Je hebt pas goed gespeeld, als je vies thuis komt! 13 februari 2013
Inhoudsopgave In het kort 3 Wat zien wij in de stad? 5 Missie 6 Wat gaan we doen? 7 Onze fromule 9 Hoe ziet het eruit? 11 Verbeelding Ravottuh 14 De kracht van Ravottuh 19 Onder de aandacht brengen 21 Voorlezen 22 Wie zijn wij? 26 Wist u dat? 29 Waar doen we het voor? 31 Begroting 32
2
In het kort Ravottuh laat kinderen klimmen, klauteren, rollen, springen, slepen, beleven, vies worden, bouwen, voelen, stapelen, wroeten, scharrelen, met water spelen, verbazen. Kinderen bouwen aan zelfvertrouwen, bewegen meer, leren omgaan met risico’s en leren spelenderwijs over de natuur. Daar word je groot van en het is nog gezond ook. Ravottuh maakt Rotterdam groener en avontuurlijker voor kinderen van 4 tot 12 jaar. En dat is hard nodig. Kinderen van nu spelen 50% minder buiten in de natuur dan 20 jaar geleden. (bron www.scharrelkids.nl) Ravottuh is niet zomaar bedacht achter een bureau of computerscherm. De Rotterdammers achter Ravottuh hebben een gezonde dosis praktijkervaring in het werken met kinderen, groen, ontwerpen, mensen erbij betrekken, programmeren en weten wat werkt. De groep bestaat uit ontwerpers, groendocenten, stadspedagogen, conceptontwikkelaars, jeugdwerkers. Samen zetten we de schouders onder de uitdaging om Ravottuh groot te maken in de stad. Wij onderschrijven het belang van avontuurlijk spelen in het groen. »
3
Ravottuh heeft twee varianten: Ravottuh en
vol uitdaging en avontuurlijke speelaanleidingen.
Ravottuh XL. Ravottuh zijn binnenterreinen of
Vrij toegankelijk en een aanwinst voor kinderen uit
schoolpleinen in de buurt, die worden omgebouwd
de stad. Rovottuh XL sluit aan bij bestaande (groene)
tot avontuurlijke speel- en ontmoetingsplekken.
voorzieningen die er al zijn zoals kinderboerderijen
Vrij toegankelijk, openbaar en veilig.
en speeltuinen. Wekelijks zijn er Ravottuh-workshops. Deze workshops worden georganiseerd door
In 2015 hebben we 9 van dit soort plekken gerea
het team van Ravottuh. Bij Ravottuh zijn workshops
liseerd. Vanaf de start worden kinderen en buurt-
ook echt werken en je handen uit de mouwen
bewoners betrokken bij Ravottuh. Zonder hen geen
steken. Ze worden gegeven door een enthousiast
draagvlak. Samen kijken wat wensen zijn en welke
team van Ravottuhers, die avonturen laat beleven.
mogelijkheden het terrein biedt. Keuzes maken en
In 2014 is de eerste versie XL klaar.
dan bouwen. Vergaderen doen we zo min mogelijk. Is de aanleg klaar? Dan start een driejarig programma
Iedere locatie Ravottuh heeft een onderkomen:
vol activiteiten voor kinderen en volwassenen. Moes-
het Ravottuhhuis. De basis van dit huis is op alle
tuinlessen, hutten bouwen, koken, timmeren, cursus
plekken hetzelfde, maar wordt op iedere plek anders
onderhoud en natuurlijk spelen. Het Ravottuh-team
uitgevoerd. Zo herken je overal Ravottuh. Het huis(je)
stookt daar waar nodig is het vuurtje (hoger) op.
heeft iets magisch. Vanuit het huisje kom je in een nieuwe wereld terecht. Een wereld vol avonturen en
Ravottuh XL is het summum van avontuurlijk
vrijheid om zelf ervaringen op te doen. Het is de plek
spelen. Een groot gebied midden in bestaand groen
van waaruit Ravottuh begint en waar alles en iedereen samenkomt. Binnenkort komen de eerste Ravottuhlaarsjes op de markt. Koop ze voor uw kind(eren) en steun zo onze beweging. O ja, en koop ook even het Ravottuhlied in de Ituneswinkel. Dan weet u zeker dat Ravottuh blijft hangen en verlangt u weer terug naar de tijd dat u zelf heerlijk kon ravottuh. ●
4
Wat zien wij in de stad? 1 Groen, groene voorzieningen, spelen, natuur,
3 Een groeiend bewijs dat natuur een positieve
buitenspelen en speeltuinen voor kinderen staan
invloed heeft op lichamelijke en psychische
(helaas) onder druk in de stad. Het gaat dan veelal
gezondheid van kinderen.
om faciliteiten die gefinancierd worden door de overheid. Die overheid maakt steeds meer een
4 Spelen gebeurt nu teveel vanuit het perspectief
terugtrekkende beweging en laat steeds vaker het
van het kwetsbare kind: ‘Dat vind ik onveilig voor
initiatief bij burgers.
je’ , (helicopterouders die de hele dag boven hun kind zweven om ieder mogelijk risico voor hun
2 Er is een groeiend aantal, veelal op zichzelf
kind uit de weg te nemen). Wij willen naar het
staande, particuliere initiatieven (bottom-up) op
perspectief van het weerbare kind: ‘Daar word je
het gebied van moestuinieren, natuurlijk spelen
groot van’, zorgen voor uitdaging, zelf ervaren,
en spelen in het groen. Bij Ravottuh mixen we de
ontdekken, vallen, vies worden. Natuurlijk wel
beste ingrediënten, oplossingen en methodieken
veilig en verantwoord.
van verschillende concepten, zoals COOLzaad, Speeldernis en Tussentuin. Ravottuh is een mix
5 Rotterdam wil zich, in navolging van het Groen-
van betrokken burgers die meedoen, slimme
jaar 2008, profileren als groene stad, stad van
fysieke ingrepen en een uitdagend sociaal
stadslandbouw en duurzaamheid. Het college
Ook de Grote Woontest 2012 laat zien
wil een schoon, groen, gezond en economisch
dat Rotterdammers graag natuurlijk en groen
sterk Rotterdam.
spelen wensen voor hun kinderen.
programma.
