Programmarekening

Programmarekening 2009

2

Programmarekening 2009

3

4

INHOUDSOPGAVE

Pagina I.

Aanbiedingsbrief

7

II.

Financiële positie

11

Jaarverslag III. Programmaverantwoording 1. Toerisme en economie 2. Landschap en ruimte 3. Leefbaarheid en maatschappelijke ontwikkelingen 4. Veiligheid 5. Bestuur en dienstverlening IV.

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

V.

Verplichte paragrafen a. Lokale heffingen b. Weerstandsvermogen c. Onderhoud kapitaalgoederen d. Financiering e. Bedrijfsvoering f. Verbonden partijen g. Grondbeleid

Jaarrekening VI. Financiële rekening a. Programmarekening b. Begrotingsrechtmatigheid

21 27 39 51 57 65

74 78 82 86 89 100 109

117 120

VII.

Balans plus toelichting

123

VIII.

Accountantsverklaring

149

Bijlagen: A. Sisa verklaringen

153

5

-

6

AANBIEDINGSBRIEF

Aan de leden van de gemeenteraad Losser, 1 juni 2010 Onderwerp: Programmarekening 2009 Hierbij treft u ter vaststelling aan de verslaglegging over het boekjaar 2009. Het jaarverslag is het sluitstuk van de budgetcyclus 2009. Hiermee leggen wij verantwoording af over het gevoerde beleid. Alvorens wij in willen gaan op het jaarresultaat 2009, willen wij u eerst graag een toelichting geven op het meerjarenperspectief. 1. Verslechterend meerjarenperspectief Als gevolg van de economische crisis heeft het rijk aangekondigd fors te zullen gaan bezuinigen. Hierbij worden bedragen genoemd van € 35 miljard. Ongetwijfeld zullen ook gemeenten hiervan de gevolgen ondervinden. Welke omvang dit zal krijgen valt op dit moment nog niet te zeggen. Wel is door een ambtelijke rijkscommissie begin april 2010 geopperd dat de algemene uitkering met € 1,7 miljard zou kunnen worden verlaagd vanaf 2012. Indicatief zou dit voor Losser mogelijk € 1,7 miljoen minder kunnen betekenen. Bij het samenstellen van de meerjarenbegroting 2011-2014 zullen mogelijkheden tot bezuinigingen moeten worden onderzocht, zodat het meerjarenperspectief structureel sluitend blijft. Dit is immers een harde voorwaarde voor goedkeuring van de provincie. Het meerjarenperspectief is in ieder geval dusdanig hard, dat wij zeker weten dat wij wederom zullen moeten bezuinigen. 2. Resultaat 2009 positiever dan verwacht Het jaarresultaat 2009 valt ruim € 3.101.000 voordeliger uit dan begroot, overigens veroorzaakt door incidentele meevallers. En hierin zit nou net de crux. Op het oog een goed resultaat. Echter, dit betreft alleen een resultaat op basis van incidentele meevallers. En met incidentele meevallers kunnen we geen structurele zaken dekken. Het enige positieve wat we met dit resultaat kunnen doen, is het, incidenteel, ten gunste te laten komen van de algemene reserve, of incidentele zaken mee te kunnen dekken. Onderstaand een nadere uitleg van het resultaat op hoofdlijnen van de grotere verschillen. Van het totale resultaat wordt € 328.000 veroorzaakt door een positiever renteresultaat over het eigen vermogen (reserves) en voorzieningen. Hierbij was uitgegaan van een voordeel van € 500.000, terwijl dit voordeel werkelijk € 828.000 bedraagt. De oorzaak is gelegen in de hogere werkelijke stand van de reserves en voorzieningen en dan met name de reserves riolering, reiniging, Kulturhusen en de voorziening voor wethouderspensioenen. Daarnaast is er door vertraging in de uitvoering van een aantal kapitaalwerken, bijv. nieuwbouw Plechelmusschool, een incidenteel voordeel ontstaan op de kapitaallasten van € 596.000.

7

De fiscus is onlangs akkoord gegaan met ons verzoek om BTW op sportaccommodaties te mogen verrekenen en dat met terugwerkende kracht t/m 2004. Dit heeft een voordeel van € 255.000 opgeleverd. Eind 2009 is er meer duidelijkheid gekomen over de te verantwoorden opbrengst verkoop Essent aan RWE (Rheinisch-Westfälisches Elektrizitätswerk). Hierdoor is in 2009 een hogere opbrengst ad € 386.000 verantwoord dan geraamd. Overigens waren wij in het meerjarenperspectief wel van dit bedrag uitgegaan, maar werd er van uitgegaan dat dit pas in 2012 zou worden ontvangen. Ook is de algemene uitkering € 270.000 voordeliger uitgevallen dan geraamd, als gevolg van wijziging van een aantal maatstaven en dan met name het aantal uitkeringsgerechtigden. Daarnaast hebben vele incidentele meevallers geleid tot het aangegeven voordeel. Tevens zijn we in staat geweest een aantal grote tegenvallers op te vangen. Hierbij valt te denken aan de stijging van de kosten van uitkeringsgerechtigden, waar we een tegenvaller van € 659.000 signaleren. Ook is er in totaal € 329.000 extra toegevoegd aan de pensioenvoorziening wethouders en de wachtgeldverplichtingen van voormalige wethouders. Tenslotte laat de grondexploitatie een voordeel voor de algemene dienst van € 150.000 zien. 3. Beleidsresultaten Bovenstaande was geheel op het financiële resultaat gericht. In 2009 hebben we uiteraard ook vele beleidsresultaten gehaald, zowel positief als negatief. Hierbij valt te denken aan: • • • • • • •

• • • • • • • • • • • • • • • •

Nieuwe APV in concept gereed gemaakt inclusief deregulering; Winkeltijden verordening gewijzigd; Het project TOOM (Terugdringen Ongewenste en Onechte Meldingen) begint zijn vruchten af te werpen. Het aantal meldingen is fors gedaald; In oktober 2009 heeft de bestuurscommissie Veiligheid van Regio Twente ingestemd met een voorstel over de invulling van de brandweerzorg in Twente; In 2009 is de nota Subsidiebeleid opgesteld, welke op 9 februari 2010 is vastgesteld; In december 2009 is de nieuwe algemene subsidieverordening vastgesteld; In 2009 is begonnen met het onderzoeken van mogelijkheden de vier grote instellingen te subsidiëren op basis van kosten en prestaties per activiteit/product (de zgn. DAP-kaarten); Zaaksgewijs werken is verder doorgevoerd, waardoor beter inzicht bestaat in afdoening van zaken en worden brieven tijdiger beantwoord; De persoonlijke internetpagina (PIP) is in 2009 gereed gekomen; De aanbesteding van hulp bij het huishouden in het kader van de WMO heeft plaatsgevonden; De wet investeren in jongeren is ingevoerd en het (regionale) plan van aanpak bestrijding jeugdwerkloosheid is opgesteld; De revitalisering van het bedrijventerrein De pol afgerond; De Kadernota Buitengebied is afgerond (integrale herziening divers beleid buitengebied); Het inbreidingsbeleid is opgesteld; Er is gewerkt aan een nieuwe VVV-organisatie ; De projecten "Streekeigen Huis en Erf" en " Groen-blauwe diensten" zijn gestart; De wettelijke bestemmingsplanactualisatie ligt op schema; De bestemmingsplannen "Luttermolenveld", "Brede School" en "Multifunctioneel Centrum" in De Lutte en "De Saller" afgerond; Er is voortvarend gewerkt aan de planvorming dorp Overdinkel, inclusief Kulturhus; Het parkeeronderzoek centrum Losser afgerond; Er zijn (woningbouw-)prestatieafspraken met provincie Overijssel gemaakt; Er zijn (woningbouw-)prestatieafspraken met Domijn gemaakt; In Losser en Overdinkel zijn diverse hwa-afkoppelprojecten gestart.

8

4. Voorstel Volgens de voorschriften dient de gemeenteraad een bestemming te geven aan het jaarresultaat. Voorgesteld wordt het positieve jaarresultaat 2009 van € 3.101.000 als volgt te bestemmen: Bedrag Bestemming/toelichting € 2.056.000 Algemene reserve € 760.000 Bestemming voor zaken 2009: Een aantal budgetten is in 2009 niet (volledig) besteed, maar er zijn wel voorbereidende werkzaamheden gestart en/of verplichtingen aangegaan. Formeel dienen deze nog niet bestede middelen nog te worden bestemd door uw raad. Het gaat hier om een bedrag van € 760.000 dat niet direct als voordeel is te bestempelen, omdat de voorbereidende werkzaamheden of verplichtingen al in 2009 zijn gestart. € 249.000 IZA liquidatie uitkering ten behoeve van toekomstige personele lasten in verband met overheveling van de bedrijfsvoering naar Enschede € 15.000 dekking overschrijding Noodlokaal Kompas € 21.000 Project Dienstverlening, onderdeel van Nationaal Uitvoeringsprogramma NUP Nadere uitwerking van het bestemmingsvoorstel: Toe te voegen aan de algemene reserve: * Reeds ingeschatte bespaarde rente (reeds opgenomen in

500.000

meerjarenperspectief reserves)

* Extra rente voordeel bespaarde rente * Overige voordelen Totaal bestemming algemene reserve Toe te voegen aan bestemmingsreserves: * werkzaamheden groenonderhoud * onderhoud gebouwen (MOP) * begeleiding gemeenteraad (“aanpak voor verbetering”) * speeltoestel Zonnedauwhof * onderwijsleerpakket/meubilair Martinusschool * opstellen Integraal Huisvestingsplan onderwijs * invoer bodemonderzoeken * verkoop oude Tankautospuit tbv investering nieuwe * CAO-afspraak gratificatiebudget * cofinanciering landelijk gebied 2009 * Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB) 2009 * werkzaamheden milieu MER/IPPC * samenwerkingsovereenkomst Groene Diensten * afwaardering Maatschappelijk Nut investeringen * Impuls Brede school sport en cultuur 2009 * Onderzoek WSW Totaal bestemming aan bestemmingsreserves Overige bestemmingen: * dekking overschrijding Noodlokaal Kompas * IZA liquidatie-uitkering tbv personele lasten samenwerking Enschede * project Dienstverlening Totaal overige bestemmingen Totaal bestemming

328.000 1.228.000 2.056.000

36.000 46.000 8.000 13.000 13.000 36.000 18.000 37.000 4.000 69.000 86.000 23.000 24.000 261.000 62.000 25.000 760.000

15.000 249.000 21.000 285.000 3.101.000

9

Ten aanzien van bovengenoemde bestemmingsvoorstellen wordt voorgesteld om van deze budgetten indien die in 2010 nog niet (geheel) zijn besteed, de restant-budgetten door te schuiven naar volgende jaren. Verantwoording hiervan en toelichting hierop vindt plaats in de volgende jaarverslagen. 5. Reservepositie Na toevoeging van de voorgestelde € 2.056.000 aan de algemene reserve is deze op het gewenste minimum niveau, zoals deze is vastgesteld in de nota reserves en voorzieningen. Ook meerjarig is dit het geval. In het Hoofdstuk Financiële Positie wordt de meerjarige ontwikkeling van de algemene reserve weergegeven. De nota reserves en voorzieningen zal in 2011 worden geactualiseerd en ter vaststelling aan de raad worden voorgelegd. 6. Accountantscontrole In het jaarverslag wordt de accountantsverklaring met betrekking tot de jaarrekening opgenomen. Het verslag van onderzoek zal u afzonderlijk worden verstrekt. Naar verwachting stelt de accountant dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft en rechtmatig tot stand is gekomen. De controle is gebaseerd op het door de raad vastgestelde controleprotocol en toetsingskader van wettelijke regelingen, waaronder gemeentelijke verordeningen. Naast het getrouwheidsoordeel geeft de accountant evenals in 2007 en 2008 ook voor het jaar 2009 naar verwachting een goedkeurend oordeel over de rechtmatigheid. Ook in 2009 zijn extra inspanningen verricht voor het verkrijgen van deze verklaring. Sinds 2006 wordt ten aanzien van een aantal specifieke rijksuitkeringen (bijvoorbeeld Wet Werk en Bijstand) het principe van “single information single audit” (Sisa) gehanteerd. Dit houdt in dat geen aparte verantwoording per regeling hoeft te worden afgelegd, maar dat deze verantwoording geschiedt via de jaarrekening (zie bijlage A).

Hoogachtend,

Het college van burgemeester en wethouders van Losser,

Secretaris,

burgemeester

R.H. Tink MPFM

drs. J.D. Westendorp

10

II. FINANCIELE POSITIE Jaarresultaat op hoofdlijnen (bedragen x € 1.000)

Thema

Jaarverslag 2008

Begroting 2009

Jaarverslag 2009

Lasten 1. Toerisme en economie 2. Landschap en ruimte 3. Leefbaarheid en maatschappelijke ontw. 4. Veiligheid 5. Bestuur en dienstverlening Totaal lasten thema's

622 12.864 23.438 1.713 4.235 42.872

883 23.211 24.232 1.704 4.146 54.176

716 10.823 24.630 1.910 4.388 42.467

Baten 1. Toerisme en economie 2. Landschap en ruimte 3. Leefbaarheid en maatschappelijke ontw. 4. Veiligheid 5. Bestuur en dienstverlening Totaal baten thema's

117 13.383 10.938 104 406 24.948

120 16.683 10.760 37 393 27.993

142 7.271 11.485 216 395 19.509

Totaal programma's (saldo)

17.924

26.183

22.958

Alg. dekkingsmiddelen Onvoorzien Totaal alg. dekkingsmiddelen

22.400 -22 22.378

25.006 -41 24.965

26.512 0 26.512

Resultaat voor bestemming (functie 970) Mutaties reserves Bijdrage van reserves (bate): Algemene reserve Bestemmingsreserves Egalisatiereserve investeringsbijdrage totaal bijdrages van reserves

4.454

-1.218

3.554

voordeel

nadeel

voordeel

0

1.004 1.489 237 2.730

1004 686 519 2.209

1.500 12

1.500 1.162

1.512

2.662

Toevoegingen aan reserves (last): Algemene reserve Bestemmingsreserves Verrekening reserves totaal toevoegingen aan reserves

2.933 2.933

Totaal mutaties reserves (functie 980)

-2.933

1.218

-453

nadeel

voordeel

nadeel

1.521 voordelig

0

3.101 voordelig

Resultaat na bestemming

11

Nadere toelichting verrekeningen reserves: Bedragen x € 1.000

Verrekeningen met reserves t.b.v. exploitatie: Bijdragen van reserves: - algemene reserve en reserve stadsuitleg in tekort - reserve investeringsbijdragen - reserve grondexploitatie in Aloysiuslocatie - reserve riolering saldo uitgaven/inkomsten - reserve dienstverlening in uitgaven - reserve WABO in uitgaven - reserve stadsuitleg vrijval saldo - reserve bestemmingsplannen buitengebied in uitgaven - overige bijdragen totaal bijdragen van reserves Toevoegingen aan reserves: - ijzeren algemene reserve - reserve wegen - reserve reiniging - reserve grondexploitatie vrijval saldo stadsuitleg - reserve grondexploitatie 50% resultaat 2009 - overige toevoegingen totaal toevoegingen reserves

1.004 519 20 205 86 96 33 34 212 2.209 V 1.500 675 281 33 150 23 2.662 N

Saldo

453 N

Bij de toelichting op de balans (Hoofdstuk VII) wordt een gedetailleerde toelichting verstrekt op de ontwikkeling van alle reserves. Jaarresultaat 2009 grotere verschillen Het jaarresultaat van 2009 is € 3.101.000 positief. Bij de behandeling van de diverse thema’s (Hoofdstuk III) wordt een toelichting gegeven op de grotere budgettaire verschillen tussen raming (begroting) en realisatie (rekening). In hoofdlijnen worden de verschillen veroorzaakt door: Omschrijving

Bedrag V=Voordeel N= Nadeel

Afkortingen Thema’s: T&E: Toerisme en Economie L&R: Landschap en Ruimte L&M: Leefbaarheid en Maatschappelijke ontwikkelingen B&D: Bestuur en Dienstverlening VEI: Veiligheid ALG: Algemene Dekkingsmiddelen en Onvoorzien

Bestemmingsvoorstel voordelen op budgetten waarbij de voorbereidende werkzaamheden zijn gestart en/of verplichtingen zijn aangegaan. Voorgesteld wordt deze (soms deels) te bestemmen: Gemeentelijke eigendommen MOP Niet bestede deel MOP 2009, verplichtingen aangegaan

Meerdere Thema’s

46.000 V

12

Samenwerkingsovereenkomst Groene Diensten en groenonderhoud Opdrachten zijn verstrekt, meegenomen in bestemmingsvoorstel voor € 35.000 resp. € 24.000 Ondersteuning gemeenteraad Opdrachten zijn verstrekt, Speeltuinen Aanschaf speeltoestellen: opdracht verstrekt. Groot onderhoud scholen Lagere lasten in 2009. Bij bestemmingsvoorstellen meegenomen voor € 13.000 onderwijsleerpakket en € 15.000 overschrijding krediet noodlokaal Kompas Onderwijsbeleid Opstelling integraal huisvestingsplan in 2009 nog niet afgerond. Bodemonderzoeken en werkzaamheden milieu MER/IPPC Opdrachten zijn verstrekt, meegenomen in bestemmingsvoorstel voor bodemonderzoeken € 18.000 en voor milieu € 23.000 Verkoop tankautospuit brandweer Oude tankautospuit is verkocht. Voorgesteld wordt dit te bestemmen voor inrichting nieuwe CAO afspraak gratificatiebudget Een deel van het in de CAO afgesproken budget is niet aangewend Cofinanciering Vitalisering landelijk gebied Niet bestede middelen 2009, onderdeel van meerjarige projecten Nationaal Actieplan Sport en bewegen 2009 Hiertoe is een convenant afgesloten. Impuls Brede school sport en cultuur 2009 Hiertoe is een convenant afgesloten. Vrijval reserve investeringsbijdrage Steenfabriek Door ontvangst extra monumentensubsidie kan deel uit eigen middelen opgebouwde reserve vrijvallen. Bestemmingsvoorstel 2009 voor aanwending afwaardering maatschappelijk nut investeringen. Sociale Werkvoorziening advieskosten Hieronder opgenomen onderzoek WSW zoals door raad is gevraagd. Hiertoe bestemmingsvoorstel ad € 25.000 Overige verschillen Kapitaallasten Vnl. als gevolg van vertraging in uitvoering van een aantal kapitaalwerken. Doorwerking over verschillende thema’s en kostenplaatsen Loonkosten/inhuur Per saldo voordeel vnl. als gevolg van vacatures Vm schoolgebouw Martinus energie afrekening Hogere afrekening energie, onderzocht wordt of doorberekening gebruikers kan plaatsvinden Hogere legesopbrengst Vnl veroorzaakt door meer complexere aanvragen met hoge bouwsom

L&R

59.000 V

B&D

8.000 V

L&M

13.000 V

L&M

40.000 V

L&M

36.000 V

L&R

41.000 V

VEI

37.000 V

ALG

4.000 V

L&R

69.000 V

L&M

86.000 V

L&M

62.000 V

ALG

261.000 V

L&M

40.000 V

Meerdere Thema’s

596.000 V

Meerdere Thema’s T&E

74.000 V

L&R

75.000 V

49.000 N

13

Bestemmingsplannen In 2009 minder reguliere lasten bestemmingsplannen Resultaat grondexploitatie Voordelig resultaat vooral veroorzaakt door complex Lutte Zuid Ambtelijke uren tlv rijksbijdrage Bij rijksbijdragen RMC en WWB zij ambtelijke uren (deels) declarabel. Dit leidt tot een voordeel tov de raming Zwembad externe inleen en onderhoud Als gevolg van ziekteverzuim, wettelijke bezetting, horeca. Tevens hogere kosten klachtenonderhoud BTW verrekening binnensportaccommodaties De fiscus heeft ingestemd met ons verzoek tot BTW verrekening sportaccommodaties met terugwerkende kracht t/m 2004 WMO per saldo voordeel diverse voorzieningen Minder lasten huishoudelijke verzorging, vervoersvoorzieningen en rolstoelen Bijstandsuitkeringen/bijzondere bijstand Als gevolg van economische crisis is het aantal uitkeringsgerechtigden toegenomen en kon minder verhaald worden bij cliënten Schuldhulpverlening Eveneens als gevolg van de economische crisis is het aantal aanvragen bij de Stadsbank Oost gestegen Gr-Wot/Topcraft Lagere bijdrage Losser 2009 Sociale werkvoorziening begeleid werken Per saldo een voordeel op begeleid werken. Overigens staan hier wel ambtelijke uren tegenover. Pensioenvoorziening wethouders Op basis van actuariële berekeningen is een hogere toevoeging noodzakelijk dan geraamd, vnl als gevolg van dalende rente. Wachtgeldvoorziening wethouders Extra toevoeging t.o.v. raming najaarsnota wegens vertrek nadien van 2 wethouders Bespaarde rente Rente over eigen vermogen (reserves) en voorzieningen worden i.v.m. rente-onafhankelijkheid niet geraamd, pas zichtbaar bij realisatie Verkoop Essent Een deel van de in 2012 verwachte opbrengst wegens verkoop Essent aan RWE is reeds in 2009 verantwoord Achtergestelde geldlening vm IJsselmij Door Essent is de in 1993 verstrekte achtergestelde geldlening overgedragen aan Enexis. Deze lening dient als vordering op de balans te worden op-genomen, hetgeen leidt tot een eenmalige voordeel Algemene uitkering € 57.000 afwikkeling oude jaren, rest door wijziging aantal maatstaven mn uitkeringsgerechtigden

L&R

63.000 V

L&R

150.000 V

L&M

60.000 V

L&M

46.000 N

L&M

255.000 V

L&M

103.000 V

L&M

659.000 N

L&M

51.000 N

L&M

47.000 V

L&M

70.000 V

B&D

178.000 N

B&D

151.000 N

ALG

828.000 V

ALG

386.000 V

ALG

ALG

45.000

V

270.000 V

14

Onvoorzien Van de in totaal beschikbare € 100.000 is € 41.000 niet aangewend Stelpost onderuitputting T/m 2009 nog opgenomen stelpost te verwachten meevallers, vanaf 2010 niet meer geraamd Overige verschillen Per saldo de overige kleinere verschillen, waarbij het een groot aantal posten betreft. Hierbij kan worden verwezen naar de meer gedetailleerde toelichten bij de thema’s (Hoofdstuk III). Mede met het oog op de bezuinigingen ingaande 2010 is op alle gebieden voorzichtig omgegaan met budgetten Jaarresultaat 2009 voor bestemming (functie 990)

ALG

41.000 V

ALG

170.000 N

Meerdere thema’s

540.000 V

3.101.000 V

15

Ontwikkeling Algemene Reserve De ontwikkeling van de algemene reserve in de periode 2009 t/m 2013 zal op basis van de stand van zaken per 31 maart 2010 het volgende beeld vertonen. Overzicht ontwikkeling algemene reserve 2009-2013

2009 jaarverslag

bedragen x € 1.000

Beginstand IJzeren algemene reserve (10% begrotingstotaal + € 1.500.000) Algemene risicoreserve Vrije algemene reserve Totaal reserves Toevoegingen Toevoeging reserve stadsuitleg cf begroting 2009 50% resultaat grondexploitatie (zie prognoses grondbedrijf onder) Prognose renteonafhankelijkheid (a) Toevoeging jaarresultaat 2008 Bestemmingsvoorstel jaarresultaat 2009 Verkoop Essent 2e tranche + rentevergoeding wegens uitgestelde verkoop d) Totaal toevoegingen Onttrekkingen Aanvullen op tekort begroting 2009 Amendement begroting 2009 correctie aanvulling (b) Reserve stadsuitleg tbv begr.2009 Onttrekking voorjaarsnota 2009 na raadsbesluit (c ) Ontrekking 2011 eenmalig tbv muziekschool

2010

€ 5.100 € 1.099 €0 € 6.199

Prognose stand ultimo van het jaar

Tekorten/overschotten op de algemene reserves

2012

2013

€ 5.100 € 1.765 €0 € 6.865

€ 5.100 € 1.800 € 1.084 € 7.984

€ 5.100 € 1.800 € 791 € 7.691

€ 5.100 € 1.800 € 1.291 € 8.191

€ 360 € 1.082

€ 700

€ 400

€ 400

€ 2.056 € 35 € 3.533

€ 35 € 735

€ 380 € 780

€ 400

€ 680

€ 990

€ 1.670

-€ 168 € 168 -€ 680 -€ 324 -€ 55

Onttrekkingen ombuigingen Onttrekkingen ombuigingen amendement 12-05-2009 Lagere ontrekking ombuigingen op basis van resultaat raming 2010 en 2011 Conjunctuur-/frictiefonds Toevoeging rente ijzeren alg.reserve aan exploitatie (cf besluit 12 mei 2009) Totaal onttrekkingen

2011

-€ 1.498 -€ 27 € 111 -€ 1.000

-€ 1.040

-€ 1.004

-€ 2.414

-€ 1.028

-€ 280 -€ 280

-€ 280 -€ 280

€ 6.865

€ 7.984

€ 7.691

€ 8.191

€ 8.311

-€ 35

€ 1.084

€ 791

€ 1.291

€ 1.411

€ 67

(a) Rentetoevoeging 2010 op basis van eindstand reserves en voorzieningen 31-12-2009. (b) Amendement begroting 2009 (c) Onttrekking tekort voorjaarsnota 2009 (d) De verkoop Essent vindt in 2 delen plaats. De 2e termijn wordt voorlopig verwacht in 2012, mogelijk dat dit iets naar voren wordt gehaald, echter ook mogelijk dat dit iets later wordt. In de tussentijd vindt wel een rentevergoeding plaats welke op € 35.000 wordt geschat

Grondbedrijf prognoses (x 1000) 50% algemene dienst, 50% naar reserve grondbedrijf, zie par. Grondbeleid * Lomanskamp en Lutte Noord * Bedrijventerrein/woningbouwdeel de Lutte Zuid * Saller einddatum nog niet vastgesteld * Geurmeij (batig saldo) (einddatum 2014)

2009

2010 € €

2011

2012

2013

79 640

Het bovenstaande laat zien dat de komende jaren de ijzeren algemene reserve en de algemene risicoreserve in de periode 2010-2013 aan de gestelde minimum-eis voldoen. Hierbij dient het volgende te worden opgemerkt: • in het overzicht zijn de geraamde onttrekkingen aan de algemene reserve opgenomen die zijn vastgesteld om de begrotingen 2010 en 2011 sluitend te maken (vanaf 2012 is de begroting wel structureel sluitend); • in 2010 wordt het zgn. conjunctuur-/frictiefonds gevormd; • met betrekking tot de ingeschatte resultaten grondexploitatie dient wel een kanttekening te worden gemaakt dat op dit moment er een grote mate van onzekerheid bestaat over de te realiseren verkopen gezien de economische situatie. In de paragraaf Weerstandsvermogen (Hoofdstuk V.b.) wordt nader ingegaan op de algemene reserve.

16

Aansluitschema Planning & Control cyclus 2009 Het aansluitschema op de volgende pagina is bedoeld om u inzicht te verschaffen over de mutaties die zich het afgelopen boekjaar hebben voorgedaan. De planning en controlcyclus bevat vier hoofddocumenten: begroting, voorjaarsnota, najaarsnota en de jaarrekening. Aansluiting tussen de getallen van de verschillende documenten is lastig te vinden door de complexe financiële mutaties die zich in een boekjaar voordoen. In veel gevallen is de wijze van weergeven verplichtend vastgelegd in wettelijke voorschriften. De tabel geeft houvast op dit gebied door een beperkt aantal (hoofd) cijfers uit alle documenten volgordelijk te combineren. De tabel start met de getallen op hoofdlijnen per programma uit de begroting 2009 en sluit af met de getallen uit deze jaarrekening. De tussenliggende kolommen bevatten de cijfers uit de voorjaarsnota gevolgd door de najaarsnota. In de kolommen “mutaties” staan alle wijzigingen verwerkt. Tevens is de mutatiekolom uit de voorjaars- en najaarsnota toegevoegd. Uitgebreide informatie over de achtergrond kunt u vinden in de desbetreffende documenten op de in de kolom genoemde pagina’s.

17

Aansluitschema Planning & Control cyclus 2009 bedragen x € 1.000

Prg Programmanaam nr

1 2 3 4 5

Toerisme en economie Landschap en ruimte Leefbaarheid en maatsch. Ontwikkelingen Veiligheid Bestuur en dienstverlening

Begr 2009

Mutaties totaal begrwz 6 Pagina 10 Autonoom VJ

VJ nota

Mutaties NJ nota totaal begrwz 7 Autonoom NJ Pagina 6

Pagina 7

Mutaties Begr 2009 Rek 2009 cf Rek 2009 na NJ Pagina Pagina

888 5.240 12.592 1.681 3.742

-120 -41 216 10 0

0 18 872 0 -141

768 5.217 13.680 1.691 3.601

0 979 -247 0 0

-1 94 -65 -25 152

767 6.290 13.368 1.666 3.753

-4 238 104 1 0

763 6.528 13.472 1.667 3.753

574 3.552 13.145 1.694 3.993

Totaal Thema's

24.143

65

749

24.957

732

155

25.844

339

26.183

22.958

Algemene dekkingsmiddelen 6 Dekkingsmiddelen Taakstelling thema L&M Taakstelling inkrimping personeel Onvoorzien

22.706 250 215 -100

418 0 -215 0

599 -194

-201 0 0 5

1.677 -56

20

23.723 56 0 -80

34

25.199 0 0 -41

-193 0 0 0

25.006 0 0 -41

26.512 0 0 0

Totaal algemene dekkingsmiddelen

23.071

203

425

23.699

-196

1.655

25.158

-193

24.965

26.512

Resultaat voor bestemming (functie 970)

1.072

-138

324

1.258

928

-1.500

686

532

1.218

-3.554

Mutaties reserves Onttrekking reserves af: Toevoeging reserves

1.085 13

-138 0

324

1.271 13

928 0

1.500

2.199 1.513

531 -1

2.730 1.512

2.209 2.662

Totaal mutaties reserves (functie 980)

1.072

-138

324

1.258

928

-1.500

686

532

1.218

-453

0

0

0

0

0

0

0

0

0

3.101

Totaal resultaat na bestemming

18

III. PROGRAMMAVERANTWOORDING

-

Toerisme en economie (T&E) Landschap en ruimte (L&R) Leefbaarheid en maatschappelijke ontwikkeling (L&M) Veiligheid (VEI) Bestuur en dienstverlening (B&D)

19

20

Thema Toerisme en economie

21

PROGRAMMA TOERISME EN ECONOMIE Hoofdkenmerken Dit programma omvat het stimuleren en faciliteren van toeristisch-recreatieve voorzieningen en bedrijvigheid, met als doel het bevorderen van de werkgelegenheid en het versterken van de positie van Losser als aantrekkelijke woongemeente voor jong en oud. Dit sluit aan bij het uitgangspunt ‘’Losser wordt een toeristisch-recreatieve landschapsgemeente” genoemd in de Toekomstvisie 2011.

Deelprogramma Economische Zaken Portefeuillehouder: wethouder J. Schuddeboom Wat willen we bereiken?

Wat hebben we bereikt?

Losser als “vitale” gemeente De gemeente Losser wil zich blijven ontwikkelen als een “vitale” gemeente.

Bedrijventerreinen Zoeker Esch en De Pol zijn nagenoeg gerevitaliseerd.

Wat gaan we daarvoor doen?

Wat hebben we gedaan

Onderzoek naar en ontwikkelen van lokale bedrijvigheids locaties. Uitvoeren van de nota Sociaal Economische Strategie.

In samenwerking met de gemeente Oldenzaal nota Stadsranden vastgesteld. Bedrijfsbezoeken geïntensiveerd, alsmede werkzaamheden in de functie van bedrijvencontactfunctionaris. Overleg met Stichting D’ran diverse plannen (o.a. Ketelhuis en deregulering) Kadernota met daarin verruiming van het VABbeleid (gekoppeld aan verhoging van landschappelijke kwaliteit) vastgesteld.

Verruiming beleid Vrijkomende Agrarische Bebouwing met de integrale actualisatie van het bestemmingsplan Buitengebied en de daaraan voorafgaande Kadernota.

Wat willen we bereiken?


Instandhouden en versterken werkgelegenheid De gemeente Losser zet zich in voor het instandhouden en versterken van de werkgelegenheid. Hiertoe zal ook de potentie binnen de toeristisch-recreatieve sector en de zorgsector worden benut.

Werkgelegenheid is in stand gehouden maar kon door de economische crisis niet worden versterkt dan wel worden uitgebreid.



Uitvoering van de Beleidsnota Recreatie en Toerisme en het Marketingplan. Faciliteren vestiging en verplaatsing bedrijven.

Verruiming mogelijkheden kleinschalig kamperen

Beleidsverruiming op het gebied van zorg(verlening).

Notitie Inbreidingsvisie (mantelzorg en verdichting lintbebouwing) opgesteld. Intentieverklaring Woonservicegebieden gereed. Groot aantal zorgaanbieders bereid gezamenlijk te investeren in Losser.

Pm

22



Revitalisering bedrijventerreinen De Pol / De Zoeker Esch Hoofddoel is het bedrijventerrein aantrekkelijk te maken voor vestiging van nieuwe bedrijven en het behouden van de huidige bedrijven. De gemeente Losser wil met dit project een positieve bijdrage leveren aan de leefbaarheid van de plattelandsgemeente Losser en de daarvoor benodigde werkgelegenheid in Losser.

Op bedrijventerrein De Pol zijn de rioleringswerkzaamheden en de inrichting van de openbare ruimte nagenoeg afgerond. Bedrijventerrein De Zoeker Esch is de voorbereiding afgerond en wordt dit voorjaar begonnen met de uitvoering van de rioleringswerkzaamheden en inrichting openbare ruimte.

Het uiteindelijke resultaat is het realiseren van een goed vestigingsklimaat voor de bedrijven die gevestigd zijn of worden op De Pol/De Zoeker Esch.



Door middel van een integrale aanpak waarin de rioleringswerkzaamheden gecombineerd worden met de verbetermaatregelen voor de openbare ruimte invulling geven aan de revitalisering van beide bedrijventerrein.

Het project is, in het kader van de subsidiegelden van de provincie Overijssel (bijdrage in de kosten van de revitaliseringopgave), verlengd tot 31 december 2010. Dit i.v.m. de afwikkeling van het actualiseren van het bestemmingsplan, de uitvoering van de werken in de openbare ruimte op de Zoeker Esch en de aanleg van breedband.

Met de uitvoering van het project wordt in technische zin beoogd een bijdrage te leveren aan: • Verbeteren van de uitstraling van het bedrijventerrein door o het investeren in de verbetering van de openbare ruimte; o het uitlokken/stimuleren van investeringen van bedrijven op hun eigen terrein (parkeren, opruimen terrein, groenonderhoud); • Het beter benutten van de beschikbare ruimte. • Een oplossing voor de overlast door het parkeren van grote voertuigen; • Verwijderen van een overstort (reductie vuiluitworp); • Verbetering van het wegdek (klinkerverharding); • Een voorzet te geven tot parkmanagement, op te pakken door de betreffende ondernemers.

De volgende onderdelen zijn al gedaan: • Afkoppelen van dakoppervlakken en vervanging vuilwaterriool De Pol • Vergroten en verleggen transportriool (langs de rand v/h Dinkeldal) • Aanpassing kruising Hoofdstraat • Herstelwerkzaamheden voor diverse wegen binnen het bedrijventerrein De Pol. • Aanbrengen asfaltverharding in plaats van klinkerverharding op De Pol. • Inrichting parkeerplaats voor vrachtwagens op De Pol. • Het beeldkwaliteitsplan is opgesteld voor De Pol en Zoeker Esch. • Herontwikkelingsplan is opgesteld voor De Pol en Zoeker Esch. • Aanleggen lege mantelbuizen t.b.v. breedband/glasvezel op De Pol. Dit voorjaar wordt er een begin gemaakt met het verglazen van de eerste de bedrijven op de Pol en de aanleg op een deel van De Zoeker Esch. • Ten behoeve van het parkeren langs de openbare weg is een aantal maatregelen uitgevoerd. • De oprichting van de Stichting Parkmanagement is op 11 februari 2010 formeel een feit geworden.

23

Deelprogramma Toerisme Portefeuillehouder: wethouder J. Schuddeboom Wat willen we bereiken?


Toerisme en recreatie als dragers van de lokale economie De gemeente Losser wil het belang van toerisme en recreatie als dragers van de lokale economie vergroten. Hiervoor zijn heldere kaders en randvoorwaarden nodig evenals meer verblijfsrecreatieve mogelijkheden en een betere geografische spreiding van toeristischrecreatieve voorzieningen.

Uitvoering Nota Verblijfsrecreatie landelijk gebied. Intensief betrokken bij oprichting nieuwe vereniging Tourist Information Dinkeldal (inclusief oplossen huisvestingsproblematiek). Met VVV Dinkeldal prestatieafspraken gemaakt. Meegewerkt aan visievorming Recreatieparken Regio Twente, in het kader van stimulering dagrecreatie.



In samenwerking met regio Twente uitvoering geven aan regio projecten: − Rij – en menroutes − Nordic Walkingroutes − Industrieel erfgoed − Langs heilige huisjes − ATB-routes Productontwikkeling marketingplan c.q. beleidsplan R&T (actieprogramma): - Drilandsteen - Zichtbaar maken van bodemschatten - Schatkamer als kapstok voor zorgtoerisme/agrotoerisme - Lokale initiatieven Promotiecampagne Schatkamer van Twente (zie operationeel marketingplan): - Organisatie & Samenwerking - Promotie

- aanleg trottoir vakantieverblijf ’t Keampke - in 2009 planvoorbereiding plaatsgevonden; - project vervallen; - voor Steenfabriek Transformatieplan opgesteld; - Startbijeenkomst “Langs heilige huisjes” gehad. In verband met noodzakelijke bezuinigingen was inzet beperkt tot het faciliteren van lokale initiatieven. Project Drilandsteen is niet doorgegaan omdat financiering niet sluitend te krijgen was.

In verband met beëindiging activiteiten door STRGL/VVV is een leemte ontstaan tussen ophef en opstart nieuwe VVV. Hierdoor werkzaamheden in het gedrang.

Wat heeft het gekost PRO01 Toerisme en Economie

Directe Subsidies

Rekening 2008

Begroting 2009

Rekening 2009

63

53

46

Diverse Overige Kosten

163

447

289

Kapitaallasten

293

207

243

Personeelskosten

104

176

138

Totale LASTEN Uitgaven

623

883

716

Belastingen en Heffingen

22

21

19

Overdrachten van het rijk

-

-

24

95

99

99

Totale BATEN Inkomsten

117

120

142

Saldo

505

763

574

Diverse Inkomsten

24

THEMA TOERISME EN ECONOMIE (T&E) Toelichting Saldo begroting 2009 Saldo rekening 2009 Verschil

763.000 574.000 189.000

N N V

39.000

N

38.000

V

125.000

V

44.000

V

24.000

V

49.000

N

14.000

V

10.000

V

22.000

V

189.000

V

Materiële afwijkingen Kapitaallasten

Kostenplaatsen MOP (Meerjaren Onderhoud Planning)

Klachten en calamiteitenonderhoud Afrekening ESF project

Vm schoolgebouw Martinus

Vm schoolgebouw Aloysius

Herplaatsen LAGA zuilen

Van een tweetal nog niet afgesloten oude kredieten waren de afschrijvingstermijnen verlopen en daardoor niet geraamd in 2009. Door latere investeringen dan geraamd is er in 2009 wel afgeschreven. In de begroting is dit geactualiseerd. Op alle thema’s effecten doorbelasting kostenplaatsen, deels als gevolg van vacatures. In 2009 in totaal voor gemeentelijke eigendommen € 297.000 beschikbaar. Bij opstellen begroting voor € 141.000 bekend welke eigendommen, rest ad € 156.000 op dit thema T&E. In jaarverslag verdeling op basis realisatie. Werkelijk op thema T&E verantwoord € 31.000. In totaal uitgaven MOP € 251.000, themaoverschrijdend. Verschil tov begroting themaoverschrijdend ad € 46.000 als bestemmingsvoorstel opgenomen. Verplichtingen zijn aangegaan Begroot op een algemeen nummer onder dit thema, werkelijke kosten op betreffende accommodaties, vnl. thema L&M In 2009 is het ESF project Losser onder weg naar een toeristische gemeente afgewikkeld en dit heeft geleid tot een voordelig resultaat Afrekening energie is fors hoger uitgevallen. Onderzocht wordt of dit aan gebruikers kan worden doorberekend, hierover bestaat nog grote onzekerheid. Voor onderzoek ontwikkeling van deze locatie € 20.000 beschikbaar gesteld, uitgaven € 6.000. Het restant wordt toegevoegd aan een gevormde bestemmingsreserve In 2008 € 10.000 bestemd voor 2009 en als budget beschikbaar gesteld. In 2009 geen uitgaven. Hetzelfde bedrag minder als bijdrage reserve.

Overige verschillen

Verschil

KREDIETEN Kapitaalwerknummer + omschrijving

Totaal krediet

Uitgaven t/m Uitgaven in 2008 2009

Totale uitgaven

Ontvangst t/m 2008

Ontvangst in 2009

Totale Ontvangst

Restant krediet

Thema Toerisme & Economie Totaal KW560004 Planvorming Recreatieve Voorzieningen Totaal KW560007 Aanleg recr.voorz. 2004

30.000 182.000

22.269 76.336

144 9.977

22.413 86.313

0 0

0 0

0 0

7.587 95.687

Totaal Toerisme & Economie

212.000

98.605

10.121

108.726

0

0

0

103.274

vervallen

KW560004 en KW560007 Verplichtingen zijn reeds aangegaan. Bedrag wordt mede aanwend voor cofinanciering voor het 'grote' fietspaden project van € 1,7 miljoen Euro dat is verankerd in het pMJP NO-Twente.

25

26

Thema Landschap en ruimte

27

PROGRAMMA LANDSCHAP EN RUIMTE Hoofdkenmerken Dit programma omvat natuur- en landschapsontwikkeling, lokale ruimtelijke ordening en ontwikkeling, verkeersveiligheid, wegenstelsel, milieu, riolering, afvalinzameling, volkshuisvesting, watersystemen en openbaar groen.

Deelprogramma: Natuur en Landschap Portefeuillehouder: wethouder J. Schuddeboom Wat willen we bereiken?


Behoud en versterking huidige kwaliteiten De gemeente Losser wil de huidige kwaliteiten van natuur en landschap behouden en waar mogelijk versterken. Dit geldt zowel voor de cultuurhistorische en archeologische waarden als voor de kwaliteitswateren (de waterparels).

Losser heeft aansluiting gezocht bij project Streekeigen Huis en Erf, waardoor erven in het buitengebied kunnen worden opgeknapt. Op meerdere plaatsen zijn projecten uitgevoerd om water langer vast te houden.



Vaststelling en doorvertaling Landschapsontwikkelingsplan in het te actualiseren bestemmingsplan buitengebied..

Voor de Kadernota Buitengebied is het Landschapsontwikkelingsplan als basis gebruikt. Ook bij de beoordeling van ruimtelijke ontwikkelingen in het buitengebied is het LOP als toetsingskader gebruikt.



Bevorderen (particulier) landschapsbeheer De gemeente zet in op efficiënte wijze van landschapsbeheer met behulp van een levenvatbare agrarische sector en een intensivering en verbreding van het particuliere landschapsbeheer.

Via de Rood voor Rood regeling zijn enkele landschapsinrichtingsplannen gerealiseerd. Met de NOT-gemeenten is de uitvoeringsorganisatie voor Groene Diensten opgezet.



Cofinanciering en facilitering anderszins van groen-blauwe diensten.

Meegewerkt aan opzetten systeem Groene Diensten (cofinanciering binnen de bestaande middelen wordt vooorbereid).



Verbeteren toegankelijkheid van het landelijk gebied De gemeente wil het landelijk gebied toegankelijk maken voor haar inwoners en toeristen.

Extra subsidietoezeggingen van de provincie voor de verbetering een aanleg van fietspaden.



Na definitieve vaststelling van de visies voor het Lutterzand en de Oelemars/Zandbergen en onder voorbehoud van voldoende middelen, starten met de uitvoering. De in het MeerjarenGebiedsprogramma voorziene routestructuren en verbeteringen conform dat programma uitvoeren.

Uitvoering loopt nu via spoor Landinrichting Losser.

In ambtelijke voorbereidingsgroep geïnventariseerd welke (fiets)paden hersteld kunnen worden en waar nieuwe aanleg mogelijk is (uitvoering in 2010).

28

Deelprogramma: Ruimtelijke Ordening Portefeuillehouder: wethouder J. Schuddeboom Wat willen we bereiken?


Een duurzaam vitale plattelandsgemeente De gemeente wil een duurzaam vitale plattelandsgemeente zijn, met voldoende voorzieningen waaronder werkgelegenheid.

Diverse plannen (o.a. kulturhus Overdinkel, MFA in de Lutte, herontwikkeling omgeving Troelstrastraat, herziening bestemmingsplan Buitengebied, diverse deelnota’s etc.) in voorbereiding genomen.



Uitvoering van de Sociaal Economische Strategienota. - Woningen bouwen in ’t Zijland. - Kavels uitgeven in De Geurmeij. - Wellicht kavels uitgeven in De Saller.

Zie deelprogramma Economische Zaken

Beleidsverruiming en maatwerkoplossingen via het te actualiseren bestemmingsplan Buitengebied en de daaraan voorafgaande Kadernota. Voorbereiding ontwikkeling locatie Aloysiusschool. Onderzoek en voorbereiding ontwikkeling TopCraft terrein.

-

Door gewijzigde inzichten bij Domijn (haalbaarheid (groot) aantal zorgwoningen in onderzoek), nog geen zicht op realisatie; - Door ingesteld beroep bij Raad van State tegen goedkeuringsbesluit GS bestemmingsplan kaveluitgifte vertraagd; - Kaveluitgifte en afronding bestemmingsplan vertraagd door langdurig overleg met projectontwikkelaars waardoor kaveluitgifte vertraagd. Kadernota vastgesteld. Opstellen voorontwerpbestemmingsplan in voorbereiding genomen. Notitie met uitgangspunten herontwikkeling vastgesteld. Onderzoek milieuhygiënische belemmeringen (RWZI en gemeentewerf) afgerond. Plan van aanpak in voorbereiding genomen.



Realistische structuurvisie en dorpsvisies als basis voor toekomstige ontwikkelingen Er wordt ingezet op het afronden en uitvoeren van een integrale structuurvisie en realistische dorpsvisies voor de kernen. Deze vormen de basis voor toekomstige ontwikkelingen.

