Meiden komen pas Als het te laat is ‘Pak je kans’ zet ex-criminelen weer op de rit. Veldwerker Anouschka ‘Jongeren moeten je Herkennen als een van hen’
Voorwoord Robin de Bood
Inhoud
uuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuu
Voorwoord 3 Robin de Bood, directeur Pak je kans 4 Motivatie is het begin, een kamer helpt ‘Jongeren kunnen elkaar helpen’ 7 Wethouder Freek Ossel De werkweek van team intensieve Preventieve Aanpak 8 ‘Ik tref een overspannen meisje dat nergens houvast voelt’ Meiden komen pas als het te laat is 10 Meidenwerk; laatste strohalm en eerste opstap Onze veldwerkers 13 Thomas Witteveen WorkForce 14 in afgeslankte vorm door Onze veldwerkers 15 Anouschka Belfor ‘Ik ben een positief mens’ 16 Interview met de voorzitter van de cliëntenraad Je leven op de rit: een fashionable uitdaging Straatjongeren ontwerpen streetwear
19
Onze veldwerkers Amine Delkhoshnavaz
22
Hulpverlening in Haarlem slaat handen ineen Vinden, vasthouden en verder helpen
23
Grote groepen daklozen verzamelen zich op pleinen in Londen en Parijs. Bij een bank in Berlijn overnacht een groepje jongeren in een halletje met geldautomaten. Opvallend veel oude mensen die in de war zijn en, in zichzelf pratend en druk gebarend, op straat lopen in Lissabon. Je hoeft geen geroutineerde veldwerker te zijn om op te merken dat onze doelgroepen in deze steden zichtbaarder aanwezig zijn dan bij ons op straat in Haarlem of Amsterdam. Laatst vroeg een ambtenaar van het ministerie of wij een toename zagen van het aantal mensen op straat. ‘Wij roepen geen brand als we nog geen brand zien’, antwoorde ik, ‘maar er is wel een toename van mensen die in de knel komen en we zien hun problemen ernstiger worden’. De politie heeft de afgelopen tijd vaker ingegrepen bij incidenten met verwarde mensen. In het AD zegt de Amsterdamse hoofdcommissaris Pieter-Jaap Aalbersberg: ‘Iemand met psychische klachten is geen crimineel, maar een patiënt. Die moet worden opgevangen door hulpverleners’. Brancheorganisatie GGZ Nederland noemt de nieuwe overlastcijfers ‘verontrustend’. ‘Dit is absoluut reden tot zorg’, zegt voorzitter Jacobine Geel. ‘Het opbouwen van de zorg in de wijken kost tijd, maar we moeten goed in de gaten houden of dat leidt tot mogelijke ongelukken’.
Dit is een uitgave van Stichting Streetcornerwork, juni 2014 Tekst en concept: Sofie Coronel en Brigitta van den Berg Eindredactie: Robin de Bood en Simone Dweelaard Fotografie pagina 2, 3, 4, 6, 8, 9, 10, 12, 13, 15, 16, 17, 19, 20, 21, 22 © Piet Hermans Fotografie pagina 14, 24 © Sandra Hoogenboom Fotografie pagina 23 © Kris Hartman Vormgeving: Studio Stennis, Oplage: 1200 exemplaren
2
3
Wethouder Freek Ossel geeft aan dat door de stijgende armoede de kans toeneemt dat mensen met een organisatie als Streetcornerwork in aanraking komen. Wij willen 50% van onze tijd op straat zijn om contact te leggen met onze doelgroepen. We worden hierin gesteund door onze opdrachtgevers. Veldwerken blijft van groot belang, want veel van onze jongeren zullen ook de komende jaren niet uit zichzelf bij de Ouder- en kindteams, de Samen DOEN teams of CJG-teams aankloppen. Ook krijgen we steeds meer jongeren rechtstreeks doorgestuurd vanuit andere instellingen omdat anderen niet met hen overweg kunnen, of geen tijd meer hebben of hen niet meer tot hun kerntaak rekenen. Ik hoop dat dit geen slecht voorteken is. Wij zullen ons voor deze jongeren blijven inzetten. u
Pak je kans
Motivatie is het begin, een kamer helpt
Straf uitgezeten en dan terug de buurt in. Vaak gaat dat niet goed. Sinds maart 2013 bestaat daarom het programma Pak je Kans, een initiatief van stadsdeel Nieuw-West in samenwerking met, Innovium, het Werkpunt en Streetcornerwork. Jongeren met een crimineel verleden, vaak gecombineerd met andere problematiek, krijgen de mogelijkheid om hun leven op de rit te zetten. Sommigen krijgen ook een tijdelijke woonruimte. De begeleiders van Streetcornerwork zijn cruciaal. ‘Wij zorgen dat deze jongeren de kansen pakken die hen geboden worden.’ uuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuu
School niet afgemaakt, geen eigen huis, nog nooit gewerkt en een strafblad. Dit zijn zo’n beetje de lastigste omstandigheden van waaruit je je leven kunt opbouwen. Tel daar de krappe arbeidsmarkt van dit moment bij op en de moed zakt je bijna in de schoenen. De criminele weg lonkt dan weer snel.
‘Ik weet nu hoe ik kan opschieten’ Dit is Mohammed. Een jaar lang leefde hij op straat, zonder dak boven zijn hoofd. In die periode leerde hij veldwerker Youssef kennen en sinds een jaar neemt hij deel aan het project Pak je Kans. ‘Ik heb nu een kamer en werk sinds twee weken bij de Montagegroep. Ik werk mee aan verhuizingen en installaties, dat soort dingen. Over drie maanden ben ik uit mijn proeftijd. Ik hoop op een vaste baan. Tegen die tijd heb ik een jaar in deze kamer gewoond, dus moet ik plaats maken voor een ander. Ik zet alles op alles om een eigen huis te vinden. Dankzij de hulp van Youssef heb ik nu geleerd hoe ik kan opschieten, mijn zaakjes regelen. Dat wil ik volhouden.’
Bereikbaar Pak je Kans is een lokale vertaling van de Top600-aanpak die burgemeester Van der Laan heeft ingezet. Jongeren zonder vaste woonplek kunnen in aanmerking
4
5
komen voor een kamer in een van de voormalige dienstwoningen van stadsdeel Nieuw-West. Daar mogen ze een jaar lang wonen om te stabiliseren en vervolgens op eigen kracht door te stromen. Hiervoor betalen ze een eigen bijdrage van 150 euro per maand. Daarnaast is er stevige begeleiding. Twee veldwerkers van Street cornerwork begeleiden de jongeren één-op-één. Zij helpen hen te focussen op de toekomst, afspraken na te komen en binnen de wet te blijven. Youssef El Mourabet is een van hen.
