OORLOG Mensen die elkaar niet kennen en die elkaar doodschieten in opdracht van mensen die elkaar wèl kennen en die elkaar niét doodschieten

INHOUD krantje nr. 146

3/2849

MAART - APRIL 2014

Redactioneel: Kernwapens, hoe gaan we er mee om?

Jef De Loof

2

Vredesprijsuitreiking 2013 aan

Guido De Schrijver en Monique Batavia

OORLOG Mensen die elkaar niet kennen en die elkaar doodschieten in opdracht van mensen die elkaar wèl kennen en die elkaar niét doodschieten.

5

Agenda met activiteiten van het Vredeshuis & VODCA

11

Column Mieke De Loof: ‘Der vèr goon’

12

Poëzie: ‘Licht’ - Rudy Mergan

14

‘Europa 2014 ‘ - William De Bruyn

14

Poëzie : ‘Vandaag’ - Christina Guirlande

16

Verslag van de de hoorzitting

in de Kamer van Volksvertegenwoordigers met Hans Kristensen over Kernwapens in Kleine Brogel

Centrum voor Conflictbeheersing & Vredescultuur

Nieuwbeekstraat 35, 9300 Aalst Tweemaandelijks tijdschrift - verschijnt niet in juli en augustus

nr. 146

MAART - APRIL 2014 Afgiftekantoor Aalst 1 Erkenningsnummer: P904138

16

Dr. Leó Szilárd - William De Bruyn

19

Nieuwe Lijst Donateurs

20

Activiteiten Wereldhuis

21

Oplage: 1100 exemplaren

1

Kernwapens, hoe gaan we er mee om? - Jef DE LOOF

REDACTIONEEL KERNWAPENS, HOE GAAN WE ER MEE OM ?

Bij een discussie over kernwapens moet je zoals bij elke betwisting, uitgaan van feiten. Feiten die door iedereen aanvaard worden omdat ze proefondervindelijk vastliggen, controleerbaar zijn of bevestigd worden door de eigenaars van het betrokken nucleair bommenpark. Feit is b.v. dat een ‘gewone’ hedendaagse kernbom die boven een gemiddelde stad explodeert enkele tienduizend mensen op slag doodt en de volgende maanden nog tienduizenden slachtoffers tot gevolg zal hebben, die later overlijden of zwaar gehandicapt in leven blijven. Door zware brandwonden en gebrek aan verzorging zullen zij een eenzame en zeer pijnlijke lijdensweg kennen. Als je je zoiets concreet tracht voor te stellen en beseft dat dit in je eigen omgeving zou kunnen plaatsgrijpen als minimaal gevolg van een nucleair gevecht met gebruik van een enkele atoombom of als gevolg van een ongewilde explosie dan ben je in eerste instantie sterk onder de indruk. Je gaat hevig reageren tegen het gebruik van atoomkracht als wapen vanuit een spontaan gevoel van 'zoiets mag nooit’, zoveel onschuldige mensen een afschuwelijke dood injagen. Zeker als je hierbij rekening houdt met het feit dat je nooit met zekerheid kunt voorspellen of een eerste explosie niet gevolgd wordt door een kettingreactie van meerdere nucleaire inslagen. Met dergelijke voorspelling van een reële kans op rampen kan een bevolking moeilijk blijven leven. Maar zoals je merkt in verband met b.v. ecologische


dreigingen wordt je er in zekere mate aan gewoon. Het probleem verliest zijn scherpte en je wordt gesust door hen die belang hebben bij het voortduren van de dreigende situatie. Ze beïnvloeden de bevolking door de realiteit en de ernst van de dreiging te betwisten. In de aard van: "de kans op een dergelijke negatieve ontwikkeling is klein, bijna onbestaande”, of "er is meer kans dat de kernbom op vrij grote afstand van een stad valt, in de vrije natuur met minder erge gevolgen". En als de verantwoordelijken besluiten met een "wees maar gerust, we blijven de zaak volgen: over een jaar voorzien we een nieuwe studiedag" laat de bevolking zich in slaap wiegen. Met een "we kunnen er toch niets aan doen". Inderdaad, we krijgen geen antwoord op onze vragen. In de huidige situatie kunnen we weinig anders doen dan onze klacht te blijven herhalen zolang ze niet beantwoord wordt. De aanklacht is zwaar: dictatoriaal opdringen van nucleaire bewapening, tegen de wens van de bevolking in, op basis van vervalste gegevens. We kunnen ze als volgt omschrijven: Er gebeurt niets in verband met de beloofde besprekingen om te komen tot een noodzakelijke kernwapenvrije wereld. Alles wijst veeleer op een versterking van de kernwapens in de plaats van nucleaire afbouw. • Nieuws over de verdere ontwikkeling van nucleaire wapens wordt geheim gehouden. • Intussen worden voorbereidingen getroffen voor het moderniseren van de kernwapens in Kleine Brogel. • Er is sprake van het vervangen van de F 16 vliegtuigen door de gesofistikeerde, zeer dure Joint Strike Fighter JSF vliegtuigen, in staat kernwapens te vervoeren. Als burger van een democratisch land wordt ons elke informatie over de atoombommen geweigerd, zeker als het gaat over 'onze', •

2

Kernwapens, hoe gaan we er mee om? - Jef DE LOOF •


bommen, gestationeerd in Kleine Brogel. Bommen die bij gezamenlijke explosie in staat zijn de hele Belgische bevolking uit te roeien.

De verantwoordelijke politieke instanties trachten intussen de bevolking gerust te stellen. Er gebeurt echter niets dat ons enige geruststelling kan geven. Vooreerst is er de geheimzinnigheid zelf waarmee alles wordt omringd. Wat we kunnen vaststellen: modernisering van de kernbommen en een nieuwe, veel duurdere generatie (dat wil zeggen voor 30 tot 40 jaar) gevechtsvliegtuigen voor het vervoer van de kernwapens. Die nood aan nieuwe gevechtsvliegtuigen durven ze dan nog verdedigen door de nadruk te leggen op het feit dat ze een grotere precisie - tot op 30 m nauwkeurig – hebben waarmee ze hun bommenlast kunnen laten terechtkomen. Als er één wapen is waarvoor grote trefprecisie minder belangrijk is, dan is het de over een grote oppervlakte verwoestende kernbom.

Met radioactiviteit en explosieven spring je voorzichtig om Goed, we nemen aan dat het voorbereiden van de onderhandelingen om te komen tot een wereld zonder kernwapens niet gemakkelijk is en tijd vergt. Het minimum dat we aan de verantwoordelijke politici vragen is dat ze er tenminste echt mee bezig zijn en dat ze intussen de vele gevaarlijke kernbommen zo veilig mogelijk opbergen. Op dit gebied moeten we echter ook vaststellen dat de kernwapeninstanties ons weinig vertrouwen schenken. Ze lijken nog altijd veel meer bezig te zijn met het ontwerpen en fabriceren van nieuwe, nog meer performante bommenwerpers, vliegtuigen en oorlogsbodems dan met inzet voor vreedzame, beschermende ontwikkelingen. Je vraagt je soms af of radioactieve bestraling

The X-35 Joint Strike Fighter door lekkende kernbommen met een lichte graad van hersenbeschadiging te maken heeft. Het staat vast en het wordt door geen van de partijen betwist dat een vrij groot deel van de kernwapens uit de koude oorlog vandaag nog vertrekkensklaar staat, gericht op een aantal steden van de tegenpartij. Ze kunnen hun vernielingstocht beginnen op bevel van een paar personen die de sleutel bezitten of zelfs automatisch vertrekken bij een verwittigend signaal dat een aanval door kernbommen op komst is. Valse meldingen zijn in het verleden al vastgesteld, maar ernstige gevolgen konden op het nippertje vermeden worden door menselijke noodingreep die een korte tijd na het vertrek nog mogelijk is. Over deze strategisch nutteloze, maar zeer gevaarlijke situatie werd al meerdere keren onderhandeld met als enig resultaat een verlenging met enkele minuten van de terugroeptijd. Hoe men na 25 jaar er zelfs nog niet in slaagt een gemakkelijk te ontmijnen gevaarlijke situatie op te lossen. Vandaag is een kernwapenvrije wereld nog mogelijk en controleerbaar. Maar dit wordt met de verdere verspreiding en ‘modernisering’ van de kernwapens

