Levenskunst bij ziek en zeer

~1~

Levenskunst bij ziek en zeer JA zeggen tegen het leven onder uitdagende omstandigheden Geschreven door Saskia de Bruin & Liesbeth Lind Inleiding Soms zit het leven mee en soms zit het vreselijk tegen. Soms spat de illusie van veiligheid ineens uit elkaar. Je krijgt vreselijk nieuws, je bent (ernstig) ziek! Wat nu? Alles wat zeker leek is dat ineens niet meer. Alles wat je wilde staat ineens op losse schroeven. Alles dat belangrijk leek, slaat plotsklaps om. En dan ben je patiënt, een vak apart. Alles kan enorm serieus en zwaar worden en je moet maar uitvinden hoe je daarmee omgaat. Om je te helpen hebben we al onze ervaring met ziek zijn gebundeld en wat lichtheids-medicijn voor je uitgevonden. We willen je graag inspireren af en toe even uit de “ziekmodus” te komen en weer even in de “leefmodus” te stappen. Het leven steeds weer omarmen, het lichte vlakbij je houden en je hart wagenwijd open. Dat is levenskunst voor gevorderden. Dat is niet eenvoudig, maar wel de moeite waard. Tussen de regels door verborgen we geluk, wonderbaarlijke uitslagen, meevallers, liefde en al het andere dat je nu het meest nodig hebt. Vergeet niet dat je af en toe ook helemaal in de put mag zitten, het niet meer kan zien zitten en er helemaal genoeg van mag hebben. Wij oefenen met onze matige, milde en ernstige uitdagingen ook gewoon iedere dag. De teksten zijn dan ook voor matige, milde en ernstige uitdagingen gemaakt. Als je er iets aan hebt, fijn. Past het niet in het moment, neem dan een andere tekst dat wel past. We hebben opgeschreven wat ons geholpen heeft, maar misschien heb jij weer andere wijsheid nodig. We dragen deze levenskunst op aan alle levenskunstenaars, ziek en gezond. Mensen die op hun eigen manier moedig, wijs en openhartig omgaan met de uitdagingen die het leven ze in de schoot werpt. Sas & Lies

Levenskunst bij ziek en zeer. www.saskiadebruin.nl &www.geluksonderneming.blogspot.nl

~2~ De teksten Hoe rot je je ook voelt, doe iedere dag iets om jezelf mooi te maken. Trek een mooi nachthemd aan, steek een bloem in je haar, smeer wat glittertjes op je huid, gebruik nu die dure douchecel en smeer je in met die zalige geur. Vraag desnoods aan je lievelingen om in een parfumerie iets te kopen dat je bekoord. Heerlijkheid is helend. Echt waar. Geniet van de meest heerlijke muziek. Muziek is helend. Zoek muziek waar je blij van wordt, waar je je beter door gaat voelen. Hang lekker in bed of op de bank, dein zachtjes mee of beter nog, zing luidkeels mee. Ga lekker in bed liggen met “Dokter Bernard”. Je weet wel, dat bibberend toverstokje met orgastische bijwerkingen. Als je lief je betrapt zeg je met een bloedserieus gezicht dat deze behandeling spierontspannend is en dat een deskundige het voorschreef en dat het leukere bijwerkingen heeft dan de pijnstillers die de dokter je gaf. Zoek alle foto’s uit die al jaren in dozen in de kast liggen of in mapjes in de computer. Denk terug aan zalige vakanties, komische dagen en ontroerende bijeenkomsten. Je hebt nu alle tijd. Maak er een feestje van. Zet een vaas bloemen bij je neer, pak je mooie servies, drink alleen nog thee van de thee winkel, of koffie uit dat geweldige apparaat. Nip wat van een bakje slagroom of drink desnoods een glaasje wijn. Als het maar zalig is. Zeg tegen je lief, met een zwoele blik, dat je zelf niet meer kunt eten. Laat je voeren en lik z’n vingers erbij af. Aardbeien, druipende mango of peer, chocolade, likjes van het een of ander. Maak vooral plezier. Flirten gaat heel goed, vanaf de bank of vanuit je bed. Flirten maakt helende stoffen in je vrij. Flirt ook met de visite, die leuke buurman, of die stille liefde die je koestert. Kijk naar lachfilms. Lachen is genezend. Zet een hele middag alleen maar dingen aan die je doen schuddebuiken van het lachen en heb plezier om het plezier. Geef je liefste veel complimentjes, die doet nu veel alleen en veel voor jou. Besef dat hij (of zij) je rots in de branding is. Zie zijn heerlijke spierballen die alle dingen voor je dragen. Ruik in z’n hals en bedank hem. Vooral niet zeuren. Wees zo opgewekt en humorvol als je kunt. Af en toe een half uurtje bij de pakken neerzitten en even uithuilen, dat is wel heel gezond. Daarna…. met goede moed weer verder. Als het te zwaar wordt kies je af en toe een zeurdag uit. Zeg het even tegen je omgeving en geef je er dan helemaal aan over. Bedenk de voordelen van dit ziek zijn. Je hebt nu veel vrije tijd. Je hoeft niet door weer en wind. Je wordt verwend. Je krijgt extra aandacht. Je krijgt cadeautjes. Je hebt tijd om na te denken. Dit is als de stilte, als tussen twee muziekjes op een cd. Bezin je. Wat doet er echt toe in je leven? En doe daar je voordeel mee. Levenskunst bij ziek en zeer. www.saskiadebruin.nl &www.geluksonderneming.blogspot.nl

