PEDAGOGISCH BELEIDSPLAN

PEDAGOGISCH BELEIDSPLAN

Versie: mei 2013

INDELING

Hoe ziet een dagje Kaat eruit…………………………………………………………3 Uk & Puk bij Tante Kaat……………………………………………………………….4 Visie van Tante Kaat…………………………………………………………………5-9    

1. Bieden van emotionele veiligheid 2. Gelegenheid bieden voor het ontwikkelen van persoonlijke competentie 3. Gelegenheid bieden voor het ontwikkelen van sociale competentie 4. Overdragen van waarden en normen

Stagiaires…………………………………………………………………………….….10 Als er een kink in de kabel komt……………………………………………………10  

Meldcode Ontwikkelingsproblematiek, gedragsproblematiek

Ziek?.......................................................................................................................11

Bijlage: ziektebeschrijvingen……………………………………………………12-16

2

HOE ZIET EEN DAGJE KAAT ERUIT? Goedemorgen, de schoenen gaat uit, sloffen aan en de Kaatdag kan beginnen. Door een vast dagprogramma te hanteren bieden wij de kinderen houvast en duidelijkheid. De activiteiten van de dag hangen in plaatjesvorm op het bord. Tussen 8.00 en 09.00 uur worden de kinderen gebracht bij Tante Kaat. Bij de een is het een snelle kus bij de deur, bij de ander wordt nog zorgvuldig samen de tas uitgepakt en opgeruimd. Er is geen vast brengritueel, wel vaak een vast ritueel per kind, dat werkt rustgevend. Een kind mag een paar keer komen wennen bij Kaat, hierna overleggen wij met de ouders wat zij en wij het beste vinden voor hun kind qua brengen en halen. ’s Morgens lekker rommelen, de een wordt wakker aan tafel met een puzzel terwijl de ander al druk een treinbaan aan het bouwen is. Gezelligheid alom. Tegen 09.15 uur mogen de kinderen het speelgoed opruimen, handjes wassen en aan tafel. Wie kent er nog een liedje? Ikke, ikke… is het al snel. Na het laatste liedje “smakelijk eten” komen de kommetjes fruit en bekers drinken op tafel. Wat gaan we doen na de verschoon/wc ronde? Dat ligt aan het weer, bij mooi weer is het gelijk naar buiten. Zandbak, glijbaan, krijtbord etc., keuze genoeg. Bij minder mooi weer gaan we eerst lekker knutselen met klei, knippen, plakken, verven etc. en ook altijd nog even een frisse neus halen. Van al dat spelen krijg je trek, rond 12 uur is het alweer tijd om handjes te wassen, liedjes te zingen en daarna heerlijk een broodje te eten. Na de verschoon/wc ronde is het tijd voor de kleinsten om hun eigen bedje op te zoeken, de “grote” kinderen mogen een boekje lezen op de bank. Als de kinderen die gaan slapen erin liggen mogen de “grote” kinderen lekker rommelen met elkaar. Tegen 14.30 uur wederom na de handjes te hebben gewassen aan tafel, waar een aantal verhaaltjes worden voorgelezen. Daarna tijd voor fruit met wat drinken. En hoe is het buiten? Kunnen we een frisse neus halen. Dat proberen we wel altijd, weer of geen weer, we hebben genoeg laarsjes en regenjassen bij Kaat. Rond 16.30 uur de laatste verschoonronde en vanaf dit tijdstip kunnen de kinderen ook worden opgehaald bij Kaat. Zit alles in de tas? Opschrijfboekje, knutsel, tasje vol en tot de volgende Kaatdag.

