g 2 0 0 1 .
M o b i s t a r
s p r i n
t
u i t
d e
b a n d .
Mobistar zette het jaar 2001 in met een volledig nieuw communicatieconcept: het beeld van mensen die de lucht in springen om uitdrukking te geven aan hun opgetogenheid. Diezelfde verrukking straalde ook af van de gezichten dichterbij, die vrijheid en geluk weerspiegelen. Vanaf maart 2001 draaide de hele communicatie van Mobistar rond deze concepten, met uitstekende resultaten als gevolg: de spontane naambekendheid van Mobistar bereikte ongekende hoogtes. Maar beter nog is dat de identificatie van Mobistar met elk van zijn waarden – rechttoe rechtaan, optimistisch, betrouwbaar, eerlijk, dynamisch, verfrissend en vriendelijk – zeer sterk toegenomen is. Het was niet meer dan normaal dat dit jaarverslag zich in ruime mate inspireert op de communicatieconcepten die in de loop van 2001 werden ontwikkeld.
één pagina
Basisinformatie voor
tweeduizend-en-
u
Groei Ook in 2001 bleef de mobiele telefonie in België groeien. Er zijn nu 7.690.000 simkaarten in omloop, of 36,5 % méér dan eind 2000. Mobistar kende in dit opzicht een uitstekend jaar met een groei van 41,5 %, een duidelijk hoger percentage dan het marktgemiddelde. Mobistar was drie kwartalen na elkaar de Belgische operator met het grootste aantal nieuwe klanten en noteerde op 31 december 2001 in totaal 2.547.000 gebruikers. Zo verstevigde Mobistar zijn marktaandeel tot nu al meer dan 33 %.
Rentabiliteit van de mobiele activiteiten Voor het eerst sinds zijn commerciële start overschreed Mobistar de rentabiliteitsdrempel voor zijn mobiele activiteit, met een positief nettoresultaat van 0,5 miljoen euro in 2001, tegen een verlies van 38,8 miljoen euro in 2000. Die uitstekende resultaten houden reeds rekening met het UMTS-project.
’Jumpology’ Mobistar dankt de groei van zijn marktaandeel aan zijn uitstekende producten en diensten, zijn distributiekanalen, de kwaliteit van zijn Klantendienst en uiteraard van zijn netwerk, maar ook aan zijn reclamecampagnes. Die reclamecampagnes zijn opgebouwd als variaties rond eenzelfde thema: mensen die een gat in de lucht springen om de Mobistar-waarden tot uitdrukking te brengen: rechttoe rechtaan, optimistisch, betrouwbaar, eerlijk, dynamisch, verfrissend en vriendelijk.
Flexo Terwijl de voorafbetaalde Tempo-kaart en de abonnementsformule Optimum onverminderd succes blijven oogsten, lanceerde Mobistar in 2001 de nieuwe tariefformule Flexo: de gebruiker betaalt enkel wat hij verbruikt, zonder abonnements- of activeringskosten. En voor het studentenpubliek, dat almaar talrijker en trouwer wordt, lanceerde Mobistar ook nog Tempo AfterSchool, een nieuw tarief waarmee jongeren na de lesuren tegen de helft van de prijs kunnen bellen. een deel
Sms Het succes van sms hoeft niet meer te worden aangetoond. In december 2001 verstuurden de Mobistar-klanten gemiddeld meer dan 2 miljoen sms’jes per dag. Het record werd gevestigd tijdens de recentste nieuwjaarsnacht, met meer dan 4 miljoen sms’jes op vier uur tijd! Mobistar leverde andermaal pionierswerk door uit te pakken met de meest geavanceerde sms-toepassingen, waarmee de klanten kunnen deelnemen aan televotings of interactieve spelletjes, of waarmee ze microbetalingen kunnen uitvoeren.
Pocket Office en Office Access Als eerste Belgische en als een van de allereerste Europese operatoren rustte Mobistar zijn netwerk uit met de GPRS-technologie (General Packet Radio Service). Vanaf 1 mei 2001 kon Mobistar voor zijn GPRS-netwerk een dekking van 99 % van de bevolking melden. De eerste GPRS-toepassingen, Pocket Office en Office Access, waren vooral bestemd voor professionals die nood hebben aan een mobiele en snelle toegang tot hun bedrijfsnetwerken, databases, en toepassingen zoals e-mail, agenda, enz.
Derde generatie GPRS betekent een revolutie : voortaan wordt de mobiele communicatie ook gebruikt voor data-uitwisseling. De volgende stap is de mobiele communicatie van de derde generatie. Mobistar heeft 150 miljoen euro geïnvesteerd om een van de 3G-licenties te verwerven die de Belgische overheid te koop aanbood. Mobistar engageert zich daarmee voluit in deze nieuwe dimensie, die zijn klanten zal helpen zich te ontplooien, waar ze zich ook bevinden in België of elders in de wereld.
Inhouds tafel een deel
Basisinformatie voor 2001
pagina twee
Brief aan de aandeelhouders
pagina vier
Bestuur en controle
pagina zes
Directiecomité
pagina zeven
De Mobistar-aanpak
pagina acht
Human Resources
pagina tien
De evolutie van de telecommarkt in België
pagina twaalf
Producten en diensten
pagina veertien
Multimediadiensten
pagina zestien
Verkoop en distributie
pagina achtien
Mobistar Corporate Solutions
pagina twintig
Het netwerk en de operaties
pagina tweeëntwintig
De tevredenheid van de klant
pagina vierentwintig
Milieu en gezondheid
pagina zesentwintig
Het wettelijke en regelgevende kader
pagina achtentwintig
Kwaliteit en certificatie
pagina dertig
drie pagina
2001 was een scharnierjaar voor Mobistar. In 2001 vond in België namelijk een belangrijke ontwikkeling plaats in de wereld van de mobiele telefonie : na vijf opeenvolgende
Brt
jaren met een explosieve groei van het klantenaantal is een penetratiegraad van 75 % bereikt en lijkt de volwassenheid
t
f
in zicht. België heeft zijn achterstand op andere Europese landen ingehaald. Na twee jaar met een enorme groei verwachten we voor 2002 een minder sterke vooruitgang tot een penetratiegraad van meer dan 80 %.
Groei en rentabiliteit Spraak en data Laat er geen misverstand over bestaan: deze markt heeft nog voldoende groeipotentieel, met name dankzij het almaar intensievere gsm-gebruik voor spraaktoepassingen en de komende ontwikkelingen in het domein van de gegevensuitwisseling. Mobistar wil tegen 2005 een kwart van zijn omzet uit mobiele datatransmissie halen. In december 2001 was reeds 8,5 % van de omzet uit die activiteit afkomstig, via sms-, wap- en GPRS-diensten. Mobistar heeft het jaar 2001 gebruikt om de weg naar mobiele multimedia te effenen: Mobistar ondersteunde als eerste Belgische operator (en zelfs als een van de allereerste Europese operatoren) GPRS-toepassingen, en verwierf ook een licentie voor de derde generatie van mobiele telefonie. Parallel met deze technologische evoluties beveiligde Mobistar in 2001 de financiering van al deze ontwikkelingen voor de komende jaren. Dat gebeurde met name via bijkomende achtergestelde financieringslijnen bij zijn hoofdaandeelhouder. De financiële vooruitzichten zijn nog verbeterd nadat bekend werd gemaakt dat de operatoren extra tijd krijgen voor de ontplooiing van hun 3G-infrastructuur. Hierdoor kan Mobistar bepaalde investeringen uitstellen en intussen de markt alvast vertrouwd maken met het gebruik van mobiele toepassingen voor data-uitwisseling.
Ook voor de financiële resultaten was 2001 een scharnierjaar: de mobiele telefonie, de kern van de activiteit van Mobistar, toont voor het eerst in onze geschiedenis een nettowinst. De financiële resultaten van Mobistar zijn bijzonder bemoedigend. Ze tonen aan dat Mobistar de laatste zes jaar de juiste strategische keuzes maakte en dat onze hoofdactiviteit rendabel en waardevol is voor onze klanten, onze partners, onze aandeelhouders en – niet te vergeten – al onze Team Members. Mobistar heeft beslist zijn strategie betreffende de Fix/Data-producten en -diensten voor het bedrijfsleven te herzien: Mobistar Corporate Solutions zal zijn klanten blijven ondersteunen maar zich voortaan vooral concentreren op mobiele en convergentieproducten.
Mobistar@Future Om de stap naar rentabiliteit en naar waardecreatie nog te versnellen heeft het Directiecomité van Mobistar een grootscheeps programma gelanceerd, Mobistar@Future genaamd. Dit programma structureert en coördineert alle initiatieven die Mobistar helpen om in 2002 rendabel te worden en tegelijk de beste operator te blijven op het vlak van kwaliteit van de dienstverlening. De doelstelling blijft streven naar operationele uitmuntendheid. Dat is wat onze klanten en aandeelhouders van ons verwachten. Dankzij al zijn initiatieven kan Mobistar zijn rentabiliteitsvooruitzichten bijstellen en een eerste geconsolideerde nettowinst aankondigen voor 2002, twee jaar vroeger dan wat eerder was aangekondigd.
Lid van de Orange Groep Wij staan niet alleen om deze ambitieuze doelstellingen hard te maken. Sinds december 2000 is Mobistar lid van de Orange Groep. Wat betreft aantal klanten, staat Mobistar zelfs in de top-3 van de leden van de groep, samen met Frankrijk en Groot-Brittannië. In die hoedanigheid nemen wij actief deel aan alle excellence centers die werden opgezet om alle mogelijke synergieën te zoeken. Wij profiteren zelf ook van de inbreng van deze excellence centers. Deel uitmaken van een Europese hoofdrolspeler op het gebied van mobiele telecommunicatie is voor Mobistar en al zijn aandeelhouders een bijkomende troef die ons de kans biedt om steeds aan de spits te staan. Het is ook een formidabele kans op synergieën met het oog op de lancering van de ‘life services’ die gedragen worden door technologieën zoals GPRS of UMTS.
BERNARD GHILLEBAERT Agemeen Directeur een deel
aan de aandeelhouders
vijf pagina
Bestuur en Controle Bernard Ghillebaert
RAAD VAN BESTUUR
Head of Mobistar Group
Claude Benmussa Alex Brabers Martial Caratti
UITVOEREND COMITÉ
John Cordier (†)
Jean-Marie Laurent Josi
Benoît Eymard
Martial Caratti
Francis Gelibter
John Cordier (†)
Bernard Ghillebaert
Bernard Ghillebaert
Michel Huet
Francis Gelibter
Michael Latimer
Benoît Eymard
Jean-Marie Laurent-Josi
Jan Steyaert
Brian Mackay Jan Steyaert
AUDITCOMITÉ
Wilfried Verstraete
Eric Bauche
Sparaxis N.V./S.A.
Martial Caratti
S.R.I.B./G.I.M.B.
Claude Benmussa
Telindus Group
Alex Brabers Jan Steyaert
REMUNERATIECOMITÉ Michael Latimer Jean-François Pontal (tot 22 november 2001) John Cordier (†) Philippe de Vicq Bernard Ghillebaert Sparaxis S.A. vertegenwoordigt door de heer Louis Tordeurs (Sparaxis S.A./N.V.)
DIRECTIECOMITÉ Bernard Ghillebaert, Head of Mobistar Group Yves Bazin, Head of Operations Yves Cochet, Head of Customer & Partner Services Anne-Catherine De Decker, Head of Quality & Corporate Programs Reggy-Charles Degen, Head of Human Resources & Hotelling Services Jacques Recourdon, Head of Marketing Jacques Robert, Head of Information Systems Hans Swaeb, Head of BU Personal Solutions Pol Vanbiervliet, Head of BU Professional & Corporate Solutions Martine Verluyten, Head of Finance & Legal een deel
é Directiec mit Yves Cochet Head of Customer & Partner Services
Jacques Robert Head of Information Systems
Yves Bazin Head of Operations
Martine Verluyten Head of Finance & Legal
Reggy-Charles Degen Head of Human Resources & Hotelling Services
Anne-Catherine De Decker Head of Quality & Corporate Programs
Jacques Recourdon Head of Marketing
Hans Swaeb Head of BU Personal Solutions
Pol Vanbiervliet Head of BU Professional & Corporate Solutions
zeven pagina
Op 27 augustus 2001 vierde Mobistar zijn vijfde verjaardag op de Belgische markt. Tijdens die vijf jaar heeft Mobistar zijn plaats veroverd in het leven van de Belgen. Vandaag is het een van de bekendste en meest gewaardeerde merken. De indrukwekkende cijfers spreken voor zich: eind 1996, na amper vier maanden commerciële activiteit, telde Mobistar
De Mobistar
68.000 klanten. Op 31 december 2001 zijn dat er al 2.547.000!
De basiswaarden van Mobistar De basiswaarden van Mobistar
Die excellente prestaties zijn grotendeels te verklaren door de waarden waar Mobistar voor staat, namelijk rechttoe rechtaan, optimistisch, betrouwbaar, eerlijk, dynamisch, verfrissend en vriendelijk. Deze waarden loodsen het bedrijf naar een toekomst waarin iedereen zal kunnen communiceren of informatie raadplegen waar, wanneer en hoe hij of zij maar wil. Mobistar wil de favoriete telecomoperator worden van alle Belgen. Mobistar wil dit waarmaken door producten en diensten te leveren die de mensen de kans geven zich te ontplooien, intenser te leven en hun ervaringen met anderen te delen.
een deel
aanpak Verlang meer van het leven Verlang meer van het leven
Om die waarden over te brengen lanceerde Mobistar in de lente van 2001 een volledig nieuw concept dat stond voor persoonlijke ontplooiing, vrijheid en geluk. ‘Verlang meer van het leven, verlang meer van Mobistar’. De communicatie van Mobistar steunt vandaag op dat concept: mensen springen in de lucht en drukken op die manier uit hoe ze zich ontplooien. De gezichten op de voorgrond verwijzen naar onze waarden. Waartoe dient technologie als mannen en vrouwen er niet vrijer, gelukkiger en stralender door worden ? Tot niets, vindt Mobistar. En uitgerekend daarom heeft elke dienst die Mobistar ontwikkelt slechts één roeping: mensen helpen zich te ontwikkelen, hun talenten en hun wensen te concretiseren, zich beter uit te drukken, de wereld rondom hen te ontdekken en intenser te leven. Qua doeltreffendheid haalt deze nieuwe communicatiestijl uitstekende resultaten : de naambekendheid van Mobistar heeft een piek bereikt, en de toewijzing van elk van deze waarden aan Mobistar is zeer sterk toegenomen. Dat is meteen ook de missie van de Orange Groep. Met het delen van diezelfde waarden heeft Mobistar een belangrijke stap gezet. Mobistar beseft immers zeer goed hoe belangrijk het is deel uit te maken van deze hoofdrolspeler in de wereld van de mobiele telecommunicatie. negen pagina
Het aantal Team Members van Mobistar steeg van 1.555 eind december 2000 naar 1.864 eind december 2001. Deze Team Members hebben 19 verschillende nationaliteiten. De gemiddelde leeftijd is 30 jaar en de verdeling mannen/ vrouwen bedraagt 63 % tegen 37 %.
Een Een echt echt hotel hotel Net zoals de klanten worden bij Mobistar ook de Team Members ‘vertroeteld’. Sinds 2000 beschikken ze immers over een onthaalbalie die ‘Human Resources and Hotelling Services’ is gedoopt – afgekort HR/HS – en over een intranet bekend als K-Village (van ‘Knowledge Village’). Hier vinden ze antwoorden op al hun vragen en krijgen ze toegang tot diverse opleidingsmodules. Net als in een echt hotel krijgen onze mensen een hele reeks diensten aangeboden : van een wasserij tot actieve kinderopvang tijdens de schoolvakanties. Elke vraag die aan de HR/HS-balie wordt voorgelegd, krijgt gegarandeerd snel een antwoord. Bij Mobistar heeft iedereen een gesprekspartner! De cijfers bewijzen overigens dat onze werknemers die zorg waarderen: de HR/HSbalie krijgt elke week zo’n 300 à 400 vragen voorgeschoteld. Onze mensen waarderen ook steeds meer dat ze deel uitmaken van het Mobistar-avontuur: eind 99 verklaarde 77 % van onze Team Members dat ze blij waren hier te werken. Volgens het laatste interne tevredenheidsonderzoek is dat cijfer gestegen tot 83 %. Mobistar heeft altijd veel belang gehecht aan de opleiding en ontwikkeling van zijn Team Members. In 2001 investeerde de afdeling Human Resources bijna 5 miljoen euro in de opleiding van het personeel.
Human De managementprincipes Openheid en communicatie Integriteit en gelijke kansen voor iedereen Participatie Permanente verbetering van mensen en structuren Empowerment
Mobistar@Future Mobistar@Future Medio 2001 werd het programma Mobistar@Future gelanceerd met als dubbele doelstelling Mobistar op termijn naar een rentabiliteitspositie te loodsen en te anticiperen op de marktevoluties. De markt van de mobiele telefonie is nu tot meer maturiteit gekomen, vandaar dat een aangepaste aanpak nodig is. Dit programma gaat alle departementen van Mobistar aan. Het wordt geleid door het Directiecomité van Mobistar. Het programma coördineert en structureert alle initiatieven die Mobistar in 2002 zal nemen om rendabel te zijn, om zijn verbintenis tegenover de aandeelhouders na te komen en tegelijk ook zijn leidende positie op het vlak van kwaliteit en dienstverlening aan de klanten te handhaven. een deel
resource
elf pagina
Eind 2001 werden wereldwijd bijna 554 miljoen gsmgebruikers geregistreerd. Volgens bepaalde voorspellingen zal het aantal gsm-gebruikers tegen het eind van dit decennium meer dan één miljard bedragen en daarmee hoger
De evolutie van
liggen dan het aantal gebruikers van vaste lijnen.
Ook in België is de mobiele telefonie in 2001 blijven groeien. Volgens de cijfers van de verschillende operatoren waren er eind 2001 in totaal 7.690.000 simkaarten actief. Dat is een stijging met 36,5 % in vergelijking met 31 decem-
Een gestaag groeiend Een gestaag groeiend marktaandeel marktaandeel
ber 2000 en brengt de marktpenetratie op ongeveer 75 %.
Mobistar telde op 31 december 2001 in totaal 2.547.000 klanten. Een jaar vroeger waren dat er 1.800.000. De Tempo-klanten waren op het eind van het jaar goed voor 70 % van de actieve klantenbasis. Mobistar profiteerde van de gunstige situatie met een groei van 41,5 %, hoger dan het marktgemiddelde, om zijn marktaandeel tot meer dan 33 % op te voeren. Voor het eerst sinds zijn lancering overschreed Mobistar de rentabiliteitsdrempel voor zijn mobiele activiteit met een positief nettoresultaat van 0,5 miljoen euro in 2001, tegenover een verlies van 38,8 miljoen euro in 2000.
Een Een gedenkwaardig gedenkwaardig jaar jaar 2001 was een onvergetelijk jaar voor Mobistar. Er was de lancering van de tariefformules Flexo (juni) en Tempo AfterSchool (september). De invoering van GPRS, meer bepaald via de creatie van Pocket Office en Office Access in mei, verstevigde het profiel van Mobistar als innovator. Mobistar was de eerste Belgische en een van de allereerste Europese operatoren om GPRS-toepassingen op de markt te brengen.
Gs m- P E N E T R ATIEGRAAD IN EUROPA
Sms zet zijn opmars voort opmars voort Sms zet zijn
Italië Portugal Finland
Ook het gebruik van sms kende een opmerkelijke vooruitgang. België staat in Europa vooraan wat sms-facturering aangaat. Naast de klassieke facturering voor het verzenden van sms’jes is ook ‘reverse charging’ of facturering aan de geadresseerde mogelijk, bijvoorbeeld om de gebruikers in staat te stellen mee te doen of aan interactieve spelletjes. Mobistar is overigens een marktleider in dit domein. Deze sms’jes met toegevoegde waarde zijn momenteel goed voor 1 % van het volume en meer dan 4 % van de omzet van alle sms’jes die via het Mobistar-netwerk worden verzonden.
Zweden Oostenrijk Ver. Koninkrijk Nederland Ierland Noorwegen Zwitserland Griekenland Spanje België Denemarken Duitsland Frankrijk
Penetratie 2000
een deel
Groei in 2001 (situatie eind november)
Tijdens de nacht van 1 januari 2002 werd op amper 4 uur tijd een record gevestigd van meer dan 4 miljoen sms’jes. De klanten van Mobistar verstuurden in december 2001 gemiddeld meer dan 2 miljoen sms’jes per dag. Een jaar vroeger was dat nog iets meer dan 1 miljoen. Het percentage actieve Mobistar-klanten die herhaaldelijk gebruikmaken van sms is op een jaar tijd gestegen van 50 naar 62 %. Bovendien hebben zij gemiddeld 20 % meer sms’jes verzonden dan een jaar eerde r: elke smsgebruiker verzendt gemiddeld 48 sms’jes per maand.
e
telecommarkt
dertien pagina
Een reeks innovaties binnen ieders bereik… 2001 luidde op meer dan één manier een nieuwe eeuw in. Voor de markt van de mobiele telefonie en voor Mobistar in het bijzonder was het in ieder geval een jaar van fundamentele veranderingen
Producten
Nadat vijf jaar lang alle aandacht ging naar het werven van nieuwe klanten, wordt het voor Mobistar nu belangrijker de goede klanten te behouden en de klemtoon te verschuiven naar waarde. Ongeveer vijf jaar lang ging de aandacht uitsluitend naar spraak, maar vandaag beginnen de datatransmissie-
Flexo, een nieuwe en kinderlijk eenvoudige tariefformule
diensten veel zwaarder door te wegen in de productporte-
mobiele omzet van Mobistar!
