MISSION CULTURA (LIESBETH SCHEURS) DOEL:
Het ervaren van het samenwerken met andere culturen kan heel moeilijk of heel gemakkelijk zijn. Het kan stress veroorzaken, maar misschien ook helemaal niet. Het spel laat toe om bepaalde thema‟s binnen interculturaliteit bespreekbaar te maken. Andere elementen die aan bod kunnen komen:
Nieuwsgierigheid voor andere culturen opwekken bij de deelnemers (Stap 1 in het leerproces in omgaan met interculturaliteit). Inzicht verwerven in waarden en normen van eigen en andere culturen. Creativiteit stimuleren
Werkvorm: Rollenspel Groepsgrootte: Maximaal…/Minimaal…/Kan groter zijn dan… Tijdsduur: Minstens twee uren. Benodigdheden: voor elke deelnemer een rolfiche/tekenmateriaal (stiften, kleurpotloden, verf, krijt) en papier/ werkbladen voor na het spel/een stemblad voor elke deelnemer Voorbereiding: /
BESCHRIJVING VAN DE OEFENING: Het spel, Mission Cultura genoemd, is een rollenspel waarbij de deelnemers een gezamenlijke opdracht krijgen om aan te tonen hoe moeilijk of hoe gemakkelijk het kan zijn om samen te werken met andere culturen. Anderzijds krijgen ze de opdracht om de andere rollen, de andere culturen te achterhalen en dus inzicht te verwerven in andere culturen. Het spel kan in de nabespreking verschillende thema‟s rond interculturaliteit aan bod brengen zoals:
interculturele stress, hoe heb ik het ervaren? inzicht in verschillende culturen waarden en normen, zo verschillend of zo gelijk? samenwerking binnen interculturaliteit minderheid- of meerderheidstress
1
INSTRUCTIES VOOR DE TRAINER: Voorwoord: Vertel de deelnemers dat we een spel gaan spelen dat kadert binnen „intercultureel leren‟. We gaan gedurende een bepaalde tijd creatief bezig zijn, en nadien gaan we het gedurende minimum een half uur nabespreken. Hou de doelen van het spel in het begin wat vager. Dit zal de deelnemers met een meer open houding aan het spel laten beginnen. Vertel hen wel dat de nabespreking van dit spel cruciaal is, zonder deze nabespreking verliest het spel het inhoudelijke element Benadruk wel dat dit een rollenspel is. Iedereen moet een rol op zich nemen, verwijt dus nooit de persoon, want iedereen speelt een rol. Motiveer hen om creatief te zijn. Situatieschets: De groep stelt de public relation afdeling voor van een internationale organisatie. De missie van de organisatie is het sensibiliseren van volwassen over allerlei verschillende soorten maatschappelijke thema‟s. Ze zijn al jarenlang gespecialiseerd in het opzetten van verschillende soorten vormingen voor andere bedrijven, organisaties en verenigingen van mensen. Hun vast vormingspakket is jaarlijks enorm succesvol. Hun vormingen zoals „opvoeding van kinderen in een dagdagelijkse context‟, „ecologie in mijn huis‟, „seksualiteit tussen de lakens‟ zijn elke keer weer volgeboekt. Naast hun vast vormingspakket bieden ze ook verscheidene vormingen op maat aan. Er wordt vaak gespeculeerd dat het succes van de organisatie zich schuilt in de „communicatie afdeling‟. Hun affiches, banners, flyers zijn keer op keer een staaltje van prachtige creativiteit en weet elk keer weer elke vorming in een mooi kader te gieten. Voor de trainer is het belangrijk dat hij deze situatieschets zo gemotiveerd overbrengt. Het zal de deelnemers meer laten inleven in de situatie en het zal hun warm maken om zich zo goed mogelijk in te leven. Stap 1: Deel de verschillende rollen uit. Hou als trainer rekening met het geslacht en de etnische achtergrond van de deelnemers. Bijvoorbeeld een mannelijke moslim geef je liever geen vrouwelijke moslima rol. Aangezien hij zich hier moeilijk in kan verplaatsen. Het is misschien wel eens leuk om hem de rol van een jood te laten spelen. Maak de deelnemers warm om hun rol zo goed mogelijk eigen te maken Stap 2: Verdeel de groep in verschillende subgroepen. Elke subgroep geef je een enveloppe. Hierop staat de vorming waarvoor zij een reclame stunt voor moeten maken, op uitgelegd.
