren kan leiden tot conflicten met groepsgenootjes, wat gepaard kan gaan met agressie. De pedagogisch medewerksters moeten deze conflicten volgen op de groep en “flexibel omgaan met de temperamentverschillen” binnen de groep. Dat betekent bijv. dat een niet zo weerbaar kind gestimuleerd moet worden voor zichzelf op te komen de pedagogisch medewerkster zal hierin voorbeelden aandragen waardoor het kind leert voor zichzelf op te komen. “Samen delen, samen spelen”, de regel die wij hanteren op het kinderdagverblijf is moeilijk als je nog heel klein bent. Het kind beschouwt al het speelgoed in principe als zijn eigendom. Langzamerhand door veel ervaringen in de groep gaat hij beseffen dat dit niet zo is en gaat hij meer met andere kinderen delen. Dit is een leerproces voor het kind dat niet overhaast kan worden. Pedagogisch medewerksters kunnen schoppen en slaan niet toestaan, omdat dat de veiligheid van de kinderen in gevaar brengt en omdat dit niet de manier is om een conflict op te lossen. Zij zullen dus alternatieve oplossingen aanbieden, daarbij lettend op hun eigen houding hierin: niet met stemverheffing praten, niet corrigeren op afstand en niet voortdurend “nee, dat mag niet” zeggen (positieve benadering). Alternatieve oplossingen zijn: • Naar kind toe lopen, op kind hoogte praten, oogcontact maken en corrigeren • Bij het corrigeren aangeven wat er van het kind verwacht wordt en wat niet wordt toegestaan • Agressie voor te zijn door materiaal dat ongeschikt is voor zelfstandige verwerking op te bergen of hoog te leggen zodat kinderen er om moeten vragen en er onder begeleiding mee mogen spelen. • Grenzen stellen: dit mag wel en dat mag niet. Bij duidelijke grenzen zal de peuter zich veilig voelen: hij weet precies waar hij aan toe is. Een vaste dagindeling met afwisselend groeps- en individuele activiteiten, drukke momenten en rustige momenten helpen hierbij. • Een kind afleiden met een individuele activiteit aan tafel. • Er kunnen met individuele kinderen afspraken gemaakt worden over wat wel en niet mag. Bijvoorbeeld “eerst jij twee rondjes op de fiets en dan mag iemand anders twee rondjes”, “we gaan 12

nu eerst eten en dan mag je weer een boekje lezen”. De pedagogisch medewerkster zal hier consequent in handelen, door de afspraken consequent toe te passen.

2.10 Problemen in de ontwikkeling Wanneer een kind in zijn ontwikkeling (ernstig) afwijkt van die gemiddelde ontwikkelingslijn, dan zullen wij altijd naar de ouders toe onze zorg uitspreken. Pedagogisch medewerksters zullen dit tijdens een gesprek met ouders op een correcte en respectvolle manier aankaarten. Eventueel kan er (altijd in overleg met de ouders) contact opgenomen worden met een externe instantie. Vroegtijdige signalering van eventuele stagnaties in de (zintuiglijke) ontwikkeling, is met name van belang omdat daardoor een achterstand in de motorische, verstandelijke en/ of sociale ontwikkeling vaak voorkomen kan worden. Voordat wij onze zorgen uiten, moeten wij als team goed beslagen ten ijs komen, het observatieprotocol is hier een hulpmiddel bij. In een groepsoverleg worden deze zorgen met een leidinggevende besproken, er kan een plan van aanpak worden opgesteld hoe de pedagogisch medewerksters omgaan met het gedrag. Als pedagogisch medewerksters signalen opvangen dat een kind afwijkend gedrag vertoont waarbij het vermoeden rust op een vorm van kindermishandeling, dan wordt de signaleringslijst uit het protocol vermoeden kindermishandeling toegepast.

3.Pedagogische vuistregels Eén van de eerste momenten dat een klein kind in aanraking komt met de ‘buitenwereld’ is vaak op een kinderdagverblijf. Ons kinderdagverblijf is een mini-maatschappij waar kinderen relaties aangaan met andere kinderen en volwassenen. Een pedagogisch medewerkster in de kinderopvang heeft een (gedeelde) opvoedingstaak. De opvoedingsverantwoordelijkheid wordt gedeeld met de ouders. In overleg met de ouders vult het kinderdagverblijf de thuissituatie aan. De ouders hebben de uiteindelijke opvoedingsverantwoordelijkheid. Er vindt een continue wisselwerking plaats tussen pedagogisch medewerksters en ouders over het ‘hoe’ en ‘wanneer’ van de ontwikkeling van hun kind. De manier van opvoeding verschilt o.a. doordat een kind deelneemt aan de groep en de aanwezigheid van ‘professionele opvoeders’ (de pedagogisch medewerksters). Er moet een goed pedagogisch klimaat heersen op de groepen dat is het eerste uitgangspunt. Dit goede pedagogische klimaat gaan we creëren doordat de pedagogisch medewerkster zich in zal zitten voor de volgende punten: • Veiligheid is het belangrijkste gevoel dat een pedagogisch medewerkster een kind moet bieden. • Veiligheid en geborgenheid worden geboden door goed te reageren op de behoeften van een kind. • Belangrijke handvaten zijn: troosten, knuffelen, luisteren en communiceren. • Kinderen moet een basis geboden worden voor wat betreft hun zelfvertrouwen; hun gevoel voor eigenwaarde (positieve response) en het respectvol met elkaar omgaan. Een kind dient serieus genomen te worden. • Er moet structuur geboden worden aan kinderen in de vorm van een overzichtelijke dagindeling en vaste rituelen rond het afscheid nemen, eten en slapen. Er moet een afwisselend aanbod van activiteiten aangeboden worden • Het is belangrijk dat de opbouw van de dag bestaat uit rustige en drukke momenten, van sociale en individuele activiteiten die elkaar afwisselen. Pedagogisch medewerksters stemmen dit af op de “sfeer’ die in de groep heerst. • Een kind neemt gedrag van volwassenen over. De pedagogisch medewerkster is met haar gedrag een voortdurend voorbeeld. • Elke dag wordt er aan tafel liedjes gezongen en/of voorgelezen. • Creatieve activiteiten zijn bedoeld om kinderen bezig te laten zijn met materialen (bijv kleien), 13

zonder dat daar direct kant en klare werkjes uit voort hoeven te komen. • Elk kind moet onvoorwaardelijk geaccepteerd worden zoals het is en aan zijn rechten en behoeften moet tegemoet gekomen worden (binnen de regels die er op het kinderdagverblijf gelden). Er mogen geen favoriete kinderen aan de ene kant zijn en kinderen die afgewezen worden aan de andere kant. • De zelfstandigheid en zelfredzaamheid van kinderen vergroten o.a. door het zelf oplossen van een probleem(pje) en kleine opdrachten/ taken geven. Dit wordt uitgebreid geprezen en beloond door de pedagogisch medewerksters. • Het signaleren en uitwisselen van ervaringen met de ouders, zodat ouders goed op de hoogte zijn hoe het met hun kind gaat op het kinderdagverblijf. • Kinderen worden nooit tot iets gedwongen wat ze niet willen, zoals eten, drinken, activiteiten etc. • Consequent zijn is het uitgangspunt. Er worden grenzen aan kinderen gesteld, deze hebben te maken met veiligheid en met de omgang met elkaar. • Er mag geen sprake zijn van fysiek of verbaal geweld tegen kinderen. • Er moet worden ingegrepen door de pedagogisch medewerkster wanneer een kind of een groep kinderen een ander kind pest. • Uitgangspunt is niet alleen het individuele contact tussen volwassene en kind, maar óók de groep en de kinderen onderling. Door het regelmatig opsplitsen van de groep, kan er aan een kleinere (leeftijd)groep aandacht gegeven worden. • Signalering en uitwisseling. Het kinderdagverblijf kan een functie vervullen door tijdig problemen te signaleren. • Ouders wordt een omgeving aangeboden waarin zij met andere ouders en pedagogisch medewerksters ervaringen kunnen uitwisselen en bij problemen naar de juiste instanties verwezen kunnen worden. • Pedagogisch medewerksters bieden kinderen de mogelijkheid om zich in de groep af te ‘zonderen’ als het kind daar de behoefte aan heeft. • Aan tafel wachten we aan het begin van de maaltijd tot alle kinderen een boterham hebben, we eten netjes en met een vork. • De kinderen leren op het kinderdagverblijf dat ze naar elkaar moeten luisteren, op hun beurt wachten tot iemand is uitgesproken en niet door elkaar praten. Tijdens de tafelmomenten proberen de pedagogisch medewerksters kinderen dit op een speelse manier bij te brengen en te prijzen als dit goed verloopt. • We streven er dan ook naar om kinderen naar elkaar te laten luisteren en elkaar uit te laten praten. Bovenstaande uitgangspunten gelden zowel voor de babygroep als voor de dreumesen peutergroepen. Met name bij de babygroep geldt ook: • Baby’s weten (net als peuters) wat ze willen en kunnen goed aangeven waar ze behoefte aan hebben. De pedagogisch medewerkster moet die signalen opvangen en op een goede manier uitleggen. Dit kan naarmate je het kind beter leert kennen. • Als een baby huilt is het belangrijk ‘echt’ aandacht te geven aan een baby en niet alleen maar te sussen met speen of fles. Onder ‘echt’ aandacht geven wordt verstaan: oogcontact maken, vast houden, knuffelen, rustgevend praten etc.

4. Organisatiestructuur team medewerkers In het kort gaan wij hier in op de organisatie van het team van het kinderdagverblijf en BSO. Alleen waar de organisatiestructuur van belang is voor het pedagogisch beleid zal dit hier besproken worden, andere onderwerpen die de medewerkers betreffen zijn terug te vinden in het personeelsbeleid.

14

4.1 Personeel 4.1.1 Aanstellingsbeleid Als management van Eye4Kidz vinden wij de volgende criteria van belang bij het aannemen van nieuwe pedagogisch medewerksters: • Een afgeronde MBO- kindgerichte opleiding • Lief, geduldig en zorgzaam zijn • Goed en adequaat kunnen reageren op de behoefte van het kind • Veiligheid en structuur kunnen bieden • Consequent zijn • Na kunnen denken over je eigen pedagogisch handelen • Het bespreekbaar maken van je eigen handelen • Zelfstandig een groep kunnen leiden • Professionele informatie kunnen verstrekken over de kinderen • Afwisselende (creatieve) activiteiten kunnen bieden • Collegiaal en flexibel zijn • Gevoel voor humor hebben • Flexibiliteit in inzet • Verklaring omtrent gedrag kunnen overhandigen Bij het aannemen van een nieuwe medewerker kijken wij ook of iemand binnen het bestaande team past als het een hogere functie betreft. Na het sollicitatiegesprek wordt de sollicitant uitgenodigd één of twee ochtenden mee te draaien met de groep. Het team van medewerkers waar de kandidaat mee heeft meegedraaid doet verslag, hoe het meedraaien werd ervaren en aan de hand van de informatie die we hebben van gesprek én meedraaien wordt de beslissing genomen. Ervaring is niet onbelangrijk, maar vormt geen doorslaggevende factor om iemand wel of niet aan te nemen.

4.1.2 Sollicitatieprocedure Als er binnen het kinderdagverblijf of BSO een vacature vrij komt, dan wordt er door het management een sollicitatieadvertentie opgesteld. In deze advertentie staat een termijn waarin mensen een schriftelijke brief kunnen sturen. Na deze termijn worden de brieven bekeken en geselecteerd. Sollicitanten worden persoonlijk uitgenodigd voor een gesprek op het kinderdagverblijf of BSO. Bij dit gesprek is er in ieder geval een lid van het management en een locatiemanager of pedagogisch medewerkster uit één van de groepen aanwezig. Tijdens het eerste gesprek worden er algemene en specifieke vragen gesteld. De sollicitant heeft zelf ook gelegenheid om vragen te stellen en krijgt een rondleiding door het kinderdagverblijf. Na het houden van de eerste gesprekken wordt er weer geselecteerd en degenen die afgewezen worden, krijgt daar schriftelijk bericht van. De sollicitanten die doorgaan naar de tweede ronde, draaien een ochtend in de groepen mee, zo krijgen de pedagogisch medewerksters een indruk van de werkwijze van de sollicitant. Er wordt vervolgens een tweede gesprek met de sollicitant gehouden over de ervaringen van beide kanten over het meedraaien. Daarna wordt er door de leidinggevende een beslissing genomen en deze beslissing wordt bij afwijzing schriftelijk medegedeeld en bij aanname persoonlijk aan de sollicitant meegedeeld.

15

4.2 Overleg en interne communicatie Bij het werken in een team op een kinderdagverblijf is overleg en communicatie van groot belang. Op het kinderdagverblijf wordt het direct aanspreken van iemand op een correcte en respectvolle manier gewaardeerd en gestimuleerd. Veel zaken die de kinderen betreffen, zoals wijzigingen in voedingsschema ’s, medicijngebruik, zindelijkheid, wennen, situatie thuis etc. moeten goed gecommuniceerd worden. Elke groep heeft een overdrachtsschrift en agenda waarin al dit soort zaken worden genoteerd. Om de maand is er een teamvergadering. In een teamvergadering worden onder andere organisatorische zaken worden hierin besproken; feesten, thema ’s, het gebruik van de diverse ruimtes en pedagogische onderwerpen etc. en ook inhoudelijke zaken wat betreft het pedagogisch beleidsplan komen aan de orde. Van belang tijdens een vergadering is dat er naar elkaar geluisterd wordt en dat meningen en ideeën van een ieder met respect behandeld worden. Van een teamvergadering worden notulen gemaakt en verspreid onder de pedagogisch medewerksters. Iedere pedagogisch medewerkster heeft jaarlijks een functioneringsgesprek met een leidinggevende. In een functioneringsgesprek wordt er gekeken naar eventueel eerder gemaakte afspraken. Pedagogisch medewerksters krijgen vooraf een agenda, welke ze door kunnen lezen en dat als leidraad zal dienen voor het gesprek. Van het gesprek wordt een verslag gemaakt en na ondertekening van de pedagogisch medewerkster in het personeelsdossier opgeborgen. Elk personeelslid krijgt een personeelsdossier, hierin worden de vorderingen van een personeelslid bijgehouden. Elke vorm van ontwikkeling (zowel positief als negatief) kan daarin voorkomen.

16

4.3 Deskundigheidsbevordering Wij vinden het als kinderdagverblijf belangrijk dat pedagogisch medewerksters zich blijven ontwikkelen en hun kennis en vaardigheden actief houden. Jaarlijks wordt er een kinder-EHBO cursus georganiseerd voor pedagogisch medewerksters. De Bedrijf Hulp Verleners krijgen ook jaarlijks een herhalingscursus. Te denken valt verder aan diverse cursussen zoals tiltechnieken bij baby’s en peuters etc.

4.4 Roostering en parttime werken Om er zorg voor te dragen dat de kwaliteit en continuïteit gewaarborgd wordt hebben wij de volgende uitgangspunten bij het samenstellen van het team: 















 

Iedere groep heeft een aantal vaste gediplomeerde pedagogisch medewerksters, zij zijn bekend bij de ouders, door middel van voorstellen tijdens het wennen of bij één van de eerste breng- of haalmomenten. Bij ziekte of verlof worden er vaste inval pedagogisch medewerksters ingezet of eventueel een pedagogisch medewerkster die extra inzetbaar is. Zijn deze niet beschikbaar, dan wordt er bij het speciaal op kinderopvang gerichte uitzendbureau een uitzendkracht geregeld. Pedagogisch medewerksters kunnen op een andere groep ingezet worden, mocht dit nodig zijn. Het komt niet voor dat er op een groep 2 uitzendkrachten worden ingezet, bij een eventueel groot aantal zieke pedagogisch medewerksters, wordt er gekeken wat voor de kinderen het meest rustig is en kan het voorkomen dat vaste pedagogisch medewerksters van groep wisselen om ervoor te zorgen dat elke groep zo stabiel mogelijk blijft. Bij het inzetten van personeel wordt, bijvoorbeeld in vakanties, ook gekeken naar de bezetting van de groepen en kunnen we soms de beslissing nemen om groepen samen te voegen, met de voorwaarde dat er van beide groepen een vaste pedagogisch medewerkster aanwezig is. Kinderen vinden dit vaak geen probleem. Dit biedt weer nieuwe uitdagingen en speelplezier. Via een overdracht vinden bijzonderheden plaats. Als deze situatie zich voordoet dan wordt er bewust gekeken welke kinderen er deze dag zijn en in welke groep de kinderen worden opgevangen. In de babygroep geldt 1 pedagogisch medewerkster op 5 baby’s, de leeftijden variëren van 2 tot 18 maanden, voorwaarde voor de leidster- kind ratio is dat er geen 5 baby’s onder de 12 maanden zijn. Met 2 leidsters mogen er maximaal 9 baby’s op de groep zijn onder voorwaarde dat dit niet allen 0 jarigen zijn. (zie www.1ratio.nl ) In de dreumesgroep geldt 1 pedagogisch medewerker op 6 dreumesen, de leeftijden variëren van 18 tot 30 maanden. Dit betekent met bezetting van 2 leidsters dus maximaal 12 dreumesen per dag. (zie www.1ratio.nl ) In de peutergroep geldt 1 pedagogisch medewerker op 7 peuters, de leeftijden variëren van 24 tot 48 maanden. Dit betekent dus met een bezetting van 2 leidsters maximaal 14 peuters per dag. (zie www.1ratio.nl ) De BSO geldt 1 pedagogisch medewerker op 10 kinderen. De leeftijden variëren van 4 tot 13 jaar. Met 2 leidsters binnen de stamgroep mag gewerkt worden met een maximum van 20 kinderen. (zie www.1ratio.nl ) Er wordt door de pedagogisch medewerksters duidelijk aangegeven wanneer extra ondersteuning van belang is, het belang van de kinderen staat bij ons voorop. De pedagogisch medewerksters werken afwisselend een ‘vroege’ of ‘late’ dienst. Dagelijks starten er diverse pedagogisch medewerksters om 07.00 uur en sluiten er tenminste 2 om 19.00uur

17

 

Afhankelijk van de behoefte voor voorschoolse opvang zullen de medewerkers starten om 6.30uur. Het aantal naar gelang aanbod van kinderen alternatief aan te bieden. Het minimale aantal dagdelen dat kinderen geplaatst worden is 1 dag per week. Bij plaatsing wordt gekeken in welke groep er plaats is en met eventuele voorkeur voor een groep wordt indien mogelijk, rekening gehouden. Bij de geboorte van het tweede (derde of vierde) kind van de ouders waarvan reeds een kind geplaatst is, hebben de ouders van deze kinderen voorrang. Dat wil niet altijd zeggen dat er direct plaats is. Bij het plaatsen van broertjes en zusjes in de peutergroep wordt er in overleg met de ouders en het kinderdagverblijf gekeken of deze bij elkaar in de groep komen of juist apart. Bij het plaatsen wordt er aan ouders gevraagd een toestemming fotoformulier, vaccinatieformulier in te vullen en indien van toepassing een formulier voor het ophalen door een minderjarige te ondertekenen.

4.5 Protocollen Op het kinderdagverblijf werken we met protocollen. Deze protocollen zijn opgesteld naar aanleiding van het werken in de praktijk, worden besproken in het team en met de oudercommissie en vormen met elkaar de werkinstructie. Deze protocollen worden 1 keer per jaar via een jaarplanning ingepland en geëvalueerd. Als in de praktijk blijkt dat bepaalde zaken niet werkbaar zijn of aangepast moeten worden, dan worden deze in het protocol veranderd. Pedagogisch medewerksters worden geacht zich aan de protocollen te houden. Pedagogisch medewerksters zijn ten alle tijden op de hoogte van een verandering in het protocol.

5. Contacten met ouders In de visie van het kinderdagverblijf heeft de ouder de rol van klant. Eigenlijk zijn er twee groepen klanten: kinderen en ouders. Zij zijn afnemer van het product dat het kinderdagverblijf aanbiedt namelijk: professionele, verantwoorde kinderopvang. Het is van belang dat de ouder de gelegenheid krijgt om zijn wensen met betrekking tot het verzorgen van het kind over te dragen aan de pedagogisch medewerkster en dat de pedagogisch medewerkster de gelegenheid krijgt om de ouder te informeren over de tijd die het kind op het kinderdagverblijf heeft doorgebracht. Het doel is om de thuissituatie en de kinderdagverblijf situatie voor het kind zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen. De ouder is de deskundige voor wat betreft zijn eigen kind en mag ten aanzien van de wijze van opvang verwachten dat de pedagogisch medewerkster serieus ingaat op zijn verzoeken en zich flexibel opstelt (binnen bepaalde grenzen). Indien het in het belang van andere kinderen en het belang van de groep betreft, dan is de pedagogisch medewerkster de deskundige, vanuit haar ervaring en opleiding. Als deze belangen met elkaar in botsing komen en de ouder een klacht heeft, dan moet de pedagogisch medewerkster dat signaal opvangen en op korte termijn (in overleg met de leidinggevende) actie ondernemen om tot een oplossing te komen. We werken op het kinderdagverblijf met een klachtenprotocol. Als een ouder een opmerking plaatst, dan vullen de pedagogisch medewerksters een aandacht formulier in. Dit formulier wordt gelezen door een leidinggevende, hier wordt eventueel actie op ondernomen en op een afgesloten plaats opgeborgen. Het is denkbaar dat een ouder wensen heeft ten aanzien van de verzorging of omgang met het kind die niet tot de dagelijkse discipline van het kinderdagverblijf behoort. Bij dergelijke verzoeken dient de pedagogisch medewerkster/ leidinggevende het belang van het individuele kind en het belang van de groep/ organisatie zorgvuldig tegen elkaar af te wegen. Een pedagogisch medewerkster zal het advies niet altijd op kunnen volgen: een pedagogisch medewerkster mag het kind bijv. geen fysieke straffen (corrigerende tik )geven, ook niet op advies van de ouder.

18

5.1 Privacy Allereerst zullen ouders verzekerd zijn van het feit dat er zorgvuldig omgegaan wordt met persoonlijke gegevens. Het kinderdagverblijf registreert een aantal gegevens van het kind die van belang zijn voor een goede opvang of die vereist worden door de GGD. Deze gegevens worden door de ouders ingevuld op het inschrijfformulier. Hierbij gaat het om informatie als: telefonische bereikbaarheid, allergieën etc. Bij plaatsing wordt er door de locatiemanager een plaatsingsformulier ingevuld waarbij er ruimte is om informatie over het kind te noteren. Ook ontvangen ouders een contract waar de gemaakte afspraken in staan wat betreft de opvang van hun kind. Zowel observatieverslagen als oudercontracten worden opgeborgen in een afgesloten kast. Voorts zullen pedagogisch medewerksters voorzichtig omgaan met informatie over kinderen in hun contacten met andere ouders.

5.2 Plaatsingsbeleid Bij het inschrijven wordt gekeken naar de inschrijfdatum, in principe wordt op deze datum ingepland. Kunnen we een kindje niet plaatsen op de dagen die de ouders hebben aangevraagd, dan proberen we een alternatief aan te bieden. Het minimale aantal dagdelen dat kinderen geplaatst worden is 1 dagdeel per week en zodoende zijn wij dus uitermate flexibel. Bij plaatsing wordt gekeken in welke groep er plaats is en met eventuele voorkeur voor een groep wordt indien mogelijk, rekening gehouden. Bij de geboorte van het tweede (derde of vierde) kind van de ouders waarvan reeds een kind geplaatst is, hebben de ouders van deze kinderen voorrang. Dat wil niet altijd zeggen dat er direct plaats is. Bij het plaatsen van broertjes en zusjes in de peutergroep wordt er in overleg met de ouders en het kinderdagverblijf gekeken of deze bij elkaar in de groep komen of juist apart. Bij het plaatsen wordt er aan ouders gevraagd een toestemming fotoformulier, vaccinatieformulier en toestemming uitjes in te vullen en indien van toepassing een formulier voor spelen bij vriendjes.

5.3 Kennismakingsgesprek en rondleiding De eerste kennismaking met het kinderdagverblijf is meestal per telefoon. Er wordt een kennismakingspakket opgestuurd en/ of een afspraak gemaakt met de (aanstaande) ouders. In dit kennismakingspakket kunnen ouders een inschrijfformulier, de algemene voorwaarden, een informatieboekje, een welkomstpresentje en verdere informatie over het kinderdagverblijf lezen. Bij de rondleiding kunnen de ouders het kinderdagverblijf uitgebreid bekijken en kunnen zij vragen stellen.

5.4 Plaatsingsgesprek Omdat er vaak tussen kennismaking en plaatsing een lange periode zit, wordt er vlak voor plaatsing van het kind met de ouders een afspraak gemaakt. Er wordt dan kennis gemaakt met de pedagogisch medewerksters van de desbetreffende groep en er worden afspraken gemaakt over het wennen. Deze worden vastgelegd in het wenschema. Verder worden bijzonderheden besproken over: slapen, eten etc. Pedagogisch medewerksters vullen met de ouder een plaatsingsformulier in waarop alle gegevens en bijzonderheden van het kind worden genoteerd. In het plaatsingsgesprek zal de pedagogisch medewerkster aangeven dat we op het kinderdagverblijf werken met diverse werkinstructies en formulieren.

5.5 Dagelijkse contacten De dagelijkse contacten tussen ouders en pedagogisch medewerksters zijn van groot belang, zowel bij binnenkomst als bij het vertrek aan het einde van de dag. De pedagogisch medewerkster vertelt aan het einde van de dag wat de activiteiten van die dag waren, hoe het kind het vond, met wie het heeft gespeeld en ook de verdrietige momenten worden verteld. Een goede communicatie tussen ouder en pedagogisch medewerkster zorgt er ook voor dat de aansluiting met thuis en het kinderdagverblijf optimaal is en blijft. Zo kan het wel eens gebeuren dat ouders even op hun beurt 19

moeten wachten omdat de pedagogisch medewerksters nog in gesprek zijn met een andere ouder. Het is de taak van de pedagogisch medewerkster dit in de gaten te houden en de aandacht evenredig over de ouders te verdelen. Als er de ene dag wat minder aandacht is voor een ouder, kan er een volgende dag weer wat meer aandacht aan deze ouder besteed worden.

5.6 Het “Schriftje” Bij het plaatsingsgesprek zal de ouder ook kennis maken met het fenomeen “ schriftje”. In dit schriftje vertellen ouders en pedagogisch medewerksters de dagelijkse bezigheden van het kind. Gezien de huidige technologie en toegankelijkheid vindt dit digitaal plaats. De leidsters beschikken op de groep over een tablet, waarop de administratie(zoals aanwezigheid en verplaatsingen) wordt bijgehouden en tevens stukjes van de kinderen in worden genoteerd. Hier komt ook de mogelijkheid om daar direct foto’s aan toe te voegen. De gegevens zijn vervolgens elke dag ’s-Avonds beschikbaar voor de ouders om in te zien. Vanuit het kinderdagverblijf schrijven we daar leuke voorvallen in, globaal de dag en eventuele bijzonderheden. Ondanks dat het voor de pedagogisch medewerksters een stukje tijdinvestering is, vinden we het leuk om te doen. Voorwaarde is wel dat ouders ook hierin tijd investeren. We geven dit bij ouders ook altijd aan.

