lawaai noodzaak Bestrijding verslag Nationale geluidshinderdag Woensdag 27 maart 2013 Reehorst Ede

verslag Nationale geluidshinderdag

2013

Dit is het verslag van Nationale Geluidshinderdag 2013 dat de Nederlandse Stichting Geluidshinder (NSG) organiseerde in samenwerking met de Stichting Innonoise.

Woensdag 27 maart 2013 •Reehorst •Ede

Bestrijding

lawaai is

noodzaak

Postbus 381 - 2600 AJ Delft - [email protected] - www.nsg.nl

Inhoud

Hoofdsponsor geluidshinderdag

3 4

Deze NSG geluidshinderdag is mede mogelijk gemaakt door:

Ter inleiding

Openingswoord:

geluid in breder perspectief door Chris Kuijpers, DG Milieu van Ministerie I & M.

7

Ochtendthema: Geen geld wel stiller (verkeersgeluid)

• Stille gebieden en gezondheid, door Sabine Janssen (TNO) • Geluidreducerende wegdekken, door Ronald van Loon (M+P). • Stiller op weg in Zuid Holland, door Edwin Perdijk (provincie Zuid-Holland). Opzet: De sprekers hielden een inleiding van circa 10 minuten en gingen daarna aan tafel met de discussieleider. Centraal hierbij staat het thema: ‘Geen geld, wel stiller?’. Intermezzo, door Hans van Leeuwen (DGMR).

18

Middagthema: Het geluid draait door; geluid en de burger

• Stichting Stop A4, door Henk Tetteroo • Geen zand erover, Werkgroep Milsbeek, door Petra van Wersch • Geluidreducerend wegdek in Gelderland, door Ronald Verkooijen (Teammanager Mobiliteit Provincie Gelderland) • Geluid in stedelijk gebied (o.a. 30 km gebieden), door Roland de Groot (gemeente Leiderdorp) • De praktijk in Utrecht, door Frits Lintmeijer (wethouder Mobiliteit gemeente Utrecht.

2

Inleiding Ter inleiding

Klik op de filmpjes. • Tyre noise measurement _ reduction • Keek op de Week 24, geluidshinder • DeRingOverkapt, een goede raad voor Antwerpen vanuit Madrid • Geluidsnormen voor auto’s: geef niet toe aan autolobby ‘Still’ uit de documentaire film van Stella van Voorst van Beest: Hoe Luidt Het Land

De ambitie van de Wet geluidhinder van ruim veertig jaar geleden was dat binnen afzienbare tijd het aantal ernstig gehinderden tot nagenoeg nul zou zijn gereduceerd. Dat is niet gelukt. Integendeel: geluidshinder groeit uit tot het grootste milieugerelateerde gezondheidsprobleem in Nederland. Daarom is het thema van de geluidshinderdag 2013: ‘BESTRIJDING LAWAAI IS NOODZAAK’. Lettend op de bezuinigingen die bestuurlijk Nederland in petto heeft ziet het er naar uit dat financiële inspanningen voor de bestrijding van lawaai de komende jaren zullen afnemen. Dat is een dilemma waar op deze NSG dag aandacht aan besteed zal worden. Opzet De Nationale Geluidshinderdag 2013 heeft een interactief karakter. Filmmaakster Stella van Voorst van Beest toonde haar recente documentaire ‘Hoe luidt het land’ en beantwoordde daarna vragen uit de zaal. Drie deskundige sprekers vertelden kort en krachtig over wegverkeer en gingen daarna in debat. Vertegenwoordigers van verschillende organisaties kruisten met elkaar de degens over de vraag wat we moeten doen om steden geluidsaangenamer te krijgen. De zaal deed naar hartenlust mee. Zoals gebruikelijk leidde Victor Deconinck het geheel.

3

Openingswoord: geluid in breder perspectief door Chris Kuijpers, DG Milieu van Ministerie I & M

Geluid in breder perspectief

Drs. C.B.F. Kuijpers Directeur-generaal Milieu en Internationaal 7-06-13

3

Ministerie van 7-06-13 Infrastructuur en Milieu

4

2


4


5



6

Klik op het pictogram als u een illustratie wilt toevoegen

7

9



5


8

dB klasse

kaart 2007

kaart 2012

55-59

76.100

56.200

60-64

21.100

14.500

65-69

5.200

3.600

70-74

1.000

400

>75

100

0

10

Rijkswegen afname

28% !


