Merelbeke: cultureel-erfgoedactoren en aanwezig cultureel erfgoed

1 Bijlage 4: gegevensanalyse Merelbeke

Merelbeke: cultureel-erfgoedactoren en aanwezig cultureel erfgoed De gemeente Merelbeke heeft 23.772 inwoners op een oppervlakte van 36,64 km². De gemeente heeft vijf deelgemeenten: Lemberge, Munte, Schelderode, Melsen en Bottelare. De gemeente heeft een sterk uitgebouwde vrijdetijdsdienst bestaande uit een cultuurfunctionaris, een adjunct van de directie cultuurfunctionaris, drie administratief medewerkers en een aparte medewerker erfgoedprogrammatie. Er is gestart met de aanwerving van een nieuw diensthoofd vrije tijd. De gemeente heeft een gemeenschapscentrum "'t Groenendal". De openbare bibliotheek van Merelebeke maakt deel uit van het IGS "De Vijf" samen met Melle, Destelbergen, Lochristi en Deinze. Merelbeke behoort tot Toerisme Scheldeland.

Cultureel-erfgoedactor

Verzamelen: verzamelbeleid, afstotingsbeleid, collectiemobiliteit

Behoud en beheer: materiële toestand, restauratie en conservatie, digitalisering, preventieve en actieve conservering, depotbeheer, calamiteitenplanning

Gemeentearchief Merelbeke

Het archief omvat enkel bestuurlijk en administratief archief (bevolkingsregisters, militieboeken, archief per gemeentelijke dienst, grootboeken, kasboeken, stedebouw). De oudste stukken zijn van 1830. Het gaat over 1,5 km archief. Rond de periode van de fusie van de gemeenten is het oud archief overgedragen aan het Rijksarchief.Het cultureel archief van een aantal verenigingen wordt ook in het gemeentelijk archief bewaard na de lancering van een oproep (o.a. archief chiro Bottelare). Drie keer per jaar wordt een trashday georganiseerd om het digitaal archief op te ruimen. Dit wordt nadien door de archivaris gecontroleerd. Er is een archiefbeheersplan en een archiefbeleidsplan met alle doelstellingen en acties voor 20132016.

Het archief wordt bewaard op de zolder van het gemeentehuis in goede klimatologische omstandigheden. Sinds de indiensttreding van de archivaris (2006) werd gestart met het herverpakken en herbeschrijven van het archief. Er is een inventaris volgens het NDC-systeem die gekoppeld werd aan de werking en taken van de gemeentelijke diensten. Het NDC-systeem wordt nu niet meer gehanteerd. De documenten van burgelijke stand, de parochieregisters en de bevolkingsregisters zijn gedigitaliseerd van 1830 tot 1913. Het papieren archief is volledig afgestemd op het digitaal archief. Al het beeldmateriaal is samengebracht in een digitale beeldbank. Er is ook een calamiteitenplan opgemaakt.

Publiekswerking: permanente en Onderzoek: onderzoek over de Organisatie: aard vereniging tijdelijke tentoonstellingen, collectie, thematisch onderzoek, publieksbegeleiding, (professioneel, vrijwilligers), onderzoek n.a.v. tentoonstellingen publieksonderzoek, knelpunten, vrijwilligerswerking of publicaties communicatieplan/beleid

Op nationale evenementen als Erfgoeddag stelt het archief stukken uit de collectie tentoon. Het archief kan door het publiek geraadpleegd worden in een aparte leesruimte. Gewenste stukken De archivaris voert regelmatig dienen opgevraagd te worden. De onderzoek, gebaseerd op stukken inventaris is momenteel nog niet uit het archief. De publicatie publiek toegankelijk maar kan wel 'Merelbeke terugblik' was hiervan op aanvraag ingekeken worden. o.a. een resultaat. In 2014 Op termijn wordt hij wel online verschijnt een boek over Merelbeke aangeboden. Het archief wordt tijdens de Eerste Wereldoorlog, vooral in het kader van ook gebaseerd op archiefbronnen. stamboomonderzoek geraadpleegd. De leeszaal is open op dinsdag- en donderdagvoormiddag van 9u tot 12u en op woensdagavond van 16u tot 19u30.

Er is een vaste archivaris (manama archivistiek) in dienst, bevoegd voor statisch en dynamisch archief. Er is een degelijke archiefwerking uitgebouwd. De archivaris beschikt over eigen budgetten. Er is een vrijwilligerswerking uitgebouwd rond digitalisering. Het archief heeft momenteel 5 vrijwilligers in dienst. Er is een grote expertise op het vlak van archivistiek, vrijwilligerswerking en digitalisering.

