B 05
BODEM
N R B 20 01
Leeswijzer Deze NRB is inhoudelijk niet gewijzigd ten opzichte van de oorspronkelijke uitgave. De aanpassingen zijn voornamelijk redactioneel. Om de intenties van het bodembeleid te verduidelijken en de praktische werkbaarheid van de NRB te vergroten zijn er in de methodologie enkele accent verschuivingen doorgevoerd en is de terminologie her en der aangepast. Voorts zijn diverse passages uitgebreid op basis van ontwikkelingen in het bodembeleid.
Voorwoord 3 Opzet NRB
5
Begrippen
7
✑
Referenties 9
€
❋
Een uitgave van InfoMil, juli 2001. InfoMil Grote Marktstraat 43 2511 BH Den Haag Postbus 30732 2500 GS Den Haag Telefoon (070) 361 05 75 Fax (070) 363 33 33 E-mail
[email protected] Website www.infomil.nl Tekst en samenstelling Projectgroep NRB Projectleiding VROM/BWL ing. P.A. Ruardi Eindredactie ir. K. de Winkel Vormgeving Conefrey/Koedam BNO, Almere Foto podsol Centrum voor Fotografie en Beeldbewerking, SC-DLO Druk PlantijnCasparie (ISO14001), Den Haag Papier en productie Deze brochure is gedrukt op 100% kringlooppapier. Bij de productie is gebruik gemaakt van Computer To Plate (CTP). Bestelwijze Deze publicatie is uitsluitend schriftelijk of per fax (070) 363 33 33 te bestellen onder vermelding van publicatienummer B05. De kosten bedragen € 35,–; factuur wordt na levering toegezonden. Aanvullingen/wijzigingen worden gratis toegezonden aan geregistreerde bezitters van de NRB. ISBN 90-76323-02-X Ondanks het feit dat bij de samenstelling van deze publicatie grote zorgvuldigheid in acht is genomen, kunnen er geen rechten aan worden ontleend. © InfoMil, Den Haag 2001.
3
NRB Deel A Leeswijzer
InfoMil, juli 2001
Voorwoord Op initiatief van het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, Directie Bodem, is vanaf eind gewerkt aan de Nederlandse Richtlijn Bodembescherming bedrijfsmatige activiteiten (). De is ontwikkeld om de uitvoering van het bodembeschermingsbeleid bij bedrijfsmatige activiteiten te ondersteunen. De dient als hulpmiddel voor bevoegd gezag en ondernemers voor het bepalen van het risico van bodembedreigende activiteiten, voor de selectie van adequate bodembeschermende maatregelen en voorzieningen en ter ondersteuning bij het opstellen (en handhaven) van vergunningvoorschriften De is in overleg tussen overheden en bedrijfsleven tot stand gekomen. In de projectgroep die de totstandkoming en actualisering begeleidt nemen de volgende geledingen deel: • Vereniging van Nederlandse Gemeenten (); • Interprovinciaal Overleg (); • Directoraat-Generaal Milieubeheer () van het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer; • Bureau voor Milieu en Ruimtelijke Ordening () van het Verbond van Nederlandse Ondernemingen () en de Nederlandse Christelijke Werkgevers (); • Orde van Nederlandse Raadgevende Ingenieurs (); • Projectbureau Plan Bodembeschermende Voorzieningen (), een samenwerkingverband van het Nederlands Informatiecentrum Bodembeschermende Voorzieningen (), het Civieltechnisch Centrum Uitvoering Research en Regelgeving () en het Keuringsinstituut voor Waterleidingartikelen (Kiwa); • Expertisenetwerk Bodembescherming (); • Informatiecentrum Milieuvergunningen (InfoMil).
Aanleiding voor NRB De uitgangspunten voor het behoud van een duurzame bodemkwaliteit zijn verwoord in het Nationaal Milieubeleidsplan () []: “Het bodembeleid is gericht op het realiseren en behouden van een duurzame bodemkwaliteit. De bodem dient binnen natuurlijke randvoorwaarden zijn potentiële functies te kunnen vervullen. Bij de operationalisering van dit doel vindt afweging plaats met hetgeen realiseerbaar is uit overig maatschappelijk oogpunt. De aanpak vindt plaats via preventie en sanering.”
