PEDAGOGISCH BELEID Peuteropvang Nieuwstraat
Indeling Deel 1 § 1.1 § 1.2 § 1.3 § 1.4 § 1.5 § 1.6 § 1.7 § 1.8 § 1.9 § 1.10 § 1.11 § 1.12 § 1.13
Uitgangspunten
Onze koers Samen met u Onze visie Onze pedagogische cirkel Onze kernwaarden Belangrijke uitgangspunten Opvoedingsdoelen Samen ontdekken Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Observatiesysteem Zorg Advies Team Voeding Beeldende expressie, muziek en dans
Deel 2 § 2.1 § 2.2 § 2.3 § 2.4 § 2.5 § 2.6 § 2.7
2
Convenant Kwaliteit Kinderopvang
Vierogenprincipe Groepssamenstelling Wenbeleid reguliere kinderen Wenbeleid taalkinderen Open deurenbeleid Incidenteel afnemen extra dag(deel) Meldcode
Deel 3
3 3 3 4 4 5 5 5 6 6 7 7 8
9 9 10 10 10 10 10
De dagelijkse praktijk
§ 3.1 Peuteropvang § 3.2 Ontwikkelingsgericht werken
12 14
Bijlage 1
16
[Typ 1hier] Versie: Datum Juli 2015 Blad: 2 van 17
Pedagogische cirkel
Pedagogisch beleid Peuteropvang Nieuwstraat
DEEL 1
UITGANGSPUNTEN
§ 1.1 ONZE KOERS Voor u ligt het Pedagogisch Beleid van Het Steigertje. Hierin beschrijven wij onze visie op het kind, onze samenwerking met ouders en geven we weer op welke wijze onze Pedagogisch Medewerkers handelen bij de uitvoering van hun dagelijkse werkzaamheden. Hiermee bepaalt het pedagogisch beleid onze koers. Dit pedagogisch beleidsplan is zeker geen statisch document. Het is juist een ‘levend document’; er is voortdurend sprake van evaluatie, waarbij zo nodig aanpassingen in het plan worden gedaan om dit steeds te laten aansluiten bij de wet- en regelgeving, de laatste ontwikkelingen binnen de kinderopvang en de praktijk en wensen van de kinderen en ouders. Wij zijn graag uw partner daar waar het gaat om de opvoeding van uw kind. Wij vernemen graag uw ideeën, uw suggesties en verbeterpunten en proberen daar waar mogelijk aan te sluiten bij de thuissituatie. De basis van kwaliteit, veiligheid en gezondheid ligt vast in de Wet Kinderopvang (2005) en het Convenant Kwaliteit Kinderopvang (2012). Deze vormen het uitgangspunt van ons pedagogisch beleid. § 1.2 SAMEN MET U Wij zijn uw samenwerkingspartner in de opvoeding van uw kind. We trekken in deze samen met u op. Dit maakt, dat wij graag horen over uw opvoedingsideeën. Met elkaar streven we naar de best mogelijke zorg op basis van de ervaringen van zowel u en uw kind als die van ons als Pedagogisch Medewerkers, om uw kind een zo’n prettig en leerzaam mogelijke tijd te bezorgen. Een goed contact tussen u als ouder en onze Pedagogisch Medewerkers draagt bij aan het welzijn en de ontwikkeling van uw kind. Een open communicatie is daarbij van groot belang. We geven deze communicatie vorm door aandacht te hebben voor een goede overdracht, zowel persoonlijk (bij het halen en brengen) en schriftelijk (middels onze contactschriftjes). Andere belangrijke contactmomenten zijn de kindbesprekingen, de ouderavonden en wanneer wenselijk een persoonlijk gesprek. Uw Locatiemanager houdt u via de Nieuwsbrief op de hoogte van belangrijke locatiegerelateerde zaken.
§ 1.3 ONZE VISIE Onze visie luidt als volgt: - ieder kind is uniek met de wil zichzelf te ontplooien; - ieder kind heeft behoefte aan contact, dit als basis voor zijn of haar persoonlijke en sociale ontwikkeling; - ieder kind wil zich uiten, door middel van geluid, beeld en beweging; - ieder kind wil zich de wereld eigen maken. Deze visie is van groot belang bij de totstandkoming van ons pedagogisch beleid; deze vormt de basis van ons pedagogisch handelen.
[Typ 1hier] Versie: Datum Juli 2015 Blad: 3 van 17
Pedagogisch beleid Peuteropvang Nieuwstraat
§ 1.4 ONZE PEDAGOGISCHE CIRKEL Wij hebben onze visie uitgewerkt in onze ‘pedagogische cirkel’1. Met behulp van deze cirkel toetsen we het pedagogisch beleid aan de dagelijkse praktijk. Daar waar nodig brengen wij verbeteringen aan. De uitgangspunten van onze kindvisie staan in het midden van de cirkel weergegeven, onder de kernwoorden - zelf - samen - expressie - innerlijk. De kindvisie wordt in steeds groter wordende cirkels uitgesplitst. Het uitgangspunt is: we doen voor, we leggen uit, helpen, stimuleren, verduidelijken en stellen kaders § 1.5 ONZE KERNWAARDEN Het Steigertje heeft eigen kernwaarden geformuleerd om helder te zijn over waar Het Steigertje voor staat en voor gaat. Wij verwachten van alle medewerkers dat zij de kernwaarden en de pedagogische cirkel leidend laten zijn in hun houdingen en gedragingen.
LIEFDE VOOR KINDEREN Wij kiezen bewust voor werken met kinderen. Wij hebben hart voor het welzijn en de ontwikkeling van het kind. Wij creëren een sfeer die bijdraagt aan hún welzijn en ontwikkeling. Deze sfeer wordt gekenmerkt door geborgenheid en respect.
