PSYCHOSOCIALE ASPECTEN
Welke lessen kunnen we trekken uit de evaluatie van de pestwet? Sofie D’Ours, Preventieadviseur Psychosociale IDEWE
20 september 2011 Kursaal Oostende
PreBes vzw – Diestersteenweg 88 – 3510 Kermt Hasselt Tel. 011/28 83 40 Fax. 011/28 83 49
[email protected] www.prebes.be
Evaluatie van de pestwet en de de mogelijke verbeterpunten/adviezen
EVALUATIE • Doelstelling van onderzoek - Evaluatie a uat e van a doe doeltreffendheid t e e d e d van a de wetten ette (10/01/2007 – 6/02/2007 - KB 17/05/2007)
- Zicht krijgen op • Stand van zaken betreffende ontwikkeling preventiebeleid inzake psychosociale belasting veroorzaakt door het werk in bedrijven • Verbetering van preventie en bestrijding van grensoverschrijdend gedrag op het werk
1
2
• Gezamenlijke punten over alle groepen heen - Negatief • Gebrek aan doeltreffendheid van procedure • Complexiteit van de wetgeving • Gebrek aan duidelijkheid van rollen / misbruik
- Positief • Bewustmaking van publiek rond thema preventie psychosociale h i l b belasting l ti • Wetgeving biedt hulp bij preventie
• Bestaan van de wetgeving/ bescherming van slachtoffers
Procedures en praktijken (1) • Risicoanalyses psychosociale belasting - Zeer weinig uitgevoerd • In bijzonder RAPSY a priori voorzaakt door derden
- Hinderpalen: • Andere prioriteiten in organisatie • Tijd • Kostprijs K t ij
- Volgens PAPS: • Onvoldoende invloed om werkgever aan te moedigen • Tip: bevraag voldoende de positieve aspecten
3
Procedures en praktijken (2) • Interne procedure lijkt vaker uitgewerkt - Informele procedure grootste slaagkans - Formele procedure vaak negatieve effecten - Meer uitgewerkt bij grotere organisaties
• Steun van werkgever als hiërarchische lijn cruciaal i l
Cijfers IDEWE - BELEID ROND OGGW
4
Klachtenbehandeling • Vertrouwenspersoon: - informele meldingen ontvangen (gemidd. 7,2)
- Interventies: informatie/opvang (46%) – verzoeningspoging (20,2%) – interventies bij andere personen (16%)
Klachtenbehandeling • PAPS: - Meer informele meldingen – minder met redenen omklede klachten - Informele meldingen: IPAPS (49,5) – EPAPS (73,8) • Interventies:
- Informatie/opvang (49%) - Verzoeningspogingen (18%) - Interventies bij andere personen (23,8%) - Formele meldingen: IPAPS (4,9) – EPAPS (9,8) • Feiten:
-
Geweld (10,4%) ( ) Pesterijen (51,4%) Ongewenst seksueel gedrag (6,5%) Andere vormen van psychosociale belasting (24,2%)
5
Cijfers IDEWE - AARD KLACHTENBEHANDELING
Cijfers IDEWE - SOORT OGGW
6
Knelpunten bij een met redenen omklede klacht • Moeilijkheden - Voor werknemers om klacht op te maken conform -
wetgeving Voor PAPS om gemotiveerd advies te formuleren of de feiten (al dan niet) beschouwd worden als pesterijen/geweld/OSGW of psychosociale belasting Omtrent wettelijke termijnen Omtrent opvolging van rapport
Rollen
• Vertrouwenspersoon (VP) - 74,4% van de organisaties hebben 1 à 2 VP - Criteria: • Bereikbaarheid • Persoonlijke en/of sociale vaardigheden • Boezemt vertrouwen in bij personeel
- Geb Gebrek e aan aa tijd t jd en e middelen dde e be bemoeilijk oe j functioneren
- Nood aan intervisie en continue opleiding - Verplichting?