5.7 Het Plakboek Op ons kinderdagverblijf en BSO worden de kleine en grote “kunstwerken” die de kinderen tijdens de activiteiten maken verzameld en in een plakboek geplakt. Tijdens de jaarlijkse ouderavonden kunnen de ouders het plakboek bekijken (natuurlijk ook op andere momenten). Bij het afscheidsfeestje als het kind vier jaar wordt, krijgen de ouders het plakboek mee, leuk voor later! Natuurlijk gaan er ook regelmatig knutselwerkjes mee naar huis toe.

5.8 Observatie Pedagogisch medewerksters observeren en signaleren de hele dag door. Ze kijken naar de kinderen en volgen zo hun ontwikkeling. Bij de overdracht aan ouders geven zij informatie door over de kinderen. We werken op het kinderdagverblijf met een observatiesysteem. Gedurende de periode dat het kind op het kinderdagverblijf is, wordt het kind op vaste momenten geobserveerd. Buiten de observatieregistratie observeren we ook het welbevinden van kinderen. Als de pedagogisch medewerksters van een groep signaleren dat de ontwikkeling, het welzijn en/ of het gedrag van de kinderen niet geheel volgens “schema” verloopt kunnen zij zelf ook besluiten om een gesprek met ouders aan te vragen. De leidster vult een overdrachtsformulier in vlak voordat een kind de basisschoolleeftijd bereikt. Dit document wordt, na toestemming, naar de basisschool van het kind gestuurd. Mochten de pedagogisch medewerksters via de observatiemethode signaleren dat een kind met een (kleine) achterstand de overgang naar school maakt, dan zullen de pedagogisch medewerksters een zorgboekje invullen. Dit boekje is bedoeld als extra informatie voor de basisschool maar wordt wel aan ouders overhandigd waarna zij het boekje aan school kunnen geven.

5.9 Mededelingenbord Op alle groepen is een whiteboard waar informatie te vinden is over eten en slapen. Dit bord is geen vervanging van het gesprek met de pedagogisch medewerkster en ouder aan het eind aan de dag, maar dient als een geheugensteuntje en een kort overzicht. In de personeelsruimte/vergaderruimte hangt het mededelingenbord voor het medewerkersteam.

20

5.10 Nieuwsbrief Elk kwartaal (of vaker indien nodig) verschijnt er een nieuwsbrief van het kinderdagverblijf. Deze nieuwsbrief bevat actuele en beleidszaken. Via dit medium kan het team het geheugen van de ouders opfrissen met betrekking tot bepaalde afspraken. In de tussentijd worden leuke feitjes, wetenswaardigheden, aankondigingen en momenten gedeeld via diverse sociale media, zoals Facebook.

5.11 OUDERAVONDEN Het streven van het kinderdagverblijf is om elk jaar een ouder/ thema avond te organiseren. Ook de oudercommissie neemt jaarlijks de organisatie van een ouderavond op zich, elke groep heeft individueel een avond, waarin een videofilm van de kinderen wordt vertoond en er daarbij ook in de vorm van discussie of spel nog een verdere invulling van de avond zal zijn.

5.12 Oudercommissie Elke locatie, zowel kinderdagverblijf en BSO, heeft een oudercommissie, waarbij gestreefd wordt uit elke groep één of meerdere ouders zijn vertegenwoordigd te hebben. De oudercommissie heeft een adviserende rol ten aanzien van de algemene organisatie van het kinderdagverblijf en draagt zelf zorg voor haar nieuwe leden. De oudercommissie kan adviseren over alle zaken die de inhoudelijke kinderopvang betreffen, zoals bijvoorbeeld het pedagogisch beleid. De oudercommissie bepaald hierin zelf de structuur van vergaderingen en of hier anderen bij genodigd worden, zoals vanuit het bestuur houder. Er is vanuit elke oudercommissie een reglement opgesteld wat als richtlijn voor de oudercommissie dient. Het kinderdagverblijf en BSO heeft een externe geschillencommissie voor de oudercommissie. Hierbij zijn wij aangesloten via de Branchevereniging Kinderopvang.

5.13 Klachtenbehandeling Het kan gebeuren dat er eens iets mis gaat in de communicatie tussen pedagogisch medewerkster en ouders of dat een ouder niet helemaal tevreden is over de opvang van het kind om wat voor reden dan ook. Ervan uitgaande dat een pedagogisch medewerkster op het kinderdagverblijf sociaalvaardig is, zal zij voldoende tact en invoelingsvermogen bezitten om de emoties (want het gaat om kinderen) niet onnodig te doen oplopen. Een klacht ontstaat meestal wanneer communicatie moeizaam verloopt of zelfs helemaal stopt of omdat iemand te laat, niet of onjuist geïnformeerd is. Het behoort tot de taak van de organisatie om in een dergelijke situatie de communicatie weer op gang te brengen. Uitgangspunten hierbij zijn dat de klacht/opmerking serieus genomen wordt en dat het probleem zo snel mogelijk verholpen wordt: het liefst door degene die in eerste instantie bij de klacht/opmerking betrokken is. Zij is immers degene die het meest direct met ouder en kind te maken heeft. De klacht/opmerking wordt gemeld en gerapporteerd bij een van de leidinggevenden. Het kinderdagverblijf beschikt over een klachtenprotocol waarin de procedure voor pedagogisch medewerksters beschreven staat en waarin aandacht formulieren aanwezig zijn die pedagogisch medewerksters in kunnen vullen indien nodig is. Wanneer een ouder een klacht heeft over de wijze waarop een pedagogisch medewerkster het kind bejegend of verzorgt, dient de ouder deze klacht in eerste instantie bij de pedagogisch medewerkster neer te leggen omdat zij degene is die bij machte zou moeten zijn om een oplossing aan te dragen. Wanneer de betrokken partijen samen niet tot overeenstemming kunnen komen, dan kunnen de pedagogisch medewerkster en/ of ouder zich wenden tot het management, omdat zij 21

verantwoordelijk is voor de kwaliteit van de geboden opvang. De pedagogisch medewerksters informeren de leidinggevende altijd als zij een klacht hebben ontvangen. Over het algemeen is interventie van de leidinggevende in het management voldoende om de communicatie weer op gang te brengen en wordt het probleem naar tevredenheid van betrokken partijen opgelost. Desalniettemin zou het voor kunnen komen dat een ouder een klankbord nodig heeft voor een bepaald probleem. Eye4Kidz is aangesloten bij de Stichting Klachtencommissie Kinderopvang (sKK). Hier kunnen ouders/verzorgers hun klacht melden voor een objectieve behandeling wanneer gewenst. Deze is te bereiken via links op de website of via www.klachtkinderopvang.nl

22

2. ALGEMEEN Ons kinderdagverblijf biedt plaats aan 56 kinderen in de leeftijd vanaf 8 weken tot 4 jaar en 38 voor de buitenschoolse opvang van 4 tot 13 jaar. Op de eerste en tweede verdieping vindt de kinderdagopvang plaats en op de derde verdieping is de BSO gevestigd. De voornemens van Eye4kidz is te starten met 3 stamgroepen. Het betreft een zeer ruime locatie met verschillende groepsruimtes en 2 aparte slaapvertrekken voor de kinderdagopvang en op de 2e verdieping de mogelijkheid de ruimtes te veranderen in slaapruimte. Buiten is een afgeschermde ruimte met diverse speelobjecten, kleine zandbak en een apart gedeelte als baby tuin. De buitenspeelplaats is zeer goed zichtbaar en toegankelijk voor de leidsters op de begane grond. Op de eerste verdieping zijn nog twee dakterrassen gevestigd en goed bereikbaar voor de groepen. Er zijn 2 ruimtes op de 3e verdieping voor de BSO. Buitenspelen doen ze lopend naar de dichtstbijzijnde speeltuin . Wij zijn gevestigd aan de ’s Gravendijkwal 68. “ Kinderopvang Eye4Kidz” Dit kinderdagverblijf heeft 3 stamgroepen: Er is 1 babygroep voor kinderen vanaf 0 tot 2 jaar. In de babygroep zijn per dag gemiddeld 9 kinderen aanwezig. Er is 1 dreumesgroep voor kinderen vanaf 2 tot 3 jaar. In de dreumesgroep kunnen er 12 kinderen worden opgevangen. Er is 1 peutergroep van 3 tot 4 jaar. De groep vangt maximaal 16 kinderen op. Er is één verticale groep en daar kunnen er 16 kinderen worden opgevangen Per groep zijn er dagelijks 2 vaste pedagogisch medewerksters aanwezig. Elke groep heeft een aantal vaste pedagogisch medewerksters. De BSO werkt in eerste instantie met 1 stamgroep van maximaal 20 kinderen verdeeld over de ruimtes. De inzet van pedagogisch medewerkers is conform leidster-kind ratio met 1 leidster voor 10 kinderen. De ruimte is toereikend om later meer kinderen onder te verdelen, maar zullen stamgroepen ingesteld worden. Kinderopvang Eye4Kidz is recent in opbouw van organisatie en nog niet werkzaam met stagiaires. Het kinderdagverblijf beschikt over 1 huishoudelijk medewerker. Als de groepssamenstelling daarom vraagt, wordt er een derde pedagogisch medewerkster in een groep geplaatst. Bij eventuele uitjes zullen ouders gevraagd worden om te ondersteunen om tot het gewenste aantal begeleiders te komen voor voldoende toezicht conform wettelijk gesteld kader. Er zijn vanuit Eye4Kidz 1 leidinggevende binnen het management. Die is belast met het bewaken van het beleid en de dagelijkse gang van zaken op het kinderdagverblijf. Die houdt zich bezig met plaatsingen, roosters, ziekte- en personeelsbeleid. De aangestelde pedagogisch medewerksters die zich bezig houden met het beleid dienen, buiten het verzorgen en begeleiden van de kinderen, ook een taak hebben tot coaching van teamleden in de organisatie en ondersteuning bij plaatsingen en oudergesprekken. Enkele aanvullende voorbeelden zijn: regelen van fotograaf en bedrijfshulpverlening. Deze werkzaamheden gebeuren veelal onder werktijd. Er wordt tijd voor ingepland of tijdens rustige momenten worden de taken uitgevoerd. De GGD komt onaangekondigd 1 keer per jaar bij het kinderdagverblijf op bezoek. Zij controleert de veiligheid, hygiëne, inrichting van speelruimtes, personeel, aantal kindplaatsen etc.

23

1.1 De groepsindeling KDV Eye4kidz Er is bij Eye4kidz gekozen om groepen te verdelen in verschillende leeftijdscategorieën.    

1 groepen van 0- 2jaar (babygroep) 1 groep van 2-3jaar (dreumesgroep) 1 groep van 3-4 jaar ( peutergroep) 1 groep 0-4 jaar (verticale groep )

De babygroepen op de op de eerste verdieping heten de Zeerovertjes en het perronnetje ”. Op de tweede verdieping zitten “de Matroosjes en de kapiteintjes ” dit zijn de kinderen van 2-3 jaar dat zijn de grote peuters en heten “de Kapiteintjes” en zijn in de leeftijd van 3 tot 4 jaar . Verder liggen de leeftijden van deze groepen dichter bij elkaar, zodat de ontwikkeling meer op lijn ligt en ook de activiteiten hier beter op afgestemd kunnen worden. Het tempo en vaardigheden kunnen anders te ver uiteen liggen, waardoor ontwikkeling tegengewerkt kan worden in plaats van te stimuleren. Wat betreft de verticale groep op de 1e verdieping kunnen de kinderen van elkaar leren en is dit een keuze van de ouder

Samenvoegen van de groepen : Bij de intake wordt er aan de ouders/verzorgers verteld dat bij geen volle groepen afhankelijk van de aantal kinderen en toegestane kind ratio kan de groepen worden gesplitst of samengevoegd . Hiervoor wordt toestemming gevraagd van de ouder / verzorger. Bij samen voegen van de groepen wordt ouder/verzorger geïnformeerd.

BSO Ook op de buitenschoolse opvang in Rotterdam is gekozen voor 1 volledige stamgroep. Deze stamgroep bestaat uit maximaal 20 kinderen. Deze keuze is tot stand gekomen door de eerste samenstelling van maximaal 20 kinderen in groepsgrootte variërend in de leeftijd van 4 tot 13 jaar. Op dagen wanneer de groepsgrootte boven de 10 kinderen bedraagt zal deze naar evenredigheid worden verdeeld, waarbij tevens gekeken wordt naar de leeftijd om hier ook de activiteiten voor af te kunnen stemmen. In het geval van aan andere opzet van de stamgroepen door toedoen van toenemende vraag kan er uitgebreid worden en dit qua opzet worden overlegd met de nog te oudercommissie. Op de locatie in Rotterdam is er namelijk de capaciteit voor 30 kinderen op de BSO. Mocht uitbreiding naar een omvang van 30 kinderen realistisch zijn, dan zal er met 2 stamgroepen gewerkt gaan worden en de indeling hiervan nader worden opgenomen met de oudercommissie.

1.2 Dagindeling 1.2.1 Algemeen Het kinderdagverblijf is geopend van 7.00 tot 18.00. Van 7.00 tot 8.00 is er 1 pedagogisch medewerksters en een groepshulp aanwezig die de kinderen opvangen die gebruik maken van ‘vroege’ verlengde opvang. De kinderen worden bij de kinderdagopvang in de ochtend voor 8.00 uur en avond na 17.00 uur in een centrale groep (0-4 jaar) gebracht en opgehaald. Binnen deze tijdslijn kan dat in de reguliere groepen. Door de flexibiliteit die wij bieden met de ruime openingstijden zullen er niet vaak incidenten voorkomen. 24

De pedagogisch medewerksters vragen de ouders bij binnenkomst naar eventuele bijzonderheden en dragen deze informatie om 8.00 over aan de vaste pedagogisch medewerksters van de kinderen. De pw wordt bij binnenkomst gezegd dat bij te laat ophalen van kinderen verplicht zijn langer te blijven werken hiervoor krijgen de medewerkers de uren in de vorm van verlof terug

1.2.2 De babygroepen De dagindeling van de baby’s is in grote lijnen afhankelijk van hun individuele slaap- en eet ritme. Het is voor baby’s van groot belang dat het “kinderdagverblijf” ritme niet te veel afwijkt van het “thuis” ritme. Vanzelf gaan grotere baby’s langzamerhand over naar een dagindeling die meer op de dagindeling van de peutergroep lijkt. 07.00 - 09.00 uur Baby’s worden gebracht en gaan spelen. Pedagogisch medewerksters hebben een kort gesprekje met de ouders. 09.00 uur De pedagogisch medewerksters passen zich aan het schema van de baby’ s aan. Opruimen. Fruithapje en dik sap daarna liedjes zingen of voorlezen. Opruimen. Fruithapje en dik sap daarna liedjes zingen of voorlezen. 09.30 uur Verschonen en gaan slapen. Spelen, activiteit of wandelen. 11.30 uur De baby’ s krijgen hun fles op de tijden die de ouders hebben aangegeven. Boterham eten. De kinderen eten met een vork. Melk drinken. Boterham eten. De kinderen eten met een vork. Melk drinken. 12.00 uur Verschonen en eventueel gaan slapen. Spelen, boekjes lezen, liedjes zingen of wandelen. 14.00 uur De jongste kinderen worden voor en na de fles en het slapen verschoond. Evt. slapen of spelen 14.30 uur De oudere kinderen komen uit bed worden verschoond en eten daarna bijv. Yoghurt of ontbijtkoek eten, dik sap drinken. 16.30 uur Verschonen. Iets eten en drinken Verschonen. 17.00- 19.00 uur De kinderen worden opgehaald. De ouders krijgen een mondeling verslag van de dag. De kinderen worden opgehaald. De ouders krijgen een mondeling verslag van de dag. De kinderen worden opgehaald. De ouders krijgen een mondeling verslag van de leidster.

1.2.3 De peutergroepen De kleine en grote peuters hebben een stabieler ritme dat door de pedagogisch medewerksters aangehouden wordt en de kinderen duidelijkheid en veiligheid biedt. Het is belangrijk dat de groepsleiding ervoor zorgt dat de opbouw van de dag bestaat uit rustige en uit drukke momenten, van sociale en individuele activiteiten, die elkaar afwisselen. Hier volgt het dagschema van de peutergroepen: 07.00- 09.00 uur De dreumesen en peuters worden gebracht. De pedagogisch medewerksters nemen met ieder kind bewust afscheid van de ouders. Ze worden evt. getroost. Gaan vrij spelen, puzzelen aan tafel, of lezen een boekje. 09.00- 09.15 uur Opruimen, afscheid van de laatste ouders. 09.15- 09.45 uur Sap drinken en ontbijtkoek eten. Daarna liedjes zingen of voorlezen. 25

09.45- 11.15 uur Verschonen of naar de wc. Daarna spelen, een activiteit, een creatieve activiteit, of naar buiten (afwisselend). 11.15- 11.30 uur Opruimen, kinderen lezen een boekje. 11.30- 12.15 uur De pedagogisch medewerksters en kinderen eten gezamenlijk brood. Eerst een boterham met hartig beleg, daarna volgt eigen keus van het kind (maximaal 3 boterhammen, waarvan 1 met zoet beleg). De kinderen eten netjes met een vork. We vinden het wat eten betreft belangrijk om rekening te houden met de wensen van ouders wat betreft geloof, allergie of opvattingen. We proberen de kinderen te stimuleren halfvolle melk te drinken, karnemelk of sap is een alternatief. 12.15- 14.30 uur Verschonen of naar de wc, eventueel naar bed. Met de grotere kinderen worden leeftijdsgerichte spelletjes gedaan, geknutseld, voorgelezen of zij gaan vrij spelen. De kinderen slapen op stretchers in de groep en is er voortdurend controle van een pedagogisch medewerkster. Pedagogisch medewerksters gaan vanaf dit tijdstip wisselend met pauze. Er wordt met de kinderen die wakker zijn een gerichte activiteit op niveau aangeboden. De kinderen krijgen rond 14.00 uur extra drinken aangeboden. 14.30- 15.00 uur De kinderen worden wakker, verschoond en aangekleed. De grotere kinderen gaan (samen met de pedagogisch medewerksters) opruimen, iedereen gaat aan tafel zitten. 15.15 uur Fruit eten, sap drinken. Liedjes zingen of voorlezen. 15.30- 16.45 uur Spelen, creatieve activiteit, een activiteit, naar buiten of op de gang spelen (afwisselend, soms met de gehele groep, soms in kleinere groepjes). 16.30 uur Appelsap drinken. 17.00- 19.00 uur Kinderen worden opgehaald. De ouders krijgen mondeling verslag van de dag.

1.2.4 Buitenschoolse opvang De kinderen van de BSO worden na schooltijd opgevangen door de pedagogisch medewerkster. De kinderen worden van school gehaald doormiddel van een auto of lopend. De pedagogisch medewerkster doet dit zelf en zal de jongste kinderen zelf ophalen uit de groep en zullen de oudste kinderen zelfstandig buiten komen. De kinderen kennen de pedagogisch medewerkster en deze zal zichzelf ook kenbaar maken bij de school, zodat de kinderen op een vertrouwde manier opgehaald worden. Met de oudere kinderen wordt duidelijk afgesproken wat zij doen, als ze mee moeten naar de BSO lopen ze mee, als ze in overleg met ouders mogen spelen bij een vriendje of vriendinnetje moeten ze dit ten alle tijden eerst melden bij de pedagogisch medewerkster. Deze bepaalt of het kind toestemming heeft van ouders en deze bepaalt hier op dat moment ook de toestemming in. Ook bij de BSO zal de opvang bestaan uit een vast ritme dat herkenbaar is voor de kinderen. Het is belangrijk dat de groepsleiding ervoor zorgt dat de opbouw van de middag bestaat uit rustige en uit drukke momenten, van sociale en individuele activiteiten, die elkaar afwisselen. De pedagogisch medewerkster helpt de jongste kinderen met het maken van een keuze betreffende het spel dat of de activiteit die gespeeld zal worden. Het oudere kind neemt hierin zelf in initiatieven en krijgt hierin verantwoordelijkheid tot een zelfstandige keuze. De kinderen van de BSO zitten in de leeftijdscategorie van 4 tot 13 jaar. Het verschil in zelfstandigheid is hierin erg groot. De kinderen van 4 jaar zijn erg onzelfstandig en de kinderen van 12/13 jaar zijn bijna volledig onafhankelijk. De pedagogisch medewerkster houdt hier 26

rekening mee in haar handelen. De kinderen van 4/5/6 jaar worden opgehaald in de klas of op school. Deze kinderen hebben ten alle tijden begeleiding nodig en krijgen deze ook. De pedagogisch medewerkster zal er voor zorgen dat deze jonge kinderen zich tijdens de BSO uren kunnen gaan ontwikkelen als zelfstandige individuen. Hierbij moet gedacht worden dat de pedagogisch medewerkster eerst alles samen doet met de kinderen, van het ophalen tot jassen ophangen, veters strikken en uitzoeken van speelgoed. Steeds vaker zal de pedagogisch medewerkster de kinderen zelf verantwoordelijk maken tot het zelfstandig kan functioneren in de groep, zodat de kinderen in de leeftijd van 7/8/9/10 jaar veel meer zelf beslissingen maken betreffende hun vervolgactiviteiten en zelf verantwoordelijk zijn voor hun spullen. Kinderen moeten zelf redzaam worden. Ze kunnen zichzelf verzorgen, kunnen zelfstandig keuzes maken en hebben de leidster steeds minder vaak nodig. We houden hier rekening met verschillen tussen kinderen, niet elk kind ontwikkelt zich op dezelfde manier. We werken er naartoe dat kinderen van 11 /13 jaar zichzelf kunnen redden binnen de BSO, hierin ook verantwoordelijkheid mogen nemen in de verzorging van zichzelf en verantwoordelijk zijn voor hun omgeving. Hier volgt het dagschema van de BSO: 14.00 uur: Leidsters starten  Presentielijst/overdracht  In de map zit de planning, daarin staat met welk thema we die periode werken.  In de activiteiten map kun je de verschillende activiteiten vinden die bij het thema horen (je kan hier zelf een keuze uit maken)  Activiteiten voorbereiden  We schenken drinken in en zetten koekjes klaar  De aanwezigheid van de kinderen wordt op de tablet ingevoerd en bijgehouden. De juf laat de kinderen in de gang wachten waar wij ze 15:00uur ophalen 15.00 uur:  We halen de kleuters/kinderen op  De kinderen van groep 3/8 komen (op de school) zelf naar de BSO ruimte bij afspraken  Alle kinderen gaan handen wassen ( eventueel naar het toilet) en aan tafel zitten ( we proberen de groep in 2en te splitsen zodat het tafelmoment wat rustiger verloopt en  Drink, eet en kletsmoment, waarin de leidsters vertellen wat we die dag willen doen  We doen een ‘rondje’ waar de kinderen om de beurt mogen zeggen wat ze willen gaan doen  De kinderen gaan spelen, we helpen ze op gang waar nodig  De leidster maakt de tafel, banken en vloer schoon en doet de afwas 17.00uur:  Drinken inschenken, komkommer, tomaatjes, fruit, soepstengel, rijstwafel, ( waar we zin in hebben) klaarzetten  De kinderen gaan handen wassen en aan tafel  Eet, drink en kletsmoment  We doen weer een rondje langs de kinderen wat ze willen gaan doen  Kinderen gaan spelen  Leidster maakt tafel, banken en vloer schoon en wast af  De vieze was gaat mee naar huis 27



Check de toiletten Dit overzicht geeft een beeld van de dag deling Wijziging onder voorbehoud

19.00uur: Afsluiten  Verlichting uit  Check of de computers, tv, spelcomputer uit zijn  Vuilniszakken meenemen  Buitendeur op slot draaien Tijdens de vakantieopvang zal de pedagogisch medewerkster de kinderen tussen 7.30 en 9.00 opvangen op de vaste BSO locatie. De leidster zal dit doen in 1 van de ruimtes van de BSO. Als de groep te groot wordt zal hier een extra leidster geplaatst worden. Eye4Kidz zal er ten alle tijden voor zorgen dat de grootte van de groep volgens de wettelijk regels opgevangen wordt met het daarbij horende aantal leidsters. Mocht de groep tijdens de vakantie of reguliere opvang erg klein zijn kan er voor gekozen worden 2 BSO groepen met elkaar te combineren. De emotionele veiligheid van de kinderen zal altijd worden gewaarborgd. We streven er naar dat kinderen zo veel mogelijk bij hun eigen leidster geplaatst zullen worden en dat de groepssamenstelling gecombineerd zal worden maar niet uit elkaar gehaald zal worden. Kinderen blijven dus zo veel mogelijk bij de voor hun bekende leidster en / of groep. De dagindeling tijdens vakantieopvang ziet er als volgt uit: 07.30- 09.00 uur De BSO kinderen worden gebracht. De pedagogisch medewerksters nemen met ieder kind bewust afscheid van de ouders. Gaan vrij spelen. 09.00- 09.15 uur Opruimen, afscheid van de laatste ouders. 09.15- 09.45 uur Sap drinken en ontbijtkoek eten. Daarna een groepsactiviteit, die kan verschillen van een gezelschapsspel als buitenactiviteit. 09.45- 11.15 uur Spel in vrije situatie, een creatieve activiteit, of naar buiten (afwisselend). 11.15- 11.30 uur Opruimen, kinderen lezen een boekje, nemen een moment van rust. 11.30- 12.15 uur De pedagogisch medewerksters en kinderen eten gezamenlijk brood. Eerst een boterham met hartig beleg, daarna volgt eigen keus van het kind (maximaal 3 boterhammen, waarvan 1 met zoet beleg). De kinderen eten netjes met een vork. We vinden het wat eten betreft belangrijk om rekening te houden met de wensen van ouders wat betreft geloof, allergie of opvattingen. We proberen de kinderen te stimuleren halfvolle melk of water te drinken, karnemelk of sap is een alternatief. 12.15- 14.30 uur De kinderen worden in groepen naar leeftijd verdeeld en zullen leeftijdsgerichte spelletjes doen, er wordt geknutseld, voorgelezen of zij gaan vrij spelen. Pedagogisch medewerksters gaan vanaf dit tijdstip wisselend met pauze. De kinderen krijgen rond 14.00 uur extra drinken aangeboden. 14.30- 15.00 uur De kinderen gaan (samen met de pedagogisch medewerksters) opruimen, iedereen gaat aan tafel zitten. Hierbij wordt van de grote kinderen de zelfstandigheid verwacht dat zij zelf hun spullen opruimen en de verantwoordelijkheid nemen de andere kleinere kinderen te helpen. De pedagogisch medewerkster zal deze zelfstandigheid stimuleren. 15.15 uur Fruit eten, sap drinken. Liedjes zingen of voorlezen, gezamenlijke activiteit aan tafel. 15.30- 16.45 uur Spelen, creatieve activiteit, een activiteit, naar buiten of op de gang spelen. 16.30 uur Appelsap drinken. 17.00- 19.00 uur Kinderen worden opgehaald. De ouders krijgen mondeling verslag van de dag.