‘We zien de deelnemers ongeveer één à twee keer per week. Zo houden we een vinger aan de pols. Lukt het om alle afspraken na te komen, blijven ze bereikbaar, wat moet er nog geregeld worden, hoe gaat het met de motivatie van de jongeren?’ Houssain Mouhmouh is coördinator stadsdelen, regisseur basisdossiers Top600 en projectleider Pak je Kans. ‘De coaches zorgen voor laagdrempeligheid bij het benaderen van de organisaties waarmee de jongere te maken heeft.’ Houssain geeft aan dat hij zeer tevreden is
over Streetcornerwork. ‘De coaches sluiten goed aan bij de leefwereld van de jongeren en geven hen de duidelijkheid die nodig is.’ Commitment Jongeren worden voor het programma aangemeld door de zogenaamde regisseurs Top600. Dat kan iemand van de GGD zijn, de Reclassering, of de DWI, maar ook politie of justitie. Deze regisseurs spelen een belangrijke rol. Zij zijn uiteindelijk verantwoordelijk voor hun cliënt. Daarnaast worden er ook jongeren aangemeld die niet op de Top600-lijst staan, maar wel met soortgelijke problematiek rondlopen. De intake is grondig. Een uur lang wordt de jongere voorgespiegeld wat het programma hem allemaal gaat kosten: tijd, energie, en commitment. ‘Pas als dat allemaal duidelijk is, leggen we uit wat er te halen valt’, zegt Youssef. ‘Dat ze met onze hulp hun leven een positieve draai kunnen geven.’ Na de intake krijgen de jongeren een week bedenktijd, zodat zij
Hulpverlener Youssef (r) bezoekt Mohammed regelmatig in zijn kamer.
zich goed realiseren waaraan ze beginnen. Doen ze mee, dan krijgen zij coaching en begeleiding op maat en eventueel een kamer. Na dat jaar moeten ze weer op eigen benen kunnen staan. Rode kaart Motivatie is het sleutelwoord van het programma. ‘Je kunt hier niet aan meedoen als je doet alsof je wil veranderen’, zegt Youssef. ‘Omdat we 14 wooneenheden hebben, zijn er mensen die denken dat dit een makkelijke manier is om aan een kamer te komen. Maar die lui komen snel van een koude kermis thuis. Om te beginnen is er een lange wachtlijst voor de kamers. Maar belangrijker nog: de voorwaarden om mee te doen, zijn streng. Als je je niet aan je afspraken houdt, krijg je een gele kaart. Twee gele kaarten is rood.
Als je een delict pleegt, krijg je sowieso een rode kaart. En rood betekent einde oefening. Je raakt dan niet alleen je deelname, maar ook je kamer kwijt. Dat betekent ruw gezegd dat je meteen weer op straat staat.’
gewerkt aan stabilisering, zo goed en zo slecht als dat gaat. Het afgelopen jaar is er een handvol jongeren na de intake afgevallen. ‘Zij waren er blijkbaar nog niet aan toe.’ Ook hebben twee jongeren
‘Ik heb jongens van heel ver zien komen.’ Dood paard Op dit moment zitten er 49 jongeren in een traject of voortraject. Slechts 14 van hen hebben een kamer. Voor de overige deelnemers, die nog thuisloos zijn of kampen met een instabiele woonsituatie is het opbouwen van een betere toekomst lastig. Wel wordt er
tijdens het programma twee gele kaarten, en dus een rode kaart, gekregen.’ ‘Voor ons is dat een prima instrument om te voorkomen dat we aan een dood paard blijven trekken. Deze jongeren hielden zich niet aan hun afspraken, dus dan houdt het op. Youssef is trots op degenen die nu uitstromen uit Pak je Kans. ‘Ik heb jongens van heel
‘Jongeren kunnen elkaar helpen’
Resultaten In het eerste jaar namen 110 jongeren deel aan Pak je Kans, van hen hebben er 14 een kamer via het project. Er zijn 32 deelnemers naar werk begeleid. Er zijn 29 jongeren uitgestroomd, van wie 22 met positief resultaat. Vijf deelnemers zijn in het voortraject in contact gekomen met politie en justitie. Twee kregen een rode kaart vanwege het niet nakomen van betalingsverplichtingen voor de kamer.
Ruim zes jaar was Freek Ossel als wethouder verantwoordelijk voor onder meer armoedebeleid, wonen en de wijkaanpak in Amsterdam. Nu zwaait hij af. In een van zijn laatste weken op het stadhuis vertelt hij wat de gemeente wel én niet kan doen voor jongeren met problemen. uuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuu
ver zien komen. Zonder geld, werk en woning en dan ook nog met torenhoge schulden. Als je dan ziet dat ze zelf elke maand de discipline opbrengen om hun schulden af te lossen, weet je dat het kan.’ Weg uit je omgeving Het idee is dat Pak je Kans over de hele stad word uitgerold. Youssef is daar enthousiast over. ‘Ten eerste omdat we dan meer woningen hebben en meer mensen kunnen helpen. Daarbij zou het fantastisch zijn als we mensen uit hun huidige omgeving kunnen halen, om de kans op recidive te verkleinen. Jongeren uit Nieuw-West kunnen dan bijvoorbeeld een jaar lang aan de andere kant van de stad gaan wonen en andersom. Het is dan veel makkelijker om uit je oude denkwijze te stappen en opnieuw te beginnen.’ u
Hoe beïnvloedt armoede de situ atie van jongeren in Amsterdam? ‘Helaas is de armoede de afgelopen jaren toegenomen. Dat heeft natuurlijk grote invloed op gezinnen. Van de Ghanese jongeren leeft bijvoorbeeld 40% onder de armoedegrens. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat het je dan altijd slecht vergaat, maar de kans is groter dat je vroeg of laat met een organisatie als Streetcornerwork te maken krijgt. Daarom zijn jongeren echt een aparte groep binnen het armoedebeleid geworden.’
6
7
Bijna alle cliënten van Streetcor nerwork zitten ook tot hun nek in de schulden. Wat kun je daar als gemeente aan doen? ‘We hebben de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in preventie en geven voorlichting over omgaan met geld. Voorheen keken we vooral naar volwassenen, maar nu weten we dat je niet vroeg genoeg kunt beginnen om de waarde van geld te leren. In sommige gezinnen krijgen kinderen geen zakgeld, maar wel allerlei spullen. Zo leren ze niet wat iets kost, laat staan dat je ergens voor moet sparen. Zowel op lagere scholen als bijvoorbeeld op ROC’s maken we voorlichtingsprogramma’s over budgetteren mogelijk. Bovendien zijn er speciale spreekuren op scholen en proberen we ervaringsdeskundigen hun verhaal aan jongeren te laten vertellen.’ Zolang jongeren nog op school komen, zijn ze in beeld en dus bereikbaar. Maar wat kun je als gemeente doen voor jongeren van boven de 18 die in de problemen zijn geraakt?
