Leeswijzer 2013-2014
Inhoudsopgave
Leeswijzer 2013-2014
Leeswijzer 2013-2014 3 Aanvragen
4
Romans van A-Z (op auteur) A - C D-F G- J K - M N- Q R - U V - Z Romans op genre
5 5 14 21 30 44 49 56
62
De Overijsselse Bibliotheek Dienst (OBD) in Nijverdal is een provinciale instelling die Bibliotheken adviseert en ondersteunt. In de Leeswijzer zijn de boektitels opgenomen die leeskringen in meervoud bij de OBD kunnen lenen, omdat in de plaatselijke Bibliotheek meestal maar één exemplaar van een titel aanwezig is. De OBD heeft een collectie van ruim 400 titels voor leeskringen. De collectie bestaat uit romans van Nederlandse en buitenlandse auteurs. Criteria voor de boekenkeuze zijn literaire waarde en discussiestof. De OBD houdt de leeskringcollectie actueel door titels te saneren en nieuwe aan te schaffen. De titels die gelezen worden door de vrouwenorganisaties NVVH, NBvP Vrouwen van nu Overijssel en Passage worden standaard aangeschaft. Daarnaast wordt een keuze gemaakt uit het aanbod van Senia en nieuw verschenen boeken. De OBD kiest samen met vrouwenorganisaties NVVH en NBvP Vrouwen van nu Overijssel, Literatuurclubs Drenthe en Biblionet Groningen jaarlijks vier nieuwe titels voor het koopaanbod. Kijk voor meer informatie en de bijbehorende lezingen op de website van de OBD. Informatie over leeskringen, inclusief deze Leeswijzer en het aanvraagformulier kunt u vinden op www.obd.nl/leeskringen. Hier staat ook informatie over het opzetten van een leeskring.
De OBD heeft een weblog voor leeskringen met boekennieuws, informatie over literaire activiteiten in de regio en leestips: http://leeskringenoverijssel.blogspot.nl/ Contactpersonen Voor vragen over planning en levering van de boeken kunt u contact opnemen met: Willy Koerhuis T. (0548) 63 44 44 E.
[email protected] Voor vragen over de collectie, documentatie en de Leeswijzer kunt u terecht bij Tineke Datema. Zij is tevens aanspreekpunt voor Bibliotheken en organisaties binnen en buiten de provincie. Bij haar kunt u ook terecht voor informatie over leesgroepen voor laaggeletterden en leeskringen in verzorgingstehuizen. Tineke Datema T. (0548) 63 44 44 E.
[email protected] Heeft u suggesties voor verbetering van de dienstverlening, dan horen wij dat graag. Wij wensen u veel leesplezier! Tineke Datema Consulent leeskringen Overijsselse Bibliotheek Dienst
2
Leeswijzer 2013-2014
Leeswijzer 2013-2014
3
Aanvragen
Romans van A-Z ( op auteur)
Om ervoor te zorgen dat leeskringen niet teleurgesteld worden omdat hun keuze gedeeltelijk of helemaal niet gehonoreerd kan worden, hebben we een aantal richtlijnen opgesteld. • U vraagt de door u gewenste titels aan via het daarvoor bestemde aanvraagformulier via www.obd.nl/leeskringen • U noteert de titels in volgorde van voorkeur, liefst wat meer zodat wij keus hebben mocht een gevraagde titel niet beschikbaar zijn • U vraagt maximaal twee onderstreepte titels uit de Leeswijzer aan (dit zijn nieuwe titels) • De uitleentermijn is vier weken. Het heen- en retourzenden valt buiten de uitleentermijn. U dient de datum waarop de boekbespreking is gepland op het reserveringsformulier te vermelden zodat wij de juiste data kunnen vaststellen. • Voor het lenen van de boeken en bijbehorende documentatie- of recensiemap betaalt u een vergoeding van €1,63 (+6% BTW) per boek. Aan het eind van het seizoen ontvangt de contactpersoon van de leeskring de rekening. • U vult het aanvraagformulier, dat te vinden is op www.obd.nl/leeskringen, in en verstuurt het via de website. Voor onze planning is het prettig als u het aanvraagformulier voor 1 juni 2013 retouneert, het is echter altijd mogelijk om in de loop van het leesseizoen bestellingen te doen. U krijgt een bevestiging van de voor u gereserveerde titels. De boektitels kunt u in meervoud lenen: minimaal 5 exemplaren per titel en maximaal 10 exemplaren per titel. Samen met de boeken krijgt u een documentatie- of recensiemap. Deze bevatten achtergrondinformatie over de auteur, het boek en indien mogelijk discussievragen. Van een beperkt aantal titels kunt u ook een verfilming van het boek of een boek in grootletterdruk aanvragen. Indien de titel op dat moment in ons magazijn aanwezig is, krijgt u het meegeleverd. Wilt u weten of het boek ook als luisterboek of daisyrom beschikbaar is, neem dan contact met ons op of kijk op www.aangepastlezen.nl Afhalen en retourneren De OBD verzendt de boeken naar de Bibliotheek van uw keuze. Daar haalt u de boeken op en brengt u ze terug. Voor een goed verloop van onze planning is het noodzakelijk dat u zich houdt aan de afgesproken uitleentermijn en het pakket boeken met documentatie-of recensiemap compleet bij uw plaatselijke Bibliotheek inlevert. Dit voorkomt stagnatie voor volgende reserveringen. Bij niet terugsturen van de documentatie- of recensiemap wordt €5,- in rekening gebracht. Voor een niet teruggestuurd of beschadigd boek betaalt u de boekhandelsprijs.
Verfilming op dvd
Recensiemap
Grootletterdruk
Het huis van de moskee. 2005. 413 p. ‘Het huis van de moskee’ gaat over Aga Djan, tapijthandelaar en hoofd van een grote Iraanse familie die het huis van de moskee bewoont. Broers en zussen, en neven en nichten wonen vreedzaam in het huis totdat de Sjah van Perzië wordt afgezet en de Ayatollahrevolutie Khomeini aan de macht brengt (1979). Niet alleen het land lijdt onder de terreur, de jihad en de islamisering. Ook de familie van Aga Djan wordt verscheurd, en familieleden worden vijanden. In dit prachtige en aangrijpende verhaal wordt niet alleen de historie van Iran weerspiegeld in de familiegeschiedenis, het gaat ook over religieuze radicalisering en hoe vrienden vijanden kunnen worden. Deze roman geeft inzicht in het hedendaagse moslimfundamentalisme. ABDOLAH, K. Spijkerschrift: notities van Aga Akbar. 2000. 377 p. De doofstomme vader van een naar Nederland gevluchte man heeft in een zelf ontworpen spijkerschrift een boek geschreven. Na zijn dood wordt het bij zijn zoon bezorgd, die het vertaalt naar een leesbaar schrift. Er komt een fascinerende roman over liefde, verraad, dood en religie te voorschijn die zich afspeelt in een woelig Perzië. ADIGA, ARAVIND De witte tijger. 2008. 278 p. Balram Halwai heeft zich als slimste jongetje van zijn dorp via een chauffeursbaantje in Delhi tot een rijke taxiondernemer in cyberstad Bangalore opgewerkt met dezelfde rigoureuze en dubieuze middelen als zijn bazen. De hoofdpersoon van deze debuutroman laat de bezoekende premier van China in een briefroman het ware gezicht van het ogenschijnlijk democratische en economisch bloeiende India zien: corrupt en florerend door de slaafse dienstbaarheid van de nog in feodale omstandigheden verkerende armen. Door de satirische benadering, de doeltreffende stijl, de verrassende vormvondsten en de indringende beschrijving van de sociale tegenstellingen trekt deze Zola van India de roze bril van meer westers georiënteerde schrijvers en lezers overtuigend af. Dit boek is werkelijk adembenemend, vernieuwend, spannend en cynisch geestig. Na studie in het buitenland woont de jonge Indiase journalist van o.a. de Financial Times nu in Bombay. AGUALUSA, J.E De handelaar in verledens. 2007, 143 p. Ventura handelt in verledens, hij voorziet met name de nieuwe elite in Angola van een nieuw verleden. Hij verzint een goede stamboom, desgewenst een gelukkige jeugd, en levert foto’s van beroemde voorouders. Natuurlijk moet dit een keer mis gaan, je kunt immers niet aan je verleden ontsnappen. Verleden en heden gaan door elkaar lopen wanneer de mysterieuze vreemdeling José Buchmann binnenstapt bij Felix Ventura. Zoals ook in andere werken van de Angolese schrijver (1960) lopen fictie en werkelijkheid door elkaar heen. De roman heeft meer lagen, van ogenschijnlijk een eenvoudig verhaal, tot een aanklacht tegen het Angola van na de burgeroorlog tot een verhandeling over fictie en werkelijkheid.
Symbolen Leeswijzer Documentatiemap
ABDOLAH, K.
ALLENDE, I. Eva Luna. 1988. 305 p. Een Zuid-Amerikaanse vrouw, die is geboren aan de zelfkant van de maatschappij, moet zich een weg zoeken in de jungle van de samenleving.
4
Leeswijzer 2013-2014
Leeswijzer 2013-2014
5
AMMANITI, N.
BAKKER, G.
Zo god het wil. 2007. 446 p.
Boven is het stil. 2006. 264 p.
Drie bevriende werkeloze mannen en de 13-jarige zoon van een van hen leven hun chaotische en armetierige leven in een lelijk dorp dat met het toeristische Italië niets te maken heeft. Vader en zoon, die ondanks alles erg aan elkaar verknocht zijn, vormen de spil van het soms absurde, soms vertederende, steeds snel en boeiend vertelde verhaal. Het wordt in korte verspringende scènes verteld. Geweld, drank en seks spelen een grote rol. Van hun plannen komt niet veel terecht. De schrijver weet tot het verrassende einde de spanning erin te houden.
Literaire streekroman over boerenzoon Helmer van Wonderen, een vijftiger, die op een afgelegen boerderij zijn doodzieke vader verzorgt. BAKKER, Gerbrand. De omweg. 2010. p. 235 p. Een ongeneeslijk zieke vrouw trekt zich terug op een afgelegen plek in Wales, terwijl haar echtgenoot haar op het spoor probeert te komen.
ANKER, R. Hajar en Daan. 2004. 288 p. Daan Hollander, begin dertig en leraar geschiedenis, wordt verliefd op de zeventienjarige Hajar, 5 vwo-leerlinge en Marokkaanse. Deze wederzijdse verliefdheid groeit uit tot ware liefde. De relatie van leraar-leerlinge en Nederlander-moslima staat echter zwaar onder druk. De ontwikkelingen zijn vanaf het begin tot het einde verrassend en spannend. Daan, die tot dan toe leefde voor de seks, fun, een beetje shoppen en partyen met zijn vriendjes die het in de IT gemaakt hebben, ontdekt onder invloed van de intelligente, leergierige Hajar andere waarden en bezigheden. Hajar zet zich, naast haar studie, in voor de ontwikkeling van haar landgenotes.
BARICCO, A. Dit verhaal. 2007. 271 p. Italiaans magisch-realistisch verhaal dat zich afspeelt aan het begin van de twintigste eeuw waar de hoofdpersoon Ultimo Parri een liefde voor de eerste race-auto’s opvat. Tevens een schets van de gruwelen van de Eerste Wereldoorlog.
ANNA, Th.
BARNES, J.
De stille stad. 2006. 270 p.
Alsof het voorbij is. 2011. 158 p.
Als een Nederlands meisje stage loopt in een wereldberoemd visrestaurant in Tokio, krijgt ze een hevige cultuurschok te verwerken. Een roman over ontheemding, eenzaamheid en het leven in de grote stad.
Door een onverwachte erfenis wordt een middelbare man geconfronteerd met zijn niet altijd flatteuze verleden. BARRY, S.
AUSTEN, J.
De geheime schrift. 2009. 324 p.
Emma. 1982. 460 p.
Een ten onrechte in een psychiatrisch ziekenhuis opgenomen Ierse vrouw van bijna honderd jaar vertelt haar levensverhaal.
Beschrijving van het leven en karakter van een jong, intelligent en zelfbewust meisje uit de gegoede middenstand in Engeland omstreeks 1800. Oorspr. dr. 1816.
BARRY, S. AUSTER, P.
In het beloofde land. 2011. 268 p.
Onzichtbaar. 2009. 238 p.
Een 89-jarige Ierse vrouw, die al vanaf haar 16e in Amerika woont, ziet in de dood van haar kleinzoon die omgekomen is in de Golfoorlog aanleiding om haar herinneringen te noteren.
Een bekende schrijver ontvangt van een vroegere studievriend een schokkende autobiografische roman. Op zijn bekende wijze weeft Auster een web van verhalen en speelt hij een ingenieus spel met schijn en wezen. Bekende thema’s als identiteit, isolement, schuldgevoelens, schrijverschap en literatuur spelen een grote rol. Belangrijke motieven zijn daarnaast rouw (het verlies van een jongere broer) en seksualiteit (o.a. de - zorgvuldig voorbereide - incestueuze relatie tussen Walker en diens zus). Een gitzwarte, fascinerende roman, spannend, raadselachtig, maar kristalhelder geschreven. BAETEN GRONDA, P.
Wereld van mooie plaatjes. 1988. 176 p. Door de vragen van haar dochtertje gaat een vrouw zich rekenschap geven van haar eigen levenshouding. Oorspr. dr. 1966. BEIJNUM, K. van
Nemen wij dan samen afscheid van de liefde. 2008. 207 p. De eenentwintigste verjaardag en de twee dagen daaropvolgend van de desolate airco-monteur Max Eugène Venkenray, liefhebber van Metal, die verblijf houdt in Hotel Splendid, worden verteld. De stuurloze held bezoekt eveneens desolate vrienden; er zijn ontmoetingen met leden van de uiteenvallende familie (de moeder ‘Doctor Moeder’ is vilein neergezet) en er zijn contacten met meisjes (en dromerijen over hen). De dood van een broer, vanuit herinneringen verteld, is het scharnier van het boek. In ‘Gisteren’, daags na de verjaardag van de hoofdpersoon, stapt de vader van Max Eugène uit het raam van zijn hotel. Na lang dralen hervindt de ik-figuur zich op de intensive care van het ziekenhuis om zijn vader te bezoeken, dezelfde ruimte waar zijn broer eerder overleed. Debuut, genomineerd voor de Academica Debutantenprijs 2010.
6
BEAUVOIR, S. de
Leeswijzer 2013-2014
Paradiso. 2008. 292 p Een zich aan zijn milieu ontworstelde wetenschapper, onderzoeker van geluk, keert terug van zijn minnares. Hij is vast voornemens de relatie met zijn vrouw te beëindigen. Een dijkdoorbraak maakt het hem aanvankelijk onmogelijk zijn huis -het is de omgeving van de nouveaux riches- te bereiken. Zijn vrouw blijkt vermist. Zijn dochter van veertien komt achter het overspel van haar vader. Ook de echtgenote heeft haar deel in de ontrouw; zij heeft in een jonge klusjesman haar verdronken jeugdliefde herkend en zij is in zijn ban geraakt. De echtelieden hebben elkaar te lang verwaarloosd. De verdwijning en verschijning van de vrouw zijn de spillen van deze zedenroman/ huwelijksroman.
Leeswijzer 2013-2014
7
BEIJNUM, K. van
BLOOM, A.
De vrouw die alles had. 2002. 335 p.
Op zoek. 2008. 239 p.
Claire staat voor de moeilijke taak in zeer korte tijd haar filmscenario te herschrijven. Het bezoek van haar zoon Bas, die met proefverlof uit de gevangenis is, komt dan behalve onverwacht ook ongelegen. Behoedzaam proberen moeder en zoon het mijnenveld van het verleden te omzeilen, maar hun gewapende vrede houdt geen stand.
Een jonge Oost-Europese vrouw ziet in 1924 haar familie omkomen in een pogrom en vlucht naar New York, waar ze na verloop van tijd verneemt dat haar dochtertje nog leeft. BOOGAARD, O. van de Het verticale strand. 2005. 319 p.
BERNLEF, J.
Een familie-epos over drie generaties vrouwen. Drie vriendinnen verlaten in de zestiger jaren het huis van hun moeders voor een losbandige nacht met grote gevolgen voor de rest van hun levens.
Boy. 2000. 317 p. Dagbladen meldden de onnatuurlijke dood van de 32-jarige filmster Norma Todd. Verdachte van de moord is een doofstomme jongen, Boy, die door de politie in haar klerenkast was aangetroffen. Hij wordt gearresteerd, veroordeeld en pleegt tenslotte zelfmoord. William Stevens, verslaggever, die kort tevoren Norma nog heeft geïnterviewd, weigert te geloven dat Boy de dader is en gaat op onderzoek uit. Hij stuit op de filmpianiste Amy Faye bij wie de jongen een tijdje in huis heeft gewoond. Bernlef weet op knappe wijze iemand die doofstom is en dus geen taal kent, in de woorden van anderen tot leven te brengen. BERNLEF, J.
Boogers, A. Alle dingen zijn schitterend. 2012. 381 p. De levens van drie jonge vaders kruisen elkaar op een cruciaal moment. Via veranderende locaties en perspectieven neemt de schrijver de lezer mee naar de soms moeizame levens van Remy, Arthur en Paul, de drie hoofdpersonen die op ingenieuze wijze met elkaar verbonden zijn Bordewijk, F.
Buiten is het maandag. 2003. 214 p. Een man die enige tijd in coma lag na een auto-ongeluk waarbij hij zijn vrouw verloor, probeert tijdens een verblijf in Nova Scotia zijn herinneringen te ordenen. BERNLEF, J. De een zijn dood. 2011. 203 p. Een oud-rechercheur legt zich toe op het opsporen van erfgenamen om dan een percentage van de erfenis op te strijken. Het boek speelt zich deels af in de buurt van Deventer.
Karakter. 254 p. Oorspronkelijke uitgave 1938. Geremd door zijn armoedige jeugd als zoon van een ongehuwde moeder in vooroorlogs Rotterdam en gedwarsboomd door zijn vader, de machtige deurwaarder Dreverhaven, weet een jonge man zich toch op te werken van kantoorklerk tot advocaat. Dit na zoveel jaar nog in geen enkel opzicht verouderde boek is met zijn feilloze compositie (zelfs in de titels der hoofdstukken), zijn heldere zakelijke stijl en zijn psychologische diepgang een klassiek werk in onze literatuur. BOURGONJE, F.
BERVOETS, H.
Labyrint. 2002. 138 p.
Lieve Celine. 2011. 204 p.
Hij, zestiger en architect, kan niet loskomen van de dood van zijn vrouw; voor haar, veel jonger en schilderes, heeft het leven na de dood van haar dochtertje en haar scheiding nauwelijks meer zin. Beiden zijn door hun persoonlijke omstandigheden in hun kunstenaarschap volledig vastgelopen. Na een toevallige ontmoeting worden ze verliefd op elkaar en besluiten ze naar Fez in Marokko te reizen. In het labyrint van de stad raken ze elkaar kwijt; ieder wordt tijdens de tocht door de stad geconfronteerd met herinneringen, eenzaamheid en verlies. En met een toekomst waarin de herinneringen tot rust gekomen zijn.
Een laagbegaafde jonge vrouw zoekt troost voor haar dramatische leven in brieven aan de door haar bewonderde zangeres Céline Dion. Haar brieven zijn hoopvol, terwijl de dreiging van alle akelige dingen in haar leven altijd voelbaar is. Grappig, maar tegelijk diep-droevig. BINET, L. HhhH: Himmlers hersens heten Heydrich. 2010. 346 p. Bij de geplande aanslag in Praag in 1942 op Reinhard Heydrich, hoofd van de Gestapo, loopt de spanning hoog op. Het interessante aan Binets boek is zijn reflectie op de verhouding feit en fictie in de geschiedschrijving. Die overwegingen leiden tot een modernistisch commentaar van de schrijver op zijn eigen praktijk. Blom, Lilian Slagschaduw. 2012. 219 p. Wanneer haar kinderen haar vragen stellen over de Tweede Wereldoorlog, raakt een hoogbejaarde vrouw steeds meer verstrikt in haar herinneringen. Derde roman van de weduwe van de auteur Louis Ferron.
8
Leeswijzer 2013-2014
BRAAM, S. Ik heb Alzheimer. 2005. 206 p. De schrijfster volgde haar vader René van Neer in zijn dementieproces. Van Neer, gepensioneerd psycholoog, krijgt in juli 2003 te horen dat hij Alzheimer heeft, de meest voorkomende vorm van dementie. Besloten wordt dat de oud-psycholoog zijn dochter verslag doet van zijn veranderende wereld. Het tweetal heeft al eerder samengewerkt: de vader was twaalf jaar lang researcher voor zijn dochter bij haar werk als onderzoeksjournaliste. Van Neer, die alleen woont in Tilburg, wil terug naar zijn geboortestad Maastricht en belandt daar in een zorgcentrum. Zijn dochter volgt de lotgevallen van haar vader op de voet, doet hiervan verslag en tekent uitspraken van haar vader op, zoals ‘het stempel dementie is een vrijbrief om je burgerrechten te ontnemen’. Tot slot van het boek is er een ‘eislijst’ van Van Neer te lezen, tien punten waarin hij aangeeft wat er voor dementerenden in Nederland gerealiseerd zou moeten worden. Een belangrijk verslag van binnenuit.
Leeswijzer 2013-2014
9
BRIJS, S.
Campbell, A.
De engelenmaker. 2005. 428 p.
Stop. 2012. 317 p.
Hoofdpersoon van deze omvangrijke roman is doctor Victor Koppe, een embryoloog, die zich na een wetenschappelijke carrière als huisarts vestigt in zijn geboortedorp Wolfheim, bij het drielandenpunt bij Vaals. De hem steeds bespiedende en roddelende dorpelingen, die functioneren als een rei in een klassiek drama, constateren dat de dokter drie zoontjes, een drieling, bij zich heeft met schrikwekkende afwijkingen en van wie allengs duidelijk wordt dat zij niet oud zullen worden. In terugblikkende hoofdstukken ontrolt zich dan het spannend levensverhaal van de dokter, een geniaal geleerde die zich als levensdoel blijkt te hebben gesteld een mens te klonen, waarmee hij voor zijn gevoel een strijd voert met God.
Een jonge vrouwelijke investeringsbankier met een enorm talent voor getallen verliest door een stukgelopen relatie, chronisch slaapgebrek en teveel drank haar gedrevenheid en realiseert zich dat ze eigenlijk niemand kan vertrouwen. De Ierse schrijfster, die dertien jaar werkte als investeringsbankier in Londen en zich toen liet omscholen tot psychotherapeut, debuteerde in 2009 met succesvolle roman ‘De logica van het moorden’. CAMPERT, R. Een liefde in Parijs. 2004. 160 p. Een gearriveerd schrijver in Parijs wordt onverwacht geconfronteerd met zijn verleden.
BRINK, A. De bidsprinkhaan. 2006. 287 p. Een waar gebeurde levensgeschiedenis van een zwarte slaaf in het 18e eeuwse Zuid-Afrika. BROECK, W. VAN DEN Terug naar Walden. 2009. 287 p. Deze magisch-realistische roman beschrijft hoe deze rijkste man van de wereld welbewust een alomvattende economische crisis in gang zet en het hele systeem laat instorten als wraak voor wat zijn ouders en hem is aangedaan in de crisis van de jaren ‘30. In 50 hoofdstukken, door schijnbaar toevallige passanten verteld, keert deze kleinzoon van een Belgische emigrant terug naar zijn roots, het Kempense dorp Wallem. Dit maakt het lezen voortdurend boeiend en gemakkelijk. De vertellers zijn veelal bijzondere karakters zoals de zich prostituerende filosofiestudente Kaat of apotheker Jos Vergif. De thematiek van Frederik van Eedens mislukte kolonie Walden is als ondertoon aanwezig. Het boek is actueel in het ter discussie stellen van de jacht op het grote geld.
CARRERE, E. Een Russische roman. 2009. 269 p. Autobiografisch getinte zoektocht van de verteller, kleinzoon van Russische emigranten naar zijn voorgeschiedenis. De ik-figuur gaat met een filmploeg een reportage maken in een klein stadje in Rusland, Kotelnitsj, waar een Hongaarse krijgsgevangene in 1944 in een psychiatrische inrichting terecht gekomen is en daar 53 jaar heeft vertoefd. Een paar dagen voor vertrek heeft de schrijver Sophie ontmoet en hij is stapelverliefd. Zijn moeder heeft ooit verteld, dat zijn grootvader een adellijk persoon uit Georgië was, maar zij vroeg hem niet in die geschiedenis te duiken. Hij doet het toch en brengt in dit boek drie verhalen bij elkaar. CHÂTELET, N. Afscheid van mijn moeder: een verslag. 2005. 122 p.
Heathcliff is als vondeling in huis genomen door Earnshaw, de eigenaar van de boerderij Woeste Hoogten. Zoon Hindley is vanaf het begin jaloers op de zigeunerachtige jongen; hij vernedert hem voortdurend en als vader Earnshaw sterft, begint hij hem zelfs te terroriseren. Omdat hij niet kan aanzien dat de vriendschap tussen zijn zus Catherine en Heathcliff omslaat in hartstochtelijke liefde, dwingt hij zijn pleegbroer de boerderij te verlaten. Heathcliff keert jaren later als een rijk en ontwikkeld man weer en neemt verschrikkelijk wraak. Oorspr. dr. 1847.
Gevoelens van wanhoop en woede bij de schrijfster (1944) als haar 92-jarige moeder meedeelt over drie maanden haar leven te zullen beëindigen. De aftelfase is gestart, van het ene ogenblik op het andere. In een aan haar moeder gerichte overdenking, zonder dat deze haar hartekreten overigens nog zal lezen, tracht zij nu haar verwarring onder woorden te brengen, tot een bezonken oordeel te komen, zich te verzoenen met dit besluit, haar rouw om te zetten in respect voor en naleving van die wilskracht. Herinneringen aan vroeger, voorvallen uit het verleden doemen op, wijze lessen van toen krijgen vorm en inhoud. Een intiem eerbetoon aan de moeder, die als vroedvrouw nieuw leven begeleidde, vrijheid en zelfstandigheid voor zichzelf en anderen opeiste, die tot het laatst een hoogstaand voorbeeld was. En dan de laatste rituelen, de laatste omhelzing.... Op 5 december 2002 neemt de oude mevrouw Jospin, moeder van vier kinderen (onder wie de bekende politicus Lionel Jospin), waardig afscheid van het leven.
BROUWERS, Jeroen
CHATWIN, B.
Datumloze dagen. 2007. 190 p
De zwarte heuvel. 2009. 270 p.
In een monoloog kijkt de naamloze, wat sullige, karakterloze hoofdpersoon op zijn leven terug. Vanaf de eerste dag van zijn huwelijk voelt hij zich als een rat in de val. Tegen zijn wil wordt een zoon geboren. De zoon wenst later geen contact. In veertig jaar ontmoeten zij elkaar maar een paar keer. Pas als de zoon stervende is, komen ze nader tot elkaar.
Tachtig jaar lang wonen de tweelingbroers Lewis en Benjamin Jones op hun boerderij ‘Het Visioen’, gelegen nabij de Zwarte Heuvel op het grensgebied van Engeland en Wales. Als kinderen en als volwassenen zijn ze zelden van elkaar gescheiden en delen ze hun leven. Ze eten hetzelfde, dragen dezelfde kleren, slapen in hetzelfde bed en voelen hetzelfde. Niet alleen de invloed van hun vader - een humeurige, stugge boer, enigszins verbitterd door een jarenlange burenruzie - maar vooral die van hun moeder - een scherpzinnige, doortastende vrouw - is groot.
BUWALDA, P.
Oorspr. Ned. dr. 1983.
BRONTË, E.J. De Woeste Hoogte. 1979. 307 p.
Bonita Avenue. 2010. 542 p. De kinderen van een gevierde wetenschapper treden niet bepaald in zijn voetsporen. Ambitieuze, vlot vertelde en spannende psychologische en zedenroman over een sympathieke pater familias die te gronde wordt gericht, over grote thema’s als dood, jaloezie, wraak, schuldgevoel en seksualiteit.
10
Leeswijzer 2013-2014
CHESSMANN, H.S. Niet meer mijn moeder. 2004. 155 p. Een ooit zo zelfstandige, intelligente oudere vrouw van Amerikaans-joodse afkomst verliest stukje bij beetje het besef van de werkelijkheid. Aan het eind van haar leven tracht ze in het reine te komen met haar oorlogsverleden. In korte hoofdstukken geeft de schrijfster vanuit verschillende personen gezien een aangrijpend beeld van het proces van dementie.
