Maak van uw huis een thuis met een gevelsteen!

Maak van uw huis een thuis met een gevelsteen!

2

Gevelsteen vervaardiging

Laat een oud gebruik herleven in het Waterfront De komende jaren verandert de kustlijn langs het centrum van Harderwijk in een uniek woon- en verblijfsgebied aan het water. Op loopafstand van de historische binnenstad komen 1.400 woningen aan het water, stijlvolle boothuizen, een gastvrije passantenhaven, een nieuwe jachthaven, een stadsstrand en twee parkeergarages. Ook winkel-, horeca- en vrijetijdsvoorzieningen krijgen in het Waterfront ruim baan op de vernieuwde en verlengde boulevard. 3

www.waterfrontharderwijk.nl

Persoonlijk tintje Bewoners in het Waterfront kunnen hun

mogelijkheden om een gevelsteen in uw

nieuwe woning een persoonlijk tintje

nieuwe woning te plaatsen. De brochure is

meegeven door een bijzondere gevelsteen in

samengesteld door de gemeente Harderwijk

de voorgevel te plaatsen. In de Harderwijkse

in samenwerking met projectbureau

binnenstad is een aantal huizen voorzien van

Waterfront, Stichting tot Bevordering van

een gevelsteen. Dat gebruik zien we graag

de Moderne Gevelsteen en Cultuurkust

terug bij de woningen in het Waterfront. In

Harderwijk.

deze brochure geven we u meer informatie over het gebruik van gevelstenen en de

Toon Rijkers

4

Vakmanschap, identiteit en kwaliteit Het toepassen van gevelstenen dateert uit

Kwaliteit van de openbare ruimte

de tijd dat er nog geen huisnummers

Gevelstenen dragen ook bij aan de kwaliteit

werden toegepast. Een huis was (onder

van de openbare ruimte en hebben een

meer) herkenbaar aan de gevelsteen, die

bindende functie. Gevelstenen geven een

vaak iets vertelde over (het beroep van) de

specifieke sfeer van herkenning én onder-

bewoner. Daarmee kreeg een huis een

scheiding, waardoor inwoners zich sneller

eigen gezicht. Later, toen de huisnumme-

thuis voelen in een straat, buurt, wijk of stad.

ring was ingevoerd, werden gevelstenen

Ze blijven vaak verbonden aan een pand,

meer als verfraaiing toegevoegd aan een

waardoor er een onlosmakelijk verband is

huis. Waarbij de gevelsteen, naast een

tussen de buurt, de (vroegere) bewoners,

verwijzing naar een eigenaar, een uitgeoe-

een huis en de voor dat huis vervaardigde

fend beroep, het pand en/of de locatie, ook

gevelsteen. Zo zijn de nieuwe gevelstenen op

in zijn symboliek meer kon betekenen dan

den duur ook onderdeel van de geschiedenis

wat op het eerste gezicht leek. Daarom

van een wijk, die het verhaal vertellen van de

voegt een gevelsteen meer betekenis toe

eerste bewoners. Dat is van historisch

dan een huisnummer, decoratieve vlinder,

belang. Daarnaast worden de wijken in het

huifkar of klomp die wordt opgehangen aan

Waterfront door het plaatsen van gevelste-

de buitenmuur.

nen op een natuurlijke en cultuurrijke manier verbonden met de historische binnenstad, waar een aantal huizen ook is voorzien van ‘oude’ gevelstenen. 5


Hans ‘t Mannetje

Harderwijker vakmanschap

maken van gevelstenen weer teruggehaald

Door bewoners van het Waterfront attent te

naar onze stad. Om dit vakmanschap te

maken op de mogelijkheid om een heden-

borgen en te stimuleren zijn ook vakdocen-

daagse gevelsteen te plaatsen, komt een

ten van Cultuurkust betrokken bij dit

oud gebruik weer tot leven. Daardoor wordt

initiatief.

het vakmanschap van het ontwerpen en

6

Ontwerp, zelf doen of opdracht geven Als bewoner van het Waterfront kunt u zelf kiezen of u uw nieuwe woning van een gevelsteen wilt voorzien. Dat kan op verschillende manieren, door bijvoorbeeld: •

een kunstenaar opdracht te geven om een persoonlijke gevelsteen te maken;

•

een reproduceerbare Waterfront-gevelsteen (zonder of met ornament) te kiezen;

•

een eigen ontwerp in steen laten frezen of in zeefdruk op een steen laten

aanbrengen; •

een cursus te volgen bij ‘Cultuurkust’ (voorheen Centrum voor de Kunsten

’t Klooster) om een eigen steen te maken.