Bijlage 4: gegevensanalyse Merelbeke

2




Kritische analyse gemeentearchief

Het gemeentelijk archief van Merelbeke is heel goed geordend en gestructureerd. Er is een inventaris. De inventarisering en registratie wordt uitgevoerd door de vaste archivaris, tot op vrij gedetailleerd niveau. De werking wordt permanent up-to-date gehouden en bijgewerkt. Het archief heeft een voorbeeldfunctie voor de deelnemende gemeenten van het IGS. De archivaris deelt expertise en kennis met de andere archivarissen van het werkingsgebied op het jaarlijks archievenoverleg.

Er is een grote graad van digitalisering waar permanent aan verder gewerkt wordt. Het archief wordt in de best mogelijke omstandigheden bewaard. Waar verbeteringen mogelijk zijn, worden deze aangebracht. Het archief heeft een voorbeeldwerking op vlak van behoud en beheer. De erfgoedcel kan en rol spelen in de kennis- en expertiseoverdracht naar andere gemeentearchieven toe.

Het archief heeft een publiekswerking. De inventaris Er wordt onderzoek gevoerd op wordt weldra digitaal basis van archiefbronnen door raadpleegbaar wat de toeleiding de archivaris. Dit wordt dan van het publiek naar het archief vormgegeven in een publicatie of zal verbeteren. Op regelmatige tentoonstelling waardoor ook het tijdstippen wordt een deel van brede publiek ermee kan kennis het archief belicht aan de hand maken. Het archief is ook van een tentoonstelling of toegankelijk voor publiek om zelf publicatie. De erfgoedcel kan aan onderzoek te doen. o.a. partner zijn bij een publieksproject.

Het beheer van het archief gebeurt conform de regelgeving. Het archief van Merelbeke vervult een motorrol in het delen van kennis en expertise en het uitwisselen van methodieken. De erfgoedcel is de makelaar om de verschillende gebate partijen samen te brengen.

OCMW archief Merelbeke

De archiefcollectie omvat enkel bestuurlijk archief. Het gaat over ongeveer 70 strekkende meter. Er zijn een aantal grote subcategorieën zoals secretariaat, sociale diensten, woon-zorgcentra en patrimonium. Jaarlijks is er een overdracht van het financieel luik (ontvangerij) aan het archief van de gemeente. Er is een inventaris in Excel.

Het archief van het OCMW wordt in de kelder van het gemeentehuis bewaard. Het archief van C.O.O.'s wordt in het OCMW zelf bewaard. Ze zijn slecht bewaard en slecht geïnventariseerd (veel documenten zijn verloren gegaan).

De archivaris van de gemeente Merelbeke maakte een eindwerk in het kader van haar Manama over de mogelijkheden van samenwerking tussen het OCMWarchief en het gemeentearchief.

De OCMW secretaris draagt de verantwoordelijkheid voor het archief. Er zijn geen medewerkers die specifiek voor de archiefwerking instaan.

Kritische analyse OCMW archief:

Het archief wordt in de mate van het mogelijke geïnventariseerd. Op regelmatige basis vinden er overdrachten plaats naar het gemeentelijk archief. Er is geen archiefbeleidsplan, noch een archiefbeheersplan. Er is geen degelijk uitgebouwde archiefwerking.

Op korte termijn dreigt plaatsgebrek, een probleem dat door schoning kan opgelost worden. Hiervoor dienen welopgeleide mensen aangeworven te worden.

Een effectieve samenwerking tussen het OCMW-archief en het gemeentelijk archief is sterk aangewezen gezien de kennis en Er is geen publiekswerking. expertise die in eigen huis te vinden is. De concrete uitvoering hiervan hangt af van politieke wil.

Er is sensibilisering en bijscholing van de medewerkers nodig. Er is een grote expertise op het vlak van archivistiek aanwezig in de gemeente die kan aangewend worden. Ook hier spelen politieke beslissingen een rol.



3




Kerkbestuur OLV Van den Rozenkrans (Flora)

De collectie omvat 58 objecten, daterend van de 18de tot de 20ste eeuw bestaande uit o.m. een missaallessenaar, prie-Dieu, oksaal, wijwatervat, heiligenbeelden, kruisbeelden, hostiekelk, hostiedoos, altaarkruis, wijwateremmer, misschel, altaar-, paas- en rouwkandelaars, mariakroon.

Het kerkarchief wordt bewaard in het Rijksarchief. Er is een volledige inventaris van de collectie religieus erfgoed op papier. 58 objecten zijn gefotografeerd en ingevoerd in de databank religieus erfgoed (collectienummer POV 0125). Controle nog verder uit te voeren door de provincie Oost-Vlaanderen.

