kadernotitie Monitor ruimte-intensivering Noordzeekanaalgebied 2015 concept 10 juni 2015

kadernotiti e Monitor ruimte-intensivering Noordzeekanaalgebied

2015

i 2015 n u j ept 10 c n o c

Kadernotitie Monitor Ruimte-intensivering Noordzeekanaalgebied Doel monitor, opzet gebiedstypering, selectie van indicatoren en aan te leveren informatie

CONCEPT

OPGESTELD IN OPDRACHT VAN:

Projectbureau Noordzeekanaalgebied DATUM:

10 juni 2015

OPGESTELD DOOR:

Decisio BV Valkenburgerstraat 212 1011 ND Amsterdam T 020 – 67 00 562 E [email protected] I www.decisio.nl

Inhoud 1

Monitor ruimte-intensivering NZKG: achtergrond en doel

1

2

Gebiedstypering

4

3

Indicatoren

6

4

Aan te leveren informatie door betrokken partijen

8

Bijlage 1. Overwegingen kenmerken gebiedstypering

10

Bijlage 2. Resultaten werkateliers congres NZKG

11

Bijlage 3. Indicatoren/items buiten beschouwing

18

1 Monitor ruimte-intensivering NZKG: achtergrond en doel Visie NZKG 2040: schaarse ruimte optimaal benutten De Visie Noordzeekanaalgebied 2040 heeft als ambitie om de beschikbare schaarse ruimte optimaal te benutten bij het bedienen van de functies economie, wonen, recreatie en groen. Voor de havengebieden geldt dat pas als de bestaande terreinen ‘zo intensief mogelijk’ worden gebruikt, er sprake kan zijn van aanleg van een nieuwe haven in de Houtrakpolder. In dit kader is besloten om de intensiteit van het ruimtegebruik te gaan monitoren. De Visie stelt hierover: “Als het havenareaal voldoende geïntensiveerd is en uitbreidingsruimte nodig is om te groeien naar 125 miljoen ton, dan wordt besloten tot uitbreiding van de haven in de Houtrakpolder. Via een onafhankelijke monitor wordt bijgehouden wanneer het moment is bereikt dat er onvoldoende ruimte is. Door rekening te houden met een proceduretijd van 10 jaar, wordt duidelijk wanneer een besluit moet worden genomen om planologische procedures in werking te zetten.” Bron: Visie Noordzeekanaalgebied 2040, p. 46.

Monitoring ruimte-intensivering Het doel van de monitor is inzicht geven in de ontwikkeling van de mate van intensivering van het Noordzeekanaalgebied door gronduitgifte, verdichting, innovatie en herstructurering. De monitormoet objectieve, betrouwbare informatie bevatten en bruikbare input leveren voor de politieke afweging over het al dan niet uitbreiden van het havenareaal. Totstandkomingsproces Aan de combinatie Decisio - Urhahn Urban Design is eind oktober 2014 opdracht verstrekt om een pilot van de monitor ruimte-intensivering op te zetten voor het gebied IJmond-Zuid. In de periode oktober 2014-maart 2015 hebben beide bureaus in samenwerking met de werkgroep ruimteintensivering, het adviesteam en het projectbureau Noordzeekanaalgebied deze uitwerking gedaan. Op het congres Passen en meten in het Noordzeekanaalgebied dd. 11 december 2014 is in werkateliers met de betrokkenen gesproken over de indicatoren die in de monitor een plek moeten krijgen. In dit proces is gezamenlijk tot het inzicht gekomen dat de monitor sober, werkbaar en pragmatisch moet zijn. Ook is geconcludeerd dat er sprake is van twee typen indicatoren: ruimtelijke die het fysieke ruimtegebruik meten en economische indicatoren die aangeven hoe intensief het gebruik is voor economische doeleinden. Daarnaast zijn er milieu-indicatoren, die juist de randvoorwaarden dan wel de grenzen aan de ruimteintensivering aangeven. Ook bleek dat er moet worden ingezoomd op de specifieke kenmerken van deelgebieden om de verzamelde informatie in de juiste context te kunnen plaatsen en dat de indicatoren in samenhang moeten worden bezien.

Opdracht De opdracht aan Decisio en Urhahn bestond uit de volgende onderdelen:

Kadernotitie Monitor Ruimte-intensivering Noordzeekanaalgebied; 10 juni 2015

1



Maken van een gebiedsbeschrijving van het gebied IJmond-Zuid.



Opstellen van een groslijst van indicatoren.



Deze groslijst in samenspraak met de ambtelijke betrokkenen en vertegenwoordigers van het maatschappelijke veld op het NZKG-congres trechteren naar een definitieve set indicatoren.



Nulmeting doen van de monitor ruimte-intensivering voor het pilotgebied IJmond-Zuid.