SAMEN IN BEWEGING Wij zijn ons er van bewust, dat stilstand leidt tot achteruitgang en dat beweging staat voor vooruitgang. De kinderopvang is teamsport. Dit geldt ook voor Het Steigertje. Samen in beweging zijn en blijven genereert energie en synergie: 1 + 1 = 3. Betrokken partijen zijn hierbij kinderen, ouders, medewerkers en externe relaties.
1
ALLES MET AANDACHT Wij voeren ons werk uit ‘met aandacht’. Deze aandacht richt zich op ouders, kinderen, collega’s en onze externe relaties. Dit houdt in, dat wij goed luisteren, alert zijn, mogelijkheden zien en benutten. We gaan voor de hoogste kwaliteit en streven een financieel gezonde bedrijfsvoering na.
MIDDEN IN DE MAATSCHAPPIJ Het Steigertje is gevestigd in een multiculturele stad. Het kind- en medewerkersbestand is hiervan een afspiegeling. Het Steigertje heeft een focus op verbeteringen en vertaalt ontwikkelingen en trends in kansen en uitdagingen → mogelijkheden
Pedagogische cirkel zie bijlage
[Typ 1hier] Versie: Datum Juli 2015 Blad: 4 van 17
Pedagogisch beleid Peuteropvang Nieuwstraat
§ 1.6 BELANGRIJKE UITGANGSPUNTEN Alle kinderen zijn gelijkwaardig. We respecteren ieders persoonlijke geloofs- en levensovertuiging en dragen dit ook uit naar de kinderen. Ouders hebben de eindverantwoordelijkheid in de opvoeding; de Pedagogisch Medewerker is mede-opvoeder. Opvang is vrije tijd; regels staan in dienst van ontwikkeling, plezier en respect. Kinderen ontwikkelen zich het best in een prettige omgeving. Kinderen voelen zich veilig als zij erkend worden en als zij hun omgeving kunnen begrijpen. Continuïteit is goed voor de ontwikkeling. Elke situatie is het ervaren waard. We houden rekening met de persoonlijke eigenschappen en ontwikkelingsstappen van ieder kind. Veiligheid en gezondheid Jaarlijks wordt er een risico-inventarisatie veiligheid en gezondheid op voor alle voor kinderen toegankelijke ruimten, waaronder ook de buitenspeelruimte. § 1.7 OPVOEDINGSDOELEN In de Wet Kinderopvang worden vier opvoedingsdoelen genoemd. Deze zijn belangrijk en maken onderdeel uit van ons pedagogisch beleid: 1. Zorgen voor emotionele geborgenheid en veiligheid; 2. Stimuleren van de persoonlijke competenties van het kind; 3. Stimuleren van de sociale competenties van het kind en 4. Overdracht van normen en waarden (cultuur). § 1.8 SAMEN ONTDEKKEN Wij hebben verschillende middelen om spontaan spel en leren bij kinderen te ontlokken. De belangrijkste zijn: - de inrichting en de indeling van de ruimte, zowel binnen als buiten. Hiermee ontlokken wij bepaalde spelvormen en creëren overzichtelijkheid. - de groepsindeling en het dagritme. Door de indeling van kinderen in groepjes zorgen wij ervoor dat de kinderen elkaar stimuleren en van elkaar kunnen leren. Het dagritme sluit aan bij het bioritme en de behoeftes van de kinderen. - Observeren, doelen stellen en plannen. Wij observeren veel. Dit maakt deel uit van ons werk. Wij doen dit voortdurend om sensitief op de kinderen te kunnen inspelen. Wij maken optimaal gebruik van het spontane leren door spelen en meehelpen, door herhalen en ontdekken, en kijken en luisteren door de pedagogisch medewerker . Kinderen stimuleren elkaar door samen plezier te maken, elkaar uit te dagen, elkaar te imiteren. Samen zijn kinderen creatief en fantasierijk. Wij spelen met de kinderen mee, volgen hun belangstelling, helpen de kinderen om hun plannen te realiseren, stellen vragen en zorgen voor een balans tussen vertrouwde herhaling en nieuwe impulsen. We leggen uit en stellen kaders.