28

Deze dagindeling kan niet gerealiseerd worden als de kinderen betreffende de hele dag op stap zijn. Als de kinderen genieten van een kort uitstapje zal deze dagindeling zo veel mogelijk nagestreefd blijven. De kinderen van de BSO zullen regelmatig naar speeltuin Weena gaan of naar Spinozapark, waarbij materialen zoals een bal mee naartoe genomen kunnen worden. De BSO heeft plaats voor 40 kinderen, waarbij er altijd 1 leidster op 10 kinderen zal zijn. De BSO biedt net als het KDV standaard opvang van 6.00 tot 19.00. De pedagogisch medewerkster/ leiding van Eye4Kidz zal er voor zorgen dat er van tevoren aan de ouders bekend gemaakt wordt hoe de dag eruit gaat zien. Als de kinderen een uitje hebben zorgt de Eye4Kidz ervoor dat de ouders hier van tevoren van op de hoogte gesteld worden. De ouders moeten toestemming geven dat hun kind deel mag nemen aan een uitstapje. Hierbij kan gedacht worden aan een dagje naar de speeltuin, een uitje naar het strand, etc. Aan ouders wordt gevraagd of zij kunnen helpen met begeleiding (van een groepje) kinderen. Ouders maken van tevoren aan de leidster bekend of hun kind gebruik zal maken van de vakantieopvang en welke dagen dit betreft. Eye4Kidz zorgt ervoor dat er voldoende (geschoolde) begeleiding is om de kinderen in de vakantie op te vangen. Aan het einde van de dag worden de kinderen altijd opgehaald in de daarvoor bestemde BSO ruimte. Ouders weten ten alle tijden waar ze hun kind op kunnen halen. De pedagogisch medewerkster zal de ouders inlichten betreffende de voortgang van die dag. Ouders hebben dan ook de gelegenheid tot het stellen van vragen of het doorgeven van informatie. De pedagogisch medewerkster zal ouders altijd inlichten over incidenten die voorgevallen zijn, zoals ruzie of kleine ongelukjes als schaafwonden/ blauwe plekken of ongelukjes betreffende zindelijkheid. Kinderen die voor het eerst naar de BSO komen kunnen zowel vanuit het KDV als vanuit de basisschool instromen. Die kinderen worden uitgenodigd twee maal te komen wennen. De kinderen van het KDV zullen ook voorbereid worden vanuit de peutergroep. De leidster van de peutergroep neemt een kijkje met het kind in de BSO ruimte en het kind zal net als de kinderen van buitenaf twee maal met de BSO groep meedraaien. Ouders worden uitgenodigd om hun kind te brengen voor de twee wenmiddagen. Ontwikkeling: Eye4Kidz vindt het erg belangrijk dat kinderen naast ontspanning buiten schooltijd ook op lichamelijk, cognitief en emotioneel niveau uitgedaagd zullen worden op de BSO. Kinderen leren met elkaar spelen en speelgoed delen, daarnaast worden de kinderen door gezamenlijk spel uitgedaagd om zich in te leven in een ander en gevoelens uit te spreken en hierop te anticiperen. Het speelgoed dat we aanbieden is veilig en uitdagend. Voor elke leeftijdsgroep is er voldoende materiaal beschikbaar, hierdoor zullen kinderen gemotiveerd en geprikkeld blijven worden. Voor de kinderen vanaf 4 jaar is er het volgende speelgoed aanwezig:  Constructiemateriaal, hierbij wordt een beroep gedaan op het ontwikkelen van ruimtelijk inzicht.  Keukentje, Lego, duplo, Playmobil, hierbij wordt een beroep gedaan op rollenspellen , waarbij de sociaal emotionele ontwikkeling van kinderen zal groeien. Daarnaast wordt hierbij de woordenschat van de kinderen ontwikkeld. Door het heterogene groepsverband in de BSO samenstelling zal het kind leren van andere kinderen.  De BSO heeft een televisie waarop gekeken gaat worden naar educatieve programma’s die bijdragen aan de taal en algemene ontwikkeling. De televisie kan in combinatie met de 29

 

spelcomputer gebruikt worden, waardoor kinderen op digitaal gebied leren omgaan met apparaten die vragen om digitaal denkvermogen. De BSO heeft een lees hoek, hier kunnen kinderen in alle leeftijden genieten van rust en zich afzonderen van de drukkere spelgelegenheden. De kinderen kunnen gebruik maken van knutselmateriaal, hierbij volgen we de laatste trends betreffende creatieve opdrachten. Het oudere kind wordt hier uitgedaagd tot creatieve activiteiten en kan dit in combinatie doen met andere kinderen of zelfstandig zijn creativiteit ontwikkelen. Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van kosteloos materiaal en de gebruikelijke knutselmaterialen. Kinderen van alle leeftijdscategorieën worden hierin voorzien.

We willen in de toekomst realiseren dat kinderen op cognitief niveau ondersteunt zullen worden door middel van huiswerkbegeleiding. Ouders zullen hier altijd van op de hoogte gesteld worden.

De pedagogische regels van de BSO, geldende normen en waarden:  Er wordt op een respectvolle manier met elkaar omgegaan, zowel naar de leidster als naar andere kinderen. Iedereen hoort erbij.  Er wordt zorg voor elkaar gedragen, er wordt naar elkaar geluisterd en kinderen helpen elkaar waar nodig.  Er zal communicatie plaats vinden op een beleefde toon, zowel naar de leidster als naar andere kinderen.  De leidster zorgt er voor dat zij alvorens problemen optreden, de verwachting van het gedrag van de kinderen naar de groep uitspreekt. Zo wordt duidelijk dat de regels van de BSO voor alle kinderen gelijk zijn.  De leidster zal altijd proberen de kinderen met elkaar in contact te laten komen. Kinderen worden dan ook uitgedaagd problemen eerst zelf of met elkaar op te lossen alvorens de leidster zich er mee zal bemoeien. Dit geeft kinderen de mogelijkheid tot de ontwikkeling van hun persoonlijke- en sociale competentie plaatsvindt.  Kinderen worden altijd op een respectvolle manier aangesproken op hun gedrag, nooit op hun persoonlijkheid.  De leidster maakt oogcontact als zij het kind aanspreekt en maakt gebruik van verbale communicatie, nooit van fysieke communicatie.  De leidster laat het kind uitspreken en zal luisteren naar het verhaal van het kind, dit verhaal samenvatten en hierop doorvragen, zodat de leidster tot de kern van het verhaal van het kind komt.  Hierop zal de leidster naar volle eerlijkheid handelen, waarbij het contact met het kind ten alle tijden respectvol blijft.  Pestgedrag wordt niet getolereerd, hiervan zal altijd melding gedaan worden bij ouders.  Zowel verbaal als fysiek geweld worden niet toegestaan. Je handen houd je bij jezelf.  Er wordt zorgvuldig met het materiaal om gegaan.

Overtreding van de regels: Kinderen die bij de BSO temperamentvol of onbehoorlijk gedrag vertonen zullen hierop worden aangesproken. Kinderen worden aangesproken op hun gedrag, niet op hun persoonlijkheid. Ieder kind zal op dezelfde manier behandeld worden. Ondanks dat de onbehoorlijke gedragingen binnen 30

de BSO vaak ernstiger zijn dan die van peuters zullen de kinderen ook hier eerst aangesproken worden op hun gedrag en zal er van de kinderen gewenst gedrag gevraagd worden. Als de leidster hiermee niet tot het kind doordringt en het kind niet het gewenste gedrag zal tonen, zullen ouders altijd op de hoogte gesteld worden en zullen we in overleg een gezamenlijke aanpak proberen te realiseren. Straffen van kinderen, door bijvoorbeeld een 5 minuten time out zullen als uiterste noodzaak gebruikt worden. Ouders worden hier altijd van op de hoogte gesteld. Mocht er fysiek geweld of niet corrigeerbaar pestgedrag voorkomen , worden ouders hiervan op de hoogte gesteld en zullen we in overleg met de ouders sancties moeten treffen. In het ergste geval zal een kind niet meer worden toegelaten bij de BSO. Wij zullen nooit en te nimmer instemmen met lichamelijke straffen, ook niet als de ouder de corrigerende tik voorstelt.

1.3 GROEPSINRICHTING Het gebouw en de groepen zijn zodanig ingericht dat het een overzichtelijk geheel is, wat de kinderen een gevoel van veiligheid, vertrouwdheid en rust geeft. Er zijn verschillende manieren die een leefklimaat voor kinderen veilig en sfeervol maken. Bijvoorbeeld door gebruik van kleuren en verschillende materialen. De pedagogisch medewerksters geven aan de inrichting van de groepen zelf invulling. Er wordt een opstelling gekozen waardoor er verschillende speelplekken (bijv. een lees hoek en poppenhoek) ontstaan, belangrijk is dat er balans in de groep bestaat. Door hoekjes te creëren in de groep krijgen kinderen de mogelijkheid zich te ontplooien, onder andere op het gebied van fantasie. De brandweer en GGD vereisen dat de ruimte veilig is voor alle leeftijden. Pedagogisch medewerksters kijken bewust naar de groep en de indeling ervan, de speelruimte moet er voor de kinderen aantrekkelijk en geordend uitzien. Zij zullen ook kinderen stimuleren gebruik te maken van de gehele ruimte. Dit kan zorgen voor rust in de groep en kan nieuwe uitdagingen bieden. In het kinderdagverblijf zijn vele deuren en traphekjes aanwezig. Een vaste regel is dat deze van algemene ruimtes en slaapkamers gesloten zijn en de groepsruimtes open en afgeschermd d.m.v. traphekjes. Pedagogisch medewerksters wijzen elkaar en ouders erop. Het protocol binnen en buiten milieu dient als leidraad voor een gezond leefklimaat.

1.3.1 De groepen In de babygroepen staat het verzorgen van de baby ’s centraal. Er staan 1 gecertificeerde box in de groep, er is de beschikking over een grond box om te spelen en er wordt gebruik gemaakt van wipstoeltjes. Verder is er speelgoed wat geschikt is voor de allerjongsten en ook voor de grotere baby’s is er gevarieerd speelgoed aanwezig. In de groep staat een tafel met daarbij banken die voorzien zijn van tuigjes en stoel verkleiner In de peutergroepen staat een tafel waaraan de kinderen diverse keren per dag zitten, tijdens het eten, tijdens gezamenlijke activiteiten maar ook wanneer zij zelfstandig spelen als daar behoefte aan is. Ook bestaat de mogelijkheid voor de kinderen die nog maar pas vanuit de babygroep zijn overgekomen om in een kinderstoel bij de tafel te zitten. Dit geeft ze vaak een veilig en vertrouwd gevoel. Naarmate ze langer in de groep zijn, wordt er geprobeerd de kinderen bij de andere kinderen aan tafel te zetten. De dreumes en peutergroepen maken gebruik van een eigen vaste slaapkamer. De aparte slaapkamers zijn bedoeld voor kinderen van de 3 aparte groepen. In de slaapkamers staan bedden die aan de laatste normeringen voldoen en dus veilig zijn voor de kinderen. Omdat er in deze ruimte opvang geboden wordt aan een groot aantal kinderen, is er altijd één gediplomeerd pedagogisch medewerkster aanwezig en daarnaast wordt gebruik gemaakt van de huishoudelijk

31

medewerkster, een tweede gediplomeerd pedagogisch medewerkster of een babyfoon. Regelmatig worden mensen afgewisseld in de slaapkamer. Er is hier ten allen tijde toezicht. De buitenspeelruimte is verdeeld in twee gedeeltes. Er is een baby tuin en een gedeelte dat wordt gebruikt door de peuters. De tuin heeft diverse elementen die het voor de kinderen aantrekkelijk maken om erin te spelen. Zo is er in beide gedeeltes een zandbak en een grasgedeelte. De beplanting is veilig voor de kinderen en wordt regelmatig door een tuinman onderhouden. In de schuren wordt het buitenspeelgoed opgeborgen en naar behoefte van de kinderen wordt dit aangeboden. Om in de zomer een goede beschutting te geven aan de zon, is er een natuurlijke overkapping aanwezig en daarnaast schaduwvorming door de overkapping van de huisvesting. Ook maken we gebruik van natuurlijke schaduwplekken en parasols. Ook is er de mogelijkheid om te spelen met water. De tuin en het bijbehorende speelgoed is uitermate geschikt voor de ontwikkeling van de grove motoriek, er is voldoende ruimte voor de kinderen om te rennen en als de gelegenheid en het weer het toelaten, zullen de pedagogisch medewerksters naar buiten gaan met de kinderen.

1.4 Hygiëne Op het kinderdagverblijf houden we ons wat betreft hygiëne, aan een aantal regels. De regels staan ook vermeld in het Hygiëne & Veiligheid protocol wat gehanteerd wordt op het kinderdagverblijf: Handen wassen na het verschonen van elk kind en na zelf gebruik gemaakt te hebben van de wc.        

        

Wanneer pedagogisch medewerksters zelf een besmettelijke ziekte hebben mogen zij niet komen werken. De tafels en stoelen worden na elke maaltijd schoongemaakt. Elk kind wordt minimaal drie maal per dag verschoond of vaker als dit nodig is. De handen van de kinderen worden gewassen voor en na de maaltijd. Bij het schoonmaken van gezicht en handen gebeurt dit met en apart wegwerpdoekje. Wanneer een kind hangerig is of warm aanvoelt, wordt de temperatuur opgemeten en worden de ouders indien noodzakelijk gewaarschuwd. Als er twijfel bestaat over de gesteldheid van een kind, wordt er met de ouders hierover overlegd. Wanneer er een besmettelijke ziekte heerst of een kind uitslag, pukkeltjes o.i.d. heeft, worden altijd de ouders en één van de leidinggevenden ingelicht en kan er contact opgenomen worden met GGD. Een vieze neus of gezicht wordt direct schoongeveegd. Als een kind gevallen is, wordt de wond schoongemaakt en zo nodig een pleister geplaatst, Arniflor zalf op een buil etc. Spenen voor de flessen worden met vaste regelmaat uitgekookt als de flessen op het kinderdagverblijf achterblijven. De melk van poedermelk wordt gemaakt met afgekoeld gekookt water. Pedagogisch medewerksters wassen hun handen na het verschonen en voor het maken van de voeding. Ook de kraantjes worden dan schoongemaakt. De fopspenen van de baby ’s worden met vaste regelmaat uitgekookt als deze op het kinderdagverblijf achterblijven. Elke dag wordt de vloer geveegd en gedweild. Volgens schema worden de dekbedjes en lakentjes op vaste dagen verschoond. In de babygroepen en in de flexibele groep wordt door de ouders gebruik gemaakt van overschoenen. 32



Op deze groepen kruipen veel kinderen en door het gebruik te maken van overschoenen proberen we de vloer zo schoon mogelijk te houden.

Pedagogisch medewerksters maken vaak gebruik van sloffen of slippers in de babygroepen en flexibele groep maar vanwege rugklachten dragen sommigen hun schoenen, de pedagogisch medewerksters letten zelf op dat deze schoon zijn. De pedagogisch medewerksters maken zelf geen gebruik van overschoenen, aangezien dit voor langere tijd niet veilig is om op te lopen (gevaar voor uitglijden of struikelen).

1.5 Veiligheid Ook wat betreft de veiligheid houden we ons op het kinderdagverblijf aan een aantal regels. Deze regels zijn terug te lezen in het protocol hygiëne & veiligheid. Er zijn op het kinderdagverblijf altijd pedagogisch medewerkers aanwezig met een BHV diploma. Elk jaar volgen alle pedagogisch medewerksters een EHBO cursus speciaal gericht op kinderen.  We hebben een door de brandweer goedgekeurd ontruimingsplan.  Het kinderdagverblijf wordt jaarlijks gekeurd door de brandweer.  Brandslangen zijn overal aanwezig en er is een onderhoudscontract voor de blusapparaten. De vluchtwegen zijn aangegeven d.m.v. lichtbordjes.  In het kinderdagverblijf hangen plattegronden die als hulpmiddel kunnen dienen bij een oefening of echte ontruiming.  Met de pedagogisch medewerksters en kinderen wordt jaarlijks een ontruimingsoefening gedaan, de ontruimingsoefening is onder toezicht van een medewerker van de brandweer.  Als de brandoefening wordt gehouden, dan is de werkwijze hiervan zo aangepast dat er voor de kinderen geen reden tot paniek is. De oefening wordt door de BHV-ers geëvalueerd en beschreven op een formulier.  Kinderen worden nooit meegegeven aan onbekende derden als wij niet door ouders op de hoogte zijn gesteld. Als ouders aangeven dat hun zoon en/ of dochter wordt opgehaald door een persoon die niet goed bekend is op het kinderdagverblijf, dan spreken we een wachtwoord af wat de betreffende persoon zal melden bij het ophalen.  Op de groepen wordt er gelet op veilig speelgoed, er zijn geen kleine onderdelen voor de allerkleinsten binnen handbereik.  Er zijn geen scherpe hoeken aanwezig en de verwarmingen zijn beschermd. De deuren bevatten vingerstrippen en vertragende deurdrangers.

33

2. Wennen Om een basis te leggen voor een vertrouwensrelatie tussen ouders /kinderen en kinderdagverblijf is een wenperiode ingesteld. Uiteraard is dit met name voor het betreffende kind van belang, hoewel onze ervaring is dat bij veel jonge baby’s het juist ook de ouders zijn die moeten wennen. Het kinderdagverblijf beschikt over een wenprotocol dat door de pedagogisch medewerksters wordt gehanteerd. Het doel van de wenperiode is: - Het kind raakt vertrouwd met de nieuwe omgeving, de groepsruimte, het kinderdagverblijf, de pedagogisch medewerksters, de groepsgenootjes etc. - De ouders raken vertrouwd met de nieuwe situatie en kunnen een vertrouwensrelatie met de pedagogisch medewerksters ontwikkelen; - Zaken zoals voedingsschema ’s, slaapritmen en omgang met het kind, thuis en op het kinderdagverblijf worden op elkaar afgestemd. Het wennen betekent in feite: oefenen, zodat het kind op den duur voldoende vertrouwen heeft om te kunnen functioneren in de groep. Hiervoor is het vertrouwen van de ouders in de pedagogisch medewerksters en het kinderdagverblijf noodzakelijk. Dit vertrouwen wordt opgebouwd door samenwerking en overleg. Bij het wennen verwachten wij van de ouders dat zij ‘stand-by’ zijn, zodat wij ze altijd kunnen bereiken. Via de rondleiding en tijdens het kennismakingsgesprek worden de ouders op de hoogte gesteld van de wenperiode en het belang daarvan. Bij het plaatsingsgesprek met de pedagogisch medewerksters van de groep wordt het wenschema besproken en kunnen ouders aangeven welk dagritme zij hanteren. Met het wenschema wordt flexibel omgegaan. In onderling overleg kan het aangepast worden (het schema wordt verlengd of enigszins verkort). De pedagogisch medewerkster speelt een belangrijke rol bij het wennen van het kind. Zij observeert het kind, praat met de ouders en ‘praat’ met het kind. Kortom: kind en ouder moeten zich welkom voelen. Onderstaande technieken gelden eigenlijk vooral bij de oudere kinderen, bij de baby’s kost het wennen minder moeite dan bij een groter kindje. Als hulpmiddel voor ouders en medewerksters is er een wenformulier ontwikkeld. Op dit formulier staan de wenafspraken vermeld.

2.1 Technieken bij het wennen Wat zijn de belangrijkste technieken bij het wennen van kinderen? Een aantal voorbeelden: - De pedagogisch medewerkster vertelt de kinderen van de groep dat er die dag een nieuw kind is en hoe het kind heet. - Na het fruit eten wordt er gebruik gemaakt van een naamliedje, zodat het nieuwe kind de namen leert kennen van de andere kinderen en andersom. - Het kind wordt door de pedagogisch medewerkster geholpen met spelen (zij gaat bijvoorbeeld naast het kind zitten spelen). - Een duidelijke dag structuur aanbieden: alles gaat iedere dag op dezelfde wijze. - Het kind steeds vertellen wat er gaat gebeuren die dag: “we gaan nu wat drinken”, “we gaan nu van tafel”, “je krijgt nu een schone luier” etc. Kinderen voelen zich veiliger als ze weten wat er gaat gebeuren. - Eerst in de speelruimte wennen en dan pas naar andere ruimtes zoals de gang of naar buiten. - Als een kind naar mamma en pappa vraagt, vertellen de pedagogisch medewerksters dat de ouders hem/ haar straks weer komen halen en dat de ouders altijd weer terug komen. Wat kun je doen als pedagogisch medewerkster om ouders te helpen bij het wennen van hun kind? 34

      

Tijd vrij maken voor ouders om het dagritme te bespreken van het kind. Ouders kunnen altijd langer blijven, bijv. tot het sap drinken. Wel belangrijk is dat er uiteindelijk afscheid genomen wordt. Helpen bij het afscheid nemen van het kind door het kind van de ouder over te nemen en met het kind te gaan zwaaien, de ouder nooit ‘stiekem’ laten weggaan. Erop letten wanneer ouders zelf weg willen. Aanbieden dat ouders altijd kunnen bellen om te vragen hoe het gaat met hun kind. Dagelijks contact houden over hoe het nu gaat met het kind, door middel van het digitale ‘heen en weer schriftje’ , en de mondelinge overdracht aan het begin en einde van de dag. Aan ouders tips vragen om het wennen van hun kind te vergemakkelijken.

Een aantal praktische zaken zijn nog: met de ouders bekijken of alle telefoonnummers genoteerd zijn. Na drie maanden heeft de leidster van het kind een evaluatie gesprek over de wenperiode, ondersteund door een evaluatie wenperiode formulier.

2.2 Kinderen die moeite hebben met wennen Als een kind gaat huilen bij het afscheid nemen of gedurende de wenperiode is het belangrijk het kind te troosten, af te leiden en te betrekken bij de andere kinderen in de groep. Vaak vinden ouders het niet leuk als hun kind moeite heeft met het wennen. Maar als een kind huilt als de ouders weggaan, betekend dit dat het kind moeite heeft met het wennen. Dit wil niet zeggend dat het kind het niet naar zijn zin heeft. Vaak is dit zo over als de ouder vertrokken is. Mocht een kind echt niet te af te leiden of te troosten zijn, dan kan er altijd telefonisch afgesproken worden om het kind eerder opgehaald word. Factoren die het wennen kunnen vermoeilijken: - Het temperament van het kind - Ouders laten hun kind soms moeilijk los en dit voelt het kind aan. De pedagogisch medewerkers moeten de ouders ook uitleggen waarom het voor het kind belangrijk is om duidelijk afscheid te nemen. - Bedrijven en werkgevers houden niet altijd rekening met een wenperiode, dus voor de ouders is dit soms extra lastig om flexibel te zijn - Het is van belang als pedagogisch medewerkster enigszins flexibel hierin te zijn en als het goed gaat met het kind samen met de ouders het wenschema aan te passen of naar andere oplossingen te zoeken Wat kun je doen als leidster om angstige kinderen te helpen? - Vlakbij blijven en lichamelijk contact zoeken, maar ook op afstand contact te hebben. - Vertrouwen winnen Een kind komt dan even tot rust en heeft alle aandacht van de pedagogisch medewerkster en het geeft tevens rust in de groep. Wanneer uit het gedrag van het kind valt op te maken dat het wennen niet gemakkelijk verloopt, wordt in overleg met de ouders de wenperiode verlengd.

2.3 Vrijwel alle kinderen wennen Het wennen kan soms moeizaam verlopen, maar het blijkt vrij zelden een onoverkomelijk probleem te zijn. Vaak blijkt het met het kind van het ene op het andere moment weer goed te gaan. Wel kan het voorkomen dat een kind na een aantal weken een terugslag krijgt, omdat bijv. het nieuwe en spannende eraf is of het kind ziek is geweest. Het is goed om als pedagogisch medewerkster rekening te houden met een kleine terugslag.

35

2.4 De overgang van groep De overgang naar een volgende groep is voor een kind een ingrijpende gebeurtenis en voor ouders soms ook, want hun baby is opeens ‘baby af’. De overgang wordt met zorg gepland en het kind zorgvuldig begeleid. Kinderen gaan wennen vanaf 23 maanden, zodat zij met 24 maanden (2 jaar, in de peutergroep kunnen spelen. Er zijn enkele factoren die er toe kunnen besluiten om een kind later of juist eerder over te laten gaan. Als kinderen een achterstand hebben door vroeggeboorte bijvoorbeeld of juist als een kind de babygroep ontgroeid is. Dit gebeurt altijd in overleg met de ouders en een leidinggevende en moet in het planningssysteem mogelijk zijn. In de decembermaand wordt er bewust niet gewend door de pedagogisch medewerksters, deze maand is voor de kinderen vaak onrustig en voor het wennen kan dit dan niet positief uitwerken. Ook in de zomerperiode wordt er met ouders overlegd, bijvoorbeeld om het kind na de vakantie over te laten gaan naar de andere groep. Het kind wordt stap voor stap door de vertrouwde pedagogisch medewerkster begeleid naar de nieuwe groep. De vertrouwde pedagogisch medewerkster brengt het kind naar de nieuwe groep en haalt het ook weer op. Het is belangrijk dat er een verslag door de nieuwe pedagogisch medewerkster wordt gegeven over het wennen. Voor het wennen van babygroep naar peutergroep is een wenschema en formulier ontwikkeld. Als een baby overgaat naar de peutergroep hebben zowel de babygroep als de peutergroep een wenschema van het betreffende kind. Er zijn circa 3 wenmomenten opbouwend van even spelen, lunchen, blijven slapen tot een hele dag bij de peuters. De pedagogisch medewerksters bespreken het wenschema altijd met ouders en er is een uitgebreide overdracht van het wennen.