~3~

Leg je toe op ontspanning. Leer mediteren, stretchen, yoga. Begin met wandelen, eet minder vlees, lig lekker in bad. Alles dat je lichaam helpt om te ontspannen, helpt. Klaag niet, luister. Luister naar je lichaam. Luister naar de mensen om je heen. Praat niet steeds over je ziek en zeer maar luister naar de anderen. Luister naar wat ze beleven, luister naar wat ze voelen, luister naar wat ze willen. Leg je toe op luisteren. Zo kun je inactief toch heel veel geven. En vraag ook om voldoende “gehoord worden tijd” voor jezelf. Neem de tijd om te bellen. Bel mensen op die je al jaren niet hebt gesproken. Praat niet over ziekigheid maar vraag hoe het met de ander is. Geniet van “the good old times” en haal leuke herinneringen op. Oefen je in eerlijkheid. Stop met alle franje en wees zo eerlijk als je durft. Verklap een geheim(pje), verklaar je liefde, bied je excuus aan, vergeef. Als je gezond bent heb je 1000 wensen. Als je ziek bent heb je er maar 1. Ziek zijn helpt je te beseffen wat er werkelijk toe doet. Wat er werkelijk toe doet is: Liefde, echtheid, rust, plezier, contact. En dat kun je ziek en zeer zeker evengoed creëren. Vier mini feestjes. Dat kan ook in je bed. Feestje met jezelf, feestje met je lief, feestje met je kinderen, feestje met de visite, hang slingers op, deel cadeautjes uit. (complimenten zijn ook cadeautjes) Liefdesbrieven schrijven, daar heb je nu tijd voor. Schrijf voor iedereen die je kent een welgemeend compliment op. Stuur ze op kaartjes werkelijk de wereld in. Beseffen dat je lief hebt, is een wondermiddel. Je kunt altijd liefhebben hoe ziek of krakkemikkig je ook bent. Je kunt altijd nog liefhebben. Je hart kan vol liefde zijn, altijd en overal. Oefen je liefheb spieren als al je andere spieren het (even) begeven. Als het kan doe dan iets aan lichaamsbeweging. Wandel, doe ochtendgymnastiek, rek en strek, beweeg je tenen alleen desnoods. Beweging helpt voor alles dat stokt en stram is. Maak een gelukslijst. Schrijf alles op dat je gelukkig maakt. Voeg er steeds dingen aan toe. Je hebt nu de tijd om stil te staan bij wat je gelukkig maakt. Schrijf verlanglijsten. Maak lange lijsten met alles dat je zou willen. Ga er van uit dat alles mogelijk is. Heb materiële wensen, liefdeswensen, woonwensen, meemaakwensen, vakantiewensen, genezingswensen, hoofdrolwensen, werkwensen, onzinwensen. Schrijf alles op en koester het feit dat je verlangt. Knuffelen. Aanraking is helend. Baby’s die niet geknuffeld worden ziek. Aanraking is helend, onmisbaar, van levensbelang. Als je gezellig ziek bent is het niet moeilijk om je dagelijkse portie knuffels te krijgen al moet het nu misschien een beetje voorzichtig.


~4~ Geef je omgeving toestemming om jouw ziekerigheid af en toe even helemaal zat te zijn. Laat ze ook eens even mopperen en pruttelen en iets anders doen dan bij jou zijn. Geef ze toestemming om gelukkig te zijn ook al ben jij ziek. Bewaak je grenzen. Je mag, je moet, juist als je ziek bent goed voor jezelf zorgen. En zo kun je ook soms zeggen, nee dank je, nu even niet, eerst even slapen, laat me maar even of ik weet het even niet. Wees tegen je behandelaars assertief en vriendelijk. Zorg dat je krijgt wat je nodig hebt en geef iets terug door vriendelijk en dankbaar te zijn. Besef dat de ander werk maakte van zorg geven aan mensen zoals jij. En hoe fijn het is, dat ze dat doen. Soms moet je serieus nemen, wat je mankeert. En soms is het nodig er grapjes over te maken. Bedenk rare omschrijvingen voor wat je mankeert. Zet jezelf af en toe even voor gek. Neem het ziek zijn niet al te serieus. Dan wordt het leven ermee wat lichter. Doe gewone dingen. Als het even kan. Doe dan je gewone dagelijkse dingen. Douche, kook, wandel, volg een cursus, eet aan tafel. Doe als het kan wat je altijd doet of begin met iets nieuws. Wat zou geweldig kunnen zijn aan dit ziek zijn? Vraag je dat eens af. Hoe zou dit het beste kunnen zijn dat je ooit overkwam? Kan ziekte ook een leraar zijn die je iets leert dat je anders nooit vrijwillig leren zou? Wat heb jij misschien gedaan, volgehouden, genegeerd, weggeduwd… dat dit ziek zijn mee heeft geholpen te ontstaan? Het gaat nooit over schuld. Niets is jouw schuld. Kun je stoppen met wat niet goed voor je is en je leven bijsturen zodat er iets nieuws kan ontstaan? Ziek zijn heeft niets met schuld te maken. Het is geen straf. Laat je niet wijsmaken dat je beter je best moet doen. Veel van wat gebeurt in het leven is een mysterie. Misschien dit ziek zijn ook. Je hoeft niet alles te weten, te begrijpen onder controle te hebben, het is niet jouw schuld. Schuldgevoel is ongezond. Laat het maar los. Zie ziekte liever als een brief van je ziel waarin je gevraagd word je helingskracht te ontdekken Word een held. Ziek zijn is als een berg beklimmen of de Tour de France rijden. Het vraagt van je een held te zijn. Ontwikkel de held in jezelf, maar vergeet niet dat helden ook bang mogen zijn. Moedig zijn betekent niet dat er geen angst is. Moedig zijn betekent dat je aanwezig bent en gaat, mét angst en al. Iemand zei ooit “ zolang je adem haalt, is er meer goed met je dan fout”. De kunst bij ziek zijn is niet te focussen op het zieke, maar het gezonde in jezelf. Alle aandacht te geven, alles te doen om dat wat heel is uit te breiden door het aandacht te geven. Zolang je leeft is er meer heel dan stuk. Blijf dus dicht bij “dat hele”.