3

UK&PUK BIJ TANTE KAAT Tante Kaat maakt gebruik van Uk&Puk. Uk&Puk is een totaalprogramma voor kinderen van 0 tot 4 jaar, speciaal ontwikkeld voor kindercentra. Spelen is ontdekken. En spelen is groeien. Daarom staat spelen centraal in Uk&Puk. Alle activiteiten zijn geschikt voor kinderen van 0 tot 4 jaar. Natuurlijk draait het bij Uk&Puk niet om lesjes geven en lesjes leren. Uk&Puk leert baby’tjes, dreumesen en peuters nieuwe vaardigheden. Door actief bezig te zijn en lekker te spelen! Uk&Puk is een totaalprogramma. De activiteiten stimuleren de spraak- en taalvaardigheid, sociaal-emotionele vaardigheden en motorische en zintuiglijke vaardigheden. Ook geeft Uk&Puk de eerste rekenprikkels. Uk&Puk werkt doelgericht aan de doorgaande ontwikkelingslijnen voor kinderen van 0 tot 4 jaar. Daardoor legt Uk&Puk een stevige basis voor het basisonderwijs. Met Uk&Puk groeien ukken als vanzelf toe naar groep 1. De methode Uk&Puk sluit naadloos aan bij de methode Schatkist, die in de onderbouw van de Hovenschool wordt gebruikt. Uk&Puk thema’s zijn: Welkom Puk! – Wat heb jij aan vandaag ? – Eet smakelijk! – Dit ben ik! – Reuzen en kabouters – Regen – Hatsjoe! – Knuffels – Oef, wat warm! – Ik en mijn familie

4

VISIE VAN TANTE KAAT Bij Tante Kaat werken we met vier pedagogische basisdoelen. Deze bieden de kinderen de mogelijkheden tot optimale ontwikkeling. Deze pedagogische basisdoelen zijn geformuleerd in het landelijk kwaliteitsstelsel kinderopvang (Riksen-Walraven). 1. Bieden van emotionele veiligheid Een veilige basis, een ‘thuis’, waar kinderen zich kunnen ontspannen en zichzelf kunnen zijn. Het bieden van een gevoel van veiligheid zien wij als de meest basale pedagogische doelstelling. Omdat het bieden van een veilig klimaat niet alleen van belang is voor het welbevinden van het kind, maar ook omdat een veilig klimaat voorwaarde is voor het realiseren van de andere pedagogische doelen. 2. Gelegenheid bieden voor het ontwikkelen van persoonlijke competentie De opvoedomgeving stelt kinderen in de gelegenheid om hun persoonlijke competentie te ontwikkelen. Het gaat om persoonlijke eigenschappen als veerkracht, impulscontrole, zelfstandigheid, zelfvertrouwen, flexibiliteit, motivatie, volharding, creativiteit en cognitieve en taalvaardigheden. Hierdoor zijn kinderen in staat om allerlei problemen goed aan te pakken en zich goed aan te passen aan (veranderende) situaties. 3. Gelegenheid bieden voor het ontwikkelen van sociale competentie De opvoedomgeving stelt kinderen in de gelegenheid om hun sociale competentie te ontwikkelen. Het gaat om een scala aan sociale vaardigheden, zoals het zich inleven in een ander, communiceren, samenwerken, anderen helpen, conflicten voorkomen en oplossen en het ontwikkelen van sociale verantwoordelijkheid. Tante Kaat biedt hierbij unieke extra ontwikkelingsmogelijkheden door groepsopvang. 4. Overdragen van waarden en normen De opvoedomgeving draagt waarden en normen aan kinderen over, waardoor kinderen zich de cultuur eigen maken van de samenleving waarin zij opgroeien Om deze basisdoelen zoveel mogelijk te stimuleren maken we gebruik van de volgende pedagogische middelen: 1. De relatie tussen kind en pedagogisch medewerker 2. Rol van het kind in de groep 3. Binnen/buiten ruimte 4. Activiteiten 5. Spelmateriaal

5

Emotionele veiligheid Het belangrijkste vinden wij bij Tante Kaat dat kinderen zich veilig en vertrouwd voelen op het dagverblijf. Een belangrijke pijler hiervoor is de interactie tussen pedagogisch medewerkers en de kinderen. Voor het opbouwen van een fijne vertrouwensband achten wij het van belang dat er dagelijks vaste medewerkers op de groep zijn. Zo kunnen wij samen werken aan een zo veilig en vertrouwd mogelijk gevoel voor de kinderen op de groep. We spreken met kinderen op ooghoogte, letten op toon en houding, proberen in te schatten wat een kind begrijpt. Communiceren met kinderen is vaak anders dan met volwassenen, we nemen de tijd en rust om te interpreteren wat een kind bedoelt. We benaderen een kind altijd vanuit een positieve houding, de nadruk ligt op het stimuleren van positief gedrag. Wanneer een kind zich veilig en vertrouwd voelt, gaat het op verkenning uit, met de wetenschap dat het altijd terug kan vallen op de pedagogisch medewerkers. Wij bieden kinderen de ruimte en stimuleren het om zich te ontwikkelen, ieder in zijn eigen tempo en op basis van zijn eigen aanleg en temperament. Een goede opvoedhouding is gebaseerd op respect, zorg en aandacht voor ieder kind.