36

3. De babygroep Natuurlijk geldt dit pedagogisch beleidsplan zowel voor de baby - als voor de dreumes/peutergroepen en BSO, toch is het belangrijk een apart hoofdstuk aan de babygroep te wijden, omdat er specifieke babyonderwerpen zijn zoals: het eigen ritme van baby’s, een perfecte planning en huilende baby’s. Een pasgeboren baby is totaal afhankelijk van anderen, maar binnen vier jaar groeit de baby uit tot een kind met een grote mate van zelfstandigheid. Op welke wijze en in welk tempo verschilt per kind. Elk kind heeft zijn eigen capaciteiten, intelligentie en temperament. Daarnaast spelen ook de mensen waarmee de baby te maken krijgt een belangrijke rol in de manier waarop een baby zich kan ontplooien. De babygroep pedagogisch medewerkster kan deze ontwikkeling positief beïnvloeden. De pedagogisch medewerksters zorgen voor variatie in prikkels en weten de hoeveelheid prikkels te doseren. Baby’s worden regelmatig in de box of op een speelkleed gelegd (afwisseling is belangrijk), zowel op de rug als de buik, om de spieren in rug en hoofd te ontwikkelen en om veilig te kunnen omrollen. Baby’s kunnen ook in een wipstoeltje of in de schommelwieg liggen, maar niet te lang op één plaats. De stem, de ogen en het gezicht van de pedagogisch medewerkster spelen een belangrijke rol bij de taalverwerving. De pedagogisch medewerkster zal tijdens de verzorgende taken naar het kind kijken en met het kind praten. Door te reageren op de baby en de baby op de pedagogisch medewerkster te laten reageren wordt het kind gestimuleerd tot communicatie. Praten tegen het kind en benoemen wat het kind ziet en doet, is bevorderend voor de taalontwikkeling. De pedagogisch medewerkster zal geluiden die het kind maakt nabootsen, maar niet alleen babytaal spreken. Het kind zal klanken herkennen door de gesproken taal en vooral de liedjes van de pedagogisch medewerksters. Lichamelijk contact is een belangrijke behoefte voor de baby: knuffelen, aaien en wiegen is uitermate belangrijk voor zijn welzijn en ontwikkeling. Behalve het feit dat het kind na verloop van tijd onderscheid zal gaan maken tussen bekenden en onbekenden en eventueel een eenkennigheidfase zal ondergaan, is duidelijk te merken dat de interesse voor de andere kinderen groeit. De baby ’s lachen en brabbelen naar elkaar. De pedagogisch medewerkster zal dit contact stimuleren door baby’s in elkaars nabijheid te brengen (bijvoorbeeld door ze tegenover elkaar te zetten).

3.1 Werken volgens het eigen ritme van de baby Bij de babygroepen is er geen strikte dagindeling mogelijk, omdat iedere baby zijn eigen ritme heeft en omdat de babygroepen onder te verdelen is in drie groepen. - Kleine baby ’s - Een middengroep - Grote baby ’s Kleine baby’s slapen minstens 3 keer per dag en krijgen alleen flessenvoeding (soms ook fruit). De middengroep slaapt twee maal en eet fruit, brood en ’ s middags yoghurt. De grotere kinderen slapen één keer, zij eten ook fruit, brood en ’s middags een plakje ontbijtkoek. De babygroep pedagogisch medewerkster neemt het eet-, slaap-, en ontwikkelingsritme van elk individueel kind als uitgangspunt voor de verzorging en opvoeding binnen de groep. De baby’s krijgen eten als zij daar behoefte aan hebben en houden hun eigen slaapritme aan (mits de schema ’s haalbaar zijn voor de pedagogisch medewerksters). De pedagogisch medewerksters reageren nauwlettend op de behoeften die de baby’s hebben. Deze manier van werken vraagt een intensieve samenwerking met 37

de ouders. Ouders wordt dan ook gevraagd om in het “heen en weer schriftje“ alles wat van belang kan zijn op te schrijven, zoals hoe laat en hoe lang een kind heeft geslapen en hoeveel cc hij/ zij heeft gedronken.

3.2 Een perfecte planning Om op een goede en prettige manier voor 9 baby’s tegelijk te zorgen, is een perfecte planning nodig en veel overleg en samenwerking. Voedingsschema ’s en slaapritmen staan allemaal genoteerd. Desalniettemin wordt met al deze zaken soepel omgegaan. Het basispatroon is er, maar met baby ’s moet je flexibel zijn, er kunnen redenen zijn waarom je afwijkt van het vaste ritme. Voorbeeld: als een baby niet heeft geslapen of slecht heeft gedronken, dan moet dit op een ander moment opnieuw geprobeerd kunnen worden.

3.3 Activiteiten met de baby’s Het werk op de babygroep bestaat zeker niet alleen uit voeden en verzorgen. Tijdens het verzorgen kunnen er activiteiten ondernomen worden, zoals kiekeboe spelen tijdens het verschonen. Maar ook activiteiten als blokkentorens bouwen, met de duplo spelen, vingerverven of de eerste potloodkrassen, babygymnastiek, boekjes lezen en naar buiten gaan zijn in de dagindeling opgenomen. (zie verder spel en creatieve activiteiten.)

3.4 Contact opbouwen met de ouders Er zijn veel nieuwe ouders die over van alles kunnen twijfelen, schuldgevoelens hebben en onzeker zijn. Als pedagogisch medewerkster is het belangrijk de ouders te steunen en te adviseren, zonder betweterig te zijn. Er wordt met ouders gepraat tijdens de overdracht in de ochtend en avond en het contact loopt tevens via het whiteboard, zodat er een vertrouwensbasis ontstaat. Rust en aandacht zijn belangrijke aspecten hierbij. Er zijn zoveel vragen: moet het wennen sneller of langzamer; luieruitslag of niet, veel of weinig kleren aan bij het slapen, nu al een fruithapje of niet, vroeger of later overgaan op brood of groente, dieet of niet, laat met kruipen of niet, overgang naar de peuters eerder of later? Een pedagogisch medewerkster zal proberen te adviseren, maar moet ook advies inwinnen als zij zelf onzeker is over een vraag van de ouder. Zij kijkt hierbij naar elk individueel geval en de ervaring met het kind op de groep. Ouders krijgen bij het starten in een groep een brief met regels en gebruiken van de groep, in deze brief staan onderwerpen zoals eten, drinken, slapen, zindelijkheid en dergelijke.

3.5 Huilende baby’s Het meest indringende communicatiemiddel dat baby ’s hebben is huilen en dat is zeer effectief. Het kenmerk van een huil baby is dat hij lange tijd achter elkaar huilt en ontroostbaar is. (gedurende een periode van 24 uur gemiddeld 3 uur of langer huilt en dit 3 weken achter elkaar) Sommige baby ’s huilen vooral ‘s nachts en andere baby’s weer overdag. Soms kan er lichamelijk iets niet in orde zijn. Daarom is grondig onderzoek door de huisarts altijd belangrijk (darmkrampjes is een veel gehoorde oorzaak van huilen). Andere baby’s huilen omdat ze snel geprikkeld zijn. Zij hebben moeite om alles wat er om hen heen gebeurt te verwerken. Baby’s kunnen ook een periode veel huilen omdat ze gefrustreerd zijn. Zij willen zich bijvoorbeeld omdraaien en merken dat ze dat niet kunnen. Vaak worden deze baby’s rustiger als ze eenmaal leren kruipen, praten en lopen. Een baby die veel huilt, heeft niet alleen veel aandacht nodig. Het beïnvloedt de hele sfeer in de groep. Als een kind thuis het oudste (en enige) kind is, moet deze ook wennen aan de drukte van een groep kinderen. In het begin dit kind veel aandacht geven werkt en hoeft niet ten koste te gaan van andere kinderen in de groep. Een baby op schoot erbij betrekken met een activiteit of gaan wandelen met een groepje kinderen 38

kan heel effectief zijn. Als pedagogisch medewerkster rust uitstralen, praten en wiegen kan dit een huilende baby tot rust brengen en een veilig gevoel geven. Langzamerhand leer je als pedagogisch medewerkster ook de ‘taal’ van de baby te spreken en begrijp je steeds meer wat hij wil of bedoelt. Soms kunnen baby ’s huilen en dan zijn er hele simpele oorzaken, zoals te weinig voeding (over de hele dag) en kan het huilen simpelweg verholpen worden door het voedingsschema aan te passen of op een andere voeding over te gaan. Of een baby kan het beangstigend vinden in een wipstoeltje op de grond. Op ooghoogte kijkt hij anders tegen zijn omgeving aan en wordt hij weer rustig. Wat het slapen betreft, kan de schommelwieg een huilende baby tot rust brengen. Wat bij het ene kind wel werkt, werkt bij het andere kind helemaal niet. Belangrijk is dat een groot deel van het probleem opgelost kan worden door het kind goed te leren kennen als pedagogisch medewerkster en open te staan voor de ‘taal’ van het kind. Het is belangrijk altijd eerlijk tegen ouders te zijn, ook als het een dag helemaal niet goed is gegaan en dan wordt er ook met de ouders gebeld. Door veel met ouders te praten en na te vragen hoe het met het kind thuis gaat, kan je als pedagogisch medewerkster veel te weten komen. Langzamerhand kom je als pedagogisch medewerkster er achter wat bij deze baby werkt en in welke houding deze baby zich lekker voelt. Een belangrijk aspect is om niet alle verschillende methodes door elkaar uit te proberen, maar de tijd te nemen om te ontdekken welke methode werkt bij het desbetreffende kind.

39

4. Samen in de groep De maaltijden en tussendoortjes in het kinderdagverblijf zijn een sociaal gebeuren. Er is aandacht voor elkaar en er wordt gepraat, gelezen en gezongen voor of nadat er gegeten wordt. Het is een dagelijks terugkerend moment en voor de kinderen daardoor een vast rustpunt. De eetmomenten geven structuur aan de dag.

4.1 Baby’s en eten Op de babygroep zijn er voor de grotere kinderen ook vaste momenten van samen aan tafel zitten en iets eten en drinken, waar de kleinere baby’s die wakker zijn ook bij zitten (zie apart hoofdstuk babygroep.) Als een baby komt wennen is het belangrijk dat er met de ouders gesproken wordt over borstvoeding en eventueel afkolven. Als een moeder de borstvoeding wil afbouwen is het belangrijk hier voor het wennen al mee te beginnen om zo de baby aan een flesje te laten wennen. Vaak is het voor een baby extra lastig om te wennen aan het kinderdagverblijf en óók voor het eerst een flesje te krijgen van een ‘vreemde’ pedagogisch medewerkster. De moeder kan in overleg borstvoeding komen geven op de groep. Maar onze ervaring leert dat dit niet altijd werkt voor de baby. De moedermelk kan ook afgekolfd worden en door de pedagogisch medewerkster aan de baby gegeven worden. Voor het verwarmen hiervan gebruiken wij niet de magnetron, maar de flessenwarmer. Kinderen starten in de babygroepen met een tuitbeker en in overleg met ouders kan er worden afgesproken te gaan oefenen met een gewone beker, we proberen dit als kinderdagverblijf te stimuleren omdat uit onderzoek gebleken is dat dit beter is voor de stand van het gebit. Als een ouder zijn/haar kind op het kinderdagverblijf brengt krijgen zij een brief mee met daarin de regels en gebruiken over eet en drinkgewoontes op het kinderdagverblijf. In deze brief staan richtlijnen wanneer de pedagogisch medewerksters starten met het geven van een tuitbeker, beker, stukjes fruit en dergelijke. We zijn ons er van bewust dat elk kind zijn eigen ontwikkeling volgt en zullen in nauwe samenhang met ouders deze richtlijnen volgen.

4.2 Dreumesen/peuters en eten De maaltijden en de tussendoortjes zijn een gezamenlijke activiteit. Het gaat hierbij niet alleen om eten en drinken, maar ook om het contact met elkaar. Aan tafel smeren de pedagogisch medewerksters de boterhammen. Alle kinderen mogen zelf hun beleg uit kiezen. Zo leren kinderen keuzes te maken en gevarieerd te eten. We hebben als vaste regel dat de eerste boterham wordt belegd met hartig beleg. Kinderen krijgen maximaal 3 boterhammen, daarvan mag de 2e of 3e boterham met zoet beleg. Verder hebben we de regel ingesteld dat de derde boterham belegd mag worden met hartig beleg, appelstroop of pindakaas. Bij de maaltijd krijgen kinderen een beker melk, als zij dit niet lusten dan wordt iets vervangend aangeboden Ouders kunnen bij de pedagogisch medewerksters aangeven als er allergieën of bijzonderheden betreffende het eten zijn. Mocht het onverhoopt toch mis gaan, dan vult de pedagogisch medewerkster een aandacht formulier in welke door de leidinggevende wordt gezien. Als de gelegenheid zich voordoet, dan zullen de pedagogisch medewerksters de grotere kinderen een mes aanbieden zodat zij zelf boter op brood mogen smeren, zo stimuleren we de zelfstandigheid en motoriek ontwikkeling.

40

4.3 Kinderen die moeilijk eten Kinderen die moeilijk een boterham eten, kunnen het beste zo min mogelijk aandacht krijgen wat het eetgedrag betreft. Afleiden kan nog wel eens werken, bijv. meehelpen met de lunch maken. Samen eten stimuleert kinderen. Kinderen eten vaak beter op het kinderdagverblijf dan thuis en dat is opvallend, omdat eetproblemen bovenaan in de top 10 van de opvoedingsproblemen staat. Bij eetproblemen is het belangrijk het kind niet te dwingen te eten, maar wel te stimuleren tot eten. Lukt het dan nog niet, dan is het belangrijk de onderliggende problemen te bekijken in samenwerking met de ouders. Factoren die onder andere invloed kunnen hebben op het eetgedrag van kinderen: - Ziekte/ verkoudheid/ problemen thuis Te druk geweest (bijvoorbeeld weekend - Net uit bed of juist vermoeidheid Wat vindt een kind lekker en wat niet? - Wennen aan het kinderdagverblijf - Eigen wil tonen Het is belangrijker dat de sfeer gezellig, prettig en rustig is, dan dat er allerlei doelen worden nagestreefd. Kinderen kunnen vaak heel goed zelf aangeven hoeveel ze willen eten. Als ouders aangeven dat hun kind niet te weinig of niet te veel mag eten, houden we hier rekening mee. Echter er wordt geen drama van wel of niet - eten gemaakt. Kinderen die moeilijk drinken, kun je extra stimuleren en beginnen met een bodempje te drinken en dat langzamerhand op te bouwen. Belangrijk is binnen één groep één lijn te trekken als pedagogisch medewerksters onderling, anders kan dit verwarring geven voor de kinderen.

4.4 Rituelen/gewoontes/regels bij het eten Vaste rituelen zijn belangrijk, dus ook aan tafel. Deze rituelen bieden duidelijkheid en rust aan tafel, want het eten is ook een moment van rust. Aan de andere kant probeert de pedagogisch medewerkster zich niet door de regels te laten overheersen. Een regel die voor een kind veel problemen oplevert (een beker melk drinken, lang aan tafel zitten) kan voor dit kind aangepast worden zodat het er wel aan kan voldoen. Dit kan aan de andere kinderen uitgelegd worden. Er zijn een aantal regels op het kinderdagverblijf betreffende eten en drinken: Plassen en handen wassen voor dat we aan tafel gaan. Een liedje zingen aan tafel en even op elkaar wachten tot iedereen brood heeft. Kinderen eten aan tafel. Er is geen speelgoed aan tafel. Bij groot verdriet is een knuffel toegestaan aan tafel. Het eten en drinken wordt niet aan de kinderen opgedrongen, eten dient iets leuks te blijven. Variatie in het beleg is belangrijk. Pedagogisch medewerksters geven het goede voorbeeld in eenvoudige tafelmanieren. Zelfstandigheid stimuleren. Als kinderen het moeilijk vinden te wachten met eten tot iedereen een boterham heeft (met name de kleinere kinderen), dan helpt het als zij deze pas krijgen vlak voordat het liedje gezongen wordt.

41

5. SLAPEN OP HET KINDERDAGVERBLIJF 5.1 Baby’s en slapen Het slapen op de babygroep verloopt anders dan op de peutergroep, omdat iedere baby een ander slaapritme heeft. Het kan voorkomen dat baby’s elkaar wakker huilen, daardoor slapen ze op het kinderdagverblijf soms minder dan thuis. Nu liggen op de babygroep nooit alle kinderen tegelijk te slapen, maar het is wel zaak regelmatig in de slaapkamer te kijken. De babyfoon staat te allen tijde aan. Als een baby te kort geslapen heeft, wordt het op een ander moment nogmaals geprobeerd. Babygroep ouders hebben soms thuis specifieke manieren om hun kind in slaap te krijgen, zoals even rond lopen, wiegen, een liedje zingen. De pedagogisch medewerksters informeren bij de ouders naar deze slaaprituelen. Binnen bepaalde grenzen kan daar aan voldaan worden. Het is niet mogelijk voor een pedagogisch medewerkster om eindeloos met een kind rond te lopen, omdat dit ten koste gaat van de andere kinderen. Belangrijk is dan met de ouders te overleggen hoe dit afgebouwd kan worden en het kind toch in zijn eigen bedje te laten slapen. Er is ook de mogelijkheid voor kleine baby’s om in een schommelwieg of eventueel kinderwagen te slapen. Als de ouder aangeeft dat de baby thuis ingebakerd of op de buik slaapt, dan zullen de pedagogisch medewerksters ouders hier een formulier voor laten tekenen.

5.2 Peuters en slapen Bij de peuters hebben de meeste kinderen al hetzelfde slaapritme. Met de ouders wordt overlegd hoe lang het kind het beste kan slapen. Na het middageten gaan de kinderen slapen. Dit dagelijks terugkerende ritueel begint met uitkleden. De kinderen worden gestimuleerd om zelf een trui uit te trekken of hun schoenen uit te doen. Uiteraard naargelang hun niveau. Het kind krijgt zijn speen of knuffel en wordt lekker ingestopt door de pedagogisch medewerkster. Op de slaapkamer blijven er altijd pedagogisch medewerksters aanwezig, die via een roulerend systeem worden afgelost. Naarmate het kind ouder wordt, wordt de slaaptijd korter. Dit gaat altijd in overleg met de ouders. Omdat een dag op het kinderdagverblijf vermoeiender is dan een dag thuis, kan het nog wel eens voorkomen dat een kind thuis niet meer slaapt, maar op het kinderdagverblijf nog wel zijn slaapje nodig heeft. Kinderen die komen wennen, blijven pas slapen als ze een aantal keren op het kinderdagverblijf zijn geweest. Wanneer een kind niet wil slapen, probeert de pedagogisch medewerkster eerst het kind te kalmeren, de slaapkamer te laten zien, andere kindjes mee naar bed te helpen brengen en bijv. op schoot te nemen als ze op de slaapkamer gaat zitten om zo langzamerhand de peuter te laten wennen. Lukt het niet, dan wordt het een volgende keer geprobeerd. Soms wil een kind wel even slapen/ rusten op de bank op de groep. Met de grotere kinderen die niet meer slapen, wordt regelmatig op één groep een rustige activiteit ondernomen, zoals een spel aan tafel, knutselen, kleien etc. Dit kan het beste het eerste uur gepland worden, zodat het spel van de grotere kinderen niet gestoord wordt als later langzamerhand iedereen uit bed komt. Op dat moment kan er vrij gespeeld worden.

42

6. Corrigeren en belonen 6.1 Grenzen stellen Een pedagogisch medewerkster begeleidt het kind door niet meer, maar ook niet minder te verwachten dan het kind qua ontwikkeling en niveau aankan. Er wordt geen gedrag van een kind verwacht waar het niet aan zou kunnen voldoen. Voor een kind is het belangrijk om te weten wat de grenzen zijn binnen de groep. Dat kan een kind leren door het vriendelijke, duidelijke én consequente optreden van de pedagogisch medewerkster. Bij kleine kinderen moet het geweten nog gevormd worden, wat nodig is om zélf te weten wat goed en fout is. Jonge peuters weten al wel wat van ‘goed en kwaad’, maar kunnen zich alleen aan de regels houden als de pedagogisch medewerkster erbij aanwezig is. Langzamerhand groeit de peuter naar een fase waarin hij de regels naleeft, ook zonder de directe aanwezigheid van de pedagogisch medewerkster. Het stellen van regels en grenzen kan ook gezien worden als houvast voor een kind. Ze zijn geen keurslijf, maar hebben te maken met veiligheid (niet op een tafel staan) en met de omgang met elkaar (elkaar niet duwen). Bovendien vraagt elke situatie om een eigen aanpak. Een kind dat vaak de grenzen aftast, wordt anders benaderd dan een kind dat voor het eerst een regel negeert. Door een aantal regeltjes weten de kinderen tot hoe ver zij mogen en kunnen gaan. Soms proberen kinderen hoever zij kunnen gaan. Kinderen experimenteren met de gestelde grenzen, het is belangrijk dit als pedagogisch medewerkster in gedachte te houden.

6.2 ‘Straf’ het gedrag, niet het kind Het uitgangspunt is een positieve benadering, het prijzen van gewenst gedrag. Corrigeren kan op verschillende manieren gebeuren. Corrigeren zal altijd de relatie met het kind tijdelijk slechter maken. Gezien dit feit moet het kind altijd na korte tijd gevraagd worden of hij weer mee kan spelen en lief zal zijn. De pedagogisch medewerkster die het kind in eerste instantie heeft aangesproken is ook weer degene die het goed komt maken. We maken het weer goed met het kind en het kind maakt het weer goed met andere kinderen (bijv. aaien, kusje geven of sorry zeggen, al naar gelang het niveau). Als een kind de afgesproken regel overschrijdt, kan het nodig zijn om het gedrag te corrigeren (b.v. kind pakt telkens het speelgoed van ander af). De pedagogisch medewerkster maakt een bewuste keuze over hoe zij zal optreden.     

Zij negeert het gedrag. Zij wacht af om te zien of de kinderen zelf het conflict oplossen. Zij zoekt een alternatief. Zij stelt aan het kind voor met ander speelgoed te spelen, bijv. in een andere hoek, alleen of met andere kinderen. Zij kan een afspraak met de kinderen maken: “eerst mag jij op de fiets en dan mag jij”.

Een pedagogisch medewerkster zal een kind een beperkt aantal malen waarschuwen, niet op afstand en niet met veel stemverheffing. Het kind wordt op ooghoogte aangesproken op zijn gedrag. De mimiek van het gezicht van de pedagogisch medewerkster is een hulpmiddel bij het overbrengen van de boodschap. De pedagogisch medewerkster gaat dus op ooghoogte van het kind zitten en praat op deze manier tegen het kind. De pedagogisch medewerkster keurt het gedrag af wanneer het belang van andere groepsleden in het gedrang komt. Daarbij wordt het gedrag afgekeurd, niet het kind. Een kind wordt dus gecorrigeerd op een manier waardoor zijn zelfvertrouwen niet wordt ondermijnd. De pedagogisch medewerkster 43

zegt niets negatiefs over het kind zelf of kleineert het kind (bijv. “je lijkt wel een baby”, of jij bent stout). Een pedagogisch medewerkster zal ook rekening houden met karakterverschillen van de kinderen. Een minder weerbaar kind zal ze een beetje aanmoedigen om voor zichzelf op te komen en een dominanter kind wat afremmen.

6.3 Als waarschuwen niet helpt Het gebeurt wel eens dat waarschuwen niet helpt. Soms is een kind niet gevoelig voor opmerkingen of afspraken met de pedagogisch medewerkster en blijft het doorgaan met het ongewenste gedrag. Om het kind dan tot bezinning te brengen is een bekend middel het stoeltje. Het kind blijft gedurende enkele minuten op een stoeltje zitten, wat weggeschoven van de andere kinderen staat. Belangrijk is wel dat deze ‘time-out’ kort moet zijn en de pedagogisch medewerkster het kind niet mag vergeten. Zij zal dus na enkele minuten het kind weer bij de groep/ het spel betrekken. Omdat hij daardoor even niet mag spelen en even buiten het groepsgebeuren wordt geplaatst en tot rust gebracht, kan dit een goede methode zijn om tot zichzelf te komen. Als dit niet helpt, kan een pedagogisch medewerkster buiten de groep even apart met het kind praten. Een kind mag nooit alleen buiten de groep in gang of slaapkamer gezet worden en slapen mag nooit als straf gebruikt worden. Belangrijk is dat het corrigeren direct plaats vindt na de ‘overtreding’. Wanneer een kind erg vaak gecorrigeerd moet worden, bespreken de pedagogisch medewerksters dit met de leidinggevende en de ouders. Het is belangrijk dat ouders en pedagogisch medewerksters de aanpak op elkaar af proberen te stemmen. Het is niet zo dat kinderen thuis en op het kinderdagverblijf zich altijd hetzelfde gedragen. Een kind dat thuis ‘driftig’ of ‘druk’ is, kan juist heel rustig zijn in de groep en andersom ook. De aanwezigheid van andere kinderen, volwassenen en ander speelgoed leidt dan tot ander gedrag.

44

7. Zindelijkheid Ieder kind ontwikkelt zich op zijn eigen wijze en in zijn eigen tempo. Dit geldt ook voor zindelijk worden. Een kind wordt zindelijk wanneer het daar zelf aan toe is. Over het algemeen wordt er geadviseerd om niet vóór het tweede jaar te beginnen met zindelijkheidstraining. Een kind moet eerst zijn sluitspieren kunnen beheersen. Er zijn kinderen die een hele regelmatige spijsvertering hebben en bij wie al voor het tweede jaar begonnen kan worden met zindelijkheidstraining. Als dit lukt is dit eerder een kwestie van toeval dan van echte zindelijkheid. Het is een goed moment om met zindelijkheid te beginnen als het kind zelf aangeeft dat het op het potje of wc wil of wanneer het kind aangeeft een natte broek vies te vinden. De pedagogisch medewerkster is alert op de reactie van het kind en zal regelmatig aan het kind voorstellen om naar de wc te gaan. Jongens, zowel overdag als ‘s nachts, kunnen later zindelijk zijn dan meisjes. Als ouders erg vroeg willen starten met het zindelijk worden van hun kind, terwijl het kind nog geen signalen geeft dat het snapt wat er van hem verwacht wordt, dan is het van belang dat pedagogisch medewerksters het bovenstaande met ouders bespreken.

7.1 Samen met ouders beginnen Om met zindelijk worden te beginnen moeten kinderen, ouders en pedagogisch medewerksters gemotiveerd zijn. Pedagogisch medewerksters kunnen de ouders aangeven dat het kind al interesse toont. Zij doen niets zonder overleg. Als ouders er thuis mee beginnen, komen zij met het verzoek om het ook op het kinderdagverblijf te doen. Het zindelijk worden werkt vaak het beste als beide partijen dezelfde aanpak afspreken.     

De ouders wordt gevraagd extra kleren, onderbroekjes mee te nemen voor ‘ongelukjes’ Vaste momenten van naar de wc gaan, bijv. om 9.45 uur na het drinken aan tafel, bij het naar bed gaan en na het slapen, zie ook 1.2.3 het dagritme van de peutergroepen. Pedagogisch medewerksters nemen hier extra tijd voor, blijven in de buurt. Het met meerdere kinderen tegelijk op de wc zitten is vaak stimulerend. Als pedagogisch medewerkster maak je er een gezellig moment van. Er is goed overleg over de aanpak met collega’s.

7.2 Zelfvertrouwen en respect Het kind voelt zich heel groot als het op de wc zit. De pedagogisch medewerkster prijst het kind (ook al blijft de wc leeg). De pedagogisch medewerkster biedt het naar de wc gaan aan, maar als het kind er niet op wil zitten, hoeft dat niet. Zindelijk worden gaat eigenlijk spelenderwijs, want kinderen zien andere kinderen naar de wc gaan. Ze vinden het vaak interessant, ook al gebeurt er verder nog niets. Hoe meer ontspannen de sfeer is, des te gemakkelijker zal het gaan. Als een kind na diverse keren vragen, toch in zijn broek plast, is het belangrijk om neutraal te reageren en alleen te benadrukken dat je op de wc moet plassen en niet in je broek.