Voorbereidende werkzaamheden tbv het opstellen van een integrale Structuurvisie gestart. Uitvoering dorpsvisies (vastgesteld in 2008) ter hand genomen. Samen met partners wordt gewerkt aan realisatie van leefbaarheidsagenda’s.



Opstellen van een structuurvisie voor het gehele grondgebied. Dit is een wettelijke verplichting. Aanvang maken met uitvoering van de dorpsvisies voor Glane, Overdinkel, Beuningen en de Lutte binnen het daarvoor beschikbare budget. - Kulturhus bouwen in Overdinkel. - Realiseren multifunctionele accommodatie in De Lutte.

Voorbereidende werkzaamheden opstellen integrale Structuurvisie gestart. Uitvoering dorpsvisies Overdinkel (o.a. kulturhus en aanpassing Kerkebos) en De Lutte (o.a. MFA en Brede School) ter hand genomen. Ommetje (met brug) in Beuningen gerealiseerd. - haalbaarheidsstudie nagenoeg afgerond. Bestemmingsplanherziening in voorbereiding - Plannen uitbreiding Erve Boerrichter uitgewerkt en ontwerpbestemmingsplan in procedure gebracht.



Actuele bestemmingsplannen Vanaf 2012 wil de gemeente alle bestemmingsplannen actueel hebben, d.w.z. niet ouder dan 10 jaar.

-

Bestemmingsplannen voor Overdinkel, Glane, Beuningen, De Lutte, Losser Centrum en Luttermolenveld zijn geactualiseerd. Bestemmingsplannen voor het Buitengebied, De Zoeker Esch-De Pol en Losser Dorp in voorbereiding genomen.

29



-

-

-

Verdere uitvoering van plan van aanpak uit 2005. Vaststelling Zoeker Esch De Pol. Vaststelling Kadernota plan Buitengebied. Start plan woonwijken Losser. Overige plannen zijn actueel en digitaal

Zie hiervoor.

- Voor het kunnen afwerken van het bestemmingsplan Zoeker Esch-De Pol dienen eerst woningen te worden geïsoleerd vanwege geluidhinder.

Deelprogramma: Wegen en Verkeer Portefeuillehouder: wethouder J. Schuddeboom Wat willen we bereiken?


Optimale bereikbaarheid De gemeente zet in op een optimale bereikbaarheid van woningen, winkels en bedrijven met zo weinig mogelijk overlast, zo groot mogelijke veiligheid en een optimaal gebruik van de ruimte.

• •

Het laten opstellen van een parkeerbalans in het centrumgebied van Losser; In uitvoering nemen van diverse herinrichtingwerkzaamheden conform het onderstaande.



In het kader van Duurzaam Veilig het verder invoeren van 30 km/uur-zones binnen en 60 km/uur-zones buiten de bebouwde kom.

Voor de volgende projecten subsidieaanvragen ingediend bij Regio Twente en gehonoreerd: • Reconstructie Hoofdstraat/Pastoor van Laakstraat (gehonoreerd met € 87.500,--); • Reconstructie Kloosterstraat als onderdeel e van project “Ombouw Beekriool 2 gedeelte” (gehonoreerd met € 123.250,--). In uitvoering genomen projecten: • Reconstructie Hooimaatweg (nagenoeg afgerond); • Reconstructie Schuurkerkstr./Kloosterstr., Scholtinkstr. en Ravenhorsterweg als e onderdeel van project “Ombouw Beekriool 2 gedeelte” (gereed medio 2010); • Reconstructie Hoofdstraat (tussen Past. Van Laakstr. en Pr Bernhardstr.) en Pastoor van Laakstraat (gereed medio 2010) als onderdeel van het project Rioleringswerken Overdinkel. Voortgang project “Invoering 60 km/uur-zone Losser-Zuid”: • Het bij de Regio Twente aangeven dat cofinanciering van het project “Invoering 60 km/uur-zone Losser-Zuid”, waarvoor al een bedrag van € 22.500,-- was beschikt (zijnde 50%) niet tot de mogelijkheden behoort. Aanvraag is door de Regio Twente gehonoreerd middels een eenmalige subsidie groot 100%. ( Dit behaalde “succes” staat in schril contrast met de wens om in de toekomst als zelfstandige gemeente te blijven fungeren) .

Gebruik maken van de kansen in het centrum van Losser om gelijktijdig met

•

Reconstructie Schuurkerkstr./Kloosterstr. als e onderdeel van project Ombouw Beekriool 2

30

rioolwerkzaamheden uitvoering te geven aan het centrumplan in de vorm van een verkeersveilige herinrichting.

Uitvoeren van incidentele verkeersmaatregelen, zijnde kleinschalige infrastructurele maatregelen zoals oversteekplaatsen, parkeerverboden. Daarnaast middels het verbeteren van de bewustwording van de wijze hoe veilig deel te nemen aan het verkeer. Dit door een gezamenlijke regionale aanpak op het gebied van Educatie, Communicatie en Handhaving. Een aanpak die is toegespitst op de diverse leeftijdscategorieën.

gedeelte (zie hierboven); Planvoorbereiding reconstructie Kerkstr/Gronausestr als onderdeel van e project Ombouw Beekriool 3 gedeelte (wordt medio 2010 in uitvoering genomen); Incidentele verkeersmaatregelen: • Afsluiting Zandhuizerweg voor vrachtwagens; • Trottoirparkeren Dwarsweg; • Afsluiting Ravenhorsterweg en Grensweg voor doorgaand gemotoriseerd verkeer; • Parkeerverbod Spinnersweg; • Aanwijzen Zoeker Esch/Industriestraat als voorrangsweg; • Trottoirparkeren Aalsgaardenstraat in combinatie met eenrichtingsverkeer; • Aanwijzen taxistandplaatsen nabij basisscholen.

•

Educatie- en communicatieprojecten: Subsidieaanvraag ingediend bij de Regio Twente voor de uitvoering van diverse educatie/communicatieprojecten welke is gehonoreerd met € 20.070,--. Het bovenstaande voor uitvoering van o.a.: • Aanbieden programma ANWB Streetwise aan basisscholen; • Aanbieden Verkeersmarkt aan Carmelcollege; • Aanbieden project Veilig Uitgaan Veilig Thuiskomen aan Carmelcollege; • Aanbieden project Schoolevents 49cc aan Carmelcollege.

Deelprogramma: Milieu Portefeuillehouder: wethouder J. Schuddeboom Wat willen we bereiken?


Invoering WABO In 2010 moet de WABO worden ingevoerd zodat de diensten op het gebied van milieu, bouwen, slopen etc. vanuit één vergunning worden geregeld.

De voorbereidingen zijn vergevorderd. De (werk)processen zijn uitgewerkt en in een systeem verwerkt. Dit digitale systeem voor de procesbewaking wordt getest en aangepast. (Het systeem wordt in de eerste helft van 2010 opgeleverd.)



Het in werking treden van de WABO is weliswaar uitgesteld tot mogelijk 1-7-2010, maar voor een goede dienstverlening is het noodzakelijk dat de voorbereidingen onverkort zijn doorgegaan.

Processen zijn beschreven en verwerkt in het digitale WABO workflow systeem. Intern zijn de werkafspraken, standaarddocumenten en handleidingen opgesteld. Met externe partijen (waterschap, brandweer) zijn dienstverleningsovereenkomsten (DVO’s) opgesteld. Met de provincie, welstand en LNV zijn de concepten opgesteld. Het opleidingstraject is gestart maar nog niet afgerond. In 2009 zijn er tweetal cursussen en workshops gegeven. Vanwege de uitstel van de inwerkingtreding van de WABO tot een nader te bepalen datum zal er opnieuw een extra invulling aan het traject gegeven worden. In 2010 zal daar

Er zal vooruitlopend op de invoering van de WABO worden deelgenomen aan interne leertrajecten.

31

Door de komst van de WABO zal er door overheden, maar ook burgers en bedrijven nog meer digitaal gewerkt en getoetst moeten worden. Het WABO-loket zal burgers en bedrijven hiervoor moeten kunnen ondersteunen. De gemeentelijke voorzieningen en werkplekken moeten daarvoor worden ingericht. De komst van de WABO zal helder en duidelijk gecommuniceerd moeten worden

een verder vervolg aangegeven worden (Daarom staan de eerste helft van 2010 meerdere concrete interne cursussen en werksessies op het programma) De gemeente is aangesloten op het landelijke Omgevingsloket. Apparatuur zoals A0-scanners, beeldschermen en digitale schoolborden dienen nog wel aangeschaft te worden in de loop van e het 2 kwartaal. De inrichting moet hierin ook plaats vinden. Er is een communicatieparagraaf opgesteld. Intern en extern wordt men via een aantal media (intra- en internet, nieuwsbrieven, folders, bijeenkomsten, kranten etc.) op de hoogte gesteld van de komst van de WABO. Dit traject zal geheel 2010 doorlopen



Afkoppelen regenwater Er wordt naar gestreefd het regenwater af te koppelen van het vuilwater riool.

In 2009 zijn meerdere projecten van start gegaan waarmee beoogd wordt 2 ha verhard oppervlak van de riolering af te koppelen. Hiervoor is een subsidie van het waterschap toegezegd van € 59.775,--. Hierbij gaat het om het afkoppelen van wegen en het dakwater van o.a. de Mr. Snelschool in Losser en verhard oppervlak wegen en daken van particuliere woningen in Overdinkel. Bij dit laatste project doen bewoners, m.b.v. een gemeentelijke subsidie, op vrijwillige basis mee met het gemeentelijk rioleringsproject. Voor 2010 zijn opnieuw projecten opgevoerd voor een subsidieaanvraag bij het waterschap van circa € 35.000,--



In 2009 zal bij alle rioleringsprojecten worden beoordeeld of afkoppeling van het regenwater op het vuilwater riool haalbaar is. In 2009 zal een hemelwaterverordening worden opgesteld.

Het is een continue proces om bij werkzaamheden in de openbare ruimte te beoordelen of afkoppeling van regenwater op vuilwaterriolering haalbaar is. Er wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van kansen die zich voordoen: • Afkoppelen verhard oppervlak wegen en zoveel mogelijk daken in combinatie met reconstructie Schuurkerkstr./ Kloosterstr., Scholtinkstr. en Ravenhorsterweg als e onderdeel van project “Ombouw Beekriool 2 gedeelte” (gereed medio 2010); • Afkoppelen wegen Reconstructie Hoofdstraat (tussen Past. Van Laakstr. en Pr Bernhardstr.) en Pastoor van Laakstraat (gereed medio 2010) als onderdeel van het project Rioleringswerken Overdinkel. Bewoners doen op vrijwillige basis mee waarbij men – onder voorwaarden - een bijdrage van de gemeente ontvangt. • Afkoppelen verhard oppervlak, wegen en daken, in combinatie met revitalisering bedrijventerrein De Pol / Zoeker Esch

32

•

Planvoorbereiding om in combinatie met renovatieprojecten van woningen door Domijn, hemelwater af te koppelen

De hemelwaterverordening wordt gekoppeld aan de herziening van het GRP in 2010.

Deelprogramma: Volkshuisvesting en Bouwen Portefeuillehouder: wethouder J. Schuddeboom Wat willen we bereiken?


Voldoende woningbouw De gemeente Losser wil zich ontwikkelen als aantrekkelijke woongemeente voor jong en oud met een evenwichtige leeftijdsopbouw. Voldoende woningbouw is hierbij van groot belang. Op lange termijn wordt gehecht aan een geleidelijke structurele bouwstroom van 80 tot 120 woningen per jaar.

Prestatieafspraken met provincie gemaakt (o.a. bouw 330 woningen tot 1 januari 2015). Als gevolg van nieuwe prognoses bevolkingsontwikkeling is een lager aantal woningen nodig dan in de Woonvisie is geraamd.



Realisatie woningbouwprogramma afgestemd op de Woonvisie 2008–2015. Medewerking verlenen aan een herstructurering van het woningbezit van Domijn in Overdinkel. Onderzoek en overleg naar bebouwingsmogelijkheden en gebruiksmogelijkheden Top Craft terrein. Zo mogelijk start inbreidingsplan ’t Zijland. Nieuwe regeling kaveluitgifte invoeren in 2009. Stimulering collectief particulier opdrachtgeverschap bij de kaveluitgifte.

Overleg met projectontwikkelaars over woningbouwprogramma’s in De Saller afgerond Planvorming iom Domijn opgepakt (volop in beweging). Met waterschap overleg gepleegd over invloed milieuhindercirkel zuiveringsinstallatie. Verder onderzoek vertraagd door Natura 2000-beleid. Zie deelprogramma Ruimtelijke Ordening. Is door raad vastgesteld. In prestatieafspraken met de provincie vastgelegd. Wordt gestimuleerd (mogelijkheden Top Craft terrein en De Geurmeij worden nog bezien).



Huisvesting afgestemd op behoefte Voortdurende aandacht voor jongeren, senioren en starters op de woningmarkt. Het woningaanbod moet zijn afgestemd op de verschillende behoeften. De gemeente wil de bouw van levensloopbestendige woningen stimuleren, inclusief de bouw voor doelgroepen. De gemeente streeft naar kwantitatief en kwalitatief voldoende sociale woningbouw. In overeenstemming met de woonvisie ook aandacht voor herstructurering van de sociale woningbouw en de woonomgeving. Omdat dit een voortdurend proces is, kan geen moment worden genoemd waarop het doel bereikt is.

Vastgelegd in prestatieafspraken tussen gemeente en provincie en tussen gemeente en Domijn. Is een continu aandachtspunt bij planning, herontwikkeling en uitgifte.



Onder voorbehoud planprocedures, aanvang bouw in de uitbreidingswijken De Saller (Losser), De Geurmeij (Overdinkel). Stimulering collectief particulier opdrachtgeverschap bij de kaveluitgifte.

Zie deelprogramma Ruimtelijke Ordening.

Zie onderdeel `voldoende woningbouw`.

33

Wat heeft het gekost PRO02 Landschap en Ruimte

Directe Subsidies Diverse Overige Kosten Inkomensoverdrachten

Rekening 2008

Begroting 2009

Rekening 2009

31

60

62

5.464

15.004

3.753

3

-

-

Kapitaallasten

2.711

2.979

2.143

Personeelskosten

4.654

5.168

4.865

12.863

23.211

10.823 4.821

. Totale LASTEN Uitgaven Belastingen en Heffingen

4.658

4.585

Vrijval voorzieningen

3.899

-

-

Diverse Inkomsten

3.424

8.371

468

Kostenplaatsen

201

-

-

Kredietverlening en deelnemingen

312

3.362

1.737

Overdrachten van het rijk

888

365

245

13.382

16.683

7.271

-519

6.528

3.552

Totale BATEN Inkomsten Saldo

THEMA LANDSCHAP EN RUIMTE (L&R) Toelichting Saldo begroting 2009 Saldo rekening 2009 Verschil

6.528.000 3.552.000 2.976.000

N N V

859.000

V

246.000

V

675.000

V

89.000

V

85.000

V

234.000

V

75.000

V

107.000

V

Materiële afwijkingen Kapitaallasten

Kostenplaatsen Wegenonderhoud

Riolering Reiniging Reiniging Leges diverse vergunningen

Dorpsvisies

Netto lagere kapitaallasten. Grotendeels veroorzaakt door vertraging in de uitvoering van investeringen riolering en enkele wegenkredieten Lagere doorbelasting kostenplaatsen vnl. veroorzaakt door vacatures Lagere lasten wegenonderhoud. Grootonderhoudsbestek is aanbesteed, wordt uitgevoerd in 2010. Saldo via 980 toegevoegd aan reserve wegen Hogere opbrengst rioolrecht vnl. door meer aansluitingen dan geraamd Hogere opbrengst afvalstoffenheffing vnl. door meer aansluitingen dan geraamd Lagere verwerkingskosten afval door minder aanbod en lagere verwerkingstarieven Hogere opbrengst Vnl. veroorzaakt door meer complexere aanvragen met hoge bouwsom. In 2008 € 128.000 bestemd voor 2009 en als budget beschikbaar gesteld. In 2009 slechts € 21.000 besteed. Hetzelfde bedrag minder als bijdrage reserve.

34

Bestemmingsplannen buitengebied

Bestemmingsplannen overig Milieuvergunningen en handhaving

Vervanging lampen

Cofinanciering Vitalisering landelijk gebied 2008 Belasting onttrekking grondwater Cofinanciering Vitalisering landelijk gebied 2009 Bodemonderzoeken Werkzaamheden milieu MER/IPPC Samenwerkingsovereenkomst Groene Diensten Groenonderhoud Groenonderhoud Resultaat Grondexploitatie

Op dit thema worden de kosten verantwoord mbt bestemmingsplannen buitengebied en digitaliseren. Op thema dekking staat hier de bijdrage uit de daarvoor gevormde reserve bestemmingsplannen buitengebied en digitaliseren tegenover (functie 980). Per saldo is hier minder aan besteed dan geraamd. Hiervoor is in 2006 een reserve gevormd, de kosten hiervan waren in 2009 € 34.000. Op thema dekking staat hier de bijdrage uit de daarvoor gevormde reserve. Hiervoor is een reserve beschikbaar gesteld. In 2009 waren de kosten € 27.000. Op thema dekking staat hier de bijdrage uit de daarvoor gevormde reserve. In 2008 € 67.000 bestemd voor 2009 en als budget beschikbaar gesteld. In 2009 geen uitgaven. Hetzelfde bedrag minder als bijdrage reserve. In 2008 € 42.000 bestemd voor 2009 en als budget beschikbaar gesteld. In 2009 geen uitgaven. Hetzelfde bedrag minder als bijdrage reserve. Niet bestede cofinancieringsmiddelen 2009. Meegenomen in bestemmingsvoorstel 2009 Opdrachten zijn verstrekt, uitvoering 2010. Meegenomen in bestemmingsvoorstel 2009 Opdrachten zijn verstrekt, uitvoering 2010. Meegenomen in bestemmingsvoorstel 2009 Opdrachten zijn verstrekt, uitvoering 2010. Meegenomen in bestemmingsvoorstel 2009 Opdrachten zijn verstrekt, uitvoering 2010 Meegenomen in bestemmingsvoorstel 2009 Per saldo op diverse kosten van derden lagere uitgaven dan geraamd Voor nadere toelichting zie paragraaf grondexploitatie. Zie ook bijdrage reserve via Thema ALG Per saldo 50% als jaarresultaat algemene dienst en 50% toevoeging aan reserve grondexploitatie

Overige verschillen

Verschil

41.000

N

63.000 34.000

V N

27.000

N

67.000

V

42.000

V

69.000

V

18.000

V

23.000

V

24.000

V

35.000

V

33.000

V

295.000

V

39.000

V

2.976.000

V

Het verschil tussen de geraamde lasten en werkelijke lasten wordt voornamelijk veroorzaakt door achterblijven van ontwikkelingen in de grondexploitatie ten opzichte van de ramingen. Dit zelfde geldt voor de geraamde en werkelijke baten. Ter indicatie: de geraamde lasten grondexploitatie bedroegen € 11.412.000, terwijl in werkelijkheid € 1.517.000 is verantwoord. De geraamde baten bedroegen € 11.412.000, terwijl in werkelijkheid € 1.812.000 is verantwoord.

35


Thema Landschap en Ruimte Totaal KW721003 Ondergrondse afvalopslag (begr. 2007) Totaal KW210007 Herinr. LutterstraatBegr.1999 Totaal KW210026 Reconstr. Hoofdstr./Nijverheidsstr. Totaal KW210027 Planstudie herinricht. Lutterstr. (B 05) Totaal KW210030A Rest Inrichtingsvisie Gronausestr. (B Totaal KW210033 Herinrichting 't Rot (Begr. 2006) Totaal KW210033A Herinrichting 't Rot (begr. 2007) Totaal KW210034 Planvoorbereiding spoorwegtunnel ('06) Totaal KW210038 Meerkosten herinr. Hoofdstr. (begr. '07) Totaal KW210039 Gaffel Meerkstn herinr. rondom (b.'07) Totaal KW210041 Aanleg trottoir 't Keampke (Begr. '08) Totaal KW210042 Inrichting Centrum Losser (Begr. '08) Totaal KW210043 Wandel-fietspad De Pol/Dinkel (B'08) Totaal KW210045 Duiker Lossersedijk&Zoekerweg (B'09) Totaal KW211026 Uitvoering verkeersmaatregelen (B 05) Totaal KW211028 Meerkstn 30 km zone O'dinkel (begr. '07) Totaal KW211029 Meerkstn 30 km zone Oranjestr. (b. '07) Totaal KW211030 Infrastruct.Beekriool 2e fase (VJ 09) Totaal KW231002 Herinr. CentrumBegr. 1996 1998 1999 Totaal KW231004 Dorpsbleek (herinr.centr.KW231002) Totaal KW231005 Verkeerscirculatieplan centrum Totaal KW231006 Planontw. herinrichting dorpscentra Totaal KW272205 Afkoppelen Beuningen 2006 Totaal KW272219 Cluster 54 riolering kwetsbare gebieden Totaal KW550001 Landschapp. inrichting De Pol (begr. 08) Totaal KW722005 Centrale signalering gemalen RTC Totaal KW722014 Essenweg capaciteitsverbetering Totaal KW722019 Monitoring Grondwaterstanden (begr. Totaal KW722024 RVZ De Lutte Totaal KW722026 Rioleringswerken 't Rot Totaal KW722030 Rioleringswerkzhdn De Pol/Zoeker Esch Totaal KW722031 Voorber. RVZ Losser Noord Totaal KW722032 Voorber. RVZ Losser Zuid Totaal KW722033 Voorber. RVZ Overdinkel Totaal KW722034 Voorber. RVZ Oude Dijk Beuningen Totaal KW722041 drukriolering buitengebied Aanvulling Totaal KW722043 RVZ Beuningen (begr. '05) Totaal KW722045 Voorber. rioolvergr. Welpeloweg (begr. Totaal KW722046 Voorb. transportl. O'dinkelsestr. (begr. Totaal KW722047 Afkoppelen persleiding De Lutte (begr. Totaal KW722048 Nazorg drukriolering (begr. '05) Totaal KW722051 Voorb. riol. Oranjestr./Smitsbree (begr. Totaal KW722055 Implementatie klachtenregistratiesysteem Totaal KW722057 IT-riool en afkoppelen De Gaffel Totaal KW722058 Aanleg RVZ-Overdinkel + Welpelo Totaal KW722059 Uitvoering Rioleringswerken Overdinkel Totaal KW722061 Vervanging pompen en gemalen 2006 Totaal KW722062 Infoborden+website afkoppelen (GRP07) Totaal KW722063 Stimuleren afkopp. Broeninkskamp Totaal KW722064 Toets. emissiereductie Beuningen Totaal KW722065 Afkopp. project woonzorgcomplex Totaal KW722066 Gaffel rioolverv.+beekriool (GRP07) Totaal KW722067 Uitwerking studie plan Dorpsbeek Totaal KW722068 Aanleg RVZ Losser-Noord (GRP007) Totaal KW722069 Ombouw en herstel beekriool Totaal KW722071 Rioolvergroting B. Leurinkstraat (GRP07) Totaal KW722073 Rioolvervanging Teylersstraat (GRP07) Totaal KW722074 Rioolvervanging Gronausestraat Totaal KW722078 Riool Overdinkel fase 3+4 (GRP07) Totaal KW722079 Bep.noodzaak riool Glanergrensweg Totaal KW722080 Overige afkoppelprojecten 2007 (GRP07) Totaal KW722081 Verv. pompunits+kasten 2007-2010 Totaal KW722082 Verv. pompen + gemalen 2007-2010 Totaal KW722083 Onderzoek grondwateroverlast (begr. '08) Totaal KW722084 Stimuleren afkopp. gemeentebreed Totaal KW722085 Afkopp. verpleegc. Twente Oost (begr. Totaal KW722086 Aanleg RVZ Losser-Zuid (begr. '08) Totaal KW722087 Aanleg transp.leiding Hoofdstr. (begr. Totaal KW722090 Hoofdkrediet Riol.werk 2008-2010 (begr. Totaal KW722091 Res. jaarlijks afkopp. 2008-2010 (begr.

Totaal krediet

280.000 47.617 100.000 3.563 26.001 127.000 127.000 63.000 100.000 35.000 25.000 75.000 50.000 65.000 25.000 40.000 30.000 30.000 865.021 80.000 50.000 92.017 282.368 770.000 60.000 970.000 440.000 50.000 1.300.000 2.100.000 2.294.000 144.200 111.240 80.000 25.750 2.475.000 300.000 80.000 50.000 60.000 60.000 1.565.500 6.505 226.000 1.255.000 480.000 105.000 15.000 45.000 7.500 25.000 100.000 25.000 1.500.000 1.634.000 100.200 52.000 165.000 1.630.000 2.000 30.000 402.500 22.000 10.000 33.333 17.000 800.000 160.000 70.000 180.000


292 1.120 3.598 0 0 715 0 75.481 0 30.454 2.586 77.925 0 0 20.329 0 0 0 889.204 67.357 49.459 38.835 302.201 744.407 0 969.739 285.437 30.514 1.247.518 1.884.140 1.116.612 83.651 4.652 78.615 84.307 2.493.206 302.461 101.437 0 39.026 23.902 1.333.429 812 438.982 1.349.737 286.518 153.376 0 0 0 22.780 650 15.684 919.633 102.296 78.177 325 0 31.391 0 278 0 0 0 0 0 259 0 0 0

904 0 158 0 0 0 0 8.629 0 -176 21.385 288 0 32.537 0 0 0 7.262 25.377 0 3.465 916 0 209 60.921 3.414 2.627 0 3.503 357.017 117.858 12.150 6.220 6.211 2.054 57.676 4.815 1.782 0 4.147 2.125 31.307 0 0 1.876 14.004 48.100 216 0 0 0 0 216 151.884 176.802 9.176 0 0 402.215 0 0 13.062 13.393 0 0 2.016 726 0 3.632 0

Totale uitgaven

1.196 1.120 3.756 0 0 715 0 84.110 0 30.278 23.971 78.213 0 32.537 20.329 0 0 7.262 914.581 67.357 52.924 39.751 302.201 744.616 60.921 973.153 288.064 30.514 1.251.021 2.241.157 1.234.470 95.801 10.872 84.826 86.361 2.550.882 307.276 103.219 0 43.173 26.027 1.364.736 812 438.982 1.351.613 300.522 201.476 216 0 0 22.780 650 15.900 1.071.517 279.098 87.353 325 0 433.606 0 278 13.062 13.393 0 0 2.016 985 0 3.632 0

Ontvangst t/m 2008

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 36.225 3.970 1.365 0 0 54.837 0 0 0 0 720.354 1.477.475 0 0 0 0 0 1.853.963 241.574 0 0 0 0 116.940 0 65.000 184.768 0 0 0 0 0 11.415 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Ontvangst in 2009

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 308.372 0 0 0 0 0 35.333 0 0 0 0 908 177.075 0 0 665.605 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2.400 0 0 0 2.600 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Totale Ontvangst

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 36.225 3.970 1.365 0 0 54.837 0 0 0 0 720.354 1.785.847 0 0 0 0 0 1.889.296 241.574 0 0 0 908 294.015 0 65.000 850.373 0 0 0 0 0 11.415 0 0 0 2.400 0 0 0 2.600 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Restant krediet

vervallen

278.804 46.497 96.244 3.563 26.001 126.285 127.000 -21.110 100.000 4.722 1.029 -3.213 50.000 32.463 4.671 40.000 30.000 22.738 -13.335 16.613 -1.559 52.266 -19.833 80.221 -921 -3.153 151.936 19.486 769.333 1.644.690 1.059.530 48.399 100.368 -4.826 -60.611 1.813.414 234.298 -23.219 50.000 16.827 34.881 494.779 5.693 -147.982 753.760 179.478 -96.476 14.784 45.000 7.500 13.635 99.350 9.100 428.483 1.357.302 12.847 51.675 165.000 1.198.994 2.000 29.722 389.438 8.607 10.000 33.333 14.984 799.015 160.000 66.368 180.000

AF

KW721003 Ondergrondse afvalopslag (begr. 2007) Na 2x Europese aanbestedingen en veel problemen met de leverancier zijn eind 2009 de eerste containers geleverd. De verwachting is dat alle containers in 2010 worden geleverd en afgerekend. Spoedig daarna zal het krediet worden afgesloten. KW210007 Herinr. Lutterstraat Begr.1999 Eerste aanzet planstudie is eind 2009 gestart in samenhang met de ontwikkelingen in De Saller 2. Verdere uitwerking medio/eind 2010 zodra de ontwikkelingen De Saller 2 verder zijn uitgewerkt.

36

KW210026 Reconstr. Hoofdstr./Nijverheidsstr. Werkzaamheden zijn grotendeels afgerond (door provincie, meeliftend met onderhoudswerkzaamheden Hoofdstraat. Discussie over meerwerk loopt nog. Project maakt deel uit van project "Revitalisering ZoekerEsch/De Pol". KW210030A Rest.Inrichtingsvisie Gronausestr (B05) Deel Gronausestraat wordt gerealiseerd in combinatie met rioleringswerken. Dit deel is uitgesteld ivm ontwikkelingen Aloysiuslocatie. Restant is bedoeld voor aanpassingen tpv 't Zijland KW210033 Herinrichting 't Rot (Begr. 2006) + KW210033A Herinrichting 't Rot (begr. 2007) Planontwikkeling 't Rot (incl. woonrijpmaken) is nagenoeg gereed. Formele onderhoudstermijn loopt nog. Eindverantwoording en afsluiting kredieten naar verwachting eind 2010. KW210043 Wandel-fietspad De Pol/Dinkel (B'08) Verplichtingen zijn reeds aangegaan. Bedrag wordt mede aangewend voor cofinanciering (maakt deel uit van o.a. het project: " Revitalisering ZoekerEsch / De Pol". Dit project is formeel verlengd tot 31 december 2010. KW211028 Meerkstn 30 km zone O'dinkel (begr. '07) Maakt deel uit van krediet voor reconstructie wegen 30 km/uur zone in Overdinkel icm rioleringswerken (fase 3,4 en 5). Werk is eind 2009 gestart en inmiddels in volle uitvoering. KW211029 Meerkstn 30 km zone Oranjestr. (b. '07) Krediet voor fysieke inrichting verkeerskundige aanpassingen in combinatie met rioleringswerken Oranjestraat e.o. (waaronder Vogelbuurt), fase II. Start voorbereiding waarschijnlijk eind 2010. KW211030 Infrastruct. Beekriool 2e fase (vj 09) Voorbereiding is in 2009 gestart, doch tijdelijk stilgelegd ivm ontwikkelingen Aloysiuslocatie. Medio 2010 wordt besloten of project in dezelfde vorm doorgaat. KW231002 Herinr. CentrumBegr. 1996 1998 1999 2003 Overschrijding tgv kosten aanleg vijver naast gemeentehuis. Betrekken bij krediet KW990022 KW231004 Dorpsbleek (herinr.centr.KW231002) Maakt deel uit van werkzaamheden die in het kader van 't Rot worden uitgevoerd. Afwikkeling kosten in 2010. KW231005 Verkeerscirculatieplan centrum Kosten zijn in 2009 gemaakt tbv 'nul-meting' parkeerbalans voor diverse ruimtelijke ontwikkelingen. Wegens het ontbreken van een GVVP met budget zijn deze kosten vooralsnog op VCP geboekt. Afwikkeling krediet in samenhang met afmelden overige kredieten centrum. KW231006 Planontw. herinrichting dorpscentra Krediet is bedoeld voor herinrichting dorpscentra i.c.m. rioleringswerken en bijdragen derden waarbij dit krediet ingezet wordt als co-financiering. Concreet in 2010 is o.a. centrum Overdinkel. Rioolkredieten In 2010 wordt een nieuw GRP opgesteld. Het huidge GRP heeft een looptijd van 2007-2010. In het nieuwe GRP zullen alle (restant-)kredieten tegen het licht worden gehouden.

37

38

Thema Leefbaarheid en maatschappelijke ontwikkelingen

39

PROGRAMMA LEEFBAARHEID EN MAATSCHAPPELIJKE ONTWIKKELINGEN Hoofdkenmerken Dit programma omvat de beleidsterreinen onderwijs, sport, kunst en cultuur, sociaal cultureel werk en maatschappelijke dienstverlening, werk en inkomen, zorg en volksgezondheid. Alle beleidsactiviteiten zijn gericht op het verbeteren van de sociale samenhang.

Deelprogramma: Onderwijs Portefeuillehouder: wethouder J.F. Hassink Wat willen we bereiken?


Adequate inrichting van het onderwijs De gemeente wil zich binnen haar gemeentelijke verantwoordelijkheid inzetten voor een adequate inrichting van het onderwijs.

Onderhoud op Programma 2009 is uitgevoerd en de procedure is conform onderwijshuisvestingsverordening doorlopen



De gemeente wil basisschool Veldzijde meer ruimte geven zodat een deel van de stroom van leerlingen uit de toekomstige wijk Saller 2 kan worden opvangen. Deze school heeft nog geen speellokaal. Er worden middelen beschikbaar gesteld voor de bouw van een speellokaal waarin bewegings- onderwijs aan kleuters gegeven kan worden. e Basisschool Het Kompas heeft per 1-8-08 een 7 groep leerlingen waarvoor zij onderwijsleerpakket en meubilair nodig hebben. De gemeente zal hier middelen voor beschikbaar stellen.

De bouw van het extra speellokaal is inmiddels gestart. In het eerste kwartaal van 2010 wordt dit lokaal in gebruik genomen.

Onderwijsleerpakket en meubilair is door het schoolbestuur aangeschaft.



Regionaal educatieve agenda Intensieve samenwerking tussen de 3 gemeenten op het brede gebied van onderwijs, waardoor op verschillende gebieden van onderwijs, efficiënter en financieel voordeliger gewerkt kan worden. bijv door gezamenlijke inkoop van opleidingtrajecten etc

De intentieverklaring onder de in 2009 vastgestelde REA is ondertekend. De thema’s binnen de REA worden de komende 2 jaren verder uitgewerkt.



In 2009 uitvoering geven aan de in 2008 samengestelde lijst van samenwerkingsgebieden.

Is een doorlopend proces van 2009 tot en met 2011. Stuurgroep is ingesteld, werkplannen zijn opgesteld. Werkgroepen gaan in 2010 aan de slag. Elk jaar is er een regionaal besturenoverleg waarin alle regionale schoolbesturen , welzijnsinstellingen en overige ondertekenaars van de REA vertegenwoordigd zijn. In dit overleg worden de producten van de werkgroepen en de stuurgroep ter goedkeuring voorgelegd. Er is een intensieve en gelijkwaardige samenwerking op alle gebieden.

Overleg voeren met alle schoolbesturen, welzijnsinstellingen, kinderopvang, peuterspeelzalen en zorginstellingen uit de 3 gemeenten om te komen tot een gezamenlijk gedragen beleid en uitvoering hiervan. De gemeenten Oldenzaal Losser en Dinkelland (NOT) werken samen aan de opstelling en uitvoering van een Regionale educatieve agenda (REA/NOT) . Dit wil zeggen dat wordt gestreefd naar een intensieve samenwerking van de 3 gemeenten op het brede gebied van onderwijs en zorg in en om de school. Dezelfde

40

onderwerpen komen terug bij de ontwikkeling van de Centra voor Jeugd en Gezin (CJG). Ook hier werken de drie NOT gemeenten samen. Initiatieven vanuit de REA moeten aansluiten en afgestemd worden op de ontwikkelingen CJG en andersom .

Deelprogramma: Sport Portefeuillehouder: wethouder J.F. Hassink Wat willen we bereiken?


Stimulering beweging bevolking Een actieve en gezonde leefstijl van inwoners. Inwoners de gelegenheid bieden en stimuleren om op verantwoorde wijze, tegen een aanvaardbare eigen bijdrage, en in overeenstemming met eigen aanleg, interesse en mogelijkheden, sport te beoefenen.

Door verschillende beweegprojecten is een bijdrage geleverd aan een actieve en gezonde leefstijl van vooral jongere en oudere inwoners.



Uitvoering beweegprojecten in het kader van het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen

Voor de jeugd zijn beweegprojecten uitgevoerd als Lekker Fit!, schoolzwemmen en schoolschaatsen. Op 21 november 2009 is een fittest georganiseerd in sportzaal de Spil in Overdinkel. De provinciale pilot Duale vakleerkracht is per 14 augustus 2009 beëindigd. Vanaf 2009 neemt de gemeente deel aan de Impuls brede scholen, sport en cultuur. In het kader hiervan is de duale vakleerkracht per 15 augustus 2009 aangesteld als combinatiefunctionaris. De Kadernota Sport is in concept opgesteld en wordt begin 2010 in procedure gebracht.

Uitvoering project Duale vakleerkracht

Uitvoering Kadernota Sport



Kwaliteitsverbetering sport- recreatieve voorz. Realiseren van een kwaliteitsverbetering van sport- en recreatieve voorzieningen, waarbij de inbreng van particulieren/verenigingen toeneemt ten opzichte van de overheid.

In samenwerking met verenigingen is gewerkt aan een kwaliteitsverbetering van diverse sportaccommodaties. Hierbij is uitgegaan van een grotere inbreng van particulieren.



Multifunctionele Accommodatie Nitertweg (bestemmingsplanprocedure).

Voor de M.A.N. is een bestemmingsplan opgesteld. De gemeenteraad heeft deze in november 2009 vastgesteld. In overleg met de verenigingen is gewerkt aan een plan van aanpak. Beide verenigingen hebben eind 2009 een plan van aanpak ingediend. Begin 2009 is duidelijk geworden dat een verplaatsing van de Spil naar het sportpark niet doorgaat. De vereniging heeft vervolgens kenbaar gemaakt haar clubgebouw te willen renoveren. Een algemene beleidsregel voor overdracht van buitensportaccommodaties wordt binnenkort door het college vastgesteld. In samenwerking met Domijn is een nieuw speelterrein ingericht in ’t Rot. De speelterreinen in het Witte Zand, de Zwaluwstraat en de Narcisstraat zijn heringericht.

Opstellen/uitvoeren plan voor aanleg van een kunstgrasveld bij SV De Lutte en KVV Losser

Ondersteunen nieuwbouwplan Sportclub Overdinkel. Opstellen plan voor herinrichting Sportpark ’t Wilpelo.

Herinrichting speelterreinen

41

Deelprogramma: Kunst en Cultuur Portefeuillehouder: wethouder J.F. Hassink Wat willen we bereiken?


Cultuurbeleid De lokale ontwikkelingen, ambities en uitdagingen op het gebied van kunst en cultuur in beeld brengen. Stimuleren van vernieuwende initiatieven.

De relevante lokale ontwikkelingen, ambities en uitdagingen op het gebied van kunst en cultuur zijn integraal opgenomen binnen het door de provincie goedgekeurde arrangement cultuurbeleid OVERAL!OVERIJSSEL. Het gaat hierbij om vernieuwende initiatieven op het gebied van kunst en cultuur.


Wat hebben we gedaan?

Schrijven van een nota cultuurbeleid.

In lijn met de bestuurlijke afspraken omtrent het arrangement cultuurbeleid OVERAL!OVERIJSSEL is de nota cultuurbeleid eind juni 2009 in procedure gebracht. De nota cultuurbeleid is op 9 februari 2010 door de raad vastgesteld. De grensoverschrijdende samenwerking voor het Straatgoochelfestival Losser - Bad Bentheim is mogelijk gemaakt door wezenlijke bijdragen vanuit de stimuleringssubsidies voor vernieuwende activiteiten. Hiernaast zijn er nog een 7-tal lokale initiatieven ondersteund die een bijdrage hebben geleverd aan het culturele klimaat binnen de gemeente Losser.

Uitvoering geven aan de verstrekking van stimuleringssubsidies voor vernieuwende activiteiten op basis van de Algemene Aanvullende Subsidieverordening.



Monumentenbeleid Beschermen en behouden van monumentale waarden binnen de gemeente. Door middel van de verstrekking van monumentensubsidies draagvlak creëren voor het gemeentelijke monumentenbeleid.

Door middel van de verlening van een tweetal monumentensubsidies aan de R.K. Kerk Gerardus Majella in Overdinkel respectievelijk de Protestantse begraafplaats in Losser is invulling gegeven aan het beschermen en behouden van de monumentale waarden binnen de gemeente Losser.



Uitvoering geven aan de Monumentenverordening gemeente Losser en aan de verstrekking van monumentensubsidies op basis van de Subsidieverordening gemeentelijke monumenten Losser.

Aan de Monumentenverordening gemeente Losser is conform uitvoering gegeven. Anticiperend op de aanstaande invoering van de Wabo is een traject gestart om tijdig een nieuwe Erfgoedverordening tot stand te brengen die voldoet aan alle wettelijke vereisten. Door middel van de verlening van een tweetal monumentensubsidies aan de R.K. Kerk Gerardus Majella in Overdinkel respectievelijk de Protestantse begraafplaats in Losser is invulling gegeven aan het beschermen en behouden van de monumentale waarden binnen de gemeente Losser.



Bibliotheekbeleid Het bieden van informatie gericht op culturele en educatieve ontwikkeling, maatschappelijke vorming en het gebruik maken van democratische rechten.

Met de bibliotheekactiviteiten is een bijdrage geleverd aan leesbevordering en mediawijsheid van vooral de jeugd. De bilbiotheekvoorzieningen in Overdinkel, De Lutte en Beuningen leveren ook een bijdrage aan de leefbaarheid van deze kleine kernen.

42



Schrijven van een lokale visie op bibliotheekwerk.

In 2009 is een start gemaakt met het schrijven van een lokale visie. De lokale visie wordt in 2010 afgerond en in procedure gebracht, zodra een definitief plan voor de kulturhusen is vastgesteld en de bibliotheekactiviteiten zijn beschreven. Onderzoek heeft erin geresulteerd dat de Bibliotheek Losser in november 2009 een intentieovereenkomst heeft getekend voor participatie in het Kulturhus Overdinkel. Naar verwachting wordt in de eerste helft van 2010 een definitief plan voorgelegd aan de gemeenteraad. Onderzoek heeft verder erin geresulteerd dat de gemeenteraad in december 2009 heeft ingestemd met het plan voor realisering van een Kulturhus in De Lutte. Volgens planning moet het Kulturhus, waarin ook een servicepunt bibliotheekwerk wordt gevestigd, eind 2010 gereed zijn.

Onderzoek naar participatie van Stichting Bibliotheek Losser in Kulturhus Overdinkel en Multifunctioneel Centrum De Lutte.

Deelprogramma: Sociaal Cultureel Werk en Maatschappelijke Dienstverlening/Jeugdbeleid Portefeuillehouder: wethouder J.F. Hassink Wat willen we bereiken?


Jeugd en Gezin Realisatie Centrum voor Jeugd en Gezin in 2011

Voorbereidingen realisatie zijn in gang gezet. Backoffice CJG wordt door 14 Twentse gemeenten zo veel mogelijk gezamenlijk ingevuld.



Versterken van de huidige Kans-structuur binnen Noord Oost Twente.

Samen met de ketenpartners gewerkt aan optimalisering van de samenwerking, o.a. door start implementatie cliëntvolgsysteem VIS2 Deelname aan Twents overleg integrale realisatie CJG, waarin samenwerking en afstemming tussen ketenpartners en activiteiten wordt gerealiseerd. Dit traject krijgt zijn beslag in 2010.

Komen tot nadere samenwerking en afstemming van activiteiten en producten van diverse instellingen op het gebied van jeugd. Inrichten van een of meerdere fysieke plekken waar het CJG kan worden ondergebracht.



Subsidiebeleid Vormgeven van een nieuw subsidiebeleid dat aansluit bij de actuele maatschappelijke ontwikkelingen.

De nota subsidiebeleid is op 9 februari 2010 vastgesteld door de gemeenteraad.



In samenwerking met een afvaardiging van de raad de hoofdlijnen van het welzijns- en subsidiebeleid voorbereiden. Vervolgens een nieuwe algemene subsidieverordening schrijven. Tenslotte de uitgangspunten voor de budgetsubsidierelaties met de vier grote instellingen implementeren.

De Algemene subsidieverordening (het procedureel kader) is op 15 december 2009 vastgesteld. Het inhoudelijk kader (de nota subsidiebeleid) is op 9 februari 2010 vastgesteld. De beleidsregels (inhoudelijke criteria) worden in de loop van het eerste half jaar 2010 vastgesteld. De prestatieafspraken met de vier grote instellingen (uitwerken DAP kaarten) worden ook in de eerste helft van 2010 uitgewerkt. Het betreft de volgende instellingen: stichting Cluster, Stichting Carint, Stichting muziekschool De Sleutel en Stichting Bibliotheek Losser.

43

Deelprogramma: Werk en Inkomen Portefeuillehouder: wethouder J.F. Hassink Wat willen we bereiken? Bieden van inkomensgarantie en bestaanszekerheid De gemeente wil haar inwoners inkomensgarantie bieden. Daarnaast zet de gemeente in op het waarborgen van de bestaanszekerheid van inwoners en het bieden van steun aan mensen die op de arbeidsmarkt door tegenslag worden getroffen.

Wat hebben we bereikt? -

-

per 1-1-2009 is de uitvoering van de Wet werk en bijstand voor 65+ overgedragen aan de Sociale Verzekeringsbank via uitkering Wet werk en bijstand, bijzondere bijstand, langdurigheidstoeslag, kortingsregeling en schuldhulpverlening inkomens- en bestaansgarantie geboden



Volledig gebruik bestaande regelingen t.b.v. armoedebeleid stimuleren door het intensiveren van voorlichting aan klanten en organisaties en het vereenvoudigen van aanvraagprocedures en het gebruik van formulieren. Actiepunten uit de nota armoedebeleid 2007 volgens planning uitvoeren. De belangrijkste actiepunten voor 2009 zijn: - uitbreiding van de kortingsregeling - nazorg inkomenspositie bij werkaanvaarding - intensiveren voorlichting en stimuleren gebruik van voorzieningen en regelingen - onderzoek naar mogelijkheden om de inkomensgrens voor bijzondere bijstand en de kortingsregeling te verhogen van 100% naar 120% onderzoek naar de mogelijkheid van een collectieve verzekering voor alle inwoners met een inkomen tot 120% van het minimumloon Verordening langdurigheidstoeslag en bijzondere bijstand opstellen en vaststellen op basis van nieuwe regelgeving (per 1-1-2009).