6 Rotterdam wil gezinnen en middeninkomens aan
7 Samenwerking loont. Alleen kun je het niet.
zich binden. Ieder jaar trekken gemiddeld 1.200
In de toekomst zien wij steeds meer flexibele
gezinnen weg uit Rotterdam (bron: Kiwi-moni-
organisatievormen ontstaan waarbij de
tor). Ze gaan naar randgemeenten met grotere
gemeente, diverse zelfstandigen, stichtingen,
huizen, meer groen en meer speelruimte voor
bedrijven gezamenlijk een probleem aanpakken.
kinderen. Gezinnen in Rotterdam zijn het minst
Ravottuh is hier een voorbeeld van.
tevreden in vergelijking met andere steden over zowel de woonomgeving als het wonen.’
5
Missie “ Ravottuh ontwikkelt en draagt zorg voor de uitvoering van avontuurlijke, groene speelterreinen voor kinderen in de stad. Wij koppelen hieraan een 3 jaar durend programma rondom participatie, activiteiten, onderhoud en beheer. Ravottuh voeren wij uit met input en vrijwillige inzet van buurtbewoners. Ons idee is dat kinderen zo natuur dichtbij beleven en een relatie met de natuur opbouwen. Ravottuh levert een bijdrage aan gezonde, sociaalvaardige kinderen en samenhang in buurten.”
6
Wat gaan we doen? Ravottuh gaat in de komende 3 jaar 10 nieuwe avontuurlijke, groene plekken in de stad ontwikkelen waar kinderen kunnen ravotten. Openbare en vrij toegankelijke plekken om te kunnen sjouwen, klimmen, moestuinieren, bouwen, oogsten en klauteren onder het motto: Je hebt pas goed gespeeld, als je vies thuis komt.
Een van de 10 plekken wordt gerealiseerd op een
Ravottuh
2013
2014
2015
Aantal plekken gerealiseerd
2
6
9
door het Ravottuh-team.
Aantal unieke kinderen
11.000
33.000
50.000
Wij vinden ravotten in een groene omgeving goed
Mensen vrijwillige inzet
60
180
270
Aantal activiteiten
40
120
180
Aantal plekken
-
1
1
Aantal bezoekers
-
50.000
150.000
Aantal activiteiten
-
40
80
grote, groene locatie in de stad. Die noemen wij Ravottuh XL. Ravottuh XL is het summum van avontuurlijk spelen in het groen. Een groot gebied, met goed programma van workshops, uitgevoerd
voor kinderen. Zeker in de stad waar de laatste vijftig jaar de ruimte om spontaan te spelen drastisch is afgenomen. Ravottuh laat kinderen bewegen en ‘maakt je niet dik’. Ravotten prikkelt de fantasie en spelenderwijs maken kinderen kennis met de natuur
Ravottuh XL
en seizoenen. Ravottuh is goed voor de sociaalemotionele ontwikkeling, gezondheid (zowel lichamelijk als mentaal, bijvoorbeeld om obesitas tegen te gaan, maar ook voor een prettig leefklimaat), motorische ontwikkeling, goed voor ontwikkeling van het kinderbrein, bewustwording van natuur en ‘duurzaamheid’ en het behouden van gezinnen in de stad. »
7
Ravottuh realiseert 9 nieuwe plekken in buurten
Er leiden meerdere wegen naar Rome om tot avontuur
verspreid over de stad. Dat kunnen nieuwe plekken
lijke, groene speelplekken te komen. Elke Ravottuhplek
zijn, maar juist ook plekken waar mensen al bezig
heeft een eigen geschiedenis en eigen kenmerken.
zijn met natuurlijk spelen, groen en/of moestuinieren.
De ene ligt in een een volksbuurt, de andere in een
Waar mogelijk sluiten we aan en zetten we de
dichtbebouwde wijk, dan weer dichtbij een parkje of
schouders eronder.
op een openbaar schoolplein. Iedere locatie heeft plusen minpunten. ●
XL
Ravottuh normaal plek midden in buurt
schoolplein
binnenterrein
XL
Natuurlijk spelen
-
-/+
-/+
++
Spelen in het groen
+
++
+
++
Moestuinieren
+/++
-/+
-/++
-
Natuurbeleving
++
++
++
++
Educatie
++
+
++
+
Programma sociaal
++
++
++
-
8
Onze formule Ravottuh = natuurlijk spelen + spelen in het groen + moestuinieren + natuurbeleving + educatie + programma sociaal 1 Natuurlijk spelen is spelen waarbij je als kind veel
Samen met buurtbewoners ontwerpen en maken
Daar waar het kan, hergebruiken wij materialen
kunt veranderen aan de omgeving. Bijvoorbeeld
we nieuwe avontuurlijke en groene speelplekken om
vanuit het oogpunt van duurzaamheid. Bomen die
met zand en water spelen, met takken bouwen,
flink te kunnen ravotten. Dit doen we volgens onze
elders worden verwijderd, vinden bij Ravottuh een
houtsnippers verplaatsen, etc.
methodiek.
nieuwe plek.