Ontwikkelen van persoonlijke competentie Met persoonlijke competenties worden persoonskenmerken bedoeld als weerbaarheid, zelfvertrouwen, eigenwaarde, flexibiliteit en creativiteit in het omgaan met verschillende situaties. Het kind kan hierdoor problemen adequaat aanpakken en zich goed aanpassen aan veranderende omstandigheden. Het leert en ontdekt wie het is, wat het kan, welke interesses het heeft en welke vaardigheden er nodig zijn in welke situaties (bijv. geduld en afwachten, of juist initiatief nemen en doorzetten). Door de manier waarop de pedagogisch medewerkers met de kinderen omgaan, hoe de kinderen in de groep met elkaar omgaan, door de inrichting van de ruimte en door de mogelijkheden die het speelmateriaal en de activiteiten bieden, bevorderen wij de persoonlijke competenties van het kind. Bij Tante Kaat benaderen we de kinderen respectvol en positief en geven het de ruimte om zelf of met elkaar kleine probleempjes op te lossen. Wij vinden dat een kind zich het best kan ontwikkelen als ze hun grenzen met vallen en opstaan kunnen verkennen. Daarbij wordt natuurlijk gelet op waar het kind aan toe is. Tijdens spel, activiteiten en verzorgingssituaties geven wij het kind complimenten. Elk kind is trots als het zelf dingen kan doen. Wij stimuleren de zelfstandigheid van ieder kind, zo kunnen ze bepaald spelmateriaal zelf pakken, stimuleren en begeleiden we het zelf aan- en uittrekken van jassen en schoenen e.d. en zelfstandig eten en drinken. Dit gebeurt op een positieve manier, dit geldt ook voor het zindelijk worden. Wij dwingen kinderen hier echter nooit bij, er wordt gekeken of kinderen hier aan toe zijn. Wij observeren, interpreteren, ondersteunen waar nodig of bieden het kind juist wat extra uitdaging om een stapje verder te komen. 6

Activiteiten die vooral veel mogelijkheden bieden voor het verder ontwikkelen van persoonlijke competenties zijn bijvoorbeeld samenspel, fantasiespel, drama, naspelen/meespelen. Door te leren winnen en verliezen, door lastige situaties zelf op te lossen, door grenzen te verkennen en te verleggen en mogelijkheden te ontdekken (iets proberen wat je eerst niet durfde), door situaties eigen te maken en daar complimenten voor te krijgen, leren kinderen wat zij kunnen (wat vind je leuk om te doen, waar ben je goed in) en wie ze zijn.

Ontwikkelen van sociale competentie Bij Tante Kaat wordt de sociale ontwikkeling gestimuleerd doordat kinderen de hele dag met andere kinderen en volwassenen samen zijn. Wij streven naar een veilige en geborgen sfeer op de groep. Door onze kleinschaligheid zien de kinderen vaak dezelfde kinderen meerdere dagen per week, wat bijdraagt aan een goede samenhang en sfeer. Door de verticale groepsopbouw wordt de onderlinge zorgzaamheid en hulp vergroot. Kinderen ontdekken, van baby naar peuter, steeds meer dat het leuk is om dingen samen te doen. Wij stimuleren dat door bijvoorbeeld (ook samen met de baby’s) aan tafel een activiteit te doen, gezellig aan tafel liedjes te zingen of samen te dansen. Voor het kind op het dagverblijf wordt het groepsgebeuren steeds belangrijker: de kinderen krijgen een sterke band onderling en met de pedagogisch medewerkers. De kinderen helpen en troosten elkaar, hebben onderonsjes, lachen samen. Sommige kinderen zijn makkelijk in het contact met andere kinderen, andere hebben wat hulp nodig van ons. Wij stimuleren het samenspel ook door kinderen soms in kleine groepjes of met twee samen een activiteit aan te bieden. Soms geven kinderen duidelijk aan dat zij alleen of met z’n tweeën willen spelen, dat mag, we letten hierbij wel op dat sommige kinderen niet worden uitgesloten. Wij vinden het belangrijk kinderen hun conflicten zoveel mogelijk zelf te laten oplossen. In eerste instantie wachten de pedagogisch medewerkers af of kinderen erin slagen zelf hun conflicten op te lossen, wij houden het proces in de gaten en grijpen in als kinderen er niet uitkomen of als een kind het onderspit delft. Wanneer wij ingrijpen, verwoorden wij voor de kinderen waar het om draait en helpen de kinderen naar een oplossing te zoeken, bijv. een vergelijkbaar of zelfde stuk speelgoed aanbieden, om de beurt, wachten tot de ander klaar is. We vinden bij Tante Kaat een open houding tussen kinderen en pedagogisch medewerkers belangrijk. We praten met elkaar en luisteren naar elkaar. Het leren delen van aandacht vinden de meeste kinderen moeilijk, soms moet je even wachten op de aandacht van een van ons. Kinderen die zelf om aandacht vragen, komen vanzelf wel aan hun trekken. Bij kinderen die dat niet doen laten wij het initiatief meer van onze kant komen. Wij vinden het belangrijk om regelmatig wat persoonlijke aandacht te hebben voor een kind, bijvoorbeeld door samen een boek te lezen of een knuffel te halen als je wat moe of verdrietig bent.