- aanvraagprocedure bijzondere bijstand, kortingsregeling en langdurigheidstoeslag vereenvoudigd door o.a. verkorte aanvraagformulieren en ambtshalve toekenningen (als men al eerder een voorziening heeft gehad). - Bij raadsbesluit van 12-5-2009 is een pas op de plaats gemaakt met het uitvoeren van de actiepunten uit de nota armoedebeleid. Genoemde actiepunten zijn niet uitgevoerd, behoudens het intensiveren voorlichting en stimuleren gebruik voorzieningen en regelingen (dit heeft bijv. geleid tot verdubbeling gebruik kortingsregeling). - Overleg met o.a. kerken om vangnet te vormen voor mensen die in de knel komen (o.a. via inzet caritas en diaconie, ondersteuning bij uitvoeren van voedselbank) - Verordening langdurigheidstoeslag is per 1-1-2009 door de raad vastgesteld. - Verordening bijzondere bijstand is niet e ingevoerd. Uitstel tot in 1 helft 2010.



Bevorderen van uitstroom naar regulier werk De gemeente wil de uitstroom van uitkeringsgerechtigden naar regulier werk bevorderen, waarbij de doelgroep alleenstaande ouders prioriteit heeft.

-

-

per 1-10-2009 is de Wet investering in jongeren ingevoerd en is een gemeentelijke Verordening vastgesteld. Nota participatiebeleid vastgesteld.



Sociale werkvoorziening

Onderzoek (o.b.v. bestuursopdracht) naar mogelijke uitvoeringsmodaliteiten is gestart - Terugdringen van het aantal uitkeringsgerechtigden is, vooral door de economische crisis, niet gelukt. Er is in 2009 zelfs sprake geweest van een aanzienlijke stijging van het aantal cliënten. In 2009 zijn 2 nieuwe instrumenten (project Loopbaanankers en Activeringshuis) ingezet om trajecten op te zetten voor met name de groep mensen die een hele grote afstand tot de arbeidsmarkt heeft. - Er is een bestandsanalyse uitgevoerd om een beter inzicht in de samenstelling van het uitkeringsbestand te krijgen (mogelijkheden en

Het aantal uitkeringsgerechtigden structureel terugdringen tot ± 150 (leeftijdsgroep 18-65 jaar) door enerzijds een strengere/ striktere poortwachterfunctie (voorkomen en beperken instroom) en anderzijds het inzetten van nieuwe instrumenten zoals terugkeerbanen en participatiebanen. Voor de doelgroep alleenstaande ouders zullen bij voorrang uitstroomactiviteiten worden opgezet en uitstroominstrumenten ingezet.

44

Samenwerking tussen CWI, UWV en gemeenten binnen de Werkmarkt Noord Oost Twente intensiveren door het implementeren van het visiedocument integrale werkgeversbenadering Werkmarkt Noord Oost Twente.

onmogelijkheden, mate van problematiek, perspectief op de arbeidsmarkt). - projectmatige samenwerking met enkele werkgevers om mensen (betaald) werk te bieden, met inzet van allerlei werkgelegenheidsmaatregelen. Samenwerking heeft volop gestalte gekregen. Werkplein Noord Oost Twente maakt onderdeel uit van het Werkplein Enschede, maar heeft een volledig aanbod aan dienstverlening. Losser participeert actief in het Werkplein.

Deelprogramma Zorg en Volksgezondheid Portefeuillehouder: wethouder J.F. Hassink Wat willen we bereiken?


Preventieve aanpak rond de gezondheidsthema’s De gemeente Losser wil een preventieve aanpak van de landelijke bepaalde gezondheidsthema’s. Voor de doelgroep senioren moet dit leiden tot dalende percentages ten opzichte van de Ouderenmonitor voor wat betreft roken, diabetes, overgewicht, schadelijk alcoholgebruik en depressie.

In de nota lokaal gezondheidsbeleid is voorrang gegeven aan depressiepreventie bij ouderen. Senioren en professionals werden geïnformeerd over het vóórkomen en voorkómen van depressie. Ook werd een cursus aangeboden. Er zijn zo’n 100 mensen bereikt met de campagne. Mensen bewust maken van de gevolgen van overgewicht gebeurde op de Fittest in Overdinkel en gebeurt binnen het Consultatiebureau voor Ouderen. Het valpreventieproject van Cluster is verder ontwikkeld. Of de acties hebben geleid tot gezondere aanpassing van de leefstijl moet blijken als de cijfers binnen zijn van de nieuwe Ouderenmonitor (verwacht eind 2010)



In 2009 zal de nota Ouderenbeleid worden geëvalueerd en aangepast. In de nota zal de samenhang met het gezondheidsbeleid en het WMO-beleid worden beschreven. Dat moet leiden tot een hoge zelfstandigheid en participatie van senioren.

De nota Ouderenbeleid is geactualiseerd waarin ook de verwevenheid met de WMO is beschreven. Met name het actiepunt om gerichte informatie te geven aan ouderen over inkomensondersteunende voorzieningen kan op de korte termijn (2010) leiden tot een groter beroep op financiële regelingen. Indirect kan dit leiden tot grotere participatie en minder beroep op de WMO. Zowel Seniorenraad, de WMO-adviesraad als Welzijn Ouderen zijn betrokken geweest bij de totstandkoming van de nieuwe nota. Het samen optrekken is op een prettige manier verlopen.

De Seniorenraad en Welzijn ouderen van stichting Cluster zullen worden betrokken bij het actualiseren van de nota Ouderenbeleid om zodoende draagvlak binnen de doelgroep te creëren.

Wat willen we bereiken? Doelmatige en efficiënte uitvoering WMO De gemeente zet in op doelmatige, rechtmatige en zorgvuldige uitvoering van de individuele WMO-voorzieningen en verstrekkingen. Daarnaast wil de gemeente efficiencyvoordelen behalen door scherpe contractonderhandelingen met zorgaanbieders.

Wat hebben we bereikt? -

-

We hebben contractafspraken met zorgaanbieders voor Hulp bij het huishouden, en leveranciers voor hulpmiddelen; door met lump sumcontracten te werken voor onderhoud en levering uit depot, worden procedures verkort, minder aanvragen, en wordt tegen lagere prijzen geleverd. Er is periodiek kwaliteitscontrole op doelmatige, rechtmatige en zorgvuldige uitvoering.

45



Het aanpassen van de contracten voor huishoudelijke verzorging op basis van voornoemde wetswijziging.

-

Herindicaties huishoudelijke verzorging uitvoeren van die personen, die per 1 januari 2007 administratief zijn omgezet van AWBZ naar WMO. Starten met een nieuwe aanbestedingsprocedure voor de WMO- huishoudelijke verzorging.

per 1-1-2010 nieuwe contracten met 4 zorgaanbieders voor Hulp bij het huishouden via aanbestedingsprocedure met 13 gemeenten. - Wetswijziging is in aanbestedingsprocedure per 1-1-2010meegenomen. Herindicaties zijn grotendeels uitgevoerd. Dit heeft geleid tot een aanmerkelijke verschuiving van HH-2 naar HH-1 Procedure is in 2009 gestart en eind 2009 afgerond. Deze heeft geleid tot contracten met 4 nieuwe aanbieders.



Budgettair neutrale uitvoering WMO De gemeente wil de kosten van de WMO budgetteren op het hiervoor bestemde bedrag van de Algemene uitkering, vermeerderd met het bedrag aan welzijnssubsidies: in totaliteit budgettair neutraal.

- Losser was één van de zogenaamde nadeelgemeenten. Via een landelijke werkgroep (waarin onze portefeuillehouder ook actief heeft deelgenomen) heeft dit geleid tot een herverdeling van de landelijke middelen en een extra bijdrage, ook voor onze gemeente.



Het gekozen uitgangpunt blijkt niet te realiseren. In 2009 zal worden ingezet op een kostenefficiënte uitvoering. De reëel te verwachten kosten zijn gebudgetteerd.

Nadat de reëel te verwachten kosten zijn gebudgetteerd, hebben wij vooral ingezet op kostenefficiënte uitvoering. (o.a. via raadsbesluit 12-52009). De uitgaven zijn binnen de bijgestelde ramingen gebleven. De welzijns-subsidies zijn nog buiten beschouwing gelaten. Budgettair neutrale uitvoering is in principe niet mogelijk, omdat het om een open eind financiering gaat.

Wat heeft het gekost PRO03 Leefbaarheid en maatschappelijke ontwikk

Rekening 2008

Begroting 2009

Rekening 2009

Directe Subsidies

7.751

8.057

8.141


4.891

4.987

5.006

Inkomensoverdrachten

640

884

824

Kapitaallasten

1.718

1.913

1.706

Personeelskosten

3.199

3.183

3.201

Uitkeringen

5.239

5.208

5.715

-

-

37

23.438

24.232

24.630

Voorzieningen Totale LASTEN Uitgaven Belastingen en Heffingen Diverse Inkomsten Kostenplaatsen Overdrachten van het rijk

8

-

8

939

816

1.091

44

46

46

9.315

9.348

9.846

Overige Inkomstenoverdrachten

549

455

449

Overige Vermogensoverdrachten

84

95

45


10.938

10.760

11.485

Saldo

12.500

13.472

13.145

46

Toelichting Saldo begroting 2009 Saldo rekening 2009 Verschil Materiële afwijkingen Lagere kapitaallasten Kostenplaatsen Ambtelijke uren tlv rijksbijdrage

MOP (meerjaren Onderhoud Planning) Klachten en calamiteitenonderhoud Zwembad BTW verrekening

Sport verhuur sportzalen Nationaal Actieplan Sport en bewegen 2008 Nationaal Actieplan Sport en bewegen 2009

Impuls brede school sport en cultuur

Groot onderhoud scholen

Onderwijsbeleid

Leerlingenvervoer

Speeltuinen Jeugd- en Jongerenwerk Wmo Medische adviezen

THEMA LEEFBAARHEID EN MAATSCHAPPELIJKE ONTWIKKELINGEN (L&M)

Beschikbaar gestelde kredieten voor o.a.kunstgrasveld en Plechelmusschool nog niet gebruikt. Op alle thema’s effecten kostenplaatsen. Bij dit thema per saldo iets meer uren verantwoord. Bij RMC en WWB zijn ambtelijke uren (loonkosten plus overhead, onderdeel van kostenplaatsen) voor een deel declarabel. Dit niet geraamde deel levert een voordeel op in de loonkostensfeer (+ overhead) Bij Thema T&E grootste deel geraamd, groot deel kosten op thema L&M. Op T&E voordeel, op L&M nadeel. Zie toelichting thema T&E Bij Thema T&E grootste deel geraamd, groot deel kosten op thema L&M. Op T&E voordeel, op L&M nadeel. Zie toelichting thema T&E Meer externe inleen door o.a. ziekteverzuim, wettelijke bezetting zwembad, horeca. BTW verrekening exploitatielasten en investeringen (Havezate) binnensportaccommodaties 2004 t/m 2009. Saldovoordeel op jaarbasis € 18.000. Facturatie verhuur sportzalen 2009 In 2008 bestemd voor 2009 en als budget beschikbaar gesteld. In 2009 geen uitgaven. Hetzelfde bedrag minder als bijdrage reserve. In 2009 was € 110.000 budget beschikbaar, per saldo aan uitgaven € 24.000. Voordeel € 86.000 Voorgesteld wordt bij bestemming dit toe te voegen aan de reeds gereserveerde middelen 2008. De gemeente heeft hiervoor nl in 2009 een meerjarig convenant afgesloten Hiertoe een meerjarig convenant afgesloten. Het beschikbare budget was € 81.000, hiertegenover € 19.000 aan kosten. Meegenomen in bestemmingsvoorstel Bij dit thema is een overschot ontstaan door lagere kosten. Meegenomen in bestemmingsvoorstel voor onderwijsleerpakket € 13.000 en dekking overschrijding investering noodlokaal Kompas € 15.000 Opstelling integraal huisvestingsplan in 2009 nog niet volledig uitgevoerd. Meegenomen in bestemmingsvoorstel Minder ritten in schooljaar 2008/2009 t.o.v. de aanbesteding, minder inzet externe inleen voor begeleiding en meeropbrengst eigen bijdrage ouders Aanschaf speeltoestellen uitgesteld. Meegenomen in bestemmingsvoorstel Minder aanspraken op stimuleringssubsidie Meer adviezen opgevraagd voor afhandeling aanvragen i.h.k.v. WMO

13.472.000 13.145.000 327.000

V

203.000

V

23.000

N

60.000

V

57.000

N

41.000

N

46.000

N

255.000

V

14.000 46.000

V V

86.000

V

62.000

V

40.000

V

36.000

V

11.000

V

13.000

V

13.000 14.000

V N

47

Wmo Huishoudelijke verzorging Wmo Vervoersvoorziening

Wmo Woningaanpassing Wmo Rolstoelvoorziening Bijstand

Bijstand

Bijzondere bijstand

Schuldhulpverlening Gr-Wot/Topcraft

Sociale Werkvoorziening advieskosten

Sociale Werkvoorziening begeleid werken

Overige verschillen

Minder netto-kosten huishoudelijke verzorging t.o.v. begroting. Lagere uitgaven i.v.m. daling kosten verstrekking scootmobielen, teruggave BTW regiotaxi na uitspraak rechter periode 2004-2009 ( € 41.000), inkomsten eigen bijdrage (€ 13.000) Hogere uitgaven woningaanpassingen Daling uitgaven verstrekkingen rolstoelen t.o.v. prognose. Toename aantal uitkeringsgerechtigden als gevolg van de economische crisis. Hoger betaalde bedrag uitkeringen t.o.v. begroting wordt gedeclareerd bij ministerie vanuit individueel aanvullende uitkering. Lagere inningsmogelijkheden openstaande bedragen bij cliënten

34.000

V

88.000

V

20.000 15.000

N V

619.000

N

51.000

N

11.000

V

51.000

N

47.000

V

40.000

V

Hogere uitgaven bijzondere bijstand € 11.000. Tegenover deze hogere uitgaven meer teruggevorderd € 22.000. Forse stijging schuldhulpverleningsaanvragen Stadsbank Oost a.g.v. economische crisis Totaal bedrijfsresultaat Topcraft conform begroting. Bijdrage Losser lager, hogere bijdrage overige deelnemende gemeenten. De raad heeft aangegeven een onderzoek t.a.v. de WSW te willen laten uitvoeren en heeft bij najaarsnota hiervoor budget beschikbaar gesteld. In totaal op advieskosten € 40.000 voordelig saldo. Bestemmingsvoorstel WSW onderzoek € 25.000. Op het onderdeel begeleid werken is per saldo een voordeel behaald. Overigens staat hier wel inzet ambtelijke uren tegenover. Onderuitputting diverse budgetten.

70.000

V

105.000

V

Verschil

327.000

V


Totaal krediet


Totale uitgaven

Ontvangst t/m 2008

Ontvangst in 2009

Totale Ontvangst

Restant krediet

Thema Leefbaarheid en Maatschappelijke Ontwikkeling Totaal KW253068 Renovatie zwembad Totaal KW253010 IphitosBegr. 1995-14 Totaal KW420008 Leerpakket&meubilair Kompas (begr'09) Totaal KW421027 Plaatsing noodlokaal de Kompas ('09) Totaal KW423003 Nieuwbouw Plech.school De Lutte (begr. Totaal KW423004 Speellokaal Veldzijde (begr. '09) Totaal KW530040 Sporthal Fakkel verbouw ARBO (begr. Totaal KW531001 Kunstgrasveld VV De Lutte (begr. '07) Totaal KW650004 Nieuwbouw Peuterspeelz. De Lutte

4.573.000 653.909 15.600 50.000 3.159.000 238.000 205.000 90.000 280.000

4.294.925 71.505 0 0 5.528 0 219.325 0 0

1.685 37.266 13.000 62.593 35.938 0 2.223 0 0

4.296.610 108.771 13.000 62.593 41.466 0 221.548 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0

276.390 545.138 2.600 -12.593 3.117.534 238.000 -16.548 90.000 280.000

Totaal Thema Leefbaarheid en Maatschappelijke

9.264.509

4.591.283

152.705

4.743.988

0

0

0

4.520.521

vervallen

AF AF

KW253068 Renovatie zwembad Krediet kan worden afgesloten KW253010 IphitosBegr. 1995-14 Nog geen duidelijkheid over aanleg KW423003 Nieuwbouw Plechelmus school De Lutte + KW650004 peuterspeelzaal e Planning aanvang bouw 2 kwartaal 2010, gereed voor schooljaar 2011-2012.

48

KW423004 Speellokaal Veldzijde (begr. '09) e 1 kwartaal 2010 gereed. KW531001 Kunstgrasveld VV De Lutte (begr. '07) In 2010 raadsvoorstel.

49

50

Thema

Veiligheid

51

PROGRAMMA VEILIGHEID Hoofdkenmerken Dit programma omvat openbare orde, veiligheid, brandweer en rampenbestrijding

Deelprogramma Openbare Orde en Veiligheid Portefeuillehouder: burgemeester J.D. Westendorp Wat willen we bereiken?


Integrale veiligheid Integraal beheren en beheersen van veiligheidsaangelegenheden met de daarbij betrokken interne en externe partners met als doel het instandhouden van het bestaande veiligheidsgevoel.

In 2009 werd het convenant Regionaal Informatie en Expertisecentrum (RIEC) Oost Nederland getekend en vond daarmee verbreding plaats van de Bibob functie. De samenwerking bestrijkt drie regio’s; te weten IJsselland, Noord Oost Gelderland en Twente. De verkeersmaatregelen rondom parkeerplaats de Poppe aan de snelweg A1 kregen een structureel karakter.



Opstellen en planmatig uitvoeren van uitvoeringsplannen op basis van de door de raad vastgestelde Kadernota Integrale Veiligheid

In 2009 is het uitvoeringsprogramma integrale veiligheid 2009 uitgevoerd. De politie is met de zgn. bike - teams gaan werken. De overlast van jongeren in de Bloemenbuurt is afgenomen door een buurtgerichte aanpak en samenwerking door verschillende partijen. De gemeenteraad heeft in december het uitvoeringsprogramma veiligheid 2010 vastgesteld.



Rampenbestrijding Het in stand houden van een adequate organisatie van de gemeentelijke rampenbestrijding.

De leden van de gemeentelijke rampenstaf hebben de samenwerking in crisissituaties met het Regionaal Operationeel Team verder uitgebouwd, door het volgen van opleidingen en gezamenlijk oefenen.



Het actueel hebben en houden van het gemeentelijke rampenplan en de daarbij behorende rampendocumenten. Effectieve bedrijfsvoering door samenwerking met regio en andere gemeenten.

In 2009 werd het rampenplan voor de gemeente Losser door ons college vastgesteld.

Door middel van oefeningen en opleiding actueel houden en verbeteren van de kennis op het gebied van rampenbestrijding.

Samenwerking door ambtenaren rampenbestrijding in de Cluster Noord Oost Twente (Oldenzaal, Losser, Dinkelland en Tubbergen) werd vooruitlopend op de komst van de Wet op de Veiligheidsregio’s en de inrichting van de gemeentelijke kolom uitgevoerd. De medewerkers Actiecentrum voor 5 acute processen van gemeentelijke rampenbestrijding hebben deelgenomen aan een regionale opleiding en een operationele oefening in Clusterverband. Tevens heeft in 2009 een aantal medewerkers de opleiding crisisbeheersing en rampenbestrijding gevolgd en met een positief resultaat afgesloten.

52

Deelprogramma Brandweer en Rampenbestrijding Portefeuillehouder: burgemeester J.D. Westendorp Wat willen we bereiken?


Eenduidige brandweerzorg De gemeente Losser wil een eenduidige brandweerzorg, passend op het risicoprofiel van het verzorgingsgebied. De brandweer biedt hulp, veiligheid en bescherming van mensen, dieren, goederen en ten aanzien van het milieu bij brand, rampen en andere buitengewone situaties.

Met de vorming van het team brandweerzorg is er een structureel invulling gegeven aan de eenduidige brandweerzorg voor NOT.



Vaststellen van het risicoprofiel op basis van de Leidraad Maatramp.

Het risicoprofiel is vastgesteld in de geactualiseerde regionale Leidraad Maatramp. De risico’s voor de gemeente Losser richten zich op m.n. LPG tankstations, A1 en spoorweg activiteiten. De brandweer Losser is in samenwerking met de buurkorpsen voorbereid op incidenten die hiermee samenhangen. Er is 1/3 van de achterstand in planvorming voor NOT weggewerkt. Vrijwilligers worden opgeroepen middels het “vrije instroom” model. Wie beschikbaar is wordt geacht op te komen (geen verplichting!) Voor de sleutelfunctionarissen (bevelvoerder en chauffeur) is voor de weekenden een piket ingesteld. Vanwege bezuinigen zal dit in 2010 worden beperkt tot alleen de bevelvoerders.

Het wegwerken van 1/3 van de achterstand in planvorming voor risico-objecten. Paraat hebben van een repressieve brandweerorganisatie 24 uur per dag 365 dagen per jaar voor het verzorgen van ongeveer 250 uitrukken op jaarbasis.



Kwaliteit personeel en uitrusting De gemeente Losser wil een goed opgeleide, geoefende en uitgeruste organisatie die snel en adequaat bij calamiteiten en crisis kan optreden.

De brandweer NOT voldoet aan de eisen die gesteld worden aan het personeel. In de komende jaren vind er een transitie plaats naar het competentie gericht onderwijs, met als belangrijkste doel verhoging van de kwaliteit. Dit betekent echter wel dat de kosten voor opleiden zullen stijgen omdat er meer de nadruk gelegd wordt op leren op de werkplek en realistisch opleiden (lees: oefencentra).



Het verzorgen van: − 80 oefenmomenten per vrijwilliger, 4 eindoefeningen en 1 slotoefening. Daarnaast nog 20 uur aan specialistische oefenmomenten. − Het (onder)houden van adequate en opgeleide parttime professionals die voldoen aan de normen. − Opstellen van een opleidingen oefenbeleidsplan. − Het (regionaal) inkopen en beheren van materieel/materiaal.

We hebben de verwachte oefenmomenten aan kunnen bieden. In de huidige tijd wordt er meer verwacht van een vrijwilliger dan pakweg 10 jaar geleden. Voor sommige vrijwilligers wordt het daarmee lastig privé, werk en brandweer te combineren. Opleiding- en oefenbeleidsplannen zijn gereed en in uitvoering. Op regionaal en clusterniveau zijn bijvoorbeeld gezamenlijk aanbestedingstrajecten gevolgd voor kleding, blusoverals, explosiemeters. Dit heeft er in geresulteerd dat er aanzienlijk minder is uitgegeven op investeringskredieten omdat scherp is ingekocht.

53



Brandveiligheid De gemeente Losser streeft naar brandveilige bouwwerken en voldoende aandacht in de gemeenschap voor brandveiligheid.

De brandweer heeft haar adviserende rol op het gebied van brandveiligheid verder ingevuld.



Uitbrengen van een 60-tal adviezen over brandveiligheidsaspecten aan interne- en externe partners. Verzorgen van voorlichting aan de gemeenschap over brandveiligheid (bijv. nationale rookmelderdag).

Tijdens de nationale rookmelders dag zijn alle scholen in NOT in gelegenheid gesteld om hun ontruimingsplannen te laten toetsen. Bijna alle scholen in NOT hebben van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. Daarnaast zijn er diverse adviezen gegeven aan de gemeente Losser en Dinkelland.



TOOM De brandweer van de gemeente Losser wil een verdere terugdringing van ongewenste en onechte brandmelding van automatische brandmeldinstallaties.

Er is wederom een reductie in het aantal ongewenste en onechte melding gerealiseerd. Het afgelopen jaar is er veel aandacht geweest voor het project TOOM. Dit project begint zijn vruchten af te werpen (zie ook hieronder).



Terugdringen van aantal ongewenste en onechte meldingen van automatische brandmeldinstallaties met 20% per jaar.

Het aantal meldingen is ten opzichte van 2007 met meer dan 44% gedaald.



Uitbouwen regionale samenwerking De gemeente Losser wil een impuls geven aan de regionale samenwerking door een verdere invulling van de Veiligheidsregio en daarop vooruitlopend een verregaande samenwerking op brandweergebied met Dinkelland, Oldenzaal en Tubbergen.

In december 2009 heeft de raad besloten om de oprichting van de Veiligheidsregio zo te organiseren dat de brandweerzorg vooralsnog bij de gemeente blijft. Na een periode van uiterlijk 2 jaar zal er een evaluatie plaatsvinden op basis waarvan beoordeeld zal worden of de gekozen werkwijze heeft voldaan of dat verdere stappen gezet moeten worden richten verdere of volledige regionalisering. Wel is aangegeven dat er verder gewerkt wordt aan de “blauwdruk van het cluster” zoals die in het Veiligheidsberaad van de Regio Twente is vastgesteld. Het cluster Noord Oost Twente (waar Losser onderdeel van is) heeft inmiddels een gezamenlijk clusterplan op basis waarvan in 2010 de verdere samenwerking vorm zal krijgen.



Nieuwe ontwikkelingen op het gebied van veiligheidregio i.s.m. de coördinator Veiligheid analyseren en vertalen in beleid en acties. Het bewerkstelligen van efficiency en kwaliteitsverbetering door het bundelen van de expertise van de brandweer van de deelnemende gemeenten.

In februari 2010 heeft de 1 kamer de Wet op de Veiligheidsregio vastgesteld. Op dit onderdeel zijn dan ook weinig ontwikkelingen te melden. Is onderdeel van besprekingen hoe hier het beste invulling aan gegeven kan worden. In december 2009 heeft de gemeenteraad heeft de gemeenteraad besloten om het oprichten van de Veiligheidsregio zo te organiseren dat de brandweerzorg vooralsnog bij de gemeente blijft. Afgesproken is dat er samengewerkt wordt op het gebied van risicobeheersing, operationele voorbereiding en specialistische en grootschalige brandweerzorg.

e

54

Wat heeft het gekost PRO04 Veiligheid

Rekening 2008

Begroting 2009

Rekening 2009

Directe Subsidies

185

201

201


503

467

522

Kapitaallasten

130

203

158

Personeelskosten

895

833

1.029

1.713

1.704

1.910


13

15

45

Diverse Inkomsten

82

22

161

9

-

10

104

37

216

1.609

1.667

1.694


Overdrachten van het rijk Totale BATEN Inkomsten Saldo

THEMA VEILIGHEID (VEI) Toelichting Saldo begroting 2009 Saldo rekening 2009 Verschil

1.667.000 1.694.000 27.000

N N N

199.000

N

45.000

V

26.000

V

37.000

V

15.000 29.000

V V

10.000

V

10.000

V

27.000

N

Materiële afwijkingen Kostenplaatsen

Kapitaallasten

Dwangsommen Verkoop Tankautospuit

Loonkosten Kosten van derden Subsidie veiligheid

Voornamelijk hogere doorbelasting uren brandweer. Dit als gevolg van meer direct productief verantwoorde uren Lagere kapitaallasten Vnl. als gevolg van vertraging investeringen tankautospuit, aanpassing bosbrandbestrijdingsvoertuig en kleding en ICT brandweer Opgelegde dwangsommen. Hiervoor wordt geen raming opgenomen. In 2009 is de oude tankautospuit verkocht. Voorgesteld wordt dit voordeel te bestemmen voor inrichting nieuwe tankautospuit. Vnl. minder loonkosten vrijwilligers. Per saldo op diverse budgetten kosten van derden minder uitgegeven door de brandweer. Voordelige afrekening provinciale subsidie 2008

Overige verschillen

Verschil

55


Totaal krediet


Totale uitgaven

Ontvangst t/m 2008

Ontvangst in 2009

Totale Ontvangst

Restant krediet

Thema Veiligheid Totaal KW120026 ARBO voorz. kazerne De Lutte (begr. Totaal KW120036 3 sets veilig werken hoogte (begr. '07) Totaal KW120037 Tankautospuit BRW (begr.'07/inv.'08) Totaal KW120038 ICT brandweernetwerk 2007-2008 Totaal KW120039 Aanp. bosbrandbestr.voertuigen (begr. Totaal KW120040 Verbouw kazerne De Lutte aanv. (begr. Totaal KW120041 Rookafzuiging Losser (Begr.09) Totaal KW120042 Rookafzuiging De Lutte (Begr.09) Totaal KW120043 Kleding & Tuniek (begr.09) Totaal KW120044 Vervanging Blusoveralls (begr.09) Totaal KW120045 Brandweerlaarzen (begr.09) Totaal KW120046 Verv.Hydraulisch Gereedschap (begr.09) Totaal KW120047 Verv.Materieelwagen BXDR02begr.09) Totaal KW120048 Dienstauto 05-JSL-7 (begr.09) Totaal KW120049 Dienstbussen 06-JSL-7&07-JSL-7 Totaal KW120050 Verv.ICT Serverapparatuur (begr.09) Totaal KW120051 Verv.Mobiele Data OvD (begr.09) Totaal KW120052 Verv. ICT Client Software (begr.09)

50.000 10.000 250.000 40.735 55.000 50.000 15.000 10.000 25.000 36.000 10.000 18.000 60.000 15.000 60.000 22.000 2.500 20.000

46.013 0 0 33.141 0 50.212 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

3.766 7.151 0 10.200 0 0 14.869 10.000 0 25.656 0 0 46.542 23.250 87.986 20.288 0 0

49.779 7.151 0 43.341 0 50.212 14.869 10.000 0 25.656 0 0 46.542 23.250 87.986 20.288 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7.369 31.060 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7.369 31.060 0 0 0

221 2.849 250.000 -2.606 55.000 -212 131 0 25.000 10.344 10.000 18.000 13.458 -881 3.074 1.712 2.500 20.000

Totaal Thema Veiligheid

749.235

129.366

249.708

379.074

0

38.429

38.429

408.590

vervallen

AF AF AF AF AF AF AF AF

56

Thema

Bestuur en dienstverlening

57

PROGRAMMA BESTUUR EN DIENSTVERLENING Hoofdkenmerken Dit programma omvat bestuur, communicatie, dienstverlening en (integrale) handhaving.

Deelprogramma Bestuur Portefeuillehouder: burgemeester J.D. Westendorp Wat willen we bereiken?


Versterken relatie burger – bestuur De gemeenteraad en het college willen de burgers tijdig betrekken bij de voorbereiding van de besluitvorming.

De gemeenteraad heeft meer contact gezocht met de burger. Zo zijn speciale themabijeenkomsten georganiseerd om de burgers eerder te betrekken bij de besluitvorming. De bijeenkomst over cultuur trok 90 bezoekers; bij de bijeenkomst over sport kwamen 40 bezoekers.



Het vergadersysteem wordt aangepast. Zo komen er twee speciale themabijeenkomsten per jaar. Burgers, verenigingen en instellingen worden hiervoor uitgenodigd.

Per 1 januari 2009 is het vergadersysteem gewijzigd. Ter voorbereiding van de raadsvergadering worden 2 commissievergaderingen gehouden; van de commissie Ruimte en van de commissie Bestuur en Samenleving. De burgers hebben spreekrecht in de commissievergaderingen. Hiervoor zijn in 2009 twee zgn. Noaberproat bijeenkomsten gehouden. Deze hadden de onderwerpen Cultuur en Sport. De Cultuurnota is in 2010 vastgesteld; de nota Sport komt nog.

Gezocht wordt naar mogelijkheden de burger meer te betrekken bij de voorbereiding van de besluitvorming in de gemeenteraad.



Verminderen vergaderdruk raadsleden De vele vergaderingen leggen een groot beslag op de tijd van de raadsleden.

Het aantal vergaderingen is afgenomen.



Om de raadsleden meer tijd te geven voor het intensiveren van contacten met de burgers wordt het vergadersysteem gewijzigd.

Door een wijziging van het vergadersysteem is het aantal vergaderingen afgenomen van 38 in 2008, naar 24 in 2009. Het aantal raadsbesluiten is afgenomen: in 2008 85, in 2009 69. Via de gemeentelijke website zijn de agenda’s en de onderliggende stukken van de raad en de commissies opvraagbaar. Ook de audioverslagen van de vergaderingen staan op de website. Aan een raadsinformatiesysteem, met archieffunctie per beleidsterrein, moet nog nadere invulling worden gegeven.

Door de inrichting van een raadsinformatiesysteem wordt de informatie over de raadsbesluiten toegankelijker voor de burgers en voor de raadsleden.



Deregulering Het aantal regels verminderen en daarmee de administratieve lasten voor burgers en bedrijven terugbrengen.

Het is een constant streven om het aantal regels te verminderen of te vereenvoudigen. Voorbeelden hiervan zijn de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht en de herziening van de Algemene Plaatselijke Verordening. Overigens ziet deregulering niet alleen op het verminderen van regels, maar ook op het vereenvoudigen van procedures.

58



Deelnemen aan het dereguleringsproject van de Regio Twente.

Het onderzoek naar de mogelijkheden voor deregulering is uitgevoerd door Sira-consultants en is in 2009 afgerond. De uitkomsten zijn voor een groot deel verwerkt in de herziene Algemene Plaatselijke Verordening. De Algemene Plaatselijke Verordening in is 2009 in concept gereed gemaakt en wordt in 2010 in het bestuurlijke traject gebracht. Inwerkingtreding is voorzien voor medio 2010.

Herziening van de Algemene Plaatselijke Verordening van de gemeente Losser



Juridische kwaliteitszorg De gemeente zet in op het systematisch waarborgen en het waar nodig verbeteren van de juridische kwaliteit van de gemeentelijke producten en diensten.

Door het openstellen van laagdrempelige advisering en pro-actief handelen wordt getracht de juridische kwaliteit van producten en diensten te waarborgen en waar nodig te verbeteren. Dit kan nog verder worden gestructureerd en gesystematiseerd. De notitie juridische kwaliteitszorg (zie hierna) biedt daarvoor de eerste aanzet.



In 2009 wordt de Notitie Juridische Kwaliteitszorg opgesteld.

Het is niet gelukt de notitie juridische kwaliteitszorg in 2009 af te ronden. De notitie juridische kwaliteitszorg is gereed in het eerste kwartaal van 2010.



Versterken positie gemeente Losser De gemeente wil haar bestuurlijke positie binnen de regio versterken.

De gemeente Losser heeft daar waar nodig een kritisch geluid laten horen in een aantal regionale discussies, zoals de internationalisering, de bezuinigingen, de discussie rondom de WGR+ en de discussie rondom de invulling van het terrein van de luchthaven.



Daar waar nodig/zinvol gaan samenwerken met andere partijen.

Naar aanleiding van het rapport van informateur Meijer is een principiële discussie opgestart over de toekomstige richting van de samenwerking met andere gemeenten. De raad heeft als uitgangspunt vastgesteld dat voor samenwerking op het gebied van bedrijfsvoering de voorkeur uitgaat naar de gemeente Enschede, terwijl voor strategische samenwerking wordt gekozen voor het DLT (Dinkelland, Losser en Tubbergen)verband.

Deelprogramma Communicatie Portefeuillehouder: burgemeester J.D. Westendorp Wat willen we bereiken?


Identiteit en imago De gemeente Losser streeft er naar de gewenste identiteit en het gewenste imago zo dicht mogelijk bij te elkaar brengen.

De financiële situatie en bestuurscrisis zijn niet bevorderlijk geweest voor het imago van Losser. Om goed te kunnen bepalen wat we hebben bereikt is onderzoek nodig. Vanwege de financiële situatie is het budget hiervoor (klanttevredenheids- en medewerkerstevredenheidsonderzoek) wegbezuinigd.

59



Wekelijkse advertentie in de Nieuwe Dinkellander Uitbrengen Gemeentegids

We hebben 51 gemeentelijke nieuws pagina’s uitgebracht. Gemeentegids is uitgebracht met als centraal thema het werk van de gemeenteraad en de verkiezingen. Het burgerjaarverslag is uitgebracht als katern in het weekblad de Nieuwe Dinkellander en bestond uit 8 pagina’s. Er zijn in 2009 15 Koninklijke Onderscheidingen uitgereikt, te weten 12 bij de algemene gelegenheid (Koninginnedag) en 3 bij bijzondere gelegenheid. Genoemde representatieve aangelegenheden zijn georganiseerd en begeleidt. Daarnaast was er aandacht voor jubilerende echtparen, 100 jarigen en slachtoffers/ familieleden van ernstige ongevallen. Vakafdelingen zijn ondersteund bij het houden van informatie avonden, het invoeren van nieuwe projecten zoals afvalpas, het Preakstool project De Lutte, Kerkebos De Lutte, Voortzetting Consultatiebureau voor Ouderen, Vijf minimagezinnen op vakantie, Grieppandemie, Straatgoochelfestival, Koopzondagen, Herinrichtings- en rioleringswerkzaamheden Overdinkel en Losser, Plechelmusschool De Lutte, Ontwikkeling Multifunctionele Accommodatie/Kulturhus De Lutte en Overdinkel, Gebied Troelstrastraat Overdinkel, Geurmeij Overdinkel, Bergbezinkbassin Losser, De Saller II, Terugdringen geluidsoverlast A1.

Uitbrengen Burgerjaarverslag

Aanvragen, behandelen en uitvoering geven aan Koninklijke Onderscheidingen

Organiseren van representatieve aangelegenheden: nieuwjaarsreceptie, Koninginnedagviering, 4 mei herdenking, Veteranendag.

Afdelingen/projecten waar mogelijk/nodig, met als basis het communicatiebeleidsplan, ondersteunen met inzet van communicatieadviseurs en communicatiemiddelen.



Versterken communicatiebewustzijn De gemeente Losser zet in op het meer communicatiebewust maken van het College en de ambtelijke organisatie.

Leden college en medewerkers komen met regelmaat communicatieadvies inwinnen, hoe om te gaan met het onderwerp waar het de openbaarheid/publiciteit betreft.



Uitvoering geven aan de kadernota communicatiebeleid gemeente Losser 2008-2011

We hebben ca. 115 persberichten uitgegeven, vele persvragen zijn beantwoord, ca. 70 toespraken/voorwoorden geschreven, 5 folders mee helpen produceren en rond de 40 persbijeenkomsten belegd. Tevens is een begin gemaakt met het doorlichten van de standaardbrieven per afdeling. Communicatieondersteuning is organisatiebreed gegeven t.a.v. tal van projecten, brieven, etc.

Deelprogramma Dienstverlening Portefeuillehouder: wethouder J.F. Hassink Wat willen we bereiken?


Eén centraal punt voor gemeentelijke diensten en informatie De gemeente wil de dat de burgers op één plek terecht kunnen voor gemeentelijke diensten en

De Publieksbalie is voor telefoon en balie hét informatiepunt voor de burger. Voor email en post is dat het team FZ. Alle klantcontacten worden door de Publieksbalie afgehandeld. Dat

60

informatie, waarbij de publieksbalie als klantencontactcentrum fungeert.

betekent dat de burger in de meeste gevallen direct antwoord krijgt op zijn/haar vraag. In enkele gevallen wordt de burger doorverbonden of doorverwezen naar een vakspecialist.



Alle gemeentelijke processen worden doorgelicht en (her)ingericht volgens het principe van fronten backoffice. Er wordt technisch en organisatorisch een klantencontactcentrum ingericht. De informatievoorziening wordt afgestemd op fronten backoffice door het inrichten van het midoffice.

In 2009 zijn alle processen APV doorgelicht en is bepaald welk proces of deel daarvan door de Publieksbalie wordt afgedaan. De Publieksbalie fungeert als het gemeentelijk klantcontactcentrum. Het zakenmagazijn van Corsa Case wordt in combinatie met de digitale workflow als midoffice gebruikt.



Verbeteren en uitbreiden digitale dienstverlening De gemeente wil inzetten op het verbeteren en uitbreiden van gemeentelijke diensten via het internet. Daarbij wordt ernaar gestreefd bij de beste 100 gemeenten te behoren op het gebied van digitale dienstverlening.

In 2009 heeft de gemeente Losser wederom goed gescoord in de overheids monitor digitale dienstverlening. In de overall ranking staat Losser in de top 10 genoteerd. In de ranking voor gemeente tot 25.000 inwoners staat Losser voor e het 3 jaar in successie nummer 1.



Vanaf 2009 kan de Losserse burger beschikken over de Persoonlijke internetpagina. Dit medium biedt ons de kans om de burger beter en vooral proactiever te informeren. Ook biedt het de burger mogelijkheden bekend te maken waarover hij/zij geïnformeerd wil worden. Verder ontwikkelen van internet met o.a. - PIP - Meer digitale formulieren - Meer informatie door ook aangevraagde en verleende vergunningen te melden op site - Technisch en organisatorisch koppelen van internet aan mid- en backofficesystemen Van elk proces wordt eveneens bekeken of het digitaal kan worden aangeboden aan de burger.

De persoonlijke internetpagina (PIP) is eind 2009 technisch gereed gekomen. De burger kan inloggen met DIGID en treft op deze PIP zijn/haar gegevens aan. Deze gegevens kunnen gebruikt worden om formulieren automatisch in te vullen. Tevens kan de burger zich hier abonneren op bekendmakingen en publicaties van de overheid.



Verbeterde bewaking levertijden producten Om de snelheid van afhandeling te vergroten zet de gemeente Losser in op een verbetering van de bewaking van levertijden van producten.

Met de invoering van digitaal zaaksgewijs werken is voor elke zaak die met een burger loopt een termijn verbonden. Deze termijnen zijn altijd de wettelijke afdoeningstermijn of bij het ontbreken daarvan de termijn die de ombudsman heeft vastgesteld als redelijk. Wij kunnen nu sturen op deze afdoeningstermijnen omdat rapportages uit het systeem inzicht verschaffen op de afdoening.



De gemeentelijke processen worden voorzien van basisgegevens en vastgelegd in het systeem. Daarnaast wordt workflow toegepast met o.a. termijnbewaking en statusmelding. Uit het in 2007 gehouden klanttevredenheidsonderzoek is gebleken dat de Losserse burger ontevreden is over de tijdige afdoening van brieven en vergunningen. Daar gaan wij iets aan doen. Brieven en

Sinds de invoering van digitaal zaaksgewijs werken per 1 december 2008 zijn er inmiddels ruim 3000 zaken geregistreerd. Deze zaken worden digitaal afgedaan. Omdat er nu eveneens inzicht bestaat op de tijdige afdoening daarvan kan de Losserse burger beter op tijd het product of dienst krijgen. Ook worden brieven veel beter op tijd beantwoord.

61

vergunningaanvragen worden in ieder geval binnen de wettelijke termijn afgedaan. Bij het ontbreken daarvan binnen de door de ombudsman gestelde afdoeningtermijnen.

Deelprogramma Integrale Handhaving Portefeuillehouder: wethouder J.F. Hassink Wat willen we bereiken?


Integraal handhaven Met de toekomstige invoering van de Wabo willen we de integrale handhaving door verstrekking van één vergunning regelen.

De Wabo is nog niet ingevoerd in 2009; dus er is ook nog geen sprake van “Vergunningen nieuwe stijl”



In 2008 wordt nog een integraal handhavingsbeleid vastgesteld. Op basis van het vastgestelde handhavingsbeleid wordt jaarlijks het handhavings programma vastgesteld, waarbij zoveel mogelijk afstemming tussen de verschillende werkvelden inzake handhaving plaatsvindt. Er zal vooruitlopend op de invoering van de WABO worden deelgenomen aan de regionale leertrajecten.

Bij de controles die zijn gehouden, wordt tevens gekeken naar de andere vakgebieden (dus signaaltoezicht), waarbij indien dit mogelijk is, in voorkomende gevallen ook opgepakt.

In 2009 zijn er diverse modules gevolgd in het kader van het WABOproof/integraal opleiden, waardoor mensen ook van andere vakgebieden een basisbegrip krijgen.

Wat heeft het gekost PRO05 Kwaliteit bestuur en dienstverlening Directe Subsidies Diverse Overige Kosten Kapitaallasten Personeelskosten Voorzieningen Totale LASTEN Uitgaven Belastingen en Heffingen

Rekening 2008

Begroting 2009

Rekening 2009

12

15

10

851

567

627

3

3

3

3.035

3.128

2.968

334

433

780

4.235

4.146

4.388

14

60

7

Diverse Inkomsten

393

333

388


406

393

395

3.829

3.753

3.993

Saldo

62

THEMA BESTUUR EN DIENSTVERLENING (B&D) Toelichting Saldo begroting 2009 Saldo rekening 2009 Verschil

3.753.000 3.993.000 240.000

N N N

Materiële afwijkingen Kostenplaatsen

Lagere doorbelasting kostenplaatsen vnl. veroorzaakt door vacatures

154.000

V

Pensioenvoorziening wethouders

Op basis van actuariële berekeningen is een hogere toevoeging noodzakelijk dan geraamd. Vnl. veroorzaakt door dalende rente. In de najaarsnota is voor het vertrek van twee wethouders € 224.000 beschikbaar gesteld voor het treffen van een wachtgeldvoorziening. Nadien zijn nog twee wethouders vertrokken, waardoor voor deze voorziening extra middelen nodig zijn, hiertegenover een kleine besparing op loonkosten Op dit thema worden de kosten verantwoord mbt het project dienstverlening. Op thema dekking staat hier de bijdrage uit de daarvoor gevormde reserve dienstverlening tegenover (functie 980). Op dit thema worden de kosten verantwoord mbt organisatieontwikkeling. Op thema dekking staat hier de bijdrage uit de daarvoor gevormde reserve OOT tegenover (functie 980). De kosten controle 2008 zijn hoger uitgevallen dan verwacht. In 2009 derhalve ook hogere kosten opgenomen. De stijging van de laatste jaren wordt voor een groot deel veroorzaakt door eisen t.a.v. rechtmatigheid en verantwoordingsregels. Lagere lasten op diverse onderdelen, waarvan in de bezuinigingsoperatie ook al is aangegeven dat hierop bezuinigd gaat worden In 2009 minder beroepszaken en minder ondersteuning nodig Opdrachten zijn verstrekt, uitvoering 2010 Meegenomen in bestemmingsvoorstel 2009

178.000

N

151.000

N

86.000

N

21.000

N

26.000

N

22.000

V

19.000

V

8.000

V

19.000

V

240.000

N

Wachtgeldvoorziening vm wethouders

Project Dienstverlening

Organisatieontwikkeling

Accountantskosten

Communicatie

Juridische ondersteuning Ondersteuning gemeenteraad Overige verschillen

Verschil


Totaal krediet


Totale uitgaven

Ontvangst t/m 2008

Ontvangst in 2009

Totale Ontvangst

Restant krediet

Thema Bestuur en Dienstverlening Totaal KW002004 Publieksbalie 2006 (aannemer) Totaal KW001002 Vernieuwen geluid raadzaal (begr.'09)

106.000 5.000

142.761 0

0 1.535

142.761 1.535

35.000 0

0 0

35.000 0

-1.761 3.465

Thema Bestuur en Dienstverlening

111.000

142.761

1.535

144.296

35.000

0

35.000

1.704

vervallen

AF AF

63

64

IV. ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN EN ONVOORZIEN

(Thema)


65

ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN EN ONVOORZIEN Hoofdkenmerken In dit hoofdstuk worden de lasten, maar voornamelijk de baten geraamd van o.a. de algemene belastingen (i.c.de OZB, de Hondenbelasting en de Forensenbelasting) en de Algemene uitkering. Tegenover deze inkomsten staan geen directe uitgaven; het zijn algemene, niet-geoormerkte, dekkingsmiddelen. Ook de stelposten voor onvoorziene uitgaven en onderuitputting vallen onder dit hoofdstuk. Portefeuillehouder: wethouder J.F. Hassink Wat willen we bereiken?