‘Daar weten we eigenlijk nog te weinig van. Recent onderzoek in Nieuw-West toont weer eens aan dat grote groepen jongeren buiten het systeem vallen. Dat ouders hen soms ook uit de gemeentelijke administratie schrijven, vind ik verschrikkelijk. Sorry hoor, maar kinderen zo als nuisance beschouwen vind ik echt heel slecht. Ze komen op straat terecht, slapen in auto’s. Om deze groep weer op te sporen komen de veldwerkers van Streetcornerwork
mogelijkheden om woningen voor jongeren te realiseren. Maar ik zou ook willen dat er creatiever wordt gekeken naar woonvormen voor jongeren. Nu vind ik de begeleid-wonen-trajecten onnodig duur. Waarom moeten alle jongeren een zelfstandige woning hebben? Jongeren kunnen ook met elkaar wonen en faciliteiten delen. Zo kunnen ze elkaar helpen. Ook vind ik dat jongeren zelf in beweging moeten komen. Goede
‘jongeren zijn een aparte groep binnen het armoedebeleid’ van pas. Ze zijn streetwise en niet bang voor deze moeilijke doelgroep.’ Het is voor jongeren ook heel moeilijk om huisvesting te vinden in de stad. ‘Natuurlijk is huisvesting voor jongeren ook belangrijk. Nu we vanuit Den Haag groen licht hebben gekregen om ook jongerencontracten af te sluiten, hebben we extra
initiatieven die dit stimuleren vind je in Zuid-Oost en Nieuw-West, waar huisvesting is gekoppeld aan werk of opleiding. Of denk aan studenten die korting op hun huur krijgen als ze bijvoorbeeld kinderen uit de wijk met hun huiswerk helpen. Ook Streetcornerwork zou zich kunnen richten op nieuwe woon- en begeleidings concepten, in samenwerking met andere organisaties.‘ u
De werkweek van Maja Oomen Maja Oomen (34) werkt bij het team intensieve Preventieve Aanpak (iPA), dat jongeren begeleidt met problemen op school, beginnende criminaliteit of sociaal isolement. Binnen iPA werken Streetcornerwork en Spirit samen. uuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuu
Maandag Op maandagochtend vergadert ons team om de week met de teamleider. Vandaag bespreken we wat vragen vanuit het netwerk en gaan we nog verder in op de samenwerking tussen Spirit en Streetcornerwork. Na het overleg ontvang ik mijn eerste cliënt van de week. Yassin schuift gelijk de brieven van zijn schuldeisers voor mijn neus. Veel brieven zijn nog niet eens geopend. Ik kom wel zeven verschillende schuldeisers tegen. Yassin heeft moeite om de brieven te begrijpen en de betalingsregelingen bij te houden. Hij heeft hierin langdurig begeleiding nodig. Ik overweeg schuldhulpverlening, maar wil ook contact opnemen met zijn broer om te kijken wat hij kan doen. Daarna tref ik Eva in de binnenstad. Ze is al maanden op zoek naar werk in de horeca. Helaas is ze nog steeds niet uitgenodigd voor een gesprek. Vandaag hebben we afgesproken om gewoon maar eens wat cafés en restaurants binnen te stappen.
Let wel… Eva stapt binnen en ik kijk op afstand toe. Zo kan ik met eigen ogen zien hoe werkgevers op haar reageren en kan ik haar nog wat tips geven. Dinsdag Ik schuif eerst aan bij het driehoeksoverleg tussen iPA, Leerplicht Plus en DWI. Tijdens deze bijeenkomsten bespreken we alle cliënten. Deze werkwijze is heel effectief omdat we zo het contact tussen de partners verdiepen en samen nadenken over de casussen. Terug op kantoor ga ik gelijk een aantal cliënten bellen en mailtjes lezen. Ik krijg achter elkaar drie enthousiaste mails van Eva die na haar solliciteersessie gisteren, vandaag al is uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek! Ze vraagt om tips en uit haar onzekerheden, maar na een paar positieve opstekers, is duidelijk dat ze er met een gezonde spanning naar toe gaat. Na dit leuke nieuws heb ik een
voorbereidend gesprek met twee trainers. Ze gaan ons scholen in betere communicatie met ouders van clienten. Dat is belangrijk, omdat de casussen bij iPA vaak complex zijn. Daarna race ik naar ons kantoor bij station Muiderpoort waar ik met Ilias ga kijken naar een schoolinschrijving voor september. Hij wil het liefst machinist railvervoer worden. Nadat hij gebeld heeft met de opleiding,
Woensdag Ik begin de dag met alweer een blije mail van Eva, in hoofdletters schrijft ze; ’IK HEB WEER EEN SOLLICITATIE JOEHOE. TWEE IN ÉÉN WEEK!’ Ik juich van binnen ook, want het voelt goed als een cliënt weer in zichzelf en in haar mogelijkheden gaat geloven. Tot 13.00 uur app en mail ik met allerlei cliënten, de tijd vliegt voorbij. Dan tref ik Samira in het Oosterpark. Ik heb haar bijna twee maanden niet gezien, ook thuis kreeg ik haar niet te pakken. Gelukkig reageerde ze vorige week eindelijk op mijn zoveelste bezorgde mail en wilde ze graag afspreken. Ik tref een overspannen meisje, helemaal in de war, dat nergens houvast en veiligheid voelt. We lopen, zitten en praten. Samira heeft last van angst- en paniekaanvallen waardoor het haar niet lukt naar school te gaan. Ook heeft zij waarschijnlijk een laag IQ, het is de vraag of een reguliere school überhaupt wel mogelijk is. Het is klip en klaar dat Samira begeleiden een lang en intensief traject gaat worden. Ik vertel haar duidelijk dat we stap voor stap gaan en niet alles tegelijk doen. Ze kan mij als steun gebruiken die het overzicht voor haar bijhoudt. Gelukkig heb ik hierna geen andere afspraken meer en kan ik op kantoor direct actie ondernemen voor Samira. Ik maak meteen een afspraak op haar school en ga een IQ-test regelen.
gaat hij met een grote glimlach de deur uit. Terwijl hij zijn jas aandoet, vertrouwt hij me toe dat hij eigenlijk wel baalt dat hij het op zijn vorige school verpest heeft. Ik geef hem terug dat hij de belangrijkste stap nu gezet heeft. Hij kan op zijn eigen gedrag reflecteren en hij wil een nieuwe start maken. Na het positieve resultaat van deze afspraak wijd ik me aan de administratie.
‘Ilias baalt dat hij het verpest heeft op zijn vorige school.’
