Preek en liturgie Doopsgezinde Gemeente Leeuwarden 10 november 2013 Organist: Folkert Binnema; voorganger: Tjitske Hiemstra thema: Een weg naar steeds grotere liefde
* Mededelingen en aansteken van de kaars * Bemoediging en groet * Zingen
Goede morgen welkom allemaal
Goedemorgen, welkom allemaal. Ik met mijn en jij met jouw verhaal. Lachen, huilen, vrolijkheid en pijn. Alles mag er zijn.
God, ik vraag je, kom in onze kring. Wees er bij, wanneer ik bid en zing. Ik met mijn en jij met jouw verhaal, verteld in mensentaal.
* Gesprek met de kinderen * Zingen
Ionalied 39: 1, 2 en 5 Hier ben Ik
2. Ik was daar toen je zacht gewiegd werd, warme zorg om je heen, jij, geliefd bij iedereen. Ik was daar toen je zacht gewiegd werd, en zei: ‘Hier ben Ik.’ 5. Ik zal zijn waar je bent of gaan zal, tot je lijf het begeeft en je door de dood heen leeft. Ik zal zijn waar jij bent of gaan zal, en zeg: ‘Hier ben Ik.’ Hierna gaan de kinderen met hun lichtje naar hun eigen ruimte. * In memoriam zr. Anny Oudeboon-van der Meulen * Pianospel ‘Mondscheinsonate nr. 14’ van Beethoven door Michiel van Bussel
* Gebed * Bijbellezing
1 Kor. 13
* Zingen
NL 791 Liefde eenmaal uitgesproken 2. Liefde, die ons hebt geschapen, vonk waarmee Gij zelf ons raakt, alles overwinnend wapen, laatste woord dat vrede maakt. 3. Liefde luidt de naam der namen waarmee Gij U kennen laat. Liefde vraagt om ja en amen, ziel en zinnen metterdaad. 4. Liefde waagt zichzelf te geven, ademt op van goede trouw. Liefde houdt ons in het leven, – daarop hebt Gij ons gebouwd.
5. Liefde laat zich voluit schenken als de allerbeste wijn. Liefde blijft het feest gedenken waarop wij uw gasten zijn.
6. Liefde boven alle liefde, die zich als de hemel welft over ons: wil ons genezen, bron van liefde, liefde zelf!
* Overdenking Gemeente van Christus, Hier voor de preekstoel hangt het labyrint gemaakt door Jelly Dijkstra, moeder van Lara, oma (Baboeshka in het Russisch) van Naomi en Tirza … Dit is een afbeelding van het stenen labyrinth in Leyre, Denemarken, waar Jelly hand in hand met haar toen nog jonge kinderen doorheen liep; met de voeten op het gras, één met de natuur. Op 4 maart 2012 is Jelly vrij plotseling overleden. Ze zag het Labyrint als een weg naar zichzelf. De reis naar binnen is een reis van groei en wording, de reis naar buiten geeft hernieuwde energie. Op de foto - naast het gebed bij zwangerschap van Anselm Grun - zien we Lara staan voor het Labyrinth van haar moeder. Via deze foto blijven oma, dochter en de toen nog ongeboren kleindochter Tirza Luna met elkaar verbonden. Het is een weg naar steeds grotere liefde … Zonet zagen we op de beamer Naomi en schoondochter Ruth lopen vanuit het buitenland op weg naar het huis: Bethlehem (broodhuis), het thuis van Naomi. Dit zou ook het thuis worden voor Ruth, de vreemdelinge, die daar een nieuwe man Boaz vindt en een zoon krijgt: Obed. We zongen het lied over ‘de liefde van een paar’, het ‘zacht gewiegd worden’ en dat God steeds zegt ‘Hier ben ik’. God wordt nauwelijks genoemd in het Bijbelboekje Ruth! Bij toeval gaat ze werken op het land van Boaz en krijgt ze volop bescherming van hem. Hij neemt de verantwoordelijkheid op zich voor deze vreemdelinge en zorgt voor haar en zo ook voor Naomi. Op deze wijze is Boaz als God; door te zeggen ‘Hier ben Ik’: Ik zorg voor jullie …
2