Meer specifiek naar het preventieve bodembeschermingsbeleid stelt het -: “Het beleid is gericht op het handhaven van de streefwaarde als maat voor duurzame bodemkwaliteit. Voor de korte termijn wordt via toepassing van het ALARA principe de belasting voor zover als redelijkerwijs mogelijk teruggedrongen.” Voorts was al in het - [] als actiepunt aangegeven: “het treffen van preventieve bodembeschermende maatregelen op bedrijfsterreinen.” De geeft invulling aan het nationale bodembeleid. De bodembescherming bij bedrijfsmatige activiteiten wordt in grote lijnen gereguleerd door: • voorschriften in algemene maatregelen van bestuur op grond van de Wet milieubeheer (Wm) en de Wet bodembescherming (Wbb); • voorschriften in vergunningen op grond van de Wet milieubeheer; • het zorgplichtartikel artikel van de Wbb; • het zorgplichtartikel artikel .a van de Wm. De uitwerking hiervan laat ruimte voor eigen interpretaties en verschillende vergunningverleners namen daardoor uiteenlopende voorschriften in de vergunningen op. Zowel bij de vergunningverlenende instanties – voor het opstellen van vergunningvoorschriften – als bij het bedrijfsleven – voor het beoordelen van hun inrichting – bestond behoefte aan eenduidige en overzichtelijke informatie. Deze behoefte leidde tot het initiatief de ‘’ te doen opstellen en uitgeven.
Status NRB De is bestuurlijk vastgesteld door /, de Unie van Waterschappen, het en de binnen de Stuurgroep Bodem (Stubo, voorheen Stubowa). Daarmee heeft de een status van harmoniserend instrument voor de beoordeling van de noodzaak en redelijkheid van bodembeschermende maatregelen en voorzieningen. De heeft geen formeel juridische status, maar heeft als bestuurlijk bekrachtigd instrument wel een sterk sturende functie. De is niet bindend; afwijkingen zijn mogelijk, mits deze duidelijk, bv. in de considerans van de milieuvergunning, worden gemotiveerd. Toepassen van de is derhalve niet vrijblijvend. Afwijken mag, maar moet – gelet de rechtsgelijkheid – duidelijk worden gemotiveerd.
4
NRB Deel A Leeswijzer
Eerst nadat de is vertaald in vergunningvoorschriften (beschikkingen) of amvb’s (besluiten) is er sprake van juridisch bindende voorschriften.
Notificatie De ondersteunt de afwegingsprocedures rond mogelijke vormen van bodembescherming bij bedrijven. Daartoe bevat de een beschrijving van de stand der techniek van geschikte voorzieningen en maatregelen. Door het gewenste brede gebruik in milieuvergunningen is het denkbaar dat de is te beschouwen als een technisch voorschrift in de zin van richtlijn nr. // van de Raad van de Europese Gemeenschappen van maart , betreffende een informatieprocedure op het gebied van normen en technische voorschriften (Pb ). Voor het geval de inderdaad als een dergelijk technisch voorschrift moet worden beschouwd, wordt deze – voorafgaand aan de uiteindelijke uitgave – genotificeerd aan de Europese Commissie. De eerste versie van de is tussen en in afzonderlijke hoofdstukken uitgegeven. De eerste vijf hoofdstukken van de zijn genotificeerd, m.i.v. de stoffenlijsten, de bodemrisicochecklist, de methode voor het bepalen van de omvangscore en de / tabellen ‘Welke regelgeving …’ en ‘Welke voorziening bij bodembescherming’. Gedurende de stand-still periode (die notificatie met zich brengt) en aansluitend is de -systematiek teruggekoppeld met het ‘veld’. Deze herziene versie van de is het resultaat van die terugkoppeling. De andere hoofdstukken van de eerste versie en specifieke uitwerkingen zullen nog voor notificatie worden voorgedragen.
