PTA biologie TL – locatie Bohemen, Houtrust, Kijkduin – cohort 2014-2015-2016 Schoolexamen derde leerjaar (2014-2015) Periode
Toets Omschrijving
PCS- Examen- Toetscode eenheid vorm
Tijdsduur
Herkansen
Weging
Methodewijzer
1
SE 1
Cellen en ordening Je weet dat planten en dieren gemaakt zijn van cellen. De cellen van een plant zien er heel anders uit dan cellen van een dier. Het hangt ook af van de werking die de cellen hebben. Dit omvat: • levenskenmerken • celbouw + werking • weefselbouw + werking Iets ordenen betekent dat je het indeelt in groepen. Om iets te ordenen let je op kenmerken. Dingen met dezelfde kenmerken plaats je bij elkaar in de groep. Planten en dieren kun je ook ordenen Je kunt benoemen: • schimmel, bacteriën en reducent • ziekteverwekker, preventie en behandeling • biotechnologie • voedselbederf • medicijnen
301T BIO/K/4, 5 Schriftelijk en 6
90 min
ja
2,0
Deel 1: thema 1 en 2
2
SE 2
Regeling en Zintuigen In je lichaam gebeuren veel dingen tegelijk: je beweegt, je kijkt, je haalt adem. Je lichaam regelt dat alles goed verloopt. In deze moduul gaan we zien: • overmatig alcohol – en medicijngebruik en tabak– en drugsgebruik • zenuwstelsel (bouw + werking) en centraal zenuwstelsel
302T BIO/K/11
90 min
ja
2,0
Deel 1: thema 6 en 7
Pagina 1 van 9
Schriftelijk
PTA biologie TL – locatie Bohemen, Houtrust, Kijkduin – cohort 2014-2015-2016 Periode
Toets Omschrijving
PCS- Examen- Toetscode eenheid vorm
Tijdsduur
Herkansen
Weging
Methodewijzer
303T BIO/K/12 en 13
90 min
ja
2,0
Deel 1: thema 3 en 4
zintuigen, prikkels, impulsen en waarneming hormoonklieren (bouw + werking) hormonen gedrag: voorbeelden, prikkels en motiverende factoren • zenuwcellen (bouw + werking), reflexen en abstracte wijze uitleggen prikkelverwerking • bewust gedrag beschrijving (normen en waarden) • overmatig alcohol – en medicijngebruik en tabak– en drugsgebruik + abstracte relaties Je neemt mensen, dieren, planten en voorwerpen waar. Bij al deze waarnemingen spelen je zintuigen een grote rol. Het volgende komt aan de orde: • weergave: waarnemingen zintuig –practicumproeven in biologische termen • oor, oog, huid, neus en tong (bouw + werking) • zintuigen • • • •
3
SE 3
Voortplanting en erfelijkheid Deze toets bestaat uit twee belangrijke onderdelen
a. Voortplanting
Ieder mens gaat dood. Maar mensen planten zich ook voort. Daardoor komen er steeds nieuwe mensen. In deze module gaan we kijken naar: • infectieziekten, besmetting, aids en seksueel overdraagbare aandoeningen • preventie, syfilis, chlamydia, gonorroe en candida • lichamelijke en geestelijke groei en ontwikkeling • voortplantingsstelsel (bouw + werking), voortplanting en voorbehoedsmiddelen • seksualiteit + normen en waarden Pagina 2 van 9
Schriftelijk
PTA biologie TL – locatie Bohemen, Houtrust, Kijkduin – cohort 2014-2015-2016 Periode
Toets Omschrijving • •
PCS- Examen- Toetscode eenheid vorm
Tijdsduur
Herkansen
Weging
Methodewijzer
90 min
Ja, maar in het vierde leerjaar
2,0
Deel 1: thema 8 en 9
hepatitis en tuberculose geslachtschromosomen, gewone celdeling en reductiedeling
b. Erfelijkheid