3


moeilijker en moeilijker. Men lijkt in elk geval niet gehaast om te ontwapenen. Dit getreuzel is zeker niet vertrouwenswekkend. * * * Toch blijven sommigen nog altijd de verdere uitbouw van de kernwapens verdedigen, die ze beschouwen als deel uitmakend van de moderne bewapening. Sommigen doen dit omdat ze vinden dat een kernwapen, zoals elk wapen, zijn plaats heeft in het nieuwe economisch denken. Je kan het maken, verkopen, er veel geld mee verdienen, maar het is niet bruikbaar. Je kan het beschouwen als passend in de categorie kunstwerken Bij de meeste verdedigers van kernwapens blijft hun belangrijkste verzet tegen een kernwapenvrije wereld nog altijd een militaire reflex. We zijn het de hele mensengeschiedenis gewoon geweest: de uiteindelijke oplossing bij conflicten zijn de wapens. Wie de beste en nieuwste wapens heeft, wint. Wie in een nucleaire wapenvrije wereld er in slaagt een paar kernwapens te behouden of te produceren beheerst de wereld. Wíj, niet de anderen, moeten de beste, de nieuwste wapens, ook kernwapens, hebben;


Ook het in 1925 getekende protocol van Genève dat naast het verbod op het gebruik van chemische wapens de belofte inhield over te gaan tot vernietiging van de bestaande voorraden blijkt uit de jongste gebeurtenissen in Syrië zeker niet scrupuleus gevolgd. Eens een sluitende planning over de vernietiging van de bestaande voorraden kernwapens is afgesproken, blijft het feit dat uraniumverrijking voor civiel gebruik noodzakelijk blijft. Hoewel het aanmaken van kernwapens praktisch niet te verbergen is, bewijst de voortdurende discussie in Iran dat het zorgen voor ‘eeuwigdurende’ garanties en niet aflatende controles op installaties voor uranium-verrijking een bijkomende zorg zal zijn. Het zullen geen gemakkelijke besprekingen worden. In elk geval zal men niet verder mogen gaan met de lichtzinnige en slordige manier waarop het hoofdprobleem, de kernwapens ondergeschikt gemaakt wordt aan gedateerde politieke koude oorlog problemen. Zie ook het verslag van de hoorzitting in de Kamer van Volksvertegenwoordigers met Hans Kristensen over Kernwapens in Kleine Brogel op pagina 31 en volgende.

* * * Er is nog een ander aspect aan het nucleair wapengevaar. Atoombomdepots kan je vernietigen. Hier gaat het echter in de eerste plaats om de kennis van het vervaardigen van een atoomwapen. Die zit voor altijd opgeslagen in de menselijke kennis. Binnen tienduizend jaar kan een dictator ergens ter wereld opnieuw starten met atoombomfabricage. Om de atoombom definitief uit te schakelen is een andere soort van wereldovereenkomst nodig. Een absoluut sluitende overeenkomst die op elk moment controleerbaar en geldig is voor de hele wereld. Schending van door de Verenigde Naties goedgekeurde rechten van de mens is al zo moeilijk tegen te houden, niettegenstaande de mogelijkheid tot internationale bestraffing.

Hernieuwing lidgeld 2014 Gewoon lid € 14 Steunend lid € 20 Donateur vanaf € 40 met vermelding in ons krantje (tenzij niet gewenst) U kunt uw bijdrage storten op rekeningnr. IBAN: BE60 -7330-4850-4070 BIC: KREDBEBB van het Vredeshuis Aalst

Hartelijk Dank! 4

Vredesprijs 2013 voor Guido De Schrijver en Monique Batavia

UITREIKING VREDESPRIJS 2013 IN HET

VREDESHUIS AALST


De Vredesprijs wordt jaarlijks uitgereikt door het ‘Comité Werken aan de Vrede’ van het Vredeshuis. Een initiatief dat 26 jaar geleden in de schoot van het Vredeshuis werd opgericht op voorstel van Johan Heirman Tijdens een eerste vergadering in het Vredeshuis (toen nog in de Esplanadestraat) werden de voorwaarden voor het toekennen van de Vredesprijs vastgelegd: ⇒

⇒ ⇒

Onder grote belangstelling werd in het Vredeshuis op zondag 26 januari 2014 de 26ste Vredesprijs uitgereikt aan

GUIDO DE SCHRIJVER & MONIQUE BATAVIA

⇒

⇒

⇒

Iemand uit de brede regio Aalst extra in het zonnetje zetten omwille van zijn/ haar inzet voor vrede en verdraagzaamheid. Inhoudelijk jaar na jaar wisselen van thema en/of achtergrond. Indien mogelijk wisselen tussen individuen en groepen. De laureaten moeten meer dan louter professioneel begaan zijn met hun inzet. Zij moeten werken aan een goede verstandhouding met de mensen hier en elders. De verkozen laureaten van de Vredesprijs treden toe tot het comité ‘Werken aan de Vrede’ en verkiezen mee de kandidaat van het daaropvolgende jaar. De laureaat van het voorbije jaar stelt bij de prijsuitreiking van het lopende jaar de nieuwe laureaat aan het publiek voor.

Welkomstwoordje door Jef DE LOOF, voorzitter van het Vredeshuis Beste Vrienden, Graag maak ik van de gelegenheid gebruik om jullie allen een gelukkig nieuw jaar te wensen. Een jaar waarin een groot deel van je persoonlijke wensen ingevuld worden. Een jaar waarin de prehistorische militaire reflex van 'een conflict betekent oorlog' vervangen wordt door 'hier komen problemen, laten we erover praten en samen zoeken naar een oplossing' Een jaar waarin onze politici verstandige prioriteiten kiezen. Johan HEIRMAN hield als voorzitter van het Comité ‘Werken aan de Vrede’ een korte toespraak: Guido De Schrijver, Monique Batavia, Guido Saey en Johan Heirman

“Dag Allemaal, Zowat 26 jaar geleden in mei 1989 werd het comité werken aan de vrede Aalst opgericht in het Vredeshuis van Aalst. Een vredesprijs in Aalst om de mensen die

5


iets doen rond vrede en verdraagzaamheid eens extra onder de aandacht te brengen in onze regio. Het voorbije jaar was in Aalst en in de internationale politiek een jaar waar de verschillende politieke partijen hebben moeten oefenen om met elkaar overeen te komen. Wat niet altijd even gemakkelijk is. Ook in onze eigen omgeving moeten we eens water bij onze wijn doen. Zoals een Vlaams gezegde zegt “elk huisje heeft zijn kruisje”. Ook wil ik deze vredesprijs een ogenblik van Stilte voor alle overledenen die reeds de vredesprijs hebben gekregen en voor alle slachtoffers in de wereld van oorlog en geweld. Speciaal herdenk ik vandaag ook Nelson Mandela. Ook zullen we in onze maatschappij moeten rekening houden dat elke persoon anders is en dat we elk onze gebreken hebben. We moeten allemaal de misverstanden uitpraten en samen naar een oplossing zoeken. Elke persoon heeft eens problemen en zijn eigen mening. Maar door naar elkaar te luisteren en te bespreken en te zoeken naar een vredevolle oplossing kunnen veel oorlogen vermeden worden. Oppositie en meerderheid, vakbonden en werkgevers, spelers en scheidsrechter, ouders en kinderen, politiekers en jeugd enz hebben hun eigen mening maar door naar elkaar te luisteren en te bespreken met of zonder een bemiddellaar kan je veel oplossen zonder geweld. Als iedereen probeert in zijn eigen omgeving vrede te maken dan zal het op veel plaatsen vrede en verdraagzaamheid zijn.

Satirische commentaar door Anton COGEN De toespraak die niet bestond, niet bestaat en nooit zal bestaan. Cicero, de beroemde Romeinse redenaar zei: 'de niet voorbereide, uit de mouw geschudde, ter plekke geïmproviseerde toespraak, is de beste. Het publiek bouwt de toespraak als het ware mee op. Zoiets kan natuurlijk alleen maar, als wat je zegt, totaal onzinnig is. Als het zinnig is gaat iedereen zich vervelen en ze luisteren niet meer. De waarheid is oninteressant en saai. De waarheid doodt het leven, dat geba-