InfoMil, juli 2001
ALARA en NRB De geeft voor bodembedreigende bedrijfsmatige activiteiten een beschrijving van geschikte bodembeschermende voorzieningen en maatregelen die kan worden gebruikt om in vergunningvoorschriften uitwerking te geven aan het principe. Hiertoe is aangesloten bij de Stand der Techniek zoals deze is vastgelegd in kennisdocumenten en beoordelingsrichtlijnen (’s) ten behoeve van certificatieregelingen. Daarnaast zit de meerwaarde van de vooral in het op eenvoudige wijze kwantificeren van de bodemrisico’s en het structureren van de besluitvorming middels het Beslismodel Bodembescherming Bedrijfsterreinen (). Dit Beslismodel geeft per bodembedreigende activiteit aan welke bodembeschermende maatregelen en voorzieningen bodembescherming afdoende waarborgen. Voor de technische realisatie en beoordeling van vloeistofdichte voorzieningen is de uitvoering van het Plan Bodembeschermende Voorzieningen () van essentieel belang. In het wordt op initiatief van het bouwbedrijfsleven voor wat betreft vloeistofdichte opvangvoorzieningen het algemene kader en de normen van de uitgewerkt in technische grondslagen. Dit geschiedt in de vorm van aanbevelingen, rapportages en beoordelingsrichtlijnen. Het richt zich vooral op de ontwikkeling van vloeistofdichte constructies, zoals vloeren, verhardingen en afdichtingen, en afvoersystemen voor vloeistoffen, zoals aanvoerputten en -goten, bedrijfsriolering en verzamelbassins. In de is gebruik gemaakt van de (beschikbare) resultaten van het , waarvan de hoofdlijnen overgenomen zijn; voor details en specifieke toepassingen wordt naar de afzonderlijke -documenten verwezen.
5
InfoMil, juli 2001
NRB Deel A Leeswijzer
Opzet NRB De secties zijn voorts opgedeeld in afzonderlijke delen bestemd voor verschillende gebruikersgroepen. Niet alle delen zijn voor elke gebruikersgroepen van belang. In onderstaand schema is aangegeven welke delen bestemd zijn voor welke gebruikersgroep.
Ter verbetering van de toegankelijkheid en werkbaarheid is de inhoud van de eerste versie van NRB (uitgegeven in afzonderlijke hoofdstukken tussen 1997 en 2000) verdeeld over twee afzonderlijke secties.
Sectie A
Informerende sectie, vooral gericht op realiseren van een verwaarloosbaar bodemrisico; dient ter ondersteuning van de besluitvorming binnen bedrijven over de te voeren bodembeschermingsstrategie en voor het bevoegd gezag als basis voor de vergunningconsiderans en vergunningvoorschriften.
✑
De pictogrammen in de witte vakjes geven
✑
de belangrijkste hoofdstukken aan.
✑
Pictogrammen in grijze vakjes verwijzen naar de voor die doelgroep interessante achtergrond informatie.
Sectie B
Inhoudelijke sectie; bevat technische details gericht op de uitwerking van bodembescherming in speciale situaties.
N R B sectie A
€
N R B sectie B Manager; besluitvormer
Milieumedewerker amvb-bedrijf
Milieumedewerker vergunningplichtig bedrijf
✑ ✑ ✑ ✑
✑
✑
Vergunningverlener
Handhaver; toezichthouder
Civiel technisch adviseur; deskundig inspecteur; aannemer bouwbedrijf
€
€
€
€
€
Financier
❋
Milieu- en/of bodemadviseur
❋
❋
❋
❋
❋
❋
A1
A2
A3
A4
A5
B1
B2
❋
Vl
Be
oe te vo en in ge n
co
en
g
pp
g
isi
ta
sr
(S
ng
o
zi
di
or
ei
ic
in
in
rm
rm
he
he
sc
sc
ris
pr
m
en
rs
ch
ve
ng
di
en
of
rk
ist
pe
ni
n
de
le
bo
ge
n
ie
tre
rz
aa
o Vo
M le
be
be
m
m
de
de
bo
bo
tie
en
en
pa
ev
RB
Be
N
Pr
pl an ve rw aa rlo os ba ar bo de m ris ic o)
6
InfoMil, juli 2001
NRB Deel A Leeswijzer
De verschillende gebruikersgroepen hebben een eigen taak in het proces van selectie,beoordeling en realisatie van bodembeschermende maatregelen en voorzieningen. Die taken zijn in onderstaand schema cursief aangegeven; per taak is aangegeven vanuit welke rol een taak wordt uitgevoerd. De pijlen geven de onderlinge realties tussen onderscheiden gebruikers en hun taken/verantwoordelijkheden aan.
