Plan 2015 Parochie De Twaalf Apostelen Deel 1 Dit plan bestaat uit de volgende delen: Deel 1: Beschrijving van de ontwikkeling van parochie De Twaalf Apostelen 2010-2014 Deel 2: Pastorale zorg in alle geloofsgemeenschappen Deel 3: Samenvatting, conclusies en toekomst
Deel 1 : Beschrijving van de ontwikkeling van parochie De Twaalf Apostelen De parochie is na een vooroverleg van 1 jaar door fusie tot stand gekomen in september 2010. De parochie heeft ongeveer 30.000 parochianen (KASKI), waarvan ongeveer 8.000 parochianen op enig moment actief bij de parochie betrokken zijn, via vieringen, vrijwilligerswerk, deelname Aktie Kerkbalans. De parochie omvat 12 geloofsgemeenschappen met 12 kerken en 11 begraafplaatsen
Organisatie van de parochie
De parochie heeft een wezenlijk andere samenstelling dan parochies in een stad, vooral door de vele dorpsgemeenschappen en het grote parochiegebied. De organisatie van de parochie is weergegeven in een organogram (bijlage 1).
De parochie wordt geleid door pastoor Martin Claes; hij is voorzitter van het pastoresteam en het bestuur. De parochie heeft in 4 jaar een pastoor (uitgetreden), een priester (overgeplaatst), een 0,5 priester (door de orde teruggeroepen), een betrokken pastorale werker (weggegaan) en 2 betrokken pastoraal werkers, actief als vrijwilliger (overleden) verloren. Daarvoor in de plaats is een nieuwe priester en een vacature voor een 0,5 pastoraal werker gekomen. In 2015 wordt gewerkt aan de invulling van de vacature. In het organogram staan de lijnen van bestuur en beheer, het pastoraat, centrale activiteiten en de lokale organisatie in de vorm van contactraden met een stuurgroep pastoraat, ter ondersteuning van de eerstaanspreekbare pastor en de werkgroepen. Leden van het pastoresteam zijn eerstaanspreekbare voor meerdere geloofsgemeenschappen, maar gaan roulerend voor in veel gemeenschappen Het pastoresteam vergadert wekelijks. Onder het pastoresteam vallen de commissies: eerste communie, vormsel, diaconie, missie en ontwikkeling, liturgisch beraad. Een van de pastores is portefeuillehouder voor een of meerdere commissies. Het team wordt parttime ondersteund door een parttime secretaresse. In de geloofsgemeenschappen wordt het pastoresteam ondersteund door een stuurgroep pastoraat, die onderdeel is van het lokale bestuur in de vorm van een contactraad. Het bestuur bestaat uit 8 leden en wordt ondersteund door een notuliste. Het bestuur wordt ondersteund door de commissies: bouwzaken, communicatie, financiën, administratie, Aktie Kerkbalans, begraafplaatsen, koren. Het bestuur heeft ook een commissie voor personele zaken. Bestuursleden zijn portefeuillehouder voor een of meerdere van deze commissies. Bestuursleden zijn eerstaanspreekbare voor de CR van meerdere geloofsgemeenschappen en bezoekt (een aantal van) de vergaderingen van de CR Daarnaast wordt het bestuur in de geloofsgemeenschappen ondersteund door de contactraden, de lokale bestuurseenheden voor beleid, beheer, vrijwilligerswerk en ondersteuning van het pastoraat(stuurgroep pastoraat). De CR vormt de schakel tussen het parochiebestuur en de lokale geloofsgemeenschap en vrijwilligers-werkgroepen. De CR ontvangt alle informatie van het bestuur en communiceert lokale gegevens, aandachtspunten naar het bestuur. De CR hebben vooral een lokale bestuurlijke rol en een adviserende rol naar het bestuur. De CR beschikken over een budget van 500 euro per jaar voor kleine lokale uitgaven. Overige zaken worden geregeld via begrotingen. Het parochiecentrum huisvest het pastoresteam, de financiële en ledenadministratie, het parochiesecretariaat, gastvrouwen en telefoonwachten, het archief, ontvangstruimte, vergaderruimten, kopieerruimte, “inloopcafé”, keuken. Het parochiecentrum wordt geleid door een parttime secretaresse en ongeveer 150 vrijwilligers.
Het pastoraat Het pastoresteam bestaat uit M. Claes, priester (“parttime”) A. van Velthoven, priester, B. van Dijk, priester, H. Witsiers, diaken, vrijwilliger, A. Gooiker, pastoraal werkster, 24 uur/week. Er is invulling van 0,5 fte pastoraal werk(st)er toegestaan door het Bisdom met name voor de inzet op het gebied van catechese, jongeren en jongvolwassenen. Het pastoresteam verzorgt vieringen in alle geloofsgemeenschappen. Voor vieringen wordt het pastoresteam ondersteund door enkele emeriti. Gemeenschappelijke vieringen voor de hele parochie: jaarlijkse Apostelviering, opening van de advent, Nieuwjaarsviering (in 3 kerken). Voor het lokale pastoraat werken de pastores samen met een stuurgroep pastoraat, die de dagelijkse gang van zaken regelt. Deze werkgroep is onderdeel van de CR Voorbereiding communie en vormsel gebeurt in groepsverband door deelnemers van meerdere geloofsgemeenschappen samen te voegen. Pastores wonen verspreid in het parochiegebied, waardoor er een goede band is met de verschillende geloofsgemeenschappen. Daarnaast komen alle pastores regelmatig op het parochiecentrum. De pastorale zorg wordt in de parochie positief beoordeeld. Wekelijks wordt de zondagsviering vanuit de H. Ant. Abt, Wijchen opgenomen en is na afloop van de dienst via het lokale TV glasvezelnetwerk te bekijken. Ook is het mogelijk om de dienst direct via Wijchen.TV op internet of via de App te volgen.. Geloofsgemeenschappen, stuurgroep pastoraat, vrijwilligers, werkgroepen De lokale organisatie van de geloofsgemeenschappen berust bij de Contactraden (CR), voor de fusie meestal kerkraden of beheerscommissies. Zij hebben minimaal een voorzitter, secretaris en penningmeester. Het parochiebestuur en de CR wisselen alle informatie uit via de secretarissen. De penningmeester beheert een lokale kas van 500 euro per jaar en administreert de lokale inkomsten en draagt die af. De gegevens worden in Navision ingevoerd. De CR heeft vooral een beleidsuitvoerende en een adviserende functie. Er zijn geen lokale bankrekeningen meer. De CR wordt lokaal bijgestaan door adviseurs voor onderhoud gebouwen. Zij overleggen met de bouwadviseurs van het bestuur over noodzakelijk onderhoud en zorgen voor offertes. Onder de CR vallen de werkgroepen waaronder de stuurgroep pastoraat die de lokale pastorale noden verzorgt. Met name in de “dorpse geloofsgemeenschappen” wordt zeer gehecht aan het voortbestaan van de lokale groepen. In het oog springende zaken: rondbrengen Apostelbode, flyers, onderhoud begraafplaatsen (10 van de 11) onderhoud door klusgroepen, Aktie Kerkbalans. Gemiddeld zijn er meer dan 100