[Typ 1hier] Versie: Datum Juli 2015 Blad: 5 van 17
Pedagogisch beleid Peuteropvang Nieuwstraat
§ 1.9 VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE UK & PUK (VVE) We werken met het programma Uk & Puk, een kindgericht programma voor kinderen van twee en drie jaar op een kinderdagverblijf. Wij stimuleren middels activiteiten de spreek- en taalvaardigheid, de sociaal-emotionele vaardigheden en de motorische en zintuigelijke vaardigheden. Ook stimuleren wij de eerste rekenprikkels. Het Steigertje hecht veel waarde aan de aan het programma. Als organisatie dragen wij op deze wijze bij aan de ontwikkeling van jonge kinderen en bieden hen optimale ontwikkelingskansen. De uitvoering van Uk & Puk geldt als een soort ‘rode draad’ over de dag; het biedt medewerkers uitstekende handvatten voor de uitvoering van het pedagogisch beleid, waarvan Uk & Puk onderdeel is. Puk is een pop. Hij maakt alledaagse belevenissen mee. Voor de kinderen is hij een vertrouwenspersoon. Hij mag zelfs wel eens bij een van de kinderen logeren of mee op vakantie. § 1.10 OBSERVATIESYSTEEM Het is van belang ontwikkelingen van het kind vast te leggen. In dit verband is gekozen voor het kindvolgsysteem ‘Zo doe ik’, ‘Zo praat ik’ & ‘Zo beweeg ik’. Dit systeem richt zich op kinderen tussen nul (vanaf 5 maanden) en vier jaar. Doel ervan is om de ontwikkeling van kinderen te volgen en te documenteren. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een observatielijsten. Hiermee kan de ontwikkeling goed worden begeleid en kan vroegtijdige onderkenning van opvallendheden in de ontwikkeling worden vastgesteld. De observatielijsten bestrijken drie terreinen: de sociale competenties (‘zo doe ik’); de spraak- en taalontwikkeling (‘zo praat ik’) en de motoriek (‘zo beweeg ik’). In de observatiecyclus is de insteek om te zorgen voor afstemming met de ouders. We streven ernaar om samen met ouders, kinderen te stimuleren in hun ontwikkeling. Indien nodig is er een samenwerkingsverband met het CJG (Centrum voor Jeugd en Gezin) die hun expertise aanbieden. Elk kind krijgt zijn eigen observatieboekjes. Om de zes maanden wordt er per kind geobserveerd en een vragenlijst ingevuld door de Pedagogisch Medewerkers. Hierdoor kunnen we de ontwikkeling van uw kind volgen. Aan de hand van het kind-volgsysteem worden gesprekken met de ouder(s) gevoerd; de kindbesprekingen. Deze gesprekken vinden ongeveer eenmaal per jaar plaats rond de verjaardag van het kind, zo nodig worden er vaker gesprekken gevoerd. Daarnaast worden de resultaten besproken in de groepsbespreking van de Pedagogisch Medewerkers en de Locatiemanager. Aan de hand hiervan wordt de werkwijze op de groep besproken en waar nodig aangepast. Als Pedagogisch Medewerkers vermoeden dat er iets aan de hand is, observeren zij eerst gericht het kind om vervolgens de zorg met de ouders en de locatiemanager te bespreken. Er wordt met de ouders besproken of zij de zorg herkennen en welke stappen ondernomen kunnen worden. Wij proberen aan alle kinderen de ondersteuning te bieden die het kind nodig heeft.
[Typ 1hier] Versie: Datum Juli 2015 Blad: 6 van 17
Pedagogisch beleid Peuteropvang Nieuwstraat
De Pedagogisch Medewerkers hebben trainingen gevolgd op het gebied van observeren en communiceren zodat zij op een verantwoorde manier de zorgbehoefte van kinderen in kaart kunnen brengen en hierover in gesprek kunnen gaan met ouders. Medewerkers worden hierin ook periodiek bijgeschoold. Daarnaast is er ondersteuning van de Pedagogisch Coach en het locatiemanagement. Ook kunnen Pedagogisch Medewerkers terugvallen op de Verpleegkundige en/of Orthopedagoog van het Centrum Jeugd en Gezin voor advies (zie Zorg Advies Team). Wanneer doorverwijzing naar professionals wenselijk is voor ouders en kind zal het Centrum Jeugd en Gezin de casus aanleveren bij het wijkteam waar het desbetreffende kind onder valt. § 1.11 ZORG ADVIES TEAM (ZAT) We werken nauw samen met het Centrum Jeugd en Gezin. Een keer per kwartaal komt het Zorg Advies Team (ZAT) bijeen. In dit team worden (na overleg met de ouders) casussen ingebracht waarna advies en eventueel verwijzing volgt. Ons uitgangspunt hierbij is dat we alles doen in overleg met ouders, want ouders kennen hun kind het beste. In het ZAT hebben plaats een Orthopedagoog van het CJG, een Verpleegkundige van het CJG, de Aandachtsfunctionaris van Het Steigertje, de Divisiemanager en de Locatiemanager of een Pedagogisch Medewerker. In het kader van de sluitende zorgstructuur hanteert de Gemeente Rotterdam een stappenplan waarvan de Wijkteams onderdeel zijn. Wanneer nodig wordt het wijkteam ingeschakeld. § 1.12 VOEDING Eén van de eerste vroege ontwikkelingsstappen die een kind maakt, is het aannemen van voeding van iemand anders dan zijn moeder/vader/verzorger. Vervolgens komt het verkennen van vast voedsel en het drinken uit een beker. Daarna leert een kind steeds zelfstandiger en netter te eten. Daarbij spelen coördinatie en motoriek een grote rol, zoals bij het gebruiken van bestek en het goed kauwen en slikken. Pedagogisch Medewerkers stimuleren al deze vaardigheden en zorgen ervoor, dat een kind trots kan zijn op zichzelf bij deze ontwikkeling. Behalve zelfstandigheid is ook het ontdekken en herkennen van voedsel een verrijking. Aan het uiterlijk en de smaak van de maaltijd wordt dan ook de nodige aandacht besteed, zodat kinderen hun ervaring kunnen verbreden en verdiepen. Bij Het Steigertje worden zeer diverse gerechten bereid. Tijdens het eten kunnen kinderen niet op de groep worden gebracht/gehaald. In overleg kan een Pedagogisch Medewerker wel het kind op de gang komen halen of brengen. Warme maaltijd We kennen bij Het Steigertje een zomermenu en een wintermenu. Deze menu’s zijn na vele zorgvuldige afwegingen tot stand gekomen. Belangrijke uitgangspunten bij de warme maaltijd zijn ondermeer: - we hebben veel aandacht voor groenten; - we koken vers, ook sauzen maken we zelf; - frituren gebeurt bij hoge uitzondering (bijvoorbeeld op een feestdag); - als de kinderen vlees eten, is dit vooral rundvlees en kip; - we eten regelmatig vegetarisch; - we gebruiken geen zout (voor de allerkleinsten) of zeer weinig; - we gebruiken ook bij de warme maaltijd volkoren producten.