De linker helft van het schema verwijst naar informatie en taken die in -sectie zijn opgenomen. Het rechter deel refereert vooral naar de in het kader van het Plan Bodembeschermende Voorzieningen () ontsloten informatie (zie hiervoor ook deel ).
Taken en verantwoordelijkheden rond bodembescherming
NRB
NRB
PBV
✑
Verwaarloosbaar bodemrisico
Selectie
Bodembelasting onderzoek
Bodemrisico analyse
Ontwerp vloeistofdichte voorziening
❋
Maatregelen en voorzieningen Realisatie vloeistofdichte voorziening
Toezicht
❋
❋ PBV-Verklaring Vloeistofdichte Voorziening
€
Manager; besluitvormer
Milieumedewerker amvb-bedrijf
Milieumedewerker vergunningplichtig bedrijf
✑
Vergunningverlener
Handhaver; toezichthouder
Civiel technisch adviseur; deskundig inspecteur; aannemer bouwbedrijf
€
Financier
❋
Milieu- en/of bodemadviseur
Inspectie vloestofdichte voorziening
7
NRB Deel A Leeswijzer
InfoMil, juli 2001
Begrippen Aanvaardbaar bodemrisico
Emissie
Situatie waarin een verhoogd bodemrisico met risicobeperkend bodemonderzoek en door het anticiperen op eventueel bodemherstel aanvaardbaar is gemaakt.
Het vrijkomen van stoffen bij een bedrijfsactiviteit.
Bedrijfsnoodplan
Een beschrijving van maatregelen en voorzieningen, die een bedrijf heeft voorbereid om effecten van calamiteuze (ongewenste) gebeurtenissen te minimaliseren en te bestrijden.
Emissiescore
Maat voor de kans op emissies van een specifieke bedrijfsmatige activiteit; bepaald door de getroffen bodembeschermende maatregelen en voorzieningen. Herstelplicht
Zie maatregel, beheer.
Verplichting, gelet op de zorgplicht bepaling Wm en Wbb, om na constatering van bodembelasting de nulsituatie met betrekking tot de bodemkwaliteit te herstellen.
Bodembelasting
Incidentenmanagement
Verandering van de bodemkwaliteit ten gevolge van een bodemimmissie.
Maatregelen ter voorkomen en/of beperking van bodemimmissies zoals opruimen van morsingen (algemene zorg) of het doelmatig ingrijpen met adequate middelen bij falen van proceshandelingen.
Beheermaatregel
Bodembelastingonderzoek
Zie Bodemonderzoek. Immissie Bodemrisico-analyse
Het indringen van stoffen in de bodem.
Zie bodemrisicochecklist. Inspecties Bodemrisico(categorie)
typering van de kans op (en omvang van) een bodembelasting door een specifieke bedrijfsmatige activiteit.
Periodieke controle op de fysieke staat van bronof effectgerichte voorzieningen. Lekbak
Instrument voor het vaststellen van de kans op emissies bij een specifieke bedrijfsmatige activiteit; zie ook emissiescore.
Vloeistofdichte voorziening met beperkte opvangcapaciteit, waarvan de bodembeschermende werking door gericht toezicht en doelmatig ledigen wordt gewaarborgd.
Bodemonderzoek: Bodembelastingonderzoek
Maatregel, algemeen
Onderzoek gericht op het achteraf eenduidig kunnen vaststellen van bodembelasting ten gevolge van een bedrijfsmatige activiteit; bestaat uit het inventariseren van de nulsituatie met betrekking tot de bodemkwaliteit, voorafgaand danwel zo spoedig mogelijk na het begin van de bedrijfsactiviteit en een indentiek eindsituatie bodemonderzoek na beeindiging van de activiteit; eventueel kan tussentijds de bodemkwaliteit op vergelijkbare wijze worden onderzocht (tussensituatiebodemonderzoek).