vrijwilligers per geloofsgemeenschap. Er heeft vergrijzing plaats, maar het verloop is beperkt en er wordt geen groot verloop verwacht. In de meer stadse geloofsgemeenschap van de H. Antonius Abt Wijchen moet voor onderhoud begraafplaats en schoonmaak kerk professionele organisaties ingehuurd worden. Vrijwilligers De parochie heeft ongeveer 16 400 geregistreerde vrijwilligers. De lijsten per geloofsgemeenschap worden jaarlijks bijgehouden vanuit de geloofsgemeenschappen naar een centrale administratie en vormen de basis voor de toewijzing van een vrijwilligersbudget per geloofsgemeenschap, waarmee een jaarlijkse of tweejaarlijkse vrijwilligersactiviteit per geloofsgemeenschap kan worden georganiseerd. Ondanks de vergrijzing is het aantal redelijk constant. Parochiecentrum Het parochiecentrum naast de H. Ant. Abt, Wijchen, is het hart van de parochie. Hier worden de pastorale taken besproken en georganiseerd in wekelijkse vergaderingen, ondersteund door een parttime secretaresse. De gastvrouwen, telefoonwachten, ledenadministratie, vrijwilligersadministratie, administratie en redactie Apostelbode, administratie begraafplaatsen en de financiële administratie (Navision), kopieercentrum zijn hier gehuisvest en worden uitgevoerd door vrijwilligers. Er is een 2-wekelijks inloop café voor ouderen, dat regelmatig en goed bezocht wordt. De dagelijkse leiding van het PC is in handen van een parttime secretaresse in dienst (ook van pastoresteam en bestuur) die door vrijwilligers wordt bijgestaan Navision, ledenadministratie Met de hulp (met name van de econoom) van het Bisdom en enkele vrijwilligers van de parochie is in de loop van 2010-2014 het Navision systeem steeds beter ingericht. Als gevolg daarvan kan de financiële gang van zaken met name vanaf 2013 tot op geloofsgemeenschapsniveau steeds betrouwbaarder gevolgd worden. Daardoor kunnen doelgroepen gedefinieerd worden en gerichter acties/maatregelen worden voorgesteld (b.v. Aktie Kerkbalans, begrotingen, harmonisaties) en de parochianen met betrouwbare cijfers worden ingelicht. De ledenadministratie wordt steeds verder geperfectioneerd tot op vrijwilligers- en werkgroep-niveau en koppelingsmogelijkheden met Navision maken het mogelijk om specifieke doelgroepen aan te spreken. Begraafplaatsen Het beheer van de begraafplaatsen wordt gecoördineerd door de portefeuillehouder van het bestuur. Het beheer en de administratie wordt zowel centraal in het parochiecentrum door 3 vrijwilligers als decentraal door beheerders van de lokale
begraafplaatsen gevoerd. Het financiële beheer vindt plaats in Navision met medewerking van de lokale beheerders. Met uitzondering van de begraafplaats van de H. Ante. Abt in Wijchen (ingehuurd professioneel onderhoud), worden alle begraafplaatsen onderhouden door vrijwilligers. Communicatie De Apostelbode. De redactie, waarvoor vertegenwoordigers van alle geloofsgemeenschappen kopij aanleveren, verzorgt 10x per jaar een Apostelbode, die verspreid wordt in een oplage van 6.000 exemplaren. De Apostelbode wordt nagenoeg geheel rondgebracht naar alle gelovigen die deelnemen aan de Aktie Kerkbalans en aan eenieder die om toezending vraagt. Het geheel is vrijwilligerswerk. De digitale Nieuwsbrief. Bij speciale gelegenheden wordt door de commissie communicatie een digitale Nieuwsbrief gemaakt. Iedereen kan zich opgeven om de digitale Nieuwsbrief per e-mail te ontvangen. Het aantal adressen voor de Nieuwsbrief is ongeveer 250 en groeiende. De website. De parochie onderhoudt een eigen website, die nog steeds in ontwikkeling is. Het aantal gebruikers is (nog) niet vergelijkbaar met het verspreidingsgebied van de Apostelbode Aktie Kerkbalans. Jaarlijks worden door de werkgroep Aktie Kerkbalans flyers en brieven voor geselecteerde doelgroepen gemaakt. Bestuur. Verkorte verslagen van bestuursvergaderingen met een lijst van besluiten, worden naar het pastoresteam en de CR gestuurd. Apostelvergadering. Tweemaal per jaar wordt een Apostelvergadering georganiseerd, met een wisselend gastheerschap, waarvoor CR en stuurgroep pastoraat worden uitgenodigd. Daar komen belangrijke pastorale en bestuurlijke zaken aan de orde en wordt in groepsverband over thema’s gediscussieerd en uitkomsten besproken. CR. Een bestuurslid is eerstaanspreekbare voor de CR en neemt deel aan (enkele) CR vergaderingen. Alle bestuursaangelegenheden worden digitaal over en weer tussen de secretarissen van de CR en het bestuur geregeld. Belangrijk daarbij is ook de jaarlijkse indiening van begrotingsgegevens betreffende gebouwen en begraafplaatsen en overige benodigdheden. Centralisatie van activiteiten in de parochie Hieronder sommen wij op welke activiteiten inmiddels voor de hele parochie gecentraliseerd zijn.
Pastoraal
Apostelviering eenmaal per jaar; Nieuwjaarsvieringen in 3 kernen; Viering Witte Donderdag; Apostelvergaderingen, 2 keer per jaar; Oecumenische viering; Pastoresteam voor alle geloofsgemeenschappen; wekelijks pastoresoverleg; groepering van communicanten; groepering van vormelingen; Parochie Centrum; Apostelbode; website; digitale nieuwsbrief; parochiegids
Bestuurlijk Parochie Centrum; Administratie leden; financiële administratie in Navision; Apostelvergaderingen, 2 keer per jaar; onderhoud gebouwen; vrijwilligersregistratie tot op werkgroep niveau; Apostelbode; administratie en boekhouding begraafplaatsen; website; Nieuwsbrief; Aktie Kerkbalans; parochiegids; harmonisatie kostenposten; repro, kopiëren en het maken van boekjes
Getalsmatige informatie Ofschoon de einduitslag van inkomsten en uitgaven van 2010-2014 wel in Navision zijn terug te vinden, is de vergelijking van de diverse posten door de jaren heen niet betrouwbaar. Dit is wel nodig om er gericht aan te werken, voorstellen voor te doen en de parochianen in te lichten. De indruk bestaat dat sinds 2013 op een consistente manier geboekt wordt en vergelijking mogelijk is. De actuele situatie en het verloop van de periode 2010-2014 hebben wij samengevat in de volgende tabellen: Pastorale getallen: Tabel 1 Overzicht pastorale getallen
2011 2012 2013 2014
RK leden volgens KASKI 30.352 30.193 29.914 29.666
Dopen
Communie
Vormen Huwelijken
Uitvaarten
159 136 116 95
230 174 162 184
47 67 46 50
212 168 146 116
16 21 8 8
Een nader analyse van de veranderingen per geloofsgemeenschap laat enkele enkele opvallende veranderingen zien in 2 geloofsgemeenschappen: H. Ant. Abt, Wijchen en Paschalis Baylon, Wijchen.
Dopen 2011 2012 2013 2014 44 45 47 25
Communie 2011 2012 2013 2014 99 65 80 49
H. Ant. Abt Wijchen Paschalis Baylon Wijchen In deze tabel zijn alleen de opvallende veranderingen opgenomen!
Uitvaarten 2011 2012 2013 2014 80 70 62 53 26
19
21
11
Tabel 2 Overzicht kosten, opbrengsten en vermogen 2010-2014: balans 6.418.216 8.284.363 8.201.701 8.475.145
2011 2012 2013 2014
vermogen 3.384.605 5.622.609 5.470.279 5.604.833
Baten 926.997 1.121.398 834.258 1.005.370
lasten 939.389 979.197 986.619 975.472
saldo (-) 12.392 (+)142.201 (-) 152.361 (+) 29.898
Tabel 3 Overzicht opbrengsten Aktie Kerkbalans:
Bijdragen Aktie Kerkbalans Parochie De Twaalf Apostelen 2011 205.925
Opbrengst
2012 189.603
2013 186.247
2014 187.385
Overzicht opbrengst Aktie Kerkbalans per maand in 2015 Opbrengst 2014 65.986 54.496 13.589 6.431
Januari Februari Maart April
Opbrengst 2015 75.511 54.520 10.773 7.778
Verschil + 9.525 + 9.549 + 6.733 +8.170
Omdat niet voor alle jaren betrouwbare getallen beschikbaar is de tabel over betrokkenheid van de parochianen gebaseerd op de situatie van 2013 waar die uitvoerig geïnventariseerd is: Tabel 4 Overzicht betrokkenheid parochianen
2013 H. Jozef
Aantal vrijwill.