Misschien wordt van jou wel gezegd dat je erg lijkt op je vader of moeder. Eigenschappen worden doorgegeven van ouders op hun nakomelingen. Dat geldt niet alleen voor mensen, maar ook voor planten en dieren. Dit blok bestaat uit • erfelijkheidsleer + situaties • genetisch advies + prenataal onderzoek • erfelijke eigenschappen, nakomelingen en chromosomen • monohybride kruising • genotype, fenotype, ouders, ras en mutatie • stoffen, straling, frequentie en mutatie 4
SE 4
Stevigheid en gedrag 304T BIO/K/7 De beenderen van het skelet zitten aan elkaar vast. Aan V/2 de beenderen zitten spieren vast. De spieren en botten zorgen ervoor dat je je kunt bewegen In dit blok kijken we naar: • stevigheid en beweging (bouw + werking) • overbelasting • preventie • * microscopische en macroscopische onderdelen Met behulp van o.a. je ogen, oren, hersenen en de rest van je lichaam kun je reageren op wat er om je heen gebeurt. Als je reageert op iets wat om je heen gebeurt, vertoon je gedrag. In dit thema gaat het over: • uitwendige en inwendige prikkel, sleutelprikkel en Pagina 3 van 9
Schriftelijk
PTA biologie TL – locatie Bohemen, Houtrust, Kijkduin – cohort 2014-2015-2016 Periode
Toets Omschrijving
• • • • •
PCS- Examen- Toetscode eenheid vorm
Tijdsduur
Herkansen
Weging
45 min
Ja, maar in het vierde leerjaar
1,0
Methodewijzer
respons consumentengedrag en verantwoord houden van dieren ethogram ( veldwaarneming, practicum en visueel materiaal ) sociaal gedrag en communicatie + concrete voorbeelden en werking groepstaakverdeling, balts, paringsgedrag, broedzorg en territoriumgedrag rolpatronen en normen en waarden en vergelijking: gedrag van mens en dier
SE 5
Evolutie Tot in de negentiende eeuw dacht men dat alle soorten planten en dieren altijd onveranderd hadden bestaan. Waarschijnlijk zijn de planten en dieren die nu op aarde leven, in de loop van miljoenen jaren ontstaan uit andere planten en dieren In dit blok behandelen we o.a. selectie
305T BIO/K/13
Schriftelijk
SE 6
Practicum Microscopie Maken van tekeningen van microscopische preparaten van plantaardig en dierlijk materiaal om zodoende celstructuurverschillen te onderzoeken. Tekeningen uitvoeren via tekenregels.
306T BIO/K/3 V/3
Praktische opdracht
nee
0,25
SE 7
Werkstuk voorbehoedsmiddelen Vergelijking via literatuuronderzoek en internet van 4 verschillende voorbehoedsmiddelen op gebruik, werking, betrouwbaarheid, voor- en nadelen
307
BIO/K/2,3 Praktische en 4 opdracht
neen
0,25
SE 8
Het gemiddelde van alle 8 repetities (151 t/m 158)
330T
neen
2,0
Pagina 4 van 9
Schriftelijk
Deel 1: thema 5
PTA biologie TL – locatie Bohemen, Houtrust, Kijkduin – cohort 2014-2015-2016 Periode
Toets Omschrijving
PCS- Examen- Toetscode eenheid vorm
Tijdsduur
Herkansen
Weging
thema 1 cellen
151T
Schriftelijk
neen
1,0
thema 2 ordening
152T
Schriftelijk
neen
1,0
thema 3 voortplanting
153T
Schriftelijk
neen
1,0
thema 4 erfelijkheid
154T
Schriftelijk
neen
1,0
thema 6 regeling
155T
Schriftelijk
neen
1,0
thema 7 zintuigen
156T
Schriftelijk
neen
1,0
thema 8 stevigheid en beweging
157T
Schriftelijk
neen
1,0
thema 9 gedrag
158T
Schriftelijk
neen
1,0
Methodewijzer
Schoolexamen vierde leerjaar (2015-2016) Periode 5