Leeswijzer 2013-2014
11
CHRISTMAS, D.
CLAEVE, C.
Twee tranen. 2008. 232 p.
Kleine bij. 2009. 279 p.
Didier Dominique zit sinds vier jaar in zijn cel te wachten op zijn executie. Dan komt de brief waarin staat dat hij nog acht dagen te leven heeft. Hij besluit zijn verhaal op te schijven: zijn huwelijk met Marian, haar obsessieve kinderwens, de dood van zijn moeder, zijn successtory als eigenaar van een reclamebureau en docent schrijfvaardigheid, en de fatale dag als de studente Marian in zijn leven verschijnt. Zij zorgt er uiterst geraffineerd voor dat ze zijn leven overhoop haalt, zodat hij geen uitweg meer ziet. De schrijver laat zien dat een leven in een ondoordacht moment kan kantelen en dat niemand zijn eigen duisternis helemaal kent, laat staan die van een ander.
De 16-jarige Nigeriaanse vluchtelinge Kleine Bij verlaat het detentiecentrum in Essex, waar ze in de twee jaar dat ze daar opgesloten was zichzelf goed Engels leerde. Ze kent maar een adres waar ze naar toe kan, dat van een jong echtpaar dat ze onder gruwelijke omstandigheden tijdens hun vakantie leerde kennen aan de Nigeriaanse kust. Het weerzien roept echter zeer dubbele gevoelens op. Het vergroot de druk waaronder de echtgenoten al leefden na de gebeurtenissen in Nigeria en er is een groot schuldgevoel tegenover (de illegale) Kleine Bij. Het pittige onderwerp (asielzoekers, olie-oorlog in Nigeria) is boeiend verweven met de huwelijksperikelen, deels voortkomend uit die problematiek.
CLAUDEL, Ph.
COELHO, P.
Grijze zielen. 2004. 236 p.
De alchemist. 2001. 180 p.
Verhaal dat zich afspeelt in een klein dorpje in het noordoosten van Frankrijk ten tijde van de Eerste Wereldoorlog. Het front is niet ver weg, maar raakt aanvankelijk het dorp niet. De moord op een klein meisje doet het dorp opschrikken. De verteller is zelf een inwoner van het dorp. Het verlies van geliefden door verschillende hoofdpersonen in de roman cirkelt rondom het centrale thema: wie vermoordde het meisje? De grijze zielen zijn de bewoners van het dorp: noch goed, noch slecht en niet echt levend, gevangen in herinneringen of ten prooi aan het noodlot.
In Andalusië trekt een jongen met zijn kudde schapen door de velden omdat hij wil zwerven en reizen. In een tweetal dromen wordt hem geopenbaard dat hij naar de piramiden in Egypte moet vertrekken, waar hij een schat zal vinden. Op reis erheen ontmoet hij een alchemist die over een grote wijsheid beschikt. De jongen ziet uiteindelijk in, dat hij het ware geluk alleen kan vinden als hij door meditatie de geheimen van de wereld om hem heen kan doorgronden. COELHO, P.
CLAUDELL, Ph.
De duivel en het meisje. 2003. 176 p.
Het verslag van Brodeck. 2008. 333 p.
De duivel bezoekt het afgelegen dorpje Viscos in de vermomming van de 52-jarige Argentijn Carlos en begraaft er elf goudstaven. Die wil hij weggeven als de bewoners van het dorpje binnen een week een moord plegen. Zo wil hij uitmaken of de mens in wezen goed of slecht is. Maar het barmeisje Chantal is hem te slim af.
Een oorlogswees wordt nooit helemaal geaccepteerd in een Frans dorp. De hoofdfiguur gaat voor een boodschap naar de herberg. Alle volwassen mannen zijn aanwezig. Ze hebben collectief een buitenstaander vermoord. Om dit in goede banen te leiden vraagt men de hoofdfiguur een feitelijk verhaal te schrijven. Als een detective ondervraagt hij iedereen die contact had met het slachtoffer. Langzamerhand ontvouwen de sociale verhoudingen zich in het dorp, de geschiedenis en de achtergronden van de moord. De hoofdfiguur maakt naast een sociologische reis door tijd en dorp ook een reis naar het eigen ik. Hem wordt een spiegel voorgehouden. Hij noteert dit voor zich zelf. Zijn officiële verhaal is het afvalputje van het dorp. Wat hij noteert, moet worden vergeten. De hoofdfiguur kan maar een conclusie trekken! CLAUDEL, Ph. Zonder mij. 2005. 108 p. De verteller is een man wiens vrouw op jonge leeftijd is gestorven. Hij wordt verteerd door schuldgevoel. Na het verlies van zijn vrouw brengt de werkelijkheid de gekwetste man tot de rand van de afgrond. Als hij besloten heeft zo niet verder te kunnen leven, heeft hij een ongewone ontmoeting. De hoofdpersoon vertelt dit boek aan zijn 21 maanden oude dochtertje. CLAUS, H. De geruchten. 1997. 224 p. René Catrijsse verdwijnt in de jaren zestig plotseling uit het Belgische Alegem en keert na drie jaar even plotseling in het ouderlijk huis terug. Hij zegt weinig en ziet er ongezond uit. In het dorp vinden opeens allerlei macabere gebeurtenissen plaats en de bewoners leggen verband met de terugkeer van René. De onmogelijke situatie waarin daardoor zijn vader, moeder en broer terechtkomen wordt steeds vanuit een ander familielid belicht. Voor deze roman ontving Claus de Libris Literatuur Prijs 1997.
Coetzee, J.M. De kinderjaren van Jezus. 2013. 317 p. Een oudere man en een kind alleen leren elkaar kennen op de boot naar een nieuw land. Ze trekken samen op, zoeken de moeder van het kind, werken, reizen, overleven... De lezer staat voor een grote puzzel in een schijnbaar helder rechttoe-rechtaan-verhaal. Coetzee maakt intertekstueel oude verhalen levend in onze tijd, niet in duiding, maar in beelden. Wezenlijke levensvragen komen zeer impliciet aan bod. COETZEE, J.M. In ongenade. 1999. 189 p. David Lurie, van middelbare leeftijd en tweemaal gescheiden, is een in ongenade gevallen wetenschapper. Na jarenlang Romantische poëzie te hebben gedoceerd aan de Kaapse Technische Hogeschool, begint hij impulsief een relatie met een studente. De verhouding verzuurt; hij wordt aan de kaak gesteld en moet voor een onderzoekscommissie verschijnen. Hij weigert om publiekelijk spijt te betuigen, neemt ontslag en trekt zich terug op het geïsoleerde boerderijtje van zijn dochter Lucy. Zijn leven stort in als hij en Lucy slachtoffer worden van een brute en verontrustende roofoverval. Langzaam, met behulp van de door hem geminachte vrienden van zijn dochter, komt hij er weer bovenop. Coetzee won met dit boek voor de tweede keer de Booker Prize in 1999. COEVERING, R. van Sneeuweieren. 2007. 175 p. Winnaar Academica debutantenprijs 2009 Een kippenboer en zijn vrouw uit een Brabantse kerkdorpje adopteren een jongetje uit Ghana. Hij groeit op als een intelligente, maar eenzelvige jongen, die botst met zijn vader.
12
Leeswijzer 2013-2014
Leeswijzer 2013-2014
13
Couperus, L.M.A.
DIS, A. van
De stille kracht. 270 p.
De wandelaar. 2007. 218 p.
Het boek verscheen in 1900 en is een van Couperus’ meest populaire romans. Hoofdfiguur is de Nederlandse bestuursambtenaar Otto van Oudijck. De roman verhaalt zijn ondergang, waarbij voor zijn ontrouwe vrouw Leonie een hoofdrol is weggelegd. De titel van het boek verwijst naar de onverklaarbare occulte verschijnselen die zich voordoen.
Midden in Parijs leidt de zestigjarige Nederlandse rentenier Mulder een zorgeloos bestaan, totdat op een dag een huis vol illegalen bij hem in de buurt in vlammen opgaat. Daarbij ontsnapt een hond, die zich aan hem hecht. Door de wandelingen die Mulder met de hond gaat maken, komt hij in aanraking met hele andere facetten van Parijs.
COUPERUS, L.M.A.
DOERR, A.
Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan. 1983. 342 p.
Verlossing. 2005. 428 p.
Een oude vrouw en haar vroegere minnaar, de moordenaar van haar man, hebben zestig lange jaren vereenzaamd geleefd in de schaduw van deze nooit ontdekte misdaad, ten prooi aan wroeging en angst. Oorspr. dr. 1906.
De hoofdpersoon David Winkler, is een hydroloog met een grote hartstocht voor wetenschap en natuur. Toeval, heeft hij vastgesteld, komt in de natuur niet voor. Hij gaat daarom behoedzaam door het leven.David ziet soms dingen voordat ze gebeuren. Hij droomt dat zijn dochtertje Grace verdrinkt in zijn armen. David neemt een radicale beslissing: hij laat vrouw en kind in de steek, reist naar de andere kant van de wereld.
COURTEMANCHE, G. Een mooie dood. 2006. 223 p. Tijdens een kerstdiner roept het decorumverlies van een terminaal zieke patriarch uiteenlopende reacties op. CUNNINGHAM, M. De uren. 1999. 221 p. Een dag uit het leven van drie vrouwen in de jaren ‘20, ‘40 en ‘90, met als bindend element de roman “Mrs. Dalloway” van Virginia Woolf.
Domínguez, C. M. De blinde kust. 2011. 166 p. Een tienermeisje krijgt een lift van een vijftigjarige man in een afgelegen deel van de Río de la Plata-kust. Ze blijken een gemeenschappelijk verleden te hebben tegen de sinistere achtergrond van de Argentijnse en Uruguayaanse militaire dictaturen. De auteur (1955) bouwt zijn verhaal op in losse fragmenten die hij langzaam maar zeker in elkaar schuift, maar zonder de puzzel helemaal af te maken. DONOGHUE, E.
CUNNINGHAM, M.
Kamer. 2010. 333 p.
Bij het vallen van de avond. 2010. 254 p. De komst van zijn zwager leidt bij een kunsthandelaar van middelbare leeftijd tot grote innerlijke verwarring. Sensitieve roman over liefde, vergankelijkheid en de betekenis van kunst.
Een 5-jarige jongen heeft jarenlang met zijn moeder opgesloten gezeten en moet na zijn bevrijding leren hoe het er in de wereld aan toe gaat. De Iers-Canadese Donoghue (1969), van wie sinds 1994 vijf boeken zijn vertaald, schreef een beklemmende, maar ook gevoelige en humoristische roman, geïnspireerd door de gruwelverhalen over jarenlang in opsluiting levende ontvoeringsslachtoffers.
CUSH, R. De Bradshaw-variaties. 2010. 268 p.
DORRESTEIN, R.
Wederwaardigheden van drie generaties van een moderne familie. Psychologische familieroman die het moet hebben van de meeslepende beschrijving van de innerlijke wereld van de personages. Voor liefhebbers van Virginia Woolf.
Het duister dat ons scheidt. 2003. 351 p.
DESAI, K. De erfenis van het verlies. 2006. 430 p. Het verhaal begint in 1986 wanneer een stelletje Nepalese opstandelingen de woning van de gepensioneerde rechter Jemubhai Popatlal en zijn zeventienjarige kleindochter Sai binnenvalt. De rust in Kalimpong, aan de noordoostelijke voet van de Himalaya blijkt voorgoed verstoord. Ver daar vandaan in New York, leidt Biju de zoon van de rechter’s kok het bestaan van een illegaal die door iedereen wordt uitgebuit. Bodemloze eigendunk en dwaasheid worden met humor beschreven.
14
Van een fantasierijk meisje van zes, ogenschijnlijk levend in een onalledaags maar gelukkig gezin met twee vaders, wordt de moeder wegens moord veroordeeld tot zes jaar gevangenisstraf. Dan wordt het meisje het slachtoffer van gemene pesterijen van haar klasgenoten. Uiteindelijk ziet het gezin zich verplicht te verhuizen naar een afgelegen plek op een Schots eiland. Op haar achttiende keert zij terug naar Nederland en komt alles te weten. DORRESTEIN, R. Is er hoop. 2009. 286 p. Het leven van de verstandelijk beperkte Igor wordt wel heel verwarrend als zijn vermeende vriendin ineens met baby en al bij hem en zijn moeder intrekt.
DIS, A. van
DORRESTEIN, R.
Tikkop. 2010. 221 p.
Zonder genade. 2001. 256 p.
Een Zuid-Afrikaanse en een Nederlandse man, veertig jaar geleden betrokken bij het verzet tegen de Apartheid, halen hun banden weer aan.
De vijftienjarige Jem is verliefd, gaat met z’n vriendin naar de disco en wordt daar bij toeval doodgeschoten. Sindsdien slaapt zijn moeder Franka niet meer en wordt zijn stiefvader Phinus verteerd door wraak- en schuldgevoelens. Tussen Franka en Phinus, die al veertien jaar een hecht paar zijn, is na Jems dood weinig over
Leeswijzer 2013-2014
Leeswijzer 2013-2014
15
van enig gevoel van saamhorigheid en in hun verdriet raken ze steeds meer van elkaar vervreemd. In een poging iets van vroeger te vinden, gaan ze er een weekend tussenuit, maar het loopt heel anders dan gedacht.
De held. 2010. 320 p.
DOUWESZ, M.
Nadat de joodse vader van een vrouw is overleden, worden zij en haar gezin slachtoffer van een aanranding en een nachtelijke gewapende overval. Winnaar Opzij Literatuurprijs 2010.
DURLACHER, J.
Weg. 2009. 575 p. In april 2002 werkt gynaecologe Edith Heringa (39) aan een promotieonderzoek waarin ze verband wil leggen tussen anorexia nervosa bij pubermeisjes en onzekerheid over ontwakende seksualiteit. Tijdens de moeizame afronding realiseert ze zich dat ze na zeven jaar niet meer houdt van Norma, met wie ze een afgelegen boerderij in Noord-Drenthe deelt. Deze gaf haar baan op toen ze gingen samenwonen, zorgt voor huishouden en veestapel en is dierenactiviste. Niet alleen bleek ze heel anders te zijn dan in hun latrelatie, ook zijn ze de laatste jaren uit elkaar gegroeid. Als Edith de relatie uitmaakt, weigert Norma te vertrekken en maakt sluw gebruik van Ediths netheid. Pas als Ediths vader ingrijpt, pakt ze haar biezen. Winnaar Opzij Literatuurprijs 2009.
EGAN, J. Het bezoek van de knokploeg. 2011. 355 p. Een oudere punker die nu een platenmaatschappij heeft en zijn hartstochtelijke, maar verwarde jonge medewerkster tonen aan hoe kunst en muziek een mens uit de dagelijkse beslommeringen kunnen verlossen. EKMAN, K. Wolfshuid. 2001. 328 p. In 1916 is een jonge vroedvrouw op weg naar een geïsoleerd dorp in het noorden van Zweden, waar ze een nieuwe baan heeft geaccepteerd.
DROS, I. Ilios en Odysseus. 2008. 431 p. Na de Odyssee-vertaling-in-dichtvorm maakte Dros beide epen voor jongeren toegankelijk in een navertelling; ze verschijnen nu in een kloek, fraai uitgevoerd, volwassen boekdeel. Het Trojeverhaal wordt door oorlogsgod Ares himself verteld, wat de lezer een kijkje gunt in mensen- en godenwereld. Ares vlotte stijl en moderne woordkeus maken veel voetnoterij overbodig. Knap van opzet en taal dus. Zo mogelijk nog knapper is de hervertelling van Odysseus lotgevallen. Schijnbaar moeiteloos houdt Dros de oorspronkelijk al vrij ingewikkelde raamvertelling bijeen. In de verhalen van en over Odysseus zien we de held vanuit uiteenlopende perpectieven belicht. Het levendige, geestige en nog altijd spannende verhaal werd met de zwartwitprenten van Harrie Geelen kundig en suggestief geillustreerd.
Zwart water. 1994. 376 p. Een gruwelijke dubbele moord in een dorpje in het noorden van Zweden wordt niet opgelost. Jarenlang leeft iedereen in de onzichtbare schaduw ervan. Achttien jaar later denkt iemand door toeval de moordenaar te herkennen.Een derde moord is het gevolg. Tegen deze misdaadachtergrond geeft deze roman een fijnzinnig beeld van de ‘modernisering’ van de Noord-Zweedse samenleving. ENQUIST, A.
DUBOIS, J.
De thuiskomst. 2005. 415 p.
Een Frans leven. 2005. 312 p. Sportverslaggever Paul Blick trouwt met de dochter van zijn werkgever en houdt er een geheime affaire op na. Verhaal tegen de achtergrond van het Frankrijk van 1958 – 2003. DULLEMEN, I. van De komst van de rustverstoorder. 2004. 240 p. Het verhaal speelt in Ierland waar de schrijver Olivier en zijn zwangere vrouw Olga zich vestigen in een eenvoudig huisje op zoek naar geluk. Vlak na de geboorte van hun zoon blijkt echter dat hij doof is, wat een einde maakt aan hun zorgeloze leven. Door hun verschillende opvattingen over de opvoeding van de jongen wordt de kloof tussen hen steeds groter. De jongen kan ook zijn draai niet vinden totdat hij de leeftijd heeft bereikt waarop hij zelf bepaalt wat hij doet. Het verhaal is sober geschreven en gaat over opoffering, vrijheid, de grilligheid van de natuur, idealen, de tekortkomingen van en communiceren zonder taal.
Historische roman over het leven van Elisabeth Batta (1741-1835), de vrouw van de beroemde ontdekkingsreiziger, kapitein James Cook. Batta’s zeemansvrouwenleven valt uiteen in een leven met, een leven zonder en een gedeelte wachten op “de thuiskomst” van James. Uiteindelijk overleeft ze zowel haar man als haar zes kinderen en blijft alleen achter. De roman lijkt in het heden te spelen, Elisabeth heeft het gevoelsleven van een hedendaagse moderne vrouw. Hierdoor is het verhaal psychologisch sterk maar komt de historische component minder uit de verf. ‘De thuiskomst’ is met veel inlevingsvermogen en oog voor detail geschreven vanuit het vrouwelijk perspectief. ENQUIST, A. Contrapunt. 2008. 205 p. Een moeder kijkt terug op het leven van haar verongelukte dochter, op de maat van de Goldberg-variaties, door Bach gecomponeerd na het verlies van een zoon. ENQUIST, P.O.
DURLACHER, J.
Het bezoek van de lijfarts. 2000. 326 p.
De dochter. 2001. 230 p. De dochter om wie het verhaal draait is Sabine, die werkt bij het Anne Frankhuis. Daar ontmoet Max, student literatuurwetenschap, haar voor eerst. Zijn vader is tot ongenoegen van zijn zus Judith na de oorlog met een niet-joodse getrouwd. Max en Sabine krijgen een verhouding en gaan na verloop van tijd samenwonen. Maar op zekere dag is ze met de noorderzon vertrokken. Vijftien jaar later ontmoet hij Sabine weer op de Frankfurter Buchmesse. Zij wordt vergezeld door Sam, een beroemde filmproducent uit Hollywood. Hij werkt aan zijn memoires die Max in Nederland wil uitgeven. Uit dat boek wordt hem duidelijk met welk geheim Sabine moest leven, het bevat de verklaring voor haar vlucht.
16
EKMAN, K.
Leeswijzer 2013-2014
In 1770 wordt Johann Friedrich Struensee, lijfarts van de geesteszieke Deense koning Christian VII, praktisch alleenheerser van Denemarken. Niet alleen weet Struensee door talrijke hervormingen een fluwelen revolutie door te voeren, hij knoopt ook een liefdesbetrekking aan met koningin Caroline Matilde, bij wie hij een dochter verwekt. De beschrijvingen van de waanvoorstellingen van Christian VII schetsen een aandoenlijk beeld van de waanzinnige koning.
Leeswijzer 2013-2014
17
ENQUIST, P. O.
FEBRUARI, M.
Kapitein Nemo’s bibliotheek. 2004. 231 p.
De literaire kring. 2007. 253 p.
Als twee Zweedse jongens na als baby in het ziekenhuis verwisseld te zijn op hun zesde bij hun echte familie terecht komen, is dat een traumatische ervaring.
De leden van een boekenclub worden door de verschijning van een roman van een oud-plaatsgenoot hardhandig aan een schandaal uit het verleden herinnerd. Uitgangspunt is een waargebeurd glycerineschandaal in de jaren ‘90, waarbij 80 Haïtiaanse kinderen overleden door een vergiftigd bestanddeel in een hoestdrank, dat was geleverd door een Nederlands bedrijf. In vijf afdelingen beschrijft Februari het leven in een dorp waar dit schandaal zich jaren geleden afspeelde.
ENRIGHT, A. De samenkomst. 2007. 286 p. Als haar nauwelijks een jaar jongere broer Liam zelfmoord heeft gepleegd, gaat Veronica Hegarty (39) terug naar het huis waar ze opgroeide in Dublin. Bij haar moeder licht ze telefonisch haar vele broers en zussen in, gaat naar Brighton om het lichaam van Liam op te halen en regelt de begrafenis. De dood van haar broer en de confrontatie met haar naaste familie doen haar denken aan haar jeugd in een gezin van twaalf kinderen en aan haar oma Ada, die een minnaar had die Liam misbruikte. Na de begrafenis raakt ze in een depressie, kan niet meer slapen en is negatief over haar man en twee kinderen. Maar als ze maanden later naar haar gezin teruggaat, gloort er licht. Van de Ierse auteur (1962) verschenen eerder een bekroonde verhalenbundel en drie geprezen romans. Ook in deze in de Britse pers enthousiast besproken vierde roman schrijft ze somber, maar tegelijk liefhebbend en in een heel zorgvuldige stijl over een moeilijk communicerende Ierse familie. Een sterke en mede door de uiteindelijk positieve toon, zeer indringende roman. Normale druk. Winnaar Booker Prize 2007. ENTER, S. Grip. 2011. 183 p. Vier alpinisten die in hun studententijd in de Noorse Lofoten enkele klimtochten gemaakt hebben, komen na twintig jaar bijeen voor een reünie.
FERRON, L. Het overspelige gras. 2002. 255 p. Deze roman beschrijft de ondergang van de Achterhoekse adel. De auteur zet de gehechtheid aan traditie van de landadel tegenover de mentaliteit van de nieuwe rijken die deze plaats innemen. Louis Ferron ontving in 2001 de Constantijn Huygensprijs voor zijn hele oeuvre. FIGUERAS Kamtsjatka. 2006. 271 p. Een man kijkt terug op de periode waarin hij door de militaire dictatuur in Argentinië van de ene op de andere dag zijn ouders kwijtraakte. Als tienjarig Argentijns jongetje zit hij tijdens de militaire dictatuur met zijn ondernemende broertje en ouders in een vakantiehuisje. Velen in hun omgeving verdwijnen zomaar, meestal voor altijd. Een waarin de dreiging van de dictatuur altijd op de achtergrond aanwezig is, maar dat ook door de ‘gewoonheid’ van het dagelijks leven, zoals een kind die kan zien, ontroert. FLAUBERT, G.
ENTIUS, Y.
Madame Bovary. 1968. 407 p.
Het kabinet van de familie Staal. 2011. 222 p.
Klassieke roman over een naar ongrijpbaar geluk hunkerende vrouw, die zich, teleurgesteld door de nuchterheid en middelmatigheid van haar man, een dorpsdokter, in roekeloze liefdesverhoudingen stort, hetgeen tot haar ondergang leidt. Oorspr. dr. 1857.
In een gezin met drie dochters heersen grote spanningen. Met ‘Rakelings’ (2006) won zij de Selexyz Debuutprijs, in haar vervolgromans zette zij telkens op indringende wijze zeer menselijke personages neer, en met haar vierde roman laat Yolanda Entius (1961) zien dat invoelend en dicht op de huid vertellen haar handelsmerk is geworden.
FOER, J.S. ESSEN, R. van
Alles is verlicht. 2002. 301 p.
Visser. 2008. 189 p. Een verhaal over geschiedenisleraar Jacob Visser. De uiterlijke verhaallijn zou goed kunnen plaatsvinden, maar toch ook weer niet zo gemakkelijk: wanneer hij tijdens een van zijn lessen iets ondoordachts zegt, komt zijn leven in een maalstroom terecht; een groepje neonazi’s vat zijn uitspraken op als een oproep om tot actie over te gaan en benoemt hem tot hun leider. Wat Jacob echter van binnen meemaakt, is zeer herkenbaar. Zijn verdriet, zijn pech, zijn stommiteiten soms zijn menselijk en doen ons voortdurend aan onszelf denken.
In deze roman maken we kennis met de ik-figuur die dezelfde naam draagt als de schrijver, ook zelf schrijft en in Oekraïne op zoek gaat naar een vrouw die zijn grootvader van de Nazi’s heeft gered. Al spoedig ontwikkelt zich een vriendschap tussen hem en Alex, zijn Oekraïense tolk. Stukje bij beetje wordt duidelijk welke verschrikkingen zich hier in de oorlog hebben voorgedaan. Dat wil niet zeggen dat dit een zwaarmoedig boek is; integendeel, het boek staat barstensvol komische, dramatische en absurde verhalen die met verbazingwekkende vanzelfsprekendheid worden opgedist.
FABREGAS, L.
FOER, J.S.
Landen. 2010. 209 p.
Extreem luid & ongelooflijk dichtbij. 2005. 346 p.
Een jonge Nederlandse vrouw en een oude Spaanse gastarbeider blijken in hun zoektocht naar hun levensbestemming veel gemeen te hebben.
‘Extreem luid & ongelooflijk dichtbij’ beschrijft hoe drie generaties van een Duitse familie betrokken raken bij twee van de gruwelijkste gebeurtenissen van de jongste geschiedenis. Grootvader Thomas Schell overleeft op miraculeuze wijze het bombardement van Dresden. Vader Thomas Schell komt om bij de aanslag op de Twin Towers. De 9-jarige zoon Oskar Schell hoort de laatste woorden die zijn vader inspreekt op de voicemail en begint een zoektocht naar het slot dat past bij de geheimzinnige sleutel die zijn vader heeft nagelaten. Oskar is de tragi-komische held van het verhaal, een vroegwijze ontdekkingsreiziger met messiaanse trekjes die zoekt naar verlossing in de menselijke tragedie.
FABREGAS, L. Het meisje met de negen vingers. 2007. 271 p. Twee zussen, opgegroeid in de jaren ‘70 van de 20e eeuw in Barcelona, proberen de gevolgen van hun opvoeding door links geëngageerde ouders ongedaan te maken.
18
Leeswijzer 2013-2014
Leeswijzer 2013-2014
19
FRANCK, J.
GALLOWAY, S.
De middagvrouw. 2008. 382 p.
De cellist van Sarajevo. 2008. 238 p.
Een moeder van joodse afkomst wil uit het naoorlogse door de Russen bezette Duitse gebied naar het westen vluchten en laat daarvoor haar nog jonge zoontje op een station achter. Zij heeft twee dochters, raakt steeds ernstiger verward en wil niets meer weten van haar ernstig gewonde man, een Duits officier, van wie zij ook op zijn sterfbed eigenlijk geen afscheid wil nemen. Haar dochters proberen haar naar vermogen bij te staan, maar moeten maar zien hoe zij een eigen bestaan kunnen opbouwen. Met de oudste lukt dit maar ten dele, ze heeft steeds meer behoefte aan verdovende middelen en krijgt een hechte relatie met een vriendin, die het ook al moeilijk heeft met zichzelf. De jongste blijkt uiteindelijk de sterkste. Als assistente in een apotheek kan zij haar zus aan het een en ander helpen, ze wil studeren, heeft haar eigen moeilijkheden, moet zich ten dele van zichzelf vervreemden en leidt in een voor haar oneigenlijke omgeving een tragisch bestaan. Een roman die zich vooral in Berlijn afspeelt.
Na een aanslag in Serajevo in 1992 besluit een cellist op de plaats van de inslag elke dag te gaan musiceren. Galloway (1975) geeft geen verslag van de dagelijkse beschietingen op de bevolking van Sarajevo in 1992. Waarom zou een jonge Canadese schrijver dat ook? Hij is goed gedocumenteerd, maar was ergens anders op uit: wat houdt mensen in een uitzichtloze situatie op de been? Het passende beeld vond hij in een ware gebeurtenis: bij een beschieting van mensen die in de rij stonden voor brood, vielen 22 doden - een cellist besloot op die plaats 22 dagen lang om 4 uur Albinoni’s Adagio te spelen.