[Typ 1hier] Versie: Datum Juli 2015 Blad: 7 van 17
Pedagogisch beleid Peuteropvang Nieuwstraat
Veel kinderen bezoeken de kinderopvang op basis van meerdere dagen per week. Dit maakt een goed uitgebalanceerd menu erg belangrijk. Zodra we aanpassingen doorvoeren in het menu, leggen we het nieuwe menu voor aan een voedingsadviseur. Pedagogisch Medewerkers Onze Pedagogisch Medewerkers eten mee met de kinderen. Dit is belangrijk. Zij hebben hierin een voorbeeldfunctie. Want ook dan geldt: ‘zien eten, doet eten’. We eten dus gezamenlijk en allemaal hetzelfde. Verder zijn belangrijke regels aan tafel: samen aan tafel, samen van tafel. Een Pedagogisch Medewerker die om de een of andere reden niet kan mee-eten, overlegt hierover met de Locatiemanager. Een uitzondering sowieso vormt de ramadan. De Pedagogisch Medewerker hoeft dan niet mee te eten. Als een kind iets niet lust of niet mag Natuurlijk kan het voorkomen, dat een kind iets niet lust of niet lekker vindt. In dat geval proberen Pedagogisch Medewerkers het kind te stimuleren het toch te eten. In veel gevallen lukt dit. Bijvoorbeeld door het geven van complimenten voor een paar hapjes. Maar niet altijd lukt het. Soms lust een kind iets echt niet. Wij vinden dat hiervoor ruimte moet zijn. Soms krijgt een kind dan een vervangende boterham. Natuurlijk zien Pedagogisch Medewerkers erop toe, dat dit niet te vaak voorkomt. Mag een kind iets niet eten (bijvoorbeeld op grond van een allergie of op grond van geloofs- of levensovertuiging) dan is hiervoor alle ruimte. De Pedagogisch Medewerkers zorgen dan, eventueel in overleg met de ouders, voor een volwaardig alternatief. Drinken Rond de tijd dat het kind een jaar wordt, starten de Pedagogisch Medewerkers het kind te leren drinken met een beker. Dit is een gewone beker. Het snel leren drinken met een normale beker is goed voor de smaakontwikkeling en goed voor de zgn. ‘ mondmotoriek’. In goede afstemming met de ouders lukt het veelal zeer goed het kind de overstap te maken van flesje naar beker. Suikergoed Op de peuteropvang wordt in principe geen suikergoed aangeboden, met uitzondering van feestdagen. Bij de boterham is wel wat zoet beleg. De Pedagogisch Medewerkers stimuleren de kinderen te kiezen voor variatie (hartigheid/zoetigheid). De smaakontwikkeling bij juist hele jonge kinderen is bepalend voor de voorkeuren die ze verder ontwikkelen. Daarom wordt beperkt zoetigheid aangeboden. § 1.13 BEELDENDE EXPRESSIE, MUZIEK EN DANS Het Steigertje vindt het belangrijk bij te dragen aan de culturele ontwikkeling van kinderen. Kinderen uiten zich in kleur, klank, geur, smaak, vorm of beweging. Ze krassen, tekenen, kleuren, verven, scheuren, knippen en plakken. Ze drukken zich uit en maken zichzelf en de wereld mooi. Beeldende expressie is een manier van communiceren zonder taal. Via verschillende activiteiten wordt dit aan de kinderen aangeboden. Onze muziek- en dansdocente begeleidt de muziek- en danslessen die we ook voor de allerkleinste kinderen organiseren. In deze lessen maken de kinderen muziek, zingen ze liedjes en wordt er gedanst en bewogen en een groot beroep gedaan op hun creativiteit en fantasie. De muziek- en dansdocente is wisselend aanwezig zodat alle kinderen een keer kunnen deelnemen aan deze lessen. [Typ 1hier] Versie: Datum Juli 2015 Blad: 8 van 17
Pedagogisch beleid Peuteropvang Nieuwstraat
DEEL 2
CONVENANT KWALITEIT KINDEROPVANG
§ 2.1 VIEROGENPRINCIPE Het Steigertje vindt het belangrijk dat kinderen in een veilige en vertrouwde omgeving hun dag doorbrengen. Gedurende de gehele dag is de sociale controle op de Pedagogisch Medewerkers en kinderen groot. Het grootste gedeelte van de dag zijn er minimaal twee Pedagogisch Medewerkers op de groep aanwezig. Er zijn altijd meerdere volwassenen op de locatie aanwezig, dit kunnen zijn; Assistent Locatiemanager, Locatiemanager, Pedagogisch Coach, Huishoudelijk Medewerkers en Stagiaires). Tijdens de breng- en haalmomenten zijn er naast de Pedagogisch Medewerkers ook ouders aanwezig. Tussen 7.00 uur en 9.00 uur en tussen 14.00 uur en 19.00 uur zijn de medewerkers van de buitenschoolse opvang aanwezig op de locatie. De lokalen van de peuteropvang hebben grote raampartijen waardoor zij goed zichtbaar zijn voor deze medewerkers. Tussen 9.00 uur en 14.00 uur zijn er ten alle tijden twee medewerkers aanwezig op de peuteropvang. Door de nauwe samenwerking tussen de groepen is er tijdens de dag regelmatig overleg tussen de Pedagogisch Medewerkers van de verschillende groepen waardoor er geregeld toezicht is op elkaars (pedagogisch) handelen. Daarnaast komt de (Assistent)Locatiemanager regelmatig binnen op de groepen. De groepen grenzen aan elkaar en zijn ‘open’. Er zijn veel ramen en men kijkt en loopt makkelijk bij elkaar naar binnen. Het Steigertje werkt met een “open deuren” beleid, de deuren tussen de verschillende groepen staan geregeld open. De deur blijft open staan tijdens het verschonen. Wanneer er kinderen op