Toets Omschrijving SE 9
Stofwisseling en planten Net als wortels, stengels en bladeren zijn bloemen, vruchten en zaden delen van planten. Bloemen spelen een rol bij de voortplanting van planten. Uit bloemen kunnen vruchten en zaden ontstaan. In deze exameneenheid komen aan de orde: • plant (bouw + werking) • levenscyclus van een zaadplant • geslachtelijke en ongeslachtelijke voorplanting + voorbeelden • overwinteren van planten Als je eet, drinkt en inademt komen er stoffen in je lichaam binnen. Je lichaam verandert deze stoffen. Ze
PCScode
Examen- Toetseenheid vorm
Tijdsduur
Herkansen
Weging
401T
BIO/K6
90 min
ja
2,0
Pagina 5 van 9
Schriftelijk
Methodewijzer Deel 2: Thema 1 en 2
PTA biologie TL – locatie Bohemen, Houtrust, Kijkduin – cohort 2014-2015-2016 Periode
Toets Omschrijving
PCScode
Examen- Toetseenheid vorm
Tijdsduur
Herkansen
Weging
Methodewijzer
402T
BIO/K/6 en 7
90 min
ja
2,0
Deel 2: thema 3 en 4
worden omgezet in andere stoffen. Stoffen in je eten worden bijvoorbeeld omgezet in stoffen waaruit je lichaam bestaat. De volgende onderdelen zullen o.a. besproken worden: • stofwisseling • verbranding • fotosynthese 6
SE 10 Ecologie, mens en milieu Konijnen leven graag in duinen, bossen en weilanden. Ze graven holen en planten zich voort. Konijnen eten planten. Die planten vinden ze in hun omgeving. Dingen uit de omgeving hebben dus invloed op het leven van konijnen. Onderstaande punten moet je weten: • presentatie: verbanden bouw, werking en milieu • plantaardige voedingsmiddelen • grondstoffen en energiestromen • biotische en abiotische milieufactoren • individuen en populatie • erfelijke factoren Mensen zijn niet altijd zuinig geweest op het milieu. Daardoor is er vervuiling in de lucht en bodem ontstaan. Een schoon milieu is erg belangrijk. Je weet aan het eind de volgende begrippen: • voedsel, water, zuurstof, grondstoffen, energie en recreatie • voedselproductie, bodembewerking, gewasbescherming en veredeling • overbevolking, bestrijdingsmiddelen, verkeer en energieverbruik • nationale – en mondiale milieuaanpak
Pagina 6 van 9
Schriftelijk
PTA biologie TL – locatie Bohemen, Houtrust, Kijkduin – cohort 2014-2015-2016 Periode
Toets Omschrijving • • •
PCScode
Examen- Toetseenheid vorm
Tijdsduur
Herkansen
Weging
Methodewijzer
90 min
nee
2,0
Deel 2: thema 5 en 6
45 min
nee
1,0
Deel 2: thema 7
duurzame milieumaatregelen en presentatie milieumaatregelen + gevolgen genetische modificatie scheikundige benamingen
7
SE 11 Voeding, vertering en gaswisseling Bacteriën en schimmels kunnen ons helpen om eten en drinken te maken. Ze kunnen ook veel eten en drinken laten verrotten. Als je gezond eet krijg je alle stoffen binnen. Deze stoffen moeten ook afgebroken worden. Je leert in dit thema over: • verteringsstelsel (bouw + werking) • voedingsstoffen, voedingsadviezen, ondervoeding en overmatig voedselgebruik • enzymwerking + spierwerking • evenwicht (opname/gebruik/verlies) Als je ademhaalt, neemt je lichaam gassen op uit de lucht. En je lichaam geeft ook gassen af aan de lucht. Het opnemen en afgeven van gassen door een plant of een dier heet gaswisseling In dit onderdeel komen o.a. het volgende aspect aan de orde: • ademhalingsstelsel (bouw + werking)