7.3 Zelfstandigheid Het kind mag zelf zijn broek losmaken, zelf op de wc gaan zitten en er zelf weer afkomen. Samen de plas uitzwaaien en doortrekken met de pedagogisch medewerkster werkt positief bij het zindelijk worden. De pedagogisch medewerkster reageert enthousiast op het kind. Meestal gaat zindelijk worden vanzelf. Sommige kinderen hebben moeite om hun luier los te laten. Pedagogisch medewerksters hebben veel ervaring met zindelijk worden. Als ouders daar behoefte aan hebben, kunnen de pedagogisch medewerksters, op basis van hun ervaring, tips geven over hoe de ouders het zindelijk worden kunnen aanpakken.

45

8. Spelen (creatieve) activiteiten Het leuke van spel en (creatieve) activiteiten is dat het kind leert omgaan met materialen en leert het plezier te ervaren iets moois te maken binnen zijn mogelijkheden. Het stimuleert zijn zelfvertrouwen als hij door de pedagogisch medewerksters geprezen wordt. Op het kinderdagverblijf is er dagelijks een activiteitenaanbod, dat afgewisseld wordt met vrij spelen. De pedagogisch medewerksters zullen regelmatig activiteiten aanbieden. Dit kunnen activiteiten voor de hele groep zijn, zoals: zingen, dansen, kleien, kringspelletjes. Het kunnen ook activiteiten voor kleinere groepjes zijn die aansluiten bij de interesse en het ontwikkelingsniveau van bepaalde kinderen, zoals: kleuren, vormen spelletjes, memorie, lotto of schilderen en plakken in kleine groepjes. Pedagogisch medewerksters passen de georganiseerde activiteiten aan het tempo en het niveau van de (het) groep(je) of het individuele kind. De activiteiten zijn op vrijwillige basis, het plezier staat voorop. Ook hier is weer het uitgangspunt dat het kinderdagverblijf geen school is, als een kind niet mee wil doen dan hoeft dat niet. De pedagogisch medewerksters stimuleren wel de kinderen om mee te doen, ook door van tevoren uit te leggen wat er gedaan gaat worden en wat de bedoeling is van het spel of de activiteit. Voorbereiding is dus van belang, zodat de materialen al klaar staan en de kinderen direct kunnen beginnen en niet te lang moeten wachten. Een pedagogisch medewerkster kan tijdens een activiteit door haar belangstelling of een aanwijzing een kind een zetje geven om aan de gang te gaan of om nog verder te gaan. De activiteit wordt met enthousiasme gebracht en de pedagogisch medewerkster doet zelf ook mee, ook bij het buiten spelen doen de pedagogisch medewerksters actief mee: met voetballen of in de zandbak erbij zitten etc. Als de kinderen aan het knutselen zijn, is het eindproduct minder belangrijk dan het feit dat zij bezig zijn met materialen. Het is niet de bedoeling dat er dingen gemaakt worden, waarbij de pedagogisch medewerkster langer bezig is dan het kind. Kinderen kunnen met het ondernemen van activiteiten ook leren van elkaar. Omdat er vaste momenten zijn van aan tafel zitten, eten en drinken en verschonen, is er ‘s morgens gelegenheid voor spel of (creatieve) activiteit tussen circa 10.00 - 11.30 uur, tussen de middag voor de kinderen die niet slapen tussen circa 13.00 - 14.30 uur en in de loop van de middag tussen circa 15.30 - 16.30 uur. De buitenschoolse opvang verzorgt hoofdzakelijk spel en creatieve activiteiten gedurende de middag, maar bied ook de ruimte voor de kinderen die iets anders willen doen zoals lezen in de lees hoek. Voorschoolse opvang is zeer beperkt door de korte verblijfstijd. De activiteiten zullen voornamelijk bestaan uit een spelletje en een kinderprogramma kijken alvorens de kinderen naar school te brengen. Pedagogisch medewerksters zingen elke dag met de kinderen en proberen de kinderen te stimuleren om mee te doen door aan elk kind te vragen welk liedje hij/ zij wil zingen. Bij het zingen wordt gebruik gemaakt van bewegingen en mimiek. De activiteiten vanuit de kinderdagopvang zullen hoofdzakelijk op de groepen zelf worden georganiseerd. In onderstaande sub paragrafen is aangegeven voor welke activiteiten naar buiten zal worden gegaan. Daarnaast zal de groep enkel worden verlaten voor een activiteit waarvoor de speelhal zal worden ingezet als er wat meer ruimte nodig is met een balactiviteit binnen. De activiteiten van de buitenschoolse opvang

46

8.1 Spel en activiteiten bij de babygroep Ook in de babygroep, zelfs met de allerkleinsten, worden spelletjes en activiteiten gedaan. Voorbeelden zijn: - Speelgoed binnen handbereik leggen en regelmatig een speeltje in de hand geven. - Regelmatig een baby in de box, op het speelkleed, op zijn buik leggen, zodat hij steeds verschillende plekken van de speelruimte ziet. - Liedjes zingen met bewegingen en plaatjes kijken in een boek, voorlezen. - Paardje rijden op schoot. - Kruipen stimuleren door een speeltje iets buiten handbereik te leggen. - Je vingers geven zodat hij zich kan optrekken. - Een speeltje achter hem leggen zodat hij zich moet omdraaien. - Samen een toren maken of om laten gooien. - Met duplo spelen. - Zelf stukjes brood laten pakken en zijn beker of fles. - Evenwichtspelletjes bij het staan met behulp van bal of loopkar. - Speelgoed geven waarmee de baby kan trekken, duwen of rollen. klei. - Kiekeboe spelletje spelen. - Een speeltje steeds terug geven dat het kind opzettelijk laat vallen. - Muziek maken. - Gaan wandelen. - Boekjes lezen - Spelen met de gymspullen - Bellenblazen - Waterspelletjes - Stoepkrijten - Oefenen met fietsen op de buitenplaats

8.2 Spel en activiteiten bij de peutergroep Bij de peutergroep worden de spelmogelijkheden en (creatieve) activiteiten uitgebreid. Voorbeelden zijn: - Tekenen met potloden of wasco krijtjes. - Kleien. - Schilderen en vingerverven. - Prikken met prikpennen. - Kralen rijgen. - Plakken en knippen. - Scheuren met papier. - Muziek maken. - Zingen. - Dansen op muziek. Binnen spelletjes: - Puzzelen en het opbouwen van de moeilijkheidsgraad van de puzzel. - Voorlezen. - Met duplo bouwen. - Blokken bouwen. - Treinbaan maken. 47

- Verkleden. - Kringspelletjes doen. - Cognitieve spelletjes als memorie, kleuren, tellen, lotto. - Boekjes lezen - Spelen met de gymspullen - Laat het kind ‘doktertje spelen’, situaties naspelen zoals ‘vadertje en moedertje’ en ‘treintje’ spelen etc. Buiten spelletjes: - Fietsen en oefenen met fietsen. - Ballen en oefenen met gooien en vangen, kegelspel en voetbal en ren spelletjes. - Spelen met zand. - Bellenblazen - Balansspel - Waterspelletjes - Stoepkrijt

8.3 Spel en activiteiten bij de voorschoolse/buitenschoolse opvang De activiteiten zullen in beginsel hetzelfde zijn als bij de dreumesen en peuters, maar dan met groter/robuuster spelmateriaal en verder aangevuld met o.a. -

Zelf lezen in de lees hoek Computerspelletje spelen Samen kinderfilm/programma kijken Spelen in de speeltuin Voetballen bij de speeltuin spellen, zoals een hindernisbaan en apenkooi. Vissen bij de visplaats aan de steiger in Dirksland Nieuws bespreken en discussie Huiswerkbegeleiding optioneel

Pedagogisch medewerksters moeten hun creatieve vaardigheden blijven ontwikkelen. Er zijn verschillende handenarbeid boeken voor dreumesen en peuters aanwezig om ideeën op te doen. Het kinderdagverblijf en BSO beschikt over divers speelgoedmateriaal. Bewust kijken naar de diverse ontwikkelingsgebieden is een vereiste bij het bestellen en kopen van speelgoed. Er wordt gezamenlijk gebruik gemaakt van creatieve materialen. Deze worden regelmatig aangevuld met nieuw divers materiaal. Bij het voorbereiden van activiteiten kijken pedagogisch medewerksters bewust naar de diversiteit die het kinderopvangcentrum biedt en laten kinderen zo kennis maken met allerlei materialen.

48

9. In de omgang 9.1 Brengen en ophalen Het brengen van het kind is een belangrijk moment van de dag. Het kind zal afscheid moeten nemen van de ouders. Vooral jonge kinderen kunnen moeite hebben met het loslaten van de vertrouwde ouder. De belofte dat hij later op de dag weer opgehaald zal worden stelt een baby niet gerust, want iemand die uit het zicht verdwijnt is voor hem definitief weg. Bij grotere kinderen waarmee al gecommuniceerd kan worden, kan een uitleg wel goed helpen. De pedagogisch medewerkster zal het kind overnemen bij het weggaan van de ouder en dan gaan zij samen zwaaien bij de deur. Als het kind verdrietig is, wordt het door de pedagogisch medewerkster afgeleid met speelgoed of een boek. De ouder kan het proces van makkelijk afscheid nemen bespoedigen door het afscheid nemen niet te rekken. Ook al is het soms moeilijk, het is van belang dat het kind weet dat de ouder vertrekt en dat dit niet onopgemerkt gebeurt. Bij het halen van het kind, kan een kind wel eens boos of ongeïnteresseerd reageren. Dit kan komen omdat een kind gefrustreerd kan raken als hij verdiept is in zijn spel en daar abrupt uit wordt gehaald. De momenten bij het brengen en halen geven de gelegenheid tot het uitwisselen van informatie en vragen over het kind tussen ouder en pedagogisch medewerkster. Het brengen en halen is beschreven in het protocol brengen en halen.

9.2 Spenen Een fopspeen of knuffel is voor veel kinderen een kostbaar bezit, een hulpmiddel bij het slapen of een troost bij verdriet. Het kinderdagverblijf zal de speen langzaam ontwennen gedurende de dag, in overleg met ouders. Het oudere kind leert om bij het binnen komen of aan tafel gaan de speen of knuffel in een gezamenlijke mand te leggen tot dat het tijd wordt om naar bed te gaan. Mocht het kind behoefte hebben aan troost dan kan de pedagogisch medewerkster de speen of knuffel weer even geven.

9.3 Verdriet en troosten De emoties van jonge kinderen zijn vaak heel expressief en hevig. Ze zijn heel erg boos, verdrietig of bang en gooien zichzelf op de grond of gaan hard huilen. De pedagogisch medewerksters nemen het verdriet serieus en het kind zal de ruimte krijgen om zelf aan te geven of en hoe het getroost wil worden. De ene keer wil het kind op schoot zitten, de andere keer is een kus of aai over de bol voldoende. Om te troosten is het belangrijk geborgenheid te bieden. In een groep gaat dat echter anders dan thuis. Soms zal een pedagogisch medewerkster een kind eventjes moeten laten huilen, omdat zij net met een ander kind bezig is. Zij maakt het kind duidelijk dat zij er is en dat zij zo snel mogelijk komt.

9.4 Ziekte van het kind Een kind dat ziek is, hoort thuis te blijven. Een ziek kind voelt zich nog ongelukkiger en zieker in een drukke omgeving en kan niet de aandacht krijgen die het nodig heeft zonder dat dit ten koste gaat van de aandacht voor de andere kinderen van de groep. Daarnaast moet de pedagogisch medewerkster ervoor waken dat andere kinderen besmet raken in geval van een besmettelijke ziekte. In de Algemene Voorwaarden die ouders bij inschrijving krijgen, staan een aantal richtlijnen vermeld over wanneer het kind niet het kinderdagverblijf mag bezoeken in geval van ziekten. De richtlijnen van de GGD en het eigen ziektebeleid worden door de pedagogisch medewerkster gehanteerd bij het bepalen of een kind bij ziekte naar huis moet of thuis moet blijven. Wanneer een kind gedurende de dag op het kinderdagverblijf koorts 49

krijgt (38.5° of hoger) dan wordt één van de ouders telefonisch op de hoogte gesteld met de vraag of het kind opgehaald kan worden. Is een kind echter niet in orde en heeft het bijvoorbeeld (38°) dan kan er door de pedagogisch medewerksters worden gevraagd of er een mogelijkheid bestaat dat het kind (eerder) opgehaald kan worden. Een regel van het kinderdagverblijf en BSO is dat kinderen 1 dag koortsvrij moeten zijn voordat ze het verblijf weer mogen bezoeken. Wanneer ouders de pedagogisch medewerkster verzoeken om bepaalde medicijnen aan het kind toe te dienen dan is dit mogelijk wanneer dit medisch verantwoord is en alleen na het tekenen van een “medicijnformulier”. Pedagogisch medewerksters volgen het medicijngebruik en vaccinatieprotocol als richtlijn. Voor verdere informatie kan het protocol ziekten worden geraadpleegd.

9.5 Seksualiteit Seksualiteit bij kinderen heeft te maken met het ontdekken van het eigen lichaam en de daarbij behorende gevoelens. Als kinderen ongeveer tweeënhalf jaar oud zijn, beginnen zij zindelijk te worden. Ze leren hun plas of poep op te houden of te laten lopen en ze ontdekken de lichamelijke verschillen bij elkaar. Uitgebreid wordt gekeken waar een jongetje mee plast en hoe meisjes dat doen. ‘Pies’, ‘poep’ en ‘piemel’ worden woorden om maar zo veel mogelijk te roepen. Van thuis nemen kinderen allerlei benamingen mee, zelfverzonnen woorden of ‘vagina’. Bij jongens wordt ‘piemel’ of ‘plassertje’ gebruikt. Als een kind een opmerking maakt of een vraag stelt, proberen de pedagogisch medewerksters zo neutraal mogelijk te blijven. Als het een vraag is waar de pedagogisch medewerkster moeilijk antwoord op kan geven, dan is het belangrijk dit met de ouders te bespreken. In spelletjes worden dingen nagespeeld en ontdekt. ‘Doktertje spelen’ hoort daar ook bij. Het is niet de bedoeling dat kinderen elkaar volledig gaan uitkleden, afgezien van het feit dat het koud kan zijn en onpraktisch. Jongere kinderen spelen vaak ‘doktertje’ met de poppen en oudere kinderen met elkaar.

9.6 Feesten en verjaardagen Op het kinderdagverblijf en BSO wordt natuurlijk ook aandacht besteed aan feestdagen, zoals Sinterklaas, Kerst, Pasen etc. Daarnaast worden verjaardagen en afscheidsfeestjes van de kinderen gevierd. Een deuraankondiging is gemaakt, er is een feestmuts gemaakt en er wordt gezongen. Er wordt een cadeautje gegeven en het kind mag zelf zijn traktatie uitdelen. Vooraf wordt met de ouders overlegd over de datum van het feestje. Het is belangrijk dat er speciale aandacht aan het kind wordt geschonken. Kinderen die wat verlegen of angstig zijn voor alle aandacht van de groep, krijgen wat bijstand van de pedagogisch medewerksters. Bij de overgang van de baby- naar de peutergroep en bij het afscheid als een kind vier jaar wordt, wordt er ook door de groep iets georganiseerd in de vorm van een afscheidskaart of plakboek. Een kind krijgt jaarlijks nogal wat traktaties aangeboden. De traktaties mogen niet uit snoep (spekjes e.d.), maar uit een mogelijk creatieve maar vooral gezonde en verantwoorde traktatie bestaan. De pedagogisch medewerksters kunnen adviseren bij het zoeken naar leuke, gezonde traktatie ideetjes of kleine cadeautjes. Pedagogisch medewerksters vieren ook eigen verjaardagen op de groep. Er wordt gebruik gemaakt van een daarvoor bestemd budget en de vaste collega’s maken een knutselwerkje. De babygroep, dreumesgroep en peutergroep vieren de verjaardagen van de pedagogisch medewerksters samen.

50

9.7 Bijzondere gebeurtenissen Een kind kan te maken krijgen met een aantal bijzondere gebeurtenissen. In het protocol bijzondere gebeurtenissen wordt beschreven hoe medewerkers hiermee om kunnen gaan. Voorbeelden van bijzondere gebeurtenissen hierbij zijn: een één ouder gezin door overlijden, een echtscheiding of een bewuste keuze, adoptiekinderen, ziekte/overlijden binnen het gezin of een kind met een handicap.

9.8 Ongevallen De pedagogisch medewerksters zijn ten alle tijden verantwoordelijk voor de veiligheid van de kinderen en zij zullen deze zo goed mogelijk proberen te waarborgen. Helaas kan het voorkomen dat kinderen een val maken waarbij een pedagogisch medewerkster EHBO handelingen zal moeten verrichten. Het protocol ongeval met kind is een richtlijn hoe pedagogisch medewerksters handelen. Als er zich een ongeval voordoet, dan is het prioriteit voor pedagogisch medewerksters om rustig te handelen, een kind niet alleen te laten en ze na afloop van een val goed te observeren. Als er twijfel over een behandeling bestaat, roepen de pedagogisch medewerksters de hulp in van een BHV-er. De risico inventarisatie schrijft voor dat we ongevallen en gevaarlijke registraties bewaken en registreren.

10 Kindermishandeling en huiselijk geweld Kindermishandeling komt overal voor en het is een ernstig probleem. Kinderen die mishandeld worden hebben recht op hulp. Liefst zo vroeg mogelijk. De schade kan dan beperkt blijven. Kinderopvang is bij uitstek een plaats waar (een vermoeden van) kindermishandeling gesignaleerd kan worden. De pedagogisch medewerksters van het kinderdagverblijf gebruiken het protocol vermoeden kindermishandeling als leidraad als zij signalen van kinderen zien die betrekking hebben op kindermishandeling. De meld code staat hierin centraal. Het kinderdagverblijf draagt een eigen verantwoordelijkheid voor het signaleren van kindermishandeling en voor het ondernemen van actie na het signaleren. De signalen moeten worden doorgegeven aan de instanties die hulp kunnen bieden aan het gezin. De pedagogisch medewerksters hebben hierin een duidelijke taak. Zij zien de kinderen regelmatig en kunnen opvallend of afwijkend gedrag signaleren. Nadat zij signalen hebben opgemerkt is het ook hun taak actie te ondernemen, waarna het protocol wordt gevolgd. Een andere vorm van kindermishandeling is seksueel misbruik. Hierbij kan het zijn dat de verzorger seksueel contact heeft met het kind, dit probeert te hebben of het kind laat kijken naar, ter bevrediging van de seksuele gevoelens van de betrokken verzorger en/of uit geldelijk gewin. Een ander protocol dat gebruikt wordt is het protocol ongewenste gedrag door een medewerker. Dat protocol biedt samen met de meld code handvatten voor hoe te handelen in geval van (een vermoeden van) ongewenste omgangsvormen en in het bijzonder seksueel misbruik door medewerkers van het kinderdagverblijf. Het is belangrijk dat men in een dergelijk emotioneel moeilijke situatie zorgvuldig met alle betrokkenen om kan blijven gaan. In de Wet op de Jeugdzorg is de meldplicht opgenomen. Wanneer een medewerker van een instelling het vermoeden heeft dat een medewerker van dezelfde instelling of een verzorger zich schuldig maakt aan kindermishandeling of indien dat dit hem/haar ter oren komt, moet hij dit direct melden bij zijn leidinggevende binnen het management. Deze hebben de plicht direct het AMK (Advies en meldpunt kindermishandeling) hiervan in kennis te stellen. Hiervoor heeft Kinderopvang Eye4kidz de Meld code huiselijk geweld van de branchevereniging ondertekend. Dit is een stappenplan voor professionals en instellingen dat ondersteuning biedt aan professionals door duidelijk te maken wat er van hen wordt verwacht. Binnen de organisatie van Eye4Kidz is vanuit het management een “aandacht functionaris” op dit gebied ingesteld. 51

11 Extra dagen/dagdelen Indien gewenst kan een ouder extra dagen/dagdelen opvang aanvragen bij Kinderopvang Eye4Kidz. Dit kan worden aangevraagd bij de locatiemanager of planning. Hierbij kan zowel sprake zijn van het ruilen/inhalen van dagen of het aanvragen van extra dagen. Kinderopvang Eye4Kidz hanteert hierbij enkele spelregels, om de rust op de groep en de belangen van de kinderen die normaal deel uitmaken van de groep op die dag te bewaken. Om die reden kunnen ouders een pedagogisch medewerker nooit verplichten om een extra dag opvang te bieden, het is een service die wij indien mogelijk bieden en geen recht. Het ruilen/inhalen van dagen kan binnen een termijn van 14 dagen. Mocht van uit de planning of welke reden dan ook het kind naar een ander groep wordt verplaatst zal de ouders ten aller tijden daarvan op de hoogte gesteld worden en daarvoor toestemming voor geeft. Hier voor wordt het toestemming voor extra dagdelen ondertekend Omdat een kind bij een extra dag(deel) wordt opgevangen in een andere groep kan dit zowel voor het kind zelf als voor de andere kinderen op de betreffende groep onrust veroorzaken. Het is de taak van de pedagogisch medewerker om dit in goede banen te leiden. In de praktijk geeft dit over het algemeen geen problemen, maar het is goed hier alert op te zijn. Omdat kinderopvang Eye4Kidz altijd werkt met kleine groepen kinderen (KDV maximaal 9 baby’s, 12 dreumes, 14 peuters en BSO maximaal 20 kinderen) en vaste leidsters op de groepen kunnen we hier vaak goed op anticiperen. Extra dagdelen opvang is mogelijk mits: - er ruimte is op de groep - de samenstelling van de groep dit toelaat - beide bovenstaande punten naar inzicht van de locatiemanager te bepalen

12 Vier ogen principe Eye4Kidz werkt met het 4 ogen principe. Door middel van veel glas, deurspionnen, open deuren beleid en het vrij in en uit kunnen lopen van medewerksters, ouders en leidinggevenden zorgen we ervoor dat er aan de eisen van de veiligheidsmaatregel wordt voldaan (het vier ogenprincipe). Het kinderdagverblijf start en beëindigd de opvang dag met 2 medewerksters minimaal één pedagogisch en in de slaapkamer staan babyfoons aan als er kinderen slapen.

13 Achterwachten Het zal niet gauw gebeuren dat een pedagogisch medewerker alleen is op de locatie door de opzet ervan, maar mocht de leidster-kind ratio in het geding komen of het kan gebeuren dat er een ongelukje gebeurt met een kind en dat je daar door even langs de dokter moet. Omdat er op dat moment nog meer kinderen aanwezig zijn, die niet allemaal mee kunnen zijn er achterwachten aangesteld. Achterwacht houdt in dat deze mensen bij een calamiteit binnen 15 minuten aanwezig moeten zijn om de groep over te nemen, terwijl de leidster met het kind naar de dokter gaat. In de tussentijd is ook het management gebeld zodat verdere maatregelen genomen worden. Die zal direct schakelen om de achterwacht te vervangen. Melding wordt altijd naar het management gemaakt via 010-2233085 om voor verdere vervanging te zorgen wanneer nodig. Het management is ook aanwezig als achterwacht.

52

14 Afsluiting Het pedagogisch beleidsplan wordt aan alle pedagogisch medewerksters uitgereikt. Elke pedagogisch medewerkster die op ons kinderdagverblijf komt werken moet dit pedagogisch beleid lezen én kennen. Zo weten zij hoe er gewerkt wordt in ons kinderopvangcentrum . Dit wordt getoetst via het protocol aanname nieuwe medewerksters. Alle ouders die een kind op ons kinderdagverblijf hebben, kunnen in het bezit komen van een exemplaar van het beleidsplan c.q. er staat een actuele versie op de website van ons kinderdagverblijf inclusief protocollen en formulieren. Op deze manier kunnen ouders toetsen of hetgeen zij ervaren op het kinderopvangcentrum strookt met wat in het beleidsplan staat beschreven. Daarnaast kunnen ouders in dit beleidsplan lezen of hun ideeën stroken met die van het kinderdagverblijf, zodat zij weten of zij (nog steeds) de goede keuze maken voor hun kind. Daarnaast staan ook alle rapportages inzichtelijk via de website om in te zien, zoals die van de GGD inspecties met mogelijke aandachtspunten.

53

Meldcode huiselijk geweld Colofon Uitgever: Redactie:

Brancheorganisatie Kinderopvang Wendy Tazelaar JSO expertisecentrum voor jeugd, samenleving en opvoeding Nieuwe Gouwe Westzijde 1, 2802 AN Gouda Postbus 540, 2800 AM Gouda www.jso.nl Carola Bodenstaff Brancheorganisatie Kinderopvang Zwartewoud 2, 3524 SJ Utrecht www.kinderopvang.nl

Datum uitgave: Eerste druk, december 2011 Herziene versie Datum uitgave: Juli 2013 Redactie:

Brancheorganisatie Kinderopvang

Deze meldcode voor de kinderopvang is gebaseerd op de basis meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling, ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Ontwikkeld in opdracht van Brancheorganisatie Kinderopvang. In samenwerking met BOinK, Belangenvereniging van Ouders in de Kinderopvang, MOgroep Welzijn & Maatschappelijke Dienstverlening en het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling en Bureau Jeugdzorg Zuid-Holland. Herziene versie in juli 2013 naar aanleiding van gewijzigde weten regelgeving. Aan de herziene versie van juni 2013 werkten mee; BOinK, MOgroep, JSO, GGD Nederland, Ministerie Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Ministerie Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Let op : Per 1 januari 2015 is het AMK op gegaan in een nieuwe organisatie nl Veilig Thuis www.vooreenveiligthuis.nl tel. 0800-2000

Copyright © 2013 Brancheorganisatie Kinderopvang Deze informatie mag met bronvermelding worden gebruikt.