8
9
De Intensieve preventieve aanpak in het kort
‘Ik tref een overspannen meisje dat nergens houvast en veiligheid voelt.’ Donderdag Vandaag begint mijn dag op kantoor bij DWI. Cliënte Merjam, die bijstand ontvangt, heeft een gesprek met haar klantmanager, omdat ze uit haar traject is gestapt. Dat moet ze nu verantwoorden. Het wordt een pittig gesprek. Gelukkig volgt ze mijn advies op en geeft ze haar tekortkomingen toe, in plaats van alles bij een ander te leggen. De klantmanager zegt dat ze nog even na wil denken, maar het is mij wel duidelijk dat ze een tweede kans krijgt. Merjam heeft nog meer geluk deze week, want ze wordt tijdens een sollicitatie gesprek direct aangenomen. Ze begint als oproepkracht, waardoor
ze voorlopig nog wel gebaat is bij de aanvulling op haar inkomen dat DWI haar geeft. Terug op kantoor komt Merve langs. Zij wil oefenen met het schrijven van een motivatiebrief voor de MBO-opleiding waar ze naar toe wil. We doen een rollenspel en ik schrijf haar antwoorden op, zodat ze die kan gebruiken voor de brief die ik haar zelf laat schrijven. We lopen de tekst samen na en met een goed gevoel gaat ze weer weg. Na wat mails en registratie, ga ik naar IJburg voor een huisbezoek. Helaas tref ik daar niemand aan. Ik fiets door naar huis, mijn weekend tegemoet. u
Het iPA-team werkt met risicojongeren in de leeftijd van 12 tot 23 jaar met problemen die zich uiten in structureel schoolverzuim, uitval uit school en werk, beginnende criminaliteit, het veroorzaken van overlast, conflicten thuis en problemen met huisvesting, sociaal isolement en een negatief zelfbeeld. Een snelle doortastende aanpak is nodig om erger te voorkomen. De aanpak is flexibel en varieert van een snel advies of een enkelvoudige interventie tot een volledig begeleidingstraject op maat. De medewerkers concentreren zich op het voorkomen van criminaliteit, het behalen van startkwalificaties en op het toeleiden (en behouden) van werk. Ze ontmoeten de jongeren en hun ouders overal; thuis, op school of werk en op plekken in de wijk waar zij hun tijd doorbrengen. u
Meiden komen pas als het te laat is Plotseling staat ze op de stoep van het kantoortje op de Witte de Withstraat in Amsterdam West, met kinderwagen. Het eerste gesprek tussen meidenwerker Rosa en Nesrine verloopt moeizaam doordat het kind voortdurend huilt. De manier waarop Nesrine omgaat met haar kind valt op. Onvoorspelbaar, ongevoelig en een beetje gemeen. Nesrine heeft een IQ van 66 en een bipolaire stoornis. Haar oom heeft een auto op haar naam gezet en die vervolgens total loss gereden. Ook heeft ze meerdere telefoonrekeningen op haar naam staan. Haar schulden zijn immens. Ze is verslaafd aan blowen en verstoten door haar familie. Om te overleven werkt ze af en toe in de prostitutie. Sinds ze is weggelopen uit het tienermoederhuis, slaapt ze met haar kind waar het uitkomt. Ze is bijna twee maanden zwanger. u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u
Nu denk je misschien: hoe kan één mens zoveel problemen tegelijk hebben? Toch is Nesrine geen uitzondering. Meidenwerkers Rosa Staelenberg en Vanessa Brooks kennen er velen zoals zij. ‘Hoe ze het zonder hulp hebben volgehouden, is mij vaak ook een raadsel’, zegt Rosa. ‘Ze komen niet als het water hen aan de lippen staat, maar als ze allang verdronken zijn.’ Dit is dan ook de reden waarom Rosa en haar collega’s van de meidenwerkgroep van Streetcornerwork voortdurend zoeken naar manieren om deze doelgroep eerder te bereiken. Weten dat we er zijn In Amsterdam Zuidoost, waar Vanessa als meidenwerker actief is, is veldwerk cruciaal. ‘Ik ga naar winkelcentrum Amsterdamse Poort, naar Pathé Arena en meer van dat soort plekken. Ook bezoeken we scholen en buurtcentra om
Deze jonge moeder krijgt begeleiding van Streetcornerwork. Het is niet Nesrine, het meisje dat voorkomt in het artikel. 10
11
meiden te laten weten dat we er zijn. Meestal bellen ze of komen ze later opeens binnenvallen. Vaak gaat het ook via via. Iedereen heeft wel vriendinnen of nichten die ook hulp nodig hebben.’ Niet in het openbaar Meiden uit Amsterdam West zijn altijd onderweg. Ze hangen niet op straat of in coffeeshops. Hier komen ze meestal naar kantoor. De meeste meiden willen gewoon niet gezien worden in hun eigen buurt. Ze hebben het gevoel in de gaten te worden gehouden. ‘Als ze uitgaan, dan doen ze dat in het centrum of buiten de stad,’ zegt Rosa. Daarom gaat Rosa in West veel de straat op. Lukraak spreekt ze meiden aan
om te vertellen dat er meidenwerk bestaat. ‘Misschien hebben ze er zelf niet direct iets aan, maar kennen ze iemand die hulp nodig heeft.’ Kalmeren via Whatsapp Sommige meiden zijn snel geholpen, met een of twee gesprekken en een duwtje in de goede richting. De meeste zijn langer in begeleiding. ‘Gelukkig kunnen we dat bij Streetcornerwork helemaal zelf bepalen’, zegt Rosa. De laatste tijd hebben we bijvoorbeeld veel meiden met een persoonlijkheidsstoornis, met name borderline. Deze groep vergt intensieve aandacht. Soms zie ik deze meiden elke dag, of spreek ze via de telefoon. Ook chatten we veel via Whatsapp. Gisteren kreeg ik
‘We zien steeds meer meiden met een persoonlijkheidsstoornis’
een appje van een cliënte. Ze wilde een eind aan haar leven maken. Ik ken haar situatie en weet dat ze een gewelddadige vader heeft. Daarom vroeg ik meteen of ze op een veilige plek was, of er iemand bij haar was. Al chattend kalmeerde ze. Vandaag kwam ze langs en hebben we een gesprek gepland bij DWI.’ Bang voor uithuisplaatsing Bij de hulpverlening aan meiden die hulp mijden, is de vertrouwensband cruciaal. ‘Meiden, nog meer dan jongens, hechten aan een goede relatie. Als ze merken dat je echt luistert, leggen ze al hun problemen op tafel. Dan blijven ze ook bij je terugkomen.’ Een deel van de meiden die Rosa en Vanessa helpen, heeft ook een kind. Hun grootste angst is dat Jeugdzorg hun kind afneemt. Vaak kennen ze iemand bij wie dat is gebeurd, of ze hebben zelf als kind slechte ervarin-
‘Verrassend veel meiden verdwijnen plotseling van de radar’ gen met Jeugdzorg. ‘Helaas zie ik vaak gevallen waarin de Jeugdzorg wel nodig is. Ik probeer de moeder dan mee te nemen in mijn overwegingen. Ook moeten ze beseffen dat uithuisplaatsing niet altijd nodig is, als zij tenminste alle hulp accepteren. Het is een lastige balans, want ik wil natuurlijk het beste voor het kind, maar tegelijk weet ik dat vertrouwen de sleutel is voor hulp aan de moeder. Dat vertrouwen wil je niet schaden.’ Zelf doen Een goede manier om met de meiden in contact te blijven is samen met hen activiteiten te organiseren. Vanessa: ‘Zo hebben we bijvoorbeeld een meidenvoetbalteam. Of we gaan met een groepje naar de film. Door op deze manier een band op te bouwen, kun je vaak hun attitude doorbreken. Veel van de meiden hier zijn namelijk nogal veeleisend.
Meer kennis Evelien Nijland is meidenwerker en volgt daarnaast een Master Social Work.Hiervoor onderzocht zij welke kennis meidenwerkers van de Meidenbus nodig hebben. De belangrijkste conclusie van Evelien is dat de Meidenbus en de meidenwerkers makkelijk te bereiken moeten zijn voor de meiden en laagdrempelige activiteiten aan moeten bieden. De komende tijd zal Evelien gaan onderzoeken of dat effect heeft en hoe de meidenwerkers de meiden leren kennen tijdens deze activiteiten. Dit vervolgonderzoek rondt ze dit najaar af. u
Ze komen als alles al in de soep is gelopen en denken dat ik het ga oplossen. Ze moeten inzien dat ze dat zelf moeten doen. Samen dingen doen en hen betrekken bij de organisatie, geeft hen een gevoel van verantwoordelijkheid.’