Gezond financieel perspectief De gemeente wil een gezonde vermogenspositie met een meerjarig sluitende begroting zonder rente over reserves en voorzieningen als structureel dekkingsmiddel.

Na de bezuinigingsoperatie, welke door de raad op 12 mei 2009 is vastgesteld, is er een structureel sluitende meerjaren-begroting 20092012 vastgesteld, welke ook de instemming heeft gekregen van de provincie. Bij de meerjarenbegroting 2010-2013 is hierop voortgeborduurd en ook deze is structureel sluitend. Ook deze begroting is door de provincie goedgekeurd. De meerjarenbegroting is rente-onafhankelijk, behoudens de rente over de ijzeren algemene reserve. Het meerjarenperspectief ten aanzien van de algemene reserve laat in de begroting 2010 naar 2013 toe een verbetering zien, maar de algemene risicoreserve heeft dan nog niet de gewenste omvang.



Om de vermogenspositie op het gewenste niveau te krijgen wordt het reservebeleid consequent nageleefd.

Om de algemene risicoreserve op het gewenste minimumniveau te krijgen worden voordelen die ontstaan in principe toegevoegd aan deze reserve en niet voor een ander doel bestemd. De behoedszaamheidsreserve is voor 2009 t/m 2011 door het rijk bevroren en zal niet tot uitkering komen. In de begroting wordt ook geen rekening gehouden met deze uitkering. Met ingang van de begroting 2010 is deze post structureel niet meer opgenomen. De OZB is in 2009 conform het besluit van de gemeenteraad met 14% verhoogd.

De behoedzaamheidsreserve pas inzetten als deze daadwerkelijk tot uitkering is gekomen.

Geen stelpost onderuitputting meer in de begroting opnemen. De OZB conform de uitgangspunten zoals geformuleerd in de begroting 2008 en het meerjarenperspectief voor 2009 met 14% laten stijgen De rentebaten over de reserves en voorzieningen pas bestemmen voor incidentele beleidswensen als het exploitatieresultaat en de vermogenspositie dat toelaten.

Deze bespaarde rente is niet geraamd en de werkelijk gerealiseerde bespaarde rente maakt onderdeel uit van het te bestemmen jaarresultaat.



Optimale benutting beschikbare middelen De gemeente Losser wil alle tot haar beschikking staande middelen optimaal benutten met begrotingsdiscipline en middelenverwerving. Hierbij wordt uitgegaan van reële ramingen en plannen.

Bij de bezuinigingsoperatie is een nulmeting opgesteld, waarin voor al het vastgestelde beleid waarvoor niet voldoende middelen beschikbaar waren, is bepaald welke middelen nodig waren. In de bezuinigingsoperatie is dit meegenomen en zijn budgetten afgestemd op het vastgestelde, uit te voeren beleid inclusief vastgestelde uitgangspunten.

66



Begrotingsdiscipline te hanteren door reëel te begroten en beïnvloedbare overschrijdingen binnen de eigen begroting op te vangen.

Zoals hierboven is aangegeven zijn de budgetten en het vastgestelde beleid op elkaar afgestemd. Beïnvloedbare overschrijdingen worden gedekt binnen de eigen begrotingsposten. De rapportagestructuur wordt afgestemd op de behoefte van de verschillende gebruikers (ambtelijke organisatie, college en raad). Als voorbeeld kan worden verwezen naar de in 2009 opgestelde begroting 2010 waarin op basis van de behoefte van de raad bij verschillende onderdelen aanvullende informatie is opgenomen. In 2009 is op veel verschillende terreinen subsidie binnengehaald, bijv. een subsidie voor baggerprojecten, volwasseneneducatie, senioren consultatiebureau, project stadsrandvisie Oldenzaal-Losser. Probleem is echter vaak dat een voorwaarde voor het binnenhalen van subsidies is dat de gemeente er een gelijk bedrag aan cofinanciering bij doet. Het ontbreekt ons helaas regelmatig aan deze middelen.

De rapportagestructuur verder ontwikkelen opdat over nog meer actuele en adequate informatie wordt beschikt.

De nog niet benutte subsidiemogelijkheden inventariseren door een hiervoor ingestelde werkgroep.



Beperken belastingdruk De gemeente Losser wil de verdere belastingdruk met ingang van 2010 voor de burger beperken door deze met maximaal het inflatie-niveau te laten stijgen.

In de meerjarenbegroting 2010-2013 is voor 2010 alleen de inflatiecorrectie toegepast.



De OZB zoals hierboven genoemd voor 2009 met 14% laten stijgen. Conform de uitgangspunten in de begroting 2008 de toeristenbelasting in 2010 met 25% laten stijgen. Met ingang van 2010 jaarlijks de belastingen met maximaal het geraamde inflatiepercentage laten stijgen.

De OZB 2009 is met 14% verhoogd. In de begroting 2010 is de toeristenbelasting met 25% verhoogd. In de meerjarenbegroting 2010-2013 is voor 2010 alleen de inflatiecorrectie toegepast, behoudens de toeristenbelasting.

67

Wat heeft het gekost PRO06 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

Rekening 2008

Begroting 2009

Rekening 2009


196

218

151

Kapitaallasten

280

232

231

Personeelskosten

374

674

372

Voorzieningen

-

-

172

Reserveringen

6.393

1.512

2.662

7.243

2.636

3.588


3.500

4.003

4.014

Bijdrage uit Reserves

1.944

2.730

2.209

Diverse Inkomsten

1.804

2.306

3.571

102

531

334

17.817

19.248

19.519

25.167

28.818

29.647

-17.924

-26.182

-26.059

-

-

3.101


Kostenplaatsen Overdrachten van het rijk Totale BATEN Inkomsten Saldo Jaarresultaat 2009 te bestemmen

THEMA ALGEMENE DEKKINGSMIDDELEN EN ONVOORZIEN (ALG) Posten exclusief reserves Saldo begroting 2009 Saldo rekening 2009 Verschil

24.965.000 26.512.000 1.547.000

V V V

Reserves (functie 980) Saldo begroting 2009 Saldo rekening 2009 Verschil

1.218.000 453.000 1.671.000

V N N

124.000

V

107.000

N

244.000

V

828.000

V

270.000

V

Verschil totaal Thema ALG Materiële afwijkingen Posten exclusief reserves Kostenplaatsen Kapitaallasten Bespaarde rente

Algemene uitkering

Vnl. op verschillen binnen op kostenplaatsen verantwoorde posten. Afronding rente-omslag. In relatie met alle doorberekende kapitaallasten Rente over eigen vermogen (reserves) en voorzieningen. Wordt ivm rente-onafhankelijkheid niet geraamd, wel zichtbaar bij realisatie Voor € 57.000 veroorzaakt door aanpassing rijk uitkeringsfactor 2007 en 2008. Het overige veroorzaakt door wijziging van een aantal maatstaven, mn het aantal uitkeringsgerechtigden

68

Verkoop Essent

Achtergestelde geldlening vm IJsselmij

Onvoorzien Stelpost onderuitputting

CAO afspraak gratificatiebudget Overige verschillen

Eind 2009 is meer duidelijkheid gekomen over afwikkeling verkoop Essent aan RWE. In eerste instantie was er van uitgegaan dat het grootste deel in 2009 en de rest (circa € 700.000) mogelijk in 2012 zou worden ontvangen. Een deel van deze € 700.000 is in 2009 reeds afgewikkeld. Nadere toelichting in de paragraaf verbonden partijen. Door Essent is de in 1993 verstrekte achtergestelde geldlening overgedragen aan Enexis. Deze lening dient als vordering op de balans te worden opgenomen, hetgeen leidt tot een eenmalige voordeel Van de in totaal beschikbare € 100.000 is € 41.000 niet aangewend en leidt dus tot een voordeel Bij de begrotingsbehandeling 2009 heeft de raad besloten 50% (€ 218.000) van deze stelpost te handhaven en miv 2010 deze stelpost af te schaffen. In voorjaarsnota met € 48.000 verlaagd. Een deel van het in de CAO afgesproken budget is niet aangewend. Hiervoor bestemmingsvoorstel

Subtotaal

386.000

V

45.000

V

41.000

V

170.000

N

4.000

V

6.000

V

1.547.000

V

10.000

N

107.000

N

67.000

N

42.000

N

46.000

N

15.000

N

15.000

V

61.000

N

Reserves (functie 980) In het jaarverslag 2008 is in totaal € 531.000 bestemd en op een bestemmingsreserve opgenomen. Met deze bestemmingen zijn de budgetten verhoogd, met daartegenover een bijdrage uit deze reserve. In het geval niet alle kosten zijn gemaakt, leidt dit tot een budgettair voordeel op het betreffende thema en een even groot nadeel bij de hiertegenover geraamde bijdrage uit deze reserves. Het betreft: Herplaatsen LAGA zuilen

Dorpsvisies

Cofinanciering Vitalisering landelijk gebied Belasting onttrekking grondwater e

1 tranche Nationaal Actieplan Sport & Bewegen 2008 BS Kompas vervanging CV en radiatoren

BS Kompas vervanging CV en radiatoren Implementatie WABO

In 2008 € 10.000 bestemd voor 2009 en als budget beschikbaar gesteld. In 2009 geen uitgaven. Hetzelfde bedrag als lagere last thema T&E In 2008 € 128.000 bestemd voor 2009 en als budget beschikbaar gesteld. In 2009 slechts € 21.000 besteed. Hetzelfde bedrag als lagere last thema L&R In 2008 € 66.000 bestemd voor 2009 en als budget beschikbaar gesteld. In 2009 geen uitgaven. Hetzelfde bedrag als lagere last thema L&R In 2008 € 42.000 bestemd voor 2009 en als budget beschikbaar gesteld. In 2009 geen uitgaven. Hetzelfde bedrag als lagere last thema L&R In 2008 € 46.000 bestemd voor 2009 en als budget beschikbaar gesteld. In 2009 geen uitgaven. Hetzelfde bedrag als lagere last thema L&M In 2008 € 32.000 bestemd voor 2009 en als budget beschikbaar gesteld. In 2009 € 17.000 uitgaven, derhalve minder onttrekking aan reserve. Hetzelfde bedrag als lagere last thema L&M Het hiervoor niet aangewende bedrag ad € 15.000 kan vrijvallen. Wordt voorgesteld te bestemmen voor dekking overschrijding noodlokaal Kompas In 2008 € 157.000 bestemd voor 2009 en als budget beschikbaar gesteld. In 2009 € 96.000 aan uitgaven derhalve minder bijdrage van de reserve ad € 61.000. Hiertegenover op kostenplaatsen voordeel wegens lagere kosten.

69

Overige verrekeningen reserves: Dienstverlening Op thema B&D verantwoorde kosten worden ten laste van de reserve dienstverlening gebracht Organisatie ontwikkeling Op thema B&D verantwoorde kosten worden ten laste van de reserve OOT gebracht Reserve investeringsbijdragen

Reserve Bestemmingsplannen buitengebied Milieuvergunningen en handhaving Vervanging lampen

Reserve riolering

Reserve reiniging

Reserve wegen

Reserve grondexploitatie

86.000

V

21.000

V

In 2009 extra monumentensubsidie ontvangen mbt gemaakte kosten steenfabriek. Hierdoor kan deel reserve investeringsbijdragen vrijvallen (zie balans). In het bestemmingsvoorstel van het jaarresultaat wordt voorgesteld dit aan te wenden voor extra afschrijving maatschappelijk nut investeringen, om op deze wijze het bij de bezuinigingsoperatie geraamde structurele voordeel te realiseren Op het thema L&R verantwoorde kosten mbt bestemmingsplannen buitengebied en digitaliseren worden ten laste van de betreffende reserves gebracht. Op het thema L&R verantwoorde kosten mbt milieuvergunningen en handhaving worden ten laste van de reserve gebracht. Op het thema L&R verantwoorde kosten mbt vervanging lampen worden ten laste van de reserve lampen gebracht. Geraamd was € 846.000 aan deze reserve te onttrekken. In werkelijkheid is dit € 205.000 geworden. Een lagere bijdrage derhalve. Op het thema L&R staan hier per saldo lagere lasten tegenover.

261.000

V

41.000

V

34.000

V

27.000

V

641.000

N

Geraamd was € 82.000 aan deze reserve te onttrekken. In werkelijkheid is er € 281.000 aan de reserve toegevoegd. Een nadelig effect derhalve op dit thema. Op het thema L&R staan hier per saldo lagere lasten tegenover. Op het thema L&R worden de kosten onderhoud wegen geraamd en verantwoord. Het niet bestede deel wordt toegevoegd aan de reserve wegen. Op het thema L&R staan hier per saldo lagere lasten tegenover. Verrekening (toevoeging aan) reserve grondexploitatie, resultaat grondexploitatie 2009

363.000

N

675.000

N

145.000

N

16.000

V

1.671.000

N

124.000

V

Overige verschillen

Subtotaal

Verschil Totaal Thema ALG

70


Totaal Algemene dekkingsmiddelen (kostenplaats) Totaal KW990021 Aanp. Geb. aan gebruiksvergunning Totaal KW991101 Verv.Bureaustoelen&bureau (begr.09) Totaal KW994169 Netwerkservers Hardware (begr.'09) Totaal KW994170 Uitbereiding SAN Hardware (begr.'09) Totaal KW994171 1e fase VOIP hardware (begr.'09) Totaal KW994172 Beveiliging Hardware (begr.'09) Totaal KW994173 Upgrade Licenties Microsoft (begr.'09) Totaal KW994174 Upgrade Licenties Oracle (begr.'09) Totaal KW994175 Upgrade Bedrijfsapplicaties (begr.'09) Totaal KW994176 Upgrade GIS (begr.'09) Totaal KW994177 Verv. GWS4all Backoffice (begr.'09) Totaal KW994178 Internet/Intranet software (begr.'09) Totaal KW994179 Beveiliging Software (begr.'09) Totaal KW994180 Digitaal Handhaven tablet PC (begr.'09) Totaal KW994204 Fietsprivé (VJN '06) Totaal KW997303 Hardware (begr. '08) Totaal KW997304 Software en Licenties (begr. '08) Totaal KW997305 Project dienstverlening (jaar '08) Totaal KW990022 Div. aanpassingen gem.huis (begr. '07) Totaal KW997006 Verv. Hoogwerker door verreiker (begr. Totaal KW997007 Verv. Zoutstrooier (begr.'09) Totaal KW997008 Verv. Tractoren (begr.'09) Totaal Algemene dekkingsmiddelen (kostenplaats)

Totaal krediet


Totale uitgaven

Ontvangst t/m 2008

Ontvangst in 2009

Totale Ontvangst

Restant krediet

73.000 121.000 20.000 30.000 25.000 5.000 12.500 12.500 12.000 10.000 24.000 5.000 15.000 17.000 50.000 75.000 140.000 105.000 900.000 80.000 42.500 95.000

30.596 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 98.015 74.234 108.201 17.390 712.513 0 0 0

595 64.770 18.467 31.729 0 0 0 12.091 7.140 0 17.120 0 0 0 39.692 5.430 26.675 19.088 58.554 79.865 35.372 0

31.191 64.770 18.467 31.729 0 0 0 12.091 7.140 0 17.120 0 0 0 137.707 79.664 134.876 36.478 771.067 79.865 35.372 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 99.668 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 33.070 0 0 0 0 0 0 0

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 132.738 0 0 0 0 0 0 0

41.809 56.230 1.533 -1.729 25.000 5.000 12.500 409 4.860 10.000 6.880 5.000 15.000 17.000 45.031 -4.664 5.124 68.522 128.933 135 7.128 95.000

1.869.500

1.040.949

416.588

1.457.537

99.668

33.070

132.738

544.701

vervallen

AF AF AF

AF

AF AF

KW991101 vervanging bureaustoelen en bureaus De bureaustoelen zijn vervangen. Er is besloten niet over te gaan tot vervanging van de bureaus. Dit is meegenomen in de bezuinigingsoperatie van 12 mei 2009. KW990021 Aanp. geb. aan gebruiksvergunning (B 05) Restant budget wordt ingezet voor de aanpassingen t.b.v. gebruiksvergunning (o.a compartimentering) binnen het gemeentehuis. Uitvoering zal medio 2010 plaats gaan vinden. De raad is hierover geïnformeerd. KW990022 Div. aanpassingen gem.huis (Begr. '07) Bij het samenstellen van dit krediet (verbouw gemeentehuis) zijn er afspraken gemaakt over de aanleg vijver en toegangspad dat verbreed zou moeten worden ivm een buitenlift. Hierover dient nog een definitief besluit te worden genomen. Daarna kan het krediet worden afgesloten. KW997008 Verv. Tractoren (begr.'09) Tractor wordt begin 2010 geleverd en betaald. Krediet zal z.s.m. worden afgesloten. Ontwikkeling onvoorzien 2009 Onvoorziene uitgaven algemeen budget Budget 2009 Studiekosten wethouders Bijdrage muziekschool Verlaging (algemeen) onvoorzien bij najaarsnota Stand onvoorzien ultimo 2009

Uitgaven

Onvoorziene uitgaven raadsdeel Budget 2009 Ondersteuning advies raad Stand onvoorzien ultimo 2009

Uitgaven

Stand 75.000

10.000 5.366 34.000 25.634 Stand 25.000

10.000 15.000

71

72

V. VERPLICHTE PARAGRAFEN

73

A. LOKALE HEFFINGEN Inleiding In deze paragraaf wordt o.a. een overzicht gegeven van de inkomsten van de diverse belastingen en rechten die in de gemeente Losser worden geheven en een korte toelichting hierop. Verder wordt informatie gegeven over de lastendruk voor de burgers en over het aantal keren dat kwijtschelding wordt aangevraagd en verleend. De tarieven worden geheven op basis van de door de raad vastgestelde belastingverordeningen. Opbrengsten 2009 In onderstaande tabel zijn de geraamde en de werkelijke opbrengsten uit lokale heffingen in 2009 opgenomen en het verschil tussen deze bedragen. Tevens zijn de werkelijke ontvangsten uit 2008 weergegeven.

Onroerende-zaakbelastingen Afvalstoffenheffing Reinigingsrecht (Afvalbrengpunt) Rioolrecht waarvan

Raming 2009 Werkelijk 2009 3.638.000 3.647.020 2.050.000 2.135.150 85.000 92.140 1.880.000 1.968.950

860.500

928.240

+/+ 67.740

Bouwleges, incl. welstand

534.500

594.140

+/+ 59.640

544.620

Secretarieleges

274.500

274.400

-/-

Besluiten R.O.

24.500

10.260

-/- 14.240

Overige leges

27.000

49.440

+/+ 22.440

198.000 147.000 20.500 20.000

214.550 140.750 17.600 12.050

+/+ 16.550 -/- 6.250 -/- 2.900 -/- 7.950

47.780 313.310 194.780 131.460 18.450 17.960

8.899.000

9.156.450

+/+ 257.450

8.441.230

Rioolrecht (regulier)

1.800.000

1.892.800

Riool grootverbruik

80.000

76.150

Hondenbelasting Toeristenbelasting Marktgelden Forensenbelasting

Totaal

+/+ 9.020 +/+ 85.150 +/+ 7.140 +/+ 88.950

Werkelijk 2008

3.153.070 2.039.100 108.850 1.871.850 1.798.070 73.780 905.710

Leges waarvan

Verschil raming en werkelijk 2009

+/+ 92.800 -/-

3.850

100

Belastinginkomsten van de gemeente in % van het totaal (werkelijk 2009)

Hondenbelasting

Toeristenbelasting

2,3%

1,5%

Forensenbelasting 0,1%

Leges

Marktgelden

10,2%

0,2%

Rioolrecht 21,5%

Onroerende-zaakbelastingen 39,7% Reinigingsrecht (Afvalbrengpunt) 1,0%

Afvalstoffenheffing 23,4%

74

Toelichting opbrengsten: Onroerende-zaakbelastingen (OZB): De opbrengst van de OZB is in 2009 verhoogd met 14%. Per 2008 is de maximering van de tariefstijging door het Rijk afgeschaft. Uit de herwaardering in 2009 is gebleken dat de waarde van de woningen en bedrijven is gestegen. Om te voorkomen dat deze waardestijging een verdere verhoging van de OZB tot gevolg had, is deze stijging in het tarief verwerkt. De feitelijke tariefsverhoging is daarmee enigszins verlaagd. Per 1 januari 2007 wordt jaarlijks een nieuwe WOZ-waarde vastgesteld. In 2009 zijn, net als in 2007 en 2008, ongeveer 230 bezwaarschriften per jaar ontvangen. In 2009 zijn 7 beroepschriften bij de Rechtbank in Almelo ingediend. Momenteel zijn twee zaken afgehandeld, bij de overige vijf beroepen moet de zitting nog plaatsvinden. Afvalstoffenheffing: De tarieven zijn in 2009 met 3%verhoogd. In 2009 is ruim € 85.000,-- meer afvalstoffenheffing ontvangen dan geraamd. In de begroting is niet voldoende rekening gehouden met het stijgende aantal woningen. Daarnaast is, ondanks een 3% tariefstijging (+/- 60.000,-meeropbrengst), het begrote bedrag voor 2009 maar € 11.000,-- hoger dan het werkelijk ontvangen bedrag in 2008. Het begrote bedrag is dan ook te laag geweest. Het positieve saldo zal aan de reserve reiniging worden toegevoegd. Reinigingsrecht (Afvalbrengpunt) In de zomer van 2009 is de afvalpas ingevoerd. Ieder huishouden heeft een individuele (via BAR-code herkenbare) afvalpas ontvangen, die getoond moet worden bij het aanbieden van grof huishoudelijk afval bij het Afvalbrengpunt. Na de invoering van de afvalpas is het aantal bezoekers niet noemenswaardig gedaald, maar wel het totale gewicht van het aangeboden afval. Rioolrecht: Bij de begrotingssamenstelling is, net als vorig jaar, uitgegaan van een te laag aantal aansluitingen. Dit heeft tot een meeropbrengst geleid. Het saldo zal worden toegevoegd aan de reserve riolering. Leges: De legesontvangsten zijn, zoals te zien is in het hierboven afgedrukte schema, onderverdeeld in vier hoofdgroepen. Op een aantal posten is er een verschil te zien tussen de raming en de werkelijke cijfers. De opbrengst van de bouwleges is hoger dan geraamd door het verlenen van meer (ver-) bouwvergunningen dan geraamd, waaronder enkele grotere bouwprojecten. Op de post Overige leges zijn o.a. op het gebied van de APV-vergunningen en gehandicaptenparkeerkaarten de legesopbrengsten hoger dan geraamd. Hondenbelasting: In oktober/november 2008 heeft een huis aan huis controle plaatsgevonden. In de begroting van 2009 was rekening gehouden met een stijging van de opbrengst, maar het aantal “nieuwe” honden (300 honden) was groter dan verwacht. Dit heeft geleid tot een hogere opbrengst dan geraamd. Toeristenbelasting: Het aantal overnachtingen bij hotels en campings ligt in 2009 enigszins lager dan in 2008. De opbrengst is daarom iets lager dan geraamd.

75

Forensenbelasting: Tegen de hoge tarieven van de forensenbelasting in 2005, die door de gemeenteraad in december 2008 met terugwerkende kracht tot 2005 zijn verlaagd, is veel bezwaar en ook beroep aangetekend. Deze bezwaren en beroepen zijn de afgelopen jaren afgehandeld. Door één belastingplichtige is uiteindelijk cassatie bij de Hoge Raad ingesteld. In november 2009 heeft de Hoge Raad uitspraak gedaan. De Hoge Raad heeft het beroep van betrokkene ongegrond verklaard. Daarbij heeft de Hoge Raad zich beperkt tot een oordeel en helaas geen verdere motivatie gegeven. Hiermee is wel duidelijk geworden dat de Hoge Raad van mening was dat ook de (oude) hoge tarieven niet hebben geleid tot een onredelijke en onbillijke heffing. Over 2009 is voor ruim € 30.000,-- aan forensenbelasting opgelegd. De werkelijke opbrengst over 2009 is verlaagd door een aantal afboekingen (bijvoorbeeld naar aanleiding van bezwaren en verlaging van de tarieven) van oude jaren. Hierdoor blijft in 2009 een resultaat over van € 12.050,--. Belastingdruk In de begroting 2009 is een overzicht gegeven van het verschil in belastingdruk binnen onze gemeente voor diverse categorieën belastingplichtigen. Onderstaand wordt de belastingdruk van onze gemeente, aan de hand van enkele tarieven, vergeleken met een aantal buurgemeenten. Tarieven 2009

Losser

Tubbergen

Dinkelland

Oldenzaal

OZB (in % van de WOZ-waarde) Tarief gebruikers woningen Tarief eigenaren woningen Tarief gebruikers nietwoningen Tarief eigenaren nietwoningen

0,11750

0,09200

0,10640

0,09597

0,17540

0,12100

0,13680

0,14572

0,21830

0,15100

0,17080

0,18245

OZB-bedrag woningen

258,50

236,10

272,80

210,50

Afvalstoffenheffing Meerpersoonshuish. Eénpersoonshuish.

275,60 212,70

184,50 162,00

253,00 193,00

323,52 217,44

Rioolrecht

196,90

229,00

193,40

136,56

Belastingdruk 2009

731,00

649,60

719,20

670,60

Belastingdruk 2008

687,60

664,76

712,61

654,48

Belastingdruk 2007

667,50

644,40

692,40

664,20

Belastingdruk 2006

671,00

632,00

692,00

661,00

De belastingdruk geeft aan wat de eigenaar/bewoner van een woning moet betalen aan gemeentelijke belastingen/heffingen. Hierbij wordt voor de berekening van de OZB uitgegaan van de gemiddelde woningwaarde van elke gemeente en een meerpersoonshuishouden.

76

Kwijtschelding In 2009 is aan 273 belastingplichtigen volledige kwijtschelding verleend van de gemeentelijke belastingen: de OZB, het rioolrecht, de afvalstoffenheffing en de eerste hond. Dit is wederom een afname ten opzichte van de voorgaande jaren. De daling van 2008 naar 2009 is veroorzaakt door controle van de inkomsten van alle personen die automatische kwijtschelding ontvingen. Uit deze controle is gebleken dat een aantal mensen, naast hun AOW-uitkering een (klein) pensioen ontvingen. Hierdoor verviel het recht op kwijtschelding. Ook door het strenger handhaven van regels omtrent het inleveren van de benodigde gegevens, is het aantal afgewezen aanvragen hoog gebleven. In onderstaande tabel zijn de aantallen voor de jaren 2006-2009 opgenomen.

Volledige kwijtschelding op aanvraag Automatische kwijtschelding (volledig) Totaal volledige kwijtschelding Gedeeltelijke kwijtschelding Afgewezen Beroepschriften Gemiddeld bedrag (van de volledige en gedeeltelijke kwijtscheldingen)

2006 156 236 392 3 10 0 € 278,--

2007 149 226 375 3 19 1

2008 106 208 314 3 63 5

€ 254,--

€ 229,--

2009 124 149 273 13 66 7 € 256,--

77

B. WEERSTANDSVERMOGEN Inleiding weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen geeft een indicatie van de mate waarin de gemeente tegenvallers kan opvangen zonder dat de uitvoering van taken in gevaar komt. Het weerstandsvermogen bepalen we door de weerstandscapaciteit af te zetten tegen de risico’s op bovengenoemde tegenvallers. Met weerstandscapaciteit bedoelen we alle middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om die tegenvallers te bekostigen. Hierbij kan gedacht worden aan de algemene reserve, maar ook aan stille reserves, ruimte in de exploitatie of onbenutte belastingcapaciteit. Beleid omtrent weerstandscapaciteit en risico’s Op 7 november 2006 is de “Nota reserves en voorzieningen 2006” vastgesteld. Hierin is de omvang van de “ijzeren algemene reserve” vastgesteld op 10% van het begrotingstotaal (ad € 36.000.000) om risico's op te kunnen vangen. Op 12 mei 2009 is bij het ombuigingsbesluit besloten deze “ijzeren algemene reserve” met € 1.500.000 te verhogen, wat mogelijk is omdat de vermogenspositie stijgt door de verkoop van aandelen Essent. Hiermee is de omvang bepaald op € 5.100.000. De “algemene risicoreserve” is vastgesteld op 5% van het begrotingstotaal en dient als risicodekking voor initiatieven en ondernemerschap bij het uitvoeren van de beleidsprogramma's. De beleidsregels ten aanzien van de ijzeren reserve en algemene risicoreserve zijn als volgt: Indien de algemene risicoreserve zakt onder de € 1.800.000 (5% van € 36.000.000) dan worden de komende jaren eventuele meevallers bestemd voor aanvulling van deze reserve tot het gewenste niveau; Indien de ijzeren algemene reserve zakt tot onder de € 5.100.000 (10% van het begrotingstotaal plus genoemde € 1.500.000), dan worden direct (bezuinigings-) maatregelen getroffen die er toe moeten leiden dat minimaal het vastgestelde niveau weer wordt bereikt; De omvang van de ijzeren algemene reserve en de algemene risicoreserve worden eens in de vier jaar bij het opstellen van de nota reservebeleid opnieuw vastgesteld. Concreet houdt dit in dat voor de periode t/m 2010 de gewenste omvang van deze reserves € 5.100.000 respectievelijk € 1.800.000 bedraagt (totaal € 6.900.000). Inventarisatie van de weerstandscapaciteit In de onderstaande tabel is de ontwikkeling van de weerstandscapaciteit weergegeven: Inventarisatie weerstandscapaciteit Componenten

Algemene reserve - IJzeren algemene reserve - Algemene risicoreserve - Vrije algemene reserve Vrij aanwendbare andere reserves Totaal

Jaarverslag 2008

Begroting 2009

Jaarverslag 2009

(na bestemming resultaat 2008)

(obv najaarsnota)

(voor bestemming resultaat 2009)

3.600.000 1.800.000 289.000

3.600.000 1.587.000

5.100.000 1.766.000

5.689.000

5.187.000

6.866.000

In onze gemeente is er geen sprake van stille reserves, ruimte in de exploitatie of onbenutte belastingcapaciteit. Derhalve bestaat de weerstandscapaciteit uitsluitend uit algemene en vrije reserves.

78

In 2009 is de algemene risicoreserve nog steeds lager dan het minimumniveau dat is vastgesteld in 2006. Dit houdt in dat op basis van de nota “Nota reserves en voorzieningen 2006” alle meevallers die nu ontstaan eerst moeten worden aangewend om de algemene risicoreserve weer op het peil te krijgen. Inventarisatie van de weerstandscapaciteit Met weerstandscapaciteit bedoelen we alle middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om tegenvallers te bekostigen. Deze middelen en mogelijkheden bestaan grofweg uit: - algemene reserve; - vrij aanwendbare andere reserves; - stille reserves; - ruimte in de exploitatie; - onbenutte belastingcapaciteit. De algemene reserve vormt feitelijk een vrij aanwendbare buffer om calamiteiten en andere onverwachte, onvoorziene en niet vermijdbare gebeurtenissen op te kunnen vangen. Vrij aanwendbare andere reserves: bestemmingsreserves zijn door de gemeenteraad voor een bepaald doel gereserveerd. Indien nog geen verplichtingen zijn aangegaan, bestaat de mogelijkheid de bestemming door de raad te laten wijzigen. Van stille reserve is sprake als de marktwaarde cq. verkoopwaarde van een activum (veelal onroerend goed) hoger is dan de boekwaarde. Ruimte in de exploitatie: indien in de begroting posten zijn opgenomen die niet tot besteding zullen leiden, dan bestaat er ruimte in de exploitatie. Gezien de bezuinigingen in de laatste jaren is deze ruimte in de exploitatie van Losser niet aanwezig. Ten aanzien van de onbenutte belastingcapaciteit dient het volgende opgemerkt te worden. Tot en met 2007 was de stijging van de OZB nog gelimiteerd. Per 1-1-2008 is deze limitering afgeschaft. Omdat het rijk zich op het standpunt stelde dat verhoging van gemeentelijke belastingen binnen verantwoorde grenzen diende te blijven, is er een macronorm gekomen. Deze norm geeft het percentage aan dat de OZB landelijk mag stijgen. De norm geldt dus voor alle gemeenten tezamen. Indien blijkt dat de landelijke stijging boven de macronorm uitkomt, kan er door het rijk een korting op de algemene uitkering worden opgelegd. Voor 2009 bedroeg de macronorm uiteindelijk 6,99%. In Losser is in 2009 het OZB-tarief met 14% verhoogd. Landelijk is echter de macronorm niet overschreden. Inventarisatie van de risico’s In de paragraaf over het weerstandsvermogen dient eveneens een inventarisatie te worden gemaakt van de risico’s, die niet op een reguliere manier zijn afgedekt. Dat wil zeggen dat ze niet verzekerd zijn, of verzekerbaar zijn en dat er ook geen risicovoorziening door de gemeente zelf voor is getroffen. Risico’s die wel verzekerd zijn of afgedekt via een voorziening of de lopende middelen, hoeven immers niet te worden gefinancierd uit de weerstandscapaciteit. Bij de inventarisatie hanteren we de volgende risicocategorieën: 1. Strategische risico’s − Verlies van financiële/budgettaire zeggenschap als gevolg van deelname in gemeenschappelijke regelingen zoals WOT/Top-Craft, Regio Twente. 2. Organisatorische risico’s − Inbedding juridische, operationele en financiële control in de organisatie. − In de gemeentelijke organisatie worden vele processen afgehandeld. Hiervoor is vaak specialistische kennis noodzakelijk. Bij het niet ingevuld krijgen van cruciale functies

79

ontstaat er een risico op fouten, stagnering en vertraging in de afhandeling. De krappe uitvoeringsbudgetten vormen een extra risico omdat de benodigde expertise dan niet kan worden ingehuurd. 3. Proces uitvoeringsrisico’s − Achterstanden bij het verlenen van vergunningen; − Achterstanden bij de handhaving van vergunningen; − Ontwerp van bestemmingsplannen; − Aankooprisico’s bij bijvoorbeeld grond of onroerend goed; − Afwikkeling subsidies LAGA project (controle t/m 2013 mogelijk); − (Gerechtelijke) procedures/aansprakelijkheid; − Navordering belastingdienst; − BTW compensatiefonds. Fouten worden bestraft met forse boetes; − Budgettering. − WABO − invoering Wet dwangsom en effecten 4e tranche Algemene wet bestuursrecht (Awb) 4. Middelen/materiële risico’s − Een calamiteit met betrekking tot één van de risicovolle objecten in (de buurt van) de gemeente, zoals de internationale spoorlijn, de snelweg A1 en een kerncentrale, waarbij de financiering niet uitsluitend verzekerd is; − Uitbreken van een bacteriële ziekte (bijvoorbeeld legionella) in een gemeentelijke voorziening. 5. Personele risico’s − Personeelssamenstelling, waaronder vergrijzing en mobiliteit. 6. Economische risico’s − Een stijging van de rente op de gelden kapitaalmarkten veroorzaakt een toename van de rentekosten voor de gemeente. Ter indicatie: elke 0,1% afwijking ten opzichte van het gehanteerde begrotingspercentage heeft een invloed van circa € 35.000 op het resultaat; − Tegenvallende grondexploitatie; − Toename beroep op bijstandsuitkeringen als gevolg van verslechtering economie, gecombineerd met onzekerheid over inkomsten van het rijk uit het inkomensdeel van de Wet Werk en Bijstand en de onzekerheid uitvoering van de aanvullingsregeling van het rijk als de ontvangen rijksbijdrage voor de Wet Werk en Bijstand met meer dan 10% wordt overschreden. 7. Marktrisico’s − Garantiestellingen door de gemeente van leningen aan derden vinden niet meer plaats, waardoor dit marktrisico is geëlimineerd; − Teruglopend aantal marktpartijen leidend tot de kans op prijsstijgingen bij aanbestedingsprocedures; − Effecten financiële crisis op marktpartijen 8. Natuurrisico’s − Overstroming van de Dinkel; − Schade als gevolg van hevige neerslag (bijv. sneeuwval). 9. Politieke risico’s − Tegenvallende algemene uitkering van het rijk als gevolg van verslechtering economie/ afwentelen rijkstekorten als gevolg van financiële crisis; − Onvoldoende overdracht van middelen door het Rijk bij decentralisatie van beleid; − Wijziging in verdeelsystematiek van rijksbudgetten, zoals bij de Wet Werk en Bijstand; − Veranderingen in weten regelgeving;

80

−

Onvoldoende overdracht van middelen door het Rijk bij het aanboren van nieuwe doelgroepen binnen de WMO.

10. Maatschappelijke risico’s − Vergrijzing en ontgroening van de bevolking, waardoor een toenemend en wijzigend beroep op gemeentelijke voorzieningen. Ter aanvulling: Algemene uitkering De onzekerheid ten aanzien van de algemene uitkering blijft een groot risico. Gemeenten zijn hierbij sterk afhankelijk van besluitvorming door de rijksoverheid. De rijksoverheid heeft de laatste jaren laten zien in deze geen betrouwbare partner te zijn. De onzekerheid ten aanzien van de rijksbezuinigingen vanaf 2012 en de onzekerheid hierover ten aanzien van de algemene uitkering vanaf 2012 bevestigt dit nog eens. Wet Werk en Bijstand De huidige economische situatie leidt tot een aanzienlijke instroom in de bijstand en tot vertraging in de uitstroom vanuit een uitkeringssituatie naar regulier werken. De uitgaven (en daarmee het aandeel van de gemeente) zullen aanmerkelijk stijgen. De vraag is in hoeverre dit gecompenseerd wordt door het Rijk. In de 0-meting bij de bezuinigingsoperatie is er vanuit gegaan, dat het gemeentelijk aandeel beperkt blijft tot 10% van de toegekende rijksbijdrage (zoals in de Wet Werk en Bijstand vastgelegd) en dat het meerdere wordt gecompenseerd door de aanvullingsregeling. Meer mensen komen in de financiële problemen, wat leidt tot een toename van het aantal klanten bij de Stadsbank Oost Nederland voor o.a. schuldhulpverlening. De gemeentelijke bijdrage aan de Stadsbank wordt daarmee navenant hoger. Grondexploitaties Bij de uitvoering van plannen loopt de gemeente risico’s. Door actualisering van prognoses wordt dit tijdig onderkend en worden (mogelijke) nadelen direct afgedekt. Wij verwijzen naar de paragraaf Grondbeleid. Hierin is ook een “Worst case“ scenario opgenomen. Winsten worden pas genomen nadat ze werkelijk zijn gerealiseerd. De economische recessie zal hier gedurende langere tijd zijn negatieve gevolgen laten zien. .

81

C. ONDERHOUD KAPITAALGOEDEREN Elke gemeente beschikt over kapitaalgoederen zoals groenvoorzieningen, wegen, bruggen, riolering, water, vijvers en gebouwen. Deze gemeentelijke eigendommen vertegenwoordigen een grote waarde. Investeren in onderhoud is absoluut noodzakelijk om deze kapitaalgoederen duurzaam van grote waarde te laten blijven. Als kapitaalgoederen beschikt de gemeente Losser over: 451 km 43 115 km 120 km 71 Ca. 160 5 141 16 12 12 5 10 3615

Verhard/onverhard wegdek (c.a. 1.700.000 m2) Bruggen Vrij verval riolering verdeeld over ca 3000 strengen Drukriool Picknicksets Bankjes Vijvers/ watergangen in gemeentelijk beheer Hectare groen in gemeentelijk beheer Gemeentelijke gebouwen Buitensportaccommodaties Schoolgebouwen in beheer Gebouwen in de grondexploitatie Toeristische parels (incl. Steenfabriek de Werklust) Lichtmasten

Wegen Huidig beleid Om de wegen in de Gemeente Losser op R- niveau te onderhouden is een jaarlijks budget benodigd van € 980.000. Dit bedrag was niet haalbaar. Voorgesteld is een jaarlijks budget van € 700.000 met dien verstande dat er een (éénmalige) zware onderhoudsinspanning nodig is van €1.631.300 om de wegen op R- niveau te handhaven. De raad heeft tijdens haar begrotingsbehandeling voor het groot onderhoud van wegen de volgende budgetten beschikbaar gesteld. 2007 € 630.000 2008 € 645.000 2009 € 660.000 2010 € 675.000 Daarnaast is er in 2008 (eenmalig) een taakstellend budget in mindering gebracht van €89.000. Dit resulteert in 2011 in een éénmalige onderhoudsinspanning van ca. €2.000.000 Het wegenbeheer is gebaseerd op het wegenbeheersprogramma. Er wordt één keer in de twee jaar een “globale” visuele inspectie uitgevoerd door een onafhankelijk bureau. Deze is in 2009 opnieuw conform afspraak uitgevoerd. Het beheersprogramma bepaalt aan de hand van de vastgelegde schadebeelden een maatregel en een planjaar. Eveneens worden de kosten berekend voor het uitvoeren van het onderhoud per weg en per planjaar totaal. Ook kan worden bepaald wat de financiële schade is wanneer dit onderhoud uitgesteld wordt. In de zgn ‘0’-meting t.b.v. de Taskforce is voorgesteld om de nog te plegen eenmalige onderhoudsinspanning van € 2.000.000 met een jaarlijkse kapitaallast van € 200.000 extra voor wegen onderhoud op te nemen ingaande 2011. Gekozen is om in 2011 € 1.000.000 beschikbaar te stellen met een kapitaallast van € 100.000. Dit betekent dat gekozen is om het onderhoudsniveau R- los te laten. Wel is vastgesteld dat in 2012 een kwaliteitsmeting zal worden uitgevoerd om de toestand van de wegen op dat moment vast te stellen.

82

Opgemerkt wordt dat met het ter beschikking staande budget niet kan worden voldaan aan de zogenaamde R_(min) norm uit het CROW rapport (Beleidsnota Wegen) dat door de raad in juni 2008 is vastgesteld. Dit betekent dat op basis van voorgenoemd rapport van het totale wegenarsenaal meer dan 1% als onveilig en meer dan 6% als matig moeten worden beschouwd en deze zullen door achterstallig onderhoud snel in kwaliteit afnemen. Dit zal moeten blijken uit de te houden kwaliteitsmeting. Resultaat 2009 Door ontstane vacatures binnen het team BOR is het bestek Grootonderhoud wegen 2009 pas eind 2009 aanbesteed. De werkzaamheden worden in 2010 uitgevoerd. Het resterende budget is toegevoegd aan de reserve onderhoud wegen. Het klein onderhoud is vanzelfsprekend wel uitgevoerd. Lichtmasten Huidig beleid Om efficiënt te kunnen werken worden alle meldingen van defecte lichtmasten verzameld en gericht vervangen. Eens in de 5 jaar vindt er een complete vervanging van de lampen plaats (remplace). Resultaat 2009 Remplace is uitgevoerd. Bruggen Huidig beleid In 2005 is een kunstwerkenbeheersplan opgesteld met hierin urgentiescores en onderhoudsbedragen over een periode van 5 jaar. Hierin is een cyclisch onderhoudsbedrag per jaar vastgesteld. Het kunstwerkenbeheersplan heeft een geldigheidsduur tot het jaar 2010. Belangrijk hierbij is dat er voldoende financiële middelen beschikbaar zijn. Uitstel van onderhoud betekent op termijn hogere herstelkosten. Resultaat 2009 Door ontstane vacatures binnen het team BOR is er in 2009 geen Grootonderhoud aan de kunstwerken verricht. In het jaar 2010 zullen de jaarslices 2009 en 2010 in 1 keer worden aanbesteed. Het klein onderhoud is vanzelfsprekend wel uitgevoerd. Het resterende budget is toegevoegd aan de reserve onderhoud wegen. Riolering Huidig beleid De gemeentelijke zorgplicht voor een doelmatige inzameling en transport van het op haar grondgebied vrijkomende afvalwater komt voort uit de wet Milieubeheer. Hieruit vloeit tevens een planverplichting voort voor het hebben van een geldig Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). Op 29 mei 2007 heeft de raad het GRP III (2007-2010) vastgesteld. Hiermee is financiële dekking verkregen voor de uitvoering van de in het plan genoemde werkzaamheden. In het uitvoeringsplan zijn o.a. opgenomen het saneren van lozingen in het buitengebied, kwantitatieve verbeteringsmaatregelen (capaciteit), kwalitatieve verbeteringsmaatregelen (reductie van vuiluitworp), onderhoud en storingen, inspectie en reiniging, onderzoek en planvorming. Inclusief overige voorzieningen binnen het totaal aan rioleringswerken is de vervangingswaarde ca € 80 miljoen. Resultaat 2009 In 2009 is in het kader van het GRP onder andere gewerkt aan de volgende projecten: inhaalslag video-inspecties en kwaliteitsbeoordeling riolering (zodat het mogelijk wordt om gefundeerde meerjarenvervangingsplannen te maken);

83

-

-

proef met inblazen van lucht in drukriolering om aantasting en stankontwikkeling te reduceren; afkoppelen verhard oppervlak in combinatie met revitalisering bedrijventerrein De Pol/ZoekerEsch; uitvoering rioleringswerken Overdinkel (capaciteitsvergroting en afkoppelen verhard oppervlak waarbij bewoners op vrijwillige basis en met een subsidie van gemeente en waterschap op eigen terrein ook afkoppelen) uitvoering rioleringswerken centrum Losser (aanleg overstortleiding om de 10 overstorten in het centrum van Losser aan te sluiten op de onlangs gerealiseerde randvoorziening op het voormalige terrein van Top Craft. rioolvervanging Hooimaatweg te Losser. opstellen vervangingsplan riolering en waterstructuur plan ten behoeve van het programma “Hart voor Overdinkel”. Net als voorgaande jaren is conform plan ca. 1/5 deel van het totale vrijverval riool gereinigd. Er zijn in totaliteit 300 putten geïnspecteerd.