7

Normen en waarden Om goed in de samenleving te kunnen functioneren is het nodig dat kinderen de waarden, normen, regels van de maatschappij waarin zij leven leren kennen en eigen maken. Het functioneren binnen een groep op het kinderdagverblijf biedt deels deze mogelijkheden. Wij proberen ons voortdurend bewust te zijn van onze voorbeeldfunctie: kinderen hebben een sterke neiging volwassenen te imiteren en dus moeten wij het gedrag dat wij de kinderen willen aanleren ook zelf laten zien. Enkele waarden en normen die wij hanteren: luisteren naar elkaar, wachten op je beurt, elkaar respecteren, rekening houden met elkaar. Daarnaast willen wij kinderen leren verantwoordelijkheid te dragen voor mensen en materie in hun leefomgeving. Daarvoor moeten wij hun verantwoordelijkheid geven die zij aankunnen: pedagogisch medewerkers en kinderen dragen samen zorg voor de dagelijkse gang van zaken. Wij leren de kinderen zorg te dragen voor zichzelf, anderen, het materiaal en de ruimte, bijvoorbeeld niet met speelgoed gooien, want dan gaat het kapot of iemand bezeert zich. Als er sprake is van gedrag dat ongewenst is, bijvoorbeeld het gebruiken van lichamelijk geweld door een kind, of herhaaldelijk niet luisteren, kan er een time-out gegeven worden. Het kind moet dan even op de bank zitten. Na één of twee minuutjes volgt er dan een gesprekje met het kind: Weet je waarom je op de bank moest zitten? Wat gebeurde er? Als dat gesprekje bevredigend is verlopen, dat wil zeggen als het kind aangeeft te weten waarom het de time-out kreeg, en als het ‘weer goedgemaakt’ is, mag het weer verder spelen. Binnen-/buitenruimte, activiteiten en spelmateriaal Kinderen hebben een enorme behoefte aan spel. Gelukkig, want spel is van groot belang voor de ontwikkeling van het kind. Bij de inrichting van de binnen- en buitenruimte hebben we zoveel mogelijk rekening gehouden met deze spelbehoefte van het kind en getracht een zo huiselijk en vertrouwd mogelijk omgeving te creëren. We proberen bij Tante Kaat een zo goed mogelijke balans aan te houden tussen vrij spel en het aanbieden van activiteiten. De activiteiten die we binnen Kaat aanbieden zijn ondersteunend aan de verschillende opvoedingsdoelen. Een deel is gekoppeld aan de methode Uk&Puk, maar we besteden ook ruim aandacht aan de seizoenen en belangrijke feestdagen. Bij de keuze van de thema’s leggen we de nadruk op het prikkelen van de zintuigen en het proces. De beleving tijdens het maken dan wel doen staat centraal, niet het eindproduct. Tijdens knutselactiviteiten bieden we een zo breed mogelijk scala aan materialen aan, denk hierbij aan scheerschuim, klei, stof, wol of papier-maché voor de tactiele ontwikkeling: hoe voelt dat? Binnen kunnen de kinderen zelf bij diverse spelmaterialen, zoals constructiemateriaal (duplo, houten treinbaan, houten blokken) alsook meer fantasiemateriaal (zoals poppenspullen, dieren en auto’s). Tijdens de inloop of vrije spelmomenten mogen ze 8