seerd is op de tegenstelling van goed en kwaad. De meesten kiezen uiteraard voor het kwaad, omdat dit veruit het leukst is'. Cicero kon niet schrijven, vandaar. Trouwens, Cicero heeft dit helemaal niet gezegd, zelfs niet gedacht. Het is Anton Cogen die dit zegt en zoals alle inwoners van deze wereld is Anton Cogen een leugenaar. Mundus vult decipi (de wereld wil bedrogen worden). Guido De Schrijver en Monique Batavia, erven de 'Vredesprijs' van mij. Zij hebben daar meer recht op dan ik, want hun palmares is veel steviger en met praktijk gelardeerd, dan dat van mij. Ik bereid mij dus voor op een effectief eerbetoon. Na de inleiding, spreekt Jef. Hij vertelt de verzameling, dat de geluidsversterking het begeven heeft en de aanwezigen daar zullen moeten leren mee leven. Zo'n voorzet kan ik niet laten liggen en ik open dus met een weergaloze stentorstem, die alle geluidsinstallaties in de schaduw stelt en 'en passant' informeer ik even of ook de mensen op de gang mij kunnen horen. Dit wordt unaniem bevestigd, vergezeld van gelach. Heel wat anders dan Cicero, de Romeinse amateur. Dan wordt het stil. Iedereen houdt zich klaar voor het verbaal de facto. Maar ik begin over het frivool décolleté van Monique. Het beeld haalt het altijd op het woord. Daar moet ik in berusten en degenen die het décolleté nog niet hadden gezien of ook niet zullen zien, zien een enorme halsuitsnijding. Dat is niet zo, het is sober. Want je bent samen met een priester of niet. Dan ga ik wat grasduinen in de lijst van de activiteiten van het tweetal in het kader van Zuid en Noord, Guatemala, Latijns Amerika, het koken van woede, Romero, voor de gelegenheid door mij Alfa Romero gedoopt. Het publiek verneemt dat Guido een Scheutist is, van het Onbevlekt Hart van Maria. Onbevlekt Hart van Maria. Het begrip scheut wordt in dit verband even onderzocht, waar ik aan toevoegde niet te begrijpen dat bevlekking, onbevlekking en overbevlekking met het hart hadden te

6


maken. Ik dacht met een ander lichaamsdeel, wat door Dokter De Loof met een bevestigende hoofdknik wordt onderstreept. Het décolleté wordt nog eens bovengehaald en zo ga ik vlekkeloos over naar 'Christenen voor Socialisme', een vibrante activiteit van Monique. Ik stel de aanwezige, afgescheurde, socialistische schepen Dylan Casaer voor, deze activiteit in zijn rangen op te nemen. Ik vind niet direct de naam van zijn Vlaamse socialistische partij die sterk aanleunt bij de NVA. En noem ze dan maar de NSDAP. Nu is de boot helemaal los en het wordt dus tijd voor de ernst. Ik lees een ijzersterk gedicht van een Guatemalaans dichter, waarvan de naam mij nu ontschiet. Het is realistisch, symbolisch en poëtisch en volks tegelijkertijd, iets wat alleen de Zuid-Amerikanen tot in de perfectie beheersen. En daar kwam de Oxlajuj Baqtun te voorschijn Oxlajuj Baqtun betekent in de Mayatijdrekeningen een 'Lange Tijdsperiode.' Die eindigde op 21 december vorig jaar om een volgende te laten beginnen. Humberto Ak'abal, wereldbekende dichter, geboren in Momostenango in 1952, schreef naar aanleiding van dit historisch moment een dichtwerk. Daarin zoekt hij naar de verloren sporen van de voorvaderen. Werken van hem werden vertaald in negen talen en bekroond met prijzen uit verschillende landen. ... Wanneer een boom geveld werd op onze knieën vroegen we vergiffenis aan het bos, wanneer een put gedolven werd bracht men zout op het hart van het water, wanneer een weg opengebroken werd werd aan de aarde toelating gevraagd en men plofte zijn handen niet in de buik van de aarde... Ai, grootvader nu wordt met deze gewoonten de draak gestoken, daarom is de aarde ziek. Ziet men dan niet hoe die kale heuvels die vroeger bossen waren er triestig bijstaan, brandt hun ziel niet bij het zien hoe de putten opdrogen, doet het geen pijn bij het zien van de rivier, die vroeger zuiver water voerde

Vredesprijs 2013 voor Guido De Schrijver en Monique Batavia Kijk naar het volk, grootvader; hoe het stinkt, nu kakt en plast iedereen in de straten, ze lijken wel honden. En de burgemeesters rijden in hun auto's voorbij met donkere lenzen en goed gekleed... Wat deden zij, grootvader, die autoriteiten, die naijverig waren met de orde en de netheid? En de spirituele tijd was één, de voorkomendheid was één, de overtuigingen waren één, de opvoeding was één het respect was één.. En de ceremonies, grootvader; de ceremonies van die tijden men deed ze met waardigheid, wat een spiritualiteit die de altaren van de eenzame heuvels uitademden... Grootvader Xapuxtian is er niet meer, die oude man die keef, de auteur die zijn tong uitstak: brandheer zijn is schaamte hebben, want iemand die wierook hars brandt mag zijn gezicht niet ontdekken. Van kleinsaf werden ze uitgekozen de toekomstige Ajq'ij, dag na dag vergezelden ze de oude leraar, om te leren communiceren, om te leren spreken, met de wind, met het water, met het vuur, om de stem van de aarde te horen; en een woord van hen was een donderwoord. Vandaag worden ze Ajq'ijes om de haverklap, eender wie kan het worden (indien hij betaalt), vandaag worden Mayaceremonies verkocht en ze worden aan huis verricht.

7

Vredesprijs 2013 voor Guido De Schrijver en Monique Batavia Ai, grootvader; hoe triestig is de Baqtun, hoeveel vuilnis zal na het feest achterblijven. Het zal voorzeker een Tijdsperiode van verandering zijn, maar ik ben bang dat de verandering andersom zal zijn. Grootvader, grootvader, grootvader: u bent niet meer met mij... Waarom zou ik daar zitten aan de andere kant van de kookstenen? Het vuur is gedoofd, het laatste stuk half verkoold hout is as geworden, er is alleen nog duisternis. Ai, grootvader, ik ben bang, ik ben alleen aan het praten…

Het publicum is gepakt en luistert in grote stilte. Aalstenaars zijn tamelijk Zuiders en dat blijkt. Guido en Monique krijgen de prijs en danken ervoor met wat relativerende anekdotes die het publiek gevoelsmatig raken. Alles in Vlaanderen wordt afgesloten met een lied. Jebron levert het chanson. Wij zingen over hoe vrij de gedachten zijn, een mooi en hartelijk lied, vooral als je weet dat de gedachten nog nooit zo onvrij geweest zijn als nu. Hoop doet leven. Een voormiddag met sfeer en kracht. En nu snel een vredesduif braden. Het is immers zondag. Anton Cogen, die erbij was

Waarom doe ik het? Toespraak Guido De Schrijver Soms vraagt er wel eens iemand waarom ik zo onverdroten begaan ben met alles waar ik mee bezig ben. Een concreet verhaal kan een verhelderend licht werpen op deze materie. Er was eens een westers bedrijf dat rook met een smaak, een geurtje en een kleurtje produceerde. Na een bescheiden start groeide het allengs uit tot een internationale trust. Miljoenen consumenten maakten gretig gebruik van de geparfu-


meerde rook. De directeurs en managers werden aan de luchthavens van de wereldsteden opgehaald in minibusjes en naar de kantoren van de dochtermaatschappijen gevoerd. Maar, zoals we allemaal weten, de megametropolen zoals São Paulo, Mexico, Dubay, Sjanghai, Istanboel, Los Angeles en Londen slibden dicht door het overmatig autoverkeer. De managers kregen aperitieven, een lunch en uitklapbare steuntjes voor de laptop in de wagen gepresenteerd om de uren onderweg door te komen. Ook een plasticfles van twee en een halve liter, leeg en met aangepaste opening om te plassen. Naderhand vervingen dezelfde directeurs en managers de wegen voor de lucht en verplaatsten zich van dakplatform tot dakplatform op de schedel van de wolkenkrabbers. Er moest wel rekening gehouden worden met een supplementair probleem. Door de files op de weg bereikten ze te laat de gebouwen met de heliplatforms. Om een lang verhaal kort te maken. De westerse mogendheden van beide kanten van de Atlantische Oceaan besloten om een handelsakkoord af te sluiten. Het geparfumeerde rookbedrijf stuurde 999 lobbyisten naar Brussel en 999 naar Washington. Het belangrijkste punt op de agenda was de bescherming van de investeringen van het rookconcern. Er zaten natuurlijk ook vele andere transnationale bedrijven aan de tafel van de Europees-Amerikaanse gesprekken. Allemaal samen lieten ze 30.000 lobbyisten aanrukken. Na veel gewiewauwel en lobbywerk kwamen de mogendheden tot een besluit. Er wordt een internationaal arbitragehof opgericht, bemand door drie rechters. Dat hof kan staten bestraffen wanneer de belangen van de bedrijven schade oplopen door lastige decreten van de regeringen. Als gevolg voelen staten zich nu verplicht decreten uit te vaardigen die hun eigen burgers, dewelke zich verdedigen tegen de multinationals, als terroristen behandelen. Politici, parlementsleden en senatoren, rechters en magistraten, vakbondsbureaucraten, kardinalen en universiteitsprofessoren, kranten en teeveemagnaten en bankdirecteurs, ze keken ernaar, omdat de grote meerderheid onder hen niet wist of niet wílde weten wat hen overkwam.