Water Het aspect water krijgt steeds meer aandacht. Vanuit Brussel wordt actie op het gebied van de Kaderrichtlijn Water (KRW) van gemeenten verwacht. Vooralsnog zal de gemeentelijke inspanning met name liggen op het gebied van de Ruimtelijke Ordening. De ontwikkelingen op het gebied van de KRW hebben geresulteerd in een stroomgebiedbeheerplan (SGBP). Met betrekking tot het ambitieniveau van o.a. de Dinkel zal nader overleg plaatsvinden met het waterschap. Resultaat 2009 In het kader van het baggerprogramma SUBBIED (met rijkssubsidie) zijn de door de gemeente Losser aangedragen projecten afgerond. In 2009 is de financiële eindafrekening opgemaakt. In het bestuursakkoord Waterketen 2007 is afgesproken dat in 2009 een landsdekkend beeld verkregen dient te worden van de optimalisatiekansen in de waterketen. In Twente is, op initiatief van het waterschap Regge en Dinkel (WRD) en samen met alle gemeenten, in 2008 en 2009 gewerkt aan het Twents Kansenboek Ketenoptimalisatie. Dit kansenboek is in 2009 afgerond. Losser heeft samen met de andere Twentse gemeenten en het waterschap Regge en Dinkel, de intentie vastgelegd tot nadere uitwerking van de gesignaleerde kansen. Hiertoe is medio 2009 een intentieverklaring opgesteld (en mede door Losser ondertekend) met als titel: “Twents Afvalwater AKkoord” (TAAK) Groen Huidig beleid Het beheer openbaar groen (incl sportvelden) is vastgelegd in een analoog frequentie bestek. Op basis van dit bestek wordt het openbaar groen in gemeente Losser onderhouden. Gewerkt wordt aan een digitaal beheersplan waaruit beeld en bestek gegenereerd kunnen worden. Tot op heden hebben wij het nieuwe systeem niet operationeel. De noodzakelijke gegevens zijn door personele mutaties binnen de afdeling Openbare Werken nog steeds niet ingevuld. Tot op heden is het niet mogelijk geweest om de in het goedgekeurde afdelingsplan OW de voorgestelde vacature van Tech. Mdw. Groen en Landschap in te vullen. Hierdoor is de voorbereiding voor het ‘nieuwe’ digitale Groenbeheersplan vrijwel stil komen te liggen.

84

Resultaat 2009 Net als in voorgaande jaren is in 2009 het onderhoud aan het openbaar groen d.m.v. het frequentiebestek aan partijen opgedragen. Ca: 80% door Top Craft; 10% door externe aannemers en 10% door team buitendienst. Gebouwen / MOP Huidig beleid Het beheer en onderhoud van gebouwen is geïmplementeerd in een zogenoemd meerjarenonderhoudsplan MOP. Komende jaren zal dan ook verdere uitvoering gegeven gaan worden aan dit onderhoud op basis van herstel&vervanging. Het kwaliteitsniveau is hierbij teruggebracht van het niveau goed naar redelijk. Wel dient het uitgangspunt te zijn dat de economische waarde gelijk blijft aan de huidige. Hiervoor is een door de raad vastgesteld bedrag beschikbaar. Voor het totale onderhoud van alle scholen, sportaccommodaties en gemeentelijke gebouwen is jaarlijks ongeveer € 1.000.000,- benodigd. Feitelijk is ca. € 400.000 beschikbaar. Dit betekent dat er binnen het MOP keuzes zijn gemaakt op basis van urgentie. Uitstel van onderhoud betekent op termijn hogere herstelkosten en kan zelfs leiden tot kapitaalvernietiging. Resultaat 2009 Door ontstane vacatures binnen het team BOR is het onderhoud binnen de beschikbare middelen zo goed mogelijk uitgevoerd. In 2009 is voor ca. € 40.000 aan werkzaamheden niet uitgevoerd. Deze worden in 2010 alsnog uitgevoerd. Het klein onderhoud is vanzelfsprekend wel uitgevoerd. De resterende/benodigde budgetten zijn als bestemmingsvoorstel opgenomen in het jaarverslag 2009. Ondergrondse afvalcontainers Huidig beleid In het begrotingsjaar 2007 is middels een beleidswens € 280.000 beschikbaar gesteld voor de aanschaf van ca. 21 ondergrondse afvalcontainers. Omdat een aantal omringende gemeenten ook geld beschikbaar stelden is gekozen dit project gezamenlijk Europees aan te besteden (kwantiteitsvoordeel). De Europese aanbesteding die eind 2007 heeft plaatsgevonden heeft geleid tot een gerechtelijke procedure. De rechter heeft besloten de gehele aanbesteding opnieuw te laten plaatsvinden. Medio 2008 heeft er een nieuwe aanbesteding plaatsgevonden. Na de tweede aanbesteding zijn er leveringsproblemen ontstaan met de leverancier. De vertraging heeft er toe geleid dat pas in 2009 de eerste containers (bij andere gemeenten) zijn afgeleverd en geplaatst. Levering in de gemeente Losser zal in 2010 zijn beslag krijgen. Vooralsnog zal het project in 2010 worden afgerond. Resultaat 2009 In de gemeente Losser zijn er geen containers geleverd en geplaatst.

85

D. FINANCIERING In de jaarrekening 2009 blikken we terug op wat er is geschreven in de paragraaf financiering bij de begroting 2009. Met andere woorden: er wordt verantwoording afgelegd over datgene wat is geraamd c.q. werd verwacht in de financieringsparagraaf bij de begroting 2009. Doelstellingen van het treasurybeleid De Wet fido (Wet financiering decentrale overheden) geeft de kaders aan waarbinnen decentrale overheden de treasuryactiviteiten moeten uitvoeren. Het doel hiervan is de bevordering van een gezonde financiering en handhaving van de positie van decentrale overheden op de kapitaalmarkt. De doelstellingen van het treasurybeleid zijn vastgelegd in de Financiële beheersverordening 2007, ook wel artikel 212 genaamd. Deze verordening is aangepast aan de duale rollen van de gemeenteraad en ons college en is vastgesteld door de raad op 2 oktober 2007. Bovendien past deze aanpassing binnen het project terugdringing van administratieve regels. In de begroting 2009 is geschreven dat de Wet fido gedurende het jaar 2009 op enige punten gewijzigd zou worden. Voor de gemeente Losser is de meest in het oog springende wijziging op het gebied van treasury het als secundaire arbeidsvoorwaarde verstrekken van hypothecaire geldleningen aan gemeentepersoneel. Door de wetswijziging van de Wet fido in 2009 is het verbod op hypotheekverstrekking aan eigen personeel in werking getreden. Hierbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen het verstrekken van een lening en het garanderen van een lening. Voor de bestaande huidige hypotheken bij de gemeente Losser ontstaat een sterfhuisconstructie en nieuwe geldnemers zullen worden doorverwezen naar andere geldaanbieders. Risicobeheer Onder financiële risico’s worden zowel renterisico’s (van vaste en vlottende schuld) als kredietrisico’s, liquiditeitenrisico’s en koersrisico’s verstaan. De Wet fido geeft een aantal verplichte elementen aan die het risico beperken. Een belangrijke eis uit de Wet fido is dat de uitvoering van de treasuryfunctie uitsluitend de publieke taak dient en dat het beheer verstandig dient te zijn. De gemeente Losser had en heeft in het afgelopen jaar geen beleggingen verworven die niet in het verlengde van de publieke taak liggen. Ook zijn er geen overtollige middelen uitgezet in het afgelopen jaar. Omslagrente Bij de toerekening van rente door middel van kapitaallasten wordt uitgegaan van een gemiddelde rekenrente, ook wel de omslagrente genoemd. In de begroting 2009 werd de rekenrente op 5,5% gesteld bij wijze van voorcalculatie. Als daadwerkelijke rekenrente is ook 5,5% gehanteerd. Rente- risiconorm Het uitgangspunt van de rente-risiconorm is het beheersen van de renterisico’s op de langlopende schulden (schulden met een looptijd van één jaar of langer). Dit gebeurt door het aanbrengen van spreiding in de looptijden van de leningen. Hiermee wordt voorkomen dat een groot deel van de leningen tegelijk opnieuw moet worden afgesloten, met het risico van snel oplopende rentelasten. Een tweede wijziging van de Wet fido betreft de definitie van de rente-risiconorm die wordt gedefinieerd als het bedrag ter grootte van een percentage van het begrotingstotaal.

86

De wettelijk (fido) vastgestelde rente-risiconorm houdt in dat de jaarlijks verplichte aflossingen en de renteherzieningen niet meer mogen bedragen dan 20% van het begrotingstotaal, te weten € 10,624 miljoen. Een rente-risiconorm van afgerond € 10,6 miljoen voor 2009 betekent dat de gemeente Losser, als ze voor minder dan € 10,6 miljoen aan geldleningen (vervroegd) aflost op jaarbasis, volgens de Wet fido onder de rente-risiconorm blijft. In 2009 is, zoals ook de verwachting bij de opstelling van de begroting 2009 was, geen vaste geldlening vervroegd afgelost. Daarentegen heeft de gemeente Losser in 2009 aan reguliere aflossingen € 2.690.150,32 betaald en aan rente € 1.576.293,45, waardoor dus geconcludeerd kan worden dat de gemeente Losser in 2009 ruimschoots onder de renterisiconorm van € 10,6 miljoen is gebleven. Kasgeldleningen In 2009 is er geen kasgeldlening afgesloten. Vaste geldleningen In 2009 zijn geen langlopende geldleningen aangetrokken. Renteherzieningen en vervroegde aflossingen van reeds bestaande vaste geldleningen hebben eveneens in 2009 niet plaatsgevonden. Kasgeldlimiet Voor het bepalen van de liquiditeitspositie – de mate waarin op korte termijn aan de verplichtingen kan worden voldaan – is de kasgeldlimiet belangrijk. De kasgeldlimiet volgens de Wet fido is het bedrag dat de gemeente als gemiddelde netto vlottende schuld (vlottende schulden -/- vlottende middelen) maximaal mag hebben. De kasgeldlimiet welke in de begroting 2009 is geraamd bedroeg: Begrotingstotaal gemeente Losser begin 2009 Toegestane kasgeldlimiet in procenten Toegestane kasgeldlimiet in bedrag

€ 53.119.000 8,50 % € 4.515.115

De hierboven berekende kasgeldlimiet wil dus zeggen dat de gemeente Losser in 2009 gemiddeld per kwartaal afgerond € 4.515.115 “rood” mag staan. In de paragraaf financiering van de begroting 2009 werd verwacht dat de kasgeldlimiet in 2009 niet overschreden zou worden. In werkelijkheid is dit ook zo gebleken. Elk kwartaal in 2009 liet een onderschrijding van (ruimte onder) de kasgeldlimiet zien, de gemiddelde netto vlottende schuld bedroeg in 2009 € 1.523.000. Achteraf kan dus gezegd worden dat met betrekking tot de kasgeldlimiet steeds binnen de normen van de Wet fido gehandeld is. Het hebben van vaste geldleningen wordt niet tot de kasgeldlimiet gerekend. In de gewijzigde Wet fido is het voorstel gedaan om het toezicht op de kasgeldlimiet voortaan meer in het kader van het reguliere financieel toezicht te plaatsen. De informatie over de kasgeldlimiet wordt met ingang van 2009 opgenomen in de financieringsparagraaf bij de begroting en in het jaarverslag. De reguliere kwartaalrapportages aan de toezichthouder zijn komen te vervallen. Kredietcrisis De “kredietcrisis” bracht aan het licht dat decentrale overheden hun overtollige middelen hadden belegd bij minder gerenommeerde financiële instellingen. De persberichten staan ons nog vers in het geheugen. Zoals al in het onderdeel risicobeheer vermeld heeft de gemeente Losser geen overtollige middelen, laat staan dat ze belegd zouden zijn in minder gerenommeerde financiële instellingen. Onze artikel 212 verordening zegt immers dat het uitzetten van overtollige geldmiddelen uitsluitend mag gebeuren bij

87

financiële instellingen met minimaal een AA rating. Deze rating beoordeelt de kredietwaardigheid (of een bedrijf zijn schulden op korte, middellange of lange termijn kan aflossen) van een instelling. AAA is hierbij de hoogste rating. In 2009 zijn de gevolgen van de kredietcrisis zichtbaar en voelbaar geworden voor iedereen. Zo ook voor de gemeente Losser. Voorbeelden zijn: - bedrijven die slechter zijn gaan draaien of zelfs failliet zijn gegaan waardoor mensen werkloos werden en een bijstandsuitkering hebben aangevraagd -> hogere kosten gemeente in het kader van de bijstandsverlening, meer aanvragen kwijtschelding gemeenteheffingen; - mensen die vanwege een lager bestedingspatroon minder vaak en minder lang op vakantie zijn gegaan in onze gemeente -> lagere opbrengst toeristenbelasting; - mensen die moeilijk een hypotheek voor een nieuwe woning hebben gekregen -> afstel of misschien wel uitstel van verkoop nieuwe woningen of percelen grond binnen de gemeente. Al met al gevolgen waar we ook in 2010 binnen de gemeente Losser opnieuw rekening mee moeten houden.

88

E. BEDRIJFSVOERING Algemeen De bedrijfsvoering in 2009 heeft voor een groot deel in het teken gestaan van de Taskforce en de bezuinigingsoperatie. In 2009 is zoveel mogelijk invulling gegeven aan het collegeprogramma. Naast een algemeen deel is per afdeling hieronder een aantal initiatieven en inspanningen weergegeven; alles te vermelden is niet mogelijk. Organisatie Het directiemodel als organisatiestructuur van de gemeente Losser is formeel per 1-1-2008 van start gegaan. In 2009 hebben zich (nog) geen grote wijzigingen in de structuur voorgedaan. Naar aanleiding van de bezuinigingstaakstellingen in de fte-omvang gaan in 2010 wel aanpassingen plaatsvinden (o.a. minder leidinggevenden). Er heeft een benchmark ambtelijk apparaat door een extern bureau plaatsgevonden met als doel om op een snelle en relatief eenvoudige wijze een globaal beeld te krijgen van de formatie-omvang van de gemeente Losser, afgezet tegen die van vergelijkbare gemeenten. De algemene conclusies voor onze gemeente waren dat wij vergeleken met andere gemeenten van soortgelijke omvang relatief een even groot netto ambtelijk apparaat en ongeveer evenveel formatie voor uitvoerende werkzaamheden hebben. Er moet worden bezuinigd; de omvang is ruim 15 fte over 3 jaren te weten 2010, 2011 en 2012. De gemeenteraad heeft besloten om de personele ombuigingen te verdelen over drie categorieën: • ombuigingen die rechtstreeks verband houden met het schrappen/reduceren van beleidstaken (5 fte).Arbeidsuren in de beleidssfeer komen te vervallen; • ombuigingen die het gevolg zijn van het schrappen van beleidstaken en het versoberen door de hele organisatie heen (5 fte). Er wordt genoegen genomen met een verminderde ondersteuning door staf en facilitair bedrijf waardoor de formatie kan worden ingedikt; • ombuigingen die voortvloeien uit inverdien effecten uit samenwerking (circa 5,5 fte). De gemeente Losser gaat intensief deelnemen aan dwingende samenwerking waardoor er personele ruimte vrijkomt. Bij de personele ombuigingen gaat het om evenwichtigheid. Hiermee wordt bedoeld dat het alle categorieën personeel betreft (uitvoerend, administratief, beleid en management). Het te schrappen volume is zodanig van omvang dat we zijn aanbeland bij de grens van wat de organisatie kan hebben gezien de overblijvende veelal wettelijke taken en de daarbij behorende ondersteuning. Voorwaarde is en blijft dat de organisatie in staat blijft zijn taken naar behoren uit te voeren. Per 1 januari 2009 bedroeg de formatie 170,45 fte, waarvan 3,72 onbezet. Per 31 december 2009 bedroeg de formatie 169,27, waarvan 7,77 onbezet. Deze aantallen zijn exclusief college en inclusief griffie. Financieel beleid De meerjaren begroting (MJB) 2009-2012 liet meerjarig een fors tekort zien. Het college heeft zich vervolgens als taak gesteld de begroting meerjarig weer in evenwicht te brengen. Hiertoe heeft zij een Taskforce in het leven geroepen. Dit is als zodanig ook in de MJB 20092012 verwoord. Wegens het ontbreken van een structureel sluitende meerjarenbegroting heeft de provincie Overijssel in het kader van haar toezichthoudende functie geen goedkeuring aan de MJB 2009-2012 gegeven en er bij de gemeente op aangedrongen concrete maatregelen te treffen

89

ten einde meerjarig weer een structureel sluitende begroting te verkrijgen. Hierbij is de gemeente onder preventief toezicht gesteld. Begin 2009 heeft de Taskforce een plan van aanpak opgesteld. Hierbij is afgesproken de bezuiniging in 3 hoofdcategorieën op te delen, nl direct beleid, beleidsbudgetten en personele kosten. Hiermee heeft de raad ingestemd. Vervolgens is door het Management Team de begroting integraal op bezuinigingsmogelijkheden onderzocht. Dit heeft uiteindelijk geresulteerd in een ombuigingsvoorstel dat via de Taskforce aan het college is voorgelegd. Het college heeft hier na uitgebreide afweging en een aantal aanpassingen mee ingestemd en dit vervolgens ter vaststelling aan de raad voorgelegd. Op 12 mei 2009 heeft de raad ingestemd met dit voorstel, waarbij een paar kleine aanpassingen hebben plaatsgevonden. Op 14 mei 2009 heeft de provincie ingestemd met de aangepaste MJB 2009-2012. Het preventief toezicht bleef vooralsnog gehandhaafd voor toekomstige begrotingswijzigingen. Vervolgens is in 2009 de MJB 2010-2013 opgesteld, inclusief de ombuigingsvoorstellen van 12 mei. Het college is in staat geweest een structureel sluitende MJB 2010-2013 op te stellen, welke in november 2009 door de raad is vastgesteld. Deze begroting is door de provincie goedgekeurd en het preventieve toezicht op begrotingswijzigingen is opgeheven. Wel realiseren we ons dat de te verwachten toekomstige bezuinigingen door het rijk, ook gevolgen voor de gemeentelijke inkomsten zullen hebben. De omvang hiervan is nog niet bekend, maar zal naar verwachting fors zijn. Dit zal een verdere ombuiging/bezuiniging inhouden. Het jaarresultaat 2009 is ontstaan door een groot aantal meevallers op vele posten. Een groot deel is veroorzaakt doordat de bespaarde rente over ons vermogen en de voorzieningen in verband met afschaffen rente-afhankelijkheid niet meer als structureel dekkingsmiddel in de begroting zijn opgenomen. In werkelijkheid bedroeg de bespaarde rente echter ruim € 8 ton. In het meerjarenperspectief met betrekking tot de ontwikkeling van de algemene reserve werd deze ingeschat op € 5 ton. In voorgaande jaren is al vaker vastgesteld dat ook de algemene uitkering bij de realisatie een forse discrepantie vertoont ten opzichte van de raming in de begroting en dat hier een variatiebreedte in kan zitten die snel € 1 miljoen kan bedragen. In de loop van 2009 is deze al ruim met € 330.000 naar boven bijgesteld, de werkelijke uitkomst is nog eens € 270.000 voordeliger. Per saldo dus € 6 ton voordeliger dan in de primitieve begroting is geraamd. Dit bevestigt de geschetste onzekerheid. In 2009 is deze voordelig uitgevallen, maar de kans op een tegenvaller in deze orde van grootte blijft aanwezig. De onzekerheid die nu heerst over de mogelijke bezuinigingen door het rijk vanaf 2012 sluit hierbij aan. Afdeling Vastgoed Vergunning & Handhaving Nadat de gemeente Losser de achterstand op het gebied van vergunningverlening en handhaving in 2008 grotendeels heeft weggewerkt heeft 2009 ook in het teken gestaan van de afronding van de doorlopende procedures uit 2008. Voorts is de aandacht uitgegaan naar het voorkomen van nieuwe achterstanden. De gemeente is op diverse terreinen belast met handhaven van regelgeving. Dit geldt o.a. voor de vakgebieden milieu, bouwen, ruimtelijke ordening en de algemene plaatselijke verordening. Om de handhaving verder vorm te geven is in 2009 een start gemaakt met de uitvoering van het in 2008 opgestelde handhavingsbeleid. Dit beleid vormt ook de basis voor het jaarlijkse handhavingsprogramma. Zo worden de beschikbare uren op een zo efficiënt mogelijke manier ingezet en is het streven er op gericht het naleefgedrag te verhogen. Dit leidt tot een betere leefbaarheid en veiligheid in de gemeente. Tevens is er in 2009 een belangrijke vervolgstap gezet naar het gereedmaken van de organisatie voor de introductie van de omgevingsvergunning. De Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) vormt hiervoor de basis. Centraal in deze wet staat de

90

dienstverlening door de overheid aan burgers en het bedrijfsleven. In de wet worden daartoe de toestemmingen samengevoegd, die nodig zijn als een burger of een bedrijf op een bepaalde plek iets wil gaan slopen, (ver)bouwen, oprichten of gaan gebruiken. De Wabo bundelt een groot aantal (circa 25) vergunningen, ontheffingen en meldingen tot één omgevingsvergunning. De dienstverlening aan burger en bedrijf wordt beter, als gevolg van de introductie van de omgevingsvergunning voor de betreffende toestemmingsstelsels. Afdeling Dienstverlening Het jaar 2009 stond vooral in het teken van de (door)ontwikkeling. Zaaksgewijs werken met ondersteuning van workflow is voor veel gemeentelijke processen ingevoerd. Met de invoering van digitaal zaaksgewijs werken is aan elke zaak die met een burger loopt een termijn verbonden. Deze termijnen zijn altijd de wettelijke afdoeningstermijn of bij het ontbreken daarvan de termijn die de Ombudsman heeft vastgesteld als redelijk. Wij kunnen nu sturen op deze afdoeningstermijnen omdat rapportages uit het systeem inzicht verschaffen in de afdoening. De processen zijn doorgelicht en efficiënt ingericht, waarbij wordt bekeken of een proces geheel of gedeeltelijk kan worden ondergebracht bij de Publieksbalie. De Publieksbalie neemt daarbij steeds meer klantcontacten voor haar rekening. De Publieksbalie is voor telefoon en balie hét informatiepunt voor de burger. Voor email en post is dat het team FZ. Alle klantcontacten worden door de Publieksbalie afgehandeld. Dat betekent dat de burger in de meeste gevallen direct antwoord krijgt op zijn/haar vraag. In enkele gevallen wordt de burger doorverbonden of doorverwezen naar een vakspecialist. In 2009 zijn alle processen APV doorgelicht en is bepaald welk proces of deel daarvan door de Publieksbalie wordt afgedaan. De doorontwikkeling van de informatievoorziening op de website is bij de screening van de processen eveneens ter hand genomen. De webredactie heeft de kwaliteit van de aangeboden informatie van gemeentelijke producten in 2009 verder verbeterd. De Persoonlijke Internet Pagina (PIP) wordt op internet geïntroduceerd en betekent voor de burger meer persoonlijke communicatie met de gemeente. Wij voldoen hiermee aan de landelijke richtlijnen en bieden de burger meer service. Een bericht dat het paspoort verloopt, de status van een bouwvergunning bekijken of vooringevulde aanvraagformulieren zijn voorbeelden van de mogelijkheden die de PIP biedt. In 2009 heeft de gemeente Losser wederom goed gescoord in de overheids monitor digitale dienstverlening. In de overall ranking staat Losser in de top 10 genoteerd. In de ranking voor gemeenten tot 25.000 inwoners staat Losser voor het 3e jaar in successie nummer 1. Afdeling Openbare Werken De organisatie van openbare werken is verder geprofessionaliseerd. Het afhandelen van de klachten is sterk verbeterd. De klachtenafhandeling is in administratieve zin geconcentreerd rond de Publieksbalie. In 2010 zal de klachtenmeldingsprocedure worden geëvalueerd. Op 1 juli 2009 is de milieupas voor toegang op het afvalbrengpunt geïntroduceerd. De eerste signalen zijn dat er minder afval wordt gebracht zonder dat er een toename is van zwerfval. Dit is in lijn der verwachting. Verder is bedrijfsvoering op het afvalbrengpunt verbeterd. De afvalstromen zijn verder geoptimaliseerd en worden op de meest voordelige en duurzame wijze verwerkt. Zo heeft in 2009 de gemeente Losser bijgedragen voor ca. 464 ton aan CO2 emissiereductie. Nieuw tractiemateriaal heeft voor een verhoging van de productiviteit gezorgd door een betere afstemming van mens en machines. Daarnaast is een groot aantal medewerkers opgeleid om meerdere tractiemiddelen te bedienen zodat de stilstandtijd zo veel mogelijk wordt beperkt.

91

Vm Afdeling Financiën, Grondbedrijf en Belastingen (FGB) Per 1-1-2010 is de afdeling opgeheven en is het team Belastingen ondergebracht bij de afdeling Dienstverlening en het team Financiële Aangelegenheden bij de afdeling Bestuursen Concern Ondersteuning. Planning & Control cyclus Zoals bij het financieel beleid al is geschetst was de MJB 2009-2012 niet sluitend en is in mei 2009 uiteindelijk een ombuigingsbesluit genomen. Deze is in de administratie verwerkt en heeft als basis gediend voor de MJB 2010-2013. Bij het opstellen van deze begroting bleek de noodzaak tot enige nadere ingrepen om de begroting meerjarig sluitend te houden. Dit heeft uiteindelijk geresulteerd in een meerjarig sluitende begroting.

Administratieve organisatie en interne controle (AO/IC) In verband met kwaliteit en rechtmatigheid is het de bedoeling de interne controle onderdeel van de werkprocessen te laten uitmaken. De laatste jaren is hier steeds meer aandacht voor en elk jaar is er een verbetering merkbaar. In 2009 heeft de bedrijfscontroller een aantal kritische en omvangrijke bedrijfsprocessen met de verantwoordelijke afdelingshoofden doorgenomen en afspraken gemaakt over de interne controle en deze te integreren in het proces. Vervolgens is het de bedoeling dat de bedrijfscontroller en planning & control-medewerkers de zgn. verbijzonderde interne controle verrichten, om op deze wijze na te gaan of de interne controle binnen de processen heeft gewerkt. Door op deze wijze de IC in te richten en vast te leggen en de processen in te richten, leidt dit tot een kwaliteitsverbetering en een betere beheersing van de rechtmatigheid. De rechtmatigheid maakt de laatste jaren ook deel uit van de accountantsverklaring. De accountant wil hierbij graag steunen op de eigen IC van de gemeente. De afgelopen jaren werd dit voornamelijk bereikt doordat de planning & control-medewerkers veel tijd hebben gestoken in de reguliere interne controle. De komende jaren zal dit moeten wijzigen als de reguliere interne controle steeds meer onderdeel gaat uitmaken van het proces en zij zich

92

dus voornamelijk met de verbijzonderde interne controle zullen bezighouden, waartoe zoals gesteld inmiddels de aanzet is gegeven.. Afdeling Ruimtelijke en Economische Ontwikkeling Vooroverleg, inspraak Gelet op maatschappelijke ontwikkelingen is het van het grootste belang dat de realisatie van plannen en projecten vroegtijdig en interactief wordt afgestemd met belanghebbenden. Informatieoverdracht en uitwisseling van argumenten kunnen bijdragen aan begrip en draagvlak voor een zorgvuldig voorbereid planontwerp. Van belang is daarbij dat ook de gemeenteraad vanaf de start inhoudelijk is betrokken bij deze processen. Voorbeelden van plannen en projecten die heel intensief en interactief zijn of worden voorbereid zijn de herstructurering van de kern Overdinkel (in samenwerking met Domijn), de voorbereiding van een nieuw bestemmingsplan Buitengebied met een brede actualisatie van het beleid via een voorafgaande Kadernota en diverse civieltechnische of infrastructurele werken. Ruimtelijke ordening Bestemmingsplannen zijn het belangrijkste wettelijke kader waarin de bestemming van gronden is vastgelegd en de gebruiks- en bebouwingsmogelijkheden zijn geregeld. In de nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro) is vastgelegd dat bestemmingsplannen niet ouder mogen zijn dan 10 jaar. Uiterlijk medio 2012 moeten alle plannen geactualiseerd zijn. Vanaf 2010 moeten de (nieuwe) plannen bovendien digitaal beschikbaar en raadpleegbaar zijn volgens de zogenaamde IMRO-standaarden. Waar mogelijk is gestreefd naar verdergaande uniformiteit en flexibilisering in de planopzetten. Zo ontstaat er meer ruimte voor maatwerk en nieuwe ideeën. Bovendien is en wordt gestreefd naar een beperking van het aantal plannen waardoor in de toekomst kostenbesparingen gerealiseerd kunnen worden. De actualiseringsslag ligt goed op koers. Drie plannen moeten nog afgerond worden, te weten het Buitengebied, Woonwijken Losser en Zoeker Esch – De Pol. Daarvoor zijn de werkzaamheden inmiddels gevorderd. Op RO-gebied is sprake van een grote mate van beleidsdichtheid. Bij lokale planontwikkeling moet rekening worden gehouden met vele beleidsdocumenten en plannen, zowel het eigen beleid als dat van andere overheden. De ruimtelijke ontwikkelrichting van de gemeente moet op grond van de nieuwe Wro vastgelegd worden in een zogenaamde structuurvisie. De bouwstenen voor een dergelijke structuurvisie (o.a. Kadernota Buitengebied, GRP, Waterplan, Sociaal economische nota, Nota recreatie en toerisme, LOP, Landinrichtingsplan, etc.) zijn inmiddels gereed. De visie zelf, waarin alle beleid gewogen, afgestemd en vertaald zal worden, zal in 2010/2011 afgerond worden. Extern beleid Om de lokale belangen zo goed mogelijk te dienen moet er, waar mogelijk, ook pro-actief ingespeeld worden op beleidsvorming en plannenmakerij door andere overheden. In het verslagjaar 2009 is er sprake geweest van een intensieve gemeentelijke betrokkenheid op een aantal deelgebieden waaronder, herinrichting landelijk gebied/ uitvoering pMjP, Vliegveld Twente, VVV-doorstart, Natura 2000/beheersplannen; Kaderrichtlijn Water/waterbeheerplannen waterschap; Onderzoek grondwaterwinning, Nationaal Landschap NOT-uitvoering, realisatie EHS, etc. Volkshuisvesting In 2008 is de Woonvisie 2008-2015 vastgesteld. Deze Woonvisie is leidend geweest voor de verdere vertaling van het woningbouwprogramma in ruimtelijke plannen. Het betreft zowel inbreidingsplannen (Top Craft, Zijland, etc) als de nieuwe-uitleggebieden (Saller en Geurmeij). Daarnaast is er sprake van grootschalige herstructurering van de huurwoningvoorraad in met name Overdinkel door woningcorporatie Domijn. Bij de kaveluitgifte is gebleken dat enige voorzichtigheid bij de bepaling van exploitatieresultaten

93

gewenst is. Daarom is ook gewerkt met zogenaamde worse-case-scenario’s waaruit is gebleken dat de financiële haalbaarheid van de plannen niet in het geding is. Ook de recente contingenteringsafspraken met de provincie zullen op korte termijn geen invloed hebben op de realisatie van het gemeentelijk woningbouwprogramma, mede omdat ze slechts marginaal afwijken van de gemeentelijke woonvisie. Er is een onderzoek gestart naar de maatschappelijke noodzaak en mogelijkheden voor de invoering van zogenaamde woon-servicegebieden. Overdinkel heeft hier als pilot-gebied gefungeerd. Binnen dergelijke gebieden is passende zorg voorhanden waardoor de leefbaarheid bevorderd wordt en de kosten voor medische zorg juist beperkt vanwege de mogelijkheden langer zelfstandig te blijven wonen in een vertrouwde sociale omgeving. Economische Zaken Met de vaststelling van de sociaal Economische Nota is besloten af te zien van de realisatie van een centraal nieuw industrieterrein voor Losser en Overdinkel, aansluitend aan de kern Overdinkel. Het belang van een gezond bedrijfsleven is evenwel van het grootste belang. De gemeente Losser wil hiervoor waarborgen scheppen. Deze verlopen langs een aantal lijnen. Zo worden in het nieuwe bestemmingsplan Buitengebied mogelijkheden geboden voor startende ondernemers, onder meer in vrijkomende agrarische bebouwing. Deze plannen zijn , door middel van de Kadernota, volop in voorbereiding. Verder worden de mogelijkheden onderzocht voor de realisatie van kleinschalige (nieuwe) bedrijvigheid in de dorpsranden. Hierover is een notitie in voorbereiding die inhoudelijk ook vertaald wordt in de structuurvisie. Volop in uitvoering is de revitalisering van het bedrijventerrein Zoeker Esch De Pol. De afronding is voorzien in 2010. Na afronding zijn de ruimtelijke inrichting en kwaliteit aanmerkelijk verbeterd. Een vierde pijler is de inzet op recreatie en toerisme. In de verslagperiode heeft een intensieve inzet plaatsgevonden op de doorstart van de VVV. De VVV is de belangenorganisatie voor de recreatieve sector. Met de nieuwe organisatie kan de toekomst verwachtingsvol tegemoet getreden worden. Afdeling Werk, Inkomen en Zorg Tevredenheidsonderzoek WMO Ook over 2008 heeft de gemeente een tevredenheidsonderzoek laten uitvoeren onder de gebruikers van de Wet maatschappelijke ondersteuning, een onderzoek dat in 2009 is uitgevoerd. Dit onderzoek geeft inzicht in wat de sterke en/ of minder sterke punten zijn als het gaat om ondersteuning aan mensen met (lichamelijke) beperkingen en het biedt aanknopingspunten voor verbeteringen. De aanvraagprocedure wordt gewaardeerd met een 6,9. Wat betreft de toegang tot de ondersteuning zijn de mensen het meest tevreden over de tijd, die in het Zorgloket genomen wordt voor het indienen van een aanvraag (91%). Minder tevreden is men over de wijze van indicatiestelling (80%). Het gemiddelde cijfer voor de voorzieningen is 7,2 (landelijk 7,4). Voor de meeste cliënten voldoet de ondersteuning aan de verwachtingen (91%). 86% is positief over de mate waarin de ondersteuning helpt bij het zelfstandig wonen en meedoen aan de maatschappij. 42% van de ondervraagden gaf aan wel eens van de WMO-adviesraad te hebben gehoord (landelijk 35%). 82% is tevreden tot zeer tevreden over de WMO-adviesraad. Aanbesteding huishoudelijke verzorging WMO. Per 1 januari 2010 liepen de bestaande contracten met de aanbieders van de hulp bij het huishouden af. In verband hiermee zijn we met 12 andere Twentse gemeenten een nieuwe Europese aanbestedingsprocedure gestart voor de levering van hulp bij het huishouden vanaf 1 januari 2010. Dit heeft geleid tot contracten met 4 nieuwe aanbieders: Thuiszorgservice Nederland, Tzorg, Solace en Bureau SPV. Bovendien konden mensen kiezen voor een persoonsgebonden budget (alfa of regulier).

94

Ruim 800 cliënten moesten worden overgedragen aan de nieuwe aanbieders. Het aantal cliënten bedroeg per 1-1-2009 746 en per 31-12-2009 803. Het aantal mensen met een vervoerspas voor de regiotaxi was op 31-12-2009 649 (1-12009: 628). Ontwikkeling uitkeringsbestand In 2009 heeft de stijging van het uitkeringsbestand WWB (18-65 jaar) zich onverminderd voortgezet, van 180 (1-1-2009) naar 214 (31-12-009), alle inspanningen op het terrein van uistroom en de intensieve samenwerking binnen het Werkplein Noord Oost Twente ten spijt. Op 1 januari 2008 hadden we nog 155 personen in de bijstand. Belangrijkste oorzaak is naar onze mening toch wel de economische crisis. Deze toename laat zich zowel in financiële zin gelden (een fikse stijging van de uitkeringsgelden, waarvoor het rijksbudget niet toereikend is) als in de druk op de personele bezetting. In 2009 konden we nog met de bestaande formatie uit, maar bij een verdere toename van het aantal mensen met een uitkering, zullen we oplossingen moeten zoeken in de personele sfeer. Niet alleen het aantal uitkeringsgerechtigden nam fors toe: de economische crisis laat zich bijv. ook zien bij de toename van het aantal mensen met bijzondere bijstandgeld en de stijging van het aantal mensen dat een beroep doet op de dienstverlening door de Stadsbank Oost Nederland. Huisvesting statushouders/ pardonnisten De gemeente krijgt halfjaarlijks een taakstelling voor huisvesting van reguliere statushouders en voor asielzoekers die onder de zgn. pardonregeling vallen. Voor de laatste groep geldt de taakstelling tot 1 januari 2010. Hier hebben wij een forse overrealisatie (taakstelling 38; gerealiseerd 54). Bij de reguliere statushouders hebben wij een aanzienlijke onderrealisatie. Helaas mogen wij niet onderling verrekenen: in 2010 hebben we de verplichting op ons genomen om de achterstand van 2009 in elk geval in te lopen en de taakstelling voor 2010 gewoon in te vullen. Per 1 oktober 2009 is de Wet investering in jongeren van kracht geworden. Jongeren in de leeftijd van 18 tot 27 jaar kunnen alleen nog een beroep doen op een inkomensondersteunende voorziening als zij verplicht meewerken aan een werkleeraanbod. Ook dit heeft geleid tot een toename van het aantal cliënten. Afdeling Welzijn Cultuur: Cultuurarrangementen OVERAL!OVERIJSSEL Op 16 september 2009 hebben de provincie Overijssel en de gemeente Losser het cultuurarrangement OVERAL!OVERIJSSEL ondertekend. Daarmee wordt een provinciale subsidie van € 200.000,-- voor de periode 2009-2012 aan de gemeente Losser veilig gesteld. Deze subsidie wordt verleend voor het door de gemeente Losser ingediende gemeentelijke arrangement cultuurbeleid OVERAL!OVERIJSSEL. Binnen dit programma worden de deelnemende organisaties en de projectkaders voor de komende jaren vastgelegd. De nota cultuurbeleid 2009-2015 heeft bij de totstandkoming van dit programma een belangrijke rol gespeeld. Losser zet binnen dit programma de komende jaren in op: •

kennismaken met muziek, zang, dans en theater, gecoördineerd en uitgevoerd door Muziekschool de Sleutel i.s.m. de Stichting Culturele Basisvorming Losser en de Losserse Muziek Federatie;

95

•

• •

•

•

kennismaken met beeldende kunsten, gecoördineerd en uitgevoerd door het Lossers Kunstcollectief, de Kunstroute Losser - Overdinkel en de Vereniging Kunstschatten Losser; het Straatgoochelfestival Losser - Bad Bentheim, gecoördineerd en uitgevoerd door de gemeente Losser i.s.m. de Stadt Bad Bentheim; kennismaken met plaatselijke geschiedenis, tradities en gebruiken, gecoördineerd en uitgevoerd door de Historische Kring Losser en de Historische Vereniging De Dree Marken; kennismaken met cultuur-historisch erfgoed, gecoördineerd en uitgevoerd door de Stichting Culturele Basisvorming Losser i.s.m. de Historische Kring Losser en de lokale erfgoedlocaties; kennismaken met cultuur-historisch gedachtengoed WO II, gecoördineerd en uitgevoerd door het Oranje-comité Losser i.s.m. het Oranje-comité Beuningen.

De provincie Overijssel biedt binnen OVERAL!OVERIJSSEL maximaal zes gemeenten de mogelijkheid om gemeentelijke arrangementen cultuurbeleid vorm te geven. Geselecteerde gemeenten ontvangen gedurende de periode 2009-2012 een provinciale subsidie van €.50.000,-- per jaar voor in totaal €.200.000,-- over de jaren 2009-2012. Voorwaarde is dat de gemeente gedurende de periode 2011-2012 een bedrag van €.12.500,-- per jaar aan nieuw geld bijdraagt voor in totaal €.25.000,-- over de jaren 2011-2012. Er kwamen in eerste instantie achttien gemeenten voor dit programma in aanmerking. De selectie van de zes gemeenten heeft plaatsgehad op basis van de ambities van het gemeentelijke cultuurbeleid en de kwaliteit van de ingediende plannen. Nota Lokaal gezondheidsbeleid Het lokale gezondheidsbeleid dat december 2008 was vastgesteld is in 2009 ter hand genomen. Roken, alcoholgebruik, overgewicht en depressie waren de thema’s die in de regio Twente zijn gekozen. In Losser is een depressieproject rond ouderen uitgevoerd door Mediant. Hiermee werden bijna 100 mensen bereikt. In het kader van overgewicht-preventie is er opnieuw een Fittest georganiseerd, nu in Overdinkel. Hier deden 203 mensen aan mee. De thema’s roken en alcoholgebruik werden m.n. regionaal opgepakt. Nota Ouderenbeleid Op 3 november 2009 werd de laatste Ouderennota vastgesteld voor 2 jaar. Per 2011 schuift ouderenbeleid in bij WMO-beleid. Samen met de adviesraden en Cluster-welzijn ouderen is de nota tot stand gekomen. De actiepunten krijgen 2010 handen en voeten. Consultatiebureau voor Ouderen In 2009 zijn zo’n 1000 personen in Losser en Overdinkel tussen de 65 en 75 jaar aangeschreven voor een welzijns-en gezondheidscheck binnen het Consultatiebureau voor Ouderen. Er meldden zich uiteindelijk ruim 300 personen wat ruimschoots de verwachting, maar ook het beschikbare budget overtrof. Vandaar dat 2009 in het teken stond van het zoeken naar aanvullende financiering. Eind 2009 kende de Provincie opnieuw subsidie toe. Mantelzorgbeleid (respijtarrangementen mantelzorgers) In 2009 kregen mantelzorgers de gelegenheid gebruik te maken van respijtarrangementen, waardoor mantelzorgers even uit hun zorgrol konden stappen. Hiervan is veel gebruik gemaakt: 67 mantelzorgers met of zonder hun verzorgde verbleven een weekend of langer in het Logeerhuis van de Zwanenhof te Zenderen en 43 personen ontvingen een vergoeding voor een eigen gekozen bestemming.

96

Jeugdbeleid De gemeente Losser heeft, mede namens de gemeenten Dinkelland en Oldenzaal, in 2009 een start gemaakt met de voorbereiding op de invoering van het digitale cliëntvolgsysteem VIS2. VIS2 staat voor Voortgangs Informatie Samenwerkingssysteem. Het systeem wordt ingezet binnen de jeugdzorgketen in de drie gemeenten, met als doel het bereiken van een snellere signalering van problemen en snellere en efficiëntere inzet van hulpverlening aan jeugd en ouders. De provincie heeft hiervoor aan de drie gemeenten € 150.000,-- beschikbaar gesteld. In het voorjaar van 2010 zal daadwerkelijk worden gestart met de invoering van VIS2. Huiselijk geweld Op 1 januari 2009 is de Wet Tijdelijk Huisverbod in werking getreden. De Twentse gemeenten geven hier per 1 maart 2009 uitvoering aan. De wet biedt de mogelijkheid om plegers van huiselijk geweld gedurende een periode van 10 tot maximaal 28 dagen een huisverbod op te leggen, teneinde hulpverlening op gang te krijgen en een einde te maken aan deze onveilige situatie. De bevoegdheid tot het opleggen van een huisverbod ligt bij de burgemeester. In 2009 is in de gemeente Losser 7 maal een huisverbod opgelegd. Dit is, landelijk gezien, een relatief hoog aantal. Het tijdsbestek is echter te kort om hieraan nu al conclusies te verbinden. Sport Onlangs zijn op 18 januari 2010 de sportverkiezingen 2009 gehouden. De eerste sportverkiezingen vonden vanaf 2001 plaats in kantines van lokale sportverenigingen. Sinds enige jaren worden de prijzen uitgereikt op neutraal terrein, café Heydemann. Zonder uitzondering kan gesteld worden dat elke sportverkiezing een groot succces was In het afgelopen decennium heeft Losser als relatief kleine gemeente grote kampioenen voortgebracht. Sommige Losserse sporters hebben zelfs meerdere keren een titel in de wacht gesleept. Op het terrein van de sport is veel positiefs te melden. Verschillende sportverenigingen hebben in overleg met de gemeente gewerkt aan een plan voor verbetering van hun accommodatie. Begin februari 201 heeft de raad een besluit genomen over een bijdrage voor een kunstgrasveld bij SV De Lutte en KVV Losser. In november 2009 is het bestemmingsplan voor aanleg van een multifunctionele accommodatie aan de Nitertweg vastgesteld door de raad. Dit voorjaar worden in Overdinkel enkele tennisbanen gerenoveerd. Tot slot wordt momenteel onderzocht of sportzaal De Spil deel kan uitmaken van een kulturhus in Overdinkel. Ook op het gebied van sportstimulering was 2009 een goed jaar. Een jaar waarin het college besloot deel te nemen aan het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen en de Impuls Brede scholen sport en cultuur. Hierdoor is vanaf 2009 geld beschikbaar gekomen dat ten goede moet komen aan de sport. Zo is in augustus 2009 een vakleerkracht gymnastiek aangesteld op 6 Losserse basisscholen en zijn fittesten georganiseerd voor de oudere inwoners. Ook zwembad Brilmansdennen kende ondanks een afname van het aantal openingsuren weer een goed jaar. Meer dan 120.000 bezoekers hebben in 2009 hun baantjes getrokken. Met name het leszwemmen zit behoorlijk in de lift. Subsidiebeleid In het jaar 2009 is er veel tijd en energie geïnvesteerd om een gemeentelijk subsidiebeleid van de grond te tillen. Het voorlopige eindresultaat is de Nota subsidiebeleid gemeente Losser die op 9 februari 2010 door de gemeenteraad is vastgesteld. De Nota subsidiebeleid is opgesteld om te zorgen voor een uitwerking van de beleidsmatige basis voor de subsidieverstrekkingen. Voor de gemeente Losser is een Nota subsidiebeleid nieuw. Tot op

97

heden werd hier niet mee gewerkt. Dit nieuwe beleidskader wordt voor het eerst toegepast op de aanvragen voor een structurele subsidie voor 2011; dus op de aanvragen voor een structurele bijdrage die vóór 1 mei 2010 moeten zijn ingediend. Verder zal het nieuwe subsidiebeleid van toepassing zijn op de incidentele aanvragen om subsidie, die ingediend worden nadat deze Nota is vastgesteld. Deze Nota bevat, in tegenstelling tot veel andere beleidsnota’s, geen bestuurlijke ‘vergezichten en perspectieven op de langere termijn’ maar beperkt zich beleidsmatig tot de hoofdlijnen. Daarbij is vooral ingehaakt op wat er al aan goeds aanwezig is binnen onze gemeente. Ook is er veel aandacht besteed aan de procedurele uitvoeringsparagrafen. Dit houdt in dat niet vanuit een 0-situatie is geredeneerd, maar zoveel mogelijk vanuit het beleidsmatig, juridisch en financieel kader van de nu al (vaak sinds jaren) gesubsidieerde activiteiten. Naast het hierboven geschetste inhoudelijke kader is ook het procedurele kader aangepast. De nieuwe algemene subsidieverordening is in december 2009 door de gemeenteraad vastgesteld. Na vaststelling van de nota subsidiebeleid gemeente Losser zullen op de diverse deelterreinen beleidsregels door het college worden opgesteld. Ten aanzien van de budgetsubsidies loopt op dit moment al een separaat spoor waarin de betrokken instellingen actief betrokken worden. Het betreft de volgende instellingen: stichting Cluster, stichting Bibliotheek Losser, Carint en stichting muziekschool De Sleutel. Het is de opzet om deze vanaf 2011 te subsidiëren op basis van kosten en prestaties per activiteit/product. Afdeling Bestuur en Management Ondersteuning Juridische ontwikkelingen In 2009 zijn twee algemene wetten in werking getreden die gevolgen kunnen hebben voor vele beleidsterreinen. Op 1 juli 2009 is de Vierde Tranche van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) van kracht geworden. Deze wet heeft vooral gevolgen voor de praktijk rondom bestuursrechtelijke geldschulden en de bestuurlijke handhaving. De organisatie is door middel van informatievoorziening en scholing op de gevolgen van deze wet voorbereid. Daarnaast is op 1 oktober 2009 de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen in werking getreden. Met de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen wordt het mogelijk om via een in deze wet opgenomen procedure de gemeente een dwangsom te laten verbeuren als de beslistermijnen worden overschreden. De dwangsom loopt hoogstens 42 dagen en bedraagt maximaal 1260 euro. De wet is bedoeld als prikkel voor overheden om tijdig op ingediende aanvragen te beslissen. Door het hanteren van strakke procedures wordt geprobeerd de gevolgen van deze wet tot een minimum te beperken. Afdeling Brandweer De brandweer heeft ook in 2009 weer de nodige hulp verleend. Hiervoor is de brandweer Losser 188 keer gealarmeerd. De stijging die vanaf 2004 te zien was werd bijna uitsluitend veroorzaakt door een toename van vele (onnodige) automatische brandmeldingen. Gelukkig laat de trend in onderstaande grafiek zien dat deze weer dalend is. Ook het afgelopen jaar is er veel aandacht geweest voor het terugdringen van ongewenste en onechte meldingen. In oktober 2009 is de brandpreventieweek gehouden en heeft de brandweer de scholen in de gemeente de gelegenheid geboden hun ontruimingsplannen te toetsen.