FRANZEN, J. Vrijheid. 2010. 588 p. Portret van een dysfunctioneel Amerikaans gezin van de jaren tachtig van de 20e eeuw tot heden. Vrijheid is geen statisch concept, maar een menselijk verlangen dat onlosmakelijk is verbonden met politiek en emotie.
GARCIA MARQUEZ, G. Herinnering aan mijn droeve hoeren. 2004. 127 p. Een oude vrijgezel die enkel de betaalde liefde kent, besluit zichzelf voor zijn negentigste verjaardag een heel bijzonder cadeau te geven: een nacht met een jonge maagd. Een bevriende bordeelhoudster weet zo’n meisje voor hem te vinden, maar op de nacht zelf is het meisje zo moe dat ze de hele nacht doorslaapt, en wanneer de oude man beseft dat hij verliefd op haar is geworden, beginnen de problemen, want de echte liefde (en de bijkomende jaloezie) kende hij nog niet. GARNER, H.
FREDRIKSSON, M.
De logeerkamer. 2008. 164 p.
Anna, Hanna en Johanna. 1997. 351 p.
Helen, een zestiger, krijgt haar vriendin Nicola voor drie weken in Melbourne te logeren. De terminale Nicola ondergaat in die periode een dubieuze alternatieve behandeling, waar ze zeer onder lijdt. Helen bekijkt dit kritisch, terwijl ze haar vriendin verpleegt en verzorgt. Vriendschap wordt hier met kleine voorvallen mooi neergezet. Nicola’s woede en angst drukken echter op de relatie en het komt tot een uitbarsting. Dit is ook een keerpunt in de therapieën. Zorgvuldig beschrijft Garner (1942) in deze autobiografische roman de voortschrijdende aftakeling en het afscheid van haar vriendin en de enorme impact die dit heeft op een jarenlange vriendschap.
Johanna is dement en ligt op sterven. Haar dochter Anna, een carrièrevrouw, bezoekt haar en begint zich af te vragen wat voor vrouw haar grootmoeder Hanna was. Omdat Johanna niet meer in staat is antwoord te geven op haar vragen, besluit Anna zelf op onderzoek uit te gaan. Zo begint haar reis door drie generaties van vrouwen die onder zeer verschillende omstandigheden en elk op eigen manier hun positie moesten bevechten. FREDRIKSSON, M. Inge en Mira. 2000. 251 p. Twee vrouwen, met een totaal verschillende achtergrond, ontmoeten elkaar: Inge is achter in de veertig, gescheiden en heeft twee dochters. Mira is achter in de veertig. Zij is met haar twee zoons uit Chili gevlucht nadat haar andere zoon is vermoord en haar dochter vermist wordt. Als de twee vrouwen elkaar in een Zweeds tuincentrum ontmoeten, is dat het begin van een diepe vriendschap.
Eldorado. 2008. 216 p.
Een joods jongetje in Zweden in de Tweede Wereldoorlog wordt geadopteerd door een kinderloos echtpaar, maar blijft ondanks de liefderijke opvoeding toch een buitenstaander met een eigen wereld van dromen, mystiek en muziek.
Een commandant van de Italiaanse kustwacht raakt steeds meer beklemd door de stroom Afrikaanse vluchtelingen.De Italiaans commandant Piracci bewaakt de Siciliaanse kust. Hij voert het bevel over een fregat dat als voornaamste taak het redden van Afrikaanse bootvluchtelingen heeft. Ze komen uit Soedan of Libië om hun geluk in Europa te beproeven. Velen overleven de tocht niet, worden teruggestuurd of drijven zonder water en voedsel op zee. Op een dag ontmoet de commandant een eerder door hem geredde vrouw. Zij vraagt hem zijn pistool om de corrupte en wrede mensensmokkelaar die de dood van haar kind op zijn geweten heeft te vermoorden. De blik van de vrouw brengt hem tot inkeer en hij besluit zijn leven drastisch te wijzigen en de overtocht in omgekeerde richting te maken. Tussendoor speelt het verhaal van de Soedanees Soleiman die via Libië naar Europa wil om aan de uitzichtloosheid van zijn bestaan te ontvluchten.
FULLER, A.
GAUDÉ, L.
We gaan niet naar de hel vannacht: een jeugd in Afrika. 2002. 350 p.
Onder de zon: een italiaanse familiegeschiedenis. 2005. 223 p.
Een blanke volwassen vrouw kijkt terug op haar turbulente jeugd in Rhodesië, Malawi en Zambia, 1970-1990. Haar Britse ouders hebben een boerderij, eerst in Zuid-Rhodesië, die na de machtsovername door Mugabe in 1980 moest worden geveild, dan kort in Malawi en tenslotte vanaf 1983 in Zambia. Als de zwarte bevolking zich steeds meer gaat keren tegen de Britse kolonisten, voelt haar vader zich verplicht met de Britten mee te vechten. Haar moeder, een houtsnijder die drie van haar vijf kinderen al heel jong verloor, raakt daardoor aan de drank, zodat Bobo en haar zusje veel aan hun lot worden overgelaten.
In een breed opgezet exotisch decor situeert hij een visionair epos; alledaagse autobiografische beslommeringen lijken aan hem voorbij te gaan. Beschrijving van een in Zuid-Italië gesitueerd, gekweld leven van de familie Scorta, die generaties lang onder de doem van een misdadige voorvader probeert uit te komen. Het met vaart vertelde verhaal, zich afspelend onder de verzengende Apulische zon en tussen de olijfbomen, heeft met ingrediënten als armoede, roof, brandstichting, verkrachting en smokkelarij alles van een (h)eerlijk pathetische opera van Verdi.
FREDRIKSSON, M. Simon. 1998. 382 p.
20
GAUDÉ, L.
Leeswijzer 2013-2014
Leeswijzer 2013-2014
21
Geiger, A.
romans van 1923 tot nu - heeft niets ingeboet aan leesbaarheid, wijsheid en menselijkheid en de probleemstelling is in deze tijd nog minstens even boeiend en belangrijk
De oude koning in zijn rijk. 2012. 188 p. De Oostenrijkse schrijver (1968-) leert zijn vader, die aan de ziekte van Alzheimer lijdt, op een nieuwe manier waarderen. Geiger schrijft op behoedzame wijze vol empathie met treffende beelden, die soms licht absurdistisch, soms gewoon komisch zijn, maar toch ook een verontrustende en tragische dimensie hebben. GERRITSEN, E. De kleine miezerige god. 2008. 316 p. Een jonge vrouw lijdt onder haar eenzaamheid; om een getuige te hebben van haar bestaan roept ze ‘de kleine god’ in het leven, tegen wie ze spreekt maar die nooit ingrijpt. Een jonge vrouw lijdt onder haar eenzaamheid; om een getuige te hebben van haar bestaan roept ze ‘de kleine god’ in het leven, tegen wie ze spreekt maar die nooit ingrijpt. GERRITSEN, E. Normale dagen. 2005. 219 p. Een jonge vrouw, in een Gelders dorp aan de rivier opgevoed door haar grootouders, keert na enkele jaren geen contact gehad te hebben terug wanneer haar grootvaders dood nadert. In het gesloten wereldje is zij een volslagen vreemde geworden. Het bijzondere aan de roman van Gerritsen is dat de hoofdpersoon géén confrontatie aangaat en er bovendien wijs aan doet niets te willen begrijpen en de dingen te laten voor wat ze zijn. Als de grootvader sterft, heeft zijn omgeving klaarstaande rituelen om elke verstoring van de ‘normale dagen’ op te vangen. Nauwkeurige observatie en bescheiden reflectie vinden hun neerslag in een gedempte stijl die het zonder pretenties kan stellen. GERRITSEN, E. Superduif. 2010. 189 p. Het leven valt een elfjarig, wat ouwelijk meisje zwaar, maar dan krijgt ze een vrolijk vriendinnetje. GIORDANO, P.
Green, J. Een weeffout in onze sterren. 2012. 264 p. Hazel (16, ik-figuur) weet niet hoe lang ze nog te leven heeft. Vanwege die onzekerheid biedt ze aanvankelijk weerstand tegen de toenadering van Gus (17), die zelf kanker overwonnen lijkt te hebben. De auteur weet op indringende wijze de diepste gevoelens van kinderen met kanker en die van hun ouders weer te geven, zonder sentimenteel of zwaarmoedig te worden. Jongerenboek dat ook oudere lezers zal aanspreken. GREER, A.S. Het verhaal van een huwelijk. 2008. 239 p. In het door Koude Oorlog en rassentegenstellingen gespannen naoorlogse Amerika wordt een echtpaar verrast door de komst van de vroegere minnaar van de man.Het thema is de gedachte dat mensen die van elkaar houden nooit precies weten wat hun geliefde in wezen bezielt. Dat ondervindt de zwarte vrouw Pearlie, die trouwt met de getraumatiseerde oorlogsveteraan Holland Cook. Ze krijgen een zoontje, maar ondanks Hollands zorg en voorkomendheid ervaart Pearlie bij hem een kern van afstandelijkheid. Dan krijgt Pearlie bezoek van een man die beweert dat hij een homoseksuele relatie met Holland heeft gehad. Hij doet Pearlie het voorstel om in ruil voor een vermogen afstand te doen van Holland. GRENVILLE, K. Het verre paradijs. 2009. 253 p. Aan het eind van de 18e eeuw verlaat een intelligente jongeman Engeland omdat er weinig banen zijn voor astronomen. Nadat hij met het leger in 1781 in Boston oorlog heeft gevoerd, vertrekt hij in 1786 als luitenant met een vloot naar New South Wales om gevangenen weg te brengen. Hij krijgt de gelegenheid om in Australië een eenvoudig observatorium te bouwen. Via een inheems meisje leert hij wat van hun taal. Maar verder gaan zijn contacten helaas niet, omdat hij na een mislukte manoeuvre voor straf teruggestuurd wordt naar Engeland. GRONDAHL, J.C.
De eenzaamheid van de priemgetallen. 2009. 318 p. De levens van een door een ski-ongeluk getekend meisje en een hyperintelligente jongen met een zwakbegaafd, door zijn toedoen verdwenen tweelingzusje, kruisen elkaar op de middelbare school; een byzondere vriendschap ontstaat waarin priemgetallen een grote rol spelen. GLASTRA VAN LOON, K. De passievrucht. 1999. 239 p. De ik-persoon ontdekt, wanneer zijn zoon al dertien jaar is, dat hij zijn hele leven al onvruchtbaar is geweest. Hij kan dus niet de vader van zijn kind zijn. Deze roman beschrijft de speurtocht van een ‘verraden vader’ naar de biologische vader van zijn kind. Daarnaast is het een zoektocht naar zijn eigen identiteit. De zoektocht wordt afgewisseld door episodes uit zijn verleden en dierbare en inmiddels wrang geworden herinneringen aan zijn inmiddels overleden vrouw, de moeder van het kind. Glastra van Loon wint in 2000 de Generale Bank Literatuurprijs – de vroegere AKO-prijs – met deze debuutroman.
De tijd die nodig is. 2008. 319 p. Het bericht dat haar tienerzoon een buitenlandse jongen heeft mishandeld brengt bij een succesvolle Deense architecte de herinnering op gang aan de keuzes die ze in haar leven gemaakt heeft. Op zakenreis in Zweden krijgt de 48-jarige architecte Ingrid Dreyer het bericht dat haar tienerzoon in Denemarken is opgepakt omdat hij een allochtone jongen heeft mishandeld. Dit incident vormt echter niet het begin van een verhaal over maatschappelijke thema’s. De auteur concentreert zich, zoals in eerder werk, op het innerlijk leven van zijn hoofdpersoon. Ingrid realiseert zich in een terugblik dat ze keuzes heeft gemaakt die veel overeenkomst vertonen met die van haar moeder en grootmoeder en die sterk bepaald werden door egocentrisme. Pijnlijk nauwkeurig analyseert hij de lege levens van intellectuele, welvarende westerlingen die zich uiteindelijk realiseren dat zij tekortgeschoten zijn en niet gelukkiger zijn geworden van hun grote vrijheid. Bovendien staan zij machteloos als de buitenwereld uiteindelijk ruw inbreekt in hun bestaan. GRONDAHL, J. Hartslag. 2005. 253 p.
GREENE, G. Het geschonden geweten. 2011, oorspronkelijk verschenen in 1940. 271 p. In een Zuid-Amerikaans land is na een revolutie het geloof verboden priesters zijn tot verraders verklaard die onmiddelijk gedood moeten worden. Deze roman uit 1940 - gekozen tot een van de honderd beste Engelse
22
Leeswijzer 2013-2014
De hoofdpersoon leidt een teruggetrokken bestaan samen met zijn puberzoon Theo. Hij heeft een winkeltje met oude Japanse prenten. Wanneer hij bericht krijgt dat zijn beste vriend Adrian is overleden, wordt hij overspoeld door een golf van emoties en herinneringen: zijn weinig orthodoxe jeugd, zijn vriendschap met Adrian (sinds ze twaalf waren), zijn liefde voor Adrians zusje Ariane, en de relaties die volgden. Tegelijkertijd is hij verwikkeld in gebeurtenissen die het gevolg zijn van de raadselachtige brief die Adrian hem vlak voor zijn dood stuurde. Leeswijzer 2013-2014
23
GRONDAHL, J.
HAGENA, K.
Stilte in oktober. 2002. 270 p.
De smaak van appelpitten. 2010. 255 p.
Op een dag verlaat Astrid na 18 jaar huwelijk haar man, een 44-jarige kunsthistoricus. Zomaar, zonder enige aankondiging. Via de afrekeningen van haar creditkaart kan hij haar weg door Europa volgen. De plotselinge breuk in zijn leven veroorzaakt bij de man een stroom van herinneringen en reflecties over zijn eigen en hun gemeenschappelijk verleden, die leiden tot een existentieel zelfonderzoek.
Als een vrouw teruggaat naar het familiehuis op het Noord-Duitse platteland dat ze van haar grootmoeder heeft geërfd, komen veel herinneringen los. HAMID, M. De val van een fundamentalist. 2007. 205 p.
GRUNBERG, A. De asielzoeker. 2003. 352 p. De verhouding tussen een man en een vrouw bevindt zich op een dieptepunt, als zij opeens trouwt met een asielzoeker, die bij hen in huis komt wonen.
Een jonge Pakistaan begint een succesvolle carrière in New York, maar beseft steeds duidelijker dat hij uit een andere cultuur komt waaruit hij zich niet kan losmaken.In de Pakistaanse stad Lahore vertelt de hoofdpersoon Changez zijn levensverhaal aan een onbekende Amerikaan. Het verhaal is helder geschreven en eindigt verrassend. HARBACH, C.
GRUNBERG, A.
De kunst van het veldspel. 2012. 525 p.
Onze oom. 2008. 639 p. Een meisje in een Zuid-Amerikaans land komt terecht in de turbulentie van de strijd tegen een rebellenbeweging.
Een jonge veelbelovende kortestop in het honkbalteam van zijn universiteit blokkeert in het veld, waardoor de levens van hemzelf en de mensen in zijn nabije omgeving op hun kop komen te staan.
GRUNBERG, A.
HART, M. ‘t
Tirza. 2006. 430 p.
De jacobsladder. 1986. 206 p.
Jörgen Hofmeester, gescheiden, vader van twee dochters, redacteur bij een gerenommeerde uitgeverij, in het bezit van een groot huis in Amsterdam-Zuid, is bezig met de laatste voorbereidingen voor het eindexamenfeestje van zijn oogappel, zijn alles: zijn jongste dochter Tirza, die hij al jaren lang alleen opvoedt. Ogenschijnlijk is alles onder controle, in werkelijkheid is hij bezig de controle over zijn leven te verliezen.
Door een persoonsverwisseling denkt men dat Adriaan Vroklage verdronken is. Maar hij leeft nog; de dode jongen is Jan Ruygveen. Adriaan houdt er een schuldgevoel aan over. Hij raakt bevriend met de familie van Jan en ziet hoe de streng calvinistische vader zijn vrouw en kinderen op de proef stelt. Met ironie en warmte wordt de bijzondere wereld van kerkscheurders en havenwerkers beschreven.
HAASSE, H.
HART, M. ‘t
Sleuteloog. 2002. 196 p.
Het psalmenoproer. 2006. 288 p.
Een journalist benadert de kunsthistorica Herma Warner met de vraag of zij hem informatie kan verschaffen over mensenrechtenactiviste Mila Wychinska. Het verzoek dwingt Herma zich te verdiepen in een verleden dat zij meende achter zich gelaten te hebben. Zij wordt overspoeld door een golf van herinneringen aan haar jeugd in Nederlands-Indië en de jaren daarna.
Historische roman die zich afspeelt in Maassluis tijdens de 18e, begin 19e eeuw. In 1773 werd in gereformeerd Nederland een nieuwe psalmberijming ingevoerd. Men moest ook sneller gaan zingen in plaats van de gedragen zang op hele, langgerekte noten. Nederland stond op z’n kop. De commotie over het psalmgezang werd algauw een uitlaatklep van de verpauperde onderklasse. Het vissersstadje Maassluis, dat te kampen heeft met teruglopende haringvangsten, wordt het toneel van een grimmige volksopstand.
HAASSE, H. Zwanen schieten. 1997. 128 p.
HARTOG JAGER, H. den
Autobiografisch verslag van een zoektocht naar het eigen verleden en naar dat van naasten.
Maltus. 2006. 220 p. Een jonge wetenschapper houdt zich bezig met dierproeven en de mate waarin de mens de natuur kan beheersen. Er wordt een beklemmend beeld geschetst van de mens en zijn pogingen de natuur naar zijn hand te zetten.
Haddon, M. Het rode huis. 2012 267 p. Wanneer twee gezinnen een week in een vakantiehuis in Wales doorbrengen om de familiebanden aan te halen, krijgen ze te maken met diepgewortelde wrok, goed bewaarde geheimen en ongeoorloofde verlangens. De auteur wisselt snel van perspectief, waardoor je als lezer oplettend moet blijven, tot en met passages zonder toewijzing (het huis, de miskraam?). Hij houdt een breed lezerspubliek een interessante (vakantie)spiegel voor zonder spektakel nodig te hebben.
24
HASSEL, S. Nest. 2010. 2010. 187 p. Als een 16-jarig meisje uit een villawijk vertelt dat ze zwanger is, krijgt ze uiteenlopende reacties van haar omgeving. Thema’s als gezichtsverlies, hypocrisie, de ongunstige gevolgen van goede bedoelingen, verraad, overspel en miscommunicatie worden karig maar gepast ondersteund door ironie en symbolische citaten.
HADDON, M.
HAUSHOFER, M.
Het wonderbaarlijke voorval met de hond in de nacht. 2003. 208 p.
De wand. 2009. 223 p.
De 15-jarige Christopher is autistisch en leeft in een beperkt, veilig wereldje. Nadat de hond van de buurvrouw vermoord is, onderneemt hij een speurtocht die zijn leven op zijn kop zal zetten.
Een vrouw schrijft een uitvoerig verslag over haar geïsoleerde situatie, in een berglandschap, die zo’n twee jaar
Leeswijzer 2013-2014
Leeswijzer 2013-2014
25
geleden begon. Destijds scheidde een geheimzinnige wand haar plotseling af van de rest van de wereld, die overigens leek te zijn versteend. Slechts in gezelschap van dieren moest ze in een jachthut zien te overleven. Derde en meest succesvolle roman van de Oostenrijkse schrijfster Marlen Haushofer (1920-1970).
HILL, L. Het negerboek. 2011. 447 p. Het levensverhaal van het West-Afrikaanse meisje Aminata Diallo, dat in 1755 als 11-jarige door slavenhandelaars naar Amerika gehaald wordt, maar uitgroeit tot een icoon van de anti-slavernij-beweging.
Hegi, U. Jongens en vuur. 2012. 271 p.
HOOGERVORST, I.
Begin jaren dertig van de twintigste eeuw verkeert een jonge Duitse lerares in de onmogelijke positie dat ze haar leerlingen wil waarschuwen voor het opkomend nazisme en tegelijkertijd mee moet spelen omdat ze anders haar baan verliest.
Spiegels. 2005. 315 p.
HEIJDEN, A.F.Th. Tonio: een requiemroman. 2011. 632 p. Roman ter nagedachtenis aan de 21-jarige zoon van de auteur die in 2010 omkwam bij een verkeersongeluk. HEIMANS, T.
Het is 1975 en Sera Soetenbier, studente Nederlands, ontmoet haar ongrijpbare minnaar Salò in het Amsterdamse uitgaansleven. Ze raakt tot over haar oren verliefd op deze mysterieuze oorlogscorrespondent. Het enige dat haar stoort is dat hij nooit over zijn persoonlijke verleden wil praten en dat hij zich niet aan Sera wil binden. Als korte tijd later haar vader ernstig gewond in het ziekenhuis komt te liggen, wordt pas duidelijk dat Sera niet alleen graag wil weten wie Salò nu eigenlijk is, ze vraagt zich ook af wat hij van haar wil. Uit de vele flashbacks blijkt dat Sera nooit eerder heeft stilgestaan bij haar identiteit en die van haar joodse vader. In deze roman houden de personages elkaar een spiegel voor. Zij spelen de hoofdrol in een goedgelaagd mysterie dat stukje bij stukje wordt ontrafeld. HORN, S.
Hemelsleutels. 2008. 237 p.
Ode aan de vreugde. 2006. 317 p.
Genomineerd voor de debutantenprijs 2009 Linde Sytalis is net zes jaar geworden als haar labiele moeder zelfmoord pleegt door van het balkon in een tuin met hemelsleutels te springen. Haar vader, een kunstenaar, is druk bezig met zichzelf, verwaarloost haar en verstopt zich in drank en in de vrije liefde van de jaren zeventig. Linde ziet de volwassen liefde als iets pervers en kan zich niet identificeren met de volwassenen, wel met haar demente oma. Bij haar verlangt ze, als een soort van tegengif, naar de tijd van Ot en Sien, een periode waarin ze weer kind kan zijn. Als lezer kijk je mee door de ogen van Linde, je ziet hoe verwarrend haar leven is, hoe loyaal ze aan haar vader blijft en hoe fantasie en realiteit voor haar door elkaar heen lopen, onder meer in haar zoektocht naar de reden van haar moeders dood, een dood waaraan zij zich schuldig voelt.
Wachtend voor een stoplicht in Jeruzalem speelt antropologe Yael kiekeboe met een kind op de achterbank in de bus voor haar en dan volgt er een explosie. Over de impact van deze aanslag en de consequenties voor het dagelijks leven vertelt deze roman. HORNBY, N. Smak. 2007. 270 p. Het leven van de 16-jarige Sam (ik-figuur) wordt vooral beheerst door skateboarden. Wanneer zijn vriendinnetje zwanger blijkt te zijn, staat zijn leven op zijn kop. Hij weet een ontroerend portret te schetsen van wat een dergelijke ingrijpende gebeurtenis van de geboorte van een kind met je leven (en je toekomst) doet.
HELMAN, A. De stille plantage. 2009. 240 p.
HORVATH, O. VON
Een Hugenoot en zijn gezin emigreren in de 17e eeuw naar West-Indië, maar ondervinden veel moeilijkheden bij het opbouwen van een nieuw bestaan. Het boek verscheen oorspronkelijk in 1931 en is een echte klassieker uit de 20ste-eeuwse Nederlandstalige literatuur.
Jeugd zonder God. 2008. 189 p.
HERMSEN, J.J. De liefde dus. 2008. 336 p. De met een saaie aristocraat getrouwde 17e-eeuwse schrijfster Belle van Zuylen voelt zich erg aangetrokken tot een veel jongere man. In deze roman weet de schrijfster een verrassend licht te werpen op een tot nu toe duister gebleven jaar uit het het leven van de 18de-eeuwse schrijfster Isabelle Tuyll van Serooskerken, meer bekend als Belle van Zuylen. Getrouwd met een veel oudere, wat saaie, adellijke man, Charles de Charrière, vat zij een vurige liefde op voor een veel jongere man. Het vuur is wederzijds, maar hij is echter verloofd en aanvankelijke kan hij op bevel van zijn vader die verloving niet opgeven. Stukken dagboek, brieven, verslagen van een boottocht naar Amerika wisselen elkaar af. Bijzonder goed heeft de schrijfster de (Nederlandse) taal en sfeer van de vooravond van de Franse Revolutie tot uitdrukking weten te brengen. De dvd Belle van Zuylen: Madame de Charriere (film van Digna Sinke) is aan te vragen bij de Bibliotheek.
26
Leeswijzer 2013-2014
Hoofdpersoon in deze roman van de Oostenrijkse schrijver (1901-1938) is een leraar aan een gymnasium in Duitsland in de jaren dertig, vrij kort voor de Tweede Wereldoorlog. Hij ziet het opkomend nazisme onder zijn leerlingen. Zijn pogingen om hun normen te beïnvloeden, mislukken. Duitsland raakt in de ban van geweld en zijn leerlingen komen eveneens onder invloed daarvan. De stijl van de roman is eenvoudig: ruim veertig korte hoofdstukken, met over het algemeen korte zinnen, vaak erg kort, nogal eens in telegramstijl.Oorspr. Ned. dr. 1938. HOSSEINI, K. Duizend schitterende zonnen. 2007. 396 p Tegen de achtergrond van Afghanistan vanaf 1960 tot nu -vooral de roerige tijden van de Sovjet-overheersing en de Taliban-dictatuur- ontrollen zich de levens van twee vrouwen. Mariam, een bastaarddochter van een rijke man in Herat, wordt op 15-jarige leeftijd uitgehuwelijkt aan een dertig jaar oudere, gewelddadige schoenenleverancier in Kabul die voornamelijk een vrouw zoekt die hem opnieuw een zoon zal baren. Jaren later krijgt de 14-jarige Laila, als enige gered na een bombardement, als nieuwe ‘hoofdechtgenote’ deze taak. De beide vrouwen krijgen na aanvankelijke strijd een band, die Mariam echter, onder het bewind van de Taliban, noodlottig wordt.
Leeswijzer 2013-2014
27
HOSSEINI, K.
ISHIGURO, K.
De vliegeraar. 2004. 350 p.
Laat me nooit alleen. 2005. 303 p.
De welgestelde Amir en maatje Hassan, zoon van huisbediende Ali, hebben rond 1975 een mooie jeugd in de Afghaanse hoofdstad Kabul. Maar er gaat tussen Amir en Hassan iets heel erg mis en zij verliezen elkaar uit het oog. Na de Russische inval in Afghanistan (1980) vluchten vader en zoon naar de VS, waar ze een nieuw leven opbouwen. Amir gaat studeren en vindt de vrouw van zijn dromen. Maar alles verandert als een vroegere huisvriend hem in 2001 vraagt naar Pakistan te komen. Dan breekt de hel los. Geheimen worden prijsgegeven en via het nu vreselijke Kabul, waar de Taliban hun schokkende praktijken uitoefenen, keert een bijna gebroken Amir terug naar Amerika.
De 31-jarige Kathy H. blikt terug op haar schooljaren op het geïsoleerde instituut Hailsham en in de zogenoemde Cottages en met name op haar vriendschappen met Ruth en Tommy. Geleidelijk wordt duidelijk wat voor soort personen Kathy, Ruth en Tommy zijn. Hun levenslot ligt vast, ondanks de vage hoop die ze hebben op ‘uitstel’. Dit is vooral een verhaal over vriendschap, verloren idealen, gemiste kansen en het verglijden van de tijd.
HOULLEBECQ, M. De kaart en het gebied. 2011. 343 p. Een succesvol fotograaf ervaart in de eerste decennia van de 21e eeuw hoezeer vergankelijkheid en schone schijn zijn leven en kunst bepalen.
ISIK, M. Verloren grond. 2012. 374 p. Een realistisch beeld van het dagelijkse leven op het platteland in de jaren vijftig van de 20e eeuw in Oost-Turkije van een Zaza gemeenschap. We volgen drie generaties van boeren in hun strijd om het bestaan. In de winter van 1915 vallen de Russen een dorp in Oost-Turkije binnen. Murat Isik (1977) werd geboren in Turkije en kwam in 1983 naar Nederland. JAPIN, A.
HÖWELER, M.
De overgave. 2007. 366 p.
Over de streep. 2005. 174 p.
Een oude Amerikaanse pioniersvrouw beschrijft in retrospectief haar leven, dat boven alles bepaald is door de dag waarop haar familie tijdens een overval van indianen uiteen werd gereten: de mannen werden vermoord en een aantal van haar (klein)kinderen als buit ontvoerd. Zijzelf overleeft de aanval meer dood dan levend, maar houdt zich strijdbaar op de been door de vurige hoop haar lievelingskleindochter ooit terug te vinden.