8


Maar bij nader toezien - en hier kan ik niet verder zonder eerst bepaalde onderzoeksjournalisten de hemel in te prijzen, die oudtestamentische profeten, die klokkenluiders, die kanarievogels in de kolenmijnen, inderdaad sommigen onder hen sterven eraan, want multinationals zijn niet vies van misdaden, dat hebben we onder meer gezien in de zogenoemde bananenrepublieken - bij nader toezien dus bleek dat een deel onder de voornoemde financiële, ideologische, juridische en andere gestelde lichamen van de samenleving enerzijds en anderzijds de directeurs en de managers van de multinationale bedrijven, de privé advocaten, de lobbyisten en de drie rechters van het pas gestichte Internationaal Arbitragehof allemaal familie van elkaar zijn, sommigen weliswaar in het zevende knoopsgat. Kort daarop maakte de regering in Australië antipropaganda tegen de geparfumeerde rook, die wel lekker, maar niet zo gezond bleek te zijn. Het land werd voor de drie internationale rechters gesleurd met een joekel van een schadeclaim. De rechters van het Hof gaven het bedrijf gelijk, ze hadden immers begrepen dat het niet ging om de schade aan de longen van de bevolking. Kort daarop wilde de regering van Brazilië in een waterarme streek aan de rand van het Amazonewoud waterputten boren en bekostigen in de tuinen van de verpauperde inwoners. Niet te doen, zei een westerse multinational, het water hier is van ons en wordt duur afgeleverd. Een internationale farmaceutische holding liet Canada opdraaien voor een megaboete omdat de staat weigerde een patent te verlenen tenzij het bedrijf zou kunnen aantonen dat zuivere lucht geëmballeerd in tetraverpakking van twee liters wel nuttig zou zijn voor de bevolking. Het argument van het bedrijf was dat zelfs staten propere lucht kopen, kijk maar naar België, wisten ze te vertellen, waarom zou de man met de pet er dan geen recht op hebben. Regeringen die de minder begoede bevolking proberen vooruit te helpen ondervinden knarsetandend dat ze door de machtige internationale concerns gegijzeld worden. Tot hier mijn verhaal, het gebeurt wel in het echt. 'We zijn met 99% en zij zijn met 1%,' zeggen de 'indignados', de verontwaardigden. Wanneer men vraagt naar mijn motivatie, dan zeg ik: solidariteit en gemeenschappelijkheid, ook verontwaardiging, want wanneer mensen ontwaard worden in hun waardigheid dan treedt verontwaardiging op, maar vooral dorst naar vrede en gerechtigheid. Ik dank u.


Dankwoord van Monique Batavia Ik heb in mijn hand een boekje van Herman Van Veen, namelijk ALFRED JODOToen ik les gaf in de lagere school heb ik elk jaar dit verhaal verteld om met de leerlingen te zoeken naar gerechtigheid. Alfred J.K ging naar de dierenkoning om zijn geleende dukaten terug te eisen voor de familie MOL die geen eten en water meer hadden. Hij ging niet alleen! Uiteindelijk is het de goed georganiseerde zwerm bijen die de koning uit het paleis jaagt.

CUS KWAK.

En daar is het me om te doen. Toen wij in Aalst kwamen wonen zochten we hoe we hier kameraden in de solidariteit konden vinden en eigenaardig genoeg zou ik namen kunnen noemen van vorige personen die de prijs al ontvangen hebben. In de basisgemeenschap van Jebron leerden we veel mensen kennen en ook zij die ons mee in het engagement van de Wereldwinkel hier in Aalst brachten. Tijdens de vergadering in WW ontmoette ik dan weer geengageerde mensen van de groep Mensen voor Mensen. Al vlug kregen we de naam van de voorzitter van de RIS te pakken. We wonen hier 9 jaar en hebben reeds 8 maal actief het wereldfeest CASA DEL MUNDO meegemaakt. Maar het meest onthoud ik de 2 grote evenementen, de AJUINENDAG (daar heeft Antoon Cogen 30 liter uiensoep gemaakt op het podium). Maar de actie rond LICHT VOOR LEVEN staat gekerfd in mijn hart: we zouden 25.000 lichtjes aansteken voor de 25.000 kinderen die dagelijks sterven; het werden 250 grote tuinkaarsen en dat was een actie met een sterke bewustmakingsgraad. Nu zouden we 2 miljoen kaarsen moeten aansteken voor de miljoenen vluchtelingen in Syrië, Soedan en Centraal Afrika. Engagement met Internationale Samenwerking betekent ook 11.11.11–actie en dat doet me dan weer denken aan 1966 toen we op de grote markt van Eeklo stonden met de jeugdbeweging om van daaruit alle straten die ons

9



Volgende personen of groepen hebben reeds eerder de vredesprijs ontvangen: Marcia De Neve, Annemie Tas, Guido De Bree , Paula D’Hondt, Scoutsgroep Akabe, Karel Van Reeth & Gaby Baetens, Peter Dauwe, Paul Keymeulen, Kris De Winne, Hilde Cammu, Guido Ossemerct(+), Theo Van Gijseghem (+), De Onbekende Vrijwilliger, Paul Nijs en het team van ‘t Huis, René De Waegeneer, Augustijn Daelemans(+), Filip De Bodt en ‘t Uilekot., Paul De Witte , Zuster Renata, Priester Daensfonds, Jef De Loof, Rik van Woensel, Mensen voor Mensen, Ine Schockaert en Cosey Claeys, Anton Cogen toegewezen waren van huis tot huis aan te doen: onvergetelijk. Het opkomen voor rechtvaardigheid was me door een reeds overleden broer en zus met hun actieve deelname aan kajotteractiviteiten meegegeven. En de laatste actie rond IK KOOK VAN WOEDE hebben we kunnen samenwerken met AALST MIXT een multiculturele groep die Aalst wat kleur geeft, hopend op een verdere solidariteit. En al deze groepen weten ook de weg naar het VREDESHUIS te vinden. Ik zou hier een anekdote willen vertellen. Op zondag 23 oktober 1983 betoogden meer dan 400.000 mensen tegen de plaatsing van de kernraketten. Eigenlijk ging het om drie grote betogingen die richting Noordstation in Brussel trokken: de grootste manifestatie die ons land ooit gekend heeft. Rijen en rijen autobussen stonden op de invalshoeken van Brussel en toen de eerste betogers al lang thuis waren stapten de laatste nog op. Nu 30 jaar nadien was er een herdenking in het Jubelpark en er was één autobus op de parking, MAAR die bus kwam uit Aalst dankzij Jef De Loof en Rita Mol die dit georganiseerd hadden: en wij waren blij dat we op deze bus zaten: dank u. En deze week werden wij opnieuw verrast door een brief van FAIRFIN, ondertekend door iemand die in 1992 met onze groep ‘SOLIDAIR MET GUATEMALA’ naar Guatemala trok samen met andere jongeren op inleefreis. Zo hebben we 7 inleefreizen georganiseerd. Wij waren blij verrast dat veel van deze jongeren zich nu in alternatieve taken engageren. En zo zou ik alle aanwezigen hier bij naam kunnen noemen: familie, vrienden en kennissen, want wij hebben iedereen nodig die ons op een of andere manier mee ondersteunt op zoek naar plekken van gerechtigheid. Hartelijk dank aan iedereen.

Groepsfoto van de aanwezige Vredesprijswinnaars en het bestuur van het Comité ‘Werken aan de Vrede’

10

AGENDA

VAN HET VREDESHUIS VAN DE VODCA - GROEP

&

RAAD INTERNATIONALE SAMENWERKING RIS alle info: www.ris-aalst.be

ZONDAG 9 MAART vanaf 11.30 U in het Parochiaal

VREDESHUIS AALST alle info: Jef De Loof 053 78 44 26; [email protected] en www.vredeshuisaalst.be

Lezing in de loop van mei/juni 2014 Info in volgend Vredeshuiskrantje

HUMANISTISCH VERBOND AALST & DE MENS NU alle info: Norbert Zenner 053 77 13 65; aalst@deMens ZONDAG 11 MEI 2014 om 20 u

Stadsfeestzaal Aalst Muziek in WO I door het ensemble GRUPETTO Organisatie: HVV Aalst en Vrienden van het GO regio Dender

JEBRON

Centrum in Hofstade SOLIDARITEITSMAALTIJD voor Broederlijk Delen Volwassenen € 12, kinderen € 6. Inschrijven via [email protected].