2
Motiveer elke subgroep om een zo goed mogelijke reclame stunt te maken. Zij kiezen er zelf voor om alleen een affiche te maken of ook om er een slogan of een flyer of om scenario voor een TV of radio spotje bij uit te denken. Vertel de deelnemers dat we bij het einde van het spel met heel de groep gaan beslissen welke reclame stunt de winnaar is. Elke vorming is gebaseerd op een waarde of een norm. Zoals bijvoorbeeld veiligheid, respect naar ouderen, geld en macht. De deelnemers zullen ondervinden dat de uiting van die waarde of van die norm heel verschillend is voor elk hen. Het inzien van gelijkenissen of verschillen binnen waarden en normen is een belangrijk element binnen intercultureel leren en de discussies die leven binnen de subgroepjes zal veel „voer‟ geven voor de nabespreking. Stap 3: Vertel de deelnemers dat ze tijdens het spel moeten achterhalen welke andere rollen er aanwezig zijn binnen de subgroep. Het is de kunst om doormiddel van de juiste vragen de andere rollen te achterhalen, maar ook om de eigen rol zo goed mogelijk geheim te houden. Vertel hen ook dat het verboden is om te liegen over de eigen rol, het spel moet natuurlijk wel eerlijk gespeeld worden. Stap 4: Verdeel de deelnemers in verschillende subgroepen. Zorg ervoor dat er binnen één subgroep verschillende rollen zijn (of allemaal dezelfde rollen en één andere rol, zie aandachtspuntjes) Stap 5: De deelnemers gaan naar hun tafel en starten met de opdracht Stap 6: Observeer de groep tijdens het spel. Schrijf voor uzelf verschillende emoties op die opvallen. Of schrijf quotes op die linken kunnen leggen naar de nabespreking. Je vertelt de deelnemers dat ze ook een presentatie voor de groep moeten voorbereiden. Ze moeten de groep overtuigen van hun reclamestunt, dus daar moeten ze zeker ook over nadenken. Stap 7: Als je merkt dat de deelnemers ongeveer rond zijn, leg je het spel stil. Je geeft elke groep de tijd om hun reclamestunt te presenteren. Daarnaast geef je elke deelnemer één stem om hun favoriete reclamestunt te kiezen. Ze mogen niet op hun eigen reclamestunt stemmen. Je geeft hen ook elk het werkblad waarop ze hun gedacht over de andere rollen moeten opschrijven. Wie denken ze dat de andere rollen zijn? Deze papieren worden opgehaald. Een assistent of na het spel kan de „winnaar‟ bekend gemaakt worden. Deze winnaar is een motivatie element in het spel, maar is geen doel op zich. Leg hier als trainer dus ook niet de nadruk erop.
3
Het ervaren van interculturele stress, moeilijkheden en gemakkelijkheden is het hoofddoel. INSTRUCTIES VOOR DE DEELNEMERS: Voorwoord: We gaan het spel „Mission Cultura‟ spelen. Het is een spel dat gekaderd worden binnen intercultureel leren. We gaan dit spel gedurende een uur spelen, maar de nabespreking van dit spel nadien is een cruciaal element. Situatieschets: De deelnemers worden ondergedompeld in de situatieschets van de internationale organisatie. Zie boven. Er wordt hen vertelt dat elke subgroep een reclamestunt gaat maken voor een vorming en dat op het einde de beste zal verkozen worden door de hele groep Stap 1: Elke deelnemer krijgt zijn of haar rol toegewezen en wordt gevraagd zich hier zo goed mogelijk in in te leven. Hij of zij wordt gemotiveerd om hierover verder nadenken. Stap 2: De groep wordt onderverdeeld in subgroepen Stap 3: Jullie moeten als subgroep de mooiste en de beste reclamestunt maken. Dat is jullie gezamenlijke opdracht. Maar jullie moeten tijdens het spel ook proberen te achterhalen welke rol de andere deelnemers binnen uw subgroep op zich hebben genomen. De groep met de beste reclamestunt is de winnaar. De persoon daarbinnen die het beste de andere rollen heeft geraden, is de ultieme winnaar van dit spel. DISCUSSIEVRAGEN: Gevoelens: Wat vonden jullie ervan? Was het gemakkelijk? Was het moeilijk om met anderen samen te werken? Wat was er gemakkelijk? Wat was er moeilijk? Ben je tevreden over het resultaat? Hoe heb je je gevoeld bij het spelen van je rol? Vond je dat leuk? Had je liever een andere rol gehad? Feiten: Hoe is de discussie verlopen? Hoe zijn jullie tot een besluit gekomen? Hoe verliepen de onderhandelingen?