Eind mei 2001 lanceerde Mobistar Flexo, een contractformule waarmee de gebruiker enkel betaalt voor zijn verbruik, zonder abonnements- of activeringskosten. De prijs van de Flexo-oproepen staat volledig los van het tijdstip en de bestemming van de oproep. De Flexo-gebruikers genieten voorts van het volledige scala diensten dat aan de Mobistar-abonnees wordt aangeboden: secondetarief na de eerste minuut, kosteloze raadpleging van Voice Mail, uitstekend dualbandnetwerk dat 99 % van de Belgische bevolking dekt, roamingakkoorden met meer dan 191 partners in 94 landen, …
Op de corporate en professionele markten – waar Mobistar
Roaming Wereld voor Tempo-klanten
de verbintenis is aangegaan om zijn marktaandeel te ver-
Vlak voor de grote vakantie-uittocht van vorige zomer bood Mobistar zijn Tempoklanten een mooi cadeau aan, namelijk Roaming Wereld, dankzij de akkoorden die het bedrijf kon sluiten met 120 operatoren op 78 bestemmingen. Volgens deze akkoorden konden Tempo-klanten op die bestemmingen sms’jes sturen, hun kaart herladen en hun belwaarde raadplegen. Mobistar heeft er altijd voor gezorgd geregeld nieuwe akkoorden te sluiten met andere landen en zal dit beleid ook in 2002 voortzetten.
feuille van Mobistar. Dat geldt ook voor de inkomsten: mobiele datatransmissie is nu al goed voor 8,5 % van de
hogen – is de concurrentie bijzonder hevig geworden. Vandaar dat Mobistar de strategie van Mobistar Corporate Solutions heeft moeten herzien. Dankzij zijn innovatiecapaciteit en zijn dynamisme is Mobistar erin geslaagd zich aan deze fundamentele veranderingen aan te passen en er zelfs voordeel uit te halen.
Tempo AfterSchool, een nieuw tarief om na de lesuren tegen halve prijs te bellen 2001 had nog meer innovatie in petto: in augustus stelde Mobistar de nieuwe tariefformule AfterSchool voor. Met deze formule kunnen studenten na de lesuren tegen halve prijs bellen. En een gesprek van Mobistar naar Mobistar is nog eens 50 % goedkoper. Tegelijkertijd lanceerde Mobistar ook een nieuwe herlaadformule voor de Tempokaart, met nog meer flexibiliteit en comfort : dankzij een systeem met bankdomiciliëring kunnen ouders elke maand de Tempo-kaart van hun kinderen herladen.
een deel
en
diensten
Pocket Office voor de ondernemingen, toegang tot Microsoft Outlook via gsm Op 1 mei 2001 lanceerde Mobistar zijn twee eerste GPRS-toepassingen. Met Pocket Office en Office Access was Mobistar de eerste Belgische operator – en een van de allereerste in Europa – die de voordelen van deze technologie concretiseerde voor zijn klanten: een permanente verbinding en snelle datatransmissie. Pocket Office is een tool die gsm-gebruikers of gebruikers van een pda (personal digital assistant) met GSM-modem toegang geeft tot het intranet van hun bedrijf en tot onmisbare toepassingen zoals e-mail, agenda, adressenboek, en opdrachtenlijst.
Office Access, mobiele toegang tot internet of intranet met een draagbare computer Met Office Access kunnen werknemers met hun portable eender waar of wanneer databases van hun onderneming raadplegen en updaten, bestanden versturen en ontvangen, op het web surfen en documenten downloaden. Het volstaat hiervoor de draagbare computer aan te sluiten op een mobiele GPRS-telefoon of een pc-kaart met GPRS-technologie te gebruiken. De introductie van GPRS zou de groei van WAP en andere mobiele internettoepassingen nog meer moeten stimuleren.
vijftien pagina
Multimediadiensten
Mobistar baant de weg naar de nieuwe technologieën…
Mobistar heeft er sinds de commerciële opening van zijn GSM-netwerk alles aan gedaan om mobiele communicatie binnen het bereik van het grote publiek te brengen. Dankzij de lancering van
-world kan Mobistar een volledige en
veelzijdige waaier van informatiediensten aanbieden die toegankelijk zijn via het web of via mobiele telefoon (WAP of SMS).
Mobistar en Banksys slaan de handen in elkaarvoor voor mobiele handel Mobistar en Banksys slaan de handen in elkaar mobiele handel Mobistar beseft dat mobiele multimedia slechts een hoge vlucht kunnen nemen als een voldoende aantal toepassingen en kwaliteitsinhoud beschikbaar is. Daarom biedt Mobistar actieve ondersteuning aan de sector van de mobiele toepassingen. Er werd reeds een model van inkomstendeling ontwikkeld voor sms en wap.
In juni 2001 lanceerden Mobistar en Banksys de eerste mobiele toepassing die gebruikmaakt van het banxafe-concept. Tempo-klanten van Mobistar kunnen via een speciaal menu van de simkaart hun belwaarde herladen door geld over te maken van hun bank- naar hun Tempo-rekening. Mobiliteit wordt steeds meer een extra troef. Daarom heeft Mobistar beslist om de beveiligde banxafe-module aan zijn klanten aan te bieden als component van de Multimediadiensten. In de toekomst kan de beveiligde betaling via de gsm worden uitgebreid tot andere toepassingen : electronische handel in echte of virtuele winkels, via het internet, of ‘mobile banking’ (beveiligde toegang tot bankdiensten zoals bij het raadplegen van de rekening, overschrijven van de ene rekening naar de andere of beheren van een aandelenportefeuille).
Games, een Games, nieuwe een nieuwe toepassing toepassing voor voor SMS SMS en WAP en WAP In september 2001 lanceerde Mobistar ‘Wie wordt miljonair ?’, een gsm-versie van het televisieprogramma dat in vele landen een enorm succes kent. De spelers konden via SMS of via WAP meespelen. Er was geen geld te winnen, maar de maandwinnaar – degene die in de kortste tijd het grootste aantal vragen kon beantwoorden – ging telkens aan de haal met een miljonairsweekend voor twee personen. Vroeger al bood Mobistar via WAP verschillende spelletjes aan, zoals Airlock en Hangman. Verder werden rond het thema van de filmtrilogie ‘The Lord of the Rings’ andere SMS-games ontwikkeld waarin de deelnemers berichten kunnen uitwisselen. En in partnership met het magazine Clickx creëerde Mobistar ‘SMS Story’, een interactieve ‘soap’ waarin de deelnemers de loop van het verhaal kunnen wijzigen en de personages laten evolueren door hun stem uit te brengen via sms. De lancering van games past perfect in de strategie van Mobistar om geregeld nieuwe gsm-toepassingen uit te brengen die andere functies aanspreken dan bellen alleen. een deel
zeventien pagina
Verkoop De huidige ontwikkelingen op de markt van de mobiele telefonie hebben uiteraard een enorme invloed op de distributie. Op de markt van de mobiele telefonie wordt het stilaan belangrijker klanten te behouden en het verbruik te stimuleren dan louter klanten te werven zoals de eerste jaren het geval was.
De Mobistar Centers Centers De Mobistar
In 2001 is Mobistar bijzonder goed geslaagd in zijn strate-
gie om het gewicht van de exclusieve kanalen binnen zijn distributie te verhogen en zijn marktaandeel in de nietexclusieve kanalen te handhaven. Opvallend feit daarbij was dat Mobistar drie opeenvolgende kwartalen de favoriete operator van de Belgen was. Op 31 december 2001
Het netwerk van Mobistar Centers – meer dan 100 winkels geopend in minder dan drie jaar – is werkelijk het sterke punt geworden in de distributie van Mobistar. Deze Mobistar Centers zullen nog meer dan vroeger een hoofdrol blijven spelen in de strategie van Mobistar, en dit zowel om nieuwe klanten te werven als om bestaande klanten aan te zetten om onze producten en diensten nog meer te gebruiken. Begin 2001 werd in Marche-en-Famenne het honderdste Mobistar Center geopend. De ontplooiing van het netwerk van Mobistar Centers verliep bijzonder intensief. Een Mobistar Center mikt op particuliere klanten en zelfstandigen. Deze winkels zijn gespecialiseerd in de producten en diensten van Mobistar en bieden een zeer breed gamma gsm-toestellen en accessoires aan.
bedroeg het marktaandeel van Mobistar 33,1 %. Eind 2000 was dat nog 32 %.
Sinds enige tijd bieden deze Mobistar Centers ook internetproducten van Wanadoo aan, waaronder snelle internettoegang via een ADSL-lijn. Via de Mobistar Centers is Mobistar aanwezig in alle steden van België, altijd op een goed zichtbare en bereikbare plaats. In Brussel heeft Mobistar reeds zestien Mobistar Centers geopend. De meeste Mobistar Centers worden uitgebaat door zelfstandige agenten die zeer nauw samenwerken met Mobistar. Dit is essentieel voor het dynamisme en het succes van de keten van Mobistar Centers. Zij vormen in België de belangrijkste distributieketen met specialisatie in mobiele telefonie.
debitel Belgium debitel Belgium In de lente van 2001 kocht Mobistar alle aandelen van debitel Belgium, de laatste serviceprovider die in België nog actief was. Hierdoor kon Mobistar zijn positie op de Belgische markt van de mobiele telefonie nog versterken. Door deze aandelenovername beveiligde Mobistar de klantenbasis die debitel Belgium inbracht. Er werd snel naar synergieën gezocht die voor de hand lagen gezien de vergelijkbare belangen en aangeboden diensten en de commerciële complementariteit van debitel Belgium en Mobistar.
een deel
De handelsnaam van debitel Belgium werd veranderd in Mobistar Affiliate. De vroegere klanten van debitel kregen een contract van Mobistar aangeboden.
en distributie
EVOLUTIE VAN HET MARKTAANDEEL VAN MOBISTAR
MO B I S TA R
COMPETITIE
negentien pagina
Mobistar Corporate Solutions werd in 1999 opgericht om in te spelen op de specifieke telecommunicatiebehoeften van de 1.300 grootste ondernemingen en instellingen in België. Mobistar Corporate Solutions biedt zijn klanten een
Mobistar Corporate Solutions
volledig gamma telecomoplossingen aan: mobiele en vaste
Bemoedigende resultaten
verbindingen, transmissie van spraak en data, in een
Na twee en een half jaar zijn de resultaten meer dan bemoedigend. Het marktaandeel groeit en een aantal grote namen uit de bedrijfswereld hebben hun vertrouwen geschonken aan Mobistar Corporate Solutions. De meeste van die klanten kozen Mobistar zowel voor mobiele als voor vaste telefonie. De voortdurende inspanningen op het gebied van dienstverlening en kwaliteit monden uit in een groeiende tevredenheid van de klanten. Tot vandaag kozen meer dan 400 bedrijven voor Mobistar Corporate Solutions. Meer dan 100 ervan kozen ook voor vaste telefonie en datatransmissie. In 2002 wil Mobistar zijn inkomsten met 40 % verhogen en zijn marktaandeel in dit veelbelovende segment verder uitbreiden.
nationale of internationale context.
‘Mobile Data’ en convergentie Mobistar Corporate Solutions concentreert zijn strategie en zijn activiteiten uiteraard rond mobiele communicatie. Mobiele spraaktelefonie blijft met grote voorsprong de belangrijkste bron van inkomsten. Daarnaast wordt mobiele datatransmissie – waarin Mobistar marktleider is – gezien als een belangrijke as van ontwikkeling. In mei 2001 lanceerde Mobistar als eerste Belgische operator – en zelfs als een van de eerste in Europa – GPRS-toepassingen voor het bedrijfsleven, met de producten Pocket Office en Office Access. De manier waarop de bedrijven deze toepassingen en andere mobiele-datatransmissieproducten hebben verwelkomd, spoort Mobistar aan om zijn ontwikkelingsinspanningen op dit domein te concentreren. De meeste grote ondernemingen zien convergentie tussen vaste en mobiele communicatie trouwens eveneens als een uiterst belangrijke troef. Dit is dan ook een van de hoekstenen van de commerciële strategie van Mobistar Corporate Solutions. Wat spraaktelefonie betreft, wordt deze evolutie duidelijk geïllustreerd door de toepassing Office Zone, die Mobistar in 2000 lanceerde.
Commerciële successen Behalve door deze nieuwe, op de mobiele activiteit en convergentie gerichte strategie, werd het jaar 2001 ook gekenmerkt door tal van bevredigende commerciële initiatieven. Grote namen zoals Deloitte & Touche, Agfa-Gevaert, Unilever, Banksys, GlaxoSmithKline enz. werden klant van Mobistar. In mei 2001 organiseerde Mobistar een grootscheeps evenement om zijn eerste GPRS-toepassingen voor te stellen. Meer dan 1.000 klanten en prospects waren op de afspraak en hoorden bij die gelegenheid dat Mobistar de eerste Belgische opera tor was met concrete toepassingen op basis van GPRS, en dat via een netwerk met een dekking van 99 % van de bevolking. Vrijwel meteen boden zich klanten aan die sterk geïnteresseerd waren in deze technologie. Bedrijven zoals Meurice-Merloni, Andersen, Unisys en Telenet hebben GPRS van Mobistar geïntegreerd in de oplossingen voor hun werknemers.
een deel
Innoverende producten Het product Office Zone kende eveneens veel succes. Met Office Zone kunnen Mobistar-klanten hun werknemers binnen de muren van hun bedrijf laten profiteren van de voordelen van de gsm voor de prijs van vaste telefonie. Zo hoeven ze niet langer te kiezen tussen twee telefoontoestellen en kunnen ze het vaste toestel zelfs gewoon afschaffen. De klant ziet meteen tastbare resultaten. Het gebruikscomfort neemt toe en de factuur is lichter. Meer dan honderd ondernemingen maken vandaag al gebruik van Office Zone van Mobistar. Mobistar heeft zijn professionele klanten in 2001 een brede waaier van dataoplossingen aangeboden. Met Mobistar’s oplossing IP VPN (IP Virtual Private Network) op basis van de MPLS-technologie van Cisco – Cisco Systems heeft Mobistar trouwens vereerd met het ‘Cisco Powered Network’-certificaat – kunnen bedrijven met een end-to-end beveiligd en op IP-normen steunend netwerk een verbinding realiseren tussen hun verschillende vestigingen, telewerkers en mobiele medewerkers.
In april werd Mobistar de hoofdleverancier van BELNET (een van de belangrijkste providers van internettoegang in België). Mobistar garandeert een kwaliteitstoegang tot het internet aan de 30.000 vorsers en 140.000 aangeslotenen van de Belgische universiteiten die voor hun aansluiting op het wereldwijde net via BELNET passeren. Meer recent werd Mobistar na een procedure van openbare aanbesteding door de Franse Gemeenschap van België uitverkoren als nieuwe telecomoperator voor al haar vaste en mobiele communicatie.
eenentwintig pagina
Het netwerk en Gerichte verbetering van de dekking
SMS en GPRS
Het aantal klanten van Mobistar is in 2001 alweer opmerkelijk gestegen, terwijl het gebruik van de mobiele telefonie almaar intensiever wordt. Mobistar heeft daarom het hele jaar door onophoudelijk voortgewerkt aan de verdichting van zijn GSM-netwerk dat nu al 99 % van de Belgische bevolking bestrijkt. Het aantal geïnstalleerde cellen op Belgisch grondgebied steeg van 4.821 op 31 december 2000 tot 5.874 op 31 december 2001. De inspanningen waren vooral gericht op een zeer doelbewuste verbetering van de dekking rond de hoofdwegen. In 2001 zette Mobistar ook de gezamenlijke ontplooiing voort van een GSM 900- en een DCS 1800-netwerk. Met deze bijkomende frequentie kan Mobistar zijn klanten nog meer kwaliteit en vermogen aanbieden in bijzonder strategische omgevingen.
Mobistar heeft belangrijke inspanningen geleverd om de enorme toename van het sms-gebruik in goede banen te leiden. Verder was 2001 het jaar van de ontplooiing van de GPRS-technologie over het volledige netwerk van Mobistar. Mobistar was in mei de eerste Belgische operator – en zelfs een van de eerste in Europa – die zijn klanten toepassingen op basis van deze technologie kon aanbieden.
Een uitstekende perceptie
Gezien de min of meer geblokkeerde situatie verenigden Mobistar en de twee andere operatoren zich tijdelijk in het GOF (GSM Operators’ Forum). In november 2001 beslisten ze samen de federale en gewestelijke overheden in gebreke te stellen om klaarheid af te dwingen in het proces voor de toekenning van vergunningen en om de geblokkeerde vergunningen weer vlot te krijgen.
Deze ontplooiingsinspanning werpt zijn vruchten af. Uit tevredenheidsonderzoeken bij de klanten blijkt al verscheidene jaren een constante vooruitgang van de resultaten van Mobistar. Onze klanten hebben een uitstekende perceptie van de dekking en dit is een van onze grootste troeven tegenover de concurrentie. Die perceptie is ook onmisbaar in de strategie van Mobistar die erin bestaat de klanten ertoe aan te zetten meer gebruik te maken van mobiele diensten.
een deel
Bouwvergunningen Deze inspanning voor verdere ontplooiing verliep in 2001 nochtans niet gemakkelijk : de procedures voor de verlening van bouwvergunningen (onmisbaar voor de verdere ontwikkeling van het Mobistar-netwerk) worden inderdaad almaar zwaarder. Mobistar heeft ook dit jaar geen moeite gespaard om de bevolking te informeren en de situatie uit te leggen aan de hoogste federale, gewestelijke en gemeentelijke overheden. In 2001 vonden zowat overal in België meer dan 100 informatiesessies plaats.
Deze gezamenlijke actie, die op een persconferentie werd aangekondigd, had tot doel de publieke opinie en de politieke wereld bewust te maken van de gevolgen van deze rem op de verdere ontwikkeling van de netwerken, meer bepaald een vertraging in de ontplooiing van de netwerken van de 3de generatie.
Site sharing Bij het verder ontplooien van zijn netwerk is Mobistar overigens ook in 2001 de voorkeur blijven geven aan het delen van sites met de andere operatoren. Deze samenwerking, die trouwens voorzien is in de Belgische wetgeving, levert belangrijke besparingen op in deze ontplooiing. Vandaag wordt 20 % van alle door Mobistar geëxploiteerde sites gedeeld met andere operatoren. Alleen al in 2001 was meer dan de helft van de sites die Mobistar in gebruik nam, bestemd voor twee of meer operatoren. Mobistar wil bovendien zijn bestaande sites maximaal inschakelen voor de ontplooiing van zijn UMTS-netwerk van de 3de generatie.
Een hogecapaciteitsnetwerk Mobistar zette ook de ontplooiing van zijn vaste hogecapaciteitsnetwerk voort. Dankzij deze backbone kan Mobistar zijn interconnectiekosten drukken en zijn belangrijke klanten maximaal bedienen tegen een matige kostprijs: het vaste netwerk van Mobistar biedt niet alleen een grote capaciteit maar ook een hoog dienstverleningsniveau, een betrouwbare en soepele toegang en een geïntegreerd aanbod van de recentste technologieën. In 2001 vervolledigde Mobistar zijn stedelijke netwerken of MAN’s (Metropolitan Area Networks), die vandaag meer dan 300 kilometer glasvezel omvatten in Brussel, Antwerpen, Gent, Namen, Luik en andere grote stedelijke centra. Verder heeft Mobistar dit nationale netwerk geïntegreerd in het pan-Europese EBN (European Backbone Network) van de groep France Télécom, dat 200 grote Europese steden onderling verbindt.
drieëntwintig pagina
Klanten vertroetelen Klanten vertroetelen 2.547.000 klanten, die krijg je niet zomaar. De reclamecampagne die Mobistar tijdens de eindejaarsperiode van december 2001 voerde, was opgebouwd rond dit thema: ‘Als u Mobistar wordt, vertroetelen we u ... En eens u Mobistar bent, wordt u verder vertroeteld … Dag na dag… na dag … na dag … na dag…’. Een klantenbindingscampagne gekoppeld aan een eindejaarsaanbieding, dat was nog niet eerder vertoond. Een vertroetelde klant is een trouwe klant, en een trouwe klant is een klant waarmee Mobistar het gebruik van zijn producten en diensten nog verder kan ontwikkelen. Een trouwe klant is ook een tevreden klant, en een tevreden klant is de beste reclame voor Mobistar. Door zijn klanten te vertroetelen, legt Mobistar de basis voor zijn nieuwe strategie : zijn klanten verleiden om zijn producten en diensten nog meer te gebruiken. De Klantendienst van Mobistar speelt natuurlijk een centrale rol in het vertroetelen van de klant: van callcenter tot back-office, van aansluiting tot ‘Telechannel’, van support tot retentie, van facturering tot klantenbindingsteam : alle contactpunten tussen Mobistar en zijn klanten kregen in 2001 – zoals altijd – de grootste aandacht. De agenten van de Klantendienst hebben alles in het werk gesteld om snel, doeltreffend en commercieel in te spelen op de ongeveer 4 miljoen oproepen die wij in 2001 ontvingen. De indicatoren die de tevredenheid van de klanten meten, tonen aan dat Mobistar op de goede weg is.