Uitkomsten vastleggen in een representatief document.

Centrale onderzoeksvragen De hoofdvragen die de monitor moet beantwoorden zijn: 1.

Hoe intensief wordt de ruimte gebruikt?

2.

Hoe ontwikkelt de ruimte-intensivering zich?

Op basis daarvan ontstaat input voor beantwoording van de vraag of er mogelijk kansen zijn om het ruimtegebruik te intensiveren. Deze laatste vraag beantwoordt de monitor echter niet zelf, dit vergt specifieke kennis van het betreffende deelgebied en een verdiepingsslag met betrokken beheerders, grondeigenaren en gebruikers.

Per deelgebied typering en RI-meting aan de hand van indicatoren Het Noordzeekanaalgebied bestaat uit een scala aan deelgebieden met zeer uiteenlopende kenmerken, activiteiten en ruimtegebruik. Er wordt derhalve ingezoomd per deelgebied en de gebieden die daarbinnen weer zijn te onderscheiden. De analyse per deelgebied bestaat uit twee onderdelen: 1. Gebiedstypering om de indicatoren in juiste context te kunnen plaatsen De indicatoren van het ruimtegebruik en -intensivering moeten in de context worden geplaatst van de specifieke eigenschappen van het gebied. Ligging, aanwezige activiteiten, kavelstructuur en eigendomssituatie zijn bepalend voor het ruimtegebruik. Wat voor soort activiteiten vinden er in het betreffende gebied plaats, is het een nieuw of een oud(er) gebied, wat voor ruimtelijke structuur heeft het, hoe ligt het eigendom van terreinen en kades? Deels kan dit door metingen en kaartbeelden, deels is een meer kwalitatieve duiding noodzakelijk op basis van gebiedskennis: is sprake van multifunctioneel en meervoudig ruimtegebruik, hoe is de ruimtelijke kwaliteit, wordt er geherstructureerd? Ook informatie over relevante ontwikkelingen voor het ruimtegebruik en de betekenis, dynamiek en toekomstperspectief van gebieden zijn relevant voor beleidsmakers en bestuurders. Hoofdstuk 2 gaat in op de aspecten die in de gebiedstypering worden behandeld. 2. Selectie van indicatoren die in samenhang moeten worden bezien In nauwe samenspraak tussen de betrokkenen is uit een groslijst een aantal indicatoren van het ruimtegebruik en de ruimte-intensivering geselecteerd die in de monitor een plek moeten krijgen. Hoofdstuk 3 beschrijft deze selectie. Om een juist beeld van de ruimte-intensivering te krijgen moeten deze indicatoren met elkaar in verband worden bezien. Eén indicator vertelt maar een deel van het verhaal. Zo kan bijvoorbeeld op het oog een gebied niet intensief zijn bebouwd


2

of worden gebruikt, maar kunnen er wel activiteiten zitten die relatief veel toegevoegde waarde opleveren per hectare en/of die van belang zijn voor de havenlogistieke keten. De indicatoren moeten daarnaast waar het kan worden afgezet in de tijd en tegen de situatie in vergelijkbare gebieden. Daarmee worden de uitkomsten immers in perspectief geplaatst.


3

2 Gebiedstypering Zoals gesteld worden de uitkomsten van de indicatoren in de context van de gebiedskenmerken geplaatst, om de afgegeven signalen juist te kunnen plaatsen en interpreteren. De gebieden worden getypeerd aan de hand van ruimtelijk-fysieke, economische en milieutechnische kenmerken die wel dynamisch zijn, maar niet zo snel veranderen dat ze elk jaar of elke twee jaar opnieuw moeten worden beschreven. Schema 2.1 geeft een overzicht - in feite de inhoudsopgave - van de onderdelen die een plek krijgen in de gebiedstypering. Bijlage 1 geeft de overwegingen om de kenmerken op te nemen in de gebiedstypering. Schema 2.1. Onderdelen van de gebiedstypering Onderdeel Kaart voorin

Toelichting Geografische duiding van cluster in context van NZKG. Afbeelding: Kaartbeeld ligging in NZKG

Het DNA van het betref-

 Geschiedenis: ontstaan, typerende, unieke kenmerken. Korte tekst.

fende deelgebied

 Ruimtelijke kwaliteit. Deze wordt bepaald door een samenstel aan kenmerken. Zo zijn ligging en bereikbaarheid van belang voor de gebruiksmogelijkheden. De leeftijd, historie, verkaveling, de gebruikskenmerken, en de mate van milieuhinder zijn voorts van belang voor de sfeer en uitstraling. Het al dan niet openbaar zijn van kades is relevant of bewoners en bezoekers het gebied kunnen beleven. Tot slot zijn de onderhoudsstaat van de openbare ruimte, het groen en de infrastructuur en of het schoon, heel en veilig is factoren die mede de ruimtelijke kwaliteit bepalen. Afbeelding: historische beelden en foto’s van kenmerkende plekken