54

Inhoudsopgave Meld code

Een woord vooraf .................................................................................................................................. 56 Inleiding ................................................................................................................................................. 57 Definities................................................................................................................................................ 59 Overeenkomst ter gebruik va BABYGROEP n de meldcode .................................................................. 61 I. Route bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling ........................................................ 64 Stap 1: In kaart brengen van signalen............................................................................................. 66 Stap 2: Collegiale consultatie en zo nodig raadplegen van SHG, AMK of een deskundige op het gebied van letselduiding .................................................................................................... 67 Stap 3: Gesprek met de ouder (en indien mogelijk met het kind).................................................. 69 Stap 4: Weeg aard en ernst van het huiselijk geweld of kindermishandeling en bij twijfel altijd raadplegen van het SHG of AMK ....................................................................................... 69 Stap 5: Beslissen: zelf hulp organiseren of melden ........................................................................ 71 II. Route bij signalen van mogelijk geweldof zedendelict door een collega jegens een kind ............ 74 Stap 1A: Signaleren ......................................................................................................................... 76 Stap 1B: Direct melding doen van vermoeden van geweldof zedendelict jegens een kind bij houder................................................................................................................................ 77 Stap 2: In overleg treden met vertrouwensinspecteur................................................................... 77 Stap 3: Aangifte doen...................................................................................................................... 79 Stap 4: Handelen naar aanleiding van het onderzoek van de politie ............................................. 81 Stap 5: Nazorg bieden en evalueren ............................................................................................... 82 III. Route bij signalen van seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling............... 83 Stap 1: In kaart brengen van signalen............................................................................................. 85 Stap 2: Melden van het gedrag ....................................................................................................... 86 Stap 3: Beoordelen ernst van het gedrag ....................................................................................... 87 Stap 4: Maatregelen nemen ........................................................................................................... 88 Stap 5: Handelen ............................................................................................................................. 89 Stap 6: Nazorg bieden en evalueren ............................................................................................... 90 IV. Verantwoordelijkheden in het scheppen van randvoorwaarden voor een veilig werken meldklimaat .................................................................................................................................... 91 V. Sociale kaart .................................................................................................................................... 93

55

Een woord vooraf

Na de succesvolle introductie van onze Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling voor de branche kinderopvang eind 2011, bied ik u bij deze een herziene versie van de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling voor de branche kinderopvang aan. De code is gebaseerd op het basismodel meldcode Stappenplan voor het handelen bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling van het ministerie Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Deze herziene versie is ontwikkeld naar aanleiding van gewijzigde weten regelgeving en voldoet aan alle eisen welke vanuit de wet worden voorgeschreven. Brancheorganisatie Kinderopvang heeft er voor gekozen de basismeldcode aan te passen en specifiek te maken voor kinderopvangorganisaties. Elke kinderopvangorganisatie is immers verplicht een meldcode te hanteren. Daarnaast zijn kinderopvangorganisaties verplicht om hun medewerkers hierin te scholen en te ondersteunen bij het gebruik van de meldcode. Door de basismeldcode aan te passen en specifiek te maken voor kinderopvangorganisaties, wordt het voor kinderopvangorganisaties makkelijker gemaakt om de meldcode te implementeren binnen de eigen organisatie. Deze meldcode is bedoeld voor iedereen die werkzaam is binnen onze branche. Bovendien heeft Brancheorganisatie naast de meldcode voor huiselijk geweld en kindermishandeling in thuissituaties er voor gekozen om 2 extra routes te ontwikkelen. Deze 2 routes hebben betrekking op hoe gehandeld kan worden bij vermoedens van kindermishandeling door een beroepskracht waarbij sinds juli 2013 een meldplicht van toepassing is en hoe gehandeld kan worden bij seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling. Jaarlijks zijn tienduizenden kinderen en volwassenen slachtoffer van mishandeling, verwaarlozing of misbruik. Onderzoek wijst uit dat professionals die met een meldcode werken 3 keer zo vaak ingrijpen als collega’s waar zo’n code niet voorhanden is. Dat alleen al maakt het werken met een meldcode dubbel en dwars waard. Ik beveel u bijgaande code dan ook van harte aan en hoop dat deze een bijdrage kan zijn aan het terugdringen van huiselijk geweld en kindermishandeling. Lex Staal Directeur Brancheorganisatie Kinderopvang Juli 2013

56

Inleiding

In 2013 is het Besluit vaststelling minimumeisen verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling in werking getreden. Dit besluit verplicht organisaties om een meldcode vast te stellen en kennis en gebruik ervan te bevorderen. In het kader van kwaliteitszorg wordt de plicht opgelegd om een meldcode te hanteren voor huiselijk geweld en kindermishandeling, daaronder ook begrepen seksueel geweld, vrouwelijke genitale verminking (ook wel genoemd meisjesbesnijdenis) en eergerelateerd geweld. De verplichting geldt voor organisaties en zelfstandige beroepskrachten in de gezondheidszorg, onderwijs, kinderopvang, maatschappelijke ondersteuning en jeugdzorg. Het kunnen signaleren van kindermishandeling is een belangrijke competentie waarover iedere beroepskracht die met kinderen werkt dient te beschikken. Daarnaast is een wettelijke meldplicht ingevoerd voor een vermoeden van een geweldof zedendelict jegens een kind door een collega. Dit betekent dat een houder van een kinderopvangorganisatie (zie definitielijst) wettelijk verplicht is om contact op te nemen met een vertrouwensinspecteur als over aanwijzingen beschikt wordt dat een collega een geweld of zedendelict begaat of heeft begaan en een kind hiervan het slachtoffer is. De Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling voor de branche kinderopvang is gebaseerd op het basismodel meldcode: Stappenplan voor het handelen bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling. Betreffend basismodel is ontwikkeld door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en bedoeld voor alle sectoren waar vanuit professioneel oogpunt met kinderen wordt gewerkt. Deze meldcode is speciaal toegeschreven naar de branche kinderopvang en is bedoeld voor iedereen die werkzaam is binnen deze branche. De meldcode geeft via een stappenplan aan hoe te handelen wanneer er signalen zijn die kunnen duiden op huiselijk geweld of kindermishandeling. Daarnaast bevat deze meldcode een route hoe te handelen bij signalen van mogelijk geweldof zedendelict door een collega en een route hoe te handelen wanneer er sprake is van seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling. Elke stap binnen de routes wordt afzonderlijk uitgebreid toegelicht. Dit document bevat een overeenkomst die de kinderopvangorganisatie kan invullen waardoor de medewerkers van de organisatie zich binden om met de meldcode en de bijbehorende stappenplannen aan de slag te gaan. Ook is een document toegevoegd waarmee de kinderopvangorganisatie zich bindt ten aanzien van verantwoordelijkheden in het scheppen van randvoorwaarden voor een veilig werken meldklimaat. Aangeraden wordt deze documenten binnen de organisatie in te vullen. De functies binnen de meldcode zijn zo generiek mogelijk beschreven. U kunt er voor kiezen om functies te wijzigen vanuit uw organisatiemodel. Hou hierbij wel rekening met de scheiding van (eind) verantwoordelijkheden en functieniveaus binnen de organisatie. Daarnaast bevindt zich in dit document een sociale kaart die de kinderopvangorganisatie kan invullen. Aangeraden wordt om deze kaart in te vullen, te verspreiden onder de medewerkers en op een voor iedereen binnen de kinderopvangorganisatie toegankelijke en/ of zichtbare plaats neer te leggen.

57

Bij deze meldcode is een toelichting ontwikkeld: Handleiding behorend bij Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Deze is bestemd voor alle beroepskrachten werkzaam in de branche kinderopvang. De handleiding geeft achtergrondinformatie en toelichtingen op elementen uit de meldcode. Voordat de meldcode wordt gebruikt is het verstandig eerst de handleiding te bestuderen. De meldcode kan niet zonder de handleiding geïmplementeerd worden binnen de kinderopvangorganisatie. Andersom kan de handleiding niet zonder de meldcode gebruikt worden.

58

Definities

Kinderopvang

Verzamelnaam voor kinderdagopvang, buitenschoolse opvang, peuterspeelzaalwerk en gastouderopvang.

Kinderopvangorganisatie

Waar in deze meldcode gesproken wordt over kinderopvangorganisatie, wordt bedoeld een (kinderopvang)voorziening waar minimaal één van de vier kinderopvangvormen (dagopvang, peuterspeelzaal, buitenschoolse opvang, gastouderopvang) wordt aangeboden of sprake is van een voorschool.

Gastouderbureau

Het bureau dat bemiddelt tussen gastouders en vraagouders.

Houder

Degene aan wie een onderneming als bedoeld in de Handelsregisterwet 2007 toebehoort en die met die onderneming een kindercentrum, gastouderbureau of een peuterspeelzaal exploiteert.

Directie

Daar waar in deze meldcode en handleiding directie staat, kan ook gelezen worden houder, directeur, bestuur of stichting bestuur.

Leidinggevende

De persoon binnen de kinderopvangorganisatie die leiding geeft aan een of meer beroepskrachten.

Beroepskracht

De beroepskracht die binnen de kinderopvangorganisatie werkzaam is en die in dit verband aan kinderen zorg, begeleiding of een andere wijze van ondersteuning biedt. Hieronder vallen in ieder geval de pedagogisch medewerker, vrijwilliger1, gastouder2, peuterspeelzaalleidster, flexwerker, zelfstandige zonder personeel (zzp'er), gedragswetenschapper, leidinggevende, bemiddelingsmedewerker, directie.

Vrijwilliger

Degene die structureel al dan niet tegen een vrijwilligersvergoeding op regelmatige, niet incidentele basis werkzaam is in de kinderopvang en is belast met verzorging, opvoeding en bijdrage aan ontwikkeling van kinderen

Aandachtsfunctionaris

De beroepskracht werkzaam binnen de kinderopvangorganisatie met specifieke deskundigheid op het terrein van kindermishandeling en huiselijk geweld. Daar waar aandachtsfunctionaris wordt geschreven kan bijvoorbeeld gedacht worden aan bemiddelingswerker van het gastouderbureau, senior pedagogisch medewerker of leidinggevende.

Een vrijwilliger is geen beroepskracht. In deze meldcode kan in sommige gevallen ook vrijwilliger gelezen worden volgens de opgestelde definitie 2 Bij een gastouder wordt in principe niet gesproken over een beroepskracht. In deze meldcode kan echter daar waar beroepskracht staat, ook gastouder gelezen worden. 1

59

Ouders / verzorgers

De volwassenen of volwassene die verantwoordelijk zijn / is voor de zorg en opvoeding van het kind; ouder(s), verzorger(s), voogd. Daar waar ouders geschreven wordt, wordt ook verzorgers of ouder / verzorger bedoeld.

Vraagouder

De ouder die zijn kind naar de gastouderopvang brengt.

Gastouder

De natuurlijke persoon van 18 jaar of ouder die gastouderopvang aanbiedt. De opvang kan plaatsvinden in het huis van de ouder of de gastouder.

SHG

Steunpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling

AMK

Advies- en Meldpunt Kindermishandeling

Vertrouwensinspecteur

Een vertrouwensinspecteur is werkzaam bij de Inspectie van het Onderwijs. De vertrouwensinspecteur heeft geheimhoudingsplicht en is bij wet uitgezonderd van het doen van aangifte. Voor de kinderopvang is de vertrouwensinspecteur als deskundige aangewezen door de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Een houder van een kinderopvangorganisatie is verplicht om bij een vermoeden van een zeden- of geweldsdelict door een werknemer (met taken belast persoon) de vertrouwensinspecteur te raadplegen

(Zeden) politie

De enige plek waar aangifte kan worden gedaan van een geweldof zedenmisdrijf. Politie onderzoekt een vermoeden en doet aan waarheidsvinding.

Volwassen huisgenoot

De volwassen huisgeno(o)t(en) van de gastouder die mogelijk in contact kom(t)(en) met de kinderen die worden opgevangen in het huis van de gastouder.

Bemiddelingsmedewerker

De beroepskracht werkzaam bij een gastouderbureau en die in dit verband bij gastouders en vraagouders bemiddelt en begeleidt.

Hij

Waar gesproken wordt over hij kan zowel hij als zij van toepassing zijn.

60

Overeenkomst ter gebruik van de meldcode

Aangeraden wordt dat de kinderopvangorganisatie deze overeenkomst invult en ondertekent. De kinderopvangorganisatie geeft hiermee uiting aan het feit dat de meldcode actief binnen de organisatie gebruikt wordt. Hiermee verbinden de kinderopvangorganisatie en haar medewerkers zich tot het volgen van het stappenplan indien er signalen en zorgen zijn die kunnen duiden op kindermishandeling en/ of huiselijk geweld. Tussen de haakjes dient de naam van de kinderopvangorganisatie ingevuld te worden. Aangekruist kan worden wat van toepassing is binnen de kinderopvangorganisatie. Het bevoegd gezag van Eye4kidz Overwegende:  dat Eye4kidz verantwoordelijk is voor een goede kwaliteit van de dienstverlening aan zijn kinderen en dat deze verantwoordelijkheid zeker ook aan de orde is in geval van dienstverlening aan kinderen die (vermoedelijk) te maken hebben met huiselijk geweld of kindermishandeling; 

dat Eye4kidz een meldcode wenst vast te stellen, zodat de beroepskrachten die binnen [Eye4kidz] werkzaam zijn weten welke stappen van hen worden verwacht bij signalen van huiselijk geweld of kindermishandeling;



dat [Eye4kidz] in deze meldcode ook vastlegt op welke wijze zij de beroepskrachten bij deze stappen ondersteunt;



dat van de beroepskrachten die werkzaam zijn bij [Eye4kidz] op basis van deze verantwoordelijkheid wordt verwacht dat zij in alle contacten met kinderen attent zijn op signalen die kunnen duiden op huiselijk geweld of kindermishandeling en dat zij effectief reageren op deze signalen;



dat [Eye4kidz] een meldcode wenst vast te stellen, zodat gastouders die bemiddeld zijn via deze kinderopvangorganisatie weten welke stappen van hen worden verwacht bij signalen van huiselijk geweld of kindermishandeling;



dat van gastouders die bemiddeld zijn via [Eye4kidz] op basis van deze verantwoordelijkheid wordt verwacht dat zij in alle contacten met kinderen attent zijn op signalen die kunnen duiden op huiselijk geweld of kindermishandeling en dat zij effectief reageren op deze signalen;



dat onder huiselijk geweld wordt verstaan: (dreigen met) geweld, op enigerlei locatie, door iemand uit de huiselijke kring, waarbij onder geweld wordt verstaan: de fysieke, seksuele of psychische aantasting van de persoonlijke integriteit van het slachtoffer, daaronder ook begrepen ouderenmishandeling, eergerelateerd geweld en vrouwelijke genitale verminking (meisjesbesnijdenis);



Tot de huiselijke kring van het slachtoffer behoren: (ex)partners, gezinsleden, familieleden en huisgenoten. dat onder kindermishandeling wordt verstaan: iedere vorm van een voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de



61

ouders of andere personen ten opzichte van wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat, actief of passief opdringen waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend aan de minderjarige in de vorm van fysiek of psychisch letsel, daaronder ook begrepen eergerelateerd geweld en vrouwelijke genitale verminking; 

dat onder beroepskracht in deze meldcode wordt verstaan: de beroepskracht die voor [Eye4kidz] werkzaam is en die in dit verband aan kinderen van de kinderopvangorganisatie zorg, begeleiding, of een andere wijze van ondersteuning biedt;



dat onder gastouder in deze meldcode wordt verstaan: de persoon, die in diens eigen woning gastkinderen opvangt van de vraagouder dan wel de persoon die bij de vraagouders thuis kinderen opvangt;



dat onder bemiddelingsmedewerker in deze meldcode wordt verstaan: de beroepskracht die voor [Eye4kidz] werkzaam is en die in dit verband gastouders bemiddelt en begeleidt;



dat onder volwassen huisgenoot gastouder in deze meldcode wordt verstaan: de volwassen huisgeno(o)t(en) van de gastouder die mogelijk in contact kom(t)(en) met de kinderen die worden opgevangen in het huis van de gastouder.

In aanmerking nemende: Þ het Besluit vaststelling minimumeisen verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling; Þ de Wet maatschappelijke ondersteuning; Þ de Wet op de jeugdzorg; Þ de Wet bescherming persoonsgegevens; Þ de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen; Þ Beleidsregels kwaliteit kinderopvang en peuterspeelzalen; Þ Wijzigingswet kinderopvang 2013; Þ Wet klachtrecht cliënten zorgsector; Þ het privacyreglement van [Eye4kidz]; Stelt het volgende vast binnen de kinderopvangorganisatie: Þ Route bij signalen huiselijk geweld en kindermishandeling; Þ Route bij signalen van mogelijk geweldof zedendelict door een collega; Þ Route bij signalen seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling.

62

Tevens neemt de kinderopvangorganisatie de verantwoordelijkheden op zich voor het scheppen van randvoorwaarden voor een veilig werken meldklimaat (zie onderdeel IV uit meldcode). Ook vult de kinderopvangorganisatie de sociale kaart in (zie onderdeel V uit meldcode) en zorgt dat deze toegankelijk is voor de beroepskrachten.

Handtekening houder of directie [Eye4kidz]

63

I. Route bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling

Stap 1

In kaart brengen signalen

Stap 2 Collegiale consultatie en zo nodig raadplegen SHG, AMK of deskundige

Stap 3 Gesprek voeren met de ouder (en indien mogelijk met kind)

Stap 4 Wegen aard en Ernst en bij twijfel altijd raadplegen SHG of AMK

Stap 5A

Stap 5B

Hulp organiseren en effecten volgen

Melden en bespreken met ouders

3

Stap 1: In kaart brengen van signalen De beroepskracht3: Þ observeert kinderen en ouders; Þ raadpleegt signalenlijst (bijlage 1 en 2); Þ bespreekt signalen met aandachtsfunctionaris; Þ deelt de zorg met ouders; Þ registreert. Stap 2: Collegiale consultatie en zo nodig raadplegen SHG, AMK of een deskundige op het gebied van letselduiding De aandachtsfunctionaris: Þ consulteert: Þ interne en externe collega’s; Þ het SHG, AMK of een deskundige op het gebied van letselduiding; Þ eventueel andere organisaties; Þ bespreekt uitkomsten consultaties met ouders; Þ registreert. Stap 3: Gesprek voeren met de ouder (en indien mogelijk met het kind) De aandachtsfunctionaris: Þ deelt de zorg met ouders; Þ bespreekt indien mogelijk met het kind; Þ registreert. Stap 4: Wegen aard en ernst van het huiselijk geweld of kindermishandeling en bij twijfel altijd raadplegen van SHG of AMK De aandachtsfunctionaris: Þ weegt het risico, de aard en ernst; Þ vraagt bij twijfel altijd SHG of AMK hierover een advies te geven; Þ registreert. Stap 5a: Hulp organiseren en effecten volgen De aandachtsfunctionaris: Þ bespreekt de zorgen met ouders; Þ organiseert hulp door ouders en kind door te verwijzen; Þ monitort of ouder en kind hulp krijgen; Þ volgt het kind; Þ registreert.

Daar waar in de meldcode gesproken wordt over de beroepskracht, kan ook gastouder gelezen worden.

64

Stap 5b: Melden en bespreken met ouders De aandachtsfunctionaris: Þ meldt het vermoeden bij het AMK; Þ sluit bij de melding aan bij feiten en gebeurtenissen; Þ overlegt met AMK over acties na de melding; Þ monitort of ouder en kind hulp krijgen; Þ volgt het kind; Þ registreert.

65

Route bij signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling

Stap 1: In kaart brengen van signalen De beroepskracht brengt de signalen die een vermoeden van huiselijk geweld of kindermishandeling bevestigen of juist ontkrachten in kaart en legt deze vast. De beroepskracht legt ook de contacten over de signalen vast, evenals de stappen die worden gezet en de besluiten die worden genomen. Bij vroegsignalering worden signalen gezien die duiden op een zorgelijke of mogelijk bedreigde ontwikkeling. Zelden zullen deze signalen direct duidelijkheid geven over de oorzaak zoals huiselijk geweld of kindermishandeling. Het is daarom verstandig uit te gaan van de signalen die de beroepskracht bij het kind of in de interactie tussen ouder en kind waarneemt. Bij het signaleren van huiselijk geweld of kindermishandeling kan gebruik gemaakt worden van de signalenlijsten (bijlage 1 en 2) en de observatielijst (bijlage 4) uit de handleiding. Het is gebruikelijk om in deze fase in gesprek te gaan met de ouder tijdens haal- en brengmomenten, tijdens een tien-minutengesprek of op een ander gepland moment. Hierbij gaat het vooral om het benoemen van feitelijkheden en zaken die opvallen. Daarnaast kan het kind in de groep geobserveerd worden en de ouder met het kind tijdens contactmomenten. Alle signalen dienen te worden verzameld waardoor het duidelijker wordt welke zorgen er zijn en of deze zorgen gegrond zijn. De beroepskracht vraagt de aandachtsfunctionaris om te helpen bij het onderbouwen van de signalen. Het is belangrijk dat de kinderopvangorganisatie alles goed registreert. Alle gegevens die te maken hebben met het signaleren en handelen dienen schriftelijk te worden vastgelegd. Gespreksverslagen kunnen door betrokkenen worden ondertekend. Er kan hiervoor een kinddossier aangelegd worden, dat in een gesloten kast (met slot) of digitaal (met wachtwoord) wordt bewaard. Dit vanwege de privacygevoelige gegevens die worden verzameld. In hoofdstuk 8.5 uit de handleiding worden handvatten gegeven hoe een kinddossier kan worden opgesteld.

66

Stap 2: Collegiale consultatie en zo nodig raadplegen van SHG, AMK of een deskundige op het gebied van letselduiding De beroepskracht bespreekt de signalen met de aandachtsfunctionaris. Het wordt aanbevolen om advies aan het SHG, AMK of een deskundige op het gebied van letselduiding te vragen. Dit is een taak voor de aandachtsfunctionaris. Consultatie is - afhankelijk van de interne afspraken van de kinderopvangorganisatie - mogelijk met de volgende interne collega’s: de leidinggevende, de bemiddelingswerker (van het gastouderbureau), de gedragswetenschapper, de aandachtsfunctionaris of een collega uit dezelfde groep. Extern is consult mogelijk met de jeugdverpleegkundige of jeugdarts van het consultatiebureau of de GGD. Indien de kinderopvangorganisatie deelneemt aan het zorgadviesteam (ZAT) is het ook mogelijk om het kind binnen dit team te bespreken. Tevens kan gebruik worden gemaakt van samenwerking met het Centrum voor Jeugd en Gezin. Consult bij SHG, AMK of deskundige op het gebied van letselduiding Indien de aandachtsfunctionaris of bemiddelingsmedewerker ook maar enige twijfel heeft over de oorzaak van de situatie en/of eventuele mogelijke onveiligheid bij het kind, kan advies worden gevraagd bij het SHG, AMK of een deskundige op het gebied van letselduiding. Het AMK kan een eerste weging maken of het terecht is dat er zorgen zijn over deze situatie en of er mogelijk sprake kan zijn van huiselijk geweld of kindermishandeling. Het SHG kan betrokken worden als er zorgen zijn over huiselijk geweld waarbij ouders c.q. meerderjarige huisgenoten betrokken zijn. Wanneer er kinderen bij zijn betrokken zal het SHG echter doorgaans doorverwijzen naar het AMK. Een deskundige op het gebied van letselduiding kan worden ingezet ter duiding van letsels waarbij een vermoeden van huiselijk geweld of kindermishandeling speelt. Zorgvuldig handelen vereist dat de aandachtsfunctionaris of bemiddelingsmedewerker bij elk vermoeden nagaat of hij advies vraagt bij het SHG, AMK of een deskundige op het gebied van letselduiding Consult bij zorgadviesteam Voor het bespreken in het zorgadviesteam wordt een intakegesprek met de ouders en/of aandachtsfunctionaris of bemiddelingsmedewerker door het maatschappelijk werk of een ander lid van het zorgadviesteam gevoerd. Door de ouder continu te betrekken en in overleg te treden, is de kans groter dat de ouder gemotiveerd is om de situatie te verbeteren en/of hulp te aanvaarden. Om het kind ‘open’ (niet anoniem) te bespreken in het zorgadviesteam en met andere externe deskundigen is schriftelijke toestemming van de ouder vereist. Indien de aandachtsfunctionaris in het contact transparant en integer is, is de kans groot dat over deze zaken een open gesprek mogelijk is. In de meeste gevallen wordt toestemming door de ouder gegeven. Gespreksvaardigheid om in gesprek te gaan over zorgen en het vragen om toestemming van de ouder is een specifieke deskundigheid en kan door middel van scholing worden aangeleerd. Ook kan de aandachtsfunctionaris of bemiddelingsmedewerker advies krijgen van het SHG, AMK of het zorgadviesteam over het in gesprek gaan met de ouder. Indien de ouder weigert, is dit een zorgelijk signaal en moet het worden meegenomen in de weging (stap 4). Het kind kan overigens anoniem worden besproken wanneer de ouder geen toestemming heeft gegeven, maar dit verdient niet de voorkeur vanwege de eventuele vervolgacties. Meer informatie over samenwerking met andere organisaties is te vinden in hoofdstuk 7 van de handleiding.

67

Vanaf stap 2 is het raadzaam registratie in de Verwijsindex Risicojongeren te overwegen indien de kinderopvangorganisatie op dit systeem is aangesloten. Meer informatie hierover is te vinden in hoofdstuk 1.4 van de handleiding. Noodsituaties Bij signalen die wijzen op acuut en zodanig ernstig geweld dat het kind of een gezinslid onmiddellijk moet worden beschermd, kan meteen contact worden opgenomen met het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK). Het AMK maakt dan een inschatting van de ernst van de situatie. Voor noodsituaties is het AMK 24 uur per dag bereikbaar. In zeer ernstig dreigende situaties kan het AMK een melding overdragen aan de Raad voor de Kinderbescherming. Bijvoorbeeld als een kind met verwondingen naar het ziekenhuis moet en de ouders willen het niet meegeven of weghalen uit het ziekenhuis. In een dergelijke situatie kan er heel snel een voorlopige ondertoezichtstelling worden gevraagd zodat de ouders (tijdelijk) het gezag niet hebben over hun kind. In noodsituaties kan overigens ook contact gezocht worden met de crisisdienst van Bureau Jeugdzorg en/of de politie gevraagd worden om hulp te bieden. In de handleiding bevindt zich een algemeen overzicht van websites en adressen (zie bijlage 5) van instanties en organisaties waar de beroepskracht terecht kan voor ondersteuning en advies. In deze meldcode is een sociale kaart opgenomen die de kinderopvangorganisatie kan invullen met gegevens uit de eigen regio (zie onderdeel V). Het is belangrijk dat de kinderopvangorganisatie alles goed registreert. Alle gegevens die te maken hebben met het signaleren en handelen dienen schriftelijk te worden vastgelegd.