Spoorwegen

83

Gemiddelde geluidemissie hele spoorwegnet [Lden]

82 81 80 79 78 77 76 1987

1994

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2006

2007

2008

2011

11


12


13


14


15


6

Ochtendthema: Geen geld wel stiller (verkeersgeluid)

Sprekers in gesprek, v.l.n.r.: Ronald van Loon, Edwin Perdijk, Victor Deconinck en Sabine Janssen

Opzet: De sprekers hielden een inleiding van circa 10 minuten en gingen daarna aan tafel met de discussieleider. Centraal hierbij staat het thema: ‘Geen geld, wel stiller?’.

7

Stille gebieden en gezondheid door Sabine Janssen (TNO)

Hinder door verkeersgeluid in thuissituatie

Stille gebieden en gezondheid Nationale Geluidshinderdag 27 maart 2013

Geluidniveau aan de meest belaste Hoe gehinderd bent u op een schaal vangevel 0 tot 10? Sabine Janssen TNO Urbane Leefomgeving & Veiligheid

percentage ernstige hinder (>7)



Geluidniveau aan de minst belaste gevel?

Geluidniveau in directe omgeving?

Q = Lmax - Lmin

percentage hinder (ja/nee)

Q 15 dB correctie -? dB hinder minder

10 dB 0 dB gelijk

5 dB +? dB meer

De Kluizenaar et al. (2011) J Acoust Soc Am 130: 1936-1942

Hinder door verkeersgeluid buitenshuis Geluidniveau in park/ groen gebied?

• EU project CityHush: effecten van stille zones in stedelijke omgeving • Veel bekend over effect van wegverkeersgeluid thuis, minder over invloed van geluidblootstelling buitenshuis • Mensen zoeken vaak natuurlijke omgeving op voor herstel van stress (veelal in stedelijk groen of recreatiegebieden in de buurt) • Geluid kan interfereren met ervaring van ‘stilte’ of rust, gevolg: hinder, veminderd herstel, negatief oordeel over gebied

8

Gidlöf-Gunnarsson & Öhrström (2007) Landscape and Urban Planning 83, 115-126

Wandelroutes 1 (relatief stil) en 2 (lawaaiig) 52 proefpersonen: 23 vrouwen en 29 mannen, leeftijd 19-64 jaar Geluidbeleving en hartslag/bloeddruk Geluidniveaus gemeten per wandeling: LAeq LA50 LA95

Relatie tussen geluidniveau en beleving hinder wegverkeer

kwaliteit ‘soundscape’

• Verkeersgeluid leidt tot hinder, verminderde ‘soundscape’ kwaliteit en interferentie met stilte/ rust (geen fysiologische effecten gevonden) • Bij LAeq van 55 dB rapporteert 60% hinder (30% ernstige hinder), maar ervaart ook bijna 60% de ‘soundscape’ toch als goed

9

Conclusies

Geluidreducerende wegdekken door Ronald van Loon (M+P) Geluidreducerende 2 wegdekken Mensen met oplossingen M+P | MBBM groep www.mp.nl

Zijn stille wegdekken duur? De milieu-afdeling:

Geluidreducerende wegdekken

§

Kosteneffectieve geluidmaatregel

§

Bronmaatregel, dus iedereen profiteert mee

‒‒

Geen geld, wel stiller Wegbeheer en onderhoud:

Ronald van Loon M+P

§

Duurder wegdek in aanschaf

§

Duur wegdek in onderhoud

§

Kortere civieltechnische levensduur

Voeg afbeelding in

Geluidreducerende 3 wegdekken


Wat maakt stille wegdekken duurder?

Wat kost dat dan?

§

Meerkosten dunne geluidreducerende deklaag ten opzichte van dicht asfalt beton

▫ Investering/aanleg 2% tot 5% ▫ Beheer en onderhoud 20% tot 50% Meerkosten beheer en onderhoud

www.stillerverkeer.nl Kostentool stille wegdekken §

aanleg

§

onderhoudsregime

§

verwachte levensduur

Gebaseerd op §

uniforme kentallen

§

GWW2012

§

praktijkervaring

Meerkosten aanleg van stil wegdek

6 Geluidreducerende 5 wegdekken


Resultaat van een kostenberekening

Waar kun je op sturen? §

Goede akoestische eigenschappen Niet alleen kort na de aanleg, maar over de gehele levensduur

§

Wegdekken met langere levensduur en minder intensief onderhoud

§

Geen stille wegdekken op onverstandige plaatsen zoals op kruisingen of rotondes

10



Zijn er stille duurzame wegdekken?

