Jaarstukken
2010 27 april 2011
Voorwoord
jaarstukken 2010
2
Voorwoord van het college bij de jaarstukken 2010 2010 was het eerste uitvoeringsjaar van het coalitieprogramma Ruimte voor Elkaar. Het heeft sterk in het teken gestaan van de noodzakelijke ombuigingen. Dat gaf een dynamische spanning: we willen graag investeren in de toekomst en tegelijk moeten we flink bezuinigen als gevolg van de economische crisis. De economische crisis heeft twee grote effecten op onze gemeentefinanciën. De eerste is dat het Rijk zijn begroting op orde moet brengen. Het rijk kort daarom o.m. op de uitkeringen aan de gemeenten. Daarnaast is de groei van de woningmarkt fors beperkt. We moeten anticiperen op een krimpsituatie op termijn. Daardoor lijden we verlies op onze grondexploitaties. Beide effecten zorgen ervoor dat we fors moeten ombuigen. Dat betekent een stevige herbezinning van onze visie op de samenleving en de overheid van de toekomst. Daar ging in 2010 veel aandacht naar uit. Het mondde uit in alle voorstellen voor ombuigingen, maar ook investeringen in de voorjaarsnota 2011. We merkten de gevolgen ook in de jaarstukken 2010. Met de Task Force grondexploitatie hebben we hard gewerkt om ontwikkelingen op de woningmarkt en die van de bevolking te vertalen voor de grondexploitaties. De raad heeft besloten tot ingrijpende herwaardering van verschillende projecten. De financiële gevolgen ervan zijn voor 2010 in deze jaarstukken vertaald. Naast de ombuigingen hebben we met z’n allen nog veel werk verzet in 2010. Over al die activiteiten informeren we u in deze jaarstukken. Het college van burgemeester en wethouders van Doetinchem.
3
4
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1.* Rekeningresultaat en bestemming
9
Hoofdstuk 2. Programma’s
17
Hoofdstuk 3. Paragrafen
paragraaf 1 lokale heffingen
63
paragraaf 2 weerstandsvermogen
69
paragraaf 3 onderhoud kapitaalgoederen
87
paragraaf 4 financiering
97
paragraaf 5 bedrijfsvoering
103
paragraaf 6 verbonden partijen
113
paragraaf 7 grondbeleid
129
paragraaf 8 rechtmatigheid
143
Hoofdstuk 4.* Analyse van het rekeningresultaat
155
179
Stand van zaken kredieten (valt niet onder accountantscontrole)
Hoofdstuk 5.* Balans en toelichting op de balans
190
213
Overzicht reserves en voorzieningen
Hoofdstuk 6.* Verantwoording in het kader van Single information single audit
221
Hoofdstuk 7.* Controleverklaring
229
Hoofdstuk 8.* Besluit
235
*
Deze hoofdstukken maken onderdeel uit van de jaarrekening en vallen onder de controle door de accountant
5
6
Hoofdstuk 1 Rekeningresultaat en bestemming
8
Hoofdstuk 1. Rekeningresultaat 1. Het rekeningresultaat 2010 Dit hoofdstuk informeert u op hoofdlijnen over de rekeningresultaten 2010 en de resultaatbestemmingen. Ook ziet u welke gevolgen de resultaten hebben op de algemene reserves. Het financiële resultaat 2010 is het resultaat ten opzichte van (de bijstellingen op) de begroting 2010. De begroting 2010 is in de loop van het jaar bijgesteld in de financiële monitoren 2010 en door besluiten van de raad over specifieke onderwerpen. Het resultaat 2010 van onze organisatie onderscheiden we in twee delen: Resultaat reguliere begroting We hebben een positief resultaat op de reguliere de begroting van € 3,1 miljoen. Dit is het resultaat op alle activiteiten van onze gemeente, met uitzondering van de grondexploitatie. In de financiële monitoren van 2010 hebben we op de reguliere activiteiten per saldo al voordelige resultaten van € 0,6 miljoen gepresenteerd. Ook de dekking van het voorbereidingskrediet voor de Oostelijke randweg van € 2,75 miljoen is reeds in het resultaat van de reguliere begroting verwerkt. Het betekent dat we in 2010 ons werk ruim binnen de kaders van de begroting goeddeels hebben uitgevoerd. We voerden onze taken uit, ondanks de drukte voor het ombuigingsproces. De dagelijkse uitvoering en het strategisch vooruit zien gingen hand in hand en concurreerden soms met elkaar in hun roep om niet aflatende aandacht. Het is mooi om het jaar 2010 dan af te sluiten met een goed financieel resultaat in de reguliere begroting. Nog belangrijker vinden we echter dat we onze begrote activiteiten uitvoeren en inhoudelijke doelen bereiken voor onze gemeente. Wat we allemaal hebben gedaan en welke resultaten dat heeft opgeleverd leest u in hoofdstuk 2 Programma’s en in hoofdstuk 3 Paragrafen. Het grootste deel van de beoogde doelen zijn gerealiseerd. Een aantal activiteiten zijn nog volop in uitvoering en lopen over in het volgende jaar. Daarom willen we van het resultaat reguliere begroting € 2,2 miljoen bestemmen voor activiteiten die we in 2011 afronden. Het resultaat op de reguliere begroting over 2010 na bestemming bedraagt dan nog € 0,9 miljoen. Dat voegen we toe aan de algemene reserve bedrijfsvoering. Resultaat grondexploitatie De grondexploitatie was ook in het afgelopen jaar weer een onderwerp van voortdurende aandacht. De speciaal ingestelde Task force Grondexploitatie heeft verschillende keren aan het college en de raad gerapporteerd over de gevolgen van de economische crisis en de krimp in onze regio. Het bestuur heeft op basis van deze rapporten besloten tot ingrijpende bijstellingen van de woningbouw-productie. De besluiten zijn in deze jaarstukken 2010 verwerkt. Het leidt tot een nadelig resultaat op de grondexploitatie van € 12,6 miljoen over 2010. In het financiële meerjarenperspectief treffen we een risicoreserve grondexploitatie waarmee we de risico’s in de komende jaren afdekken. In hoofdstuk 3, paragraaf 7 Grondbeleid geven we een uitvoerige analyse van en toelichting op de ontwikkelingen en resultaten van de grondexploitatie. Per saldo is het resultaat van onze organisatie na mutaties in de reserves een nadeel van € 9,5 miljoen. In onderstaand overzicht leest u ons rekeningsresultaat 2010.
9
2. Resultaatbestemming Het totale saldo van de jaarrekening na mutaties in de reserves bedraagt € 9,4 miljoen. Wij stellen u voor dit resultaat als volgt te bestemmen:
Ad a. bestemmingsvoorstellen / overhevelen budgetten naar 2011 ad € 2.218.000 In de jaarrekening 2010 zijn budgetten niet besteed omdat de bijbehorende activiteiten (nog) niet zijn uitgevoerd. Soms zijn bestemmingsvoorstellen gedaan over het voordelige resultaat. In hoofdstuk 4 paragraaf 2, zijn alle bestemmingsvoorstellen beschreven. We stellen voor om deze middelen in 2011 opnieuw beschikbaar te stellen zodat in dat jaar de activiteiten kunnen worden uitgevoerd. In totaal gaat het om een bedrag van € 2.218.000. De bestemmingsvoorstellen onderwerpen we aan een aantal strikte voorwaarden: • Het zijn concrete activiteiten die vanuit 2010 doorlopen in 2011; • Met deze budgetten wordt niet jaar op jaar geschoven; • We zien er scherp op toe dat de activiteiten in 2011 worden uigevoerd; • De bestemmingen zijn op basis van bestaand beleid bij het opmaken van de jaarstukken. Neemt de raad bij de voorjaarsnota 2011ombuigingsmaatregelen die invloed hebben op de posten van de bestemmingsvoorstellen? Dan vervallen deze bestemmingsvoorstellen ten gunste van het resultaat 2011 en uiteindelijk van de algemene reserve. De bestemmingsvoorstellen/ over te hevelen budgetten naar 2011 zijn opgenomen in het onderstaande overzicht.
10
1
Ad b. Resultaat reguliere begroting na bestemmingsvoorstellen van € 919.000 voordelig Dit is het resultaat op de reguliere begroting over 2010 na bestemmingsvoorstellen. Het resultaat reguliere begroting na bestemmingsvoorstellen wordt toegevoegd aan de algemene reserve bedrijfsvoering. Zie paragraaf 5 hierna. Ad c. Resultaat grondexploitatie 2010 van € 12.599.000 nadelig De grondexploitatie laat in 2010 een nadelig resultaat zien van € 12.599.000. Dit resultaat wordt onttrokken aan het saldo van de algemene reserve grondexploitatie. Door toepassing van het cascademodel heeft dat gevolgen voor de algemene reserve bedrijfsvoering. Voor een uitvoerige toelichting op het resultaat van de grondexploitatie 2010 verwijzen we u naar hoofdstuk 3, paragraaf 7 Grondbeleid.
1
3. Overheveling tussen reserves We willen enkele reserves opheffen of saldi muteren met de algemene reserve bedrijfsvoering.
Project Wijnbergen EVZ
11
Overschrijding 2010 €
782.801
Aanvullend krediet t/m 2011 € 2.909.044
Toelichting: Van algemene reserve bedrijfsvoering naar algemene reserve grondexploitatie Voor het jaar 2010 voldoet het saldo van de reserve grondexploitaties niet aan de aangegeven bandbreedte zoals vastgesteld bij de invoering van het Cascademodel in 2006. De benedengrens is vastgesteld op 10% van de verzamelde beginboekwaarde van alle grondexploitaties. Om weer op de benedengrens te komen moet een bedrag van € 12.550.000 worden toegevoegd aan de algemene reserve grondexploitaties. Dit bedrag wordt ten laste gebracht van de algemene reserve bedrijfsvoering. Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar de paragraaf 7 grondbeleid. Reserve strategische aankopen naar algemene reserve grondexploitatie De raad heeft besloten om verschillende projecten stop te zetten of uit te stellen. Daardoor zijn verschillende gronden afgewaardeerd en/of toegevoegd aan de voorraad strategische gronden. De rente- en beheerskosten ervan kunnen niet langer worden betaald uit de reserve strategische aankopen. Daarom wordt de financieringssystematiek van strategische gronden aangepast en de reserve overgeheveld naar de algemene reserve grondexploitatie. Voor verdere toelichting verwijzen wij naar de paragraaf 7 grondbeleid. Overhevelingen overige reserves Ons beleid is om het aantal bestemmingsreserves te beperken. Daarom worden de reserve onderwijsachterstandenbeleid en de reserve cultuurhistorisch beleid in 2010 opgeheven en de saldi ervan overgeheveld naar de algemene reserve. In 2011 wordt de reserve volkshuisvesting opgeheven. Vooruitlopend erop wordt het verwachte restant saldo alvast overgeheveld naar de algemene reserve. Tenslotte wordt het saldo van de reserve groot onderhoud werkplaats toegevoegd aan de voorziening periodiek onderhoud gemeentelijke gebouwen (pogg). 4. Aanvullende kredieten voor grondexploitaties Op basis van een analyse per project bij de jaarstukken 2010 constateren we enkele overschrijdingen. Deze kennen vooral een administratieve oorzaak. Het gaat om de volgende projecten waarvoor aanvullend krediet wordt aangevraagd tot € 6.544.133.
Project Wijnbergen EVZ De Veentjes (fase II) Ov. Strategische gronden Landgoed ‘tMaetland Wijnbergen Midden Westen Totaal
Overschrijding 2010
Aanvullend krediet t/m 2011
€ 782.801 € 3.062.217 0 € 1.646 € 44.180 € 3.890.844
€ 2.909.044 € 3.068.371 € 502.575 Afgesloten per 31-12-2010 € 64.143 € 6.544.133
Bij het project Wijnbergen EVZ is de interne grondverrekening ad € 2.9 miljoen met Wijnbergen Het Oosten niet als kredietaanvraag meegenomen. De verrekening was begroot. Bij de kredietaanvraag van de Veentjes (2e fase) is de netto boekwaarde meegenomen terwijl de bruto uitgaven ad €3,9 miljoen gelden. De aankoop van het perceel aan de Hoofdstraat in het kader van het Pelgrimterrein ad € 0.5 miljoen is niet meegenomen bij de kredietaanvraag. Deze aankoop viel onder het verleende krediet van € 5 miljoen voor strategische aankopen. Echter de Taskforce werkgroep heeft dit krediet teruggegeven en heeft deze aankoop niet meegenomen. Bij de krediet aanvragen voor de exploiatieovereenkomst Wijnbergen Midden Westen zijn de rentekosten/plankosten €0.06 miljoen niet meegenomen. Een uitgebreide toelichting leest u in hoofdstuk 3, paragraaf 7 Grondbeleid.
12
Project
Overschrijding 2010
Aanvullend krediet t/m 2011
Wijnbergen EVZ € 782.801 € 2.909.044 De Veentjes (fase II) € 3.062.217 € 3.068.371 5. Gevolgen resultaten Ov. Strategische grondenen bestemmingsvoorstellen voor 0 algemene reserves € 502.575 Landgoed ‘tMaetland € 1.646 Afgesloten per 31-12-2010 De resultaten en bestemmingsvoorstellen in de jaarstukken 2010 hebben gevolgen voor de algemene Wijnbergen Midden Westen € 44.180 € 64.143 reserves. De mutaties op de algemene reserve bedrijfsvoering en de algemene reserve grondexploitaTotaal € 3.890.844 € 6.544.133 tie zijn in onderstaande overzichten verwerkt. Mutaties 2010 op de algemene reserve bedrijfsvoering
Project
Overschrijding 2010
Aanvullend krediet t/m 2011
€ 782.801 € 3.062.217 0 € 1.646 € 44.180 € 3.890.844
€ 2.909.044 € 3.068.371 € 502.575 Afgesloten per 31-12-2010 € 64.143 € 6.544.133
Wijnbergen EVZ De Veentjes (fase II) Ov. Strategische gronden Landgoed ‘tMaetland Wijnbergen Midden Westen Totaal
Mutaties 2010 op de algemene reserve grondexploitatie
6. Stand van de algemene reserves Voor het beoordelen van onze weerstandscapaciteit is de omvang van de saldi van de algemene reserves belangrijk. Deze saldi zijn beïnvloed door de resultaten en bestemmingsvoorstellen in de jaarstukken 2010. De gevolgen die hierboven zijn berekend worden gemuteerd op de saldi van de algemene reserves. In onderstaande overzichten leest u de saldi voor verwerking van de resultaten en bestemmingsvoorstellen per 31 december 2010. Vervolgens laten we de saldi zien nadat de resultaten en bestemmingsvoorstellen 2010 zijn verwerkt. Stand van de algemene reserves voor resultaatbestemming De stand van de algemene reserves per 31 december 2010 bedraagt:
2
2
13
Stand van de algemene reserves na resultaatbestemming Rekening houdend met de voorgestelde bestemmingen van het resultaat bedraagt de stand van de algemene reserve bedrijfsvoering en de algemene reserve grondexploitatie als volgt.
De stand van de algemene reserves na resultaatbestemmingen bedragen dan in totaal:
De reserve NUON-aandelen geblokkeerd is onveranderd in 2010. De reserve NUON-aandelen vrij is conform de begroting 2010 opgenomen in de algemene reserve bedrijfsvoering. 7. Overzicht van baten en lasten In onderstaand overzicht ziet u een recapitulatie van de baten, de lasten en het saldo per programma die zijn opgenomen in de jaarrekening 2010. In het overzicht is programma 8 gesplitst in algemene dekkingsmiddelen, onvoorzien en mutaties in reserves en voorzieningen. Verder laat het overzicht het rekeningresultaat voor en na bestemming zien, dat is gepresenteerd aan het begin van dit hoofdstuk. De opzet en de indeling van dit overzicht worden voorgeschreven in het Besluit begroting en verantwoording (BBV).
14
Hoofdstuk 2 Programma's
16
Hoofdstuk 2. Programma’s Toelichting op de programma’s In deze jaarstukken 2010 treft u andere programma’s aan dan in de programmabegroting 2010. Dat komt omdat er in maart 2010 verkiezingen zijn geweest. Die hebben geleid tot het nieuwe coalitieakkoord “Ruimte voor elkaar”. Dit akkoord heeft de raad vastgesteld op 29 april 2010. Vanaf dat moment is het nieuwe coalitieakkoord leidend voor de doelstellingen die we willen bereiken. Daarom heeft de raad op 1 juli 2010 besloten dat de thema’s uit “Ruimte voor elkaar” de nieuwe programma’s vormen in de gemeentebegroting. Ook de dashboards over 2010 zijn aangepast aan de nieuwe programma-indeling. In de nieuwe dashboards zijn de activiteiten uit het oude dashboard 2010 overgenomen aangevuld met activiteiten voor 2010 uit het nieuwe coalitieakkoord. Deze dasboards zijn in de beeldvormende raadsvergaderingen besproken. In de nieuwe programma’s van de jaarstukken zijn de activiteiten uit de dashboards 2010 overgenomen. Bij de programma’s geven we een toelichting op de voortgang van de activiteiten en de resultaten in 2010. Het zal duidelijk zijn dat deze programma’s niet meer te vergelijken zijn met de programmabegroting 2010. In de programma’s is het bestuurlijk dashboard opgenomen. Met een kleur wordt de stand van zaken van de onderwerpen per einde 2010 weergegeven. De kleuren hebben de volgende betekenis:
Resultaat
Resultaat is gehaald of resultaat zal gehaald worden na bijstelling Resultaat moet mogelijk bijgesteld worden Resultaat is niet gehaald
Planning
Planning is gehaald, eventueel na bijstelling Planning staat onder druk Planning is niet gehaald
Middelen
Middelen waren/zijn toereikend Middelen moeten mogelijk bijgesteld worden Middelen waren/zijn niet toereikend
Waar hierboven wordt gesproken over bijstelling, bedoelen we bijstelling door de raad. In dat geval Waar we hierboven wordt gesproken over bijstelling, bedoelen door de raad. In dat geval hebben in het bestuurlijk dashboard een gewijzigde afspraak aan dewe raadbijstelling voorgelegd.
hebben we in het bestuurlijk dashboard een gewijzigde afspraak aan de raad voorgelegd.
17
18
Programma 1: Werk in een sterke economie Economische ontwikkeling Inleiding In haar streven naar een innovatieve en duurzame ontwikkeling voor Doetinchem en de regio Achterhoek heeft onze gemeente in nauwe samenwerking met de ondernemingsverenigingen en de regio een visie en plannen ontwikkeld met als uiteindelijk doel de werkgelegenheid en de koopkracht in haar verzorgingsgebied te stimuleren. Consequent en in samenwerking zijn de acties opgepakt en is gewerkt aan zaken waar Doetinchem goed in is: de middenstand, techniek, zorg en onderwijs. Daarnaast werken we ten gunste van de economische ontwikkeling van Doetinchem en de regio, verder aan een impuls van de sector recreatie en toerisme. Wat hebben we daarvoor gedaan? Uitvoering economisch actieplan In 2010 is hard gewerkt aan de uitvoering van het economisch actieplan. Dit heeft ertoe geleid, dat de volgende resultaten zijn geboekt: • het Centrum voor Jong Ondernemerschap is ingericht en er is een stageinformatiegids en -helpdesk voor ondernemers en studenten ontwikkeld. • er is in opdracht van de gemeente onderzoek verricht, zoals een haalbaarheidsonderzoek hbo onderwijs, een onderzoek naar de wensen en behoeften bij senioren en een koopstromen onderzoek (consumentenonderzoek) in de binnenstad. • Er heeft actief promotie en acquisitie voor het A18 bedrijvenpark en de ontwikkeling van parkmanagement aldaar plaatsgevonden. • Voor het bedrijventerrein Akkermansweide is een verkenning gestart voor een mogelijke revitalisering van dit gebied. • Voor bedrijventerrein Verheulsweide zijn belangrijke vorderingen op het gebied van het verduur zamen en revitaliseren van dit bedrijventerrein gemaakt. Daarnaast wordt het parkmanagement op Verheulsweide verder uitgebouwd. • Uitbouw van het parkmanagement in het industriegedeelte van De Huet zijn beslag gehad. • Met de oprichting van “De Doetinchemse uitdaging” is een eerste aanzet gemaakt om het maat schappelijk betrokken ondernemen in Doetinchem te stimuleren en daar waar dit gebeurde verder uit te bouwen. • De warenmarkt is verplaatst en met de herinrichting van het marktplein is de gezellige en goed bezochte markt verbonden met de Doetinchemse binnenstad. • De gemeente heeft het contact tussen haar en de ondernemersverenigingen Wehl en Gaanderen (opnieuw) opgestart. Opstellen economisch contract In 2010 is een aanvang gemaakt met de voorbereidingen voor een economisch contract met de Doetinchemse ondernemersvereniging IG&D. In dit contract worden wederzijds afspraken gemaakt over onder meer het onderhoud en het beheer van bedrijventerreinen (het fysieke aspect) en het inschakelen van werkzoekenden en minder validen in de bedrijven en middenstand (het sociale aspect). Begin 2011 gaan alle partijen aan tafel om met elkaar tot definitieve afspraken voor het contract te komen.
19
Recreatie & Toerisme Promotiecampagne Achterhoek In het kader van het Toeristisch Recreatief Ontwikkelings Plan wordt er door middel van de promotiecampagne Achterhoek voordurend gewerkt aan imagoverbetering van de Achterhoek als toeristische regio. Samen met alle betrokken gemeenten en de regio Achterhoek(TROP) zijn er jaarlijks verschillende promotiecampagnes, zoals bijvoorbeeld ‘de smaak ven Echt Achterhoek’, uitgevoerd. Aanleg informatiezuilen Dit project is vervangen door ‘digitale informatievoorziening’. Als gevolg van technologische ontwikkelingen en veranderingen in marktcommunicatie is het project aangepast. Er is vooral ingezet op informatievoorziening via het internet bijvoorbeeld door de ontwikkeling van een tweetal Achterhoekse ‘layars’ (augmented reality). Toeristische objectbewegwijzering De voorbereidingen verlopen volgens planning en naar verwachting zal in het najaar van 2011 de objectbewegwijzering met de internationaal bekende “bruine borden” gereed zijn. Doetinchem start in 2011 (fase 2) met het plaatsen van Toeristische objectbewegwijzering; de internationaal bekende ‘bruine borden’. Routestructuur Slangenburg en omgeving Routestructuur Slangenburg en omgeving betreft het herstel van oude school- en kerkpaden. De Vrienden van de Heerlijckheid Slangenburg trachten in overleg met grondeigenaren en betrokkenen voordurend ‘nieuwe’ paden te realiseren. Aanleg fietspad Doetinchem-Anholt De voorbereidingen verlopen volgens planning en naar verwachting zal het traject in het najaar van 2011 gebruiksklaar zijn. Aanleg van het traject Doetinchem-Ulft start in het voorjaar van 2011. Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
Uitvoering economisch actieplan Opstellen economisch contract Promotiecampagne Achterhoek Aanleg informatiezuilen Toeristische objectbewegwijzering Routestructuur Slangenburg en omgeving Aanleg deel fietspad Doetinchem Anholt
20
Bedrijventerreinen Inleiding Doetinchem geeft ruimte om te ondernemen. Naast de bestaande bedrijfsterreinen ontwikkelen wij met drie regiogemeenten een regionaal bedrijventerrein aan de A-18. Wat hebben we daarvoor gedaan? A-18 Bedrijventerrein: Identiteitsbepaling en acquisitie In opdracht van de stuurgroep A18 is door de afdeling Wonen & Bedrijven een marketing- en acquisitieplan uitgewerkt. Dit plan is door de stuurgroep behandeld en vastgesteld en wordt bij de lopende acquisitie van de kavels op dit bedrijventerrein gehanteerd. A-18 bedrijventerrein: Bedrijfsverplaatsing ESBRO In 2010 heeft de Taskforce inzake verplaatsing Esbro haar werkzaamheden afgerond en heeft de raad ingestemd met de verplaatsing van dit bedrijf naar het bedrijventerrein A-18. In verband met de daadwerkelijke verplaatsing van het bedrijf is een definitief plan opgesteld en een milieuvergunning en bouwvergunning aangevraagd. De ondertekening van de verkoopovereenkomst stond gepland voor december 2010. Dit is iets vertraagd doordat er nog een paar aandachtspunten uitgezocht moesten worden. Onder andere over de hoogspanningslijn en de stroomvoorziening. Naar verwachting zullen in het voorjaar van 2011 de vergunningen rond komen en kan met de bouw van het nieuwe bedrijf op het A-18 bedrijventerrein een start worden gemaakt. A-18 Bedrijventerrein: Haalbaarheidsstudie nieuw stadion vv De Graafschap Begin 2010 heeft het college een taskforce opdracht gegeven onderzoek te doen naar de mogelijkheid voor ontwikkeling en bouw van een nieuw stadion op het A-18 bedrijventerrein. Dit onderzoek verliep volgens 4 sporen te weten: • De ruimtelijke ontwikkeling van het stadion op het RBT • De economische ontwikkeling van een nieuw stadion op het RBT • De sportieve, sociale- en maatschappelijke ambities van BVO de Graafschap • De veiligheid in en om het stadion In november 2010 heeft de taskforce haar eindrapportage gepresenteerd en hebben wij besloten om met de 3 deelnemende gemeenten aan het regionaal bedrijventerrein (A-18 Bedrijvenpark) de mogelijkheden, vestiging en ontwikkeling van een (multifunctioneel) Achterhoeks stadion op dit terrein te bespreken. Hierop volgend heeft het bedrijf BAM - in nauw overleg met BVO de Graafschap - besloten om een haalbaarheidsonderzoek te doen naar een (daadwerkelijke) ontwikkeling, bouw en exploitatie van een nieuw stadion voor BVO De Graafschap. Belangrijke onderzoeksitems voor BAM zijn de ruimtelijke inpassing van een nieuw stadion op het bedrijventerrein A-18, mogelijkheden op het gebied van economische- en commerciële activiteiten in en rond het stadion en een gezonde financiële exploitatie van een dergelijk nieuw stadion. Eind maart 2011 wordt duidelijk of de plannen voor een nieuw stadion realiseerbaar zijn. Revitalisering Verheulsweide In 2010 zijn de subsidiegelden door de provincie beschikt (€ 4 mln.) en grotendeels door ons ontvangen. De voorbereiding voor de 1e fase van de revitalisering is afgerond en de aanbesteding gestart. De verkoop van de bermen lopen -na enige aanpassingen- voorspoedig. Daarnaast wordt het parkmanagement op Verheulsweide verder uitgebouwd.
21
Revitalisering Akkermansweide Ook het bedrijventerrein Akkermansweide wordt aangepakt; in 2011 is begonnen met een verkenning voor een mogelijke revitalisering van dit gebied. Stand van zaken koopstromenonderzoek / consumentenonderzoek binnenstad In opdracht van de gemeente Doetinchem is een koopstromenonderzoek in de periode september - december 2010 uitgevoerd. In het onderzoek komt aan de orde voor wie Doetinchem een koopstad is en welke wensen/eisen de doelgroep aan de binnenstad van Doetinchem stelt. Een begeleidingscommissie (bestaande uit de ondernemersvereniging, het centrummanagement, een belegger, planoloog, verkeerskundige en econoom) heeft het betreffende onderzoeksbureau geselecteerd en (positief) kritisch het proces en de resultaten gevolgd. Op 28 december 2010 zijn de uiteindelijke uitkomsten van dit onderzoek aan de winkeliers uit de binnenstad gepresenteerd. Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
RBT voortgang bestemmingsplan bedrijventerrein RBT identiteitsbepaling en acquisitie Bedrijfsverplaatsing Esbro Haalbaarheidsstudie nieuw stadion vv De Graafschap Renovatie Verheulsweide Onderzoek naar koopstromen winkelcentrum
Werkgelegenheid Inleiding De beste economische- en sociale voorziening is een betaalde baan. Werk geeft je inkomen, ontwikkelt je talenten en geeft je sociale contacten. Wij accepteren niet dat mensen die kunnen werken ongewild thuiszitten. In de huidige economische tijden vergt dat extra aandacht. Na 2009 was ook 2010 een moeilijk jaar als gevolg van de economische crisis. Aan het eind van 2010 was gelukkig een lichte opleving van de economie merkbaar. Wat hebben we daarvoor gedaan? Aantal personen in de bijstand (WWB) < 850 Als gevolg van economische crisis en oplopende werkloosheid is dit doel niet gehaald. De eindstand van 2010 wordt ongeveer 950 personen in de bijstand. Met name het aantal jongeren in de bijstand is sterk gestegen. Dit beeld is specifiek voor de Achterhoek. Een geringe daling van het aantal personen in de bijstand is nu zichtbaar. Pilot GUUS structureel invoeren Zoals gepland heeft GUUS ongeveer een jaar na de start het break-evenpoint in september 2010 bereikt. Eind 2010 waren 12 Doetinchemse re-integreerders bij GUUS werkzaam. De omzet op basis van het (lage) uurtarief van 8,50 euro is inmiddels voldoende voor re-integratiebedrijf C2U om met ingang van 2011 GUUS als zelfstandige dochteronderneming te laten functioneren. De inbreng van de gemeente wordt beperkt tot beleidsmatig relatiebeheer. Minder uitgaven op kortdurende dienstverbanden ten laste van het Participatiebudget Deze kosten zijn goed onder controle. Het budget wordt niet overschreden en het aantal dienstverbanden ten laste van het P-budget is drastisch teruggebracht.
22 1
Meer maatwerk op uitgaven P-budget In 2009 en 2010 zijn alle re-integratie-instrumenten opnieuw beschreven en aanbesteed. De instrumenten kunnen nu voor een belangrijk deel modulair worden ingezet. Maatwerk is nu goed mogelijk. ESF subsidie voor project 55+ en actieplan jeugdwerkloosheid Beide aanvragen zijn positief beschikt. De verantwoording is conform de richtlijnen. De afdeling werk en inkomen heeft 180 bijstandsgerechtigden in de leeftijd van 55 jaar of ouder gesproken en beoordeeld of toetreding tot het project zinvol zou kunnen zijn. In het project zijn 71(25 man en 46 vrouw) bijstandsgerechtigden ingestroomd. Deze klanten zijn in de projectperiode door een tweetal medewerkers van de afdeling intensief begeleid. Binnen de projectperiode van 1 jaar zijn 9 mensen begeleid naar (deel)arbeid. Bovendien zijn 16 klanten een trede hoger op de re-integratie ladder gekomen. De verwachting is dat deze klanten in 2011 nog verder richting uitstroom ontwikkelen. De overige 46 klanten zijn niet verder gekomen op de re-integratieladder of is de uitkering gestopt binnen de projectperiode. Actieplan jeugdwerkloosheid Het actieplan is opgesteld in samenwerking met een groot aantal partijen uit de wereld van het onderwijs, het bedrijfsleven, gemeenten en UWV. Daarmee is een door alle partijen gedragen plan ontstaan. In november 2010 is de tussenbalans opgemaakt in een bijeenkomst met een groot aantal bij de uitvoering betrokken partijen. De voortgang is conform het plan. In het actieplan hebben wij als doelstelling opgenomen om eind 2011 het niveau van jeugdwerkloosheid in de Achterhoek te handhaven op het niveau van 2009 (ongeveer 739 werkloze werkzoekende jongeren, eind juni). In de Regio Achterhoek heeft dit aantal in februari 2010 met 995 zijn hoogtepunt bereikt. In oktober 2010 is dit aantal gedaald tot 842. Dit betekent dat het onwaarschijnlijk is dat de aanvankelijke angst voor een verdubbeling van de jeugdwerkloosheid bewaarheid zal worden. De 9 projecten die mede gefinancierd zijn vanuit het actieplan hebben op meerdere manieren bijgedragen aan dit resultaat. Zo hebben met behulp van jongerenvouchers ruim 60 jongeren een arbeidscontract gekregen, en zijn ook door diverse gemeenten loonkostensubsidies ingezet. Ongeveer 240 jongeren hebben deelgenomen aan diverse projecten van de Werkgeversvereniging Zorg en Welzijn en er zijn ruim 40 jongeren in traject geweest bij ‘Graafschap helpt scoren’. Ook is door VNO-NCW geïnvesteerd in de informatievoorziening over diverse stimuleringsregelingen voor bedrijven. De projecten uit het actieplan worden gefinancierd vanuit rijksmiddelen en ESF. Opzetten centrum voor starters Zie Uitvoering economisch actieplan; Centrum voor jong ondernemerschap. Project Achterhoekse Talenten in beeld (1500 PO’s en CTC’s in Achterhoek uitvoeren) De gemeenten in de Achterhoek, het UWV-werkbedrijf en de SW-bedrijven WEDEO, Hameland en Delta hebben samen een nieuwe methode ontwikkeld om de mogelijkheden van werkzoekenden op de arbeidsmarkt beter in kaart te brengen. Nog eens 1100 werkzoekenden krijgen een competentiescan. Zo worden de competenties en vaardigheden van 1500 werkzoekenden beschreven. Dit kan hen helpen om - al dan niet met begeleiding - beter een passende baan te vinden. Inmiddels hebben ruim 1150 werkzoekenden van deze methode gebruik gemaakt. Het project loopt tot 1 juli 2011 en wordt mede gefinancierd door de provincie Gelderland.