deze materialen zelf kiezen en we stimuleren het zelf opruimen als er voor een ander materiaal gekozen wordt of als er opgeruimd moet worden. De ruimte binnen is zo ingericht dat er verschillende aparte hoekjes zijn waar de kinderen in kleine groepjes of alleen met hun spel bezig kunnen zijn. Tevens is er ruimte om even rustig in een boekje te bladeren of samen met een pedagogisch medewerker een boekje te lezen. Tijdens het rustmoment tussen de middag is er tijd om wat moeilijkere activiteiten te doen met de oudste peuters zoals, een memory spel, kleuren spel of een moeilijke puzzel. Buiten spelen neemt bij Tante Kaat een belangrijke plaats in. Aan de achterzijde beschikken wij over een heerlijk beschutte buitenspeelplaats met een grote zandbak en divers speelmateriaal voor de motorische ontwikkeling, zoals loopfietsen en loopauto’s. De buitenspeelplaats grenst met een eigen toegang aan de speeltuin van de Wijk- en Speeltuinvereniging de Hoven, regelmatig wordt er dus een deurtje verder gespeeld. Naast de fietsen en de loopauto’s is er ook aandacht voor spelen met stoepkrijt, balspelen of in een kring dieren nadoen en liedjes met bewegingen. Bij Tante Kaat is er ruim aandacht voor muziek en dans, er wordt zelf muziek gemaakt met muziekinstrumenten, maar ook gedanst en bijvoorbeeld gym/yogaoefeningen gedaan op muziek. Ook binnen is er ruim aandacht voor kringspelletjes.

9

STAGIAIRES Wij zijn van mening dat stagiaires bij ons zijn om te leren. Dat betekent dat zij in de gelegenheid gesteld moeten worden die taken uit te voeren, die voor de uitoefening van hun vak in de toekomst noodzakelijk zijn. Voor de beoordeling van wat een stagiaire wel en niet mag doen houden wij vast aan de richtlijnen die Calibris (kenniscentrum voor leren in de praktijk in zorg, welzijn en sport) daarvoor per opleiding aangeeft in haar Beroepscompetentieprofielen. Deze profielen liggen bij Tante Kaat ter inzage. In aanvulling daarop kan het zijn dat we een stagiaire ‘meer’ laten doen als wij van mening zijn dat hij of zij daartoe uitgerust is. Dit gebeurt uiteraard allemaal onder toezicht van een beroepskracht.

ALS ER EEN KINK IN DE KABEL KOMT

Meldcode Met ingang van 1 juli 2013 werkt Tante Kaat met haar eigen Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling, zoals de wet dit voorschrijft. De Meldcode bestaat uit een stappenplan dat omschrijft wat te doen als er signalen waargenomen worden die kunnen duiden op huiselijk geweld of kindermishandeling. Ook is een sociale kaart bijgevoegd met contactgegevens van allerlei betrokken instanties in onze regio. Kort gezegd moet gebruik van de Meldcode ervoor gaan zorgen dat kindermishandeling tijdig gesignaleerd gaat worden, en dat vervolgens de juiste acties worden ondernomen om het een halt toe te roepen.

Ontwikkelingsproblematiek, gedragsproblematiek Indien achterstand in de ontwikkeling of gedragsproblematiek wordt vermoed of gesignaleerd, wordt met medeweten en medewerking van de ouders getracht de ontwikkelingsachterstand in te halen of probleemgedrag te verminderen, dit tot zover de mogelijkheden reiken binnen Tante Kaat. Zo nodig wordt het kind doorverwezen naar huisarts, consultatiebureau, logopedist(e) of opvoedsteunpunt. Om het verloop van de ontwikkelingsachterstand of gedragsproblematiek te kunnen blijven volgen, zijn er regelmatig contacten met de ouders en soms met de desbetreffende instanties.