68

Stap 3: Gesprek met de ouder (en indien mogelijk met het kind) De aandachtsfunctionaris of bemiddelingsmedewerker bespreekt de signalen met de ouders, en indien mogelijk met het kind (eventueel samen met leidinggevende). De kinderopvangorganisatie kan er echter ook voor kiezen dat het gesprek door de beroepskracht wordt gevoerd, eventueel samen met aandachtsfunctionaris of bemiddelingsmedewerker of leidinggevende. In die gevallen wordt het gesprek altijd voorbereid met de aandachtsfunctionaris. Ook kan tijdens de voorbereiding ondersteuning worden gevraagd aan het SHG of AMK. Voor het gesprek met de ouders (en eventueel het kind) kunnen de volgende stappen worden gevolgd: 1. Leg de ouders (en eventueel het kind) het doel uit van het gesprek; 2. Beschrijf de feiten die zijn vastgesteld en de waarnemingen die zijn gedaan, geef daarbij geen waardeoordeel of eigen interpretatie; 3. Nodig de ouders uit om een reactie hierop te geven; 4. Kom pas na deze reactie zo nodig en zo mogelijk met een interpretatie van hetgeen er is gezien, gehoord en/of waargenomen; 5. Leg het gesprek vast en laat het indien mogelijk ondertekenen door alle betrokkenen. In de meeste gevallen is het onduidelijk wat de oorzaken zijn van de signalen. Door ouders te informeren en informatie uit te wisselen over de ontwikkeling van hun kind, kunnen zorgen verduidelijkt, ontkracht of bekrachtigd worden. Nodig de ouders expliciet uit tot het geven van hun mening en vraag door over kindgerelateerde onderwerpen in de thuissituatie. Herkent de ouder de situatie? Hoe gedraagt het kind zich thuis? Hoe reageren de ouders daarop? Hoe gaat het opvoeden thuis? Hoe reageert het kind hierop? Hoe is de ontwikkeling van het kind tot nu toe verlopen? Wat vinden de ouders daarvan? Hoe ervaren de ouders de opvoeding en hun rol als ouders? Indien de ouders de zorgen herkennen, kan een begin worden gemaakt met het onderzoeken van kansen en oplossingen. Ouders moeten vaak eerst gemotiveerd worden zodat de zorgen over hun kind gedeeld kunnen worden. Het helpt dan om ouders meer informatie te geven over de ontwikkeling van het kind en de effecten voor het kind in de huidige situatie. Pas als ouders niet te motiveren zijn en de zorgen blijven ontkennen is het raadzaam het AMK om advies te vragen en een melding te overwegen. Het SHG kan betrokken worden als er zorgen zijn over huiselijk geweld waarbij ouders c.q. meerderjarige huisgenoten betrokken zijn. Wanneer er kinderen bij zijn betrokken zal het SHG echter doorgaans doorverwijzen naar het AMK. Indien besloten wordt om ook met het kind zelf te spreken, is het van belang dat het kind zich veilig genoeg voelt om het gesprek te voeren. Maak hierbij de afweging of het in het belang van het kind zelf is om dit gesprek te voeren. Hierover kan ook advies worden gevraagd aan het SHG of AMK. Beloof tijdens een dergelijk gesprek nooit geheimhouding, maar geef wel aan dat de signalen serieus afgewogen zullen worden. Belangrijk is ook dat het kind niet wordt ondervraagd, maar dat het kind met name de ruimte wordt gegeven om zijn verhaal te vertellen. Zie ook de tips voor gesprekken met kinderen in hoofdstuk 6.1 van de handleiding. Het is belangrijk dat de kinderopvangorganisatie alles goed registreert. Alle gegevens die te maken hebben met het signaleren en handelen dienen schriftelijk te worden vastgelegd. Stap 4: Weeg aard en ernst van het huiselijk geweld of kindermishandeling en bij twijfel altijd raadplegen van het SHG of AMK

69

De aandachtsfunctionaris of bemiddelingsmedewerker weegt op basis van de signalen, van het (extern) ingewonnen advies en van het gesprek met de ouders het risico op huiselijk geweld of kindermishandeling al dan niet in overleg met leidinggevende. Daarnaast wordt de aard en de ernst van het huiselijk geweld of de kindermishandeling gewogen. Ook moet er altijd overwogen worden of er naar de politie moet worden gegaan. Tenslotte zijn kindermishandeling en huiselijk geweld strafbare feiten. Voor de weging is het van belang dat de aandachtsfunctionaris in het dossier de signalen, de gesprekken en de stappen beschrijft en vastlegt die al gezet zijn. Daarnaast zijn voor de weging de volgende factoren van belang: Þ de leeftijd van het slachtoffer; Þ de aard van het geweld; Þ de mate van afhankelijkheid; Þ de duur van het geweld; Þ de verwachting over de schade die wordt aangericht; Þ de mate van isolement waarin het geweld zich afspeelt. Een weging is altijd persoonlijk, er zijn geen vaste richtlijnen voor. Omdat elke situatie uniek is, is hier geen standaard voor. Wanneer twijfel blijft bestaan over een vermoeden van huiselijk geweld of kindermishandeling, is het verplicht om het SHG of AMK te raadplegen. Het SHG of AMK kan helpen een risicotaxatie uit te voeren en kan helpen bepalen of het verstandig is zelf hulp te organiseren of een melding te doen. Dit is ook van toepassing als het om mogelijk eergerelateerd geweld gaat. Zo mogelijk kan ook het Landelijk Expertise Centrum Eergerelateerd Geweld (LEC EGG) van de politie om advies worden gevraagd. In bijlage 5 van de handleiding staat een algemeen overzicht van websites en adressen van instanties en organisaties waar de beroepskracht terecht kan voor ondersteuning en advies. De kinderopvangorganisatie dient zelf de sociale kaart uit deze meldcode aan te passen en in te vullen met de instanties en organisaties die werkzaam zijn binnen betreffende regio (zie onderdeel V). Het is belangrijk dat de kinderopvangorganisatie alles goed registreert. Alle gegevens die te maken hebben met het signaleren en handelen dienen schriftelijk te worden vastgelegd.

70

Stap 5: Beslissen: zelf hulp organiseren of melden Stap 5a: Hulp organiseren en effecten volgen Als op basis van de afweging in stap 4 genoeg gronden zijn dat het kind en zijn gezin redelijkerwijs voldoende tegen het risico op huiselijk geweld of op kindermishandeling beschermd kunnen worden: Þ bespreek met de ouders; Þ organiseer dan de noodzakelijke hulp; Þ volg de effecten van deze hulp en Þ doe alsnog een melding als er signalen zijn dat het huiselijk geweld of de kindermishandeling niet stopt, of opnieuw begint. Dit is de verantwoordelijkheid van de aandachtsfunctionaris al dan niet in overleg met de leidinggevende en/of directie. Als de kinderopvangorganisatie gebruik heeft gemaakt van het zorgadviesteam, kan het zorgadviesteam verdere actie coördineren. Het zorgadviesteam bespreekt de hulpvraag van kinderopvangorganisatie en ouders, beoordeelt de hulpvraag, stelt een aanpak vast, geeft handelingsadviezen voor de beroepskracht en adviseert over verdere hulp. Ook het CJG kan worden geraadpleegd en hierin adviseren. De aandachtsfunctionaris binnen de kinderopvangorganisatie bespreekt met de ouders de uitkomst van de bespreking met het CJG of zorgadviesteam. Met de ouders kan gesproken worden over verder te nemen stappen voor hulpverlening voor het kind en/of de ouders. Hierbij is het belangrijk om informatie te geven over de hulpverlenende instanties en of er hiervoor een indicatie nodig is van bijvoorbeeld Bureau Jeugdzorg. De ouders kunnen op deze manier worden doorverwezen. Belangrijk is om bij de ouders en de instantie te informeren of zij ook daadwerkelijk naar de verwijzende instantie zijn gegaan. Leg de gesprekken vast en laat indien mogelijk ouders het gespreksverslag ondertekenen. Indien er voor een van voorgaande stappen ondersteuning nodig is, dan kan dit gevraagd worden bij het SHG, AMK, CJG of zorgadviesteam. De kinderopvangorganisatie kan in het eigen team afspraken maken over de begeleidings- en zorgbehoeften van het kind. De uitkomst van deze teambespreking wordt vastgelegd en met de ouders besproken. Het is belangrijk dat de kinderopvangorganisatie alles goed registreert. Alle gegevens die te maken hebben met het signaleren en handelen dienen schriftelijk te worden vastgelegd.

71

Stap 5b: Melden en bespreken met ouders Kan het kind of kunnen de ouders niet voldoende tegen het risico op huiselijk geweld of kindermishandeling beschermd worden, of is er twijfel of de kinderopvangorganisatie hiertegen voldoende bescherming kan bieden: Þ meld het vermoeden bij het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling en; Þ sluit bij de melding zoveel mogelijk aan bij feiten en gebeurtenissen en geef duidelijk aan indien de informatie die gemeld wordt (ook) van anderen afkomstig is; Þ overleg bij de melding met het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling wat er na de melding, binnen de grenzen van de gebruikelijke werkzaamheden, gedaan kan worden om het kind, de ouders en mogelijke gezinsleden tegen het risico op huiselijk geweld of op mishandeling te beschermen; Þ Monitor hierbij of ouder en kind hulp krijgen; Þ Registreer. Dit is de verantwoordelijkheid van de aandachtsfunctionaris al dan niet in overleg met de leidinggevende en/of directie. Bespreek de melding vooraf met de ouders. Leg uit waarom de kinderopvangorganisatie van plan is deze melding te gaan doen en wat het doel daarvan is. Blijf in het gesprek bij de feiten en constateringen en voorkom interpretaties of waardeoordelen. 1. Vraag de ouders uitdrukkelijk om een reactie; 2. In geval van bezwaren van de ouders, overleg op welke wijze er tegemoet kan worden gekomen aan deze bezwaren en leg dit in het document vast; 3. Is dat niet mogelijk, weeg de bezwaren dan af tegen de noodzaak om het kind, de ouders en/of mogelijke gezinsleden te beschermen tegen het geweld of de kindermishandeling. Betrek in alle afwegingen de aard en de ernst van het geweld en de noodzaak om het kind, de ouders en/of mogelijke gezinsleden door het doen van een melding daartegen te beschermen; 4. Doe een melding indien naar het oordeel van de kinderopvangorganisatie de bescherming van de ouder of zijn gezinslid de doorslag moet geven. Van contacten met de ouders over de melding kan worden afgezien: Þ als de veiligheid van het kind, één van de ouders, die van de beroepskracht of gastouder zelf, en/of die van een ander in het geding is; of Þ als er goede redenen zijn om te veronderstellen dat de ouders daardoor het contact met de kinderopvangorganisatie zal verbreken. Indien na enige periode onvoldoende verbetering zichtbaar is, is het van belang opnieuw contact op te nemen met het AMK en eventueel opnieuw een melding te doen. Het AMK adviseert, indien nodig, meerdere keren contact op te nemen indien er onvoldoende verbetering of verslechtering te zien is.

72

Inspanningen na de melding Een melding is geen eindpunt. Als de kinderopvangorganisatie een melding doet, geeft het stappenplan daarom aan dat de aandachtsfunctionaris in zijn contact met het AMK ook bespreekt wat hij zelf, na zijn melding, binnen de grenzen van zijn gebruikelijke taakuitoefening kan doen om het kind of zijn gezinsleden te beschermen en te ondersteunen. Dit is uitdrukkelijk in stap 5 bij de melding opgenomen om duidelijk te maken dat de betrokkenheid van de beroepskracht bij het kind en ouders en mogelijke gezinsleden na de melding niet ophoudt. Van hem wordt verwacht dat hij, naar de mate van zijn mogelijkheden, het kind blijft ondersteunen en beschermen. Uiteraard gebeurt dit in overleg met het AMK om zo tot een gemeenschappelijke aanpak te komen. Het AMK houdt degene die de melding heeft gedaan op de hoogte van de uitkomsten van het onderzoek en van de acties die in gang worden gezet. Wanneer er sprake is van (een vermoeden van) kindermishandeling in de thuissituatie van één van de kinderen van de kinderopvangorganisatie kan dit ook impact hebben op de (andere) beroepskrachten en andere kinderen. Het is belangrijk dat de betreffende kinderopvangorganisatie hier aandacht aan besteedt, bijvoorbeeld in teamoverleggen of tijdens intervisie. Interne evaluatie Het is belangrijk dat de toepassing van de meldcode systematisch geëvalueerd wordt. Dit kan de aandachtsfunctionaris, leidinggevende en/of directie op zich nemen. Aangeraden wordt dat de uitvoering van de evaluatie door een ander wordt gedaan dan degene die actief binnen het proces zelf is geweest. Zo nodig worden verbeteringen in afspraken en/of procedures aangebracht. Geanonimiseerde gegevens met betrekking tot het vermoeden van kindermishandeling worden geregistreerd. Deze gegevens worden door de directie op een centraal punt bewaard. De gegevens worden geregistreerd en bewaard om bijvoorbeeld in kaart te kunnen brengen hoe vaak vermoedens van kindermishandeling binnen de gehele kinderopvangorganisatie voorkomen en op welke wijze daarmee wordt omgegaan. Het is belangrijk dat de kinderopvangorganisatie alles goed registreert. Alle gegevens die te maken hebben met het signaleren en handelen dienen schriftelijk te worden vastgelegd.

73

II. Route bij signalen van mogelijk geweldof zedendelict door een collega jegens een kind

Stap 1A

Stap 1B

Signaleren

Direct melding doen van vermoeden

Stap 2

Direct in overleg treden met vertrouwensinspecte ur

Stap 1A: Signaleren De beroepskracht of bemiddelingsmedewerker: Þ observeert; Þ raadpleegt signalenlijst (bijlage 1, 2 en 3 uit de handleiding); Þ registreert. Stap 1B: Direct Melding doen van vermoeden geweldof zedendelict door een collega jegens een kind bij houder De beroepskracht of bemiddelingsmedewerker: Þ is verplicht het vermoeden van een geweldof zedendelict door een collega jegens een kind direct bij de houder te melden. Stap 2: In overleg treden met vertrouwensinspecteur De houder: Þ Moet direct contact leggen met een vertrouwensinspecteur (overlegplicht) indien hij aanwijzingen heeft dat een collega een geweldof zedendelict begaat of heeft begaan jegens een kind; Þ Krijgt advies van de vertrouwensinspecteur over al dan niet doen van aangifte; Þ registreert.

Stap 3

Aangifte doen

Stap 4

Handelen naar aanleiding van onderzoek politie Stap 5

Nazorg bieden en evalueren

4

Stap 3: Aangifte doen De houder: Þ Is verplicht bij redelijk vermoeden aangifte te doen bij de politie (aangifteplicht); Þ Stelt de beroepskracht in ieder geval voor de duur van het onderzoek op non-actief Þ legt een draaiboek aan; Þ raadpleegt het AMK en /of GGD; Þ regelt ondersteuning van kind en ouders; Þ volgt het ingestelde onderzoek van de politie; Þ registreert. Stap 4: Handelen naar aanleiding van onderzoek van de politie De houder of directie: Þ rehabiliteert; Þ geeft waarschuwing af; Þ neemt arbeidsrechtelijke maatregelen4; Þ registreert.

Voor gastouder en vrijwilliger: zie uitwerking in stap 4 van deze route

74

Stap 5: Nazorg bieden en evalueren De houder, directie of leidinggevende: Þ biedt nazorg voor ouders en kinderen; Þ biedt nazorg beroepskrachten; Þ organiseert ouderavonden; Þ verwijst door naar externe hulp; Þ evalueert de procedures; Þ registreert. Algemene toelichting De meldplicht betekent dat een houder wettelijk verplicht is om contact op te nemen met een vertrouwensinspecteur als op welke wijze dan ook over aanwijzingen beschikt wordt dat een collega een geweldof zedendelict begaat of heeft begaan en een kind is hiervan het slachtoffer. De meldplicht geldt ook voor werknemers. Werknemers zijn verplicht om bij een reëel vermoeden dat een collega zich schuldig maakt aan een mogelijk geweldof zedendelict jegens een kind dit meteen te melden bij hun werkgever. Het is aan de houder (= het bevoegd gezag binnen de kinderopvangorganisatie) om te regelen of de houder zelf in contact treedt met de vertrouwensinspecteur of dat een leidinggevende (bijvoorbeeld een locatiemanager of directeur) dat namens hem doet. Daar waar in dat geval houder in deze route staat, kan ook de gedelegeerde persoon staan.

Melding door een medewerker over de houder zelf Indien de medewerker aanwijzingen heeft dat de houder zelf een geweldof zedendelict begaat (of heeft begaan) en een kind hiervan het slachtoffer is dan is de medewerker verplicht tot het doen van aangifte bij de politie. Hij/zij kan hierover in overleg treden met de vertrouwensinspecteur. De vertrouwensinspecteur kan de medewerker begeleiden bij het doen van aangifte. Melding door een ouder over een medewerker of leidinggevende Indien een ouder aanwijzingen heeft dat een medewerker of leidinggevende zelf een geweldof zedendelict begaat (of heeft begaan) en een kind hiervan het slachtoffer is dan kan de ouder contact opnemen met de vertrouwensinspecteur van de Inspectie van het Onderwijs. Hiernaast heeft de ouder de (reguliere) rechtsplicht om bij een redelijk vermoeden van een strafbaar feit aangifte te doen bij de politie. De vertrouwensinspecteur zal de ouder adviseren om contact op te nemen met een leidinggevende van de kinderopvanginstelling. Betreft het de leidinggevende dan is het advies om contact op te nemen met de houder. Er ontstaat bij de leidinggevende van de kinderopvanginstelling een plicht om de houder op de hoogte te stellen van dit signaal. (zie verder onder het kopje aangifteplicht voor houder) Melding door een ouder over een gastouder / volwassen huisgenoot De situatie binnen de gastouderopvang wijkt af van de situatie in een kindercentrum, aangezien de gastouder alleen werkt, er in de meeste gevallen geen arbeidsrelatie is met het gastouderbureau en regelmatig een volwassen huisgenoot aanwezig is in de woning waar de kinderen worden opgevangen. Hoewel de bemiddelingsmedewerker de gastouder begeleidt, komt deze tussen de twee en vier maal in de opvangsetting van de gastouder en is de kans op signalering door bemiddelingsmedewerker gering. De melding van een vermoeden van een mogelijk geweldof zedenmisdrijf zal daarom in de praktijk vooral gedaan worden door de ouder. Zie verder de bijbehorende handleiding, paragraaf 1.3. 75

Route bij signalen van mogelijk geweldof zedendelict door een collega jegens een kind Stap 1A: Signaleren De beroepskracht of bemiddelingsmedewerker heeft een vermoeden of een signaal opgevangen of een ander laat doorschemeren dat er iets niet goed zit in de relatie tussen het kind en een collega werkzaam binnen de kinderopvangorganisatie. Onder collega wordt volstaan een houder, directie, leidinggevende, beroepskracht of vrijwilliger volgens de definitie in de definitielijst van deze meldcode. Niet in alle gevallen waarin beroepskrachten menen dat er niet goed met kinderen wordt omgegaan door een collega, is er sprake van een mogelijk geweldof zedendelict. Desondanks mag niet aan deze signalen voorbij worden gegaan en zal onderzocht moeten worden wat er bij het kind wordt gesignaleerd. De beroepskracht of bemiddelingsmedewerker dient altijd direct de houder op de hoogte te stellen van zijn twijfels en niet zelf een afweging te maken. Vermoedens zijn er in uiteenlopende gradaties. Als de beroepskracht of bemiddelingsmedewerker zich met een dergelijk vermoeden (over een collega ) geconfronteerd ziet, moeten de volgende acties ondernomen worden: Þ Raadpleeg de signalenlijsten in bijlage 1, 2 en 3 uit de handleiding; Þ Registreer dat wat is waargenomen; Þ Leg het signaal direct neer bij de houder (stap 1B van deze route). Van belang is om betreffende signalen goed te registreren en te beschrijven. Tips over het registreren zijn te vinden in hoofdstuk 8.5 van de handleiding.

76

Stap 1B: Direct melding doen van vermoeden van geweldof zedendelict jegens een kind bij houder Wanneer een beroepskracht of bemiddelingsmedewerker vermoedt dat een collega binnen de kinderopvangorganisatie zich schuldig maakt aan kindermishandeling moet de beroepskracht of bemiddelingsmedewerker dit direct melden bij de houder. In het stappenplan wordt er van uitgegaan dat een beroepskracht of een bemiddelingsmedewerker een mogelijk vermoeden van kindermishandeling door een collega direct meldt bij de houder. In de praktijk kunnen ook de volgende personen deze melding van vermoeden van kindermishandeling door een collega doen: a. Melding door het kind Als de melding van een geweldof zedendelict afkomstig is van een kind, is opvang en steun voor het kind het eerste aandachtspunt. De beroepskracht bij wie het slachtoffer de klacht meldt, is verplicht dit meteen te melden bij de houder. Deze laat weten discreet te zullen handelen, maar belooft geen geheimhouding aan het kind. De houder treedt direct (onverwijld) in contact met een vertrouwensinspecteur (zie stap 2 van deze route) Naast het AMK worden zo nodig anderen ingeschakeld voor hulp. De ouders van het betrokken kind worden geïnformeerd. Aan de ouders wordt eveneens opvang en steun geboden. Het waarborgen van het gevoel van veiligheid van het kind is uitgangspunt van dit handelen. b. Melding door de ouder Als de melding van de ouders komt, zal deze melding altijd serieus genomen worden. Feiten en constateringen zullen bij ouders nagevraagd worden.De beroepskracht geeft de melding direct (onverwijld) door aan de houder. De houder treedt direct in overleg met de vertrouwensinspecteur van de Inspectie van het Onderwijs (stap 2 van deze route). De ouder kan bij een redelijk vermoeden ook zelf contact opnemen met een vertrouwensinspecteur van de Inspectie van het Onderwijs. c. Melding door derden Als de melding van derden komt, dient uitgezocht te worden over welke informatie deze persoon/ personen precies beschikt/beschikken en waar deze informatie op is gebaseerd. De beroepskracht geeft de melding onverwijld door aan de houder. De houder is verplicht om in overleg te treden met een vertrouwensinspecteur van de Inspectie van het Onderwijs (zie stap 2 van deze route) Melding over leidinggevende Wanneer de melding van toepassing is op de leidinggevende dient door de constaterende beroepskracht direct de houder te worden ingeschakeld. Melding over de directie Een bijzondere situatie betreft het geval dat de klacht het gedrag van de directie zelf betreft. Het gaat hierbij immers om de situatie waarin het niet meer mogelijk is om hogerop melding te doen. In dat geval is de constaterende beroepskracht verplicht om aangifte te doen bijde politie. De beroepskracht kan hierover in overleg treden met de vertrouwensinspecteur. De vertrouwensinspecteur kan de beroepskracht vervolgens begeleiden bij het doen van aangifte. Deze stap dient zorgvuldig geregistreerd te worden. Stap 2: In overleg treden met vertrouwensinspecteur

77

De houder is verplicht om direct in overleg te treden met een vertrouwensinspecteur van de Inspectie van het Onderwijs. De vertrouwensinspecteur gaat samen met de houder na of er een redelijk vermoeden bestaat en adviseert de houder over aangifte. Wanneer er geen sprake is van een redelijk vermoeden, is nader onderzoek redelijkerwijs niet aan de orde. De houder zal in gesprek gaan met betrokkenen om de mogelijk verstoorde werkhouding te herstellen. Indien de uitkomst is dat er een redelijk vermoeden bestaat dat er sprake is van een gewelds- of zedendelict dan heeft de houder een aangifteplicht. De kinderen worden dan direct afgeschermd van de betrokken beroepskracht door deze op non-actief te stellen of te schorsen. De houder deelt dit mee aan alle betrokkenen. Zie hiervoor ook de volgende stap in deze route. De houder is verantwoordelijk voor de registratie in deze stap. Aangifteplicht voor houder Indien de houder aangifte doet, treedt de vertrouwensinspecteur terug. Indien de houder weigert om aangifte te doen terwijl de vertrouwensinspecteur concludeert dat er een redelijk vermoeden bestaat, geldt de volgende escalatieladder: 1. Coördinator vertrouwensinspecteurs van de Inspectie van het Onderwijs probeert de houder te overreden; 2. Hoofdinspecteur van de Inspectie van het Onderwijs probeert de houder te overreden; 3. Hoofdinspecteur van de Inspectie van het Onderwijs legt contact met de burgemeester (het college van B&W) van de betreffende gemeente; 4. De burgemeester zal de (zeden) politie inschakelen dan wel andere activiteiten vanuit zijn bevoegdheden initiëren. NB Het is aan de houder om te regelen of de houder zelf meteen in contact treedt met de vertrouwensinspecteur of dat een leidinggevende of locatiemanager dat namens de houder doet.

78

Stap 3: Aangifte doen Indien na het overleg met de vertrouwensinspecteur blijkt dat er een redelijk vermoeden bestaat dat er sprake is van een geweldof zedendelict, dan heeft de houder een meldplicht. Als deze stap wordt gezet, is er vanzelfsprekend nog steeds geen sprake van ‘schuld’ van de beroepskracht over wie het vermoeden is geuit: ‘beschuldigd’ staat niet gelijk aan schuldig. In geval van een reëel vermoeden neemt de houder, naast het doen van aangifte, de volgende maatregelen: a. Stelt de beroepskracht in ieder geval voor de duur van het onderzoek op non-actief 5 b. Het aanleggen van een draaiboek; c. Raadplegen AMK en/of lokale GGD; d. Het regelen van opvang van kind(eren) en ouders. a. Stelt de beroepskracht in ieder geval voor de duur van het onderzoek op non-actief In geval van een reeel vermoeden van een mogelijk geweldof zedenmisdrijf, wordt de betreffende betrokken persoon in ieder geval voor de duur van het onderzoek op non-actief gesteld. In het geval dat het een gastouder betreft, is meestal geen sprake van een arbeidsrelatie tussen gastouder en gastouderbureau. De houder dient, omdat het een vermoeden betreft, maatregelen te treffen die er voor zorgen dat de betreffende gastouder gedurende het onderzoek geen kinderen opvangt. Daarnaast dienen de maatregelen zodanig te zijn dat een gastouder eveneens gerehabiliteerd kan worden indien uit het onderzoek van de politie blijkt dat de vermoedens niet juist zijn. Ook is het van belang mee te nemen dat een gastouder bij meerdere gastouderbureaus kan zijn ingeschreven. Bovenstaand geldt ook voor een vrijwilliger binnen de kinderopvangvoorziening (peuterspeelzaal). a.b.

Draaiboek aanleggen De houder, of degene die in opdracht van de houder met deze taak belast is, draagt zorg voor een zorgvuldige procedure en legt een draaiboek aan. In de handleiding staan handvatten voor het aanleggen van een draaiboek (hoofdstuk 8.5).

c. Raadplegen AMK en/of GGD Het AMK kan de kinderopvangorganisatie adviseren en ondersteuning bieden. Ook de GGD kan worden geraadpleegd. Voor adressen van de lokale GGD zie de sociale kaart in deze meldcode (onderdeel V). d. Het regelen van opvang voor kind(eren) en ouders Þ Voor de ondersteuning voor het kind en de ouders kan een beroep worden gedaan op een instelling als de GGD of het AMK. (Het calamiteitenteam van) GGD is gespecialiseerd in het begeleiden van organisaties bij calamiteiten. In overleg met ouders en GGD en/of AMK, wordt bezien of de opvang in de kinderopvangorganisatie kan worden gecontinueerd dan wel dat er een andere oplossing moet worden geboden. Þ De kinderopvangorganisatie informeert ouders over de mogelijkheid aangifte te doen bij de politie.

79

Þ

Þ

De houder of directie houdt contact, toont betrokkenheid en informeert de ouders regelmatig over de voortgang van het onderzoek en andere zaken die voor de ouders van belang zijn. De ouders van de overige kinderen moeten geïnformeerd worden. Er kan gekozen worden om kinderen elders onder te brengen. Het AMK kan worden ingeschakeld voor advies hoe bijvoorbeeld te handelen met de eigen kinderen van de beroepskracht.

Na het doen van aangifte stelt de politie in de regel een onderzoek in. De politie voert gesprekken met alle betrokkenen. Het initiatief voor het instellen van een onderzoek ligt bij de politie. De houder en directie dienen het onderzoek van de politie te volgen en zelf geen stappen te ondernemen die indruisen tegen de bewijslast van de politie.