~5~ Vergeet seks niet. Seks geeft levenskracht en levenslust. Vergeet niet dat het heerlijk is. Probeer er plaats voor te maken, een beetje aangepast aan hoe het nu is. Seks is niet alleen “de daad”. Seks is genieten, zoenen, ruiken, knuffelen, strelen, likjes in je oor. Vergeet seks niet. Verrukking schudt het gezonde in je wakker op een heerlijke manier. Lees inspirerende boeken. Boeken van mensen die “jouw berg” al beklommen. Boeken die je troosten, geruststellen, boeken die je meenemen naar een ander leven, boeken die gedichten in je oren fluisteren. Zelfs als je niet kunt lezen kun je voorgelezen worden door je lief of door een luisterboek. Houd moed, houd moed, houd moed. Soms is dat het enige dat nog helpt. “ Mensen die zeggen Houd moed” of zeggen: “ het komt wel goed schatje”. Geruststelling is een medicijn. Til niet te zwaar aan het zware dat je te tillen hebt. Het is van zichzelf al zwaar genoeg. Maak het niet zwaarder door je te verzetten, door te piekeren, door jezelf angst aan te jagen. Vergeet niet te letten op verbetering, hoe minuscuul de voortgang ook is. Neem hele kleine stapjes. Genezen vraagt om de grote stappen los te laten en je toe te leggen op mini stapjes. Het leven op te breken in minimomenten, microbeweging, miniatuurgeluk. Het kleine leren zien en weten te waarderen. Dat brengt je mijlenver en huizenhoog. Laat alle “onzin” los. Als je ziek bent helpt het leven je onderscheid te leren maken tussen “de zin” & “de onzin” in alles dat je doet. Het schudt je wakker en fluistert over wat er werkelijk toe doet. Soms laat je oude “onzin” met pijn en moeite los omdat je nog denkt dat het zinvol is. Maar in kleine stapjes ontdek je nieuwe zin, nieuwe zin, nieuwe zin… De natuur helpt. Ga als het kan naar buiten. Luister naar de vogels, ruik de bloemen, proef de regen. De natuur is zo geruststellend en stabiel en zichzelf. Dat helpt je om te zijn wat je nu bent, op een natuurlijke manier. Er is een verschil tussen helen en genezen. Genezen is herstellen en weer zo te worden als je was. Maar vaak is ziekte transformerend. Eigenlijk wordt niemand ooit meer zoals ‘ie was. Toch wordt je een completer mens. Je wordt wijzer, liefdevoller, sterker en laat je masker vallen. Zo kun je helen ook al genees je niet (helemaal). Helen is het vinden van genade, liefde, vergeving, vrede. Je kunt volkomen geheeld sterven. Dat is net zoń groot wonder als genezen. Ga ergens liggen waar je de wolken kunt zien. Naar de wolken kijkend kun je voelen dat alles voortdurend veranderd, beweegt, langs drijft, leeft. Kijk gewoon maar wat. Ontspan en weet dat, dat wat er nu is, ook zo langzaam voorbij zal drijven. Loop niet te koop met je ziek zijn maar verberg het ook niet. Wees maar eerlijk en oprecht, geef je bloot als je durft. Alles is mooi als het echt is. Zo heeft zelfs ziekte een eigen schoonheid als je het er durft te laten zijn.


~6~ Luister naar de dokter, maar volg hem niet blindelings. Sta open voor “ het alternatieve” maar sla niet door. Vind je eigen balans, zoek je eigen weg en sta open voor alles dat behulpzaam kan zijn. Zoek naar wat jou helpt. Hoe lang je ook zoeken moet. Let goed op. Soms fluistert het leven tips in je oren op onverwachte plaatsen door niet voor de hand liggende mensen. Zoek gewoon door tot je vindt wat helpt. En soms moet je juist niet zoeken om een uitweg te kunnen vinden. Ziekte maakt vaak echter, eerlijker, waarachtiger, menselijker. Het is soms een ontmaskeringproces. Leven heeft een bijzondere schoonheid. Leven zonder maskers. Soms is ziek zijn afscheid nemen, vaarwel zeggen, tegen dat wat je was en dan de nieuwe jij, in deze nieuwe situatie verwelkomen zo goed als je kunt. Soms heeft dat tranen nodig en veel tijd. Zorg dat je voldoende wordt aangeraakt. Laat je masseren, kappen, opmaken, je nagels lakken. Je mag best vertroeteld worden en een beetje versierd. Al zijn het alleen maar je handen of je voeten. Aanraking verzacht. Als je nergens heen kunt bekwaam je dan in de kunst van sms’en. Zo ga je mee in tas, broekzak of borstzak met de mensen die je lief hebt en wat ze meemaken. Stuur korte gezellige berichtjes naar elkaar. Blijf dichtbij het leven dat in anderen voortgaat. Heb je geen zin om alles dat je meemaakt tien keer te vertellen, hou dan een blog bij. Maak het leuk om te lezen, wees open en creatief en vraag mensen het te lezen voor ze je bellen of bezoeken. Dan hou je tijd over voor “hier en nu” contact. Ga op zoek naar mooie gedichten. Lees ze, proef ze, mijmer er eindeloos over. Neem ze op in iedere cel. Gedichten kunnen soms verwoorden wat onuitsprekelijk is. Foto’s. Leg een fototoestel vlak bij. Maak foto’s van dagelijkse dingen, uit een nieuw perspectief. Jij zit nu op de bank of ligt in bed, zo zie je het leven om je heen van een heel andere kant. Fotografeer ook jezelf. Wring je in bochten of gebruik een zelfontspanner. Als je wat opknapt verander dan iets in je huis. Ruim op, maak het gezellig, zet alles eens wat anders neer, gooi het overtollige weg, omarm iets nieuws, herschik en orden. Geniet opnieuw van je veilige haven. Leg je toe op heerlijk koken als het kan. Blader dan in boeken, zoek eenvoudige maar heerlijke recepten en neem de tijd om te koken en te genieten van wat je maakt. Richt je vooral op het goede. Wees dankbaar voor wat er wél is. Voor liefde, voor attenties, voor verbetering, voor de kleine dingen die het doen. Geef complimentjes, kijk om je heen, en zie dat mensen hun best voor je doen. Zo wordt het goede twee keer zoveel wanneer het er is en wanneer je het waardeert.