Ook Vanessa ziet in Zuidoost dat zij eigenlijk slechts een puntje van de ijsberg kan bereiken. Het lukt nog maar zelden om meiden te helpen uit gesloten gemeenschappen, zoals de Afrikaanse, de Poolse en de Chinese. ‘Ook Zuidoost wordt steeds meer multi-culti, waardoor de aanpak van meidenwerk ook steeds diverser wordt.’u
Onze veldwerkers ‘Zichtbaar zijn op straat is ontzettend belangrijk’ Thomas Witteveen u 25 jaar u Veldwerker in Haarlem u Opleiding: HBO Cultureel Maatschappelijke Vorming (deeltijd)
Opeens van de radar Het Meidenwerk van Streetcornerwork kun je zien als de laatste strohalm, of als de eerste opstap naar een betere toekomst. Hoe het ook zij, Rosa en Vanessa zien in de praktijk dat veel meiden niet zonder het Meidenwerk kunnen. ‘Wel voel ik dat we nog steeds tekortschieten’, zegt Rosa. ‘Als we meer vrouwkracht zouden hebben, kunnen we meer doen. Daarbij verwacht ik dat we met meer capaciteit ook beter in staat zijn om te onderzoeken via welke wegen we meiden met problemen eerder naar de hulpverlening toe kunnen leiden.’ Helaas is het nog steeds zo dat er verrassend veel meiden plotseling van de radar verdwijnen. ‘Met name als ze ook een kindje hebben, is dat heel zorgelijk. Je weet dan namelijk niet wat er met hun kind gebeurt en of het wel veilig is.’
Aan de slag ‘Toen ik nog jongerenwerker was, namen de jongeren me vaak in vertrouwen. Ik hoorde van alles over hun problemen. Maar ik had geen ruimte om hen verder te helpen; mijn werk bestond uit het organiseren van activiteiten. Dus toen er een vacature kwam bij Streetcornerwork, was de overstap snel gemaakt.’ Ei kwijt ‘Ik hou van de directe manier van werken, van er op af stappen. Veldwerk is heel anders dan je buurthuis opengooien en maar kijken wie er binnenkomt. Ik heb het nu zelf in de hand. Jongeren waarderen ons daar ook om. Eerst kennen ze je natuurlijk nog niet, zijn ze soms wantrouwend, maar daarna vinden ze het wel relaxed als je hen aanspreekt. Dan kunnen ze hun ei kwijt. Bovendien bereik ik zo veel meer jongeren uit de buurt.’
uuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuu
De Meidenbus Hoe bereik je meiden met problemen? Sinds twee jaar rijdt de Meidenbus van Streetcornerwork door de stad. De veldwerkers parkeren op verschillende plekken en nodigen meiden uit om kennis te maken. Meisjes van 12 tot 23 jaar met uiteenlopende problemen, zoals bijvoorbeeld omtrent seksualiteit, school en onveilige thuissituaties vormen de doelgroep. De Meidenbus is voor hen vaak de eerste stap naar de hulp die zij nodig hebben. u
Kennis van de straat ‘Als ik met medewerkers van andere organisaties praat over een bepaalde groep jongeren, merk ik dat ik vaak het beste weet wat er echt speelt
12
13
op straat. Zichtbaar zijn in de wijk is ontzettend belangrijk. Wij bereiken jongeren die niemand anders ziet. Ik vind soms jongeren die bij andere organisaties uit beeld zijn, bijvoorbeeld vroegtijdig schoolverlaters. Die kan ik dan weer proberen in een traject te krijgen.’ Prima jongeren ‘Als je in het begin op groepen af stapt, moet je wel even een drempel over. Het is vooral belangrijk dat je aanvoelt hoe ze naar je kijken. Of ze zin hebben in een praatje. Soms is een gesprekje van vijf of tien minuten ook genoeg. Als de jongeren eenmaal weten wie je bent, en dat je een hulpverlener bent met een doel, is de anonimiteit weg. Het zijn over het algemeen prima jongeren, maar ze hebben een imagoprobleem.’ Toekomstwens ‘In Haarlem wordt nog weinig rekening gehouden met jongeren die een valse start hebben. Het zou mooi zijn als bepaalde trajecten daar meer op toegespitst worden, zoals bijvoorbeeld de schulphulpverlening. Die is nu ingericht op volwassenen. Ik hoop dat ik hier nog lang kan blijven, en dat het werk zoals het er nu staat door kan gaan. Bij een overstap naar een andere organisatie, lever je altijd in. Dan ben je zoveel meer gebonden.’ u
WorkForce in afgeslankte vorm door
Onze veldwerkers
‘Ik deins niet terug voor grote kerels’
Na een forse bezuinigingsronde bij WorkForce, ingegeven door een afgewezen aanbesteding, is Streetcornerwork er toch in geslaagd een groot deel van haar cliënten aan het werk te houden. En dat is goed nieuws, want deze groep cliënten is afhankelijk van langdurige zorg en begeleiding.
Anouschka Belfor u 26 jaar u Veldwerker, jongeren-inloop Amsterdam Centrum. u Opleiding: HBO Maatschappelijk Werk & Dienstverlening
u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u u
WorkForce biedt langdurig verslaafden een dagbesteding in de vorm van vuil prikken en schoonmaken van de openbare ruimte. Het werk biedt de cliënten structuur en even rust in de chaos van het vaak dakloze verslaafdenbestaan. Door een nieuwe aanbesteding van financier Dienst Werk en Inkomen vorig jaar, verloor Streetcornerwork de opdracht van andere aanbieders. Dankzij een samenwerking met Stichting Landzijde, waarmee al werd samengewerkt bij dagprogramma’s op zorgboerderijen, is de organisatie er toch in geslaagd een aantal teams op straat te houden. Wel was Streetcornerwork gedwongen meer dan de helft van de WorkForcebegeleiding te ontslaan. Niet zomaar overstappen ‘Veel cliënten werken al jaren voor ons en hebben een duurzame relatie met hun begeleider(s)’, vertelt Nicoliene Langereis, teamleider van WorkForce. ‘Zij kunnen niet zomaar even overstappen naar een andere organisatie. Als wij wegvallen, is de kans groot dat zij hun dagbesteding ook laten vallen.’ Door de lagere vergoeding is het aantal teams wel
teruggelopen, ook kunnen cliënten gemiddeld minder dagen aan de slag. Op dit moment zijn er zo’n vijf a zes groepen van WorkForce aan de slag in de stad, voor gemiddeld twee dagen in de week. Ze werken onder andere in Zuidoost, Westerpark, Zuid en het Centrum. Daarnaast werkt er nog één team op een zorgboerderij. Voorheen konden gemotiveerde mensen vier a vijf dagen per week terecht bij WorkForce.