Aantal KB
Gem. aantal kerkgangers
122
239
98
Alverna H. Joh. de Doper Balgoij H. Victor Batenburg H. Anna Bergharen H. Ant. Abt Wijchen Emmanuel Homberg H. Judocus Hernen/Leur H. Georgius Heumen H. Ant. Abt Nederasselt H. Damianus Niftrik H. Ant. Abt Overasselt H. Paschalis Baylon Woezik Parochie Centrum Totaal
118
69
51
51
48
32
94
147
103
302
1042
250
107
461
54
131
110
60
69
91
54
122
108
60
55
53
27
163
278
104
151
430
104
3.076
997
179 1. 664
Tabel 5 Bijdragen parochianen 2013-2014
KB Collectes Offerblokken, kaarsen Huwelijken Uitvaarten Stipendia
Bijdragen Parochianen 2013 - 2014 2013 2014 185.848 187.326 85.932 85.436 19.462 20.471 3.850 2.530 64.045 52.080 29.636 26.571
Verschil + 1.478 - 496 1.009 -1.320 - 11.965 - 3.065
BIJDRAGE PASTORAAT GELOOFSGEMEENSCHAPPEN PLAN VAN AANPAK BISDOM 2015
Pastorale vitaliteit • Pastoresteam, organisatie, samenwerking, eerstaanspreekbare, bezinning, bezetting. Het pastoresteam bestaat momenteel uit vijf personen: pastoraal werkster Annemarie Gooiker, diaken Hennie Witsiers en de priesters Aloys van Velthoven, Bas van Dijk en Martin Claes. Enkelen zijn fulltime werkzaam, anderen deeltijd. Er is momenteel een vacature 0,5 FTE voor een pastoraal werker/ster: wervingsprocedure loopt sinds december 2014. 1 De pastores werken collegiaal samen, waarbij Martin Claes pastoor en teamleider is. Het pastoresteam vergadert wekelijks om pastoraal beleid te ontwikkelen en vorm te geven en om de dagelijkse gang van zaken m.b.t. pastoraat in goede banen te leiden. Jeannette van Reijmersdal is als secretarieel medewerker beschikbaar voor ondersteuning van het pastoresteam. Naast de pastores die lid zijn van het pastoresteam zijn er emeriti-pastores actief in onze parochie in weekendvieringen en pastoraat. Toenemende leeftijd en vertrek door verhuizing doen de kwetsbaarheid wel toenemen. Het pastoresteam werkt samen met een veelheid van mensen die in de parochie als vrijwilliger actief zijn in o.a. werkgroepen, geloofsgemeenschappen en parochiecentrum. Het pastoresteam onderhoudt geregeld contact met het parochiebestuur betreffende beleidsontwikkelingen in de parochie. Indien nodig is er een gezamenlijk overleg, evt. onder leiding van een externe gespreksleider/adviseur. De pastores hebben onderling hun taken en verantwoordelijkheden verdeeld in speerpunten en taakvelden en zijn ieder eerst aanspreekbare pastor van één of meerdere geloofsgemeenschappen. Om geïnspireerd actief te kunnen blijven als pastor is het ieders verantwoordelijkheid zorg te dragen voor zijn/haar geestelijk en spiritueel welzijn. Daarom neemt ieder geregeld deel aan vormende en bezinnende activiteiten en wordt er jaarlijks deelgenomen aan de bezinningsdagen voor pastores van het dekenaat DrutenWijchen in de trappistinnenabdij Koningsoord te Oosterbeek. • Kwetsbaarheid De bezetting van het pastoresteam heeft de laatste jaren wat wisselingen laten zien (vertrek Rudy de Kruijf, Bert Oosterveer, Ben Frie, overlijden Jo Verbruggen en pastor tehuizen Harry Vogels) en toont zich in diverse opzichten kwetsbaar door o.a. toenemende leeftijd, werkdruk en ziekteverzuim. Een spoedige invulling van de openstaande vacature is gewenst. • Organisatie en functioneren van het parochiecentrum Het parochiecentrum is parochiecentrum van de hele parochie. Vrijwilligers en medewerkers oefenen hun taken en bezigheden uit voor de hele parochie en zijn op diverse terreinen inzetbaar. Coördinatie is in handen van Jeannette van Reijmersdal, evt. in overleg met Martin Claes. In het parochie centrum zijn vergaderruimten, secretariële ondersteuning voor pastoresteam, bestuur, werkgroepen en vrijwilligers, print- en kopieerapparatuur, een bescheiden bibliotheek t.b.v. vrijwilligers en werkgroepen. Er vinden vergaderingen plaats, bezinnende en vormende activiteiten en de pastores hebben er hun werkplekken. Ook elders in de parochie zijn ook vergaderruimtes Het parochie centrum wordt niet door alle vrijwilligers gezien als dé plaats om te vergaderen. Vanwege de uitgestrektheid vinden de vergaderingen, bijeenkomsten ook plaats in de andere geloofsgemeenschappen, zo ook de Apostelvergadering. • Vieringenschema, bijzondere vieringen Het vieringen schema voorziet tot op heden voor iedere geloofsgemeenschap één viering per weekend. Voorgangers wisselen elkaar af, waarbij er zorg voor wordt gedragen dat in alle gemeenschappen geregeld eucharistie wordt gevierd. In de centrumkerk Antonius Abt Wijchen is iedere zondag een eucharistieviering en zijn er ook op alle weekdagen, met uitzondering van vrijdag eucharistievieringen. Op vrijdagen is er altijd een viering die volgens een vast rooster rouleert en op één van de vastgestelde plaatsen in de parochie plaatsvindt. (geloofsgemeenschappen, Muts)
Een beoogde kandidaat bleek op het laatste moment niet beschikbaar, zodat nu een verzoek bij de benoemingencommissie ligt om de vacature uit te breiden naar 1,0 FTE. Dit zal het meer realistisch maken om een geschikte kandidaat te vinden die bereid is in de buurt van de parochie te gaan wonen en om het plan om opnieuw contact te gaan leggen met de jongere generatie ook handen en voeten te geven.
1
bijdrage pastoraat geloofsgemeenschappen plan van aanpak bisdom 2015
1
Bijzondere vieringen: Naast het reguliere vieringenschema wordt er door de pastores in het weekend een viering in twee verzorgingshuizen verzorgd en vinden geregeld vieringen plaats voor speciale doelgroepen: (o.a. Mijlpaal Overasselt, ouderenvieringen) - ouderenvieringen - Viering van Dichterbij: voor verstandelijke gehandicapten. - Apostelviering - Tweede pinksterdag: Kapellentocht (met o.a. viering op de Kapelberg) - Maas Waalse bedevaart. - Familie viering 1 x per maand Naar aanleiding van bevindingen en ontwikkelingen van het vitaliteitsonderzoek is het volgende voorstel voor weekendvieringen op korte termijn: -
We gaan minder vieren in de geloofsgemeenschappen waarin we de vitaliteit als ‘zorgelijk’ hebben aangewezen: om het weekend. Er zou dan een ruimte moeten worden gecreëerd waar men naar toe kan om bijv. een kaarsje op te steken: kapel Balgoij, Heumen, Batenburg en Niftrik. - Daarnaast de suggestie van Annemarie over de kerk van Bergharen: in de lente / zomer op de kapelberg vieren, in de herfst/winter dan op zaterdagavond om het weekend vieren in de kerk van Bergharen. - In het vijfde weekend zou je dan een doordeweekse viering kunnen houden in de kerken waar om het weekend wordt gevierd. 2 - Verzorgingshuizen: St. Jozef een doordeweekse viering aanbieden en in het Meander op de zaterdagavond 17.30 uur. (Annemarie vraagt na). Met ingang van: september 2015. Voorstel weekendvieringen op langere termijn: In de kerkgebouwen die onttrokken worden aan de eredienst zullen de weekendvieringen komen te vervallen en zullen er alternatieven worden ontwikkeld worden voor samenkomst. Pastorale vitaliteit per geloofsgemeenschap (alfabetische volgorde) H. Anna, Bergharen De parochiekerk H. Anna is nauw verbonden met de Kapelberg in Bergharen. In het zomerseizoen vinden de weekendvieringen (zaterdag) in de open lucht plaats en trekken ook uit de regio een flink aantal bezoekers. In de winter zijn de vieringen in de parochiekerk en is het kerkbezoek minder in aantal. De gemeenschap staat doorgaans open voor veranderingen. Er is een enquête gehouden onder de dorpsgemeenschap rondom pastorale behoeften en tevredenheid. De Kapelberg blijkt een sterk punt met vitale uitstraling en veel vrijwilligers. Pastorale behoefte betreft vooral ziekenbezoek (wordt ook door Zonnebloem en andere organisaties gedaan), eerste communie, vormsel (neemt langzaam af, momenteel geen eigen werkgroep ondanks herhaalde zoekpogingen, samenwerking met Hernen, Batenburg, Niftrik), weekendvieringen (zaterdag en zondag roulerend, waarbij duidelijk op de zaterdagavond aantal bezoekers hoger is). Leeftijd koren toenemend, zorgelijk bij gemengd koor. Jongerenkoor Neo Nata loopt goed, zingt soms ook bij andere gelegenheden/kerken. Zorgelijk punt is bezetting Contactraad en lectoren/kosters. Men probeert nieuwe mensen te vinden (en dat is voor bij uitvaarten gelukt). Kerkhof en kerkinterieur wordt door een eigen groep verzorgd. Tevens idee om met jonge gezinnen bij elkaar te komen en naar nieuwe vormen te zoeken (kinderkaravaan 12 apostelenniveau). Er zijn misdienaars. Oecumene: goed contact met Protestantse kerk en dominee van Esschoten. Wellicht hier mogelijkheden van samenwerking. Sterk punt: pastorale vitaliteit: Kapelberg Poging tot herbezetting vrijwilligerstaken (Contactraad, , lectoren, kosters) Eerste communie, vormsel: samenwerking met andere gemeenschappen Pastoraat (ziekenbezoek): door Annemarie Gooiker, goede bereikbaarheid pastoraat via parochie 2
Als we overgaan naar een continu doorlopend schema van vier weken, is deze aanpassing wellicht niet nodig
bijdrage pastoraat geloofsgemeenschappen plan van aanpak bisdom 2015
2
Zorgelijk: Prognose: ontwikkelt.