~7~ Houd maat. Genezen vraagt vaak heel goed luisteren naar wat je lijf nu hebben kan. Steeds weer afstemmen snel reageren als je lijf vertelt wat het kan en wat het wil. Het is de kunst niets te forceren, maar mee te gaan met het mogelijke. Bedenk een metafoor voor je ziekte of kwaal. Dit helpt je de essentie ervan te vatten. Toen ik een jaar duizelig was zei ik: “ik zit op een hogere zeevaartschool, ik word zee vrouw”. Dat hielp. Probeer af en toe even helemaal oké te zijn met je ziekte. Accepteer, leg je er even bij neer en rust even uit. Verzet tegen wat is doet je soms meer pijn dan de ziekte zelf. Geef het verzet af en toe even op en voel de verlichting die dat geeft. Vaak zeggen mensen na het genezen, dat ze de ziekte nooit hadden willen missen. Ziekte kan je leven echter, levendiger, intenser maken. Sta je dat toe? Bijna iedereen kent perioden van ziekte en zwaarte. Zie ze als tegenwind die je uitnodigt je kracht te versterken. Ook als je ziek bent kun je zo nu en dan intens gelukkig zijn. Koester die momenten en breid ze uit. Soms is opgeven geen goed idee, blijf dan zoeken naar heling, inzicht, antwoorden totdat je een uitweg uit je ziekte vindt. Soms is opgeven het beste dat je kunt doen. Alleen jij weet wanneer wat het beste werkt. Door ziekte wordt je soms beperkt. Die beperking vraagt je iets nieuws te ontwikkelen of ontdekken. Ga je mee met de stroom van die nieuwe ontwikkelingen? Wijze mensen zeggen dat je ziel groeit als je ziek bent. Ik geloof echt dat dit zo is. Bomen krijgen hun vorm door alles dat mee en tegen valt. Dat is wat je zo prachtig maakt. Wat denk jij? Hoe zou je vriendschap kunnen sluiten met je ziekte? De eerste stap is kennismaken met elkaar. Ziekte is soms een vloek en soms een zegen. Dat hangt af van hoe je er mee om gaat. Iedereen ontdekt dat met vallen en opstaan en op zń eigen manier. Je ziekte schrijven, tekenen dansen, schilderen of zingen helpt. Creativiteit verzacht en verlevendigt alles. Ziekte maakt je soms eenzaam. Niemand draagt wat jij draagt, voelt wat jij voelt. Het helpt wanneer je je gevoel hierover laat zien.


~8~ Soms verlies je even alle moed. Dat is normaal, dat mag, dat is te begrijpen. De beste bevrijding uit een draaikolk is je er even door mee te laten zuigen en dan weer boven te komen. Sta niet teveel stil bij wat je niet meer kunt. Zoek mogelijkheden, vier wat wel kan. Haal ´t onderste uit de kan. Leef ´t leven dat mogelijk is zo vol als mogelijk is. Ook al zijn adviezen wijs en slim en gezond… ze zijn altijd gemakkelijker gezegd dan gedaan. Wees dus maar zacht met jezelf. Door ziekte zie je het leven vaak ineens weer in ´t juiste perspectief. Misschien is dat wel het belang ervan. Draag dat juiste perspectief met je mee, ook als je weer beter bent. De natuur zit vol met loslaten. Als ´t kan ga dan de natuur in of kijk desnoods natuur films. Leer van de natuur om mee te gaan met wat is. Zelfs als dat ´´ziekte´´ is. Je zorgen maken, betekend dat je de toekomst vreest. Die vrees verpest ´t nu. Je zorgen maken helpt niet, het helpt niet, het help niet. Nu dicht bij jezelf zijn en bij dat wat er is, helpt wel. Ziekte wijst een andere richting aan dan je van plan was te gaan. Onderzoek die nieuwe richting. Misschien biedt het iets moois. Ook al schreeuw je uit volle borst: “ nee, het kan niet, het mag niet”! Er is toch wat er is. Het leven is dit, nu, hier. Misschien kun je soms eventjes aarzelend proberen “ ja” te zeggen. Soms is meegeven of loslaten dat wat je ziekte je wil leren. Soms weerstand bieden, vechten, doorzetten. Alleen jij kunt ontdekken wat jouw ziekte van je vraagt. Soms heb je alleen maar geruststelling nodig. Iemand die zegt: “ het komt wel goed schatje” Ik heb dat zelf ook vaak nodig en ik geef ´t jou graag in duizendvoud. “ Het komt wel goed schatje, echt waar”. Soms betekent ziekte het zichtbaar worden of aan de oppervlakte komen van oud zeer. Vraag jezelf af wat uit je verleden nog rauw en pijnlijk is en schenk er aandacht aan. Niets is altijd waar. Geen enkele gedachte, geen enkel besluit over ziekte dus ook niet. Probeer steeds verwonderd te zijn. Benieuwd zijn werkt openend wanneer je last hebt van doemgedachten en angstscenario´s. Zeg dan tegen jezelf “ ik ben benieuwd wat er nu gaat gebeuren”. En sta er zo open voor als je durft. Ziekte lijkt soms zo zinloos, Dat is ´t nooit maar soms ontdek je pas veel later de zin ervan. De zin van ziekte ontvouwt zich gaande weg. Soms traag, soms plotseling, soms onverwachts. Soms duurt het eindeloos lang.