Onzeker Niet alleen is vanwege bezuinigingen de vergoeding per cliënt lager geworden, ook is de systematiek veranderd. Elke organisatie krijgt nu een bedrag per cliënt voor een bepaalde periode, ongeacht of de cliënt komt. Langereis: ‘Dat is jammer, want nu kunnen wij de dagen van cliënten
die niet komen, niet meer geven aan diegenen die graag meer willen werken. Meer flexibiliteit zou beter zijn.’ De toekomst van WorkForce blijft onzeker. Later dit jaar zal pas duidelijk zijn hoe de situatie er in 2015, met de overgang van de AWBZ naar de WMO, uit zal zien. u
Aan de slag ‘Ik wilde na mijn studie heel graag iets doen met zwerfjongeren. Tijdens mijn stage werkte ik met jongeren die van de straat af waren en in een begeleid-wonen-traject zaten. Het was toen nog een relatief onbekende groep, ook in hulpverlenersland. In deze baan zit ik nog een stap ervoor en probeer ik dakloze jongeren weer op de rit te krijgen.’
Concertgebouw In Zuid maken cliënten uit de buurt twee dagen per week schoon rondom het Concertgebouw. Het Concertgebouw betaalt hiervoor een kleine bijdrage. De cliënten mogen tijdens de pauze lunchen in het restaurant, waardoor het volgens Langereis ‘echt een buurtproject is geworden.’ Ook maken teams de buurt schoon rondom de Hermitage, de Nieuwmarkt en het Leidseplein. Dankzij extra subsidie van stadsdeel West en Zuidoost kunnen de cliënten in die stadsdelen drie dagen per week werken.
Vluchtig contact ‘Veldwerk is natuurlijk zeer belangrijk, maar ik vind de begeleiding die erop volgt interessanter. Dan ga je echt iets voor iemand doen. Zwerfjongeren gaan over het algemeen niet na een paar gesprekjes op straat richting hulpverlening. Daar is de problematiek te ingewikkeld voor. Ik vind het frustrerend als je iemand dan na een paar gesprekken weer kwijtraakt. Ik hou regelmatig contact met de jongeren. Zo weet ik hoe het met een cliënt gaat.
14
15
Streetwise ‘Ik ben onder meer aangenomen omdat ik stevig in mijn schoenen sta en streetwise ben. Met mijn 1 meter 60 deins ik niet terug voor grote kerels. Ik sta dicht bij de wereld van de jongeren die ik begeleid. Ik spreek hun taal, draai ook hiphop en rap. Jongeren moeten je herkennen als één van hen. Je moet geen ‘Gooise vrouw’ zijn, als je begrijpt wat ik bedoel.’ Compassie ‘Onze kracht is dat we zo laagdrempelig zijn. Iedereen komt hier, van homo tot homohater, alle geloven, nationaliteiten. We halen alles binnen, want dakloze jongeren kunnen alleen in de inloop altijd terecht. Hier zie ik hun andere kant, wie ze werkelijk zijn. Onlangs overleed de moeder van een van hen. Driekwart van de jongeren uit de inloop kwam naar de begrafenis. Ondanks hun eigen problemen kunnen zij ook compassie en medeleven tonen voor anderen.’ Toekomst ‘Zolang Streetcornerwork iets voor de maatschappij kan betekenen, blijf ik. De toekomst is voor de jongeren en voor ons in meerdere opzichten ongewis. De grote veranderingen in de maatschappij zie je hier terug.' u
‘Ik ben een positief mens, negatief denken geeft alleen maar bad luck’ Yolande ten Hooven (54) is al 37 jaar verslaafd. Desondanks heeft ze een woning, haar financiën geregeld en zet ze zich in voor andere verslaafden. Ook is ze voorzitter van de cliëntenraad van Streetcornerwork. ‘Ik doe mijn mond open als er iets niet goed is.’ uuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuu
December vorig jaar stond ze nog samen met burgemeester van der Laan op de voorpagina van de Spits. De foto was gemaakt tijdens het ontbijt dat de burgmeester elk jaar aanbiedt aan dak- en thuislozen. Er ligt een kopie in de kast van haar woning in Zuidoost. Het is niet het enige mediaoptreden van Ten Hooven, die eerder ook al optrad als spreekbuis van de langdurig verslaafden in het stadsdeel. Drugs zijn de rode draad in het leven van Yolande, maar somber is ze er niet van geworden. ‘Ik ben een positief mens, negatief denken geeft alleen maar bad luck. En ik doe mijn mond open als er iets niet goed is. Veel verslaafden willen van alles en het liefst gratis. Maar zo werkt het
niet. In de cliëntenraad proberen we echte problemen aan te pakken. We overleggen met de GGD en het Fibu (budgetbeheer van DWI, red.) en proberen één keer per jaar met het stadsdeel te praten.’ Ook maakt Yolande samen met haar collega’s het krantje Flash, met daarin nieuwtjes, puzzels en ditjes en datjes. Het is populair onder verslaafden en hun dealers. Op straat Ten Hooven is met recht ervaringsdeskundige. ‘Op mijn zeventiende begon ik met heroïne. Ik gebruikte gelijk non-stop, een gelegenheidsgebruiker ben ik nooit geweest. Alleen tijdens mijn zwangerschappen deed ik geen
‘Street was de enige die naar ons toe kwam’ Op Ganzenhoef zat ook het kantoor van Streetcornerwork. ‘Zij waren de enigen die naar ons toe kwamen. Bij andere hulpverleners moest je naar hen toe, maar dat lukt mij gewoon niet. Maar Annet (veldwerker, red.) sprak mij aan. En ze haalde de sociale dienst naar ons toe, in plaats van andersom. Bij Street zijn ze aardig en familiair, en niet koud en zakelijk.’
drugs.’ Aanvankelijk had Yolande samen met haar vriend een woning, waar ze kort na elkaar twee jongens kregen. Ondertussen vielen de kosten voor huur en levensonderhoud haar zwaar. ‘Ik wilde mijn geld daar natuurlijk niet aan uitgeven. Vond ik zonde. Ik was jong en had energie voor tien. Een huis vond ik niet nodig.’ Ze belandde op straat, waar ze vijftien jaar lang leefde. De kinderen werden elders opgevangen.
Onderdak Yolande kreeg weer een uitkering, die Streetcornerwork voor haar beheerde. Later kwam ze in het methadonprogramma terecht en kon ze een woning krijgen, waar ze nu al zeventien jaar woont. ‘Alle verslaafden van toen hebben onderdak, er loopt nog één vrouw op straat, maar die wil gewoon echt niet. Je bent echt idioot als je dat doet, want op straat leven hoeft niet meer.’ Volgens Yolande is meer dan de helft van de langdurig verslaafden uit die tijd inmiddels overleden door het langdurig drugsgebruik. De rest heeft hun verslaving, mede dankzij de begeleiding van Streetcornerwork, redelijk onder controle. Bovendien veroorzaken ze geen overlast meer. Nieuwe gebruikers zijn er nauwelijks. Een leven helemaal zonder drugs zit er voor de oude garde niet in. ‘Stoppen wil ik niet. Volgens mij ga ik dan gelijk dood. Nu heb ik alles wat ik wil.’ u
Feest op Ganzenhoef Yolande kwam terecht op de Zeedijk, een ‘keiharde leerschool’. ‘Het was een hard leven, maar ook een avontuur. Ik werkte als drugsrunner of als het moest in de prostitutie. Ik verdiende veel geld en rookte me de kolere. Later kwamen we op Ganzenhoef terecht. Daar was het altijd feest. Er was overal drugs te krijgen. Dat je af en toe werd opgepakt was een risico van het vak. Ik ben denk ik wel meer dan honderd keer op het politiebureau geweest. Maar altijd voor kleine dingen, echt crimineel ben ik nooit geweest.’
