Mag1010
auteur Harrie Heemskerk
Nieuwe NEN 1010 over elektrotechniek in medische omgeving:
Meer vrijheid, maar ook meer rekenwerk Bijna elke operatiekamer in Nederland is nu nog een K3-ruimte met een zwevend netstelsel, en bewaking van de isolatiewaarde ten opzichte van aarde. Met de komst van de nieuwe NEN 1010 gaat dit echt niet zomaar ineens veranderen, zoals door sommigen wordt gedacht. Wel is de intelligente elektrotechniek in medisch gebruikte ruimten er bepaald niet eenvoudiger op geworden. En inzichten zijn veranderd. Engineers, installateurs en inspecteurs zullen meer eigen berekeningen moeten gaan maken. Want die staan niet meer zo uitgebreid in de norm. En zij zullen zich meer moeten verdiepen in de normen voor de afzonderlijke producten waaruit de medische installatie als geheel wordt opgebouwd. En zo is er veel meer veranderd in hoofdstuk 710 over medische ruimten in de nieuwe NEN 1010, die NEN het afgelopen jaar publiceerde. “Dat lijkt misschien lastig, maar het biedt de specialisten op
technische installaties in speciale omgevingen. Niet alleen
dit gebied ook meer keuzemogelijkheden, en meer ruimte
in de petrochemische industrie, op schepen en op boor
voor eigen creativiteit en inventiviteit”, zo verzekert directeur
platforms, maar voor minstens de helft van de activiteiten
Wouter van Beek van Bender Benelux in Breda.
ook in ziekenhuizen.
Dit bedrijf is gericht op de beveiliging van de elektro Van Beek is voorzitter van de werkgroep bij NEN die het nieuwe hoofdstuk over medisch gebruikte ruimten in NEN 1010 heeft samengesteld (zie kader). “Samen met opdracht gevers kunnen elektrotechnische engineers en installateurs nieuwe oplossingen creëren. De techniek laat dat toe, de markt vraagt erom en het is meer van deze tijd”, zegt hij.
Risico-inschatting “Voorwaarde is wel dat alle betrokken partijen bereid zijn een risico-inschatting te maken van de elektrische veilig heid in medisch gebruikte ruimten”, zo voegen Gerard de Groot van Croon Elektrotechniek en Mark van Abkoude van TÜV Rheinland daaraan toe. Zij zijn eveneens lid van de werkgroep bij NEN en stelden een toelichtend document op over de belangrijkste veranderingen in de medische In Groep 2, waarin contact met de hartspier van de patiënt kan ontstaan, mag de
elektrotechniek.
aanrakingsspanning nooit meer zijn dan 10 mV. Hoe je daarvoor zorgt mag je nu als engineer
Dit document is nu al te downloaden op de website van
of installateur zelf bepalen.
NEN. Halverwege komend jaar publiceren zij een uitgebreid
14
Mag1010 | 01 | 2016
Mag1010
De medische wereld wil al jaren meer vermogen per aansluitpunt in de ruimtes waarin zij handelingen verrichten met ondersteuning van elektrische apparatuur en systemen. nieuw werkblad hierover in de Nederlandse Praktijk Richtlijn
geheel worden opgebouwd, is een belangrijke wijziging.
NPR 5310 bij de nieuwe NEN 1010.
In het nieuwe hoofdstuk 7 wordt daar voornamelijk alleen
In de training ‘Elektrische veiligheid in medisch gebruikte
nog naar verwezen, in plaats van dat er eisen uit worden
ruimten’ bij NEN gaan beiden als docent sinds begin deze
overgenomen. Alleen enkele afwijkende of aanvullende eisen
maand diep in op de vele veranderingen die hoofdstuk 710
worden nog vermeldt.
in de nieuwe NEN 1010 met zich meebrengt (zie kader).