Inspirerende voorbeelden Om u te inspireren heeft de gemeente Harderwijk in samenwerking met de Adviescommissie Beeldende Kunst in 2012 een ontwerpwedstrijd onder professionele kunstenaars en studenten van het kunstvakonderwijs georganiseerd, waarbij zij de opdracht kregen om bijzondere gevelstenen voor de woningen in het Waterfront te ontwerpen. Vervolgens is een catalogus samengesteld met afbeeldingen van de inzendingen voor de ontwerpwedstrijd, waarin ook de adresgegevens van alle ontwerpers zijn opgenomen (te vinden op www. waterfrontharderwijk.nl). Daarnaast is een aantal ontwerpen verder uitgewerkt en geproduceerd. Deze zijn voorlopig tentoongesteld in de hal van het stadhuis van Harderwijk. Uiteindelijk krijgen deze gevelstenen een prominente plek in het Waterfront.

7


Kunstenaar opdracht geven voor een unieke steen Voor een mooi en persoonlijk resultaat kunt u een kunstenaar opdracht geven om speciaal voor uw huis een gevelsteen te ontwerpen en maken. Hiervoor is bijvoorbeeld een kunstenaar te benaderen, die mee heeft gedaan aan de ontwerpwedstrijd (zie kader). De prijs van een unieke steen ligt uiteraard hoger dan van een machinaal of in serie vervaardigde steen. Afhankelijk van ontwerp en kwaliteit ligt de prijs waarschijnlijk tussen € 2500,- en € 4000,-.

Kunstenaar opdracht geven voor een reproduceerbare steen Een andere mogelijkheid is te kiezen voor een kant-en-klaar ontwerp. Een tweetal inzendingen uit de ontwerpwedstrijd kunnen tegen een relatief lage prijs in een grotere oplage worden vervaardigd. Het betreft de (prijswinnende) ontwerpen ‘De golven van de zee’ en ‘Deze dag’. Van deze stenen worden door de kunstenaars reproducties gemaakt. ‘De golven van de zee’ is leverbaar in verschillende kleuren, in overleg met kunstenaar Serge van Empelen. De prijs van deze steen bedraagt € 400,-. ‘Deze dag’ is gemaakt door kunstenaar Albert van der Weide en kost € 665,-. Beide stenen zijn enkele centimeters dik en in alle woningtypen toepasbaar. De gevelstenen zijn te bestellen bij de gemeente Harderwijk, projectbureau Waterfront.

Eigen ontwerp in natuursteen of op een keramische tegel U kunt uw eigen ontwerp, al dan niet gemaakt met behulp van vakbekwame docenten van Cultuurkust, laten frezen in natuursteen of zeefdrukken op een vorstbestendige, keramische tegel van het juiste formaat. Het frezen kan onder meer bij steenhouwerij Zederik in Ameide, en kost ongeveer € 500,-. Het drukken op een keramische tegel kan onder meer bij Solke Pasveer, MaatWerkTegels in Leidse Rijn, en kost ongeveer € 195,-.

8

Eigen gevelsteen ontwerpen en maken bij Cultuurkust Deelname aan een gevelstenencursus bij Cultuurkust in Harderwijk is ook mogelijk. In deze cursus gaat u zelf aan de slag met een gevelsteen, waarbij aandacht wordt besteed aan het ontwerp van een gevelsteen. Vervolgens zet u het ontwerp om in een daadwerkelijke gevelsteen. De prijsindicatie bedraagt ca. € 400,- voor 12 lessen (inclusief materialen).

Kant en klare, blanco gevelsteen Wij kunnen ons voorstellen dat u tijdens alle verhuisperikelen niet meteen de volle aandacht heeft voor het ontwerpen en vervaardigen van een gevelsteen. Daarom biedt de gemeente Harderwijk u ook de mogelijkheid om tijdelijk een blanco gevelsteen van hoogwaardig beton te plaatsen. De varianten zijn te bezichtigen in de hal van het stadhuis. Deze steen is voor € 50,- te bestellen bij de gemeente Harderwijk, projectbureau Waterfront.

Contactgegevens van alle genoemde partijen

E. Pietsersen

staan achterin deze brochure.

9


Gevelstenencursus bij Cultuurkust

Cultuurkust biedt in het najaar van 2015

Module 2

een gevelstenencursus aan. In 12 lessen

De tweede module bestaat uit acht lessen

gaan cursisten zelf aan de slag met een

van 2,5 uur (max. 8 cursisten). In deze

gevelsteen, waarbij in de eerste vier lessen

module zet u uw ontwerp om een gevel-

aandacht wordt besteed aan het ontwerp

steen. Uw docent begeleidt u bij dit proces

van een gevelsteen. Vervolgens leren cur-

en helpt bij de gekozen beeldhouwtechniek:

sisten in acht lessen het ontwerp om te

hakken uit steen of boetseren in klei en laten

zetten in een daadwerkelijke gevelsteen.

gieten. Materialen en gereedschap zijn aan-

De prijsindicatie bedraagt ca. € 400,- voor

wezig bij Cultuurkust.