Echt stil of is geluidreducerend voldoende?

§

Ontwikkeling naar het geluidreducerend maken van conventionele wegdekken duurzaam en toch geluidreducerend

Stillere variant SMA-NL 8

§

dunne deklagen

2 dB

Ontwikkeling naar het duurzamer maken van dunne geluidreducerende deklagen

DAB

Dunne deklagen A*

3 dB

tweelaags ZOAB

SMA

4 dB

0 dB 1 dB

5 dB

Duurzaamheid van een beproefd steenskeletmengsel Geluidreductie door een zeker percentage holle ruimte Geluidreducerende 9 wegdekken


Waar besteed je je geld aan?

Conclusie

§

Alleen richten op de knelpunten (70 plussers) ?

§

Bij brede uitrol geluidreducerende duurzame wegdekken ook afname van de 55 plussers

Bron: Projectbureau OmgevingsLawaai Kartering en Actieplannen, geluidbelastingkaarten 2e ronde

6

11

§

Geluidreducerende wegdekken zijn de meest kosteneffectieve geluidmaatregel

§

Door intensiever onderhoud en kortere levensduur zijn stille wegdekken duurder

§

Vraag niet overal om het stilste wegdek

Stiller op weg in Zuid Holland, door Edwin Perdijk (provincie Zuid Holland) Stiller op weg in Zuid Holland

Randvoorwaarden •

Edwin Perdijk

•

Coördinerend senior beleidsmedewerker

• • •

•

De Bergen van ZH

12

Beperkt budget voor komende vijf jaar Alleen wegvakken boven de 55 dB Geen korte stukjes Niet op kruizingen en rotondes Per € het hoogste rendement (meeste gehinderden/blootgestelden geholpen) Prioriteren is noodzakelijk (geluideffectcontouren)

13

Intermezzo door Hans van Leeuwen (DGMR)

Van welvaart naar welzijn

Kwaliteit van de leef-, woon-, en werkomgeving

A better world for you and me Yoko Ono in 1966 Vorige maand (18 februari) is ze 80 jaar geworden Yoko is nog steeds actief op dit thema

Het creëren van een betere wereld voor ons allemaal is nog steeds een actueel thema

14

Geluidshinder als Not-NIMBY gedrag

IMBY

Van welvaart naar welzijn

Een paar voorbeelden van onjuiste, ondoordachte en vreemde situaties / maatregelen

Een betere inpassing ook voor geluid en trillingen te weinig als ‘normaal’ meegenomen in projecten

15

Nog steeds veel klachten

Veel voorbeelden zijn logisch

Bij de voorkeursgrenswaarde nog altijd 10% van de mensen gehinderd

Kosten in een project zijn vaak een klein deel van het totaal

Van stil naar iets minder stil

Wat kost een dB(A) verlaging?

Net een beetje meer maatregel….

Wat levert een dB(A) verlaging op?

Duurzaamheid "Duurzame ontwikkeling is de ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden, zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen." uit: “Our common future” (Brundtland rapport)

Met behoud van de noodzaak en voordelen, het minimaliseren van de negatieve (externe) effecten. Hans J.A. van Leeuwen, 13

Geluidsmaatregelen moeten common practice zijn

De mindsetting moet anders

16

Maatregelen uitvoeren: •

Stand van de techniek

•

As Low As Reasonably Achievable (ALARA)

•

Beste Beschikbare Technieken (BBT)

•

Integraal meenemen bij ieder initiatief

Mijn conclusies •

•

•

A better world for you and me

Het veel bewuster over grenzen denken bij het produceren van lawaai en dus IMBY beschouwen. In het kader van duurzaamheid, zorg voor de toekomst, niet ‘hakken over de sloot’. Goede en correcte geluidsmaatregelen moeten als ‘normaal’ gezien worden.