Nationaal en internationaal Wouter van Beek schetst eerst op hoofdlijnen de vele
‘Meer ruimte voor eigen creativiteit en inventiviteit’
veranderingen. NEN 1010 als geheel wordt steeds inter nationaler. De volledige titel van de norm luidt nu ‘Elektrische
Medisch IT-stelsel
installaties voor laagspanning – Nederlandse implementatie
Volgens alle drie de werkgroepleden is de meest ingrijpende
van de HD-IEC 60364-reeks’. Deze internationale reeks
wijziging de classificatie van medische ruimtes op basis
bestaat uit alle zogeheten Europese Harmonisatie Documen
van de handelingen die daarin worden verricht. Van de vier
ten (HD’s) bij de mondiale normreeks IEC 60364, waarover
bestaande ‘Klassen’ blijven nu drie nieuwe ‘Groepen’ over:
binnen de Europese normcommissie met inspraak van alle
Groep 0, Groep 1 en Groep 2. Die indeling is vervolgens
lidstaten overeenstemming is bereikt.
bepalend voor de eisen die worden gesteld aan de
Daarnaast is een heel aantal verouderde - specifiek
elektrotechniek die in deze ruimtes wordt g eïnstalleerd.
Nederlandse - rubrieken komen te vervallen. Hierdoor is nu
De belangrijkste nieuwe begrippen daarbij zijn onder
zo’n 99 procent van alle rubrieken in NEN 1010 gebaseerd
meer ‘ medisch elektrisch systeem’, ‘patiënten-omgeving’
op Europese HD’s.
en ‘medisch IT-stelsel’. Ook de nieuwe verwijzing naar
Mag1010 | 01 | 2016
de internationale productnormen voor de afzonderlijke
“Ondanks dat wilden we als Werkgroep 710 (zie kader) het
componenten, waaruit de installaties en systemen als
in ons land bereikte niveau van elektrische veiligheid in de
15
Mag1010
Masterclasses en trainingen medische installaties Gerard de Groot is bij NEN lid van Normcommissie NEC 64 die verantwoordelijk is voor de gehele nieuwe NEN 1010. Ook was hij lid van de werkgroep die het nieuwe hoofdstuk 710 over elektrotechnische installaties in medisch gebruikte r uimten samenstelde. In het dagelijks leven is hij werkzaam als senior consultant bij Croon Elektrotechniek. Daar geeft hij voor opdrachtgevers en andere betrokkenen masterclasses over de nieuwe eisen die NEN 1010 stelt aan de elektrotechnische installaties in medisch gebruikte ruimten. De Groot over zijn masterclasses: “Met net
maar zijn ook relevant voor het aanpassen
editie 2007 van NEN 1010 en het hoofdstuk
name ‘Rubriek 710 – Medisch gebruikte
van bestaande installaties. Croon maakt
710 daarin, aangevuld met recente trainingen
ruimten’ in de nieuwe NEN 1010 is ingrijpend
namens brancheorganisatie Uneto-VNI deel
op het gebied van de jongste elektrotech
veranderd. Deze rubriek richt zich op de
uit van de commissie en de werkgroep die de
nische mogelijkheden.
installaties in onder meer operatiekamers en
nieuwe NEN 1010 en de nieuwe rubriek voor
patiëntenkamers. Installateurs krijgen voortaan
Medische Gebruikte Ruimten daarin opstelden.
Deze training is nuttig voor facilitair managers,
meer vrijheid bij het ontwerpen en bouwen van
“Wij beschikken hiermee over informatie uit
hoofden elektrotechnische dienst, hoofden
een installatie. Die vrijheid gaat wel gepaard
de eerste hand. Deze kennis willen we graag
MID, ontwerpers, projectleiders, werkvoor
met verplichtingen: de betrokken partijen
delen met onze relaties”, zegt Gerard de Groot.
bereiders, leidinggevende monteurs,
moeten samen de risico’s van de elektrische
Croon organiseert daarom de komende tijd
adviesbureaus, architecten en leveranciers van
veiligheid in deze ruimten inschatten en de
Masterclasses, ook als onderdeel van het
medische installatie-gebonden apparatuur.
randvoorwaarden voor de medische hande
opleidingsprogramma voor Croon-mede
lingen beschrijven. Dit leidt tot een veilig
werkers. Voor de verdieping daarvan verwijst
Na 1 dag training
ontwerp op maat.” Lees meer over dit alles in
De Groot naar onderstaande trainingen bij
• kennen de deelnemers hun verantwoorde
bijgaand artikel.