Ravottuh brengt groen terug in de buurt van kinderen
2 Spelen in het groen is spelen in een groene omgeving aangevuld met speeltoestellen.
en zo ontstaan nieuwe ontmoetingsplekken in de
Kinderen krijgen een plek in het Ravottuh-denk-en-
stad. Enthousiasme in de buurt is een voorwaarde
doe-mee-team. Bij de start wordt dit team
voor succes.
samengesteld. Het team heeft inspraak, denkt
3 Moestuinieren is zelf zaaien, kweken,
mee en doet mee. Het team blijft 3 jaar lang
onderhouden, wroeten, water geven, oogsten,
De natuur zet de toon in ieder ontwerp. Het ontwerp
bestaan en geeft jaarlijks haar ongezouten mening.
koken en eten.
sluit aan bij de omgeving en wat de omgeving biedt.
Weinig vergaderen, veel leren en doen.
4 Natuurbeleving is een reeks aan natuur-
Iedere plek van Ravottuh heeft een eigen huis.
ervaringen in eigen omgeving om zo een
Het Ravottuhhuis heeft iets magisch en heeft als
band met de natuur te ontwikkelen.
basis een stalen skelet. Kinderen en bewoners kunnen zelf ideeën aandragen over hoe zij willen
5 Educatie is een reeks van activiteiten waarbij
dat hun huis eruit gaat zien. Het huis daagt uit om
kinderen en volwassenen kennis maken met
te bouwen en te gaan spelen. Een huisje waar je
de natuur in hun eigen omgeving.
door- of overheen klautert om in een nieuwe wereld terecht te komen. Een wereld vol avonturen en
6 Programma sociaal is een reeks van activiteiten
vrijheid. En het is ook de plek is waar ouders bij elkaar
om buurtbewoners te betrekken bij Ravottuh en
komen om even te zitten, te praten onder het genot
het beheer en onderhoud.
van een kop koffie of een bak thee. Alle Ravottuhhuizen zijn anders, maar ook familie van elkaar. »
9
Ravottuh kan niet zonder beheer. Om dit goed
Natuurlijk spelen mag niet onveilig zijn. Maar
regelen, wordt samen met buurtbewoners, het
kinderen moeten wel leren om met risico’s om
Ravottuh-denk-en-doe-team, gemeente, groen-
te gaan. Bij Ravottuh richten we plekken zo in dat
experts en het Ravottuhteam een beheerplan
de kinderen het risico zelf kunnen inschatten.
opgesteld. De frequentie van inspecties, het bijhouden van logboeken, maaibeheer e.d. zijn in
16 Keer per jaar zijn er activiteiten over moes-
het beheerplan vastgelegd. De speelaanleidingen
tuinieren, de natuur ontdekken en spelen. Speciaal
dienen aan alle veiligheidseisen te voldoen
voor volwassenen zijn er Ravottuh-cursussen over
(wet Attractiebesluit).
natuurlijk spelen (bijvoorbeeld Natuursprong), onderhoud en beheer.
Iedere locatie wordt ‘geadopteerd’ door een bedrijf. Jaarlijks helpen medewerkers van deze bedrijven
In 2013 vormen de initiatiefnemers, bedrijven en de
mee tijdens de Ravottuh-dag om onderhoud te
gemeente Rotterdam de ondernemingcoöperatie
plegen. Het bedrijf schenkt jaarlijks een bedrag voor
Ravottuh. Dit heeft als voordeel dat de samen
aanschaf materialen en continuering activiteiten.
werkingspartners onder één gezamenlijke naam
Daarnaast is vastgelegd dat elk snoeiseizoen nieuwe
(en beeld naar buiten) kunnen opereren en tevens
takken en ander groen materiaal wordt neergelegd
hun eigen identiteit kunnen behouden. Deze vorm
waarmee kinderen bijvoorbeeld zelf hutten kunnen
van samenwerken tussen private en publieke partijen
bouwen. Deze bouwwerken hebben een tijdelijk
past goed in huidige tijdgeest waarin gezocht wordt
karakter en worden elke winter verwijderd.
naar een gezamenlijke verantwoordelijkheid en
het niet langer wat er gebeurt. Voor Ravottuh hebben
De kinderen kunnen dan in het voorjaar weer met
aanpak in de samenleving. Bij het vormen van
wij een systeem dat makkelijk, simpel in gebruikt is en
frisse, nieuwe ideeën aan de slag.
de coöperatie worden we ondersteund door de
past bij onze dagelijkse activiteiten in de stad.
Rabobank Rotterdam.
Wij gaan hiervoor een samenwerking aan met de Hogeschool Rotterdam.
Wij geloven dat Ravottuh de stad veel gaat opleveren. Wij willen onze Ravottuh-praktijk kritisch tegen
Ravottuh heeft de volgende kernwaarden: avontuur
het licht houden. Ravottuh is onderzoekend en
lijk, daadkracht, deskundig, energiek, inventief,
transparant. Wij willen ons eigenaar voelen van ons
ondernemend, ontdekken en samenwerken.
verantwoordings- en evaluatiesysteem. Zo zijn wij daadwerkelijk onderzoeker van onze eigen praktijk.