afnemend kerkbezoek parochiekerk, toenemende leeftijd kerkbezoekers/vrijwilligersbestand. concentreren op sterk punt Kapelberg, komende tijd aanzien hoe vitaliteit parochiekerk zich
Antonius Abt, Wijchen De Antonius Abt kerk te Wijchen is in het fusieproces aangewezen als centrumkerk. Van oudsher kerken hier veel Wijchenaren. Het kerkbezoek in de weekendvieringen (zondag) is gemiddeld 209, neemt langzaam af, evenals de deelname aan sacramenten als doop, vormsel, eerste communie, huwelijk. Op weekdagen zijn er maandag t/m donderdag eucharistievieringen. Bijzonder aan de geloofsgemeenschap is dat het parochiecentrum er is gevestigd, dat er een relatief sterk aanbod van koren is (verzorgde weekendvieringen) en dat het diaconale taakveld van oudsher sterk ontwikkeld is door de Franciscaanse wortels (ziekenpastoraat, kerstpakkettenactie, kringloopwinkel Vraag en Aanbod, etc.). Er zijn veel vrijwilligers, speciale vieringen voor gezinnen (familievieringen), werkgroepen die een sinds lange tijd een hechte club mensen zijn. Zorgelijk is de vergrijzing van kerkbezoekers én vrijwilligersbestand. Ook is ten opzichte van de geloofsgemeenschappen in de kerkdorpen een verstedelijkt karakter zichtbaar: dat uit zich in een beperkt bereik van de 12000 mensen die in het territorium van de geloofsgemeenschap wonen m.b.t. kerkbalans. Ook bleek het onmogelijk ondanks herhaalde pogingen om vrijwilligers te vinden voor kerkschoonmaak en onderhoud kerkhof: inzet professionals. Kansen worden gezien in hernieuwde pogingen tot gemeenschapsopbouw (familievieringen, familiekoor, aanhalen contacten contactraad met werkgroepen, betere inventarisatie van behoeftes parochianen) Sterk punt: verzorgde vieringen weekend, koren, kerkbezoek, diaconie, Sacramentendeelname: doop, huwelijk, eerste communie, vormsel neemt langzaam af, vrijwilligers beschikbaar om werkgroepen te bezetten. Zorgelijk: cohesie binnen gemeenschap; werven vrijwilligers lukt wel, maar toenemend moeilijk, vergrijzing kerkbezoekers en vrijwilligers, versterking nodig Contactraad, vorming stuurgroep pastoraat om pastoraal aanbod mee vorm te geven Prognose: hoe kan de Antonius Abt Wijchen de taak van centrum kerk op een evenwichtige manier ontwikkelen in harmonie met de ontwikkelingen in de andere geloofsgemeenschappen van de parochie.
Antonius Abt, Nederasselt De Antonius Abt kerk te Nederasselt is sterk met de dorpsgemeenschap verweven en veel mensen uit het dorp zijn dan ook bereid indien nodig een handje te helpen in de kerk. Het vrijwilligersbestand is redelijk bezet: ook lukt het meestal wel om bij vrijkomende vrijwilligerstaken nieuwe mensen te vinden. Deelname aan eerste communie en vormsel is relatief goed; ook zijn er ieder jaar een aantal speciale gezinsvieringen. Er is een goed functionerend kinderkoor en de contacten met de school zijn goed. Dopen, huwelijk en uitvaarten relatief kleine aantallen. Het kerkbezoek is in de weekenden (zaterdag) gemiddeld 56. Er is een werkgroep eerste communie, er zijn misdienaars voor de weekendvieringen. Onderhoud kerkhof door eigen vrijwilligers. Koren zijn redelijk goed bezet, al is de vergrijzing, evenals die van de kerkbezoekers een zorgelijk punt. De contactraad is goed bezet, kansen worden gezien in het betrekken van jongeren bij de kerk, en in de consolidatie van de verankering in de lokale gemeenschap van Nederasselt. Gesprek met lokale dorpsgemeenschap heeft intussen plaatsgevonden. Sterk punt: verankering kerk in lokale gemeenschap, wederzijdse betrokkenheid, werven vrijwilligers, bemensing contactraad. Zorgelijk: leeftijdsopbouw kerkbezoekers Prognose: mobiliseren lokale gemeenschap, betrekken jeugd bij kerk, contacten school Antonius Abt, Overasselt De geloofsgemeenschap Antonius Abt te Overasselt is een gemeenschap waarin de vrijwilligers een hechte groep vormen. De contacten tussen de geloofsgemeenschap en het dorp zijn goed; er zijn goede contacten met de Mijlpaal/Dichterbij en er worden speciale vieringen georganiseerd voor de cliënten van deze instellingen. Het kerkbezoek van de weekendvieringen was in 2013 gemiddeld 104. Hoewel de contactraad aangeeft de jongere generatie te missen, is er geen animo en inspiratie om te zoeken naar andere, aangepaste vormen van pastoraat/vieringen. De contactraad geeft aan dat de gemeenschap graag de huidige vormen en vieringen wil continueren. Contacten met de scholen zijn er niet of beperkt. Werkgroepen zijn redelijk goed bezet: het werven van vrijwilligers lukt redelijk, afgezien van de vormselwerkgroep. Het kerkhof wordt door eigen vrijwilligers bijdrage pastoraat geloofsgemeenschappen plan van aanpak bisdom 2015
3
onderhouden. Er is met succes een actie gehouden in het dorp ten bate van de restauratie kerkhofkapel. Zorgen zijn er rond de vitaliteit en koren en organisten, omdat de gemiddelde leeftijd hoog is. (gemengd koor) De geloofsgemeenschap is erg tevreden over pastor Aloys van Velthoven. Dezelfde zorgen zijn er rond de gemiddelde leeftijd van de kerkbezoekers. Er is een stuurgroep pastoraat, maar die is nauwelijks actief. De contactraad is goed bezet en functioneert redelijk tot goed. De contactraad vraagt het bestuur om op termijn met de bredere dorpsgemeenschap in gesprek te gaan. Sterk punt: redelijk goed kerkbezoek, betrokkenheid dorpsgemeenschap, contactraad Zorgelijk: leeftijdsopbouw kerkbezoekers en vrijwilligersbestand, ontbreken animo en ideeën om jongeren/scholen te betrekken bij geloofsgemeenschap. Prognose: huidige situatie continueren, wanneer probleem leeftijdsopbouw urgent is geworden, samenwerking andere geloofsgemeenschappen intensiveren. H. Damianus, Niftrik De geloofsgemeenschap in Niftrik is kleinschalig maar hecht en nauw met de dorpsgemeenschap verbonden. Het gilde speelt er een bijzondere rol: bij gelegenheidsvieringen en gildefeesten. De geloofsgemeenschap heeft een relatief klein aantal die zeer betrokken zijn en soms een veelvoud van taken vervult. De gemiddelde leeftijd van vrijwilligers en kerkbezoekers is hoog en daarom een punt van zorg. Opvallend is het verschil in kerkbezoek bij gelegenheidsvieringen (veel belangstelling) en de weekendvieringen. (gemiddeld 25 in 2013) Het aantal koorleden neemt af, hun leeftijd toe. Het laatste geldt ook voor de organist. Kerkhof en kerkinterieur wordt door een eigen groep verzorgd Doorgaans lukt het wel om vrijwilligers te vinden voor dingen die gedaan moeten worden. Minder goed lukt het om nieuwe mensen te vinden die de geloofsgemeenschap structureel willen ondersteunen. Zorgelijk is het langzaam afnemend aantal kerkbezoekers en de toenemende gemiddelde leeftijd. Voor eerste communie en vormsel wordt samengewerkt met naburige geloofsgemeenschappen. De jongere generatie is weinig zichtbaar in de geloofsgemeenschap. Men verwacht dat de leden van de geloofsgemeenschap niet zullen gaan kerken in naburige dorpen, maar zullen afhaken wanneer eventueel afstand gedaan zou moeten worden van het kerkgebouw. Samenwerking met het gildehuis is bespreekbaar. Intussen is er met de bredere dorpsgemeenschap gesproken en de problematiek voorgelegd. In het algemeen is er begrip voor de problematiek en de hoop dat de kerk voorlopig nog open kan blijven. Op termijn zou men graag een plaats (bv. kapel) zien waar de mogelijkheid is om een kaarsje op te steken. Sterk punt: hechte gemeenschap, bereidheid om dingen te ‘doen’ voor kerk, gilde. Zorgelijk: toenemende gemiddelde leeftijd kerkbezoekers en vrijwilligersbestand, kleine groep vrijwilligers krijgt meer taken, moeilijk vrijwilligers structureel te vervangen, koren en organist (afnemend aantal leden, toename gemiddelde leeftijd) Prognose: Situatie wordt als ‘zorgelijk’ getypeerd, terwijl de nauw betrokken mensen graag zo lang mogelijk op de huidige voet willen doorgaan. Opties: 1. huidige situatie continueren totdat probleem bezetting vrijwilligers samenwerking naburige geloofsgemeenschappen urgeert. 