NEN.
lijkheden bij de nieuwe classificatie van
www.croon.nl
medisch gebruikte ruimten
Croon Elektrotechniek wil met de master
• kunnen ze omgaan met onderverdeling van
classes in de Croon Academy, maar ook op
1-daagse trainingen NEN
locatie bij opdrachtgevers, deze complexe
NEN is deze maand gestart met een 1-daagse
materie toegankelijk maken voor een breder
training over de nieuwe NEN 1010 en veilige
publiek, in dit geval onder meer ook de
elektrische installaties in medisch gebruikte
medische managers van ziekenhuizen en
ruimten. Deze wordt gegeven door Mark
andere instellingen.
van Abkoude, eveneens lid van Werkgroep
“Wij zien een maatschappelijke trend waarin
710 bij NEN met betrekking tot elektro
de installateur niet alleen de installatie als
techniek in m edisch gebruikte ruimten. In het
product meer oplevert, maar ook de prestatie
dagelijks leven was hij tot voor kort werkzaam
• weten ze waarom dit nodig is
daarvan garandeert. De gebruiker en de
als inspecteur medische technologie bij
• kunnen ze omgaan met weerstands
installateur bepalen samen welke prestatie
certificerende instelling TÜV Rheinland.
problemen in onder meer vloeren en
de installatie moet leveren en leggen dat vast
Nu is hij naast zijn normalisatie- en trainings
bouwaarde
in een ‘declaration of performance’. Het gaat
activiteiten eigenaar van advies- en inspectie
dan niet alleen om het werk van de installateur
bureau Verimark, dat gespecialiseerd is in
zelf, maar ook om de samenhang met andere
medische installatietechniek.
systemen in hetzelfde gebouw.”
vereffeningssystemen daarin • weten ze wanneer aardlekschakelaars of scheidingstransformatoren worden geïnstalleerd • kunnen ze objecten geïsoleerd opstellen en vereffenen
• weten ze hoe te werken met schema’s, documentatie en bedieningsinstructies • en kennen ze de aandachtspunten bij de installatie en het beheer van noodstroom
Deze training kan tot één dag beperkt blijven
16
een ruimte in verschillende classificaties • kennen ze de opbouw van potentiaal
De in bijgaand artikel op hoofdlijnen
omdat hierbij wordt uitgegaan van de nodige
beschreven ingrijpende veranderingen hebben
voorkennis bij de deelnemers. Vereist is
niet alleen betrekking op nieuwe installaties,
minimaal mbo-niveau, een goede kennis van
voorzieningen. www.nen.nl/trmedischeruimten
Mag1010 | 01 | 2016
Mag1010
De belangrijkste nieuwe begrippen in NEN 1010 Hoofdstuk 710 zijn onder meer ‘medisch elektrisch systeem’, ‘patiënten-omgeving’ en ‘medisch IT-stelsel’.
medische sector handhaven, maar ook verder uitbouwen”,
“Maar los daarvan blijf je om redenen van continuïteit in
zo stelt de werkgroepvoorzitter voorop. “Dit betekent dat
de Groep 2-omgeving zorgen voor een zwevend netstelsel
we de bestaande nationale aanvullingen in NEN 1010 op
met isolatie/impedantiebewaking. Je wilt immers niet dat
de internationale eisen uiterst zorgvuldig opnieuw hebben
door een simpele aardlekfout in een ander apparaat in die
afgewogen. Een deel ervan hebben we laten vallen, maar
omgeving bijvoorbeeld de hart/long-apparatuur uitvalt. Dan
een aantal andere juist heel bewust gehandhaafd. Maar
ben je als arts de patiënt kwijt.”
de indeling in vier klassen hebben we, net als de rest van
Dus het zwevende netstelsel blijft, maar de naam van
Europa, laten vallen. Dus ook de oude Klasse 3. We kennen
deze MES-keten (Medisch-Elektrische Scheiding) wordt nu
nu alleen nog de groepen 0, 1 en 2.”