23
Realisatie Werkplein Het Werkplein is in december 2010 in gebruik genomen. De (na)druk heeft gelegen op het organiseren van de huisvesting en minder op het integreren van het dienstverleningsproces. Met het UWV Werkbedrijf is overeenstemming over het gezamenlijk organiseren van de dienstverlening aan de klant van binnenkomst tot en met de intake. Dit gezamenlijke werkproces wordt in het 2e kwartaal 2011 ingevoerd. Ook in de dienstverlening aan werkgevers wordt samengewerkt. Niet alleen met het UWV Werkbedrijf, maar ook met de Wedeo en de gemeenten Montferland, Bronckhorst en Doesburg. De bezuinigingen op het UWV Werkbedrijf, zowel op het re-integratiebudget als op de eigen organisatie, vormen een beperking in deze samenwerking. Career Center Achterhoek (CCA) Het haalbaarheidsonderzoek is afgerond. De conclusie is dat onvoldoende bedrijven zich willen verbinden aan het CCA. Minimaal 30 bedrijven/instellingen zijn nodig voor een levensvatbare bedrijfsvoering. Slechts 4 bedrijven waren uiteindelijk bereid de verklaring te tekenen. In overleg met het programmateam duurzame economie wordt nu onderzocht of er nog alternatieven denkbaar zijn. Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
Uitgaven Wet werk en bijstand Aantal huishoudens in bijstand < 850 Pilot Guus structureel invoeren Minder uitgaven op kortdurende dienstverbanden Meer uitgaven op maatwerk en scholing ESP subsidie aanvraag project 55+ en actieplan jeugdwerkloosheid Actieplan Jeugdwerkloosheid Opzetten centrum voor starters In de Achterhoek 1500 PO’s en CTC’s uitvoeren Realisatie Werkplein CCA, haalbaarheidsonderzoek
Wat heeft dat gekost?
24
Programma 2: Prettig wonen in een wijk en dorp Leefbaarheid/wijkwerk Inleiding Bewoners zijn in de eerste plaats zelf verantwoordelijk voor de leefbaarheid in hun wijk. Leefbaarheid wordt vooral bepaald door de manier waarop we met elkaar omgaan. De gemeente, de wijkteams en de burger moeten ervoor zorgen dat straten schoon en veilig zijn, dat er aantrekkelijk groen is in een buurt en dat er volop speelplekken zijn voor kinderen om buiten te spelen. Onze ambitie is eenvoudig: wij streven naar wijken die schoon, heel, veilig en sociaal zijn. Wat hebben we daarvoor gedaan? Buurtagenda’s In verschillende wijken/buurten hebben de wijkteams zich in het kader van de buurtagenda bezig gehouden met bewonersparticipatie. In interactie met de bewoners zijn op verschillende manieren voor hen praktische, herkenbare en overzichtelijke zaken besproken. Twee voorbeelden zijn Wehl en Overstegen. In Wehl zijn straathoekgesprekken gehouden met bewoners van de Julianastraat en omgeving. Enkele wensen met betrekking tot de inrichting van de openbare ruimte zijn direct opgepakt. In Overstegen zijn voor de bewoners van de Airbornestraat en omgeving enkele straatpicknicks georganiseerd. Hier is een D-ton project voor renovatie van een speelterrein aan de Monte Casinostraat uit voortgekomen. Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
Twee nieuwe buurtagenda’s
Centrum Inleiding Mensen uit de gehele Achterhoek maar ook daarbuiten (zoals Nederlandse en Duitse toeristen) treffen elkaar in het centrum van Doetinchem. Wij vinden het belangrijk dat dit centrum goed bereikbaar en voldoende voorzieningen heeft. Wat hebben we daarvoor gedaan? Masterplan Ei Ten aanzien van dit onderwerp hebben wij eind 2010 besloten om de bestuursopdracht voor het centrumplan (Masterplan Ei) te koppelen aan de Structuurvisie. Volgens de dynamische jaarplanning zullen beide kaderdocumenten (de Structuurvisie en het Masterplan Ei) in juni 2011 aan de raad worden voorgelegd. Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
Masterplan Ei
25
Sport Inleiding Sporten is leuk. Het is bovendien belangrijk voor de gezondheid en het welzijn van mensen. Maar ook voor het leren van normen en waarden. De relatie tussen breedtesport en topsport is belangrijk. Maar bij de topsport heeft de gemeente geen financiële bemoeienis. Bij de breedstesport wel. Belangrijk is de bereikbaarheid van sportvoorzieningen. Wat hebben we daarvoor gedaan? Kadernota sport Het proces rond de kadernota sport is in volle gang. De nota heeft een financiële paragraaf. De ombuigingen binnen de portefeuille sport zijn daarop van invloed. Zo gauw er meer zicht op deze ontwikkeling kan er ook een advies bij de nota worden geformuleerd. Misschien moet er dan ook nog inhoudelijk worden aangepast. Afronding staat nog steeds gepland voor de eerste helft van 2011. Uitwerking multifunctionele sporthal op sportpark Zuid Op 16 december 2010 is er een beeldvormende raad geweest over dit onderwerp. De raadsleden hebben zich laten informeren over de stand van zaken. Er moet nog een aantal punten uitonderhandeld en uitgezocht worden. Op basis van de integrale informatie kan de raad dan een integrale afweging maken van de haalbaarheid van de multifunctionele sporthal. Aansluiting op provinciaal en landelijke topsport In de kadernota gaat een paragraaf over de verhouding topsport - gemeentelijk, landelijk en provinciaal. Uitgangspunt is dat de gemeente geen financiële banden aangaat met topsportorganisaties. De gemeente denkt op provinciaal niveau mee met de ontwikkelingen in het kader van het Olympisch Plan en Gelderland Sportland. De landelijke ontwikkelingen worden via de algemene informatie en de provincie gevolgd. Bijstelling huurtarieven sportverenigingen De aangepaste (verlaagde) tarieven zijn doorgevoerd. Sportservicepunt Het Graafschap College, de gemeente Doetinchem, Sport United en IJsselkring hebben een samenwerkingsovereenkomst getekend. In de eerste maanden van 2011 wordt gewerkt aan de inrichting van het sportservicepunt bij het Graafschap College. Onderdelen van het sportservicepunt worden dan al operationeel. Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
Kadernota sport Uitwerking topsporthal Aansluiting op provinciale en landelijke topsport Bijstelling huurtarieven sportvelden
afgerond
Sportservicepunt operationeel (wijkwerk)
26
Cultuur Inleiding Cultuur is een belangrijk middel om mensen te laten participeren in onze samenleving. Dan denken we aan het rijke verenigingsleven van toneel, muziek en dergelijke, maar ook aan het bezoek aan evenementen of culturele voorzieningen in de stad of in wijken en dorpen. Ook culturele vorming op de basisschool en het voortgezet onderwijs is belangrijk. Wij willen dat in ieder geval via de brede school stimuleren. Laagdrempeligheid is daarbij belangrijk. Maar dat is niet alles. Cultuur draagt ook bij aan de emancipatie en de ontwikkeling van mensen. Wat hebben we daarvoor gedaan? Toezicht op naleving bidbook cultuurcluster Brewinc Het bouwproces verloopt volgens planning. Door de weersomstandigheden in de maand december is enige vertraging ontstaan. De bouwer verwacht dit in de komende periode in te kunnen lopen. De geplande opleverdatum van 30 juni 2011 is nog steeds realistisch. De toekomstige gebruikers zien samen met de gemeente toe op de naleving van het bidbook. Het bidbook wordt nauwgezet gevolgd. Afwijkingen hiervan geschieden in goed overleg en in overeenstemming met de nieuwe gebruikers en de gemeente. Afwijkingen hebben geen gevolgen voor de kwaliteit van het gebouw. Uitbreiding en renovatie muziekschool De voorgenomen uitbreiding (2.000.000) maakt deel uit van de ombuigingsvoorstellen. De renovatie van het bestaande gebouw (800.000) van de muziekschool is noodzakelijk voor het behoud van het gebouw. Evaluatie evenementenbeleid In 2010 zouden wij het uitvoeringsbeleid voor evenementen evalueren. Dit gaat onder andere over vergunningen, veiligheidsmaatregelen, horeca en handhaving. Deze aspecten lopen ook mee in de ombuigingsvoorstellen. Vandaar dat wij de evalutatie willen uitstellen tot na de besluitvorming over de ombuigingen. Dan wordt het uitvoeringsbeleid gelijk ook aangepast aan nieuwe wet- en regelgeving. Ook worden de wensen die burgers en/of bedrijven geuit hebben onderzocht en zo mogelijk verwerkt in het beleid. De mogelijkheden voor het gebruik van het Marktplein en het frequenter gebruik van de Tennishal worden ook bij de evaluatie betrokken. Verplaatsing Stadsmuseum Na de afronding in 2009 van het cultuurhistorisch onderzoek, het groene licht van de lokale Commissie Cultuurhistorie en de provinciale besluitvorming omtrent de subsidie kon in 2010 gestart worden met de sloop- en bouwvergunning in het kader van de Monumentenwet. Nadat de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed akkoord was en alle gemeentelijke procedures waren doorlopen, kon begin juni 2010 de aannemer daadwerkelijk starten met de restauratie. In een half jaar tijd is een bijna onmogelijk klus geklaard binnen de voorwaarden van de provinciale subsidieverlening. Op 1 maart 2011 wordt het pand bouwkundig opgeleverd en zullen Borghuis en Stadsmuseum zelf de laatste hand leggen aan de inrichting. Op dat moment wordt ook de buitenomgeving van het oude Postkantoor volledig heringericht.
27
Nieuwbouw Amphion De realisering van de nieuwe schouwburg Amphion is in 2010 succesvol afgerond. De enkele maanden vertraging ten opzichte van de planning hebben geen negatief effect gehad op de programmering. Voor een bouw van deze omvang is een dergelijke vertraging dan ook minimaal en heeft de NV Amphion een huzarenstukje geleverd. Ook is de realisering binnen de begroting gebleven. De directe buitenruimte was ook op tijd klaar voor de Koninklijke opening in september. Met de opening is ook het nieuwe theaterseizoen gestart en kan iedereen genieten van de geweldige kwaliteit van het gebouw. Cultuureducatie Cultuureducatie heeft langs verschillende lijnen plaatsgevonden. Cultuur&School Doetinchem heeft in 2010 de binnenschoolse en naschoolse cultuureducatieve activiteiten gecoördineerd via het Brede School-netwerk. Ook zijn er schoolvoorstellingen voor de basisscholen georganiseerd. Het Cultuurpact-project ‘Mijn Achterhoek’ wordt door Gruitpoort en Cultuur&School Doetinchem gecoördineerd voor de groepen 6 en 7 van de basisschool. Buitenschools was er het project Streetmoves in het kader van Cultuurpact, het regionale cultuurprogramma. Daarnaast liepen er binnen Cultuurpact de projecten ‘Aan het woord’ en ‘Taal en Teken’. Opvallend veel jonge Doetinchemmers hebben meegedaan. Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
Evaluatie evenementenbeleid Toezicht op naleving bidboek cultuurcluster Brewinc Verplaatsing stadsmuseum naar oude postkantoor Voortgang nieuwbouw Amphion Uitbreiding muziekschool
Veiligheid en handhaving Inleiding De Doetinchemmers moeten zich veilig en beschermd voelen. In de wijk of in het dorp, op de fiets, tijdens het winkelen of bij het uitgaan in het centrum van onze gemeente. Wij staan hier voor en doen er alles voor om dit ook te realiseren. Wat hebben we daarvoor gedaan? Kadernota integrale veiligheid De voorbereidingen voor deze nota zijn in het 4e kwartaal van 2010 opgestart. Zo heeft de politie een gebiedsscan uitgevoerd en heeft de gemeente het nodige onderzoek laten verrichten om de veiligheidsmonitor op te kunnen stellen. Met deze informatie wordt de kadernota opgesteld en kan deze in het voorjaar van 2011 aan de raad worden voorgelegd. In de genoemde nota zullen wij onze prioriteiten voor de komende jaren op het veiligheidsterrein duidelijk maken. Veiligheidskamer Achterhoek De coördinator van de Veiligheidskamer Achterhoek is aangesteld en de afgesproken casuïstiekoverleggen zijn inmiddels ingericht. Analyse resultaten veiligheidsmonitor Onderzoeken zijn uitgevoerd, informatie is binnen en geanalyseerd en de veiligheidsmonitor is gereed. De veiligheidsmonitor wordt gebruikt als input voor de Kadernota integrale veiligheid.
28
Minder hotspots en indrinkplekken Het afgelopen jaar is er flink geïnvesteerd in het aanspreken van de jeugd op hun gedrag. De zogenaamde hotspots en indrinkplekken stonden hoog en blijven hoog op de agenda staan bij jeugdtoezichthouders en de wijkwachten. Ook de nieuwe wijkagenten hebben hier prioriteit aan gegeven. De hotspots en indrinkplekken zijn allemaal in beeld gebracht en zo ook de jeugd die zich daar ophoudt. Hiervoor is de shortlistmethode van Beke gebruikt. Er is geen sprake van een forse daling van de hotspots en indrinkplekken, maar een dalende lijn is zichtbaar. Alcoholmatiging In 2010 liep het project ‘alcoholmatiging jeugd in de Achterhoek’. Uit onderzoek blijkt dat meer ouders zich bewust zijn geraakt van de gevaren, dit uit zich in strengere regels voor de jeugd. In 5 jaar tijd is het percentage ouders dat alcoholgebruik bij kinderen onder de 16 jaar verbiedt gestegen van 62% naar 89%. Plaatsen van roodlichtcamera’s De camera is geplaatst en alles is gereed om in werking gesteld te kunnen worden. Het Landelijk Parket Team Verkeer, onderdeel van het Openbaar Ministerie zet echter de voet dwars. Het staande beleid van het LPTV staat de plaatsing niet toe. Er zijn er meerdere gesprekken met het LPTV geweest er komt beweging in. Het lijkt er op dat het LPTV genegen is om een pilot hiervan te maken. Evaluatie project Nachtwachten Het project Nachtwachten wordt net als het project Wijkwachten zeer positief ontvangen. Politie en handhavers zijn blij met de extra ogen en oren en het is rustiger in het uitgaansgebied. De officiële evaluatie is doorgeschoven naar dit jaar in verband met de ombuigingen. Er moet namelijk besloten worden of wij door willen en kunnen gaan met de wijkwachten en in welke vorm dit dan moet zijn. De Wijkwachten, Nachtwachten en het Wijkveiligheidsteam worden dan onder gebracht in één organisatie, zodat deze efficiënter en vooral ook flexibeler kan opereren.. Opkomst brandweer 80% binnen landelijke zorgnorm In 2010 is brandweer Doetinchem er niet in geslaagd de opkomsttijden ten opzichte van 2009 te verbeteren. Over het geheel genomen is de zorgnormvan 8 minuten voor Prio 1 uitrukken in 39,5 % van de gevallen niet gehaald. Ter verduidelijking: • Elke overschrijding van de 8 minutengrens is meegeteld, ook die waarbij deze grens maar enkele seconden is overschreden. • Overschrijdingen zijn vooral bij uitrukken buiten de kazerneringtijden (langere opkomsttijd personeel) en bij uitruk naar het buitengebied (langere rijtijd naar het incident). De clustervorming biedt kans om dit te verbeteren. Dit blijft dan ook een aandachtspunt voor 2011. Vanaf december 2010 is een werkgroep clusterbreed aan het onderzoeken hoe de opkomsttijden en de paraatheid verbeterd kunnen worden. Per 1 januari 2011 formalisatie van cluster BAW, conform KRB Het personeel is op 1 januari 2011 in regionale dienst getreden en daarmee is de clustervorming op het gebied van personeelsoverdracht afgerond. In 2011 volgt verder bestuurlijke besluitvorming. De brandweercorpsen van de vier gemeenten zijn dan volledig met elkaar vervlochten in het cluster Brandweer West Achterhoek. De huisvesting, het materieel en de vrijwilligers blijven van de individuele gemeenten.
29
Geoefendheid personeel naar niveau Leidraad In 2009 zijn al grote stappen gezet om de geoefendheid van het brandweerkorps te verbeteren. Deze lijn is in 2010 voortgezet. De eerste oefenleiders zijn opgeleid en ook inzetbaar. Op het vlak van opleiden en oefenen is de clustersamenwerking geïntensiveerd, zodat de geoefendheid ook clusterbreed verbeterd kan worden. Minimaal 100 vrijwilligers Brandweer Doetinchem heeft in 2010 vijf nieuwe vrijwilligers mogen verwelkomen. Drie er van zijn vrijwilliger geworden door de wervingscampagne die het cluster BAW in maart en april 2010 heeft gehouden. Ondanks dat ook een paar vrijwilligers hebben besloten afscheid te nemen van brandweer Doetinchem, is het aantal vrijwilligers nog altijd minimaal 100. 130 controles en 80 hercontroles In 2010 heeft het team Risicobeheersing van brandweer Doetinchem 130 controles uitgevoerd. Daarnaast wilde de brandweer in 2010 minder hercontroles uitvoeren; het streven was om deze van 100 naar 80 terug te brengen. Dit is nog beter gelukt dan in eerste instantie was gepland, want uiteindelijk is het aantal hercontroles ten opzichte van 2009 met ongeveer 60% gedaald. De inspanningen om objecten brandveiliger te krijgen en gebruikers bewust te maken van brandveiligheid hebben duidelijk hun vruchten afgeworpen. 90% bouwaanvragen binnen twee weken voorzien van brandweeradvies Van de bouwaanvragen die in 2010 aan de brandweer zijn voorgelegd, is ruim 95% binnen twee weken voorzien van advies. Nieuwbouw brandweerkazerne De huisvesting van de brandweer loopt mee in de ombuigingen en wordt bij de voorjaarsnota aan de raad voorgelegd. Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
Kadernota integrale veiligheid Veiligheidskamer Achterhoek Analyse resultaten veiligheidsmonitor Minder hotspots en indrinkplekken Plaasten van roodlicht/snelheidscamera’s Evaluatie project Nachtwachten Opkomst brandweer 80% binnen landelijke zorgnorm Per 1 januari 2011 formalisatie van cluster BAW, conform KRB Geoefendheid personeel brandweer naar niveau leidraad Minimaal 100 vrijwilligers bij de brandweer Risicobeheersing brandveiligheid 130 controles en 80 hercontroles Risicobeheersing brandveiligheid 90% bouwplannen binnen 2 weken advies Nieuwbouw brandweerkazerne; selectie architect en aannemer
Wat heeft dat gekost?
30
afgerond
Risicobeheersing brandveiligheid 90% bouwplannen binnen 2 weken advies Nieuwbouw brandweerkazerne; selectie architect en aannemer
Wat heeft heeft dat dat gekost? gekost? Wat
1
31
32
Programma 3: Zorgen voor meedoen Zorg Inleiding Doetinchem is een echte zorgstad. Er wonen veel ouderen, we hebben goede zorginstellingen, waar ook veel mensen met plezier werken. We zien wel een dubbele vergrijzing op ons afkomen: een toename van cliënten en een afname van het personeel. We vinden het belangrijk dat zorg toegankelijk is en dichtbij. Maar ook willen we het eigen kunnen, de zelfredzaamheid van mensen, bevorderen. Wij willen dat mensen zelfstandig kunnen blijven wonen in eigen wijk of buurt. Dakloosheid en verslaving willen we tegengaan en zoveel mogelijk voorkomen. We zetten in op preventie en zullen optreden tegen overlast. Wat hebben we daarvoor gedaan? WMO-uitgaven Bij de eerste financiële monitor 2010 was er een totaal budgetoverschrijding van ca. 1,4 mln. Door de raad is in juni 2010 een pakket aan beheersmaatregelen vastgesteld. De verwachting is dat Wmowinkel medio 2011 alle beheersmaatregelen heeft doorgevoerd. Bij de tweede financiële monitor 2010 is de overschrijding teruggelopen naar ca. 1 mln. De eerste resultaten voor het terugdringen van het tekort zijn dus hoopvol. Het definitieve resultaat van alle beheersmaatregelen is eind 2012 te verwachten. Directieberaad sociaal domein en sociale raad Er is vaste secretariële ondersteuning voor deze overlegstructuren vanuit de Wmo-winkel. In 2010 is de voormalige tijdelijke sociale raad een definitieve sociale raad geworden. Er is een nieuw organisatiemodel vastgesteld met 9 cliëntgroepen ingedeeld op thema. Iedere cliëntgroep heeft 1 zetel in de Sociale Raad en deze wordt voorgezeten door een onafhankelijk voorzitter. Door deze nieuw organisatievorm van cliëntenvertegenwoordiging is binnen het sociale domein in Doetinchem alle cliëntenparticipatie geclusterd in één orgaan. Daarnaast is het directieberaad sociaal domein het platform voor instellingen en organisaties. Hier vindt uitwisseling en afstemming plaats over de uitvoering van beleid en nieuwe ontwikkelingen waar we samen vorm aan geven. Aanvraag subsidie pilot “Ontschot Overstegen” Wegens voortschrijdend inzicht is de subsidie aanvraag ingetrokken. De subsidieverstrekker (min. van BZ) stelde eisen aan de uitvoering van het project die niet pasten binnen of aansloten bij de lokale doelstellingen. Daarnaast was er geen zekerheid over de totaal financiering van het 3 jarig project, er was alleen een subsidiegarantie voor 2010. Dat wat we wilden bereiken met de pilot “Ontschot Overstegen” (voorheen pilot Klink/ongedeelde zorg), wordt nu meegenomen binnen het project “Welzijn Nieuwe Stijl”, dat deel uitmaakt van de ombuigingsvoorstellen vanaf 2012. Operationeel managementinformatiesysteem Vanuit de Wmo-winkel zijn in 2010 extra inspanningen geleverd om een goed managementinformatiesysteem te ontwikkelen. Hiervoor is onder andere per 1 september 2010 een applicatiebeheerder aangesteld. Hierdoor is het mogelijk geworden om een verbeterslag te maken voor de WMO winkel op het gebied van managementrapportages. Dit leidt tot maandelijks een onderbouwd financieel dashboard welke handvatten biedt om de budgetten te monitoren en te sturen. Ook is het werken aan een verbeterde, uniforme, gegevensverwerking in gang gezet.
33
Uitvoeren klanttevredenheidsonderzoek Het klanttevredenheidsonderzoek is uitgevoerd. Ook is er een basis benchmark wmo gedaan. De rapporten zijn in december 2010 voorgelegd aan de raad. De gemeente Doetinchem scoort ruim voldoende. Ook in 2011 zal er een klanttevredenheid- en een benchmarkonderzoek worden gedaan. Cijfers Wmo in 2010 In 2010 (t/m oktober 2010) heeft de Wmo-winkel 8284 bezoekers gehad. Voor het onderdeel Wmo klantmanagement betekende dat 4415 actieve klanten. Het onderdeel hulp bij het huishouden kende 2439 klanten (zorg in natura + PGB (persoonsgebonden budget)). In onderstaand overzicht is het aantal klanten voor alle Wmo-onderdelen opgenomen. Het aantal klanten voor bijzonder bijstand was in dezelfde periode 418. Het aantal aanmeldingen bij het centraal loket schuldhulpverlening was 586 in 2010. WMO klantgroep
2010
VERVOERSVOORZ. (geld/pasje)
3.037
WOONVOORZIENINGEN
1.114 649
ROLSTOELEN HULP BIJ HET HUISHOUDEN (ZIN) HULP BIJ HET HUISHOUDEN (PGB) VERVOERSVOORZ. (artikelen)
2.146 293 686 5.220
Professionaliseren integraal klantmanagement In het eerste kwartaal van 2010 is er onderzoek gedaan naar de budgetoverschrijding bij de afdeling Wmo-winkel. Een van de aspecten was dat het integraal klantmanagement anders vormgegeven moest worden. Binnen de afdeling is daarom een nieuw model hiervoor ontwikkeld, passend bij het beleid en de visie van de gemeente Doetinchem. In dit nieuwe model wordt gewerkt met klantmanagement ingedeeld naar postcode, waarbij er kleine teams van klantmanagers zijn gevormd. In deze teams komen de verschillende specialistische onderdelen van klantmanagement bij elkaar. Hierbij wordt de klant beter geholpen vanuit de verschillende disciplines. Vanaf 1 januari 2011 zal dit model gedurende één kalenderjaar in een pilot worden uitgevoerd. Schaduwonderzoek verdeelmodel Wmo-gelden Een verfijning van het verdeelmodel heeft geleid tot een lichte structurele verhoging van het budget (€ 225.000) per 2011. Met name de gezondheidssituatie en de sociaal- economische situatie in gemeenten zijn nu als indicatoren meegenomen. Uit onderzoek is gebleken dat het objectieve verdeelmodel, ook na deze verfijning, onvoldoende aansluit. De verwachte effecten van het verfijnde model zijn uitgebleven. Daarom is besloten tit een schaduwonderzoek. Het schaduwonderzoek is door twee verschillende onderzoeksbureaus uitgevoerd. Het onderzoek loopt nog door in 2011. Er is namelijk zeer veel aanleiding om verder te gaan om te komen tot een rechtvaardig verdeelmodel. De rapporten van de onderzoeksbureaus liggen (in concept) klaar. In 2011 volgt hierover meer informatie. Realisatie lokaal zorgnetwerk In 2010 is het project Lokale zorgnetwerken, regio Achterhoek afgerond en voltooid. In alle acht gemeenten zijn de lokale zorgnetwerken, voor de coördinatie van complexe zorgsituaties inmiddels van start gegaan. De Gelderse OGGz-monitor (clientenvolgsysteem) is aangepast aan de werkwijze van de lokale zorgnetwerken en ook eind 2010 operationeel geworden. Het Doetinchemse lokale zorgnetwerk heeft in 2010, vanaf haar start in april, in 68 situaties een coördinerende en doeltreffende rol vervult.
34
Nieuw gerealiseerd OGGz-beleid t/m 2010 Tot en met 2010 is een breed pakket aan onderling samenhangende maatregelen en voorzieningen op OGGz-terrein opgestart. Op het vlak van opvangvoorzieningen is het dagcentrum De Werkplaats met een inpandige alcoholgebruiksruimte gerealiseerd. Er is een programma aan dagbestedings- en werkactiviteiten uitgezet. Ook is de capaciteit van de nachtopvang vergroot en de kwaliteit verbeterd. Tot eind 2010 hebben ruim 100 daklozen een individueel trajectplan aangemeten gekregen en zijn 60 daklozen uitgestroomd vanaf de straat naar een eigen woonplek al dan niet via het sociaal pension, waarvan de capaciteit in 2010 werd uitgebreid. Een aantal daklozen is eind 2010 onder de noemer “Domus Wehl” ondergebracht in elders gelegen woonvoorzieningen van het Leger des Heils. Op basis van het regionale OGGz-convenant is tevens de organisatie van de nazorg na detentie geïmplementeerd en is de bestrijding en hulpverlening bij huiselijke geweld in de gemeentelijke organisaties ingebed. Aanstellen procesmanager woonservicegebieden Samen met Sité-woondiensten, IJsselkring, Markenheem en Sensire gaan wij verder aan de slag met het realiseren van het uitvoeringsprogramma 2010-2014. Er is uiteindelijk niet gekozen voor één procesmanager. Iedere organisatie neemt nu één van de geprioriteerde projecten voor haar rekening. De gemeente blijft de overall regisserende rol vervullen en stelt zo nodig op projectbasis een procesmanager aan voor het verder ontwikkelen en realiseren woonservicegebieden. Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
WMO-uitgaven Faciliteren directieberaad sociaal domein en sociale raad Toekenning subsidie “ontschot Overstegen” Operationeel managementinformatiesysteem WMO
afgerond
Uitvoeren klanttevredenheidsonderzoek WMO
afgerond
Professionaliseren integraal klantmanagement WMO Invoeren brede “ïntegrale intake” WMO Schaduwonderzoek “verdeelmodel WMO-gelden” Realisatie lokaal zorgnetwerk hulpverlening
afgerond
Aanstellen procesmanager woonservicegebieden
Gezondheid Inleiding Het groter worden van de sociaaleconomische gezondheidsverschillen vinden wij zorgelijk en we zullen ons inzetten dit in Doetinchem tegen te gaan. We zetten in op preventie. Wat hebben we daarvoor gedaan? Uitvoeringsnota gezondheidsbeleid De uitvoeringsnota is niet gemaakt wegens capaciteitgebrek op de afdeling. In 2011 wordt de nota opgesteld en afgestemd met het nieuwe wmo beleidsplan. De lopende activiteiten zijn gewoon doorgegaan.
35
AED’s in wijken, dorpen of sportcomplexen Van de 17 te plaatsen AED’s zijn er 5 geïnstalleerd en operationeel. Zeer waarschijnlijk zullen 6 AED’s in het 1e kwartaal 2011 geplaatst kunnen worden. Door leveringsproblemen van de kasten is december 2010 niet gehaald. Voor nog zes wijken wordt gezocht naar geschikte locaties. Het aantal aangemelde vrijwilligers per 1 januari 2011 is: 72. Met gerichte pr-activiteiten willen wij dit aantal ophogen naar 170 (beoogd en gewenst voor succesvolle inzet). Aantal inzetten (van Hartveiligwonenvrijwilligers): Doetinchem: 10 (1x AED gebruikt), Gaanderen: 2 en Wehl: 5. Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
Uitvoeringsnota volksgezondheid AED’s in wijken,dorpen of sportcomplexen
Armoedebestrijding en schuldhulpverlening Inleiding Sociale uitsluiting door armoede en/of sociaal isolement willen wij tegengaan. We zetten in op een armoedebeleid dat is gericht op het doorbreken van dit patroon dat soms al een aantal generaties bestaat en het bevorderen van deelname aan de samenleving. We willen inzetten op het bieden van ondersteuning aan mensen die geen zicht meer hebben op werk en voor kinderen in arme gezinnen. Daarnaast willen we schulden bij mensen zoveel mogelijk voorkomen en vinden we aandacht voor budgetbeheer belangrijk. Wat hebben we daarvoor gedaan? Uitgaven voor schuldhulpverlening, uitgaven voor meedoenregeling en uitgaven bijzondere bijstand Als gevolg van de economische crisis hebben meer mensen in 2010 een beroep gedaan op schulphulpverlening en de meedoenregeling (aantallen meedoenregeling: 959 in 2009 en 1180 in 2010). Van alle uitgaven met betrekking tot bijzondere bijstand worden overschotten en tekorten met elkaar verrekend. Een eventueel tekort over het totaal van deze uitgaven wordt verrekend met de reserve bijzondere bijstand. Uitvoering schuldhulpverlening in eigen beheer Met IJsselkring is overeenstemming bereikt betreffende het stopzetten van de subsidierelatie voor de uitvoering van de schuldhulpverlening. Per 1 augustus 2010 gebeurt de uitvoering van de schuldhulpverlening in eigen beheer. Hiervoor heeft de gemeente een aantal klantmanagers van IJsselkring overgenomen. Regie, dagelijkse leiding en uitvoering is in handen van de gemeente. In 2010 zijn 590 klanten geholpen en gedurende zes maanden hebben we een piek gehad in de toestroom van het aantal klanten waardoor tijdelijk extra capaciteit aangetrokken moest worden. Over het algemeen kunnen we zeggen dat een nieuwe groep zich heeft gemeld bij het Centraal Loket Schuldhulpverlening, namelijk de kleine zelfstandigen. 118 inburgeringtrajecten In 2010 hebben we uitvoering gegeven aan deze taakstelling en hebben dit aantal gehaald. Daarnaast hebben we ook activiteiten uitgevoerd in het kader van vrijwillige inburgering ter bevordering van reintegratie en het vergroten van ontwikkelingskansen van kinderen.