4
Realiteit:
Welke zaken zou jij anders doen dan de rol die je meekreeg? Welke elementen heb je geleerd over jezelf dat je door het spelen van een andere rol hebt ontdekt? Wat heb je bijgeleerd over je eigen cultuur en wat over andere culturen? Zouden deze discussies ook in de realiteit kunnen gebeuren? Heb je al moeten samenwerken met andere culturen? Hoe heb je dat ervaren? Heeft er iemand stress ervaren? Had dat te maken met het interculturele luik? Hoe ervaar jij stress? Wat zouden verschillende vormen van stress kunnen zijn? In het spel ging het over waarden en normen. Welke heb je gezien? Dde interculturele ui kan ook uitgelegd worden
Wat nu? -Wat is je bijgebleven uit dit spel? EXTRA INFO: Je kan ook in bepaalde subgroepen allemaal dezelfde rollen geven en één andere rol, waardoor je de term „minderheidstress‟ ook aan bod kunt laten komen. De begeleider staat vrij om andere opdrachten bij te voegen die meer accuraat zijn aan wat er leeft in de media. Probeer opdrachten te verzinnen die zo veel mogelijk controverse kunnen teweeg brengen, waardoor interculturele stress wordt teweeg gebracht. VERSLAG EN EVALUATIE: vragen ter nabespreking van de oefening BIJLAGEN: -
Uitgeschreven rollen (6) Opdrachten
5
BIJLAGE 1 : FICHES PERSONALIA Bart, Belg Uw naam is Bart. Je bent 46 jaar, geboren op 16 juni te Leuven. Je bent getrouwd met Elisa en je hebt 2 dochters Tinne en Liesbeth. Je bent met glans afgestudeerd als handelsingenieur en je hebt een succesvolle carrière binnen een toonaangevend bedrijf. Je werkt hier al 20 jaar en je bent trots op de loopbaan die je hebt uitgebouwd. Je bent immers laag begonnen en door je ambitie ben je omhoog geklommen tot de top. Niemand zal je dit ontnemen. Je bent blij dat Elisa zo een zorgzame moeder is, met een halftijdse baan want je moet toegeven dat de zorg voor je dochters voornamelijk op haar schouders valt. Het geld binnen brengen is namelijk jou taak binnen het gezin. Je vindt het belangrijk dat je een veilige omgeving kan creëren voor je gezin, daarom is je huis uitgebouwd met het beste alarmsysteem en behoedt je je dochters om met vreemde mensen te praten. Liefde is voor jou geven en nemen. Je gezin onderhouden is de grootste liefde dat je hen kan geven. De kinderen beseffen dat nu misschien niet zo goed, maar later zullen ze je eeuwig dankbaar zijn. Respect en gehoorzaamheid is cruciaal binnen uw gezin. Een strenge, solide opvoeding zal leiden tot 2 succesvolle dames. In je vrije tijd hou je van tennis. De prachtige, groene omgeving van het tennis terrein vind je geweldig en daar kan je helemaal tot rust komen. Als je drie mooi opgeklede dames je dan toejuichen, fleur je helemaal op. Schoonheid zit ook in kunst, je verwacht dus van Elisa en jezelf dat je huis er altijd op zijn best uitziet en imponeert met de knapste kunstwerken.
6
Lieve , Belgische Uw naam is Lieve. Je bent 27 jaar en geboren op 28 mei te Brussel. Je hebt een sinds 5 jaar een liefdevolle relatie met Wim die je hebt leren kennen tijdens je studies sociaal werk. Jullie dromen van een drie tal kinderen en hopen na de verbouwingen van start te gaan. Jullie hebben zo net een appartement gekocht te Brussel, dat jullie nu met veel toewijding aan het renoveren zijn. Jullie budget is dus krap, want al het geld steekt in jullie appartement. Jullie huis bevindt zich in een allochtone buurt van Brussel. De verschillende culturen, maken deze omgeving schitterend en jullie genieten van de sfeer. Jullie ouders klagen wel dat het daar niet veilig is, maar jullie voelen uw er opperbest thuis. Diefstal en een onveilig gevoel kan je ook hebben op andere plaatsen. Liefde is voor jullie super belangrijk. Jullie doen ook alles samen en je denkt er nog niet aan om zaken te ondernemen zonder Wim. Jullie zijn twee handen op één buik, maar vinden elkaars vrijheid ook heel belangrijk. Op seksueel gebied hebben jullie dan ook een zeer open relatie als er maar respect is voor elkaar. Een parenclub, triootjes of partnerruil zijn dingen jullie relatie spannend maken en daardoor beseffen jullie nog meer dat jullie enorm van elkaar houden. Zoals ik al zei is vrijheid heel belangrijk. Elkeen zijn eigen job, zijn eigen portefeuille zijn voor jullie dus belangrijk. Je zou er niet kunnen mee leven dat je afhankelijk zou zijn van Wim en dat je niet je eigen centjes zou hebben om leuke dingen (ook voor hem) mee van te kopen. Jullie voelen u samen optimaal vrij door in het weekend op stap te kunnen gaan, lekker een pintje te kunnen drinken en het gebeurd wel eens dat jullie samen, elkaar ondersteunend, terug naar huis waggelen. Uw job als sociaal werkster bij het OCMW vind je plezant en doe je graag. Je haalt er veel voldoening uit om mensen te helpen en echt iets te kunnen betekenen binnen de maatschappij. Je baas heeft je al vaker een promotie aangeboden, maar je wilt dicht bij de mens blijven staan waardoor je die job met meer verantwoordelijkheid links laat liggen. Meer verantwoordelijkheid zou meer succes betekenen en meer gehoorzaamheid en dat is iets waar je een hekel aan hebt. Meer geld heb je niet nodig, want geluk en schoonheid zit in de kleine dingen.