TREFCENTRUM DE NIEUWBEEK alle info: [email protected]

WOENSDAG 12 MAART OM 20 U in het Wereldhuis, Nieuwbeekstraat 35 Aalst ‘Kunnen links en Vlaams samengaan?’ voordracht door Joost VAN DOMMELE, aktief in de Vlaamse beweging, het Masereelfonds en het Priester Daensfonds. Organisatie De Nieuwbeek samen met het Masereelfonds. Toegang gratis

WOENSDAG 14 MEI

OM 20 U U

in het Wereldhuis, Nieuwbeekstr. 35

alle info 053 77 51 16 en www.jebron.be

Aalst

Elke zaterdag tot 5 april om 18.30 uur: wekelijkse viering in het Jebronhuis, daarna tot 14 september op zondag om 10.30 u.

‘Democratieën sterven Liggend’ - Christendom zonder God en

ZATERDAG 22 MAART om 19.30 u Gespreksavond rond de inhoud van levensbeschouwelijke vakken in het algemeen en (christelijk/ katholieke) godsdienst in het bijzonder binnen het secundair onderwijs. Pieter De Witte, die een studieopdracht rond dit thema uitvoert aan de Hogeschool Hasselt, zal deze avond inleiden. Iedereen welkom. VAN 11 APRIL TOT 13 APRIL Leefweekend in Oostduinkerke in jeugdherberg de Peerdevisser. Geïnteresseerden nemen contact op met het secretariaat van Jebron.

Communisme zonder leiders. Boekvoorstelling door Ludo ABICHT, Vlaams filosoof,publicist, dichter en activist. Organisatie De Nieuwbeek samen met het Masereelfonds. Toegang gratis.

VODCA: Verenigingen voor Open Dialoog en Communicatie Aalst Humanistisch Verbond Aalst, Jebron, Raad Internationale Samenwerking, Trefcentrum De Nieuwbeek, Vredeshuis Aalst

11

Der vèr goon - Column Mieke DE LOOF

Column van schrijfster Mieke De Loof waarin ze haar visie over een of ander aspect van oorlog en vrede vanuit een originele hoek neerpent.

Der vèr goon Het is ongewoon druk op het Ministerie van Defensie. Heren en dames in uniform, blik op oneindig, marcheren doelgericht door de lange gangen. Soldaten in camouflagepak met opgeblonken ‘bottinekes’ haasten zich naar lokaal Alfa Bravo en secretaresses toetsen driftig dringende boodschappen naar het militair ethernet. ‘Wat is er gaande?’ vraagt een pas gearriveerde soldaat. ‘Kom je van de maan?’ ‘Nee, van de Centraal-Afrikaanse Republiek. De Fransen geholpen. Gisteravond uitgecheckt.’ Zijn collega knikt en zegt: ‘Red Alert.’ De ogen van de luchttransportsoldaat verwijden zich in ongeloof. ‘Al-Qaida?’ Zijn collega lacht nu breeduit en geeft hem een bemoedigende schouderklop. ‘Doe wat aan je jetlag, vriend.’ Gedesoriënteerd blijft de soldaat staan. ‘Komaan, man, we zijn hier in Brussel, niet in de brousse.’ Een paar soldaten joggen langs hen heen. ‘Spoedvergadering.’


Lokaal Alfa Bravo zit barstensvol en de airconditioning verspreidt de penetrante zweetlucht tot een draaglijk gemiddelde. Vooraan popelt de minister van defensie van ongeduld om het woord te nemen. ‘Dames en heren.’ Het wordt muisstil. ‘Ik heb het licht gezien.’ Een paar soldaten kijken verschrikt op. ‘Het afgelopen weekeinde heb ik een fantastisch seminarie meegemaakt, in de schoot van de NAVO. Over “soft selling”. Zachte verkoopsmethodes, toegepast op de krijgskunst.’ De minister kijkt triomfantelijk om zich heen. “Hard selling” roept weerstand op. “Soft selling”, dat is de toekomst. Gedaan met het opwekken van angst. Vergeet mijn kersttoespraak over de toenemende onvoorspelbaarheid van de wereld om ons heen. Tijd voor het nieuwe paradigma van “soft selling”. Dat betekent: opportuniteiten grijpen, het terrein voorbereiden en de geesten rijp maken, zodat de bevolking ons smeekt om te doen wat we altijd al voor haar hadden willen doen.’ Het aantal gefronste voorhoofden neemt toe. ‘Concreet. Aalst carnaval.’ Niemand beweegt. ‘Sinds 2010 door de UNESCO erkend als immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid; potentiële wereldwijde uitstraling. Welnu, als we erin slagen om op Aalst carnaval onze “soft selling” te realiseren, dan is de eerste dominosteen gevallen.’ ‘Neem me niet kwalijk dat ik u onderbreek, mijnheer de minister, maar wat is onze target?’ ‘Onze target is: sympathie en welwillendheid te creëren voor het feit dat de twintig B61 atoombommen in Kleine Brogel vervangen moeten worden door twintig B61-12. De B61-12 is het neusje van de zalm. Veel destructiever, veel preciezer en ze beschikken, dankzij hun staartstuk, over een veel grotere actieradius.’

12


De minister laat zich nu helemáál gaan en vervolgt: ‘Met die nieuwe atoomwapens kunnen we – ik geef maar een voorbeeld – moeiteloos een target in Iran vernietigen. We moeten daarvoor enkel nog onze F16s door F35s vervangen.’ ‘Om welke “soft selling” gaat het hier precies?’ ‘Undercover in de carnavalstoet meelopen om de Aalsterse volksmassa te overtuigen van ons gelijk.’ Iemand steekt zijn hand op. ‘Als losse groep bedoelt u, mijnheer de minister?’ ‘Los of vast, we zien wel.’ ‘Losse groepen zijn niet gemotoriseerd, mijnheer de minister.’ ‘Dat kan toch geen probleem zijn? Onze paracommando’s of Ardeense Jagers hebben toch al voor hetere vuren gestaan, nietwaar?’ Iedereen is nu druk aantekeningen aan het maken. Niemand kijkt op. De minister kucht discreet en zegt: ‘Wat ik dus vraag is een eliteteam van, als het enigszins kan, autochtonen, dat op zondag 2 maart the hearts and the minds van de Aalstenaars verovert. In Aalst is immers alles mogelijk, zeggen ze zelf.’ De minister kijkt voor een laatste maal rond en besluit: ‘Weet dat ik een rotsvast vertrouwen heb in de creatieve capaciteiten van mijn krijgsmacht. Te land, ter zee, in de lucht of in Aalst, ik reken op u.’ Omdat niemand aanstalten maakt om te applaudisseren rondt hij af: ‘Vrijwilligers mogen zich aanmelden bij chef defensie generaal vlieger Van Caelenberge en zullen op gepaste wijze worden beloond. Ik dank u voor uw aandacht.’ * Een paar weken later, in een van de carnavalswerkhallen in Aalst. Zes mannen en twee vrouwen zitten zonder veel animo rond een formica tafelblad. ‘Ik zei toch dat dit niet werkt, zonder pintjes.’


De undercoverluitenant tikt iets in op zijn laptop, draait het resultaat naar de anderen en leest luidop: ‘Nog 12 dagen 11 uren 4 minuten 48 seconden te gaan. De deadline nadert, mensen. We moeten dringend knopen doorhakken.’ Hij ziet er afgepeigerd uit en denkt aan zijn recente missie in Mali. Peanuts vergeleken met Aalst carnaval. ‘Zonder benzine werken mijn hersenen niet’, zegt Flor, de bodybuilder. ‘Oké,’ zegt de luitenant. Zjangsken, altijd behulpzaam, vliegt naar de ijskast en haalt onder luid applaus het trappistenbier tevoorschijn. ‘Der vèr goon, der vèr goon, der vèr goon’, scanderen de autochtonen. ‘Zou dát geen goeie naam zijn voor onze groep?, vraagt Ilse aan de luitenant. ‘Is dat begrijpelijk voor niet-Aalstenaars?’ vraagt Edgard, de rechterhand van de luitenant. Niemand reageert. ‘Bon’, zegt de luitenant. ‘Even kijken hoever we staan. Twee kinderkoetsen met daarin twee bommen.’ ‘En als we nu eens in elke kinderkoets een schoon madam zetten, die de twee bommen stevig aan haar boezem drukt… Systeem autosalon?’ zegt Dolf. ‘Dát is pas constructief gedacht’, zegt de luitenant. ‘En achter elke seksbom een pancarte met daarop een citaat van Eyskens: “Een gemoderniseerd maar beperkt arsenaal kernwapens is nodig om de mensenrechten af te dwingen”, vult de rechterhand van de luitenant enthousiast aan. ‘O nee! Dát is pas een afknapper: eerst een seksbom in vol ornaat en daarachter de tekst van die kladderaar.’ ‘Geen mens die dat leest’, zegt Flor. Niemand zegt iets. Iedereen kijkt naar de luitenant. ‘De bommen,’ zegt de luitenant, ‘daar gaat het om.’ ‘De seksbommen’, knipoogt Dolf.