1
36
Taakstelling huisvesting asielzoekers De provinciale taakstelling is gehaald.
Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
Uitgaven voor kwijtschelding Uitgaven meedoenregeling Uitgaven bijzondere bijstand Uitvoering schuldhulpverlening in eigen beheer
afgerond
118 inburgeringstrajecten Rapportage t.a.v. taakstelling huisvesting asielzoekers (incl. generaal pardon)
Wat heeft dat gekost?
1
37
38
Programma 4: Opgroeien en je talenten ontwikkelen Opgroeien en ontdekken Inleiding We willen dat Doetinchem een fijne plek is voor kinderen. Zodat zij zorgeloos kunnen opgroeien naar zelfstandigheid en de wereld om hen heen ontdekken. Het gezin is hiervoor de basis. Opvoeden is voor ouders een belangrijke, maar soms moeilijke taak. Wij vinden het vanzelfsprekend dat zij daarbij ondersteuning kunnen krijgen. Wij maken het vragen van informatie en het krijgen van hulp toegankelijker met een Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) dat in de wijken aanwezig is, laagdrempelig en vraaggericht. Wij sturen hierbij op een voortdurende verbetering van de samenwerking tussen de instellingen die hierin een taak hebben. Wat hebben we daarvoor gedaan? Voortgang uitvoering jeugdagenda In 2010 is op nieuw hard gewerkt om de agendapunten van de jeugdagenda te realiseren. Eind 2010 heeft de terugkoppeling aan de raad plaatsgevonden en is de nieuwe jeugdagenda 2011 opgesteld. Er is sprake van voortschrijdend inzicht in de samenhang der dingen en de agendapunten zijn geclusterd in een aantal nieuwe programmalijnen: • Centrum jeugd en gezin • Lokaal educatieve agenda (zorg) • Kansrijk wonen en werken Doetinchem • Jeugd en veiligheid • Lokaal educatieve agenda (werken en leren) • Jongerenparticipatie • Algemeen Realisatie CJG CJG 12In Doetinchem hebben we ervoor gekozen, dat het CJG geen nieuw bouwwerk is, maar een verbonden netwerk. Ons motto is: ‘Kijk naar wat er allemaal al is en ga dat verbinden, verbreden en versterken’. Hiertoe is de uniforme CJG werkwijze ingevoerd en zijn er aanspreekpunten per wijk benoemd. Er wordt gewerkt vanuit bestaande vindplaatsen en er wordt outreachend gewerkt. Niet de klant maar de vraag wordt doorverwezen. Inloopspreekuren Op een aantal plaatsen zijn inloopspreekuren. Hiervoor zijn de bestaande 0 tot 4 jaar spreekuren van Yunio, verspreid in de stad, uitgebreid van 0 tot 19 jaar. Telefonische bereikbaarheid Er is een telefonische bereikbaarheid gerealiseerd. Ouders kunnen 16 uur per dag terecht bij een telefonisch spreekuur. Virtueel CJG Er is een website gerealiseerd voor ouders; www.cjgdoetinchem.nl en er is de mogelijkheid van econsult. Naast de website voor ouders is er de pagina www.jongin.doetinchem.nl, voor jongeren en ook deze site biedt de mogelijkheid tot e-consult. Aansluiting schoolzorgstructuren Voor de zorg in en rondom school is aangesloten bij de bestaande schoolzorgstructuren.
39
Aansluiting Bredeschoolnetwerk Ook is er een aansluiting gerealiseerd met het Bredeschoolnetwerk. De coördinator Bredeschoolnetwerk, is tevens coördinator CJG 12-. CJG12+ In 2010 is gewerkt aan de inrichting van het CJG 12+ op stedelijk niveau. Ook hiervoor is aangesloten bij de bestaande vindplaatsen. Hierbij de methodiek van werktafels ontwikkeld om de uniforme CJGwerkwijze voor professionals te introduceren. De werktafels gaan vanaf begin 2011 van start. Relatie met lokale zorgnetwerken Parallel aan het van start gaan van de lokale zorgnetwerken in de regio (programma 3) is de Verwijsindex 0-23 jaar in de regio geïmplementeerd. Voor risicojongeren is het project Kamers met Kansen opgestart en zijn bij de Stichting Jongerenopvang Doetinchem 10 crisisplekken gerealiseerd. Deze jongeren worden door Lindenhout vanuit het project zorgtoeleiding 18-25 jaar begeleid. Peuterspeelzaalwerk Peuterspeelzalen stonden niet als item op het bestuurlijk dashboard 2010. Het college wil in deze rapportage toch graag de stand van zaken vermelden. In 2010 is Yunio kinderopvang/peuterspeelzalen overgenomen door kinderopvang Humanitas. Per augustus 2010 is de nieuwe Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (wet OKE) in werking getreden. Deze wet regelt de harmonisatie van kinderopvang en peuterspeelzaalwerk. In april 2011 krijgt de gemeenteraad een voorstel over scenario’s kinderopvang in relatie tot deze wet. In overleg met de peuterspeelzaal- en de kinderopvangorganisaties worden inhoudelijke kwaliteitseisen voor deze vorm van peuteropvang geformuleerd. Het streven is dat na de zomervakantie 2011 de nieuwe peuteropvang van start gaat. Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
Voortgang in uitvoering jeugdagenda Centrum jeugd en gezin; Realisatie fase 2 pilot wijken + virtueel
afgerond
Centrum jeugd en gezin; Realisatie fase jongeren
afgerond
Centrum jeugd en gezin; Realisatie fase ouders
afgerond
Basisschool in de buurt Inleiding Onderwijs legt de basis voor onze toekomst. Daarom is het belangrijk dat onderwijs alle kinderen stimuleert om zich te ontwikkelen tot sociale, verantwoordelijke en zelfredzame burgers. Scholen moeten hierbij alle ruimte krijgen om zich te kunnen richten op hun kerntaak: het geven van kwalitatief goed onderwijs. De school is niet alleen een leeromgeving maar ook een leefomgeving. Daarom is het belangrijk dat kinderen in hun eigen wijk naar de basisschool kunnen gaan. Wij willen dat elke wijk een brede schoolnetwerk heeft, dat bestaat uit een samenwerking tussen in ieder geval basisscholen, kinderopvang, peuterspeelzalen en opvoedingsondersteuning. Wat hebben we daarvoor gedaan? Ingebruikname MFA Oosseld De scholen zijn in de afgelopen kerstvakantie verhuisd naar de MFA Oosseld, thans bekend als de Zonneboom. De officiële opening vindt plaats in 2011.
40
Start nieuwbouw Kleine Prins In maart 2010 is de tijdelijke huisvesting aan de Tollenstraat 5, Doetinchem, in gebruik genomen. Het schoolgebouw aan de Torontostraat 1, Doetinchem, is in het vierde kwartaal van 2010 afgebroken. Het schoolbestuur is bouwheer van de nieuwe school. De start van de nieuwbouw is gepland op 1 maart 2011. Uitbreiding De Isselborgh Voor het schooljaar 2010/2011 is besloten om de uitbreiding tijdelijk op te vangen in het gebouw Dr. Hubernoodtplaats 6, Doetinchem. Dit gebouw is gehuurd. Omdat een definitieve oplossing op korte termijn niet mogelijk is, wordt de huur van dit gebouw nog met schooljaar 2011/2012 verlengd. Onderhoud semi-permanente gebouwen Dit onderhoud is uitgevoerd om van de gebouwen langer gebruik te kunnen houden. Het betreft onder andere de lokalen aan het Lavendelveld; de lokalen voor tijdelijke huisvesting Rietveld Lyceum (voormalige lokalen van het speciaal basisonderwijs) en een tweetal lokalen bij basisschool Hagen. Doordecentralisatie voortgezet onderwijs Dit onderwerp is in de ijskast gezet. De redenen zijn onder andere de besturenfusie per 1 januari 2011 van Covoa en Orchidee Scholengroep en de uitbreiding van het Ludger College in 2011. Na de fusie zal het nieuwe bestuur eerst zelf een huisvestingsbeleid ontwikkelen voor de lange termijn. Besturenfusie COVOA en Orchidee Scholengroep De gemeenteraad heeft op 11 november 2010 goedkeuring gegeven aan de voorgenomen fusie van Orchidee Scholengroep en Covoa Uitbreiding Rietveld Lyceum Het Rietveld Lyceum is met ingang van het schooljaar 2010/2011 eveneens gehuisvest in het gebouw Raadhuisstraat 26/28, Doetinchem. Dit gebouw is gerenoveerd. Het is de bedoeling dit gebouw voor een termijn van vijf jaar te gebruiken. Binnenkort zal worden besloten of deze termijn wordt gehandhaafd of dat dit gebouw langer bij het Rietveld Lyceum in gebruik zal zijn. Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
In gebruikname MFA Oosseld Start nieuwbouw basisschool Kleine Prins Uitbreiding school De Isselborgh
afgerond
Onderhoud semipermanente gebouwen onderhuisvesting
afgerond
Doordecentraliseren huisvesting voortgezet onderwijs Uitbreiding Rietveldlyceum
afgerond
Talent benutten Inleiding Door de centrumpositie van onze gemeente zijn er dagelijks veel jongeren in Doetinchem actief. Deze jongeren leveren een grote bijdrage aan de dynamiek van onze samenleving. Wij vinden het belangrijk dat jongeren een goede keus maken in de verschillende fasen van hun vervolgonderwijs. Iedereen moet de kans krijgen het beste uit zichzelf te halen om succesvol te kunnen functioneren in de maatschappij. Als gemeente nemen we onze taak hierin serieus. Leerplichtambtenaren werken nauw samen met scholen en zorgaanbieders om uitval te voorkomen en risicojongeren zo snel 41
mogelijk te identificeren en te helpen. We treden op tegen voortijdig schoolverlaten en ongeoorloofd schoolverzuim. Jongeren worden gestimuleerd een startkwalificatie te behalen, zo mogelijk in de combinatie werken en leren. Wat hebben we daarvoor gedaan? Minder werkende jongeren zonder startkwalificatie Geboekte resultaten 2010: - 2 trajectbegeleiders Werk en Scholing West-Achterhoek (1,2 FTE) - 150 werkende jongeren in beeld - 175 bedrijfscontacten - 120 startkwalificaties gerealiseerd met werkende jongeren 10% minder nieuwe voortijdig schoolverlaters Dit is een afspraak die gemaakt is in het convenant tussen scholen en het Ministerie van OCW. De scholen krijgen hiervoor extra middelen. De gemeente (RMC) is daarbij ondersteunend. Uit de meest recente cijfers van het ministerie van OCW blijkt het volgende: Aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters in 2007-2008 was: In schooljaar 2008-2009 was dit:
Achterhoek Doetinchem 886 187 753 155
De cijfers voor schooljaar 2009-2010 zijn nog niet bekend. 80 succesvolle trajecten begeleid via jongerenloket “JOUW Unit” In het schooljaar 2009-2010 waren er 110 RMC meldingen voor Doetinchem. In 91 gevallen is er een uitstroom met positief resultaat bereikt. Zie de tabel hieronder. RMC meldingen tijdens het schooljaar 2009-2010
Achterhoek Doetinchem 521 110
Traject: opleiding (incl. startkwalificatie behaald) 262 60 combinatie opleiding en werk 16 3 re-integratietraject 0 0 hulpverlening of andere begeleidingstrajecten 90 24 overgedragen aan andere RMC-regio (incl. verhuizing) 27 4 395 91
Totaal uitstroom met positief resultaat
Naast bovenstaande resultaten zijn in 2010 voor ruim 40 werkende Achterhoekse jongeren leerwerktrajecten gerealiseerd. Door de gevolgen van de recessie, die vorig jaar pas goed merkbaar werden, zijn er minder leerwerktrajecten gerealiseerd dan het jaar ervoor. In 2009 betref het 80 jongeren. Op dit moment is nog geen inzicht hoeveel jongeren het betreft uit Doetinchem.
42
Uitgaven leerlingenvervoer De kosten van leerlingenvervoer tot 1 augustus blijven binnen de prognoses. Bij de nieuwe aanbesteding zijn de risico’s voor het leerlingenvervoer zo goed mogelijk ingeschat. Door het ontbreken van facturen van de nieuwe vervoerder op dit moment kan nog geen inschatting worden gemaakt van de kosten in het tweede halfjaar 2010. Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
Minder werkende jongeren zonder startkwalificatie 10% minder nieuwe voortijdig schoolverlaters Meer dan 80 succesvolle trajecten begeleid via jongenloket Uitgaven leerlingenvervoer
Kenniseconomie Inleiding De basis van een gezonde kenniseconomie is een goed opgeleide beroepsbevolking. In Doetinchem is het opleidingsniveau lager dan het landelijk gemiddelde. Met name het aantal hoger opgeleiden is duidelijk minder dan in de rest van Nederland. Wij willen daarom uitbreiding van het HBO-aanbod in Doetinchem. Vooral in de sectoren waar in de regio Achterhoek behoefte aan is: techniek, economie, zorg en onderwijs. Binnen het agrarisch onderwijs (AOC) in Doetinchem bestaat al een doorlopend leeraanbod van VMBO, MBO en HBO. Dit streven we ook na voor andere sectoren. Wij willen voorkomen dat talentvolle jongeren, maar ook bedrijven en daarmee werkgelegenheid, wegtrekken naar andere gebieden. We willen een vitale stad zijn en blijven en daar hoort HBO-aanbod bij. Wat hebben we daarvoor gedaan? Verbreding MBO/HBO onderwijs Eind 2009 heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de kansen en mogelijkheden om te komen tot uitbreiding van HBO in de regio Achterhoek. Op 11 februari 2010 heeft bureau Berenschot de resultaten van dit “onderzoek naar de sociaaleconomische staat van de Achterhoek” gepresenteerd op een brede werkconferentie met partijen uit het onderwijs, het bedrijfsleven en de overheid. Met de resultaten van dit onderzoek is een stuurgroep, bestaande uit de bovengenoemde partijen, aan de slag gegaan met de vertaalslag en heeft de opdrachten verdeeld. Hiervoor zijn drie hoofdsporen benoemd: 1. Onderwijs sec (trekkers HBO - en MBO instellingen): a) Mogelijkheden onderzoeken van samenwerking tussen Hogeschool IJsselgroep Iselinge en de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN) b) Ontwikkelen en/of uitvoering geven aan Associate Degree (AD-) trajecten; Graafschapcollege en AOC 2. Onderwijs alternatieven (trekkers gemeente Doetinchem (a) en POA (b)): a) Carreercentre b) Achterhoek academie 3. Appèl op het bedrijfsleven (trekkers POA en bedrijven) a) Verbinding leren-werken b) Stageplaatsen etc.
1
43
In 2010 zijn op alle hoofdsporen resultaten behaald. Spoor 1 heeft geleid tot een HBO Kenniscentrum van de HAN ondergebracht bij het Graafschapcollege en tot de voorbereidingen van het realiseren van AD-trajecten in het schooljaar 2011-2012. Het AOC heeft al een lopend AD-traject. De ontwikkeling van het Carreercentre is beschreven onder Werkgelegenheid in programma 1 (Spoor 2). De Achterhoek academie is in ontwikkeling in relatie met andere initiatieven en de agenda Achterhoek 2020 (Spoor 2). Spoor 3 is opgepakt door het bedrijfsleven in afstemming met het onderwijs. Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
Verbreding MBO/HBO onderwijs
Wat heeft dat gekost?
1
44
Programma 5: Wonen en ruimte om je heen Wonen Inleiding De tijd van grote projecten en prestigieuze bouwwerken in Nederland ligt achter ons. In Doetinchem hebben we dat goed begrepen. We prioriteren onze woningbouwprojecten dan ook sterk en bouwen veel minder woningen dan gepland. We bouwen nu vooral nog voor brede doelgroepen en investeren in starters. We werken tegelijkertijd aan het mooier en leefbaarder maken van Doetinchem en doen dit met oog voor duurzaamheid. Wat hebben we daarvoor gedaan? Wonen; Uitgaven stimuleringsregeling volkshuisvesting (startersleningen): De startersleningen zijn een succes gebleken. Vanwege de vele aanvragen is het budget inmiddels uitgeput en is de leningsmogelijkheid stopgezet. Aangezien er sprake is van een revolving fund-constructie kan, na hervulling van het fonds, later deze leningsmogelijkheid weer worden toegepast. Het betreft gemeentelijk geld, dat via de SVN (Stichting Volkshuisvesting Nederland) wordt beheerd. Rioleringsplan Het rioleringsplan dat op de planning stond is afgerond. Het nieuwe GRP is vastgesteld in de raad van 21 december 2009. Afkoppelen Dichters/schrijversbuurt De werkzaamheden zijn afgerond. De officiele oplevering is door wethouder Drenth gedaan in december 2010. Kaderstelling geluidbeleid Dit is niet als afzonderlijk beleidsplan uitgewerkt, maar zal in 2011 meegenomen en ingepast worden in de structuurvisie. Gebiedstyperingen die in de structuurvisie worden opgenomen dienen als basis voor de toepassing van bijzondere geluidsnormering. Uitwerking moet vervolgens nog plaatsvinden in apart beleidsplan leefomgeving of geluidbeleid of milieubeleid. Waterplan 2004-2008, nieuw uitvoeringsprogramma Het uitvoeringsprogramma Waterplan 2004-2008 heeft een voortzetting gekregen in het Uitvoeringsprogramma Waterplan 2008-2012. Dit uitvoeringsprogramma bundelt verschillende projecten, onderzoeken en initiatieven. Deze behelzen o.a. rioleringszaken, water- en groen(deel)projecten. Concreet is in 2010 gewerkt aan Optimalisatie Afvalwaterketenstudie (OAS) , onderzoek naar overdracht rioolgemalen, de aanleg van gescheiden stelsels, afkoppeling, Akkermansbeek en het beheerplan De Zumpe. Klimaatplan, uitvoeringsprogramma Het huidige klimaatplan loopt tot 2012. In het kader van het lopende plan zijn in samenwerking met Sité- woondiensten energiebesparingen getroffen aan 107 woningen (2009) en 103 woningen (2010). Daarnaast zijn energiebesparende maatregelen getroffen aan openbare basisschool De Kleine Prins. Kaderstelling externe veiligheid Via een noodzakelijkheidstudie is in 2010 nagegaan in hoeverre aanvullende kaderstelling voor Doetinchem gewenst zou zijn. Gebleken is dat Doetinchem geringe externe veiligheidsrisico’s kent en dat de noodzakelijkheid tot bijzondere kaderstelling dus ontbreekt. Er is een samenwerkingsafspraak met Regio Achterhoek, dat waar nodig door de gemeente gebruik kan worden gemaakt van de expertise van de regio op het gebied van externe veiligheid.
45
Restauratie graansilo Wehl Er is stagnatie geweest bij de overdracht richting bureau Boei. Er zijn meerkosten ontstaan door aanwezigheid van asbest en door snel verslechterende staat van het gebouw. Dit heeft geleid tot heronderhandeling met Boei. Tenslotte hebben wij op basis daarvan besloten tot verkoop. Restauratie Oude Postkantoor De werkzaamheden zijn in volle gang. Vanwege de vroege vorst zijn de (schilder)werkzaamheden wat vertraagd. De orginele planning voorzag in oplevering op 1 maart 2011. De oplevering staat nu gepland op 1 mei 2011. Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
Uitgaven stimuleringsregeling volkshuisvesting (startersleningen Rioleringsplan
afgerond
Afkoppeling hemelwaterafvoer Dichters/Schrijversbuurt
afgerond
Kaders geluidbeleid Nieuw uitvoeringsprogramma waterplan Uitvoeringsprogramma klimaatplan Kaderstelling externe veiligheid/definitief beleid
afgerond
Restauratie graansilo Wehl Restauratie oude postkantoor
Bouwen Inleiding Het beschikbare budget voor ruimtelijke ontwikkelingen staat behoorlijk onder druk en er is geen sprake meer van opbrengsten vanuit de grondexploitaties. In 2010 is met de Taskforce woningbouw een flinke start gemaakt in de prioritering van bouwprojecten. Dit geldt zowel voor de grote projecten als voor de vele kleinere initiatieven bij de regiekamer. Per project geven we aan waar we wel en waar we niet mee doorgaan. Een uitgebreide beschrijving van de Taskforce en van de projecten Hamburgerbroek Noord, het Lookwartier, Heelweg, Wijnbergen en Heideslag vindt u in paragraaf 7. Wat hebben we daarvoor gedaan? Veentjes In het kader van de Taskforce is het project Veentjes aangemerkt als ‘ijskast-project’ en dus stopgezet. De sloop van het oude Amphion is gestart. Samen met de bewoners wordt een tijdelijk inrichtingsplan voor het gebied ontwikkeld. Doordat het woningbouwproject Veentjes vanuit de Taskforce in de ‘ijskast’ is gezet vervalt ook de noodzaak tot realisatie van het parkeerdek in de Veentjes. Dit betekent geen uitstel maar afstel. Ruimzicht Er is sprake van stagnatie in de verkoop van appartementen door Synchroon. Op dit moment is een juridische procedure in voorbereiding in verband met afdwinging contractuele verplichtingen.
46
1
Van Nispenstraat Gemeente werd geconfronteerd met faillissement van de bouwer. Medio 2010 is er een doorstart gerealiseerd via de garantsteller. Inmiddels vordert de bouw gestaag, opdat in augustus 2011 het pand wordt opgeleverd. Het plan voor de openbare ruimte is opgestart. Holterhoek De tijdelijke huisvesting van Markenheem is conform de planning gezekerd. Sportpark Zuid Het bestemmingsplan voor de nieuwe ijsbaan is in procedure gebracht. Datzelfde geldt voor voor de nieuwe brandweergarage. In verband met deze nieuwe vestiging is een kunstgrasveld aangelegd. Vijverberg Zuid De verkoop van de woningen stagneert en blijft achter bij de verwachting. Samen met marktpartijen is onderzocht in hoeverre bouwmogelijkheden kunnen worden verruimd. De grondexploitatie is daarop aangepast. De afname van grond door Woningstichting Dinxperlo is onzeker geworden. Er hebben verkenningen plaatsgevonden om uit de impasse te komen: is nog niet afgerond. Structuurvisie De planning met betrekking tot de structuurvisie is verschoven. Wel is de bestuursopdracht voor de structuurvisie inmiddels aangeboden aan het college van B&W. De bedoeling is om in maart met de raad te sparren over de thema’s/onderwerpen die in de structuurvisie terug moeten komen. Verder wordt voorzien dat de structuurvisie eind 2011 zo ver zal zijn dat deze gereed is voor de inspraakprocedure. In het 1e kwartaal van 2012 kan de structuurvisie vervolgens door de gemeenteraad worden vastgesteld. Pelgrimterrein Gaanderen Voortgangsovereenkomst gesloten tussen gemeente, KVO en Sité. Er zijn 21 huurwoningen in aanbouw genomen. De procedure is in voorbereiding voor realisatie van nog eens 7 woningen. De bouwvergunning voor 20 startersappartementen is in procedure gegaan. De bouwplanontwikkeling met betrekking tot realisatie Aldi en Sensire-complex is opgepakt. Centrumplan Wehl De centrumvisie Wehl is in overleg met bewoners en winkeliers opgesteld. Deze visie biedt richting voor (toekomstige) initiatieven vanuit gemeente en particulieren. De eerste actie was het optimaliseren van de parkeersituatie op het Koningin Wilhelmina plein. Actualisatie bestemmingsplannen De Wet ruimtelijke ordening bepaalt dat uiterlijk 1 juli 2013 alle bestemmingsplannen actueel moeten zijn. Deze actualisatie ligt op schema. Invoering wabo Op 1 oktober is de wet algemene bepalingen omgevingsrecht (wabo) in werking getreden. Vanaf dit moment is er nog maar één aanspreekpunt en bevoegd gezag en één (bezwaar) procedure. Afzonderlijke vergunningen zijn nu geïntegreerd in de omgevingsvergunning. Met ingang van 1 oktober 2010 worden alle vergunningen digitaal verwerkt. Mede hierdoor is een verkorting van de doorlooptijd mogelijk. Implementatie basisregistraties (Bag) Op 24 november is Doetinchem aangesloten op de productieomgeving van de landelijke voorziening. De Bag is dus in productie. Nieuwe bouwvergunningen en adresbesluiten worden vanaf 1 december direct in de Bag verwerkt. Er liggen nog een aantal uitzoekklussen die begin 2011 verder afgemaakt worden. 47
Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
Realisatie Hamburgerbroek noord ; Brewinc en Missetstraat Realisatie Intermecoterrein Hamburgerbroek Renovatie parkeerdek de Veentjes Verkoop kavels particulieren Veemarktterrein Verkoop grond plan Heelweg Realisatie woningen Lookwartier Levering bouwgrond plan Ruimzicht Voortgang plannen Lyceumkwartier burg. v. Nispenstraat Tijdelijke huisvesting Schavenweide Holterhoek Sportpark-zuid; besluiten tophal, branweerkazerne, ijsbaan etc. Bouwrijpmaken/start bouw Wijnbergen-oost Uitwerkingsplan/bouwrijpmaken Wijnbergen Midwesten Ontwerpbestemmingsplan Vijverberg-zuid Wehl-zuid (Heideslag); onherroepelijk bestemmingsplan/ fase 1 bouwrijp Pelgrimterrein; start bouw huurblokken Structuurvisie Centrumplan Wehl
afgerond
Voortgang actualiseren bestemmingsplannen Risicobeheer bouwgrondexploitaties Invoering (Wabo) omgevingsvergunning
afgerond
Implementatie basisregistraties (BAG)
Groen hoort bij Doetinchem Inleiding Groen hoort bij Doetinchem. Zowel in de stad, wijken en dorpen als op het platteland is Doetinchem groen. Dit is een unieke kwaliteit die we willen behouden. Nieuw aan te leggen groen staan wat ons betreft ten dienste aan de inwoners van onze gemeente. Wat hebben we daarvoor gedaan? ‘Groen hoort bij Doetinchem’, waaronder Robuust Groen en Gios Het parapluproject ‘Robuust Groen’ is bedoeld om het groene areaal uit te breiden en het gebruik en de beleving voor de inwoners te vergroten. Onder ‘Robuust Groen’ is een aantal deelprojecten benoemd. Daarnaast geeft ‘Robuust Groen’ voeding aan zelfstandige projecten die dezelfde doelstelling kennen. De deelprojecten Akkermansbeek (fase 1) en Kapperskolk (fase 1) zijn in 2010 afgerond. In het kader van het 3000 bomenplan (in 2010 mede gevoed door Robuust Groen) zijn op verschillende plekken in de stad bomen aangepland. Een deel van dat budget wordt vrijgemaakt voor plan Doetinchem Noord. 1
48
In het GIOS (deels gevoed vanuit Robuust Groen) is in 2010 het volgende gerealiseerd: - Aankoop 23 ha landbouwgrond, daarvan is 5 ha voor natuur ingericht en voor de overige 18 ha zijn inrichtingsplannen gemaakt; - Realisatie van 3 km wandelpad en voor nog eens 6 km zijn voorbereidingen getroffen t.b.v. realisatie in 2011; - Met 8 perceeleigenaren zijn samenwerkingsafspraken gemaakt. Herinrichting Wilhelminaplein In navolging op de Centrumvisie Wehl is het Koningin Wilhelmina plein opnieuw ingericht. Hiermee is de parkeersituatie verbeterd. Herinrichting parkeerterrein Ganderije In 2009 is het plein in overleg met betrokkenen heringericht en heropend. In 2010 zijn enkele afrondende werkzaamheden uitgevoerd zoals het plaatsen van een waterelement en het aanbrengen van belijning op de Hoofdstraat. Volgend op de bouwwerkzaamheden op het Pelgrimterrein zullen er aansluitende herinrichtingwerkzaamheden van de Hoofdstraat plaats vinden (2012). Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
Aanleg 30 hectare groen 3000-bomenplan/project “groene waas” Project Groen in en om de stad (GIOS) Herinrichting Wilhelminaplein (impulsgelden)
afgerond
Herinrichting parkeerterrein Ganderije (impulsgelden)
afgerond
Wat heeft dat gekost?
49
50
Programma 6: Veilig door het verkeer Veilig door het verkeer Inleiding Het wordt op de Nederlandse wegen steeds drukker. Ook in Doetinchem merken we dat steeds meer verkeerdeelnemers gebruik willen maken van dezelfde wegenstructuur. Mensen zijn zelf verantwoordelijk voor de manier waarop ze zich in het verkeer gedragen. De gemeente legt deze verantwoordelijkheid dan ook terug bij bewoners. Wel zetten we in op een aantal onveilige knooppunten waar fietsers betrokken zijn. Daarbij willen we de verkeersveiligheid voor fietsers verbeteren. Wat hebben we daarvoor gedaan? Doetinchem Noord In 2010 heeft de raad besloten om de Haareweg en Kruisbergseweg opnieuw in te richten om de veiligheid en de bereikbaarheid te verbeteren. In overleg met de bewoners is eind 2010 het ontwerp afgerond en gepresenteerd. In 2011 wordt de bestemmingsplanprocedure doorlopen om de nieuwe inrichting mogelijk te maken. Een deel van de Haareweg wordt in 2011 al ingericht als 30 km gebied. Onderzoek fietsoversteek Havenstraat In 2010 heeft de voorbereiding plaatsgevonden. Vanuit de provincie is een subsidie toegekend van € 1,5 miljoen. Overleg heeft plaats gevonden met Pro rail. De keuzes voor de uitvoering lopen mee in de ombuigingen. Bij de vaststelling van ombuigingen en de investeringsagenda wordt ook een voorstel gedaan over de mobiliteitsinvesteringen voor de komende jaren. Verbetering fietsoversteken en bushaltes kruispunt Keppelseweg-Energieweg (ter plaatse van het Metzo-college) De werkzaamheden zijn in 2010 afgerond. In 2011 moet de provinciale BDU-subsidie nog worden afgehandeld. Dit geldt ook voor de subsidie voor het verbeteren van de bushaltes. Verbetering verharding Kennedylaan en Varsseveldseweg Dit betreft met name het herstraten van de fietspaden langs de beide wegen. De provincie heeft voor 50% aan de kosten bijgedragen. De werkzaamheden zijn succesvol afgerond in oktober 2010. Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
Plan herinrichting Kruisbergseweg en Haareweg Fietsoversteek bij Metzo- college Onderzoek ongelijkvloerse kruising Havenstraat Verbeteren verharding Kennedylaan en Varsseveldseweg
Bereikbaarheid van Doetinchem Inleiding Mobiliteit neemt een belangrijke plek in in onze samenleving. Of het nu gaat om woon- werkverkeer, familiebezoek, bevoorrading van bedrijven of om te gaan sporten. Om dit in goede banen te leiden en de bereikbaarheid te verbeteren zetten we in op een sneller, efficiënter en veiliger verkeersafwikkeling.