Brongerichte maatregelen gericht op procesontwerp en -apparatuur en materiaalkeuze ter beperking van de kans op emissies.
Bodemrisicochecklist
Bodemonderzoek: Risicobeperkend bodemonderzoek
Periodiek bodemonderzoek (monitoring) gericht op het in een vroeg stadium signaleren van immissies ten gevolge van een bedrijfsmatige activiteit met als doel een bodemrisico aanvaardbaar te maken.
Maatregel, beheer
Maatregel gericht op de bedrijfsvoering zoals beheer van procesapparatuur en het zorgvuldig procesmatig handelen bestaande uit: onderhoud, inspectie en toezicht en incidentenmanagement. Maatregelen, organisatorische
Stelsel van algemene maatregelen en beheermaatregelen afgestemd op de aanwezige voorzieningen en gericht op het beperken van het bodemrisico.
8
NRB Deel A Leeswijzer
InfoMil, juli 2001
Onderhoudprogramma
Vloeistofdicht systeemontwerp
Een programma waarin is vastgelegd op welke wijze, met welke frequentie en door wie onderhoud van bodembeschermende voorzieningen moet plaatsvinden gericht op het langdurig goed laten functioneren van die voorziening.
Brongerichte voorzieningen binnen of aan een procesinstallatie, uitvoeringsvorm van die installatie inclusief appendages waarmee wordt gewaarborgd dat uit die installatie niet ongecontroleerd vloeistof kan vrijkomen.
Omvangscore
Vloeistofdichte voorziening
Een maat voor het verspreidingsrisico en de omvang van de bodemverontreiniging die optreedt als gevolg van een emissie.
Effectgerichte voorziening die waarborgt dat – onder voorwaarde van doelmatig onderhoud en adequate inspectie en/of bewaking – geen vloeistof aan de niet met vloeistof belaste zijde van die voorziening kan komen.
Risicobeperkend bodemonderzoek
Zie Bodemonderzoek. (Vloeistof-)kerende voorziening
Stukgoed
Een niet vloeistofdichte voorziening die in staat is vrijgekomen stoffen tijdelijk zo lang te keren dat deze kunnen worden opgeruimd voordat indringing in de bodem kan plaatsvinden.
Verpakt materiaal (onafhankelijk van de aggregatietoestand).
Voorziening, brongericht
Stortgoed
Onverpakt korrelvormig materiaal.
Toezicht
Controle op het doelmatig uitvoeren van handelingen tijdens het proces gericht op het voorkomen danwel het signaleren van morsingen of het falen van procesapparatuur. Verhoogd of hoog bodemrisico
Situatie waarin de getroffen maatregelen en aanwezige voorzieningen de bodem onvoldoende beschermen. Verwaarloosbaar bodemrisico
Situatie waarin door goede afstemming van maatregelen en voorzieningen de kans op bodembelasting verwaarloosbaar is gemaakt. Visceuze vloeistof
Stroperige vloeistof, die bij morsing nagenoeg niet uitspreidt.
Fysieke voorziening op installatieniveau ter beperking van de kans op emissies zoals een dubbelwandige tank, een flensvrije leiding en/of lekdetectie. Voorziening, effectgericht
Fysieke voorziening in of direct op de bodem ter beperking van de kans op immissies, zoals vloeistofdichte voorzieningen, lekbakken, of (vloeistof-)kerende voorziening.