98

In oktober 2009 heeft de bestuurscommissie Veiligheid van de Regio Twente ingestemd met een voorstel over de invulling van de brandweerzorg in Twente. De 14 burgemeesters hebben besloten een Veiligheidsregio op te richten waarbinnen naast een meer gecoördineerde aanpak van de rampen en crisisbeheersing ook de opschaling van de brandweer naar regionaal niveau een onderdeel is. Daarnaast staat in het voorstel dat de lokale basiszorg van de brandweer vooralsnog vanuit de gemeenten georganiseerd blijft. De brandweerkorpsen in Twente worden in vijf clusters verdeeld. Deze clusters werken samen op het gebied van risicobeheersing, operationele voorbereiding en specialistische en grootschalige brandweerzorg.

99

F. VERBONDEN PARTIJEN Inleiding Vanwege de bestuurlijke, beleidsmatige en/of financiële belangen en mogelijke risico’s is het gewenst dat in de begroting en het jaarverslag aandacht wordt besteed aan derderechtspersonen, waarmee de gemeente een band heeft. Voor deze paragraaf ligt het criterium daarvoor bij de vraag of de gemeente bij deze partijen een bestuurlijk en financieel belang heeft. Het gaat dan concreet om deelnemingen (vennootschappen), gemeenschappelijke regelingen, stichtingen en verenigingen. Onder bestuurlijk belang wordt in dit verband verstaan: het hebben van een zetel in het bestuur of het hebben van stemrecht. Met financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die achtergesteld zijn in geval van faillissement van de verbonden partij en/of dat financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente. Belang voor de Raad Een gemeente kan grotendeels zelf bepalen hoe een bepaalde taak wordt uitgevoerd. De gemeente kan er bijvoorbeeld voor kiezen de uitvoering zelf ter hand te nemen of deze uitvoering juist te regelen via een gemeenschappelijke regeling met een aantal regiogemeenten. Vaak zijn er ook andere oplossingen mogelijk, zoals het verstrekken van een subsidie aan een private stichting. Het belang van verbonden partijen is dat deze vaak beleid uitvoeren dat de gemeente in principe ook zelf kan (blijven) doen. De gemeente houdt de uiteindelijke verantwoordelijkheid voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de programma’s. Kernvragen zijn of de doelstellingen van de verbonden partijen nog steeds overeenstemmen met die van de gemeente en of de doelstellingen van de gemeente via de verbonden partijen gerealiseerd worden. Het tweede belang betreft het budgettaire beslag en de financiële risico’s die de gemeente met de verbonden partijen kan lopen en de daaruit voortvloeiende budgettaire gevolgen. De gemeente moet steeds de afweging maken, welke aanpak de beste garantie biedt dat de taak wordt uitgevoerd op een manier zoals de gemeente dat voor ogen staat. De gemeente moet ook afwegen op welke manier de gemeente voldoende inhoudelijk en financieel toezicht heeft binnen de uitvoering van een taak. A. Gemeenschappelijke regelingen Als gevolg van de Wet gemeenschappelijke regelingen (WGR) kunnen de raden, de colleges van burgemeester en wethouders en de burgemeesters van twee of meer gemeenten, afzonderlijk of gezamenlijk, ieder voor de eigen gemeente waarvoor zij bevoegd zijn, een gemeenschappelijke regeling treffen ter behartiging van één of meer bepaalde belangen van die gemeenten (artikel 1, lid 1 WGR). 1. Regionaal openbaar lichaam Regio Twente Doel: Het behartigen van die belangen, die verband houden met een evenwichtige en harmonische ontwikkeling van zijn rechtsgebied. Het betreffen daarbij de volgende belangen: Openbare orde en veiligheid, volksgezondheid; milieu en afvalverwerking; ruimtelijke ontwikkeling; verkeer en vervoer; sociaal-economische ontwikkeling; recreatie en toerisme; grensoverschrijdende samenwerking (Euregio); arbeidsvoorziening; welzijn en onderwijs; grondbeleid. Betrokkenen: Raden, colleges en burgemeesters van alle Twentse gemeenten. Bestuurlijk belang: Uitvoering geven aan de plusregio in het kader van de WGR . Dit is een opgelegde regeling. Doen wat lokaal moet en doen wat regionaal kan. De kwaliteit van de regeling: een rechtspersoonlijkheid bezittend openbaar lichaam, bestaande uit een algemeen bestuur (Regioraad), waarin alle betrokken gemeenten met twee leden zijn vertegenwoordigd, waarvan één uit het college en één uit de leden van de raad en een dagelijks bestuur (DB)

100

waarvan de leden door en uit het midden van de Regioraad worden aangewezen. Als dan kan de betreffende gemeente een nieuw lid voor de Regioraad aanwijzen. Ontwikkelingen 2009 Als gevolg van de financieel-economische crisis zullen vele gemeenten de komende jaren ook te maken gaan krijgen met forse ombuigingsoperaties. In de Regioraadsvergadering van 24 juni 2009 heeft het Dagelijks Bestuur van de Regio Twente zich bereid verklaard actief deel te nemen aan de financiële opgave waar de Twentse gemeenten voor staan. Een onderdeel van de discussie was dat de omvang van de bezuiniging bij de regio toch anders is dan bij gemeenten. Veel taken die de regio voor de gemeente uitvoert, betreffen min of meer medebewind. Evenals gemeenten kun je daar qua inhoud niet al te veel bezuinigen, maar moet je het zoeken in efficiency/samenwerking (schaalvergroting kan tot lagere lasten leiden). Het gaat om een bezuinigingsopgave van in totaal € 3 miljoen. Om de bezuinigingsoperatie met succes te voltooien, moet er terdege keuzes worden gemaakt. Op onderdelen zal een grondige discussie over het takenpakket moeten worden gevoerd. Het ombuigingstraject verloopt langs een viertal wegen: 1. financieel technische maatregelen; 2. efficiency; 3. takenschouw; 4. instrumenten voor kostenbeheersing. Toelichting Bijdrage aan regio Twente diverse beleidsterreinen

Inclusief afrekening 2008

Jaarverslag 2008 917.447

Begroting 2009 950.857


2. Werkvoorzieningschap Oost-Twente (Top Craft B.V.) Doel: 1. Het zorgdragen dat zoveel mogelijk ingezetenen van de deelnemende gemeenten die volgens een indicatiebeschikking of herindicatiebeschikking tot de doelgroep behoren, betaalde arbeid kunnen verrichten in het kader van de Wsw. De arbeid is gericht op het behouden, dan wel bevorderen van de arbeidsgeschiktheid van de werknemer, mede met het oog op het kunnen gaan verrichten van arbeid onder normale omstandigheden. 2. Het begeleidend laten werken van in de deelnemende gemeenten woonachtige personen die voldoen aan de vereisten, zoals omschreven in artikel 11 Wsw. 3. De mogelijkheid tot het verrichten van taken op het terrein van overige vormen van werkgelegenheid. Betrokkenen: De raden van de gemeenten Dinkelland, Losser en Oldenzaal. Bestuurlijk belang: De kwaliteit van de regeling: een rechtspersoonlijkheid bezittend openbaar lichaam, bestaande uit een algemeen bestuur (AB) waarin alle betrokken gemeenten met twee leden - aangewezen door de raad van een deelnemende gemeente uit het college - zijn vertegenwoordigd en een dagelijks bestuur (DB) waarvan de leden (naast de voorzitter en secretaris bestaande uit tenminste een en ten hoogste drie leden) door het AB worden aangewezen. Ontwikkelingen 2009: In 2009 zijn nog nadrukkelijker acties ingezet om het exploitatietekort verder terug te dringen, in weerwil van de ontwikkelingen als gevolgen van de economische crisis. Bestuur van de GR WOT, directie van Top Craft en de 3 deelnemende gemeenten hebben besloten tot een aantal maatregelen, welke voor zowel de korte als de middellange termijn een positieve bijdrage moeten leveren aan de resultaten. Daarnaast zijn acties ingezet die moeten leiden tot het omvormen van TopCraft als productiebedrijf tot mensontwikkelbedrijf. Deze voorstellen verkeren in de concept-fase.

101

Toelichting Gemeentelijke bijdrage Topcraft

Vaststelling bijdrage SE omvang en subsidieresultaat verloonde salarissen




3. Openbaar Lichaam Crematoria Twente Doel: Het door de deelnemende gemeente en gezamenlijk stichten en exploiteren van crematoria (in Twente). Betrokkenen: De raden, colleges en burgemeesters van de gemeenten Almelo, Borne, Dinkelland, Enschede, Haaksbergen, Hengelo (O), Hof van Twente, Losser, Berkelland Oldenzaal, Tubbergen, Wierden en Winterswijk. Bestuurlijk belang: De kwaliteit van de regeling: een rechtspersoonlijkheid bezittend openbaar lichaam, bestaande uit een algemeen bestuur (AB) waarin alle betrokken gemeenten met elk een lid - benoemd door de raad van een deelnemende gemeente uit zijn midden, inclusief de voorzitter, op aanbeveling van het college - en een uit vijf leden bestaand dagelijks bestuur (DB) waarvan de leden door het AB uit zijn midden worden benoemd met dien verstande dat drie van de vijf zetels worden ingenomen door leden van de deelnemende gemeenten, waarvan het inwoneraantal op 1 januari van het jaar waarin de keuze plaats vindt, minder is dan 40.000. De voorzitter en secretaris worden door het AB uit zijn midden benoemd; zij bekleden respectievelijk die functies binnen het dagelijks bestuur. Ontwikkelingen 2009 De gemeenschappelijke regeling Openbaar Lichaam Crematoria Twente is enig aandeelhouder van Crematoria Twente/Oost Nederland B.V. (hierna CTOB). CTOB is een zelfstandige dienstverlenende organisatie die crematies verzorgt in de regio Twente en Achterhoek. Indien de afgesproken normen voor solvabiliteit en de vermogenspositie van CTOB dit toelaten, wordt uit de winst een uitkering gedaan aan de aandeelhouder. De winst is afhankelijk van het aantal crematies. Het is een landelijk tendens dat het percentage crematies blijft stijgen. De verwachting is dat in 2012 in Oldenzaal een nevenvestiging van het crematorium kan worden geopend. Belangrijke overweging voor het realiseren van deze vestiging vormde het dichterbij brengen van de dienstverlening voor de inwoners van Noord-Oost Twente. Daarnaast wilde men voorkomen dat de concurrentie in Oldenzaal zou bouwen. Door de opening van de vestiging in Oldenzaal kan de dividenduitkering voor de jaren 2012 en verder onder druk komen te staan, waarbij de verwachting is dat de uitkering zich op termijn zal herstellen. Toelichting

Dividend

Verdeling inwoneraantal

Regulier dividend




4. Stadsbank Oost Nederland Doel: Als kredietbank, met inachtneming van wat in de gemeenschappelijke regeling is bepaald, zowel vanuit bedrijfseconomisch als ook vanuit maatschappelijk oogpunt, verantwoord een pakket van al dan niet financiële dienstverlening aan te bieden, in het bijzonder aan ingezetenen in haar rechtsgebied. Betrokkenen: De raden van de gemeenten Aalten, Almelo, Berkelland, Borne, Bronckhorst, Dinkelland, Enschede, Oost-Gelre, Haaksbergen, Hellendoorn, Hengelo (O), Hof van Twente, Lochem, Losser, Montferland, Oldenzaal, Oude IJsselstreek, Rijssen-Holten, Tubbergen, Twenterand, Wierden, Winterswijk.

102

Bestuurlijk belang: Kwaliteit van de regeling: een rechtspersoonlijkheid bezittend lichaam, bestaande uit een algemeen bestuur, waarin elke gemeente is vertegenwoordigd door een door de raad uit zijn midden of uit het college van burgemeester en wethouders aan te wijzen vertegenwoordiger in het dagelijks bestuur, bestaande uit 8 leden, waarin in ieder geval zitting hebben de AB-leden uit de gemeenten Almelo, Hengelo en Enschede. De voorzitter wordt door het AB uit zijn midden aangewezen. Ontwikkelingen 2009: De gemeentelijke bijdrage aan de Stadsbank is in 2009 opnieuw fors gestegen als gevolg van toename van het aantal cliënten, dat gebruik maakt van de diensten van de Stadsbank. In 2009 is door het AB van de Stadsbank een nieuwe verdeelsleutel voor de gemeentelijke bijdragen vastgesteld, die in 2010 zal ingaan. Deze verdeelsleutel leidt ook tot een hogere bijdrage van onze gemeente aan de Stadsbank. Toelichting Gemeentelijke bijdrage

Vaststelling bijdrage Afname diensten inwoners gemeente Losser




Rijksgrens overschrijdende samenwerking 5. Euregio Dit is geen formele gemeenschappelijke regeling. De belangen en vertegenwoordiging lopen via de Regio Twente.

B. Rechtspersonen: Ter behartiging van het publieke belang kan het noodzakelijk zijn te participeren in privaatrechtelijke rechtspersonen (verenigingen, stichtingen, etc.). 6. Bestuursacademie Oost-Noord Nederland: Doel: In te zetten voor verzorgen van gekwalificeerd bestuursdienstonderwijs door de te Zwolle gevestigde Stichting Bestuursacademie Oost-Nederland. Betrokkenen: De raden van de gemeenten en de provinciale staten van de provincies Groningen, Friesland, Drente, Overijssel, Gelderland en Flevoland; waterschappen in de genoemde provincies. Bestuurlijk belang: Een privaatrechtelijk rechtspersoon in de vorm van een vereniging, waarvan de “betrokkenen”, naast rechtspersonen en/of natuurlijke personen lid kunnen zijn op basis van toelating door het bestuur van de algemene vergadering. C. Deelnemingen Tot de verbonden partijen behoort ook het aandeelhoudersschap. Op basis van BBV 2004 mag dividend pas verantwoord worden in het jaarverslag als het bedrag werkelijk is ontvangen. De aandeelhoudersvergaderingen stellen in de loop van 2009 de jaarrekening 2008 vast en bepalen dan ook de hoogte van de winstuitkering (dividend) over het jaar 2008 hetgeen dus in het jaarverslag 2009 wordt verantwoord. 7. Bank Nederlandse Gemeenten De bank, opgericht in 1914, is een structuurvennootschap. De Staat is houder van de helft van de aandelen, de andere helft is in handen van gemeenten (dus ook de gemeente Losser bezit een deel), provincies en een hoogheemraadschap. De BNG is gevestigd in Den Haag en heeft geen nevenvestigingen. De BNG is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijke belang. Voor de gemeente Losser is de BNG hoofdbankier.

103

De bank wist ondanks de moeilijke marktomstandigheden de kredietverlening aan de kernklantgroepen, zoals decentrale overheden, woningcorporaties, zorgen onderwijsinstellingen goed te continueren. Ondanks de triple A-rating en de uitstekende reputatie ervaart ook de BNG opwaartse druk op de inkoopprijzen. Er wordt rekening gehouden met een lagere netto winst als de moeilijke marktomstandigheden op de kapitaalmarkt blijven aanhouden. Toelichting

Dividend

17.550 aandelen

Regulier dividend






8. Vitens N.V. Vitens N.V. is voor de gemeente Losser de leverancier van water. Toelichting

Dividend

25.480 aandelen

Regulier dividend


9. Participatiefonds Wadinko Doelstelling van Wadinko is door participatie maatschappelijke doelen te dienen zoals ontwikkeling bedrijvigheid en bevorderen van werkgelegenheid. Wadinko is volledig eigendom van de provincie Overijssel en diverse gemeenten. Begin 2009 heeft Wadinko meer- en minderheidsbelangen in 24 bedrijven Bij deze bedrijven zijn 1680 personen werkzaam. Er is voor een bedrag van € 34,5 miljoen belegd. Structureel wordt er geen dividend uitgekeerd. Indien de financiële middelen voor investeringen en reserve aan liquiditeiten de ondergrens van € 15 miljoen overstijgen kan interim dividend worden uitgekeerd. Toelichting

Dividend

55 aandelen

Regulier dividend Interim dividend

Jaarverslag 2008 0 214.500

Begroting 2009 0 0

Jaarverslag 2009 0 0

10. Luchthaven Twente N.V. Over de toekomst van de Luchthaven Twente bestaat nog geen duidelijkheid. Tot die tijd blijft de gemeente aandeelhouder. Ontwikkelingen 2009 De gemeente Enschede, de provincie Overijssel een het Rijk hebben gezamenlijk een onderzoek gedaan naar het gebruik van de vliegbasis Twente voor de burgerluchtvaart. Daarbij is ook onderzocht of een alternatieve invulling van de vliegbasis mogelijk is met zorg en wellness. De drie partijen hebben op basis van onderzoeksresultaten gekozen voor een doorstartvariant met gebruik voor de burgerluchtvaart. Deze voorkeursvariant is in de vorm van een structuurvisie in procedure gebracht. In omliggende gemeenten en in Duitsland bestaat er weerstand tegen de doorstart vanwege de verwachte geluidhinder als gevolg van het vliegverkeer, de twijfels rondom de sluitende exploitatie en daaraan gekoppelde geprognosticeerde reizigersaantallen De gemeenteraad van Losser heeft zich in het kader van een zienswijze tegen de structuurvisie op 15 september 2009 unaniem uitgesproken tegen een doorstart als luchthaven en voor invulling met wellness en zorg. Overigens heeft de gemeente Losser geen directe besluitvormingsbevoegdheden met betrekking tot de luchthaven (grondgebied Enschede)

104

Op 14 december 2009 heeft de raad van de gemeente Enschede gekozen voor een luchthaven in het groen. Echter op 16 december 2009 hebben Provinciale Staten gestemd tegen de Structuurvisie voor de gebiedsontwikkeling Regio Twente. Echter op 10 februari 2010 hebben Provinciale Staten door middel van een motie alsnog ingestemd met een doorstart onder voorwaarden van de luchthaven. 11. Twence Twence is een modern afvalbedrijf, dat voor de samenleving een duurzaam rendement wil realiseren zowel op milieu als op financieel gebied. Daarbij worden uit afval en grondstoffen zoveel mogelijk energie en grondstoffen teruggewonnen. De in gebruikneming van een derde afvalverbrandingslijn past in deze visie. Dividenduitkering vindt plaats op basis van inwoneraantallen. Ontwikkelingen 2009 Op 21 mei 2008 heeft de Regioraad van de Regio Twente besloten om niet over te gaan tot het verkopen van het volledige belang in Twence. Daarbij is wel vastgesteld dat de bijdrage voor de Agenda van Twente van 80 miljoen moet zijn gewaarborgd. Daarmee is de keuze gemaakt voor een actief aandeelhouderschap. Hiervoor is een strategisch plan aandeelhouderschap Twence opgesteld. Dit strategisch plan is vastgesteld in de Regioraadsvergadering van 14 oktober 2009. Op dit moment wordt gewerkt uitvoering van de actiepunten die voortvloeien uit het Regioraadsbesluit. Toelichting

Dividend

Dividend op basis van inwoneraantallen

Regulier dividend




In 2008 is naast het dividend conform de basisuitkering 2007 ook nog een winstuitkering over 2007 verantwoord. Over 2008 is in 2009 alleen het dividend conform de basisuitkering 2008 verantwoord. 12. Twente Milieu Twente Milieu is een totaaldienstverlener op het gebied van afvalinzameling. In 1997 is het bedrijf opgericht, als een samensmelting van – inmiddels - zes gemeentelijke reinigingsdiensten: Almelo, Enschede, Hengelo, Hof van Twente, Losser en Oldenzaal. Twente Milieu verleent haar diensten aan deze gemeenten en aan bedrijven in de regio Twente. Losser is aandeelhouder en bezit 5,7 % van de aandelen. Gemiddeld vindt er 2x per jaar een aandeelhoudersvergadering plaats waarin de strategische keuzes van het bedrijf worden besproken en besloten. In de aandeelhoudersvergadering is afgesproken dat de solvabiliteit van het bedrijf in 4 jaar tijd op 25% moet komen. Er is in 2009 geen dividend uitgekeerd. 13. Essent Verkoop Essent aan RWE Algemeen De verkoop aandelen Essent aan RWE is per 1 oktober 2009 definitief afgerond. Talloze problemen moesten worden opgelost, zoals de wettelijke afsplitsing van het netwerkbedrijf, de discussies omtrent de kerncentrale Borssele, het niet doorgaan van de verkoop Essent Milieu.

105

Uiteindelijk heeft de verkoop van de deelneming in Essent BV voor de aandeelhouders tot gevolg gehad dat op 1 oktober een forse uitbetaling heeft plaatsgevonden en dat als gevolg van diverse juridische constructies de aandeelhouders er een fors aantal nieuwe deelnemingen bij hebben gekregen. Dividend in 2009 verantwoord: Toelichting

Dividend

32.331 aandelen

Regulier dividend




Gevolgen verkoop Essent voor exploitatie 2009 De aandeelhouders hebben op 30 september uit de verkooptransactie in totaal € 6.414,9 miljoen ontvangen en € 57 miljoen aan rente. Tevens hebben de aandeelhouders € 171,4 miljoen geclaimd bij de belastingdienst aan terug te ontvangen dividendbelasting. In totaal € 6.643 miljoen Voor Losser betekent dit een bate van € 1.434.936. Tevens hebben de aandeelhouders een vordering van € 1.800 miljoen verkregen op netwerkbedrijf Enexis Holding NV wegens een zgn. bruglening. Het betreft 4 geldleningen met looptijden van 3. 5, 7 en 10 jaar, groot resp. € 450 miljoen voor lening A, € 500 miljoen voor lening B, € 500 miljoen voor lening C en € 350 miljoen voor lening D. Dit houdt in dat de uitkering van dit bedrag in een later stadium zal plaatsvinden. Gezien de zekerheid omtrent dit bedrag, wordt dit in 2009 reeds als bate verantwoord, de werkelijke ontvangst vindt in de komende jaren plaats. Deze vordering wordt als 4 verstrekte geldleningen verantwoord. Wel ontvangen de aandeelhouders hier rente over (gemiddeld 4,65%). Voor Losser betekent dit een bate van € 388.796. Verdeeld over de genoemde leningen A t/m D is dit € 97.199, € 107.999, € 107.999 en € 75.599. Ter verzekering van de betaling van eventuele schadeclaims heeft RWE bedongen dat een deel van de verkoopopbrengst door de verkopende aandeelhouders gedurende een bepaalde tijd op een aparte bankrekening zal worden aangehouden (in escrow wordt gestort) van in totaal € 800 miljoen. Voorgesteld wordt voor deze vordering tegelijkertijd een even grote voorziening te vormen. Jaarlijks wordt de noodzakelijke omvang van deze voorziening beoordeeld en indien op grond hiervan delen kunnen vrijvallen, zal dit in het betreffende jaar worden verantwoord. Over het tegoed vindt jaarlijks een rentevergoeding plaats. Voor Losser betekent dit een bate van € 172.798, tegelijkertijd door het treffen van een voorziening een last van € 172.798. Vorming en waardering NV’s/BV’s: De boekwaarde ad € 4.084 deelneming Essent NV wordt omgezet in een drietal deelnemingen welke als volgt worden gewaardeerd: Enexis Holding NV € 4.075, Essent Milieu Holding BV € 4,32 en Publiek Belang Electriciteitsproductie BV (PBE) € 4,32. De actuele waarde (oktober 2009) wordt in totaal geschat op € 4 miljard (aandeel Losser € 863.000), maar op grond van de gemeentelijke verslaggevingsregels (BBV) worden deze gewaardeerd op de oorspronkelijke verkrijgingsprijs ad € 4.084. De waardering van de overige BV’s vindt plaats op basis van de oprichtingskosten ad € 20.000 (aandeel Losser € 4,32). In totaal leidt deze waardering tot een voordelig resultaat van € 30. In het onderstaande overzicht worden bovengenoemde gevolgen voor de exploitatie nog gecomprimeerd weergegeven. In de najaarsnota 2009 was nog uitgegaan van een opbrengst van € 1.438.000. In werkelijkheid bedraagt dit € 1.823.762. Het voordeel wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de vordering ad € 388.796 met betrekking tot de bruglening gezien de “hardheid” van deze vordering daadwerkelijk reeds als bate wordt

106

genomen. In de najaarsnota 2009 en de begroting 2010 is in het meerjarenperspectief ten aanzien van de ontwikkeling van de algemene reserve nog uitgegaan van een opbrengst in 2012 van de 2e trance verkoop Essent. Door het naar voren halen van deze bate, wordt het perspectief voor 2012 uiteraard lager. Op basis van de huidige gegevens dient voor 2012 nog uitgegaan te worden van circa € 380.000. Transacties verkoop Essent

totaal bedrag

aandeel Losser

6.414.900.000 57.000.000 171.400.000 6.643.300.000

1.385.603 12.311 37.022 1.434.936

1.800.000.000

388.796

800.000.000 -800.000.000

172.798 -172.798

Boekjaar 2009 Uitkering verkoop 30 september Rente 30 september 2009 Retour dividendbelasting subtotaal Vordering bruglening Enexis Escrow vordering af: voorziening Escrow vordering Vorming van 7 NV's BV's

30

ten gunste van 2009

8.443.300.000 af: Bij najaarsnota geraamd

1.823.762 1.438.000

Meer dan geraamd 2009

385.762

Verwachte toekomstige opbrengsten Verkoop van Publiek Belang Electriciteitsproductie BV Ontvangsten Escrow (Verkoop Vennootschap BV) Verstrekte geldleningen (zgn. Bruglening) - geldlening A 3 jaar looptijd - geldlening B 5 jaar looptijd - geldlening C 7 jaar looptijd - geldlening D 10 jaar looptijd totaal verstrekte geldleningen

963.878.410 800.000.000

208.195 172.798

450.000.000 500.000.000 500.000.000 350.000.000 1.800.000.000

97.199 107.999 107.999 75.599 388.796

Gevormde deelnemingen (NV’s/BV’s) Door deze transactie is Losser eigenaar geworden van de volgende NV’s/BV’s: • Enexis Holding NV: het zgn. Netwerkbedrijf als gevolg van de splitsing. In geval van winst zal jaarlijks een dividenduitkering plaatsvinden. In de begroting wordt rekening gehouden met € 10.000. In de boekhouding op basis van historische kostprijs gewaardeerd voor € 4.075; • Essent Milieu Holding NV: is de houdstermaatschappij van Essent Milieu BV. Dit bedrijf kon bij de verkoop Essent niet verkocht worden. Eventuele verkoop in de toekomst zal een extra bate voor de gemeente betekenen. Deze waarde is echter vrij onzeker. Indien er winst wordt gemaakt, wordt er mogelijk dividend uitgekeerd, ook

107

•

•

•

•

dit is echter vrij onzeker. In de boekhouding op basis van historische kostprijs gewaardeerd voor € 4,32; Publiek Belang Electriciteitsproductie (PBE) BV: in kort geding heeft de rechter bepaald dat het 50% belang van Essent in de NV Electriciteits Productie maatschappij Zuid-Nederland (waaronder de kerncentrale Borssele) niet aan RWE mocht worden verkocht. Dit belang is thans ondergebracht in de PBE BV. De geschatte waarde is € 963 miljoen. Met RWE is afgesproken dat bij een positieve uitspraak van de rechter in hoger beroep en de bodemprocedure, het economisch eigendom alsnog aan RWE wordt geleverd tegen de vastgestelde waarde. Voor Losser zou dat ruim € 200.000 betekenen. Een eventueel de komende jaren tussentijds uit te keren dividend wordt in mindering gebracht op de verkoopprijs. In de boekhouding op basis van historische kostprijs gewaardeerd voor € 4,32; Vordering Enexis BV: omdat Enexis BV over onvoldoende liquide middelen beschikte is er door Essent een zgn. bruglening (totaal € 1.800 miljoen) verstrekt. Deze is niet mee verkocht aan RWE, maar overgedragen aan de aandeelhouders en ondergebracht in deze BV. Het betreft 4 geldleningen (met looptijden van 3. 5, 7 en 10 jaar). Op de balans van de gemeente is deze als verstrekte langlopende geldlening verantwoord. Jaarlijks wordt er rente vergoed over het saldo. Vorming van deze BV kost € 20.000 als onderdeel van de totale transactie, aandeel Losser € 4,32, waarvoor het in de boekhouding is gewaardeerd; Verkoop Vennootschap BV: de hierboven genoemde Escrow ad € 800 miljoen is in deze BV ondergebracht. Jaarlijks wordt er rente vergoed over het saldo. Vorming van deze BV kost € 20.000 als onderdeel van de totale transactie, aandeel Losser € 4,32, waarvoor het in de boekhouding is gewaardeerd;; een drietal BV’s ter welke dienen ter zekerheid van mogelijke claims voortvloeiende uit de gehele verkooptransactie. Aandeel van de gemeente Losser per BV € 4,32. Het betreft: * Cross Border Leases (CBL) Vennootschap BV * Claim Staat Vennootschap BV * Extra Zekerheid Vennootschap BV

108

G.GRONDBELEID Inleiding In het kader van het BBV 2004 dient de gemeente in haar begroting en jaarrekening een afzonderlijke paragraaf op te nemen inzake het grondbeleid. Deze informatie eis vloeit voort uit de (rijks-)nota Op Grond Van Nieuw Beleid (2001) waarin aandacht wordt geschonken aan de wens het gemeentelijk grondbeleid transparanter te maken. Deze paragraaf schetst de kaders en uitgangspunten van het grondbeleid van de gemeente Losser. Doelstelling van deze paragraaf is het geven van inzicht in de huidige en toekomstige ontwikkelingen en de financiële situatie van de grondexploitatie. Aspecten die in deze paragraaf aan de orde komen: • •

wijze waarop de gemeente omgaat met winsten verliesnemingen; actuele prognoses van de te verwachten resultaten van de totale grondexploitatie.

Winst- en verliesnemingen Algemene principes zijn: • winst wordt pas genomen als deze daadwerkelijk is verdiend (realisatieprincipe); • verlies wordt genomen als dit voorzien wordt (voorzichtigheidsprincipe). De volgende winstnemingprincipes worden gehanteerd binnen de grondexploitatie: • bij liquidatie van een complex; • partiële liquidatie (op een deel van een complex); • gedeeltelijke winstneming (indien geïnvesteerd vermogen is omgeslagen in een tegoed); • bij excessieve winst op een (grond) transactie. Wanneer bij in exploitatie genomen complexen blijkt dat de waarde van toekomstige kosten en opbrengsten en geïnvesteerd vermogen een tekort vertoont, is er sprake van verlies. Het verlies dient direct te worden genomen ten laste van de grondexploitatie (jaarresultaat). Jaarresultaat grondexploitatie 2009 In de tabel op de volgende bladzijde is het jaarresultaat weergegeven van de grondexploitatie in 2009. Bij de actieve grondexploitatie is een positief resultaat behaald van € 345.000. Door afwaardering van vervuilde grond hebben de restpercelen een negatief resultaat behaald van € 13.000. De toekomstige exploitatie Glane kent door rentekosten een nadelig resultaat van € 2.000. De ruilgronden Losser, Overdinkel brengen een nadelig resultaat teweeg van € 38.000 wat voornamelijk wordt veroorzaakt door rentekosten. De post erfpacht gronden laat een voordelig resultaat zien van € 4.000 zijnde de opbrengst voor verpachtingen minus de beheersen administratiekosten. Door toevoeging en onttrekking aan de reserve grondexploitatie voor fonds opslagen is er een voordelig resultaat behaald van € 5.000. Al met al bedraagt het voordelige resultaat € 300.000. Conform de bepalingen van de Nota Reserves en Voorzieningen 2006 wordt 50% toegevoegd aan de reserve grondexploitatie. De andere 50% wordt toegevoegd aan de vrij besteedbare algemene reserve. Het saldo van de reserve ultimo 2009 bedraagt € 267.000 Zie eventueel de toelichting op de balans bij de grondexploitatie voor een specificatie.

109

Jaarresultaat Grondexploitatie 2009 in hoofdlijnen (bedragen in €) Omschrijving

Actieve exploitatie Restpercelen Toekomstige exploitatie Ruilgronden Erfpacht gronden Overige/afronding Totaal resultaat T.l.v. reserve grondexploitatie / deel reserve stadsuitleg T.g.v reserve grondexploitatie T.g.v. reserve algemene dienst

Mutaties 345.000 13.000 2.000 38.000 4.000 1.000

Nadelig/Voordelig Voordelig Nadelig Nadelig Nadelig Voordelig Nadelig

295.000

Voordelig

5.000

Voordelig

150.000 150.000

Voordelig Voordelig

Actuele vermogenspositie grondexploitatie De financiële uitkomsten over 2009 van de grondexploitatie worden in deze paragraaf verantwoord. Jaarlijks worden de uitkomsten van de grondexploitatie afgezet tegen de kostprijsopzetten en worden verschillen die zich voordoen ten opzichte van de kostprijsopzet tot het jaarresultaat gerekend. De uitgaven en inkomsten worden verwerkt in de boekwaarde zodat deze overeenkomt met het bedrag van de kapitaalsuitgaven aan het einde van het dienstjaar. Jaarlijks wordt de exploitatie herzien met als vertrekpunt de boekwaarde. De vermogenspositie van de grondexploitatie bestaat uit twee componenten, te weten: • het geïnvesteerde vermogen van de complexen per 31-12-09 (boekwaarde); • de prognoses van de complexen (exploitatieopzetten). Het laatste onderdeel is belangrijk bij de beoordeling van de resultaatontwikkeling in de komende jaren (winstgevendheid grondexploitatie) en bij de beoordeling van de actuele vermogenspositie van de grondexploitatie. In het kader van de transparantie is de gemeente in 2008 begonnen met het overleg grondbeleid/-bedrijf. Tweemaal per jaar is er bestuurlijk overleg. Viermaal per jaar wordt op ambtelijk niveau de dagelijkse voortgang van complexen, status van voorraden en eventuele risico’s in kaart gebracht. Zo ook de invloed van de kredietcrisis op het grondbedrijf. Vanwege de gevolgen waarmee het grondbedrijf geconfronteerd wordt, is dit jaar wederom een worst case analyse toegevoegd in de laatste kolom. Hierin wordt inzichtelijk gemaakt wat de consequenties zijn indien de verkoop van kavels vier jaar langer duurt dan geraamd. Daarnaast is er de afstemming van vraag naar en aanbod van nieuwe woningen. Inmiddels is in afstemming met de provincie het contingent aan te realiseren woningen naar beneden bijgesteld. In plaats van 430 woningen tot 2015 mogen er nu 331 woningen worden gerealiseerd. Dit past binnen de planning. In 2012 vindt evaluatie plaats, waarnaar bijstelling van het contingent mogelijk is. Voor gronden die nog niet in exploitatie zijn genomen, oftewel de grondvoorraden, hebben we aan de hand van aannames gekeken naar een indicatie van hoeveel nieuwe woonkavels gerealiseerd kunnen worden. De grondvoorraad bevat een potentiële uitbreiding van ca. 700 nieuwe woonkavels. Deze gronden zijn destijds verworven met een tijdshorizon die verder reikt dan de periode waar de woonvisie betrekking op heeft. Wij verwachten deze plannen met een positief resultaat te exploiteren. Verder is in 2009 een analyse van de

110

grondvoorraad gemaakt. In 2010 zal een verdere uitwerking plaatsvinden waarin concreet wordt gemaakt welke gronden verkocht dan wel aangehouden kunnen worden. In exploitatie genomen plannen (bedragen in €) Boekwaarde 31-12-2009

Prognose eindresultaat

Einddatum prognose

Resultaat per 1-1-2010

Worst case resultaat per 1-1-2010

Saller

1.375.000

PM

PM

PM

PM

Lutte Zuid

-225.000

675.000

31-12-2010

640.000

534.000

Lutte Noord

7.000

42.000

31-12-2010

40.000

16.000

Lomanskamp

76.000

41.000

31-12-2010

39.000

-31.000

Geurmeij

1.348.000

1.391.000

31-12-2014

1.065.000

254.000

Totaal

2.581.000

2.149.000

1.784.000

773.000

Complex

Saller Het bestemmingsplan “de Saller” bestaat uit een gerealiseerd deel (1e fase) en een deel dat nog ontwikkeld gaat worden (2e fase). De 2e fase bestaat uit drie delen (2A, 2B en 2C). Om boekhoudkundige redenen werd de exploitatieopzet van de Saller in 2004 gesplitst. Vanaf 2006 is de gehele Saller weer verenigd in één complex. Ultimo 2009 bedraagt de boekwaarde € 1.375.000. De verhoging van de boekwaarde is vooral het gevolg van de uitgegeven kosten voor woonrijp maken, inhuur deskundigheid, financiering, beheersing en administratie. Na intensief onderhandelen met één van de belangrijkste grondeigenaren is in 2009 de definitieve overeenkomst getekend. Om een prognose te kunnen geven over het financiële eindresultaat is een voorlopige haalbaarheidsstudie gemaakt. De verwachting is gerechtvaardigd dat tot een winstgevende exploitatie kan worden gekomen. Thans is de planvorming in een gevorderd stadium. Het bestemmingsplan heeft in ontwerp ter visie gelegen en wordt in 2010 gelijktijdig met de exploitatieopzet aan de raad voorgelegd ter vaststelling. Lutte-Zuid Dit complex is in 2004 in gebruik genomen. Het complex bevat de realisatie van een bedrijventerrein en een woningbouwgedeelte. Alle kavels op het bedrijventerrein zijn ultimo 2007 verkocht en van dit deelplan is tevens het woonrijp maken afgerond. Het bouwrijp maken van het woningbouw gedeelte is gereed. In 2009 is gestart met de woonrijp werkzaamheden. Verder is er één woonkavel verkocht. Volgens planning zouden alle woonkavels in 2009 verkocht zijn. De verkoop van de woonkavels in 2009 is achtergebleven bij de verwachtingen. De effecten van de financiële crisis zijn in dit opzicht voelbaar. Gevolg is dat het complex niet conform verwachting in 2009 kan worden afgesloten. In reactie hierop heeft het college alle belangstellenden in de gemeente aangeschreven. Hiermee tracht het college de verkoop van de overige kavels te bespoedigen om het complex ultimo 2010 alsnog te kunnen afsluiten. In boekjaar 2009 is een winst gerealiseerd van € 350.000. Ten opzichte van de nog te maken kosten is bij de winstneming voorzichtigheidshalve extra rekening gehouden met potentiële financiële tegenvallers. Na winstneming bedraagt de boekwaarde van het complex ultimo 2009 € 225.000 negatief. Het voordelige eindresultaat ultimo 2010 wordt geraamd op € 675.000. Omgerekend naar 1-1-2010 (contante waarde) bedraagt het resultaat € 640.000. Ingeval van het worst case scenario laat het complex een overtuigend positief resultaat zien. Per 1-1-2010 bedraagt deze € 534.000. Dit heeft er vooral mee te maken dat het merendeel van de verkopen al gerealiseerd is. Slechts een relatief klein deel van de opbrengsten moet nog gerealiseerd worden. Vandaar dat de negatieve rentecomponent van de uitgestelde opbrengsten niet zo zwaar weegt.

111

Lutte-Noord (hoek Bentheimerstr./Dorpstr.) Vanwege verslechterende marktontwikkelingen kan ook dit complex niet conform verwachting in 2009 worden afgesloten. Er is nog één woonkavel te koop en de laatste werkzaamheden omtrent het woonrijp maken zijn in beeld. Alle overige belangstellenden in de gemeente zijn aangeschreven. We verwachten hiermee het complex in 2010 te kunnen afsluiten. In boekjaar 2008 is een winst gerealiseerd van € 130.000. De boekwaarde ultimo 2009 bedraagt € 7.000. Het voordelige eindresultaat ultimo 2010 wordt geraamd op € 42.000. Omgerekend naar 1-1-2010 (contante waarde) bedraagt het resultaat € 40.000. Ingeval van het worst case scenario laat het complex een positief resultaat zien. Per 1-1-2010 bedraagt deze € 16.000. De negatieve rentecomponent van de uitgestelde opbrengsten weegt niet zo zwaar, omdat slechts een relatief klein deel van de opbrengsten nog gerealiseerd moet worden. Lomanskamp Vanwege verslechterende marktontwikkelingen kan ook dit complex niet conform verwachting in 2009 worden afgesloten. Er waren nog twee kavels te koop. In het B&W besluit van 28 juli 2009 is besloten deze kavels samen te voegen tot één grote kavel bestemd voor een vrijstaande woning. Op verzoek van belangstellenden is herverkaveling gehonoreerd. Daarnaast zijn twee al verkochte kavels teruggeleverd aan de gemeente. Al met al zijn er nog drie kavels te koop. De nog uit te voeren woonrijp werkzaamheden zijn in beeld. Alle overige belangstellenden in de gemeente zijn aangeschreven. We verwachten hiermee het complex in 2010 alsnog te kunnen afsluiten. In het boekjaar 2008 is een winst gerealiseerd van € 108.000. De boekwaarde ultimo 2009 bedraagt € 76.000. Het voordelige eindresultaat ultimo 2010 wordt geraamd op € 41.000. Omgerekend naar 1-1-2010 (contante waarde) bedraagt het resultaat € 39.000. Ingeval van het worst case scenario krijgt het complex te maken met een negatief resultaat. Per 1-1-2010 bedraagt deze € 31.000 negatief. Dat is het gevolg van de terug geleverde kavels. De bijbehorende opbrengsten dienen opnieuw gegenereerd te worden. Als dat vervolgens vier jaar langer duurt dan geraamd dan leidt dat tot een rentenadeel. Geurmeij In Overdinkel zijn plannen ontwikkeld om aan de Weverstraat woningbouw te realiseren. Het programma voorziet in 93 kavels. Het bestemmingsplan “De Geurmeij” is op 17 juni 2008 door de gemeenteraad vastgesteld en op 27 januari 2009 door Gedeputeerde Staten goedgekeurd. Tegen de beslissing van Gedeputeerde Staten is beroep ingesteld bij de Raad van State. Een besluit van de Raad van State wordt omstreeks juni 2010 verwacht. Bij een positieve beslissing kan daarna worden begonnen met het bouwrijp maken van (een deel van) het gebied en kaveluitgifte. Onderhandelingen met 2 grondeigenaren over verwerving van de gronden door de gemeente lopen nog. Onteigening wordt overwogen wanneer dit niet het gewenste resultaat oplevert. Met een 3e grondeigenaar is mondeling overeenstemming bereikt, maar door slechte marktontwikkelingen is de overeenkomst nog niet definitief gemaakt. Naar verwachting wordt de overeenkomst in 2010 getekend. Al met al heeft de vertraging een negatief effect op het resultaat. De boekwaarde ultimo 2009 bedraagt € 1.348.000. Het voordelige eindresultaat ultimo 2014 is geraamd op € 1.391.000. Omgerekend naar 1-1-2010 (contante waarde) bedraagt het resultaat € 1.065.000. Ingeval van het worst case scenario neemt de winstgevendheid van het complex aanzienlijk af. Per 1-1-2010 bedraagt het resultaat € 254.000. Dit heeft er vooral mee te maken dat het complex in de startfase is en er dus nog geen verkopen zijn gerealiseerd. Door het uitstellen van de opbrengsten is de werking van de negatieve rentecomponent van maximale invloed. Niettemin blijft het complex winstgevend.

112

Overzicht met betrekking tot (nog) niet in exploitatie genomen gronden. Groep

Omschrijving

Restpercelen

Losser Totaal restpercelen

Gronden toekomstige exploitatie

Ruilgronden

Gronden in erfpacht

Oppervlakte in m² 2.201 2.201

Boekwaarde 1-1-’10 in €

8.200 8.200

Losser ’t Zijland vm Top Craft terrein Overdinkel De Lutte Glane Totaal toekomstige expl.

174.438 15.921 25.836 62.388 27.264 5.244 311.091

5.505.000 -40.000 1.617.000 1.213.000 971.000 24.000

Losser Overdinkel De Lutte Glane Totaal ruilgronden

123.064 48.760 0 14.145 185.969

559.000 166.000 0 14.000

4.250 3.156 1.990 9.396

91.000 7.000 2.000

Losser (tennishal) Losser (carnavalsvereniging) De Lutte (carnavalsvereniging) Totaal erfpacht

TOTAAL

9.290.000

739.000

100.000 10.137.200

Restpercelen Losser Het perceel gelegen aan de Veldzijde wordt mogelijk verkocht aan een omwonende. De percelen gelegen aan de Wilgenkamp zijn vervuild. Daarom is deze grond in 2009 afgewaardeerd. Het resterende deel kan verkocht worden. Het perceel aan de Lijsterbesstraat is overgedragen aan Domijn in verband met ’t Rot. (Nog) niet in exploitatie genomen gronden Losser Wanneer de werkzaamheden en bouwactiviteiten ten behoeve van de Saller zijn afgerond kunnen de overige gronden in Losser noord worden gebruikt voor een eventuele verdere ontwikkeling van de Saller. Momenteel worden deze gronden deels verpacht. Daarnaast maken tevens de percelen (incl. opstallen) bij de steenfabriek, Gronausestraat en de Irisstraat deel uit van de toekomstige exploitatie Losser. ‘t Zijland Er is een overeenkomst gesloten tussen woningstichting Domijn (voorheen SWL) en de gemeente. De gemeente neemt de in bezit zijnde gronden van Domijn over en maakt het geheel bouwen woonrijp. De gemeente krijgt voor deze werkzaamheden een vaste vergoeding. Voor aanvang van de werkzaamheden zal het complex in exploitatie worden genomen (thans valt het nog onder de toekomstige exploitatie). Vervolgens levert de gemeente de gronden waarop gebouwd gaat worden terug aan de Domijn. De Raad van State heeft in juli 2008 het beroep tegen het bestemmingsplan ‘t Zijland verworpen. Dat betekent dat er geen planologische beletselen meer zijn om te starten.