De tevredenheid
Goed opgeleide opgeleide agenten Goed agenten
Verder heeft Mobistar zijn klantenbindingsprogramma Top Star Bonus uitgebreid tot al zijn Optimum- en Flexoklanten. Met dit programma kunnen de klanten punten (Stars) verzamelen om deze later in te ruilen tegen geschenken, gratis beltijd of gratis sms’jes.
een deel
De agenten van de Klantendienst krijgen minstens drie weken opleiding voor ze aan de slag gaan. Daarna wordt hun kennis geregeld opgefrist tijdens specifieke opleidingen. Zij beschikken dus over alle nodige instrumenten om de producten en diensten van Mobistar te kennen, maar ook over de communicatietechnieken om efficiënter op te treden in hun relatie met de klant.
van de
Klant
vijfentwintig pagina
Milieu
Mobiele telefonie en gezondheid In de ontplooiing van zijn netwerk heeft Mobistar zijn beleid van openheid voortgezet dat erin bestaat tegemoet te komen aan de bezorgdheden van omwonenden en gebrui-
De effecten van de elektromagnetische straling van antennes zijn gekend. Onafhankelijke wetenschappelijke onderzoeken maken duidelijk dat deze geen gevaar vormt voor de bevolking. Mobistar is zich goed bewust van de ongerustheid van het publiek en doet er alles aan om mee te gaan met de actuele kennis inzake de verspreiding van elektromagnetische golven. Dankzij deze rigoureuze aanpak kan Mobistar garanderen dat zijn installaties in overeenstemming zijn met de Belgische normen.
kers. In 2001 organiseerde Mobistar voor regionale en lokale overheden maar ook voor de bevolking meer dan honderd informatiesessies over de ontplooiing van GSMnetwerken en de gevolgen voor de gezondheid.
In december 2000 nam Mobistar akte van de beslissing van de federale overheid en de gewestelijke ministers om een blootstellingsnorm vast te leggen voor met name de GSM-antennes. Hoewel Mobistar op dat ogenblik betreurde dat de Belgische overheden niet gewoon de aanbevelingen van de WGO (Wereld Gezondheids Organisatie) overnamen, maar een viermaal zo strenge voorzorgsfactor in aanmerking namen, had de Belgische norm de verdienste een referentiekader te creëren voor alle straling van elektromagnetische golven. Dit kader heeft de procedure om stedenbouwkundige vergunningen te verkrijgen echter niet vergemakkelijkt. Integendeel, de overheden weigerden hun verantwoordelijkheid te nemen en in sommige streken kwam het zelfs tot een totale blokkering. Deze situatie heeft de Belgische operatoren – voor de gelegenheid verenigd in het GOF (GSM Operators’ Forum) – ertoe aangezet om de gewestelijke en federale overheden in gebreke te stellen om hen te dwingen het proces voor het verkrijgen van vergunningen te verhelderen en beslissingen te nemen in verband met de geblokkeerde vergunningen.
een deel
Gezondheid en
Stedenbouw Ook de stedenbouwkundige aspecten en de visuele effecten van GSM-antennes zijn gevoelige punten waaraan Mobistar alle aandacht besteedt. De programmawet van 2 januari 2001 regelt vandaag het ‘site sharing’-principe (het delen van een site). De federale overheid heeft deze wet uitgevaardigd om de optimalisering van de bestaande infrastructuur te vergemakkelijken.
Mobistar en de andere Belgische operatoren hebben zich aangepast aan de verplichtingen die deze wet bepaalt: Maximale site sharing Een database van alle sites aanleggen Een breed overleg voor elke nieuwe aanvraag
Mobistar heeft altijd voorrang gegeven aan bestaande infrastructuur (torens, watertorens, masten van andere dienstenleveranciers, zoals Electrabel, NMBS of het Belgische leger). In het kader van de ontplooiing van het netwerk van de derde generatie zal Mobistar voorrang geven aan het hergebruik van sites die reeds zijn gebouwd voor het GSM-netwerk. Zo hoopt Mobistar te kunnen inspelen op de stijgende behoeften van zijn klanten door hen een betrouwbaar en kwaliteitsvol netwerk aan te bieden, en op de vraag van de Belgische overheid om in België een informatiemaatschappij op te richten die die naam waardig is. zevenentwintig pagina
Het wettelijke en Net als in 2000 is het wettelijke en regelgevende kader waarin Mobistar evolueert niet fundamenteel gewijzigd. De
‘Significant Market Player’ ‘Significant Market Player’
liberalisering is vandaag een feit. De minister van Telecommunicatie behoudt zijn volledige bevoegdheid over het
regelgevende orgaan, het BIPT (Belgisch Instituut voor Post en Telecommunicatie), maar ook over de historische operator.
In oktober 2000 kende het BIPT aan Belgacom Mobile het statuut toe van SMP (Significant Market Player), zowel voor de markt van de mobiele telefonie als voor de interconnectiemarkt. Als gevolg daarvan is Belgacom Mobile begonnen met een herziening van zijn tarieven om tegemoet te komen aan de principes van niet-discriminatie en transparantie (mobiele telefonie) en van kostengerichtheid (interconnectie). Deze operatie had een aantal gevolgen voor de tarieven ‘vast naar mobiel’. Inmiddels heeft het BIPT ook Mobistar tot SMP gepromoveerd. Dankzij dit nieuwe statuut, dat in februari 2002 werd bekendgemaakt, wordt Mobistar beschouwd als een sterke operator op de markt van de mobiele telefonie, maar niet op die van de interconnectie. Daarom is Mobistar besprekingen gestart met de regelgever om de praktische consequenties van de beslissing van het BIPT uit te klaren.
Interconnectie Interconnectie In 2001 heeft Mobistar binnen de Orange Groep zijn inspanningen voor interconnectiekosten tussen mobiele netwerken opgedreven tot het Belgische en internationale niveau. In België werd de rechtstreekse interconnectie tussen enerzijds Mobistar en anderzijds Belgacom Mobile en KPN-Orange tot een goed einde gebracht. Internationaal heeft Mobistar rechtstreekse interconnecties tot stand gebracht met verschillende filialen van de Orange Groep om de kosten te beperken en een betere operationele efficiëntie te bereiken.
UMTS-licentie UMTS-licentie In maart 2001 verkreeg Mobistar na een veilingprocedure een UMTS-licentie (Universal Mobile Telecommunications System). Kostprijs: 150 miljoen euro. Deze D-licentie waarop Mobistar zijn zinnen had gezet, zal de ontwikkeling van mobiele diensten van de derde generatie mogelijk maken. In februari 2002 besliste de heer Rik Daems, minister van Telecommunicatie, Overheidsbedrijven en Participaties, net als sommige van zijn Europese collega’s, een jaar uitstel te verlenen voor het UMTS-ontplooiingsproces zoals dit voorzien was in de licentie die in maart 2001 werd toegekend. een deel
regelgevende kader Het nieuwe tijdschema ziet er als volgt uit: commerciële start vóór 15 september 2003 dekking van 30 % van de bevolking vóór 1 maart 2005 dekking van 40 % van de bevolking vóór 1 maart 2006 dekking van 50 % van de bevolking vóór 1 maart 2007
Deze beslissing werd genomen op voorstel van de drie Belgische operatoren die met de overheid in overleg waren getreden om de onzekerheden rond de UMTS-lancering te onderzoeken. Deze onduidelijkheden zijn te wijten aan vertragingen in de levering van bepaalde componenten van de UMTS-infrastructuur en aan het gebrek aan beschikbaarheid en compatibiliteit van de terminals. De toekenning van een jaar uitstel is uitstekend nieuws en moet de Belgische operatoren in staat stellen UMTS in de beste omstandigheden te lanceren.
De Deovergang naar de euro overgang naar de euro Het jaar 2001 stond ook in het teken van de voorbereidingen voor de overgang naar de euro. Mobistar startte zijn voorbereidingen reeds meer dan twee jaar geleden. Vanaf de lancering van het project werd de dubbele weergave stelselmatig ingevoerd om de technische migratie van de computersystemen te vergemakkelijken en de hele operatie transparant te maken voor onze klanten en partners. Zo kregen de klanten van Mobistar hun gedetailleerde facturen van 2001 met de bedragen in zowel Belgische frank als in euro. Vanaf februari 2002 vermeldt geen enkel extern communicatie-instrument nog de Belgische frank.
De overdraagbaarheid De overdraagbaarheid van de gsm-nummersvan de gsm-nummers Mobistar deed in 2001 ook het nodige om de overdraagbaarheid van de gsmnummers voor te bereiden. De regelgever heeft deze dienst ingevoerd om de concurrentie tussen de operatoren aan te wakkeren. Concreet betekent dit dat een eindgebruiker vanaf september 2002 van operator moet kunnen veranderen met behoud van zijn gsm-nummer. In afwachting van de operationele invoering van de overdraagbaarheid van mobiele nummers heeft Mobistar vanaf 1 januari 2002 een systeem voor de melding van gewijzigde nummers (‘Changed Number Announcement’) geïnstalleerd. Deze dienst is bestemd voor klanten die van operator willen veranderen: een correspondent die hun oude nummer belt, krijgt een boodschap met het nieuwe nummer te horen.
negenentwintig pagina
Het nastreven van kwaliteit en operationele uitmuntendheid
Kwaliteit
is voor Mobistar al sinds zijn start in 1996 een prioritaire doelstelling.
The European Quality Award The European Quality Award Mobistar nam in 2001 deel aan de ‘European Quality Award’, een organisatie van het EFQM (European Foundation Quality Management), en behaalde de vermelding ‘Recognized for Excellence’. Deze onderscheiding werd slechts aan enkele Europese bedrijven toegekend. Ze bekroont de permanente inspanningen en de verbintenis van de Team Members van Mobistar om de vooraf vastgelegde ambitieuze kwaliteitsdoelstellingen te realiseren. De jury loofde in zijn verslag met name de deskundigheid van Mobistar op het gebied van ‘Process Management’ en ‘People Management’.
Drie jaar Drie jaar ISO-certificatie ISO-certificatie Mobistar behaalde in 1998 voor het eerst een ISO-certificaat. In 2001 hebben de experts van de firma Lloyds Register of Shipping deze certificatie vernieuwd. Mobistar slaagde met glans in zijn examen en zag al zijn procedures en zijn hele organisatie gecertificeerd volgens de Quality Management System Standard ISO 9001: 2000. een deel
en Certificatie In 2001 werden de inspanningen van Mobistar inzake kwaliteit herhaaldelijk bekroond: Mobistar werd door Arthur Andersen/Trends genomineerd in het kader van de Customer Satisfaction Award 2001 Mobistar werd ‘Recognized for Excellence’ in het kader van de ‘European Quality Award’ 2001. eenendertig pagina
John Cordier Mobistar rouwt. John Cordier, die in 1995 mee aan de wieg stond van Mobistar, overleed op 22 januari 2002 op 60-jarige leeftijd. John Cordier stichtte in 1969 het bedrijf Telindus, dat zich zou ontwikkelen tot een Europese koploper in de sector van de datatransmissie en de netwerkintegratie. Telindus is sinds 1985 genoteerd op de beurs en heeft vandaag 62 kantoren in 17 landen. In 1995 sloot John Cordier een partnership met France Télécom om bij de Belgische overheid de tweede licentie voor mobiele telefonie in de wacht te slepen. Mobistar deed op 27 augustus 1996 zijn intrede op de markt en vierde vorig jaar zijn vijfde verjaardag met meer dan 2,5 miljoen klanten. De Raad van Bestuur, het Directiecomité en de Team Members van Mobistar wensen in dit jaarverslag een hulde te brengen aan de man die jarenlang hun voorzitter en gedelegeerd bestuurder was.
een deel
1 200 1
J a a r v e r s l a g
twee deel
twee deel
Corporate Governance 1. Samenstelling van de Raad van Bestuur De Raad van Bestuur bestaat uit 18 bestuurders, conform artikel 13 van de statuten. Deze samenstelling werd op 17 september 1998 vastgelegd in een conventie van de aandeelhouders. Deze overeenkomst voorziet niet in de benoeming van onafhankelijke bestuurders. Er werd geen leeftijdsgrens bepaald binnen de Raad. Naam
Functie
Hoofdfunctie
Einde mandaat
C. Benmussa (1)
Bestuurder
Directeur Beheerscontrole (FT)
2002
A. Brabers
Bestuurder
Senior Investment Manager (GIMV)
2002
M. Caratti (1)
Bestuurder
Internationaal financieel directeur 2 (Orange)
2002
J. Cordier
(†) (2) (3)
G. de Maupéou
(1)
Voorzitter– Afgevaardigd bestuurder Voorzitter (Telindus Group)
2002
Bestuurder
Internationaal directeur (Wanadoo)
2002
Ph. de Vicq
Bestuurder
Directeur (Gevaert)
2002
B. Eymard (1)
Bestuurder
Directeur Operations & Development (FT)
2002
F. Gelibter
Bestuurder
Internationaal financieel directeur (Orange)
2002
Bestuurder
Algemeen directeur (Mobistar)
2002
Bestuurder
Internationaal directeur Externe Relaties (FT)
2002
Bestuurder
Executive Vice-President International 2 (Orange)
2002
(1)
B. Ghillebaert (1) (2) M. Huet
(1)
M. Latimer
(1)
J.-M. Laurent-Josi
Bestuurder
Directeur (COBEPA)
2002
B. Mackay (1)
Bestuurder
Bestuurder Internationaal directeur Marketing (FT)
2002
Bestuurder
Juridisch directeur (Orange)
2002
Ph. Mc Allister Sparaxis
(1)
Bestuurder
(4)
SRIB/GIMB J. Steyaert
Telindus Group W. Verstraete M. Allé
(7)
J.-F. Pontal (8)
(1)
(2) (3)
(4)
(5) (6) (7)
(8)
2002
Bestuurder
(5)
Bestuurder (6)
2002 Bestuurder (Telindus Group)
2002
Financieel directeur (Wanadoo)
2002
Bestuurder Bestuurder
2002
Bestuurder
2001
Bestuurder
2001
Bestuurders die de meerderheidsaandeelhouder (Wirefree Services Belgium, vroeger France Télécom Participations Belgium genaamd) vertegenwoordigen. Bestuurders die belast zijn met het dagelijks bestuur. De heer John Cordier overleed op 22 januari 2002. De Raad heeft de heer Philippe Mc Allister gecoöpteerd om tijdelijk de vacante post als bestuurder in te vullen. De heer Norbert von Kunitzki neemt de functie van voorzitter van de Raad van Bestuur over. Conform artikel 519 van het Wetboek van Vennootschappen wordt de definitieve verkiezing op de agenda geplaatst van de volgende algemene vergadering van de vennootschap. De vennootschap Sparaxis is verbonden met de SRIW en wordt vertegenwoordigd door de heer Louis Tordeurs (vice-voorzitter SRIW) of door de heer Eric Bauche (eerste raadsheer SRIW). De SRIB/GIMB wordt vertegenwoordigd door de heer Serge Vilain (voorzitter). De vennootschap Telindus Group wordt vertegenwoordigd door de heer Norbert von Kunitzki. De heer Michel Allé heeft zijn ontslag ingediend tijdens de vergadering van de Raad van Bestuur van 25 juli 2001. De Raad heeft de heer Jean-Marie Laurent-Josi gecoöpteerd om de vacante post tijdelijk in te vullen. Conform artikel 519 van het Wetboek van Vennootschappen wordt de definitieve verkiezing op de agenda geplaatst van de volgende algemene vergadering van de vennootschap. De heer Jean-François Pontal heeft zijn ontslag ingediend tijdens de vergadering van de Raad van Bestuur van 22 november 2001. De Raad heeft de heer Michael Latimer gecoöpteerd om de vacante post tijdelijk in te vullen. Conform artikel 519 van het Wetboek van Vennootschappen wordt de definitieve verkiezing op de agenda geplaatst van de volgende algemene vergadering van de vennootschap.
vijfendertig pagina
Belangrijke opmerking: de aandeelhoudersconventie van 17 september 1998 bepaalt dat de partijen zich ertoe verbinden om “voor functies binnen de organen en comités van de vennootschap geen kandidaten voor te dragen die elders reeds mandaten uitoefenen die onverenigbaar zijn met het mandaat dat ze zouden opnemen binnen de vennootschap.” Behalve dit principe zijn er geen andere regels voor de uitoefening van de functie van bestuurder. Het mandaat van bestuurder wordt kosteloos uitgeoefend (behoudens andersluidende beslissing van de algemene vergadering). Mobistar keert zijn bestuurders voor hun bestuursmandaat geen enkele vergoeding of geen enkel voordeel in natura uit voor het boekjaar 2001. Tussen de verschillende vennootschappen van de groep France Télécom en Mobistar bestaan akkoorden over de prestaties van personeelsleden van de vennootschappen van de groep France Télécom (de heer Bernard Ghillebaert inbegrepen) ten voordele van de vennootschap. Mobistar heeft voorts met Telindus Group een beheerscontract gesloten voor de prestaties van de heren John Cordier en Jan Steyaert ten voordele van de vennootschap. Dit contract werd vernieuwd op 20 september 2001 en vervalt op 31 december 2002. Momenteel wordt een aanhangsel bij dit contract besproken naar aanleiding van het overlijden van de heer John Cordier.
2. De werking van de Raad van Bestuur De Raad komt in principe minstens 6 keer per jaar samen. De Raad van Bestuur heeft in 2001 een aantal belangrijke onderwerpen besproken, meer bepaald: - de strategie van de vennootschap - de begroting en het financieel plan op lange termijn - de operationele situatie - de deelname aan de verkoop bij opbod van UMTS-licenties - de grote projecten De directie van Mobistar bezorgt de bestuurders vóór elke vergadering van de Raad systematisch een dossier waarin alle nodige informatie en details betreffende de agenda van de te bespreken onderwerpen (waarvan de belangrijkste hierboven zijn opgesomd). De statuten bepalen dat de Raad van Bestuur zijn beslissingen in principe neemt bij meerderheid van de uitgebrachte stemmen. De aandeelhoudersconventie van 17 september 1998 bepaalt echter dat bepaalde beslissingen niet kunnen worden genomen indien meer dan één bestuurder een negatieve stem uitbrengt. Deze conventie houdt ook bijkomende regels in voor de goedkeuring van de begroting. De voorzitter van de Raad (de heer John Cordier) was ook
twee deel
afgevaardigd bestuurder en beschikte dus over een mandaat voor het dagelijks bestuur. Een dergelijk mandaat werd echter eveneens toegekend aan de algemeen directeur die het Directiecomité voorzit en die in die hoedanigheid de lopende zaken behartigt. Sinds het overlijden van de heer John Cordier werd de functie van voorzitter tijdelijk waargenomen door de heer Norbert von Kunitzki (vertegenwoordiger van Telindus Group, bestuurder). De Raad van Bestuur besliste tijdens zijn vergadering van 20 februari 2002 de definitieve aanstelling van de heer Norbert von Kunitzki als voorzitter van de Raad van Bestuur te bekrachtigen. De heer Bernard Ghillebaert werd tijdens diezelfde vergadering benoemd tot afgevaardigd bestuurder.
3. Comités opgericht door de Raad van Bestuur a.
Het Uitvoerend Comité
De Raad van Bestuur heeft een Uitvoerend Comité geïnstalleerd. De omvang van de bevoegdheden en de werking van dit Uitvoerend Comité werden vastgelegd in een huishoudelijk reglement. Voor bepaalde belangrijke aangelegenheden die uitdrukkelijk worden opgesomd in dit reglement (zoals het opstellen van de jaarlijkse begroting, de beslissingen die een belangrijke wijziging in de begroting impliceren, de benoeming van directieleden en andere vergelijkbare aangelegenheden) moet het Directiecomité vooraf het Uitvoerend Comité raadplegen. Het Uitvoerend Comité is als volgt samengesteld: de heren Jan Steyaert (voorzitter), Jean-Marie Laurent-Josi, Martial Caratti, John Cordier (†), Bernard Ghillebaert, Francis Gelibter en Benoît Eymard. Het Uitvoerend Comité vergaderde vijfmaal in de loop van het jaar 2001. Tijdens zijn vergadering van 20 februari 2002 besliste de Raad van Bestuur de heer Louis Tordeurs (vertegenwoordiger van Sparaxis, bestuurder) als lid van het Uitvoerend Comité aan te stellen ter vervanging van de heer John Cordier. De Raad van Bestuur heeft beslist om de heer Jan Steyaert te benoemen tot voorzitter van het Uitvoerend Comité.
b.