Kerkbestuur Sint-Bonifatius (Munte)

Er is geen zicht op de volledige collectie religieus erfgoed.

De inventaris van het KIK (1980) is de enige inventaris op papier van de collectie. De collectie werd sindsdien niet meer gefotografeerd. Er is geen geactualiseerde inventaris. Er werden slechts 3 objecten ingevoerd in de databank religieus erfgoed. De provincie Oost-Vlaanderen werd hiervan op de hoogte gebracht. In samenwerking met de provincie wordt hiervoor naar een oplossing gezocht.

Kerkbestuur SintPietersbanden (MB centrum)

De collectie bestaat uit 89 objecten waaronder heiligenbeelden, rouwborden, miskelken, divers textiel, sokkels, een altaarkruis, missaallessenaar, orgel, miskelk, diverse kandelaars (rouw- en altaarkandelaars), miskelk, oliebus, hostiekelk …

Kerkbestuur Sint Aldegondis (Lemberge)

De collectie omvat 105 objecten in overwegend goede staat: o.a. missiekruis, diverse grafstenen, zonnemonstrans, oliedoosje, ampulia, tafelkandelaars, vaandels, kelkvelum, kazuifel, diverse heiligenbeelden en nagelvaste interieurelementen …


De kerk wordt opengesteld op Open Kerkendag. Er vinden regelmatig tentoonstellingen plaats i.s.m. de heemkundige vereniging De Muntenaar en het vrijwilligersnetwerk van de Oude Pastorie van Munte.

De collectiebeheerder volgde reeds een opleiding over de invoer in de databank religieus erfgoed maar de invoer ligt momenteel stil. Er is nood aan vrijwilligers om de inventarisering/invoer verder te zetten.

De collectie werd geïnventariseerd, gefotografeerd en ingevoerd in de databank religieus erfgoed (collectienummer POV 0080) en nagekeken door de provincie OostVlaanderen.

.

Binnen de kerkfabriek werd een collectiebeheerder aangeduid die de collectie onder zijn hoede heeft. Voor alle kerkfabrieken in Merelbeke werd Georges De Meester aangesteld om een overzicht op de Merelbeekse religieuze collecties te behouden.

De collectie is geïnventariseerd, gefotografeerd en ingevoerd in de databank religieus erfgoed (collectienummer POV 0091) en gecontroleerd door de provincie Oost-Vlaanderen.

In de kerstperiode worden er kerstconcerten gegeven.


4




Kerkbestuur Sint Stefanus (Melsen)

De collectie omvat 115 objecten de ste daterend van de 17 tot de 20 eeuw. De collectie bestaat uit o.m. sedilla, vrouwenbuste, zonnemonstrans, hostiekelk, rouwborden, wapenschilden, tabernakel, heiligenbeelden, altaarkruis, torenmonstrans, voordraagkruisen, kruik, berechtigingslantaarns, collecteschalen, wijwatervat, wierookvat, altaar-, paas-, en offerkandelaars, reliekosculatorium, reliekmedaillon ...

De collectie is geïnventariseerd (POV.0151) en geregistreerd in de databank religieus erfgoed, aangevuld met digitale foto's. De registratie wordt nog door de provincie Oost-Vlaanderen gecontroleerd. Het volledige kerkarchief werd overgemaakt aan het Rijksarchief in 2009.

Kerkbestuur Sint Martinus (Schelderode)

De collectie religieus erfgoed bestaat uit 99 objecten o.a. tafelkandelaars, zijaltaar, parament, albe, misdienaarskrukken, kerkmeesterbank, biechtstoel, oksaal, prie-Dieu, heiligenbeelden, wierookvaten, reliekosculatoria, processievaandels ...

De collectie werd volledig en nauwkeurig geïnventariseerd, gefotografeerd en ingevoerd in de databank religieus erfgoed (collectie POV.0099). De collectie wordt bewaard in de kerk. Een aantal dozen waarin textiel bewaard wordt, is dringend aan vervanging toe. Een aantal kandelaars staan gestockeerd op stoffige plaatsen.

Kerkbestuur Sint Anna (Bottelare)

Het 18de-eeuwse Van Petegemorgel werd deels De collectie religieus erfgoed bevat gerestaureerd en opnieuw in 191 objecten (incl. nagelvaste gebruik genomen in 2011. De interieurelementen) o.a. collectie werd volledig schilderijen, rouwborden, missaal, geïnventariseerd, gefotografeerd divers textiel: kazuifel, koorkap, en ingevoerd in de databank dalmatiek, tuniek, mantel, kleed; religieus erfgoed (collectienummer altaarkandelaars, paaskandelaars, POV.0082). De digitale inventaris hostiekelk … werd gecontroleerd door de provincie Oost-Vlaanderen.