Roman over wat er gebeurt in een gezin als de ouders oud, ziek of dement worden en in een verpleeghuis terechtkomen. Door hun hulpbehoevendheid verandert niet alleen de ouder/kind verhouding, maar ook de relatie tussen de kinderen en de ouders onderling. De aftakeling van de ouders fungeert bovendien als een spiegel voor de zestigjarige hoofdpersoon Julia. Ze wordt niet alleen geconfronteerd met haar eigen ouderdom en eindigheid, maar ook met haar jeugd. Via gesprekken met een psychiater analyseert ze haar herinneringen.
Een schitterend gebrek. 2003. 239 p.
HUFF, P. Een 18-jarige jongen kijkt in een jeugdkliniek terug op zijn door drugsgebruik ontspoorde leven. Het debuut van de jonge auteur (1984) geeft een goed, voor jongeren herkenbaar beeld van de strijd om volwassen te worden en heeft een verrassend einde. De stijl is snel, eigentijds en passend bij de leeftijd van het hoofdpersonage.
In zijn memoires maakt Giacomo Casanova (1725-1798) melding van het feit dat hij als 17-jarige verliefd werd op een meisje van 14. Toen hij na een verblijf in Venetië terugkeerde om met haar te trouwen, was ze verdwenen. Zestien jaar later ontmoette hij haar weer in een bordeel in Amsterdam. Haar verdwijning destijds was een daad van liefde: omdat haar gelaat was aangetast door de pokken, zou zij in Venetië waar alles op uiterlijkheden gericht was, Casanova’s loopbaan in de weg gestaan hebben.
IJLANDER, G.
JAPIN, A.
ALVB. 2005. 317 p.
De zwarte met het witte hart. 1997. 389 p.
Een gynaecoloog overspeelt zijn hand als zijn medewerking wordt gevraagd bij de begeleiding van een zwangerschap als kunstuiting. Een Hollandse vrouw en een zwarte man zullen een monument voor de afschaffing van de slavernij tot stand brengen en voor de verzoening van slaven en blanken; van conceptie tot bevalling moet de zwangerschap voor een breed publiek indringend gevisualiseerd worden. Dat gaat mis. En dat niet alleen. De gezinssituatie wordt steeds rampzaliger -niet voor niets opent het boek met een fraaie pastische van de eerste zin van ‘Anna Karenina’ van Tolstoi. De puberdochter van de gynaecoloog loopt weg en trekt haar eigen eigenzinnige baan. Met het huwelijk van de hoofdpersoon gaat het fout. Leegheid en decadentie eisen hun tol. Enigszins spottend is de titel Ars Longa Vita Brevis (ALVB) hetgeen betekent, blijvend de kunst, vluchtig het leven.
In 1837 werden twee Afrikaanse prinsjes door de Nederlandse regering als onderpand in een illegale handelstransactie naar Nederland gevoerd en hier opgevoed. De ene prins past zich aan, wordt als een Nederlander, de ander probeert zijn Afrikaanse identiteit te behouden. Maar beiden gaan eraan ten gronde. Een van hen, prins Kwasi, vertelt in 1900 in flashback vorm tijdens het schrijven aan zijn dagboek op Java hun beider trieste levensgeschiedenis. Winnaar van de ECI prijs 1998.
Dagen van gras. 2009. 167 p.
IJMKER, J. Achtendertig nachten. 2006. 311 p. Het tragische leven van een pienter boerenmeisje, gedomineerd door een bazige oma en een labiele moeder in het Drenthe van 1767. De roman is gebaseerd op een werkelijk gebeurde rechtszaak.
28
JAPIN, A.
Leeswijzer 2013-2014
JARDIN, W. Monografie van de mond. 2008. 339 p. Genomineerd voor de debutantenprijs 2009. Twee joodse broers proberen elk op hun manier, vooral met gefilosofeer, hun achtergrond helder te krijgen. De een woont in Amsterdam, de ander in New York. Hun vader was tandarts. In het eerste deel van het boek vertelt de Amsterdamse Paul Heineman zijn verhaal, via het lijden van zijn opa; in het tweede deel de New Yorkse Frank Heineman, docent filosofie, door eindeloze praatsessies met een begaafde studente.
Leeswijzer 2013-2014
29
JONASSON, J. De 100-jarige man die uit het raam klom en verdween. 2011. 358 p. Op zijn honderdste verjaardag ontvlucht een man het door hem zo gehate bejaardencentrum en ontvreemdt bij het busstation een zware koffer die gevuld blijkt te zijn met zwart geld.
ministerie van buitenlandse zaken heeft. Van haar krijgt de diplomaat belangrijke informatie over een op handen zijnde inval van nazi-Duitsland in Rusland. Maar hij weet niet hoe hij deze informatie moet delen en met wie, zonder zijn dochter in gevaar te brengen. KAT, O. de
JONES, L.
Julia. 2008. 191 p.
Meneer Pip. 2007. 268 p.
Eindigt het verhaal met het besluit van Chris Dudok om een eind aan zijn leven te maken, de roman opent met zijn dood. Tussen deze beide hoofdstukken speelt zich een tragische levensgeschiedenis af: een man vindt door eigen toedoen nooit een thuis. Als in zijn andere romans speelt de vader-zoon relatie een rol: tegen zijn wil neemt Dudok de leiding van het familiebedrijf over. Maar het grondthema van deze roman is ‘dood door schuld’. Na de Kristallnacht in november 1938 laat hij zijn grote liefde, Julia Bender, in Lübeck achter. ‘Zij pasten volmaakt in elkaar, (...) de wereld in scherven om hen heen’. In Nederland dwingt een vrouw, die naamloos blijft, hem met haar te trouwen, maar tegen de hoge prijs van gedwongen kinderloosheid. Beide vrouwen sterven; de eerste bij een bombardement, de tweede door verwaarlozing.
Tijdens de burgeroorlog in 1989-1997 op het eiland Bougainville bij Papoea Nieuw-Guinea probeert een blanke leraar een groepje kinderen menselijkheid bij te. De kinderen van een klein dorpje in de jungle krijgen onderricht van een blanke leraar, Mr Watts, die hen voornamelijk onderwijst door Charles Dickens’ ‘Great expectations’ voor te lezen en hen zo leert om hun fantasie te gebruiken. JONG, P. de Lange dagen. 2008. 253 p. Als de vader van Eva (ik-figuur) een speciale kamer inricht waar hij survivalspullen opslaat en Eva daar een potje geweerolie vindt, weet de lezer dat dit niet goed kan gaan. Eva wordt met broer en moeder door haar dominante vader meegesleept naar Lapland. Daar wil hij een extreme survivaltocht maken. Ondertussen mag niemand weten waar ze zijn, wat Eva de stuipen op het lijf jaagt. Dit debuut van Pia de Jong beschrijft op rake manier de verhoudingen binnen een door de vader gedomineerd gezin, waar niemand sterk genoeg is om de situatie tot normale proporties terug te brengen. Des te verrassender is het slot van het boek. De beschrijvingen van het desolate noordelijke landschap sluiten goed aan bij de analyse van dit lichtelijk ontspoorde gezin. JOUBERT, I.
KEHLMANN, D. Roem. 2009. 194 p. Een fletse computertechnicus koopt een mobiele telefoon; door een fout bij de centrale krijgt hij het nummer van een ander: een wereldberoemde filmacteur.De roman bestaat uit negen korte verhalen, die met elkaar samenhangen en een soort episodenroman vormen. Het bijzondere is dat heel veel in kort bestek wordt beschreven, waarbij de tekst voortdurend transparant blijft en vederlicht leest. Een boek dat veel lagen lichtjes op elkaar stapelt en spel en werkelijkheid op wonderbaarlijke manier verweeft. KEILSON, H.
Het meisje in de trein. 2011. 468 p. Een Duits meisje van zeven overleeft een sprong uit de trein die haar en haar familie naar Auschwitz zou brengen. Deze gebeurtenis is van grote invloed op haar verdere leven. Het is een indringende, ontroerende roman die niet alleen erg goed laat zien wat de gevolgen van een oorlog zijn voor burgers, vooral kinderen, maar ook de nuances in goed en kwaad.
In de ban van de tegenstander. 2009. 239 p. Autobiografisch relaas door een Duits/joodse man over zijn gevoelens ten opzichte van het nationaal-socialisme. Een eerdere druk (1959) was snel vergeten, later kwam het gelukkig weer bovendrijven op de golven van het succes van Etty Hillesum. Het boek geeft diep psychologisch inzicht in de complexe verhouding beul-slachtoffer. KEILSON, H.
Joyce, R.
Komedie in mineur. 2010. 126 p.
De onwaarschijnlijke reis van Harold Fry. 2012. 317 p. Een pasgepensioneerde Britse man maakt een grote innerlijke groei door als hij ruim achthonderd kilometer loopt in een poging een oud-collega die aan kanker lijdt, van de dood te redden. Uit zijn overpeinzingen blijkt dat hij worstelt met zijn verleden, zijn jeugd, verkeerde keuzes, de zelfmoord van zijn zoon.
Een Nederlands echtpaar maakt een bijna fatale fout als tijdens de Tweede Wereldoorlog een joodse onderduiker in hun huis overlijdt. Keller, S.
Kashua, S.
M. 2012 143 p.
Tweede persoon enkelvoud. 2012. 303 p.
Een vrouw probeert in haar herinnering de verhouding te reconstrueren die ze op de middelbare school kreeg met een getrouwde docent.
Een van jaloezie buiten zinnen geraakte Arabische advocaat in Oost-Jeruzalem begint aan een nietsontziende zoektocht naar de oorspronkelijke eigenaar van een antiquarisch boek waarin hij een lief briefje van zijn echtgenote heeft gevonden. Een bijzondere roman over een huwelijkscrisis en het belang van een Arabische of joodse identiteit in een joodse omgeving. KAT, O. de Bericht uit Berlijn. 2012. 205 p. Indringende roman over een Nederlandse diplomaat die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Zwitserland woont, terwijl zijn dochter in Berlijn verblijft omdat ze met een Duitser getrouwd is die een belangrijke functie op het
30
Leeswijzer 2013-2014
KESSELS, M. Ruw. 2009. 206 p. Een jonge vrouw, Gemma, ik-vertelster en hoofdfiguur in deze roman, raakte na een ongeval blind en moet proberen om met deze zware beperking toch een soort van bewegingsvrijheid te hervinden. Haar nachtelijke zwerftochten door de stad openen voor haar een intrigerend nieuw nachtelijk universum, gevuld met andere zintuiglijke prikkels. En ook braille leren betekent een fascinerende verkenningstocht. Gemma toont zich een ondernemende, kritische, vitale geest, valt soms ook ten prooi aan wanhoop, maar is ook zeer gebeten om volop te leven. Ze plaatst
Leeswijzer 2013-2014
31
kanttekeningen bij andere romans over blindheid (o. a. Saramago’s Stad der blinden) en in haar nuchtere, clevere, niet-klagende stem zit de grote kracht van dit boek, dat ook sterke passages bevat over de betekenis van lezen.
KOCH, H.
F. Bordewijkprijs 2009.
De structurering van deze nieuwe roman van Herman Koch (1953) volgt de gangen van een diner. Dineren is oorlog en dat zullen we weten. In een toprestaurant komen vier mensen samen: de ik-figuur, Paul, een afgekeurd docent, en zijn echtgenote; zijn broer, beoogd minster-president, met ook zijn vrouw. Irritaties hopen zich vanaf het begin in het hoofd van Paul op. Zij gelden zijn broer, maar ook het restaurant. Met de wereld van de haute cuisine wordt meedogenloos afgerekend. Hilarische observaties, maar ook innerlijk commentaar op gespreksonderwerpen, roepen het Jiskefet-verleden van Koch in de herinnering. De kinderen van de dinergangers hebben een wandaad begaan. Hoe daarmee om te gaan? Hoe ver ga je als ouders in het toedekken van de gruweldaden van kinderen? Hoe waarborg je geluk en toekomst? In agressie is Paul eerder over de schreef gegaan. Is zijn zoon genetisch bepaald? Zorgvuldig doserend werkt deze roman naar een apotheose.
KEULEN, M. van De gelukkige: roman. 2001. 237 p. De hoofdpersoon Nora Wiarda lijkt alles te hebben wat haar hartje begeert, toch doet ze niet anders dan weglopen. Eerst ontvlucht ze als zestienjarig meisje het ouderlijk huis om in Schotland, zwanger, met de twee keer zo oude garagehouder Martin Borger in het huwelijk te treden. Jaren later, wanneer haar overspelige echtgenoot een vorstelijk inkomen verdient als directeur van een houtfabriek, gaat ze er met haar minnaar vandoor naar Islamabad. Maar na drie weken heeft ze genoeg van hem en keert op haar schreden terug. Nora zoekt het geluk en ze wordt door schade en schande wijzer. Maar of ze gelukkiger wordt?
Het diner. 2009. 300 p.
KOCH, N. Streken. 2006. 271 p.
KEULEN, M. van De laatste gasten. 2007. 166 p. Wanneer Florries liefdeloze tante overlijdt, moet zij het huis verlaten. Florrie vindt werk in de Meihof, een landhuis aan de Amstel. Hier verblijft een aantal eigenzinnige gasten, waaronder een kunstschilder, een kunsthistoricus, een gepensioneerd echtpaar en de medewerkster van een uitgeverij.Met de komst van Florrie veranderen de onderlingen verhoudingen en zet zich een onomkeerbaar proces van verandering in. KEULEN, M. van Liefde heeft geen hersens. 2012. 189 p. De jonge weduwe Romy vermoedt dat haar buurvrouw, een bejaarde balletdanseres, slachtoffer is van een roofoverval. Tot haar schrik is de eerste aan wie ze denkt haar eigen zoon. Ze roept de hulp in van Harro, de huismeester. Hij laat niet merken andere gedachten te hebben over het voorval, zijn ridderlijke houding is dan ook niet geheel onbaatzuchtig. Liefde heeft geen hersens is een krachtige roman over vele facetten van de liefde.
Een beroemde cellist van in de veertig ontmoet wanneer hij in Londen een master-class geeft een jonge zeer talentvolle celliste. KOELEMEIJER, J. Anna Boom. 2008. 239 p. In de zomer van 1942 stapt de tweeëntwintigjarige Anna Boom op de trein naar Boedapest. Ze wil weg, naar Géza, de veel oudere Hongaarse man op wie ze verliefd is. Tot dan toe leefde Anna met haar moeder in buitenlandse pensions, in een geïsoleerde wereld. Nu breekt ze eruit, ook al is het oorlog en is haar Hongaar al jaren getrouwd.De reis markeert het begin van een uitzonderlijk leven. KOELEWIJN, J. De hemel bestaat niet: over het leven van mijn ouders. 2011. 288 p. Neerslag van de gesprekken die de Nederlandse journaliste met vooral haar vader, afkomstig uit een gereformeerd Spakenburgs milieu, voerde over zijn leven, huwelijk en het mislukken daarvan.
KEULS, Y. Mevrouw mijn moeder. 1999. 264 p. In deze roman beschrijft Keuls haar Indische afkomst, de repatriëring naar Nederland en de aanpassingsproblemen hier. Maar vooral is het een beschrijving van haar moeder. Deze vrouw, zeer koppig, maar ook fantasierijk, vertelt de mooiste verhalen over Indonesië, haar afkomst en al of niet verzonnen familiebelevenissen. Maar ook aan het vasthouden van normen en gewoontes van Indië wordt aandacht geschonken. De langzame aftakeling van haar moeder wordt op een ontroerende manier verhaald. Yvonne Keuls won in 1999 de Trouw publieksprijs met dit boek.
KOMRIJ, G.
KHADRA, Y.
KONRÁD, G.
De zwaluwen van Kabul. 2004. 158 p.
Geluk. 2002. 173 p.
In het door de taliban en de oorlog geteisterde Kaboel proberen twee echtparen zich uit alle macht staande te houden.
Deze autobiografie is een terugblik op de jeugd van deze Joods-Hongaarse auteur in een Oost-Hongaars provinciestadje. Een blije jeugd wordt door de Tweede Wereldoorlog wreed verstoord. Na arrestatie van zijn ouders weet de elfjarige György aan reispapieren te komen en vlucht - daags voor de deportatie van de gehele joodse bevolking van zijn woonplaats - met zijn zusje naar familie in Boedapest, waar zij weten te overleven. Na de oorlog keren zij terug naar hun geboorteplaats waar het echter niet meer zal zijn zoals vroeger.
KLEIN NULENT, M. De tram van half zeven. 2009. 205 p.
Over de bergen. 1990. 237 p. Pedro Sousa e Silva is het societyleven in Lissabon helemaal zat en vestigt zich vol verwachting op het bijna middeleeuwse familiebezit dat is gelegen in de meest geïsoleerde provincie van zijn geliefde Portugal. Aanvankelijk lijken alle dromen van de hoofdpersoon omtrent de eenvoudige genoegens van het landleven bewaarheid te worden. Maar allengs slaat de idylle om in een nachtmerrie. Roman over angst en achterdocht, hoogmoed en wraak.
Het leven van de beheerder van een nachtwinkel verandert als een 16-jarig meisje binnenwandelt. Debuut, genomineerd voor de Academica Debutantenprijs 2010.
32
Leeswijzer 2013-2014
Leeswijzer 2013-2014
33
KORNMEHL, A.
LANDER, L.
Een stille moeder. 2009. 202 p. Een in Nederland wonende jonge Russisch-Tsjechische moeder gaat op zoek naar haar wortels. Mooi verhaal met een onderhuidse spanning, waarin de Russische communistische mentaliteit en gelatenheid goed wordt omschreven. KRABBE, T.
Het bevel. 2005. 319 p. Aan het eind van de Finse burgeroorlog (1918) levert een officier een vrouwelijke gevangene, met wie hij 8 dagen op een eiland heeft gezeten, af bij een militaire rechter. Die probeert erachter te komen wie ze is, wat ze gedaan heeft en wat er zich tussen de officier en haar heeft afgespeeld. Hij raakt steeds meer persoonlijk bij beiden betrokken. LANG, S.
Een goede dag voor de ezel. 2005. 118 p. In deze novelle ontmoeten twee verhaallijnen elkaar waarbij sprake is van een goede moordenaar en de vermoorde onschuld. Een filmisch vertelde novelle met psychologische inslag. KRABBE, T. Marte Jacobs. 2007. 165 p. Een dichter die bekend werd door een jeugdgedicht, denkt terug aan het meisje dat de inspiratiebron was. Dichter Emile Binenbaum, die zijn faam dankt aan een, op jonge leeftijd geschreven gedicht, denkt terug aan het meisje Marte dat hem daartoe inspireerde. Hij ontmoette haar toen zij negen was en hij zestien en trof haar nadien met tussenpozen van enkele jaren. Het dierbaarst zijn de herinneringen aan die zomer in de jaren ‘60 toen ze samen door Amsterdam zwierven. De door romanticus Emile gekoesterde zuivere liefde werd ruw verstoord toen Marte na een feest meeging met Emiles vriend en rivaal Reiff en nadien zelfmoord pleegde. Reiff, inmiddels een succesvol auteur, schrijft jaren later de roman ‘Een Meisje uit mijn Jeugd’ en pakt Marte zo nogmaals af van Emile.
De mollenjager. 2001. 156 p. Lang keert na de revolutie in Roemenië terug naar zijn geboortedorp, waar zijn moeder stervende is. Hij verneemt daar hoe, voor zijn geboorte in 1945, zijn vader als krijgsgevangene in Roemenië en zijn moeder als dwangarbeidster in een Oekraïense kolenmijn geleden hebben omdat ze van Hongaarse afkomst waren. Transsylvanië hoorde namelijk voor 1920 en tussen 1940 en 1944 bij Hongarije. Bijna al zijn oude vrienden zijn omgekomen als slachtoffer van het regime van Ceausescu. Ontredderd keert hij naar Nederland terug. LANOYE, T. Het derde huwelijk. 2006. 337 p. Het leven van een man is na het overlijden van zijn vriend in de versukkeling geraakt. Het aanbod mee te werken aan een schijnhuwelijk met een Afrikaanse asielzoekster brengt zijn bestaan verder aan het wankelen. LANOYE, T. Sprakeloos. 2009. 359 p. Familierelaas over de aftakeling van de moeder van de schrijver, wier taalvermogen na een beroerte is geminimaliseerd.
KRAUSS, N. De geschiedenis van de liefde. 2005. 289 p. In dit boek komen drieverhaallijnen samen. Die van de gepensioneerde slotenmaker Leo Gersky die als Pool een kluizenaarsleven leidt in Amerika. Hij schrijft een boek en stuurt dit naar zijn zoon die hem niet kent. De tweede verhaallijn is die van de 14-jarige Alma, genoemd naar iemand uit ‘De geschiedenis van de liefde’, een Spaans boek dat haar jong gestorven vader aan haar moeder gaf die nu het verzoek krijgt om het te vertalen. De laatste lijn is van Zvi Litvinoff die in 1941 van Polen naar Chili ging.
Laroui, F. De kleine bedrieger. 2012. 252 p. Het eerste jaar (1969) van een intelligent en gevoelig jongetje uit het Marokkaanse binnenland op een Franse prestigieuze middelbare school in Casablanca roept heel verschillende gevoelens bij hem op.
KRAUSS, N.
LAROUI, F.
Man komt kamer binnen. 2003. 272 p.
Judith en Jamal. 2001. 137 p.
De 36-jarige Samson, docent Engels literatuur aan een New Yorkse universiteit, wordt in verwarde toestand gevonden in de woestijn bij Las Vegas. Hij blijkt een goedaardige tumor in zijn hoofd te hebben. Nadat deze is weggehaald, blijkt hij zich alleen nog zijn jeugd tot aan zijn twaalfde jaar te herinneren; alles daarna, zoals zijn huwelijk met Anna, is vreemd voor hem. In zekere zin accepteert hij deze jarenlange leegte en neemt genoegen met het verzamelen van weer nieuwe kennis. Tot hij in aanraking komt met een hersenchirurg die hem overhaalt om deel te nemen aan een geheugenexperiment. Zijn leven verandert hierdoor geheel. Psychologisch sterke roman.
In de liefde tussen een joods meisje en een Marokkaanse jongen in Parijs lijkt de geschiedenis van Romeo en Julia te herleven.
KWAST, E. van der Mama tandoori. 2010. 214 p. Een jongen groeit op in een gezin dat wordt overheerst door een excentrieke moeder van Indiase afkomst.
LEEUWEN, J. van Alles nieuw. 2009. 156 p. Tussen een bejaarde vrouw en haar artistieke jonge onderhuurster berust de communicatie vooral op misverstanden. In elkaar afwisselende hoofdstukken komen de twee vrouwen aan het woord die in hetzelfde huis wonen: (in de derde persoon) de huisbazin Ada, een oudere vrouw die worstelt met het verlies van haar dochter aan een commune en (in de eerste persoon) haar huurster, een jonge kunstenares die vertelt over haar projecten en haar vriendje. Zoals de hoofdstukken gescheiden zijn (ook in stijl: modern versus gedateerd), leven de twee vrouwen langs elkaar heen. LEEUWEN, J. van Feest van het begin. 2012. 246 p. In de tweede helft van de achttiende eeuw in Frankrijk wordt een meisje te vondeling gelegd en belandt in een door
34
Leeswijzer 2013-2014
Leeswijzer 2013-2014
35
nonnen geleid tehuis, maar door haar vrijgevochten natuur is ze daar al gauw niet op haar plaats. Derde roman voor volwassenen van de schrijfster (1952) die vooral bekend is van haar kinderboeken.
LIESKE, T. Gran Café Boulevard. 2003. 357 p. Een oplichter-vervalser en zijn Spaanse geliefde ontvluchten Spanje en keren via Parijs in 1951 terug naar ZuidHolland, waar de man na 17 jaar zijn broer, kluizenaar en vleermuiskweker, weer ontmoet.
LEGUIJT, G. Niemandsland. 2007. 448 p. ‘Niemandsland’ is gebaseerd op het leven van een 16-jarige jongen die lang in het niemandsland van jeugdzorginstanties woonde. Als de moeder van de 9-jarige Justus door een ongeval in de supermarkt overlijdt, valt het gezin uit elkaar. Vader raakt in een depressie, zijn zusjes en babybroertje worden opgevangen door buren en Justus komt onder de hoede van jeugdzorg. In zeven jaar tijd verhuist hij talloze keren van de ene groep naar de andere en ervaart veel onrecht, miscommunicatie, regeldwang en machtsmisbruik in deze zorgtak. Justus kan zijn gevoelens nergens kwijt, loopt vaak weg en wordt agressief. Hij voelt zich als Remy uit ‘Alleen op de wereld’, totdat een gezin zich over hem ontfermt en hij zijn problemen durft uit te werken. LENAERTS, S.
LINDEN, F. v.d. De steniging. 2006. 302 p. We volgen de gedachtenstroom van een simpel en jong meisje, Priscilla. Ze is net van de havo, heeft een krantenwijk en werkt in een platenzaak. Ze raakt verliefd op Karim, een student Nederlands, van Marokkaanse afkomst. Al snel blijkt dat Karim op gruwelijke wijze vermoord. Priscilla stort geestelijk in, ze wordt opgenomen. Gedurende de therapie haalt ze in haar innerlijk herinneringen op aan haar weinig gelukkige jeugd, waarbij ze haar verborgen geheimen geleidelijk ontvouwt. LINDGREN, T.
Zeewater is zout, zeggen ze. 2008. 415 p. Genomineerd voor de debutantenprijs 2009. In een Antwerpse familie in de jaren vijftig tekenen zich grote tegenstellingen af tussen katholieke en antiklerikale familieleden. De Vlaamse auteur (1947) brengt in deze roman het verhaal van een Antwerpse familie in de jaren vijftig. Tussen de anti-klerikale arbeider Raymond en de dromerige Rika stijgen de spanningen. Hun dochter Rosa probeert zich staande te houden in het uiteenvallende gezin door te vluchten in haar fantasie. Ze gaat op in de verhalen van haar onderwijzer en de mystieke kanten van het katholieke volksgeloof. Een sfeervol tijdsportret, waarbij de beklemmingen van een private koude oorlog worden neergezet tegen het decor van de grote koude oorlog. Geschreven in een soepele stijl, gedragen door dialogen die aansluiten bij het taalgebruik uit deze tijd.’
De bijbel van Dore. 2010. 249 p. Een dyslectische jongen kan niet lezen, maar via de prenten van Gustave Doré in de bijbel vormt hij zich toch een voorstelling van de inhoud. Lindgren schetst meesterlijk de meerduidige veelgelaagdheid van deze prachtige roman over het verschil tussen woord en beeld en het compositieproces van het schrijven zelf. In steeds wisselende perspectieven denkt de jongen filosoferend na over God en mens, eerlijkheid, cynisme, de waarde van de ouderlijke liefde: het bestaan als sacrament. LINDGREN, T. Norrlandse aquavit. 2009. 223 p.
LESSING, D. Het huis van Julia. 2002. 446 p. In de jaren zestig vangt Julia probleemjongeren in Londen op en biedt ze onderdak in haar huis. Het huis van Julia is een veilige plek waar iedereen gelijk is en waar over alle politieke ideeën en toekomstdromen gepraat kan worden. In de jaren negentig zijn de jongeren van toen volwassen. In heldere stijl schetst Doris Lessing hoe helende of vernietigende ervaringen iemands eindbestemming kunnen bepalen.
De grand old man van de Zweedse literatuur (1938) ontvoert de lezer naar zijn geboortegrond: het Noordzweedse Västerbotten met zijn ingetogen en eigenzinnige inwoners. Eerst leren we het echtpaar Asta en Ivar kennen. Zij wonen in het huis dat van de vrome Eberhard was. Als Ivar een fles aquavit koopt, ontdekken zij dat er in Eberhards oude kast nog een fles van het goedje aanwezig is. Dan duikt de hoogbejaarde, voormalige beroemde opwekkingspredikant Olof Helmersson bij hun op, die op de vouwfiets zijn voormalig, nu nogal ontvolkt zendingsterrein bezoekt. Tot zijn ontzetting moet hij vaststellen dat menige bekeerling inmiddels is overleden en de kapel zelfs dienst doet als dorpshuis. De eertijds zo charismatische Helmersson is inmiddels tot het inzicht gekomen dat er geen God bestaat en is van plan om zijn zendingswerk ongedaan te maken.
LEVY, A. Het lange lied. 2010. 334 p.
Ljubic, N.