Het Auditcomité
Het Auditcomité bestaat uit vijf bestuurders: de heren Eric Bauche (voorzitter), Martial Caratti, Claude Benmussa, Alex Brabers en Jan Steyaert. Dit comité heeft als opdracht de Raad van Bestuur bij te staan in zijn verantwoordelijkheden inzake de integriteit van de financiële informatie van de vennootschap. Het gaat meer bepaald om supervisie over de financiële verslagen, de interne en externe audit, de interne controle en de financiële relaties tussen de vennootschap en haar aandeelhouders. Het Auditcomité vergaderde driemaal in de loop van het jaar 2001.
C.
Het Remuneratiecomité
Het Remuneratiecomité bestaat uit zes bestuurders. Dit comité heeft volgens de statuten de opdracht de Raad van Bestuur bij te staan bij het vaststellen van de vergoeding van de directieleden van de vennootschap (voorzitter, afgevaardigd bestuurder, algemeen directeur en de personen die rechtstreeks aan hen rap-
porteren). Dit Remuneratiecomité is samengesteld uit de heren Michael Latimer, Jean-François Pontal (tot 22 november 2001), John Cordier (†), Philippe de Vicq, Bernard Ghillebaert en de vennootschap Sparaxis NV, vertegenwoordigd door de heer Louis Tordeurs. Het Remuneratiecomité heeft in het jaar 2001 één keer vergaderd. Tijdens zijn vergadering van 20 februari 2002 besliste de Raad van Bestuur de heer Norbert von Kunitzki (voorzitter) aan te stellen ter vervanging van de heer John Cordier, en de heer Wilfried Verstraete ter vervanging van de heer Jean-François Pontal.
4. Het dagelijks bestuur Het dagelijks bestuur van de vennootschap werd toevertrouwd aan de heer John Cordier (voorzitter van de Raad van Bestuur en afgevaardigd bestuurder) en aan de heer Bernard Ghillebaert (algemeen directeur). Sinds het overlijden van de heer John Cordier is het dagelijks bestuur in handen van de heer Bernard Ghillebaert. Hij werd op 20 februari 2002 tot afgevaardigd bestuurder benoemd.
kredietovereenkomst met een consortium van banken gebonden is aan bepaalde beperkingen van haar vermogen om dividenden uit te keren.
6. Relaties met en tussen aandeelhouders De initiatiefnemers van de vennootschap (namelijk de vennootschap Wirefree Services Belgium NV en de vennootschap Telindus Group) hebben vóór de oprichting van de vennootschap een akkoord ondertekend dat vorm gaf aan hun samenwerking na de oprichting ervan. (Conventie van 26 mei 1995 en addendum van 18 december 1995.) Er bestaat daarnaast ook een aandeelhoudersconventie van 31 juli 1996 die werd gewijzigd en vervolledigd door de aandeelhoudersconventie van 17 september 1998. Ten slotte is er nog de conventie van 31 juli 1996 waarin bepaalde privé-investeerders (minderheidsaandeelhouders) overeenkwamen om de prerogatieven die hun tijdens de eerste aandeelhoudersconventie werden toegewezen, onderling te verdelen.
Binnen de vennootschap bestaat ook een Directiecomité dat in principe elke week vergadert. De leden hiervan zijn gemachtigd de vennootschap wettig te binden, ofwel door per twee te ondertekenen, ofwel door individueel te ondertekenen samen met een bestuurder. Ieder lid van het Directiecomité, behalve de heer Bernard Ghillebaert (algemeen directeur van de vennootschap), staat aan het hoofd van een departement van de organisatie.
Het Directiecomité is als volgt samengesteld: B. Ghillebaert Y. Bazin Y. Cochet A-C. De Decker R.-C. Degen J. Recourdon J. Robert H. Swaeb P. Vanbiervliet M. Verluyten
(Head of Mobistar Group) (Head of Operations) (Head of Customer and Partner Services) (Head of Quality & Corporate Programs) (Head of Human Resources & Hotelling Services) (Head of Marketing) (Head of Information Systems) (Head of BU Personal Solutions) (Head of BU Professional & Corporate Solutions) (Head of Finance & Legal)
Naast de leden van het Directiecomité zijn ook bepaalde kaderleden van de vennootschap bevoegd om de vennootschap te vertegenwoordigen voor courante verbintenissen binnen hun verantwoordelijkheidssfeer, en dit volgens de modaliteiten die werden gepubliceerd in de bijlagen van het Belgisch Staatsblad.
5. Beleid betreffende de aanwending van het resultaat De vennootschap bevestigt haar voornemen om een aantrekkelijk dividendenbeleid te volgen, rekening houdend met de financiële behoeften van de vennootschap. Hierbij moet echter worden opgemerkt dat de vennootschap in het kader van een
zevenendertig pagina
Bestuursverslag
(niet geconsolideerd + consolideerd)
1. Markante feiten van de activiteit in het boekjaar 2001 1. Evolutie van de markt Tijdens het boekjaar 2001 is de penetratiegraad op de Belgische mobiele-telefoniemarkt gestegen tot 76,7 % in vergelijking met 56,3 % op het eind van vorig boekjaar. De groei van 36 % voor dit jaar, vergeleken met de jaarlijkse groei met bijna 80 % tijdens de twee vorige boekjaren, laat vermoeden dat de maturiteit van de markt stilaan bereikt is. Die trend zou in 2002 – net zoals in andere Europese markten – moeten worden bevestigd. Mobistar heeft zijn concurrentiepositie verstevigd met een marktaandeel van 33,1 %. Vorig jaar was dat nog 32 %. Het aantal klanten is gestegen van 1.800.000 naar 2.547.000. Deze stijging met 41,5 % is groter dan die van de totale markt. Het aantal niet-actieve klanten bedraagt 331.110. Dat is 13 % van de totale klantenbasis.
2. Ontwikkeling van producten en diensten Mobiele producten en diensten Sms Een van de markante feiten van 2001 is ongetwijfeld de opmars van het sms-fenomeen. Het gebruik van sms stijgt razendsnel. In december 2000 verstuurden de Mobistarklanten gemiddeld iets meer dan een miljoen sms'jes per dag. In december 2001 lag dat gemiddelde boven de twee miljoen. Het voorlopige record dateert van 1 januari 2002 met meer dan 4 miljoen sms'jes op amper vier uur tijd !
Het prepay-aanbod (voorafbetaling) Mobistar heeft zijn leiderspositie op de markt van de voorafbetaalde kaart andermaal verstevigd met de lancering van drie nieuwe diensten: (1) Herlading via de bankrekening (2) Uitbreiding van de roamingdiensten (3) Tariefformule Tempo AfterSchool (1) Aangemoedigd door hun succesvolle eerste samenwerking voor het herladen van simkaarten via de geldautomaten, sloegen Mobistar en Banksys de handen opnieuw in elkaar voor de lancering van een revolutionair concept waarmee Tempo-klanten hun belwaarde kunnen herladen door een overschrijving van hun bankrekening naar hun Tempo-rekening. De eerste simkaarten waarmee een dergelijke herlading mogelijk is, werden tegen het
twee deel
eind van het jaar gelanceerd. In 2002 moeten ze worden veralgemeend. Dit is een eerste stap naar beveiligde betaling via gsm. (2) Mobistar heeft het bereik van de roamingdiensten, waarmee gestart werd in 2000, verder verruimd. Er zijn intussen akkoorden getekend met 120 operatoren op 78 bestemmingen. (3) De nieuwe tariefformule Tempo AfterSchool: met deze nieuwe formule kunnen jongeren buiten de schooluren bellen tegen halve prijs. En gesprekken van Mobistar naar Mobistar zijn nóg eens 50 % goedkoper. Mobistar heeft ook verschillende Tempo AfterSchool-packs op de markt gebracht die on line te koop zijn via de ‘Mobistar on line shop’, een initiatief in samenwerking met Proxis. Parallel daarmee werd een nieuwe manier van herladen voor jongeren gelanceerd: ouders kunnen het zakgeld van hun kinderen overschrijven naar een daartoe bestemde rekening. Het volstaat het bedrag te kiezen dat elke maand naar de kaart moet worden overgeschreven. Men kan de Tempo-klantendienst bellen om die herlading te wijzigen, te onderbreken of te annuleren.
Het postpay-aanbod (abonnement en money bundle) Parallel met de voorafbetalingformules en de Optimum-abonnementsformules lanceerde Mobistar tijdens het eerste semester de nieuwe tariefformule Flexo. Flexo is een nieuwe formule waarmee de gebruiker alleen betaalt wat hij verbruikt, zonder abonnements- of activeringskosten. Flexo geeft voorrang aan flexibiliteit, transparantie en eenvoud in zijn prijsstructuur: tijdstip en bestemming van de oproep hebben geen enkele invloed op de prijs van de gesprekken. Flexo is beschikbaar in twee formules: Flexo 1 (beltegoed van 15 euro – 0,35 euro per minuut) en Flexo 2 (beltegoed van 25 euro – 0,25-0,35 euro per minuut), afhankelijk van de grootte van het verbruik. De Flexo-klanten genieten dezelfde voordelen als andere abonnees.
De ‘mobile data’-aanbiedingen Begin 2001 lanceerde Mobistar de eerste diensten op basis van de GPRS-technologie (General Packet Radio Service), namelijk Pocket Office en Office Access, vooral bestemd voor de bedrijven. Office Access biedt mobiele toegang tot het internet of een intranet met een draagbare computer. De gebruiker kan gelijk waar of wanneer bestanden doorsturen, surfen op het web, enz. Met Pocket Office krijgen werknemers toegang tot het electronische postsysteem van hun bedrijf en kunnen ze in real time hun professionele e-mail en alle functies daarvan raadplegen. Deze twee diensten bieden het voordeel van een tariefstructuur op basis van het verstuurde datavolume en niet op basis van de verbindingstijd. Mobistar lanceerde ook de gsm-versie van het televisieprogramma ‘Wie wordt miljonair?’ Hiervoor wordt zowel SMS als WAP ingeschakeld. Er valt geen geld te verdienen, maar de winnaar krijgt een weekend ter waarde van ongeveer 5.000 euro aangeboden. ‘Wie wordt miljonair?’ is een nieuw item in de reeks spelletjes die Mobistar reeds aanbiedt via WAP (Airlock, Hangman,…). De lancering van games past in de strate-
voor het boekjaar 2001 gie van Mobistar die erin bestaat geregeld nieuwe gsm-toepassingen uit te brengen die andere functies aanspreken dan de klassieke telefoniedienst. De achtergrond voor al die innovaties is het nieuwe communicatieconcept ‘Jumpology’ waarmee Mobistar zijn merk wil herpositioneren, steunend op de visie en waarden van de Orange Groep. Niet-mobiele producten en diensten : vaste telefonie en datatransmissie De markt van de vaste telefonie, gericht op het residentiële segment, werd in 2001 afgeroomd door de alternatieve operatoren. Dankzij de opening van de lokale lus voor de operatoren en de invoering van ‘Carrier Pre-select’ is Mobistar erin geslaagd een behoorlijke groei te realiseren in deze activiteit. Wat datatransmissie betreft, hebben drie vaststellingen Mobistar ertoe aangezet zijn strategie te wijzigen : 1. De markt van de producten voor toegang met hoge snelheid blijft afkerig van echte concurrentie 2. De reorganisatie van de groep France Télécom rond zijn belangrijkste activiteitslijnen, namelijk mobiele diensten (Orange), internet (Wanadoo), fix/data (Equant) en vaste telefonie 3. Het feit dat de activiteiten van Mobistar Corporate Solutions niet afgestemd zijn op die van Equant. Deze laatste pool concentreert zich vooral op de grote internationale klanten.
- De distributiekanalen segmenteren volgens hun prestatie en actieplannen opzetten rond de krachtlijnen ‘overname, klantenbinding en waarde’, volgens de prestatie van elk verkooppunt.
4. Ontwikkeling van het netwerk Wegens de almaar langere wachttijden voor het verkrijgen van bouwvergunningen hebben de drie operatoren voor mobiele telefonie aangekondigd dat ze de federale en regionale overheden in gebreke zullen stellen om hun recht op ontplooiing van hun netwerken te verdedigen. Ondanks deze moeilijkheden heeft Mobistar zijn concentratiebeleid voortgezet. Het ontplooiingsplan concentreerde zich vooral op de verbetering van de densiteit, het axiale verkeer en de kwaliteit. Mobistar heeft in overleg met de twee andere operatoren ook zijn ‘site sharing’-beleid voortgezet: er werden 80 antennes opgesteld op sites van concurrenten, en omgekeerd werden 80 eigen sites gedeeld met deze concurrenten.
De strategie die Mobistar in deze sector voortaan volgt, mikt op de ontwikkeling van oplossingen voor convergentie met mobiele datatransmissie.
In maart 2001 bemachtigde Mobistar een UMTS-licentie voor een bedrag van 150 miljoen euro. Om dit project voor de derde generatie van mobiele telefonie te financieren heeft Mobistar bij de Orange Groep een financieringslijn van 250 miljoen euro gevrijwaard.
3. Distributie
5. Belangrijke gebeurtenissen na de afsluiting van
Op minder dan drie jaar tijd heeft Mobistar in België een netwerk van meer dan honderd Mobistar Centers opgericht. Deze Mobistar Centers vormen ontegensprekelijk een sterke troef in onze distributiestrategie. Het gamma aangeboden producten en diensten werd uitgebreid met de internetproducten die Wanadoo ontwikkelt, zoals snelle ADSL-toegang tot het internet. Mobistar vierde de mijlpaal van 100 Mobistar Centers met het programma '100 dagen', een periode waarin de verkooppunten uitzonderlijke aanbiedingen voorstelden. Om zijn positie op de Belgische distributiemarkt te consolideren, nam Mobistar alle aandelen over van debitel Belgium, de serviceprovider van Mobistar . Vóór die overname was debitel Belgium in handen van de Duitse groep debitel AG (48 %), SAIT Stento (32 %) en Mobistar (20 %). Met deze overname van aandelen wou Mobistar de klantenbasis van debitel beveiligen. Als gevolg van deze operatie veranderde de commerciële naam van debitel Belgium in Mobistar Affiliate. De activiteiten zijn voortaan gericht op het behoud van de bestaande klantenbasis. De grote strategische krachtlijnen van de distributie in 2001 waren : - Het gewicht van de exclusieve kanalen in de distributie doen toenemen - De ‘sales share’ in de niet-exclusieve kanalen doen toenemen en beveiligen. - Het distributielandschap en het aantal verkooppunten hertekenen
het boekjaar Op 8 februari 2002 heeft de minister van Telecommunicatie de mobiele-telefonieoperatoren een langere termijn toegestaan voor de ontplooiing van hun 3G-infrastructuur. De uiterste datum voor de commerciële lancering is nu vastgesteld op 15 september 2003, met een dekking van minstens 30 % tegen maart 2005. Deze beslissing is om verschillende redenen zeer positief voor de sector van de mobiele telefonie in België en voor Mobistar in het bijzonder. Hierdoor kunnen bepaalde investeringen worden uitgesteld terwijl we de markt alvast vertrouwd maken met het gebruik van mobiele toepassingen voor gegevensuitwisseling. Mobistar blijft geloven in de ontwikkeling van het mobiele internet en in de rol van mobiele telefonie in de ontwikkeling van een informatiemaatschappij in België.
negenendertig pagina
2. Toelichtingen bij de jaarrekeningen van het boekjaar 2001 1. Resultatenrekening Het omzetcijfer voor boekjaar 2001 bedraagt 829,2 miljoen euro (33.448 miljoen BEF). Dat is een stijging met 41,8 % in vergelijking met het vorige jaar. Dit resultaat weerspiegelt de stijging van het aantal abonnees maar ook de lancering van nieuwe producten en diensten, vooral Tempo AfterSchool en Flexo. Ook het sms-succes draagt bij tot de forse omzetverhoging. De totale inkomsten uit mobiele datatransmissie zijn in 2001 goed voor 8,5 % van de omzet van de mobiele activiteiten. Dat is beter dan de verwachtingen. De vaste productie, bestaande uit de kosten voor het zoeken en ontwerpen van nieuwe sites voor het UMTSnetwerk, bedraagt voor dit boekjaar 0,8 miljoen euro (34 miljoen BEF). De andere bedrijfsopbrengsten voor een bedrag van 61,6 miljoen euro (2.484 miljoen BEF) zijn opbrengsten van herfactureringen. Deze hebben vooral te maken met diensten die Mobistar als 'shared services center' leverde aan zijn filialen Mobistar Corporate Solutions en Mobistar Affiliate (het vroegere debitel Belgium). De totale bedrijfskosten bedragen 852,3 miljoen euro (34.381 miljoen BEF), dat betekent een stijging met 34,4 % in vergelijking met het vorige jaar. Deze kosten – die in iets geringere mate stegen dan de inkomsten – zijn als volgt te verdelen: - Aankopen en bevoorradingen voor een bedrag van 336,7 miljoen euro (13.583 miljoen BEF). Deze lasten bestaan vooral uit interconnectiekosten (55,6 % van het totaal). De rest bestaat vooral uit kosten voor de exploitatie van het technische netwerk, de huurlijnen, het huren van sites en de kosten voor de verkoop van gsm's en simkaarten. - Diverse diensten en goederen voor een totaal van 247,1 miljoen euro (9.968 miljoen BEF). - Vergoedingen en sociale lasten voor een bedrag van 120,6 miljoen euro (4.864 miljoen BEF) - Afschrijvingen en waardeverminderingen op de vestigingskosten en op immateriële en materiële vaste activa voor 133,3 miljoen euro (5.376 miljoen BEF) - Waardeverminderingen op handelsvorderingen en voorraden voor 12,8 miljoen euro (517 miljoen BEF) - Provisieterugnemingen voor risico’s en lasten voor 1,2 miljoen euro (48 miljoen BEF) - Andere bedrijfskosten voor een bedrag van 3,0 miljoen euro (121 miljoen BEF).
twee deel
Mobistar heeft een aantal uitgaven geactiveerd voor de ontwikkeling van UMTS. Deze uitgaven betreffen ten dele de prestaties van de Team Members van Mobistar voor een bedrag van 0,8 miljoen euro (34 miljoen BEF). De EBITDA van Mobistar NV bedraagt 172,6 miljoen euro (6.961 miljoen BEF). Dat is een stijging met 88 % in vergelijking met het vorige jaar. Het bedrijfsresultaat van de vennootschap steeg van –9,5 miljoen euro (–385 miljoen BEF) naar +39,3 miljoen euro (1.585 miljoen BEF). Mobistar heeft dit jaar voor het eerst tussengevoegde intresten geactiveerd voor een totaalbedrag van 3,5 miljoen euro (140 miljoen BEF), waarvan 3,2 miljoen euro (130 miljoen BEF) betrekking hebben op vroegere boekjaren. De bijbehorende afschrijvingen bedragen 1,4 miljoen euro (58 miljoen BEF), waarvan 1,0 miljoen euro (42 miljoen BEF) op vroegere boekjaren slaat. Het netto-effect van de vorige boekjaren bedraagt dus 2,2 miljoen euro (88 miljoen BEF). Het nettoresultaat van het boekjaar komt uit op een verlies van 6,9 miljoen euro (280 miljoen BEF) voor het boekjaar 2001. Dat is een vermindering met 87 % in vergelijking met het verlies van het vorige jaar.