~9~ Ziekte kan voelen als tegenslag. Zoals pech met je auto op de weg naar je vakantie bestemming. Soms wijst pech je de weg naar schoonheid, moet je stilstaan of een andere route gaan, vind je vergezichten die je anders was voorbij geraasd. Het evenwicht waar je naar zoekt is vaak dichterbij dan je denkt. Misschien zit het niet in genezen, maar in aanvaarden, ontspannen. Je verzet opgeven, openstaan voor dat wat is werkt altijd balanserend. Als ziekte een vraag was die aan je werd gesteld, hoe zou die vraag dan luiden? Als je zeker wist dat ´t nooit erger zou worden dan dit nu hier. Zou je dan een beetje kunnen ontspannen? Ziekte is niet alleen iets fysieks. Het is ook iets geestelijks, iets emotioneels. Ieder mens gaat anders met ziekte om. Je instelling bepaalt een groot deel van hoe je de ziekte ervaart en wat het allemaal met je doet. Zoek naar de meest inspirerende en levengevende houding. Probeer ziekte als een uitnodiging te zien, meer te gaan leven… Huppelen is enorm gezond. Zolang je het nog kunt en zodra je het weer kunt … ga huppelen. Door de stad, in je huis, door de gangen van het ziekenhuis. Als mensen naar je kijken alsof je een beetje gek bent, is je missie geslaagd. Een beetje gek zijn is bevrijdend en helend. Glimlach heel vaak. Glimlach naar mensen, dieren, dingen, landschappen, regenbuien, dokters, kinderen en ook naar jezelf. Bedenk dagelijks nieuwe redenen om te glimlachen. Er zijn bewijzen dat glimlachen werkelijk gezondheidsbevorderend is. Ontdek waar je heeeeeel blij van wordt en doe dat veel vaker. Doe altijd kleurige nagellak op. Tenen en vingers, moeten tussen al dat witte ziekenhuis gedoe een beetje stralen. Geen braaf roze, maar lekker gek blauw, groen, pimpelpaars, met stipjes en sterren. Een bloem in je haar, kleine glittertjes op je wangen of een boa om helpen ook. Waarom zou je geen ziekenhuis diva of een hospitaal hunk kunnen zijn? Als je kaal bent en je hebt een puik, maak je je misschien zorgen of die wel goed zit? Als je dat bij jezelf opmerkt, zet hem dan eens een dagje verkeerd om op je hoofd. Ga dan met een vriend of vriendin de stad in en doe net of je de hoofdpersonen bent in een comedy. Slappe lach gegarandeerd. Je moet nu leren om andersom te denken, anders is dit ziekte gedoe veel te zwaar. Ben je bang om dood te gaan? We gaan allemaal dood, sowieso. Dat is een zekerheid. Vraag je liever af: hoe kan ik in de tijd dat ik leef, meer gaan leven? Als je ziek bent is er soms veel “naar”, daarom moet je zorgen voor zoveel mogelijk “plezier”. Het is echt broodnodig dat je koerst op plezier. De rottigheid vindt zijn weg wel, zet jij de deuren wagenwijd open voor vreugde.