9
NRB Deel A Leeswijzer
InfoMil, juli 2001
Referenties
Wegen naar een nieuwe milieuvergunning, Ministerie van , . Leidraad Bodembescherming, Sdu, . Leidraad preventie in de milieuvergunning, InfoMil, . Nationaal Milieubeleidsplan 2. Tweede Kamer, vergaderjaar –, , nrs. –. Beleidsstandpunt notitie ‘Milieukwaliteitsdoelstellingen bodem en water (MILBOWA)’ (Kamerstukken /, en , nr. ). Bedrijven en milieuzonering, geheel herziene uitgave. , . Nationaal Milieubeleidsplan. Tweede Kamer, –, , nrs. –. Ontwerp Bodemrisico-checklist. Milieu- en Energietechnologie, referentienummer –, . Eindrapport van de Commissie bodemsanering in gebruik zijnde bedrijfsterreinen, . Bodemonderzoek Milieuvergunning en BSB, met protocol voor gecombineerd bodemonderzoek. Sdu, . Nulsituatie-bodemonderzoek. Ministerie van , . Protocol voor het Oriënterend onderzoek naar de aard en concentratie van verontreinigende stoffen en de plaats van voorkomen van bodemverontreiniging, Ministerie van , Sdu, . Protocol voor het Nader onderzoek deel 1 naar de aard en concentratie van verontreinigende stoffen en de omvang van bodemverontreiniging, Ministerie van , Sdu, . Bouwen op verontreinigde grond: een gebruiksspecifieke benadering. , . NVN 5740. Bodem. Onderzoeksstrategie bij verkennend onderzoek, i, . (vervallen!) Systematiek voor tijdstipbepaling – Eindrapport van de Werkgroep Tijdstipbepaling. /Tauw Milieu, Rapportnummer ., juli . /-Rapport Handboek ‘Ontwerp Bodembeschermende Voorzieningen’, Stichting , . –. Vloeibare aardolieprodukten: ondergrondse opslag in stalen tanks en afleverinstallaties voor motorbrandstof. Commissie Preventie van Rampen door Gevaarlijke Stoffen, e druk, Sdu . –. Vloeibare aardolieprodukten: bovengrondse opslag kleine installaties. Commissie Preventie van Rampen door Gevaarlijke Stoffen, SdU, . –. Vloeibare aardolieprodukten: bovengrondse opslag grote installaties. Commissie Preventie van Rampen door Gevaarlijke Stoffen, SdU, . –. Opslag gevaarlijke stoffen in emballage: opslag van vloeistoffen en vaste stoffen (0–10 ton). Commissie Preventie van Rampen door Gevaarlijke Stoffen, SdU, . –. Opslag gevaarlijke stoffen, chemische afvalstoffen en bestrijdingsmiddelen in emballage, opslag van grote hoeveelheden: opslag van bestrijdingsmiddelen bij producenten, synthese- en formuleringsbedrijven, opslag van gevaarlijke stoffen vanaf 10 ton, opslag van chemische afvalstoffen vanaf 10 ton. Commissie Preventie van Rampen door Gevaarlijke Stoffen, SdU, .
–. Opslag bestrijdingsmiddelen in emballage: opslag van bestrijdingsmiddelen in distributiebedrijven en aanverwante bedrijven (vanaf 400 kg). Commissie Preventie van Rampen door Gevaarlijke Stoffen, SdU, . -publikatie , Bijzondere verhardingen rondom en in gebouwen, .... Standaard RAW Bepalingen 1995, wijziging oktober .), ...., . , Met cement gebonden dekvloeren. Kwaliteit en uitvoering. i, . -Aanbeveling Vloeistofdichtheid betonvloeren en verhardingen, Stichting , . /-aanbeveling , tweede herziene uitgave; Beoordelingscriteria van vloeistofdichte voorzieningen, Stichting , . ... , Uniforme administratieve voorwaarden voor de uitvoering van werken 1989, ...., . ... , Uniform aanbestedingsreglement 1986, ...., . Verspreiding van stoffen bij bodemverontreiniging, rapport nr. , augustus , P. Lagas, H. Snelting, R. van den Berg. Handleiding Beton & Milieu. Industrie en bodembescherming, Betonvereniging, Ministerie van , Stichting BetonPrisma, . NEN 5995 Aanmaakwater voor beton- en mortelspecie, i. Handleiding Beton & Milieu. Tankstations en bodembescherming. Betonvereniging, Ministerie van , Stichting BetonPrisma, . Beoordelingsrichtlijn . Aanleg verhardingconstructies met bestratingselementen van beton welke vloeistofdicht zijn voor motorbrandstoffen en smeermiddelen. Richtlijnen voor het aanleggen van vloeistofdichte verhardingen ter plaatse van brandstofverkooppunten met elementen van beton, Kiwa, . Beoordelingsrichtlijn . Aanleg vloeistofdichte verhardingsconstructies in ter plaatse gestort beton die vloeistofdicht zijn voor motorbrandstoffen en smeermiddelen, Kiwa, . Richtlijn voor de toepassing van asfalt op bedrijfsterreinen met een bodembeschermende functie, Publikatiereeks bodembescherming nr. /, Ministerie van , . Standaard RAW Bepalingen 1995, wijziging oktober . ...., . /-Aanbeveling . Vloeistofdichtheid van bitumineuze materialen en constructies, Stichting , . Rationeel Wegbeheer (v/h SCW mededeling 60). Deel : toelichting op de handleiding (). Deel : handleiding (). Deel : schadecatalogus (), ...., . /-Aanbeveling . Vloeistofdichte kunstharsgebonden vloersystemen, Stichting , e herziene uitgave, verwacht medio . Kleines Handbuch des Säureschutzbaues, herausgegeben von Friedrich Karl Falcke, Verlag Chemie Weinheim/Bergstr., .