2. Balans Het balanstotaal van de vennootschap bedraagt 1.198,3 miljoen euro (48.338 miljoen BEF). De kortetermijnactiva vertegenwoordigen 26 % van het balanstotaal. Dit aandeel is identiek aan dat van vorig boekjaar. De vaste activa bestaan uit: - Immateriële vaste activa voor een bedrag van 385,5 miljoen euro (15.552 miljoen BEF), in hoofdzaak verbonden met de GSM- en UMTS-licenties en met de ontwikkelingen in de informatica. - Materiële vaste activa voor een bedrag van 424,8 miljoen euro (17.138 miljoen BEF). Deze hebben te maken met de netwerkinfrastructuur, gsm-materiaal en diensten met toegevoegde waarde. - Financiële vaste activa voor een bedrag van 78,9 miljoen euro (3.185 miljoen BEF). Het betreft hier vooral de participatie en handelsvorderingen op Mobistar Corporate Solutions (voor 100 % filiaal) en de participatie in Mobistar Affiliate (het vroegere debitel Belgium) die tijdens het boekjaar van 20 op 100 % werd gebracht. De handelsvorderingen voor een bedrag van 210,7 miljoen euro (8.500 miljoen BEF) en de kortetermijnbeleggingen voor 50,4 miljoen euro (2.033 miljoen BEF) vertegenwoordigen 85 % van de vlottende activa. Het balanspassief bestaat hoofdzakelijk uit de volgende elementen: - Eigen kapitaal voor een bedrag van 3,7 miljoen euro (150 miljoen BEF), bestaande uit 431,9 miljoen euro (17.424 miljoen BEF) geplaatst kapitaal, gecumuleerde verliezen voor 428,9 miljoen euro (17.300 miljoen BEF), kapitaalsubsidies voor 0,5 miljoen euro (22 miljoen BEF) en een uitgiftepremie van 0,1 miljoen euro (4 miljoen BEF). De onderneming blijft door de gecumuleerde verliezen onder toepassing van artikel 633 van het Wetboek van Vennootschappen, en volgt de procedure die dit artikel voorschrijft. - Langetermijnfinanciering voor 826,7 miljoen euro (33.348 miljoen BEF), of 45 % meer dan in vorig boekjaar. - De schulden op maximum één jaar bedragen 328,1 miljoen euro (13.236 miljoen
BEF), dat betekent een stijging met 44 % tegenover de vorige afsluiting. Deze schulden bestaan uit: - Kortetermijnfinanciering voor 94,3 miljoen euro (3.803 miljoen BEF). - Handelsschulden voor 197,9 miljoen euro (7.985 miljoen BEF), fiscale, loon- en sociale schulden 35,5 miljoen euro (1.432 miljoen BEF), andere schulden 0,4 miljoen euro (15 miljoen BEF) en overlopende rekeningen 39,8 miljoen euro (1.604 miljoen BEF).
3. Geschillen De vennootschap is verwikkeld in een aantal juridische geschillen betreffende de invoering door een aantal gemeenten en twee provincies van een belasting op antennes, pylonen en GSM-masten. Mobistar betwist de wettelijkheid van deze
heffingen voor de Raad van State en heeft bovendien een fiscaal bezwaarschrift ingediend tegen elk van deze fiscale aanslagen. Gezien de positieve ontwikkeling in de juridische dossiers heeft Mobistar alle belastingen die gemeenten en provincies in deze context sinds het begin van het geschil hebben geïnd, op het actief van de balans gezet. Door deze boeking konden deze aanslagen die de voorbije boekjaren bij de lasten werden gerekend, namelijk een bedrag van 3,6 miljoen euro waaronder 1,2 miljoen euro als provisie voor administratieve geschillen, worden opgenomen in de bedrijfsopbrengsten.
3. Toelichtingen bij de geconsolideerde rekeningen van het boekjaar 2001 De consolidatiekring omvat de moedermaatschappij (Mobistar NV), Mobistar Corporate Solutions (voor 100 % filiaal) en – voor de activiteitsperiode van juni tot december 2001 – Mobistar Affiliate (het vroegere debitel Belgium) als gevolg van de overname door Mobistar van de 80 % aandelen van dit bedrijf die het nog niet bezat. Het geconsolideerde balanstotaal bedraagt 1.167,2 miljoen euro (47.086 miljoen BEF). De vaste activa, goed voor een totaalbedrag van 854,7 miljoen euro (34.477 miljoen BEF), vertegenwoordigen 73,2 % van het totaal van de activa. Het aandeel van Mobistar Corporate Solutions in de vaste activa bedraagt 3,6 % en heeft in essentie te maken met de ontplooiing van de MAN's. De overname van 80 % van de aandelen van Mobistar Affiliate heeft geleid tot een goodwill van 14,3 miljoen euro (576 miljoen BEF), geboekt onder consolidatieverschillen en afgeschreven over een periode van 10 jaar vanaf juni 2001. De vlottende activa bedragen 312,6 miljoen euro (12.609 miljoen BEF) en bestaan hoofdzakelijk uit handelsvorderingen voor 203,8 miljoen euro (8.222 miljoen BEF) en kortetermijndeposito's voor 50,4 miljoen euro (2.033 miljoen BEF). Het balanspassief bestaat uit: - Eigen kapitaal voor een negatief bedrag van 33,4 miljoen euro (1.349 miljoen BEF), bestaande uit een kapitaal van 431,9 miljoen euro (17.424 miljoen BEF), negatieve geconsolideerde reserves voor 466 miljoen euro (18.799 miljoen BEF), kapitaalsubsidies voor 0,5 miljoen euro (22 miljoen BEF) en een uitgiftepremie van 0,1 miljoen euro (4 miljoen BEF). - Langetermijnschulden die te maken hebben met de financiering, voor een bedrag van 826,7 miljoen euro (33.348 miljoen BEF). - Schulden op één of meer jaren, voor een bedrag van 332,3 miljoen euro (13.406 miljoen BEF) en overlopende rekeningen voor een bedrag van 41,6 miljoen euro (1.680 miljoen BEF). Het geconsolideerde omzetcijfer bedraagt 865,8 miljoen euro (34.925 BEF). Dit is een stijging met 42 % in vergelijking met het vorige jaar. De omzet van de geconsolideerde mobiele activiteit bedraagt 811,3 miljoen euro (32.726 miljoen BEF), of 94 % van de totale omzet van de groep. Deze omzet ligt 38 % hoger dan vorig jaar, en bestaat uit: Abonnementenverkoop en verkeer Verkoop van apparatuur Totaal
743,4 miljoen euro 67,9 miljoen euro 811,3 miljoen euro
(29.988 miljoen BEF) (2.738 miljoen BEF) (32.726 miljoen BEF)
De activiteiten fix/data verdelen onder elkaar het saldo van de omzet en zijn met 143 % gestegen. Mobistar Corporate Solutions is goed voor 4,6 % van de totale omzet. De bedrijfskosten lopen op tot 865,1 miljoen euro (34.898 miljoen BEF), dat betekent een stijging met 34 % in vergelijking met het vorige jaar. De geconsolideerde EBITDA bedraagt 154,7 miljoen euro (6.239 miljoen BEF). Dat is een stijging met 98 % in vergelijking met het vorige jaar. De geconsolideerde mobiele EBITDA kende een bijzonder positieve ontwikkeling. In absolute waarde is deze EBITDA gestegen van 93,1 miljoen euro (3.754 miljoen BEF) in 2000 naar 173,8 miljoen euro (7.013 miljoen BEF) in 2001. Hij vertegenwoordigt nu 23,4 % van de inkomsten die werden gegenereerd door de klanten van de mobiele activiteit (zonder terminalverkoop), tegenover 17,2 % in 2000. De EBITDA gerealiseerd op de andere activiteiten bedraagt –19,2 miljoen euro (–774 miljoen BEF) tegen –15,1 miljoen euro (–610 miljoen BEF) vorig jaar. Het geconsolideerde bedrijfsresultaat steeg van –25,5 miljoen euro (–1.030 miljoen BEF) in 2000 naar +16,3 miljoen euro (+658 miljoen BEF) in 2001. Het nettoresultaat van de groep bedraagt voor dit boekjaar –30,5 miljoen euro (–1.229 miljoen BEF). Dat betekent een vermindering van het verlies met 46 % vergeleken met vorig jaar.
eenenveertig pagina
4. Verantwoording van de toepassing van de boekhoudkundige continuïteitsregels Conform de bepalingen van artikel 96, 6de lid, van het Wetboek van Vennootschappen, en gezien de verliezen die de vennootschap heeft geboekt in haar opstartfase, moet de Raad van Bestuur de toepassing van de waarderingsregels rechtvaardigen met het oog op de continuïteit van de exploitatie. In deze context moet erop worden gewezen dat
Mobistar zijn financieringsbehoeften heeft beveiligd zonder een beroep te doen op een kapitaalverhoging, en dit door verschillende leningen af te sluiten bij financiële instellingen en bij zijn aandeelhouders France Télécom en de Orange Groep. Op basis van de financiële toestand van de vennootschap, haar vooruitzichten en haar financieringsmogelijkheden, is de Raad van Bestuur van oordeel dat deze toepassing van de waarderingsregels gerechtvaardigd is.
5. Toepassing van artikel 524 van het wetboek van vennootschappen tijdens het boekjaar 2001 Conform artikel 524 van het Wetboek van Vennootschappen moet het jaarverslag de conclusies bevatten van de verslagen van de bestuurders en van de experts die de Raad krachtens dit artikel heeft aangesteld, en voorts ook de beschrijving van de beslissingen die werden genomen als gevolg van die verslagen.
1. Beslissing om deel te nemen aan de UMTS-veilingverkoop Het verslag van de bestuurders besloot dat de Raad mocht instemmen met het UMTS-veilingproces onder voorbehoud van de ontvangen antwoorden betreffende het financieringsmechanisme en dit binnen een nauwkeurig bepaalde limiet van kapitaalinbreng. Het verslag van de onafhankelijke expert formuleerde twee andere overwegingen. De eerste betrof het belang van de onderneming en haar aandeelhouders om over te gaan tot de investering in UMTS. Om de Raad te helpen in zijn afwegingen analyseerde de expert de juistheid van de parameters in het businessplan dat door het management voor de UMTS-investering was voorbereid. Gezien de eventuele risico’s van dergelijke investering adviseerde de expert om deze onzekerheden te beperken door een gepaste formulering van het bod bij de veiling. De expert was van oordeel dat een gunstige beslissing van de Raad aanvaardbaar was wanneer de risico’s in evenwicht zouden zijn met een redelijk bod.
De tweede opmerking betrof het ontbreken van een direct of indirect patrimoniaal voordeel voor een van de aandeelhouders die een duidelijke of doorslaggevende invloed heeft op de aanstelling van de bestuurders. De expert verwees daarmee naar de voordelen die France Télécom zou kunnen halen uit de toekenning van een 3Glicentie aan Mobistar. Hij concludeerde echter dat er geen direct of indirect patrimoniaal voordeel voor deze aandeelhouder aanwezig was en vestigde de aandacht van de Raad op de beslissingen en voorwaarden van de komende contracten tussen France Télécom en Mobistar die ongetwijfeld opnieuw onder artikel 524 van het Wetboek van Vennootschappen zouden vallen. Op zijn bijeenkomst van 30 januari 2001 en na overhandiging van de hierboven vermelde verslagen, gaf de Raad toestemming aan Mobistar om deel te nemen aan de 3G-veiling, en dit met een vastgestelde enveloppe. Daarna kon een kapitaalverhoging worden doorgevoerd, terwijl de aandeelhouders een overbruggingskrediet ter beschikking zouden stellen om de bedrijfsbehoeften tot aan deze kapitaalverhoging te dekken. Zoals hierboven vermeld in punt 4, 2de alinea, heeft Mobistar nadien zijn financieringsbehoeften beveiligd zonder een beroep te doen op de oorspronkelijk voorziene kapitaalverhoging.
2. Voorwaarden voor het met France Télécom overeen te komen overbruggingskrediet voor de financiering van de UMTS-licentie De Raad van Mobistar gaf drie bestuurders opdracht na te gaan of de bepalingen van de achtergestelde lening die France Télécom aan Mobistar zou toekennen, conform de markt waren en of deze transactie tegemoet zou komen aan de belangen van Mobistar. Deze bestuurders hebben zich conform de wet laten bijstaan door een onafhankelijk expert. Hun besluiten stellen dat het voorgestelde overbruggingskrediet overeenstemt met de marktvoorwaarden en in het belang is van het bedrijf.
6. Informatie over de aanvullende opdrachten die werden toevertrouwd aan het college van commissarissen In de loop van het boekjaar 2001 werden aanvullende opdrachten voor een bedrag van 142.060,4 euro uitge-
twee deel
voerd door vennootschappen waarmee het college van commissarissen vanuit professioneel standpunt samenwerkingsverbanden onderhoudt.
Jaarrekening Mobistar N.V 2001 drieënveertig pagina
Jaarrekening zestig pagina
Waarderingsregels tweeënzestig pagina
Verslag van het College van Commissarissen
drieënveertig pagina
BalansNa winstverdeling Va s t e a c t i v a 2 0 0 1 In duizenden €
VASTE ACTIVA I II III
IV
| | |
Oprichtingskosten (TOEL. I )
889 359
In duizenden BEF
In duizenden €
In duizenden BEF
35 876 655
622 939
25 129 317
38
1 528
1 427
57 561
Immateriële vaste activa (TOEL. II)
385 523
15 551 967
224 926
9 073 518
Materiële vaste activa ( TOEL. III)
424 835
17 137 780
367 131
14 810 014 4 528 190
A > Terreinen en gebouwen
119 153
4 806 631
112 251
B > Installaties, machines en uitrusting
255 915
10 323 598
217 297
8 765 724
C > Meubilair en rollend materieel
40 530
1 634 955
30 591
1 234 040
E > Overige materiële vaste activa
9 237
372 596
6 992
282 060
|
Financiële vaste activa (TOEL. IV en V)
78 963
3 185 380
29 455
1 188 224
A > Verbonden ondernemingen
78 809
3 179 169
28 385
1 145 041
A > 1 Deelnemingen
22 883
923 117
11 155
450 000
A > 2 Vorderingen
55 926
2 256 052
17 230
695 041
154
6 211
1 070
43 183
919
37 092
C > Andere financiële vaste activa A > 1 Aandelen A > 2 Vorderingen en borgtochten in contanten
VLOTTENDE ACTIVA VI
VII
VIII
|
Voorraden en bestellingen in uitvoering
twee
6 211
151
6 091
308 908
12 461 313
219 727
8 863 763
19 385
781 973
22 190
895 130
A > Voorraden
19 385
781 973
22 190
895 130
19 385
781 973
22 190
895 130
|
222 148
8 961 425
172 922
6 975 668
A > Handelsvorderingen
Vorderingen op ten hoogste één jaar
210 715
8 500 211
170 582
6 881 281
B > Overige vorderingen
11 433
461 214
2 340
94 387
|
50 400
2 033 131
734
29 614
50 400
2 033 131
734
29 614
3 515
141 789
10 113
407 952
13 460
542 995
13 768
555 399
1 198 267
48 337 968
842 666
33 993 080
Geldbeleggingen (TOEL. V en VI)
| |
Liquide middelen Overlopende rekeningen (TOEL. VII)
T O TA A L D E R A C T I VA
deel
154
A > 4 Handelsgoederen
B > Overige beleggingen
IX X
2 0 0 0
Passiva 2 0 0 1 In duizenden €
EIGEN VERMOGEN I
|
Kapitaal
3 729
(TOEL. VIII)
A > Geplaatst kapitaal
II V VI
| | |
Uitgiftepremies Overgedragen verlies Kapitaalsubsidies
In duizenden BEF
In duizenden €
In duizenden BEF
150 428
9 928
400 528
431 939
17 424 369
431 007
17 386 780
431 939
17 424 369
431 007
17 386 780
93
3 759
-428 847
-17 299 641
-421 910
-17 019 789
544
21 941
831
33 537
1 190
48 000
VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN VII
A Voorzieningen voor risico’s en kosten
1 190
48 000
A > 4 Overige risico’s en kosten (TOEL. IX)
1 190
48 000
48 187 540
831 548
33 544 552
SCHULDEN VIII
IX
2 0 0 0
|
1 194 538
Schulden op meer dan één jaar (TOEL. X)
826 669
33 347 729
568 742
22 942 980
A > Financiële schulden
826 669
33 347 729
568 742
22 942 980
A > 1 Achtergestelde leningen
221 140
8 920 759
25 000
1 008 497
A > 4 Kredietinstellingen
305 529
12 325 000
368 742
14 875 000
A > 5 Overige leningen
300 000
12 101 970
175 000
7 059 483
|
328 118
13 236 227
228 073
9 200 427
Schulden op ten hoogste één jaar (TOEL. X)
A > Schulden op meer dan één jaar 63 213
2 550 000
31 606
1 275 000
B > Financiële schulden
die binnen het jaar vervallen
31 072
1 253 423
44 621
1 800 000
A > 1 Kredietinstellingen
26 000
1 048 837
44 621
1 800 000
A > 2 Overige leningen
5 072
204 586
C > Handelsschulden
197 955
7 985 496
129 854
5 238 280
A > 1 Leveranciers
197 955
7 985 496
129 854
5 238 280
35 507
1 432 327
21 247
857 109
3 912
157 797
2 848
114 891
31 595
1 274 530
18 399
742 218
371
14 981
745
30 038
39 751
1 603 584
34 733
1 401 145
1 198 267
48 337 968
842 666
33 993 080
E > Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten A > 1 Belastingen A > 2 Bezoldigingen en sociale lasten F > Overige schulden
X
|
Overlopende rekeningen
T O TAAL DE R PA S S I VA
(TOEL. XI)
vijfenveertig pagina
ResultatenrekeningIn staffelvorm 2 0 0 1 In duizenden €
I
II
III IV
V
VI VIII IX XI XIII
| Bedrijfsopbrengsten A > Omzet C > Geproduceerde vaste activa D > Andere bedrijfsopbrengsten | Bedrijfskosten A > Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen A > 1 Inkopen A > 2 Wijziging in de voorraad (toename -, afname +) B > Diensten en diverse goederen C > Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (TOEL. XII, C2) D > Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op immateriële en materiële vaste activa E > Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen (toevoegingen +, terugnemingen -) (TOEL. XII, D) F > Voorzieningen voor risico’s en kosten (toevoegingen +, bestedingen en terugnemingen -) (TOEL. XII , E) G > Andere bedrijfskosten (TOEL. XII, F) | Bedrijfswinst (+)/Bedrijfsverlies (-) | Financiële opbrengsten B > Opbrengsten uit vlottende activa C > Andere financiële opbrengsten (TOEL. XIII, A) | Financiële kosten A > Kosten van schulden C > Andere financiële kosten (TOEL. XI II, E) | Verlies uit de gewone bedrijfsuitoefening, vóór belasting | Uitzonderlijke kosten B > Waardeverminderingen op financiële vaste activa | Verlies van het boekjaar vóór belasting | Verlies van het boekjaar | Te verwerken verlies van het boekjaar
2 0 0 0
In duizenden BEF
In duizenden €
In duizenden BEF
891 572 829 160 834 61 578 -852 286 336 716 331 916
35 965 902 33 448 235 33 635 2 484 032 -34 381 126 13 583 113 13 389 472
624 510 584 788
25 192 688 23 590 296
4 800 247 094
193 641 9 967 747
-18 756 206 768
-756 614 8 341 020
120 573
4 863 885
84 444
3 406 459
133 266
5 375 943
101 267
4 085 106
12 820
517 155
11 440
461 475
-1 190 3 007 39 286 3 987 2 442 1 545 -49 499 47 443 2 056
-48 121 1 584 160 98 62 -1 996 1 913 82
000 283 776 850 515 335 795 860 935
39 -634 223 242
722 055 511 267
1 -25 9 9
602 577 016 773
392 733 418 032
6 625 -9 545 4 739 459 4 280 -35 527 33 416 2 111
267 -385 191 18 172 -1 433 1 347 85
255 045 155 491 664 163 999 165
-40 -11 11 -51 -51 -51
-1 627 -450 450 -2 077 -2 077 -2 077
053 000 000 053 053 053
-6 226 -711 711 -6 937 -6 937 -6 937
-251 169 -28 683 28 683 -279 852 -279 852 -279 852
334 155 155 489 489 489
-428 847 -6 937 -421 910
-17 299 641 -279 852 -17 019 789
-421 910 -51 489 -370 421
-17 019 789 -2 077 053 -14 942 736
428 847
17 299 641
421 910
17 019 789
R E S U LTAT E N V E R W E R K I N G
twee deel
A> A> A> D> A>
Te verwerken verliessaldo 1 Te verwerken verlies van het boekjaar 2 Overgedragen verlies van het vorige boekjaar Over te dragen resultaat 2 Over te dragen verlies
Toelichting 2 0 0 1 In duizenden BEF
I
Staat van oprichtingsk osten
(POST 20
VANDEACTIV A)
Nettoboekwaarde per einde van het vorige boekjaar
57 561
Mutaties tijdens het boekjaar: • Afschrijvingen (-)
-24368
• Andere (-)
-31665
Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar
1 528
waarvan: - Kosten van de oprichting of kapitaalverhoging, kosten bij uitgifte van leningen en andere oprichtingskosten
1 528
2 0 0 1 In duizenden BEF
CONCESSIES, OCTROOIEN ,
GOODWILL
LICENTIES, ENZ.