~ 10 ~ Voer slagroom momenten in, als op dokters voorschrift. Een slagroom moment is iets doen, eten, ervaren dat je werkelijk verrukkelijk vindt. Het is een heerlijkheidje tussendoor. Zoek deze momenten regelmatig op, zo mogelijk ook in het ziekenhuis. Maak het kind in jezelf zo veel mogelijk wakker. Het is het meest levenskrachtige, speelse, korte termijn belevende, creatieve en gezonde deel in jezelf. Hoe kun je dat deel meer wakker maken? Wat kun je doen om dit deel meer mee te laten doen? Als je er zin in hebt, laat dan een “vier mijn leven feestje” voor je organiseren. Iemand organiseert het voor je, het is niet bij je thuis, maar ergens anders en iedereen neemt zelf iets te eten en te drinken mee. Zo is het voor iedereen moeiteloos. Vier dat je nog leeft, en dat alle anderen ook nog leven. Verwonder je over het wonder, dat dit feest, met deze mensen vandaag plaatsvindt, in de geschiedenis van al het leven op aarde. Op een uitvaart vertellen mensen altijd de liefste, mooiste, meest ontroerende dingen over je. Laat ze dat liever nu “live” tegen je zeggen. En zeg jij het ook tegen iedereen. Liefde is veel lekkerder als je er zelf bij bent. Liefde is helend. En helend betekent niet per se dat je blijft leven, maar wel dat je volkomen levend leeft zolang je leeft. Iets nieuws leren doe je meestal met het oog op de toekomst. Doe het juist nu! Doe zo vaak mogelijk iets voor het eerst, voor iedereen een goed idee. Leer zwoel Frans spreken, leer jongleren, leer blind typen, leer flirten met doktoren, doe een schriftelijke cursus dagboekschrijven of verdiep je in Mindfulness. Leer iets nieuws, zo vaak je kunt. Ziek zijn is veel ontvangen. Je lievelingen verwennen je, verpleegkundigen verzorgen je, je krijgt veel aandacht, mensen maken zich zorgen om je en nemen cadeautjes mee of sturen kaartjes. Zorg ervoor dat je ook iets te geven hebt. Het helpt je om uit de zielige modus te blijven en dat is altijd een goed idee. Geef complimenten, maak lieve geschenkjes, knipoog, luister en raak aan. Ook al ben je ziek, je hebt altijd de mogelijkheid om te geven wat er het allermeeste toe doet, liefde. Geef jezelf toestemming voor regelmatig terugkerende “zak en as momentjes”. Vraag iemand om je bij te staan en zak even helemaal in de put. Vertel hoe naar alles is, hoe bang je bent, hoe rot je je voelt, hoe moedeloos je bent, hoe zwaar het je allemaal valt, hoe vreselijk het allemaal is en hoe zielig je bent, hoe oneerlijk het allemaal is en hoe onbegrijpelijk. Daarna droog je je tranen, knuffel je wat en zoek je de vreugde weer op. Als je in de wachtkamer van het ziekenhuis of een arts zit, kijk dan voor je gaat zitten even rond. Ga naast de leukste persoon zitten die je hier ziet en begin een gesprek, maar niet over ziek zijn. Maak contact buiten het hele zieke gedoe om. Je bent zoveel meer dan alleen ziek! Een belangrijk advies: leer om te pas en te onpas te knuffelen. Omhels dokters, verpleging, medepatiënten, bezoek, huisdieren, je kinderen en loslopende lievelingen. Knuffelen is medicinaal en daar hoef je trouwens niet eens ziek voor te zijn.


~ 11 ~ Zoek inspiratie van mensen die van hun leven een kunstwerk maken. Bezoek voorstellingen, kijk naar kunst, lees mooie boeken, geniet van levengevende films en neem een voorbeeld aan mensen die je inspireren. Verblijf in de buurt van mensen waar je blij van wordt en kijk de kunst af! Soms helpt het om te bedenken of te zien dat iemand anders het nog veel erger heeft dan jij. Soms is dat even nodig om weer bij je dankbaarheid te komen. Zo gauw je dat weer voelt doe dan iets liefs voor deze persoon, zodat je ook weer voelt hoe heerlijk het is om verlichting te brengen. Nodig je vrienden uit evengoed over hun ellende te vertellen. Iedere pijn en angst is op zijn eigen manier erg en even belangrijk. Er is geen vergelijk. Dat jij nu ziek bent betekent niet dat je nu het alleenrecht hebt op zielig en zwaar. Er is geen maat in pijn en erg. We lijden allemaal zo nu en dan. Soms mag je je zielig zijn gewoon even gebruiken. Liesbeth ging eens extra op vakantie, Saskia zat ooit met twee reuma knieën wel mooi op de beste plaatsen bij het North Sea Jazz festival van Stevie Wonder te genieten. Je hebt de lasten, dan mag je soms ook van de lusten genieten. Zet het dus ook in. Doe dat met humor en overdrijf soms een beetje en laat anderen meegenieten. Ieder nadeel heb ze voordeel! Zielig sessies zijn essentieel. Je kunt niet de hele tijd de levenlustige flinkheid uithangen. Soms moet je even je koppie laten hangen, zwelgen en intens zielig zijn. Geef jezelf toestemming om een uur heeeeeeeeel zielig te zijn. Klaag, zeur, huil, jammer, bibber van ellende en zie de hele rotzooi even niet meer zitten. Laat je troosten. Ga dan met rode ogen en vlekkerig onder een dekentje bijkomen of eet een bak ijs leeg. Zeg zo nu en dan je ziekte hardop. Gewoon eens keihard zeggen: “ik heb kanker, ik heb reuma, ik ben verlamd. Proef het woord en zeg het een heleboel keer achter elkaar, schrijf het op. Wen aan het woord en ga het vooral niet fluisteren. Zoek een maatje met humor en houd zo nu en dan een wedstrijdje wie het zieligste is. Laat je vervolgens samen lekker verwennen. Zorg wel dat je je zielige gezicht goed in de plooi houdt en dat je niet te blij gaat kijken. Het is helemaal niet zoń gek idee om zo nu en dan een beetje lastig te zijn als patiënt. Je bent niet ineens hulpeloos en onbekwaam. Je mag gewoon voor jezelf opkomen en ook best op je strepen staan. Niemand weet hoe jij je van binnen voelt en daarom weet jij het beste wat je nodig hebt. Laat artsen en hulpverleners je niet ineens als patiënt, zielig, hulpeloos, onbekwaam en zwak behandelen. Je als slachtoffer opstellen is niet bevorderlijk, dus blijf zelf mee regisseren in het hele proces. Verbied de medische staf om tegen je te gaan fluisteren als er slecht nieuws is!