Binnen de kerkfabriek werd een collectiebeheerder aangeduid die de collectie onder zijn hoede heeft. Voor alle kerkfabrieken in Merelbeke werd Georges De Meester aangesteld om een overzicht op de Merelbeekse religieuze collecties te behouden.

Paul Heemers van de erfgoedcommissie voerde reeds De kerk wordt opengesteld op uitgebreid onderzoek over de Open Kerkendag en er zijn collectie maar het onderzoek werd gegidste rondleidingen. nooit gepubliceerd. De man is intussen overleden.

Binnen de kerkfabriek werd een collectiebeheerder aangeduid maar die is ondertussen overleden. Voor alle kerkfabrieken in Merelbeke werd Georges De Meester aangesteld om een overzicht op de Merelbeekse religieuze collecties te behouden.

Binnen de kerkfabriek werd een collectiebeheerder aangeduid die De kerk wordt opengesteld op de collectie onder zijn hoede heeft. Open Kerkendag met rondleidingen Voor alle kerkfabrieken in en mogelijkheid om de crypte te Merelbeke werd Georges De bezoeken. Meester aangesteld om een overzicht op de Merelbeekse religieuze collecties te behouden.


5



Er is nood aan vrijwilliligers om de hiaten in de registratie en inventarisering in de CRKC databank op te vullen. De Kritische analyse kerkbesturen: erfgoedcel heeft in 2014 in nauwe samenwerking met de provincie Oost-Vlaanderen een vrijwilliger aangeworven die deze taak op zich zal nemen.

Koninklijke Sint-Jozefsgilde

Het eerste geschreven document van de vereniging dateert van 1946. Het was een bond van timmerlieden en schrijnwerkers. De collectie bestaat uit 5 modules (1) timmer-en schrijnwerk, (2) natuursteen en steenkappen, (3) metselwerk en baksteentechnologie, (4) uitrusting en (5) afwerking. Er zijn geen aantallen gekend. Er is een onvolledige inventaris. Er is niets gedigitaliseerd. Er is ook een vakbibliotheek met een 120-tal publicaties rond bouwvakambachten (met inventaris), een collectie dia's en foto's over de vereniging en haar activiteiten, een aantal 60 mm films en een 140-tal panelen van alle ooit georganiseerde activiteiten.



De collecties religieus erfgoed worden in goede staat bewaard. De collecties worden op termijn allemaal via de CRKC databank ontsloten en beschreven. Een samenwerking tussen de kerkfabrieken, de erfgoedcel en de provincie Oost-Vlaanderen zorgde voor een nieuwe impuls in de registratie van de collecties. Momenteel zijn slechts twee collecties religieus erfgoed nog niet of onvolledig ingevoerd in de CRKC databank. De erfgoedcel zal hier een ondersteunende rol in opnemen samen met de provincie OostVlaanderen.

De kerkfabrieken hebben expertise op vlak van religieus erfgoed. Er zijn bij de vrijwilligers van de kerkfabrieken noden op vlak van kennis van In 2015 plant de erfgoedcel, in digitalisering en van samenwerking met de provincie fotograferen van objecten. De Oost-Vlaanderen een 'handleiding voor het opstellen publieksmoment/ van een kerkinventaris' is een ontsluitingsmoment van de leidraad voor de vrijwilligers. De collecties religieus erfgoed van erfgoedcel zal hier een het werkingsgebied. ondersteunende rol in spelen in samenwerking met de provincie Oost-Vlaanderen. Binnen de kerkfabrieken is er een sterke vergrijzing. De instroom van jonge mensen is niet evident.

De objecten worden in goede omstandigheden bewaard in tentoonstellingskasten in 't Werkhuis in Merelbeke. Dia's en foto's worden bewaard in kasten.

Op afspraak is 't Werkhuis toegankelijk voor het publiek. Daarnaast organiseert de vereniging activiteiten zoals het patroonfeest met een plechtigheid aan de Sint-Jozefskapel en culturele uitstappen. Een selectie van waardevol beeldmateriaal is gedigitaliseerd en ontsloten via de erfgoedbank. De gilde probeert jaarlijks deel te nemen aan Erfgoeddag en Open Monumentendag. 150 gezinnen zijn lid van de gilde. De gilde communiceert via de kanalen van de gemeente Merelbeke.

De organisatie is vertegenwoordigd in de erfgoedcommissie van Merelbeke. Ze heeft een 7-koppig bestuur. Er is een jonge voorzitter. Expertise op vlak van Merelbeke en de bouwvakambachten.