Beeldbepalende

De dominante (economische) activiteiten die het ruimtelijk beeld en het ruimtege-

activiteiten

bruik bepalen. Plus de onderverdeling in ‘subdeelgebieden’ die hieruit voortkomt. Afbeelding: indeling subdeelgebieden / sfeerbeelden

Omvang

Totale oppervlakte van het deelgebied, Afbeelding: gebiedsafbakening incl havenbekkens

Positionering

Ligging en bereikbaarheid via de verschillende modaliteiten bepalen mede het (potentiële) ruimtelijke en economische gebruik van het gebied. Afbeelding: ligging tov infrastructuur

Relatie met het water

Duiding hoe de kades en haventerreinen worden gebruikt en de mate waarin de ruimte op het water wordt gebruikt (meter kade, openbare/niet-openbare kades verhouding nat/droog, boord-boordoverslag). Moet nader uitgewerkt worden. Afbeeldingen: bekkens en kades, natte en droge kavels

Openbaar-niet openbaar

Deze verhouding representeert in belangrijke mate het ruimtelijke beeld en het functioneel gebruik (veel openbare ruimte betekent veel verkeersruimte en toegankelijkheid voor breed publiek). Afbeelding: kaart openbaar – niet openbaar


4

Vervolg schema 2.1 Onderdeel Uitgeefbare kavels

Toelichting De hoeveelheid grond die beschikbaar is om uit te geven. Afbeelding: uit te geven terreinen

Gebouwen

Dominante bebouwingstypen: bedrijfshallen, crossdocks, opslagloodsen, kantoren, verzamelgebouwen, vrieshuizen etc. Afbeelding: representatieve foto’s

Lopende projecten en

Korte beschrijving van de lopende projecten en harde plannen mbt herstructure-

harde plannen

ring, revitalisering, transformatie. Afbeelding kaartbeeld

Beheer en eigendom

Achtergrondinformatie voor de verdieping van de monitoruitkomsten. Dit betreft zaken als beheer, exploitatie, eigendom terreinen en kades, erfpacht. Afbeelding: grafiek / kaartbeeld

Economisch gebruik

Aanwezigheid van strategische economische NZKG-clusters in het betreffende deelgebied; werknemers per subdeelgebied; groeiperspectief en vitaliteit; gemiddelde bedrijfsgrootte. Afbeelding: grafieken.

Milieu

Korte beschrijving toegestane hindercategorieën en andere relevante milieuaspecten voor het betreffende gebied: geluid, lucht (incl. stikstofdepositie in relatie tot natuur) en externe veiligheid.

Actuele ontwikkelingen

Relevante actuele ontwikkelingen voor (de intensivering van) het ruimtegebruik.

in 2014/2105


5

3 Indicatoren In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de geselecteerde indicatoren voor de jaarlijks te monitoren ontwikkeling van het ruimtegebruik. In de navolgende schema’s wordt per indicator beschreven welke sturingsinformatie het oplevert: waarom is dit relevant voor de afwegingen rond de ruimteintensivering in het NZKG? In bijlage 2 zijn de indicatoren opgenomen die zijn aangedragen tijdens de gehouden werkateliers op het NZKG-congres dd. 11 december 2014 met daarbij een toelichting waarom ze wel of niet zijn geselecteerd. Zie bijlage 3 voor de indicatoren die na overleg met de betrokkenen niet worden meegenomen in de monitor. Ruimte Schema 3.1. Selectie van indicatoren: thema ruimte Indicatoren/informatietype

Toelichting

OVERSLAG (PER METER KADE / PER HA) Mate waarin kaderuimte en haventerreinen worden gebruikt voor natte goederenoverslag

Kades en haventerreinen zijn schaars, om deze reden en met oog op afweging uitbreiding havenareaal is gebruik van natte terreinen voor nat gebruik relevant. Af te meten aan natte overslag, percentage natte activiteiten en havengelden (indicatie kadegebruik)

KADE- EN HAVENGEBONDENHEID Gebruik kades en haventerreinen door activiteiten die voor hun bedrijfsvoering afhankelijk zijn van vestiging aan of nabij vaarwater AANTAL PASSAGIERS/SCHEPEN Indicatie van gebruik voor personenvervoer AANBOD/LEEGSTAND GEBOUWEN Indicatie gebruiksintensiteit vastgoed en marktvraag UITGEEFBARE KAVELS Indicatie gebruiksintensiteit gebied Te meten in aantal ha, maar ook kenmerken als ligging, kavelgrootte en milieuruimte

Aantal afgehandelde passagiers ferry- en cruiseschepen als indicatie van de gebruiksintensiteit Indicatie gebruiksintensiteit en marktpositie. Lager dan 5% leegstand betekent intensief gebruik. Bij hoge leegstand relevant welk deel structureel is Indicatie ruimtegebruik en aanwezige schuifruimte. Daarnaast milieucategorieën/voorschriften (met name geluid) in bestemmingsplannen voor de kavels, zodat inzichtelijk wordt of nieuwe risicovolle bedrijven daar zijn toegestaan.