10

ZIEK? Bij dit pedagogisch beleidsplan en bij het huishoudelijk reglement van Tante Kaat hoort een bijlage over ziekte. Hierin wordt, voor de meest voorkomende kinderziektes, bepaald wat te doen. Deze bepalingen zijn gebaseerd op de richtlijnen die het RIVM hiervoor hanteert in het document ‘Gezondheidsrisico’s in een kindercentrum of peuterspeelzaal (0-4 jarigen)’. Als uw kind ziek is dient Tante Kaat hiervan zo snel mogelijk op de hoogte te worden gebracht. In verband met mogelijk besmettingsgevaar moet ook de aard van de ziekte worden doorgegeven. Bij het constateren van een besmettelijke ziekte worden de ouders verzocht het kind thuis te houden, totdat het besmettingsgevaar is geweken. Ook wordt, als dit nodig blijkt volgens het RIVM-document, contact opgenomen met GGD IJsselland. Bij het ziek worden op het kinderdagverblijf worden de ouders opgebeld met het verzoek het zieke kind op te komen halen. Tante Kaat hanteert als uitgangspunt dat gebeld wordt als het kind een lichaamstemperatuur heeft van 38,5˚C of hoger, gemeten met een oorthermometer. Wanneer een kind medicijnen toegediend moet krijgen op het kinderdagverblijf, dient hiervoor een “overeenkomst gebruik geneesmiddelen” ingevuld en ondertekend te worden. De vaccinatiestatus van alle kinderen wordt in kaart gebracht door middel van het inschrijfformulier en bijgehouden met behulp van de gespreksrondes.

11

BIJLAGE: Ziektebeschrijvingen Van de meest voorkomende kinderziektes geven we een korte beschrijving van de ziekteverschijnselen, hoe kinderen het krijgen en wat de handelswijze van Tante Kaat is. Het welbevinden van het kind wordt hierbij op de eerste plaats gesteld. Acute middenoorontsteking en loopoor Wat is het? Middenoorontsteking is een plotseling optredende infectie van het middenoor veroorzaakt door een bacterie. De verschijnselen zijn: - grijpen naar het oor - koorts (bij m.n. baby’s hoeft dit niet altijd) - vaak verkouden - soms spugen en/of diarree Als gevolg van een middenoorontsteking kan een loopoor ontstaan; het trommelvlies is kapot gegaan en er komt pus uit het oor. Dit kan zo’n twee weken duren Hoe krijg je het? Een middenoorontsteking treedt meestal op als complicatie van een verkoudheid. Sommige kinderen zijn hier gedurende de eerste levensjaren erg gevoelig voor. Hoe handelt Tante Kaat Als het kind na een door de huisarts vastgestelde acute middenoorontsteking een loopoor heeft, mag het wel gewoon op het kinderdagverblijf komen, mits het zich verder goed voelt. Wanneer een kind een loopoor krijgt op de crèche, dan worden de ouders gebeld en doorverwezen naar de huisarts om te achterhalen of er sprake is van een middenoorontsteking.

Diarree Wat is het? Wanneer een kind per dag meer dan drie dunne tot waterdunne luiers met ontlasting produceert of telkens weer vanwege waterdunne ontlasting na de wc moet, is er sprake van diarree. Er wordt een onderscheid aangebracht tussen 3 soorten diarree:  acute diarree: De diarree is hevig en duurt een aantal dagen. Er bestaat gevaar voor uitdroging, vooral als het kind ook spuugt.  chronische diarree: Is minder hevig en kan langer dan drie weken duren. Een vorm van chronische diarree is peuterdiarree. Het kind maakt geen zieke indruk en groeit goed. De oorzaak is vaak voeding met weinig vet en vezels.  valse diarree: Deze diarree wordt afgewisseld met harde ontlasting. Veelal is er sprake van een verstopping. Hoe krijg je het? Acute diarree krijg je door infectie of voedselvergiftiging. Wanneer diarree optreedt door een infectie, dan is de diarree besmettelijk en wordt veroorzaakt door een bacterie, virus of parasiet. Hoe handelt Tante Kaat Alleen bij bloederige diarree moet een kind thuisblijven tot het over is. Wordt ernstige diarree geconstateerd op de crèche, dan bellen we de ouders om te overleggen wat te doen in verband met de extra aandacht en zorg die een kind onder deze omstandigheden nodig heeft. Daarnaast wordt getracht een diarree-epidemie te beperken door een goede hygiëne. 12