Hans J.A. van Leeuwen [email protected]

A better world for you and me

Hans J.A. van Leeuwen [email protected]

17

Middagthema: Het geluid draait door; geluid en de burger Stichting Stop A4, door Henk Tetteroo Samenvatting van de presentatie van Henk Tetteroo (voorheen Stichting Stop RW19/A4; nu: Stichting Batavier) Sinds 1976 betrokken bij het debat over een eventueel tweede rijksweg tussen de Haagse en de Rotterdamse agglomeratie. In een rapport (oktober 1983) over de effecten van de nieuwe rijksweg stelde Rijkswaterstaat dat het geluid beperkt zou blijven tot 40dB(A) op 250 meter aan weerszijden van de weg, met geluidswallen van 3 meter of iets meer. Wij vonden dit toen al meteen een onverantwoorde want veel te rooskleurige uitspraak. In het vervolg van het debat hebben we RWS steeds aan deze informatie willen houden. In oktober 1985 werd het een schriftelijke garantie aan de Tweede Kamer. RWS heeft daarna diverse malen geprobeerd aan deze geluids- en zichtgarantie te tornen. Zo was men aanvankelijk niet bereid haar op te nemen in de Trajectnota/mer van april 1996. Na onze eis, met bewijsstuk in de hand, capituleerde RWS en nam men de garantie toch op. De houding van RWS viel alleen te verklaren door de enorme financiële gevolgen die het voldoen aan de garantie met zich mee zou brengen. Een veel lager aangelegde weg zou noodzakelijk zijn. Met een groot aantal andere dubieuze praktijken heeft het Rijk de nieuwe rijkweg steeds dichterbij gebracht (noot 1)Behalve dat het Rijk onbetrouwbaar is op het punt van het nakomen van deze garantie, is onze ervaring ook dat men eigenlijk helemaal geen debat wil over de te verwachten geluidshinder. Een rapport van ons, van maart 2005, heeft men bijna vier jaar lang niet willen bespreken. Men opereert alsof men de wijsheid in pacht heeft. In 2011 is het besluit tot aanleg door de

Raad van State goedgekeurd. Jammer genoeg is het beeld dat RWS van de te verwachten geluidhinder geeft, onzes inziens nog steeds onverantwoord rooskleurig. Zo rekent men met een maximumsnelheid van 100 km/uur, met het volle effect van dubbellaags ZOAB, en met het volledig geluidsabsorberend materiaal in de bekleding van de wanden langs de rijksweg, materiaal dat nog nergens in de praktijk zijn waarde heeft bewezen. Kortgeleden is bekend geworden dat het Rijk inmiddels rekent met een hogere maximumsnelheid dan totnogtoe afgesproken: 120 of 130 km/uur. Dit, en de verdere te rooskleurige voorstelling van zaken, betekenen: meer geluidhinder, meer luchtvervuiling en meer vogelverstoring Ik sloot mijn bijdrage af met de leuze: Geloof niet wat er staat/ de tekst is van Rijkswaterstaat. Noot: De besluitvormingsgeschiedenis van de A4 Midden-Delfland is te vinden op de startpagina van de webstek van de stichting Batavier: www.stichtingBatavier.nl onder de kop: De praktijk van Rijkswaterstaat

18

Henk Tettero (links) en Frits Lintmeijer

Geen zand erover, Werkgroep Milsbeek door Petra van Wersch

Petra van Wersch (links) en Roland de Groot (gemeente Leiderdorp)

Vereniging Geen Zand Erover Milsbeek Al meer dan 30 jaar een strijd tegen geluidsoverlast

www.geenzanderover.nl




19

ü ü

Bent u tevreden, vertel het aan een ander, bent u ontevreden, vertel het ons

ü ü ü ü ü ü ü ü ü ü


digitale publicatie bekendmaking in het lokale sufferdje website gemeente zienswijzen reacties bezwaren hoor en wederhoor verweer termijnen van inzage beroepschriften Raad van State etcetera…… www.geenzanderover.nl

Periodiek onderzoek naar overlast als gevolg van verkeerslawaai zou een verplichting moeten zijn voor overheden.


ü

een nieuwe weg wordt aangelegd

ü

nieuwe woningen worden gebouwd

ü

een bestaande weg wordt gewijzigd

ü

als er meer verkeer over een weg of spoorlijn rijdt dan voorheen www.geenzanderover.nl

Geluidsoverlast…om ziek van te worden

Onze dagelijkse ergernis: vrachtwagens passeren elkaar in Milsbeek

hoofdpijn

gehoorbeschadiging



20

Onze dagelijkse angst: wanneer gaat het een keer echt fout?