113

Echter, door verslechterende marktomstandigheden is Domijn tot de conclusie gekomen dat het oorspronkelijk voorgenomen bouwplan economisch onhaalbaar is. Domijn beraadt zich nu op een ander programma. De gemeente is in gesprek met Domijn om te komen tot een voor de gemeente en Domijn aanvaardbaar plan. Gezien de nauwe afstemming tussen het bestemmingsplan en het oorspronkelijke bouwplan, is de verwachting dat een wijziging van het bestemmingsplan noodzakelijk zal zijn indien er nieuwe plannen worden gepresenteerd. Dit zal tot vertraging leiden. Het voorziene tekort van ca. € 97.000 is reeds in 2005 verwerkt in de boekwaarde. Ultimo 2009 is de boekwaarde € 40.000 negatief. Omdat de boekwaarde negatief is heeft vertraging geen nadelig rente effect op het resultaat. Voormalig Top Craft terrein Op 30 maart 2007 is het voormalig Top Craft terrein met opstallen aan de Ravenhorsterweg te Losser aangekocht voor een bedrag van € 1.520.000 inclusief kosten. De totale boekwaarde ultimo 2009 bedraagt € 1.617.000. Het terrein is bestemd voor toekomstige woningbouw en/of bedrijventerrein. Voor de exploitatie van dit terrein bestaan nog enige risico’s door de aanwezigheid van een rioolwaterzuivering en de ligging bij de Dinkel. Vooralsnog worden de opstallen verhuurd en dekken de huuropbrengsten de rentekosten. De beheerskosten samen met de voorbereidingskosten daarentegen overstijgen de huuropbrengsten. Hierdoor neemt de boekwaarde lichtelijk toe. Overdinkel De percelen gelegen aan de Invalsweg, Goormatenweg en P. van Laakstraat hebben een toekomstige woningbouwbestemming. De Lutte Toekomstige woningbouwplannen in de Stockakker zijn afhankelijk van de ontwikkelingen omtrent vliegveld Twente en het Luttermolenveld. Verder is in februari 2006 door de gemeente en de projectontwikkelaar een overeenkomst ten behoeve van het Luttermolenveld gesloten. Hierin staat o.a. dat de gemeente ca. 11.000 m² bouwrijpe grond verkrijgt voor een bedrag van € 100 p/m². Daarnaast wordt de openbare ruimte geleverd aan de gemeente voor een bedrag van € 1. Tevens verkrijgt de gemeente voor de te maken noodzakelijke kosten, zoals het opstellen van een inrichtings- en bestemmingsplan een vaste vergoeding van € 600.000. Hiervan is reeds € 450.000 ontvangen en verwerkt in de boekwaarde. Ultimo 2009 bedraagt de boekwaarde € 219.000. De verhoging is het gevolg van voorbereidingskosten, inhuur deskundigheid inen extern, beheersen administratiekosten en rente. Thans vallen de gronden van het Luttermolenveld onder de toekomstige exploitatie de Lutte. Het bestemmingsplan is in februari 2009 in werking getreden en vanaf januari 2010 is het plan onherroepelijk. Er is gestart met bouwrijp maken en de levering van de grond vindt naar verwachting in de eerste helft van 2010 plaats. Gelijktijdig wordt een exploitatieopzet gemaakt, waarna dit complex in exploitatie kan worden genomen. Aan de planvoorbereiding wordt thans gewerkt. Glane Toekomstige woningbouwplannen in de Meulderinksesch zijn afhankelijk van de aanwezige milieuhindercirkel. Onderzoek heeft uitgewezen dat er mogelijkheden zijn om circa vijf bouwkavels te realiseren. Ruilgronden Losser Percelen ten zuiden van de Honingloweg worden momenteel verpacht. Thans is er sprake van bodembescherming i.v.m. grondwateronttrekking. De percelen ten noorden van de Honingloweg zijn betrokken bij een grondruil welke nog moet plaatsvinden. Tenslotte wordt

114

het perceel ten zuiden van de Hoofdstraat tussen de Dinkel en het industrieterrein in bezit gehouden als toekomstig ruilverkavelingsgebied. Overdinkel De percelen aan de Tiekenveenweg worden verpacht. De bodem is verontreinigd. Het betreft de oude stortplaats van de gemeente. Het perceel aan de Pastoor van Laakstraat wordt eveneens verpacht en wordt mogelijk betrokken bij een grondruil. Glane De percelen rondom de Gronausestraat en de Glanergrensweg hebben strategisch een gunstige ligging. De gemeente wenst ze in bezit te houden om in de toekomst mogelijk te betrekken bij ruilverkaveling.

115

116

VI. FINANCIELE REKENING Programmarekening 2009 bedragen x € 1.000

Programma

Prim. begroting 2009

Begr. na wijz. 2009

Rekening 2009

Lasten

1.006

883

716

Baten

118

120

142

888

763

574

Lasten

22.858

23.211

10.823

Baten

17.618

16.683

7.271

5.240

6.528

3.552

Lasten

22.929

24.232

24.630

Baten

10.337

10.760

11.485

12.592

13.472

13.145

Lasten

1.719

1.704

1.910

Baten

38

37

216

1.681

1.667

1.694

Lasten

4.020

4.146

4.388

Baten

278

393

395

3.742

3.753

3.993

Lasten

52.532

54.176

42.467

Baten

28.389

27.993

19.509

24.143

26.183

22.958

Lasten

586

1.124

926

Baten

23.657

26.089

27.438

Netto budget

-23.071

-24.965

-26.512

Resultaat voor bestemming=tot. alle thema's

-1.072 nadeel

-1.218 nadeel

3.554 voordeel

Mutaties reserves (- = bijdrage aan reserves)

1.072

1.218

-453

0

0

3.101

Toerisme en economie

Netto budget Landschap en ruimte

Netto budget Leefbaarheid en maatsch. Ontwikkeling

Netto budget Veiligheid

Netto budget Kwaliteit bestuur en dienstverlening

Netto budget Totaal Beleidsthema's

Netto budget Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien

Resultaat na bestemming

117

Toelichting verschillen op hoofdlijnen Programma Toerisme en economie

Saldo begroting 2009 na wijziging

Saldo rekening 2009

Verschil

V/N

-763

-574

189

V

-39

N

Verklaring verschil Kapitaallasten Kostenplaatsen

38

V

Onderhoud gebouwen

169

V

Energie vm schoolgebouw Martinus

-49

N

Overige

70

V

2.976

V

Kapitaallasten

859

V

Kostenplaatsen

246

V

Wegenonderhoud

675

V

Opbrengst rioolrecht

89

V

Opbrengst afvalstoffenheffing

85

V

Verwerkingskosten reiniging

234

V

Landschap en ruimte

-6.528

-3.552

Verklaring verschil

Legesopbrengsten vergunningen

75

V

Budgetten dorpsvisies

107

V

Cofinanciering Vitalisering landelijk gebied 2008

67

V

Belasting onttrekking grondwater 2008

42

V

Cofinanciering Vitalisering landelijk gebied 2009

69

V

Groenonderhoud

93

V

Grondexploitatie

295

V

Overige

40

V

327

V

Kapitaallasten

203

V

Loonkosten+overhead tlv rijksbijdrage

60

V

Onderhoud gebouwen

-98

N

Zwembad externe inleen

-46

N

BTW binnesportaccommodaties 2004 tm 2009

255

V

Nationaal Actieplan Sport & Bewegen 2008/09

132

V

Impuls brede school, sport en cultuur

62

V

Groot onderhoud schoolgebouwen

40

V

Leefbaarheid en Maatsch. Ontwikkelingen

-13.472

-13.145

Verklaring verschil

Integraal onderwijshuisvestingsplan

36

V

WMO vergoedingen

103

V

Bijstandsuitkeringen

-659

N

Schuldhulpverlening

-51

N

Topcraft

47

V

Onderzoekskosten WSW

40

V

Sociale werkvoorziening begeleid werken

70

V

Overige

133

V

118

Programma Veiligheid

Saldo begroting 2009 na wijziging

Saldo rekening 2009

Verschil

V/N

-1.667

-1.694

-27

N

Verklaring verschil -199

N

Kapitaallasten

Kostenplaatsen

45

V

Verkoop tankautospuit

37

V

Diverse kosten derden brandweer

29

V

Overige

61

V

-240

N

Kwaliteit bestuur en dienstverlening

-3.753

-3.993

Verklaring verschil Kostenplaatsen

154

V

Pensioenvoorziening wethouders

-178

N

Wachtgeldvoorziening vm wethouders

-151

N

Project dienstverlening

-86

N

Overige

21

V

1.547

V


24.965

26.512

Verklaring verschil Kapitaallasten

244

V

Kostenplaatsen

-107

N

Bespaarde rente

828

V

Verkoop Essent

386

V

Achtergestelde geldlening vm IJsselmij

45

V

Algemene uitkering

270

V

Onvoorzien

41

V

-170

N

10

V

-1.671

N

Aanwending bestemming 2008

-333

N

Bijdrage reserve dienstverlening

86

V

Bijdrage reserve bestemmingsplannen

41

V

Stelpost onderuitputting Overige

Mutaties reserves

1.218

-453

Verklaring verschil

Bijdrage milieu handhaving

34

V

Toevoeging aan reserve riolering

-641

N

Toevoeging aan de reserve reiniging

-363

N

Toevoeging aan de reserve wegen

-675

N

Toevoeging reserve grondexploitatie

-145

N

Monumentensubsidie steenfabriek

261

V

Overige

64

V

3.101

V

Jaarresultaat te bestemmen

0

3.101

Een nadere toelichting op bovenstaande verschillen is opgenomen bij de per thema opgestelde analyse van de budgettaire afwijkingen.

119

Begrotingsrechtmatigheid Op grond van art. 28 van de BBV moet in de toelichting op de programmarekening een analyse van afwijkingen tussen de begroting na wijziging en de programmarekening worden opgenomen. Dit om de begrotingsrechtmatigheid aan te tonen. In art. 189, lid 4 van de Gemeentewet is bepaald dat slechts uitgaven mogen worden gedaan tot de bedragen die op de begroting staan. Overschrijding van de lasten is daarmee strijdig en is in principe onrechtmatig. Er zijn echter situaties denkbaar waarbij de overschrijdingen binnen het door de raad uiteengezette beleid zijn gebleven, zoals compensatie van hogere kosten door direct gerelateerde hogere opbrengsten en kostenoverschrijdingen bij openeinde regelingen. Deze onrechtmatigheid kan in de programmarekening rechtgetrokken worden als de uitgaven “passend binnen het door de raad uitgezette beleid” zijn.

Lasten

Begroting na wijziging 2009 (bedragen * € 1.000)

Toerisme en economie (T&E)

Rekening 2009

Onder-/ Overschrijding (= -)

883

716

167

Landschap en ruimte (L&R)

23.211

10.823

12.388

Leefbaarheiden en maatsch. ontwikkelingen (L&M)

24.232

24.630

-398

Veiligheid (VEI)

1.704

1.910

-206

Kwaliteit bestuur en dienstverlening (B&D)

4.146

4.388

-242

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien exclusief mutaties in reserves (ALG)

1.124

926

198

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien mutaties reserves (ALG)

1.512

2.662

-1.150

56.812

46.055

10.757

TOTAAL LASTEN

De begrotingsoverschrijdingen aan de lastenzijde hebben verschillende oorzaken: Thema Leefbaarheid en maatschappelijke ontwikkeling (L&M) Onderhoud gebouwen: op het thema T&E wordt het grootste deel van de kosten groot onderhoud gebouwen geraamd. In werkelijkheid zijn ook gebouwen op andere thema’s en dan met name L&M onderhouden, waardoor op het thema L&M een overschrijding is ontstaan, waartegenover op T&E een voordeel is te zien. Gemeentebreed, themaoverschrijdend vertonen deze kosten geen overschrijding. Bijstand en schuldhulpverlening: deze vertonen per saldo op het thema L&M een forse overschrijding van in totaal € 721.000. Dit wordt veroorzaakt, zoals ook bij het thema is toegelicht, door stijging van het aantal uitkeringsgerechtigden. Zijn feitelijk onontkoombare kosten. Thema Veiligheid (VEI) De overschrijding wordt voornamelijk veroorzaakt door een hogere doorbelasting van uren van de brandweer ad € 199.000. Dit als gevolg van meer direct productief verantwoorde uren.

120

Thema Kwaliteit bestuur en dienstverlening (B&D) Pensioenvoorzieningen wethouders en wachtgelden vm wethouders: op grond van actuariële berekeningen is berekend dat per saldo € 178.000 moet worden toegevoegd aan de pensioenvoorziening. Door het vertrek van twee wethouders eind 2009 is € 151.000 extra toegevoegd aan de voorziening wachtgelden vm wethouders. Aangezien voorzieningen de omvang moeten hebben van het becijferde tekort/risico zijn dit onontkoombare kosten. Thema Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien (ALG), toevoegingen aan reserves: Reserveringen van bedragen op het thema ALG aan de kostenzijde m.b.t. voordelen die optreden bij andere thema’s, dit conform de handelwijze zoals is vastgelegd door de raad. Het betreft o.a.: • toevoeging reserve reiniging ad € 281.000 (voordeel op thema L&R) • toevoeging reserve wegen € 675.000 (voordeel op thema L&R) • toevoeging reserve grondexploitatie € 178.000 (voordeel op thema L&R) Conclusie Concluderend kan gezegd worden dat de bovengenoemde overschrijdingen binnen het gestelde beleid passen. Voor een nadere uiteenzetting van de verschillen wordt verwezen naar de toelichting op de programmarekening. De raad autoriseert deze kostenoverschrijdingen met het vaststellen van de programmarekening.

121

122

VII. BALANS PLUS TOELICHTING

Balans 2009 plus toelichting

123

Balans per 31 december ACTIVA (bedragen x € 1.000,-)

Ultimo 2009

Ultimo 2008

Vaste activa Immateriële vaste activa - Kosten sluiten geldleningen/saldo agio/disagio - Kosten onderzoek en ontwikkeling - Overige immateriële vaste activa Materiële vaste activa - Investeringen met een economisch nut - gronden uitgegeven in erfpacht - overige investeringen met economisch nut - Investeringen in de openbare ruimte maatschappelijk nut Financiële vaste activa - Kapitaalverstrekkingen aan: - deelnemingen - gemeenschappelijke regelingen - Leningen aan: - woningbouwcorporaties - Overige langlopende geldleningen u/g - Overige uitzettingen rentetypische looptijd => 1 jaar - Bijdragen aan activa in eigendom van derden

6 0 4 2

14 6 4 4

32.649 100 32.270 279

34.110 100 33.777 233

12.609

12.872

46 76

46 76

1.574 10.913 0 0

1.592 11.158 0 0

Totaal vaste activa

45.264

46.996

12.627

10.889

Vlottende activa Voorraden - Grond- en hulpstoffen: - niet in exploitatie genomen bouwgronden - overige gronden hulpstoffen - Onderhanden werk, waaronder gronden in exploitatie Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar - Vorderingen op openbare lichamen - Overige vorderingen Liquide middelen - Kassaldi - Bank- en girosaldi Overlopende activa - Overige nog te ontvangen bedragen en vooruitbet. bedr.

10.038 8 2.581

9.396 7 1.486 3.882

2.668 1.214

3.946 2.804 1.142

715 2 713

411 2 409

26 26

35 35

Totaal vlottende activa

17.250

15.281

Totaal-generaal

62.514

62.277

124

Balans per 31 december PASSIVA (bedragen x € 1.000,-)

Ultimo 2009

Ultimo 2008

Vaste passiva Eigen vermogen - Algemene reserve - Bestemmingsreserves - Resultaat vorig boekjaar (Iv3) - Nog te bestemmen resultaat Voorzieningen - Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico’s - Onderhoudsegalisatievoorzieningen - Door derden beklemde middelen specifieke aanwending Vaste schulden met een rentetypische looptijd => 1 jaar - Onderhandse leningen van: - binnenlandse pensioenfondsen - binnenlandse banken en overige financiële instellingen - binnenlandse bedrijven - Waarborgsommen

20.385 6.865 10.419 0 3.101

16.832 4.699 10.612 0 1.521

2.813 2.807 0 6

2.265 2.259 0 6

32.525 91 32.406 0 28

Totaal vaste passiva

35.255 182 35.006 0 67

55.723

54.352

Vlottende passiva Netto vlottende schulden met een rentetypische looptijd korter dan één jaar - Kasgeldleningen - Bank- en girosaldi - Overige schulden

0 0 4.707

Overlopende passiva - Ontvangen voorschotbedragen van Eur. en Ned. overheid - Overige vooruit ontvangen bedragen

2.044 40

Totaal vlottende passiva

4.707

5.809 0 1.123 4.686

2.084

2.116 2.056 60

6.791

7.925

Totaal-generaal

62.514

62.277

Gewaarborgde geldleningen

25.472

28.240

125

Kasstroomoverzicht

bedragen x € 1.000,00

2008

2009

Kasstroom: A:

nettokasstroom operationele activiteiten Resultaat Afwaardering handmatig materiële activa Afschrijvingen immatariële en materiële vaste activa Afschrijvingen financiële vaste activa Toevoeging aan reserves Onttrekking aan reserves Dotatie aan voorzieningen Onttrekking aan voorzieningen Mutatie vorderingen en overlopende activa Mutatie kortlopende schulden en overlopende passiva Mutatie voorraden (excl.grondexploitatie)

1.521

3.101

57 2.352 0 4.871 -1.938 369 -5.521 214 935 0

0 2.245 0 2.661 -2.209 897 -349 73 -1.134 -1

Netto kasstroom uit operationele activiteiten B.

2.860

5.284

netto kasstroom investeringsactiviteiten Investeringen Desinvesteringen Mutatie boekwaarde grondexploitatie Verstrekte langlopende geldlening Aflossing verstrekte geldleningen/kapitaalverstekkingen Vermindering financiële vaste activa Mutatie effecten

-6.758 1.031 -311 -832 1.285 261 0

Netto kasstroom investeringsactiviteiten

-2.405 1.629 -1.737 -1.214 775 702 0 -5.324

-2.250

C. netto kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie langlopende schulden

2.345

Netto kasstroom financieringsactiviteiten

-2.730 2.345

-2.730

-119

304 toename

Netto kasstroom Losser afname Mutatie liquide middelen: Saldo liquide middelen begin boekjaar Saldo liquide middelen einde boekjaar

530 411

411 715

Mutatie liquide middelen

-119 afname

304 toename

126

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling. Inleiding De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten 2004 (BBV2004) daarvoor geeft. Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De waardering van activa en passiva en de bepaling van het resultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Tenzij anders aangegeven worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Winst wordt genomen op moment van realisatie. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het betreffende boekjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate genomen op het moment waarop het dividend betaalbaar wordt gesteld. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidsgerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume, worden sommige personele lasten echter toegerekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt. Daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke.

Balans Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- c.q. vervaardigingsprijs, verminderd met de afschrijvingen en waardeverminderingen die naar verwachting duurzaam zijn. De kosten van onderzoek en ontwikkeling worden geactiveerd indien daadwerkelijk het tot stand komen van een activum wordt gerealiseerd. Kosten geldleningen/disagio worden in 5 jaar afgeschreven. Materiële vaste activa met economisch nut versus uitsluitend maatschappelijk nut. Investeringen met een economisch nut zijn alle investeringen die bijdragen aan de mogelijkheid tot verwerven van middelen en/of die verhandelbaar zijn. Deze investeringen moeten worden geactiveerd. Resultaat afhankelijk afschrijven is niet toegestaan en reserves welke gevormd zijn mogen niet in mindering worden gebracht op deze activa. Ter indicatie van welke activa hier onder andere onder vallen: gebouwen, riolering, tolwegen etc. Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een (meerjarig) maatschappelijk nut zijn enerzijds van groot belang voor gemeenten, anderzijds gaat het om investeringen die meestal niet worden vervangen, maar vaak wel veel onderhoud met zich meebrengen. De voorkeur bestaat om op deze investeringen niet te activeren. Dit zou kunnen betekenen dat gemeenten belangrijke investeringen niet meer zouden kunnen doen. Te denken valt aan investeringen in wegen, water, bruggen e.d. Wel is het wenselijk, indien tot activering wordt overgegaan, deze investeringen in zo korte termijn af te schrijven, ook bijdragen vanuit de reserves mogen hier wel in mindering worden gebracht op het activum en er mag resultaatafhankelijk worden afgeschreven. De boekwaarde van deze activa kunnen als nog te dekken investeringsrestanten worden beschouwd.

127

Voor de afschrijving van de materiële vaste activa met economisch nut worden de termijnen gehanteerd zoals beschreven is in onderdeel 3 Financieel beleid, artikel 7 van de verordening 212. Deze verordening is geactualiseerd bij raadsbesluit van 2 oktober 2007. Voorbeelden zijn dat nieuwbouw in 40 jaar wordt afgeschreven, renovaties van gebouwen in 25 jaar, transportmiddelen in 8 jaar en op grond wordt helemaal niet afgeschreven. Activa met een verkrijgingsprijs van minder dan € 10.000 worden niet geactiveerd. Materiële vaste activa met maatschappelijk nut worden, indien activering plaats vindt door raadsbesluit, lineair afgeschreven over de verwachte levensduur van het actief of een kortere, door de raad aan te geven tijdsduur. Voorbeelden van materiële vaste activa met maatschappelijk nut zijn wegen met een gebruiksduur van 35 jaar, openbare verlichting met 25 jaar en speelterreinen met 10 jaar. Voor de exacte beschrijving van de gebruiksduur wordt verwezen naar de verordening 212. De in erfpacht uitgegeven percelen (activa met economisch nut) zijn gewaardeerd tegen de prijs die als basis heeft gediend voor de canonberekening. De overige materiële vaste activa met economisch nut zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs . Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht. Afschrijving vindt dan plaats op basis van de netto - investering. Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen zijn opgenomen tegen nominale waarde. Verstrekte geldleningen zijn opgenomen tegen de oorspronkelijk verstrekte geldlening minus de ontvangen aflossingen. Bijdragen aan activa in eigendom van derden zijn gewaardeerd op het bedrag van de verstrekte bijdragen verminderd met afschrijvingen. Deze bijdragen mogen alleen worden geactiveerd indien de gemeente de gestelde voorwaarden op basis waarvan het activum aan de publieke taak moet bijdragen kan handhaven/afdwingen. Indien dit niet het geval is, dan dient de boekwaarde afgeboekt te worden. Voorraden De boekwaarde van de grondexploitatie is gesplitst in onderhanden werk (gronden in exploitatie) en (nog) niet in exploitatie genomen gronden. De als onderhanden werken opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs dan wel lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen, kosten bouwen woonrijpmaken etc.), alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. De nog niet in exploitatie genomen gronden zijn weer onderverdeeld in restpercelen, gronden toekomstige exploitatie en ruilgronden. De ruilgronden worden gewaardeerd tegen maximaal € 4,54/m2 (Losser) resp. € 3,40/m2 (kerkdorpen). Indien de jaarlijkse netto - lasten de boekwaarde boven deze bedragen dreigen te brengen, wordt het meerdere als jaarresultaat genomen. De gronden toekomstige exploitatie zijn gewaardeerd tegen historische kostprijs (incl. rentebijschrijving) c.q. lagere marktwaarde. De overige voorraden zijn gewaardeerd tegen kostprijs. Vorderingen De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening gevormd welke in mindering is gebracht. Liquide middelen en overlopende activa Deze worden tegen nominale waarde opgenomen.

128

Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betreffende verplichting c.q. het voorzienbare verlies. De pensioenverplichtingen van de wethouders zijn gebaseerd op actuariële berekeningen. Vaste schulden Deze worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. Vlottende passiva Deze worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Overlopende passiva In artikel 44, lid 2 BBV wordt voorgeschreven dat de nog te besteden middelen van derden waarvan de bestemming gebonden is, onder voorzieningen moeten worden verantwoord. Dit bleek in de praktijk vooral bij specifieke uitkeringen lastig toe passen. Daarom heeft de wetgever deze regel gewijzigd. Met ingang van het boekjaar 2008 dienen de niet-bestede middelen van uitkeringen van Europese en Nederlandse overheidslichamen met een specifiek bestedingsdoel (“geoormerkt”), als “vooruitontvangen” op de balans te worden verantwoord onder de post overlopende passiva. Gegarandeerde geldleningen Voor zover leningen door de gemeente zijn gegarandeerd is buiten telling het totaalbedrag van de gegarandeerde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen.

129

Toelichting op de balans per 31 december (bedragen x € 1.000)

VASTE ACTIVA Algemeen Voor een meer gedetailleerde specificatie van de vaste activa wordt verwezen naar de in de bijlagen opgenomen staat van geactiveerde kapitaaluitgaven. Immateriële vaste activa Het onderstaande overzicht geeft de indeling en het verloop weer van de immateriële vaste activa in 2009: Boekwrde 1-1-‘09

Kosten afsluiten geldleningen/saldo Agio/disagio Kosten onderzoek en ontwikkeling Overige immateriële vaste activa Totaal

Uitgaven Bijdragen Afwaard./ Afschrijv. Boekwrde desinvest. 31-12-‘09

6 4 4

9

14

9

0

0

6 9 2

0 4 2

17

6

Materiële vaste activa Het onderstaande overzicht geeft het verloop weer van de boekwaarde van de erfpachtgronden: Boekwrde Uitgaven 1-1-‘09 Gronden uitgegeven in erfpacht

100

Totaal

100

Bijdragen Afwaard./ Afschrijv. Boekwrde desinvest. 31-12-‘09 100

0

0

0

0

100

Het onderstaande overzicht geeft de indeling en het verloop weer van de boekwaarde van de investeringen materiële vaste activa met economisch nut (dus excl. de erfpachtgronden): Boekwrde Uitgaven 1-1-‘09

Bijdragen Afwaard./ Afschrijv. Boekwrde desinvest. 31-12-‘09

Gronden en terreinen Woonruimten Bedrijfsgebouwen ca Grond-, weg-, en waterbouwk. Voertuigen Machines, apparaten, installaties Overige materiële vaste activa

1.830 28 16.581 13.358 420 1.211 349

110 1.490 158 372 104

395 1.193 38

3 -57

Totaal

33.777

2.234

1.626

-54

1 1 1.049 654 78 295 91

1.829 27 15.244 13.058 462 1.288 362

2.169

32.270

130

Het onderstaande overzicht geeft de indeling en het verloop weer van de boekwaarde van de investeringen materiële vaste activa in de openbare ruimte met maatschappelijk nut: Boekwrde Uitgaven 1-1-‘09 Gronden en terreinen Grond-, weg-, en waterbouwk. Machines, apparaten, installaties Overige materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen

0 233 0 0 0

Totaal

233

Bijdragen Afwaard./ Afschrijv. Boekwrde desinvest. 31-12-‘09

162

162

0

57

59

279

57

59

279

Begrotingsrechtmatigheid Bij de rechtmatigheidscontrole vormt het begrotingscriterium een belangrijk toetsingscriterium. Kredietoverschrijdingen zijn in principe onrechtmatig. Volgens het toetsingskader 2009 van het Platform Rechtmatigheid provincies en gemeenten zijn er situaties denkbaar waarbij de overschrijdingen binnen het door de raad uitgezette beleid en binnen het doel blijven waarvoor het krediet beschikbaar is gesteld. Kredieten waarvan per 31-12-2009 de kredietoverschrijding groter dan € 5.000 bedraagt:

Kapitaalwerk KW210034 Planvoorbereiding spoorwegtunnel ('06) KW272205 Afkoppelen Beuningen 2006 KW722034 Voorbereiding RVZ Oude Dijk Beuningen KW722045 Voorbereiding rioolvergr. Welpeloweg KW722057 IT-riool en afkoppelen De Gaffel KW722061 Vervanging pompen en gemalen 2006 KW530040 Sporthal De Fakkel verbouw ARBO KW421027 Plaatsing noodlokaal Kompas KW231002 Herinrichting centrum

Totaal krediet 63.000,00 282.368,00 25.750,00 80.000,00 226.000,00 105.000,00 205.000,00 50.000,00 865.021,00

Uitg.-/- Ink. t/m 2008 75.481,00 302.201,00 84.307,00 101.437,00 373.982,00 153.376,00 219.325,00 0,00 852.979,00

Uitg.-/- Ink. in 2009 8.629,00 0,00 2.054,00 1.782,00 0,00 48.100,00 2.223,00 62.593,00 25.377,00

Totale besteding 84.110,00 302.201,00 86.361,00 103.219,00 373.982,00 201.476,00 221.548,00 62.593,00 878.356,00

Restant krediet -21.110,00 -19.833,00 -60.611,00 -23.219,00 -147.982,00 -96.476,00 -16.548,00 -12.593,00 -13.335,00

Zoals uit voorgaande opstelling blijkt is een aantal kredieten overschreden. De redenen van overschrijding worden hierna toegelicht. Gesteld kan worden dat de uitgaven passen binnen het beleid en binnen het doel waarvoor het krediet beschikbaar is gesteld. KW210034 Planvoorbereiding spoorwegtunnel ('06) Meerkosten veroorzaakt door gevolgen onderzoek agv het moeten afgeven van zgn. 'munitie-vrij-verklaring'. Zie ook raadsinfobrief d.d. juli 2008. In april 2009 is spoorwegtunnel geopend. Afwikkeling kosten e.d. in 2010. De onderstaande vijf kapitaalwerken hebben betrekking op het Gemeentelijk RioleringsPlan (GRP)en kennen op dit moment een kredietoverschrijding: KW 272205 Afkoppelen Beuningen KW 722034 Voorbereiding randvoorziening Oude Dijk Beuningen KW 722045 Voorbereiding rioolvergroting Welpeloweg KW 722057 IT-riool en afkoppelen De Gaffel KW 722061 Vervanging pompen en gemalen 2006 Bij de opstelling van het GRP worden de diverse werkzaamheden zoveel mogelijk afzonderlijk inzichtelijk gemaakt en worden hiervoor ook afzonderlijk kredieten aangevraagd. Bij de uitvoering van de diverse projecten blijkt echter dat het vaak erg moeilijk is om een scheiding aan te kunnen brengen welke kosten nu ten laste van welk project komen, omdat veel projecten heel erg nauw met elkaar verbonden zijn. Deze bovengenoemde kredieten

131

zijn hier een voorbeeld van. De dekking van de tekorten van deze kredieten wordt dus gevonden binnen andere kredieten. KW722041 Aanvulling drukriolering buitengebied is hiervan een voorbeeld . Ook GRP-kredieten met een overschot en die binnenkort afgesloten worden kunnen hiervoor als dekking dienen. De systematiek van het GRP is dat de totale uitgaven binnen het door uw raad beschikbaar gestelde budget blijft. Hiervan is in deze gevallen sprake. KW 530040 Sporthal De Fakkel verbouw ARBO Overschrijding krediet bestaat uit meerkosten schoonmaak ventilatiekanalen, verwijderen van het vaste plafond en plaatsing van een nieuwe CV. Het kapitaalwerk kan worden afgesloten. KW421027 Plaatsing noodlokaal Kompas Op 12 november 2008 is voor de begroting 2009 indicatief een bedrag beschikbaar gesteld. Overschrijding vnl. als gevolg van extra bestratingswerkzaamheden en projectbegeleiding. In 2010 kan het krediet worden afgesloten. Overigens is in het bestemmingsvoorstel jaarresultaat 2009 dekking voor de overschrijding van € 15.000 voorgesteld. KW231002 Herinrichting centrum Overschrijding als gevolg van aanleg vijver naast gemeentehuis. Conclusie Gesteld kan worden dat de bovengenoemde overschrijdingen passen binnen het door de raad uitgezette beleid en blijven binnen het doel waarvoor het krediet beschikbaar is gesteld. Financiële vaste activa Het onderstaande overzicht geeft de indeling en het verloop weer van de boekwaarde van de financiële vaste activa over 2009: Boekwrde Uitgaven 1-1-‘09 Kapitaalverstrekkingen aan: - deelnemingen - gemeenschappelijke regelingen Leningen aan woningcorporaties Overige langlopende geldl. U/g Overige uitzettingen rentetypische Bijdr.aan activa eigendom derden

46 76 1.592 11.158 0 0

Totaal

12.872

Bijdragen Voorziening Afschrijv./ Boekwrde Aflossing 31-12-‘09

177

173

1.037

1.214

0

173

4 18 1.282

46 76 1.574 10.913 0 0

1.304

12.609

De opgenomen voorziening betreft de voorziening escrow vordering als onderdeel van de verkoop Essent aan RWE. Zie voor nadere toelichting de paragraaf verbonden partijen.

132

VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Onder de voorraden wordt ook de boekwaarde verantwoord met betrekking tot gronden opgenomen onder de grondexploitatie. Volledigheidshalve wordt verwezen naar de voorgeschreven paragraaf grondexploitatie. Daarnaast zijn in het bijlagenboek de zgn. bouwrekeningen opgenomen die per complex een nadere specificatie van de boekwaarde laten zien. Ontwikkeling van de boekwaarde van niet in exploitatie genomen bouwgronden: Niet in exploitatie

Boekwrde Uitgaven/ Resultaat Boekwrde Gemiddelde 1-1-‘09 inkomsten 2009 31-12-‘09 Boekwrde/m2

Restpercelen Gronden toekomstige exploitatie Ruilgronden

20 8.638 738

1 655 39

-13 -2 -38

8 9.291 739

Totaal

9.396

695

-53

10.038

€ 3,72 € 32,57 € 4,30

Ontwikkeling van de boekwaarde van in exploitatie genomen bouwgronden: Exploitatie

De Saller Lomanskamp

Boekwrde Investering Inkomsten Resultaat Boekwrde te maken Te realis. 1-1-‘09 2009 31-12-‘09 kosten inkomst

Verwacht eindres.

1.044 -208

331 118

0 -166

0 0

1.375 76

p.m. 190

p.m. 307

p.m. 41

-591

139

123

350

-225

149

599

675

7

62

111

42

De Lutte Zuid bedrijven&woningen De Lutte Noord Hoek Bentheimer-/Dorpstr De Geurmeij

4

2

-1

1.237

111

0

0

1.348

2.977

5.716

1.391

Totaal

1.486

701

-44

350

2.581

3.378

6.733

2.149

Zie ook paragraaf grondbeleid voor nadere toelichtingen. Uitzettingen korter dan één jaar Overzicht: Boekwaarde ultimo 2009

Boekwaarde ultimo 2008

Vorderingen af: voorziening dubieuze debiteuren

3.987 -105

4.052 -106

Totaal

3.882

3.946

Onder deze vorderingen zijn vorderingen opgenomen waarvan facturen zijn verzonden (€ 2.132.000) Het resterende deel betreft nog te ontvangen posten, meestal gebaseerd op berekeningen of opgaves (bijv. BTW € 1.541.000). Van het genoemde saldo ad € 2.132.000 staat per ultimo maart 2010 nog € 1.006.000 open.

133

Liquide Middelen Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten: Boekwaarde ultimo 2009


Kassaldi Banksaldi

2 713

2 409

Totaal

715

411

Overlopende activa De post overlopende activa kan als volgt worden onderscheiden: Boekwaarde ultimo 2009


Vooruitbetaalde bedragen Overige overlopende activa

1 25

28 7

Totaal

26

35

VASTE PASSIVA Nota reserves en voorzieningen 2006 De gemeenteraad heeft op 7 november 2006 de “Nota reserves en voorzieningen 2006” vastgesteld. Hiermee zijn beleidsuitgangspunten en beleidsregels vastgesteld ten aanzien van reserves en voorzieningen. De belangrijkste regels zijn: • in de begroting wordt bespaarde rente niet meer als dekkingsmiddel gebruikt, hiermede is de renteafhankelijkheid volledig opgeheven. In de jaarrekening wordt wel bespaarde rente berekend over het eigen vermogen (reserves); • er wordt een ijzeren algemene reserve ad € 3.600.000,00 gevormd zijnde 10% van het begrotingstotaal en een algemene risicoreserve ad € 1.800.000,00 zijnde 5% van het begrotingstotaal. De ijzeren algemene reserve is bedoeld om algemene risico’s op te kunnen vangen. De algemene risicoreserve is bedoeld als risicodekking voor initiatieven en ondernemerschap bij het uitvoeren van de beleidsprogramma’s. Op 12 mei 2009 is bij het ombuigingsbesluit besloten de “ijzeren algemene reserve” met € 1.500.000 te verhogen, wat mogelijk is omdat de vermogenspositie stijgt door de verkoop van aandelen Essent. Hiermee is de omvang bepaald op € 5.100.000; • indien de genoemde € 1.800.000,00 dient te worden aangesproken, zal deze op peil worden gebracht door alle meevallers aan deze reserve toe te voegen totdat het vastgestelde minimum weer is bereikt; • Indien de genoemde € 3.600.000,00 (verhoogd naar € 5.100.000) dient te worden aangesproken dienen er direct bezuinigingsmaatregelen te worden getroffen.

134

Eigen Vermogen Algemene reserve Het verloop in 2009 van de algemene reserve wordt in onderstaand overzicht weergegeven: Reserve

Boekwrde 1-1-‘09

Toevoeging

Algemene reserves: IJzeren algemene reserve (10%) Algemene risicoreserve (5%) Vrije algemene reserve

3.600 1.099

1.500

Totaal

4.699

1.500

Onttrekking

Bestem- Verminde- Boekwrde ming ring ter 31-12-‘09 resultaat dekking van 2008 afschrijv.

324

990

324

990

5.100 1.765

0

6.865

Bij raadsbesluit van 30 juni 2009 ter vaststelling van het jaarverslag 2008 is door de raad een bestemming gegeven aan het (voordelig) jaarresultaat 2008 ad € 1.521.000. Op grond hiervan is dit bedrag van € 990.000 toegevoegd aan de algemene risico reserve. De overige mutaties 2009 betreffen de volgende posten: Onttrekkingen: Bijdrage in tekort conform voorjaarsnota

Raad 30 juni 2009

324.000

Totaal onttrekkingen Toevoegingen: IJzeren algemene reserve ivm verkoop Essent

Raad 3 november 2009 Totaal toevoegingen

324.000 1.500.000 1.500.000

Bestemmingsreserves Een nadere indeling en het verloop in 2009 van de bestemmingsreserves worden in onderstaand overzicht weergegeven: Reserve

Stadsuitleg Grondexploitatie Herontwikkeling Aloysiuslocatie Reiniging Riolering Onderhoud Wegen Reserve bijdr.2006 exploitatie Bijdrage MAN Herbestemming HET gelden Organisatie - ontwikkelingen

Boekwrde 1-1-‘09

713 109 0 1.534 2.776

Toevoeging

178 14 281

Onttrekking

713 20

205 675

53 103 10 65

40 10 22

Bestem- Verminde- Boekwrde ming ring ter 31-12-‘09 resultaat dekking van 2008 Afschrijv. 0 267 14 1.815 2.571 675 13 103 0 43

135

Reserve

e

Bouw 1 Kulturhus e Bouw 2 Kulturhus Aanpassingen woningen Martinusplein Cursus sneltoetscr. lichte bouwverg. Rechtmatigheid/fin.administratie Perceptiekosten forensenbelasting Bijdrage algemene uitkering tbv BAG Herplaatsen LAGA zuilen Dorpsvisies/uitv.Leefbaarheidsagenda Kompas CV en radiatoren vervangen Migratie Corsa Implementatie omgevingsvrg. (WABO) Actual.bestemmingspl. Zoeker Esch Actualiseren bestemmingsplannen Vervolgprocedures VVH Cofin. revitalisering landelijk gebied Mantelzorg Steunpunt Informele Zorg Nat. Actieplan Sport en Bewegen Belasting ontrekking grondwater Verv. Lampen openbare verlichting Reserve dienstverlening Reserve sanering terrein “Jassies” Egal.res.investeringsbijdrages Totaal

Boekwrde 1-1-‘09

Toevoeging

Onttrekking

Bestem- Verminde- Boekwrde ming ring ter 31-12-‘09 resultaat dekking van 2008 Afschrijv.

400

400

400 1 1 11 10

2 29 21 32 7 96

5 155 63

400 0 0 11 8 0 10 107 0 0 61 5 120 63 67 0 46 42 36 26 0 3.516

1 1

29 10 128 32 7 157

35

11

50 112 8 4.035

13

27 86 8 519

10.612

1.161

1.885

67 11 46 42

531

0

10.419

Reserve stadsuitleg Deze reserve werd gebruikt voor dekking van de kosten van aanleg van bovenwijkse voorzieningen. Voeding middels opslagen op de grondverkopen bij de grondexploitatie. In 2008 is € 33.000 toegevoegd, waardoor het saldo per 31-12-2008 op € 713.000 komt. Bij de begroting 2009 is overigens besloten deze reserve op te heffen. Het saldo per 1-12008 ad € 680.000 wordt gebruikt als (eenmalige) dekking van het tekort in de begroting 2009. De functie van deze reserve is overgenomen door de reserve grondexploitatie. Het hogere saldo ad € 33.000 is in 2009 ook toegevoegd aan de reserve grondexploitatie. Reserve grondexploitatie De grondexploitatie is een vrij risicovolle activiteit. Om deze risico’s op te kunnen vangen, zonder de algemene risicoreserve, de ijzeren algemene reserve of de vrije algemene reserve aan te moeten spreken, is besloten een reserve grondexploitatie te vormen. Hierbij is bepaald dat indien het jaarresultaat van de overige gemeentelijke activiteiten een negatief saldo vertoont, dit eerst wordt aangevuld. Het meerdere wordt voor 50% bestemd voor de algemene reserve en de andere 50% voor de reserve grondexploitatie. In geval van een tekort op de grondexploitatie wordt dit eerst ten laste van deze reserve gebracht, een eventueel resterend tekort komt ten laste van de algemene middelen. Voor 2009 betekent dit dat er € 150.000 aan deze reserve wordt toegevoegd, conform besluit nota reserves en voorzieningen. In deze reserve worden met ingang van 2009 ook de opslagen op de grondverkopen bij de grondexploitatie opgenomen. De functie van deze reserve wordt daarmee uitgebreid. Deze

136

reserve wordt daarbij ook gebruikt voor dekking van kosten van aanleg bovenwijkse voorzieningen. In 2009 is per saldo € 5.000 aan de reserve onttrokken, aangezien een reeds verkocht stuk grond is teruggekocht en de in het verleden aan deze reserve toegevoegde afdracht wordt nu weer aan deze reserve onttrokken. In 2009 is besloten € 20.000 beschikbaar te stellen voor de herontwikkeling van de Aloysiuslocatie, hetgeen ten laste van de reserve grondexploitatie wordt gebracht. In 2009 is het restant saldo van de reserve stadsuitleg ad € 33.000 toegevoegd aan de reserve grondexploitatie, zie ook de toelichting bij de reserve stadsuitleg. Reserve Herontwikkeling Aloysiuslocatie Door de raad is op 20 februari 2009 besloten € 20.000 beschikbaar te stellen voor de herontwikkeling van de Aloysiuslocatie ten laste van de reserve grondexploitatie. In 2009 is € 6.000 besteed, de resterende € 14.000 wordt toegevoegd aan deze reserve. Reserve reiniging Bij raadsbesluit van 16 december 2008 is besloten de voorziening reiniging om te vormen tot de bestemmingsreserve reiniging. Het saldo tussen lasten en baten met betrekking tot de afvalinzameling wordt jaarlijks verrekend met deze reserve. Dit saldo wordt in volgende begrotingsjaren in de tarieven verwerkt. Op deze wijze worden behoudens (autonome) kostenstijgingen onregelmatige schommelingen in de tarieven beperkt. Voor 2009 was het saldo tussen lasten en baten € 281.000 voordelig, hetgeen is toegevoegd aan deze reserve. Reserve riolering Bij raadsbesluit van 16 december 2008 is besloten de voorziening riolering om te vormen tot de bestemmingsreserve riolering. Het saldo tussen lasten en baten met betrekking tot de riolering wordt jaarlijks verrekend met deze reserve. Dit saldo wordt het eerstvolgende begrotingsjaar in de tarieven verwerkt. Op deze wijze worden behoudens (autonome) kostenstijgingen onregelmatige schommelingen in de tarieven beperkt. De hoogte van het rioolrecht is gebaseerd op het kostendekkingsplan dat onderdeel is van het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). Voor 2009 was het saldo tussen lasten en baten € 205.000 nadelig, hetgeen is onttrokken aan deze reserve Reserve onderhoud wegen Bij de op 12 mei 2009 vastgestelde bezuinigingsoperatie is besloten dat jaarbudgetten onderhoud wegen volledig voor dit doel mogen worden aangewend. Dat betekent dat een overschot via een reserve beschikbaar blijft. Op de post onderhoud wegen is € 675.000 niet besteed en wordt toegevoegd aan deze reserve. Reserve bijdragen 2006 in exploitatiebudgetten In de begroting 2006 is een aantal exploitatie - budgetten beschikbaar gesteld, welke gedekt werden door een eenmalige bijdrage uit de algemene reserve. Aangezien nog niet alle uitgaven waren verricht, is op grond van besluitvorming en ter dekking van de kosten die nog gemaakt worden een bedrag van € 196.000,00 in 2006 gereserveerd. In 2007 is voor € 62.000 besteed en in 2008 € 81.000, zodat nog € 53.000 resteerde. Hierbij gaat het om actualiseren/digitaliseren bestemmingsplannen (€ 19.000) en milieuvergunningen en handhaving (€ 34.000). In 2009 is € 40.000 besteed, zodat nog € 13.000 resteert. Dit betreft geheel het actualiseren/ digitaliseren bestemmingsplannen.