Medisch IT-stelsel. IT staat voor het Franse ‘Isolation de Terre’, ofwel geïsoleerd ten opzichte van aarde. In Groep 2
‘Engineers en installateurs kunnen nieuwe oplossingen creëren’
moeten alle WCD’s achter zo’n Medisch IT-stelsel worden geïnstalleerd. Gewoon zoals het was, met isolatiebewaking. Maar in de manier waarop komt meer keuzevrijheid.
Medisch IT-stelsel
Verschillende vermogens
Hij benadrukt echter dat dit beslist niet wil zeggen dat de
Zo wil de medische wereld al jaren meer vermogen per
zogenoemde ‘zwevende netstelsels’ met scheidingstrafo’s
aansluitpunt in de ruimtes waarin zij hun handelingen met
en isolatie/impedantiebewaking in de oude Klasse 3 hiermee
ondersteuning van elektrische apparatuur en systemen
ook zijn vervallen, zoals door sommigen wordt gedacht:
verrichten. In de bestaande NEN 1010 mocht daarom al een
“Zeker niet, hooguit gedeeltelijk wanneer er sprake is van
keuze worden gemaakt uit scheidingstrafo’s van 1600, 2000
wandcontactdozen die niet voor medische apparatuur
en 3300 VA. Maar dan moesten de WCD’s in één ruimte
gebruikt worden en waarbij uitval geoorloofd is. In wat
wel gevoed worden door medische trafo’s van hetzelfde
nu heet ‘de patiënten-omgeving’ binnen een ruimte in de
vermogen. Onderlinge verschillen waren niet toegestaan,
nieuwe Groep 2, waarin contact met de hartspier van de
vertelt Van Beek.
patiënt kan ontstaan, mag de aanrakingsspanning hoe dan
Mag1010 | 01 | 2016
ook nooit meer dan 10 mV zijn. Hoe je daarvoor zorgt mag
Volgens de nieuwe eisen mogen binnen één medische
je nu als engineer of installateur zelf bepalen. Daar zijn
ruimte aansluitpunten voor verschillende vermogens
twee methodieken voor: alles vereffenen, eventueel in een
worden geïnstalleerd. Maar dan moeten ze naast de isolatie
sterpuntstructuur (waarover later meer), of het geïsoleerd
bewaking ook worden voorzien van overstroommonitoring
opstellen. Dat blijft zoals het was. Hoe je dat kunt bepalen
en -signalering. Zo kan dreigende overbelasting tijdig
staat in het voorlopig document van Gerard en Mark, dat
worden gesignaleerd zonder dat de medische apparatuur
later een nieuw NPR 5310-blad wordt.”
direct uitvalt.
17
Mag1010 Meer WCD’s Een andere belangrijke wijziging is het aantal WCD’s achter
productnormen en de Nederlandse installatienorm. Maar dat wordt wel uitgelegd in de NEN-trainingen (zie kader).”
één medisch IT-stelsel, dus achter één scheidingstrafo. Dat was acht. Nu is dat aantal volledig losgelaten. Maar daar
Kortom, zegt hij samenvattend: “Dit zijn slechts voorbeelden
tekent Van Beek nadrukkelijk bij aan:
van wat mag, maar niet per se hoeft. Er wordt dus meer
“Dat aantal WCD’s hangt uiteraard wel af van het vermogen
verantwoordelijkheid bij de inspecteur, de installateur/
van de trafo. En het is tevens afhankelijk van het vermogen
engineer en hun opdrachtgevers zelf gelegd. Dat geeft hen
en het lekstroomniveau van de aangesloten apparatuur.