6


Kritische analyse Koninklijke Sint-Jozefsgilde:

De Muntenaar


Het gaat om een unieke collectie.

De Muntenaar is een heemkundige vereniging die alles verzamelt over Munte. Er is geen gericht verzamelbeleid en de verzameling is eerder ad hoc aangelegd. Het gaat over 10 strekkende meter archiefen documentatiemateriaal. Er zijn een 1500-tal foto's over Munte en de omliggende gemeenten. Er is geen inventaris en er is geen graad van digitalisering.De Muntenaar is verantwoordelijk voor het ontstaan van de reus De Muntenaar in 2000. Andere Muntse reuzen zijn nonkel Miele, tante Nitte en hun dochter Margrietje.


Publiekswerking: permanente en Onderzoek: onderzoek over de Organisatie: aard vereniging tijdelijke tentoonstellingen, collectie, thematisch onderzoek, publieksbegeleiding, (professioneel, vrijwilligers), onderzoek n.a.v. tentoonstellingen publieksonderzoek, knelpunten, vrijwilligerswerking of publicaties communicatieplan/beleid De Koninklijke Sint-Jozefsgilde kan ondersteund worden door de erfgoedcel in het voeren van een kwaliteitsvolle en brede communicatie op basis van Er is een boek over de praktijkgerichte vormingen Koninklijke Sint-Jozefsgilde (maken van een nieuwsbrief, verschenen naar aanleiding van inzetten van sociale media, het 40-jarig bestaan (1946-1986). doelgericht communiceren...). Ook de expertise van de erfgoedcel inzake publiekswerking wordt ter beschikking gesteld.

De Muntenaar staat in voor de organisatie van een groot aantal cultureel-erfgoedactiviteiten in Munte (Herfst in Munte, Palmpasen, Kerst in Munte ...). De De collectie wordt thuis bewaard Muntenaar maakt gebruik van de (op zolder) en is een privéarchief. recent gerenoveerde pastorij, de De erfgoedcel was partner bij het Ze wordt in goede klimatologische kerk en het OC van Munte voor Munte-meifeest en heeft de omstandigheden bewaard. De publieksprojecten. Jaarlijks jaarlijkse reuzententoonstelling op handen, kop en kledij van de reus organiseert de Muntenaar het een hoger niveau getild door het de Muntenaar worden bewaard bij Munte-meifeest in samenwerking ontwikkelen van reuzenpaspoorten de oprichter van de heemkundige met de Steinerschool. Alle reuzen voor alle reuzen van het Land van verenging de Muntenaar, Jos van het Land van Rode komen dan Rode. Hiervoor werd onderzoek Ottermans. De romp staat in de stal samen op het Munteplein.Wegens gevoerd naar de herkomst en van een boerderij in Munte. De gebrek aan dragers worden ze niet geschiedenis van alle reuzen van kledij en de kop van Nonkel Miele, rondgedragen. Het beeldarchief het Land van Rode in tante Nitte en Margrietje worden bij van de Muntenaar wordt samenwerking met de Muntenaar. een privépersoon bewaard. De beschreven en ontsloten via de romp staat in een garage in Munte. erfgoedbank. De communicatie gebeurt via reguliere kanalen zoals flyers, affiches en de overkoepelende communicatie van de erfgoedcel en de gemeente Merelbeke.

Er is nood aan het uitbouwen van een vrijwilligerswerking rond de Koninklijke Sint-Jozefsgilde . Er dienen ook nieuwe bestuursleden aangetrokken te worden. Er is ook nood aan jonge instroom en vernieuwende, creatieve ideeën. De erfgoedcel kan hierin een ondersteunende rol opnemen en haar expertise ter beschikking stellen.

De organisatie rust voornamelijk op de schouders van één persoon. Deze persoon heeft een grote heemkundige expertise over Munte. Hij werkt vaak samen met partners als de gemeente Merelbeke, de Christophorusgemeenschap en de erfgoedcel.


7




Publiekswerking: permanente en Onderzoek: onderzoek over de Organisatie: aard vereniging tijdelijke tentoonstellingen, collectie, thematisch onderzoek, publieksbegeleiding, (professioneel, vrijwilligers), onderzoek n.a.v. tentoonstellingen publieksonderzoek, knelpunten, vrijwilligerswerking of publicaties communicatieplan/beleid De publieksactiviteiten worden niet altijd op een duurzame manier ontsloten. Het archiefen documentatiemateriaal is een particuliere collectie en is bijgevolg niet raadpleegbaar voor publiek. De erfgoedcel zet in de toekomst sterk in op de ontsluiting van particuliere collecties en zal een stimulerende en ondersteunende rol spelen. De erfgoedbank wordt als ontsluitingsmiddel ingezet. De Muntenaar kan verder door de erfgoedcel ondersteund worden in het voeren van een kwaliteitsvolle en brede communicatie op basis van praktijkgerichte vormingen (maken van een nieuwsbrief, inzetten van sociale media, doelgericht communiceren...).