Economie Schema 3.2. Selectie van indicatoren: economie Indicatoren/informatietype

Toelichting

BANEN PER HA Aantal banen (fte) per hectare uitgegeven terrein: gebruik gebied voor werkgelegenheid

Deze moeten in samenhang worden beschouwd. Havengebieden zijn ruimte-extensiever qua banen maar leveren meer TW/ha op dan droge activiteiten, TW/baan betreft de arbeidsproductiviteit. De banenontwikkeling is in (kleine) deelgebieden vaak volatiel. Op zowel korte als lange termijn wordt de dynamiek van deze indicatoren zichtbaar gemaakt en deelgebieden vergeleken.

TOEGEVOEGDE WAARDE (TW) PER HA Geeft aan van wat er met het gebied wordt verdiend (TW = omzet minus inkoop grondstoffen en diensten van derden). Berekend op basis van banen naar sector in het gebied TW/BAAN Arbeidsproductiviteit


6

Milieu Schema 3.3. Selectie van indicatoren: milieu Indicatoren/informatietype GELUIDSCONTOUR (55 DB(A)) Maximumgrenzen van geluidproductie GELUIDSRUIMTE Geeft de contour weer op basis van de geluidszonering LUCHT: BEREKENDE CONCENTRATIES PM10 (GRENSWAARDE 32,1 MG/M3), PM 2,5 (GRENSWAARDE 25 MG/M3) en NO2 (GRENSWAARDE 40 G/M3 ) Geeft op basis van de door het RIVM uitgegeven grootschalige concentratiekaart Nederland de concentraties van uitgestoten fijnstof en stikstof weer (mede in relatie tot natuur) EXTERNE VEILIGHEID: RISICOCONTOUR (GRENSWAARDE PR 10-6)

Toelichting

Geeft de geluidruimte voor het terrein weer.

Dit geeft inzicht of de beschikbare fysieke ruimte ook wat betreft geluidsruimte benut kan worden.

Maakt eventuele huidige overschrijdingen inzichtelijk en is zo een indicator van de mogelijkheden voor verdere groei

Maakt inzichtelijk waar in de huidige situatie risicovolle bedrijven zijn gevestigd


7

4 Aan te leveren informatie door betrokken partijen In een separaat document is de monitor uitgewerkt voor IJmond-Zuid. Als de Werkgroep RI, het adviesteam en het Bestuursplatform achter deze opzet en uitwerking staan, is het zaak de monitor voor de andere deelgebieden in het Noordzeekanaalgebied uit te werken. Om de vereiste gegevens te verzamelen is de actieve medewerking van de betrokken partijen noodzakelijk. Onderstaand een overzicht van de gevraagde informatie, de overige informatie is voorhanden of wordt door Decisio/Urhahn zelf verzameld. Schema 4.1. Overzicht aan te leveren informatie Onderdeel/indicator Kade- en havengebondenheid

Aan te leveren informatie

Door wie

Kaarten met bestemmingen en kades

Overslag

Per deelgebied, per meter kade / per ha

Aantal passagiers / schepen

Passagiers en schepen ferry en cruise

Amsterdam Cruise Port/gemeente/ ha-

per deelgebied

venbeheerder

(Overig) relatie met

Cijfers en kaartbeelden over kadeleng-

Gemeente/

het water

te, boord-boordoverslag, lig- en wacht-

Havenbeheerder

Gemeente/ havenbeheerder Gemeente/ havenbeheerder

plaatsen, ander gebruik water NB: te verkennen of betreffende informatie beschikbaar is, dan wel relatief gemakkelijk kan worden verkregen Openbaar-niet openbaar Uitgeefbare kavels

Kaartmateriaal

Gemeente/ Havenbeheerder

Te meten in aantal ha, maar ook ken-

Projectbureau/gemeente/havenbeheerder

merken als ligging, kavelgrootte en milieuruimte. Tav kwalitatieve aspecten te verkennen of betreffende informatie eenvoudig kan worden verkregen Lopende projecten

Kwalitatieve informatie over lopende

Gemeente/

en harde plannen

projecten en concrete plannen (waar

Havenbeheerder

een besluit over is genomen en geld voor beschikbaar is) mbt uitbreiding, revitalisering, herstructurering en transformatie. Beheer en eigendom Werkgelegenheid