2. Zoeken naar mogelijkheden uitbreiding samenwerking naburige geloofsgemeenschappen en/of alternatieve mogelijkheden voor pastoraat los van huidig kerkgebouw op middellange termijn. Emmanuelkerk, Wijchen De Emmanuel gemeenschap kent een tamelijk constant kerkbezoek (ca. 45-50) in weekendvieringen en heeft een goed functionerend vrijwilligersbestand. De gemiddelde leeftijd van kerkbezoekers is weliswaar hoog, maar de betrokkenheid is groot. Het laatste geldt ook voor de vrijwilligers, waar de leeftijd eveneens aan de hoge kant is, maar niet problematisch voor de komende jaren. De koren functioneren goed, evenals de contactraad en stuurgroep pastoraat. De geloofsgemeenschap van de Emmanuelkerk probeert vernieuwende vormen van vieren en samenkomen te ontwikkelen, o.a. door ontmoetingsvieringen en de recent gestarte inloopochtend voor ouderen rond het thema ‘Herberg’. In de kerk zijn schermen geplaatst waardoor ruimte is voor de ontmoeting van de ouderen en de ruimte in de kerk wat intiemer is. Deelname aan sacramenten als doop, eerste communie en vormsel is laag, hoewel van de laatste twee niet altijd bekend is wie uit de Emmanuel gemeenschap elders in de parochie deelneemt aan de sacramenten. (Voor eerste communie en vormsel sluit men elders in de parochie aan) De betrokkenheid van de geloofsgemeenschap op de omringende wijk is redelijk goed: men tracht die te vergroten door o.m. het ouderen inloop uur en de uitwerking van het thema ‘Herberg’. Wel wordt de jeugd en de jongere generatie gemist. Er zijn plannen om meer bekendheid te geven aan de activiteiten van de Emmanuelkerk in Wegwijs en zo deelname en betrokkenheid te stimuleren. bijdrage pastoraat geloofsgemeenschappen plan van aanpak bisdom 2015
4
Sterk punt: betrokken groep vrijwilligers, in staat tot flexibiliteit en zoeken naar nieuwe vormen pastoraat en vieren, zelfstandig, nemen initiatief, goed functionerende contactraad’ Zorgelijk: geringe deelname sacramenten, hoge leeftijd kerkbezoekers. Prognose: met betrokken groep vrijwilligers blijven inspelen op behoefte vernieuwing pastoraat en vieren, betrokkenheid intensiveren door betere PR activiteiten. H. Georgius, Heumen De geloofsgemeenschap rondom de H. Georgius kerk te Heumen wordt gedragen door een kleine, maar bezielde groep vrijwilligers. De gemiddelde leeftijd van de bezoekers (ca. 54 per viering) van de weekendvieringen is hoog, evenals die van de vrijwilligers en koorleden. Het koor heeft moeite met het vinden van nieuwe leden en wordt steeds kleiner. MOV, ziekengroep, kosters en interieurverzorgsters functioneren goed, maar leeftijd hoog. Avondwake krijgt ondersteuning van Overasselt. Geen werkgroep gezinsliturgie, wel ondersteuning en samenwerking voor eerste communie en vormsel samen met Overasselt, Nederasselt, Balgoij. De contactraad is onderbezet (3 leden) en heeft geen voorzitter. Lectoren 4-5, leeftijd relatief hoog. In september is een gesprek met de bredere dorpsgemeenschap gehouden en zijn de problemen besproken. Gesproken is over samenwerking met de protestante gemeenschap en over de mogelijkheid om eventueel te vieren in het dorpshuis, wanneer het noodzakelijk mocht zijn om het kerkgebouw af te stoten. Wanneer het laatste het geval is, acht men het voortbestaan van het pastoraat en de vieringen belangrijker dan het gebouw. Sterk punt: betrokken groep vrijwilligers, samenwerking met de protestante gemeente, ook wat betreft kerkgebouw, bereidheid om problematiek onder ogen te zien en na te denken over vervolgstappen Zorgelijk: pastorale draagkracht (te) klein geworden, hoge leeftijd van kerkbezoekers en vrijwilligersbestand, probleem om taken vrijwilligers op te vullen, kerkgebouw te groot, contactraad langdurig onderbezet. Prognose: problematiek te geringe draagkracht gemeenschap onder ogen zien, nadenken over mogelijkheden continuering pastoraat en vieringen buiten kerkgebouw, verder ontwikkelen samenwerking andere geloofsgemeenschappen in parochie, begeleiden betrokken vrijwilligersgroep bij proces. H. Johannes de Doper, Balgoij De gemeenschap van Balgoij is een hechte gemeenschap. De kerk is dan ook nauw betrokken bij de dorpsgemeenschap. Het is gemakkelijk mensen te vinden voor praktische en eenmalige hulp, maar moeilijk om mensen structureel als vrijwilliger te binden wanneer vrijwilligers taken vrijkomen door toenemende leeftijd en ziekte. (o.a. bezetting contactraad) Teveel taken rusten op weinig schouders. Dit maakt de geloofsgemeenschap kwetsbaar. Met de komst van pastor Aloys van Velthoven is een toenemende betrokkenheid van de dorpsgemeenschap merkbaar. Structurele oplossingen komen hier vooralsnog niet uit voort. De geloofsgemeenschap Balgoij werkt tot tevredenheid samen met Nederasselt (eerste communie, vormsel) en staat open voor mogelijkheden om deze samenwerking verder uit te bouwen. Het kerkbezoek is redelijk (50), maar wisselend in aantal (misintenties) De gemeenschap heeft onlangs het jubileum van het 100 jarig bestaan van het kerkgebouw gevierd en een Maria kapel gaat gebouwd worden nabij de parochiekerk. Sterk punt: hechte gemeenschap, toenemende betrokkenheid dorpsgemeenschap Zorgelijk: moeilijk om structureel vrijkomende vrijwilligerstaken over te dragen, teveel taken voor weinigen toenemende leeftijd vrijwilligers en kerkbezoekers Prognose: mogelijkheden toekomst zijn open. Samenwerking met Nederasselt? Continuïteit pastoraat wanneer evt. kerkgebouw op termijn aan eredienst onttrokken? Zoeken naar andere mogelijkheden voor kleinschalige vieringen buiten huidig kerkgebouw (dorpshuis? )Gesprek met dorpsgemeenschap heeft plaatsgevonden op 8 december. H. Jozef, Alverna De geloofsgemeenschap van Alverna bestaat uit een betrokken, maar in leeftijd toenemende groep mensen. De kerk maakt deel uit van de dorpsgemeenschap. Het kerkbezoek is redelijk goed (75). De veroudering van kerkbezoekers en vrijwilligersbestand maakt de gemeenschap kwetsbaar op middellange termijn. Koren vinden moeilijk jongere leden. Vrijkomende vrijwilligerstaken die een structurele binding vragen, zijn met moeite op te vullen (o.a. eerste communie) Het aantal dopen en uitvaarten neemt langzaam af. Het kerkhof wordt door een eigen groep verzorgd. De Mariakapel wordt door veel mensen bezocht. De pastorie heeft de functie van ontmoetingspunt voor betrokken ouderen en vrijwilligers. Eerste communie in eigen gemeenschap, vormsel samenwerking met Antonius. Abt Wijchen. Contactraad en stuurgroep pastoraat zijn geïntegreerd en zijn goed bezet bijdrage pastoraat geloofsgemeenschappen plan van aanpak bisdom 2015