13

Europa 2014 - William De Bruyn

LICHT Rudy Mergan

EUROPA 2014

Op zoek naar vrede en rust loop je door de stormende regen hou je hoofd koel en hoopt door de regen zie je een licht

William DE BRUYN

het wacht op jou de duisternis vierde hoogtij je bad tot God waarin je al lang niet meer geloofde

maar kijk Dichtbij en toch mijlen ver Je hart gaat wild te keer ”hoop”

je bent niet alleen het ware licht het wacht op jou ik weet het is moeilijk te schatten maar met de tijd vind je het wel

wachtend op jou machtige oceanen bulderen rondom maar in de nacht zie je het licht open je ogen zo zie je dat de donder en bliksem inbinden en de storm wolken verdwijnen dan zie je de lichttoren

hij wacht op jou........ het licht wacht op jou alleen

EUROPESE DEFENSIE Moet een Europese defensie het risico voor conflicten buiten zijn Unie, als een dreiging zien en daarom zijn bewapening opdrijven? Er is vandaag geen enkele aanwijzing dat er zich een bedreigende militaire gordel rond Europa vormt. Europa is een betrouwbare partner in zijn handelsbeleid waardoor er geen sprake is dat het buitenlandbeleid faalt of tekort schiet. Er is wel een strategische afhankelijkheid van de VS. Enkel vanuit een schizofreen denken kan men het tegendeel beweren, dat bewapenen een noodzaak zou zijn.

ONTWAPENEN OM TE OVERLEVEN Alhoewel de EU ervoor zorgde dat na WO I & II er in Europa geen III kwam zijn er wel vragen. Zou een Eurocrisis opnieuw de kansen op oorlog in Europa mogelijk maken? Opnieuw zijn er machtsblokken. Europa is er één van en moet zijn plaats zoeken en waarmaken. De globalisering zorgt echter voor onzekerheden, de economie kent problemen... Intussen verandert de Europese bevolking. Hoe moet de Unie groeien of is een ontmantelen de toekomst? Om binnen de geglobaliseerde wereld een rol te spelen moeten landen mekaar steunen om de toekomst te verzekeren.

14


De natiestaten moeten hiervoor bestendigd worden en de nationale parlementen moeten hiertoe bijdragen! Daarom zijn seculiere vrijheid en internationaal erkend recht belangrijk voor de opbouw, zoals Paul Scheffer het zegt: ”De kern van de Europese Constitutie zou de scheiding van kerk en staat moeten zijn, die het religieuze en levensbeschouwelijk pluralisme mogelijk maakt’”

DE EUROPESE RAAD Het gemeenschappelijk buitenlands- en veiligheidsbeleid (GBVB) van de EU wordt bepaald en uitgevoerd door de Europese Raad, die hierover bij stemming.beslist. Hun taak bestaat in het bevorderen van de democratische vrijheden, de rechtstaat en de mensenrechten, met eerbiediging van de menselijke waardigheid en de beginselen van gelijkheid en solidariteit. Het GBVB bepaalt een gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid.

HET VERDRAG VAN LISSABON 2007


Inspraak vraagt evenwel 1 miljoen handtekeningen. Het Verdrag van Lissabon omschrijft het gemeenschappelijk buitenlands- en veiligheidsbeleid en deze defensieaangelegenheden moeten door alle lidstaten worden goedgekeurd. Ze worden uitgevoerd binnen de context van het Handvest van de VN. Hun rol: bijstand op militair gebied met adviezen voor ontwapening en herstel van de stabiliteit. Ook bij een terroristische aanval of een natuurramp wordt solidariteitsmedewerking voorzien. Binnen de EU is de militaire machtspolitiek vervangen door een integratie binnen de lidstaten. De EU richt zich op het Internationaal Recht via internationale organisaties. Hierdoor zijn onderhandelingen op diplomatiek niveau en een demilitariseringproces mogelijk. Dat geldt niet voor de relaties tussen Rusland en de EU. Wat er vandaag (januari 2014) in Oekraïne gebeurt is er een voorbeeld van. Sinds 2007 heeft de EU permanent beschikking over 2 x 1500 soldaten die paraat staan om uit te rukken, bvb naar Mali of naar de Centraal Afrikaanse Republiek. De kosten worden betaald door de landen die de troepen leveren.

Geschillen oplossen door met elkaar te overleggen en NIET door wapens te laten spreken is een keuze voor de 21ste eeuw door de EU. Burgers en parlementen krijgen inspraak bvb. met het burgerinitiatief.

Op 25 mei 2014 zijn er Europese verkiezingen. Kies voor ontwapenen om te ontwikkelen. Denk aan de seculiere vrijheid voor de democratische toekomst!

15

Hans Kristensen: Kernwapens Kleine Brogel - Hoorzitting in de Kamer

VANDAAG Christina Guirlande

KERNWAPENS KLEINE BROGEL STAAN ER OMDAT DE REGERING DAT WIL

moet de zon opnieuw in het zenith gezet, zal iemand kiezen tussen kwaad of erger, wordt aan reizigers de gulden middenweg getoond, moeten ongesproken woorden vertaald, plant men vol vertrouwen een levensboom, wordt er weer geschipperd met tijd, vindt een ander de verloren tijd terug, moet een lopend vuurtje geblust, wordt een dubbeltje tien keer omgedraaid, een drenkeling uit de zee opgevist, slaat iemand een brug met één enkele blik, wordt een masker eindelijk afgerukt. Vandaag heelt men wonden met moederzalf, zegt een stem geruststellend ‘ach, het is niets’, wordt een mens geleerd zijn naam te schrijven, moet iemand al deze dingen doen. Vandaag.

De Amerikaanse kernfysicus Hans Kristensen, de man die uitbracht dat de kernwapens in Kleine Brogel zullen 'gemoderniseerd' worden, werd in België uitgenodigd op een hoorzitting in de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Hij had een aantal zeer relevante dingen te vertellen over de 'Belgische' kernwapens. De WereldMorgen bracht op 29 januari 2014 verslag uit over deze hoorzitting. We maken graag gebruik van dit verslag van deze e-krant als aanvulling op ons redaactioneel. Sinds 1964 staan er in de Limburgse luchtmachtbasis van Kleine Brogel een aantal kernwapens gestationeerd, klaar om met Belgische bommenwerpers te worden afgeworpen op hun doelwitten. Tijdens de Koude Oorlog lagen die doelwitten in het Oostblok, voor het grootste deel in de Sovjet-Unie. In 1989 viel die Unie uit elkaar in het huidige Rusland, de Centraal-Aziatische Republieken en de Kaukasus. De toenmalige Oostbloklanden aan de westelijke grens van Rusland stapten over naar politieke allianties met het Westen, meer bepaald de militaire Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) en de EU, op twee landen na, Wit-Rusland (Belarus) en Oekraïne.

16


Hoewel de toenmalige officiële verklaring voor de aanwezigheid van kernwapens in België, Nederland, Duitsland en Italië (in Turkije stonden al kernwapens in de jaren 1950) altijd de gestelde dreiging van die Sovjet-Unie was, werden ze na de Koude Oorlog nooit verwijderd. Talrijke organisaties, personaliteiten en politici hebben die aanwezigheid sindsdien aangeklaagd en terugtrekking geëist, ondermeer met acties aan de basis van Kleine Brogel. Geen enkele Belgische regering is daar tot nog toe op ingegaan. De aanwezigheid van die kernwapens werd trouwens nooit erkend. Het officiële beleid van de betrokken NAVO-lidstaten is om over deze wapens geen enkele informatie te geven, dus ook niet te bevestigen of te ontkennen of ze er zijn.


oog op een verdere ontwapening - inbegrepen nucleaire - en voor een verbod van wapensystemen met een willekeurig bereik en/of die disproportioneel veel burgerslachtoffers maken". Het is een standaardformulering die geen enkel concreet engagement inhoudt. Ondertussen ijvert de minister van defensie voor de aankoop van een nieuwe jachtbommenwerper, de F35 Lightning //' (JSF). Dit toestel is geschikt voor het transport van kernwapens.