16
17
Je leven op de rit: een fashionable uitdaging
KORT N i e u w s u KORT N i e u w s u KORT N i e u w s Rambler en CRE8 (sociale firma’s) Rambler en CRE8 zijn sociale firma’s die dak- en thuisloze jongeren de kans geven hun talenten te benutten. Over Rambler leest u hiernaast meer. Het onlangs opgerichte CRE8 is een 3D-print-werkplaats. Jongeren kunnen ontwerpen en zich de 3D-print-techniek eigen maken. Veldwerkers van Streetcornerwork zijn actief in deze sociale firma’s: zij nemen de aanpak van de problemen van de jongeren voor hun rekening. Daardoor kunnen de medewerkers van Rambler en CRE8 zich concentreren op de vakmatige begeleiding van de jongeren tijdens het werk.
Samenwerking Volksbond WorkForce - het dagbestedingsproject voor OGGZ-cliënten - maakt schoon in de openbare ruimte. De noeste werkers starten ‘s ochtends, genieten tussen de middag van een (warme) lunch, en lopen ’s middags nog een ronde om zwerfvuil op te halen. Voor de verzorging van de lunch is Streetcornerwork een samenwerking aangegaan met de Volksbond. In Centrum PS en woonvoorziening Jan Rebelstraat worden dagelijks maaltijden bereid. Deelnemers en vrijwilligers van de Volksbond werken hieraan mee, het is hun dagbesteding. Zij zorgen voor gevarieerde, gezonde en voedzame maaltijden, ook voor WorkForce.
Tijdelijke Jongerenvoorziening IJburg Sinds enkele jaren is Streetcornerwork ook actief op IJburg. Hier bieden we jongeren met problemen perspectief en helpen we bij de aanpak van jeugdoverlast. Want hoe nieuw IJburg ook is, de ‘gewone’ grotestadsproblemen duiken ook daar op. Goede (jongeren)voorzieningen gaan overlast op straat tegen, zeker als jongerenwerk (Dynamo), Streetcornerwork, Stichting 24-karaats, stadsdeel, politie, buurtbewoners en andere partners in en rondom zo’n voorziening nauw samenwerken. Dynamo gaat de Jongerenvoorziening IJburg runnen. Er komt een inloop en een activiteitenprogramma, gericht op talentontwikkeling. Streetcornerwork zorgt voor de toeleiding van overlastgevende jongeren, geeft informatie en advies en biedt begeleidingstrajecten aan.
Dat hulpverlening perfect samengaat met hoogstaande creatieve ontwikkeling, bewijst Rambler. Rambler is een professioneel streetwear modemerk, gebaseerd op de ontwerpen van straatjongeren. De twee werelden komen samen in het atelier op de Zeedijk. Parc, picnic, night life, street high, spaces of attitude… Elk nieuw seizoen begin met een brainstorm. Vervolgens maken de jongeren een styleboard. Hierin verwerken ze hun eigen smaak, het gekozen thema, ze onderzoeken concepten en zoomen in op de kleinste details. Vervolgens gaan zij tekenen, schetsen en sommigen ook naaien. De creative coach ondersteunt dit proces, zodat alle ontwerpen bij elkaar passen en samen één collectie vormen.
Project Basisadministratie brengt schulden in kaart Veel van onze cliënten hebben schulden. Het is lastig deze schulden in kaart te brengen, omdat de jongeren geen overzicht hebben van hun administratie. Het ordenen van de financiële papieren is arbeidsintensief. Ter ondersteuning van de jongeren en professionals is onder leiding van Anne Goené (veldwerker) het project Basisadministratie gestart. Studenten van de Hogeschool worden als vrijwilliger ingezet om jongeren te assisteren al hun financiële papieren bij elkaar te zoeken en te ordenen. Het project werkt voor beide partijen. De student krijgt een gedegen training, verdient studiepunten en doet ervaring op in de praktische dienstverlening aan jongeren. De jongeren weten waar ze aan toe zijn en kunnen vervolgens met hun begeleider(s) aan de slag om hun financiële problemen op te lossen.
18
19
‘Als jij iets doet, krijg jij ook de waardering hiervoor’ De ontwerpen waarvan uiteindelijk samples worden gemaakt, dragen altijd de naam van de ontwerper. Ook ontvangt de ontwerper een ontwerpersvergoeding, zoals het hoort. ‘Je moet je aanpassen, altijd’ Je aanpassen is een belangrijk leerpunt voor de jongeren bij Rambler. Mode ontwerpen betekent altijd dat het oorspronkelijke idee een weg vindt in wat praktisch haalbaar is en wat bij de collectie past. Daar moet je als ontwerper tegen kunnen. Carmen van der Vecht, oprichter van Rambler en creative coach. ‘Ons doel is streetwear op de markt brengen, ontworpen door straatjongeren. Maar we nemen niet alleen, we geven ook: iedere jongere krijgt hier de begeleiding die hij nodig heeft van een vaste medewerker van Streetcornerwork. Terwijl je je creativiteit ontwikkelt, helpen wij je verder met praktische dingen als inkomen, gezondheid, wonen en dagbesteding.’ Carlos, straatjongere en modeontwerper ‘Wij gingen vroeger tijdens schoolvakanties nooit weg. Als ik me verveelde, begon ik altijd aan mijn broeken te knutselen en er versieringen op te naaien. Sinds mijn zevende heb ik geen ouders meer. Ik heb veel te maken gehad met hulpverlening. Ik voel me vaak niet op waarde geschat. Hier zien ze me voor vol aan. Ik heb al veel geleerd over het productieproces en ik heb zelfs al eens iets verkocht hier in de winkel. Dat geeft echt een kick! Als ik naar mijn toekomst kijk, zie ik mezelf meer gevestigd. Met hulp van Rambler heb ik nu al een tussenwoning gekregen. Als het goed gaat, mag ik over een half jaar naar een eigen kamer.’
Ira van der Ende, workfloor coach ‘Als je hier bent, moet er wat gedaan worden. Dat is zo’n beetje de enige regel. Voor jongeren is dat precies de reden om hier telkens weer terug te komen. Het is geen hangplek, maar een atelier. Als je weer weg gaat, heb je iets gemaakt, iets geleerd en vaak ook een onderdeel van je leven weer een stapje verder gebracht.’
Evelin Burgin, lifestyle coach vanuit Streetcornerwork ‘Dit is een geweldig concept: jongeren komen hier met een doel. Er komt iets uit hun handen en daar wordt iets mee gedaan. De commerciële aanpak motiveert enorm. Intussen ben ik wel streng: je moet je zaken regelen, want hoe langer je de boel laat hangen, hoe moeilijker het wordt om uit de problemen te raken.’ Voor meer informatie over de kleding en de ontwerpers: www.rmblr.com u
20
21
Succesfactor Het pact tussen Streetcornerwork en Rambler is vernieuwend, maar ook vanzelfsprekend. De veldwerkers van Streetcornerwork zijn gespecialiseerd in het bereiken en begeleiden van dak- en thuisloze jongeren, de doelgroep van Rambler. Bovendien zijn beide organisaties laagdrempelig. Jongeren hoeven niet te wachten op een intake, maar kunnen direct aan de slag.