5
Sterk punt: betrokken groep vrijwilligers, contact dorpsgemeenschap, sociale functie pastorie, kerkhof. Zorgelijk: toenemende kwetsbaarheid door veroudering vrijwilligers en kerkbezoekers, weinig betrokkenheid jongere generatie Prognose: mogelijkheden liggen nog open. Bij toenemende kwetsbaarheid vrijwilligersbestand samenwerking zoeken met? H. Judocus, Hernen/Leur De geloofsgemeenschap rondom de H. Judocus in Hernen is nauw verweven met de dorpsgemeenschap. De vrijwilligers is een hechte en betrokken groep mensen die ook in de dorpsgemeenschap actief zijn. Zowel kerkbezoekers als vrijwilligers nemen toe in leeftijd. Werkgroepen zijn tamelijk goed bezet, evenals de contactraad. Voor eerste communie en vormsel wordt samengewerkt met Bergharen, Niftrik en Batenburg. Er zijn misdienaars. Het kerkbezoek is tamelijk constant (60) Gelegenheidsvieringen worden goed bezocht. Het contact met de jongere generatie wordt gemist. (werkgroep gezinsviering? Is er, maar in toekomst wellicht aansluiten bij Kinderkaravaan) Zieken worden bezocht. Koren functioneren goed, maar Gemengd Koor toenemend in leeftijd (Voice, jongerenkoor, heeft 7 leden, die het Gemengd Koor gaan helpen met zingen bij uitvaarten. Ze repeteren al samen). Kerkhof en kerkinterieur wordt door een eigen groep verzorgd. De gemeenschap hecht aan een compleet pastoraal aanbod ter plaatse. Sterk punt: betrokkenheid dorpsgemeenschap, goed functionerende contactraad Zorgelijk: ontbreken contact jongere generatie, toenemende kwetsbaarheid op middellange termijn Prognose: mogelijkheden liggen nog open. Contactraad vraagt om op termijn bespreking met dorpsgemeenschap in combinatie met leefbaarheidsgroep. Bij toenemende kwetsbaarheid samenwerking met? H. Paschalis Baylon Wijchen De gemeenschap rondom de H. Paschalis Baylon is nauw verbonden met de Woezik. De groep vrijwilligers die de geloofsgemeenschap draagt is betrokken en slaagt er redelijk goed in om bij vrijkomende vrijwilligerstaken vervangers te vinden. Het kerkbezoek is tamelijk stabiel (102). De geloofsgemeenschap heeft een actieve werkgroep gezinsvieringen, een kinderkoor en een werkgroep eerste communie. In de weekendvieringen wordt de jongere generatie echter gemist. Het gemengd koor neemt toe in leeftijd en wordt kwetsbaar. New Voice is samengevoegd met het Pallaskoor Emmanuel en zingt in beide kerken. De contactraad is goed bezet. Dat geldt ook voor de stuurgroep pastoraat die uit 5 leden bestaat. Er zijn voldoende kosters en lectoren. Kerkhof en kerkinterieur wordt door een eigen groep verzorgd. De gemeenschap heeft onlangs het 75 jarig jubileum gevierd en heeft zich ingezet om de verbouwing van het priesterkoor te realiseren. Het aantal uitvaarten neemt af, evenals het aantal dopen en huwelijken. Het vormsel wordt gezamenlijk voorbereid met de andere Wijchense kerken en toegediend in de Antonius Abt Wijchen. Op de eerste vrijdag van de maand is er een viering speciaal voor de ouderen. Een keer per maand is er in de weekendviering een gezinsviering met zang van het kinderkoor. Sterk punt: vitale groep eerste communie, kinderkoor, gezinsviering, hechte gemeenschap Zorgelijk: toenemende leeftijd vrijwilligers, koren, kerkbezoekers Prognose: mogelijkheden liggen open. Geen problemen op korte termijn, evt. wel op middellange termijn door toenemende kwetsbaarheid door veroudering. Ontwikkelen initiatieven jeugd/kinderen? Samenwerking? H. Victor, Batenburg De geloofsgemeenschap in Batenburg kan trots zijn op een kleine maar betrokken groep vrijwilligers. De betrokkenheid van de dorpsgemeenschap op de H. Victor betreft vooral het gebouw als gezichtsbepalend gebouw en minder het leven van de geloofsgemeenschap. Waar voor een kortdurende, praktische vraag wel vrijwilligers te vinden zijn, is het steeds moeilijker om mensen structureel aan de geloofsgemeenschap te binden. Gevolg is dat een klein aantal mensen teveel taken heeft. Pastor Hennie Witsiers speelt een centrale rol in de geloofsgemeenschap, evenals een klein aantal betrokken mensen die zorg draagt voor de dagelijkse gang van zaken. Weekend vieringen worden matig bezocht (29) en de gemiddelde leeftijd is hoog. Kerkhof en kerkinterieur wordt door een eigen groep verzorgd. Het laatste speelt ook het koor parten dat moeite heeft om het ledenaantal op peil te houden. Voor eerste communie en vormsel is er samenwerking met Bergharen, Niftrik, Hernen. De geloofsgemeenschap heeft weinig draagkracht, maar wel behoefte aan continuïteit van pastoraat in de toekomst. Vraag is hoe kan dit worden gewaarborgd. Verschillende opties zijn besproken, waarbij ook de mogelijkheid om de kerk op termijn aan de eredienst te onttrekken is besproken. Voor de geloofsgemeenschap in Batenburg staat bijdrage pastoraat geloofsgemeenschappen plan van aanpak bisdom 2015
6
de behoefte aan pastoraat, en de mogelijkheid om uitvaarten en huwelijken in de eigen gemeenschap te kunnen vieren centraal. Een mogelijkheid zou daarbij kunnen zijn te vieren op de benedenverdieping van de huidige pastorie. Sterk punt: betrokken groep vrijwilligers, hechte gemeenschap Zorgelijk: toenemende leeftijd kerkbezoekers, vrijwilligersbestand. Onderbezetting contactraad, moeilijk vrijkomende vrijwilligerstaken opnieuw te bezetten, teveel taken voor weinig mensen. Prognose: gesprek met bredere dorpsgemeenschap heeft intussen plaatsgevonden. Pastorale vitaliteit en draagkracht zwak vanwege geringe betrokkenheid dorpsgemeenschap op geloofsgemeenschap. Besproken opties: 1. Op termijn kerk aan eredienst onttrekken, zoeken naar mogelijkheden kleinschalige vieringen (benedenverdieping pastorie, dorpshuis?), zoeken naar samenwerking andere geloofsgemeenschappen (welke?) , zoeken samenwerking protestante streekgemeente, zoeken naar mogelijkheden om gelegenheidsvieringen in eigen dorp te kunnen laten plaatsvinden. 2. Kerk voorlopig openlaten (kapelfunctie) in afwachting van nadere bestemming pastorie. Intussen aanpassingen pastoraat om continuïteit in toekomst te kunnen waarborgen. Pastoraat rondom sacramenten Dopen Waar eerder in de Antonius Abtkerk te Wijchen in gezamenlijke doopvieringen werd gedoopt, is door een veranderend verwachtingspatroon van jonge ouders, en door het afnemend aantal dopen overgegaan op individueel dopen. Een huisbezoek door de pastor is zowel kennismaking als doopvoorbereiding. De andere geloofsgemeenschappen laten een gelijksoortig beeld zien. Ouders die hun kind willen laten dopen melden zich bij de lokale geloofsgemeenschap. De eerstaanspreekbare pastor verzorgt voorbereiding en viering. dopen totaal in 2012: 136, 2013: 116; 2014: 95 Eerste communie De viering van de eerste communie is zonder uitzondering in de kerk van de plaatselijke geloofsgemeenschap. Voor de hele parochie is hetzelfde project in gebruik. De voorbereiding is voor de dorpen Niftrik, Batenburg, Bergharen en Hernen gemeenschappelijk. Heumen werkt samen met Overasselt. Nederasselt met Balgoij. De geloofsgemeenschappen Paschalis Baylon, Ant Abt. Wijchen, H. Jozef Alverna (werken samen in IWEC) en van Overasselt hebben een zelfstandig functionerende werkgroep voorbereiding eerste communie. Er wordt gewerkt aan een gezamenlijk project. Werving geschiedt via parochieblad, scholen, website, mailing. Eerste communie in 2012 totaal 174 2013: 180 2014: 184. Vormselvoorbereiding Jaarlijks wordt het H. Vormsel op drie plaatsen in de parochie toegediend: in de Antonius Abt Wijchen, in één van de kerken van de voormalige Kruispuntparochie, en in één van de kerken van de voormalige Maaskantparochie. Het bisdom benoemt een vormheer. De voorbereiding is per parochieregio georganiseerd door een regionale werkgroep die de ouders begeleidt. Vormsel in 2012 totaal 67, 2013: 46, 2014: 50 Huwelijksvoorbereiding Het aantal kerkelijke huwelijken is de laatste jaren, na en sterke afname iets aan het toenemen. 