GEEN VERWIJDERING MAAR MODERNISERING

GEEN DEMOCRATISCHE INSPRAAK

Enkele maanden geleden meldde de Amerikaanse kernfysicus Hans Kristensen, directeur van het Nuclear Information Project van de Federation of American Scientists, dat de VS van plan is de huidige B-61 kernbommen in de EU te 'moderniseren'.

Vast staat dat die wapens hier niet zijn beland op basis van een verdrag. Dat zou immers de instemming van het parlement vereist hebben. De vraag naar de aanwezigheid van kernbommen in Kleine Brogel is dan ook de enige waarop het parlement, het enige democratisch verkozen orgaan, geen antwoord krijgt van de minister, en dat sinds 1964. Hiervoor worden nooit argumenten gegeven. Evenmin worden er documenten voorgelegd die de regering die volmacht geven.

Die modernisering wordt uitgelegd als een routine-onderhoud, een verlenging van hun gebruiksduur, maar geen uitbreiding van hun militaire inzetbaarheid. Die modernisering zou zelfs kostenbesparend zijn, meer mogelijkheden geven om het totale kernarsenaal te verminderen en noodzakelijk zijn om onze nucleaire veiligheid te blijven garanderen.

Deze totale afwezigheid van parlementaire controle geldt overigens voor een groot deel van het buitenlands beleid en van defensie. Binnen die domeinen is de kwestie van de kernwapens het grootste geheim van de Belgische staat sinds 1964. Dat de publieke opinie in België, in de EU, en in feite zowat de hele wereld tegen kernwapens is om principiële en morele redenen, met dat feit heeft de NAVO nooit rekening gehouden.

GEEN CONCREET ENGAGEMENT

Samen met het voorstel van de aankoop van de Joint Strike Fighter JSF geeft dat niet bepaald de indruk dat de Belgische regering zich inzet voor de verwijdering van de kernwapens van Kleine Brogel. Dit wijst veeleer op het omgekeerde, namelijk op een verdere inzet van kernwapens op lange termijn. Hans Kristensen maakte in zijn lezing op de hoorzitting in Brussel brandhout van die uitleg: • •

De laatste jaren is het de gewoonte geworden in elke regeringsverklaring een aantal cryptische bewoordingen omtrent kernwapens op te nemen. In het regeringsakkoord van de huidige federale regering staat het volgende te lezen: "De regering pleit voor het revitaliseren en het eerbiedigen van het nonproliferatieverdrag (nvdr verdrag tegen de verdere verspreiding van kernwapens). Zij zal op een besliste manier ijveren voor initiatieven met het

• • •

het gaat om de verbouwing van bestaande bommen tot een nieuw type wapen dat nu nog niet bestaat in het kernarsenaal; de militaire inzetbaarheid van deze wapens zal erdoor toenemen; het is een van de duurste kernwapenprogramma's ooit, de volledige kosten zijn nog niet gekend; dit zal samengaan met een vermindering van het totaal aantal kernwapens, maar die vermindering was sowieso al gepland en staat hier volledig los van; de B61 is nu al een van de meest veilige kernwapens in het arsenaal, er zijn andere types die veel meer nood hebben aan betere beveiliging door modernisering.

17



Kristensen legde tijdens de hoorzitting ook uit dat het de bedoeling is deze bommen van een nieuwe staartkit te voorzien die het mogelijk zou maken het projectiel, na lancering, vanuit het vliegtuig te leiden, waardoor het een 'guided missile' wordt en veel preciezer kan worden gericht, met sterke vergroting van de actieradius. Door die efficiëntere inzet kunnen die bommen ook met kleinere ladingen worden geladen, die minder nucleaire fall-out zouden veroorzaken. Zo wordt de drempel voor een beslissing tot een eventuele effectieve inzet van deze kernwapens verlaagd.

DIT WAREN NOOIT AFSCHRIKKINGSWAPENS Bovendien, aldus Kristensen, zal dit de onderhandelingen met Rusland over een wederzijdse reductie van kernwapens bemoeilijken en zal Rusland daaruit logischerwijze besluiten om ook het huidige eigen kernarsenaal te 'moderniseren'. Kristensen trekt ook de officiële redenen voor de aanwezigheid van de Europese kernwapens in twijfel. Het ging er nooit om de Sovjets af te schrikken van een invasie. De NAVO heeft een Russische invasie tijdens de Koude Oorlog nooit ernstig genomen. Zelfs vandaag is Rusland niet in staat meer dan één front tegelijk te openen. Daar hebben ze de logistieke capaciteit niet voor en hun bevelstructuur kan het niet aan. Het enige waar Rusland op traint is het tegenhouden van een invasie. Ze zijn trouwens meer bevreesd voor een invasie vanuit China dan vanuit West-Europa. De Russische kernwapens passen volledig in die defensieve strategie. Het al dan niet aanwezig zijn van deze B 61 kernwapens heeft daar geen enkele impact op.

ÉÉN BLIKSEMINSLAG VOLSTAAT Kristensen wijst er verder op dat er heel wat veiligheidsrisico's zijn verbonden aan deze wapens en geeft vervolgens een hallucinant voorbeeld "Om de bommen klaar te maken voor inzet worden ze uit de bunkers gehaald, op vrachtwagens geplaatst en naar buiten gereden. Buiten wordt dan de volledige bekisting verwijderd om de technische aanpassingen uit te voeren. (In de hangars zijn de kernbommen om veiligheidsoverwegingen 'ontwapend').

luchtmacht is gebleken dat tijdens de momenten dat de kernkop los in die trucks lag, een gewone blikseminslag op de vrachtwagen zou volstaan om de detonatie van de kernkop te veroorzaken. Andere aanwezige losgekoppelde kernkoppen in de buurt zouden op hun beurt tot ontploffing komen"

WIE HEEFT BESLIST TOT MODERNISERING ? Een weerkomende vraag tijdens de hoorzitting was ook of de beslissing tot modernisering van deze wapens al dan niet een gemeenschappelijke beslissing was van de Belgische en de Amerikaanse regering, ofwel de Belgische regering enkel werd geïnformeerd, ofwel dat eerst tussen beiden werd gecommuniceerd. "Misschien werd de toenmalige eerste minister geïnformeerd. In ieder geval werd een aantal hogere officials van het ministerie van defensie ingelicht. Een gewone modernisering hoeft volgens de huidige overeenkomsten binnen de NAVO niet eens medegedeeld te worden, maar het is politiek onwaarschijnlijk dat het niet werd gedaan" meent Kristensen.

"Tijdens die aanpassingsprocedure wordt de kernkop losgekoppeld van de rest van het lanceerprojectiel en opzij gelegd. Uit een veiligheidsanalyse van de Amerikaanse

18


DE PUBLIEKE OPINIE IS QUANTITÉ NÉGLIGEABLE Kristensen legde op de hoorzitting ook uit dat de kernwapens hier om politieke redenen staan, niet om militaire. De Amerikaanse luchtmacht wil er al jaren van af. Het houdt hun piloten weg van training voor andere opdrachten. In feite blijven ze hier alleen staan omdat men in de VS beseft dat, als ze deze kernbommen terugtrekken, ze nooit meer kernwapens in de EU zullen kunnen stationeren. Men weet immers in de NAVO perfect dat het huidige beleid van alle vijf betrokken Europese regeringen lijnrecht ingaat tegen de publieke opinie in de betrokken landen. Het is ook niet waar dat België niets anders zou kunnen dan deze wapens hier toelaten omdat de NAVO-consensus hen dat oplegt. Dat klopt gewoon niet. De enige consensus die er echt is houdt in dat de betrokken landen in overleg met de VS over die wapens kunnen beslissen. Duitsland heeft al beslist hun nieuwe jachtbommenwerpers geen technische capaciteit te geven voor het afwerpen van kernwapens. Duitsland is nog altijd een sterke bondgenoot van de NAVO. Het idee dat er repercussies zouden volgen op een dergelijke beslissing is nonsens. In Nederland wil het parlement ook de kernwapenbeperking opleggen aan de nieuwe JSF, maar de Nederlandse regering verbergt zich achter de gekende drogreden van de NAVO-consensus.


DR. LEÓ SZILÁRD (1898 – 1964) William DE BRUYN Ere wie ere toekomt! In 1933 ontdekte deze Joods Hongaarse wetenschapper dat atomen konden gesplitst worden. De kettingreactie die het gevolg is zorgt voor een onvoorstelbare hoeveelheid energie. In 1939 werd Szilárd door Lise Meitner in kennis gesteld dat de Duitse kernfysici Otto Hahn en Fritz Strassmann erin geslaagd waren Uranium te splitsen. De transmutatie van U was bewezen. Het was de schoonzoon van Marie Curie, Frédéric Joliot-Curie die berekende hoeveel energie er vrijkomt bij de splijting van 1 kg U-235 of 235 U. De kettingreactie was een feit. Men besefte dat met U een wapen met een ongeziene kracht kon ontwikkeld worden: DE ATOOMBOM.