Ravottuh zet Rotterdam op de kaart als stad van het
Want als dat niet zo is, verdampt de betekenis, dan
avontuurlijke en groene spelen en draagt bij aan
meet het systeem wat het hoopt te meten, en meet
het kindvriendelijke imago van de stad. ●
10
Hoe ziet het eruit? De inrichting bestaat uit drie lagen: de landschappelijke inrichting, het Ravottuhhuis en de app’s. Samen bepalen ze hoe de plek er uit gaat ziet en wat er gedaan kan worden. Landschappelijke inrichting Er wordt een voorstel gedaan over de landschappe lijke inrichting en op welke manier een plek de meeste uitdaging krijgt. De landschappelijke inrichting is de basis van het Ravottuh-ontwerp. Iedere locatie/terrein heeft voordelen, maar ook beperkingen. Er is aandacht voor: • Ruimtelijke opbouw. Houd rekening met de aard van het spel, scheid gebieden met veel activiteit en beweging af van rustigere gebieden voor fantasiespel, bezonning, mate van toezicht, toegang van de plek, verschillende routes is interessanter. De mate van ruimte voor groei van planten en bomen; • Veranderbaarheid. Kinderen hebben de mogelijkheid om in te kunnen grijpen, dingen te veranderen en anders in te richten. Ravottuh heeft een eigen identiteit. Die komt onder andere tot uiting door keuze van vaste beplanting. Zo heeft een plek altijd wilgen. Wilgen zorgen voor een natuurlijke productie van wilgentakken. Hiermee kunnen kinderen bouwen en spelen. »
11
Ravottuhhuis Iedere locatie heeft een Ravottuhhuis(je). Deze is ook onderdeel van de Ravottuh-identiteit. De basis van het huis bestaat uit een stalen frame en heeft een herkenbare vorm. De aankleding en invulling is verschillend per locatie.
12
App’s Alle locaties, met uitzondering van Ravottuh XL, worden ingericht met behulp van buurtbewoners (kinderen en volwassenen). Om dit proces soepel te laten verlopen, maken zij een keuze uit de app’s. De app’s geven zowel ideeën over fysieke inrichting als over activiteiten en beheer. Aan iedere keuze hangt ook een prijs en maakt duidelijk welke consequentie de keuze op het beschikbare budget heeft. ●
13
Verbeelding Ravottuh De twee verschillende Ravottuh plekken zijn verbeeld. Ravottuh normaal en Ravottuh XL.
14
impressie Ravottuh Normaal
15
uitleg Ravottuh Normaal:
Ravottuh Huisje Op iedere plek anders, altijd herkenbaar. Een plek om te zitten, klimmen, ontdekken, te Ravottuh.
Haag De Ravottuh-plekken worden ingekaderd door een altijd groene haag. Veilig én een aanleiding om te Ravottuh!
Waterpomp Wel zo handig om te tuinieren, leuk om mee te spelen en om jezelf schoon te spoelen na een dagje Ravottuh!
Knotwilgen Snelle groeier, beschutting én natuurlijk wilgentakken om mee te Ravottuh!
Tuinieren
Ondergronden
Zien hoe het groeit, proeven hoe het smaakt Ook dat is Ravottuh.
Gras, zand, grind, schelpen of houtsnippers. Iedere ondergrond heeft zo zijn eigen manier van Ravottuh.
16
impressie Ravottuh xl
17
Waterpomp uitleg Ravottuh XL:
Haag De Ravottuh-plekken worden ingekaderd door een altijd groene haag. Veilig én een aanleiding om te Ravottuh!
Wel zo handig om te tuinieren, leuk om mee te spelen en om jezelf schoon te spoelen na een dagje Ravottuh!
Ondergronden Gras, zand, grind, schelpen of houtsnippers. Iedere ondergrond heeft zo zijn eigen manier van Ravottuh.
Ravottuh Huisje Op iedere plek anders, altijd herkenbaar. Een plek om te zitten, klimmen, ontdekken, te Ravottuh.
Reliëf Op je eigen tempo hoogtes overwinnen of jezelf juist eventjes verstoppen.
Knotwilgen Snelle groeier, beschutting én natuurlijk wilgentakken om mee te Ravottuh!
Tuinieren Zien hoe het groeit, proeven hoe het smaakt. Ook dat is Ravottuh.
Water Veilig Ravottuh in ondiep water. Altijd spannend en leuk. 18
De kracht van Ravottuh De unieke formule van Ravottuh: • Ravottuh wordt uitgevoerd midden in verschil-
• Met Ravottuh maken we spelen in de natuur stoer,
lende Rotterdamse buurten/wijken. In plaats van
spannend en uitdagend! Kinderen zijn van nature
dat kinderen naar het natuurlijk spelen/spelen in het
nieuwsgierig. Die nieuwsgierigheid boren we met
groen/natuur toe moeten, halen we het natuurlijk
Ravottuh aan. We gaan niet wandelen in de natuur.
spelen/spelen in het groen/natuur de buurt in;
Wij gaan hutten maken, waterdiertjes vangen, zelf jam maken, zandsculpturen bouwen. Zo kom je als
• Pragmatische aanpak: aansluiten bij de dagelijkse
kind nooit meer schoon thuis;
werkelijkheid van de kinderen, ouders, buurt bewoners. Ravottuh is een bottom-up aanpak;
• Ravottuh is een initiatief van een groep mensen die in Rotterdam wonen en werken. Wij onderschrijven het belang en de kracht van natuurlijk buitenspelen voor kinderen. De groep bestaat uit: ontwerpers, groendocenten, stadspedagogen, conceptontwikkelaars en jeugdwerkers; • Ravottuh is een multidisciplinair team. Ieder met een eigen inbreng en deskundigheid op het gebied van fysiek, participatie en sociaal; • Ravottuh betrekt buurtbewoners en kinderen vanaf de start, maakt plannen met hen, realiseert de fysieke uitvoering en voert 3 jaar lang een programma met activiteiten uit voor en door buurtbewoners. ●
19
verbeelding van de kracht Initiatief vanuit omgeving Programmering door Ravottuh
Bewonersparticipatie over indeling en programmering
Opruimen Saneren
Dit is mijn mening over deze plek, maar wat vind jij?
Dit is mijn mening over deze plek, maar wat vind jij?
Dit is mijn mening over deze plek, maar wat vind jij?
Samen Ravottuh!
Dit is mijn mening over deze plek, maar wat vind jij?
Dit is mijn mening over deze plek, maar wat vind jij?