51
Wat hebben we daarvoor gedaan? Oostelijke Randweg Op 4 februari 2010 heeft de gemeenteraad de mer-procedure oostelijke randweg afgerond. Het gekozen wegtracé is vervolgens uitgewerkt in een bestemmingsplan. Het bestemmingsplan oostelijke randweg is 6 januari 2011 door de gemeenteraad vastgesteld. In 2011 en 2012 wordt de realisatie van de weg verder voorbereid. De uitvoering is gepland in de periode 2012 t/m 2014. De totale kosten van dit project worden geraamd op € 27 mln. De provincie heeft in 2010 een bijdrage van € 12 mln. toegekend aan dit project. De overige € 15 mln. komt voor rekening van de gemeente Doetinchem. Bij de voorjaarsnota wordt een voorstel gedaan over de mobiliteitsinvesteringen in relatie tot de ombuigingen. Aansluitingen Ruimzichtlaan Om de westzijde van het centrum (inclusief Slingeland Ziekenhuis) bereikbaar en leefbaar te houden zijn maatregelen nodig om de doorstroming te verbeteren en de Hofstraat te ontlasten. Op 23 augustus 2010 is gestart met de uitvoering. Inmiddels is de kruising Keppelseweg-Tramstraat-Ruimzichtlaan en de kruising Keppelseweg-Europaweg grotendeels af. Hetzelfde geldt voor de kruising Haareweg-J.F. Kennedylaan-Ds. van Dijkweg. Vanaf maart 2011 wordt de Hofstraat heringericht. Het project is naar verwachting in de zomer van 2011 gereed. Onderzoek Westelijke Randweg In het kader van de besluitvorming voor Doetinchem Noord heeft de raad besloten in 2011 onderzoek te verrichten naar de nut en noodzaak van een westelijke randweg. In 2010 is een plan van aanpak opgesteld. De raad heeft op 6 januari 2011 ingestemd met dit plan. Bij het onderzoek zullen meerdere varianten op hun nut voor de verkeersafwikkeling aan de westzijde van Doetinchem worden bekeken. Aanpassen verkeerssituatie rond Bruisend Stadsplein In 2009 is een studie gedaan naar de mogelijkheden van de toekomstige verkeersafwikkeling in Hamburgerbroek Noord. Bij het onderzoek zijn de mogelijkheden van het gebruik van de IJsselkade, de Spinbaan en Melkweg bekeken in relatie tot de verkeersafwikkeling rond het stadhuis (Plantenstraat en Tjalmastraat). Advisering over verdere uitwerking en uitvoering is een onderdeel van de integrale afweging van de mobiliteitsinvesteringen bij de ombuigingen / voorjaarsnota. Verkenningsstudie verdubbeling Europaweg In 2010 is een plan van aanpak opgesteld en voorgelegd aan het college. Het college heeft dit advies aangehouden om dit integraal te kunnen afwegen tegen andere mobiliteitsprojecten en de ombuigingen. Samenwerkingsagenda mobiliteitsplan Doetinchem In 2008 is ambtelijk en bestuurlijk overleg gestart met de provincie om te komen tot een samenwerkingsagenda voor verkeer- en vervoerprojecten. Dit heeft geresulteerd in afspraken op het gebied van het regionaal bedrijventerrein, het openbaar vervoer, de fiets en de grote infrastructurele projecten. De agenda voor de jaren 2009 en 2010 bevatte vele projecten, waaronder de beveiliging van spoorwegovergangen, de ontsluiting van het RBT, vele fietsprojecten en de oostelijke randweg. Veel van de afspraken zijn daadwerkelijk opgepakt en uitgevoerd, waarmee de agenda zijn nut bewezen heeft. In december 2010 is een start gemaakt om te komen tot afspraken voor de jaren 2011 en 2012. In 2011 krijgt dit zijn vervolg in het vastleggen van de te maken afspraken.
52
Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
Oostelijke randweg Ruimzichtlaan Onderzoek westelijke randweg Aanpassen verkeerssituatie “Bruisend Stadsplein” Voorlopig ontwerp Europaweg Afspraken met de provincie Gelderland
Het groene verkeer Inleiding Een goede en snelle bereikbaarheid zorgt natuurlijk voor minder fijnstof en lawaaioverlast. Beter is nog het aantal auto’s in de stad te verminderen. Om die reden geven we veel ruimte aan fietsers en stimuleren we het openbaar vervoer. Wat hebben we daarvoor gedaan? Fietsen door het centrum Vanuit het fietsplan is gevraagd om nader te onderzoeken in hoeverre het fietsen door het centrum wenselijk is en of het mogelijk gewijzigd moet worden. In oktober 2010 is een koopstroom-onderzoek uitgevoerd waarin ook een aantal vragen omtrent de leefbaarheid van het centrum zijn gesteld. Zo is onder meer gevraagd naar het fietsen door het centrum. Circa 85 % van de ondervraagden heeft aangegeven de huidige situatie (fietsen buiten winkelopeningstijden) te willen handhaven. De kosten worden in beeld gebracht bij de mobiliteitsagenda. Prioritering van die agenda vindt plaats bij de ombuigingen en voorjaarsnota. Bewegwijzering fietsroutes In 2010 heeft overleg plaatsgevonden met diverse belangenorganisaties. De fietsersbond is gevraagd een inventarisatie te maken van de ontbrekende cq. foutieve bewegwijzering. Dit hebben zij afgewezen. Vervolgens heeft de ANWB een inventarisatie gemaakt en een plan opgesteld. Hiervoor is eind 2010 opdracht gegeven. Schoolroutes In opdracht van de provincie is in 2009 een onderzoek uitgevoerd naar de fietsroutes die scholieren gebruiken. Hieruit is een aantal knelpunten naar voren gekomen. Deze knelpunten zijn middels een quick-scan nader geanalyseerd. De fietstunnel in de Havenstraat is een van de projecten. Het verbeteren van de opstelruimte voor fietsers op de kruising Keppelseweg – Energieweg is een ander project dat reeds is uitgevoerd. In 2011 zal worden gekeken naar de veiligheid voor fietsers op rotondes, deze is ook genoemd in het rapport. Prioritering van verkeersprojecten vindt plaats bij de ombuigingen en voorjaarsnota. Verkeersveiligheid, met name voor kwetsbare verkeersdeelnemers, is een belangrijk afwegingscriterium. Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen 1
Onderzoek fietsen door het centrum Bewegwijzering fietsroutes schoolroutes Realisatie park & ride voorziening station Wehl
53
Parkeren Inleiding Wanneer mensen hun bestemming hebben bereikt moeten ze hun auto of fiets op een goede manier kunnen stallen. We zorgen daarom voor voldoende en betaalbare parkeermogelijkheden en organiseren stallingruimte voor fietsen in het centrum. Wat hebben we daarvoor gedaan? Parkeergarage Varkensweide In verband met uitstel project Wonen op ’t Randje en mede daardoor beschikbaar blijven van voldoende parkeergelegenheid in en rond het centrum is er minder noodzaak tot snelle realisatie van gebouwde parkeervoorziening in parkeergarage Varkensweide. Daarom voorlopig uitstel realisatie. Wel wordt de rotonde bij de Varkensweide omgevormd tot kruising. Voorbereidingen hiertoe zijn opgestart. Parkeergarage Lookwartier De parkeergarage in het Lookwartier is een van de meest moderne garages van Nederland en is in 2010 opgeleverd. Parkeerdek Veentjes In verband met plaatsing van woningbouwproject Veentjes in ‘ijskast’, valt de noodzaak weg tot realisatie van parkeerdek Veentjes: geen uitstel, maar afstel. Parkeerverwijssyssteem Dit systeem is noodzakelijk om de parkeervoorzieningen in Doetinchem optimaal te kunnen gebruiken. Het systeem wordt op dit moment aanbesteed. Stallingsmogelijkheden fiets in het centrum Is afgerond. De stalling aan de Nieuwstad is opgeknapt en fors uitgebreid. Het bewaakt stallen van fietsen (Nieuwstad en Perlstein) is gratis geworden. Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
Parkeerdek Varkensweide Parkeergarage Lookwartier
afgerond
Parkeerdek de Veentjes parkeerverwijssysteem Stallingsmogelijkheden fiets in het centrum
afgerond
Wat heeft dat gekost?
54
Programma 7: Samenwerken aan besturen Bestuur Inleiding Het bestuur is aanspreekbaar en herkenbaar voor de Doetinchemmers. Nog meer als vroeger hebben en houden zij contact met de wijken en dorpen, met bedrijven en instellingen en met inwoners. Ook wil het ebstuur nauw samenwerken met provincie en andere gemeenten in de Achterhoek. Wat hebben we daarvoor gedaan? Programmacontracten GSO-2 en GSO-3 In het voorjaar van 2008 heeft de gemeente Doetinchem in het kader van het Gelders Stedelijk Ontwikkelingsbeleid (GSO) met de provincie Gelderland het Stadscontract Doetinchem voor de periode 2008 – 2011 gesloten. De provincie Gelderland heeft een bedrag van € 9.650.000,-- beschikbaar gesteld. GSO bestaat uit twee programma’s: wijkaanpak (Oosseld, Overstegen en Noord) en het sleutelproject De Schil (Brewinc, Hamburgerbroek-Noord en De Veentjes). Voorbeelden van activiteiten in 2010: MFA-Oosseld is in gebruik genomen, de C. Missetstraat is heringericht en er is een start gemaakt met de realisatie van cultuurcluster Brewinc. Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
programmacontracten GSO 2 en GSO 3
Regio Achterhoek Inleiding Samen met de andere gemeenten willen wij denken over en werken aan de toekomst van de Achterhoek. Om hier resultaten te boeken zal van eerder geëffende wegen moeten worden afgeweken. Wat hebben we daarvoor gedaan? Uitvoering werkzaamheden regio en programmateam volgen De Regio Achterhoek is de afgelopen periode druk bezig geweest met de voorbereiding van de Agenda 2020. Deze Agenda geeft in hoofdlijnen de onderwerpen en activiteiten aan die van eminent belang zijn om de Achterhoek (sociaal, fysiek en economisch) vitaal te houden. Gaandeweg het overleg over de Agenda 2020 is bij de Achterhoekse gemeenten het besef gegroeid om dit traject in gezamenlijk met het bedrijfsleven en de (maatschappelijke) organisaties te doen (de 3 O’s – overheid, ondernemers en organisaties). Inmiddels is afgesproken om dit idee verder uit te werken in een nieuwe structuur, waarbij de gedachten uitgaan naar het verlaten van de huidige regio Achterhoek organisatie naar een coöperatie 2020, waarbij de overheid , de maatschappelijke organisaties en de Ondernemers gezamenlijk optrekken en verantwoording dragen voor de activiteiten en resultaten van de Agenda 2020 van de Achterhoek. Tot slot het komende VNG-congres. Zoals bekend wordt deze in 2011 in de Achterhoek gehouden; de regio is - via een projectgroep van deelnemende gemeenten - druk bezig met de voorbereiding van dit congres. Doetinchem is verantwoordelijk voor het 'avondprogramma', dat in het centrum en in en bij het theater Amphion zal plaatsvinden. Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
Uitvoering werkzaamheden regio en programmateam volgen
55
Organisatie en communicatie Inleiding De gemeente zorgt ervoor dat inwoners en bedrijven goed en zo snel mogelijk worden geholpen. De communicatie en informatie naar hen toe is begrijpelijk en eenduidig en afspraken komen wij na. Voor de medewerkers van Doetinchem geldt dat wij van hen kwaliteit, integriteit en dienstbaarheid verwachten en zij op hun beurt een goed werkklimaat en ontwikkelmogelijkheden tegemoet kunnen zien. Wat hebben we daarvoor gedaan? Training/workshop ‘communicatief bewustzijn’ In 2010 zijn de uitgangspunten voor deze training (om onze gemeente nog bewuster te maken wat betreft de communicatie en informatie naar inwoners en bedrijfsleven toe) door ons geformuleerd en is een trainingsbureau geselecteerd. Begin 2011 worden de eerste workshops gehouden. Campagne opkomstbevordering verkiezingen Om de opkomst voor de gemeenteraadsverkiezingen in maart te bevorderen hebben wij de nodige actie ondernomen. Met behulp van onder andere de gemeentelijke website, de gemeentepagina in het Doetinchems Vizier en andere lokale media, werden inwoners van de gemeente opgeroepen om naar de stembus te komen voor de gemeenteraadsverkiezingen op 3 maart. De gemeente Doetinchem bracht tevens een ‘KiesKompas’ uit om stemgerechtigden te helpen bij het maken van een weloverwogen keuze. Uiteindelijk heeft Doetinchem een opkomstpercentage van 51,3% bereikt. Meetbaar maken van servicenormen kwaliteitshandvest De afdelingen zijn zelf verantwoordelijk voor het beschikbaar hebben van managementinformatie van de servicenormen van hun producten Als hulpmiddel hebben ze hiervoor de beschikking over een programma (Cognos). Met dit hulpmiddel kunnen ze gewenste informatie uit hun administratieve systemen halen. Eind dit jaar is de managementinformatie uitgebreid met de telefonische bereikbaarheid. Schrijven van brieven in eenvoudig Nederlands In 2010 is de training klantgericht schrijven succesvol afgerond en er zijn taalcoaches aangesteld in de organisatie die dit in de toekomst bewaken. E-loket, verbeteren website en minimaal 10 digitale transacties Begin 2011 zal de website voldoen aan de webrichtlijnen en daarmee voldoet de toegankelijkheid aan de wettelijke eisen. Wij bieden de burger de mogelijk om 14 producten digitaal via de website aan te vragen. Focus op de deregulering van producten Ook in 2010 dit jaar zijn er weer belangrijke stappen gezet in de richting van deregulering en administratieve lastenverlichting. Voorbeelden hiervan zijn vereenvoudiging van administratieve processen ( leidt tot eenvoudige brieven), de invoering van de omgevingsvergunning, en een nieuw (en eenvoudiger) handhavingsplan.
56
Gezicht geven aan Doetinchem Het jaar 2010 startte met de presentatie aan de buitenwereld (bedrijfsleven, instellingen en pers) van het concept 'Doetinchemmen' dat in 2009 met hulp van een gespecialiseerd bureau werd ontwikkeld. De website ging van start en de eerste campagnematerialen zijn vervaardigd. Vervolgens is een start gemaakt met de verdere uitwerking en implementatie van de campagne. Na de verkiezingen werd helder wat de omvang en implicaties van de bezuinigingen zijn. In dit kader hebben wij besloten om terughoudendheid te betrachten rond dit budget. Alleen zaken die reeds in gang waren gezet of ontwikkeld waren, worden afgemaakt dan wel worden bijgehouden ( bijvoorbeeld het actueel houden van de website). De doorontwikkeling van 'Doetinchemmen' is door ons stopgezet, waardoor een groot deel van het budget niet is besteed. Renovatie stadhuis De renovatie van het stadhuis verloopt volgens planning. De oplevering is gepland in mei 2011. Opgeleverd is een nieuw ingericht stadhuisplein, het Marktplein. Deze nieuwe plaats voor de warenmarkt is een groot succes geworden. Het is een belangrijke eerste stap in de richting van het plan voor een “Bruisend stadsplein”. Verbouw Havenstraat 80 (accommodatie afdeling buha) Voor de verbouw van de Havenstraat 80 is een definitief ontwerp gemaakt. De uitvoering van het plan is geplaatst in het kader van de afwegingen binnen het proces van ombuigingen. Prestatieveld
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
Training/workshop “communicatief bewustzijn” Campagne opkomstbevordering verkiezingen Activiteiten 2010 “balans in samenleving” Gezicht geven aan Doetinchem / citymarketing Meetbaar maken servicenormen kwaliteitshandvest E-loket; minimaal 10 digitale transacties Schrijven van brieven in eenvoudig Nederlands Verbeteren toegankelijkheid gemeentelijke website Focus op deregulering van producten Renovatie stadhuis Ontwerp verbouw Havenstraat (accommodatie buha)
Wat heeft dat gekost?
57
58
Programma 8: Goed omgaan met minder geld Een programma, maar toch anders Naast de zeven inhoudelijke programma’s bevatten de jaarstukken van de gemeente Doetinchem ook informatie over de algemene (dekkings-)middelen. Daarmee wordt het totaal aan uitgaven en inkomsten gecompleteerd. Het betreffen hier belastingen en heffingen, algemene uitgaven en inkomsten, de algemene uitkering gemeentefonds, geldleningen en beleggingen, mutaties op reserves, de bedrijfsvoering en saldi van kostenplaatsen en algemene dienst. Deze informatie gaat over de ondersteuning in de algemene financiële huishouding van de gemeente. De lasten en baten die hierop betrekking hebben, kunnen niet direct aan de inhoudelijke programma’s worden toegerekend. Het ‘Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten’ (BBV) schrijft voor dat deze onderwerpen worden toegelicht in specifieke paragrafen. Dit betekent dat in programma 8 de resultaten van de lasten en baten van de algemene dekkingsmiddelen opgenomen zijn, zonder inhoudelijke toelichting. Dit maakt het financiële beeld van de jaarstukken compleet. Aanvullend op programma 8 zijn in hoofdstuk 3 paragrafen met inhoudelijke toelichting over de volgende onderwerpen in de jaarstukken opgenomen:
Paragraaf 1 Paragraaf 2 Paragraaf 3 Paragraaf 4 Paragraaf 5 Paragraaf 6 Paragraaf 7 Paragraaf 8
Prestatieveld
Lokale heffingen Weerstandsvermogen (reserves en risico’s, risicobeheersing) Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid Rechtmatigheid
Resultaat
Resultaat Planning Middelen
Algemene uitkering Trendnota
afgerond
Ombuigingsproces gemeentelijke uitgaven Belastingen en heffingen leges Binnen loonsom 2010 Dubieuze debiteuren + voorzieningen Digitaliseren bestuurlijk dashboard Goedkeurende getrouwheidsverklaring 2009
afgerond
Goedkeurende rechtmatigheidsverklaring 2009
afgerond
Wat heeft dat gekost?
59
Goedkeurende getrouwheidsverklaring 2009
afgerond
Goedkeurende rechtmatigheidsverklaring 2009
afgerond
Wat heeft dat gekost?
1
60
Hoofdstuk 3 Paragrafen
62
Paragraaf 1
Lokale heffingen
1. Uitgangspunten voor onze leges, heffingen en tarieven Voor de leges, heffingen en tarieven hanteren we de volgende uitgangspunten: - We willen ons voorzieningenniveau handhaven en uitbreiden zoals beschreven in de programma’s met zo laag mogelijke belasting- en legestarieven; - Leges en rechten worden in principe 100% kostendekkend geheven; - De belastingen en heffingen worden zorgvuldig en efficiënt opgelegd en geïnd. 2. De kostendekkendheid van de tarieven Bij het rijk is al geruime tijd een discussie gaande over de verschillen in de tarieven tussen gemeenten en de onduidelijkheid van de gehanteerde tarieven in relatie tot de te maken kosten. Deze discussie kan leiden tot een verplichte harmonisatie van de tarieven en een verdere aanscherping van de noodzaak om tarieven met kostencalculaties te onderbouwen. Bij de ombuigingsoperatie Coach plus heeft onderzoek plaatsgevonden naar de kostendekkendheid van de legesplichtige activiteiten. Voor zover de tarieven nog niet kostendekkend waren, zijn toen acties ondernomen om te komen tot kostendekkende tarieven. Binnen de gehanteerde uitgangspunten zijn de legestarieven in principe kostendekkend. Dat geldt ook voor de tarieven van de afvalstoffenheffing, rioolrechten en begraafrechten. Na de invoering van het BTW-compensatiefonds mogen de heffingen voor de afvalinzameling en de rioolrechten meer dan kostendekkend zijn, omdat ook de BTW (die via het BTW-compensatiefonds wordt terugontvangen) toch binnen deze kosten verhaald mag worden. Dit geldt vanaf 2003 ook voor onze gemeente als beleidsuitgangspunt. 3. De opbrengsten van de gemeentelijke belastingen en heffingen Voor de belangrijkste gemeentelijke belastingen en heffingen zien de ramingen 2010 in vergelijking met de realisatie 2010 er als volgt uit. Belasting of heffing
Begroting 2010 na wijziging in €
Rekening 2010 in €
5.365.000 2.247.000 1.830.000
5.366.000 2.251.000 1.764.000
Afvalstoffenheffing/reinigingsrechten
6.446.000
6.465.000
Rioolrechten
3.984.000
4.030.000
350.000
351.000
Parkeerbelastingen
3.607.000
3.419.000
Bouwleges *
1.621.000
1.462.000
Onroerende zaakbelasting n Eigenaarsdeel woningen niet-woningen n Gebruikersdeel niet-woningen
Hondenbelasting
* Bij de raming 2010 is rekening gehouden met een lagere opbrengst bouwleges groot € 426.000 als gevolg van de economische crisis. De voor- dan wel nadelen op de afvalstoffenheffing/reinigingsrechten, rioolrechten, parkeerbelastingen en bouwleges zijn, rekening houdend met de werkelijke uitgaven, verrekend met de daarvoor bestemde voorzieningen.
63
4. Overzicht tarieven De belangrijkste tarieven voor het belastingjaar 2010 zijn: Belasting of heffing
tarief 2010
Onroerende zaakbelasting voor woningen: - Tarief eigenaar per waarde Onroerende zaakbelasting voor niet-woningen: - Tarief eigenaar per waarde - Tarief gebruiker per waarde Afvalstoffenheffing: - éénpersoonshuishouden - meerpersoonshuishoudens - extra emmer blauw - extra emmer groen - extra emmer grijs Rioolrechten - per aansluiting Hondenbelasting: - 1 hond - 2. honden
0,0929% 0,1619% 0,1344% € € € € €
210,60 283,80 49,80 73,20 120,00
€
159,00
€ €
64,32 160,80
5. Het kwijtscheldingsbeleid In de belastingverordeningen is geregeld dat kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen alleen verleend kan worden voor de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. Kwijtschelding wordt verleend op basis van de rijksnormen. Voor het verkrijgen van kwijtschelding moet een aanvraag ingediend worden, waarna een toets gemaakt kan worden met het inkomen en vermogen. Personen die in twee voorgaande jaren een aanvraag hebben ingediend krijgen automatisch een nieuw aanvraagformulier toegezonden. Indien meer dan 2 jaar kwijtschelding is verkregen, of men uitsluitend van een A.O.W.-uitkering dan wel een uitkering op grond van de Wet Werk en Bijstand heeft, kan volstaan worden met een verkorte aanvraag, die automatisch wordt toegezonden. In 2010 zijn de volgende bedragen (exclusief uitvoeringskosten) uitgegeven om uitvoering te kunnen geven aan het beleid: Belasting of heffing Kwijtschelding afvalstoffenheffing Kwijtschelding rioolrechten
64
Begroting 2010 in € 490.000
Rekening 2010 in € 461.000
260.000
289.000
1
6. Vergelijkend overzicht met andere gemeenten Voor de lokale heffingen wordt vaak een vergelijking gemaakt met andere gemeenten. Omdat elke gemeente de lasten op verschillende manieren doorberekent is gekozen voor een vergelijking op basis van “belastingdruk per huishouden”. Daarbij wordt uitgegaan van een soort standaardpakket, waarmee een bepaald huishouden in elke gemeente te maken krijgt. De uitgangspunten voor deze vergelijking in 2010 waren: • Het vergelijkbare huishouden bestaat uit 4 personen; • De gemiddelde waarde van een woning binnen een gemeente; • Het waterverbruik ten behoeve van de rioolheffing is 50 m³ per persoon; • Bij een gedifferentieerd tarief voor afval is de COELO berekening gevolgd. Wij hebben ons bij deze vergelijking gebaseerd op het overzicht van de COELO, zoals dat is gepubliceerd in de COELO Atlas 2010 over het belastingjaar 2010. Bij Doetinchem is tussen haakjes aangegeven hoe hoog Doetinchem staat in het rijtje van 12 gemeenten (l is hierbij de hoogste opbrengst / 12 het hoogst). Overzicht belastingdruk meerpersoonshuishoudens 2010 (eigenaar/bewoner)
Doetinchem Aalten Berkelland Bronckhorst Doesburg Duiven Montferland Oost Gelre Oude IJsselstreek Winterswijk Zevenaar Zutphen
OZB Tarief
OZB
Afval
Riool
Totaal 2010
0,0929% 0,0900% 0,1064% 0,0860% 0,1024% 0,0722% 0,0995% 0,0850% 0,0947% 0,0720% 0,0765% 0,0805%
215 (8) 209 247 199 237 167 231 197 219 167 177 187
284 (11) 235 248 223 221 285 230 241 261 237 147 274
159 (3) 148 299 230 210 176 187 204 199 348 152 173
658 (8) 592 794 652 668 628 648 642 679 752 476 634
Overzicht belastingdruk meerpersoonshuishoudens 2010 (geen eigenaar/alleen bewoner) Afval
Doetinchem Aalten Berkelland Bronckhorst Doesburg Duiven Montferland Oost Gelre Oude IJsselstreek Winterswijk
65
Riool
284 (11) 159 (3) 235 148 248 299 223 230 221 210 285 176 230 187 241 204 261 199 237 348
Totaal 2010 443 (5) 383 547 453 431 461 417 445 460 585
Zevenaar Zutphen
0,0765% 0,0805%
177 187
147 274
152 173
476 634
Overzicht belastingdruk meerpersoonshuishoudens 2010 (geen eigenaar/alleen bewoner) Afval
Doetinchem Aalten Berkelland Bronckhorst Doesburg Duiven Montferland Oost Gelre Oude IJsselstreek Winterswijk Zevenaar Zutphen
Riool
284 (11) 159 (3) 235 148 248 299 223 230 221 210 285 176 230 187 241 204 261 199 237 348 147 152 274 173
Afval
Riool
211 (10) 159 (4) 148 50 185 47 223 230 143 70 214 59 167 63 154 68 168 199 191 117 96 114 201 31
66
443 (5) 383 547 453 431 461 417 445 460 585 299 447
1
Overzicht belastingdruk eenpersoonshuishoudens 2010 (geen eigenaar/alleen bewoner)
Doetinchem Aalten Berkelland Bronckhorst Doesburg Duiven Montferland Oost Gelre Oude IJsselstreek Winterswijk Zevenaar Zutphen
Totaal 2010
Totaal 2010 370 (11) 198 232 453 213 273 230 222 367 308 210 232
De tarieven van de individuele gemeente kunnen niet één op één vergeleken worden: • De hoogte van bijvoorbeeld de onroerende zaakbelastingen is sterk afhankelijk van het gemeentelijke beleid; • De afvalstoffenheffing is afhankelijk van de wijze waarop de gemeente haar afvalbeleid voert. Het ophalen van oud papier kan bijvoorbeeld door de gemeente gedaan worden, maar ook door derden; • Bij rioolheffing wordt het tarief mede beïnvloed door het feit dat een aantal gemeenten nog mogelijk een deel financieren via de algemene middelen. En bovendien heeft de ene gemeente een groter buitengebied dan de ander, waardoor meer kosten moeten maken. Eerst indien alle gemeenten een zelfde beleid in deze voeren, en op dezelfde wijze haar uitvoering regelt, en de kosten registreert, geeft een één op één vergelijking een realistisch beeld.
67
68
Paragraaf 2
Weerstandsvermogen
1. Inleiding De paragraaf weerstandsvermogen geeft inzicht in de ‘robuustheid’ van onze financiële positie. Een robuuste financiële positie is van belang wanneer er zich een financiële tegenvaller voordoet. Het weerstandsvermogen is belangrijk onderdeel van de financiële positie. Door aandacht te hebben voor het weerstandsvermogen kan worden voorkomen dat elke financiële tegenvaller dwingt tot bezuinigen. Voor het beoordelen van de robuustheid van onze financiële positie is inzicht nodig in de omvang en in de achtergronden van risico’s en in de aanwezige weerstandscapaciteit om die risico’s te kunnen opvangen. In Doetinchem heeft het managen van risico’s in de afgelopen jaren al veel aandacht gehad. Die richtte zich op de gebieden waar substantiële risico’s dreigden. Geen beleidsnota dus met daarin een integrale beleidsvisie en doelen geformuleerd, maar heel praktisch risico’s managen. Dat hebben we ook in 2010 gedaan. U leest erover in de volgende deelparagrafen. In de begroting 2010 hebben we het kader voor ons risicomanagement beschreven. Dat kader vormt een schil om alle bestaande maatregelen en activiteiten. Samengevat gelden de volgende uitgangspunten bij het kader voor risicomanagement: • Het college is verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering en daarmee voor al het beleid en de risico’s op dat gebied. • Het college dient ervoor te zorgen dat de doelstellingen van risicomanagement worden bereikt. • De raad stelt het beleid voor het risicomanagement vast. De weerslag ervan leest u in de paragraaf weerstandsvermogen. • Risicomanagement is onderdeel van het integraal management van de afdelingen. Dit houdt in dat de afdelingshoofden verantwoordelijk zijn voor hun risico’s en het nemen van beheersings maatregelen. • Als de risico’s ondanks de beheersingsmaatregelen optreden komen ze ten laste van de algemene middelen van de gemeentebegroting. Daarvoor dient voldoende weerstandscapaciteit in de begroting aanwezig te zijn. Het is daarom van groot belang voor het college en de raad om inzicht te hebben in het weerstandsvermogen. 2.
Beleidskader weerstandsvermogen en risicomanagement
De paragraaf weerstandsvermogen starten we met ons beleidskader rondom weerstandsvermogen en risicomanagement. In eerste instantie gaat het daarbij om de verduidelijking van een aantal begrippen en de relaties tussen die begrippen. Daarna gaan we in op de wijze waarop we invulling wensen te geven aan weerstandsvermogen en risicomanagement. 2.1.
Weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit
De financiële positie van onze gemeente wordt bepaald door enerzijds de (structurele) sluitendheid van de begroting en anderzijds het weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen is de mate waarin financiële tegenvallers kunnen worden opgevangen, oftewel de mate waarin de beschikbare weerstandscapaciteit zich verhoudt met het totaal aan aanwezige risico’s c.q. de benodigde weerstandscapaciteit. De beschikbare weerstandscapaciteit van een organisatie is het geheel van middelen en mogelijkheden om niet begrote, onvoorziene en (mogelijk) substantiële kosten te dekken. De volgende aspecten van de begroting behoren tot de beschikbare weerstandscapaciteit: algemene reserve, flexibiliteit 69
begroting, post onvoorzien, rente eigen financieringsmiddelen, onbenutte belastingcapaciteit, stille reserves, mogelijkheid grondexploitaties. Voor een gezonde financiële positie moet de beschikbare weerstandscapaciteit gelijk of groter zijn dan de benodigde weerstandscapaciteit, dwz. dan het totaal aan (financieel vertaalde) risico’s. 2.2.
Weerstandscapaciteit en risicomanagement
De benodigde weerstandscapaciteit is het totaal aan financiële middelen dat nodig is om de risico’s die we als organisatie lopen financieel af te dekken. Risicomanagement moet ervoor zorgen de benodigde weerstandscapaciteit zo beperkt mogelijk te laten zijn. Risicomanagement bestaat uit een aantal stappen: risicoanalyse, risicoweging, risicobeheersing, bepaling resterende risico’s en dekking door weerstandscapaciteit. Risicoanalyse en risicoweging Om risico’s op een bepaald werkveld te identificeren en vervolgens te kwantificeren kijken we naar de risico’s die daar aanwezig zijn, de kans dat die risico’s zich daadwerkelijk gaan voordoen en het (financiële) effect dat dan optreedt. Risicobeheersing Risicobeheersing is erop gericht de kans op en/of het effect van risico’s te beheersen. Hierbij is een onderscheid tussen interne en externe risico’s zinvol: • Interne risico’s zijn risico’s die vanuit de eigen organisatie worden veroorzaakt. Een administratieve organisatie kan deze risico’s beperken. Door functiescheiding worden verantwoordelijkheden gescheiden. Hierbinnen wordt interne controle en toezicht opgesteld. • Externe risico’s zijn risico’s die van buitenaf komen. Hiertegen kan men o.a. verzekeringen afsluiten, voorzieningen treffen en bestemmingsreserves in het leven roepen. Daarnaast kunnen contracten en prestatieafspraken een rol spelen. Bepaling resterende risico’s en afdekking via weerstandscapaciteit Ieder risico met een aannemelijk effect op de organisatie dient op een of andere manier afgedekt te worden. Risicobeheersing leidt niet altijd tot volledige afdekking van de risico’s. Daarom is het goed te bepalen wat het (resterende) risico is dat niet afgedekt wordt door verzekeringen, voorzieningen, bestemmingsreserves, contracten, prestatieafspraken e.d. Vervolgens moet bekeken worden of en hoe dit resterende risico afgedekt kan worden door de weerstandscapaciteit op te bouwen. 2.3.
Administratieve organisatie en interne controle
Een belangrijke onderdeel van risicobeheersing is het opzetten van en werken conform administratieve organisatie (AO) en interne controle (IC). Dit zorgt voor betrouwbare, tijdige, actuele en volledige informatievoorziening in en over onze organisatie. Het ontbreken of onvolledig functioneren van de AO/IC zorgt voor risico’s in de beheersing van processen en activiteiten en de informatievoorziening erover. Zowel voor een optimale bedrijfsvoering alsook voor risicomanagement is een goede AO/IC dan ook van groot belang.