Waar het op neerkomt is dat alle Belgische regeringen van 1964 tot vandaag deze kernwapens in Kleine Brogel hebben laten staan omdat ze het daar mee eens zijn, niet omdat ze niet anders konden. Bovendien wijst de geplande aankoop van de JSF en de modernisering er op dat de Belgische regering deze wapens nog voor lange tijd hier wil houden. "Dat gaat lijnrecht in tegen het beloofde officiële beleid en maakt de steun aan de campagne voor een kernwapenvrije wereld ongeloofwaardig." Kristensen tenslotte: "Het lijkt me normaal dat, als jullie minister van defensie, Pieter De Crem, CD&V zijn kansen wil vrijwaren om secretaris-generaal van de NAVO te worden, hij geen enkel initiatief zal nemen in de richting van kernontwapening, maar het omgekeerde zal bepleiten."

Albert Einstein en Leó Szilárd

Later volgde de kerncentrale. Sindsdien is U de meest

gezochte grondstof ter wereld. Szilárd werkte gedurende zeven jaar van 1926 tot 1933 samen met Albert Einstein (1879-1955).

19


Hij wordt beschouwd als de vader van de cyclotron, een deeltjesversneller, de elektronenmicroscoop e.a. Mogelijk bedacht hij ook het werkzame atoommodel na de ontdekking van het neutron door Niels BOHR, waardoor het mogelijk werd zware atoomkernen te beschieten met neutronen. Het was de bedoeling van Szilárd een kerncentrale te bouwen om zo de kritische massa van 235 U te bepalen. In 1940 had hij een publicatie klaar met als titel “Kettingreactie in een systeem van U en C” (met koolstof als neutronenremmer). Het was één van de meest geavanceerde publicaties over kernreacties waardoor NIET een kernreactor, WEL een atoombom kon vervaardigd worden. Zoals vermeld was Szilárd de eerste die inzag dat in een kerncentrale massaal energie kon worden opgewekt. Met Enrico FERMI ontwikkelt hij, in 1942, de eerste werkbare kerncentrale. Als pacifist was hij ervan overtuigd - hij was gevlucht uit Duitsland in 1933 (als Jood) – dat president Roosevelt in kennis moest gesteld worden van het gevaar van de atoombom die Duitsland ontwikkelde. Door dit schrijven heeft hij mogelijk (?) de grootste vergissing van zijn leven begaan. Hierdoor is de nucleaire wapenwedloop begonnen. Szilárd bracht de uraniummijnen in kaart en zag dat de nazi’s de uraniummijn in het Ertsgebergte (St Joachimstal) begonnen te ontginnen. Uiteraard was het de bedoeling de atoombom te ontwerpen. Szilárd heeft wel meegewerkt aan het Manhattanproject (militair experiment voor de ontwikkeling van de atoombom) wat Einstein als pacifist evenwel weigerde. Hij nam zelfs een patent op de atoombom, de kernreactor, de cyclotron e.a. Ondertussen wordt hij in kennis gesteld van het feit dat Amerika de atoombom wil gebruiken tegen Japan. Voornoemde patenten had hij ondertussen verkocht. Als hij verneemt dat LITTLE BOY(uraniumbom) en FATMAN (plutoniumbom) op burgerdoelwitten zullen terecht komen tekent hij verzet aan.


Hij zal zich tot het einde van zijn leven blijven verzetten tegen het gebruik van kernwapens (Szilárd-petitie 17 juli 1945). Szilárd was één van de grondleggers van de Pugwash Conferenties (‘57-’58) die streefden naar wereldvrede. De bommen werden toch gebruikt!

Einstein noemde hem ooit “de grootste uitvinder van zijn tijd”. Dr. Leó SZILÁRD werd geen Nobelprijswinnaar wel een idool van de vredesbeweging.

LIJST DONATEURS VREDESHUIS van 1 september 2013 tot 7 februari 2014 D. en R. Verhelst-Thiebaut, W. Courteaux, R. Maes, R. en M. Broens-De Loof, R. Van der Speeten, N. en A. Zenner-De Troyer, J. De Veylder, J. en M. Peetersille-De Simone, U. en H. Van den Bossche-De Meersman, G. en A. De Loof-Dejonckheere, L. Reychler, Czerwiec-Poté, F. en L. Desloover-Seynnaeve, G. Van Nieuwenborgh, T. en R. Caudron-De Neve, J. Callebaut, C. Vanheule, M. en M. Vandeweerdt-Danhieux, J. en L. Van Caudenberg, De Luyck-Gyssens, W. De Bruyn, C. en K. Bon-Paduwat, G. Clauwaert, A. Verleysen-Limpens, G.Rammelaere, R. en ML. De Waegeneer-Schockaert, M. Janssens, ColpaertBonte, De Gols-Bauwens, M. Soeterboek, H. Baeyens-Reyntjens, Y. De Prez, M. De Man, De Ridder –Daelman, J. Fosselle, C. Steylaerts, D. Avonts, Sint Vincentius Instituut Gijzegem, C. en A. Verhelst-Noël, Van De Perre-Geerinck, ML. Veldeman, H. De Loof.

MET ONZE HARTELIJKE DANK!

20

ACTIVITEITEN VAN HET WERELDHUIS Nieuwbeekstraat 35 - 9300 Aalst - 053 39 96 93 Alle info: [email protected]; of bij coördinator Beatrijs Eemans tel. 0499/71 73 38

VRIJETIJDSCLUB WERELDHUIS Workshops steeds op donderdag van 19.30 u tot 22 u Juwelen maken op do 13 en 20 maart 2014 Begeleiding: Elke De Winter Leren haken op 13 en 20 maart 2014 Begeleiding Jenny Jossa Maak een Ocean Drum op 17 en 24 april Begeleiding Carine De Bolle Voorwerpen decoreren met de servettentechniek op 17 april Begeleiding Mie Merens Theelichtjes, bloempotjes, schaaltjes maken met gips op 24 april Begeleiding Marie-Louise Jossa

Inschrijving Letsers: 30 ietsen per workshop (lesgever/begeleiding en organisatie inbegrepen). (80 ietsen indien inschrijving voor drie workshops naar keuze) Niet-letsers: € 12,5 per workshop of € 30 voor 3 workshops naar keuze. Soms is er een beperkte extra materiaalkost:.

Vrijdag 21 maart: gratis stadswandeling door Gent met gids, facultatief bezoek aan het huis van Alijn (€ 6). Afspraak voorkant station Aalst om 9.30 u. Voor de lunch breng je boterhammen mee of eet je ergens in de stad. Vrijdag 28 maart vanaf 17.30 u: Thais koken en kennismaking met enkele boombaldansen. We sluiten af met een gezellige babbel in ‘t kLETSscafé. Deelname kost €4,00. Graag vooraf reserveren. Alle info op http://www.welzijn.net/www_wp/creatiefzondergrenzen/ en inschrijving via [email protected]

KLETSCAFÉ : openingsuren: elke dinsdag en vrijdag van 11.30 u tot 14.30 u; vrijdagavond van 19u tot 22u.

ORIGINEEL EN TIJDLOOS GESCHENK

JAPANS VREDESKLOKJE € 10 "NOOIT MEER HIROSHIMA EN NAGASAKI WAAR OOK TER WERELD". Door het kopen van een vredesklokje steun je het Vredeshuis en de campagnes van Friends of the Earth vzw voor een wereldwijd verbod op kernwapens.

De klokjes kunnen afgehaald worden in de Karel Van de Woestijnestraat 18 te Aalst, (graag een seintje vooraf op 053/ 78 44 26) of via de post thuis bezorgd na storten van € 10 + € 6,20 (verzendingskosten) = € 16,20 op rekeningnr. IBAN: BE60 -7330-4850-4070

Hernieuwing lidgeld 2014 Gewoon lid € 14 Steunend lid € 20 Donateur vanaf € 40 met vermelding in ons krantje (tenzij niet gewenst) U kunt uw bijdrage storten op bovenvermeld rekeningnummer.

Hartelijk Dank! VU: Jef De Loof Karel Van de Woestijnestraat 18 9300 Aalst

21

OORLOG Mensen die elkaar niet kennen en die elkaar doodschieten in opdracht van mensen die elkaar wèl kennen en die elkaar niét doodschieten

Recommend Documents