Landschappelijk inrichten
Realisatie samen met gebruikers
Realisatie samen met gebruikers
Ravottuh apps
Groen & water
20
Onder de aandacht brengen Ravottuh-laarsjes
Ravottuh-artikelen
De ultieme uiting van Ravottuh zijn laarzen. Je kunt
Ravottuh publiceert in 2013 in verschillende media:
pas goed spelen als je stevig in je laarzen staat.
Havenloods, AD, Kids Week, 7 Days, RTV Rijnmond.
Laarzen die vies en modderig mogen worden.
Publicatie via eigen kanalen: Facebook, Twitter,
In het voorjaar van 2013 geven wij 500 kinderen uit
Linkedin en Hyves.
Rotterdam de Ravottuh-laars cadeau (in de vorm van een spel of wedstrijd, bijvoorbeeld schatgraven).
Ravottuh-lied
In verschillende media besteden we hier aandacht
In april 2013 komt het Ravottuh-lied komt uit.
aan. De eerste 500 paar Ravottuhlaarzen worden
Het lied verspreiden we via diverse kanalen en wordt
gesponsord door de Rabobank Rotterdam.
ingezongen door Rotterdamse kids. Op weg naar een hit. Alle scholen krijgen het lied in huis.
Ravottuh-lessen In samenwerking met Pabo Thomas More geven we op diverse scholen les. Les over Ravottuh: een voorleessverhaal, workshops over het belang van buiten spelen en lekker ravottuh. ●
21
Voorlezen Papa, mag ik Ipadten?’ vraagt mijn dochter Noëlle van 4,5 jaar. ‘Nee. Nu niet. Ga maar lekker ravotten! Dat is beter voor je.’ antwoord ik. ‘Ravotten? Wat is dat papa? Ik denk dat ik de Ipad leuker vind hoor.’ reageert de kleine meid. Ik doe een poging het uit te leggen: ‘Ravotten is buiten lekker klimmen, kruipen, slepen, springen, rollen, sjouwen, rennen, struinen, wroeten, vallen, huppelen, klauteren.’ Ze kijkt me met grote ogen en een brede lach aan: ‘Joepie. We gaan naar het bos. Ravotten’. ‘Nou, nee. We blijven in Rotterdam. We vinden vast wel een plekje waar we in de buurt kunnen ravotten.’ zeg ik. Ze trekt haar schoenen en jas aan en stapt op haar rose fiets. Ze rijdt veilig over de stoep en ik loop achter haar aan. We komen bij een woonblok waar tot voor kort een terrein vrij doelloos er bij lag. Maar nu ziet het er anders uit. Ze remt en kijkt verbaasd. ‘Papa, daar staat een leuk huisje zeg! Mag ik kijken?’ vraagt ze. ‘Dat is goed’ antwoord ik. Over een pad van houtsnippers en langs een haag van fruitboompjes lopen we het terrein op. Het terrein zit vol natuurlijke speelaan leidingen. Boomstronken, heuveltjes, water, moestuintjes en een waanzinnig leuk huisje. Het is helemaal opgebouwd uit groene elementen, die zo bijzonder en simpel zijn ontworpen dat ze uitdagen om gebruikt te worden. Zoals een Ipad vraagt om aangeraakt te worden. We zien een groep buurt bewoners. »
22
Ze zitten met elkaar voor het huisje. Hun kinderen spelen heerlijk op het terrein. Noëlle klimt op een liggende boomstronk. Ik hou haar handje vast en zij loopt voorzichtig begin naar einde van de stronk. Een aantal kinderen komen naar haar toe. ‘Kom je ook spelen?’ vraagt een meisje. Noëlle gaat mee en verdwijnt uit mijn gezichtsveld. De bewoners nodigen mij uit voor een kop koffie. ‘Wat hebben jullie een leuk terrein hier zeg! Hoe hebben jullie dat voor elkaar gekregen?’ vraag ik nieuwsgierig. Een van de vaders legt uit: ‘Tot twee jaar geleden was dit een verwaarloosde boel. Een zandbak, wat gras, struiken en twee wipkippen. Sommigen buren gooiden echt van alles op het terrein. En het was niet echt makkelijk om elkaar aan te spreken op dat gedrag. Met een groepje bewoners zijn we toen rond de tafel gaan zitten om te kijken of we dit terrein kindvriendelijk en groener konden maken.’ Een buurvrouw neemt over: ‘Via het Stads initiatief kreeg een groep ondernemende Rotterdammers de kans om een reeks van dit soort terreinen aan te pakken. Een paar jonge honden van architecten hebben dit huisje ontworpen en gebouwd. Dat hebben we als eerste hier neergezet. Dat stond binnen een ochtend. Wekelijks kwamen we op zaterdagochtend hier bij elkaar. Koffie drinken en plannen maken voor het terrein. Iedere week kwam er ook iemand van het team langs. Dan weer een leuke vent die alles weet over natuurlijk spelen, dan weer een jonge dame die verstand had van het ontwerpen van buitenruimtes. »
23