Op verzoek van haar zoon schrijft een oude moeder haar herinneringen op aan haar leven op Jamaica, voor, tijdens en na de slavenopstand van 1831.
Zeezwijgen. 2012. 192 p.
LIESKE, T.
Traumatische oorlogservaringen in de Joegoslavische burgeroorlog blijken een splijtzwam in de relatie tussen een Servische vrouw en een Kroatische man. De auteur weet in deze debuutroman op een overtuigende en indringende wijze de pijnlijke en traumatische vervlechtingen tussen, oorlog, schuld en verzoening bij de volgende generatie te beschrijven.
Dunya. 2007. 343 p. Er verdwalen twee Nederlandse mannen in de Eerste Wereldoorlog. Zij komen in 1930 in Turkije terecht en redden daar een baby. In de jaren die volgen -verstoken van nieuws uit het westen- laten zij het meisje op het platteland opgroeien. Een gevallen Turkse vrouw, Dünya, die hen van hogerhand moet bespioneren, mengt zich in hun huishouden. De ene man (in Holland was hij leidekker: prachtig hoe Lieske dit beroep beschrijft) werkt mee aan het eerste en enige Turkse luchtschip; de ander doet klussen thuis. Geheimen, leugens en spanningen ontladen zich in een meesterlijke apotheose, waarbij de posities van de personages zich spiegelen in de vergeefse pogingen tot het luchtschip.
LOO, T. de Harlekino. 2008. 555 p. Een 21-jarige jongeman voelt zich een kind tussen twee vaderlanden, Nederland en Marokko, en gaat op zoek naar zijn Marokkaanse vader. LUBACH, A. Magnus. 2011. 318 p. Als een toneelschrijver met epilepsie wordt verlaten door zijn vriendin, denkt hij vaak terug aan zijn middelbare schooltijd in Groningen, toen hij haar ontmoette.
36
Leeswijzer 2013-2014
Leeswijzer 2013-2014
37
MAANEN, W. G. van
MAKINE, A.
Heb lief en zie niet om. 2006. 206 p.
De muziek van een leven. 2002. 122 p.
Romantweeluik waarin een acteur die fout was in de oorlog, na veertig jaar terugblikt op gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog. In het eerste deel het verhaal van de ik-figuur tijdens de Tweede Wereldoorlog in Amsterdam. In het tweede deel een terugblik, veertig jaar na dato, op een onderduiktijd in een nonnenklooster, in monoloogvorm voorgedragen door de ‘foute’ acteur uit het eerste deel.
De verteller strandt op een station in de Oeral en past de omschrijving van een Russische filosoof over de Russen, ‘homo sovieticus’, toe op zijn medereizigers. Het zijn Russen in armoe, in prostitutie, onder de drank, in kommer en kwel, maar toch overleven ze, ondanks alles. Hij ontmoet een man die ook aan die omschrijving voldoet: een mislukte pianist die hem zijn levensverhaal vertelt. Hij blijkt een vluchteling, per ongeluk soldaat geworden onder een andere identiteit, later chauffeur van een generaal, maar door de pianomuziek van diens dochter verraadt hij zijn liefde voor de muziek en speelt op een feest de muziek van zijn leven en wordt naar Siberië verbannen.
MACEWAN, I. Aan Chesil Beach. 2007. 152 p. In een hotel aan de kust van Dorset zullen de jonge Edward en Florence hun huwelijksnacht doorbrengen. Het is 1962, de seksuele revolutie moet nog komen en beiden gaan zonder ervaring deze nacht in. Wat mooi had moeten zijn, wordt een mislukking, leidt tot een pijnlijke confrontatie en het huwelijk is al voorbij voor het goed en wel begonnen isVia terugblikken op het leven van de hoofdpersonen en op de ontwikkeling van hun relatie toont de schrijver hoe zij gevangen zitten in hun tijd en hoe verschillend zij in het leven staan.
MANKELL, H. Verteller van de wind. 2003. 250 p. Nelio, 10-jarig straatkind uit Maputo, wordt stervende gevonden en verpleegd door de bakker José. Negen nachten lang weigert Nelio medische hulp en vertelt zijn schokkend levensverhaal van geweld, vlucht en armoede, maar ook van moed en liefde. Het harde leven maakte hem oud en wijs, met een bijzondere uitstraling van onaantastbare vanzelfsprekendheid.
MACEWAN, I. Boetekleed. 2002. 415 p.
MÁRAI, S.
Nadat een jongeman vijf jaar in de gevangenis heeft doorgebracht vanwege een valse beschuldiging van verkrachting, probeert de jonge vrouw die hem beschuldigd heeft met zichzelf in het reine te komen en de aangerichte schade te herstellen.
De erfenis van Eszter. 2000. 109 p.
MACEWAN, I.
MÁRAI, S.
Solar. 2010. 361 p.
Gloed. 2000. 156 p.
Een bekende natuurkundige, wiens carrière in het slop zit, krijgt bij toeval de kans om in een klap zijn relatieproblemen op te lossen, zijn carrière een nieuwe impuls te geven en misschien de energieproblemen van de wereld op te lossen.
Tijdens hun verblijf op een militair opleidingsinstituut sluiten twee jongens een diepe vriendschap met elkaar. Maar dan komt er een vrouw in hun leven, die de oorzaak zal zijn van de verwijdering tussen de twee mannen. Als zij elkaar dan na veertig jaar terugzien, proberen zij de gebeurtenissen uit het verleden die geleid hebben tot deze breuk, te reconstrueren.
Een al wat oudere vrouw wordt bezocht door de geliefde die haar twintig jaar eerder in de steek liet en laat zich weer volledig inpalmen.
MACEWAN, I. Zaterdag. 2005. 327 p.
MARTEL, Y.
Op 15 februari 2003, de dag dat in Londen wordt gedemonstreerd tegen de naderende inval in Irak, ziet neurochirurg Henry Perowne ‘s ochtends vroeg een vliegtuig met brandende motor boven de stad. Angstgevoelens komen bij hem op: nadert hier de aanval op onze manier van leven die, aldus regeringsleiders, sinds 11 september 2001 onvermijdelijk is? Aan het eind van de dag zal de dreiging op heel andere wijze dan Henry zich kon voorstellen reëel worden, als het kwaad zijn huis binnendringt. Indringend toont McEwan hoe de westerse samenleving moet leven met het besef dat er iets vreselijks zal gebeuren. Tegenover het kwaad plaatst hij zijn geloof in de kracht van de literatuur en van de liefde van mensen voor elkaar, als enige houvast. Behalve een boek over de tijdgeest is dit ook een mooi gecomponeerde en genuanceerde roman, met fraaie personages. Hoewel de tijd traag verstrijkt, houdt McEwan de lezer in zijn ban door zijn vermogen om spannende scènes op te bouwen. De vele medische termen staan het leesplezier niet in de weg. Een topper in de Engelse literatuur van dit jaar.
Het leven van Pi. 2003. 317 p. Levend in Canada blikt de hoofdpersoon terug op zijn bizarre avontuur op een sloep in de Grote Oceaan. De vader van een16-jarige Indiase jongen heeft een dierentuin in een plaatsje in India. Men besluit het land te verlaten met medeneming van alle dieren. Het schip vergaat echter en de enige overlevenden zijn de jongen en een paar dieren, waaronder een Bengaalse tijger. Het kost de jongen veel inventiviteit en moeite om samen met de tijger te leven en het 227 dagen uit te houden in de sloep. MASON, D. De pianostemmer. 2003. 400 p. Een Engelse pianostemmer raakt ongewild betrokken bij de Britse koloniale politiek in Burma aan het eind van de negentiende eeuw.
MAGGREGOR, J. Als niemand over opmerkelijke dingen spreekt. 2005. 235 p. Anonieme mensen uit een straat in een Engelse stad krijgen een gezicht door een korte blik op een dag in hun leven, waartussen meer verband zit dan zij denken.
MATAR, H. Anatomie van een verdwijning. 2011. 222 p. Na zijn debuutroman ‘Niemandsland’, 2006 schrijft Hisham Matar (New York, 1975) in deze tweede, opnieuw autobiografische roman weer over een zoon en een verdwenen vader. De volwassen Nuri el-Alfi kijkt terug op zijn turbulente leven en denkt na over het vele wat hij nooit begrepen en verwerkt heeft: de veel te vroege dood van zijn geliefde moeder.
38
Leeswijzer 2013-2014
Leeswijzer 2013-2014
39
MAXWELL, W.
MERCIER, P.
Tot ziens tot morgen. 2009. 137 p.
Nachttrein naar Lissabon. 2006. 414 p.
Een man probeert na vijftig jaar de dramatische gebeurtenis die de vriendschap tussen twee boerenfamilies torpedeerde te reconstrueren.
Een Duitse leraar breekt radicaal met zijn levenHij stuit op een boek over een overleden Portugese arts en raakt volledig in de ban van diens overrompelende en diepzinnige gedachten. Hij neemt de nachttrein naar Lissabon, spoort nabestaanden en vrienden van de auteur op en probeert diens leven te ontraadselen. Langzaam ontplooit zich een panorama, waarin het verzet tegen de dictator Salazar een grote rol speelt.
MEER, V. van der Take 7. 2007. 141 p. Een Deense toerist, belandt in het slaperige Andalusische dorpje Los Baños de Calderón, een voormalig kuuroord. Per vergissing wordt hij door de burgemeester aangezien voor een cineast en Lars besluit om te doen alsof hij dat ook werkelijk is. De burgemeester vraagt hem zijn volgende film op te nemen in het dorpje. Lars laat vrienden die ook aan de kust vakantie houden overkomen en stelt hen voor als de filmcrew. Lydia, een Nederlandse vrouw die al jaren in de buurt van het dorpje woont, treedt op als bemiddelaar tussen Lars en de dorpsbewoners.
MERSBERGEN, J. van Naar de overkant van de nacht. 2011. 175 p. Tijdens een carnavalsviering ontdekt een man veel over zijn verleden en zijn toekomst. Mik, E. Mont Blanc. 2012. 268 p.
MEER, V. van der Op een zondagavond, bij haar vaste bezoek aan haar vader, heeft een vrouw weinig tijd, terwijl hij juist deze avond wil praten over een gebeurtenis uit de oorlog waarover hij niet eerlijk is geweest.
Verteller is de 50-jarige vader, een hoge functionaris bij de VNO, rusteloos op zoek naar de juiste vrouw en vol schuldgevoel over het ongeluk dat hij altijd heeft verdrongen. Vijftien jaar later, als de zoon volwassen is geworden en grote bekendheid heeft gekregen als alpinist, keren beiden terug naar de plek des onheils. De spanning ontstaat door de vraag wat er precies is gebeurd. Psychologische roman over volwassen worden, inzicht en vergeving.
MEIJSING, D.
MIK, E.
Over de liefde. 2008. 237 p.
De wachters. 2004. 189 p.
De lesbische ik-persoon wordt door haar (derde) geliefde bedrogen, wat bij haar herinneringen oproept aan haar eerdere relaties en eerste verliefdheid. Het verhaal wordt een bijna plotloze monoloog waarin de vertelster zich aan een zelfonderzoek onderwerpt en zich voorzichtig weer onder de mensen begeeft.
De hoofdpersoon is een jonge intellectueel uit Iran, wiens familie leeft onder de druk van de binnenlandse politieke constellatie. Hij heeft bij dit alles maar één droom: terug te keren naar Nederland, waar hij eens gelukkig geleefd heeft. En deze droom krijgt een specifieke urgentie, wanneer hij een Nederlandse vrouw ontmoet, die hij niet meer kan vergeten. Maar door de politieke complicaties gedwongen moet hij samen met zijn gezin vluchten op een tocht vol onwaarschijnlijkheden en onmogelijkheden en in een samenwerking met mensensmokkelaars en drugskoeriers.
Zondagavond. 2009. 166 p.
MEIJSING, D. en G. MEIJSING Moord en Moord en doodslag. 2005. 313 p. De (familie)dubbelroman is een uniek verschijnsel in de Nederlandse literatuur. Doeschka en Geerten Meijsing hoe verschillend ook in stijl en vormtechnische aanpak in hun werk - hebben zich eraan gewaagd. De schrijfster Andrea/Doeschka (een spel van autobiografische werkelijkheid en fictie wordt gespeeld) verblijft in Syracuse, Sicilië, bij haar schrijvende broer Timbeer/Geerten. Literatuurbenadering, gemeenschappelijke afkomst, ouders, de plaats in het gezin en het competief schrijverschap, frustraties en animositeit krijgen gestalte. De kindermoordzaak in Italië, die Timbeer in ‘Moord’ al obsedeerde, wordt in ‘Moord en doodslag’ minutieus gereconstrueerd. Deze dubbelroman is een geslaagd literair experiment. De wisselwerking tussen beide boeken blijkt, met alle verschillen in omgang met een ‘zelfde’ werkelijkheid, uiterst effectief. Melandri, F. Eva slaapt. 2012. 381 p. In het leven van een Zuid-Tiroolse vrouw speelt de problematische geschiedenis van haar geboortestreek mee. De schrijfster is bekend in Italië als scenariste voor televisie en film. Dit politieke én persoonlijke, beklemmende verhaal, waarvoor zij veel research deed, is enthousiast ontvangen en al met zes literaire prijzen bekroond.
MOOR, M. de De kegelwerper. 2006. 142 p. Een Amsterdams pension is in de jaren vijftig van de 20e eeuw het tijdelijk onderkomen van een steeds wisselend gezelschap variétéartiesten. MOOR, M. de De overtreder. 2007. 244 p. Een jonge Rus komt in 2003 vanuit Rusland naar Amsterdam, waar zijn neef, een kunstenaar, hem onder zijn hoede neemt in diens kraakpand. In diens kraakpand wordt hij snel opgenomen door een legertje Russische illegalen, drinkebroers en psychopaten. Ondanks zijn bonte belevenissen kan Vitali een gebeurtenis niet uit zijn hoofd zetten: toen hij in 1985 als soldaat bij de Russisch-Finse grens was gelegerd en een collega op zijn ski’s over de grens vluchtte. Naarmate zijn visum afloopt, wordt zijn drang om die maat te zoeken steeds groter. MOOR, M. de De schilder en het meisje. 2010. 253 p.
MERCIER, P.
In Amsterdam op 3 mei 1664 zal een tekening de levens van een Deens meisje en de schilder Rembrandt voor altijd met elkaar verbinden.
Lea. 2009. 223 p. Na de dood van zijn vrouw stelt een wetenschapper zijn leven volledig in dienst van de muzikale carrière van zijn jonge dochter. Ondanks al zijn zorg raakt hij haar steeds meer kwijt.
40
Leeswijzer 2013-2014
Leeswijzer 2013-2014
41
MOOR, M. de
MORTIER, E.
De verdronkene. 2005. 331 p.
Gestameld liedboek. 2011. 190 p.
‘De verdronkene’ gaat over het leven van de twee zussen Lidy en Armanda, waarvan de oudste, Lidy, door een noodlottig toeval in Zeeland verdrinkt tijdens de Watersnoodramp van 31 januari 1953. Armanda is altijd al jaloers geweest op haar zus en neemt nu, ondanks het feit dat het lijk van Lidy niet wordt gevonden, diens plaats in als echtgenote van Lidy’s weduwnaar Sjoerd en als moeder van Lidy’s tweejarige dochtertje Nadja. Armanda is niet in staat haar eigen leven te leiden en geeft haar eigen identiteit op. Het verhaal over het lot van de twee zusters wordt verteld in een afstandelijke en beschrijvende stijl, en focust afwisselend op Lidy en Armanda. Het is een boeiend en aangrijpend relaas over het levenslot van twee zussen tegen de historische achtergrond van de ramp van 1953.
Autobiografisch getint relaas over de dementering van de moeder van een schrijver.
MOORE, L. Februari. 2010. 269 p. Als in 1982 bij Newfoundland een booreiland zinkt en alle bemanningsleden omkomen, blijft een vrouw achter met drie kinderen.
MULLER, Herta Ademschommel. 2009. 310 p. Meest recente en alom bejubelde roman van de Roemeens-Duitse Nobelprijswinnaar 2009. Historisch van belang omdat Müller op basis van de overlevering van haar streekgenoot Oskar Pastior een nauwelijks bekende episode uit de naoorlogse geschiedenis - de deportatie van Duitse Roemenen naar strafkampen in de Sovjet-Unie - belicht. De kracht van de roman ligt besloten in het ongeëvenaarde literaire vermogen, dat voor alle honger en ellende poëtische beelden vindt. Een fantasie die de hoofdpersoon in de realiteit van het strafkamp helpt overleven. Nobelprijs Literatuur 2009. MÜNSTERMANN, H. De bekoring. 2006. 205 p.
MOOR, M. de De Nederlandse maagd. 2010. 297 p. In Duitsland ontdekt een 18-jarige Nederlandse schermster in de zomer van 1936 een geheim tussen haar vader en haar Duitse schermleraar. MORING, M. Dis. 2006. 507 p. Het is 27 juni 1980, de Nacht van Assen, vooravond van de TT. Een zuipende, hoererende, vechtende massa maakt zich gereed voor de motorraces. Een joodse intellectueel, Marcus Kolpa, keert terug naar Assen om zijn jeugdliefde, Chaja, dochter van de andere hoofdpersoon, Jakob Noach, te zoeken. Deze machtige zakenman, die als enige van zijn familie lijfelijk ontsnapt is aan de Tweede Wereldoorlog, krijgt op die avond een auto-ongeluk. In een tussengebied van leven en dood, vergezeld door een mythische figuur, de Jood van Assen, maakt hij zijn rondgang door de Nacht.
Als hoofdpersoon Andreas Klein terugkomt van de bakker, ziet hij aan het gezicht van zijn vrouw dat ze hem iets ontstellends gaat vertellen. ‘Stel het uit’, roept een stem in zijn binnenste. ‘Laat het toekomst blijven’. Maar hij beseft dat wat ze zeggen wil al verleden is voor het goed en wel tot hem is doorgedrongen. ‘Je moeder is overleden’. Deze vier woorden brengen een afvalberg aan pijnlijke herinneringen in beweging, herinneringen aan een dag die al ruim veertig jaar in het verleden ligt. Opnieuw is het de zomer van 1960. In het Amsterdamse Oud-Zuid is de aankomende puber Andreas Klein jarig. Uitgerekend dan loopt zijn moeder met een koffer de deur uit, op weg naar haar minnaar en vast van plan nooit meer terug te keren naar haar chaotische huishouden, haar brute echtgenoot en haar zeven kinderen. Toch zal ze na een paar weken weer op de stoep staan. In Andrea’s brein vindt een reconstructie plaats van haar Amsterdamse tramreis op die bewuste zomerdag. Wat is er van minuut tot minuut door haar hoofd gegaan? Twijfelde ze nog? Voelde ze zich misschien schuldig? Of juist opgelucht? Het zijn stuk voor stuk vragen waarop geen antwoord meer komt, maar in de verbeelding van Andreas roepen ze het drama op van een vrouw die zich verscheurd weet tussen morele plicht en egoïstisch verlangen. MÜNSTERMANN, H. Ik kom je halen als het zomer is. 2010. 237 p.
MORRISON, T. Een daad van barmhartigheid. 2008. 221 p. Eind 17e eeuw neemt een Engels-Nederlandse handelaar in Noord-Amerika een klein zwart meisje mee naar huis dat hij heeft gekregen van een zuidelijke plantage-eigenaar die hem geld verschuldigd was. Dit verhaal is een pleidooi voor humaniteit en een kritiek op gevoelens van superioriteit vanwege ras, sekse en godsdienst. Morrisons stijl is rijk. De diverse vertelperspectieven, de innerlijke monologen en de vele flashbacks vereisen een ervaren leesniveau. De Afro-Amerikaanse schrijfster (1931) ontving in 1993 de Nobelprijs voor literatuur.
Een man heeft een gecompliceerde relatie met zijn oudere broer, die door een mentaal defect geen plaats in de samenleving inneemt. MULISCH, H. De aanslag. 2010. 347 p. Een man, die als jongen in de Tweede Wereldoorlog door een misverstand zijn familie verloor, wordt op verschillende momenten in zijn leven met de schuldvraag geconfronteerd. Oorspr. dr.: 1982.
MORTIER, E.
42
Godenslaap. 2008. 405 p.
MULISCH, H.
Een bijna honderdjarige vrouw beschrijft haar ervaringen rond de Eerste Wereldoorlog in Vlaanderen en Noord-Frankrijk om en aan het front. Ze neemt geen blad voor de mond, spaart niemand en schrijft alleen voor zichzelf. Schrijven lijkt obsceen wanneer men publiceert, zo persoonlijk en naakt is de waarheid die zij oproept. Op een hoger niveau gaat het verhaal over taal en werkelijkheid, over persoonlijke en algemene geschiedenis. Mortier schrijft het mooiste Nederlands dat bestaat. Hij behoort met Reve, Kellendonk, Elsschot, Lanoye tot de grootste stilisten van de laatste honderd jaar. Elke zin is een pleidooi voor de kracht van onze taal. Inhoudelijk staat zijn boek in de traditie van Proust, Claus en Lanoye, voor wat betreft de grote, zintuiglijke vertelkunst, die spreekwoordelijk wordt voor de beschrijving van een tijdperk. Een schier onvertaalbaar meesterwerk: meeslepend, onthutsend, poëtisch, diepgaand, erotisch, virtuoos, gevoelig en hard.
Siegfried: een zwarte idylle. 2001. 213 p.
Leeswijzer 2013-2014
Hoofdpersoon van deze roman is Rudolf Herter, begin 70, schrijver met een ‘lang, smal, breekbaar, welhaast doorzichtig lichaam’, na twee kankeroperaties en een hersenbloeding. Hij is met zijn dertig jaar jongere vriendin Maria in Wenen, om de zojuist verschenen vertaling van zijn roman ‘De Uitvinding van de Liefde’ te promoten. Enkele jaren na de oorlog was hij ook in deze stad, die daar toen nog de duidelijke sporen van vertoonde. Hij is gefascineerd door Hitler, ‘een onbegrijpelijke dode, die je haat’, zoals hij in een televisie-interview zegt. Als gevolg van deze uitspraak komt hij in contact met een hoogbejaard echtpaar dat in de jaren dertig op Hitlers buitenverblijf Berghof in de huishoudelijke dienst heeft gewerkt. Tijdens een bezoek aan hen vertellen zij hem iets dat hem bijna letterlijk van zijn stoel doet vallen.
Leeswijzer 2013-2014
43
MULISCH, H.
NESCIO
Het stenen bruidsbed. 2010. 183 p.
De uitvreter/ Titaantjes/ Dichtertje/ Mene Tekel. 1975. 152 p.
Een Amerikaanse deelnemer aan een congres te Dresden wordt herinnerd aan het bombardement op deze stad in 1945 dat hij mee uitvoerde. In het uitgebreide oeuvre van Mulisch is deze roman uit 1959 een hoogtepunt.
In deze vier korte romans schildert Nescio met fijnzinnig waarnemingsvermogen, humor en een heel eigen taalgebruik de wereld van Amsterdamse jongeheren aan het begin van deze eeuw. ‘Jongens waren we - maar aardige jongens’. Oorspr. dr. 1911, 1915, 1918 en 1946.
MURAKAMI, H. Kafka op het strand. 2007. 639 p.
NOORDERVLIET, N.
‘Coming of age’ roman over de 15-jarige Kafka Tamura die, om te ontkomen aan de voorspelling dat hij met zijn verdwenen moeder én zijn zus zal slapen, van huis wegloopt. Op onverklaarbare wijze wordt de jongen aangetrokken tot een bibliotheek in Takamatsu en tot de directrice, mevrouw Saeki. Kafka’s pad kruist eveneens dat van het meisje Sakura, van een bibliothecaris, en van de geheimzinnige meneer Nakata, die met katten praat. De laatste was in de oorlog het slachtoffer van massahysterie en spoort niet helemaal. Als Kafka’s vader op gruwelijke wijze in Tokyo vermoord wordt, raken de gebeurtenissen in een stroomversnelling.
Altijd roomboter. 2005. 204 p.
MURAKAMI, H.
NOORDERVLIET, N.
Norwegian wood. 2007. 317 p.
Snijpunt. 2008. 376 p.
Het werk van de inmiddels bekende Japanse schrijver (1949) kan nog wel eens een hoge vlucht vol verbeelding en surrealisme nemen, maar dit debuut uit 1987 is in feite bijna een klassieke Bildungsroman. Toru Watanabe is een student in Tokio die zijn leven zo eerlijk mogelijk probeert te leiden, maar in wiens verleden een onverwerkt verdriet huist: ooit pleegde zijn beste vriend Kizuki zelfmoord. Voor Watanabe is dat nog altijd een pijnlijke herinnering, en Kizuki’s toenmalige vriendin Naoko stort er zelfs door in. Wanneer Watanabe dan de levendige Midori ontmoet, is het zijn half verliefde, half medelijdende houding tegenover Naoko die zijn eigen geluk in de weg lijkt te staan. Dit klinkt misschien zwaar op de hand, maar Murakami laat de figuren zo knap tot leven komen en hun gesprekken zijn zo vol van ideeën en energie en levenslust dat het boek als geheel een prachtige lichte toon heeft, waardoor het redelijk optimistische en verzoenende slot absoluut niet als onecht overkomt. Een prachtige, warme, wijze roman, uitstekend geschreven en vertaald.
Een eigenzinnige geschiedenislerares en conrector wordt door een islamitische leerling met een mes gestoken. Dit ernstige incident -de school treedt camouflerend op- brengt het wereldbeeld van de vrouw aan het wankelen. Zij legt zich noodgedwongen rekenschap af van de humanistische en redelijke tradities waarin zij is grootgebracht; zij herbeziet de houding ten opzichte van haar dochter en van haar ex-man, een door een minderwaardigheidscomplex geplaagde autodidactische literatuurvorser van het oeuvre van een cultschrijver. De ex keert niet terug van vakantie; de zestienjarige dochter reist hem na naar Italië, gevolgd door de moeder.
Engelberta Teljeur-Wiggelaar was van 1856. Ze overleed op 97-jarige leeftijd, bij de pinken en vinnig. Toch waren de omstandigheden niet optimaal. Het was armoe troef, zeker als je een groot gezin had. Maar hoe arm ze ook was, margarine heeft ze nooit op haar brood willen doen. Altijd roomboter. In een mengeling van memoire, geschiedschrijving, fictie en essay komt het portret van ‘ouwe oma’ Teljeur en haar nageslacht tot leven en trekt Noordervliet de lijnen naar de tijdgenoten en naar de lateren.
NOORDERVLIET, N. Zonder noorden komt niemand thuis. 2009. 234 p. Als de moordenaar van zijn vrouw vrijkomt, vlucht een man ver weg, naar de Canadese westkust.
MUTSAERS, CH.
NOOTEBOOM, C.
Koetsier herfst. 2008. 460 p. Door de vondst van een mobieltje komt een vereenzaamde schrijver in contact met een dierenactiviste. Door deze Nokia ontmoet hij Adolphe, een lid van het kreeftenbevrijdingsfront. Hij raakt verslaafd aan haar en is onwaarschijnlijk afhankelijk; zij strijdbaar, agressief, heers- en genotzuchtig. NATTER, B. Begeerte heeft ons aangeraakt. 2008. 271 p. “We volgen de gekwelde Lucas Hunthghburth in zijn avontuurlijke leven als conservator van Oude Muziekinstrumenten, en vooral tijdens de jaren ervoor als hij samenwoont met zijn beste vriend, de kunstenaar Ernst Zwier (nomen est omen!), en hopeloos verliefd wordt op een prachtig spelende, begeerlijke klaveciniste. Tussendoor schemert de vuurwerkramp in Enschede, die hem berooft van zijn beste vriend. Natter presenteert niet-chronologisch en vanuit een ik-perspectief een vlot en tragikomisch verteld verhaal met een stoet bonte personages. Indruk maakt zijn kennis van oude muziekinstrumenten, die overigens niet al te nadrukkelijk wordt geëtaleerd.”
Philip en de anderen. 155 p. Herdruk van de roman waarmee de literator Nooteboom in 1955 voorgoed zijn naam als schrijver vestigde. In dit kleine, goed gecomponeerde autobiografische verhaal vertelt hij over zijn omzwervingen door Europa, van de Noordkaap af tot diep in de Provence toe. De speurtocht naar een geheimzinnig Chinees meisje, symbool van het geluk, brengt hem met vele anderen in contact. Hij komt met lege handen thuis, maar rijk aan avontuurlijke ervaringen. O’CONNOR, J. Volgspot. 2010. 255 p. De laatste levensdagen, in 1952 in Londen, van de actrice Molly Allgood, ooit de verloofde van de jonggestorven toneelschrijver J.M. Synge (1871-1909). OBREHT, T. De tijgervrouw van Galina. 2011. 352 p.