Vereniging Geen Zand Erover Milsbeek Hoe lang moeten wij nog strijden tegen geluidsoverlast?



21

Geluidreducerend wegdek in Gelderland door Ronald Verkooijen (Teammanager Mobiliteit Provincie Gelderland) Situatie in Gelderland

Geluidsmaatregelen provinciale wegen Provincie Gelderland

•

ca. 1200 km provinciale weg

•

laatste decennia steeds meer verkeer

•

(woon) bebouwing dicht bij de weg

NSG geluidhinderdag 2013 Ronald Verkooijen Programma manager mobiliteit

Nieuwe Actieplan Geluid (2013-2017)

Wat heeft de burger aan deze insteek?

(in ontwerp vastgesteld op 27-11-2012)

•

•

•

•

Stil asfalt: veel geluidreductie voor relatief weinig €

Bij voorkeur aanleg stil asfalt

•

Aanpak aan de bron (de weg zelf)

Aansluiting bij groot onderhoud wegen

•

Verbetering woon- en leefomgeving bewoners (in en

Focus op woon- en leefomgeving van bewoners,

om de woning, tuin, woonomgeving) en

niet (meer) op recreatie en natuur(beleving) •

gebruikers (bv fietsers)

Hoog rendement: zo veel mogelijk effect (geluid

•

Positief effect op beleving van geluid (onderzocht)

voor woningen ↓) t.o.v de meerkosten van stil

•

Transparant

asfalt •

Duidelijk afwegingskader voor stil asfalt

•

Woningen ≥ 63dB tellen zwaarder in afweging

9

Niet alle problemen worden opgelost…

Stellingen

Inspraak en klachten: •

1.

Transparant beleid is ook ‘hard’ beleid

2.

Niet de hoogte van de geluidsbelasting maar de

Hinder door individuele voertuigen / motoren / hoge snelheden / trillingen / andere tonen / andere bronnen

combinatie met groot onderhoud moet het tempo en

•

Cumulatie van geluid

•

Geluidsbelasting ≠ beleving van hinder, soms wordt minder dB niet als minder hinder ervaren

•

‘Nee’ verkopen: bv. individuele woningen niet aanpakken, >63 dB na aanleg stil asfalt is mogelijk, geen isolatie etc.

22

de aanpak van geluidsbelasting door verkeer bepalen

Geluid in stedelijk gebied (o.a. 30 km gebieden) door Roland de Groot (gemeente Leiderdorp) Geen sheets beschikbaar van de voordracht.

Als je op 30 km wegen Googlet vind je misschien een leuk plaatje

23

De praktijk in Utrecht door Frits Lintmeijer (wethouder Mobiliteit gemeente Utrecht)

Inhoud • Actieplan Schoon Vervoer • Utrecht Aantrekkelijk en Bereikbaar • En verder …

De praktijk in Utrecht

1

07/06/13

07/06/13

Actieplan Schoon Vervoer

Oplaadpunten

Elektrisch vervoer • Creëren van netwerk van oplaadpunten • Samen werken met bedrijfsleven en bewoners • Eigen wagenpark verschonen

Mariaplaats: meest gebruikte oplaadpunt van Nederland

3

07/06/13

07/06/13

Bedrijfsleven en bewoners

Bevoorrading

• Greenwheels • Greencab • Pizzakoeriers

• Bierboot • Cargohopper

5

07/06/13

24

07/06/13

2

4

6

Eigen wagenpark

Aantrekkelijk en Bereikbaar • Utrecht dé fiets en OV-stad – Vertramming HOV – Stimuleren fietsgebruik: snelfietsroutes, verkeerslichten

• Verdeelring wordt stadsboulevard

7

07/06/13

En verder … • Elektrische bladblazers • Stille wegdekken

9

07/06/13

25

07/06/13

8

26

Sponsors NSG De NSG dankt onderstaande organisaties voor hun respectievelijke bijdragen. Hoofdsponsors:

C0-sponsors:

Colofon Nederlandse Stichting Geluidshinder Postbus 381 2600 AJ Delft 015-3010235 [email protected] • www.nsg.nl 27

lawaai noodzaak Bestrijding verslag Nationale geluidshinderdag Woensdag 27 maart 2013 Reehorst Ede

Recommend Documents