Staat van de immateriële vast e acti va
II a
( POST 21
VAN DEACTIVA)
| Aanschaffingswaarde Per einde van het vorige boekjaar
13 484 213
100 436
Mutaties tijdens het boekjaar: • Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa • Overboekingen van een post naar een andere (+) (-) Per einde van het boekjaar c
8 182 627 31 665 21 698 505
100 436
4 410 695
100 436
| Afschrijvingen en waardeverminderingen Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: • Geboekt Per einde van het boekjaar
d
| Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar (a) - (c)
1 735 843 6 146 538
100 436
15 551 967
zevenenveertig pagina
Toelichting 2 0 0 1 In duizenden BEF
Staat van de materiël e v a s t e a c t i v a (POSTEN 22 TOT 27 VANDEACTIV A)
III a
|
TERREINENEN GEBOUWEN
INSTALLATIES, MACHINES EN UITRUSTING
MEUBILAIR EN ROLLEND MATERIEEL
OVERIGE MATERIELE VASTE ACTIVA
(POST 22)
(POST 23)
(POST 24)
(POST 26)
6 974 872
12 786 999
2 107 226
524 917
1 195 913
3 487 162
1 164 863
152 757
-7 734
-79 544
-8 393
-98 266
8 163 051
16 194 617
3 263 696
579 408
2 446 682
4 021 275
873 186
242 858
910 845
1 889 713
759 628
55 545
-1 107
-39 969
-4 073
-91 591
Aanschaffingswaarde Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: • Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa • Overdrachten en buitengebruikstellingen (-) Per einde van het boekjaar
c
|
Afschrijvingen en waardeverminderingen Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: • Geboekt • Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen (-)
d
|
Per einde van het boekjaar
3 356 420
5 871 019
1 628 741
206 812
Nettoboekwinst per einde boekjaar (a) + (b) - (c)
4 806 631
10 323 598
1 634 955
372 596
2 0 0 1 In duizenden BEF
IV
Staat van de financiële vaste act iva
| a |
1
( POST 28 VANDEACTIV A)
VERBONDEN ONDERNEMINGEN
ANDERE ONDERNEMINGEN
(POST 280)
(POST 284)
Deelnemingen en aandelen Aanschaffingswaarde Per einde van het vorige boekjaar
900 000
37 092
Mutaties tijdens het boekjaar: • Aanschaffingen • Overboekingen van een post naar een andere (+) (-) Per einde van het boekjaar c
|
464 707 501 799
-501 799
1 401 799
Waardeverminderingen Per einde van het vorige boekjaar
450 000
Mutaties tijdens het boekjaar: • Geboekt
2
|
28 682
Per einde van het boekjaar
478 682
Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar (a) + (b) - (c) - (d)
923 117
Vorderingen Nettoboekwaarde per einde van het vorige boekjaar
695 041
6 091
1 561 011
232
2 256 052
6 211
Mutaties tijdens het boekjaar: • Toevoegingen • Terugbetalingen (-) Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar twee deel
-112
Toelichting
V|A
Deel nemingen en maats chappelijke rechten in andere onder nemingen G EHOUDEN MAATSCHAPPELIJKE RECHTEN
Naam, volledig adres van de zetel en zo het een onderneming naar Belgisch recht betreft het btw- of nationaal nummer
AANTAL
• MOBISTAR AFFILIATE SA Kolonel Bourgstraat 149 1140 Evere, België BE 420.959.016 Gewone aandelen • MOBISTAR CORPORATE SOLUTIONS SA Kolonel Bourgstraat 149 1140 Evere, België BE 465.098.568 Gewone aandelen
VI
Geldbeleggingen: ov erige beleggingen
IN
%
GEGEVENS GEPUTUIT
DE LAATSTE JAARREKENING
JAARREKENING PER
MUNTCODE
EIGEN VERMOGEN
N ETTORESULTAAT
In duizenden BEF
64 301
100
31/12/01
BEF
24 709
-110 917
900 000
100
31/12/01
BEF
-1 148 138
-1 047 746
2 0 0 1
2 0 0 0
In duizenden BEF
In duizenden BEF
(POST 51/53 VANDEACTIV A)
Termijnrekeningen bij kredietinstellingen
VII
met een resterende looptijd of opzegtermijn van:
2 033 131
29 614
• hoogstens één maand
2 033 131
29 614
Ov erlopende r ekeni ngen (UITSPLITSING
VAN DEPOST
490/1
VAN DEACTIVA INDIEN DAARONDEREENBELANGRIJKBEDRAGVOORKOMT
)
• Vooruitbetaalde kosten
241 092
• Ve rw o rven opbrengsten
261 231
• Financiële opbrengsten
1 320
• Over te dragen kosten
39 352
negenenveertig pagina
Toelichting 2 0 0 1 VIII A
Staat van het kapitaal
|
Bedragen In duizenden BEF
Aantal aandelen
Maatschappelijk kapitaal
1 > Geplaatst kapitaal (POST 100 VANDE
PASSIVA)
Per einde van het vorige boekjaar
17 386 780
Wijzigingen tijdens het boekjaar: • Kapitaalverhoging Per einde van het boekjaar
37 589
169 150
17 424 369
2 > Samenstelling van het kapitaal 2.1 > Soorten aandelen • Aandelen zonder nominale waarde
17 424 369
62 518 269
2.2 > Aandelen op naam of aan toonder
D
|
• Op naam
34 842 128
• Aan toonder
27 676 141
Verplichtingen tot uitgifte van aandelen
2 > Als gevolg van de uitoefening van de inschrijvingsrechten • Aantal inschrijvingsrechten in omloop • Bedrag van het te plaatsen kapitaal
819 933 1 129 546
• Maximum aantal uit te geven aandelen
819 933
Aantal aandelen
G
|
Wirefree Services Belgium Telindus Group Andere nominatieve aandeelhouders
50,58%
3 221 182
5,15%
946
0,00% 55,73%
2 095 317
3,35%
967 069
1,55%
KBC Bank
352 014
0,56%
Bruficom
2 539 182
4,06%
GIMV KBC Ve rz e k e r i n g
Ortelius N.V.
805 891
1,29%
Cobema
2 498 262
4,00%
Cippar
2 095 317
3,35%
Regio
824 587
1,32%
2 095 317
3,35%
133 100
0,21%
Wallonie Télécommunications Wirefree Services Belgium
twee
31 620 000
34 842 128
Totaal van de nominatieve aandelen
deel
Percentage
Structuur van het aandeelhouderschap van de onderneming op 31.12.2001
Aandelen aan toonder in handen van het publiek
13 270 085
21,23%
Totaal van de aandelen aan toonder
27 676 141
44,27%
Totaal aantal aandelen
62 518 269
100,00%
Toelichting 2 0 0 1 In duizenden BEF
MEERDAN ÉÉN JAAR
X
MEER
HOOGSTENS
MAARHOOGSTENS
DAN
ÉÉN JAAR
5 JAAR
5 JAAR
( POST 42)
(POST 17)
(POST 17)
2 550 000
22 611 675
10 736 054
2 550 000
12 325 000
Staat van de s chul den A | Uitsplitsing van de schulden met een oorspronkelijke looptijd van meer dan één jaar, naargelang hun resterende looptijd Financiële schulden 1 > Achtergestelde leningen
8 920 759
4 > Kredietinstellingen 5 > Overige leningen TOTAAL
2 550 000
10 286 675
1 815 295
22 611 675
10 736 054
ZAKELIJKE ZEKERHEDEN GESTELD OF ONHERROEPELIJK B E L O O F D O P A C T I VA VA N D E O N D E R N E M I N G
B | Gewaarborgde schulden (BEGREPEN INDEPOSTEN 17 EN 42/48
VANDE PASSIVA)
Financiële schulden
35 897 729
1 > Achtergestelde leningen
8 920 759
4 > Kredietinstellingen
14 875 000
5 > Overige leningen
12 101 970
TOTAAL
35 897 729
C | Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten 1 > Belastingen (POST 450/3 VAN DE PASSIVA) b) Niet-vervallen belastingschulden 2 > Bezoldigingen en sociale lasten (POST 454/9 VANDE
157 797 PASSIVA)
b) Andere schulden met betrekking tot bezoldigingen en sociale lasten
XI
1 274 530
Overlopende r ekeni ngen (UITSPLITSING
VAN DEPOST
492/3 VAN DE PASSIVA
INDIENDAARONDEREENBELANGRIJKBEDRAG VOORKOMT )
Ve rw o rven kosten Over te dragen opbrengsten Andere (hoofdzakelijk over te dragen financiële producten)
80 280 1 479 635 43 669
eenenvijftig pagina
Toelichting 2 0 0 1 XII
2 0 0 0
Bedrijfsresultaten C.1
|
Werknemers ingeschreven in het personeelsregister a) Totaal aantal op de afsluitingsdatum
1 761
1 569
b) Gemiddeld personeelsbestand berekend in voltijdse equivalenten
1 700
1 293
2 728 791
2 122 023
In duizenden BEF
In duizenden BEF
a) Bezoldigingen en rechtstreekse sociale voordelen
3 512 757
2 426 692
b) Werkgeversbijdragen voor sociale verzekeringen
1 019 107
725 037
c) Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren
C.2
D
|
|
Personeelskosten (POST 62)
c) Werkgeverspremies voor bovenwettelijke verzekeringen
136 440
92 230
d) Andere personeelskosten
195 581
162 500
Waardeverminderingen (POST 631/4) 1 > Op voorraden en bestellingen in uitvoering • geboekt • teruggenomen (-)
26 637 -80 483
2 > Op handelsvorderingens • Geboekt
E
|
G
|
|
434 838
Voorzieningen voor risico’s en kosten (POST 635/7) Bestedingen en terugnemingen (-)
F
597 638
-48 000
Andere bedrijfskosten (POST 640/8) Belastingen en taksen op de bedrijfsuitoefening
39 715
18 731
Andere
81 568
248 524
1 > Totaal aantal op afsluitingsdatum
492
343
2 > Gemiddeld aantal berekend in voltijdse equivalenten
404
343
396 070
382 274
1 068 349
1 405 783
Uitzendkrachten en ter beschikking van de onderneming gestelde personen
Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren Kosten voor de onderneming (in duizenden BEF)
twee deel
Toelichting
XIII A
2 0 0 1
2 0 0 0
In duizenden BEF
In duizenden BEF
Financiële resultaten
|
Andere financiële opbrengsten (POST 752/9) Uitsplitsing van de overige financiële opbrengsten, indien het belangrijke bedragen betreft: • Kapitaalsubsidies
11 596
93 474
43 809
65 221
6 930
13 969
Uitsplitsing van de overige financiële opbrengsten, indien het belangrijke bedragen betreft • Diverse financiële opbrengsten
E
|
• Wisselkoersopbrengsten Andere financiële kosten (POST 652/9) Uitsplitsing van de overige financiële kosten, indien het belangrijke bedragen betreft
XV B
• Bankkosten
33 535
54 255
• Diverse financiële kosten
38 916
18 825
• Wisselkoersverliezen
10 484
12 085
Belasting op het r esultaat
|
Belangrijkste oorzaken van de verschillen tussen de winst vóór belastingen en de geraamde belastbare winst Verworpen uitgaven
D
|
96 899
Bronnen van belastinglatenties 1 > Actieve latenties
16 497 919
• Gecumuleerde verliezen die aftrekbaar zijn van latere belastbare winsten
XVI A
B
16 497 919
Belas ting op de toegev oegde waarde en belastingen ten laste van derden
|
|
Belasting op de toegevoegde waarde in rekening gebracht: 1 > aan de onderneming (aftrekbaar)
7 328 200
5 125 438
2 > door de onderneming
9 493 656
6 376 906
1 060 425
589 483
Ingehouden bedragen ten laste van derden bij wijze van: 1 > bedrijfsvoorheffing
drieënvijftig pagina
Toelichting 2 0 0 1 In duizenden BEF ALS WAARBORGVOOR SCHULDEN EN VERPLICHTINGEN
XVII
Niet in de bal ans opgenomen r echt en en ver plichtingen Zakelijke zekerheden die door de onderneming werden gesteld of onherroepelijk beloofd op haar eigen activa Hypotheken: • Boekwaarde van de bezwaarde activa
61 781
• Bedrag van de inschrijving
100 000
Pand op het handelsfonds • Bedrag van de inschrijving
18 000 000
Belangrijke hangende geschillen en andere belangrijke verplichtingen
1 2
| |
Bankgaranties gegeven voor rekening van de vennootschap: BEF 314 miljoen. Financiële instrumenten: de contracten die de vennootschap beschermen tegen het risico van renteschommelingen die verbonden zijn met leningen, waren op 31 december 2001 goed voor een fictief nominaal kapitaal van BEF 40.568 miljoen.
3
|
Om de behoeften van het financieringsproject te dekken, heeft de vennootschap aan de aangesloten banken waarborgen toegekend onder de vorm van: a > een onderpand op de schuldvorderingen en op de verzekeringspolissen; b > een hypotheek van 100 miljoen BEF voor kapitaal en intresten op het gebouw in Charleroi; c > een pand van 2.500 miljoen BEF voor kapitaal en intresten op het handelsfonds; d > een hypothecair mandaat voor een bedrag van maximum 110 % van de handelswaarde van de onroerende goederen die de vennootschap zou kunnen verwerven, en e > een pandbrief tot het handelsfonds voor een bedrag van 15.500 miljoen BEF (verminderd met de vervroegde aflossingen die plaatsvonden in het kader van het financieringsplan). De bedrijven van de groep France Télécom hebben voor de langetermijnfinanciering van het moederbedrijf gezorgd. Zij worden daarom op gelijke voet behandeld en genieten dezelfde waarborgen als het consortium van de banken.
4
|
MOBISTAR is betrokken in een aantal juridische geschillen betreffende de invoering van een belasting op GSM-pylonen, antennes en -masten door een aantal gemeenten en twee provincies. MOBISTAR heeft de wettelijkheid van deze belastingreglementen betwist voor de Raad van State. Bovendien heeft MOBISTAR een fiscaal bezwaarschrift ingediend tegen elke belastingsaanslag. Gezien de postieve evolutie van het juridische dossier, heeft MOBISTAR het totaal bedrag van de belastingen die sinds het begin van het geschil door de gemeenten en provincies geheven werden naar het actief van de balans overgebracht. Dankzij deze verrichting, konden de aanslagen, geheven tijdens de vorige boekjaren, overgenomen worden als bedrijfsopbrengsten, hetzij een bedrag van BEF 144 miljoen, met inbegrip van BEF 48 miljoen bestaande uit provisies voor administratieve geschillen.
Beknopte beschrijving van de regeling inzake het aanvullend rust- of overlevingspension ten behoeve van de personeelsen directieleden, met opgave van de genomen maatregelen om de daaruit voortvloeiende kosten te dekken. De vennootschap heeft een pensioenplan met vaste bijdrage dat in een aanvullend pensioen voorziet voor de werknemers boven op het wettelijke pensioenstelsel. Dit pensioenplan wordt door een verzekeringsmaatschappij gedekt en gefinancieerd, zoals vereist door de Belgische wetgeving. twee deel
Toelichting
XVIII
1
Betrekk ingen met v erbonden onder nemingen en met ondern emi ngen waarmee een deelnemingsv erhouding bestaat
|
2 0 0 1
2 0 0 0
In duizenden BEF
In duizenden BEF
Financiële vaste activa • Deelnemingen
VERBONDENONDERNEMINGEN
3 179 169
1 145 041
923 117
450 000
2 256 052
695 041
• Vorderingen : Andere
2 4
| |
Vorderingen
1 299 223
891 649
• Op hoogstens één jaar
1 299 223
891 649
Schulden
22 008 111
8 721 909
• Op meer dan één jaar
21 022 729
8 067 980
985 382
653 929
• Op hoogstens één jaar
7
|
Financiële resultaten • Opbrengsten uit vlottende activa • Kosten van schulden
77 553
4 161
844 476
216 025
Verklaring met betrek ki ng tot de geconsoli deerde jaarr ekening A . Inlichtingen te verstrekken door elke onderneming die onderworpen is aan de bepalingen van het Koninklijk Besluit van 6 maart 1990 op de geconsolideerde jaarrekening van de ondernemingen: De onderneming heeft in toepassing van het Koninklijk Besluit van 6 maart 1990 een geconsolideerde jaarrekening en een geconsolideerd jaarverslag opgesteld en openbaar gemaakt. B. Inlichtingen die moeten worden verstrekt door de onderneming indien zij dochteronderneming of gemeenschappelijke dochteronderneming is: M O E D E R O N D E R N E M I N G:
France Télécom / 6 place d’Alleray / 75 505 Paris Cedex 15 - France
Stelt een geconsolideerde jaarrekening op voor het grootste geheel. De plaats waar de hiervoor bedoelde geconsolideerde jaarrekening verkrijgbaar is: France Télécom / 6 place d’Alleray / 75 505 Paris Cedex 15 - France
vijfenvijftig pagina
Sociale balans 2 0 0 1 2 0 0 0 T O TA A L
(T)
O F TOTAAL V O LT I J D S
I
TOTAAL
(T)
O F T O TA A L
I N V O LT I J D S E
I N V O LT I J D S E
D E E LT I J D S
E Q U I VA L E N T E N ( V T E )
E Q U I VA L E N T E N ( V T E)
Staat v an tew erk gest elde personen A
| Werknemers ingeschreven in het personeelsregister
1 > Tijdens het boekjaar en het vorige boekjaar Gemiddeld aantal werknemers
1 675,8
36,3
1700,5 (VTE)
1293,0 (VTE)
Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren
2 696 116
32 675
2 728 791
2 122 023
Personeelskosten (In duizenden BEF)
4 816 423
47 462
4 863 885
3 406 459
1 722
39
1 749,5
1 698
38
1 724,9
24
1
24,6
1 100
14
1 109,7
622
25
639,8
1 721
39
1 748,5
2 > Op de afsluitingsdatum van het boekjaar a > Aantal werknemers ingeschreven in het personeelsregister b > Volgens de aard van arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd Overeenkomst voor een bepaalde tijd c > Volgens het geslacht Mannen Vro uwen d > Volgens de beroepscategorie Bedienden Andere
1
1,0
TER BESCHIKKING
B
UITZEND-
VA N D E O N D E R N E M I N G
KRACHTEN
GESTELDE PERSONEN
| Uitzendkrachten en ter beschikking van de onderneming gestelde personen Tijdens het boekjaar Gemiddeld aantal tewerkgestelde personen
twee deel
99
305
Aantal daadwerkelijk gepresteerde uren
191 428
204 642
Kosten voor de onderneming (In duizenden BEF)
172 386
895 964
Sociale balans 2 0 0 1 T O TA A L I N V O LT I J D S E
II
V O LT I J D S
D E E LT I J D S
E Q U I VA L E N T E N
422
7
426,9
387
6
391,2
35
1
35,7
1
111,7
Ta b e l v a n h e t p e r s o n e e l s v e r l o o p tijdens het boekjaar A
| Ingetreden a > Aantal werknemers die tijdens het boekjaar in het personeelsregister werden ingeschreven
b > Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd Overeenkomst voor een bepaalde tijd
c > Volgens het geslacht en het studieniveau Mannen: secundair onderwijs hoger niet-universitair onderwijs universitair onderwijs
63 111
63,0
89
89,0
Vrouwen:
B
secundair onderwijs
38
2
39,5
hoger niet-universitair onderwijs
67
4
69,7
universitair onderwijs
54
54,0
| Uitgetreden a > Aantal werknemers met een in het personeelsregister opgetekende datum waarop hun overeenkomst tijdens het boekjaar een einde nam
230
7
234,3
209
7
213,3
b > Volgens de aard van de arbeidsovereenkomst Overeenkomst voor een onbepaalde tijd Overeenkomst voor een bepaalde tijd
21
21,0
c > Volgens het geslacht en het studieniveau Mannen: secundair onderwijs
34
hoger niet-universitair onderwijs
59
universitair onderwijs
48
34,0 1
59,6 48,0
Vrouwen: secundair onderwijs
21
2
22,2
hoger niet-universitair onderwijs
38
4
40,5
universitair onderwijs
30
30,0
d > Volgens de reden van beëindiging van de overeenkomst Afdanking Andere reden
90
3
91,7
140
4
142,6
zevenenvijftig page
Sociale balans 2 0 0 1 A ANTAL
III
F INANCIEEL
B E T R O K K E N WERKNEMERS IN VOLTIJDSE
VOORDEEL
IN
BEF
A A N TA L
E Q U I VA L E N T E N
12
12,0
349
10
10,0
690
2
2,0
88
85,7
111
108,7
84
82,1
DUIZENDEN
St aa t ove r he t g eb ru ik van d e m aa tr eg el en ten g unste van de werkgelegenheid tijdens het boekjaar Maatregelen ten gunste van de werkgelegenheid
1
|
Maatregelen met een financieel voordeel
(1)
1.9 > Volledige loopbaanonderbreking 1.10> Vermindering van de arbeidsprestaties (deeltijdse loopbaanonderbreking)
|
2
Andere maatregelen 2.3 > Jongerenstage 2.6 > Opeenvolgende arbeidsovereenkomsten voor een bepaalde tijd
Aantal werknemers betrokken bij één of meerdere maatregelen ten gunste van de werkgelegenheid Totaal voor het boekjaar Totaal voor het vorige boekjaar (1)
Financieel voordeel voor de werkgever met betrekking tot de titularis of diens plaatsvervanger.
twee deel
Waarderingsregels Les règles d’évaluation sont établies conformément aux dispositions de l’AR du 08/10/76 en aux principes comptables belges.