70
Administratieve organisatie In 2010 hebben we ondermeer de volgende processen en activiteiten beschreven: • Bestemmingsplannen • Accommodaties: diverse processen • Monumenten: diverse processen. • Brengstation Buha • Facturenstroom Buha • Integratieprocessen Werk en Inkomen en UWV • Grondzaken: diverse processen. • Processen Jouw unit en RMC afgerond. • Werk en inkomen: diverse processen. • Kasbeheer gemeentewinkel • Facturenverwerking gemeentebreed • Subsidieaanvragen bij derden, provincie, rijk en EU. ( additionele subsidies). De analist voor de AO/IC heeft ook een aantal beschreven processen op hun werking getoetst. Dit leidt tot rapportages aan de verantwoordelijke afdelingshoofden met eventueel adviezen tot bijstelling van beschrijvingen of aanpassing van de uitvoering. Tenslotte toetst de accountant bij de interim-controles o.a. de werking van de AO/IC. Interne controle Onze visie op (verbijzonderde) interne controle is dat die opgebouwd is vanuit een drietal, op elkaar afgestemde onderdelen: • maatregelen in het primaire proces die leiden tot een goede interne controle, zoals functiescheidingen, procedures en formulieren • (eventueel) in het proces verankerde kwaliteitscontroles ten behoeve van het lijnmanagement, bijvoorbeeld op besluiten (bij uitkeringen, subsidieverstrekkingen e.d. • een verbijzonderde interne controle vanuit een onafhankelijke positie in de organisatie (de afdeling Control&Advies), gericht op het vaststellen dat de beheersmaatregelen in het primaire proces hebben gefunctioneerd en dat de uiteindelijke output betrouwbaar is. In het jaarlijks op te stellen Controlplan worden de maatregelen en activiteiten beschreven. 2.4.
Verzekerde risico’s
Het afsluiten van verzekeringen om risico’s af te dekken is ook een onderdeel van risicobeheersing. Onze belangrijkste verzekeringen zijn: a. Brand-/opstal verzekering b. Aansprakelijkheidsverzekering c. Motorrijtuigenverzekering bedrijfswagenpark d. Bouwverzekering (C.a.r.) e. Rechtsbijstandverzekering f. Brandweerverzekering a. Brand-opstal verzekering Verzekerd zijn alle accommodaties en scholen van de gemeente Doetinchem. Gedekt zijn o.a. de kosten van inbraak, diefstal, brand, en schade a.g.v natuurverschijnselen (stormschade). Het voortgezet onderwijs is tevens verzekerd voor glasschaden.
71
b. Aansprakelijkheidsverzekering Verzekerd zijn zaak- personen en vermogenschade. Deze verzekering geeft o.a. dekking voor schade waarvoor de gemeente Doetinchem aansprakelijk is. Denk aan schade door slecht onderhoud van wegen, bomen. Verder is ook verzekerd vermogenschade. Als een bestuursorgaan van de gemeente een rechtmatig- of onrechtmatig besluit heeft genomen en hierdoor wordt schade veroorzaakt aan derden dan is dit onder voorwaarden verzekerd. c. Motorrijtuigenverzekering bedrijfswagenpark Alle voertuigen van de gemeente Doetinchem zijn wa-casco (all risks) verzekerd. d. Bouwverzekering (C.a.r.) Dit is een doorlopende aansprakelijkheidsverzekering die schade dekt die wordt veroorzaakt aan derden door. werkzaamheden tijdens grote projecten. Voorbeelden zijn schade aan gebouwen als gevolg van het slaan van een damwand, aanleggen riolering, aanleggen wegen etc. e. Rechtsbijstandverzekering Alle werknemers van de gemeente Doetinchem zijn verzekerd voor rechtsbijstand. f. Brandweerverzekering De brandweer van de gemeente Doetinchem is uitgebreid verzekerd voor ongevallen, arbeidsongeschiktheid en schade a.g.v. het verlies van eigendommen tijdens een uitruk. Verder heeft de gemeente Doetinchem nog de volgende verzekeringen: • Fraudeverzekering • Elektronicaverzekering • Machine, apparatuurverzekering • Ongevallen B&W en raad 3.
Inventarisatie van de beschikbare weerstandscapaciteit
De weerstandscapaciteit bestaat uit de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn, te dekken. De weerstandscapaciteit bestaat uit de volgende elementen: Incidentele capaciteit: 3.1. algemene reserve; 3.2. (algemene) reserve Grondexploitatie; 3.3. stille reserves; 3.4. Bestemde reserves. 3.5. Stelpost voor onvoorziene uitgaven incidenteel structurele capaciteit: 3.6. stelpost voor onvoorziene uitgaven structureel; 3.7. onbenutte belastingcapaciteit 3.8. ruimte in de begroting.
72
3.1.
Algemene reserve
De algemene reserve dient onder meer ter dekking van risico’s die onverhoopt uitkomen. De raad heeft eerder als beleidsuitgangspunt vastgesteld dat de gewenste omvang van deze reserve minimaal 10% (= € 11 miljoen) en maximaal 12% (= € 13 miljoen) van het relevante begrotingstotaal (d.i. exclusief grondexploitatie en legesplichtige activiteiten met eigen egalisatiereserves) dient te bedragen. Bij de trendnota begroting 2010 heeft de raad dit uitgangspunt tijdelijk bijgesteld en is het minimumniveau voor het financieel meerjaren- perspectief 2010-2013 bepaald op € 5 miljoen. De algemene reserve bedraagt per 31 december 2010 circa € 16,3 miljoen. Daarbij houden we rekening met de voorgestelde bestemmingen van het resultaat in deze jaarrekening 2010. Overigens zit in het saldo van de algemene reserve ook € 17,2 miljoen reserve verkoop Nuon-aandelen vrij beschikbaar. In de voorjaarsnota 2010 heeft de raad besloten tot het toevoegen van een deel van deze verkoopopbrengsten Nuon aan de algemene reserve. 3.2.
(Algemene) reserve Grondexploitatie
De reserve Grondexploitatie dient ter dekking van onverwachte en substantiële risico’s in de grondexploitatie. De ondergrens van deze reserve is vastgesteld op 10% van de boekwaarden van de grondexploitaties; de bovengrens op 12%. De reserve grondexploitatie staat in verbinding met de algemene reserve via een zogenaamd cascademodel. Beneden de ondergrens en als geen verdere bijsturing op de grondexploitatie mogelijk is, wordt de reserve aangevuld uit de algemene reserve. Boven de bovengrens vervalt de specifieke bestemming en vloeien middelen toe aan de algemene reserve. Dit, voor zover er geen substantiële risico’s bekend zijn in de grondexploitatie, die een hogere reserve noodzakelijk maken. De reserve Grondexploitatie bedraagt per ultimo 2010, rekening houdend met de voorgestelde bestemmingen van het resultaat in deze jaarrekening 2010 circa € 5,5 miljoen negatief. Om de vastgestelde ondergrens van € 7 miljoen te bereiken is bij de bestemming van het resultaat 2010 via het cascademodel een dotatie uit de algemene reserve nodig van € 12,55 miljoen. Voor verdere toelichting op de reserve grondexploitatie wordt verwezen naar hoofdstuk 3, paragraaf 7 Grondbeleid. 3.3.
Stille reserves
Bezittingen die de gemeente niet gebruikt voor de publieke taak en die we binnen 1 jaar kunnen verkopen, dragen bij aan de stille reserves als de marktwaarde groter is dan de waarde op de balans. In 2010 liepen twee projecten die zijn gericht op het afstoten van overtollige gemeentelijke eigendommen. Het project herontwikkeling gemeentelijke gebouwen resulteert o.a. in het verkopen van diverse cultuurpanden. De opbrengst ervan is al in het financieel meerjarenperspectief 2010-2013 verwerkt. Het project bestemming Samengevoegde Complexen (Saco’s) inventariseert gemeentelijke eigendommen in de grondexploitatie. Deze eigendommen worden opnieuw bestemd dan wel afgestoten. De projecten lopen over meerdere jaren. De opbrengsten worden in de jaarstukken vertaald. Daarnaast worden geen stille reserves op dit onderdeel geraamd. Ook bij de financiële vaste activa kunnen stille reserves voorkomen. In 2010 bezaten we aandelen BNG. Deze aandelen zijn niet vrij verhandelbaar. De koerswaarde van de BNG aandelen is theoretisch hoger dan de balanswaarde. Toch rekenen we deze stille reserve niet tot de beschikbare weerstandscapaciteit omdat de ontvangen dividenduitkeringen onderdeel uitmaken van de exploitatie. De aandelen NUON zijn inmiddels verkocht, met uitzondering van het netwerkdeel. De opbrengst is deels in een bestemde reserve geplaatst om de structurele dividendopbrengsten hiervan te compenseren. De rest is ingezet in de begroting of toegevoegd aan de algemene reserve. 73
3.4.
Bestemde reserve in de weerstandscapaciteit
Bestemmingsreserves zijn die reserves waaraan de raad een specifieke bestemming heeft gegeven. Zolang de raad de bestemming kan veranderen, kunnen deze tot de weerstandscapaciteit worden gerekend. Een deel van deze reserves kan niet meer worden herbestemd. Dat zijn de reserves ter dekking van kapitaallasten van gebouwen en voorzieningen van de gemeente en de reserves voor overheidstaken. Voor zover de bestemmingsreserves kunnen worden herbestemd worden deze meegerekend tot de weerstandscapaciteit. Natuurlijk blijven deze reserves primair bestemd voor hun oorspronkelijke doel/activiteit. De raad kan echter als er aanleiding toe is, besluiten deze reserves te herbestemmen om ongedekte risico’s alsnog af te dekken. In de inventarisatie van de paragraaf 4 zult u echter lezen dat volgens onze analyses alle risico’s afgedekt Er zijn geen ongedekte risico’s aanwezig. Totaal van de bestemmingsreserves per 31 december 2010 Reserves ter dekking van kapitaallasten en overheidstaken Resteert bestemmingsreserves voor de weerstandscapaciteit 3.5. 3.6.
€ 58,5 miljoen € 30,6 miljoen € 27,9 miljoen
Stelpost in de begroting voor onvoorziene uitgaven – incidenteel Stelpost in de begroting voor onvoorziene uitgaven – structureel
Er zijn twee stelposten opgenomen voor onvoorziene uitgaven. Er is een stelpost voor incidentele lasten van € 79.000. Daarnaast hebben we een stelpost voor structurele lasten van € 70.000. Voor het aanwenden van deze budgetten passen wij spelregels toe. In 2010 is een voordeel gerealiseerd van € 109.000 doordat hierop geen beroep is gedaan. 3.7.
Onbenutte belastingcapaciteit
Er is sprake van onbenutte belastingcapaciteit als we niet de maximale mogelijkheden benutten om de burger lasten op te leggen. De norm die daarvoor geldt zijn de tarieven die het rijk toepast bij gemeenten in financiële nood (artikel 12 Financiele-verhoudingswet). De financieel belangrijkste belasting is de onroerende zaak belasting (OZB). De onbenutte belastingcapaciteit OZB is berekend volgens onderstaand overzicht: Belastingcapaciteit OZB woz waarde woonruimten woz waarde niet woonruimten x 2 totaal percentage art 12 Fvw juni circ. 2010 maximale opbrengst volgens art 12 Fvw werkelijke opbrengsten woonruimten werkelijke opbrengsten niet-woonruimten totale opbrengst 2010
5.781.000.000 2.785.000.000 8.566.000.000 0,1201% 10.287.766 5.366.000 4.014.000 9.380.000
onbenutte capaciteit
907.766
Voor de leges worden waar mogelijk kostendekkende tarieven gehanteerd. Voor de tarieven van bijv. paspoorten en rijbewijzen zijn wettelijke maxima vastgesteld. Er is op dit onderdeel geen onbenutte capaciteit.
74
Lees voor uitgebreide informatie over belastingen en leges de paragraaf 1 Lokale heffingen. 3.1.
Ruimte in de begroting
Het realiteitsgehalte van de begrotingsruimte kan worden afgemeten aan rekeningoverschotten. In de dashboardrapportages van 2010 zijn per saldo voordelige tussentijdse rekeningresultaten gepresenteerd. Dit waren voornamelijk incidentele voordelen. De raad heeft over de dashboardrapportages besloten, waarna de begroting 2010 is gewijzigd. 3.2.
Overzicht beschikbare weerstandscapaciteit
In volgend overzicht leest u wat de omvang is van onze weerstandscapaciteit, onderverdeeld naar incidenteel en structureel. Deze weerstandscapaciteit vormt buffer voor de ongedekte risico’s die in de volgende paragraaf worden beschreven. Nr. 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5
3.6 3.7 3.8
4.
Omschrijving Incidentele capaciteit
Bedrag (x 1.000)
Algemene reserve Reserve Grondexploitatie Stille reserves Bestemde reserves (waarvan bestemming kan worden aangepast) Stelpost onvoorziene uitgaven incidenteel Totaal incidentele capaciteit Structurele capaciteit Stelpost onvoorziene uitgaven structureel Onbenutte belastingcapaciteit Ruimte in de begroting Totaal structurele capaciteit
16.324 7.050 0 27.900 79 51.353 70 908 0 978
Inventarisatie van de benodigde weerstandscapaciteit: de risico’s
Voor het weerstandsvermogen zijn alleen die risico’s van belang die niet zijn te ondervangen met maatregelen zoals beheersingsmaatregelen, verzekeren, treffen van voorzieningen. Dit zijn de ongedekte risico’s. Reguliere risico’s die kunnen worden opgevangen door een verzekering en/of door een voorziening worden in deze paragraaf niet meegeteld. Tot het inventariseren van de risico’s behoort ook het inventariseren van de beheersingsmaatregelen en het analyseren van de ongedekte (delen van) risico’s. Voor de ongedekte (delen van) risico’s dient voldoende weerstandscapaciteit aanwezig te zijn. 4.1.
Risico’s in exploitatiebegroting
In deze paragraaf beschrijven we de risico’s voor enkele grote budgetten en/of activiteiten. Met het managen van (de risico’s in) deze budgetten / activiteiten beheersen we het overgrote deel van de begroting. Bovendien weten we uit ervaring dat dit dé risicogebieden in de gemeentebegroting zijn.
75
4.1.1. Loonsom De loonsom 2010 bedroeg circa € 30,2 miljoen, dat is circa 19% van de lasten in de exploitatiebegroting. Hiervan is € 28,9 miljoen begroot voor de loonkosten van het ambtelijke apparaat inclusief de brandweer. Het overige deel zijn begrote loonkosten voor de bestuursorganen en het gemeentepersoneel bij Amphion. Risico: Overschrijden van de loonsom. Tot 2007 was één van de knelpunten in onze organisatie de jaarlijkse overschrijding van de loonsom. Beheersingsmaatregelen: Vanaf 2007 zijn vier maatregelen genomen om dit knelpunt op te lossen: • Spelregels loonsombudget zijn vastgesteld. • Loonsombudgetten per afdeling zijn vastgesteld, inclusief het deel van het loonsombudget dat ten laste van kredieten e.d. gebracht moet worden(de zgn. omzettaakstelling). • Maandelijks wordt de loonsommonitor geactualiseerd. • Maandelijks wordt de loonsommonitor besproken in het managementgesprek tussen directeur bedrijfsvoering en afdelingshoofd. Gaven de jaarrekeningen tot en met 2006 een forse overschrijding op de loonsom te zien, vanaf 2007 blijven we binnen het loonsombudget. Vanaf 2007 is het loonsombudget het kader waarbinnen het afdelingshoofd keuzes maakt voor uitvoering en/of uitbesteding. Dit leidt tot heldere verantwoordelijkheden en voorkomt overschrijdingen op het loonsombudget. Ongedekt (deel van) risico: Omdat kaders en verantwoordelijkheden volstrekt helder zijn geformuleerd en in de praktijk werken, is er geen ongedekt risico op het loonsombudget. In 2010 is begonnen met de automatisering van de loonsomprognoses met als doel efficiency en verhoging van de betrouwbaarheid. Ongedekt (deel van) risico voor wachtgeldverplichtingen zittende wethouders: Voor de wachtgeldverplichtingen aan wethouders hebben wij een voorziening gevormd. Bepalend voor de instelling van deze voorziening is het ongelijkmatige karakter van deze verplichtingen. De wachtgeldvoorziening heeft een horizon die gelijk is aan de duur van twee raadsperioden, ofwel acht jaar. De maximaal te verwachten wachtgeldverplichtingen van de zittende wethouders zijn voor 75% opgenomen in de begroting. Het risico van 25% kan worden opgevangen binnen de voorziening. 4.1.2. Wet werk en bijstand Inkomensdeel: Algemeen risico: Als gevolg van fouten in de uitvoering van de Wet werk en bijstand (WWB) inkomensdeel ontstaat een risico dat uitgaven hoger zijn dan was geraamd zonder dat deze worden gecompenseerd door rijksinkomsten. Met name bij sterke stijging van het aantal uitkeringsgerechtigden kan het om substantiële bedragen gaan.
76
Beheersingsmaatregelen: De AO processen van de WWB zijn beschreven en worden jaarlijks geactualiseerd. De afdeling Werk en inkomen die de wet uitvoert heeft medewerkers in dienst die de uitvoering toetsen op het proces (Interne controleurs) en op de inhoud (kwaliteitsmedewerkers). De interne controleurs hebben een regionaal overleg met collega’s uit andere gemeenten om kennis en ervaring over nieuwe ontwikkelingen uit te wisselen. Daarnaast houden we jaarlijkse rechtmatigheidcontroles op het WWB. Bij de controle in 2010 zijn enkele geringe fouten geconstateerd die ruim binnen de marge bleven. Risico’s door de financieel-economische crisis en maatregelen: Voor de risico’s door het stijgend aantal uitkeringsgerechtigden is een bestemmingsreserve gevormd. De reserve WWB bedroeg per 1 januari 2010 circa € 0,7 miljoen. Als gevolg van de economische crisis was er al rekening mee gehouden dat deze reserve ultimo 2010 nihil zou zijn. Op basis van de trendnota was als gevolg van de economische crisis in de primitieve begroting 2010 voor de Wet Werk en Bijstand (WWB) een nadeel geprognosticeerd van € 3,1 miljoen. Bij de 2e financiële monitor is dit nadeel verlaagd met € 1,3 miljoen tot € 1,8 miljoen. Met het resultaat in deze jaarrekening bedraagt het uiteindelijke nadeel € 1,94 miljoen ten laste van het rekeningresultaat. Wel moet hierbij opgemerkt worden dat in deze jaarrekening 2010 voor circa € 2,8 miljoen beroep is gedaan op de zogenoemde achtervangovereenkomst van het rijk. Deze achtervangovereenkomst houdt in dat een gemeente hier een beroep op kan doen als de werkelijke uitgaven meer dan 10% bedraagt als de rijksbijdrage voor het inkomensdeel WWB. Genoemd bedrag van € 2,8 miljoen is als vordering op het rijk verantwoord in deze jaarrekening. Omdat het rijk strikte voorwaarden hanteert voor het toekennen van deze vordering, lopen we hierbij wel enig risico. Omdat we er vanuit gaan dat wij aan de toetsingscriteria voldoen, hebben wij deze vordering naar ons oordeel terecht verantwoord in de jaarrekening 2010. Ongedekt (deel van) risico: Naast genoemd risico verwachten we verder geen andere (ongedekte) risico’s. Wel blijven we scherp de actuele ontwikkelingen volgen in het aantal uitkeringsgerechtigden. Werkdeel: Risico’s: Als gevolg van fouten in de uitgaven van het WWB werkdeel ontstaat een risico dat er een teruggave of boete betaald moet worden aan het Rijk. Dit, bij overschrijding van de toegestane foutenmarges. Indien de rijksmiddelen niet worden uitgegeven moeten deze worden terugbetaald aan het rijk. Onder meer hiervoor is het participatiebudget (transitoria) gevormd. Als de rijksmiddelen ontoereikend zijn om de re-integratietrajecten en andere uitstroombevorderende maatregelen te kunnen betalen zal het budget uit gemeentelijke middelen moeten worden aangevuld. In 2010 hebben we geen beroep hoeven doen op de gemeentelijke middelen. Beheersingsmaatregelen: De AO en IC zijn op dezelfde wijze geregeld als hiervoor beschreven onder het inkomensdeel. Daarnaast houden we jaarlijkse rechtmatigheidcontroles op het WWB. Bij de controle in 2010 zijn enkele geringe fouten geconstateerd die ruim binnen de marge bleven. Risico’s door de financieel-economische crisis en maatregelen: Door de crisis stijgt het aantal bijstandsontvangers en daarmee ook de re-integratiekosten, die ten laste van het participatiebudget gebracht kunnen worden.
77
Ongedekt (deel van) risico: Naast deze nadelen verwachten we geen andere (ongedekte) risico’s. Wel blijven we scherp de actuele ontwikkelingen volgen in het aantal uitkeringsgerechtigden. 4.1.3. Gesubsidieerde instellingen Risico: Open eind financiering van gesubsidieerde instellingen en verenigingen, waardoor onverwachts lasten worden afgewenteld op de gemeente. De gemeente Doetinchem droeg in 2010 circa € 18 miljoen over aan instellingen en verenigingen waarvoor zij prestaties leveren op het gebied van cultuur; welzijn; jeugd; zorg en sport. Dit bedrag vormt ruim 11 % van onze begroting. Beheersingsmaatregelen: Doetinchem geeft subsidie aan diverse instellingen en verenigingen in de gemeente. De subsidies zijn gebaseerd op de subsidieverordening gemeente Doetinchem. Daarin staan voorwaarden en spelregels beschreven voor onze relatie. Er zijn een aantal (grote) gesubsidieerde instellingen waarmee we onze relatie specifiek hebben vastgelegd in een budgetcontract: IJsselkring, Yunio, Muziekschool, Bibliotheek, Stichting sport en recreatie, Huppel Inn, Sportcentrum Rozengaarde en Gruitpoort. Daarin zijn meerjarig afspraken gemaakt over prestaties en financiële middelen. Alle partijen weten door het contract waar ze aan toe zijn. Voor Amphion gold in 2010 nog een exploitatiesubsidie . Dit leidt tot een meer open subsidierelatie gebaseerd op de jaarlijkse begroting van de instelling. Met Amphion wordt een budgetcontract gesloten nadat de instelling enige ervaring heeft opgedaan met de exploitatie van de nieuwbouw. De nieuwe exploitatie vormt dan de basis voor het budgetcontract. De subsidies aan de kleinere instellingen en verenigingen worden gebaseerd op de subsidieverordening. Voor tekorten of faillissementen is de gemeente niet direct aansprakelijk. Wel kunnen we op grond van politieke overwegingen besluiten om extra middelen toe te kennen. Deze besluiten worden binnen de integrale afweging van de begroting genomen. Deze situatie heeft zich in 2010 niet voorgedaan. Ongedekt (deel van) risico: Als in 2010 / 2012 met alle grote instellingen een budgetcontract is getekend zijn er geen ongedekte risico’s aanwezig. Het ongedekt risico tot die tijd bij Amphion en Gruitpoort achten wij verwaarloosbaar. 4.1.4. Verbonden partijen Risico: • Beperkt zicht op de publiek-private samenwerkingen en de daaraan verbonden risico’s; Beheersingsmaatregelen: In Paragraaf 6 Verbonden partijen worden de doelen, belangen, de risico’s en de rapportage-momenten voor elke verbonden partij beschreven. Lees daarvoor paragraaf 6. Uit die analyse zijn ons geen ongedekte risico’s gebleken.
78
4.1.5. Stichting IJsselgraaf Risico’s en beheersingsmaatregelen: De stichting IJsselgraaf is het bestuur van het openbaar primair onderwijs in de gemeenten Bronckhorst, Doesburg en Doetinchem. De gemeenten zijn toezichthouder van het openbaar onderwijs. Dat is gestructureerd in een Toezichthoudend overleg. Ook benoemen zij tweederde deel van het bestuur van de stichting. In 2009 is duidelijk geworden dat IJsselgraaf financiële problemen heeft. Om die reden is het bestuur van IJsselgraaf in september 2009 opgestapt. Daarvoor had het bestuur in overleg met de gemeenten al een aantal maatregelen genomen gericht op continuïteit van de stichting en op het verbeteren van de financiële positie. Ongedekt (deel van) risico: In 2010 is het toezicht georganiseerd door deze onder te brengen in een gemeenschappelijke regeling. (zie hiervoor ook de paragraaf verbonden partijen). Met de deelnemende gemeenten en Stichting IJsselgraaf zijn toetsingcriteria geformuleerd waaraan de financiële positie en risico’s kunnen worden beoordeeld. 4.1.6. Algemene uitkering uit Gemeentefonds Risico: Het rijk gaat bezuinigen om het begrotingstekort weg te werken. De wijze waarop en de fasering is echter nog steeds onduidelijk. Ook in de decembercirculaire 2010 is dit nog niet doorvertaald in de uitkeringsfactoren van de algemene uitkering uit het gemeentefonds. In het voorjaar 2011 sluiten het rijk en de VNG een bestuursakkoord. De resultaten worden doorvertaald in de mei- of junicirculaire 2011 gemeentefonds. Beheersingsmaatregelen: Wij kunnen geen invloed uitoefenen op de macro-economische ontwikkelingen van het Gemeentefonds. Wel verzamelen we proactief de informatie over relevante ontwikkelingen en vertalen deze naar onze gemeentebegroting. Via de planning & controlcyclus en zo nodig tussentijds besluiten wij over maatregelen in de gemeentebegroting. Ongedekt (deel van) risico: Voor de jaren 2012, 2013 en 2014 hebben we gerekend met een incidenteel risico van € 7 miljoen. In de prognose van de algemene reserve bij de begroting 2011 hebben we dit opgenomen. Voor risico’s in 2015 houden we nog eens rekening met € 1 miljoen incidenteel. Bovendien houden we in het kader van de ombuigingen rekening met een structureel nadeel van € 2,5 miljoen. Naar onze mening zijn er voor de algemene uitkering dan ook geen ongedekte risico’s aanwezig. 4.2.
Risico’s in de Grondexploitatie
Risico’s: • Marktrisico’s: algemene risico’s die invloed hebben op alle projecten zoals het risico dat de rente stijgt of dat de economie verslechterd. • Projectspecifieke risico’s: risico’s die gerelateerd zijn aan de betreffende locaties, zoals het risico dat bodemverontreiniging wordt aangetroffen. • Beperkte overkoepelende samenhang en sturing van de projecten.
79
Beheersingsmaatregelen: Ook in 2010 zijn de grondexploitaties geactualiseerd op basis van een uniforme systematiek. Daarbij zijn marktrisico’s en projectspecifieke risico’s in beeld gebracht. Alle risico’s zijn zoveel mogelijk gekwantificeerd in de berekeningen voor de projecten. Aan de hand van de actuele grondexploitaties heeft de raad kredieten voor het komende jaar beschikbaar gesteld. De bouwprojecten worden uitgevoerd volgens gemeentebrede spelregels voor projectmatig werken. Deze zijn vervat in een handleiding projectmatig werken. Negatieve geprognosticeerde plansaldi in de grondexploitaties worden afgedekt door het treffen van voorzieningen en risico’s door het vormen van een reserve grondexploitatie. De voorzieningen komen via het resultaat ten laste van de reserve grondexploitatie. Aan de hand van de geprognosticeerde plansaldi wordt bepaald of de reservepositie afdoende is. De ondergrens van de reserve grondexploitatie is vastgesteld op 10% van de boekwaarden van de grondexploitaties; de bovengrens op 12%. Op grond hiervan moet de minimale ondergrens € 7 miljoen (10%) bedragen (Cascademodel). De reserve grondexploitatie staat in verbinding met de algemene reserve. Beneden de vastgestelde ondergrens en als geen verdere bijsturing op de grondexploitatie mogelijk is, wordt de reserve aangevuld uit de algemene reserve. Rekening houdend met deze grens vervalt de specifieke bestemming en vloeien middelen toe aan de algemene reserve of worden hier juist aan onttrokken. Dit, voor zover er geen substantiële risico’s bekend zijn in de grondexploitatie, die een hogere reserve noodzakelijk maken. In de jaarrekening 2010 wordt bij de bestemmingsvoorstellen voorgesteld om circa € 12,55 miljoen te onttrekken uit de algemene reserve bedrijfsvoering volgens het Cascademodel. Van generale raming naar projectspecifieke sturing In 2010 hebben we het risicomanagement voor de grondexploitatie en speciaal binnen de projecten verder ontwikkeld. Er is nu een risicokaart voor elk project zodat we inzicht hebben in de risico’s, de mogelijke maatregelen om ze te beheersen en de eventueel benodigde weerstandscapaciteit. Voor de ontwikkeling van de reserve grondexploitatie in meerjarenperspectief wordt verwezen naar paragraaf 7 Grondbeleid. Ongedekt (deel van) risico: Door onze manier van werken (jaarlijkse actualisatie, treffen voorzieningen, cascademodel, rechtmatigheidcontrole) en de maatregelen voor de economische crisis achten wij bij het opmaken van deze rekening geen ongedekte risico’s aanwezig. Wel onderkennen we de noodzaak tot voortdurende aandacht voor de risico’s in de grondexploitatieprojecten. 4.3.
Risico’s in de balans
Naast risico’s in de exploitatie zijn er ook risico’s in de balans. De meest risicovolle posten en de maatregelen om deze te beheersen worden hierna genoemd. 4.3.1. Debiteurenrisico’s Risico: Niet tijdig of niet innen van uitstaande vorderingen.