Ze luisterden echt naar ons. Maar afspraak was wel: het is voor kinderen en ze moeten hier vrij kunnen scharrelen in een natuurlijke omgeving. Er is al genoeg voorgeprogrammeerd spelen in de stad.’ Mijn dochter komt aangelopen. Haar broek onder de modder en rode blosjes op haar wangen. ‘Papa, mijn broek is vies. Ik ging met Saida spelen in de modder.’ hijgt ze. ‘Is niet erg meisje. Daar word je groot van.’ reageer ik. Opgelucht draait ze zich om en is weer weg. Ik krijg nog een kop koffie en de buurvrouw vervolgt haar verhaal. ‘En zo stelden we zelf het terrein samen. Eigenlijk zoals je App’s kiest op je Ipad. Binnen drie weken werd het terrein omgebouwd. Zelf hielpen we waar dat mogelijk was. Een aantal andere plekken werden toen ook aangepakt op dezelfde manier. Zo ontstond een web aan nieuwe, groene, avontuurlijke plekken voor kinderen. Wat ook zo leuk is, is dat we nu al bijna 1,5 jaar wekelijks een programma doen met elkaar. Een paar energieke mensen vanuit dat team zorgt dat er iedere week wel wat te doen is. Steeds vaker voeren we dat nu zelf uit. Zo hebben we al een jaar lang een moestuinprogramma met onze kinderen. Dat is echt superpopulair! We hebben pas geoogst en gekookt met elkaar. En laatst hebben ouders een cursus gevolgd over welke activiteiten je in het groen kunt doen. Ons terrein is geadopteerd door een bedrijf uit Rotterdam. Jaarlijks helpen zij mee het onderhoud en schenken ook nog wat geld.’ »
24
Ik hoor gehuil. Het komt van mijn dochter. Ik loop naar haar toe. Ze ligt op grond. Ik vraag wat er is. Snikkend vertelt ze dat tijdens het springen van steen naar steen is gevallen op haar knie. Een aai over haar bol en kus op de knie zijn voldoende om de tranen te stoppen. ‘Mag ik nog even in het huisje kijken?’ vraagt ze. ‘Tuurlijk’ zeg ik. Vol bewondering kijkt ze naar het bouwwerk. Ze voelt aan alles en gaat naar binnen. Na een aantal minuten komt ze naar buiten. ‘Ik wil ook zo’n huisje in onze tuin papa’ zegt ze. Ik lach en dan gaan we terug naar huis. Zij op de fiets en ik erachteraan. Haar kleren vies en onder de modder. Thuis aangekomen gaat ze op de bank zitten. Moe en voldaan. ‘Mag ik nog even Ipadten papa?’ vraagt ze. Ik knik van ja. ‘Maar ravotten vind ik leuker hoor.’ zegt ze met een Rotterdams accent. Ravottuh. ●
25
Wie zijn wij? Stefan van der Worm 28-04-1973
Edward Boele 29-01-1970
Ian Mostert 02-07-1979
Annemiek Bongers 16-04-1965
Sinds begin 2009 werkt (stads)-
Met ruime kennis van en ervaring met
Geïnteresseerd, betrokken en
Ik ben stedenbouwkundig ontwerper
pedagoog Stefan van der Worm
jeugd en leefbaarheid in buurten van
bevlogen als het gaat om sociaal-
en werk aan nieuwe en bestaande
(onder de naam Wenken.nl,
steden, begon hij samen met Bart
maatschappelijke en sociaal-econo
Rotterdamse wijken o.a. Coolhaven,
aan educatie, communicatie en
Kleijweg in 2007 Stichting BuurtLAB
mische vraagstukken. Hierbij stelt
Lloydkwartier, Erasmuskwartier en het
participatie rondom groen, natuur,
(www.buurtlab.nl). Om kinderen
hij de volgende begrippen centraal:
dakpark. Mijn belangrijkste drijfveer is
milieu en duurzaamheid in de stad.
uitzicht te geven op een gezonde en
jeugd, opgroeien en opvoeden
om bewoners ruimte te geven, zowel
Hij heeft voor verschillende partijen
sociale toekomst. En dat op een
(in de stad), buitenruimten, kwaliteit
letterlijke ruimte in de gebouwde om-
in de regio Rotterdam projecten
vernieuwende, ondernemende
van leven, preventieve aanpak,
geving als figuurlijk door ruimte in
uitgevoerd, participatie processen
manier. Hij stond aan de wieg van
plezierige interventies/middelen
de openbare ruimte te creëren waar
begeleid en educatieve producten
diverse concepten zoals COOLzaad
(sport, spel en groen) en kansen.
ze zelf initiatieven kunnen ontplooien.
ontwikkeld. In 2012 heeft hij samen
(liefde voor alles dat en bloeit), FC
Kennis en ervaring op dit gebied heeft
Ondertussen laat ik kinderen uit het
met Paul Wiese Stichting Abela
Zylyn (bewegen en sporten in eigen
hij opgedaan als pedagogisch werker
Oude Westen kennis maken met de
opgericht. Abela (her)ontwikkelt groen
buurt), de Plein-mama’s (opleiden van
in het Rijnmondgebied, tijdens onder-
natuur. Het plezier wat de kinderen
en groene voorzieningen, tot plekken
buurtbewoners die zelf de schouders
zoek ihkv de Krajicek leerstoel (Uni-
ervaren als zij in een natuurlijke
met (economische en maatschappe
onder hun buurt willen zetten).
versiteit Utrecht), als buurtmakelaar in
omgeving kunnen spelen, ontdekken,
lijke) waarde voor de omgeving.
1978: ‘De mooiste straat, is een
Rotterdam Noord, als projectmanager
tuinieren is enorm. Mijn kennis van
opengebroken straat’
bij Jantje Beton en tegenwoordig als
de stad en mijn ervaring met kinderen
hoofd bij De Speeldernis.
combineer ik nu bij Ravottuh.
26
Tanja Lina 12-03-1978
Annemieke Westerink 25-08-1981
Paul Wiese 25-07-1960
Bart Kleijweg 26-01-1963
Werkzaam als architect (www.buro-
Werkt sinds 2010 als zelfstandig
Sinds 10 jaar werkzaam bij de
Houdt van bewegen in de stad.
lina.nl) ben ik voornamelijk gericht op
ondernemer (www.annemiekeweste
gemeente Rotterdam waarvan de
Gestart als sportbuurtwerker en stond
de stad Rotterdam. Ik kijk naar de stad
rink.nl) voor verschillende organisaties
laatste 3 jaar als stafmedewerker
aan de basis van het pleinenwerk in
als levend organisme waarin we met
als Natuurspeeltuin de Speeldernis,
van het Jongerenloket. Heb mij
Rotterdam. Is een actief en betrok-
z’n allen wonen, werken en: spelen!
