LEVENSFASEN EN DUURZAME INZETBAARHEID WERKNEMERS
DE TWINTIGER leeftijd < 30 jaar De twintiger stapt het volle leven binnen, vaak met hoge verwachtingen. Het leven ligt voor hem. Is zijn beroepsidentiteit nog aan het ontwikkelen. De concrete werkpraktijk roept nieuwe vragen en keuzes op. De twintiger heeft behoefte aan ruimte om veel ervaring op te kunnen doen. Tegelijkertijd is het belangrijk dat de twintiger duidelijke spelregels en feedback krijgt. Dit vormt het fundament voor verdere ontwikkeling. De twintiger is opgegroeid in het internettijdperk. Een gevolg hiervan is dat het voor hem geen noodzakelijke voorwaarde is voor contact om fysiek aanwezig te zijn. Authenticiteit en identiteit is heel belangrijk. Passend hierbij biedt werk de mogelijkheid samen te werken aan interessante opdrachten en projecten. Positieve eigenschappen Wat hebben ze nodig op het werk • Durft risico’s te nemen • Ruimte voor ontwikkeling • Wil graag leren en resultaten boeken • Zelfkennis opdoen, grenzen en mogelijkheden verkennen • Innovatieve blik op zaken • Leren spelregels • Goed met social media • Sturing en feedback • Directe communicatie Risico’s in deze fase Toepassen personeelsinstrumenten • Weinig zelfkennis • Heldere informatie over de spelregels in de organisatie • Roekeloos • Ontwikkeldoelen en regelmatige feedback • Ontbreken van begeleiding en sturing • Begeleiding door ervaren collega • Ambitie en enthousiasme kunnen doorschieten • Brede ontwikkeling werkzaamheden op andere afdeling door stages, • Leefstijl: weinig slaap, stappen, ongezond traineefuncties eten, alcohol • Feedback jongeren inzetten voor innovatieve oplossingen Effect op inzetbaarheid • Burn-‐out als gevolg van overbelasting • Onderbelasting leidt tot verveling en/of vertrek • Leefstijl en ontbreken van persoonlijke effectiviteit leiden tot conflicten • Willen geen vaste verbinding
LEVENSFASEN EN DUURZAME INZETBAARHEID WERKNEMERS
DE DERTIGER leeftijd 30 < 40 jaar De dertiger kent inmiddels zijn grenzen en mogelijkheden en wil die gaan benutten. Ook heeft hij gekozen voor zijn beroepsrichting. Veel dertigers hebben in deze periode ook zorgtaken te verrichten. Er wordt hard gewerkt om alles zakelijk en privé goed te laten verlopen. Qua werken kan een hoop, als het maar leuk is. Veel leren en verdiepen is belangrijk voor de ambitieuze dertiger. Ze willen een gezin, maar ook alles wat ze daarvoor deden blijven doen. Omgaan met – soms tegenstrijdige-‐ ambities en alle ballen de lucht in houden zijn de uitdagingen van deze fase. De dertiger is opgegroeid in de tijd dat autonomie belangrijk is en werk en privé moeten met elkaar in balans zijn. Positieve eigenschappen Wat hebben ze nodig op het werk • Pakt zaken planmatig aan • Cultuur waarin vraagstukken over work-‐ life balance besproken kunnen worden • Is vitaal, ambitieus en snel • Coachende stijl van leidinggeven • Grote betrokkenheid • Voldoende uitdagingen krijgen • Kijkt op de langere termijn • Meer verantwoordelijkheid • Kunnen en willen meer dan alleen uitvoerend werk • Inhoudelijk bezig kunnen zijn • Het denken wordt nuchter en zakelijk • Directe communicatie Risico’s in deze fase Toepassen personeelsinstrumenten • Disbalans in combinatie werk/privé • Verdere verdieping of verbreding taken (deelnemen aan netwerken of • Weinig aandacht voor innerlijke projectgroepen) ontwikkelingsbehoeften • Ondersteunen combinatie werk en privé • Overbelasting (deeltijdarbeid, flexibele werktijden, • Leefstijl: veel spanning, weinig beweging thuiswerken, etc.) Effect op inzetbaarheid • Burn-‐out als gevolg van overbelasting door disbalans • Verminderde beschikbaarheid • Vertrek organisatie of demotivatie • Verminderde fysieke en mentale weerstand
LEVENSFASEN EN DUURZAME INZETBAARHEID WERKNEMERS