~ 12 ~ Van ons moet je verplicht leuke dingen kopen voor jezelf. Dingen die je helpen om je mooi te voelen en een geïnspireerd leven te leiden. schoonheidsgereedschapjes, een muziek instrument, een fototoestel, dagboek schrijfmateriaal, tekenspullen, een laptopje of tablet om je weblog bij te kunnen houden. Schaf zo nu en dan iets aan en geniet ervan. Spreek met een leuke vriend of vriendin af je te begeleiden als een echte stylist in dit proces. Die persoon helpt je om er leuk uit te zien, je ziekenhuisbed een beetje hip te houden en je hints te geven wanneer je er te triest uit gaat zien. Zorg voor lekkere luchtjes, blosjes op je wangen, een stoer shirt en hip leesvoer. Als je dan toch een tijd in of rond een bed moet verblijven, maak er dan een gezellig hoekje van. Hang iets op dat je inspireert om een heldenreis te maken. Een gele trui, een foto van een held, je partijkas, iets dat je inspireert om de moed erin te houden. Slingers, een clownspruik, een rode neus, een boa, je balletschoenen of je gitaar. Iets dat je herinnert aan de dingen waar je heel goed in bent of was. Het helpt en het maakt een mens van je met een leven, naast het ziektegedoe. Bedenk een eigen scheldwoord voor als je je dwars en boos voelt. Kutzooi, kankertroep, trieste trutteboel, of iets veel ergers. Alles mag. Het is heel goed om af en toe even je boosheid bot te vieren. Maar liefst verbaal en met kussens. Je lievelingen hebben het ook zwaar, spaar ze een beetje en geef hen ook toestemming om af en toe boos te zijn. Doe af en toe stoute dingen als patiënt. Sluip even weg, laat een briefje achter op je bed met je 06 nummer. Ook al wordt er van je verwacht dat je de hele tijd in je bed licht, echte sterren zijn soms even weg. Bedenk zelf stoute dingen en bedenk daarbij dat stout eigenlijk moedig betekent… Als je domme dingen doet, die ieder mens gewoon doet, geef dan je ziekte eens de schuld. Doe het met een stralend gezicht zodat je omgeving erom kan lachen. De computer loopt vast, ja dat komt door de bestraling hoor! Ik ben de boodschappen vergeten, dat komt door mijn medicijnen, mijn geheugen is verzwakt. Lach gezellig met jezelf mee. Je moet echt een leuke man of vrouw naast je hebben als je ziek bent. Heb je die niet, leen er dan één, flirt, versier en verleid. Eenzaam ziek zijn is niet te doen. Als je iets krijgt, deel dat dan met de mensen om je heen. Deel je bloemen, tijdschriften, goede grappen en alles dat je krijgt. Delen geeft je een rijk gevoel en dat kun je nu goed gebruiken. Trieste nachtkleding en pyama´s zijn ten strengste verboden. Je hoeft helemaal geen nachtkleding aan, zeker niet overdag. Kleed je leuk aan in kleding die fijn zit en je een goed gevoel geeft. Zorg dat je je zo normaal mogelijk voelt en gedraagt, dat helpt om het gezonde in jezelf levendig te houden. En … er is niets mis met sexy, een prinsessenjurk, een wielrentenue of een cowboy pak.


~ 13 ~ Je zou het niet denken maar je kunt af en toe ook “nee” zeggen tegen de artsen. Komen ze tijdens het bezoekuur of tijdens je maaltijd vraag dan of ze later terug komen. Neem de regie weer terug als je die even kwijt bent, je hoeft niet klakkeloos te volgen. Take the lead! Zeg te pas en te onpas leuke dingen tegen iedereen. Al heb je niets meer te geven, er is altijd nog liefde. Geef complimentjes, aanmoedigingen, bewondering, liefde, aandacht en gezelligheid. Je bent een bron van liefde, hoe het er ook voorstaat. Lig zo min mogelijk in bed. Als het even kan, ga er dan uit. Loop een rondje, rolschaats door de gang, huppel een stukje, of zwier een stukje in je rolstoel. Ga erop uit als het kan en rust als het lekker is. Groen en natuur opsnuiven is essentieel. Loop met blote voeten door het gras, ga even naar het bos, loop door de avondlucht, spetter wat in een fonteintje, kijk naar de maan. Natuur is een must. In het ergste geval laat je wat groen binnenhalen. Er zijn heel lieve rustgevende elektrische fonteintjes! Sluip weg met je infuus. Bedenk een list om even buiten te komen en een beetje plezier te maken. Bedenk dingen die je kunt doen met een infuus achter je aan. Laat blije, stiekeme en leuke berichtjes achter voor artsen, assistenten, verzorgers, de verpleging en de therapeuten. Verstop ze als ze even niet kijken en zet je naam er wel of juist niet op. Zaai verwarring en zeg dat je net iemand zag wegsluipen, terwijl jij de liefdesdader bent. Wees anoniem en lief. Bedenk je wat je nu wel kan of wat je nu misschien extra goed kunt en ga dat ontwikkelen. Misschien zit of lig je veel en heb je zeeën van tijd. Wat zou je nu kunnen doen waar je nooit aan toe kwam? Begin een blog, schrijf een boek, wordt borduur wonder, ga modelbouwen, leer een handzaam instrument bespelen of bedenk iets dat echt helemaal bij jou past. Laat je niet in de misère praten door de artsen. Weiger pessimisme en gedoem. Zoek een arts die bij je past en die eerlijk en positief is, in wonderen gelooft en het leven samen met je wil aanwakkeren zonder de realiteit te ontkennen. Ziek zijn is geen excuus om onuitstaanbaar te zijn. Wees niet egocentrisch, chagrijnig, nukkig, dwars, klagerig, een zeurkous, een mopperkont of een nooit goed genoeg tut (tenzij het nodig is om je gezondheid te beschermen). Maak er een kunst van om een beetje lief ziek te zijn. Bedenk buiten de lijntjes acties. Dagelijks. Stiekeme dingen, onverwachte actie´s, vreemde ondernemingen en gekke plannen. Inspireer alle gezonde mensen om je heen. Help tegen alle verwachtingen in mee met de verzorging. Maak in het ziekenhuis je eigen bed op als je dat kunt. Ga op zoek naar een geweldige sprei, die de hele kamer opfleurt. Smeer de boterhammen van je kamergenoten, wordt de bloemist van de afdeling. Maak er wat van, zoek de regie weer terug en blijf uit de hulpeloze stand.