80

Stap 4: Handelen naar aanleiding van het onderzoek van de politie Het onderzoek van de politie kan leiden tot verschillende uitkomsten. Afhankelijk van deze uitkomsten heeft de houder, directie of leidinggevende verschillende mogelijkheden om te handelen. a. Rehabilitatie van beroepskracht6; b. Waarschuwing afgeven; c. Arbeidsrechtelijke maatregelen. a. Rehabilitatie beroepskracht De politie kan op grond van het verrichte onderzoek constateren dat er geen aanleiding is om aan te nemen dat sprake is van een geweldof zedendelict. De betrokken beroepskracht, die voor de duur van het onderzoek geschorst of op non-actief was gesteld, wordt door de houder of directie van de organisatie in zijn functie in ere hersteld. In een dergelijke situatie moeten het belang van de beroepskracht en het algemeen belang worden afgewogen en zou het bijvoorbeeld wenselijk kunnen zijn de betreffende beroepskracht binnen de kinderopvangorganisatie over te plaatsen. Indien na het onderzoek van de politie blijkt dat er een klacht is ingediend op valse gronden, kan de directie de betrokken beroepskracht een rehabilitatietraject aanbieden. De directie kan dan tevens maatregelen nemen tegen degene, die valselijk een beschuldiging heeft geuit. Dit kan variëren van de eis dat excuses worden aangeboden, tot schorsing of tot verwijdering. b. Waarschuwing afgeven De houder of directie kan besluiten tot het geven van een schriftelijke waarschuwing, met de mededeling dat herhaling van het ongewenste gedrag arbeidsrechtelijke gevolgen heeft. Die waarschuwing kan dan worden opgenomen in het personeelsdossier. c. Arbeidsrechtelijke maatregelen Wanneer de houder of directie constateert dat op grond van het verrichte onderzoek van de politie aanleiding is om aan te nemen dat kindermishandeling heeft plaatsgevonden, neemt de directie maatregelen van arbeidsrechtelijke aard, zoals ontslag wegens een dringende reden op grond van art. 677 en art. 678 boek 7 BW, of ontbinding van de arbeidsovereenkomst via de kantonrechter (art. 685 boek 7 BW). In het geval dat het een gastouder betreft, dient de overeenkomst tussen het gastouderbureau en de gastouder per direct te worden beëindigd, evenals de overeenkomst tussen de gastouder en ouder. In geval er een arbeidsovereenkomst bestaat tussen de gastouder en ouder, dan geldt ontslag zoals boven beschreven. In het geval dat het een vrijwilliger betreft, wordt de samenwerking per direct opgezegd.

Alle beslissingen worden zorgvuldig afgewogen en zorgvuldig geregistreerd door de houder of directie.

6

Hier kan ook gastouder of vrijwilliger worden gelezen

81

Stap 5: Nazorg bieden en evalueren Het is belangrijk dat de kinderopvangorganisatie nazorg biedt aan alle betrokkenen. Ook het evalueren van de genomen stappen is belangrijk om in mogelijke toekomstige situaties adequaat te kunnen handelen. Nazorg Nazorg aan betrokken ouders en hun kinderen kan geboden worden door middel van ouderavonden, het uitnodigen van deskundigen daarbij of specifieke doorverwijzing. De kinderopvangorganisatie kan zich hier in laten adviseren door de GGD. Zie hiervoor hoofdstuk 7.5 uit de handleiding. Voor de kinderen kan als dit nodig is, of als de ouders van de kinderen dit nodig achten extra hulp worden ingezet. Het is belangrijk om bijzondere aandacht te hebben voor de psychische belasting van de overige beroepskrachten naar aanleiding van bovenstaand traject. Wanneer er getuigen zijn onder de beroepskrachten kan met hen apart worden besproken wat nodig is om het gebeurde te verwerken. Bij hen kunnen gevoelens van onmacht, verdriet, schaamte en schuldgevoel een rol spelen. Andere beroepskrachten kunnen ook kampen met deze gevoelens. Hier kan aandacht aan worden besteed in de teamoverleggen en daar waar nodig ook individueel. Als binnen een kinderopvangorganisatie een incident plaatsvindt, is de kans groot dat ook de media hier van op de hoogte raken. Het is verstandig van tevoren zorgvuldig te overwegen hoe er wordt omgegaan met de pers (zie bijlage 6 van de handleiding). Evalueren Het is belangrijk het gehele proces en de verschillende stappen te evalueren. Dit is de verantwoordelijkheid van houder of directie. Þ De houder of directie evalueert met medewerkers dat wat er gebeurd is en de procedures die zijn gevolgd. Þ Zo nodig wordt de zaak doorgesproken met andere betrokkenen. Þ Zo nodig worden verbeteringen in afspraken en/of procedures aangebracht. Þ Geanonimiseerde gegevens met betrekking tot het vermoeden van kindermishandeling worden geregistreerd. Deze gegevens worden door de directie op een centraal punt bewaard. Þ Blijf alert op signalen. Mogelijk zijn er meer slachtoffers.

82

III. Route bij signalen van seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling

Stap 1 In kaart brengen van signalen

Stap 2 Melden van het gedrag

Stap 3 Beoordelen ernst van het gedrag

Stap 4 Maatregelen nemen

Stap 5 Handelen

Stap 6 Nazorg bieden en evalueren

Stap 1: In kaart brengen van signalen De beroepskracht: Þ observeert; Þ raadpleegt signalenlijst (bijlage 1 en 2 uit de handleiding); Þ bespreekt signalen met collega’s en de leidinggevende; Þ registreert. Stap 2: Melden van het gedrag bij leidinggevende De beroepskracht: Þ meldt het gedrag bij leidinggevende; Þ brengt de ouders van de betrokken kinderen op de hoogte. Stap 3: Beoordelen ernst van het gedrag De leidinggevende: Þ raadpleegt het AMK en/of GGD; Þ gaat in gesprek met ouders van zowel het kind dat gedrag vertoont als met de ouders van de kinderen die met het gedrag geconfronteerd worden over het gedrag; Þ taxeert de ernst van het gedrag: Þ licht seksueel grensoverschrijdend gedrag: bespreken in het team, inschakelen externe hulp niet nodig; Þ matig seksueel grensoverschrijdend gedrag: waarschuwing, inschakelen hulp; Þ ernstig seksueel grensoverschrijdend gedrag: direct ingrijpen vereist, maatregelen conform stap 4; Þ registreert in het kinddossier. Stap 4: Maatregelen nemen De directie: Þ stelt een intern onderzoek in; Þ schakelt experts in zoals GGD en AMK; Þ organiseert zorg voor kinderen en ouders; Þ gaat in gesprek met ouders van kind dat gedrag vertoont én met de ouders van kinderen die geconfronteerd werden met het gedrag over de te nemen maatregelen. Stap 5: Handelen De directie: Þ beslist naar aanleiding van het onderzoek over de opvang van het kind dat het gedrag heeft vertoond. Stap 6: Nazorg bieden en evalueren De directie: Þ biedt nazorg voor ouders, kinderen en beroepskrachten; Þ organiseert ouderavonden; 83

Þ Þ

verwijst door naar externe hulp; evalueert de procedures en registreert.

84

Route bij signalen van seksueel grensoverschrijdend gedrag tussen kinderen onderling

Stap 1: In kaart brengen van signalen Wanneer er signalen zijn dat een kind of meerdere kinderen seksueel grensoverschrijdend gedrag hebben vertoond en dat een ander kind hier mee geconfronteerd is of slachtoffer van is geworden, is het belangrijk dat deze signalen in kaart worden gebracht en goed geïnterpreteerd worden. Soms zal iets vrij duidelijk zijn aan te merken als ontoelaatbare handeling, maar vaker zal het gaan om minder duidelijke signalen die niet direct te duiden zijn. Het is belangrijk om deze signalen serieus te nemen. De beroepskrachten kunnen met elkaar onderzoeken wat zij bij de kinderen merken. Door met collega’s te overleggen en van gedachten te wisselen, kan een signaal beter worden beoordeeld. De volgende acties kunnen helpen de signalen te onderbouwen: Þ Þ

Þ

Raadpleeg de signalenlijst uit de handleiding (zie bijlage 1 en 2). Bespreek de signalen met collega’s of de bemiddelingswerker, leidinggevende of gedragswetenschapper (extern). Alle extern specialisme geschiet via de leidengevende. Vraag een gesprek aan met de leidinggevende.

Leg de mogelijke signalen vast in het kinddossier. Zie hiervoor in de handleiding hoofdstuk 8.5. Als de beroepskracht vervolgens twijfelt of concludeert dat er sprake is van seksueel grensoverschrijdend gedrag dan is het belangrijk dit te melden bij de leidinggevende conform stap 2.

85

Stap 2: Melden van het gedrag Wanneer de beroepskracht signalen heeft dat een kind of meerdere kinderen seksueel grensoverschrijdend gedrag hebben vertoond en dat een ander kind hiermee geconfronteerd is of slachtoffer van is geworden, dan is het belangrijk dit te melden bij de leidinggevende. De ouders van de kinderen die het gedrag vertonen of ermee zijn geconfronteerd moeten op de hoogte worden gebracht. Het is belangrijk dat de kinderopvangorganisatie alles goed registreert in een kinddossier (zie hoofdstuk 8.5 uit de handleiding). Alle gegevens die te maken hebben met het signaleren en handelen, dienen schriftelijk te worden vastgelegd.

86

Stap 3: Beoordelen ernst van het gedrag De leidinggevende is in overleg met de directie verantwoordelijk voor een eerste beoordeling van de voorgelegde situatie. Daarbij zal in het algemeen de beroepskracht die het gedrag heeft gemeld, gehoord worden en eventueel collega’s. Ook het AMK, CJG, ZAT of de GGD kan hiervoor worden ingeschakeld. Hierbij wordt de ernst van het gedrag bepaald. Wanneer wordt geconstateerd dat er geen sprake is van leeftijdsadequaat gezond gedrag, wordt gecategoriseerd hoe ernstig het gedrag is. Bij alle vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag dienen de ouders van zowel het kind dat het gedrag vertoont als het kind dat met het gedrag is geconfronteerd, te worden geïnformeerd. Daarnaast dient bij alle vormen gekeken te worden of het seksueel overschrijdende gedrag een signaal is van onderliggende problematiek. Er kan geconstateerd worden dat er sprake is van: Þ licht seksueel grensoverschrijdend gedrag; Þ matig seksueel grensoverschrijdend gedrag; Þ ernstig seksueel grensoverschrijdend gedrag. Licht seksueel grensoverschrijdend gedrag kan worden gezien als een noodzakelijke stap om normen en waarden te leren kennen en zal bij veel kinderen op bepaalde momenten in de ontwikkeling voorkomen. Het is nodig dat de beroepskracht dit gedrag begrenst, hierop reageert en bespreekt met ouders. Matig seksueel grensoverschrijdend gedrag is ontoelaatbaar; het is belangrijk om een duidelijk verbod in te stellen. Aan het kind moet uitgelegd worden dat dit gedrag niet mag en er moet worden uitgelegd waarom dit niet mag. De betrokken kinderen kunnen in de groep geobserveerd worden. Belangrijk is dat er met de kinderen gecommuniceerd blijft worden en dat ouders actief betrokken worden. De leidinggevende overlegt met het AMK of een gedragswetenschapper of externe hulpverlening of advies noodzakelijk is. Ernstig seksueel grensoverschrijdend gedrag vereist dat er direct wordt ingegrepen. Er moeten maatregelen genomen worden die kunnen garanderen dat het gedrag niet meer kan voorvallen. De directie dient ingelicht te worden om verdere stappen te kunnen ondernemen, ook omdat de directie eindverantwoordelijk is voor alle interne en externe communicatie. Bij ernstig seksueel grensoverschrijdend gedrag dient stap 4 te worden ingezet. Ook voor deze stap geldt, dat alle signalen en stappen goed vastgelegd worden in het kinddossier.

87

Stap 4: Maatregelen nemen De directie bepaalt welke maatregelen genomen moeten worden wanneer er sprake is van ernstig seksueel grensoverschrijdend gedrag. De volgende maatregelen kunnen worden genomen: a. Het instellen van een intern onderzoek. Het is belangrijk nauw samen te werken met expertorganisaties zoals het AMK, het zorgadviesteam en de GGD. Bij ernstige zaken is het aan te bevelen een onderzoeksteam te vormen waar vertegenwoordigers van de kinderopvangorganisatie en externe deskundigen deel van kunnen uitmaken. Dit onderzoeksteam kan het incident onderzoeken en de directie advies geven hoe te handelen. Het aanleggen van een draaiboek kan structuur bieden bij de uitvoer van het onderzoek. In de handleiding staan handvatten voor het aanleggen van een draaiboek (hoofdstuk 8.5). b. Het regelen van ondersteuning van het kind en ouders. c. Aanbieden van excuses voor falend toezicht/onveilige situatie vanuit de kinderopvang. Hierbij wordt tevens aangegeven dat onderzocht wordt hoe verbeteringen binnen de kinderopvangorganisatie kunnen worden doorgevoerd om mogelijke herhaling te voorkomen. d. Aanbieden van opvang en professionele hulp voor alle kinderen en hun ouders die op welke wijze dan ook betrokken zijn geweest bij het grensoverschrijdende seksuele gedrag. Emotionele begeleiding van de direct betrokken ouders is noodzakelijk. e. Indien een kind seksueel grensoverschrijdende handelingen heeft uitgevoerd bij een ander kind dan is het belangrijk gesprekken te voeren met beide partijen ouders en gezamenlijk te komen tot oplossingen. Creëer van beide partijen ouders 'bezorgde ouders' en zoek naar een gezamenlijk belang. De kinderopvangorganisatie vertegenwoordigt de belangen van alle kinderen. Dat kan betekenen dat de kinderopvangorganisatie beslissingen neemt die één van beide partijen niet zint. De kinderopvangorganisatie kan tegen het volgende dilemma oplopen: gaat een kind van de kinderopvang af of niet? En is dat op basis van een besluit van de kinderopvangorganisatie of van de ouders (opzeggen plaatsingsovereenkomst)? Belangrijk is de ouders altijd te informeren over de gemaakte keuze en deze te beargumenteren. f.

Afscherming van het kind dat het grensoverschrijdende gedrag heeft vertoond. De leidinggevende en/of directeur draagt zorg voor een zorgvuldige procedure en registreert dit in het betreffende dossier.

88

Stap 5: Handelen De beoordeling van het incident en het advies uit het (eventuele) interne onderzoek kunnen leiden tot verschillende uitkomsten. Afhankelijk van deze uitkomsten heeft de directie verschillende mogelijkheden om te handelen richting het kind dat het seksueel grensoverschrijdende gedrag heeft vertoond. a. b. c. d.

Het kind blijft op de groep; Het kind gaat naar een andere groep, andere locatie of andere kinderopvangorganisatie; Het inzetten van hulp; Melding bij het AMK (sinds 1-1-2015 veilig thuis) .

a. Het kind blijft op de groep Wanneer de directie constateert dat op grond van het verrichte onderzoek geen aanleiding is aan te nemen dat het gedrag zich zal herhalen of dat de aanwezigheid van het kind bedreigend is voor andere kinderen kan, in overleg met betrokken ouders, besloten worden het kind binnen de betreffende groep van de kinderopvangorganisatie te laten. b. Het kind gaat naar een andere groep of kinderopvangorganisatie De directie kan besluiten dat het in het belang is van het kind en/of de kinderen die met het gedrag geconfronteerd zijn, dat het kind naar een andere groep binnen de betreffende kinderopvangorganisatie, naar een andere locatie of naar een geheel andere kinderopvangorganisatie gaat. De directie kan hierin de ouders adviseren en eventueel contact opnemen met een andere kinderopvangorganisatie. Ook kunnen ouders zelf de conclusie trekken dat hun kind naar een andere locatie of kinderopvangorganisatie gaat. c. Het inzetten van hulp Met advies van het veilig thuis en in overleg met de ouders kan hulpverlening voor het kind worden ingezet. d. Melding bij het Veilig Thuis De directie doet een melding bij het AMK. Sinds 1 januari 2015 is het AMK opgegaan in nieuwe organisatie “ Veilig Thuis” Het gedrag van het kind kan namelijk ook op andere problematiek wijzen.

89

Stap 6: Nazorg bieden en evalueren Aanbevolen wordt het personeel persoonlijk te informeren. Daarnaast kunnen alle betrokkenen zo spoedig mogelijk over het seksueel overschrijdende gedrag op de hoogte worden gebracht middels een brief of een gezamenlijke (ouder)bijeenkomst. De directeur is verantwoordelijk voor de nazorg en de evaluatie. Er kan informatie worden gegeven over de concrete maatregelen die getroffen zijn ten aanzien van het kind of de kinderen die met het gedrag geconfronteerd werden. Ook kan aangegeven worden welke concrete maatregelen er ten aan zien van het kind dat het gedrag vertoonde genomen zijn en het verdere verloop van het onderzoek. Als bij een kinderopvangorganisatie een incident plaatsvindt, is er een kans dat ook de media hiervan op de hoogte raken. Het is verstandig van tevoren zorgvuldig te overwegen hoe hiermee zal worden omgegaan (zie bijlage 6 van de handleiding). Het is belangrijk het gehele proces en de verschillende stappen te evalueren. Þ De directeur evalueert met beroepskrachten en eventueel andere betrokkenen wat er is gebeurd en de procedures die zijn gevolgd. Þ Zo nodig wordt de zaak ook doorgesproken met andere betrokkenen. Þ Zo nodig worden verbeteringen in afspraken en/of procedures aangebracht. Þ Geanonimiseerde gegevens met betrekking tot het seksueel grensoverschrijdend gedrag worden geregistreerd. Deze gegevens worden door de directie op een centraal punt bewaard.

90

IV. Verantwoordelijkheden in het scheppen van randvoorwaarden voor een veilig werken meldklimaat Om het voor beroepskrachten / gastouders mogelijk te maken in een veilig werkklimaat huiselijk geweld en kindermishandeling te signaleren en de stappen van de meldcode te kunnen zetten, draagt [Eye4kidz] er zorg voor dat: De houder of directie: Þ de meldcode opneemt in het veiligheids- of gezondheidsbeleid van de kinderopvangorganisatie; Þ een aandachtsfunctionaris huiselijk geweld en kindermishandeling (mogelijk de direct leidinggevende of bemiddelingsmedewerker) aanstelt; Þ de deskundigheidsbevordering opneemt in het scholingsplan; Þ regelmatig trainingen en andere vormen van deskundigheidsbevordering aanbiedt aan beroepskrachten, zodat zij voldoende kennis en vaardigheden ontwikkelen en ook op peil houden voor het signaleren van huiselijk geweld en kindermishandeling en voor het zetten van de stappen van de meldcode; Þ de meldcode en bijbehorende routes laat aansluiten op de werkprocessen binnen de kinderopvangorganisatie; Þ ervoor zorgt dat er voldoende deskundigen intern en extern beschikbaar zijn om de beroepskrachten te kunnen ondersteunen bij het signaleren en het zetten van de stappen van de meldcode; Þ de werking van de meldcode regelmatig evalueert en zo nodig acties in gang zet om de toepassing van de meldcode te optimaliseren; Þ binnen de kinderopvangorganisatie en in de kring van ouders bekendheid geeft aan het doel en de inhoud van de meldcode; Þ afspraken maakt over de wijze waarop [Eye4kidz] haar beroepskrachten zal ondersteunen als zij door ouders in of buiten rechte worden aangesproken op de wijze waarop zij de meldcode toepassen; Þ afspraken maakt over de wijze waarop [Eye4kidz] de verantwoordelijkheid opschaalt indien de signalering en verwijzing voor een kind stagneert; Þ eindverantwoordelijkheid draagt voor de uitvoering van de meldcode; Þ investeert in de opleidingen voor aankomend beroepsbeoefenaren: zorgt voor kennis en vaardigheden inzake het herkennen van en omgaan met een vermoeden van seksueel misbruik, waarbij de ontwikkeling van de seksualiteit van kinderen en het bespreekbaar maken van de eigen normen en waarden aan de orde komt; Þ investeert in nascholing van zittend personeel in de kinderopvangorganisatie (staf/management en beroepskrachten): zorgt voor kennis en vaardigheden inzake het herkennen van en omgaan met een vermoeden van seksueel misbruik, waarbij de ontwikkeling van de seksualiteit van kinderen en het bespreekbaar maken van de eigen normen en waarden aan de orde komt; Þ investeert in een open aanspreekcultuur binnen kinderopvangorganisaties: zorgt voor een open cultuur waarbinnen op professionele wijze reflectie op normen en waarden, werkwijze en handelen plaatsvindt; Þ investeert in een goede ‘zorgstructuur’ binnen kinderopvangorganisaties: zorgt voor voldoende lucht in teams, vertrouwenspersonen, vertrouwenscommissie (als van toepassing), structurele agendering, bij- en nascholing, etc.

91

de direct leidinggevende / bemiddelingswerker / senior pedagogisch medewerker: Þ als aandachtsfunctionaris huiselijk geweld en kindermishandeling is aangesteld; Þ als vraagbaak functioneert binnen de kinderopvangorganisatie voor algemene informatie over kindermishandeling; Þ signalen herkent die kunnen wijzen op kindermishandeling of huiselijk geweld; Þ kennis heeft van de stappen volgens de meldcode; Þ taken vaststelt van een ieder (wie doet wat wanneer) en deze in de meldcode vastlegt; Þ de sociale kaart in de meld code invult; Þ deelneemt aan het zorgadviesteam (indien dit beschikbaar is); Þ de aansluiting van de meld code op de werkprocessen uitvoert; Þ de aansluiting van de meld code op de zorgstructuur uitvoert; Þ samenwerkingsafspraken vastlegt met ketenpartners; Þ de uitvoering van de meld code coördineert bij een vermoeden van huiselijk geweld en/of kindermishandeling; Þ waakt over de veiligheid van het kind bij het nemen van beslissingen; Þ zo nodig contact opneemt met het AMK (veilig thuis) voor advies of melding; Þ de genomen stappen evalueert met betrokkenen; Þ toeziet op zorgvuldige omgang met de privacy van het betreffende gezin; Þ toeziet op dossiervorming en verslaglegging. de beroepskracht / gastouder: Þ signalen herkent die kunnen wijzen op kindermishandeling of huiselijk geweld; Þ overlegt met de direct leidinggevende of bemiddelingsmedewerker bij zorg over een kind aan de hand van waargenomen signalen die kunnen wijzen op kindermishandeling of huiselijk geweld; Þ afspraken uitvoert die zijn voortgekomen uit het overleg met de direct leidinggevende of bemiddelingsmedewerker, zoals observeren of een gesprek met de ouder; Þ de resultaten bespreekt van deze ondernomen stappen met de direct leidinggevende of bemiddelingsmedewerker. de houder, directie, de leidinggevend, , de beroepskrachten en gastouders zijn niet verantwoordelijk voor: Þ het vaststellen of er al dan niet sprake is van kindermishandeling of huiselijk geweld; Þ het verlenen van professionele hulp aan ouder of kind (begeleiding) Het AMK is per 1 januari 2015 op gegaan in een nieuwe organisatie nl “Veilig Thuis” www.vooreenveiligthuis.nl http://www.aanpakkindermishandeling.nl http://www.centrumseksueelgeweld.nl http://www.dekinderombudsman.nl http://www.huiselijkgeweld.nl http://www.hulplijnseksueelmisbruik.nl http://kindertelefoon.nl http://www.kindermishandeling.nl http://www.movisie.nl http://www.nji.nl http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/eergerelateerd-geweld http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/huiselijk-geweld http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kindermishandeling http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ouderenmishandeling http://www.vechtscheidingen.nl http://vgv.ggd.nl/

92

V.

Sociale kaart

Het is belangrijk om de sociale kaart zo volledig mogelijk in te vullen met de organisaties en instanties van de regio waar uw kinderopvangorganisatie gevestigd is en dit op een zichtbare plaats voor alle beroepskrachten beschikbaar te stellen.

Sociale kaart van Eye4kidz Organisatie

: Politie alarmnummer (bij noodsituaties) Telefoonnummer: 112

Organisatie : Crisisdienst Regionale Bureau Jeugdzorg (bij noodsituaties) Telefoonnummer: 010- 434 88 99 (in avond en weekenden bandje met verwijzing noodnummers) Organisatie : Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (in regio) per 1-1-2015 is het Veilig Thuis Website : Website www.vooreenveiligthuis.nl Adres : Adres Delftseplein 29 te Rotterdam Telefoonnummer : 0800-2000 of regio : 010-412 81 10 Het AMK is een instelling waar iedereen terecht kan met vragen, zorgen of meldingen over vermoedens van kindermishandeling. Ook geeft het AMK advies en onderzoekt (vermoedelijke) situaties van kindermishandeling. Zo nodig brengen zij de juiste hulp op gang. Organisatie Adres

: Algemeen Maatschappelijk Werk (in regio)

: Glashaven 42 Postcode/plaats : 3011XJ Rotterdam Telefoonnummer : 010 24 38 100 E-mailadres : [email protected]

Organisatie : Bureau Jeugdzorg (in regio) Contactpersoon : Edwin Pauptit, 010-4781600 Adres : Vestiging Schiedam aan Noordvest 18 Telefoonnummer : 010- 434 88 99 Website : www.jeugdzorg-rotterdam.nl Organisatie Adres

: GGD (in regio) : Schiedamsedijk 95

Postcode/plaats

:3011 EN Rotterdam

Telefoonnummer : 010 433 9966 Organisatie Adres

: Jeugdgezondheidszorg (in regio) : Duivenvoordestraat 65

Postcode/plaats : 3021PD, Rotterdam Telefoonnummer : 010-4250511

93

Organisatie Adres

: De waag : Marconistraat 2

Postcode/plaats

: 3029 AK Rotterdam

Telefoonnummer : 010 201 04 44 E-mailadres

: [email protected]

De Waag is het centrum voor ambulante forensische psychiatrie met verschillende poliklinieken in Nederland. Het behandelingsaanbod is gericht op mensen die door hun grensoverschrijdende gedrag met politie of justitie in aanraking zijn gekomen. Het gaat dan vooral om agressieve of seksuele delicten.

Organisatie Adres

: Steunpunt Huiselijk Geweld (in regio) : Schiedamsedijk 95

Postcode/plaats

: 3011 EN Rotterdam

Telefoonnummer : 0800-2000 E-mailadres : [email protected] Organisatie Adres

: Zorg adviesteam (in regio) : Eendrachtsweg 48

Postcode/plaats

: 3012 LD Rotterdam

Telefoonnummer : 010-22 11 981 E-mailadres : [email protected] Organisatie Adres

: Centrum voor Jeugd en Gezin (gemeentelijk of regio) : Westblaak 171

Postcode/plaats : 3012 KJ Rotterdam Telefoonnummer : 010 444 4600 E-mailadres : [email protected]

Organisatie : Vertrouwensinspecteur van de Inspectie van het Onderwijs Contact : Postbus 2730 Postcode/plaats : 3500 GS Utrecht Telefoonnummer : 0900-1113111 (lokaal tarief). Eventueel aantekeningen

Organisatie : Contactpersoon : Adres : Telefoonnummer: E-mailadres : Organisatie : Contactpersoon : Adres : Telefoonnummer: E-mailadres :

94

qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyu iopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdf ghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxc vbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq

Recommend Documents