bed liggen staat er altijd een babyfoon aan. Er kan op die manier altijd meegeluisterd worden wanneer een Pedagogisch Medewerker een kind verzorgt. De peuteropvang bevindt zich direct grenzend aan de ruimte van de buitenschoolse opvang. De medewerkers van de buitenschoolse opvang hebben vrij zicht op wat in de peuteropvang gebeurt. Op de locatie is een Huishoudelijk Medewerker aanwezig die de huishoudelijke taken uitvoeren, zodat de Pedagogisch Medewerkers minder van de groep af moeten om andere taken uit te voeren. De entrees zijn voorzien van een intercominstallatie waardoor medewerkers de persoon voor de deur kunnen zien en toespreken, zonder naar de deur te hoeven lopen bij een entree. Alle medewerkers hebben een geldig VOG (Verklaring Omtrent Gedrag) en bij de aanname van nieuwe medewerkers worden altijd minimaal 2 referenties nagevraagd. (+ continue screening) § 2.2 GROEPSSAMENSTELLING Wij werken bij de peuteropvang met twee geharmoniseerde groepen waarin per groep maximaal 16 kinderen zitten. Geharmoniseerd wil zeggen dat er zowel reguliere kinderen als taalkinderen in de groep zitten. De taalkinderen zijn kinderen met een doelgroepindicatie welke afgegeven wordt door het Centrum Jeugd en Gezin. Uw kind wordt in een vaste stamgroep geplaatst welke tijdens de intake bekend gemaakt wordt. Met vooraf gegeven toestemming van u als ouder kan het kind ook in een andere stamgroep ondergebracht worden gedurende een afgesproken periode. Op de locatie werken de groepen veel met elkaar samen. De Pedagogisch Medewerkers zijn betrokken bij alle kinderen van beide groepen. Het aantal beroepskrachten (Pedagogisch Medewerkers) per groep is afhankelijk van het aantal kinderen en de leeftijd van de kinderen op de groep (BKR). Wij volgen hierin de wettelijke richtlijnen. [Typ 1hier] Versie: Datum Juli 2015 Blad: 9 van 17
Pedagogisch beleid Peuteropvang Nieuwstraat
Er geldt een afwijkingsregel BKR bij openingstijden van tien uur of langer zoals het geval bij Het Steigertje. Dit houdt in dat gedurende de openingstijden ten hoogste drie uur per dag, niet aaneengesloten, minder Pedagogisch Medewerkers ingezet worden dan volgens de BKR vereist is. Deze afwijking is aan het begin van de dag (voor 9.30 uur) en het eind van de dag (na 16.30 uur) en gedurende de pauzes van de pedagogisch medewerkers. Wanneer er een afwijking is in de BKR zal een andere volwassene op of rond de groep aanwezig zijn om het vier-ogenprincipe te waarborgen. Dit kunnen zijn de medewerkers van de buitenschoolse opvang of een van de andere eerdergenoemde medewerkers. § 2.3 WENBELEID REGULIERE KINDEREN De wenperiode is van groot belang voor uw kind. In de eerste weken op de peuteropvang leert uw kind de omgeving kennen en maakt het contact met de andere kinderen en volwassenen. Belangrijk is dat uw kind in deze periode een vertrouwensband opbouwt met de Pedagogisch Medewerkers. Wanneer uw kind op hen durft te vertrouwen en het de omgeving en de andere kinderen kent, zal het zich veilig voelen. Onze ervaring is, dat kinderen gelukkig snel hun draai in de groep vinden. Voordat uw kind bij ons start, spreken wij met u een wenperiode af. Uw kind komt twee keer een dagdeel wennen op de groep in de periode van minimaal twee weken voorafgaand aan de startdatum. § 2.4 WENBELEID TAALKINDEREN Wanneer uw kind geplaatst wordt met een indicatie zal het vier dagdelen per week de peuteropvang bezoeken. U komt eerst samen met uw kind kennismaken met de Pedagogisch Medewerkers van de groep. Gedurende het intakegesprek mag uw kind wennen op de groep. § 2.5 OPEN DEUREN BELEID Open deurenbeleid is een pedagogische methode waarbij kinderen structureel de gelegenheid krijgen om buiten de eigen groepsruimte met kinderen van de andere groep te spelen. Wanneer een ontmoeting met de kinderen van de andere groep wordt “geregeld”, dan spreken we van open deurenbeleid. Het is geen natuurlijke situatie om de hele dag in één ruimte te spelen. De bewegingsvrijheid uit zich in één ruimte en geeft hen weinig uitdaging en exploratieruimte. Daarom geven de Pedagogisch Medewerkers met een open deurenbeleid de kinderen regelmatig de gelegenheid om de omgeving buiten hun eigen groepsruimte te verkennen. Dit kan buitenspelen of spelen in de speelhal met kinderen van de andere groep, maar ook in de groepsruimte van de andere groep. § 2.6 INCIDENTEEL AFNAME EXTRA DAG(DEEL) Indien u incidenteel extra dagen wilt afnemen, kan dit in overleg op de locatie worden ingepland. Het streven is om het kind binnen de eigen groep op te vangen. Mocht er geen plaats zijn, dan kan in overleg met ouders het kind op een de andere groep opgevangen worden. Ouders moeten hier wel schriftelijk toestemming voor geven. § 2.7 MELDCODE In 2013 is ‘’Het Besluit vaststelling minimumeisen verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling’’ in werking getreden. Dit besluit verplicht organisaties om een meldcode vast te stellen en het gebruik ervan te bevorderen.