2012 21 en 2013: 8; 2014: 8 . De aanmelding is centraal en wordt door de werkgroep huwelijksvoorbereiding verzorgd. Intakegesprek en gezamenlijke huwelijksvoorbereiding (2 avonden) zijn in het parochiecentrum. De pastor die de viering verzorgt, neemt contact op voor een huisbezoek om indien nodig kennis te maken en verdere zaken af te stemmen. De bruidsparen nemen zelf contact op met de koster van de lokale geloofsgemeenschap. Uitvaarten Het aantal kerkelijke uitvaarten is o.a. door een toenemend aantal ‘rechtstreekse crematies’ afgenomen:2012:168, 2013: 146, 2014: 116. Een fractie hiervan vraagt om een avondwake. Wel wordt via direct persoonlijk contact of via het parochie-alarmnummer geregeld om pastorale bijstand bij ziekte en overlijden gevraagd, en indien van toepassing het sacramenten van de zieken. Diaconie De diaconie wordt gecoördineerd door het Diaconaal Beraad. Pastor Hennie Witsiers is namens het pastoresteam lid van het diaconaal beraad. Binnen de parochie is er een Parochiële Caritas Instelling in bijdrage pastoraat geloofsgemeenschappen plan van aanpak bisdom 2015
7
Overasselt. Zelfstandig (leggen rechtstreeks aan bisdom verantwoording af) is er een Caritas Wijchen, Caritas Bergharen en een Caritas Hernen. Binnen de lokale geloofsgemeenschappen zijn er goede contacten met de caritas instellingen en kan er waar nodig een beroep op worden gedaan. De parochie geeft zelf noodhulp of verwijst door, evt. onder begeleiding van een pastor. Het Diaconaal Beraad organiseert jaarlijks een kerstpakketten actie, waarvoor vanuit alle geloofsgemeenschappen mensen kunnen worden voorgedragen. Tevens functioneert een contactgroep voor alleenstaande vrouwen en zijn er contacten met het lokale vluchtelingenwerk. Ziekenbezoek en bezoek nabestaanden vallen onder Diaconie - Ziekenbezoek Ziekenbezoek wordt in veel geloofsgemeenschappen door parochiële werkgroepen als door organisatie zoals Zonnebloem uitgevoerd. Mensen worden via het sociale en kerkelijke netwerk voorgedragen of door de pastores. De ziekenbezoekgroepen werken per regio samen, bezoeken scholings- en begeleidingsbijeenkomsten onder leider van een pastor, of georganiseerd door het Catechetisch Beraad. Ziekenbezoek wordt desgevraagd ook door pastores gedaan. - Bezoek nabestaanden Het bezoeken van nabestaanden van overledenen wordt door plaatselijke werkgroepen verzorgd. In de voormalige Maaskantparochie door het pastoraat van de nabijheid. In de voormalige Hoeksteenparochie door een werkgroep die in een regio functioneert. Namen worden doorgegeven door pastores, en evt. derden. Catechetisch beraad Het Catechetisch Beraad organiseert op aanvraag en op eigen initiatief bezinnende en vormende bijeenkomsten en lezingen. Het richt zich daarbij naar de vraag om scholing bij vrijwilligers (lectoren, ziekenbezoekgroep, kosters), maar organiseert ook in de sterke liturgische tijden een bezinnende bijeenkomst en jaarlijks een serie lezingen door gastsprekers of sprekers uit eigen kring. In de sterke tijden(advent en 40 dagentijd )worden gespreksavonden georganiseerd: “Geloven Nu”. Het Catechetisch Beraad werk goed samen met het Centrum voor Parochie Spiritualiteit en de Protestantse Streekgemeenschap Wijchen e.o. , onder meer door gezamenlijke organisatie van theateravonden rond Bijbelse thema’s (koning David, Paulus) Deze avonden worden in toenemende mate ook door belangstellende van buiten de parochie bezocht. Een aanbod van bezinning is uitdrukkelijk bedoeld voor het eigen vrijwilligersbestand: de impulsdagen die tweemaal per jaar worden georganiseerd en worden bezocht door ca. 25 vrijwilligers. Inloop café / Herberg Zowel de Ant. Abt Wijchen als de Emmanuel kennen een inloopcafé/ Herberg waarbij ouderen worden ontvangen op het parochieel centrum resp. Emmanuel kerk. Tweewekelijks wordt koffie en thee geschonken door vrijwilligers. Van het inloopcafé maken tweewekelijk ca. 40 mensen gebruik, van de Herberg ca 20. Van belang is de sociale functie in de opvang van ouderen. Jaarlijks wordt een kerstbrunch georganiseerd op 2e kerstdag waarbij ca. 40 mensen worden ontvangen door vrijwilligers In de geloofsgemeenschappen Overasselt, Nederasselt en Heumen Hernen/Leur en Bergharen worden in de 40 dagentijd kunnen parochianen deelnemen aan “vastenmaaltijden”. Bijdrage pastoraat aan Apostelbode en website Het pastoresteam schrijft geregeld bijdragen voor de Apostelboden: zowel over de geloofsgemeenschap waar hij/zij eerst aanspreekbare pastor is, als in de vorm van bijdragen die het geheel van de parochie betreffen. Eén van de pastores schrijft steeds het achterpagina artikel. Iedere drie weken verschijnt een pastorale column op de website, geschreven door een van de pastores. Oecumene: In het kader van oecumene wordt samengewerkt met de Protestantse Streekgemeente Wijchen e.o, de Protestantse Gemeente Heumen, de Protestantse Streekgemeente Maas & Waal (Bergharen) en de evangelische Parousia Gemeente Wijchen. Deze samenwerking komt tot uiting in o.a. Oecumenische gebedsvieringen in Vredesweek en Week voor eenheid van de christenen, Dodenherdenking. Verder zijn er gezamenlijke activiteiten op het gebied van vorming (lezingen, Theatervoorstelling), catechese, diaconie en jongeren (lichtjestocht, levende kerststal Kerstmis). Met de verschillende voorgangers is geregeld contact en overleg. Liturgisch beraad: bijdrage pastoraat geloofsgemeenschappen plan van aanpak bisdom 2015
8
Het Liturgisch Beraad komt ongeveer om de zes weken bij elkaar. Van dit beraad zijn vertegenwoordigers uit alle geloofsgemeenschappen lid; sommige geloofsgemeenschappen zijn vertegenwoordigd op het niveau van een voormalige pastorale eenheid. Namens de pastores is een pastor aanwezig als lid. Eén van de leden fungeert als gespreksleider. Het Liturgisch Beraad heeft tot taak om het hele liturgische gebeuren van de parochie te overzien, er over ervaringen uit te wisselen en samen te evalueren en het pastoresteam daarover te informeren. Tijdens de vergadering maakt men een zogeheten “rondje geloofsgemeenschappen” waarin de ervaringen van de afgelopen periode aan de orde komt. Daarnaast wisselt zij gedachten over praktische en theoretische-inhoudelijke aspecten van de liturgie, onder anderen door over het schema voor de collectes te spreken, maar ook over het Liturgisch Vademecum van het bisdom.