~ 14 ~

Als je naar het ziekenhuis moet neem dan een entourage tas mee. Vul die met slingers, bellenblaas, feestneuzen en andere hoognodige spullen. Kies spullen die bij je passen, en doe je ook weer niet lolliger voor dan je bent. Een reisaltaartje, een Boeddha beeldje, je liefste knuffel of je halters kan ook. Doe dingen waarvan mensen zeggen: “dat doe je toch niet in het ziekenhuis”! Ontwikkel je innerlijke Patch Adams. Levenskunst heeft een domino effect. Verspreid vreugde en levenslust en omring je met mensen die hetzelfde doen. Als je geneest en je hebt er zin in kun je anderen inwerken in het ziek zijn met zwier. Zoek naar manieren om te delen wat je hebt ontdekt. Als artsen zeggen dat je iets niet mag, vergeet dan niet te vragen: waarom niet, kan het kwaad, word ik er zieker van of is het gewoon protocol? Je hoeft niet altijd te doen wat handig en gebruikelijk is. Vraag jezelf vaak af wat prettig is voor jou. Laat je niet zieker maken dan je al bent. Vraag jezelf heel vaak af: kan dit leuker, kan dit grappiger, kan dit lichter, kan dit gemakkelijker? En volg het antwoord dat ontstaat. Zie jezelf als de hoofdrolspeler van een schitterende filmhuisfilm. Zoek schitterende achtergrond muziek, bedenk een prachtig einde van de film en acteer je hoofdrol zo authentiek mogelijk. Maak je zo vaak mogelijk mooi. Make-up, petje, kleding, mooie sjaal, zondagse kleding. Leef alsof je ieder moment opgehaald kan worden voor een feest, ontwikkel je innerlijke Marilyn Monroe, James Bond of de held die je op dit moment bewonderd. Bedenk iets waar je hilarisch gelukkig van wordt. Doe dat zo vaak als je kunt. Wordt een dokterschokker. Iemand die de medici wakker doen schrikken, nieuwe inzichten teweeg brengt en die ze nooit meer zullen vergeten. Om dat te doen doorbreek je gewoontepatronen en protocollen die onzinnig zijn en niet werken. Ga zo veel mogelijk op zoek naar moeiteloos geluk. Denk aan knuffelen, lachen, delen, stout zijn, voorspelbaarheid laten varen, plezier en liefde … zo veel mogelijk liefde. Breng jezelf zo vaak mogelijk in de huppelstand. Bedenk een rapport voor medici en verzorging. Vul dit na ieder bezoek in en dring aan op verbetering. Bij geweldige ontmoetingen, contact en samenwerking deel je diploma´s uit. Strijd niet tegen de dood. Maar beweeg zoveel mogelijk mee met het leven. Zoek het leven op, nodig het uit, vier het, voel het, omarm het. Wordt een intieme geliefde van het leven. Dat is de grootste kunst die bestaat.


~ 15 ~ Wees zo echt als je kunt en durft. Ontken je realiteit niet. Laat zien wat je voelt en beleeft. Echtheid heeft toverkracht. Alles wordt er mooier van. Doe af en toe een wedstrijdje met mede “ziekgenoten”. Koop punten taart, één meer dan nodig is. Onder het eten van een punt taart, vertelt iedereen zijn droevige lot. Wie het zieligste is krijgt het overgebleven stuk taart. Zorg dat je flink trek hebt zodat iedereen extra zijn best doet. Als je weer beter bent is het tijd om uit te rusten en een nieuwe levensmissie te vinden. Dat is soms heel lastig. Aan het einde van een genezingsexpeditie kun je je ineens een beetje verloren voelen. Neem de tijd. Het leven wijst je de weg. Ieder kaal pleintje groeit uiteindelijk weer vol klaprozen, kamille en madeliefjes. Ben je aan het genezen en blijf je maar in de overleefstand? Zoek dan een lieve therapeut, een masseur, een haptonoom of een lieve coach. Iemand die je helpt om te voelen, een beetje te rouwen, te verwerken en weer te gaan leven en bloeien. Praat over wat er allemaal in je omgaat. Ontkennen maakt alles erger. Neem anderen mee in het proces dat je doormaakt. Vertel wat je bang maakt, wat je nodig hebt, wat je wilt. En laat de ander ook vertellen.

Tenslotte We wensen je wonderen, beterschap, meevallers, nieuwe wondermedicijnen, vrede, ontspanning, gedragen worden, loslaten, opengaan, echt worden, troost, aanmoediging, liefde…. En alles dat jij nodig hebt en dat wij helemaal niet weten (en misschien jijzelf ook niet). Sas & Lies


Levenskunst bij ziek en zeer

Recommend Documents