12 lessen (inclusief materialen). Module 1

Inschrijven

De eerste module bestaat uit vier lessen van

Meer informatie over de gevelstenencursus

2,5 uur (max. 8 cursisten). Aan het begin van

en de inschrijfprocedure vindt u op

de module wordt aandacht besteed aan de

www.cultuurkunst.nl

geschiedenis van gevelstenen en aan welke normen gevelsteen moeten voldoen qua afmeting, artistieke inhoud en fatsoen. Daarna denkt u samen met uw docent na over de artistieke inhoud van uw eigen gevelsteen en werkt u uw idee verder uit in een ontwerp. Aan het einde van de module kunt u uw ontwerp in 2D laten printen op een keramische tegel of doorstromen in de tweede module om uw gevelsteen zelf te vervaardigen.

10

Voorwaarden Voor het plaatsen van een gevelsteen heeft u geen vergunning nodig. Er is evenmin een welstandsadvies benodigd. Wel dient uw gevelsteen aan een aantal voorwaarden te voldoen. Zo mag het ontwerp van een gevelsteen niet kwetsend of aanstootgevend zijn. Daarnaast is de afmeting van de gevelsteen afgestemd op het metselverband, waarbij een liggend formaat, 29,8 x 43,0 cm (vijf lagen hoog, vier koppen lang) als standaardformaat wordt gehanteerd. Indien u een afwijkend formaat wilt toepassen, dient u contact op te nemen met de architect van uw woning. De gemeentelijke Commissie Ruimtelijke Kwaliteit is bereid vroegtijdig met u mee te denken over het onderwerp en vormgeving van de gevelsteen.

11


Overzicht van gevelstenen steen

Kunstenaar opdracht geven voor een unieke steen

waar

Bij een van de kunstenaars die deelnamen aan de prijsvraag:


prijs

tussen € 2.500,- en € 4.000,-

steen

Kunstenaar opdracht geven voor reproduceerbare steen

waar

‘De golven van de zee’ [email protected]

of ‘Deze dag’ [email protected]

prijs

‘De golven van de zee’ € 400,- / ‘Deze dag’ € 665,-

steen

Eigen ontwerp maken en dit laten realiseren

waar

Gevelsteen laten frezen in natuursteen, bij steenhouwerij Zederik

[email protected]

prijs

€ 500,-

12

steen

Eigen ontwerp maken en dit laten realiseren

waar

(Eigen) ontwerp laten printen, in kleur, op een keramische tegel bij

www.maatwerktegels.nl

prijs

€ 195,-

steen

Eigen ontwerp maken en vervaardigen

waar

‘Gevelsteencursus’: 4 lessen ontwerpen en 8 lessen maken.

Inclusief materialen. [email protected]

prijs

€ 400,-

steen

Kant en klare, blanco gevelsteen van 2 en 10 cm dik

waar

Bestellen via Projectbureau Waterfront Harderwijk


prijs

€ 50,-

13


Nuttige adressen Gemeente Harderwijk,

MaatWerkTegels, Solke Pasveer

projectbureau Waterfront

Leidse Rijn 10, 3454 PZ De Meern

Contactpersoon: Martijn den Braven

tel: 06 - 24 21 54 42

Postbus 149, 3840 AC Harderwijk

[email protected]

0341 411 911 www.waterfrontharderwijk.nl

Steenhouwerij Zederik in Ameide Hogewaard 6, 4235 VS Tienhoven

Commissie Ruimtelijke Kwaliteit

T 0183 - 60 66 35

Contactpersoon: Fred Jan de Klonia

[email protected]

T 0341 411 911 www.harderwijk.nl Cultuurkust, regionaal centrum voor cultuureducatie en amateurkunst Contactpersoon: Bas Grömmel Klooster 4, 3841 EN Harderwijk 0341- 721 021 [email protected] Stichting tot Bevordering van de Moderne Gevelsteen Middelhovenstraat 9A 6953 BV Dieren www.modernegevelstenen.nl

14

Colofon Uitgave Deze brochure is een uitgave van de gemeente Harderwijk in samenwerking met het projectbureau Waterfront, Stichting tot Bevordering van de Moderne Gevelsteen en Cultuurkust Harderwijk. Redactie Lucie Nijland Bas Grommel Jean Vermeulen Martijn den Braven Fotografie en beeld Henriette Houtsma www.photovota.nl Patrick Stoop www.patrickstoop.nl Vormgeving en druk Merk Meester

15



Maak van uw huis een thuis met een gevelsteen!

Recommend Documents