Pastoresteam maart 2015
bijdrage pastoraat geloofsgemeenschappen plan van aanpak bisdom 2015
9
Deel 3: Plan van aanpak Parochie De Twaalf Apostelen in Wijchen
Inleiding Sinds de fusie in 2010 is er veel opgebouwd in de parochie. Het pastoraat is centraal georganiseerd en breed in de parochie actief. Het pastoraat functioneert goed naar de mening van de pastores en van de parochianen, ofschoon er maar beperkte mogelijkheden zijn naast het basispastoraat. De parochie wordt centraal bestuurd en het bestuur werkt goed samen met lokale contactraden en stuurgroepen pastoraat. Er is veel geharmoniseerd en gecentraliseerd, waaronder alle financiële activiteiten. Met behulp van het Bisdom is het Navisionsysteem goed ingericht, waardoor doelgericht kan worden gewerkt, wat zichtbaar vruchten afwerkt in onder andere de Aktie Kerkbalans, zowel in 2013 als in 2014. De communicatie via parochieblad De Apostelbode en via de Apostelvergaderingen, waar het pastoraat, het bestuur en de contactraden aan deelnemen, loopt goed en wordt gewaardeerd. Pastoraat en bestuur hebben samen uitvoerig overlegd met de contactraden en soms met de hele geloofsgemeenschap en beschreven hoe de 12 geloofsgemeenschappen er voor staan. Het is nu belangrijk om te bepalen welke prioriteiten op het gebied van het pastoraat en het bestuur en beheer voor de komende jaren moeten worden afgesproken. Dit moet zorgvuldig, in overleg gebeuren waarbij ook gekeken moet worden naar de effecten die dit zal hebben voor alle gelovigen en de parochie als geheel. Omdat alle meetinstrumenten aanwezig zijn zal er jaarlijks gekeken worden naar de situatie in de parochie en de vraag of bijstellingen nodig zijn. In dit plan van aanpak komen een aantal zaken aan de orde. Een deel daarvan zal als bijlage aan dit plan worden toegevoegd. Opbouw en organisatie vanaf de fusie in 2010 tot en met 2014 Er is door iedereen in de parochie hard gewerkt aan de opbouw van een structuur, waarin het duidelijk is waar de verantwoordelijkheden liggen en hoe de samenwerking tot stand komt. Dit staat schematisch in een organogram (bijlage 1) In deel 1 geven we weer hoe de huidige situatie tot ontwikkeling is gekomen. Dit is zorgvuldig en in goed overleg en met alle geloofsgemeenschappen gedaan. Nog steeds wordt gewerkt aan het centraliseren, samenvoegen van externe diensten en contracten b.v. een contract met Monumentenwacht voor alle gebouwen, een contract voor alle brandveiligheidscontracten, afvoer afval. Er wordt verder gewerkt aan het goed functioneren van het parochiecentrum in Wijchen voor de hele parochie zoals werkplekken voor alle pastores, ledenadministratie,
vrijwilligersadministratie, boekhouding, centrale telefoondiensten, secretariaat pastores en bestuur, administratie begraafplaatsen, kopieerinstallaties, maken van folders, flyers en boekjes. Dat betrokkenheid van parochianen niet alleen gemeten moet worden aan deelname aan vieringen en sacramenten komt naar voren in de tabellen in deel 1 De pastorale situatie in de 12 geloofsgemeenschappen anno 2014 Het pastoresteam heeft van alle geloofsgemeenschappen een zelfportret gemaakt en in overleg met de contactraden en stuurgroepen pastoraat de bestaande pastorale situatie besproken en in verslagen neergelegd en uitgewisseld. Soms heeft aansluitend ook nog overleg gehad met de hele geloofsgemeenschap. De uitslag van dit onderzoek staat weergegeven in deel 2 Knelpunten en voorstellen voor vernieuwingen in het pastoraat Het pastoraat is kwetsbaar in aantal en in leeftijd. Vieringen worden overal zeer gewaardeerd en gevraagd, maar vormen ook een omvangrijke taak, waardoor andere taken niet genoeg aan bod komen. Ook de uitvaarten vragen veel tijd van het pastoresteam. Een van de doelstellingen voor de komende tijd is het maken van een duurzaam contact met 12-50 jarigen in de parochie. Gepleit is voor de aanstelling van een pastor voor deze taak en het Bisdom heeft dit bewilligd. Navision en de ledenadministratie zullen ingezet worden om specifieke doelgroepen te benaderen en te kijken of er op enigerlei wijze communicatie en binding tot stand kan komen. De parochie zou hier in de hele planperiode aandacht aan willen besteden, om te kijken of er een kerkbetrokkenheid in deze doelgroep tot stand kan komen. Het vieringenschema zal worden aangepast en er zullen in 4 geloofsgemeenschappen: H. Victor in Batenburg, H. Georgius in Heumen, H. Damianus in Niftrik en H. Joh. de Doper in Balgoij eucharistievieringen niet meer wekelijks, maar eenmaal in de 2 weken plaats gaan vinden. Omdat er nog een duidelijke behoefte is aan pastoraat zal gewerkt worden aan samenwerking met andere geloofsgemeenschappen en aan vervanging door woorddiensten met behulp van vrijwilligers. Voor voorbereiding van vormsel en communie zal een centrale werkgroep gaan functioneren. Er zal contact opgenomen worden met scholen om ook daar meer catechetische activiteit te ontwikkelen en meer binding met de parochie tot stand te brengen. De 4 geloofsgemeenschappen waarin minder gevierd gaan worden zijn gekenmerkt door zorgen om de pastorsale beleving, waaronder deelname aan vieringen, lokale ondersteuning van het pastoraat, het lokale bestuur van de geloofsgemeenschap en de vergrijzing en vervanging van vrijwilligers. Daarnaast zijn er zorgen om de financiële houdbaarheid van de kerkgebouwen van deze geloofsgemeenschappen op grond van inkomsten en uitgaven/kosten.
2013 Opbrengsten Parochianen + derden H. Joh. de Doper Balgoij H. Victor Batenburg
H. Georgius Heumen H. Damianus Niftrik
Opbrengsten parochianen
Kosten pastoraat
Kosten koren
Kosten Pastoraat+ kerkgebouw
Kosten gebouw
Dotatie kerkgebouw
35.771 Excl. Lening 90.000 38.342 Excl. lening 40.000
26.488 incl. erfpacht
10.182
5.748
4.034
41.519
17.233 incl. pacht
10.333
1.765
1.180
40.107
15.501 incl. pacht
14.501
4.944
2.585
26.683
26.683
14.652
26.682 incl. huur pastorie en pacht
6.357
2.807
2.110
14.193
11.384
7.898
25.267
25.983
In dit overzicht zijn de personeelskosten van het pastoresteam niet verwerkt
Het ligt in de bedoeling om in de loop van de komende 3 jaar voor 2 kerken: de H. Victor in Batenburg en de H. Georgius in Heumen een nieuwe bestemming gezocht worden. Ondertussen zal de pastorale zorg en de vieringen in de geloofsgemeenschap doorgaan volgens de hierboven genoemde plannen.
Om de pastorale zorg in deze geloofsgemeenschappen zo goed mogelijk doorgang te laten vinden wordt gewerkt aan de volgende oplossingen. H. Victor gemeenschap in Batenburg: Er is van meerdere kanten interesse in de koop van de pastorie, waarbij een van de kopers heeft aangegeven de onderverdieping te willen verhuren aan de parochie om daar vieringen mogelijk te maken, als de kerk een nieuwe bestemming krijgt. Er zijn gesprekken geweest met de leiding van de protestantse gemeente om gezamenlijk gebruik te maken van het gebouw. H. Georgius gemeenschap in Heumen: Ook hier wordt de mogelijkheid van gemeenschappelijk gebruik van de protestantse kerk onderzocht. Daarnaast wordt gekeken of er andere locaties geschikt zijn in de gemeente Heumen. H. Johannes de Doper in Balgoij: Samenwerking met de geloofsgemeenschap van de H. Ant. Abt in Nederasselt is een prioriteit. H. Damianus in Niftrik:
Een kleine geloofsgemeenschap die intern hecht verbonden is. Nagegaan wordt of samenwerking in de regio een oplossing biedt. Parochie De Twaalf Apostelen beschikt over de middelen om jaarlijks de pastorale en de financiële situatie te bekijken en indien nodig bij te sturen. Dat zal ook de inzet van pastoresteam en bestuur zijn.