Beheer en exploitatie, eigendom terrei-

Gemeente/

nen en kades, erfpacht

havenbeheerder

LISA-cijfers banen, vestigingen, 2005-

Projectbureau

2015, deelgebieden, naar sector (SBI) Milieu

Relevant milieubeleid betreffende ge-

Gemeente/ Omgevingsdienst


8

bied, hindercategorieën bestemmingsplan


9

Bijlage 1. Overwegingen kenmerken gebiedstypering B1.1. Toelichting selectie kenmerken gebiedstyperingen thema ruimte Kenmerk

Toelichting

RUIMTE OP HET WATER

In bepaalde deelgebieden relevant. Nader uit te werken

OVERSLAG BOORD-BOORD

in typering en indicatoren Amsterdam en Zaanstad

LIG- EN WACHTPLAATSEN FLOOR/SPACE-INDEX (FSI)

Alleen voor droge bedrijventerreinen, voor havengebieden

Verhouding oppervlakte/bebouwing

geen bruikbare indicator

BRUTO/NETTOVERHOUDING

Geeft een beeld van ruimtegebruik. Eenvoudig informatie

Verhouding tussen totale gebiedsoppervlakte en

te verkrijgen

het deel dat bij bedrijven in gebruik is MEERVOUDIG EN MULITIFUNCTIONEEL

Deze aspecten zijn niet echt kwantitatief te meten en

RUIMTEGEBRUIK

zeer locatie- en situatie-afhankelijk. Wel relevant voor

Gebruik meerdere lagen en functies

beeld van ruimtegebruik en evt. kansen om te intensive-

GEBRUIK 365/24/7

ren. Waar relevant aandacht aan geven in gebiedstype-

Mate waarin het gebied gedurende de dag/de

ringen

week/het jaar wordt gebruikt VERKAVELING UITGEEFBAAR GEBIED

Indicatie gebruiksmogelijkheden

TYPE BEBOUWING

Meenemen bij gebruik/(economische) activitei-

Aaneengesloten, omvang en kenmerken ge-

ten/onderdeel gebiedstypering,

bouwen (kantoor, hal, loods etc.) LIGGING/BEREIKBAARHEID

Relevant voor perspectief en discussie over toekomstige

Ligging regio en tov sluizen, water, spoor, weg

functies

RUIMTELIJKE KWALITEIT/ALGEMENE STAAT

Indicatie van gebruiks-, belevings- en daarmee ook toe-

Kwaliteit wegen, gebouwen en private en open-

komstwaarde. Geen aparte categorie, maar krijgt plek bij

bare ruimte

beschrijving andere kenmerken

B1.2. Toelichting selectie kenmerken gebiedstyperingen thema economie Kenmerk

Toelichting

INDIRECTE BANEN/TOEGEVOEGDE WAARDE,

Korte duiding economisch belang voor banen en inkom-

BESTEDINGEN PASSAGIERS

sten elders, NB niet op schaal deelgebied maar NZKG

ECONOMISCHE CLUSTERS/(TOP)SECTOREN

Onderdeel van de gebiedstypering om een beeld te vor-

‘Strategisch economisch belang’ gebied

men welke betekenis het gebied voor sectoren heeft die

GROEIPERSPECTIEF Economische toekomst-

bestuurlijk van belang worden geacht, voor startende

waarde

ondernemers en van de vitaliteit en perspectieven van

BEDRIJVENDYNAMIEK (STARTERS/

het gebied.

FAILLISSEMENTEN/ VERPLAATSINGEN) Economische vitaliteit


10

Bijlage 2. Resultaten werkateliers congres NZKG In de werkateliers tijdens het Noordzeekanaalcongres in december 2014 is een groslijst van indicatoren toegelicht en besproken (zie figuur B1.1). Figuur B2.1 Paneel met groslijst indicatoren NZKG-congres

Daarbij is ook aan de deelnemers gevraagd of er nog indicatoren ontbraken naar hun mening. In de navolgende schema’s staat per aangedragen indicator of het wordt opgenomen in de monitor met daarbij een nadere toelichting.


11

Schema B2.1. Aangedragen indicatoren: ruimte Opnemen? Genoemd*

Indicator

Gebiedstypering

Relatie met water

Ruimteproductiviteit/per ha/per bedrijfstype (benchmark ruimteproductiviteit per ha)

Ja

Per deelgebied wordt bekeken in hoeverre ‘natte terreinen’ ook door kade- en havengebonden bedrijven worden gebruikt.

Ja

Het benchmarken en het volgen van de ontwikkelingen in de tijd krijgen een plek om de uitkomsten te kunnen duiden. Benchmarken gebeurt alleen als de dataverzameling efficiënt kan en waar het relevante informatie oplevert (‘appels met appels’ vergelijken).