Oprichtingskosten De kosten voor de eerste installatie en de kosten die verbonden zijn met de kapitaalverhogingen, worden in de balans gekapitaliseerd tegen kostprijs. Ze worden lineair afgeschreven over vijf jaar vanaf de datum van uitgifte. De kosten voor de kapitaalverhoging in het kader van de beursgang van 1998 werden uitzonderlijk integraal in rekening gebracht in boekjaar 1998.
De kosten voor geregeld onderhoud en de kosten voor herstellingen worden in de uitgaven geboekt tijdens de betrokken periode. De verbeteringen aan de vaste uitrustingen worden gekapitaliseerd. De leningskosten met betrekking tot de aankoop van materiële vaste activa worden geactiveerd en afgeschreven volgens hetzelfde schema als de betrokken vaste activa. Deze regel wordt dit jaar voor de eerste maal toegepast. De weerslag van deze gewijzigde waarderingsregel op de jaarrekeningen wordt toegelicht in het jaarv e r s l a g .
Financiële vaste activa Immateriële vaste activa De immateriële activa worden geboekt tegen kostprijs. Ze bestaan vooral uit de volgende gekapitaliseerde kosten en uitgaven, desgevallend met inbegrip van de immateriële productie: verw e rving van de licentie voor het GSM-netwerk, de kosten voor het ontwerp en de ontwikkeling van het netwerk, vergunningen, de kosten voor de licenties en de ontwikkeling van software, en goodwill.
Participaties, aandelen en delen worden tegen verw e rv i n g s w a a r d e gewaardeerd. Vorderingen worden tegen nominale waarde gewaardeerd. Op participaties, aandelen en deelbewijzen worden waardeverminderingen genoteerd in geval van waardeverlies of blijvende depreciatie. De vorderingen worden in waarde verminderd indien hun terugbetaling op vervaldag volledig of gedeeltelijk onzeker of in gevaar is.
De gekapitaliseerde kosten die tot de immateriële activa behoren en verband houden met de verw e rving van de licentie voor het GSMnetwerk, worden lineair afgeschreven over 15 jaar, de duur van de licentie.
Vorderingen
De UTMS-licentie heeft eveneens een duur van 15 jaar en zal gedurende deze periode lineair worden afgeschreven. De afschrijving zal ingaan bij de commerciële lancering van de UMTS-producten.
Vorderingen worden tegen nominale waarde gewaardeerd. Wa a r d everminderingen voor dubieuze debiteuren worden gewaardeerd, rekening houdend met het mogelijke risico van niet-dekking.
De andere immateriële activa worden lineair afgeschreven over een periode van 3 tot 5 jaar. Dit geldt echter niet voor de kostprijs voor het originele ontwerp en de originele ontwikkeling van het netwerk die in het resultaat wordt ingeschreven.
Voorraden
Materiële vaste activa
De voorraden bestaan uit de aangekochte goederen die bestemd zijn voor de verkoop. De voorraadbewegingen worden bepaald volgens de FIFO-methode (first in, first out). De inventarissen worden gewaardeerd volgens de "lower of cost or market"-methode.
De materiële vaste activa worden tegen aanschafwaarde geboekt en lineair pro rata temporis afgeschreven, en dit conform de termijnen die gedefinieerd zijn in de huidige Belgische fiscale wetgeving en die de levensduur van de betrokken activa als volgt bepalen:
Liquide middelen
Gebouwen en installaties op gehuurde terreinen Installaties behorend tot de sites Uitrusting voor mobiele telefonie in gebouwen Netwerkuitrusting Computerhardware Andere vaste uitrustingen
De geldelijke middelen en hun equivalenten omvatten de termijndeposito's in contanten met een looptijd van minder dan drie maanden. Zij worden genoteerd tegen de nominale waarde. Vreemde valuta worden geconverteerd volgens de koers op het einde van het boekjaar. Wisselkoerswinsten en -verliezen worden in de opbrengsten en de kosten geboekt.
twee deel
10 tot 20 jaar 10 jaar 3 tot 8 jaar 8 jaar 3 jaar 3 tot 15 jaar
Overlopende rekeningen
Belastingen op inkomsten
De overlopende rekeningen van het actief omvatten de over te dragen kosten en de verworven opbrengsten. De overlopende rekeningen van het passief omvatten de in te brengen kosten en de over te dragen opbrengsten.
De vennootschap is onderworpen aan de vennootschapsbelasting conform de Belgische wetgeving op inkomstenbelasting. Uitgestelde belastingen voor tijdelijke verschillen in de erkenning van de opbrengsten en kosten worden niet erkend.
Pensioenen
Transacties in vreemde valuta
De vennootschap heeft een pensioenplan met vaste bijdrage dat in een aanvullend pensioen voorziet voor de werknemers, boven op het wettelijke pensioenstelsel. Dit pensioenplan wordt door een verz e k e r i n g smaatschappij gedekt en gefinancierd, zoals vereist door de Belgische wetgeving.
Transacties in vreemde valuta worden in BEF geconverteerd volgens de wisselkoers die geldt op de transactiedatum. De vorderingen en schulden die op balansdatum in vreemde valuta worden uitgedrukt, worden aangepast om de wisselkoersen te weerspiegelen die gelden op balansdatum. Deze aanpassingen worden in de resultatenrekening erkend voor zover de Belgische boekhoudprincipes dat toestaan.
Financiële instrumenten De vennootschap sluit contracten om zich in te dekken tegen het risico als gevolg van schommelingen in de intrestvoeten voor haar leningen. De betaalde of ontvangen premies en de daarmee verbonden winsten of verliezen worden overgedragen op de contractperiode en geboekt als intrestopbrengsten en -kosten.
Erkenning van de opbrengsten en de kosten De opbrengsten en kosten worden geboekt op het moment dat ze optreden, en onafhankelijk van hun inning of betaling. De opbrengsten uit diensten worden erkend wanneer ze verw o rv e n worden. De factureringen voor die diensten gebeuren op maandelijkse basis en gedurende de hele maand. De niet-gefactureerde ontvangsten van de facturatiecyclus op het einde van elke maand worden geschat op basis van het verkeer en vervolgens op het eind van de maand genoteerd. De vooraf ontvangen betalingen worden overgedragen en in de balans opgenomen onder de overgedragen ontvangsten.
eenenzestig pagina
Verslag van het College van Commissarissen over de jaar rekening voor gelegd a a n d e A l g e m e n e Ve r g a d e r i n g v a n M o b i s t a r N . V.
Boekjaar afgesloten op 31 décembre 2001 Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen, brengen wij u verslag uit over de uitvoering van de controleopdracht die ons werd toevertrouwd. Wij hebben de controle uitgevoerd van de jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2001, met een balanstotaal van BEF 48.337.967.416 en waarvan de resultatenrekening afsluit met een verlies van het boekjaar van BEF 279.851.831. Deze jaarrekening is opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur van de vennootschap. Wij hebben eveneens de bijkomende specifieke controles uitgevoerd die door de wet zijn vereist.
Verklaring over de jaarrekening zonder voorbehoud, met toelichtende paragraaf
Naar ons oordeel, rekening houdend met de toepasselijke wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften, geeft de jaarrekening afgesloten op 31 december 2001, een getrouw beeld van het vermogen, de financiële toestand en de resultaten van de vennootschap en wordt een passende verantwoording gegeven in de toelichting. Niettegenstaande de verliezen in de aanloopfase die de financiële positie van de vennootschap hebben aangetast, is de jaarrekening opgesteld in de veronderstelling van continuïteit. Deze veronderstelling is slechts verantwoord in de mate dat de vennootschap verder op financieringsbronnen kan beroep doen.
Bijkomende verklaringen
Onze controles werden verricht overeenkomstig de normen van het Instituut der Bedrijfsrevisoren. Deze beroepsnormen eisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat, rekening houdend met de Belgische wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften met betrekking tot de jaarrekening. Overeenkomstig deze normen hebben wij rekening gehouden met de administratieve en boekhoudkundige organisatie van de vennootschap, alsook met de procedures van interne controle. Wij hebben van de verantwoordelijken van de vennootschap de voor onze controles vereiste ophelderingen en inlichtingen verkregen. Wij hebben op basis van steekproeven de verantwoording onderzocht van de bedragen opgenomen in de jaarrekening. Wij hebben de waarderingsregels, de betekenisvolle boekhoudkundige ramingen die de onderneming maakte en de voorstelling van de jaarrekening in haar geheel beoordeeld. Wij zijn van mening dat deze werkzaamheden een redelijke basis vormen voor het uitbrengen van ons oordeel.
Overeenkomstig de controlenormen verstrekken wij volgende bijkomende verklaringen. Deze zijn niet van aard om de draagwijdte van onze verklaring over de jaarrekening te wijzigen. • Het jaarverslag bevat de door de wet vereiste inlichtingen en is in overeenstemming met de jaarrekening. • De resultaatbestemming die u wordt voorgesteld is in overeenstemming met de statuten en de vennootschapswet. • Wij hebben geen kennis van verrichtingen of beslissingen die een inbreuk vormen op de statuten of op de vennootschapswet. • Onverminderd formele aspecten van ondergeschikt belang, wordt de boekhouding gevoerd en werd de jaarrekening opgesteld overeenkomstig de wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften die daarop van toepassing zijn in België.
Brussel, 28 maart 2002
H E T CO L LE G E VA N CO M MI SS A RI SS E N:
twee deel
Van Passel, Mazars & Guerard
Klynveld Peat Marwick Goerdeler
Ernst & Young
Bedrijfsrevisoren
Bedrijfsrevisoren
Bedrijfsrevisoren
Commissaris
Commissaris
Commissaris
vertegenwoordigd door
vertegenwoordigd door
vertegenwoordigd door
Hugo Van Passel
Patrick Camu
Pol F. Fivez
Bedrijfsrevisor
Bedrijfsrevisor
Bedrijfsrevisor
Geconsolideerde jaarrekening 2001 drieënzestig pagina
Geconsolideerde jaarrekeningen vierenzeventig pagina
Waarderingsregels zevenenzeventig pagina
Verslag van het College van Commissarissen over de geconsolideerde jaarrekening
drieënzestig pagina
BalansNa winstverdeling Activa 2 0 0 1 In duizenden €
VASTE ACTIVA I II III IV
V
| | | |
854 669
Oprichtingskosten (TOEL. VII) Immateriële vaste activa (TOEL. VIII) Positieve consolidatieverschillen (TOEL. XII)
In duizenden BEF
In duizenden €
In duizenden BEF
34 477 275
611 384
24 663 171
2 763
111 464
5 159
208 113
388 937
15 689 697
227 027
9 158 234
13 557
546 890 15 253 230
449 246
18 122 537
378 118
A > Terreinen en gebouwen
119 253
4 810 653
112 251
4 528 190
B > Installaties, machines en uitrusting
280 149
11 301 186
228 172
9 204 421
C > Meubilair en rollend materieel
40 607
1 638 102
30 703
1 238 560
E > Overige materiële vaste activa
9 237
372 596
6 992
282 059
166
6 687
1 080
43 594
166
6 687
1 080
43 594
919
37 092
166
6 687
161
6 502
312 568
12 608 937
223 983
9 035 444
|
Materiële vaste activa
(TOEL. IX)
Financiële vaste activa
(TOEL. I tot IV en X)
B > Andere ondernemingen A > 1 Deelnemingen, aandelen en deelbewijzen A > 2 Vorderingen
VLOTTENDE ACTIVA VII
VIII
IX
|
19 385
781 973
22 190
895 130
A > Voorraden
19 385
781 973
22 190
895 130
A > 4 Handelsgoederen
19 385
781 973
22 190
895 130
|
Voorraden en bestellingen in uitvoering
223 559
9 018 327
174 813
7 051 916
A > Handelsvorderingen
Vorderingen op ten hoogste één jaar
203 838
8 222 818
167 503
6 757 030
B > Overige vorderingen
19 720
795 509
7 310
294 886
|
50 400
2 033 131
734
29 614
50 400
2 033 131
734
29 614
4 313
173 981
10 680
430 832
14 911
601 525
15 566
627 951
1 167 237
47 086 212
835 367
33 698 615
Geldbeleggingen
B > Overige beleggingen
X XI
| |
Liquide middelen Overlopende rekeningen
T O TA A L D E R A C T I V A
twee deel
2 0 0 0
Passiva 2 0 0 1 In duizenden €
EIGEN VERMOGEN I
|
Kapitaal
-33 446
-1 349 228
-3 715
-149 864
431 007
17 386 780
17 424 369
431 007
17 386 780
93
3 759
-466 022
-18 799 297
-435 553
-17 570 181
544
21 941
831
33 537
47
1 897
1 190
48 000
A Voorzieningen voor risico’s en kosten
47
1 897
1 190
48 000
A > 4 Overige risico’s en kosten
47
1 897
1 190
48 000
1 200 636
48 433 543
837 892
33 800 479
| | |
Uitgiftepremies Geconsolideerde reserves
(TOEL. XI)
Kapitaalsubsidies
|
Schulden op meer dan één jaar
826 668
33 347 729
568 742
22 942 980
A > Financiële schulden
826 668
33 347 729
568 742
22 942 980
A > 1 Achtergestelde leningen
221 140
8 920 759
25 000
1 008 497
A > 4 Kredietinstellingen
305 528
12 325 000
368 742
14 875 000
300 000
12 101 970
175 000
7 059 483
332 326
13 405 997
234 407
9 455 963
(TOEL. XIII)
A > 5 Overige leningen
XI
In duizenden BEF
17 424 369
SCHULDEN X
In duizenden €
431 939
VOORZIENINGEN EN UITGESTELDE BELASTINGEN IX
In duizenden BEF
431 939
A > Geplaatst kapitaal
II IV VII
2 0 0 0
|
Schulden op ten hoogste één jaar
(TOEL. XIII )
A > Schulden op meer dan één jaar 63 213
2 550 000
31 606
1 275 000
B > Financiële schulden
die binnen het jaar vervallen
26 000
1 048 837
44 621
1 800 000
A > 1 Kredietinstellingen
26 000
1 048 837
44 621
1 800 000
C > Handelsschulden
200 575
8 091 188
134 419
5 422 466
A > 1 Leveranciers
200 575
8 091 188
134 419
5 422 466
42 112
1 698 779
23 017
928 473
E > Schulden met betrekking tot belastingen, bezoldigingen en sociale lasten A > 1 Belastingen A > 2 Bezoldigingen en sociale lasten F > Overige schulden
XII
|
Overlopende rekeningen
T O TAAL DER PA S S I VA
4 567
184 213
3 103
125 155
37 545
1 514 566
19 914
803 318
426
17 193
744
30 024
41 642
1 679 817
34 743
1 401 536
1 167 237
47 086 212
835 367
33 698 615
vijfenzestig pagina
Geconsolideerde resultatenrekeningIn staffelvorm 2 0 0 1
I
|
Bedrijfsopbrengsten
A > Omzet (TOEL. XIV, A) C > Geproduceerde vaste activa D > Andere bedrijfsopbrengsten
II
|
Bedrijfskosten
2 0 0 0
In duizenden €
In duizenden BEF
In duizenden €
881 400
35 555 559
620 693
25 038 702
865 774
34 925 230
610 297
24 619 306
834
33 635
In duizenden BEF
14 792
596 694
10 397
419 396
-865 088
-34 897 551
-646 219
-26 068 423
A > Handelsgoederen, grond- en hulpstoffen
336 458
13 572 665
223 297
9 007 772
A > 1 Inkopen
330 233
13 321 558
242 053
9 764 386
A > 2 Wijziging in de voorraad (toename -, afname +) B > Diensten en diverse goederen
6 225
251 107
-18 756
-756 614
241 252
9 732 067
209 837
8 464 791
133 302
5 377 394
90 613
3 655 332
137 642
5 552 475
103 458
4 173 469
13 178
531 619
12 298
496 090
6 717
270 969
C > Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (TOEL. XIV, B) D > Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten op immateriële en materiële vaste activa E > Waardeverminderingen op voorraden, bestellingen in uitvoering en handelsvorderingen (toevoegingen +, terugnemingen -) F > Voorzieningen voor risico’s en kosten (toevoegingen + , bestedingen en terugnemingen -) G > Andere bedrijfskosten I > Afschrijvingen op positieve consolidatieverschillen
III IV
| |
Bedrijfswinst (+)/Bedrijfsverlies (-) Financiële opbrengsten
B > Opbrengsten uit vlottende activa C > Andere financiële opbrengsten
V
|
Financiële kosten
A > Kosten van schulden D > Andere financiële kosten
-1 190
-48 000
3 735
150 649
711
28 682
16 312
658 008
-25 526
-1 029 721
2 097
84 559
4 647
187 445
546
22 007
367
14 781
1 551
62 552
4 280
172 664
-49 532
-1 998 121
-35 538
-1 433 605
47 324
1 909 064
33 424
1 348 306
2 208
89 057
2 114
85 299
VI
|
Verlies uit de gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting
-31 123
-1 255 554
-56 418
-2 275 881
IX XI
| |
Verlies van het boekjaar vóór belasting
-31 123
-1 255 554
-56 418
-2 275 881
655
26 438
-2 275 881
Belastingen op het resultaat
B > Regularisering van belastingen en terugneming van voorzieningen vóór belastingen
XII XIV
twee deel
655
26 438
Verlies van het boekjaar
-30 468
-1 229 116
-56 418
Geconsolideerd verlies
-30 468
-1 229 116
-56 418
-2 275 881
B > Aandeel van de groep
-30 468
-1 229 116
-56 418
-2 275 881
| |
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekeningen
I
Lijst van de gecons olideerde ondernem ingen en van de onder nemingen waarop de vermogensmutatiemethode wordt toegepast N AAM,
V O L L E D I G A D R E S VA N D E Z E T E L E N Z O H E T E E N O N D E R N E M I N G N A A R
BELGISCH
R E C H T B E T R E F T,
H E T B T W- O F N AT I O N A A L N U M M E R
•
T O E G E PA S T E METHODE *
Mobistar Corporate Solutions SA
G E H O U D E N D E E L VA N H E T K A P I TA A L ( I N
%)
I
100
I ( 1)
100
Kolonel Bourgstraat 149 1140 Evere - België / BE 465.098.568 •
Mobistar Affiliate SA Kolonel Bourgstraat 149 1140 Evere - België / BE 420.959.016
* I: Integrale consolidatie ( 1) Wijziging in het percentage van het gehouden deel van het kapitaal leidend tot een eerste integrale consolidatie
V
Consolidatiecriteria en wijzingen in de consolidatiekring A > Aanduiding van de criteria die worden gehanteerd voor de toepassing van de integrale consolidatie, de evenredige consolidatie en de vermogensmutatiemethode en van de gevallen, met motivering ervan, waarin van deze criteria wordt afgeweken (in toepassing van artikel 69 I. van het Koninklijk Besluit van 6 maart 1990). 1 > Criteria voor het hanteren van de integrale consolidatie a > De deelnemingen in de door Mobistar rechtstreeks of onrechtstreeks gecontroleerde vennootschappen worden globaal geconsolideerd. b > De methode van de globale consolidatie houdt het samenstellen in, post per post, van de verschillende bestanddelen van de balans en de resultatenrekening van de geconsolideerde vennootschappen na de eventuele nieuwe opgave ten behoeve van de eenmaking van de waarderingsregels en de boekingsmethodes, en na de eliminatie van de wederzijdse vorderingen en schulden alsook van de binnen de groep behaalde resultaten. 2 > Consolidatiekring De consolidatiekring omvat de moedermaatschappij (MOBISTAR S.A.), MOBISTAR CORPORATE SOLUTIONS, dochtermaatschappij voor 100% en, voor de periode vanaf juni tot december 2001, MOBISTAR AFFILIATE (ex-DEBITEL BELGIUM) na de verwerving door MOBISTAR S.A. voor 80% aandelen dat ze nog niet had in deze maatschappij.
VI
Waarderingsregels Zie pagina 74
zevenenzestig pagina
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekeningen 2 0 0 1 In duizenden BEF
VII
S taat v an de opric htings kosten
( POST 20 VAN DEACTIVA)
Nettoboekwaarde per einde van het vorige boekjaar
208 113
Mutaties tijdens het boekjaar: • Afschrijvingen (-)
-64 984
• Andere
-31 665
Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar,
111 464
waarvan: - Kosten van oprichting of kapitaalverhoging, kosten bij uitgifte van leningen, disagio en andere oprichtingskosten
111 464
2 0 0 1 In duizenden BEF
VIII Staat van de im materiële v a s t e a c t i v a (POST 21 VANDEACTIV A) A
|
K O S T E N VA N
CONCESSIES ,
ONDERZOEK
O C T R O O I E N,
EN ONTWIKKELING
L I C E N T I E S , E N Z.