[Typ 1hier] Versie: Datum Juli 2015 Blad: 10 van 17
Pedagogisch beleid Peuteropvang Nieuwstraat
In het kader van kwaliteitszorg, wordt de plicht opgelegd om een meldcode te hanteren voor huiselijk geweld en kindermishandeling, daaronder ook begrepen seksueel geweld, vrouwelijke genitale verminking (ook wel genoemd meisjesbesnijdenis) en eergerelateerd geweld. Als organisatie zijn wij aangesloten bij SISA en hebben wij het convenant getekend Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling.
Bij vermoeden van mishandeling of misbruik treedt een stappenplan in werking welke is vastgelegd in het Handboek van de organisatie. Alle communicatie en handelingen met betrekking tot bovengenoemd stappenplan, moeten door de betrokken Pedagogisch Medewerkers schriftelijk dan wel digitaal worden vastgelegd. De vastlegging van communicatie en handelingen maakt dat ten alle tijden inzichtelijk is welke stappen er zijn ondernomen in het traject. Wanneer er een gespreksverslag gemaakt is dienen de ouders dit te tekenen voor gezien. Ouders hebben recht op inzage in het dossier van hun kind. De Aandachtsfunctionaris ziet er op toe dat er jaarlijks training is voor de Pedagogisch Medewerkers met betrekking tot de Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling. Tussentijds is er op structurele basis aandacht voor de Meldcode in de teamvergaderingen.
[Typ 1hier] Versie: Datum Juli 2015 Blad: 11 van 17
Pedagogisch beleid Peuteropvang Nieuwstraat
DEEL 3
DE DAGELIJKSE PRAKTIJK
§ 3.1 PEUTEROPVANG De peuteropvang speelt een belangrijke rol bij de opvoeding van een kind. Wij zijn samen met de ouders verantwoordelijk voor het welzijn van het kind. Bij de rondleiding informeren wij de ouders over onze visie en werkwijze. Tijdens het intakegesprek vertellen we hoe wij met de verschillende opvoedingssituaties omgaan. Eveneens kunnen ouders aangeven wat zij belangrijk vinden in de opvoeding van hun kind. Samen met de ouders maken wij hierover afspraken. Bij binnenkomst zorgen wij ervoor, dat het kind zich welkom voelt; het geven van een handje of een knuffel hoort er vaak bij. Met de brengende ouder hebben wij een individuele overdracht. Hierbij wordt kort besproken hoe het met het kind gaat en wat van belang is te weten voor de optimale verzorging en begeleiding. Voor een langer of intensiever gesprek maken wij graag een afspraak. Het afscheidsritueel vindt plaats in onze aanwezigheid. Echt afscheid nemen is belangrijk: een kus, zwaaien en weggaan. Daarna kan het spelen en leren beginnen. De communicatie over het kind is erg belangrijk; het draagt bij aan de ontwikkeling en het welzijn van het kind. Naast de dagelijkse overdracht hanteren wij voor de reguliere kinderen contactschriftjes. Hierin schrijven wij over belevenissen van het kind op de groep. Wij vragen de ouders ook regelmatig te schrijven, zo houden we elkaar op de hoogte. De taalkinderen ontvangen aan het eind van elk Uk&Puk thema een overdrachtsboekje waarin u kunt lezen wat uw kind heeft geleerd in de afgelopen periode. Wij verzorgen verder een logboek voor onze onderlinge overdracht. Daarin schrijven wij dagelijks de bijzonderheden op van elk kind en van de groep als geheel. In het groepsoverleg bespreken wij de ontwikkeling van ieder kind. Wij leggen de ontwikkeling van uw kind vast in de observatielijsten. Natuurlijk bespreken wij de ontwikkelingen van het kind met de ouders. Tijdens dit gesprek kunnen de ouders ervaringen uitwisselen met de Pedagogisch Medewerker. In de communicatie met de kinderen stemmen wij ons taalgebruik af op het kind. Kinderen leren dat communicatie belangrijk is voor een goed contact. Wij geven daarbij het goede voorbeeld. In geval van kleine conflictjes en ruzietjes spelen wij een bemiddelende en ondersteunende rol. Het dagritme op de peuteropvang bestaat uit een afwisseling van speel-leeractiviteiten en verzorgleeractiviteiten zoals eten, drinken, handen wassen of verschoond worden. Spontaan spel wordt afgewisseld met de activiteiten uit het Uk & Puk programma. Binnenspelen wordt afgewisseld met buitenspelen. De reguliere kinderen komen tussen 7.00 uur en 9.00 uur binnen. Deze tijden zijn afgesproken om de rust op de groepen te waarborgen en de kinderen een duidelijke structuur te bieden. De taalkinderen van de ochtendgroep komen tussen 8.45 uur en 9.00 uur. Wanneer het kind na 9.00 uur gebracht wordt zal de pedagogisch medewerker hem of haar buiten de groep overnemen. De taalkinderen van de middaggroep komen tussen 12.15 uur en 12.30 uur. Uw kind wordt dan buiten de groep ontvangen door de Pedagogisch Medewerker dit om de rust op de groep te bewaren en het dagritme van de reguliere kinderen zo min mogelijk te verstoren.