Nautisch ruimtegebruik

Wordt verkend

Nautische ruimte (water) Ja Inbrei locaties van klein- naar grootschalig

Ja

%bebouwd ongebruikt (vastgoed) speculatie

Deels

Wateroppervlak meten

Ja

Ruimtegebruik specificeren per functie (opslag, kantoor, productie, niet zozeer per bedrijf) Herstructurering/revitalisering bestaande terreinen

Ja

Deels

Recreatief gebruik (muziek/golf) evenementen Kunnen bestaande terreinen worden geherstructureerd? Leegstand ook betrekken bij deze indicator. Hoe makkelijk kunnen functies gewijzigd worden? Gemiste leads als gevolg van

Toelichting

Deels

Ja (mbt leegstand)

Deels

Nee

Relevant thema. Gegevens liggen echter niet op de plank, verkend wordt of en hoe het een plek te geven. Relevant thema. Gegevens liggen echter niet op de plank, verkend wordt of en hoe het een plek te geven. De monitor kijkt op welke wijze gebieden zijn verkaveld en naar de schaal van de activiteiten. De monitor doet geen beleidsmatige uitspraken hoe inbreidlocaties gebruikt moeten worden. De monitor inventariseert omvang en kenmerken uitgeefbare terreinen en de bebouwingsgraad van droge bedrijventerreinen. Er wordt niet geanalyseerd of er sprake is van speculatie. Wateroppervlakte (havenbekkens) wordt ook gemeten. In de gebiedsbeschrijving wordt ingegaan op de wijze waarop deelgebieden ruimtelijk en economisch worden gebruikt, net alleen naar sector, maar ook naar functie en gebouwtypologieën. Geïnventariseerd wordt welke plannen er zijn voor herstructurering en/of revitalisering. De monitor analyseert niet welke herstructureringsopgave er ligt. In de gebiedstyperingen is recreatief (mede)gebruik een duiding hoe de ruimte wordt gebruikt. In de monitor worden de leegstand/het aanbod aan bedrijfs- en kantoorruimtes en de uitgeefbare terreinen geïnventariseerd, niet of gebieden geherstructureerd kunnen worden en of functies gewijzigd kunnen worden. Naar aanleiding van de monitoruitkomsten kunnen dergelijke discussies wel mogelijk op de agenda komen te staan. Informatie is te concurrentiegevoelig en (mede


12

te weinig locaties

daardoor) niet eenvoudig te verzamelen. Kan wel een relevant aspectzijn in de discussie naar aanleiding van de monitorresultaten.

* Letterlijke weergave van input van de deelnemers. Schema B2.2. Aangedragen indicatoren: economie Opnemen? Genoemd Niet haven gebonden bedrijven Bezetting kade % 24/7 Relatie met functie markt

Indicator

Gebiedstypering

De monitor inventariseert in hoeverre ‘natte terreinen’ door kade- en havengebonden activiteiten worden gebruikt.

Ja Ja

Ja

Erfpacht Ja

Vuilopslag/verwerking big business, Bruikbare m2 water, nautisch.

Deels

Bij gebiedstypering wordt geïnventariseerd of er sprake is van erfpacht, dan wel van particulier eigendom. Er wordt niet gekeken naar hoogte, termijnen etc. van de erfpacht. Wordt niet zozeer gemonitord, maar dit is wel een belangrijke functie van/in het havengebied, dus krijgt het waar het speelt een plek in de gebiedstyperingen. Relevant thema voor ruimtegebruik. Gegevens liggen echter niet op de plank, verkend wordt of en hoe het een plek te geven.

Nee

Niet direct, maar is wel onderdeel van de politieke/beleidsmatige discussie waar de monitor input voor levert.

Crisistransitie Nee

Gewenste econ. ontwik-

Onderdeel van de gebiedsbeschrijving. Komt op verschillende manieren terug, onder andere in economische beschrijving van de deelgebieden. Verkend wordt of het kwalitatief kan worden geduid bij uitgeefbare terreinen.

Wordt verkend

Transitiebudget

Denk ruimer dan alleen aan transport per schip, denk multimodaal of synchromodaal (=schip + auto + binnenvaart +rail) Mate van volledigheid keten grondstofeindproduct Transport van mensen over het water (watertaxi)

Toelichting

Nee

Nee

Nee

Nee

De monitor volgt de wijze en ontwikkeling van het ruimtegebruik, maar geeft geen voorspellingen of duidingen. De monitor beschrijft (kort) de ontsluiting van deelgebieden, maar analyseert niet hoe de modaliteiten precies worden gebruikt of op elkaar aansluiten. Dat kan mogelijk wel relevant zijn, maar dan in de beleidsdiscussie over het ruimtelijke en economische gebruik in het NZKG mede op basis van de monitoruitkomsten. De focus ligt op ruimtegebruik/intensivering, niet op ketenoptimalisatie e.d. Dat gebeurt in andere gremia en dossiers. Wordt niet direct gemonitord. Echter, waar het relevant is omdat die functies er zijn, dan wel dat er kansen om het ruimtegebruik te intensiveren / multifunctioneler te gebruiken zal dat ofwel in, dan wel als uitvloeisel van de monitor gesignaleerd worden. De monitor volgt ontwikkelingen, doet geen uitspraken


13

keling bijv. offshore, tijdshorizon (ruimtelijke ontwikkeling duurt 30 jaar!)

over gewenste ontwikkelingen. Komt wel terug in discussie over strategische voorraad, waar de monitor bouwstenen voor levert.