Kritische analyse De Muntenaar:

Er is nood aan depotruimte voor het archiefen documentatiemateriaal en de De erfgoedcel kan een reuzen. De Muntenaar is een ondersteunende rol spelen in het belangrijke partner in het versterken van de competenties aanleveren van materiaal voor De Muntenaar heeft het voeren rond digitalisering en het vormen van de collectie in van onderzoek niet als inventarisering door het het nieuwe erfgoeddepot van hoofdtaak. aanbieden van vormingen en Merelbeke. Op die manier vindt opleidingen en het inzetten van (een deel van) de collectie een vrijwilligers. onderkomen en wordt ze op regelmatige tijdstippen opengesteld voor publiek.

De organisatie heeft nood aan meer vrijwilligers. Doordat alle activiteiten door dezelfde persoon gedragen worden is er gebrek aan differentiatie en diepgang. Er is nood aan jonge instroom. De erfgoedcel kan ondersteunen bij de uitbouw van een vrijwilligerswerking en stelt haar eigen expertise en de expertise van partners ( bv. Heemkunde Vlaanderen) ter beschikking.

Erfgoed Bottelare

De organisatie is een feitelijke vereniging in de vorm van een werkgroep rond het erfgoed van de Erfgoed Bottelare beheert zelf geen deelgemeente Bottelare. Ze zijn collectie. De leden van de Erfgoed Bottelare organiseert 1 à 2 De particuliere collecties zijn niet met 12 leden. Ze zijn lid van de werkgroep hebben particulier In het kader van het organiseren publieksactiviteiten per jaar waarbij geïnventariseerd of gedigitaliseerd. erfgoedcommissie van Merelbeke. cultureel erfgoed in hun bezit. Het van publieksprojecten wordt er het cultureel erfgoed van Bottelare Ze worden bij mensen thuis De werkgroep heeft een grote archief van de kloosterorde materiaal samengebracht en wordt in de kijker gezet wordt. Meestal bewaard. Er is geen zicht op de expertise over Bottelare en Visitatie over het klooster, de er kleinschalig onderzoek gevoerd. gaat het om een tentoonstelling bewaartoestand. Merelbeke. Ze werken vaak samen school en het internaat zit in de gekoppeld aan een wandeling. met partners als de gemeente Onderstraat in Gent in het klooster. Merelbeke, de erfgoedcel en de andere erfgoedwerkgroepen van de deelgemeenten.


8




Kritische analyse Erfgoed Bottelare:

De werkgroep Erfgoed Bottelare beheert zelf geen collectie. Wel zijn er veel particuliere collecties onder de leden van de werkgroep. De erfgoedcel kan een ondersteunende rol spelen in het versterken van de competenties rond digitalisering en invetarisering door het aanbieden van vormingen en opleidingen en het inzetten van vrijwilligers.

Erfgoed Bottelare is een belangrijke partner in het aanleveren van materiaal voor het vormen van de collectie in het nieuwe erfgoeddepot van Merelbeke. Op die manier vindt (een deel van) de particuliere collecties een onderkomen en worden ze op regelmatige tijdstippen opengesteld voor publiek.

Het archiefen documentatiemateriaal zit in particuliere collecties en is bijgevolg niet raadpleegbaar voor publiek. De erfgoedcel zet in de toekomst sterk in op de ontsluiting van particuliere collecties en zal een stimulerende en ondersteunende rol spelen. De erfgoedbank wordt als ontsluitingsmiddel ingezet.

Erfgoed Flora

Erfgoed Flora beschikt over een particuliere collectie van archiefen documentatiemateriaal (8 strekkende meter postkaarten, affiches, vliegende bladen, krantenknipsels, foto's ...) en volkskundige objecten (oude ambachten, kledij, meubilair...) over Merelbeke en de Merelbeekse wijk Flora. Een groot deel is reeds geïnventariseerd en gedigitaliseerd door de archivaris van het gemeentearchief van Merelbeke.

De collectie wordt bewaard bij de eigenaar, Erwin Ketels in de best mogelijke omstandigheden. Een aantal objecten wordt bewaard in een garagebox, in minder gunstige omstandigheden.