137

Reserve bijdrage MAN De raad heeft op 3-7-2007 besloten ten laste van de algemene reserve € 102.500 extra beschikbaar te stellen voor de multifunctionele accommodatie (MAN). Tot en met 2009 is dit niet besteed. Reserve herbestemming HET gelden Op 16 december 2008 heeft de gemeenteraad besloten om € 10.000 van de in totaal voor 2008 geraamde zgn. HET - gelden (= Historische Elementen Twente) in 2009 aan te wenden voor Burgerprojecten Nationaal Landschap. In 2009 is dit meegenomen in projecten Vitalisering Landelijk gebied. De reserve kan worden opgeheven. Reserve organisatie - ontwikkelingen Deze reserve is bedoeld voor dekking van de risico’s voortvloeiende uit mogelijke verplichtingen en kosten als gevolg van het organisatie - ontwikkelingstraject. Teneinde slagvaardig op te kunnen treden is het in het belang van de kwaliteitsborging van de bedrijfsvoering hiertoe dekking beschikbaar te hebben. In 2009 is € 22.000 ten laste van deze reserve gebracht, de resterende € 43.000 is nodig voor de komende organisatieontwikkelingen. Reserve bouw 1e Kulturhus In de begroting 2006 is er van uitgegaan dat er € 400.000 zou worden geïnvesteerd cq zou worden bijgedragen in de bouw van het 1e Kulturhus. In de nota reserves en voorzieningen is er van uitgegaan dat deze investering/bijdrage ineens zou worden afgeboekt. Aangezien in 2006 geen uitgaven zijn geweest en het wenselijk is deze middelen te reserveren, is deze reserve toen gevormd. In 2009 is deze nog niet besteed. Wel is er gewerkt aan de planontwikkeling ten aanzien van de Kulturhusen in De Lutte en Overdinkel. Reserve bouw 2e Kulturhus Bij de bestemming van het jaarresultaat 2005 is voor het 2e Kulturhus eveneens € 400.000 bestemd. Zie toelichting bij 1e Kulturhus. Reserve aanpassingen woningen Martinusplein Op 30 juni 2008 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2008 besloten tot instellen van deze bestemmingsreserve ad € 1.000 ten behoeve van een aantal reeds opgedragen aanpassingen aan het Martinusplein 14. In 2009 is dit uitgevoerd. De reserve kan worden opgeheven. Reserve cursus sneltoetscriteria lichte bouwvergunningen Op 30 juni 2008 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2008 besloten tot instellen van deze bestemmingsreserve ad € 1.000 ten behoeve van een cursus welstandstoets lichte bouwaanvragen. In 2009 is dit uitgevoerd. De reserve kan worden opgeheven. Reserve rechtmatigheid en financiële administratie Voor rechtmatigheid en administratieve organisatie is bij bestemming van het jaarresultaat 2005 € 100.000 beschikbaar gesteld. In 2006 is € 26.000 besteed, in 2007 € 41.000, in 2008 € 22.000. In 2009 zijn geen kosten gemaakt. In verband met de organisatieontwikkelingen is het wenselijk de resterende € 11.000 de komende jaren beschikbaar te hebben. Reserve perceptiekosten forensenbelastingen Voor perceptiekosten forensenbelasting is bij bestemming van het jaarresultaat 2005 € 68.000 bestemd. In 2006 bedroegen de kosten € 14.000, in 2007 € 6.000 en in 2008

138

€ 3.000, zodat nog € 45.000 resteerde per 31-12-2008. Voor afhandeling hiervan is ingeschat dat een budget van € 10.000 hiervoor voldoende is, zodat er in 2008 € 35.000 is vrijgevallen. In 2009 is € 2.000 besteed. Aangezien er nog enkele procedures lopen is het wenselijk de resterende € 8.000 beschikbaar te houden. In 2009 zijn uiteindelijk gespreid over het jaar alle nog niet opgelegde aanslagen 2005 t/m 2009 (inclusief correcties wegens verlaging tarieven) opgelegd. Reserve bijdrage algemene uitkering t.b.v. BAG Op 30 juni 2008 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2008 besloten tot instellen van deze bestemmingsreserve ad € 29.000. In 2009 zijn via de algemene uitkering extra middelen beschikbaar gekomen ten behoeve van het aansluiten op de landelijke voorziening BAG. In 2009 is dit aangewend. De reserve kan worden opgeheven. Reserve herplaatsen LAGA zuilen Op 30 juni 2008 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2008 besloten tot instellen van deze bestemmingsreserve ad € 10.000. Door de problemen t.a.v. de VVV in 2009 is dit nog niet gerealiseerd. Herplaatsing is nu gepland in 2010, de reserve dient daarvoor gehandhaafd te worden. Reserve Dorpsvisies/uitvoering leefbaarheidsagenda Op 30 juni 2008 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2008 besloten tot instellen van deze bestemmingsreserve ad € 128.000. De leefbaarheid van de kerkdorpen en burgerparticipatie zijn speerpunten uit het collegeprogramma. Hiertoe zijn samen met burgers dorpsvisies opgesteld en is budget voor de uitvoering door de raad middels amendement bij de voorjaarsnota op 24 juni 2008 beschikbaar gesteld. De nietbestede middelen per 31-12-2008 zijn op deze wijze beschikbaar voor uitvoering na 2008. In 2009 is € 21.000 besteed, mn in Beuningen. Het resterende budget ad € 107.000 blijft beschikbaar. Reserve Vervanging CV en radiatoren school Het Kompas Op 30 juni 2008 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2008 besloten tot instellen van deze bestemmingsreserve ad € 32.000 voor vervanging radiatoren en leidingen, zoals was opgenomen onder het Onderwijs-Huisvestingsprogramma 2008. In 2009 is € 18.000 aangewend. Het resterende deel wordt voorgesteld te gebruiken als dekking voor de hoger uitgevallen lasten plaatsen noodlokaal Kompas. Reserve Migratie Corsa Op 30 juni 2008 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2008 besloten tot instellen van deze bestemmingsreserve ad € 7.000 ten behoeve van de migratie van Corsa 7.1 naar Corsa 7.2. In 2009 is dit aangewend. De reserve kan worden opgeheven. Reserve Implementatie omgevingsvergunning (WABO) Op 30 juni 2008 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2008 besloten tot instellen van deze bestemmingsreserve. In 2008 was € 245.000 door de raad beschikbaar gesteld. Er was € 88.000 besteed, voor het restant ad € 157.000 is deze bestemmingsreserve gevormd. Met betrekking tot de definitieve implementatie wordt “gemikt” op medio 2010. In 2009 is € 96.000 besteed, het resterende deel ad € 61.000 is nodig voor de verdere implementatie.

139

Reserve actualiseren bestemmingsplan Zoeker Esch Bij bestemming van het jaarresultaat 2006 is € 11.000 beschikbaar gesteld. In 2007 is voor € 6.000 besteed, in 2008 niets aangezien het project als gevolg van een nog uit te voeren geluidsonderzoek stagnatie heeft opgelopen. Ook in 2009 zijn geen kosten gemaakt, de planning is nu gericht op 2010. Reserve actualiseren bestemmingsplannen Bij bestemming van het jaarresultaat 2006 is € 200.000 beschikbaar gesteld voor het actualiseren en digitaliseren van bestemmingsplannen en dan met name het bestemmingsplan buitengebied. Dit project strekt zich over meerdere jaren uit. In 2007 zijn nog geen kosten gemaakt, in 2008 bedroegen de kosten € 45.000, in 2009 was dit € 35.000. Zodat per eind 2009 € 120.000 resteert. Reserve vervolgprocedures VVH In 2008 is door de raad op 28 februari ten laste van de algemene reserve € 340.000 beschikbaar gesteld voor het wegwerken van achterstanden op het gebied van bouwen milieuvergunningen. De achterstanden zijn weggewerkt, maar er dient nog een afronding plaats te vinden met name ten aanzien van juridische procedures. Het niet bestede budget ad € 63.000 is toegevoegd aan deze reserve. In 2009 is een aantal zaken afgewikkeld. Hiertoe is de “Reserve bijdragen 2006 in exploitatiebudgetten” aangewend, waardoor op deze reserve in 2009 geen beroep is gedaan. Voor verdere afwikkeling is de resterende € 63.000 benodigd. Reserve Cofinanciering revitalisering landelijk gebied Op 30 juni 2008 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2008 besloten tot het instellen van deze bestemmingsreserve ad € 67.000. Het betreft cofinancieringsmiddelen ten behoeve van Vitalisering Landelijk Gebied (PmjP) en kan doorlopen tot 2013. Jaarlijks is in de begroting een bedrag van € 100.000 voor cofinanciering beschikbaar. In 2009 zijn weinig kosten gemaakt en wordt voorgesteld het resterende bedrag via bestemming van het jaarresultaat € 69.000 aan deze reserve toe te voegen. Op deze wijze blijven de cofinancieringsmiddelen meerjarig beschikbaar en kunnen in combinatie met de PmjP gelden worden aangewend. Reserve mantelzorg Steunpunt Informele Zorg Op 30 juni 2008 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2008 besloten tot het instellen van deze bestemmingsreserve. Volgens overeenkomst is in 2009 dit bedrag aan het Steunpunt Informele Zorg beschikbaar gesteld. De reserve kan worden opgeheven. Reserve Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB) Op 30 juni 2008 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2008 besloten tot het instellen van deze bestemmingsreserve. Voor de 1e tranche impuls Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB) is in 2008 € 46.000 beschikbaar gesteld als decentralisatie-uitkering via het gemeentefonds. Aanwending vindt in een later stadium plaats, derhalve is deze reserve gevormd in 2008. De projectperiode loopt van 2008 t/m 2010, mogelijk nog een aantal jaren langer. In 2009 is een bedrag ontvangen van € 110.000 en per saldo € 24.000 aan kosten gemaakt en wordt voorgesteld het resterende bedrag ad € 86.000 via bestemming van het jaarresultaat aan deze reserve toe te voegen. Reserve Belasting onttrekking grondwater Op 30 juni 2008 heeft de gemeenteraad bij bestemming van het jaarresultaat 2008 besloten tot instellen van deze bestemmingsreserve. Bij de najaarsnota 2008 was op basis van een

140

vooraankondiging aangegeven dat over de periode 2003-2008 een incidentele naheffing zou plaatsvinden ad € 42.000. In 2009 is de naheffing nog niet ontvangen, zodat deze reserve in stand moet worden gehouden tot het moment dat de afrekening wordt ontvangen. Vervanging lampen openbare verlichting Deze reserve is bedoeld voor de vervanging van de lampen van openbare verlichting elke 4 jaar. Jaarlijks wordt een bedrag gereserveerd. Maximum saldo reserve is bepaald op € 50.000. De omvang van deze reserve per 1-1-2009 bedroeg € 50.000. In 2009 is € 27.000 aan kosten gemaakt en € 13.000 aan de reserve (conform begroting) toegevoegd. Hierdoor resteert er per ultimo 2009 een saldo van € 36.000. Reserve dienstverlening In de begroting 2007 is € 325.000 voor het project dienstverlening beschikbaar gesteld ten laste van de algemene reserve. Hiervan is in 2008 € 216.000 besteed. Voor de resterende € 109.000 is een bestemmingsreserve gevormd. In 2008 is voor dit project € 225.000 beschikbaar gesteld ten laste van de algemene reserve. Hiervan is een investeringsbijdrage in software beschikbaar gesteld ad € 105.000 (zie reserve investeringsbijdragen). Daarnaast is er € 117.000 aan kosten gemaakt. Het resterende saldo ad € 3.000 is aan de reserve dienstverlening toegevoegd, waardoor deze per 31-12-2008 € 112.000 bedraagt. In 2009 is € 86.000 aangewend, zodat voor afronding van dit project nog € 26.000 resteert. Reserve sanering terrein “Jassies” Maakte tot januari 2006 deel uit van de inmiddels opgeheven reserve stads- en dorpsvernieuwing en is vanuit deze reserve overgeheveld. Bedoeld voor eventuele saneringskosten. In 2009 zijn de kosten gemaakt en is het saldo ad € 8.000 hiervoor aangewend. De reserve kan worden opgeheven. Egalisatiereserve investeringsbijdragen Op grond van BBV2004 mogen bijdragen uit eigen reserves in investeringen met economisch nut niet in mindering worden gebracht op de boekwaarde van deze investeringen. Hier is sprake van de zgn. bruto - verantwoording. In de praktijk houdt dit in dat er een jaarlijkse vrijval van deze reserve plaatsvindt op basis van de afschrijvingstermijn van het betreffende activum. Hierbij wordt ook rekening gehouden met rente, zodat e.e.a. hetzelfde effect heeft als een netto - verantwoording, zij het dat de vrijval op grond van de regelgeving niet geschiedt via het betreffende product (functie) maar via functie 980 en op deze wijze dus via de bestemming. Vrijval in 2009 bedroeg € 519.202. Hierbij dient het volgende te worden opgemerkt: de gemeente heeft in 2009 nog een restauratiesubsidie ad € 395.453 toegezegd gekregen, waarop in 2009 € 295.453 is ontvangen en in 2010 en 2011 nog 2 x € 50.000 zal worden ontvangen. Bij de zgn. “nulmeting” van de bezuinigingsoperatie is dit meegenomen en zijn de budgettaire voordelige effecten meerjarig in de begroting meegenomen. Deze bijdrage dient in mindering te worden gebracht op de investering Reconstructie en aankleding steenfabriek (vm LAGA project). Hierdoor komt de boekwaarde van dit activum op € 471.082. De bijdrage uit de LAGA reserve voor diverse investeringen, waaronder de steenfabriek is in 2003 conform de voorschriften op de reserve investeringsbijdrage verantwoord en kent aan het einde van het boekjaar een boekwaarde van € 732.182. Dat zou betekenen dat de boekwaarde van deze reserve investeringsbijdrage hoger is dan de boekwaarde van het activum waarop deze betrekking heeft. Dat is onwenselijk. Door op deze reserve € 261.100 extra te laten vrijvallen in 2009 komt de boekwaarde hiervan eveneens op het niveau van de boekwaarde van het activum (€ 471.082).

141

De meerjarig bij de “nulmeting” geraamde budgettaire voordelen worden slechts deels door de netto lagere kapitaallasten steenfabriek teruggevonden, doordat niet de gehele bijdrage op de boekwaarde in mindering kan worden gebracht. Teneinde het resterende budgettaire (geraamde) voordeel ook te realiseren, dient formeel nog wel een bestemming te worden gegeven. Daarom wordt voorgesteld dit bedrag ad € 261.100 te bestemmen voor een extra afwaardering van zgn. maatschappelijk nut investeringen, hetgeen leidt tot lagere kapitaallasten in de volgende begrotingsjaren.

Voorzieningen Het verloop in 2009 van de voorzieningen wordt in onderstaand overzicht weergegeven: Voorziening

Boekwrde 1-1-‘09

Toevoeging

Aanwending

Vrijval

Boekwrde 31-12-‘09

Bestaande risico’s, te verwachten Verplichtingen of verliezen WVG, aanvragen in behandeling CAO loonkosten ambtenaren 2009 Wachtgeldverpl. vm wethouders Pensioenvoorzieningen wethouders Uitstroom personeel

77 0 322 1.825 35

37 80 393 387

35

79 80 490 2.158 0

225 54 35

Door derden beklemde middelen met een specifieke aanwenDingsrichting Openbaar Onderwijs -constructiefouten / buitenvandalisme

1

1

Kunstwerk Langenkamp CAO gratificatie 2007

2 3

2 3

Totaal

2.265

897

349

0

2.813

WVG aanvragen in behandeling Het eindsaldo van € 79.000 betreft in dit geval aanvragen om een vergoeding (€ 35.000 woningaanpassingen, € 7.000 vervoersvoorzieningen en € 37.000 scootmobielen) in het kader van de Wet Voorziening Gehandicapten die in het boekjaar (meestal eind van het jaar) zijn ingediend, maar waarop nog geen beschikking is afgegeven en welke naar verwachting binnenkort (in het volgende boekjaar) tot een beschikking zullen leiden. CAO loonkosten ambtenaren 2009 Op 1 juni 2009 liep de CAO voor gemeenteambtenaren af. Tot heden (februari 2010) zijn de vakbonden en werkgever niet tot een overeenstemming gekomen. De werkgever biedt op het gebied van salaris een eenmalige uitkering in december van 1% over het jaarsalaris. De vakbonden eisen een structurele stijging van 1,5% teneinde de koopkracht te kunnen behouden. Beide voorstellen hebben voor 2009 € 80.000 aan lasten tot gevolg. Derhalve is het ter dekking hiervan wenselijk een voorziening te treffen ad € 80.000. Overigens is in de loonkosten in de begroting met een loonstijging rekening gehouden.

142

Wachtgeldverplichtingen vm wethouders De laatste jaren stijgen de wachtgeldverplichtingen voor voormalige wethouders. De hiermee gemoeide kosten worden jaarlijks in de begroting opgenomen. Deze bedragen vertonen echter van jaar tot jaar steeds meer grote verschillen. Op grond van de regelgeving BBV (Besluit Begroting en Verantwoording) dient in geval van dit soort jaarlijks afwijkende verplichtingen een voorziening te worden gevormd. In 2009 zijn 4 wethouders vertrokken hetgeen tot een forse toename van deze verplichting heeft geleid. Per 1-1-2009 bedroeg deze voorziening € 322.000. In 2009 is een bedrag van € 225.000 als wachtgelduitkering ten laste van deze voorziening gebracht, zodat nog € 97.000 resteert. Voor 7 voormalig wethouders is in totaal € 490.000 per 31-12-2009 aan wachtgeldverplichtingen nodig voor de periode tot en met 2013. Dat houdt in dat om de voorziening op dit berekende niveau te krijgen er een toevoeging noodzakelijk is van € 393.000. Bij de najaarsnota was reeds rekening gehouden met een noodzakelijke toevoeging van € 224.000 wegens het toenmalig bekende vertrek van 2 wethouders. Pensioenvoorzieningen Op grond van BBV2004 dient voor de pensioenverplichtingen die de gemeente heeft jegens bestuurders en oud-bestuurders dan wel jegens hun nabestaanden een voorziening te worden gevormd. Jaarlijks zal moeten worden beoordeeld op basis van een actuariële berekening of de voorziening nog toereikend is. Per 1-1-2009 bedroeg deze voorziening € 1.825.000. In 2009 is een bedrag van € 55.000 als pensioenuitkering ten laste hiervan gebracht, zodat nog € 1.770.000 resteert. Op basis van actuariële gegevens is een voorziening nodig van € 2.157.000 per 31-12-2009. Dat houdt in dat om de voorziening op dit berekende (actuarieel) niveau te krijgen er een toevoeging noodzakelijk is van € 387.000. Uitstroom personeel In de najaarsnota 2008 is besloten een voorziening te vormen ad € 50.000 voor opvang van onontkoombare kosten van uitstroom van een personeelslid. Op basis van actuele gegevens ultimo 2008 is maximaal € 35.000 nodig, hiertoe was een voorziening gevormd. In 2009 is deze kwestie afgerond. De voorziening kan worden opgeheven. Onderwijsvoorzieningen In verband met de verzelfstandiging van het openbaar onderwijs is het saldo op deze voorzieningen aan Consent overgedragen. Alleen de voorzieningen constructiefouten en buitenvandalisme voor openbaar onderwijs is bij de gemeente gebleven. In 2009 is er voor een gering bedrag gebruik gemaakt van deze reserve. Kunstwerk Langenkamp De ABN/AMRO heeft in het kader van het nieuwe kantoor aan de Langenkamp een schenking gedaan, welke bedoeld is voor een kunstwerk in de omgeving van de Langenkamp. Dit kunstwerk is nog niet geplaatst. CAO gratificatie 2007 In de CAO voor gemeenteambtenaren is afgesproken dat middelen die hiervoor jaarlijks o.b.v. de CAO afspraken zijn bepaald en niet zijn besteed, beschikbaar blijven voor gratificaties. In 2007 was € 10.000 niet besteed. In 2008 is € 7.000 aangewend, zodat per 31-12-2008 nog € 3.000 resteert. In 2009 is dit niet aangewend.

143

Vaste schulden met een rentetypische looptijd > 1 jaar Een nadere indeling en het verloop in 2009 van de vaste schulden wordt in onderstaand overzicht weergegeven: Boekwrde 1-1-‘09

Vermeerderingen

Aflossingen


Binnenlandse Pensioenfondsen Binnenlandse banken en overige Binnenlandse bedrijven Waarborgsommen

182 35.006 0 67

91 2.600 4

43

91 32.406 0 28

Totaal

35.255

4

2.734

32.525

De totale rentelast voor het jaar 2009 met betrekking tot de vaste schulden bedraagt € 1.576.000; dit was over 2008 € 1.619.000. VLOTTENDE PASSIVA Netto vlottende schulden Per 31-12-2009 bedraagt het totaal aan vlottende schuld € 4.707.000. Hieronder is o.a. opgenomen € 3.675.000 aan crediteuren open posten. Verder zijn er diverse verplichtingen opgenomen, zoals: - € 158.000 aan verplichtingen WVG - € 244.000 teveel ontvangen WSW 2008 en 2009 - € 263.000 energie - € 52.000 accountantskosten - € 43.000 Ministerie Soza Bbz en IOAZ 2009

144

Overlopende passiva Met ingang van het boekjaar 2009 dienen niet-bestede middelen van uitkeringen van Europese en Nederlandse overheidslichamen met een specifiek bestedingsdoel (“geoormerkt”), als “vooruitontvangen” op de balans te worden verantwoord onder de post overlopende passiva. Deze posten werden tot en met 2007 als voorzieningen verantwoord. De post overlopende passiva kan dus als volgt worden onderscheiden: Overlopende passiva

Boekwrde 1-1-‘09

Vermeerdering

Vermindering


Vooruitontvangen m.a.w. van Europese en Nederlandse overheidslichamen ontvangen voorschotbedragen voor uitkeringen met een specifiek bestedingsdoel: Bijzonder basisonderwijs -constructiefouten / buitenvandalisme Werkfonds (WIW) Onderwijsachterstanden RMC gelden ESF Reïntegratieproject Reconstructieplan Salland-Twente Uitv.progr. landelijk gebied pMJP2007-2013 Herstruct.De Zoeker Esch/De Pol Flitsbesluit Prov. Bijdrage Sportaccommodatie VIS2 bijdrage ISV-2 project Geluidssanering ISV-2 project 7 woningen Gronausestraat Cultuurarrangementen OVERAL! Verkeersveiligheidsplan (MEVO) Externe Veiligheid 2009 Voorziening rsu-jgz Centra voor jeugd en gezin rijksbijdr. BDU uniforme deel BDU Centra voor jeugd en gezin

13 500 7

251 30

92 8 1.058 87 10 112 51 88

389

14 72 50

7

3

10

500 7 15 92 8 46 53 10

251 0 15 0 0 1.401 34 0 112 6 14 72 1 0 16 0 0 32 76

59 74 49 7

16 13 10

13 10 32 76

2.056

930

946

2.040

Vooruitontvangen bedragen Overige overlopende passiva

59 1

22 3

41

40 4

Saldo overige

60

25

41

44

Saldo vooruitontvangen Overige vooruit ontvangen bedragen:

Bijzonder Basisonderwijs Alle voorzieningen van het openbaar onderwijs zijn overgedragen aan Consent behalve de voorziening constructiefouten en buitenvandalisme is bij de gemeente gebleven. De vermindering in 2009 bedroeg een ruitschade.

145

Werkfonds (WIW) Op grond van BBV2004 is deze voormalige voorziening (het zgn. Werkfonds) omgezet in overlopende passiva, aangezien het hier om door het rijk geoormerkt geld ging. De middelen in dit overlopend passief zijn in 2009 ingebracht bij het beschikbare budget werkdeel WWB over 2009, te weten € 499.939. Vervolgens worden de hierbij behorende uitgaven tegenover dit budget gesteld. Op basis van een berekening dient het overschot van 2009 naar 2010 als geoormerkt geld in het volgende jaar voor de WWB te worden ingezet of anders te worden terugbetaald aan het rijk. Berekend is dat het overschot € 251.000 bedraagt. Onderwijs Achterstanden Voorheen stond deze post onder de naam Onderwijs Allochtone Levende Talen (OALT). De regeling VVE en GOA maakten hier ook onderdeel van uit. De OALT is in 2004 beëindigd. Het resterende saldo is in 2009 volledig aangewend. ESF Reïntegratie-project Dit betreft de nog niet bestede middelen welke in 2005 zijn ontvangen. Deze van het rijk ontvangen middelen zijn geoormerkt, derhalve worden de ontvangen, nog niet bestede middelen als overlopend passief aangemerkt. In 2009 zijn deze middelen aangewend. Reconstructieplan Salland - Twente Door de provincie Overijssel is destijds in 2006 € 15.000 subsidie beschikbaar gesteld voor de inventarisatie van agrarische bouwpercelen. Resterend saldo eind 2007 was € 8.554. In 2008 is voor een bedrag van € 874 aan kosten gemaakt. In 2009 zijn er geen kosten gemaakt. Het nog niet bestede budget blijft als geoormerkt geld op deze overlopende passiva staan. Project Uitvoeringsprogramma Landelijk Gebied (pMJP2007-2013) In 2007 is van de provincie Overijssel een voorschot van € 406.000 voor dit meer jarig project ontvangen. Hiervan is in 2007 reeds een deel besteed. Het resterende deel per eind 2007 van € 344.000 is als geoormerkt geld aan dit overlopend passief toegevoegd. In 2008 is er een aanvullende subsidie van de provincie Overijssel ter grootte van € 714.000 ontvangen, waardoor het eindsaldo 2008 € 1.058.000 bedraagt. In 2009 is er wederom een aanvulling op de subsidie binnengekomen van € 389.000 en is er voor € 46.000 besteed, waardoor het eindsaldo nu op € 1.401.000 staat. Project herstructurering De Zoeker Esch / De Pol In 2007 is van de provincie Overijssel een voorschot van € 400.000 voor dit project ontvangen. Hiervan is € 39.852 besteed in 2007, in 2008 € 273.381 en in 2009 € 52.714 Eindstand 2009 bedraagt € 34.052 Flitsbesluit In 2008 is er een provinciale subsidie ontvangen ter grootte van € 10.000 voor de dorpsvisie Overdinkel. In 2009 zijn deze middelen besteed aan een op te stellen inbreidingsvisie waardoor dit passief komt te vervallen. Provinciale bijdrage Sportaccommodatie Door de provincie Overijssel is er in 2008 een eenmalige bijdrage ter beschikking gesteld voor sportaccommodaties van € 112.425. Dit bedrag is gebaseerd op € 5 per inwoner. Deze € 112.425 is als geoormerkt geld opgenomen als overlopend passief. In 2009 is er wel een besluit genomen om dit geld aan te wenden voor de aanleg van kunstgras voetbalvelden maar nog niet daadwerkelijk uitgegeven.

146

VIS2 bijdrage Voor de invoering van een leerlingenvolgsysteem, genaamd VIS2, is er door de provincie Overijssel in 2008 een subsidie van € 97.969 (70% van de totale subsidie) beschikbaar gesteld. In 2008 heeft er een besteding van € 46.186,50 plaatsgevonden, in 2009 is er een aanvullend voorschot van € 13.995 (10%) ontvangen en is voor een bedrag van € 59.533,64 aan implementatiekosten gemaakt waardoor de stand van het overlopend passief € 6.243,87 is. ISV – 2 project Geluidssanering In 2008 is er door de provincie Overijssel een subsidie ISV – 2 van € 88.000 beschikbaar gesteld voor het project Geluidssanering. Deze € 88.000 staat voor 80% van de totale subsidie. Het restant van 20% wordt ontvangen bij de definitieve verantwoording van het project. In 2009 is r voor een bedrag van € 73.740,91 aan kosten gemaakt voor gevelisolaties aan woningen die op de Raillijst staan. ISV-2 Project sanering verkeerslawaai In 2009 is er door de provincie Overijssel een ISV2- subsidie verstrekt van maximaal € 90.299,65 voor een zevental woningen aan de Gronausestraat in Losser. Hiervan is reeds 80% door de provincie overgemaakt. Kosten voor dit project zijn er in 2009 nog niet gemaakt. Cultuurarrangementen Overal! Overijssel In 2009 heeft de provincie Overijssel subsidie verleend voor het cultuurconvenant 20092012. In totaal krijgt de gemeente de komende 4 jaar een voorschot van 25% van het totale toegekende bedrag van € 100.000. Deze subsidie wordt verleend onder het nadrukkelijke voorbehoud dat de afspraken van 21 augustus 2009 m.b.t. de voorgenomen bezuinigingen op de muziekschool Losser worden nageleefd en conform worden uitgevoerd. In 2009 is het eerste voorschot ontvangen en is er voor een bedrag van € 49.375,-- besteed. Verkeersveiligheidsplan (MEVO) Door de provincie Overijssel is in 2006 € 20.000 subsidie beschikbaar gesteld voor externe veiligheid. Alle kosten zijn inmiddels gemaakt. Externe Veiligheid 2009 In 2009 is door de provincie Overijssel een subsidie verstrekt voor “versterking organisaties” voor een totaalbedrag van € 26.978. Hiervan is € 15.385,50 overgemaakt als voorschot. Het voorschot bestaat uit 75% van het totale beschikbare bedrag minus de middelen € 2.367,die zijn gereserveerd voor de regionale brandweer. RSU - JGZ 2006 In 2006 is door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport ten behoeve van de tijdelijke regeling specifieke uitkering rsu - jgz een bedrag van € 12.703 beschikbaar gesteld voor wettelijke taken op het gebied van de jeugdgezondheidszorg. Vanaf 2008 is dit onderdeel geworden van de Brede Doeluitkering Centra voor Jeugd & Gezin (BDU-CJG). Dit passief is samengevoegd met BDU uniforme deel en BDU Centra voor Jeugd & Gezin. Rijksbijdrage Centra voor jeugd en gezin In 2008 is er van het Rijk een bijdrage van € 311.740 ontvangen voor Centra voor Jeugd en Gezin. Hiervoor zijn in 2008 ook al kosten ter hoogte van € 301.678 gemaakt, waardoor het eindsaldo € 10.062 bedraagt. Het volledige bedrag is in 2009 aangewend waardoor dit passief ook kan komen te vervallen.

147

BDU uniforme deel Het programmaministerie Jeugd en Gezin keert de Brede Doeluitkering Centra Jeugd en Gezin uit. Het uniforme deel is hier een onderdeel van en wordt op basis van voorschotten doorbetaald aan de Regio Twente. Afrekening moet nog plaatsvinden. BDU Centra voor jeugd en gezin Zie bovenstaande passiva. Het deel voor centra voor jeugd en gezin moet grotendeels nog afgerekend worden. Dit zal in 2010 plaatsvinden GEWAARBORGDE GELDLENINGEN Hieronder volgt het verloopoverzicht volgens artikel 57 BBV van de gewaarborgde geldleningen. Restant geldlening begin dienstjaar

Bedrag borging 1-1-‘09

Bedrag borging 31-12-‘09

50 % 100 %

53.073 1.703

26.537 1.703

24.034 1.438

Totaal

54.776

28.240

25.472

Percentage borging door de Gemeente Losser

In 2009 zijn er geen nieuwe garantstellingen afgegeven. NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN Tot de niet uit de balans blijkende verplichtingen worden de meerjarige contracten zoals langlopende huur- en leaseverplichtingen of onderhoudscontracten gerekend. Daarnaast vallen de overlopende verplichting voor het vakantiegeld en de verlofuren hieronder. Deze mogen o.b.v. BBV niet meer als verplichting in de balans worden opgenomen. De gemeente Losser kent geen langlopende huur- en leaseverplichtingen groter dan € 100.000.

148

VIII ACCOUNTANTSVERKLARING Aan de Raad van de gemeente Losser Postbus 90 7580 AB LOSSER

Accountantsverklaring Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de jaarrekening 2009 van gemeente Losser, bestaande uit de balans per 31 december 2009 en de programmarekening over 2009 met de toelichtingen, gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Losser is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Deze verantwoordelijkheid houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven, en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begroting, en met de van toepassing zijnde wettelijke regelingen waaronder gemeentelijke verordeningen. Deze verantwoordelijkheid omvat onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van zowel de baten en lasten als de activa en passiva, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat en voor de naleving van de relevante weten regelgeving, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle, als bedoeld in artikel 213, lid 2 van de Gemeentewet. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder het Besluit accountantscontrole provincies en gemeenten en met inachtneming van het door de gemeenteraad d.d. 15 december 2009 vastgestelde controleprotocol. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van zowel de baten en lasten als de activa en passiva, alsmede het voor de naleving van de weten regelgeving relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn, maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne

149

beheersingssysteem van de gemeente. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving, van de redelijkheid van schattingen die het college van burgemeester en wethouders van de gemeente heeft gemaakt, een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening, alsmede een evaluatie van het normenkader voor rechtmatigheid zoals vastgesteld door de gemeenteraad op 15 december 2009 en de operationalisering van het normenkader voor rechtmatigheid in de beheersorganisatie van de gemeente. De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1% en voor onzekerheden 3% van de totale lasten. Deze goedkeuringstolerantie is door de gemeenteraad bij raadsbesluit van 15 december 2009 vastgesteld. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van de gemeente Losser een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2009 als van de activa en passiva per 31 december 2009 in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de begroting en met de van toepassing zijnde wettelijke regelingen waaronder gemeentelijke verordeningen. Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Op grond van de wettelijke verplichting ingevolge artikel 213, lid 3 onder d Gemeentewet melden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Enschede, 1 juni 2010 Deloitte Accountants B.V. Was getekend: G.J.B. Beimers RA

150

151

152

BIJLAGE A SISA VERKLARINGEN

153

Onderwijsachters Besluit vaststelling Gemeenten, niet G-31 tandenbeleid niet- doelstelling en bekostiging GSB (OAB) Onderwijsachtersta ndenbeleid 20062010 (art 4 t/m 10)

Ontvangen van Rijk (10)

Beginstand 2009 (9) € 6.901

Besteed bedrag 2009 aan voorbereiding inrichten schakelklassen

Regeling tijdelijke toekenning extra voorschoolse middelen (artikel 4)

Besteed bedrag 2009 voor overige of coördinerende activiteiten inzake onderwijsachterstandenbelei d

Schakelklassen, artikel 166 van de Wet op het primair Onderwijs

Besteed bedrag 2009 aan voorschoolse educatie

Provinciale 22B Programma externe veiligheid beschikking en/of verordening (EV)

Realisatie (8)

Beginstand 2009 van voorziening / overlopende post

Besteed bedrag 2009 aan schakelklassen Besteed bedrag 2009 aan vroegschoolse educatie

Wet (OKE) voor verlaging ouderbijdrage doelgroepkinderen voorschoolse educatie

VROM

Afspraak (7)

Indicatoren (6)

Ontvanger (5)

Juridische grondslag (4)

Nummer (2) 13

Specifieke uitkering (3)

Departement (1) OCW

Gemeenten (SiSa tussen medeoverheden)

Aantal deelnemende kinderen aan voorschoolse educatie in 2009

27

Aantal deelnemende leerlingen aan schakelklassen in 2009 Besteed bedrag in 2009 aan voorschoolse educatie voor verlaging ouderbijdrage van doelgroepkinderen op de peuterspeelzaal

0

Gemiddelde prijs ouderbijdrage in 2009 voor voorschoolse educatie op de peuterspeelzaal voor doelgroepkinderen

€ 17

% doelgroepkinderen bereikt in 2009 met voorschoolse educatie op de peuterspeelzaal

77,00%

Percentage van de verstrekte bijdrage 2009 dat is gebruikt voor het in dienst nemen vast personeel EV Hieronder per regel één beschikkingsnummer invullen en in de kolommen erna de verantwoordingsinformatie voor die beschikking.

1 2009/0016865

43,72%

2 Besteed bedrag 2009

154

VROM

OCW

Departement (1)

22B

13

Nummer (2)

Overige ontvangsten (11)

€0

€ 2.420

€ 73.300

€0

€ 28

€0

Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12)

€ 8.486

Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)

Overige besteding (14) Te verrekenen met het Rijk (15) Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)

Overige (17)

In 2009 minder uren aan externe veiligheid besteed dan geraamd

Gevolg van minder uren

Toelichting afwijking (18)

Ja

Eindverantwoording Ja/Nee (19)

R

R

R

R

R

R

D2

D2

R

R

R

D2

155

D2 R

Aard Controle (20)

Provinciale 50C Investering beschikking en/of stedelijke vernieuwing (ISV) verordening

Projectgemeenten (SiSa tussen medeoverhede n)


Beginstand 2009 (9)

Realisatie (8)

Afspraak (7)

Indicatoren (6)

Ontvanger (5)



Nummer (2)

Departement (1) WWI

Besteed bedrag tot en met 2009 Investeringsbudget (kolom 7) Correcties (kolom 17) Per beschikking besteding voor alle doelstellingen verantwoorden. Dit doet u door eerst in een regel het beschikkingskenmerk in te vullen en daaronder per regel één doelstelling in te vullen.

1 RWB/2006/1927 akoestische isolatie 2-tal woningen De Lutte railverkeerslawaailijst

€ 110.000

2 20090179681 sanering 7-tal woningen Gronausestraat in Losser wegverkeerslawaai

€ 90.300

Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen) Alleen in te vullen na afloop project Per beschikking alle activiteitenverantwoorden. Dit doet u door eerst in een regel het beschikkingskenmerk in te vullen en daaronder per regel één activiteit in te vullen.

1 RWB/2006/1927

1. Akoestische isolatie 2 tal woningen De Lutte in het kader van railverkeerslawaailijst

NVT

156

Eindverantwoord ing Ja/Nee (19)

nvt

zie onder

Ja

D1: aantallen R:euro’s

€0

€0

nvt

nvt

Nee

D1: aantallen R:euro’s

Overige (17)

Totale projectkosten € 76.141 tlv provinciale middelen. Er is geen afwijking in de prestatie wel in de gemaakte kosten. Op 1 juli 2010 zal het inhoudelijke verslag met daarin een expliciete toelichting op de realisatie van de prestaties naar de provincie worden verzonden. Er is een verzoek ingediend en toegekend om het restant bedrag in te zetten voor het ISV2 project sanering verkeerslawaai (zie uw beschikking 2009/0176981)

Aard Controle (20)

€0


€ 76.141

Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)

Overige besteding (14)

Te verrekenen met het Rijk (15)

Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13)


Nummer (2) 50C


Departement (1) WWI

D1

157

SZW

74

Wet sociale Wet sociale werkvoorziening werkvoorziening (Wsw) (Wsw)

Wet werk en bijstand (WWB)

Wet werk en bijstand

Gemeenten

Gemeenten

Het totaal aantal geïndiceerde inwoners van uw gemeente dat een dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat én beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december 2009.


Beginstand 2009 (9)

Realisatie (8)

Afspraak (7)

Indicatoren (6)

Ontvanger (5)


Nummer (2) 72


Departement (1) SZW

268,50

Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in 2009, uitgedrukt in arbeidsjaren.

9,87

Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in 2009, uitgedrukt in arbeidsjaren

205,20

Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in 2009, uitgedrukt in arbeidsjaren.

8,38

Totaal uitgaven inkomensdeel inclusief WIJ

(inkomensdeel)

waarvan categorie jonger dan 65 jaar Totaal ontvangsten (nietrijk) inkomensdeel inclusief WIJ

(werkdeel overgangsindicat or)

waarvan categorie jonger dan 65 jaar Omvang van het in 2008 uitgegeven bedrag waarvan de rechtmatigheid niet kan worden vastgesteld (=Terug te betalen aan het Rijk). De verantwoording vindt plaats op basis van het kasstelsel. Er worden uitsluitend uitgaven verantwoord die gedaan zijn tot en met 31 december 2008 en waarvan de rechtmatigheid in 2008 niet kon worden vastgesteld. Voor zover de rechtmatigheid van deze uitgaven niet kan worden aangetoond, wordt het bedrag teruggevorderd van gemeenten.

SZW

75

Wet inkomensvoorzie ning oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschik te werkloze werknemers (IOAW)

Wet Gemeenten inkomensvoorzienin g oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW), art 54

Uitgaven IOAW 2009

Ontvangsten IOAW (nietrijk) 2009

158

SZW

SZW

SZW

Departement (1)

75

74

72

Nummer (2)

€ 76.714

€ 73.736

€0

Overige ontvangsten (11) € 2.805.639

€ 2.710.269

€ 172.374

Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12) Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13) Overige besteding (14)

€0

Te verrekenen met het Rijk (15) Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)

Overige (17)



R

R

R

R

Nvt

Nvt

Nvt

Nvt

R

R

R

Aard Controle (20)

159

SZW

78

Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (Bbz 2004)

Wet Gemeenten inkomensvoorzienin g oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ), art 54

Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (art. 54)


Beginstand 2009 (9)

Realisatie (8)

Afspraak (7)

Indicatoren (6)

Specifieke uitkering (3) Wet inkomensvoorzie ning oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschik te gewezen zelfstandigen (IOAZ)

Ontvanger (5)

Nummer (2) 76


Departement (1) SZW

Uitgaven IOAZ 2009

Ontvangsten IOAZ (niet-rijk) 2009 Uitvoeringskosten IOAZ 2009 Totaal uitgaven 2009 (excl. Bob)

Totaal uitgaven kapitaalverstrekking 2009 (excl. Bob) Totaal ontvangsten 2009 (excl. Bob) (excl. rijk) Totaal ontvangsten kapitaalverstrekking 2009 (excl. Bob) (excl. rijk)

SZW

79

Wet Gemeenten Wet Werkloosheidsvo Werkloosheidsvoor orziening (WWV) ziening

Totaal uitvoeringskosten 2009 (excl. Bob) Totaal uitgaven Bob 2009 Totaal ontvangsten Bob (excl. Rijk) 2009 Totaal uitvoeringskosten Bob 2009 Ontvangsten 2009 (niet-rijk)

160

SZW

SZW

SZW

Departement (1)

79

78

76

Nummer (2)

€0

€3

€ 36.994

€0

€0


€ 32.009

€0

€ 80.125

€ 158.699

€ 64.335

€0

€0


Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13) Overige besteding (14) Te verrekenen met het Rijk (15) Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)

Overige (17)


Eindverantwoordi ng Ja/Nee (19)

R

R

R

R

R

R

R

R

R R

R

R

161

Aard Controle (20)

Participatiebudge Wet participatiebudget t Verantwoording op basis van baten en lasten stelsel

Gemeenten


Beginstand 2009 (9)

Realisatie (8)

Afspraak (7)

Indicatoren (6)

Ontvanger (5)


Nummer (2) 82


Departement (1) SZW

Meeneemregeling WWB: overheveling overschot/tekort van WWBwerkdeel 2008 naar Participatiebudget 2009 Omvang van het in het jaar 2008 niet-bestede bedrag WWB-werkdeel dat meegenomen is naar het Participatiebudget van 2009 óf Omvang van het in het jaar 2008 rechtmatig bestede bedrag WWB-werkdeel als voorschot op het Participatiebudget van 2009 (bij overheveling van een tekort wordt een negatief getal ingevuld)

Reserveringsregeling: overheveling overschot/tekort van 2009 naar 2010 Omvang van het in het jaar 2009 niet-bestede bedrag dat wordt gereserveerd voor het participatiebudget van 2010. Dit bedrag is exclusief het bedrag dat een gemeente ten onrechte niet heeft uitgegeven aan educatie bij een roc; hiervoor geldt geen reserveringsregeling (het ten onrechte niet-bestede wordt teruggevorderd door het rijk). óf Omvang van het in het jaar 2009 rechtmatig bestede bedrag participatiebudget als voorschot op het Participatiebudget van 2010 (bij overheveling van een tekort wordt een negatief getal ingevuld)

Lasten WWB-werkdeel 2008 die in 2008 niet hebben geleid tot een kasbetaling

162

SZW

Departement (1)

82

Nummer (2)


€0

Besteed t.l.v. rijksmiddelen (12) Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13) Overige besteding (14) Te verrekenen met het Rijk (15) Te verrekenen met Provincie / Wgr (16) € 464.874

€ 251.144

Overige (17)



R

R

163

Aard Controle (20)


Beginstand 2009 (9)

Realisatie (8)

Afspraak (7)

Indicatoren (6)

Ontvanger (5)


Nummer (2) 82


Departement (1) SZW

Totaal lasten Participatiebudget 2009 Het is niet toegestaan om reeds in 2008 op titel van het WWB-werkdeel verantwoorde uitgaven dubbel te verantwoorden. De opgave is dus exclusief lasten 2009 die in 2008 hebben geleid tot een kasbetaling ten laste van het WWB-werkdeel, omdat deze lasten al in de verantwoording WWBwerkdeel 2008 zijn verantwoord

Waarvan lasten 2009 van educatie bij roc’s Baten WWB-werkdeel 2008 die in 2008 niet hebben geleid tot een kasontvangst Totaal baten (niet-rijk) Participatiebudget De opgave is exclusief baten 2009 die in 2008 hebben geleid tot een kasontvangst ten bate van het WWB-werkdeel, omdat deze baten al in de verantwoording WWBwerkdeel 2008 zijn verantwoord. Waarvan baten 2009 van educatie bij roc's Terug te betalen aan rijk Omvang van het aan het rijk terug te betalen bedrag, dat wil zeggen het in het jaar 2009 niet-bestede bedrag voor zover dat de reserveringsregeling overschrijdt, alsmede het in het jaar 2009 ten onrechte niet-bestede bedrag aan educatie bij roc’s

Regelluwe Gemeenten bestedingsruimte participatiebudget 2009 (artikelen 11a en 11b Besluit participatiebudget)

Het aantal in 2009 gerealiseerde duurzame plaatsingen naar werk van inactieven

Beschikkingen

Regelluw besteed bedrag 2009

Gemeenten

0

Dit onderdeel moet door alle gemeenten worden ingevuld. Indien ingevuld met een nul, dan bestaat er voor 2010 geen recht op regelluwe bestedingsruimte.

Dit onderdeel dient uitsluitend ingevuld te worden door de gemeenten die voorfinanciering hebben aangevraagd

164

SZW

Departement (1)

82

Nummer (2)

€ 69.539

€0

Overige ontvangsten (11) € 1.381.278

€ 254.441

€0


Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13) Overige besteding (14) €0

Te verrekenen met het Rijk (15) Te verrekenen met Provincie / Wgr (16) € 35.065

Overige (17)



R

R

R

R

R

R

R

R

Aard Controle (20)

165

Gemeenten

Besteed bedrag 2009

Gemeenten

Besteed bedrag 2009 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.


Beginstand 2009 (9)

Realisatie (8)

Afspraak (7)

94

Kaderwet SZWsubsidies Tijdelijke regeling CJG

Indicatoren (6)


JenG

Schuldhulpverlen ing Brede doeluitkering Centra voor jeugd en gezin (BDU CJG)

Ontvanger (5)

Nummer (2) 83


Departement (1) SZW

166

JenG

SZW

Departement (1)

94

83

Nummer (2)


€ 18.265

€ 250.885


Besteed t.l.v. provinciale of Wgr+ middelen (13) Overige besteding (14) Te verrekenen met het Rijk (15) Te verrekenen met Provincie / Wgr (16)

Overige (17)


Nee


R

R

167

Aard Controle (20)

Programmarekening

Recommend Documents