80
Beheersingsmaatregelen: Onze gemeente heeft een actief invorderingsbeleid. We hanteren strikte spelregels voor herinneringen, aanmaningen en dwangbevelen. Vorderingen die we niet tijdig incasseren dragen we over aan een incassobureau. De AO en IC op deze processen zijn goed geregeld en beschreven. De uitvoering wordt periodiek getoetst door de medewerker interne controle van de afdeling financiële administratie. Daarnaast toetst de analist voor de AO/IC jaarlijks de werking van de processen. Belastingvorderingen Jaarlijks wordt er ca voor 20,8 miljoen aan belastingvorderingen opgelegd. Deze vorderingen hebben o.a. betrekking op onroerendgoedbelasting, afvalstoffenheffing, hondenbelasting, rioolrechten, reinigingsrechten, reclamebelastingen en grafrechten. In de jaarrekening 2010 is er sprake van een openstaand debiteurensaldo belastingen van afgerond € 943.000. Op basis van de verschillende parameters is de benodigde voorziening voor dubieuze belastingvorderingen bepaald op € 265.000. Uit deze voorziening kunnen de oninbare vorderingen worden afgedekt. De omvang van de voorziening bedraagt afgerond 1,3 % van de jaarlijks belastingopbrengsten. Ten opzichte van de jaarrekening 2009 is de benodigde voorziening dubieuze belastingvorderingen met € 50.000 neerwaarts bijgesteld omdat er in 2010 onder andere sprake is van een lager openstaand saldo dan in 2009. (€ 1.062.000). Private en overige publieke vorderingen In 2010 is voor ca. € 80 miljoen aan private en overige publieke vorderingen gefactureerd. De vorderingen hebben onder andere betrekking op parkeervignetten, ophalen grof vuil, bouwleges, leges gemeentewinkel , huur panden en overige diverse private vorderingen. In de jaarrekening 2010 is per 31-12-2010 een debiteurensaldo opgenomen van € 2,5 miljoen (exclusief openbare lichamen). De voorziening dubieuze vorderingen is op basis van diverse criteria berekend op € 319.000,=. De omvang van de voorziening bedraagt afgerond 0,4% van de totaal gefactureerde vorderingen over jaarschijf 2010. De voorziening dubieuze debiteuren voor private en overige publieke vorderingen is in 2010 ten opzichte van 2009 met 84.000 gunstiger bijgesteld omdat er sprake is van een lager openstaand saldo in 2010 ten opzichte van het jaar 2009. Voorziening dubieuze debiteuren De voorziening dubieuze debiteuren bedraagt per 31-12-2009 € 708.000. Op basis van de 2e financiële monitor is de voorziening opgehoogd met € 200.000. Verder wordt er jaarlijks op basis van de begroting bij de onderdelen afvalstoffenheffing en rioolrecht een totaal bedrag van € 40.000 toegevoegd aan de voorziening. In 2010 is voor afgerond € 276.000 oninbare vorderingen ten laste van de voorziening verwerkt. Door enerzijds de afname van de openstaande saldi en anderzijds de ihogere ontrekking (€ 276.000) uit de voorziening dan de toevoeging (€ 240.000) is er in 2010 een voordelig a-structureel effect ontstaat van € 88.000. Mogelijke oorzaken die kunnen leiden tot oninbaarheid van de openstaande posten zijn: • Overleden zonder erfgenaam • Geen verhaalsmogelijkheid • Minnelijke schuldsanering • Vertrokken onbekend waarheen • Faillissementen • Verjaring • Administratief niet correct (vordering is niet juist opgevoerd) • Erfenis niet aanvaard
81
ontwikkeling voorziening dubieuze debiteuren 2010: Balans 31-12-2009 708.000 2e financiële monitor 200.000 Begroting 40.000 Afboekingen oninbare posten 2010 -276.000 Subtotaal 672.000 Benodigde voorziening: belastingen 265.000 Benodigde voorziening: overige vorderingen 319.000 Balans 31-12-2010 584000 Voordelig resultaat voorziening dubieuze debiteuren 88.000 Ongedekt (deel van) risico: Naast de getroffen maatregelen en voorzieningen achten wij geen ongedekte risico’s aanwezig. 4.3.2. Financieringsrisico’s Risico: Er ontstaan gaten in de begroting door financieringsrisico’s. Tot de financieringsrisico’s behoren: renterisico’s, kredietrisico’s, liquiditeitsrisico’s, waarborgen en garanties. Beheersingsmaatregelen: De financieringsfunctie van de gemeente is omgeven door diverse wettelijke kaders, een Treasurystatuut en maatregelen van AO en IC. Uit die regelingen en maatregelen moge de risico’en daarmee het belang van deze functie en activiteiten blijken. Men denke aan de oorzaken van financieel-economische crisis en aan de forse verliezen die verschillende overheden hebben geleden door (naar achteraf bleek) risicovolle beleggingen en bankrekeningen. Gelukkig zijn deze risico’s ons bespaard gebleven! Het sterkt ons in het beleid van behoudend uitzetten en het doen van zaken met een beperkte groep van solide financiers (tenminste AAA(tripleA)-rating). We voeren verschillende beheersingsmaatregelen uit die wettelijk verplicht zijn en door de provincie als toezichthouder worden getoetst. Daarnaast is het Treasurystatuut kader voor de financieringsfunctie. Voor een uitvoerige beschrijving van het wettelijk kader, de risico’s en de maatregelen in de financieringsfunctie verwijzen we naar de paragraaf 4 Financiering. Onze gemeente staat vanuit het verleden garant voor betaling van rente en aflossing van diverse geldleningen. Ons huidige beleid is dat de gemeente geen garantstellingen verleent, tenzij een zwaarwegend algemeen belang in het geding is. Garantieverzoeken worden doorverwezen naar waarborgfondsen. In 2009 heeft een doorlichting plaatsgevonden van de garantie- en verstrekte leningen portefeuille waarbij de financiële en juridische risico’s opnieuw zijn beoordeeld. Daaruit is geconcludeerd dat de financiële positie van de geldnemers geen aanleiding geeft tot te verwachten claims op de door de gemeente verstrekte garanties. Ongedekt (deel van) risico: Naar de huidige inzichten achten wij geen ongedekte financieringsrisico’s aanwezig.
82
4.3.3. BTW Compensatiefonds Risico: De belastingdienst kan controles uitvoeren bij het BTW-compensatiefonds. Wanneer blijkt dat ten onrechte BTW is gecompenseerd/verhaald kan dit leiden tot terugbetaling. Beheersingsmaatregelen: In 2010 is er een BTW-controle geweest. Het ziet er naar uit dat we in 2011 een aanslag btwcompensatiefonds van de belastingdienst opgelegd krijgen van ruim €1,2 miljoen. Het bedrag is een nabetaling over de afgelopen zes jaren (2004 t/m 2010) vanwege te weinig afgedragen btw aan de belastingdienst. De belangrijkste oorzaken van deze aanslag zijn de complexiteit van het btw-compensatiefonds en de belastingdienst die niet jaarlijks controleert, maar jaren wacht met de controle. Daardoor worden fouten in de btw-administratie niet snel gecorrigeerd. Overigens wordt niet alleen onze gemeente geconfronteerd met nabetalingsaanslagen van deze omvang. Vrijwel alle gemeenten worden hiermee geconfronteerd. De VNG heeft daarom ook over dit onderwerp een brandbrief geschreven aan de minister. Invoering BTW-compensatiefonds Vanaf 1 januari 2003 is het BTW compensatiefonds (BCF) in het leven geroepen. Het doel van het fonds is om het kostenvoordeel dat gemeenten hebben ten opzichte van het bedrijfsleven op te heffen. Dit voordeel bestond uit niet verschuldigde BTW, omdat veel werkzaamheden in eigen beheer werden uitgevoerd. Doelstelling van het toenmalige kabinet was dat het bedrijfsleven een concurrerende prijs zou kunnen bieden, waardoor uitbesteding van werk door gemeenten meer zou plaatsvinden. Het landelijke BTW-compensatiefonds is gevoed door een korting op de gemeentefondsuitkering van gemeenten. De invoering van het BCF heeft grote gevolgen gehad voor de administratie bij gemeenten. Tot 2003 was er slechts een beperkte BTW-administratie nodig voor activiteiten die de gemeente uitvoert als ondernemer, bijv. de grondexploitaties. Met de invoering van het BCF moet voor elke activiteit die de gemeente uitvoert bepaald worden onder welke BTW-variant deze verantwoord moet worden. Bij de invoering is dan ook door ons externe ondersteuning ingezet en advies ingewonnen. Onze fiscaal adviseur heeft toen ook de inrichting van onze administratie, de zogenaamde “labeling”, beoordeeld. Alles is met de belastingdienst afgestemd en alle relevante regelgeving en circulaires van het Rijk zijn toegepast. Uitkomst BTW-controle Vanaf 2003 is in de risicoparagraaf van de jaarstukken en de begrotingen telkens als risico opgenomen de uitkomst van de nog uit te voeren BTW-controle door de belastingdienst. Tot eind 2008/begin 2009 de eerste controle over het boekjaar 2006 was uitgevoerd, konden we niet inschatten wat de uitkomst zou zijn. Tot de jaarrekening 2009 was daarom geen voorziening opgenomen. In de jaarrekening 2009 hebben we op basis van de eerste controle over het boekjaar 2006 een voorziening getroffen van € 0,9 miljoen. Voor de overige jaren was het nog steeds een risico dat is vermeld in de paragrafen Weerstandsvermogen. Inmiddels heeft er een aanvullende controle plaatsgevonden over de jaren 2005 en 2008. Duidelijk is geworden dat de genoemde voorziening niet voldoende is om de werkelijke naheffingsaanslag over de hele periode 2004 t/m2010 af te dekken. In de jaarrekening 2010 moet conform het BBV (de verslaggevingsvoorschriften) een aanvullende voorziening worden getroffen ten laste van het rekeningresultaat van € 1,27 miljoen. In het totaal wordt er een voorziening voor de naheffingsaanslag BTW/BCF gevormd van afgerond € 1,8 miljoen. Per jaar gaat het dan om een terugbetaling aan de belastingdienst van ruim € 250.000. We hebben de afgelopen 7 jaren dus eigenlijk teveel BTW verhaald. Dit wordt nu alsnog nageheven.
83
Als we de naheffingsaanslag BTW/BCF relateren aan de som van de verhaalbare en af te dragen BTW (ondernemerstaken) en de declarabele BTW ten laste van het BCF (overheidstaken) dan gaat het om een naheffing van teveel verhaalde belasting van 2,7 % over de genoemde 7 jaren (totaal € 66,8 miljoen). Context Dit is een aanzienlijk bedrag dat alsnog afgedragen c.q. terugbetaald moet worden aan de belastingdienst. Goed is om dit in de context te zien van de landelijke ontwikkelingen. Ter vergelijking als willekeurige voorbeelden: de gemeente Apeldoorn kreeg een naheffingsaanslag van € 0,14 miljoen per jaar (over 3 jaren totaal € 0,4 miljoen), Nijmegen van € 0,45 miljoen per jaar (totaal over 3 jaren € 1,4 miljoen), Leiden van € 0,4 miljoen per jaar (totaal over 8 jaren € 2,85 miljoen). De te betalen naheffing is zo hoog omdat de belastingdienst heel laat is komen controleren bij de gemeente Doetinchem. Ze zijn 6 jaar na invoering van het BCF gekomen voor een controle (eind 2008/ begin 2009). De afronding van de controle heeft plaatsgevonden in 2010. Daardoor is inmiddels het jaar 2003 verjaard. Landelijk is er aldus de VNG, brede onvrede over het functioneren van de belastingdienst. In januari van 2011 is er een brief opgesteld door de VNG aan de minister van Financiën waarin wordt gesteld dat de belastingdienst jaren achterloopt met de controle op de BTW aangifte. Indien dit leidt tot een naheffingsaanslag, zoals ook bij ons het geval is, is de gemeenten de mogelijkheid ontnomen tot tussentijdse bijsturing van de processen. De VNG vindt dat het BCF voor wat betreft de beoogde effecten zijn doel is voorbij geschoten, maar wel tot veel extra administratieve lasten heeft geleid. Zoals al aangeven hebben we ons bij de invoering van het BCF goed laten adviseren over de inrichting van de BTW-administatie. Dit was immers nieuw voor alle gemeenten en complexe materie. Wij hebben ons laten begeleiden door een fiscaal specialist, afstemming gehad met de belastingdienst en verder gehandeld conform de circulaires die door het ministerie van Financiën zijn uitgebracht. De administratie is conform de opzet in 2003 gevoerd. De beoordeling van de rechtmatigheid van deze administratie is logischerwijze gekoppeld aan de uit te voeren controle door de belastingdienst. Deze heeft daartoe de wettelijke plicht. Er is op basis van een gedegen en extern getoetste opzet bij de invoering gewerkt, tussentijds heeft dan ook geen interne controle plaatsgevonden. Verbeterplan Op basis van de uitgevoerde controle door de belastingdienst kunnen we nu leren van onze fouten en voorkomen dat we deze naar de toekomst toe blijven maken. De hele inrichting van onze BTWadministratie wordt in de eerste helft van 2011 doorgelicht. Tevens zullen er spelregels afgesproken worden met medewerkers die de administratie voeren, budgethouders en leidinggevenden. Immers veel financiële handelingen die op diverse plekken in onze organisatie worden uitgevoerd, hebben consequenties voor de BTW. We hebben zelf al een concept verbeterplan opgesteld in 2010, maar willen gezien de impact dit extern laten toetsen. Belangrijk onderdeel hierin is het uitvoeren van een risico-analyse met relevante budgethouders, scholing verzorgen voor de organisatie en een intern controleplan opzetten. Dit laatste is nu tevens van belang naar de toekomst, omdat de belastingdienst (vergelijkbaar met de accountant) toe wil naar ‘horizontaal toezicht’ waarbij de belastingdienst niet meer de BTW-aangiftes zoals in de huidige situatie middels steekproefmethode controleert, maar de organisatie zelf deze controle inricht en eventuele ontwikkelingen vooraf met de belastingdienst kortsluit. Ongedekt (deel van) risico: In de jaarrekening 2010 wordt een voorziening getroffen van € 1.274.000. Daarnaast achten wij geen ongedekte financieringsrisico’s verder aanwezig.
84
4.4.
Samenvatting en conclusies ongedekte risico’s
In de voorgaande paragrafen hebben we de risico’s van de gemeentelijke activiteiten beschreven. Er zijn verschillende risico’s genoemd waarvoor voorzieningen zijn getroffen danwel dat het heeft geleid tot forse reserveringen. Door onze actieve benadering van de risico’s zijn wij van mening dat er geen ongedekte risico’s aanwezig zijn. Bovendien hebben we de nodige weerstandscapaciteit om risico’s die zich onverhoopt voor zouden doen, alsnog het hoofd te bieden. Over deze weerstandscapaciteit hebt u gelezen in de onderdelen van paragraaf 3 van dit hoofdstuk.
85
86
Paragraaf 3 Onderhoud kapitaalgoederen Inleiding De gemeente heeft een groot aantal kapitaalgoederen in eigendom en beheer. Het betreft hier o.a. openbaar groen, riolering, wegen, diverse gebouwen en kunstwerken. De kwaliteit van deze kapitaalgoederen en het onderhoud ervan is enerzijds bepalend voor het voorzieningenniveau en anderzijds ook voor de (jaarlijkse) lasten. In deze paragraaf worden voor de kapitaalgoederen wegen, afvalwatersysteem, groen, gebouwen en openbare verlichting achtereenvolgens aangegeven: a. Het beleidskader b. Het beheer c. Actuele ontwikkelingen d. Kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren e. De uit het beleidskader voortvloeiende financiële consequenties 1. Wegen Het beleidskader De gemeente is verantwoordelijk voor de aanleg en het onderhoud van openbare wegen en de civieltechnische kunstwerken. Uitgangspunt hierbij is dat tegen de laagst mogelijke maatschappelijke kosten de openbare verhardingen en civieltechnische kunstwerken worden onderhouden. Er zijn drie onderhoudsniveaus vastgesteld: - extra; voor de centrumgebieden en een aantal zogenaamde pareltjes - standaard; voor de woonwijken en de hoofdroutes en - eenvoudig; voor de bedrijventerreinen en buitengebieden. Daarbij mag op het laagste kwaliteitsniveau geen kapitaalsvernietiging optreden. Een achterstand in het onderhoud kan de veiligheid van de weggebruikers in gevaar brengen en leiden tot klachten en het aansprakelijk stellen van de wegbeheerder. De leidraad voor het onderhoud van de wegen is de systematiek voor rationeel wegbeheer van het Centrum voor Regelgeving en Onderzoek in de Grond- Water- en Wegenbouw en de Verkeerstechniek (CROW). Onder andere naar aanleiding hiervan wordt jaarlijks een weginspectie gehouden en een onderhoudsplan opgesteld. De civieltechnische kunstwerken worden eveneens jaarlijks geïnspecteerd. De gegevens van de inspecties worden verwerkt in het geautomatiseerd beheerssysteem voor de kunstwerken en op basis hiervan wordt een meerjarenplanning voor het uit te voeren onderhoud opgesteld. Het beheer Uit oogpunt van doelmatigheid wordt voor het groot onderhoud een projectmatige aanpak gehanteerd. Hieronder wordt verstaan dat op grond van de informatie die uit het wegbeheersysteem komt (inspectiegegevens, urgentie, meerjarenplanning en onderhoudsbegroting) zoveel mogelijk een keuze wordt gemaakt voor het uitvoeren van een onderhoudsmaatregel voor de hele straat c.q. wijk (deel). Bij het opstellen van het onderhoudsplan vindt afstemming plaats met de toekomstige werkzaamheden aan het afvalwatersysteem maar ook met toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen. Het onderhoudsplan bestaat naast het groot onderhoud ook uit klein onderhoud. Het gaat hierbij om het herstel van schade aan asfalt (bakfrezen), het repareren van scheuren in het asfalt, het herstel van kuilen, gaten en overige onrechtmatigheden in elementenverhardingen (klinkers, betontegels enz.) en het aanbrengen c.q. herstel van wegmarkeringen. Het onderhoud aan zand- en puinwegen wordt alleen bij gebleken noodzaak uitgevoerd. Hiervoor worden deze wegen tweejaarlijks geïnspecteerd.
87
De bebording dient te voldoen aan het RVV 1990, het Besluit inzake Administratieve Bepalingen inzake het Wegverkeer (BABW) en de uitvoeringsvoorschriften van het BABW. Zodra de goede waarneembaarheid in het geding komt vindt onderhoud plaats aan de wegmarkering en de bebording. Jaarlijks wordt de wegmarkering hiervoor geïnspecteerd. Actuele ontwikkelingen We werken met een kwaliteitscatalogus openbare ruimte. Dit is een onmisbaar instrument om de kwaliteit van de fysieke leefomgeving in beeld te brengen en gericht te kunnen sturen. Er zijn 3 kwaliteitsniveaus: extra, standaard en eenvoudig. ‘Kwaliteit van de openbare ruimte’ blijkt in de dagelijkse praktijk een uiterst subjectief begrip dat door iedere gebruiker van de openbare ruimte anders ingekleurd wordt. Daarnaast is een continue spanningsveld aanwezig tussen de vraag naar een hogere kwaliteit en de beschikbare financiële middelen. De kwaliteitscatalogus geeft antwoord op vragen als: - ‘op welk niveau ligt de kwaliteit van de openbare ruimte in Doetinchem?’; of - ‘wat betekenen de bezuinigingen voor de kwaliteit?’; of - ‘welke (basis)kwaliteit kunnen wij als bewoner/bedrijf verwachten en waar kunnen we zelf voor zorgen?’; of - ‘welke kwaliteit van de openbare ruimte wordt in dit nieuwbouwproject nagestreefd? en is dit wel haalbaar, ook op langere termijn?’. De kwaliteitscatalogus openbare ruimte laat per beheerelement (variërend van boom tot lantaarnpaal, van intensief tot extensief, ecologisch en esthetisch) door middel van beeldende foto’s zien wat de mogelijke kwaliteitsniveaus zijn. Deze beelden zijn ‘achter de schermen’ gekoppeld met de bijbehorende prijzen en hoeveelheden zodat een keuze voor een bepaald niveau ook direct financieel vertaald kan worden. De keuzes dienen zorgvuldig in samenhang te worden bezien: beleidskeuzes hebben gevolgen voor beschikbaar te stellen budgetruimte in de begroting. De kwaliteitscatalogus wordt als volgt gebruikt: - Inzicht in de benodigde budgetten bij de gekozen kwaliteitsniveaus: er kunnen verschillende alternatieven getoond worden; - Invulling geven aan het wijkgericht werken: door het schuiven met budgetten en/of door zelfwerkzaamheid kunnen bewoners accenten leggen in hun eigen woonomgeving, passend bij het specifieke karakter van de buurt; - Basis voor nieuwe wijken: de catalogus kan als basis dienen om met ontwikkelende partijen en toekomstige bewoners een gezamenlijk gedragen en realiseerbare kwaliteit voor de openbare ruimte vast te stellen. Kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren De omvang van het gemeentelijke wegennet bedraagt ongeveer 3.705.000 m2 verharding, verdeeld over 46,3 % elementenverhardingen (betontegels en klinkerverhardingen, hoofdzakelijk voet- en fietspaden en woonstraten), 49,3 % asfalt (hoofdzakelijk ontsluitingswegen, erftoegangswegen en fietspaden) en 4,4 % half- en onverhard (hoofdzakelijk zandwegen in het buitengebied). Verder worden nog 72 civieltechnische kunstwerken (bruggen, tunnels, kademuren,steigers en een geluidsscherm) onderhouden. Op basis van een jaarlijkse visuele inspectie van de in beheer zijnde verhardingen wordt een actueel beeld verkregen van de conditie van het wegennet. De inspectie richt zich op een aantal zichtbare schades zoals scheurvorming en oneffenheden. De systematiek bevat een vertaling van schades naar de beleidsthema’s ‘duurzaamheid, veiligheid, comfort en aanzien’. Dit resulteert in een score van deze thema’s die wordt uitgedrukt in termen van voldoende, matig en onvoldoende. Bij de invoering van het nieuwe beheersysteem is deze systematiek ook in Doetinchem doorgevoerd.
88
De kwaliteit van het wegennet ziet er als volgt uit: Kwaliteit totaal areaal verhardingen Acceptatiegrens CROW totaal areaal verhardingen Kwaliteit areaal asfaltverhardingen Acceptatiegrens CROW voor asfaltverhardingen Kwaliteit areaal elementenverhardingen Acceptatiegrens CROW voor elementenverhardingen
Voldoende 94%
Matig 2%
Onvoldoende 4%
77-87%
9-14%
4-9%
89%
3%
8%
75-85%
10-15%
5-10%
98%
1%
1%
80-90%
7-12%
3-8%
Deze normen zijn gebaseerd op de CROW-systematiek van rationeel wegbeheer (Centrum Regelgeving Onderzoek Wegenbouw). De kwaliteit van het wegennet is de afgelopen jaren toegenomen. Dit komt door de vaststelling van de beeldkwaliteitscatalogus en de verhoging van de onderhoudsmiddelen. Ook begint de wijkgerichte aanpak van het onderhoud zijn vruchten af te werpen. Denk hierbij aan de renovatie van diverse buurten (o.a. Muziekbuurt, de Horsten, Schrijvers- en Dichtersbuurt ). In het bovenstaande overzicht zijn de gevolgen van de afgelopen strenge winter voor de kwaliteit van ons wegennet nog niet meegenomen. Dit komt omdat in de loop van 2011 het wegennet pas wordt geïnspecteerd. Financiële consequenties De middelen voor het uitvoeren van het al het onderhoud zijn in de exploitatiebegroting opgenomen en worden volledig in de jaarrekening 2010 verantwoord. Er zijn geen fondsen beschikbaar voor een jaarlijkse egalisatie van de fluctuerende kosten. Voor het beheer en onderhoud zijn de volgende middelen verantwoord in de jaarrekening 2010: progr.
product 7 9
Begroting 2010 na wijziging
Omschrijving
210.0 Hoofdwegen 210.1 Overige wegen, straten
169.000 3.914.000 4.083.000
Realisatie 2010 431.000 3.684.000 4.115.000
(bedragen exclusief investeringslasten) Het in de begroting 2010 opgenomen geld ten behoeve van groot onderhoud van civieltechnische kunstwerken (€ 278.000) is in de jaarrekening 2010 volledig verantwoord. Het negatieve resultaat op de onderhoudslasten wordt volledig gecompenseerd door de hogere inkomsten van derden.
1
89
2. Openbaar groen Het beleidskader De basis van het groenonderhoud in Doetinchem is vastgelegd in het groenstructuurplan. Hierin is op hoofdlijnen beschreven wat de belangrijke groenstructuren zijn. Het beheer Momenteel werken wij met een kwaliteitscatalogus openbare ruimte. De kwaliteits-catalogus voor de openbare ruimte is een onmisbaar instrument om de kwaliteit van de fysieke leefomgeving in beeld te brengen en gericht te kunnen sturen. Er zijn 3 kwaliteitsniveaus: Extra, Standaard en Eenvoudig. ‘Kwaliteit van de openbare ruimte’ blijkt in de dagelijkse praktijk een uiterst subjectief begrip dat door iedere gebruiker van de openbare ruimte anders ingekleurd wordt. Daarnaast is een continue spanningsveld aanwezig tussen de vraag naar een hogere kwaliteit en de beschikbare financiële middelen. Binnen de kwaliteitsniveaus onderscheiden we beheercategorieën. Voor iedere beheercategorie stellen wij onderhoudsmaatregelen op. De onderhoudsmaatregelen zijn nodig om het gewenste beeld te bereiken. Op basis van de onderhoudsmaatregelen stellen wij de werkpakketten samen. Aan de werkpakketten zijn budgetten gekoppeld welke gebaseerd zijn op landelijke ervaringsnormen. In de huidige situatie is gebleken dat ‘voor veel gebieden geldt dat de overeengekomen kwaliteit hoger zou moeten liggen dan nu in werkelijkheid buiten wordt aangetroffen.’ (uit B&W advies Kwaliteitsplan Openbare Ruimte). Omdat kwaliteit een subjectief begrip is, moet voor iedereen (bestuur, ambtenaar en burger) het verschil in kwaliteit binnen de gemeente zichtbaar zijn. Het komende jaar bereiden wij de monitoring van verschillende beheerscategorieën uit in een monitoringsplan. Wanneer hieruit blijkt dat een beheercategorie niet aan het vastgestelde beeld voldoet, zal het betreffende werkpakket bijgesteld worden. De financiële consequenties van deze kwaliteitscatalogus zijn betrokken bij de begroting 2009-2012. Wij verwijzen naar het hoofdstuk nieuw beleid van deze begroting. Actuele ontwikkelingen Het omvormingsproces van het openbaar groen wordt zoveel mogelijk gecombineerd met de projectmatige aanpak van groot onderhoud wegen en (afkoppelen) riolering. Deze integrale benadering levert veel resultaat op in relatie tot de doelstellingen welke gesteld zijn in de beeldkwaliteitscatalogus. Kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren Het openbaar groen omvat in totaal zo’n 453 ha. Het totale bomenbestand beslaat ca. 39.500 stuks. Financiële consequenties De middelen voor het onderhoud worden structureel in de begroting opgenomen. Hiervoor zijn geen speciale onderhoudsfondsen. Voor het beheer en onderhoud zijn de volgende middelen opgenomen in de begroting 2010 en verantwoord in de jaarrekening 2010:
progr.
product
Omschrijving
Begroting 2010 na wijziging
Realisatie 2010
8
560.4
openbaar groen
5.182.000
5.342.000
9
580.0
speelvoorzieningen
225.000
244.000
Totaal
5.407.000
5.586.000
(bedragen exclusief investeringslasten) 90
De hogere lasten op het onderhoud van groen worden gedeeltelijk gecompenseerd door de gerealiseerde extra opbrengsten van derden. Van het in de begroting 2010 beschibaar gestelde budget wordt een deel via de bestemmingsreserve 2010 overgeheveld naar 2011. De extra lasten op de speelvoorzieningen worden gedekt door de daarvoor ingestelde reserve speelvoorzieningen. 3. Openbare verlichting Het beleidskader In het in 2008 vastgestelde beleidsplan openbare verlichting is het beleid gedefinieerd dat financieel en inhoudelijk naar de huidige normen garanties geeft voor het belevings- en veiligheidsaspect van de openbare ruimte bij duisternis. De raad heeft in juni 2008 het nieuwe beleidsplan Openbare verlichting vastgesteld. Samengevat zijn de volgende onderwerpen in het beleidsplan behandeld: • wet- en regelgeving, zoals Nederlands Burgerlijk Recht en de Elektriciteitswet • uitgangspunten voor openbare verlichting, zoals veiligheidsbevordering binnen de bebouwde kom, verkeersveiligheid, lichtarchitectuur, achterpadverlichting en de verlichting van landelijke- en natuurgebieden • uitgangspunten voor ontwerp en realisatie, zoals de verlichtingskwaliteit, het voorkeurs assortiment en constructie-eisen en bedrijfszekerheid • uitgangspunten voor beheer en onderhoud, zoals de onderhoudssystematiek, gegevensregistratie en de gemeentelijke organisatie, nieuwe technieken, monitoren etc. • energie en milieu, zoals de consequenties van het milieuverdrag van Kyoto, de beschikbare besparingsmogelijkheden en de mogelijkheden voor de toepassing van bijvoorbeeld zonne-energie • begroting, zoals de investeringskosten, de onderhouds- en energiekosten en de in de periode 2008 – 2017 noodzakelijke projecten De verwachting is dat met de doelstellingen een kostenbesparing te realiseren is op de onderhoudsen energiekosten, niet geheel worden gehaald. Met name de onderhoudskosten liggen in praktijk toch nog hoger. In het beleidsplan is ook aandacht besteed aan de ontsluitingswegen. Er zijn voorstellen gedaan omtrent verlichtingsintensiteiten, uitstraling en het eventueel dimmen van de installatie. Op basis van het groenstructuurplan wordt beoordeeld waar bomen en lichtmasten naast de wegen staan zodat bij de vervanging van de masten een gebogen lichtmast eenzijdig naast de weg wordt geplaatst en het armatuur boven de as van de weg hangt en niet in de kroon van de boom. Het beheer Het netwerk van de openbare verlichting bestaat uit masten en armaturen. De levensduur van deze onderdelen is mede bepalend voor de afschrijvingsduur van de investeringen. Voor masten wordt deze gesteld op maximaal 40 jaar, voor armaturen 20 jaar. Vervanging van met name masten vindt vervolgens plaats op basis van inspectie en uitnutting van de restlevensduur. Het dagelijks- en grootonderhoud van de openbare verlichting is uitbesteed. Bij het dagelijks onderhoud worden masten, armaturen en lampen vervangen welke defect zijn geraakt. Tevens vindt er groepsgewijze vervanging van lampen (groepsremplace) plaats. Voor een deel worden er lampen gebruikt die een zeer lange levensduur hebben (circa 10 jaar).
91
Actuele ontwikkelingen Armaturen voorzien van ledoplossingen worden in de meeste grondexploitaties en reconstructies toegepast. Bij vervanging van armaturen langs de ontsluitingswegen worden deze voorzien van dimunit zodat hier energie wort bespaard na de spitstijden. Tevens wordt er op korte termijn een proefgenomen met het dimmen van lichtmasten langs ontsluitingswegen waarbij de wegintensiteit bepalend is voor het lichtniveau. Dit wirdt ook wel eeen dynamisch dimsysteem genoemd. Alle gegevens van de openbare verlichting zijn verwerkt in een eigenbeheerssysteem. Waar ook de storingen van de vewrlichting wordt gemeld en bij gfehouden. Kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren Tot het openbare verlichtingsnet binnen de gemeente behoren ongeveer 11.500 lichtmasten. Er is een onderverdeling te maken in wit licht en oranje licht. Het wit licht is PL en omvat ongeveer 76 % van het totaal en zorgt voor verlichting van de woonomgeving. Het oranje licht omvat SOX en SON lichtbronnen en omvat circa 24 % van het totaal en verlicht de wegen waar de verkeersfunctie de overhand heeft. Financiële consequenties De middelen voor het uitvoeren van het al het onderhoud zijn in de exploitatiebegroting opgenomen en worden volledig in de jaarrekening 2010 verantwoord. Er zijn geen fondsen beschikbaar voor een jaarlijkse egalisatie van de fluctuerende kosten. Voor het beheer en onderhoud zijn de volgende middelen verantwoord in de jaarrekening 2010: progr.