meer ontwerpvrijheid: op geselecteerde plaatsen is meer
Het aantal WCD’s achter één trafo is dus in de norm
en verschillend vermogen toegestaan, bij minder trafo’s en
onbeperkt, maar er is wel een technisch maximum dat goed
minder isolatiebewaking. Maar dan komt daar hier en daar
moet w orden berekend aan de hand van bovenstaande
wel de monitoring en signalering van overbelasting bij. Dat
gegevens.”
moet allemaal heel zorgvuldig worden berekend.” Hij beaamt dat het medisch personeel in de betreffende
‘Voorwaarde is dat alle betrokken partijen samen een risico-inschatting maken’
ruimte naast hun medische handelingen dan niet alleen geconfronteerd worden met de isolatiewaarde van de elektrotechniek, maar ook de signalering van dreigende overbelasting.
Hetzelfde geldt voor de isolatiebewaking van de medische transformatoren zelf. Het niveau daarvan wordt niet meer
Risico-inschatting
voorgeschreven door NEN 1010. Daarvoor wordt verwezen
Gerard de Groot en Mark van Abkoude gaan hier in hun
naar de Europese productnorm van de apparatuur voor
aanvullend document, en later in het nieuwe NPR 5310-werk
isolatiebewaking. Een aparte paragraaf is hierbij in de
blad, nog dieper op in:
productnorm opgenomen voor de bewaking van medische
“In het gewijzigde hoofdstuk 710 worden inderdaad meer
IT-stelsels. De aanvullende bepalingen staan nu in NEN
vrijheden en mogelijkheden geboden bij het ontwerpen en
1010-7-710. Als de engineer het juiste type niet kiest,
bouwen van een elektrische installatie in medisch gebruikte
moet de installateur dat doen. En de inspecteur dient dat te
ruimten. Voorwaarde is wel dat alle betrokken partijen bereid
controleren bij oplevering of periodiek inspectie. Zij zullen
zijn samen een risico-inschatting te maken met betrekking
dus ook de Europese productnormen moeten kennen.
tot de elektrische veiligheid daarin. Door deze gezamenlijk
Van Beek: “Het gaat om het combineren van Europese
te bespreken en randvoorwaarden te beschrijven waar
Binnen één medische ruimte mogen nu aansluitpunten voor verschillende vermogens worden geïnstalleerd. Maar dan moeten ze naast de isolatiebewaking ook worden voorzien van monitoring en signalering van dreigende overbelasting.
18
Mag1010 | 01 | 2016
Mag1010
Ook om redenen van continuïteit moet in de Groep 2-omgeving worden gezorgd voor een Medisch IT-stelsel. Maar daar zijn nu twee methodieken voor: geïsoleerd opstellen of alles vereffenen, bijvoorbeeld in een sterpuntstructuur volgens dit schema.
binnen de medische handelingen in ziekenhuizen en andere
instrumentele dienst, de klinisch-fysicus en de installatie
medische locaties worden uitgevoerd, dient de veiligheid
verantwoordelijke volgens NEN 3140.
van de patiënt te worden gewaarborgd. Een betere af
Indien bijvoorbeeld een onderbreking van de netvoeding
stemming tussen het vakgebied van enerzijds de elektro
tot onaanvaardbare risico’s voor de patiënt kan leiden, is
technische installatie en anderzijds van medische apparatuur
continuïteit van de netvoeding noodzakelijk. De uitvoerings
is mogelijk dankzij het gebruik van de nieuwe classificatie
vorm wordt bepaald op basis van risicomanagement.
en begrippen.”