95 163
13 487 706
84 103
8 184 219
GOODWILL
Aanschaffingswaarde Per einde van het vorige boekjaar
100 436
Mutaties tijdens het boekjaar: • Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa • Overboekingen van een post naar een andere Per einde van het boekjaar
C
|
31 665 179 266
21 703 590
100 436
13 193
4 411 442
100 436
• Geboekt
31 886
1 736 638
Per einde van het boekjaar
45 079
6 148 080
134 187
15 555 510
Afschrijvingen en waardeverminderingen Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar:
D
twee deel
|
Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar (a) - (c)
100 436
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekeningen 2 0 0 1 In duizenden BEF
IX
I N S TA L L AT I E S ,
MEUBILAIR
OVERIGE
TERREINEN EN
MACHINES
EN ROLLEND
VA S T E A C T I VA
GEBOUWEN
EN UITRUSTING
M AT E R I E E L
(POST 22)
(POST 23)
(POST 24)
(POST 26)
6 974 872
13 264 361
2 111 972
524 917
1 200 177
4 126 135
1 166 400
152 757
Staat v an de materiël e v a s t e a c t i v a (POST 22 TOT 27 VAN DEACTIVA) A
| Aanschaffingswaarde Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: • Aanschaffingen, met inbegrip van de geproduceerde vaste activa • Overdrachten en buitengebruikstellingen Per einde van het boekjaar
C
-7 733
-79 544
-8 392
-98 266
8 167 316
17 310 952
3 269 980
579 408
2 446 682
4 059 940
873 412
242 858
911 087
1 989 795
762 539
55 546
-1 106
-39 969
-4 073
-91 592
3 356 663
6 009 766
1 631 878
206 812
4 810 653
11 301 186
1 638 102
372 596
| Afschrijvingen en waardeverminderingen Per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: • Geboekt • Afgeboekt na overdrachten en buitengebruikstellingen Per einde van het boekjaar
D
| Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar (a) - (c)
In duizenden BEF ANDERE ONDERNEMINGEN
(POST 284)
X
Staat van de financ iële v aste acti va 1 a
( POST 28 VAN DEACTIVA )
| Deelnemingen | Aanschaffingswaarde Per einde van het vorige boekjaar
37 092
Mutaties tijdens het boekjaar: • Overdrachten en buitengebruikstellingen (-)
-37 092
Per einde van het boekjaar (POST 285/8)
2
| Vorderingen Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar
6 502
Mutaties tijdens het boekjaar: • Toevoegingen • Terugbetalingen Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar
2 233 -2 048 6 687 negenenzestig pagina
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekeningen
XI
S taat van de gecon solideerde reser ves
( POST 9910 VANDE
2 0 0 1
2 0 0 0
In duizenden BEF
In duizenden BEF
PASSIVA)
Geconsolideerde reserves per einde van het vorige boekjaar
-17 570 181
-15 294 300
-1 229 116
-2 275 881
-1 229 116
-2 275 881
Wijzigingen tijdens het boekjaar: • Aandeel van de groep in het geconsolideerde resultaat (+) (-) Geconsolideerde reserves per einde van het boekjaar
2 0 0 1 In duizenden BEF
XII
S taat van de cons olidatieverschillen en d e verschillen na t oepassing van de v ermogensmutatie
C ONSOLIDATIEVERSCHILLEN
POSITIEVE
Nettoboekwaarde per einde van het vorige boekjaar Mutaties tijdens het boekjaar: • Ingevolge een stijging van het deelnemingspercentage
575 572
• Afschrijvingen (-)
-28 682
Nettoboekwaarde per einde van het boekjaar
546 890 In duizenden BEF SCHULDEN
MET EEN
RESTERENDE LOOPTIJD
XIII
S t a at van de s c h uld en A
(POST 17 EN 42/48
VAN DE PASSIVA)
SCHULDEN
MET EEN
RESTERENDE LOOPTIJD
VA N H O O G S T E N S
VA N M E E R D A N
ÉÉN JAAR
DOCH HOOGSTENS
(POST 42)
1 5
JAAR JAAR
(POST 17)
S CHULDEN MET
EEN
RESTERENDE L O O P T I J D VA N MEER DAN
5
JAAR
( POST 17)
| Uitsplitsing van de schulden met een oorspronkelijke looptijd van meer dan één jaar, naargelang hun restende looptijd Financiële schulden
2 550 000
22 611 675
2 550 000
12 325 000
1 > Achtergestelde leningen 4 > Kredietinstellingen
8 920 759
5 > Overige leningen TOTAAL
10 736 054
2 550 000
10 286 675
1 815 295
22 611 675
10 736 054 In duizenden BEF
B
| Schulden (of gedeelte van de schulden) gewaarborgd door zakelijke zekerheden gesteld of onherroepelijk beloofd op de activa van de in de consolidatie opgenomen ondernemingen ( BEGREPENINDEPOSTEN 17 EN 42/48 VAN DE PASSIVA)
Financiële schulden 1 > Achtergestelde leningen
twee deel
35 897 729 8 920 759
4 > Kredietinstellingen
14 875 000
5 > Overige leningen
12 101 970
TOTAAL
35 897 729
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekeningen XIV
2 0 0 1
2 0 0 0
(In duizenden BEF)
34 925 230
24 619 306
(in eenheden)
1 835
1 355
1 835
1 355
(In duizenden BEF)
5 377 394
3 655 332
(in eenheden)
1 835
1 355
Resultaten A.2
|
Totale omzet van de groep in België
B.11
|
Gemiddeld personeelsbestand
B.12 B.13
| |
Personeelskosten (POST 62 VANDERESUL TATENREKENING)
( POST 70 VAN DERESULTATENREKENING )
• Bedienden Gemiddeld aantal personeelsleden tewerkgesteld in België door de ondernemingen van de groep
2 0 0 1 In duizenden BEF
XV
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen A.2
C
|
|
Zakelijke zekerheden die door de in de consolidatie opgenomen ondernemingen werden gesteld of onherroepelijk beloofd op de eigen activa, als waarborg voor schulden en verplichtingen: van de in de consolidatie opgenomen ondernemingen
18 161 781
Belangrijke hangende geschillen en andere belangrijke verplichtingen
1 2
| |
Bankgaranties gegeven voor rekening van de vennootschap: BEF 314 miljoen. Financiële instrumenten: de contracten die de vennootschap beschermen tegen het risico van renteschommelingen die verbonden zijn met leningen, waren op 31 december 2001 goed voor een fictief nominaal kapitaal van BEF 40.568 miljoen.
3
|
Om de behoeften van het financieringsproject te dekken, heeft de vennootschap aan de aangesloten banken waarborgen toegekend onder de vorm van: a > een onderpand op de schuldvorderingen en op de verzekeringspolissen; b > een hypotheek van 100 miljoen BEF voor kapitaal en intresten op het gebouw in Charleroi; c > een pand van 2.500 miljoen BEF voor kapitaal en intresten op het handelsfonds; d > een hypothecair mandaat voor een bedrag van maximum 110 % van de handelswaarde van de onroerende goederen die de vennootschap zou kunnen verwerven, en e > een pandbrief tot het handelsfonds voor een bedrag van 15.500 miljoen BEF (verminderd met de vervroegde aflossingen die plaatsvonden in het kader van het financieringsplan). De bedrijven van de groep France Télécom hebben voor de langetermijnfinanciering van het moederbedrijf gezorgd. Zij worden daarom op gelijke voet behandeld en genieten dezelfde waarborgen als het consortium van de banken.
4
|
MOBISTAR is betrokken in een aantal juridische geschillen betreffende de invoering van een belasting op GSMpylonen, antennes en -masten door een aantal gemeenten en twee provincies. MOBISTAR heeft de wettelijkheid van deze belastingreglementen betwist voor de Raad van State. Bovendien heeft MOBISTAR een fiscaal bezwaarschrift ingediend tegen elke belastingsaanslag. Gezien de postieve evolutie van het juridische dossier, heeft MOBISTAR het totaal bedrag van de belastingen die sinds het begin van het geschil door de gemeenten en provincies geheven werden naar het actief van de balans overgebracht. Dankzij deze verrichting, konden de aanslagen, geheven tijdens de vorige boekjaren, overgenomen worden als bedrijfsopbrengsten, hetzij een bedrag van BEF 144 miljoen, met inbegrip van BEF 48 miljoen bestaande uit provisies voor administratieve geschillen. eenenzeventig pagina
Toelichting bij de geconsolideerde jaarrekeningen XVI
Betrek kingen met ver bonden ondernemingen en met ondernem ingen waar mee een d eelnemingsv erhouding bes taaten die niet i n de cons olidatie z ijn opgen omen 2 4
7
twee deel
| |
|
2 0 0 1
2 0 0 0
In duizenden BEF
In duizenden BEF
Vorderingen
388 367
501 038
• Op hoogstens één jaar
388 367
501 038
Schulden
21 825 712
8 721 909
• Op meer dan één jaar
21 022 729
8 067 980
• Op hoogstens één jaar
802 982
653 929
Financiële resultaten
844 476
216 025
• Kosten van schulden
844 476
216 025
Waarderingsregels van de geconsolideerde Oprichtingskosten De kosten voor de eerste installatie en de kosten die verbonden zijn met de kapitaalverhogingen, worden in de balans gekapitaliseerd tegen kostprijs. Ze worden lineair afgeschreven over vijf jaar vanaf de datum van uitgifte. De kosten voor de kapitaalverhoging in het kader van de beursgang van 1998 werden uitzonderlijk integraal in rekening gebracht in boekjaar 1998.
De kosten voor geregeld onderhoud en de kosten voor herstellingen worden in de uitgaven geboekt tijdens de betrokken periode. De verbeteringen aan de vaste uitrustingen worden gekapitaliseerd. De leningskosten met betrekking tot de aankoop van materiële vaste activa worden geactiveerd en afgeschreven volgens hetzelfde schema als de betrokken vaste activa. Deze regel wordt dit jaar voor de eerste maal toegepast. De weerslag van deze gewijzigde waarderingsregel op de jaarrekeningen wordt toegelicht in het jaarv e r s l a g .
Immateriële vaste activa
Consolidatieverschillen
De immateriële activa worden geboekt tegen kostprijs. Ze bestaan vooral uit de volgende gekapitaliseerde kosten en uitgaven, desgevallend met inbegrip van de immateriële productie: verw e rving van de licentie voor het GSM-netwerk, de kosten voor het ontwerp en de ontwikkeling van het netwerk, vergunningen, de kosten voor de licenties en de ontwikkeling van software, en goodwill.
Het consolidatieverschil als gevolg van de verw e rving van de 80% van Mobistar Affiliate die nog niet in het bezit van Mobistar was, wordt lineair afgeschreven over een periode van 10 jaar.
De gekapitaliseerde kosten die tot de immateriële activa behoren en verband houden met de verw e rving van de licentie voor het GSMnetwerk, worden lineair afgeschreven over 15 jaar, de duur van de licentie.
Financiële vaste activa
De UTMS-licentie heeft eveneens een duur van 15 jaar en zal gedurende deze periode lineair worden afgeschreven. De afschrijving zal ingaan bij de commerciële lancering van de UMTS-producten.
Vorderingen worden tegen nominale waarde gewaardeerd. Op participaties, aandelen en deelbewijzen worden waardeverminderingen genoteerd in geval van waardeverlies of blijvende depreciatie. De vorderingen worden in waarde verminderd indien hun terugbetaling op verv a ldag volledig of gedeeltelijk onzeker of in gevaar is.
De andere immateriële activa worden lineair afgeschreven over een periode van 3 tot 5 jaar. Dit geldt echter niet voor de kostprijs voor het originele ontwerp en de originele ontwikkeling van het netwerk die in het resultaat wordt ingeschreven.
Participaties, aandelen en delen worden tegen ver w e rv i n g s w a a r d e gewaardeerd.
Vorderingen Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden tegen aanschafwaarde geboekt en lineair pro rata temporis afgeschreven, en dit conform de termijnen die gedefinieerd zijn in de huidige Belgische fiscale wetgeving en die de levensduur van de betrokken activa als volgt bepalen: Gebouwen en installaties op gehuurde terreinen Installaties behorend tot de sites MAN-infrastructuur (kabels) MAN-connecties (boxen / bekabeling) Customer premises equipment (router / modem) Uitrusting voor mobiele telefonie in gebouwen Netwerkuitrusting Computerhardware Andere vaste uitrustingen
twee deel
10 tot 20 jaar 10 jaar 15 jaar 5 jaar 3 jaar 3 tot 8 jaar 8 jaar 3 jaar 3 tot 15 jaar
Vorderingen worden tegen nominale waarde gewaardeerd. Wa a r d everminderingen voor dubieuze debiteuren worden gewaardeerd, rekening houdend met het mogelijke risico van niet-dekking.
Voorraden De voorraden bestaan uit de aangekochte goederen die bestemd zijn voor de verkoop. De voorraadbewegingen worden bepaald volgens de FIFO-methode (first in, first out). De inventarissen worden gewaardeerd volgens de "lower of cost or market"-methode.
rekeningen Liquide middelen
Erkenning van de opbrengsten en de kosten
De geldelijke middelen en hun equivalenten omvatten de termijndeposito's in contanten met een looptijd van minder dan drie maanden. Zij worden genoteerd tegen de nominale waarde. Vreemde valuta worden geconverteerd volgens de koers op het einde van het boekjaar. Wisselkoerswinsten en -verliezen worden in de opbrengsten en de kosten geboekt.
De opbrengsten en kosten worden geboekt op het moment dat ze optreden, en onafhankelijk van hun inning of betaling. De opbrengsten uit diensten worden erkend wanneer ze verw o rv e n worden. De factureringen voor die diensten gebeuren op maandelijkse basis en gedurende de hele maand. De niet-gefactureerde ontvangsten van de facturatiecyclus op het einde van elke maand worden geschat op basis van het verkeer en vervolgens op het eind van de maand genoteerd. De vooraf ontvangen betalingen worden overgedragen en in de balans opgenomen onder de overgedragen ontvangsten.
Overlopende rekeningen De overlopende rekeningen van het actief omvatten de over te dragen kosten en de verworven opbrengsten. De overlopende rekeningen van het passief omvatten de in te brengen kosten en de over te dragen opbrengsten.
Belastingen op inkomsten Actieve uitgestelde belastingen voor tijdelijke verschillen in de erkenning van de opbrengsten en kosten worden niet erkend.
Pensioenen De groep heeft een pensioenplan met vaste bijdrage dat in een aanvullend pensioen voorziet voor de werknemers, boven op het wettelijke pensioenstelsel. Dit pensioenplan wordt door een verz e k e r i n g smaatschappij gedekt en gefinancierd, zoals vereist door de Belgische wetgeving.
Transacties in vreemde valuta Transacties in vreemde valuta worden in BEF geconverteerd volgens de wisselkoers die geldt op de transactiedatum. De vorderingen en schulden die op balansdatum in vreemde valuta worden uitgedrukt, worden aangepast om de wisselkoersen te weerspiegelen die gelden op balansdatum. Deze aanpassingen worden in de resultatenrekening erkend voor zover de Belgische boekhoudprincipes dat toestaan.
Financiële instrumenten De groep sluit contracten om zich in te dekken tegen het risico als gevolg van schommelingen in de intrestvoeten voor zijn leningen. De betaalde of ontvangen premies en de daarmee verbonden winsten of verliezen worden overgedragen op de contractperiode en geboekt als intrestopbrengsten en -kosten.
vijfenzeventig pagina
Cash Flow Statement Mobistar Consolidated (In thousand €)
2001
2000
1999
CASH FROM OPERATIONS Operating income/loss for the period
16 312
-25 526
-63 705
138 353
103 458
80 625
Change in working capital
45 403
-43 252
36 519
OPERATING CASH FLOW
200 068
34 680
53 439
-368 994
-174 800
-134 102
-12 642
-40
-942
-381 637
-174 840
-135 044
289 533
144 844
39 663
31 606
42 917
946
977
Depreciation and amortisation
CASH FROM INVESTING ACTIVITIES Capital expenditures Financial assets NET CASH FROM INVESTING ACTIVITIES CASH FROM FINANCING ACTIVITIES Increase in LT debt Increase in ST debt Capital increase
932
Share premium
93
Financial income
2 096
4 647
2 821
Financing cash in
2 096
4 647
2 821
-287
831
Subsidies Decrease in LT debt Decrease in ST debt
-18 621
Dividends paid Financial charges
-49 532
Financing cash out NET CASH FROM FINANCING ACTIVITIES CORPORATE TAXES
-35 538
-22 812
-22 812 224 214
147 336
63 566
655
CHANGE IN CASH AND CASH EQUIVALENTS Cash & Equivalents at the beginning of the period
11 413
4 238
22 278
Cash & Equivalents at the end of the period
54 713
11 413
4 339
NET CHANGE IN CASH & EQUIVALENTS
43 300
7 176
-18 039
43 300
7 176
-18 039
T O TA L C A S H F L O W F O R T H E P E R I O D
twee deel
Verslag van de Commissarissen over de geconsolideer de jaarrekening v oorgelegd aan de A lgemene Vergadering v a n A a n d e e l h o u d e r s v a n d e v e n n o o t s c h a p M o b i s t a r N . V.
Geconsolideerde jaarrekening afgesloten op 31 december 2001 Overeenkomstig de wettelijke en statutaire bepalingen, hebben wij de eer U verslag uit te brengen over de uitvoering van de controleopdracht die ons werd toevertrouwd. Wij hebben de controle uitgevoerd van de geconsolideerde jaarrekening over het boekjaar afgesloten op 31 december 2001, met een balanstotaal van BEF 47.086.212.076 en waarvan de resultatenrekening afsluit met een verlies van het boekjaar van BEF 1.229.115.953. Deze geconsolideerde jaarrekening is opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de raad van bestuur van de vennootschap. Wij hebben eveneens de controle van het geconsolideerd jaarverslag uitgevoerd.
Verklaring over de geconsolideerde jaarrekening, zonder voorbehoud, met een toelichtende paragraaf Onze controles werden verricht overeenkomstig de normen van het Instituut der Bedrijfsrevisoren. Deze beroepsnormen eisen dat onze controle zo wordt georganiseerd en uitgevoerd dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de geconsolideerde jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat, rekening houdend met de Belgische wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften met betrekking tot de geconsolideerde jaarrekening. Overeenkomstig deze normen hebben wij rekening gehouden met de administratieve en boekhoudkundige organisatie van de groep, alsook met de procedures van interne controle. Wij hebben de voor onze controles vereiste ophelderingen en inlichtingen gekregen. Wij hebben op basis van steekproeven de verantwoording onderzocht van de bedragen opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening. Wij hebben de waarderingsregels, de consolidatiegrondslagen, de betekenisvolle boekhoudkundige ramingen die de onderneming maakte en de voorstelling van de geconsolideerde jaarrekening in haar geheel beoordeeld. Wij zijn van mening dat onze werkzaamheden een redelijke basis vormen voor het uitbrengen van ons oordeel.
Naar ons oordeel geeft de geconsolideerde jaarrekening van Mobistar N.V. afgesloten op 31 december 2001, een getrouw beeld van het vermogen, van de financiële toestand en van de resultaten van de groep, in overeenstemming met de in België toepasselijke wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften, en wordt een passende verantwoording gegeven in de toelichting. Niettegenstaande de verliezen in de aanloopfase die de financiële toestand van de groep hebben aangetast, is de geconsolideerde jaarrekening opgesteld in de veronderstelling van verderzetting van de activiteiten van de groep. Deze veronderstelling is slechts verantwoorde in de mate dat de groep verder op de financiële steun van zijn aandeelhouders kan rekenen of beroep doet op andere financieringsbronnen. Zonder de draagwijdte van de hierboven vermelde verklaring in het gedrang te brengen, vestigen wij de aandacht op het geconsolideerde jaarverslag, waarin de raad van bestuur, overeenkomstig de Belgische wettelijke verplichtingen, de toepassing van de waarderingsregels in de veronderstelling van de continuïteit verantwoordt. De geconsolideerde jaarrekening heeft geen aanpassingen ondergaan die betrekking hebben op de waardering en de classificatie van bepaalde balansposten die noodzakelijk zouden kunnen blijken indien de groep niet meer in staat zou zijn zijn activiteiten verder te zetten.
Bijkomende verklaringen Overeenkomstig de controlenormen verstrekken wij volgende bijkomende verklaringen. Deze zijn niet van aard om de draagwijdte van onze verklaring over de geconsolideerde jaarrekening te wijzigen. • Het geconsolideerde jaarverslag bevat de gegevens die vereist zijn door de wet, en het stemt overeen met de geconsolideerde jaarrekening.
Brussel, 28 maart 2002
H E T CO L L EG E VA N CO M M ISS A R I SS E N : Van Passel, Mazars & Guerard
Klynveld Peat Marwick Goerdeler
Ernst & Young
Bedrijfsrevisoren
Bedrijfsrevisoren
Bedrijfsrevisoren
Commissaris
Commissaris
Commissaris
vertegenwoordigd door
vertegenwoordigd door
vertegenwoordigd door
Hugo Van Passel
Patrick Camu
Pol F. Fivez
Bedrijfsrevisor
Bedrijfsrevisor
Bedrijfsrevisor
zevenenzeventig pagina
Notities
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Notities
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Notities
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