En eerder was het Ruth die de diep verdrietige Naomi trouw bleef en naast haar ging en die bijzondere woorden sprak: ‘Uw land is mijn land en uw God is mijn God.’ Het was de trouwe Ruth, die als een ‘Hier ben Ik’, zeg maar als God aan haar zijde liep, en Naomi een nieuwe toekomst in haar eigen land gaf. Zo gaat God ook vaak met ons op weg in mensen, die met ons optrekken, naar ons omkijken, ons trouw en liefdevol steunen en nieuwe richting geven. Lara en Frans, jullie gaven je oudste kind de naam Naomi, wat betekent ‘de lieflijke’ en daarin geef je haar dit belangrijke Bijbelse verhaal mee, wat eindigt met die gelukkige Naomi, die gelukkige baboeshka, die kleinzoon Obed in haar armen houdt … (grootvader van David) Karel Eykman dicht het zo mooi: ‘t Is liefde die ziet hoe opnieuw te beginnen, die ieder verdriet ook de dood kan overwinnen’. Deze geboortedankzegging van jullie beide dochters is eigenlijk voor jullie gezin ook een nieuw begin. Lara wil in het voetspoor van Jelly gaan en haar dochters laten kennis maken met de doopsgezinde geloofstraditie via deze gemeente en Frans geeft haar alle ruimte. Juist het overlijden van ouders en/of de geboorte van kinderen maken je vaak bewust van de eigen geloofstraditie, waarin je bent opgevoed. Wat was die traditie en is de doperse traditie voor mijzelf inmiddels zo belangrijk geworden, dat ik die wil doorgeven aan de volgende generatie? Aan Wie en waar kan ik mijn dankbaarheid voor dit nieuw geboren leven uiten? Waar moet ik heen met mijn besef van de kwetsbaarheid en broosheid van ons bestaan? Is er iemand die ons als kwetsbare ouders draagt, die zegt ‘Hier ben Ik’ en naast ons gaat? Allemaal vragen, waarop Lara antwoordt met de bewuste keuze, dat ze haar dochters een warm thuis, liefde en ook de verhalen over God wil meegeven. In haar eigen geloof is ze nog zoekend, maar wel is er de bekende basis van geloof, hoop en liefde en de basis van deze doopsgezinde gemeente. En nu is na Naomi op 30 juni een tweede dochter geboren en ook zij kreeg een Bijbelse naam: Tirza. Die naam komt o.a. voor in Hooglied 6: 4 Je bent zo mooi, vriendin van mij, Zo bekoorlijk als Tirsa, Zo lieflijk als Jeruzalem … Nu lazen we vanmorgen niet uit het Hooglied zelf, maar uit het Hooglied van Paulus, wat eindigt met geloof, hoop en liefde en de grootste daarvan is de liefde. Zonder de liefde tussen Frans en Lara waren Naomi en Tirza niet geboren. Wat een geluk voor deze meisjes, dat ze kunnen opgroeien in een warm huis waar hun ouders vol aandacht en zorg om hen heen staan … Zoveel kinderen worden niet met warmte en liefde verwelkomd of zijn thuis niet veilig: dat schept een kwetsbaarheid die nooit meer écht geheeld kan worden. Paulus schrijft deze tekst echter niet specifiek voor jonge gezinnen, of voor mensen die gaan trouwen, maar voor het samenleven van broeders en zusters in de gemeente. Hij spreekt over het Griekse agapè, dat naast liefde in de zin van erotiek en vriendschap, gezien wordt als hoogste niveau van liefde. Zij staat ook voor de Goddelijke liefde en onze liefde tot God. Ze stelt niet het eigen ego centraal, maar is een belangeloze liefde voor ieder die op je pad komt. Paulus schreef vele brieven naar gemeenten, omdat hij hen op zijn reizen had leren kennen. De gemeente Korinthe was een Griekse havenstad en zoals in meer havensteden was het er een zootje ongeregeld. De vele spanningen waren bij tijd en wijle ontnuchterend op gebied van de liefde. Vandaar dat Paulus deze gemeente op de weg wijst naar steeds grotere liefde … Je kunt je kinderen volgens de beste pedagogische boeken opvoeden, maar zonder liefde zullen ze zich altijd tekort gedaan voelen in het meest basale … Liefde geeft het hele leven kleur en warmte, het doordringt alle relaties; de relatie met elkaar en met God, de omgang met jezelf, met de wereld en zeker de omgang met je kinderen!