7
Maria, Russische Uw naam is Maria. Je bent 30 jaar en geboren in Sint-Petersburg. Je bent getrouwd en hebt 2 kinderen. Je familie is voor jou heel belangrijk. Daarom breng je graag veel tijd door met je familie. Darnaast geniet je van het gezelschap van je vrienden. Je ben een verpleegster en je houdt van je job. Het contact met de patiënten en je collega‟s is aangenaam. Je hobby‟s zijn: sporten, shoppen en naar de film gaan en boeken van Russische schrijvers lezen. Je voelt je veilig als je gezin veilig is. Je bent getrouwd met een sterke man en zorgt ervoor dat je je elke dag veilig voelt. Dat is waar liefde om draait. Succesvol zijn is een goede man en veel kinderen hebben.
8
Kudzai, Afrikaanse man Uw naam is Kudzai en u bent geboren in Zimbabwe. U bent 36 jaar oud, getrouwd met 3 kinderen, Erasmus en Mendi. U woont in een klein huisje op het platteland samen met uw gezin. U bent landbouwer van beroep en verkoopt uw groenten op de markt in Zimbabwe. Uw gezin is niet rijk, maar heeft het goed en niet veel tekort. God is zeer belangrijk in uw gezin, dagelijks bid u samen met hen, voornamelijk voor een goede oogst. In de weinige vrije tijd dat u heeft speelt u voetbal met de andere mannen uit het dorp. Uw heeft uw eigen huifkar waarmee u en uw gezin zichzelf vervoert. Uw kinderen brengt u steeds zelf naar school, openbaar vervoer is immers te gevaarlijk. Openbaar vervoer is enkel voor mensen die geen auto kunnen veroorloven of er niet te voet kunnen geraken. Uw waarschuwt uw kinderen voor gevaar en vraagt hen altijd op hun hoede te zijn. Uw gezin is belangrijk voor u, uw vrouw is een goede vrouw. Ze kan goed koken en het gezin op orde houden. Liefde is voor u elkaar onderhouden en steunen. U bent wel het gezinshoofd en vindt respect uitermate belangrijk. U en uw gezin komen rond, daarom bent u bij de betere gezinnen van het dorp. U vindt het dan ook belangrijk om dit te kunnen uiten in mooie kledij, oorbellen en sierraden.
9
Oleg, Rus Uw nam is Oleg. Je bent 45 jaar oud. Je bent geboren in Novosibirsk. Je bent gelukkig getrouwd en hebt 3 kinderen. Het belangrijkste voor jou is je familie, een geode gezondheid, een goede job en veel vrienden. Je werkt als manager in een IT bedrijf. Je brengt je vrije tijd door met sporten en met je kinderen te spleen. Je houdt van gezinsuitstappen. Je houdt ook van koksen, dit geeft u een veilig gevoel. Liefde is voor jou ook belangrijk. Je houdt van je vrouw, je kinderen, je vaderland en van God. Je bent succezsvol als je een groot gezin hebt, genoeg geld en veel aanzien.