7
Rollen
• Vakbond: - Meer M geconfronteerd f t d mett WN die di psychosociale h i l belasting ervaren (stress, conflicten,…)
- Verwijzen WN naar VP of PAPS - Zelden of nooit actieve samenwerking met VP
• WG: - Responsablisering = werkpunt
Feiten van externe oorsprong - Register van feiten door derden grotendeels in organisatie beschikbaar
- VP: register als onduidelijk en te administratief - PAPS: moeilijkheden tot anonimiteit van verklaringen
- WG: zelden of nooit geconfronteerd worden met vragen van WN die tussenkomst wensen
- Passende P d psychologische h l i h ondersteuning d t i vaker k aanwezig
8
Bescherming van werknemers • Positief omtrent ontslagbescherming g g van klager en getuige • Knelpunt: - Exact moment van ontslagbescherming - Verdoken sancties - Ontslagbescherming door indiening klacht bij politie
- WN geen juist beeld
CONCLUSIE EVALUATIE • Zinvolheid omtrent wetgeving g g • Nog werk aan de winkel - Duidelijkheid/toepasbaarheid • Definities • Procedures
- Sensibilisatie/responsabilisering - Instrumenten
9
VOORSTEL TOT AANBEVELINGEN COMMISSIE VOOR SOCIALE ZAKEN OVER PESTEN OP HET WERK
- Wetgeving ikv preventiebeleid definitie
voor individueel leed veroorzaakt door psychosociale risico’s en voorzien in maatregelen t voorkoming: ter k i • procedure voor behandeling van relationele & organisatorische problemen onderzoeken of definitie ‘pesterijen’ verder moet verfijnd worden
10
- Ikv vertrouwenspersoon Organisatie moet beschikken over een persoon waar medewerkers terecht kunnen mbt OGGW Verplichting om opleiding volgen en aangevuld met intervisie Rol moet beperkt worden tot informele procedure Nauwere betrokkenheid bij preventiebeleid ikv psychosociaal welzijn
- Interne procedures - Informeel: sprake over ‘melding’ of ‘vraag tot interventie’ - Formeel: indiening alleen bij PAPS afhandeling onderzoek binnen drie maand. Mogelijkheid tot verlenging in complexe/zware gevallen op voorwaarde dat WG, op voorstel PAPS, binnen eerste termijn bewarende maatregelen neemt WG stelt betrokken partijen en PAPS in kennis binnen termijn 1 maand van het gevolg hij zal geven WG informeert PAPS over de door hem getroffen maatregelen CPBW wordt dt betrokken b t kk bij opvolging van collectieve aanbevelingen ikv formele klacht voorstellen voor collectieve maatregelen (adviesfunctie)
11
- Ontslagbescherming WN geniet ontslagbescherming bij indiening van formele klacht WG beëindigt b ëi di t overeenkomst k t off arbeidsvoorwaarden b id d onrechtmatig ht ti wijzigt ij i t WN recht op bijzondere ontslagvergoeding WN wegens gepleegde feiten niet langer in organisatie wil/kan blijven WG dient begeleidende maatregelen te voorzien (bv. Outplacement) Onderzocht worden in welke omstandigheden WN de mogelijkheid heeft om overeenkomst te verbreken zonder opzegging en ontslagbescherming te genieten omdat samenwerking onmogelijk geworden is
- sensibilisatie - meer info over bestaande wetgeving • aandacht besteden: o mogelijkheid om niet enkel fysiek geweld maar ook psychisch geweld in te roepen o verduidelijking van rol van register van geweldsfeiten door derden o politiediensten moeten gewezen worden op verplichting om WG op hoogte te brengen indien er een klacht rond OGGW is ingediend
- campagne voorzien tav doelgroepen - naar WG en leden van hiërarchische lijn - aandacht vestigen: belang van preventie van psychosociale risico’s voordelen hiervan voor WG werkinstrumenten aanreiken voor risicoanalyse en vaststelling van passende preventiemaatregelen ontwikkeling van beleidsverklaringen en gedragscodes -naar Leden CPBW en vakbond -Belang van respectvol gedrag -Rol van vakbond verduidelijken
12
- sensibilisatie - campagne voorzien tav doelgroepen (door FOD WASO) - naar PA-AG risico s - sensibilisatie voor problematiek van psychosociale risico’s - zijn rol om bij te dragen tot preventiebeleid ivm psychosociale risico’s -naar publiek - indien slachtoffer OGGW: weten waar terecht en welke stappen gezet kunnen worden -naar individuele werknemers - Kennen van bestaande procedures en de mogelijkheden en grenzen
VRAGEN / BEDENKINGEN
13
Informatie? Sofie D’ours Preventieadviseur Psychosociale Aspecten IDEWE
[email protected]
Grotesteenweg-Noord 9 9052 Zwijnaarde Tel: 09/264.12.30 Fax: 09/264.12.39
14
Lijst met afkortingen: ‐ OGGW: ongewenst grensoverschrijdend gedrag ‐ PAPS: preventieadviseur psychosociaal o IPAPS: interne preventieadviseur psychosociaal o EPAPS: externe preventieadviseur psychosociaal ‐ PA – AG: preventieadviseur arbeidsgeneesheer ‐ WG: werkgever ‐ WN: werknemer ‐ VP: vertrouwenspersoon ‐ RAPSY: risicoanalyse psychosociale belasting