Om te komen tot de juiste uitvoeringsvorm van de elektro technische installatie in de medisch gebruikte ruimte moeten
‘Op de aardrail waarop de geïsoleerd opgestelde delen zijn aangesloten, geldt een impedantie van ten minste 3 kΩ’
vervolgens ten minste de volgende aspecten aan de orde komen:
Algemeen NEN 3140
• Vaststellen van de patiënten-omgeving
Op basis van het medisch handelen bepalen verschillende
• Vaststellen van de maximale aanraakspanning
disciplines samen de classificatie van de medisch gebruikte ruimten in ziekenhuizen en andere gebouwen in de Groepen
(10 mV/100 mV) • Aanwijzen van vitale levensondersteunende toestellen
0, 1 en 2. Om tot een goed elektrotechnisch ontwerp te komen is tijdens het bouwproces overleg noodzakelijk tussen
Medisch IT-stelsel
de installateur, het medisch personeel, personen die verant
• Groepencodering wandcontactdozen (bijvoorbeeld label:
woordelijk zijn voor de medische veiligheid, de medisch
Mag1010 | 01 | 2016
‘TR 1+0 GR. 3N’)
19
Mag1010 Functiecodering wandcontactdozen (bijvoorbeeld label: • ‘tbv bloedverwarmer’) • Te verwachten grote verbruikers (wellicht apart aan te wijzen contactdoos of CEE-form) • Aansluitwijze van de te verwachten objecten met hoge aardlekstromen
limiet voor de aanraakspanning 10 mV. Om te voorkomen dat deze limiet wordt overschreden, kan het geïsoleerd opstellen van delen en/of het maken van een vereffeningssysteem met sterpuntstructuur noodzakelijk zijn. Buiten het bereik van de patiënt mag hiervan op grond van bepaling 710.3 worden afgeweken. Op basis van een
• Twee aanliggende (bij elkaar horende) ruimten
risicoanalyse worden daar aanraakspanningen met een
• Aantal noodzakelijke contactdozen en aantal
limiet van 100 mV geaccepteerd.
vereffeningspunten • Maximaal aantal contactdozen op een medisch IT-stelsel
Sterpuntstructuur
• Vermogen van de beschermingstransformatoren
De niet-medische toestellen, bijvoorbeeld een elektro
• Impedantie/aardfoutbewaking
motor van een elektrische deur, moeten zo dicht mogelijk
• Rood of geel signaallampje bij aardfout of overbelasting
bij de centrale aardrail worden aangesloten, zodat de te
• Doormelding van aardfout of overbelasting naar gebouw
verwachten aardlekstromen niet door de patiëntomgeving
beheersysteem
gaan lopen. De aardlekstromen worden dan rechtstreeks via de centrale aardrail naar de PE-leiding afgevoerd. Vooraf
Vereffeningssysteem
moet worden bepaald welke objecten op welke aardrail
• Geïsoleerd opstellen van (metalen) delen
worden aangesloten.
• Opbouw van het vereffeningssysteem
Geïsoleerd opstellen Toepassing in de praktijk
Op de aardrail waarop de geïsoleerd opgestelde delen zijn
In de nieuwe NEN 1010 worden medische handelingen die
aangesloten, geldt een impedantie van ten minste 3 kΩ. In
reiken tot in of aan het hart alleen toegelaten in een ruimte
de sterpuntstructuur is het vrij eenvoudig om de objecten
binnen de Europese Groep 2. Bij deze handelingen is de
die zijn aangesloten op (sub)aardrail 1, geïsoleerd op te
De tijdseisen die aan de noodstroomvoorziening worden gesteld op het gebied van duurtijden en maximale stroomonderbreking bij overschakeling daarop. Voor aangesloten toestellen en apparaten waarbij parameters verloren zouden kunnen gaan is deze eis ontoereikend. Het advies is dan geen enkele onderbrekingsduur toe te staan door toepassing van een centrale UPS of een back-up accu in het betreffende apparaat.
20
Mag1010 | 01 | 2016
Mag1010 aangegeven of er sprake is van een aardfout, of van over
Werkgroep 710
belasting door te veel aangesloten vermogen. Deze fouten dienen daarnaast automatisch te worden doorgegeven aan
Werkgroep 710 is de werkgroep bij NEN die het nieuwe Hoofdstuk 710 over
het gebouwbeheersysteem.
medisch gebruikte ruimten in de nieuwe NEN 1010 heeft samengesteld. Het is een permanente werkgroep binnen de Technische Commissie van de
Noodstroom
NEN 1010-hoofdcommissie NEC 64.