Erfgoed Flora neemt jaarlijks deel aan EGD en OMD in samenwerking met de gemeente Merelbeke. Erfgoed Flora organiseert ook erfgoedactiviteiten in samenwerking met De Muntenaar of op eigen houtje (wandelingen, tentoonstellingen …). De communicatie verloopt via de reguliere kanalen van de gemeente Merelbeke en de erfgoedcel en via huis-aanhuisbedeling van flyers en affiches.

De organisatie rust voornamelijk op de schouders van één persoon, Erwin Ketels. Hij heeft een grote expertise over het cultureel erfgoed van Merelbeke en Merelbeke Flora. Hij werkt vaak samen met partners als de gemeente Merelbeke, de erfgoedcel en de andere erfgoedwerkgroepen van de deelgemeenten.

Kritische analyse Erfgoed Flora:

De bewaaromstandigheden van de collectie zijn niet altijd optimaal. De roerende collectie zou in betere omstandigheden Er is geen verzamelbeleid, er zijn bewaard moeten worden. geen selectie-, afstotings- of Erfgoed Flora is een belangrijke aantrekkingscriteria. De partner in het aanleveren van erfgoedcel zal een materiaal voor het vormen van ondersteunende rol opnemen om de collectie in het nieuwe de collectie te inventariseren en erfgoeddepot van Merelbeke. Op te digitaliseren. die manier vindt (een deel van) de collectie een onderkomen en wordt ze op regelmatige tijdstippen opengesteld voor publiek.

De erfgoedcel zet in de toekomst sterk in op de ontsluiting van particuliere collecties en zal een stimulerende en ondersteunende rol spelen. De erfgoedbank wordt als ontsluitingsmiddel ingezet. Erfgoed Flora kan verder door de erfgoedcel ondersteund worden in het voeren van een kwaliteitsvolle en brede communicatie op basis van praktijkgerichte vormingen (maken van een nieuwsbrief, inzetten van sociale media, doelgericht communiceren...).

Er is nood aan het bouwen van een vrijwilligerswerking rond de erfgoedwerking van de wijk Flora. Doordat alle activiteiten door dezelfde persoon gedragen worden is er gebrek aan differentiatie en diepgang. Er is nood aan jonge instroom. De erfgoedcel kan ondersteunen bij de uitbouw van een vrijwilligerswerking en stelt haar eigen expertise en de expertise van partners (bv. Heemkunde Vlaanderen) ter beschikking.



9




Huys De Cocker/Erfgoed Melsen

De voormalige woning van de heemkundige Jozef De Cocker bevat een grote heemkundige collectie archiefen documentatiemateriaal (20 strekkende meter), oude heemkundige boeken (800-tal), een collectie ansichtkaarten (1000-tal), een collectie over het steenbakkerijverleden (roerend erfgoed) en een collectie rond het missionarisverleden van Palmyra en Michel De Cocker in Ubangi (brieven, dagboeken, voorwerpen, foto's, documentatiemateriaal ...). Het is een particuliere collectie. Enkel de oude boeken zijn geïnventariseerd, er is geen graad van digitalisering.

Lieve De Coker en de werkgroep Lieve De Cocker (eigenares van erfgoed Melsen organiseren het huis De Cocker, dochter van lezingen en tentoonstellingen. Ze Het huis is onbewoond en Jozef de Cocker en lid van de nemen jaarlijks deel aan OMD, onderhevig aan werkgroep erfgoed Melsen) voert EGD en voordien ook aan de Dag temperatuurschommelingen onderzoek over lokale thema's. Er van het Park. Ze communiceren (verwarming wordt in zijn reeds twee publicaties over hun activiteiten via een wintermaanden wel aangelaten). verschenen. Een over de website, affiches, flyers en de Naast het huis is een zaaltje dat beeldhouwer Karel Van Poucke en reguliere kanalen van de gehuurd wordt voor lezingen en een over het missionarisverleden erfgoedcel en de gemeente tentoonstellingen. In samenwerking van Michel en Palmyra de Cocker Merelbeke. De met de erfgoedcel is een inventaris in Ubangi. Huis De Cocker is ook inventaris van de oude boeken is opgemaakt van alle oude boeken de thuisbasis van de werkgroep raadpleegbaar via de bibliotheek over lokale geschiedenis. Erfgoed Melsen. Zij gebruiken het van Merelbeke, de archiefdienst archief - en documentatiemateriaal van Merelbeke en de website van voor onderzoek over Melsen. de erfgoedcel.Op aanvraag kunnen de boeken ingekeken worden.