403T
BIO/K/8 en 9
7
SE 12 Examentraining Transport In je lichaam stroomt bloed door bloedvaten. Je pompt het bloed rond. Het bloed vervoert veel stoffen in je lichaam. In deze exameneenheid ga je kennis maken met: • bloedvaten en hart (bouw + werking) • bloedsomloopproblemen • bloed (bouw + werking) • lymfevaten, lymfe en weefselvloeistof
404T
BIO/K/9 en 10
Pagina 7 van 9
Schriftelijk
PTA biologie TL – locatie Bohemen, Houtrust, Kijkduin – cohort 2014-2015-2016 Periode
Toets Omschrijving •
7
PCScode
Examen- Toetseenheid vorm
Tijdsduur
Herkansen
Weging
45 min
nee
1,0
Methodewijzer
macroscopische onderdelen
SE 13 Examentraining Opslag, uitscheiding en bescherming Je lichaam neemt stoffen op uit de omgeving. Een deel van deze stoffen wordt gebruikt of opgeslagen. Een ander deel wordt uitgescheiden. Aan de orde komen de volgende zaken: • lever, nieren, urineleiders, urineblaas en urinebuis (bouw + werking) • uitscheiding, hoornlaag, bescherming, infecties, uitdroging en beschadiging • pigment, UV straling en onderhuidsbindweefsel (bouw + werking) • inenten, antibiotica, bloedziekten en besmetting • besmetting van mens en dier • antigenen, antistoffen, virussen, bacteriën • lichaamsvreemde cellen en stoffen • actieve en passieve immunisatie, vaccins, sera antibiotica, (xeno)transplantatie en auto-immuunziekten
405
BIO/K/9 en 10 V/1
SE 14 Eigen biologische studie + verslag Voor 1 dag een menu verzinnen dat aan de regels van de maaltijdschijf en de benodigde hoeveelheden per dag voldoet
406T
BIO/K/3,9 praktische BIO/V/3 opdracht
nee
0,25
SE 15 Practicum determineren Via determinatietabelgebruik boomsoorten determineren tot op het soort
407T
BIO/K/2,6 praktische BIO/V/3,4 opdracht
nee
0,25
Geïntegreerd binnen de te behandelen exameneenheden wordt steeds ruim aandacht besteed aan de exameneenheden: a. Oriënteren op leren en werken (BIO/K/1) Pagina 8 van 9
Deel 2: thema 8
PTA biologie TL – locatie Bohemen, Houtrust, Kijkduin – cohort 2014-2015-2016 b. Basisvaardigheden (BIO/K/2) c. Leervaardigheden (BIO/K/3) Eindcijfer schoolexamen: het gewogen gemiddelde van alle SE-cijfers (met in achtneming van de weging), en afgerond op 1 decimaal.
Centraal Examen 2016 Periode Toets Omschrijving
Exameneenheid
mei
BIO/K/3 BIO/K/4 BIO/K/5 BIO/K/6 BIO/K/7 BIO/K/8 BIO/K/9
CSE
Leervaardigheden in het vak biologie Cellen staan aan de basis Bacteriën en schimmels, soms nuttig en soms schadelijk Planten en dieren en hun samenhang: de eigen omgeving verkend Mensen beïnvloeden hun omgeving Houding, beweging en conditie Het lichaam in stand houden: • voeding en genotmiddelen • energie • transport en uitscheiding Reageren op waarnemingen Van generatie op generatie Erfelijkheid en evolutie Bescherming en antistoffen Gedrag bij men en dier Verwerven, verstrekken en verwerken van informatie Vaardigheden in samenhang
BIO/K/11 BIO/K/12 BIO/K/13 BIO/K10 en V/1 BIO/V/2 BIO/V3 BIO/V/4
Eindcijfer: cijfer schoolex am en + cijfer centraal ex am en delen door 2 en afronden op een geheel getal
Pagina 9 van 9