Begroting 2010 Realisatie na wijziging 2010 169.000 188.000 169.000 188.000
product omschrijving 8 210.4 openbare verlichting
(bedragen exclusief investeringslasten en elektrakosten) bedragen exclusief investeringslasten en elektrakosten) 4. Afvalwatersysteem Het beleidskader De Wet Milieubeheer biedt het wettelijke kader voor de gemeentelijke rioleringstaak. Hierin wordt de gemeente verplicht een plan op te stellen voor een bepaalde periode waarin het gemeentelijke beleid met betrekking tot de inzameling en transport van afvalwater wordt vastgelegd. De raad heeft in december 2010 het Gemeentelijke Rioleringsplan (GRP) vastgesteld waarin de belangrijkste doelen als volgt zijn weergegeven: • duurzame bescherming van de volksgezondheid: de aanleg en het beheer van voorzieningen voor de inzameling en het transport van stedelijk afvalwater bewerkstelligt dat verontreinigd afvalwater uit de directe leefomgeving wordt verwijderd; • handhaving goede leefomgeving: riolering en drainage zorgen voor de ontwatering van de bebouw de omgeving en het voorkomen van overlast door naast het afvalwater van huishoudens en bedrij ven ook het hemelwater van daken, pleinen, wegen en dergelijke en het teveel aan grondwater in te zamelen en af te voeren; duurzame bescherming van natuur en milieu: door de aanleg van riolering of individuele afvalwa tersystemen wordt de directe ongezuiverde lozing van afvalwater op bodem of oppervlaktewater voorkomen. In het jaar 2027 moeten de systemen voldoen aan de algemene milieukwaliteit. Dit houdt in dat bij lozingen vanuit rioolwatersystemen geldt, dat geen stank, geen visuele verontreiniging, geen (vis) sterfte, geen verarming van ecologische diversiteit in open wateren mag voorkomen. De riolering moet dus voldoen aan het gestelde in het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP). Het GRP heeft een
92
looptijd van 6 jaar en is geldig tot 1 januari 2016. Het GRP sluit hiermee aan bij de geldigheidsduur van het Kaderrichtlijnwater -stroomgebiedsbeheerplan, het waterplan van de provincie Gelderland en het Waterbeheerplan van het waterschap Rijn en IJssel. Het beheer Het beheer en onderhoud is afgestemd op de doelen die in het GRP zijn opgenomen en vindt met behulp van een geautomatiseerd rioolbeheersysteem plaats. Momenteel wordt gewerkt aan de uitvoering hiervan, het gaat dan om het afkoppelen van verhard oppervlak, het renoveren van rioolgemalen en het vervangen en vernieuwen van riolen. Daarnaast vindt het dagelijkse beheer en onderhoud plaats aan rioolgemalen, drukriolering, IBA ’s, kolken en de overige rioleringssystemen. Actuele ontwikkelingen Binnen het rioleringsplan is de strategie erop gericht om situaties met wateroverlast te voorkomen. Ook in de toekomst, wanneer door klimaatverandering rekening gehouden moet worden met meer en heftiger buien. Verder wordt het in het GRP van groot belang geacht om helderheid aan de burgers te geven over wat er van hen wordt verwacht en wat zij van de gemeente kunnen verwachten op het gebied van inzameling en transport van afvalwater, hemelwater en grondwater. Het verder te ontwikkelen waterloket en de stimuleringsregeling afkoppelen kunnen hierin een belangrijke rol spelen. Voor deze stimuleringsregeling is jaarlijks een bedrag van € 100.000,-- beschikbaar. Vanaf september 2010 hebben 32 eigenaren van woningen met behulp van deze regeling hun woningen of gedeelten daarvan afgekoppeld van de riolering. Voor de komende periode zijn daarnaast een aantal onderzoeken en maatregelen gepland om de waterkwaliteit en de kwaliteit van de leefomgeving verder te verbeteren, de samenwerking in de waterketen nog meer te bevorderen en de efficiëntie en doelmatigheid in het rioolbeheer verder te vergroten. De onderzoeken en maatregelen die hier voor moeten zorgen zijn opgenomen in het GRP. Verder zijn er structurele verbeteringsmaatregelen die de komende jaren zullen doorgaan. Hierbij wordt met name gedacht aan het verder afkoppelen van verharde oppervlakten. In combinatie met andere werkzaamheden aan de infrastructuur zal steeds bekeken worden welke verharde oppervlakten op een duurzame wijze van het gemengde rioolstelsel kunnen worden gehaald. Door het afkoppelen van verharde oppervlakten kan geanticipeerd worden op de klimaatverandering, worden afvalwater en hemelwater gescheiden en wordt de kans op wateroverlast vanuit de gemengde rioolstelsels verkleind. Kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren Een indicatie voor de kwaliteit van de riolering is de ouderdom. Ongeveer 6 % is ouder dan 50 jaar en circa 38 % bevindt zich tussen de 30 en 50 jaar, ongeveer 36% ligt in de groep tussen de 11 en 30 jaar en ongeveer 20 % is jonger dan 10 jaar. Ouderdom is echter niet alleen maatgevend voor de kwaliteit van de riolering. Daarom wordt de kwaliteit van de riolering bepaald aan de hand van een jaarlijkse gedetailleerde inspectie van circa 10 kilometer van het totale stelsel. Deze inspectie vindt plaats overeenkomstig landelijk vastgestelde normen. De gegevens van de inspecties worden verwerkt in een geautomatiseerd beheerssysteem voor rioleringen. Samen met de ouderdom van het stelsel wordt met behulp van het rioolbeheersysteem de restlevensduur berekend. Op basis hiervan wordt een meerjarenplanning voor het onderhoud opgesteld. Financiële consequenties Met behulp van het rioolbeheersysteem worden de vervangingskosten berekend. Daarnaast zijn er nog extra investeringen voor maatregelen die de vuiluitworp moeten terugdringen,de riolering klimaatbestendig maken (afkoppelen verhard oppervlak, vergroten van leidingen, aanleg infiltratievoorzieningen), de reguliere exploitatiekosten en de doorbelaste kosten en kapitaallasten. Al deze kosten zijn verwerkt in het kostendekkingsplan (KDP). Op basis hiervan wordt het rioolrecht berekend met als uitgangspunt een dekking van 100%.
93
De kosten van de riolering worden gedekt via de heffing van het rioolrecht. De kosten voor onderhoud en de investeringslasten zijn in de exploitatiebegroting opgenomen. Om jaarlijkse fluctuaties in het tarief rioolrecht te voorkomen is een egalisatievoorziening ingesteld. Met deze voorziening worden de verschillen in de jaarlijkse uitgaven, met name in de investeringssfeer, verrekend. progr.
product 8
omschrijving
722.0
Begroting 2010 na wijziging 1.627.000 1.627.000
riolering
Realisatie 2010 1.416.000 1.416.000
(bedragen exclusief investeringslasten, verrekening voorziening en interne verrekeningen)
Aan inkomsten van derden werd per saldo een bedrag van € 24.000 minder ontvangen. Naast bovengenoemde middelen zijn binnen het gemeentelijk rioleringsplan (GRP) nog middelen geraamd. Hiervoor wordt verwezen naar het hoofdstuk toelichting kredieten. De totale voorziening riolering bedraagt ultimo 2009 € 3.542.000 5. Gebouwen Het beleidskader De basis voor het onderhoud van de gemeentelijke gebouwen is voor de schoolgebouwen opgenomen in de meerjaren onderhoudsplanning schoolgebouwen (MOP) en voor de overige panden is het planmatig onderhoud opgenomen in het programma onderhoud gemeentelijke gebouwen (POGG). Het beheer Het gebouwenonderhoud is gebaseerd op een geautomatiseerd systeem waarin de onderhoudsverwachting voor meerdere jaren is opgenomen. Daarnaast vinden er jaarlijks ter plaatse inspecties plaats. In het POGG zijn alle gemeentelijke gebouwen ondergebracht m.u.v. onderwijsgebouwen. De onderwijsgebouwen zijn in het MOP ondergebracht voor zover het betreft de buitenzijde. Dit met uitzondering van het buitenschilderwerk, dat valt onder de binnenzijde. De buitenzijde is voor verantwoording van de gemeente. De binnenzijde is ter verantwoording van het schoolbestuur. De meerjarenonderhoudsverwachting is per gebouw opgebouwd uit diverse onderhoudswerkzaamheden (ingrediënten). Elk ingrediënt is gekoppeld aan een standaardcyclus en landelijk bekende normbedragen. De meerjaren onderhoudsverwachting bestrijkt een periode van 10 jaar. Over deze 10 jaar is een gemiddeld bedrag berekend en dat bedrag wordt jaarlijks geïndexeerd. Daarnaast wordt het budget aangepast aan volumeontwikkelingen. Dit bedrag wordt via de exploitatie ten gunste van het onderhoudsfonds voor het POGG en MOP gebracht. De werkelijke onderhoudskosten komen vervolgens ten laste van het fonds. Binnen deze fondsen is ruimte om te schuiven met de werkzaamheden. Flexibiliteit is noodzakelijk, omdat tijdens de jaarlijkse inspecties zich namelijk situaties kunnen voordoen waarbij dit nodig blijkt. Actuele ontwikkelingen Verkoop gemeentelijk vastgoed de Schil Om een bezuiniging te realiseren op het accommodatiebeleid is met instemming van de gemeenteraad besloten om te komen tot verkoop van een aantal gemeentelijke panden gelegen in de Schil. In 2010 zijn reeds een aantal van deze panden verkocht, de overige verkopen zullen in 2011 worden geëffectueerd. Een aantal huurders worden geaccommodeerd in het voormalige pand van het Brewinccollege aan de Spinbaan.
94 1
Evaluatie POGG I. De totale evaluatie van het POGG is afgerond. De panden worden op basis van een nulmeting geïnspecteerd. Uitgangspunt daarbij is dat de panden worden geïnspecteerd volgends de systematiek van de conditiemeting. Voor het bepalen van de aanwezige conditie wordt de volgende conditieschaal gebruikt: Conditie 1 Uitstekende onderhoudstoestand (nieuwbouwkwaliteit) Conditie 2 Goede onderhoudstoestand (net niet meer nieuw) Conditie 3 Redelijke onderhoudstoestand (eerste fase verouderingsproces) Conditie 4 Matige onderhoudstoestand (vergaand verouderingsproces) Conditie 5 Slechte onderhoudstoestand (veroudering onomkeerbaar) Conditie 6 Zeer slechte onderhoudstoestand (functievervulling is vervallen) Huurharmonisatie Hierbij worden alle accommodatie gerelateerde indicatoren inzichtelijk en transparant gemaakt. De huurharmonisatie levert een set aan spelregels op waarbinnen een uniforme huur- en vastgoedbeleid en een duurzame exploitatie van gemeentelijke accommodaties wordt bewerkstelligd. De spelregels en randvoorwaarden (huurder-/verhuurderonderhoud) vormen de basis voor het nieuwe contract met de huurders/gebruikers. Egalisatiefonds accommodaties Het betreft hier het invoeren van een egalisatiefonds accommodaties (vergelijkbaar met parkeerfonds). Binnen dit fonds dienen huuropbrengsten en verkoopopbrengsten geoptimaliseerd te worden. Vanuit deze opbrengsten kunnen de gemeentelijke accommodaties beheerd en gexploiteerd worden. Jaarlijks zullen de afdrachten naarde algemene middelen bekeken worden. Om dit te kunnen realiseren dienen de gemeentelijkse accommodaties kostprijsdekkend en/of marktconform (marktpartijen) te kunnen worden verhuurd. Bij het uitvoeren van het onderhoud dient rekening te worden gehouden met de verantwoordelijkheden voor verhuurder en huurder. De verhuurder voert alleen nog maar het onderhoud uit waarvoor hij verantwoordelijk is. Momenteel vindt er een onderzoek plaats om dit te realiseren. Hierbij dient er ook gekeken te worden naar de subsidierelatie die er is met partijen. Financiële consequenties De volgende middelen zijn voor het onderhoud aan de gemeentelijke gebouwen in de begroting 2010 opgenomen worden nu in de jaarrekening verantwoord: progr.
product omschrijving 5.706 onderwijsgebouwen 5.706 overige gemeentelijke gebouwen
Begroting 2010 Realisatie na wijziging 2010 255.000 237.000 944.000 901.000 1.199.000 1.138.000
Bovengenoemde middelen zijn gebaseerd op de plannen zoals deze een aantal jaren geleden zijn vastgesteld. De geraamde bedragen betreffen de jaarlijkse dotaties aan beide onderhoudsfondsen. De voorziening onderwijsgebouwen bedraagt ultimo 2009 € 462.000 en de voorziening overige gemeentelijke gebouwen € 266.000.
95
96
Paragraaf 4
Financiering
1. Inleiding De treasuryfunctie ondersteunt de uitvoering van de programma’s. De treasuryfunctie omvat de financiering van investeringen en het uitzetten van geldmiddelen tegen zo gunstig mogelijke voorwaarden. De gemeente gaat om met aan haar toevertrouwd gemeenschapsgeld. Daarom moet het treasurybeheer risico’s beheersen en beperken. Wij werken op het gebied van treasury met twee instrumenten. Allereerst het treasurystatuut en daarnaast de paragraaf financiering (ook wel de treasuryparagraaf genoemd). Het treasurystatuut is de ‘beleidsmatige infrastructuur’ van de treasuryfunctie, vastgelegd in de vorm van uitgangspunten, doelstellingen, richtlijnen en limieten. Belangrijkste punten uit het treasurystatuut zijn: 1. Het aangaan en verstrekken van leningen en het verlenen van garanties is alleen toegestaan voor de uitoefening van de publieke taak. 2. Uit hoofde van treasury vinden uitzettingen uitsluitend plaats bij financiële ondernemingen met een lange termijn credit rating van ten minste Aaa, AAA of AAA van tenminste 2 van de volgende erkende rating-bureau’s: Moody’s (Aaa), Standard & Poors (AAA) of Fitch (AAA). 3. Het renterisico beperken en een zo gunstig mogelijk renteresultaat behalen binnen de kaders van de Gemeentewet, de Wet fido en de limieten en richtlijnen van het treasurystatuut. 4. Derivaten worden slechts toegepast nadat de raad hiertoe voor elk zich voordoend geval afzonderlijk een besluit heeft genomen. 5. Het college is bevoegd tot het aangaan van één of meer vaste geldleningen ten laste van de gemeente ter financiering van kapitaaluitgaven, voor de consolidatie van vlottende schuld en voor conversie van bestaande leningen. 6. Voor het aantrekken van leningen worden minimaal twee offertes opgevraagd. 7. Er is een transparante functiescheiding tussen beleidsbepaling en -uitvoering en tussen de administratie en controle op de financiële transacties. Het hanteren van het principe van “twee handtekeningen” is hier een belangrijke factor. Tenslotte besteden wij veel aandacht aan rechtmatigheid van handelen ten aanzien van alle wetgeving die geldt voor de treasuryfunctie. 2. Algemene ontwikkelingen Renteontwikkelingen Ondanks een lichte stijging als gevolg van de liquiditeisverkrapping door de ECB bleven de rentes voor leningen tot 1 jaar op een zeer laag niveau.. Het afgelopen jaar is dan ook zoveel mogelijk kort geleend. Voor leningen met een (langere) rentevaste periode geldt dat deze eerst geleidelijk daalden tot ze half september 2010 hun laagste punt bereikten. In het laatse kwartaal laten de tarieven weer een stijging zien Kort of lang financieren? Renterisiconorm en kasgeldlimiet vormen kaders waarbinnen financieringsmiddelen kunnen worden aangetrokken. De kasgeldlimiet is ingesteld om de renterisico’s op de vlottende schuld (< 1 jaar) te beperken. De renterisico-norm is ingesteld met als doel spreiding van de looptijden van langlopende geldleningen (> 1 jaar) te bewerkstelligen. Hierdoor wordt voorkomen dat de gemeente in een ongunstige markt een belangrijk deel haar leningportefeuille moet herfinancieren. 97
De afgelopen jaren is gelet op de lage rentestand gekozen voor leningen met een relatief lange looptijd (20 jaar). Bij een stijgende rente biedt dit de mogelijkheid om te leningen op te nemen met relatief kortere looptijden. Omdat de opslagen voor langere looptijden relatief hoog zijn is in 2010 gekozen voor kortere looptijden.
Rente ontwikkelingen in 2010 > 1 jaar
Renteontwikkeling in 2010 1 maands Opgenomen leningen Net als vele andere gemeenten zijn wij een investerende gemeente waardoor wij vooral geld moeten lenen om deze investeringen te kunnen financieren. Het afgelopen jaar zijn 7 geldleningovereenkomsten gesloten (5 x € 5 mln. en 2 x € 7 mln.) Voor het aantrekken van leningen worden minimaal twee offertes gevraagd. 98
De afgelopen jaren is gelet op de lage rentestand gekozen voor leningen met een relatief lange looptijd (20jaar). Bij een stijgende rente biedt dit de mogelijkheid om te leningen op te nemen met relatief kortere looptijden. Nu de opslagen voor langere looptijden relatief hoog zijn, is in 2010 gekozen voor kortere looptijden. lening 1 2 3 4 5 6 7
datum opname 15-1 3-2 10-3 23-3 29-4 7-10 17-11
looptijd in jaren 5 5 5 10 20 10 10
vorm lin lin lin lin lin fix fix
bedrag
tarief
5,0 5,0 5,0 5,0 5,0 7,0 7,0 39,0
2,34% 2,34% 2,14% 2,95% 3,71% 3,12% 3,47%
Opgenomen geldleningen met een looptijd > 1jaar in mln. 3. Risicobeheer Renterisiconorm en renterisico vaste schuld Volgens de wet Fido is het renterisico op de vaste schuld het deel van de vaste leningportefeuille dat in enig jaar geherfinancierd moet worden. Het renterisico wordt getoetst aan een door de minister vastgestelde norm die voor 2010 is bepaald op 20% van het begrotingstotaal. Voor de gemeente Doetinchem was de renterisiconorm in 2010 € 31,0 miljoen (20% van € 155,1miljoen). In 2010 werd voor herfianciering € 12,9 miljoen geleend als gevolg van te betalen aflossingen. We zijn daarmee ruim onder de norm gebleven. Aandelen deelnemingen De gemeente neemt deel aan het Revolving Fund van de stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVN). Verder beschikt de gemeente over een aandelenportefeuille bestaande uit aandelen van BNG, Alliander (netwerkbedrijf NUON ) en Vitens. In regionaal verband hebben wij aandelen in de N.V. Amphion en Sportcentrum Rozengaarde BV. Ten behoeve van de realisatie van Hamburgerbroeknoord hebben wij aandelen in het samenwerkingsverband met Kondor Wessels. Deze aandelenportefeuille houden wij voorlopig aan. Voor meer informatie verwijzen wij naar de paragraaf 6 Verbonden totaal Alliander
BNG
Vitens
891.000 706.000 -354.000 -400.000 71.000 608.000 306.000 611.616 309.820 3.616 3.820
110.000 46.000
75.000
begroot 01-jan 1e mon 2e mon 31-dec ontvangen resultaat
156.000 155.959 -41
71.000 146.000 145.837 -163
partijen. Gewaarborgde geldleningen Ons huidige beleid is dat de gemeente geen garantstellingen verleent, tenzij een zwaarwegend algemeen belang in het geding is. Bij garantieverzoeken verwijzen we zoveel mogelijk naar waarborgfondsen. De gemeente staat vanuit het verleden garant voor betaling van rente en aflossing van diverse geldleningen. In 2009 zijn de gewaarborgde geldleningen doorgelicht waarbij de financiële en juridische risico’s opnieuw zijn beoordeeld
99
1
Per eind 2010 is voor een bedrag van € 4,4 mln. aan waarborgen verleend waarop de gemeente rechtstreeks kan worden aangesproken. De verdeling over de verschillende beleidsterreinen eind 2010 is als volgt: Zorg € 1,0 mln. Onderwijs € 1,6 mln. Sport € 1,0 mln. Nuts-sector € 0,8 mln. Kredietrisico’s Kredietrisico’s loopt de gemeente met name bij de in het verleden verstrekte leningen uit hoofde van de publieke taak. Deze leningen zijn verstrekt aan woningcorporatie Vestia, Vitens, Stichting stimuleringsfonds volkshuisvesting, N.V. Amphion en enige kleinere culturele en sport instellingen. Leningen en garanties uit hoofde van de publieke taak worden slechts verstrekt aan door de raad goedgekeurde derde partijen. De gemeente Doetinchem coördineert als contactgemeente de melding en registratie van voortijdige schoolverlaters en draagt zorg voor de mogelijkheden van doorverwijzing en herplaatsing in het onderwijs. Op grond van deze taak is in 2010 een lening verstrekt van € 45.000 aan 2Switch Milieu B.V. Deze lening zal in 2013 worden afgelost. Daarnaast heeft de gemeente als werkgever hypothecaire leningen verstrekt aan werknemers. Gezien het gemiddelde bedrag per lening en de onderliggende waarde van het onroerende goed, is hier in feite geen sprake van een kredietrisico. Verder heeft de gemeente als werkgever leningen verstrekt in het kader van de pc privé regeling en het vervoersplan. Per 1 januari 2009 is de wet Fido gewijzigd waardoor het niet is langer toegestaan om hypothecaire leningen aan het personeel en politieke ambtsdragers te verstrekken. Bestaande leningen kunnen blijven aflopen zoals overeengekomen. Dit verbod strekt zich ook uit tot garanties door openbare lichamen van hypothecaire leningen aan het hiervoor genoemde personeel door een andere instelling.
Hypotheken Amphion Woningcorporatie Vestia Stimuleringsfonds volkshuisvestig Vitens Sportcentrum Rozengaarde Overig
x 1.000
35.555 3.533 2.888 3.841 18.534 2.697 393 67.441
saldo verstrekte leningen per 31 december 2010 Kasbeheer We maken onderscheid in geldstromen voor exploitatie-uitgaven en geldstromen voor investeringen. De gemeente werkt met een sluitende begroting. Echter het moment waarop inkomsten en uitgaven plaatsvinden lopen gedurende het jaar niet synchroon. Daardoor kan de gemeente gedurende het jaar een tegoed of een tekort hebben op de betaalrekening. Gezien de korte periode waarin deze overschotten of tekorten plaatsvinden worden deze middels korte middelen gefinancierd dan wel uitgezet. De overtollige middelen worden zonder overmatige risico’s (in termen van de Wet fido “prudent”) uitgezet bij banken met in de praktijk tenminste een AAA-rating.
100
Betaaltermijn facturen Gemeente In het kader van de bestrijding van de effecten van de kredietcrisis zijn de betalingsprocedures versneld. Dit heeft ertoe geleid dat een groot deel van onze facturen wordt betaald binnen 14 dagen. Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet bepaalt hoeveel we met kort geld mogen financieren. De limiet is door het rijk vastgesteld en bedraagt 8,5% van de begroting. De kasgeldlimiet is voor 2010 berekend op € 13,2 miljoen. Aangezien kasgeld (kort geld) goedkoper is dan lang geld wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van deze ruimte. Hierbij wordt rekening gehouden met de renteontwikkelingen. Dit om te vermijden dat bij overschrijding van de kasgeldlimiet de gemeente gedwongen wordt om te consolideren in een ongunstig renteklimaat. Bij overschrijding van de kasgeldlimiet kan ontheffing Overzicht opgenomen en uitget kasgeld in mln. (< 1jaar) peildatum opgenomen 01-jan 12,7 01-apr 7,0 01-jul 7,2 01-okt 14,3 31-dec 11,9
uitgezet 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 gemiddeld
limiet 13,2 13,2 13,2 13,2 13,2
ruimte 0,5 6,2 6,0 -1,1 1,3 2,6
worden gevraagd bij de Provincie. 4. Financiering financieringsbehoefte De gemeente beschikt over een globale liquiditeitsplanning voor de lange termijn. De financieringsbehoefte (middelen met een looptijd langer dan 1 jaar) wordt bepaald door de volgende factoren: Investeringen en daarmee gepaard gaande opbrengsten; reguliere en vervroegde aflossingen op geldleningen en door afschrijving vrijgekomen middelen. Het tijdig, juist en volledig beschikbaar hebben van financiële informatie over deze grote kasstromen is van belang om de treasurywerkzaamheden te kunnen uitvoeren. Gelet op de hoogte van de rente op de bestaande geldleningenportefeuille en de contractuele mogelijkheden zijn er in 2010 geen leningen vervroegd afgelost . 5. Rentelasten berekenen en toerekenen Berekenen rentelasten We financieren onze investeringen met langlopende financieringsmiddelen. Tot de langlopende middelen behoren de opgenomen geldleningen en de gemeentelijke reserves en voorzieningen. Het verschil tussen investeringen en de financieringsmiddelen wordt berekend per 1 januari van het begrotingsjaar. Dit verschil leidt tot een financieringstekort of -overschot.
101
De rentelasten in de begroting worden berekend uit de volgende componenten: • Rente voor langlopende geldleningen. De kosten voor reeds opgenomen geldleningen zijn contractueel vastgelegd. De rentekosten voor nog op te nemen geldleningen worden op basis van de rentevisie ingeschat. Tenslotte zijn bud getten gereserveerd voor rentekosten op plannen waarover de raad globaal heeft besloten, maar waarvoor nog geen krediet is gevoteerd (bijv. Stadsplein, Parkeerdek Varkensweide). • Rente reserves en voorzieningen Wij beschikken per 1 januari over € 132,9 mln. aan reserves en voorzieningen. De hiermee bespaarde rente bedraagt op basis van 4,75% (de rente die wij hanteren in de begroting voor nieuwe langlopende leningen) 6,3 mln. Hiervan wordt 3,7 mln. ingezet als algemeen dekkings middel tgv van de begroting en € 2,6 mln is toegevoegd aan de reserves en voorzieningen. • Rente financieringstekort. De hoogte van het financieringstekort betreft het verschil tussen de boekwaarden en de beschikbare financieringsmiddelen gecorrigeerd met de geblokkeerde reserves.. Voor de financiering van het tekort houden is rekening gehouden met met een rentepercentage van gemiddeld 4,66 % zijnde een mix van kort en lang geld. De hoogte van het uiteindelijke financieringstekort en daarmee de noodzaak tot het aantrekken van leningen wordt beinvloed door: o de aanwezigheid van van derden ontvangen bedragen, die in de loop van het jaar niet worden besteed. o vertraging in de uitvoering van investeringen. o de hoogte van de geblokkeerde reserves (de geblokkeerde reserves worden meegenomen in het financieringstekort. Rentelasten
rekening
rente geldleningen bespaarde rente tgv begroting bespaarde rente tgv res en voorz. rente financieringstekort kosten betalingsverkeer en provisiekosten voordelig saldo tgv programma 10 totaal toegerekend aan programma's 1 t/m 9
5.861 3.657 2.657 1.170 84 175 13.603
Uiteindelijk bedraggen de rentelasten over het financieringstekort € 1,2 mln. Toerekening rente aan programma’s De rentekosten worden toegerekend aan de programma’s en projecten. Daarbij hanteren we verschillende renteberekeningen: - Omslagrente aan investeringen gedaan voor de uitvoering van de programma’s. De omslagrente is een rekenmethode waarbij het totaal van de rentelasten wordt omgeslagen over de boekwaarden die gefinancierd worden. - Grondexploitatierente aan projecten voor grondexploitatie en exploitatieovereenkomsten en ruimtelijke projecten. Deze rente wordt gebaseerd op de kapitaalmarktrente van de gemiddelde looptijd van de projecten. - Op basis van specifieke raadsbesluiten worden aan producten of projecten een specifiek rente percentage toegerekend. Dit geldt bijvoorbeeld voor investeringen in de legesplichtige en heffing plichtige activiteiten. Daarbij wordt gerekend met vaste rentepercentages om de kosten in de loop van de tijd zoveel mogelijk te egaliseren. 102
5
Paragraaf bedrijfsvoering 2010
1 Inleiding In deze paragraaf bedrijfsvoering wordt ingegaan op de niet-financiële aspecten van de bedrijfsvoering. De financiële component is in het jaarverslag en de jaarrekening reeds voldoende belicht. En over deze financiële resultaten zijn we, zeker gelet op de economische omstandigheden in 2010, tevreden. In de onderliggende paragrafen wordt ingegaan op de ontwikkeling in de besturing en organisatieontwikkeling, personeel, informatievoorziening en ICT, inkoop, samenwerking met andere gemeenten en natuurlijk dienstverlening. 2 Ontwikkeling in de besturing Onze organisatie en iedereen die daarbinnen werkt voelt zich geroepen om onze gemeentelijke taken met het daarbij behorende afgesproken kwaliteitsniveau tegen zo laag mogelijke kosten uit te voeren. Onze organisatiestructuur bestaat uit een directie, afdelingshoofden, teamleiders en medewerkers. Communicatielijnen intern zijn kort en de toon en wijze van samenwerking zijn informeel. Onze cultuur is te typeren als informeel, open, transparant en op resultaat gericht. Een belangrijk element van de interne besturing zijn de maandelijkse managementgesprekken. Tijdens deze gesprekken, waarbij naast het afdelingshoofd en de directeur bedrijfsvoering, ook de financieel consultent en de concerncontroller aanwezig zijn, wordt gesproken over de voortgang van de activiteiten uit het jaarplan, de risicovolle budgetten en een beperkt aantal overige controlvariabelen. Tevens is er tijdens de gesprekken ruimte voor bijsturing van het jaarplan danwel de prioriteitstelling daarbinnen. Tijdens deze gesprekken en het afsluitende jaargesprek staat “leren” centraal. Niet “afrekenen”. Hierdoor wordt openheid en transparantie bevorderd hetgeen naar onze overtuiging voorwaarde is voor een volwassen en goed stuurbare ambtelijke organisatie. Een tweede belangrijke aspect van interne besturing en control is de toetsing van stukken alvorens die het traject van politieke besluitvorming in gaan. In 2010 is verder gewerkt aan de professionalisering van de screeningscommissie die uiteindelijk een belangrijke rol vervult in het doorgeleiden van voorstellen en besluiten met een belangrijk afbreukrisico. De screening van beleidsvoorstellen geschiedt vanuit financieel, organisatorisch, juridisch en communicatief perspectief. Uiteraard is in 2010 de focus verscherpt door de verslechterde economische omstandigheden en heeft toetsing op risico’s nog meer dan daarvoor vorm gekregen. Ook is in 2010 verder gewerkt aan de borging van rechtmatigheid. Een positief rechtmatigheidsoordeel krijgen is niet genoeg. Wij zijn pas tevreden als we dit positieve oordeel ook behouden. In de paragraaf rechtmatigheid is inhoudelijk ingegaan op dit onderwerp. Vanuit organisatorisch perspectief is het goed aan te geven dat we een drieslag hanteren: o De uitvoering van de werkzaamheden (de primaire processen). Deze vindt plaats binnen de (lijn) afdeling(en). Hier moet geregeld zijn dat conform regelgeving gewerkt wordt. Een adequate ao/ic (administratieve organisatie / interne controle) is hieraan ondersteunend. o De kwaliteitscontrole op de uitvoering. Ter toetsing van een rechtmatige uitvoering van werk zaamheden kan bij bepaalde processen gekozen worden voor een apart georganiseerde kwaliteits controle (zoals bij omvangrijke administratieve processen als verstrekking uitkeringen, belasting heffing, financiële administratie, inkoop en aanbesteding en personeels- en salarisadministratie). Deze kwaliteitscontrole vindt plaats op de betreffende afdeling.
103
o
De verbijzonderde interne controle als getrouwheidstoets op de kwaliteitscontrole. Ter toetsing van een goede kwaliteitscontrole vindt vanuit concerncontrol daar waar nog of gewenst een verbijzonderde interne controle plaats. Deze drieslag is in 2008 ingezet. In 2009 en ook in 2010 heeft het accent gelegen in het verder borgen van deze drieslag in de organisatie. AO/IC moet gezien worden als een logisch en natuurlijk onderdeel van het werkproces. En niet als een extra activiteit voor de controllers of ac countants. Pas als dat zo is dan zijn we tevreden. De oplossing voor permanente verbetering is niet gelegen in meer regels, maar juist in minder maar beter toepasbare regels.