Koorts en koortsstuipen Wat is het? Koorts is geen ziekte, maar een reactie van het lichaam op een infectie. Koorts is een verhoging van de lichaamstemperatuur boven de 38 ºC. Een koortsstuip kan voorkomen bij kinderen tot ongeveer 5 jaar. Het kan optreden wanneer de temperatuur te snel stijgt. De volgende verschijnselen kunnen optreden: - ogen draaien weg - het kind schokt met de armen en de benen - gezicht ziet blauw of bleek - soms wordt het kind helemaal slap De aanval duurt meestal een paar minuten, daarna komt een kind weer bij, is suf en kan gaan spugen Hoe krijg je het? Koorts ontstaat door een infectieziekte. Ook een te warme omgeving of te veel kleren kunnen koorts veroorzaken. Hoe handelt Tante Kaat Wanneer een kind koorts krijgt op de crèche, dan nemen we contact op met de ouders. Heeft het kind 38,5 ºC of meer koorts en/of maakt het kind een zieke indruk, dan moet het kind gehaald worden. Krijgt het kind voor het eerst een koortsstuip op de crèche, dan bellen we zowel de ouders als de huisarts. Verder zorgen we dat het kind zich niet kan bezeren door al het speelgoed weg te halen en het kind op een matras te leggen. Ook houden we in de gaten hoelang de aanval duurt. Heeft het kind al eerder een koortsstuip gehad, dan spreken we nauwkeurig met de ouders af hoe te handelen als dit opnieuw gebeurt. Verder geldt dat het kind direct opgehaald moet worden wanneer het koorts krijgt, ook bij minder dan 38,5 ºC.

Waterpokken Wat is het? Waterpokken is een besmettelijke infectieziekte, veroorzaakt door een virus. De incubatietijd is 14 tot 21 dagen. De ziekte duurt ongeveer 7 dagen en geneest spontaan. Hoe krijg je het? Waterpokken is besmettelijk een dag voor het opkomen van de blaasjes tot alle blaasjes zijn ingedroogd. Hoe handelt Tante Kaat Tante Kaat volgt de richtlijnen van de GGD, dat wil zeggen dat een kind met waterpokken wel mag komen. Opmerking: waterpokken kunnen gevaar opleveren voor een pasgeborene als de moeder in de dagen rond de bevalling de ziekte doormaakt.

13

Krentenbaard Wat is het? Krentenbaard is een oppervlakkige infectie van de huid veroorzaakt door een bacterie. De infectie zit meestal rond de neus en de mond, maar kan zich ook op andere plekken voordoen. De aandoening begint met een blaasje dat openbarst en waarop een honing-gele korst ontstaat. De vlekken breiden zich uit, zodat het lijkt alsof het kind een baard van krenten heeft. Hoe krijg je het? Het vocht uit de blaasjes is besmettelijk totdat de blaasjes ingedroogd zijn. Besmetting vindt plaats via geïnfecteerde handen of het kind kan zichzelf infecteren door aan de plekken te krabben. Hoe handelt Tante Kaat Een kind met een krentenbaard mag gewoon naar het kinderdagverblijf komen. Wel worden, als de blaasjes vochtig zijn, extra hygiënische voorzorgen genomen. Blaasjes worden niet afgeplakt omdat dit broei kan veroorzaken.

Ontstoken ogen Wat is het? Een ontsteking van de ogen wordt veroorzaakt door een virus of een bacterie. De verschijnselen zijn: rode ogen, opgezette oogleden en gele of groene pus uit het oog. Hoe krijg je het? De pus is besmettelijk. Via de handen kunnen de ziektekiemen op anderen worden overgebracht. Vaak zul je een kleine epidemie zien ontstaan. Hoe handelt Tante Kaat Een kind met een ontstoken ook mag gewoon naar Tante Kaat komen. De aandoening is meestal het gevolg van een verkoudheid en verloopt niet ernstig. Extra handhygiëne wordt in acht genomen, om besmetting van andere kinderen te voorkomen.

Roodvonk Wat is het? Roodvonk is een infectieziekte veroorzaakt door een bacterie, afkomstig uit de neus-keelholte of de huid. De incubatietijd is 2 tot 7 dagen. De ziekte duurt 10 tot 14 dagen en is goed te behandelen met antibiotica. De verschijnselen zijn: hoge koorts, keel- en hoofdpijn en braken. Na 24 uur ontstaan rode vlekjes, beginnend in de liezen en zich verspreidend over het hele lichaam, behalve rond de mond en de neus. De tong is eerst geheel beslagen, later geheel rood met puntjes. Na een paar dagen verbleekt de huiduitslag en begint de huid te vervellen, vooral aan de handen en voeten. Hoe krijg je het? De ziekte is besmettelijk tot de vervellingen voorbij zijn. De bacterie kan via aanhoesten worden overgebracht. De ziekte kan zich ook verspreiden via de handen en kleding van contactpersonen. Hoe handelt Tante Kaat Wering van een kind met roodvonk is niet noodzakelijk. Het kind zal zich echter zo ziek voelen dat het beter thuis kan zijn, ouders wordt dan geadviseerd de huisarts te raadplegen.