NEMIROVSKY, I.
Na de dood van haar grootvader gaat een vrouw uit een dorpje op de Balkan op zoek naar de ware toedracht van zijn dood daarbij spelen familiemythen een grote rol.
De gelukzoeker. 2008. 222 p. Een gevluchte Oost-Europese arts probeert in Nice een nieuw bestaan op te bouwen.
44
Leeswijzer 2013-2014
Leeswijzer 2013-2014
45
Ohlin, A. Help. 2012. 349 p. Een psychologe worstelt zowel in haar beroep als in haar persoonlijk leven met de behoefte om anderen te helpen. Centraal thema is de menselijke behoefte hulp te geven, wat soms tot goede resultaten leidt maar ook slecht kan uitpakken.
huis in het badplaatsje Cennethisar. Grootmoeder brengt nauwelijks tijd met hen door; ze is met haar gedachten bij haar man, een arts die jaren geleden om zijn denkbeelden naar deze kuststreek werd verbannen. Haar herinneringen leggen langzaam maar zeker een gruwelijk geheim bloot, een geheim dat alles te maken heeft met de noodlottige gebeurtenis die deze zomer zal plaatsvinden. PAMUK, O.
OTTEN, W.J.
Sneeuw. 2003. 471 p.
Specht en zoon. 2004. 142 p.
Deze roman speelt in Kars, een arme oostelijke Turkse provinciestad met oude Armeense en Russische bouwwerken. Ka, de hoofdpersoon, een politiek vluchteling, is uit Duitsland naar Kars gekomen om een reportage over de lokale verkiezingen en over de zelfmoorden van gelovige, jonge meisjes te schrijven die door scholen wegens hun hoofddoek geweigerd worden. Tijdens zijn bezoek sneeuwt het voortdurend en naast een speciale sfeer ontstaat er isolatie waardoor de lokale overheid, vertegenwoordiger van de seculiere staat, een coup kan plegen om de stad van islamisten te zuiveren. Ka is verliefd op Ipek, de knappe ex-vrouw van een studiegenoot van hem en wil haar mee nemen naar Duitsland.
Verteller in deze roman (Ottens eerste in tien jaar) is een ‘Zeer Dicht Geweven Vier Maal Universeel Geprepareerd’ schildersdoek. Deze ‘drager’ van beelden vertelt hoe portretschilder Felix Vincent (‘schepper’ ), opdracht krijgt ‘naar de dood’ te schilderen. De zakenman Specht vraagt hem zijn overleden, geadopteerde zoon Singer te portretteren, hem levend te maken op doek. Een journaliste zaait twijfel over Spechts oprechtheid. Hoewel nadrukkelijk een geconstrueerd geheel, een spannend en ontroerend boek. OVEREEM, V.
PEEK, G.
Misfit. 2008. 253 p. De gepassioneerdheid van de 18-jarige hoofdpersoon voor zijn 20-jarige beeldschone vriendin Kaat wordt gehinderd door de snikhete zomerweken, zozeer zelfs dat er een breuk dreigt tussen de twee. Op den duur wordt steeds duidelijker hoe in werkelijkheid de herinneringen aan zijn ouderlijk huis en in het bijzonder aan zijn onnozele broer Krijn zijn eerste grote liefde bedreigen. De seksueeel tot wasdom komende jongen heeft zich los gemaakt van het ouderlijk huis, maar een verschrikkelijke gebeurtenis met zijn broer beheerst en verlamt hem. Door Krijn wordt hij eenzaam, door Kaat komt hij bij zichzelf terug. Het verhaal bezit een goede spanningsopbouw met veel flash-backs, en is vlot geschreven. De spiegelmomenten tussen Krijn en Kaat in het verhaal zijn functioneel en overtuigend.
Ik was Amerika. 2010. 286 p. Tussen een zwarte Amerikaan en een met de Duitsers collaborerende Nederlander ontstaat een bijzondere vriendschap. Peeters, E. Dinsdag. 2012. 170 p. Een oude man kijkt terug op zijn leven, waarin hij geleefd heeft zonder ooit een keuze te betreuren: of hij nu in de Congo moordde, verkrachtte of dieren doodde, als vrachtwagenchauffeur zijn baas bestal -alles is gebeurd zoals het gebeurd is, en over niets wil hij een gedachte van spijt of medeleven toestaan.
OZICK, C. Erfgenamen van een glinsterende wereld. 2007. 301p.
PEHNT, A.
De 18-jarige Amerikaanse Rosie wordt na de dood van haar vader wees en krijgt een baantje als assistent van de joodse professor in de godsdienstwetenschap Mitwisser. Deze is met zijn gezin gevlucht uit Berlijn en leidt in Amerika het ontwrichte leven van verarmde joodse vluchtelingen uit de jaren dertig van de 20e eeuw. Rosie verhuist met het gezin naar de Bronx in New York, alwaar Mitwisser de glinsteringen van zijn oude wereld probeert te hervinden en zijn onderzoek naar de karaïeten tracht voort te zetten. Een zekere James onderhoudt het gedesoriënteerde gezin. Door dit verhaal heen loopt het kinderboek ‘Bear Boy’, dat verweven is met het leven van weldoener James.
Als jij goud zegt, is het goud. 2009. 141 p.
PAASILINNA, A. De zelfmoordclub. 2004. 239 p. Twee mannen die zelfmoord willen plegen, richten een club van zelfmoordenaars op. Ze organiseren een seminar en de deelnemers besluiten gezamenlijk een eind aan hun leven te maken. In een touringcar rijden ze eerst naar de Noordkaap om zich met bus en al in zee te storten, en - als dat mislukt - dwars door Europa naar Portugal. Door alle avonturen onderweg wordt hun onderlinge band en levenslust steeds groter, wat in sterk contrast staat met het doel van de reis, dat in zijn tegendeel verkeert.
PEPER, R. Verfhuid. 2005. 144 p. Kunsthandelaar Arnold Kee raakt gefascineerd door een van zijn klanten, een eenzelvige verzamelaar van werk van Duitse romantische schilders. Kees stimuleert deze Terwindus om een bijzonder werk van Caspar David Friedrich in bruikleen te geven aan een museum, maar ontdekt nadien dat Terwindus waarschijnlijk diverse stukken uit zijn verzameling door diefstal heeft verkregen. Als de Friedrich door een vandaal wordt beschadigd, wordt dit Terwindus’ dood; hij sterft letterlijk met het schilderij op zijn huid. De verzamelwoede en passie slaan dan over naar Kee, die depressief raakt door onvrede over de relatie met zijn veel jongere vriend en zijn onvervulde kinderwens. Uiteindelijk wint ook bij hem de hebzucht het van de eerlijkheid. Novelle over personen in de ban van een passie, geschreven in een levendige stijl. PEPER, R. Vingers van marsepein. 2008. 317 p.
PAMUK, O. Het huis van de stilte. 1995. 315 p. Drie mensen – een communiste, een in het leven teleurgestelde historicus en een verwende puber – logeren in de zomer van 1980, tegen de achtergrond van het politieke geweld in Turkije, bij hun grootmoeder in haar oude
46
Als een man ontslagen wordt, geeft dat grote spanningen in zijn gezin.
Leeswijzer 2013-2014
Een 18e-eeuws meisje en een hedendaagse jongen raken beiden gefascineerd door de preparaten van een anatoom. Het achttiende-eeuwse meisje Bregtje, dat in het huis van de preparerende wetenschapper Ruysch woont, zet ze tegenover de hedendaagse jongen Ben die eeuwen later op dezelfde Amsterdamse gracht woont en net zo geïnteresseerd is in het werk van Ruysch als Bregtje. Ze vormen elkaars tegenhanger met ieder hun eigen problemen en fascinaties.
Leeswijzer 2013-2014
47
Pessireron, S. De verzwegen soldaat. 2012. 317 p. De ervaringen van een Molukse man als sergeant in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger, tijdens de Indonesische vrijheidsstrijd en later in Nederland. Een indrukwekkend debuut dat inzicht geeft in de Molukse problematiek.
hun logeerpartijen ‘s nachts het huis verlaat en niet meer terugkomt. Via flashbacks en talrijke perspectiefwisselingen krijgt de lezer de voorgeschiedenis die tot deze onverwachte gebeurtenis heeft geleid, stukje bij beetje te horen. Het perspectief ligt grotendeels (afwisselend) bij de twee bevriende vrouwen - Gwen en de Nederlandse Saskia - en bij Anna, de dochter van Gwen. Met name de vertelstem van de puberende Anna komt erg authentiek over. Het draait in dit boeiende verhaal om vriendschap, geheimen, huwelijkse trouw en intimiteit. Doordat Pruis de informatie zeer geraffineerd doseert en op de juiste momenten achterhoudt, is het verhaal tot de laatste pagina spannend. Het open eind past daarbij. Pruis’ taalgebruik is treffend en beeldend. Kortom, een vlotgeschreven en intrigerende roman.
POL, M. van der Bruidsvlucht. 2007. 415 p.
PULKKINEN, R.
Drie jonge vrouwen willen aande beklemmende naoorlogse sfeer in Nederland ontsnappen en een bestaan opbouwen in Nieuw-Zeeland. Ze nemen deel aan een internationale luchtrace en reizen naar hun nieuwe vaderland in een vliegtuig vol meisjes zoals zij: bruiden op weg naar hun toekomstige echtgenoten. Gebaseerd op historische werkelijkheid.
De grens. 2009. 317 p. Twee verhalen staan centraal in deze roman. Dat van de hoogleraar literatuur Anja, die haar man heeft beloofd hem te doden als hij aangetast door Alzheimer zijn persoonlijkheid (geheugen, spraak) kwijt zou raken. En dat van haar nichtje, het schoolmeisje Mari, die een relatie krijgt met de getrouwde leraar Julian. In beide gevallen drijft liefde tot het overschrijden van een maatschappelijke en morele grens.
POLAK, C. Salka. 2004. 223 p.
REISEL, W.
Schrijfster reconstrueert na de dood van haar moeder Salka op indringende wijze haar leven.
Witte liefde. 2004. 224 p.
Vanuit wisselende tijdsperspectieven wordt een beeld geschetst van Salka als klein meisje, haar verblijf in Auschwitz, haar huwelijken en de relatie met haar kinderen.
Op Curaçao in de jaren vijftig voelt een getrouwde vrouw een onmogelijke liefde voor een andere man. REISEL, W.
POSTMA, W.
Nacht over Westwoud.
Vijf strippen. 2006. 160 p. Elke dag zie je dezelfde mensen in de bus. De ambtenaar, de geestelijk gehandicapte, de dikke mevrouw die iedere dag opnieuw ‘Yellow Submarine’ zingt - ondanks hun inmiddels vertrouwde koppen blijven ze vreemden. Of, zoals de aspirant-schrijver die tijdens iedere busrit een boek leest zou zeggen: ‘willekeurige figuranten op de aftiteling van je leven’. Hoe oppervlakkig mensen over elkaar denken en met elkaar omgaan lijkt dan ook de grootste boodschap van deze novelle te zijn, die drie dagen in beslag neemt en steeds meer verrassende en shockerende - wendingen neemt. Doordat je de verschillende personages en gebeurtenissen vanuit diverse oogpunten beziet (meervoudig perspectief), merk je dat vooroordelen, kortzichtigheid en desinteresse hoogtij vieren en dat niets is wat het lijkt. De auteur heeft een vlotte, humoristische schrijfstijl, die uitnodigt tot verder lezen.
Levi Levi is een 43-jarige huisarts met joodse ‘roots’, zoon van een bekend chirurg tegenover wie hij zich altijd mislukt heeft gevoeld. Als waarnemend arts verblijft hij in het dorp Westwoud. In de dorpsgemeenschap broeit iets omdat een boer voor het Offerfeest schapen verkoopt en op zijn erf ritueel laat slachten. Wanneer een 14-jarig verstandelijk gehandicapt meisje dat op de boerderij woont, seksueel wordt misbruikt, richt de volkswoede zich op de buitenbeentjes: de Koerdische assistent van de dochter van de boer en de jood Levi. In een roman die leest als een trein, laat Reisel (1955) zien hoe volkswoede ontstaat, hoewel een en ander nogal dik wordt aangezet. Daarnaast is dit een boek over een vader-zoonrelatie. REUGEBRINK, M. Het grote uitstel. 2007. 308 p.
POTOK, Ch.
Een jongeman groeit op in de jaren zeventig en tachtig, in verwarring over zijn identiteit.
De arkenbouwer. 2001. 93 p.
Het eerste gedeelte van deze derde roman van Reugenbrink (1960) speelt in het dorpje D., een godvergeten gat, waarin intellectuele pubers zich in de jaren ‘70 afzetten tegen de gevestigde orde. Hoofdpersoon is de 15-jarige Rega, die zwijmelt in zijn verliefdheden en volop meedoet aan het oeverloze gezwets in Che (een gekraakt jeugdhonk) o.l.v. zijn leermeester Puut. In deel 2, spelend in Groningen, is Rega eerstejaars student Nederlands. Opnieuw loopt hij mee met de avant-garde. Hij verzet zich tegen het traditionele onderwijssysteem en heeft allerlei oppervlakkige, seksuele relaties. In deel 3, in Berlijn, raakt Rega nog meer ‘uit zijn baan geslingerd’, verliest hij nog meer zekerheden. Hij beleeft er de val van de Muur en voelt zich een moment ingelukkig.
Een jongen die Auschwitz heeft overleefd, vertelt over zijn gelukkige jeugd in Polen voor de Tweede Wereldoorlog. POTOK, Ch. Davita’s harp. 1986. 354 p. De ouders van Davita komen uit verschillende milieus, het joodse en het christelijke, maar vinden in het Amerika van de jaren dertig elkaar in een gezamenlijke toewijding aan het communisme. Davita, een gevoelig en intelligent kind, moet voor zichzelf gaan uitmaken waarin ze wil geloven.
REVE, G.K.
PRUIS, M.
In de hoofdfiguur Frits van Egters worden de reddeloosheid, het losgeslagen zijn van alle gevoel voor orde, moraal en maatschappelijke integratie, de levenssfeer van de eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog gepersonificeerd. Oorspr. dr. 1949
De vertrouweling. 2005. 216 p.
De avonden. 1979. 224 p.
In haar derde roman vertelt literatuurrecensente Pruis (1959) over twee stellen, een Nederlands en een Engels echtpaar. Hun internationale vriendschap wordt getoetst op het moment dat de Engelse Gwen tijdens een van
48
Leeswijzer 2013-2014
Leeswijzer 2013-2014
49
ROSENBOOM, Th.
SARAMAGO, J.
De nieuwe man. 2003. 315 p.
Het verzuim van de dood. 2006. 222 p.
Hoofdpersoon is de woordenrijke Berend Bepol, 63 jaar, eigenaar-directeur van een scheepswerf aan het Damsterdiep wiens huwelijk is gezegend met een dochter. Zijn tegenspeler is Niesten, de werfbaas. Door een huwelijk te arrangeren tussen zijn dochter en Niesten hoopt Bepol de toekomst van het bedrijf veilig te stellen. Maar ofschoon hij het beste met iedereen voorheeft, is van meet af aan duidelijk dat hij de tekenen des tijds niet verstaat en geen begrip heeft voor de mensen die hem dierbaar zijn. Dat mondt uit in een heroïsch conflict met Niesten, die door hem wordt bewonderd maar ook gevreesd.
Vitale geestige roman over een land waar niet meer gestorven wordt. Dit veroorzaakt grote verwarring.
ROSENBOOM, Th. De rode loper. 2012. 252 p. Na een leven met veel beweging, maar weinig vooruitgang als roadie en geluidstechnicus begint een jongeman een bioscoop in een gekraakte garage.
SCHIPPER, K. Waar was je nou? 2005. 240 p. Hoofdpersoon Ruud reist heen en weer in de tijd door in en uit jeugdfoto’s te stappen. Niemand gelooft Ruud natuurlijk als hij dit vertelt en daarom probeert hij op een van zijn ‘tochten’ een broche mee terug te nemen uit het verleden. Interessant wordt het verhaal als hij de kans krijgt in het verleden te blijven, bij de grote liefde van zijn jeugd. Verhaal over dilemma’s die iemand tegenkomt als deze gehoor kan geven aan heimwee en terugkeer naar het verleden. SCHIPPERS, H. De hoedenwinkel. 2008. 213 p.
ROTH, Ph.
Bij het inrichten van haar hoedenwinkel valt het een vrouw op dat de taal in een nieuw dorp lijkt te verdwijnen.
Het complot tegen Amerika. 2004. 429 p. Als in 1940 de Amerikaanse presidentsverkiezingen niet worden gewonnen door Roosevelt, maar door de populaire piloot Lindbergh heeft dat door diens Nazi-sympathieën grote gevolgen.
SCHLINK, B. De thuiskomst. 2006. 298 p.
Een eenzame, oudere man gaat op zoek naar genezing voor zijn incontinentie, waardoor zijn leven ingrijpend verandert. Een ooit viriele vrouwenjager is nu een oude man: impotent, kampend met incontinentie en een geheugen dat minder wordt. De kans op een succesvolle behandeling bij een uroloog brengt hem terug naar New York. Levenslust bloeit nog een keer op, zeker als hij een aantrekkelijke jonge schrijfster ontmoet. Via haar komt een jonge wetenschapper op zijn pad.
Hoofdpersoon is Peter Debauer, een jonge redacteur bij een uitgeverij van juridische boeken. Als kind brengt hij zijn vakanties door in Zwitersland, bij zijn grootouders van vaders zijde die hun inkomsten aanvullen met het corrigeren van drukproeven van stuiverromans. Peter leest, ondanks het verbod van zijn grootouders een van deze teksten en maakt op deze manier kennis met de levensloop van een soldaat. Als Peter volwassen is krijgt hij de drukproeven opnieuw onder ogen. Hij raakt nu zo in de ban van wat hij leest dat hij op zoek gaat naar de identiteit van de schrijver en de achtergronden van het verhaal. Het verhaal voert de lezer naar de wereld van de nazi’s, de communisten in de Sovjet-Unie en de strijd tussen goed en kwaad. Het boek biedt een bijdrage aan het vraagstuk over het ontstaan en het wezen van de nazi’s.
ROTH, P.
SCHLINK, B.
Nemesis. 2010. 263 p.
De voorlezer. 1996. 191 p.
Terwijl in 1944 zijn vrienden in Europa vechten, krijgt een in Amerika achtergebleven, voor het leger afgekeurde sportleraar te maken met een polio-epidemie. Met deze grimmige roman over de onverbiddelijkheid van het noodlot laat Roth zien dat hij nog steeds in topvorm is.
De roman begint met een liefdesrelatie tussen een jongen van vijftien en een tramconductrice van zesendertig. Hij heeft haar na een ongelukje ontmoet, toen zij hem hielp. Na herstel van zijn ziekte zoekt hij haar enige keren op en belandt bij haar in bed. De verhouding wordt voortgezet en de jongen moet haar ook regelmatig voorlezen. Hij weet niet dat zij een analfabete is. Het duurt tot lang na de beëindiging van hun relatie voordat hij erachter komt dat zij voor de SS in een concentratiekamp heeft gewerkt. Verfilmd als The reader.
ROTH, P. Exit geest. 2007. 285 p.
ROZIER, G. De verwachting. 2006. 167 p. Een orthodox-Joodse vrouw in Israël die haar zoon door een Palestijnse aanslag heeft verloren, probeert haar verlangen naar een nieuw kind te vervullen.
SCHOGT, P. Beste reiziger. 2009. 180 p. Een jongeman heeft een prettig leven als reisgidsschrijver, maar dan komt uit dat hij het meeste uit zijn duim zuigt.
RUIZ ZAFÂON, C.
50
De schaduw van de wind. 2004. 541 p.
SCHOLTEN, J.
Als een boekverkoper zijn tienjarige zoon meeneemt naar het paleisachtig, geheimzinnige Kerkhof der Vergeten Boeken, raakt Daniël betoverd door De schaduw van de wind. Hij neemt zich voor achter de identiteit van de schrijver Julian Carax te komen. Sterker nog: hij lijkt het leven van deze mysterieuze man te gaan leven. Tegen de achtergrond van het Barcelona van de Burgeroorlog en Franco ontrolt zich een fascinerend verhaal, of feitelijk vele verhalen over figuren die zich in de nabijheid van Carax ophielden én mensen rondom Daniël. De structuur van het verhaal is als een Russische pop, die eindeloos veel kleinere poppen in zich heeft verstopt. Een fantasierijke roman, vol avontuur, spanning en liefde.
De wet van Spengler. 2008. 268 p.
Leeswijzer 2013-2014
De leden van een vermogende familie van textiefabrikanten voelen de grootste verbondenheid met elkaar in bedreigende situaties. Frederik vertelt over de dood van zijn oudere broer, die een belangrijke rol in zijn leven speelde. Diens stervensproces roept jeugdherinneringen op. De gesprekken en herinneringen tussen de broers refereren eerder aan mannelijk machogedrag dan aan emoties. Toch vormen hun ‘sterke’ verhalen een vorm van rouwverwerking; daarbij een mooi beeld van de levenskunst van een vermogende textielfamilie. Wat er echt toe blijkt te doen, is, dat de gezinsleden voor elkaar door het vuur gaan: dus de Wet van Spengler. Leeswijzer 2013-2014
51
SHALEV, M.
SNIJDER, P.
Een duif en een jongen. 2006. 416 p.
Zondagsgeld. 2007. 157 p.
Het verhaal over het verlangen naar een thuiskomst. Thuiskomst van duiven die zo’n pregnante rol in het verhaal spelen, maar ook van een toeristengids, gespecialiseerd in het rondleiden van vogelaars in Israël. Hij verliest zijn moeder, maar vlak voor haar dood verschaft zij hem de middelen om een eigen (t)huis te verkrijgen, zijn Amerikaanse vrouw te verlaten en uiteindelijk terug te keren naar zijn jeugdliefde.
Een begaafde jongen groeit in de jaren zeventig op in de achtergebleven geïsoleerde Amsterdamse volkswijk Bickerseiland temidden van zijn “asociale” en armoedige familie.Het Bickerseiland is de achtergebleven geïsoleerde volkswijk van Amsterdam waar de jongen uit het verhaal in jaren zeventig opgroeit, temidden van zijn “asociale” en armoedige familie. Het is een kleine wereld. Het eiland wordt alleen bij hoge uitzondering verlaten. Het besef, dat hij de opmerkelijke gemeenschap waar hij, als buitenbeentje (hij kan goed leren), onmiskenbaar deel van uitmaakt op een dag zal moeten verlaten, stemt hem weemoedig. Deze roman, die het werk van Theo Thijssen in herinnering roept, is geschreven in een prachtig heldere stijl en is door de pers unaniem lovend besproken.
SHALEV, M. Het zat zo. 2010. 232 p. Autobiografisch relaas over de familie van de Israëlische schrijver (1948- ). Daarnaast vormt het boek een poëtische beschrijving van het leven met een dwangneurose.
SOLOMONS, N. De lijst van meneer Rosenblum. 2010. 338 p. Een joods echtpaar verlaat in 1937 Duitsland en vestigt zich in Engeland. Naast het opbouwen van een eigen zaak proberen ze zich aan te passen door een lijst met Engelse gebruiken af te werken.
SHIELDS, C. Tenzij. 2003. 279 p. Het leven van een succesvol schrijfster en moeder van drie dochters verandert totaal als een van hen plotseling haar studie afbreekt, alle contact met vrienden en familie verbreekt en in Toronto op straat gaat zitten bedelen.
SPRINGER, F. Quadriga. 186 p. Een oudere journalist beleeft zijn laatste liefde voor en tijdens de val van de Muur in Berlijn.
SIEBELINK, J. Knielen op een bed violen. 2005. 445 p. De hoofdpersoon onttrekt zich na een conflict met zijn diepreligieuze vader aan diens gezag en vertrekt naar Den Haag. Hier leert hij het tuindersvak en trouwt met zijn jeugdliefde; hij zet in Velp een kwekerij op. Wat zijn vader overkwam, overkomt hem. Hij raakt in de ban van een steile calvinistische predikant, wiens volgelingen infiltreren in zijn denken en doen. De kwekerij en gezin gaan eraan kapot. De vader met zijn zoektocht naar het eeuwige heil staat tegenover de krachtige, liefdevolle, aardse moeder met haar strijd voor het gezin en liefde voor haar man. Uit de indrukwekkende, onvergetelijke scène van het sterfbed van de vader blijkt hoe ver de macht van de sektariërs, ‘de oefenaars’, reikte. En hoe genadeloosheid schuilgaat achter de zorg om het zielenheil. SIEBELINK, J. Margaretha. 2002. 351 p. Een beschrijving van het leven van Margaretha van Parma, de dochter van Karel V. Margaretha kent opwellingen van onvrede tegen de dienstbaarheid aan de dynastie van de Habsburgers, maar geeft telkens weer toe onder druk van haar vader. Enkele jaren voor haar dood kiest ze voor de vrijheid. De auteur brengt het leven aan het Brusselse hof in de tweede helft van de zestiende eeuw op magnifieke wijze tot leven. SIEBELINK, J. Suezkade. 2008. 381. Marc is een jonge, enthousiaste, dandy-achtige docent. In de school waar hij zijn eerste baan aanneemt, heerst niet de eruditie die hij verwachtte, maar desinteresse, gekonkel en geroddel, het najagen van eigenbelang en een gebrek aan deskundigheid. Deze virussen bij zijn collega’s stellen hem in zijn verwachtingen en ambitities spoedig teleur. Wraakzucht is zijn deel. De school blijkt een onderwereld met de façade van de bovenwereld. Als Sievez uit ‘Knielen..’ wordt ook Marc uit het zelfgeschapen paradijs verdreven. Zijn liefde voor een leerlinge van Marokkaanse afkomst die aan anorexia lijdt, is hier ook niet vreemd aan.
STAHLIE, M. Sint-Juttemis. 2005. 448 p. Margot van der Molen krijgt het verzoek naar Parijs te komen, waar Christophe, de man die ze als haar ‘naaste naaste’ beschouwt, in comateuze toestand is opgenomen in een inrichting, nadat hij een man heeft aangevallen en een zelfmoordpoging heeft gedaan. Met haar 15-jarige stiefdochter Liza en 82-jarige schoonmoeder Sophia vertrekt ze naar het door hitte geteisterde Parijs om helderheid te krijgen over wat gebeurd is. Dat inzicht krijgt ze, na veel mislukte naspeuringen, pas als haar verbeelding aan de macht komt. Daarbij maakt ze zelf een belangrijke ontwikkeling door, evenals Liza en Sophia. Verbeelding, onmogelijkheid en herhaling vormen de thematiek van deze roman. STANISIC, S. Hoe de soldaat de grammafoon repareert. 2007. 297 p. Vanuit het perspectief van een fantasierijke jongen met verteltalent ervaart de lezer hoe een jeugd in Bosnisch Joegoslavië, de Balkanoorlog van de jaren ‘90 en een vlucht naar Duitsland en het verblijf aldaar worden beleefd. De stijl is consequent jeugdig-naïef en daardoor ook enigszins vervreemdend. Melancholieke herinneringen aan de tijd van voor oorlog en de tragiek van de oorlogshandelingen worden op luchtige, tragikomische wijze, met tomeloos vertelplezier beschreven. Stefánsson, J.K. Het verdriet van de engelen. 2012. 324 p. Een poëtische jongen vergezelt een stugge postbode op een barre tocht op IJslandse hoogvlaktes. STEVENS, H. Moederziel. 2007. 333 p.
SMIT, S.
Als de directrice van een balletschool haar man verlaat en met haar 12-jarige zoon in haar school gaat wonen, ontstaat een bijzondere relatie tussen moeder en zoon.
Vloed. 2010. 203 p. Rond 1900 kan de verliefdheid tussen de dochter van een succesvol hotelier in Noordwijk en een visser zich niet ontwikkelen.
52
Leeswijzer 2013-2014
Leeswijzer 2013-2014
53
STOCKETT, K.
Terrin, P.
Een keukenmeidenroman. 2010. 493 p.
Post mortem. 2012. 283 p.
Als een jonge vrouw in het Mississippi van de jaren zestig van de 20e eeuw in het geheim een boek schrijft over de levens van de zwarte hulpen van haar vriendinnen, heeft dit voor iedereen grote gevolgen. In 2011 verfilmd onder de titel ‘The help’.