14

Kijk welke bedrijven weg kunnen, en welke écht haven gebonden zijn

De monitor bekijkt in hoeverre kade- en haventerreinen door kade- en havengebonden activiteiten worden gebruikt, maar zegt niet welke bedrijven op basis daarvan weg zouden kunnen. Dat is ook een meer politieke kwestie, die zorgvuldige overweging vraagt evenals nadere kennis van de gebieden en de gevestigde bedrijven. De monitor levert informatie voor dergelijke afwegingen, maar maakt die afweging niet.

Nee

Schema B2.3. Aangedragen indicatoren: milieu Opnemen? Genoemd Natuur/ Natura 2000/ Natuurbeschermingswet Externe veiligheid. Mate van volledigheid van de keten. Milieucategorie 1 t/m 6/Classificatie VNG cf. de handreiking bedrijven en milieuzonering Duurzaam co2/zon wind water kracht opgewekt

Indicator

Gebiedstypering

Ja

Dat wil zeggen: er wordt gekeken naar stikstofemissie in relatie tot in nabijheid aanwezige natuur. Randvoorwaardelijk aspect.

Ja

De monitor zal de PR-contouren in beeld brengen als indicatie van hoe de milieuruimte wordt gebruikt.

Ja

Deels

Ruimte/veiligheid rampbestendigheid Deels

(Grond)water kwaliteit

Nee

Geluidemissie per hectare Nee

Windmolens geluidsproductie Windrichting

Toelichting

Nee

Milieu/geur/omgevingsklachten Nee Grof stof Nee

Ja, is een indicatie van wat mogelijk wat betreft hindercategorieën is en in hoeverre die mogelijkheden worden benut. Waar relevant krijgt dit een plek in de gebiedstypering, met name als er een relatie is met (mogelijke kansen op intensiever) ruimtegebruik. De monitor zal de PR-contouren in beeld brengen als indicatie van hoe de milieuruimte wordt gebruikt. Rampbestendigheid is geen thema in de monitor RI, in de veiligheidsregio is dit onderdeel van de crisis-, ramp- en incidentbestrijdingsplannen. Dit komt in andere metingen naar voren, de monitor RI focust op ruimtegebruik. De geluidemissie wordt per terrein in beeld gebracht. Het vergelijken van emissie per ha is niet zinvol doordat geluid met name relevant is aan de randen van de terreinen. In principe wordt hier niet naar gekeken, tenzij er een relatie met (kansen/beperkingen in het) ruimtegebruik Naar klachten uit de omgeving wordt niet gekeken, als deze resulteren in beperkingen voor het ruimtegebruik, dan komt het wel in de monitor. Bij voldoen aan de vergunning zou er geen hinder door grof stof moeten optreden. Grof stof is daarmee een handhavingskwestie, niet een on-


15

Rampbestendigheid. Hoe snel kun je ontsnappen uit het gebied? Geur op bedrijfsniveau

Nee

Nee

derwerp dat ruimtelijke beperkingen zou kunnen opleveren. Rampbestendigheid is geen thema in de monitor RI, in de veiligheidsregio is dit onderdeel van de crisis-, ramp- en incidentbestrijdingsplannen. De provincie en een aantal gemeenten hebben geurbeleid vastgesteld en bij individuele bedrijven wordt aan grenswaarden voor geur getoetst. Het geurbeleid leidt echter niet tot ruimtelijke beperkingen.

Schema B2.4. Aangedragen indicatoren: overig Opnemen? Genoemd

Indicator

Gebiedstypering

Natte gebieden verdienen specifieke indicatoren Ja

Wanneer is het vol? De indicatoren zeggen daar niets over Deels

Fysiek. Toename recreatief gebruik. Of ratio groen vs. terrein vs. wonen.