14

Vijfde ziekte Wat is het? De vijfde ziekte is een besmettelijke kinderziekte veroorzaakt door een virus. De ziekte geneest spontaan en leidt tot levenslange immuniteit. De incubatietijd is 7 tot 14 dagen. Soms is het kind nauwelijks ziek. Er is sprake van lichte koorts en het kind krijgt grote en kleine vlekken, beginnend in het gezicht en zich verspreidend over het lichaam. Deze vlekken trekken na een week weer weg. Hoe krijg je het? De ziekte is besmettelijk zolang het kind de vlekken heeft. Hoe handelt Tante Kaat Het kind mag gewoon op de crèche komen, omdat de besmettelijke periode bij de eerste symptomen al voorbij is. Voor zwangeren kan de vijfde ziekte wel risico opleveren. Tante Kaat is verplicht contact op te nemen met de GGD als er binnen twee weken twee gevallen geconstateerd worden. De GGD zal dan controleren of het echt om de Vijfde Ziekte gaat. Het betreft een ‘vlekjesziekte’, die gemakkelijk met andere aandoeningen verward kan worden.

Zesde ziekte Wat is het? De zesde ziekte is een besmettelijke infectieziekte veroorzaakt door een virus. Het is een onschuldige ziekte die spontaan geneest. De incubatietijd is 7 tot 17 dagen. Gedurende een paar dagen heeft het kind hoge koorts. Na het zakken van de koorts verschijnen er na 1 tot 2 dagen kleine rode vlekjes op de romp. Hoe krijg je het? De ziekte is besmettelijk vanaf het moment dat de koorts opkomt totdat de vlekjes verdwenen zijn. Hoe handelt Tante Kaat Het kind mag gewoon op het kinderdagverblijf komen, het betreft een onschuldige ziekte. Tante Kaat is verplicht contact op te nemen met de GGD als er binnen twee weken twee gevallen geconstateerd worden. De GGD zal dan controleren of het echt om de Zesde Ziekte gaat. Het betreft een ‘vlekjesziekte’, die gemakkelijk met andere aandoeningen verward kan worden.

Wormen Wat is het? De wormpjes zijn in de ontlasting te zien als kleine witte draadjes van 1 cm lang. Het kind heeft jeuk rond de anus. Soms heeft het kind buikpijn/diarree. Het kind kan ongedurig en lastig zijn. Hoe krijg je het? Door te krabben raken vingers besmet en kunnen de eitjes in de mond terechtkomen. Ook kunnen kinderen besmet raken via kleding, beddengoed, speelgoed en de zandbak. Hoe handelt Tante Kaat Kinderen met wormen hoeven niet geweerd te worden en mogen dus gewoon naar Tante Kaat komen. Extra handhygiëne wordt in acht genomen. Ouders krijgen het advies naar de huisarts te gaan voor een kuurtje. 15

Hoofdluis Wat is het? Hoofdluizen zijn kleine beestjes (bruin/zwart) die alleen kunnen leven op mensenhoofden. Ze kunnen niet springen, alleen lopen. Hun eitjes (neten) zijn witgeel van kleur en lijken op roosschilfers. Een neet komt na 9 dagen uit. De luizen veroorzaken heftige jeuk. Hoe krijg je ze? Voornamelijk via direct contact. Luizen zijn overlopers. Hoe handelt Tante Kaat Als luizen snel opgemerkt worden en direct worden behandeld, kan een uitbarsting worden voorkomen. Wanneer er dan ook een melding van hoofdluis binnenkomt, zullen we ouders vragen hun kind na te kijken en zo nodig te starten met een behandeling. Deze behandeling moet na 9 dagen herhaald worden, omdat dan de neten uitkomen. Een kind met hoofdluis dan wel neten mag wel naar Tante Kaat komen, mits de behandeling ertegen gestart is. Bij Tante Kaat zullen alle kinderen gecontroleerd worden, alle andere ouders zullen op de hoogte gebracht worden van het feit dat er luizen zijn geconstateerd zodat zij binnen hun gezin extra kunnen controleren.

16