[Typ 1hier] Versie: Datum Juli 2015 Blad: 12 van 17
Pedagogisch beleid Peuteropvang Nieuwstraat
De reguliere kinderen worden voorbereid op de komst van de taalkinderen middels foto’s welke zichtbaar op de groep aanwezig zijn en ingepast worden bij de dagritme kaarten. De dagritme kaarten bereiden de kinderen voor op de verschillende activiteiten en bieden structuur en veiligheid. De binnenkomst en het vertrek van de taalkinderen is onderdeel van het dagritme. De taalkinderen worden zowel na het ochtend dagdeel als het middag dagdeel op het speelplein opgehaald door de ouders. Zij worden naar buiten begeleid door een Pedagogisch Medewerker. Wanneer de Pedagogisch Medewerker bijzonderheden met u wil bespreken zal zij u telefonisch benaderen op een later moment van de dag of een afspraak met u maken. Wanneer u vragen heeft welke meer tijd nodig hebben om te beantwoorden vragen wij u een afspraak te maken. De reguliere kinderen krijgen een warme maaltijd aangeboden om 16.45 uur. Onze voorkeur heeft dat het kind tussen 17.30 uur en 19.00 uur ophaalt. Deze tijden zijn afgesproken om de reguliere kinderen het volledige dagprogramma te kunnen laten volgen en de rust op de groepen te kunnen waarborgen. Wanneer het kind voor 17.30 uur gehaald wordt brengt de Pedagogisch Medewerker hem of haar buiten de groep en zal dan een korte overdracht geven. Dit doen wij om de rust op de groep te bewaren en andere kinderen niet te storen tijdens de maaltijd. Wij leren kinderen het belang van hygiëne. Voor het eten de handen wassen en niezen in je elleboog; het hoort er allemaal bij. Hierbij geldt uiteraard, dat ‘een goed voorbeeld doet goed volgen’. We hebben op de groepen ‘vaste’ slaapmomenten. Soms moeten kinderen hier even aan wennen. Kinderen slapen in principe in een aparte ruimte buiten de groep. In deze ruimte is een babyfoon aanwezig. Ieder kind heeft een eigen stretcher. Slapen kinderen met een knuffeltje van thuis, mogen ze deze natuurlijk meenemen. De meeste kinderen vinden andere kinderen het allerleukste aan de peuteropvang. Ze komen om te spelen en om samen op onderzoek uit te gaan. Al heel jong hebben kinderen met elkaar een sociaal leven en veel interactie, met leuke en soms minder leuke kanten. Kinderen maken vriendjes en hebben soms even ruzie. Ze dagen elkaar uit en leren van elkaar. Vrij spelen betekent dat de kinderen zelf hun spel bepalen. Ze kiezen zelf waarmee ze gaan spelen en met wie. Zo ontdekken zij hun mogelijkheden en voorkeuren. Dagelijks zijn er verschillende vrije spelmomenten op de groep. De vrije spelmomenten worden ook gebruikt om kinderen individuele begeleiding aan te bieden wanneer dit nodig is. De binnenruimten zijn zodanig ingericht, dat kinderen worden gestimuleerd in hun spel. Ook buitenspelen is vaak vrij spel. Als het even kan, gaan wij met de kinderen naar buiten. Wij hechten ook grote waarde aan gezamenlijke spelmomenten. Afhankelijk van de activiteit stimuleren wij de zintuiglijke- (zien, horen, proeven, voelen, ruiken) en motorische ontwikkeling (bewegen). Kinderen kunnen hierbij heerlijk hun fantasie en creativiteit kwijt. En kinderen leren hoe het is om deel uit te maken van een groep. Dagelijks is er een peuteruurtje. Tijdens dit peuteruurtje worden verspreid over de groepen verschillende activiteiten aangeboden. De activiteiten zijn gekoppeld aan het thema van Uk & Puk. De peuters mogen zelf kiezen aan welke activiteit zij willen deelnemen. In het maken van hun keus krijgen zij begeleiding van een pedagogisch medewerker. [Typ 1hier] Versie: Datum Juli 2015 Blad: 13 van 17
Pedagogisch beleid Peuteropvang Nieuwstraat
Wij hebben veel aandacht voor de inrichting van onze ruimtes; zowel binnen als buiten. Een goed ingerichte ruimte nodigt immers kinderen uit tot spelen, ontdekken, samen of alleen. De buitenruimte is voor kinderen minstens zo belangrijk als de binnenruimte. Zowel de binnen- als buitenruimtes voldoen aan hoge veiligheidseisen en de normen van hygiëne. Er is een goed binnenklimaat (zoals schone lucht en een goede temperatuurregeling). Met behulp van risico-inventarisaties wordt de veiligheid en de gezondheid van de kinderen bewaakt. Er wordt steeds een balans gezocht tussen de noodzakelijke veiligheid en de al even noodzakelijke uitdagingen voor de kinderen. In de groepen zijn verschillende semi-afgescheiden hoeken te vinden. Deze creëren een gevoel van huiselijkheid en geven de kinderen de mogelijkheid om hun omgeving te beperken en daarmee te overzien. Hiermee voelen zij zich beschermd en veilig. Daarnaast zijn er hoeken die een zichtbare functie hebben; een poppenhoek, een leeshoek, een bouwhoek, enzovoort. § 3.2 Ontwikkelingsgericht werken Ontwikkelingsgericht werken is een manier waarop wij met de kinderen omgaan. Het stelt de interesses, behoeften en ontwikkeling van kinderen centraal. Wij creëren volop kansen voor kinderen en bieden hen uitdaging. Kinderen kunnen zich optimaal ontwikkelen