Deels

Bestuurlijke acceptatie functieverandering Nee

Vliegbewegingen (afstemmen van beleid en externe veiligheid

Nee

Klanttevredenheid huidige bewoners Nee

Waarderingscijfer t.a.v. wonen en leefbaarheid van bewoners in de omgeving

Nee

Toelichting In de monitor wordt geïnventariseerd hoe intensief de kades en natte gebieden worden gebruikt voor havengebonden activiteiten rekening houdend met de specifieke kenmerken van havengebieden. De monitor inventariseert of er nog uitgeefbare kavels en aanbod bedrijfs- en kantoorruimte is. Ook wordt gekeken naar banen en overslag per ha. De ontwikkeling wordt gevolgd in de tijd en waar mogelijk ‘gebenchmarkt’. Dit zijn indicatoren van ruimte-intensiteit, maar de monitor doet geen uitspraken of een gebied vol is. In de gebiedstyperingen is het recreatief (mede)gebruik van de bedrijventerreinen een item om te duiden hoe (intensief) de ruimte wordt gebruikt. De monitor doet geen bestuurlijke of politieke uitspraken maar analyseert wel het (milieu)ruimtelijke en economische gebruik en volgt veranderingen en levert daarmee input voor de beleidsmatige en politieke discussie. Tenzij dit consequenties heeft voor het ruimtegebruik en/of de ruimte-intensivering op havenen bedrijventerreinen. De focus van de monitor ligt op ruimtegebruik en –intensivering op havenen bedrijventerreinen. Klanttevredenheid is zeker van belang, maar niet binnen die context, tenzij die consequenties heeft voor het ruimtegebruik. De focus van de monitor ligt op ruimtegebruik en –intensivering op havenen bedrijventerreinen. De waardering van inwoners is van belang als


16

het daarvoor kansen of beperkingen oplevert, maar komt verder aan de orde in andere beleidsdossiers. Welke stappen zijn onomkeerbaar en op basis waarvan neem je die?

Nee

De monitor levert input voor dergelijke afwegingen, althans binnen het thema ruimtegebruik en –intensivering op havenen bedrijventerreinen.

Nee

De monitor levert deels input of er elders ruimtelijke mogelijkheden zijn, maar maakt de afweging niet of die dan benut kan en/of moet worden.

Compensatie elders

Gezondheid/Geluk/Welbevinden Nee Menselijkheidswaarde: meetbaar aantal patiënten met klachten op het gebied van psychologie en psychiatrie

Nee

Productenkennis. D.w.z., elk product heeft zijn eigen eisen. Nee

Waardering bewoners: hoe integraal en leefbaar wordt het door bewoners ervaren?

Nee

Bezoekersaantal per jaar van het groene gebied de verwachting naar de verdere toekomst Hebben we genoeg gebied voor recreatie?

Nee

Nee

Valt buiten de scope van de monitor RI die zich richt op ruimtegebruik op havenen bedrijventerreinen. Valt buiten de scope van de monitor RI die zich richt op het ruimtegebruik en de ruimteintensivering op havenen bedrijventerreinen. Valt buiten de scope van de monitor RI die zich richt op het ruimtegebruik en de ruimteintensivering, is wel relevant om (mede met behulp van de monitoruitkomsten) strategie te ontwerpen hoe terreinen kunnen worden (her)ingericht om te voldoen aan de eisen die de markt aan werklocaties stelt. De focus van de monitor ligt op ruimtegebruik en –intensivering op havenen bedrijventerreinen. De waardering van inwoners is van belang als het daarvoor kansen of beperkingen oplevert, maar komt verder aan de orde in andere beleidsdossiers. Focus van de monitor is ruimtegebruik en intensivering op havenen bedrijventerreinen. Het raakt het thema ‘ruimte voor recreatie’ en gebruik van, en behoefte aan het groene gebied. De monitor levert bouwstenen voor deze brede politieke en maatschappelijke discussie over het ruimtegebruik in het Noordzeekanaalgebied.


17

Bijlage 3. Indicatoren/items buiten beschouwing Grondprijzen, vastgoedwaarde en gronduitgifte/transactievolume zijn afgevallen, mede doordat de betrokkenen die indicatoren als niet goed bruikbaar achtten. Indicator/item

Toelichting waarom niet opgenomen in monitor RI

GRONDPRIJZEN Vastgoed- en locatiewaarde en

Zegt weinig over ruimtegebruik en is strategische informa-

marktvraag

tie. Wel zinvol voor discussie of grondprijzen voldoende

VASTGOEDWAARDE Vastgoed- en locatiewaar-

prikkels bevatten om zo intensief mogelijk met de ruimte

de en marktvraag

om te gaan.

GRONDUITGIFTE / TRANSACTIEVOLUME

Mate waarin vastgoed en gronden worden afgezet is

M2 grond/bedrijfs/kantoorruimte die in een

efficiënter af te meten aan leegstand en uitgeefbare

jaar wordt verkocht/verhuurd

kavels.


18

kadernotitie Monitor ruimte-intensivering Noordzeekanaalgebied 2015 concept 10 juni 2015

Recommend Documents