10
NRB Deel A Leeswijzer
Protocollen voor het toepassen van kunststof geomembranen ten behoeve van bodembescherming (Deel : Materialen, Deel Aanleg en acceptatie), Kunststoffen- en Rubberinstituut , . Richtlijnen voor toepassing van geomembranen ter bescherming van het milieu, Publikatiereeks bodembescherming nr. /, Ministerie van , . Kennisdocument monitoring van lokale bodembedreigende activiteiten, opgesteld door Grondmechanica Delft, Publikatiereeks Bodembescherming nr. /, Ministerie van , . Aanbeveling . Granulaire afdichtingslagen op basis van zandbentoniet, al of niet in combinatie met geomembranen, Stichting , . Beoordelingsrichtlijn . Aanleg van granulaire afdichtingslagen op basis van zandbentoniet inclusief combinatieafdichtingen. Protocollen Trisoplast, Grontmij, Tweede druk, . /-Aanbeveling . Bentonietmatten in bodembeschermende voorzieningen. Beoordeling geschiktheid, Stichting , . /-Aanbeveling Bentonietmatten in bodembeschermende voorzieningen. Productie en verwerking. Stichting , . Leidraad Riolering. Ministerie van , Stichting , . /-Aanbeveling Milieutechnische ontwerpcriteria voor bedrijfsrioleringen. Stichting , . Leidingen voor het inzamelen en transporteren van afvalwater van bedrijfsterreinen. Inventarisatie van beschikbare kennis. Samenvatting , Ministerie van /Kiwa, . Vetafscheiders en slibvangputten. Type-indeling, eisen en beproevingsmethoden. i, . Olie-afscheiders en slibvangputten. Typeindeling, eisen en beproevingsmethoden. i, . . Buitenriolering onder vrij verval. Aanleg en onderhoud. i, . . Buitenriolering onder onder- en overdruk. Ontwerpcriteria, aanleg en onderhoud. i. Buitenriolering. Beheer. i, . Buitenriolering. Inspectie en toestandsbeoordeling van riolen. i. Buitenriolering. Classificatiesysteem bij visuele inspectie van riolen. i. Leidraad handhaving goed rioolgebruik, InfoMil, , . /-Rapport - Betonnen olieafscheiders en slibvangputten. Stichting , . /-Aanbeveling Ontwerp en aanleg van bodembeschermende voorzieningen. Uitvoering door middel van een vloeistofdichte betonvoer of -verharding of het aan brengen van een beschermlaag op een draagvloer van beton. Stichting , . /-Rapport - Beheer bedrijfsriolering bodembescherming. Stichting , . Kiwa/- Inspectie bodembeschermende voorzieningen. Kiwa, . Handboek Bodembeschermingstechnieken. SdU, (losbladig) /-aanbeveling , derde herziene uitgave; Beoordelingscriteria van vloeistofdichte voorzieningen, Stichting , (verwacht medio ).
InfoMil, juli 2001
Grote Marktstraat 43 2511 BH Den Haag Postbus 30 732 2500 GS Den Haag Telefoon (070) 361 05 75 Fax (070) 363 33 33 E-mail
[email protected] Website www.infomil.nl