BuurtLAB, de Werkplaats en
voornamelijk bezig gehouden met
ken bestuurder van Speelcentrum
Sinds 2009 ben ik betrokken bij de
Singeldingen. Naast het geven van
de onderwerpen jeugd, aansluiting
Weena met het voornaamste doel
herinrichting van een binnenterrein
Natuur- en Milieueducatie aan
onderwijs/arbeidsmarkt en kwetsbare
kinderen (een veilige) speelruimte te
in de Provenierswijk. Het is een
kinderen van verschillende basiss-
jongeren. In 2009 heb ik mijn master
bieden in de meest ruime zin van het
uitdaging om samen met bewoners
cholen in Rotterdam ontwikkeld zij
stadspedagogiek afgerond. Daarnaast
woord. Bart is een van de oprichters
een plan te maken voor een
(les)programma’s en organiseert en
ben ik mede oprichter van Wijktuin
van BuurtLAB met als doel ruimte en
collectieve groene ruimte in de
coördineert ze verschillende activ-
de Esch in 2010. In 2012 heb ik samen
aandacht te creëren voor kinderen
stad. Vanwege deze fascinatie heb
iteiten. Kweken en koken staan hierbij
met Stefan van der Worm Stichting
die opgroeien in buurten van
ik Stichting Tusentuin opgericht.
vaak centraal. Daar sluit de opleiding
Abela opgericht. Abela (her)ontwik-
Rotterdam. Hij dat onder andere in
Ravottuh is voor mij een geweldige
Stadslandbouw die ze volgt bij aan en
kelt groen en groene voorzieningen,
de rol van projectleider Kindvrien-
kans om de kennis en ervaring die ik
de kennis die zij hiermee op doet wil
tot plekken met (economische en
delijke Wijken in de buurt Cool, waar
heb opgedaan in te zetten voor de
ze graag verspreiden.
maatschappelijke) waarde voor de
hij zeer nauw betrokken was bij de
omgeving.
herinrichting van plein ‘t Landje.
kinderen van Rotterdam.
Ook vindt hij het opleiden van buurtbewoners erg leuk. Via de opleiding Leider Sportieve Recreatie/ Buurtsportcoaches geeft hij handen
27
en voeten aan het begrip spelen en bewegen in de buurt.
Sander Bouw 10-05-1983
Joren Vis 22 april 1984
Rogier Hendrinks 20-11-1973
Architect, wonend en werkend in
Sinds 2010 samen met Sander Bouw
Grafisch ontwerper en Art director.
Rotterdam. Sinds 2010 timmert hij
werkzaam als architect en oprichter
Rogier Hendriks is een geboren en
samen met Joren Vis aan de weg
van FOAM architecten in Rotterdam.
getogen Rotterdammer. Hij groeide
onder de naam FOAM architecten.
Heeft leren Ravottuh in de stugge
op in de wijk Charlois waar hij als kind
Hij ontwerpt, is visueel ingesteld en
Zeeuwse klei. Is als architect vooral
graag buiten aan het Ravottuh was.
probeert zich altijd te verplaatsen in
actief op de particuliere markt, en ziet
Het was al snel duidelijk dat Rogier
de gebruiker. Samen met Joren Vis
in de hoedanigheid veel gezinnen
beschikte over een creatieve geest
bedacht hij een concept om architec-
waarbij het voor kinderen lastig is om
en een talent voor tekenen had.
tuur voor iedereen laagdrempeliger
zich in het groen uit te leven.
Hier heeft hij dan ook zijn beroep van
te maken: Architect aan tafel.
Heeft met FOAM in Eindhoven een
gemaakt. Rogier studeerde aan het
Ook was hij als ontwerper betrokken
innovatieve geluidswal gerealiseerd
grafisch lyceum en de kunstacademie
bij de realisatie van een door kinderen
die het voor de lokale Scouting
en werkte voor diverse reclame
te gebruiken geluidswal met een
mogelijk maakt te Ravottuh in een
bureaus. Op dit moment runt hij zijn
grote variatie aan speelelementen.
wereld die voor hen steeds minder
eigen bureau HERO DC waarmee
groen wordt.
hij zich richt op grafisch ontwerp en creatieve concepten.
28
Wist u dat? “Kinderen van nu 50% minder in de natuur spelen dan twintig jaar geleden?” “De angst voor natuur in dezelfde periode is verdubbeld, vooral bij stadskinderen?” “TV en computer de kinderen tegenhouden om buiten te zijn?” “Van buiten spelen je sterke botten krijgt? Zonlicht maakt vitamine D aan en vitamine D is noodzakelijk voor een sterk gebit en sterke botten.” “Verstedelijking een oorzaak is waardoor kinderen niet of nauwelijks in contact komen met de natuur? Ouders van nu trekken minder vaak met hun kinderen de natuur in.” “Basisscholen ook minder aandacht aan natuuronderwijs besteden en minder vaak met de klas naar buiten gaan?” “Meer dan 400.000 kinderen in Nederland te dik zijn en dat dit aantal blijft stijgen? Gebrek aan beweging is de hoofdoorzaak. (Onderzoek door de VU in 2010 toont aan dat het aantal dikke kinderen de afgelopen dertig jaar is verdrievoudigd.)”
29
“Kinderen met veel groen dichtbij huis minder vaak bij de huisarts komen dan kinderen uit een minder groene omgeving?” “In groene buurten 10% meer wordt buiten gespeeld?” “Buitenspelen is nieuwe ervaringen opdoen en je maakt sneller nieuwe vriendjes.” “In groene regio’s spelen kinderen gemiddeld (per week) meer dan 10 uur buiten.” “Daarmee voldoen ze aan de Nederlandse Norm voor Gezond Bewegen die voor kinderen 1 uur per dag is.”