Kritische analyse Huys De Cocker:

Op vlak van behoud en beheer zijn er grote noden en behoeften. Het ouderlijke huis van Lieve De Cocker zal op termijn verkocht worden. Er dient dan naar een oplossing gezocht te worden voor het onderbrengen van de Er is geen verzamelbeleid, er zijn collectie. Erfgoed Melsen is een geen selectie-, afstotings- of belangrijke partner in het aantrekkingscriteria. Lieve De aanleveren van materiaal voor Cocker plant het opschonen en het vormen van de collectie in inventariseren van de collectie het nieuwe erfgoeddepot van in. De erfgoedcel zal een Merelbeke. Op die manier vindt ondersteunende rol opnemen om (een deel van) de collectie een een degelijk collectieplan op te onderkomen en wordt ze op maken. regelmatige tijdstippen opengesteld voor publiek. Er is een grote nood aan inventarisering, registratie en digitalisering. Hier zal de erfgoedcel in begeleiden door het inzetten van vrijwilligers en het geven van vormingen.


De werkgroep erfgoed Melsen is een geëngageerde groep van heemkundigen van verschillende leeftijdscategorieën. Ze hebben een grote expertise over Melsen en Merelbeke, het uitgeven van erfgoedpublicaties en het opzetten van tentoonstellingen. Ze werken vaak samen met partners als de gemeente Merelbeke, de erfgoedcel en de andere erfgoedwerkgroepen van de deelgemeenten.

De erfgoedcel zet in de toekomst sterk in op de ontsluiting van particuliere collecties en zal een stimulerende en ondersteunende rol spelen. De erfgoedbank wordt als ontsluitingsmiddel ingezet voor het beeldmateriaal.


10




Erfgoedcommissie Merelbeke

De erfgoedcommissie Merelbeke plant de aanleg van een heemkundige cultureelerfgoedcollectie over Merelbeke in het nieuwe erfgoeddepot van Merelbeke. Dit project is momenteel nog niet van start gegaan. Er wordt gewerkt aan een collectieplan met richtlijnen rond inventarisering en ontsluiting van het verzameld cultureel erfgoed. In dit kader is een samenwerking met provincie Oost-Vlaanderen opgestart.

De erfgoedcommissie heeft een erfgoeddepot ter beschikking gekregen via de gemeente. De oprichting van het depot was een samenwerking tussen de gemeente Merelbeke, de erfgoedcel en de provincie Oost-Vlaanderen.

Kritische analyse Erfgoedcommissie Merelbeke:

De erfgoedcel zal een belangrijke partner zijn in de ondersteuning van de opmaak van het collectieplan, de inrichting van het depot en het betrekken van de juiste partners.

De erfgoedcel en de provincie Oost-Vlaanderen blijven belangrijke partners inzake behoud en beheer bij de invulling en ontwikkeling van het erfgoeddepot in Merelbeke.

Het klein Merelbeeks trammuseum beschikt over een collectie rolfilms van trams en bussen (ongeveer 400), een aantal oude kaarten van tramroutes van Gent (een 6-tal) en Klein Merelbeeks Trammuseum een aantal voorkanten van oude trams (een 10-tal). Er is een papieren inventaris aanwezig die overgezet wordt naar een Excellijst.

Het museum is opgesteld in een depotruimte van 600m² (voormalige bloemisterijwoning). Er zijn optimale klimatologische bewaaromstandigheden.

Publiekswerking: permanente en Onderzoek: onderzoek over de Organisatie: aard vereniging tijdelijke tentoonstellingen, collectie, thematisch onderzoek, publieksbegeleiding, (professioneel, vrijwilligers), onderzoek n.a.v. tentoonstellingen publieksonderzoek, knelpunten, vrijwilligerswerking of publicaties communicatieplan/beleid De verschillende erfgoedverenigingen van Merelbeke evenals de verschillende erfgoedwerkgroepen van de deelgemeenten zijn vertegenwoordigd in de erfgoedcommissie. Dit creëert kansen om met verschillende partners samen te werken. Er is expertise over digitalisering, de deelgemeenten en samenwerking aanwezig. De erfgoedcommissie is ingebed in de culturele werking van gemeente. Ze hebben al veel verwezenlijkt op vlak van onroerend erfgoed zoals de inventarisering van houtig erfgoed, funerair erfgoed ...

De erfgoedcel stelt haar expertise inzake publiekswerking ter beschikking voor de publiekswerking van het erfgoeddepot.

Het Klein Merelbeeks Museum is op afspraak toegankelijk voor publiek.

Het museum is een eenmansproject en bestaat uit een particuliere verzameling. Het museum is lid van de vzw Poldertram. Alain Bondroit, de eigenaar heeft een grote expertise inzake mobiliteitsgeschiedenis en talig erfgoed.


Merelbeke: cultureel-erfgoedactoren en aanwezig cultureel erfgoed

Recommend Documents