10
Jenny: Amerikaanse U bent Jenny Mc Pauwel, geboren in Pennsylvania USA. U bent 57 jaar oud en hebt 2 kinderen, Andrew en Michael. U bent gelukkig getrouwd met Jeff en werkt in een computerbedrijf niet ver van u huis. Uw job vindt u zeer belangrijk en vindt het dan ook belangrijk dat u het goed doet en er dagelijks netjes voorkomt. In uw vrije tijd speelt u in het lokale volleyball team waar u ook al uw vriendinnen treft. Dit wekelijkse partijtje zou u voor geen geld van de wereld willen missen. U vind het ook belanrgijk dat u af en oe er eens alleen met vriendinnen tussen uit kunt knijpen. Dan gaan jullie meestal naar de lokale resaturants waar jullie goed genieten van fast food. In uw dagdagelijkse leven probeert u zo gezond mogelijk te eten. Uw zonen vinden het ook belangrijk om fit te zijn, want ze spelen alletwee american football. U en uw man hebben ook de kelder ingericht als fitness ruimte waar een personal trainer jullie een keer per week begeleidt in uw fitness sessie. In de zomer komen jullie helemaal tot leven. Dan kan het zwembad in de tuin open en genieten jullie ervan om jullie vrienden uit te nodigen voor een BBQ. U houdt ook van wandelen met Cody, uw labrador. U woont namelijk in de heuvels met prachtige natuur. Veiligheid voor uw gezin primeert, uw woont in een goede wijk waar weinig criminaliteit is, maar uw bent toch bezorgd als uw zonen op stap gaan in de grote stad. Liefde is voor u alles. Jeff is uw eerste en enige liefde en elke keer als u hem ziet weet u nog steeds waarom je met hem getrouwd bent. Regelmatig een weekendje weg met hem moet kunnen.
11
12
BIJLAGE 2 : OPDRACHTEN WAARDEN IN DE OPDRACHTEN 1: veiligheid 2: Liefde 3: Vrijheid 4: gehoorzaamheid 5: schoonheid 6:succes OPDRACHT 1: Ontwerp een reclame stunt rond de vorming “Mijn kinderen zonder zorgen door het leven.” Het is een vorming die vertrek vanuit de vraag van de ouders. Ouders met zorgen over hun kinderen kunnen zich inschrijven op deze vorming en hierin worden verschillende elementen aangereikt waardoor ze hun kinderen bewuster kunnen opvoeden. OPDRACHT 2: Ontwerp een vorming voor een liefdevolle cursus. Het is een vorming die alle facetten van liefde wilt aankaarten, van de kleine zaken tot de grote zaken. Na het volgen van deze cursus zullen de deelnemers liefde beter ervaren en beter kunnen geven aan hun naasten. Ontwerp voor deze cursus een toffe slogan, een toffe titel, een catchy logo en een zo goed mogelijke reclame banner. OPDRACHT 3: Wat is vrijheid? Hoe kan ik zo vrij mogelijk leven en mijn vrijheid uiten. Hoe kan ik anderen zo vrij mogelijk leren leven. Een vorming die de deelnemers wilt sensibiliseren over hun eigen vrijheid en wat ze belangrijk vinden om hun leven zo vrij mogelijk in te richten. Maak deze vorming zo aantrekkelijk mogelijk door een mooie titel, een gepaste flyer en een leuke slogan uit te werken. Deze vorming willen we ook promoten via de radio en de televisie, maak hiervoor een gepast ontwerp. OPDRACHT 4: Hoe kan ik mijn kinderen beter laten luisteren naar mij? Wat is het verschil tussen luisteren en horen? Hoe kan ik een betere luisteraar worden? Hoe kan ik anderen stimuleren om beter te gehoorzamen? Allemaal vragen die in onze vorming zullen beantwoord worden.
13
Werk hiervoor een toffe titel, een gepaste slogan, een leuk logo en een toffe flyer uit. Deze vorming willen we ook promoten via de radio en de televisie, maak hiervoor een gepast ontwerp. OPDRACHT 5: Wat is schoonheid? Hoe kan ik mooier worden? Hoe kan ik schoonheid beter herkennen? Wat vind ik mooi bij anderen? Hoe stimuleer ik schoonheid bij mijn naasten? Allemaal vragen die in onze vorming zullen beantwoord worden. Werk hiervoor een toffe titel, een gepaste slogan, een leuk logo en een toffe flyer uit. Deze vorming willen we ook promoten via de radio en de televisie, maak hiervoor een gepast ontwerp. OPDRACHT 6: Hoe krijg ik meer succes in mijn leven? Wat is een succesvol leven? Hoe kan ik doelgerichter leven? Wat vind ik belangrijk? Herken succes en pas het toe. Allemaal vragen die in onze vorming zullen beantwoord worden. Werk hiervoor een toffe titel, een gepaste slogan, een leuk logo en een toffe flyer uit. Deze vorming willen we ook promoten via de radio en de televisie, maak hiervoor een gepast ontwerp.
14