als ze zich emotioneel vrij en vertrouwd voelen, nieuwsgierig zijn en zelfvertrouwen hebben. Onze Pedagogisch Medewerkers spelen hierbij een belangrijke rol. Zij zorgen ervoor dat kinderen zich thuis voelen op de peuteropvang door met persoonlijke aandacht en respect naar de kinderen te kijken en in te spelen op hun behoeften. Een kind ontwikkelt zich van nature op zijn of haar eigen manier. Ieder kind heeft heel veel mogelijkheden in zich om van alles te kunnen leren. Door te spelen kunnen kinderen zelf ervaren en zelf ontdekken. Voor kinderen is dat de manier om te groeien. Wij spelen met hen mee en bieden hen een uitdagende omgeving. Wij willen dat zowel binnen als buiten alle ontwikkelingsgebieden aan bod komen. Dat kinderen bijvoorbeeld met de natuur bezig zijn, hun energie kwijt kunnen, muziek maken, liedjes zingen en voorgelezen worden maar ook dat ze alleen kunnen spelen of samen met anderen. Wachten op je beurt bij een spelletje, spelregels leren, heerlijk onderuit zitten bij een poppenkast of zelf actief aan de slag gaan door koekjes te bakken. Door deze veelheid aan ervaringen ontwikkelen kinderen hun persoonlijke competenties. Uitgangspunten van ontwikkelingsgericht werken Werken vanuit wat kinderen al kunnen. Een kind ontwikkelt zichzelf in relatie tot de omgeving. Ieder kind ontwikkelt zich in zijn eigen tempo. Activiteiten die de kinderen aanspreken en uitdagen, stimuleren de ontwikkeling van het kind. De ontwikkeling vindt plaats binnen een sociaal-culturele context: kinderen leren rekening te houden met elkaar en respect te hebben voor elkaar. De Pedagogisch Medewerker speelt adequaat in op de behoeften en mogelijkheden van ieder kind. Sociale contacten en met elkaar communiceren zijn onmisbaar bij de ontwikkeling.
[Typ 1hier] Versie: Datum Juli 2015 Blad: 14 van 17
Pedagogisch beleid Peuteropvang Nieuwstraat
De ontwikkeling van de kinderen wordt systematisch gevolg waarbij van elk kind een beginsituatie wordt vastgelegd. We maken hierbij gebruik van het observatiesysteem2 dat systematisch en regelmatig de ontwikkeling van het kind volgt op drie gebieden.; de spraak-taalontwikkeling, de sociale competenties en de motoriek. De begeleiding is planmatig voor de hele groep, een deel van de groep en het individuele kind. Aan de hand van de informatie uit de observaties bepalen de Pedagogisch Medewerkers welke kinderen extra zorg nodig hebben en wat deze zorg inhoudt. Extra zorg is planmatig: doelen, begeleidingsactiviteiten en evaluatie hiervan worden vastgelegd (handelingsplan). Ouders worden actief betrokken bij het bestrijden van achterstand. Het effect van de extra begeleiding en zorg wordt geëvalueerd, gebruik makend van het observatie instrument. Hierbij wordt duidelijk of doelen zijn bereikt, waarom wel en waarom niet. Uit deze conclusies wordt de aanpak voor de komende periode gebaseerd. Indien nodig ondersteunt de (Assistent) Locatiemanager, de Pedagogisch Coach en/of het Zorg Advies Team.
Observatielijsten ‘Zo doe ik’(sociale competenties), ‘Zo praat ik’ (spraaktaalontwikkeling), ‘ Zo beweeg ik’ (motoriek) 2
[Typ 1hier] Versie: Datum Juli 2015 Blad: 15 van 17
Pedagogisch beleid Peuteropvang Nieuwstraat
Bijlage 1
Pedagogische cirkel
vragen stellen materialen bieden inleven laten bewegen aansluiten bij ontwikkeling
beschikbaar zijn vragen stellen luisteren kijken open staan oogcontact maken
communiceren
ontplooiing stimuleren opruimen buiten spelen laten bewegen afwachten materialen bieden
expressie
ruimte bieden
Ieder kind wil zich uiten
uniek SAMEN
Ieder kind wil Ieder kind heeft behoefte aan zich de wereld contact
actief ontdekken
rust bieden
[Typ 1hier] Versie: Datum Juli 2015 Blad: 16 van 17
tijd nemen verzorgen en beschermen
inleven interesse tonen aansluiten bij ontwikkeling aansluiten bij interesse
duidelijkheid bieden
goede sfeer creëren
begrip kweken vragen beantwoorden effecten van gedrag aanwijzen uitleggen voordoen
luisteren oogcontact maken objectief zijn inleven interesse tonen eerlijk zijn verantwoordeopen staan individueel lijkheid geven benaderen tijd geven afwachten respect tonen prijzen functioneel inrichten zelfstandigheid stimuleren prijzen open staan lachen zelf positief kijken relativeren Ieder kind is
INNERLIJK
vragen stellen nieuwe dingen introduceren vooruit denken
consequent zijn uit laten rusten opruimen rustig praten beschikbaar zijn
gezond eten geven observeren vooruit denken lichamelijk verzorgen laten bewegen beschikbaar zijn aanpassen
normen en waarden bijbrengen
grenzen stellen consequent zijn uitleggen voordoen vragen stellen vragen beantwoorden effecten van gedrag aanwijzen
beschikbaar zijn consequent zijn eerlijk zijn oogcontact maken
lachen interesse tonen samen doen samen laten doen
observeren tijd geven samen dingen doen duidelijk afronden
Pedagogisch beleid Peuteropvang Nieuwstraat
[Typ 1hier] Versie: Datum Juli 2015 Blad: 17 van 17
Pedagogisch beleid Peuteropvang Nieuwstraat