Hulpverlening in Haarlem slaat handen ineen
Onze veldwerkers
‘Het uitdagen en testen blijft’ Amine Delkhoshnavaz u 34 jaar u Veldwerker in Amsterdam Zuid (de Pijp) u HBO Pedagogiek/ PsychoSociaal Werk Aan de slag ‘Ik was drie maanden op bezoek bij familie in Iran toen een vriendin mailde dat ze dé baan voor mij had gezien. Na vijf jaar als forensisch begeleider in de Bijlmerbajes te hebben gewerkt, zocht ik werk waar ik mensen nog een andere kant op kon sturen. Waar nog iets te redden viel. Nu zit ik hier al meer dan vijf jaar.’ Lange adem ‘Veldwerk leer je niet uit boeken. Je moet zelf leren aanvoelen hoe de sfeer is, of je er op af gaat of alleen even groet. Het is een kwestie van lange adem en een dikke huid. In het begin draaiden jongeren zich soms om of spuugden vlak voor mijn voeten als ik ze aansprak. Bovendien verstond ik ze vaak niet, ik kende de straattaal niet.’ Machogedrag ‘Ik zit echt in een mannenwereld waar veel machogedrag voorkomt. Mijn cliënten bestaan grotendeels uit jonge mannen van de Diamantbuurt/ Van Wougroep, die vaak in aanraking komen met de criminaliteit. Ik had in het begin het voordeel dat ik snel
Vinden, vasthouden en verder helpen
contact had met een van de leiders, ik kon hem begeleiden. Zo won ik ook vertrouwen bij anderen. We moeten het echt hebben van mond-tot-mond reclame. Nu heb ik ook veel ‘zusjes van’ in begeleiding. Maar het uitdagen en testen blijft.’
Er waait een frisse wind door Haarlem. Zes organi saties die werken met jongeren hebben de handen ineen geslagen en de eerste stappen gezet richting een andere aanpak. Nieuw is dat de grenzen tussen de organisaties naar hartenlust overschreden mogen worden; alles in het belang van vroegtijdig ingrijpen en erger helpen voorkomen.
Naast ze staan ‘Als je bij andere hulpverleners twee keer niet op een afspraak komt, lig je eruit. Wij blijven contact houden. Als een cliënt niet komt opdagen, ga ik langs zijn huis of bel zijn vrienden. Als het nodig is, ga ik mee naar alle afspraken. Bij anderen zie ik vaak angst of betutteling in de benadering van deze groep. En de jongens zelf voelen zich heel snel slachtoffer, van de situatie of van discriminatie. Ik sta echt naast de jongere en dat voelen ze. Soms letterlijk. Laatst hing een stoere gozer half tegen me aan bij een gesprek met de reclassering. Ze weten dat ik er voor hen ben.’
uuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuu
De jongerenwerkorganisaties in Haarlem hebben dit voorjaar een pact gesloten dat aansluit bij de veranderingen van deze tijd. De transitie van jeugdzorg naar gemeenten, passend onderwijs en de nieuwe sociale infrastructuur vragen om een nieuwe manier van samenwerken. De samenwerkingspartners in dit veranderende jongerenveld zijn de organisaties Dock, Haarlem Effect, Kontext, Leger des Heils, Stad, Youth for Christ en Streetcornerwork. Op verzoek van de gemeente Haarlem hebben zij een nieuw plan ontwikkeld dat moet zorgen dat jongeren snel en blijvend uit de problemen komen. De samenwerkingspartners richten zich vooral op jongeren van 13 tot 22 jaar die voortijdig school verlaten, een zwervend bestaan leiden, met justitie in aanraking zijn gekomen of kampen
Toekomst ‘Ik hoop echt dat we kunnen blijven doen wat we doen, ondanks alle veranderingen. Het is zo belangrijk te blijven investeren in deze groep, die flirt met de criminaliteit. Met onze aanpak kunnen we voorkomen dat ze nog verder afglijden. Dat scheelt de maatschappij niet alleen veel geld, we bieden die jongens bovendien nog een kans er echt uit te komen.’ u
22
23
met verschillende problemen tegelijk. Voor deze kwetsbare groep bundelen zij hun krachten, waardoor zij hun capaciteit zo flexibel mogelijk kunnen inzetten. Samen zorgen de organisaties voor een goede coördinatie per gebied en de juiste overdracht. Daarbij delen zij kennis en kunde, waardoor de optelsom van de inspanningen uiteindelijk meer jongeren ten goede komt. Geografische verdeling Tussen de organisaties vervagen de grenzen, maar geografisch gebeurt het tegenovergestelde. Haarlem wordt in tweeën gedeeld. Zowel het westen van het Spaarne als het zuiden krijgen een eigen coördinator. Hiermee voorkomen de organisaties dat bepaalde jongeren of groepen begeleiding krijgen van verschillende organisaties.
Het veldwerk blijft in heel Haarlem plaatsvinden. Zo kunnen de veldwerkers zich vrij blijven bewegen, zoals ook de jongeren dat doen. De bestaande sociale wijkteams, waarin verschillende organisaties waaronder het veldwerk zijn vertegenwoordigd, spelen een belangrijke rol in de verdere begeleiding van de jongeren. Samenwerking De medewerkers van Streetcornerwork beoordelen samen met de jongeren wat nodig is en hoe dat het beste aangepakt kan worden. Als het nodig is om een jongere aan een andere organisatie over te dragen, gebeurt dat altijd via een persoonlijke ontmoeting tussen de hulpverleners.
De betrokken beroepskrachten houden na de overdracht bovendien een vinger aan de pols. Zo voorkomen ze dat een slechte match alsnog leidt tot uitval uit een hulpverleningstraject. De veldwerkers van Streetcornerwork blijven bovendien als vangnet fungeren voor jongeren die uit de hulpverlening dreigen te stappen. Kansen voor iedereen Met de nieuwe aanpak willen de jongerenorganisaties zorgen dat alle jongeren in Haarlem hun talenten kunnen ontwikkelen, ook degenen die om uiteenlopende redenen buiten de maatschappij dreigen te vallen. De samenwerking is erop gericht dat jongeren zelf leren hun problemen op te lossen of hier in een vroeg stadium hulp bij krijgen en eventuele justitiële stappen zoveel mogelijk te voorkomen. u
WorkForce werkt door
Heeft u last van zwerfvuil en ander afval in de omgeving van uw bedrijf? WorkForce houdt in kleine teams de omgeving voor u schoon. We prikken zwerfvuil, halen oud papier en karton op en houden stadsparken schoon. Maar ook schilderen, verhuizen of opruimen bij festivals is mogelijk.
De medewerkers van WorkForce zijn langdurig verslaafden met meervoudige problemen. WorkForce biedt hen regelmaat, structuur en de kans wat bij te verdienen. Zo wordt de overlast op straat teruggebracht. De teams staan onder leiding van een professionele begeleider. Interesse? Bel voor een oriënterend gesprek.
Stichting Streetcornerwork u Centraal Bureau uHerengracht 352 u 1016 CG Amsterdam 020 - 6 23 97 67 (tel) u 020 - 6 25 38 20 (fax)
[email protected] uwww.streetcornerwork.eu