De installatie en de daarop aangesloten apparatuur zijn
Deze NEC 64 TC neemt deel aan het internationale overleg over de Europese
twee vakdisciplines die in de praktijk een keten vormen.
Harmonisatiedocumenten waarop de nieuwe NEN 1010 vrijwel volledig is
Het convenant medische technologie, dat zich richt op de
gebaseerd. Het onderwerp Medische Ruimten wordt echter internationaal
veilige toepassing van medische technieken, spreekt in dit
behandeld door Werkgroep 710.
kader van ‘een veilig product, in handen van een getrainde gebruiker, in een omgeving waar veilig gebruik kan worden
De leden van Werkgroep 710 zijn:
gewaarborgd’. De ET-installatie maakt deel uit van die
Wouter van Beek, Bender Benelux, voorzitter
omgeving.
Mark van Abcoude, Adviesbureau Verimark
NEN 1010 stelt wat stroomvoorziening betreft eisen aan
Nicole de Beer, Twee Steden Ziekenhuis
de omschakelperiode naar noodstroom en de autonomie
Gerard de Groot, Croon Elektrotechniek
daarvan. Dat laatste wil zeggen hoe lang de noodstroom
Pouw Jongbloed, Jongbloed Training en Advies
voorziening beschikbaar moet zijn. Deze noodstroom en
Rob Peters, VU Medisch Centrum
de overschakeltijd daarop kunnen worden geregeld via de
John van Zweden, Cofely Nederland
installatie, maar ook binnen een specifiek apparaat zelf.
Johan van Veldhoven, NEN, secretaris
De Groot en Van Abkoude merken daarbij op dat bij ingrepen die maximaal 0,5 uur duren, het niet nodig is om bijvoor beeld 3 uur autonomie via de installatie voor te schrijven.
stellen. In de praktijk worden deze objecten binnen de
Bij endoscopische apparatuur, vitale levensondersteunende
patiënten-omgeving altijd al geïsoleerd opgesteld. Net als
toestellen en belangrijke lichtbronnen als een operatielamp
de uitvoeringsvorm met sterpuntstructuur voorkomt ook het
mag de onderbrekingsduur van de stroomvoorziening
geïsoleerd opstellen dat er ongecontroleerde zwerfstromen
nooit langer zijn dan een halve seconde. Voor aangesloten
door de patiënt-omgeving gaan lopen.
toestellen en apparaten die binnen deze onderbrekingsduur opnieuw moeten opstarten en waarbij parameters verloren
‘Bij vitale levensondersteunende toestellen en de operatielamp mag de onderbrekingsduur van de stroomvoorziening nooit langer zijn dan een halve seconde’
zouden kunnen gaan is deze eis ontoereikend. Het advies is dan geen enkele onderbrekingsduur toe te staan. Aan deze eis kan installatietechnisch worden voldaan door toepassing van een UPS (Uninterruptible Power Supply). Maar een backup accu in het betreffende apparaat kan ook een oplossing zijn, wanneer de beschikbare WCD niet op het aparte net
Aardfout of overbelasting
achter deze niet-onderbreekbare noodstroomvoorziening is
Naast uiteraard groepencodering en functiecodering van
aangesloten.
contactdozen vereist de nieuwe NEN 1010 dat op het
et Nú m pieren a IS p GRAT EN 1010 N ,€ 360 .t w.v.
Mag1010 | 01 | 2016
‘aardfout-tableau’ in de betreffende ruimte een duidelijke
Lees meer in bijgaand kader over de trainingen op dit
uitleg staat van het soort alarm. Op dit tableau moet worden
gebied.
n
NEN 1010 Werken met NEN 1010 NEN 1010
Hét online platform voor de e-installateur NEN 1010
Ga voor meer informatie naar www.nen.nl/werkenmetnen1010
21