“Daarmee voldoen ze aan de Nederlandse Norm voor Gezond Bewegen, die voor kinderen 1 uur per dag is.”
“Kinderen die regelmatig buiten spelen eten en slapen beter.” “Kinderen die in een groene omgeving wonen, kunnen beter omgaan “Het speelgedrag van kinderen in de natuur gevarieerder en creatiever is
met stressvolle gebeurtenissen en presteren beter in concentratietesten.”
dan binnen.” “Depressieve klachten minder voorkomen bij jongeren die wonen in “Natuur daagt uit tot veelzijdig spel!”
een groene omgeving.”
“De liefde voor de natuur het best kan worden aangewakkerd tussen de 4 en
“20% van de Nederlandse kinderen kampt met gedrags- of
12 jaar. In de pubertijd verdwijnt het naar de achtergrond, maar de waardering
emotionele problemen.”
voor de natuur komt –als de basis is gelegd- op latere leeftijd weer naar boven.” “Meerdere onderzoeken de positieve effecten laten zien van een verblijf “Jongens buiten actiever zijn dan meisjes; deze praten meer met elkaar.”
in de natuur en de afname van ADHD-symptomen. Kinderen presteren beter op aandachtvragende taken.”
“Regelmatig contact met de natuur de interesse en betrokkenheid verhoogt. Kinderen hebben daarna en op latere leeftijd meer respect voor de natuur.”
“Een natuurlijk schoolplein een positieve invloed blijkt te hebben de concentratie en cijfers voor rekenen en taal.”
“Kinderen in een groene regio gemiddeld meer dan 10 uur per week buiten spelen.”
(bronnen: INV, Veldwerk Nederland, Scharrelkids)
30
waar doen we het voor? Stakeholder
Wat doen ze?
Outcome. Outcome is het resultaat van Ravottuh voor een stakeholder.
Kinderen 4-12 jaar
deelnemen, onderhouden moestuinen,
meer kennis over groen en natuur, leren eten van verse groente
inbrengen ideeën.
leuke/plezierige tijdsbesteding, betere motorische vaardigheden
begeleiden, toezicht houden, onderhou-
nieuwe/andere buurtbewoners leren kennen
den, inbrengen ideeën/oplossingen.
verantwoorde speelplek voor kind
toeleiden deelnemers, begeleiden educa-
aantrekkelijk buitenschools aanbod
Ouders/verzorgers
Basisscholen
tieve activiteiten Woningcorporatie
faciliteren grond/ plek, financieren
uitstellen van verhuizen positief imago buitenterrein
(Deel)gemeente
financieren, ontwikkeling project, monito-
buurten kindvriendelijker, vergroening van de buurt en daarmee de stad, profilering
ring en evaluatie, faciliteren grond/plek
met uniek programma
Informele en formele
begeleiding activiteiten, onderhouden,
toename aanbod educatieve buitenactiviteiten
vrijetijdsvoorzieningen
toezicht
verbetering samenwerking
Sponsors
schenken, faciliteren
invulling MVO-beleid
Ravottuh
projectleiding, innovatie, ontwikkeling
ontwikkelen succesvolle aanpak en uitvoeren
programma
innovatief imago op het gebied van Natuur & Milieu Educatie, natuurlijk spelen, spelen in het groen
31
Begroting Begroting Ravottuh 3 jaar
normaal
xl
Baten/dekking
Aanleg, inrichting terrein Materialen 8 Sessies participatie (volwassen + kind) Kinder-denk-en-doe-team 24 Moestuinworkshops 24 Activiteiten avontuurlijk spelen 6 Koffietafels 4 Cursussen/opleidingen Ravottuh-projectleiding, 2 uur per week Activiteiten programma Recreatieteam Publiciteit Monitoring & verantwoording
€ 70.000,00 € 1.500,00 € 1.600,00 € 2.000,00 € 4.800,00 € 4.800,00 € 1.200,00 € 3.000,00 € 20.280,00
€ 400.000,00 € 5.000,00
€ 45.000,00 € 100.000,00 € 100.000,00 € 32.500,00
€ 2.250,00 € 2.500,00
€ 5.000,00 € 20.280,00 € 72.000,00 € 7.500,00 € 2.500,00
Crowdfunding Fondswerving (o.a. Oranjefonds) Woningcorporatie Eigen investering (conceptontwikkeling, uren/diensten) Eigen investering (huisvesting, telefoon, reiskosten) Eigen investering (onder de aandacht brengen) Sponsoring/adoptie bedrijven Stadsontwikkeling beheer Ravottuh XL
Administratie, accountant
€ 2.000,00
€ 2.000,00
Baten totaal
€ 537.500,00
Beheer Totaal per plek 9 normale plekken, 1 XL plek
€ 115.930,00 € 1.043.370,00
Alle 10 plekken
€ 1.632.650,00
Aanvraag Stadsinitiatief (excl. BTW) BTW
€ 1.164.650,00 € 244.576,50
Onder de aandacht brengen Website Huisvesting, telefoon, reiskosten Concept ontwikkeling (500 uur)
€ 10.000,00 € 2.000,00 € 25.000,00 € 32.500,00
Totaal incl. BTW
€ 1.409.226,50
Kosten Totaal
€ 1.702.150,00
* alle leden Ravottuh werken met uurprijs 65 euro
€ 25.000,00 € 10.000,00 € 150.000,00 € 75.000,00
€ 75.000,00 € 589.280,00
Overige kosten
32
www.ravottuh.nl facebook.com/ravottuh
twitter.com/ravottuh
[email protected] / 06-834 58 911