DE VEERTIGER leeftijd 40 < 50 jaar Rond 40 jaar gaan veel mensen zich existentiële vragen stellen. De horizon komt namelijk in zicht. De tijd gaat steeds sneller lopen en het verleden wordt langer. Er ontstaan vage gevoelens van onrust en ontevredenheid. De veertigers krijgen te maken met de eerste grenzen en hebben de keuze te aanvaarden, te ondergaan of te ontwijken. Deze medewerkers hebben veel mensenkennis en doorzien bedrijfsprocessen. Er is behoefte aan werk waarbij de inzet van deze kennis en ervaring en het verwoorden van de eigen visie onderdeel uitmaken van het takenpakket. Ook de veertiger is opgegroeid in de tijd dat autonomie belangrijk is en waarin work-‐life balance belangrijk is. Positieve eigenschappen Wat hebben ze nodig op het werk • Voelen, denken en doen zijn geïntegreerd • Ruimte voor reflectie • Kunnen snel en doelgericht handelen • In gesprek kunnen gaan over nieuwe inspiratie • Uitdaging en afwisseling Risico’s in deze fase Toepassen personeelsinstrumenten • Midlife crisis/onzekerheid • Betrekken bij organisatie brede projecten en management • Werpen zich op werk/nemen mee naar huis om onzekerheid te maskeren • Taakverbreding of horizontale functiebeweging • Mantelzorg • Loopbaan coaching • Stagnatie ontwikkeling • Stimuleren beweging • Depressie • Heroriëntatie tweede fase loopbaan Effect op inzetbaarheid • Verlies motivatie • Beperking belastbaarheid • Behoefte aan nieuwe start • Afgeleid door innerlijke crisis
LEVENSFASEN EN DUURZAME INZETBAARHEID WERKNEMERS DE VIJFTIGER leeftijd 50 < 60 jaar Voor de meeste vijftigers is dit een periode van kracht, zelfkennis, zelfvertrouwen en van levenservaring.. Dit is wel afhankelijk van wat hij uit de voorgaande overgangsfase heeft geleerd. Er treedt een verschuiving op naar interesse voor werk waarbij weten, levenservaring en inzicht een rol spelen. Dit is ook een periode dat met kan geven, zonder er iets voor terug te ontvangen. Ze willen graag jongeren tot hun recht laten komen. Door de innerlijke rust breekt vaak een creatieve periode aan en is met in staat om vanuit een helicopterview te acteren. Er kan privé een groter beroep gedaan worden, waarbij flexibele werkoplossingen kunnen passen. De vijftiger is vooral gevormd in een tijd van respect en hiërarchie. De balans met privé wordt belangrijker. Het arbeidsethos wordt minder strikt. Positieve eigenschappen Wat hebben ze nodig op het werk • Creativiteit • Waardering krijgen voor senioriteit • Balans • Expertise kunnen benutten • Doelgericht en stabiel • Uitdagende opdrachten • Ego minder op voorgrond • Kwaliteit mogen leveren • Mentorschap mogelijk • Vertrouwen om op eigen wijze resultaten te mogen behalen • Meer echte interesse in mensen en maatschappij Risico’s in deze fase Toepassen personeelsinstrumenten • Fysieke achteruitgang • Sturen op positieve waardering van senioriteit • Verminderd herstelvermogen • Beperking van fysieke en mentale • Onvoldoende noodzaak onderhoud belasting kennis en vaardigheden • Stimuleren deelname aan training en • Verstarring cursussen • Mantelzorg • Mentorfunctie • Leefstijl: weinig beweging, vertraging • Aanpassen arbeidsduur of –patroon spijsvertering • Stimuleren van beweging • Ondersteuning eventuele heroriëntatie op loopbaan Effect op inzetbaarheid • Verminderde fysieke belastbaarheid • Verlies marktwaarde of start nieuwe ontwikkeling • Beperkte flexibiliteit • Negatieve houding jegens 30-‐ers, mogelijk conflict
LEVENSFASEN EN DUURZAME INZETBAARHEID WERKNEMERS
DE ZESTIGER/ZEVENTIGER leeftijd > 60 jaar De zogenaamde “verzilveringsfase”. Het leven wordt interessanter, de afstand tot de kleine dagelijkse problemen kleiner. Echter de huidige maatschappij met haar fixatie op de vitaliteit van jongeren zegt “je bent oud en daarmee out”. De levenswijsheid neemt toe. Men wordt milder. In deze fase zien men regelmatig de horizon van het (werk)leven naderbij komen. Wat is nu in deze laatste fase voor mij de kern, waaraan ik wil bijdragen en waar kan ik een goede bijdrage leveren? De zestiger en zeventiger is opgegroeid in een tijd van respect en hiërarchie, waarin geld en status belangrijke motivatoren zijn. De arbeidsethos was sterk. De groep is meestal de cultuurdrager van de organisatie en kan een belangrijke rol vervullen in het vertellen over de historie en ervaring van de organisatie. Positieve eigenschappen Wat hebben ze nodig op het werk • Levenswijsheid • Waardering van senioriteit • Positieve afstand • Zinvolle bijdrage kunnen leveren • Goede risico-‐inschatting • Sfeer en verbondenheid Risico’s in deze fase Toepassen personeelsinstrumenten • Cynisme • Aanpassing arbeidsduur of –patroon • Slecht verleden los kunnen laten • Beperking van fysieke en mentale belasting • Stagnatie in ontwikkeling • Mentorrol • Mantelzorg • Herinrichting functie, individuele • Onvoldoende aansluiting op omgeving benadering • Leefstijl: weinig beweging Effect op inzetbaarheid • Beperkte mobiliteit • Beperkte inzetbaarheid • Verminderde lichamelijke en psychische weerstand