Een schrijver ontloopt een etentje met een smoes over familieomstandigheden, maar dan wordt zijn gezin echt getroffen door een ramp. Thien, M.
SUKKAR, R.
Laat de honden waken. 2012. 256 p.
De schatkamer van Babylonië. 2006. 383 p.
Nadat ze haar man en zoon heeft verlaten, verwerkt een Canadese neurologe haar traumatische kinderjaren in het Cambodja van de Rode Khmer.
Tegen de achtergrond van de belangrijkste gebeurtenissen in het Irak van de twintigste eeuw (de vondst van olie, groeiende Westerse invloeden, het Arabisch nationalisme, opkomst en val van Saddam Hoessein) vertelt deze roman de geschiedenis van de familie Safi.
De Canadese schrijfster (1974) is dochter van Maleisisch-Chinese immigranten. Ze beschrijft in deze roman sober, maar heel indringend en subtiel het verwerkingsproces dat een intelligente vrouw met een traumatisch verleden eerst moet doormaken voor zij het leven van nu aankan.
SWIFT, G. Het volle daglicht. 2002. 320 p.
THIEN, M.
Een privé-detective brengt zijn tweewekelijkse bezoek aan zijn grote liefde, die gevangen zit wegens moord op haar man die verliefd werd op een ander.
Zekerheid. 2007. 277 p.
SWIFT, G. Was je maar hier. 2011. 382 p. Als een Engelse campingeigenaar bericht krijgt dat zijn broer als militair in Afghanistan is gesneuveld, denkt hij terug aan zijn jeugd die zij samen op de familieboerderij hebben doorgebracht. SZERB, A.
TIMMERIJE, A.
Reis bij maanlicht. 2004. 256 p. Op hun huwelijksreis naar het vooroorlogse Italie komt een Hongaars echtpaar tot dieper inzicht in zichzelf en anderen.
De grote Joseph. 2010. 251 p. Als een jonge vrouw de verdwijning van haar moeder onderzoekt, loopt ze ook zelf gevaar. TOIBIN, C.
TAHIR, N.
Brooklyn. 2009. 251 p.
Eenzaam heden. 2008. 251 p. De jonge Pakistaanse Dina groeit op in Londen. Haar vader heeft heimwee en droomt van terugkeer naar Pakistan, haar moeder wil blijven, maar is depressief. Dina wil wortelen en aarden in Londen, ze wil zich door studie losmaken van het milieu waarin meisjes achtergesteld worden. Het leven van dit migrantengezin is een hel, het leed kan niet samen gedragen worden, ieder is samen eenzaam. De migratie is de stoplap voor al het leed en onrecht dat de verongelijkte Dina wordt aangedaan.
In 1952 kan een jonge vrouw in Ierland geen werk vinden en emigreert, net als veel andere jongeren in die tijd, naar Amerika, waar een baan voor haar is geregeld bij een warenhuis.De sublieme, soms ironische beschrijvingen van de sociale en religieuze mores uit de tijd waarin het verhaal zich afspeelt, de schuchtere romantiek en ontluikende seksualiteit maken dit boek tot een emotioneel aangrijpend meesterwerk. In Ierland is het een bestseller, waarmee Tóibín volgens de Irish Independent heeft bewezen ‘at the height of his powers’ te zijn. TREUR, Franca
TAN, A.
Dorsvloer vol confetti. 2009. 219 p.
De dochter van de heelmeester. 2002. 349 p. De moeder van de Chinees-Amerikaanse Ruth blijkt Alzheimer te hebben en wanneer Ruth het appartement van haar moeder opruimt, vindt ze een manuscript. Haar moeder, met wie Ruth altijd een moeizaam contact had, heeft nooit iets losgelaten over haar Chinese verleden, over haar voorouders en over de reden van haar vertrek naar de Verenigde Staten. Met het manuscript heeft Ruth het levensverhaal van haar moeder in handen en al lezende leert ze haar pas echt kennen. De moeder vertelt over haar moeilijke jeugd als bastaarddochter, haar eerste huwelijk, haar man die in de Tweede Wereldoorlog door de Japanners werd vermoord en het vertrek naar de Verenigde Staten. Hier trouwde ze met Ruths vader.
54
Door beschrijvingen van de belevenissen van allerlei mensen over de hele wereld vanaf het einde van de Tweede Wereldoorlog tot heden wordt een beeld geschetst van hun onderlinge band. Een half jaar na de plotselinge dood van zijn partner is de Canadese longarts Ansel volop bezig dit te verwerken en kijkt terug op hun tienjarige relatie. Hij heeft niets veranderd in hun huis in Vancouver en koestert haar spullen. In haar computer leest hij over haar laatste project: het ontcijferen van een geheim dagboek uit de Tweede Wereldoorlog. Gail reisde naar een specialist in Amsterdam die de code ontcijferde en vond via hem in Friesland iemand die haar veel kon vertellen over haar vaders en dus ook haar verleden.
Leeswijzer 2013-2014
De 12-jarig Katelijne groeit als enig meisje op tussen zes broers in een streng (bevindelijk) gereformeerd Zeeuws boerengezin eind jaren tachtig, begin jaren negentig. Het intelligente, fantasievolle kind voelt zich een buitenbeentje; ze vlucht weg in fantasie en verhalen. UDINK, B. Allah & Eva. 2006. 256 p. Journalistieke impressies van het steng islamitische Pakistan waar ambassadeursvrouw Betsy Udink met een scherp observerend oog deze maatschappij en haar eigenaardigheden beschouwd.
Leeswijzer 2013-2014
55
Ulafsdottir, A.A. Rosa candida. 2011. 272 p.
vaderland, nog steeds getekend door haar jeugdtrauma: in een laatste, wanhopige poging om zijn huid te redden had haar vader haar als veertienjarige maagd aan de dictator ‘geschonken’.
Een roodharige jongeman in IJsland verlaat zijn vrouw en dochtertje voor een oponthoud in een klooster ergens in het midden van Europa, om daar een ooit beroemde rozentuin te verzorgen.
VARGAS LLOSA, M. Het ongrijpbare meisje. 2006. 333 p.
UPHOFF, M. Koudvuur. 2005. 174 p. ‘Koudvuur’ gaat over een meisje in een groot katholiek Nederlands stiefgezin in de jaren zestig en zeventig. Het is geschreven vanuit het perspectief van het op twee na jongste kind Ninon. We volgen ‘het meisje’ vanaf haar lagere schooltijd tot aan de dood van de vader. In vier hoofdstukken, die ook als afzonderlijke verhalen te lezen zijn, beschrijft Ninon het wel en wee van de melodramatische familie Borgkin. De neurotische rookverslaafde moeder, de twee grote halfzussen, de grote zonen, de gehandicapte Ferdinand, de dode Kaj, de kleintjes en de redderende vader proberen wanhopig iets van hun leven te maken. Uphoffs proza is vloeiend, literair en esthetisch, soms zelfs overdadig en barok. De roman is direct, indringend en ontroerend.
Een Peruaanse jongen wordt in 1950 verliefd op een avontuurlijk meisje, dat tot haar dood op hem zal blijven terugvallen bij het bereiken van haar levensdoel: baden in luxe. In 2010 won Vargas Llosa de Nobelprijs voor de literatuur. VASQUEZ, J.G. De informanten. 2008. 287 p.
De vrouw die zegt dat ze mijn moeder is. 2010. 239 p.
De verteller is Gabriel Santoro, die in een vergeten episode uit de recente Colombiaanse geschiedenis duikt. Het gaat om de weinig zachtzinnige behandeling van de in Colombia woonachtige Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op bevel van de Amerikaanse president Roosevelt worden ze allemaal - of ze nu jood zijn of sympathiseren met het naziregime - goed in de gaten gehouden en zo nodig opgesloten. Santoro’s vader verkeerde toentertijd in Duitse kringen en blijkt een onschuldige Duitser te hebben aangegeven. Deze ontluisterende ontdekking zet de band met zijn vader in een nieuw perspectief.
Persoonlijke geschiedenis van een deels joodse familie waarbinnen veel geadopteerde kinderen opgroeiden, tegen de achtergrond van de Tweede Wereldoorlog.
VERBEKE, A.
UYTERLINDE, J.
Reus. 2006. 218 p. VAIULINA, S. Didar en Faroek. 2006. 429 p. Een liefdesrelatie wordt sterk getekend door de politieke ontwikkelingen in Oost-Europa en de Sovjet-Unie in de periode 1922- 1956. VALENS, A.
Hannah verlangt, net als zus Kim, naar spanning en verrassing in het leven. Maar beiden blijken geen toonbeeld van psychische stabiliteit en vreemd genoeg slaan zij juist door naar een gebrek aan levenslust. Het boek is opgedeeld in 2 afdelingen en na een aantal ontwrichtende gebeurtenissen aan het einde van het eerste deel, gaan de zussen in het tweede naar Australië. De twee delen, verteld vanuit het ik-perspectief, worden onderbroken door een aantal gekke e-mails, gericht aan onbekenden. De dreiging en spanning worden mede veroorzaakt door het aanwezige doodsverlangen en de latente waanzin van de vrouwen. Verbeke bouwt haar verhaal goed op en haar stijl kenmerkt zich door korte, heldere zinnen.
Het boek Ont. 2012. 349 p. Met de overgang van de gulden naar de euro breekt voor Isebrand Schut de financiële ijstijd aan. Na oneervol ontslag als callcentermedewerker probeert hij zijn leven op de rit te krijgen door een zelfhulpgroep op te richten. Wanneer de flamboyante en bemiddelde organisatieadviseur Meckering uit Nieuw-Buinen zich bij de groep meldt, wordt Isebrand uit zijn inertie getild. Meckering, met zijn fenomenaal onnavolgbare redeneerkunst, neemt hem mee op een lange reis naar de oorsprong van het voorvoegsel ‘ont’. Een hilarisch en tragikomisch verhaal. VANN, D.
Perfecte stilte. 2011. 207 p. Het leven van een 57-jarige filmmaker verandert grondig nadat hij in een steeg in elkaar is geslagen. Het grove geweld blijkt de overgang naar een ander leven, in reflectie een momentum van perfecte stilte, waarna het onderhuids vastgelopen leven van Kromweg weer elan krijgt. VERBOGT, T.
Legende van een zelfmoord. 2011. 253 p. Vijf verhalen en een novelle rond een jongen in Alaska die levenslang kampt met de zelfmoord van zijn vader. VARGAS LLOSA, M.
Verdwenen tijd. 2009. 223 p. Een vrijgezelle tv-persoonlijkheid probeert de blinde vlekken in zijn voorgeschiedenis in te kleuren. VERBURG, A.
Het feest van de bok. 2002. 445 p. Een van de langdurigste dictaturen uit de Latijns-Amerikaanse geschiedenis is die van Trujillo, van 1930 tot 1961 absoluut heerser van de Dominicaanse Republiek. Hij was eigenaar van de helft van het land en martelde iedereen in wie hij een tegenstander vermoedde. Zijn stromannen speelde hij sluw tegen elkaar uit, terwijl hij populair werd bij het volk door zijn vrijgevigheid en zijn toegewijde zorg voor zijn familie. In deze roman brengt de auteur deze dictatuur tot leven aan de hand van drie verhaallijnen. De eerste is een gedetailleerd verslag van een dag uit het leven van de dictator. De tweede verhaallijn vertelt over de succesvolle aanslag die op 30 mei 1961 een einde aan het leven van Trujillo maakte. En tenslotte is er het verhaal van Urania, die na vijfendertig jaar terugkomt in haar
56
VERBOGT, T.
Leeswijzer 2013-2014
Dwalingen. 2009. 279 p. De roman vertelt het waargebeurde verhaal van een 17-jarig meisje uit een streng christelijk milieu dat tijdens de Tweede Wereldoorlog in haar Noordzeedorp verliefd wordt op een jonge Duitser die door de Arbeidsdienst naar Nederland is gestuurd. Hoewel haar vader een NSB’er is, wil ze niets weten van het nationaal-socialisme. Ze beleeft een tragische, onvervulde liefde met haar Duitser; na de oorlog wordt ze behandeld als een verraadster.
Leeswijzer 2013-2014
57
hij zich verder van zijn duivenhok verwijdert, neemt de paniek toe. Dan komt Lode Bast tot het besef dat hij, in tegenstelling tot zijn geliefde vogels, de weg naar huis nooit terug zal vinden.
VERHULST, D. Godverdomse dagen op een godverdomse bol. 2008. 186 p. Tragikomische recapitulatie van de geschiedenis van de mensheid. De titel is even slikken, maar daarna krijg je de geschiedenis van de mensheid in spetterend proza in een kleine 200 pagina’s gepresenteerd. Personages zijn er niet echt in deze roman. Centraal staat ‘t, wat staat voor de mens in zijn algemeenheid. Pijlsnel wordt de lezer meegezogen, vanaf het op vaste wal kruipen van de mens, door momenten uit de geschiedenis, die - zonder al te veel verwijzingen - gemakkelijk te herkennen zijn, tot het nu. Een uiterst misantropisch wereldbeeld dat de Vlaamse schrijver (1970) de lezer voorhoudt. De mens staat, ook in latere ontwikkelingsmomenten, maar al te dicht bij de dieren; van hem is weinig goeds te verwachten. Verhulst heeft een ongemakkelijk geschreven. Eerder viel hij op met o.a. ‘De helaasheid der dingen’ en ‘Mevrouw Verona daalt de heuvel af’. De roman is origineel qua invalshoek en wordt bij voortduring bijeengehouden door grotesk en bewonderenswaardig stijlvuurwerk. VERHULST, D. De helaasheid der dingen. 2006. 206 p. De belevenissen van een asociale Vlaamse familie die de onderlinge solidariteit hoog in het vaandel heeft staan.
VLAMINCK, E. Brandlucht. 2011. 244 p. Kroniek over drie sterke vrouwen in de Belgische gemeenschap in het Canadese Ontario. VOSKUIL, J. De buurman. 2012. 300 p. Beschrijving van de vriendschap tussen Maarten en Nicolien Koning en hun homoseksuele buren Petrus en Peer. Beiden mogen rekenen op Nicoliens compromisloze sympathie. Zij ziet in homo’s weerloze underdogs die bescherming behoeven. Maarten vindt beide mannen intellectueel volstrekt oninteressant. Toch komt het tot een intensief contact. Tot het verkeerd loopt. Laatste roman van J.J. Voskuil, hij overleed in 2008 VUIJSJE, R. Alleen maar nette mensen. 2008. 286 p.
VERONESI, S. In de ban van mijn vader. 2001. 255 p. Van een onbekende man krijgt Gianni Orzan te horen dat zijn overleden vader heel zijn leven zijn ware identiteit zorgvuldig verborgen heeft gehouden. Door deze gebeurtenis wordt Gianni’s privé-wereld in één klap op zijn kop gezet. Bovendien komt hij in aanraking met dingen die veel groter zijn dan hijzelf, zoals de duistere wereld achter de schermen van het naoorlogse Italië met zijn vele onopgeloste mysteries, schandalen en bomaanslagen. Het boek maakt pijnlijk duidelijk hoe illusoir de werkelijkheid kan zijn en hoe leugens, geheimen en intriges uit het verleden onherroepelijk in het heden doorwerken.
Een jonge joodse Amsterdammer, die door zijn donkere uiterlijk op een Marokkaan lijkt, gaat om zich af te zetten tegen zijn Amsterdamse kakkineuze milieu en uit nieuwsgierigheid op zoek naar zwarte vrouwen, eerst in de Bijlmer en later in Amerika. Libris literatuurprijs 2009. WEIJTS, Chr. Art. 285b. 2006. 323 p. Een jonge pianoleraar, met een voorliefde voor Scarlatti, wordt door een stripteaseuse aangeklaagd wegens stalking. Prachtig boek met fascinerende verhaallijnen.
VERSCHOOR, G. De draad en de vliegende naald. 2011. 271 p.
Weil, J.
Het leven van een joodse familie in Polen wordt verscheurd door de holocaust.
Leven met de ster. 2012. 260 p.
Versteeg, W.
Een straatarme jood verbergt zich in Praag voor de nazi-terreur. Door een speling van het lot verliest hij zijn (ambtelijke) identiteit: zijn persoonskaart bleek te ontbreken in de cartotheek. Zo ontsprong hij deportatie naar een concentratiekamp. In een ironische, zakelijke stijl beschrijft Weil het bittere lot van een joodse underdog onder de nazi-bezetting. De oorspronkelijke druk uit 1949 werd in 2012 opnieuw vertaald.
De wezenlozen. 2012. 198 p. Een man ligt op sterven en vraagt zich af hoe het verder moet met zijn geestesgestoorde dochter dan laat zijn broer haar figureren in een televisie-realityprogramma. Debuutroman van de politicoloog en essayist, die in 2008 bekend werd door ‘Dit is geen dakloze’, een filosofieboek voor een breed publiek. VISSER, A. Hemelval. 2006. 240 p. De kleine levens van een gewone man en een gewone vrouw, die worstelen met ouderschap en de last van het verleden. Lode Bast zit het liefst op een krukje tussen de duiven, in het hok achter zijn huis. Van wat er in zijn leven is gebeurd, is het meeste hem gewoon maar overkomen. Het zijn de vogels die er namens hem op uit trekken; die van hem een gewaardeerd lid van postduivenvereniging Tot Weerziens hebben gemaakt. Zonder een been te verzetten, ziet hij de wereld. Zonder iets te presteren, wordt hij kampioen. Verblind door zijn passie voor de duivensport, neemt hij genoegen met een gezapige baan en een vreugdeloos huwelijk. Gedurende een geheel verzorgde busreis naar Lourdes – een prijs die hij liever niet had gekregen – dwingt angst voor het onbekende hem tot het overpeinzen van zijn bestaan. Het opdiepen van pijnlijke jeugdherinneringen en het herbeleven van de laatste dagen van de zwangerschap van zijn vrouw brengen hem eerst in verwarring en vervolgens in gewetensnood. Is hij een goede zoon geweest? Kan hij ooit een goede vader worden? Met iedere meter die
58
Leeswijzer 2013-2014
WESTERVELD, J. De schoonmaker. 2009. 221 p. Centraal staat de verlegen en gefrustreerde dertiger Evert, die zich met moeite staande probeert te houden in een wereld vol sociale verplichtingen en andere ‘verschrikkingen’. Zijn collega’s op het provinciale overheidsagentschap Visie & Verbinding, van het ministerie van OCW, nemen hem niet serieus, zijn vrouw begrijpt hem niet, zijn ex moet hij loslaten en zijn moeder is trots op hem, maar om de verkeerde redenen. Pas als een mysterieuze adviseur - de schoonmaker? - Evert op zijn werk te hulp schiet met perfecte adviezen, komt zijn carrière in een stroomversnelling, uitlopend op een tragi-komische ontknoping op het ministerie. Wieringa, T. Dit zijn de namen. 2012. 301 p. In een Russisch stadje aan de rand van de steppe tobt een politiecommissaris met zijn identiteit. Dan komt een groep vluchtelingen na een barre tocht meer dood dan levend in het stadje aan. Tommy Wieringa (1967) kiest niet de gemakkelijkste weg. Hij borduurt niet voort op het succes van ‘Joe Speedboot’, maar zoekt een eigen weg, vol verdieping en vernieuwing. Leeswijzer 2013-2014
59
WIERINGA, T
Wortel, M.
Caesarion. 2009. 365 p.
Half mens. 2011. 237 p.
Een jonge barpianist, zoon van een beroemd beeldend kunstenaar en een porno-actrice, vertelt over zijn avontuurlijke leven.
In deze debuutroman van Maartje Wortel (1982) wordt de Nederlandse Elsa in New York aangereden door een taxi. Passagier Michael is diep onder de indruk en kan het ongeluk maar niet van zich afzetten. En ook zij denkt aan hem. Het verhaal, melancholiek en spannend, focust via drie vertellers op gebeurtenissen rond rechtsgang, gevoelens en persoonlijk leven van de personages. In korte hoofdstukjes die de ontwikkelingen op nuchtere en ironische toon beschrijven wordt een sfeer opgeroepen van eenzaamheid en berusting.
WIERINGA, T. Joe Speedboot. 2005. 315 p. Een gehandicapte jonge schrijver in een afgelegen dorp ontwikkelt zich door de komst van een overrompelende vreemdeling in een onverwachte richting. WINTER, L. de God’s Gym. 2002. 370 p. Op 22 december 2000 ziet Joop Koopman, een Nederlander die in Californië woont, zijn jeugdvriend Philip terug. Op dezelfde dag kruist ook Erroll Washington, de eigenaar van sportschool God’s Gym, zijn pad. Ook wordt zijn dochter Mirjam op die dag zeventien. 22 december 2000 is de dag waarop Joops leven een dramatische wending neemt door zowel persoonlijke als politieke ontwikkelingen. WINTERSON, J. Vuurtorenwachter. 2004. 223 p. Nadat de 10-jarige Silver in 1969 wees geworden is, wil niemand in het Schotse kustplaatsje Salts voor haar zorgen, behalve de blinde vuurtorenwachter Pew. Deze mythische figuur ziet de toekomst en het verleden en vertelt Silver ‘de verhalen van de vuurtoren’. Een daarvan gaat over de 19e-eeuwse dominee Babel Dark, die een duister leven leidde. De verhalen zijn Silvers baken in het leven, tot de vuurtoren wordt geautomatiseerd en Pew verdwijnt. Silver raakt op drift, maar vindt de liefde en keert tenslotte terug in de vuurtoren.
Yan, M. Kikkers. 2012. 413 p. Een geroemd plattelandsverloskundige ontwikkelt zich tot een meedogenloos uitvoerster van China’s eenkindpolitiek. De auteur won in 2012 de Nobelprijs voor literatuur en is in Nederland bekend van (het verfilmde) ‘Het rode korenveld’. ZEH, J. Vrije val. 2008. 268 p. Hier gaat het om twee vrienden, in alle opzichten zeer verschillend van elkaar, die als wetenschappers (fysici) steeds verder uit elkaar groeien. De ene is een dandy en leidt een vrolijk leventje, de andere zit vast aan zijn gewoonten, is vader van een zoon en is geneigd afstand te houden. Totdat zijn kind ontvoerd wordt en de vrijlating pas wordt toegezegd na een door hem te plegen moord op een familievriend. Daar moet het van komen en hier ontwikkelt zich een geschiedenis waarbij ook de achtergronden van de beide vroegere vrienden een beslissende rol gaat spelen. Daarbij spelen verschillende thema’s, ook in de wetenschappelijke en filosofische sfeer, een rol. Ook onorthodoxe politie-commissarissen met filosofische belangstelling zetten zich volledig in voor deze zaak en komen steeds opnieuw voor nieuwe verrassingen. Uitstekend geschreven roman, net als de vorige. ZELLER, F.
WINTON, T.
Gefascineerd door het ergste. 2006. 175 p.
Adem. 2008. 223 p. De 15-jarige Pikelet en Loonie houden ervan om bij het surfen grote risico’s te nemen. De oudere surfprof Sando spoort hen ertoe aan om steeds verder te gaan, in het surfen, maar ook in het leven. Al gauw dreigt de vriendschap tussen Pikelet en Loonie op de klippen te lopen. En als Pikelet door Sando’s vrouw, Eva, wordt ingewijd in de liefde, wordt ook de relatie tussen Pikelet en Sando er niet eenvoudiger op. Winton brengt de gebeurtenissen met een enorme vaart in kaart, vooral zijn liefde voor de oceaan en het surfen spat van de pagina’s. Zijn dialogen zijn sprekend, zijn beschrijvingen ijzersterk en de plotopbouw is vakkundig uitgewerkt.
Twee schrijvers ontmoeten elkaar op een congres in Caïro. Een van hen is de hoofdpersoon en verteller van de roman, een jonge intellectueel; de ander een bekend Zwitsers auteur, de wat oudere, groezelige Martin Millet.. Het lukt Martin echter niet ook maar één vrouw in Egypte te versieren.Hij wijt dit aan de islam, die volgens hem de seksuele moraal van jonge mensen frustreert door het taboe op seks buiten het huwelijk. Daardoor Terug in Parijs schrijft Millet hierover een roman, die de titel Gefascineerd door het ergste krijgt. De gevolgen laten niet lang op zich wachten en de hoofdpersoon wordt tegen wil en dank meegesleurd in een discussie over vrijheid van meningsuiting en godslastering, over angst en lafheid.
WOERDEN, H.
ZIJL, A. van der
Ultramarijn. 2005. 299 p.
Sonny Boy. 2004. 235 p.
Deze uitgave vertelt in drie afdelingen (van 1955 tot 2000) het verhaal van de Turkse Joakim en zijn bijzondere relatie met zijn halfzus Aysel. Daarnaast gaat het verhaal over de confrontatie tussen westerse waarden en een mediterrane, mystieke samenleving waarin alles kan zolang het verborgen blijft.
Levensgeschiedenis van een 19-jarige Surinaamse student en een 40-jarige Hollandse getrouwde vrouw, die in 1928 verliefd op elkaar worden, een zoon krijgen (Sonny Boy), een pension in Scheveningen beginnen en in de Tweede Wereldoorlog joodse onderduikers in huis nemen. ZWAGERMAN, J. Zes sterren. 2002. 210 p. Siem Merkelbach is de oprichter en hoofdredacteur van een tijdschrift over het hotelwezen in Nederland. Samen met zijn neef Justus trekt hij van het ene hotel naar het andere. Op zekere dag wordt hij dood gevonden, hij heeft een eind aan zijn leven gemaakt. Justus wordt heen en weer geslingerd tussen gevoelens van wroeging en woede, schaamte, rouw en onbegrip.
60
Leeswijzer 2013-2014
Leeswijzer 2013-2014
61
Romans op genre 18e eeuw Brink, A. – ’n Ogenblik in de wind Enquist, A. – De thuiskomst Enquist, P.O. – het bezoek van de lijfarts Hart, M. ‘t – Het psalmenoproer IJmker, J. – Achtendertig nachten Leeuwen, J van. - Feest in het begin Japin, A. – Een schitterend gebrek Peper, R. – Vingers van marsepein 19e eeuw Austen, J. – Emma Bronte, E.J. – de Woeste Hoogte Cunningham, M. – De uren Ekman, K. – Wolfshuid Enquist, A. – De thuiskomst Haasse, H. – Heren van de thee Japin, A. – De overgave Japin, A. – de zwarte met het witte hart Mason, D. – De pianostemmer Noordervliet, N. – Altijd roomboter 40’er jaren Reve, G.K. – De avonden 50’er jaren Moor, M. de – De kegelwerper Pol, M. van der – Bruidsvlucht Reisel, W. – Witte liefde 60’er jaren Boogaard, O. van de – Het verticale strand Lessing, D. – Het huis van Julia MacEwan, I. – Aan Chesil Beach Reugebrink, M. – Wild vlees Uphoff, M. – Koudvuur 70’er jaren Reugebrink, M. – Het grote uitstel Uphoff, M. – Koudvuur 80’ er jaren Reugebrink, M. – Het grote uitstel Achterhoek Ferron, L. – Het overspelige gras Adel Ferron, L. – Het overspelige gras Adoptie Coevering, R. van de – Sneeuweieren Uyterlinde, J. – De vrouw die zegt dat ze mijn moeder is Afghanistan Hosseini, K. – Duizend schitterende zonnen Hosseini, K. – De vliegeraar Khadra, Y. – De zwaluwen van Kabul
62
Aftakeling Roth, P. – Exit geest Amerika Ozick, C. – Erfgenamen van een glinsterende wereld Amsterdam Japin, A. – Een schitterend gebrek Reve, G.K. – De avonden Snijder, P. – Zondagsgeld Andalusie Meer, V. van der – Take 7 Angola Agualusa, J.E. – De handelaar in verledens Argentinië Figueras – Kamtsjatka Armoede Gaudé, L. – Onder de zon: een Italiaanse familiegeschiedenis MacCourt, F. – Armoede Mankell, H. - Verteller van de wind Noordervliet, N. – Altijd roomboter Australië Grenville, K. – Het verre paradijs Winton, T. – Adem Autisme Haddon, M. – Het wonderbaarlijke voorval met de hond in de nacht België Claus, H. – De geruchten Haasse, H. – Fenir Mortier, E. – Marcel Verhulst, D. – De helaasheid der dingen Biografie Keuls, Y. – Mevrouw mijn moeder Konrád, G. - Geluk Siebelink, J. - Margaretha Birma Mason, D. – De pianostemmer Bosnië Stanisic, S. – Hoe de soldaat de grammafoon repareert Broers Chatwin, B. – De zwarte heuvel Jardin, W. – Monografie van de mond Münstermann, H. – Ik kom je halen als het zomer is Overeem, V. – Misfit Scholten, J. – De wet van Sprengler
Leeswijzer 2013-2014
Canada Noordervliet, N. – Zonder noorden komt niemand thuis
Dieren Hartog Jager H. den - Maltus Martel, Y. – Het leven van Pi
Chassidisme Rozier, G. – De verwachting
Dilemma’s Hassel, S. – Nest Hornby, N. – Smak Maanen, W.G. van – Heb lief en zie niet om Mik, E. – De wachters Münstermann, H. – De bekoring Schippers, K. – Waar was je nou?