3
De liefde, evenals geloof en hoop, geeft vorm aan ons denken, voelen en handelen Ze is geduldig, ze heeft een groot en ruim hart en schrijft mensen nooit af … Ze straalt iets genezends en helends uit, ze laat het goede in de ander naar boven komen. Hierbij denk ik ook terug aan zr. Oudeboon, die vol liefde haar man tot het einde toe verzorgd heeft, wat een lange weg was, die het uiterste van haar vroeg, en waarbij ze zichzelf vaak afvroeg: ‘Kan ik het tot het einde toe volhouden?’ Zelf werd ze op haar beurt liefdevol door haar kinderen en anderen verzorgd; ook toen ze het allemaal niet meer helder had, bleven ze naast haar gaan, tot ze haar laatste adem uitblies. Uiteindelijk is het de liefde die alles verdraagt, alles gelooft, alles hoopt en in alles volhardt. Liefde is als een dak boven je hoofd, zodat je niet blootstaat aan weer en wind, maar je omarmd en beschermd voelt. Ze is een huis om in te wonen en je veilig te voelen, dit geldt zowel voor ouderschap als voor gemeente-zijn. Er is ruimte om te geloven in elkaar en in God. Ruimte om je toe te vertrouwen aan de hoop om te kunnen volharden als het moeilijk wordt. De liefde zal nooit vergaan, ze is eeuwig. Zelfs na de dood verdwijnt de liefde niet; maar wordt ze soms nog vollediger omdat je iemand dan pas in zijn of haar totaliteit ziet … Zo lopen we ons levensspoor en dan kijk ik even naar het bloemstuk van de baboeska in warme herfsttinten. Het spoor loopt naar boven, naar de rode roos van liefde … Ik wens ons allen toe dat we op ons levensspoor steeds die liefde voor elkaar én van en voor God voor ogen houden. Zoals Ruth naast Naomi ging om tot steun te zijn en zoals Boaz naast Ruth ging om haar toekomst te geven ….Zo wens ik jullie Frans en Lara toe dat jullie er in liefde voor je dochters zullen zijn als een ‘Hier ben IK’ en dat wij als Doperse gemeente er in geloof, hoop en liefde voor jullie mogen zijn, als een weg van groei en wording zoals in het labyrint. Dat we ons allen in ons eigen levensspoor gezegend mogen weten …. Dat dat zo mag zijn, Amen * Orgelspel * Open ruimte met geboortedankzegging van
Naomi Sanne en Tirza Luna dochters van Frans van der Vlis en Lara Duursma
* We zingen op de melodie van ‘Wat de toekomst brengen moge’ (tekst van Tineke Torensma) Wil God danken voor nieuw leven hier aan mensen toevertrouwd kind om liefde aan te geven, mens met wie je toekomst bouwt Frans en Lara jullie beiden gaan met hen de weg die wacht, vraag bescherming alle tijden zomer, winter, dag en nacht.
Ga met God op nieuwe wegen Hij kent ieder kind bij naam Gods genade en Zijn zegen vragen wij hier nu tezaam. Voor Naomi en voor Tirza God is kinderen nabij Zie hoe wij hier om hen heen staan in verbondenheid toch vrij.
* Lara leest voor beide dochters een gedicht voor …
4
* Zegen en uitreiking van de kaarsen en pastorale brieven * Lied
Iona 31
Vrede wens ik je toe
* Voorbeden, stil gebed, Onze Vader Onze Vader in de hemel laat uw naam geheiligd worden, laat uw koninkrijk komen en uw wil gedaan worden op aarde zoals in de hemel. Geef ons vandaag het brood, dat wij nodig hebben. Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij hebben vergeven, wie ons iets schuldig was. En breng ons niet in beproeving, maar red ons uit de greep van het kwaad. Want aan u behoort het koningschap, de macht en de majesteit tot in eeuwigheid. Amen * Collecte voor Wings of Hope Wings of Hope richt zich op hulp aan oorlogsslachtoffers en zwerfjongeren in Sierra Leone en Rio de Janeiro met als doel hen de middelen te verschaffen om een bestaan op te bouwen in eigen bedrijfjes en werkplaatsen. Meer informatie: www.wingsofhope.nl. De kleinsten komen weer in de dienst en de zegenwensen voor Naomi en Tirza worden opgehaald.
5
* Slotlied
Behoed en bewaar jij ons lieve God
2. Behoed en bewaar Jij ons, lieve God, wees met ons in al het lijden Wees warmte en licht, een mens’lijk gezicht nabij ons in donkere tijden. (bis) 3. Behoed en bewaar Jij ons, lieve God en geef geloof en vertrouwen: een vlam die niet dooft, in vrede gelooft. Geef dat wij daar zelf aan bouwen. (bis) 4. Behoed en bewaar Jij ons, lieve God, omgeef Jij ons met jouw zegen. Wil in de woestijn een bron voor ons zijn en zet ons op nieuwe wegen. (bis)
* Zegenbede Hear, wy freegje no, Jo seine op ús wei Hear, wy freegje Jo, wês mei ús eltse dei Amen * * * *** * * *
Had ik de liefde niet Karel Eykman
Al kon ik nog zozeer in prachtige preken mijn redes afsteken en wist ik wijze woorden op ieder gebied maar had ik de liefde niet dan was het toch meer wat trommelgekletter gezwets en geschetter had ik de liefde niet.
Al blies ik trompet hoog van de toren al zong ik in koren de sterren van de hemel, het hoogste lied maar had ik de liefde niet dan klonk het toch net als toeters en bellen. Ik had niets te vertellen had ik de liefde niet.
6
Want liefde is echt en liefde is aardig is open, oprecht en eerlijk, rechtvaardig. ‘t Is liefde die ziet hoe opnieuw te beginnen die ieder verdriet ook de dood kan overwinnen.