Chili Allende, I. – Eva Luna China Tan, A. – De dochter van de heelmeester Yan, M. - Kikkers Christelijk geloof/milieu Hart, M. ‘t – De jacobsladder Hart, M. ‘t – Het psalmenoproer Siebelink, J. – Knielen op een bed violen Treur, F. – Dorsvloer Ùphoff, M.- Koudvuur Verburg, A. - Dwalingen Colombia Garcia Marquez, G. – Honderd jaar eenzaamheid Corruptie Claus, H. – De geruchten Culturen Loo, T – Harlekino Cultuurverschillen Anker, R. – Hajar en Daan Desai, A. – Uma en Arun Fabregas, L. – Landen Hamid, Moshsin – De val van een fundamentalist Kwast, E. van der – Mama tandoori Laroui, F - De kleine bedrieger Laroui, F. – Judith en Jamal Linden, F. v.d. – De steniging Tahir, N. – Eenzaam heden Zijl, A. van – Sonny Boy Denemarken Enquist, P.O. – Het bezoek van de lijfarts Dementie Braam, S. – Ik heb Alzheimer Chessmann, H.S. – Niet meer mijn moeder Geiger, A. - De oude koning in zijn rijk Höweler, M. – Over de streep Nolet, A. – Gewiste sporen Dictatuur Domínguez, C.M. - De blinde kust Figueras – Kamtsjatka Hosseini, K. – Duizend schitterende zonnen Mercier, P. – Nachttrein naar Lissabon Vargas Llosa, M. – Het feest van de bok
Leeswijzer 2013-2014
Discriminatie Coetzee, J.M. – In ongenade Japin, A. – De zwarte met het witte hart Linden, F. v.d. – De steniging Pamuk, O. - Sneeuw Dominicaanse republiek Vargas Llosa, M. – Het feest van de bok Dood Châtelet, N. – Afscheid van mijn moeder: een verslag Courtemanche, G. – Een mooie dood Enquist, A. – Contrapunt Enright, A. – De samenkomst Flaubert, G. – Madame Bovary Garner, H. – De logeerkamer Gerritsen, E. – De kleine miezerige god Gerritsen, E. – Normale dagen Höweler, M. – Over de streep Moring, M. – Dis Münstermann, H. – De bekoring Mulisch, H. – Siegfried: een zwarte idylle Murakami, H. – Norwegian wood Otten, W.J. – Specht en zoon Paasilinna, A. – De zelfmoordclub Saramago, J. – Het verzuim van de dood Winter, L. de – God’s Gym Zwagerman, J. – Zes sterren Dorpsleven Ekman, K. – Zwart water Februari, M. – De literaire kring Dromen Doerr, A. – Verlossing Duivel Coelho, P. – De duivel en het meisje Eenzaamheid Anna, T. – De stille stad Chiara, G. – De valstrik Grondahl, J. – Hartslag Komrij, G. – Over de bergen Krauss, N. – De geschiedenis van de liefde Pejú, P. – Het stille kind Tahir, N. – Eenzaam heden
63
Eerste Wereldoorlog Baricco, A. – Dit verhaal Claudel, Ph. – Grijze zielen Mortier, E. – Godenslaap
Fantasie Jones, L. – Meneer Pip Filosofie Mercier, P. – Nachttrein naar Lissabon
Engeland Austen, J. – Emma Bronte, E.J. – de Woeste Hoogte Enquist, A. – De thuiskomst
Finland Lander, L. - Het bevel
Esoterie Coelho, P. – De alchemist Euthanasie Brouwers, J, – Datumloze dagen Châtelet, N. – Afscheid van mijn moeder Pulkkinen, R. – De grens Existentie Grondahl, J. – Stilte in oktober Grunberg, A. – Fantoompijn Visser, A. – Hemelval Familie Baeten Gronda, P. – Nemen wij dan samen afscheid van de liefde Boogaard, O. van de – Het verticale strand Borg L. ter – Het cadeau uit Berlijn Courtemanche, G. – Een mooie dood Cush, R. – De Bradshaw-variaties Dorrestein, R. – Een hart van steen Dorrestein, R. – Zonder genade Enright, A. – De samenkomst Foer, J.S. – Extreem luid & ongelooflijk dichtbij Gaudé, L. – Onder de zon: een Italiaanse familiegeschiedenis Gerritsen, E. – Normale dagen Glastra van Loon, K. – De passievrucht Haddon, M. - Het rode huis Koelemeijer, J. – Anna Boom Lieske, T. – Dunya Meijsing, D. en G. Meijsing – Moord & Moord en doodslag Melandri, F. - Eva slaapt Moor, M. de – De verdronkene Noordervliet, N. – Altijd roomboter Noordervliet, N. – Snijpunt Overeem, V. – Misfit Scholten, J. – De wet van Spengler Shalev, M. – Een duif en een jongen Soucy, G. – Het meisje dat te veel van lucifers hield Terrin, P. - Post Mortem Verhulst, D. – De helaasheid der dingen Versteeg, W. - De wezenlozen Woerden, H. – Ultramarijn Economische crisis Broeck, W. van den – Terug naar Walden
Frankrijk Dubois, J. – Een Frans leven Claudel, Ph. – Grijze zielen
Indianen Japin, A. – De overgave
Homoseksualiteit Douwesz, M. – Weg Gerron, L. – Het overspelige gras Greer, A.S. – Het verhaal van een huwelijk Meijsing, D. – Over de liefde
Indisch milieu/Indonesie Couperus, L.M.A. – Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan Couperus, L.M.A. - De stille kracht Haasse, H. - Sleuteloog Keuls, Y. – Mevrouw mijn moeder
Hongarije Beijnum, K. van – Paradiso Konrád, G. – Geluk Koelemeijer, J. – Anna Boom
Franse revolutie Hermsen, J.J. – De liefde dus Fundamentalisme Abdollah, K. – Het huis van de moskee Hosseini, K. – De vliegeraar Geesteszieken Barry, S. – De geheime schrift Enquist, P.O. – Het bezoek van de lijfarts Gehandicapten Abdollah, K. – Spijkerschrift Bernlef, J. – Boy Dorrestein, R. – Is er hoop Dullemen, I. van – De komst van de rustverstoorder Guensberg, M. – Saternacht Kessels, M. – Ruw Wieringa, T. – Joe Speedboot Winterson, J. – Vuurtorenwachten Geheimen Dorrestein, R. – Het duister dat ons scheidt Dorrestein, R. – Een hart van steen Meer, V. van der – De avondboot Moor, Marente de – De Nederlandse maagd Pamuk, O. – Het huis van de stilte Pruis, M. – De vertrouweling Szabâo, M. – De deur Veronesi, S. – In de ban van mijn vader Geheugenstoornissen Bernlef, J. – Buiten is het maandag
Huwelijksleven Beijnum, K. van – Paradiso Christmas, Derwent – Twee tranen Flaubert, G. – Madame Bovary Greer, A.S. - Het verhaal van een huwelijk Grondahl, J. – Stilte in oktober Haasse, H. – Huwelijksleven Pehnt, A. – Als jij goud zegt, is het goud Visser, A. – Hemelval Huwelijksproblemen MacEwan, I. – Aan Chesil Beach Identiteit Fredriksson, M. – Simon Glastra van Loon, K. – De passievrucht Hoogervorst, I. – Spiegels Huxley, A. – Heerlijke nieuwe wereld Kashua, S. - Tweede persoon enkelvoud Krauss, N. – Man komt kamer binnen Meer, V. van der – Take 7 Moor, M. de – De verdronkene Naipaul, V.S. – Een half leven Stahlie, M. – Sint-Juttemis Veronesi, S. – In de ban van mijn vader Wieringa, T. - Dit zijn de namen Ideologieën Essen, R. van – Visser
Geschiedenis Verhulst, D – Godverdomse dagen etc.
Ierland Barry, S. – De geheime schrift Dullemen, I. van – De komst van de rustverstoorder Schogt, P. – Beste reiziger
Geweld Noordervliet, N. – Snijpunt
IJsland Stefánsson J.K. - Het verdriet van de engelen
Goed en kwaad Brijs, S. – De engelenmaker Coelho, P. – De duivel en het meisje IJlander, G. – ALVB Schlink, B. – De thuiskomst
Immigratie Krauss, N. – De geschiedenis van de liefde Coetzee, J.M. - De kinderjaren van Jezus
Griekenland Stahlie, M. – Honderd deuren
64
Griekse mythologie Dros, I. - Ilios en Odysseus
Leeswijzer 2013-2014
India Adiga, A. – De witte tijger Desai, A. – Uma en Arun
Leeswijzer 2013-2014
Irak Sukkar, R. – De schatkamer van Babylon Iran Abdollah, K. – Spijkerschrift Mik, E. – De wachters Islam Abdollah, K. – Het huis van de moskee Zeller, F. – Gefascineerd door het ergste Isolement Bakker, G. – De Omweg Desbordes, M. – Het stille huis Ekman, K. – Wolfshuid Israël Shalev, M. – Een duif en een jongen Italië Baricco, A. – Dit verhaal De Luca, E. – Montedidio Gaudé, L. – Onder de zon: een Italiaanse familiegeschiedenis Japin, A. – Een schitterend gebrek Veronesi, S. – In de ban van mijn vader Jaloezie Krabbe, T. – Marte Jacobs Japan Anna, T. – De stille stad Murakami, H. – Kafka op het strand Jeugdervaringen Allende, I. – Eva Luna Fuller, A. – We gaan niet naar de hel vannacht: een jeugd in Afrika Grondahl, J. – Hartslag Haasse, H. – Sleuteloog Hart, M. ‘t – De jacobsladder Hosseini, K. – De vliegeraar Höweler, M. – Over de streep Ishiguro, K. – Laat me nooit alleen Konrád, G. – Geluk Münstermann, H. – De bekoring Jeugdhulpverlening Leguijt, G. – Niemandsland
65
Joegoslavië (voormalig) Koningshuizen Galloway, S. – De cellist van Sarajevo Haff, B.H. – Sigbrits brandstapel Stanisic, S. – Hoe de soldaat de grammafoon repareert Kunstenaarsmilieu Joods milieu Bourgonje, F. – Labyrint Bloom, A. – Op zoek Cunningham, M. – Bij het vallen van de avond Chessmann, H.S. – Niet meer mijn moeder Hollanda, F.B. de – De spookschrijver uit Rio Claudel, P. – Het verslag van Brodeck Keulen, M. van – De laatste gasten Durlacher, J. – De dochter Koch, N. - Streken Durlacher, J. – De held Maanen, W.G. van – Het lief en zie niet om Fabregas, L. – Het meisje met de negen vingers Moor, Margriet de – De schilder en het meisje Nescio – Foer, J.S. – Alles is verlicht De uitvreter, Titaantjes, Dichtertje,Mene Tekel Fredriksson, M. – Simon Otten, W.J. – Specht en zoon Grossman, D. – Het zigzagkind Peper, R. – Verfhuid Hoogervorst, I. – Spiegels Potok, Ch. – Mijn naam is Asjer Lev Jardin, W. – Monografie van de mond Redhill, M. – Martin Sloane Keilson, H. – In de ban van de tegenstander Zomeren, K. van – Sneeuw van Hem Krauss, N. – De geschiedenis van de liefde Ozick, C. – Erfgenamen van een glinsterende wereld Laaggeletterdheid Polak, C. - Salka Lindgren, T. – De bijbel van Dore Potok, Ch. – De arkenbouwer Potok, Ch. – Davita’s harp Leeskringen Winter, L. de – God’s Gym Februari, M. – De literaire kring Kanker Green, J. - Een weeffout in onze sterren Kinderen Gerritsen, E. – De kleine miezerige god Kinderleven Carroll, L. – De avonturen van Alice in Wonderland Dorrestein, R. – Het duister dat ons scheidt Figueras – Kamtsjatka Gerritsen, E. – Superduif Heimans, T. – Hemelsleutels Mankell, H. – Verteller van de wind Peper, R. – Vingers van marsepein Potok, Ch. – De arkenbouwer Quint, M. – De tuinen van de herinnering Snijder, P. – Zondagsgeld Soucy, G. – Het meisje dat te veel van lucifers hield Stanisic, S. – Hoe de soldaat de grammafoon repareert Treur, F. – Dorsvloer vol confetti Uphoff, M. – Koudvuur Walser, M. – Een springende fontein Winterson, J. - Vuurtorenwachten Klassenverschillen Kosztolâayi, D. – Anna Smit, S. – Vloed Klonen Brijs, S. – De engelenmaker Kolonialisme Japin, A. – De zwarte met het witte hart Mason, D. – De pianostemmer Naipaul, V.S. – Een half leven
66
Liefde Kat, O. de – Julia Krabbe, T. – Marte Jacobs Moring, M. – Dis Murakami, H. – Norwegian wood Overeem, V. – Misfit Vargas Llosa, M. – Het ongrijpbare meisje Literatuur Jones, L. – Meneer Pip
Mexico Dullemen, I. van – Het land rood en zwart
Nieuw-Zeeland Pol, M. van der – Bruidsvlucht
Middelbare scholieren Anker, R. – Hajar en Daan
Noodlot Moor, M. de – De verdronkene Pamuk, O. – Het huis van de stilte Rosenboom, T. – De nieuwe man Roth, P. – Nemesis Woerden, H. - Ultramarijn
Migranten Carrere, E. – Een Russische roman Hamid, Moshsin – De val van een fundamentalist Moor, M. de – De overtreder Ozick, C. – Erfgenamen van een glinsterende wereld Toibin, C. - Brooklyn Migratie Pol, M. van der – Bruidsvlucht Millieu Lenaerts, S. – Zeewater is zout, zeggen ze MacEwan, I. – Solar Misdaad Bernlef, J. – Boy Christmas, Derwent – Twee tranen Dorrestein, R. – Zonder genade Februari, M. – De literaire kring Krabbe, T. – Een goede dag voor de ezel Linden, F. v.d. – De steniging Meijsing, D. en G. Meijsing – Moord & Moord en doodslag Mozambique Mankell, H. – Verteller van de wind Multiculturele samenleving Noordervliet, N. – Snijpunt Vuijsje, R. – Alleen maar nette mensen
Magie De Luca, E. - Montedidio Mannenleven Abdollah, K. – Spijkerschrift Chiara, G. – De valstrik Garcia Marquez, G. – Herinneringen aan mijn droeve hoeren Lanoye, T. – Het derde huwelijk Mazzántini, M. – Ga niet weg Moor. M. de – De kegelwerper Mulisch, H. - Siegrid Paasilinna, A. – De huilende molenaar Peeters, E. - Dinsdag Reisel, W. – Een man een man Rosenboom, T. - De rode loper Rosenboom, T. – De nieuwe man Siebelink, J. – Knielen op een bed violen Ulafsdottir, A.A. - Rosa candida Zomeren, K. van – Sneeuw van Hem Zwagerman, J. – Zes sterren Materialisme Beauvoir, S. de – Wereld van mooie plaatjes
Leeswijzer 2013-2014
Musici Grunberg, A. – Tirza Makine, A. – De muziek van een leven Mercier, P. - Lea Natter, B. – Begeerte heeft ons aangeraakt Nationaalsocialisme Hegi, U. - Jongens en vuur Nederland Moor, M. de – De overtreder Nepal Desai, K. – De erfenis van het verlies New York (stad) Desai, K. – De erfenis van het verlies Potok, Ch. – Davita’s harp NSB Verburg, A. – Dwalingen
Leeswijzer 2013-2014
Obsessie Christmas, Derwent – Twee tranen Mutsaers, CH. – Koetsier herfst Ruiz Zafâon, C. – De schaduw van de wind Ongeluk Moring, M. – Dis Wortel, M. - Half mens Ontvoeringen Zeh, J. – Vrije val Oorlog Agualusa, J.E. – De handelaar in verledens Franck, J. – De middagvrouw Jones, L. – Meneer Pip Lander, l. – Het bevel Lieske, T. – Dunya Ljubic, N. - Zeezwijgen Meer, V. van der - Zondagavond Stanisic, S. – Hoe de soldaat de grammafoon repareert Vasquez, J.G. – De informanten Wortel, M. - Half mens Oplichters Lieske, T. – Gran Café Boulevard Márai, S. – De erfenis van Eszter Meer, V. van der – Take 7 Ouderdom Roth, P. – Exit geest Blom, L. - Slagschaduw Ouderen Couperus, L.M.A. – Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan Garcia Marquez, G. – Herinnering aan mijn droeve hoeren Ouder-kindrelatie Ammaniti, N. – Zo god het wil Bánk, Z. – De zwemmer Beauvoir, S. de – Wereld van mooie plaatjes Beijnum, K. van – Paradiso Beijnum, K. van – De vrouw die alles had Braam, S. – Ik heb Alzheimer Brouwers, J, – Datumloze dagen Büch, B. – Het geheim van Eberwein Chiara, G. – De valstrik Donoghue, E. – Kamer Franck, J. – De middagvrouw
67
Graaf, H. de – Mijn moeder en de duif, of Hoe ik met schaatsen stopte Hemmerechts, K. – Zonder grenzen Höweler, M. – Over de streep Hornby, N. – Smak Jong, P. de – Lange dagen Keulen, M. van – Olifanten op een web Keuls, Y. – Mevrouw mijn moeder Koch, H. – Het diner Kornmehl, A. – Een stille moeder Lanoye, T. – Sprakeloos Meer, V. van der - Zondagavond Schlink, B. – De thuiskomst Shields, C. – Tenzij Stevens, H. - Moederziel Swift, G. – Het volle daglicht Terrin, P. – Blanco Vasquez, J. G. – De informanten Wieringa, T. – Caesarion Winter, L. de – God’s Gym Ouderschap Lieske, T. – Dunya Overspel Keller, S. - M. Meijsing, D. – Over de liefde Overleven Haushofer, M. – De wand Martel, Y. – Het leven van Pi Pakistan Udink, B. – Allah & Eva Parijs Campert, R. – Een liefde in Parijs Dis, A. van – De wandelaar Stahlie, M. – Sint-Juttemis Persoonsverwisselingen Enquist, P.O. – Kapitein Nemo’s bibliotheek Hart, M. ‘t – De jacobsladder Kehlmann, D. – Roem Platteland Bakker, G. – Boven is het stil IJmker, J. – Achtendertig nachten Lindgren, T. – Norrlandse aquavit Polen Potok, Ch. – De arkenbouwer Tryzna, T. – Meisje Niemand Politiek Hosseini, K. – De vliegeraar Isegawa, M. – Voorbedachte daden Kosztolâayi, D. – Anna Lang, S. – De mollenjager Mik, E. – De wachters
68
Pamuk, O. – Sneeuw Roth, Ph. – Het complot tegen Amerika Springer, F. – Quadriga Sukkar, R. – De schatkamer van Babylon Vaiulina, S. – Didar en Faroek Vargas Llosa, M. – Het feest van de bok Walser, M. – Een springende fontein Portugal Komrij, G. – Over de bergen Puberteit De Luca, E. – Montedidio Grossman, D. – Het zigzagkind Huff, P. – Dagen van gras Racisme Peek, G. – Ik was Amerika Stockett, K. – Een keukenmeidenroman Rampen Foer, J.S. – Extreem luid & ongelooflijk dichtbij Horn, S. – Ode aan de vreugde MacEwan, I. – Zaterdag Moor, M. de – De verdronkene Rozier, G. – De verwachting Reizen Nooteboom, C. – Philip en de anderen Postma, W. – Vijf strippen Schogt, P. – Beste reiziger Relaties Brouwers, J, – Datumloze dagen Dis, A. van – De wandelaar Douwesz, M. – Weg Dullemen, I. van – De komst van de rustverstoorder Garcia Marquez, G. – Herinnering aan mijn droeve hoeren Grunberg, A. – De asielzoeker Grunberg, A. - Tirza IJlander, G. – ALVB Japin, A. – Een schitterend gebrek Keulen, M. van – De gelukkige Keulen, M. van – De laatste gasten Klein Nulent, M. – De tram van half zeven Koch, N. - Streken Krabbe, T. – Een goede dag voor de ezel Lanoye, T. – Het derde huwelijk Laroui, F. – Judith en Jamal Lieske, T. – Gran Café Boulevard Loo, T. de – Een bed in de hemel MacGregor, J. – Als niemand over opmerkelijke dingen spreekt Márai, S. – De erfenis van Eszter Mazzántini, M. – Ga niet weg Meer, V. van der – Ik verbind u door Meijsing, D. en G. Meijsing – Moord & Moord en doodslag Moor, M. de – Kreutzersonate Ohlin, A. - Help
Leeswijzer 2013-2014
Paasilinna, A. – De zelfmoordclub Peper, R. – Verfhuid Pruis, M. - De vertrouweling Redhill, M. – Martin Sloane Reisel, W. – Witte liefde Schwartz, J. – Claire Swift, G. – Het volle daglicht Szerb, A. – Reis bij maanlicht Verbeke, A. – Reus Vaiulina, S. – Didar en Faroek Weijts, Chr. – Art. 285b Wieringa, T. – Joe Speedboot Winton, T. – Over de rand van de wereld Woerden, H. – Ultramarijn Zijl, A. van – Sonny Boy Revolutie Grunberg, A. – Onze oom Roemenië Lang, S. – De mollenjager Rooms-katholiek Lenaerts, S. – Zeewater is zout, zeggen ze Rouwverwerking Auster, P. – Onzichtbaar Bourgonje, F. – Labyrint Claudel, Ph. – Zonder mij Keulen, M. van – Olifanten op een web Mercier, P. - Lea Moore, L. – Februari Thien –- Zekerheid Timmerije, A. – De grote Joseph Rusland Foer, J.S. – Alles is verlicht Makine, A. – De muziek van een leven Moor, M. de – De overtreder Müller, H. – Ademschommel Schoolleven Siebelink, J. – Suezkade Schotland Dorrestein, R. – Het duister dat ons scheidt Winterson, J. - Vuurtorenwachten Schuldgevoelens Brodrick, W. – Het zesde klaaglied Couperus, L.M.A. – Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan Dorrestein, R. – Zonder genade Mulisch, H. – De aanslag Kat, O. de - Julia MacEwan, I. – Boetekleed Mazzántini, M. – Ga niet weg Pejú, P. – Het stille kind Schlink, B. – De voorlezer Verbogt, T. – Verdwenen tijd
Leeswijzer 2013-2014
Zwagerman, J. – Zes sterren Seksualiteit MacEwan, I. – Aan Chesil Beach Sicilië Chiara, G. – De valstrik Slavernij Brink, A. – De bidsprinkhaan Levy, A. – Het lange lied Morrison, T. – Een daad van barmhartigheid Spanje Peper, R. – Een Spaans hondje Ruiz Zafâon, C. – De schaduw van de wind Stiefgezinnen Freud, E. – Wildernis Surfen Winton, T. - Adem Suriname Helman, A. – De stille plantage Taal Schippers, K. – De hoedenwinkel Terrorisme Zeller, F. – Gefascineerd door het ergste Texas Japin, A. – De overgave Trauma’s Dorrestein, R. – Het duister dat ons scheidt Dorrestein, R. – Een hart van steen Enquist, P.O. – Kapitein Nemo’s bibliotheek Terrin, P. – Blanco Thien, M. - Laat de honden waken Vargas Llosa, M. – Het feest van de bok Turkije Lieske, T. – Dunya Murat, I. - Verloren grond Pamuk, O. – Het huis van de stilte Pamuk, O. - Sneeuw Tweede Wereldoorlog Brodrick, W. – Het zesde klaaglied Foer, J.S. – Alles is verlicht Foer, J.S. - Extreem luid & ongelooflijk dichtbij Fredriksson, M. – Simon Horvath, O. von – Jeugd zonder God Kat, O. de - Bericht uit Berlijn Kertèsz, I. – Liquidatie Koelemeijer, J. – Anna Boom Konrád, G. – Geluk Loo, T. de – Een bed in de hemel
69
Maanen, W.G. van – Heb lief en zie niet om MacEwan, I. – Boetekleed Mulisch, H. – De aanslag Mulisch, H. – Siegfried: een zwarte idylle Mulisch, H. – Het stenen bruidsbed Polak, C. - Salka Roth, Ph. – Het complot tegen Amerika Schlink, B. – De thuiskomst Schlink, B. – De voorlezer Tan, A. – De dochter van de heelmeester Thien, M. – Zekerheid Weil, J. - Leven met een ster Zijl, A. van – Sonny Boy Vaders Boogers, A. - Alle dingen zijn schitterend Vader-Zoon Bordewijk, F - Karakter Mik, E. - Mont Blanc Verdwijningen Bernlef, J. – Buiten is het maandag Verenigde Staten Bernlef, J. – Boy Morrison, T. – Een daad van barmhartigheid Roth, Ph. – Het complot tegen Amerika Verhalen Horst, J. van der – Ik weet hoe jongens huilen Verlangen Shalev, M. – Een duif en een jongen Verlies Gerritsen, E. – De kleine miezerige god Verraad Bernlef, J. – De een zijn dood Braam, C. – Zwavel Márai, S. – Gloed Reisel, W. – Een man een man Verveling Flaubert, G. – Madame Bovary Vluchtelingen Albahari, D. – Moederland Cleave, C. – Kleine bij Fredriksson, M. – Inge en Mira Gaude, L. – Eldorado Nemirovsky, I. – De gelukzoeker Pamuk, O. - Sneeuw Volwassenwording Hornby, N. – Smak Peper, R. – Vingers van marsepein
70
Vondelingen Bronte, E.J. – De Woeste Hoogte Vriendschap Campert, R. – Een liefde in Parijs Fredriksson, M. – Inge en Mira Garner, H. – De logeerkamer Giordano, P. De eenzaamheid van de priemgetallen Grenville, K. – Het verre paradijs Haasse, H. – Sleuteloog Ishiguro, K. – Laat me nooit alleen Márai. S. – Gloed Maxwell, W. – Tot ziens tot morgen Pruis, M. – De vertrouweling Quint, M. – De tuinen van de herinnering Szabâo, M. – de deur Zeh, J. – Vrije val Vrouwenleven Allende, I. – Eva Luna Austen, J. – Emma Beauvoir, S. de – Wereld van mooie plaatjes Beijnum, K. van – De vrouw die alles had Cunningham, M. – De uren Enquist, A. – De thuiskomst Flaubert, G. – Madame Bovary Fredriksson, M. – Anna, Hanna en Johanna Grondahl, J.C. – De tijd die nodig is Hagena, K. – De smaak van appelpitten Hosseini, K. – Duizend schitterende zonnen Keulen, M. van – De gelukkige Leeuwen, J. van – Alles nieuw Noordervliet, N. – Altijd roomboter Pamuk, O. – Het huis van de stilte Shields, C. – Tenzij Siebelink, J. – Margaretha Tan, A. – De dochter van de heelmeester Verbeke, A. – Reus Winter, L. de – God’s gym
Zimbabwe Fuller, A. – We gaan niet naar de hel vannacht:een jeugd in Afrika Zuid-Afrika Brink, A. – De bidsprinkhaan Brink, A. – Zandkastelen Coetzee, J.M. – In ongenade Dis, A. van. – Tikkop Zuid-Molukkers Pessireron, S. - De verzwegen soldaat Zussen Fabregas, L. – Het meisje met de negen vingers Zwangerschap Hornby, N. – Smak Zweden Ekman, K. – Wolfshuid Ekman, K. Zwart water Fredriksson, M. – Anna, Hanna en Johanna Fredriksson, M. – Simon Lindgren, T. Norrlandse aquavit
Wales Chatwin, B. – De zwarte heuvel Werk Westerveld, J. – De schoonmaker Wandelen Joyce, R. - De onwaarschijnlijke reis van Harold Fry Wraak Bronte, E.J. – De Woeste Hoogte Komrij, G. – Over de bergen Swift, G. – Het volle daglicht Zakenleven Campbell, A. - Stop Zelfdoding Heimans, T. – Hemelsleutels
Leeswijzer 2013-2014
Leeswijzer 2013-2014
71