In de organisatiestructuur zelf is in 2010 niets veranderd. Wel is binnen verschillende afdelingen gekeken naar de noodzaak tot herschikking van activiteiten. Dit heeft bij onder andere de WMO winkel geleid tot het overnemen van de activiteiten van de schuldhulpverlening van Ijsselkring. Dit inclusief de daarbij behorende medewerkers. Verder is binnen de WMO winkel nagedacht over de vormgeving van het integrale klantmanagement. Dit denkproces had als resultante een pilot voor 2011 om het op andere wijze vorm te geven. Over de resultaten van die pilot zal per ultimo 2011 worden gerapporteerd. Eenzelfde evaluatie heeft plaatsgevonden binnen de afdeling Werk&Inkomen. Ook hier lijkt herijking van het aspect integraal klantmanagement noodzakelijk. Bij de afdeling Beheer Uitvoering Handhaving en Afval is onderzocht of verzelfstandiging van (delen van) de afdeling mogelijk en verstandig was. Besluitvorming hierover zal plaatsvinden in 2011. Hierbij speelt ook de mogelijke verbreding van de dienstverlening richting andere gemeenten een belangrijke rol. De belangrijkste organisatorische wijziging betreft de ontvlechting brandweer uit gemeente De samenleving in Nederland is de afgelopen decennia flink toegenomen. Nederland is druk bevolkt: werken, wonen en recreëren vindt plaats dicht naast elkaar. Naast de ‘klassieke’ rampen (Enschede en Volendam) wordt de samenleving ook geconfronteerd met crisissen als grieppandemie, terreurdreiging of zelfs een ‘strooizoutcrisis. Deze nieuwe vormen van dreiging en de complexere samenleving vragen om een andere organisatieschaal dan de gemeentelijke schaal: de meeste gemeenten zijn te klein om alle taken op het gebied van rampenbestrijding en crisisbeheersing te kunnen invullen. De wet Veiligheidsregio’s dat deze schaalvergroting voorstaat is op 1 oktober 2010 van kracht gegaan. Binnen de veiligheidsregio Noord- en Oost Gelderland (VNOG) zijn zes clusters gevormd. In 2010 heeft de ontvlechting plaatsgevonden van de brandweer uit de gemeente. Dit is niet alleen in gemeente Doetinchem gebeurd in de gemeenten Bronckhorst, Montferland en Oude IJsselstreek is hetzelfde gedaan. De ontvlechting heeft plaatsgevonden op het vlak van P&O, financiën, informatisering en automatisering. Het personeel dat in dagdienst is bij de brandweer is vanaf 1 januari 2011 niet meer in dienst van de gemeente Doetinchem maar in de dienst van de VNOG. Tot nu toe is dit de snelste clustervorming binnen de VNOG. Binnen drie maanden was het sociaal plan akkoord bevonden door de Bijzondere Ondernemingsraad en het Bijzonder Georganiseerd Overleg. Mede door de inspanningen van de leden in het BOR/BGO en de inspanningen van de consulenten van financiën en P&O is het gelukt om de overgang van 1 januari 2011 te halen. De vier brandweerkorpsen vormen met ingang van 1 januari 2011 officieel het cluster Brandweer Achterhoek West (BAW). Door de vier korpsen te ontvlechten en samen te voegen kan efficiënter en effectiever gewerkt worden, wat uiteindelijk de kwaliteit van BAW en de kwaliteit van de brandweerzorg ten goede komt. Verder is er ook bewust naar gestreefd geen substantiële structuurwijzigingen voor te stellen. In de eerste plaats omdat daar geen noodzaak toe was. Maar ook omdat de organisatie, mede door verschillende huisvestingsprojecten, letterlijk is verdeeld over de stad. Op het project huisvesting en het daarmee samenhangende “Nieuwe Werken” wordt in de volgende paragraaf nader ingegaan. 3 De herhuisvesting en het “Nieuwe Werken” Een moderne organisatie die klantgericht, open en transparant wil zijn, kan niet zonder passende huisvesting. Alleen voldoen aan ARBO eisen en daarmee het wettelijke minimum, is onvoldoende. De wijze waarop wij er voor de omgeving willen zijn moet doorklinken in onze huisvesting. In 2009 heb104
ben we een compleet plan gemaakt inzake de huisvesting van de ambtelijke organisatie. Daarbij is niet alleen rekening gehouden met ons zelf, maar in voorkomende gevallen ook met de ketenpartners. Daartoe is het hoofdgebouw van het stadhuis in 2010 ontruimd en met uitzondering van de buitenwanden en de binnenvloeren met de trapportalen gesloopt. De herinrichting is vervolgens voortvarend opgepakt. Bij deze inrichting staan klimaatbeheersing (en dus duurzaamheid) openheid en transparantie centraal. Een omgeving waar zowel onze burgers, onze bestuurders en onze medewerkers zich plezierig zullen voelen. De eindresultaten na verbouwing leiden tot efficiënter gebruik van vloeroppervlakte, een inspirerende en afwisselende werkomgeving, een verbeterde communicatie binnen de organisatie en daarmee een verhoging van de arbeidsvreugde en prestaties. Op gebied van Werk en Inkomen hebben we ervoor gekozen om de ketensamenwerking met het UWV fysiek vorm te geven in een “werkplein”. In 2010 heeft de inhuizing van de afdeling Werk&Inkomen plaatsgevonden in het gebouw van het UWV aan de Terborgseweg. De inhuizing is goed verlopen. Alle geluidswerende kasten waren aanwezig en gemonteerd. De bureaus waren aanwezig en alle medewerkers konden de maandag na de verhuizing direct weer werken. Iedereen was na een halve dag weer telefonisch bereikbaar. Op het Werkplein is een pilot gestart met het werken op gezamenlijke pc’s door de gemeente en het UWV Werkbedrijf. Dat is in Nederland een nog redelijk unieke situatie. De gemeente Doetinchem faciliteert hierbij het netwerk en de hardware; We zijn er in het voortraject van de verbouwing en verhuizing goed in geslaagd om vanuit de ketengedachte naar dit project te kijken. Dat vraagt echt een andere rol (gemeente is niet dominant) en daar zijn we goed in geslaagd; Onze medewerkers zijn er in geslaagd om deze verhuizing voor te bereiden en mee te maken terwijl de winkel gewoon open is gebleven. Dat is een compliment voor de flexibiliteit en betrokkenheid van onze medewerkers. In 2011 zal verder gewerkt worden aan de daadwerkelijke procesintegratie zodat de begeleiding naar uitkering of liever werk nog effectiever en efficiënter kan geschieden. Voor de WMO-winkel is in 2010 de voorbereiding getroffen voor herhuisvesting in het pand aan de Terborgseweg waar nu nog de Rabobank zit. De verwachting is dat in 2011 de inhuizing van deze afdeling in dit pand kan plaatsvinden. Voor onze medewerkers Beheer Uitvoering Handhaving en Afval is in 2010 ook de herhuisvesting voorbereid. Deze voorbereidingen zijn gericht op besluitvorming en start van de verbouwing in 2011. Medewerkers van deze grote afdeling zitten op dit moment nog versnipperd over de stad. Een aantal van hen zit gedurende lange periode al in “containerkantoren”. Het huidige huisvestingsconcept draagt, los van wettelijke eisen, niet bij aan een effectieve en efficiënte bedrijfsvoering. Na politieke besluitvorming zal de herhuisvesting van dit organisatieonderdeel dan ook voortvarend worden opgepakt. Het huisvestingsconcept zal in belangrijke mate bijdrage aan “Het Nieuwe Werken”. Hierover is veel geschreven. Voor ons betekent dit begrip dat we plaats- en tijdsonafhankelijk ons werk kunnen doen. En dat medewerkers bij de keuze van een werkplek de mogelijkheid hebben om te kiezen voor een werkomgeving die bij hun werk past. Hierbij komt dus een vaste werkplek per medewerker te vervallen. 4 Dienstverlening Voor een verdere ontwikkeling van dienstverlening was 2010 een bijzonder jaar. De eerste helft van het jaar zaten we voor de dienstverlening aan de burgers en bedrijven vanuit de afdelingen “Gemeentewinkel” en “Wonen en bedrijven” nog in het oude stadhuis en werkten we volgens het traditionele concept. In de tweede helft van het jaar zijn we tijdelijk uitgeweken naar “de Stadspoort” met een open kantooromgeving en werkend volgens het principe van gastvrouw en gastheer waarbij ook dienstverlening op basis van afspraken is geïntroduceerd. De opgedane ervaringen zullen worden doorgezet in het gerenoveerde stadhuis. In deze paragraaf wordt achtereenvolgens in het bijzonder ingegaan op het digitaliseren van brondocumenten, servicenormen voor het kwaliteitshandvest en kwaliteitsverbetering van de dienstverlening. 105
4.1 Digitalisering van brondocumenten Ons werkproces wint aan efficiency als de brondocumenten digitaal zijn. We maken jaarlijks een groot aantal afschriften van akten van de burgerlijke stand bijvoorbeeld aan geboorteaktes en huwelijksakten. Regelmatig moeten persoons- en archiefkaarten (in vakjargon brondocumenten) worden geraadpleegd voor de beantwoording van vragen. Door de digitalisering van deze brondocumenten realiseren we een belangrijke tijdsbesparing in ons werkproces. Daarnaast is de digitalisering een belangrijke stap om voorbereid te zijn op de toekomstige dienstverlening aan onze burgers. Deze dienstverlening zal (steeds meer ) via de digitale weg inhoud worden gegeven. Deze ontwikkeling hebben we gekoppeld aan de aanschaf van Viisage scanners. Dagelijks worden (buitenlandse) reisdocumenten aangeboden die vragen om grondige controle. Dit kost tijd en ervaring. Door gebruik van de Viisage scanners wordt tijd bespaard en wordt een belangrijke stap voorwaarts genomen op het gebied van fraudepreventie bij de gemeente Doetinchem. 4.2 Servicenormen kwaliteitshandvest De afdelingen zijn zelf verantwoordelijk voor het beschikbaar hebben van managementinformatie van de servicenormen van hun producten. Voor de burger betekent dit dat het duidelijk is hoe lang zij op een product moeten wachten. Als hulpmiddel hebben ze hiervoor de beschikking over Cognos. Met dit hulpmiddel kan de afdeling bewaken dat deze termijnen worden gehaald. In 2011 wordt de managementinformatie uitgebreid met telefonische bereikbaarheid. De normen worden in het merendeel van de gevallen gehaald. Het streng bewaken van de normen heeft een positief effect gehad op de termijnen van de briefafdoening. Op dit moment scoren we nog niet naar wens op de telefonische bereikbaarheid. In 2011 start het Telefonisch Informatiecentrum van de gemeentewinkel daarom met een project om de bereikbaarheid van afdelingen verder te verbeteren. 4.3 Kwaliteitsverbetering dienstverlening De training klantgericht schrijven is succesvol afgerond en er zijn taalcoaches aangesteld in de organisatie die dit in de toekomst bewaken. In 2010 is onze website leverancier gestopt en waren wij genoodzaakt over te stappen naar een andere leverancier. Dit is succesvol afgerond waardoor wij verder kunnen met het doorontwikkelen van onze e-dienstverlening. Hiermee is ook de basis gelegd om te gaan voldoen aan de webrichtlijnen en daarmee de toegankelijkheid van onze website te verbeteren. Wij bieden de burger inmiddels de mogelijkheid om 14 producten digitaal via de website aan te vragen. Ook dit jaar zijn er weer verdere stappen gezet in de richting van administratieve lastenverlichting, voorbeelden zijn eenvoudige brieven en een nieuwe wijze van doelgericht handhaven. In 2010 hebben wij de basisregistratie adressen en gebouwen ingevoerd. Hierdoor kan de burger er nog meer op vertrouwen dat de overheid dezelfde gegevens gebruikt en ze deze gegevens niet telkens opnieuw hoeven door te geven. De omgevingsvergunning is ook ingevoerd. Hierbij handelen wij deze vergunning nu voortaan volledig digitaal af of deze nu op papier binnenkomen of via het digitale loket van de overheid. Hierin lopen wij voorop in gemeenteland. De overgang naar digitaal werken heeft ook een positieve invloed op de dienstverlening. Medewerkers hebben beter toegang tot elkaars informatie. Dit kan de snelheid van de dienstverlening verbeteren. Ook de introductie van zaaksgewijs werken betekent dat het makkelijker wordt de voortgang van afhandeling van zaken te bewaken.
106
5 Personeel 5.1 Inleiding Het jaar 2010 was een spannend jaar. Duidelijk werd dat de ombuigingen ook personele consequenties zullen hebben. Het beleid is er op gericht om meer flexibiliteit in de bezetting te krijgen. Daarom heeft de directie besloten tot een terughoudend wervings- en selectiebeleid in combinatie met een gericht uitstroombeleid. Hierbij dienden onafhankelijke externe benchmarks als referentiekader. Verder was 2010 het examenjaar van de PersoneelsManagement- Cyclus. Op dit onderwerp wordt hieronder nader ingegaan. Daarnaast is de inhaalslag op gebied van Arbo en het Functiehuis achterhoek ingezet. 5.2 PersoneelsManagementCyclus In 2007 is het koersdocument personeelsbeleid 2007-2009 vastgesteld. Op basis hiervan is in samenspraak met management en OR gekomen tot een prioritering. Op basis van deze prioritering is in 2008 gewerkt aan het ontwikkelen en verbeteren van personeelsbeleid. In 2009 is voor het eerst op gestructureerde wijze een functioneringsgesprek gevoerd tussen manager en medewerker. 2010 Was het eerste jaar waarbij, naast het functioneringsgesprek ook een beoordelingsgesprek is gevoerd tussen leidinggevende en medewerker. Daarmee was dit het eerste jaar van een volledige Personeels Management Cyclus. Bij de gemeente Doetinchem bestaat een volwaardige cyclus uit de volgende onderdelen • Begin van het jaar een jaarplangesprek. • Halfjaarlijks een functioneringsgesprek. • Einde van het jaar een beoordelingsgesprek Deze cyclus is door zowel medewerkers als management als zeer positief en stimulerend ervaren. Ondanks dat dit veel tijd in beslag neemt. En daarmee staat de toegevoegde waarde vast. 5.3 Arbo en gezondheidsmanagement De term arbo dekt al lang niet meer de lading hoe onze organisatie bezig is met het zorgen voor een gezond en veilig werkklimaat. Bij arbo denken we meer aan het voorkomen van schade en het naleven van regeltjes. De gemeente Doetinchem gaat voor de term gezondheidsmanagement. Wat betekent dit? Bij de term gezondheidsmanagement wordt het grote geheel benadrukt en zich ook richt op de leefwijze van de medewerker. De term staat zowel voor de verandering van het gedrag van werknemers als ook voor verbetering van het werk: beleid, werkplekinrichting, organisatie en inhoud van het werk. In 2010 zijn we gestart met een preventieteam. Het takenpakket bestaat voornamelijk uit het meewerken aan de Risico-Inventarisatie en –Evaluatie (RI&E), maar vooral hoe zorgen we er voor dat preventie vorm krijgt. Vervolgens geven we uitvoering aan de uitkomsten van het preventief medisch onderzoek uit 2009/2010 door o.a. mee te doen aan de actie de fitste gemeente van Gelderland. Veel medewerkers hebben hard gewerkt aan conditie en om kilo’s kwijt te raken. Ook de personeelsmanagementcyclus waarbij de leidinggevende drie keer per jaar met de medewerker spreekt over plannen, functioneren en beoordeling, is opgestart en werpt zijn vruchten af. Het gemeentebreed protocol op het gebied van agressie en geweld is van kracht geworden en wij zijn gestart met het registreren van incidenten. Deze registratie is een vereiste uit onze CAO. Het verschaft ons informatie op welke plaats incidenten ontstaan en kan ons leren welke maatregelen we alsnog moeten nemen. We gaan starten met het organisatiebreed trainen van medewerkers hoe ze nog beter kunnen voorkomen dat zij te maken krijgen met agressie. Per 1 januari 2010 zijn we overgestapt naar een andere arbodienstverlener, nl Santar. Na opstartproblemen, wisseling van bedrijfsarts ed., verloopt deze dienstverlening beter.
107
Bij gezondheidsmanagement denken we al snel aan het stimuleren van sporten maar ook het bevorderen van gezond eten past er bij. Als werkgever moet je dan denken aan het aanbod in de bedrijfskantine. Dat onderwerp krijgt in 2011 meer aandacht als de verbouwing klaar is en iedereen weer terug naar het stadhuis kan verhuizen. Gezondheidsmanagement is vooral gericht op de werkende medewerker. Helaas kan niet iedereen volledig werken en hebben we te maken met een stijgend ziekteverzuim ten opzichte van 2009. Zie hiervoor onderdeel “overzicht ziekteverzuim” 5.4 Functiehuis Achterhoek Sinds 2003 werkt de gD met een eigen functiehuis, het zogenaamde functiehuis Doetinchem. Hoewel dit functiehuis voor zijn tijd al behoorlijk vooruitstrevend was vanwege de generieke functies, bleek het echter wel enigszins gedateerd. In 2010 heeft een onderzoek plaatsgevonden naar een nieuw functiehuis. Hieruit is naar voren gekomen dat het de voorkeur heeft om aan te sluiten bij het functiehuis Achterhoek. Ook dit functiehuis kent generieke functieprofielen en is vergelijkbaar het ons huidige functiehuis. Inmiddels zijn 4 gemeenten aangesloten. Het grote voordeel van aansluiten bij het Achterhoekse model is dat het regionale mobiliteit vergroot. Ook heeft in 2010 een zogenaamde “koude conversie” plaatsgevonden. Uit deze conversie is gebleken dan ongeveer 80% van onze huidige functie een-op-een inpasbaar zijn in het functiehuis Achterhoek. Voor ongeveer 20% van de functies moet maatwerk geschreven worden. In 2011 zal de feitelijke overgang worden voorbereid en worden geïmplementeerd. 5.5 Arbeidsmarktcommunicatie In 2010 is een nieuwe advertentiereeks voor onze externe arbeidsmarktcampagne ontwikkeld. Hierbij wordt afscheid genomen van de “vlinder”. In de nieuwe advertentiereeks is rekening gehouden met de demografische gegevens. De Achterhoek gaat vergrijzen en ontgroenen. Dit betekent dat we straks nadrukkelijker onze focus moeten richten op potentieel talent van buiten de Achterhoek. In 2011 zal de advertentiereeks uitgewerkt en gebruikt gaan worden. 5.6 Personele Kerngegevens Ook in 2010 zijn we blijven streven naar een evenwichtige personele opbouw. Dat wil zeggen een opbouw waarbij een goede mix wordt verkregen tussen gedegen ervaring (oud talent) en jong talent. Verder blijft het beleid er op gericht een goede verhouding te hebben tussen mannen en vrouwen. Niet alleen over de gehele organisatie maar ook binnen de afzonderlijke eenheden. Hieronder worden een aantal overzichten gepresenteerd. Deze zijn exclusief B&W, Raad, vrijwillige brandweer, stagiaires, babsen en werkervaringsplaatsen.
108
Instroomgegevens 2010 Leeftijd (op 15 juni 2010) <20 jaar 20 - 25 25 - 30 30 - 35 35 - 40 40 - 45 45 - 50 50 - 55 55 - 60 60 - 65 =/> 65 Totaal Gemiddelde leeftijd instroom
man
vrouw
totaal
1 1 2
3 4 5 3 3 1
4 5 7 3 3 1 1
19 33,01
24 33
1
5 32,99
Er zijn meer vrouwen ingestroomd dan mannen. Daar was ons beleid ook op gericht. Ook hebben we meer jonge instroom gehad, hetgeen eveneens past binnen het gevoerde beleid om meer evenwichtigheid te krijgen in de personele opbouw. Het beleid is dus succesvol geweest. De relatief hoge instroom wordt verklaard door vervanging van relatief dure externe inhuur door goedkoper eigen personeel en door de overname van activiteiten van IJsselkring. Daarbij is het beleid doorgevoerd dat aanstelling in principe geschiedt op basis van tijdelijke arbeidsovereenkomsten. Dit ter bevordering van de gewenste personeelsflexibiliteit.
Uitstroomgegevens 2010 Leeftijd (op 15 juni 2010) <20 jaar 20 - 25 25 - 30 30 - 35 35 - 40 40 - 45 45 - 50 50 - 55 55 - 60 60 - 65 =/> 65 Totaal Gemiddelde leeftijd uitstroom
man
1
vrouw totaal
2
2
1 1 1
3 0 2 3 0 3 1 1
5 42,82
8 43,63
13 43,32
2 3
De vervanging van vaste arbeidskrachten en relatief dure inhuur door meer flexibele arbeidscontracten heeft kunnen plaatsvinden binnen de daarvoor beschikbare totale loonsom. Leeftijdsopbouw
1
Ten aanzien van leeftijdsopbouw wordt gestreefd naar evenwichtigheid ten aanzien van leeftijd en geslacht. Maar uiteindelijk staat kwaliteit bij werving en selectie voorop. Dit hoeft niet strijdig te zijn. Onderstaand het overzicht naar aantallen medewerkers en FTE’s.
109
Leeftijdsopbouw in aantal medewerkers
89
92
104
110
49
55
37 27
24
22
28
37
38
33
vrouw totaal
10
-‐10
man
7 5 4 1
10
16 23 16
30
46
49
50
58
66
70
65 71
90
<20 20 -‐ 25 -‐ 30 -‐ 35 -‐ 40 -‐ 45 -‐ 50 -‐ 55 -‐ 60 -‐ =/> jaar 25 30 35 40 45 50 55 60 65 65
Opvallend is dat onder de leeftijdsgrens van 45 meer vrouwen dan mannen werken bij de gD. Daarboven werken meer mannen. In totaal waren in 2010 536 medewerkers bij de gD werkzaam. Hiervan waren 294 man en 242 vrouw. Leeftijdsopbouw in aantal FTE’s
53,09
79,66 62,72 66,07 48,83
81,56
89,73
29,04 5,96 23,08
16,94
17,24
28,47
45,15 44,58 55,16 27,88 27,28 42,22 27,00 15,22 21,44 14,50 6,94 4,17 3,17 1,00
100,00 90,00 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00
<20 20 -‐ 25 -‐ 30 -‐ 35 -‐ 40 -‐ 45 -‐ 50 -‐ 55 -‐ 60 -‐ =/> jaar 25 30 35 40 45 50 55 60 65 65
In het hierboven staande overzicht is zichtbaar dat vrouwen eerder in deeltijd gaan werken. In totaal waren 469 FTE’s werkzaam, waarvan 283 man en 186 vrouw.
Overzicht ziekteverzuim Tabel ziekteverzuim met daarin het VerzuimPercentage (exclusief zwangerschap), de Gemiddelde Verzuimduur en de MeldingsFrequentie 1
110
vp gv mf
18,00 16,00 14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00
13,49
13,38
14,27
11,07
5,82
6,09
1,78
1,78
2003
2004
15,25
14,25 10,62
6,40 1,62
2005
5,64
5,99
1,65
1,68
2006
2007
11,43 7,09
5,08 1,62
2008
4,39 1,57
2009
1,5
2010
Legenda Geel: dit is de meldingsfrequentie Blauw: dit is het gemiddelde verzuimpercentage Roze: dit is de gemiddelde verzuimduur. We constateren dat het ziekteverzuim in 2010 behoorlijk is gestegen, van 4,39% in 2009 naar 7,64% in 2010. Dit is een ontwikkeling die we niet willen en waar we ook niet trots op zijn. Er wordt intern een uitgebreide analyse gemaakt maar die is nu nog niet volledig beschikbaar. We kunnen concluderen dat op bepaalde afdelingen het ziekteverzuim enorm is toegenomen ten opzichte van 2009. Voorbeelden van die afdelingen zijn de wmo-winkel, werk en inkomen, bedrijfsvoering en buha. Een substantieel deel van de stijging wordt veroorzaakt door een aantal langdurig zieken. Naast de (mexicaanse) griep en andere kortdurende klachten zijn er medewerkers die meer dan 40 kalenderdagen per jaar verzuimen, het zgn. langdurig verzuim. Daarbij is de aard van het verzuim deels lichamelijk, deels psychisch. Een eerste analyse waardoor het verzuim zo is gestegen: • Er is in een aantal gevallen sprake van een mismatch tussen mens en functie, dat geeft wrijving op de lange termijn; • Fysieke klachten of ziekteswaarbij terugkeer naar de eigen functie niet meer mogelijk is. • Bij psychische problemen wordt laat hulp ingeroepen. Men wil eerst niet inzien en vervolgens zelf oplossen. Vooral bij privéproblemen komt dit voor. • Toenemende mate van werkstress. De uitslag Preventief medisch onderzoek gaf al aan dat veel medewerkers last hebben van werkstress dat in een aantal gevallen heeft geleid tot uitval. Het hoge verzuim heeft ons dus niet volledig verrast. • Grote mate van loyaliteit waardoor medewerkers zichzelf overslaan. • De organisatie is steeds in ontwikkeling en niet altijd ontwikkelt de medewerker hierin mee. Als er ingezoomd wordt op psychische klachten zijn het lang niet altijd werkgerelateerde klachten. Ook de privésituatie heeft zijn impact op de werksituatie. Als organisatie richten we ons op de werkende medewerker. Dat is gelukkig de grootste groep medewerkers. Begeleiding van zieke medewerkers is en blijft maatwerk en we constateren dat het gelukkig met veel langdurig zieken het al weer veel beter gaat. In 2011zal nog nadrukkelijker worden gestuurd op het terugdringen van verzuim. 1
111
6 ICT en Informatiebeveiliging De ict-samenwerking met Oude IJsselstreek heeft wederom bewezen dat er in 2008 een goede stap is gezet. In 2010 heeft er conform planning een succesvolle uitwijktest plaatsgevonden. De GBA audit is geweest. De auditoren melden in hun verslag: Doetinchem doet elk jaar een interne audit GBA. Dit voorbeeld verdient navolging bij andere gemeenten. Dit compliment laat zien dat bij de zo belangrijke GBA-administratie een goede organisatorische inrichting is neergezet. In de 2e helft van 2010 is gestart met een onderzoek ínformatiebeveiliging. Alle processen van de verschillende afdelingen zijn in samenspraak met de afdelingshoofden tegen het licht gehouden. De uitkomsten worden verwerkt in het informatiebeleidsplan dat begin 2011 wordt voltooid. Nadat in 2009 de ict-dienstverlening is gerealiseerd aan de regio Achterhoek en het cultureel centrum de Gruitpoort is in 2010 ook de gemeente Doesburg aangesloten. Dit betekent dat de ICT-samenwerking Oude IJsselstreek-Doetinchem in totaliteit meer dan 900 werkplekken faciliteert. Door de samenwerking is er een organisatie gekomen die schaal- en efficiencyvoordelen geeft.. Verder zijn in 2010 de voorbereidingen getroffen om ook de ICT-dienstverlening voor het UWVkantoor Doetinchem (45 werkplekken) te verzorgen. Het model waarop de ict-infrastructuur is opgebouwd maakt dat op een flexibele wijze de schaal kan worden vergroot. Tevens liggen er met een gezamenlijke ict-infrastructuur kansen om verdere stappen te zetten om ook op andere delen van de bedrijfsvoering te gaan samenwerken, personeelssalarisadministratie, financiele administratie. 7 Inkoop Jaarlijks begeleiden de inkoopadviseurs circa 10 complexe aanbestedingen. Ook hebben zij bij een groot aantal minder complexe aanbestedingen een adviserende- en begeleidende rol. Het inkoopteam zorgt samen met de contracteigenaren voor het up to date houden van het contracten register. Gemeente Doetinchem maakt deel uit van de inkoopsamenwerking van 8 Achterhoekse gemeenten. Binnen deze samenwerking wordt intensief gewerkt aan kennis delen. Zo zijn de algemene inkoopvoorwaarden Achterhoekse gemeenten gezamenlijk opgesteld en vastgesteld Binnen de regionale samenwerking wordt er gewerkt met een regio-inkoopplanner. Op basis van deze planner worden gezamenlijke inkooptrajecten en aanbestedingen gestart. In de praktijk betekent dit dat één of twee inkoopadviseurs de aanbesteding voor meerdere gemeenten uitvoeren. Belangrijke inkooptrajecten in 2010 waren: • • • •
levering en onderhoud trapliften (8 gemeenten) (uitgevoerd door Doetinchem en Aalten) schoonmaak kantoorpanden (4 gemeenten) (uitgevoerd door Montferland en Doetinchem brandstoffen voor gemeentelijke voertuigen (4 gemeenten) (uitgevoerd door Doetinchem en Winterswijk) leerlingenvervoer (2 gemeenten) (uitgevoerd door Oude IJsselstreek en Doetinchem)
112
Paragraaf 6
Verbonden partijen
Inleiding De gemeente voert taken uit via zogeheten verbonden partijen. Een verbonden partij is een privaatdan wel publiekrechtelijke organisatie waarin de gemeente een bestuurlijk en financieel belang heeft. Indien aan beide criteria wordt voldaan is er sprake van een verbonden partij. Het gaat om deelnemingen (vennootschappen), gemeenschappelijke regelingen, stichtingen en verenigingen. Het bestuurlijk belang wordt uitgedrukt door het hebben van zeggenschap in het beleid van de rechtspersoon door een bestuurszetel of door stemrecht. Van een financieel belang is sprake als de gemeente de ter beschikking gestelde middelen kwijt is ingeval de rechtspersoon in financiële problemen komt. Als de financiële relatie uitsluitend bestaat uit inkomens- en/of vermogensoverdrachten (subsidies), is er geen sprake van een financieel belang en dus geen sprake van een verbonden partij. Deze relaties worden niet in deze paragraaf beschreven. Als daartoe vanuit de kaderstellende rol aanleiding is, worden deze relaties direct bij de programma’s beschreven. Als geen sprake is van bestuurlijke zeggenschap wordt de relatie evenmin in deze paragraaf beschreven. Eventuele financiële risico’s worden dan in de paragraaf weerstandsvermogen beschreven. Tenslotte hebben we in twee onderwijsinstellingen een bestuurlijke en toezichthoudende rol. Van een financieel belang is in principe echter geen sprake waardoor ze niet thuis horen in de paragraaf Verbonden partijen. Mochten beide organisaties in financiële problemen komen, dan kan onze gemeente hierop wel aangesproken worden. Daarom vinden wij het belangrijk onze relatie met deze twee organisaties te benoemen. Dat doen we in de volgende paragraaf 6a. Belang van verbonden partijen Een gemeente kan grotendeels zelf bepalen hoe een bepaalde taak wordt uitgevoerd. De gemeente kan er bijvoorbeeld voor kiezen de uitvoering zelf ter hand te nemen of juist de uitvoering te regelen via een gemeenschappelijke regeling met een aantal regiogemeenten. Maar vaak zijn ook andere oplossingen mogelijk, zoals bijvoorbeeld het verstrekken van een subsidie aan een private stichting. Het belang van verbonden partijen is dat deze vaak beleid uitvoeren dat de gemeenten in principe ook zelf kunnen (blijven) doen. De gemeente houdt de uiteindelijke verantwoordelijkheid voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de programma’s. Kernvragen zijn of de doelstellingen van de gemeente via de verbonden partijen gerealiseerd worden. Het tweede belang betreft het budgettaire beslag en de financiële risico’s die de gemeente met verbonden partijen kan oplopen en de daaruit voortvloeiende budgettaire gevolgen. De gemeente zal telkens moeten afwegen welke aanpak de beste garantie geeft dat de taak wordt uitgevoerd op een manier zoals de gemeenten voor ogen staat en op welke manier de gemeente voldoende inhoudelijk en financieel toezicht heeft in het uitvoeren van een taak. Informatie over onze verbonden partijen In deze paragraaf wordt een overzicht gepresenteerd met de verbonden partijen van de gemeente Doetinchem naar aard, waarin per partij kort wordt aangegeven wat het doel van de verbinding is, het bestuurlijk belang, het financieel belang, de risico’s en de actualiteit ten opzichte van betreffende partij. De volgorde sluit aan bij de programma-indeling.
113
Gemeenschappelijke regelingen: Wedeo Programma
1 Werken in een sterke economie, product 6110 werkgelegenheid
Doel
Wedeo heeft tot taak de gemeenschappelijke belangen te behartigen van de 3 deelnemende gemeenten op het gebied van de sociale werkvoorziening. Onze gemeente heeft de volledige uitvoering van de WSW aan de Wedeo opgedragen.
Partijen
Gemeente: Doetinchem, Montferland en Oude IJsselstreek
Bestuurlijk belang
Deelname in: Algemeen bestuur : portefeuillehouder sociale zaken Dagelijks bestuur : portefeuillehouder sociale zaken
Financieel belang
De gemeentelijke bijdrage in de bestuurs- en beheerskosten in de jaarrekening 2010 bedraagt afgerond € 42.000 De rijksbijdrage sociale werkvoorziening afgerond €10,4 miljoen is volledig doorbetaald aan Wedeo.
Risico’s
De deelnemende gemeenten zijn aansprakelijk voor eventuele tekorten en de financiële gevolgen van een opheffing van de verbonden partij naar rato van het aantal Wsw-medewerkers van hun gemeente. De formatie Wsw-medewerkers in 2010 bedraagt vanuit de gemeente Doetinchem 47% van het totaal aantal Wsw-medewerkers.
Actualiteit
Sinds de wijziging van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) per 1 januari 2008 is voor de uitvoering van de WSW nadrukkelijk de regierol bij de gemeente neergelegd. De gemeenten zijn individueel volledig verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wsw. De deelnemende gemeenten hebben eind 2007 de contouren hiervoor vastgelegd in een kadernota “modernisering WSW”. Wedeo is bezig zich te herpositioneren als een arbeids- of mensontwikkelbedrijf, waar niet alleen de doelgroep van de Wsw terecht kan, maar ook andere doelgroepen die een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt vormen.
Rapportages
Begroting, tussentijdse rapportage en jaarverslagen van Wedeo. Het gemeente bestuur wordt hierover afzonderlijk geadviseerd Daarnaast vindt verantwoording in het kader van Single information single audit (Sisa) plaats bij de jaarstukken gD.
1 114
GGD-Gelre Ijssel Programma
3 Zorgen voor meedoen, product 7100 openbare gezondheidszorg
Doel
De GGD wordt in stand gehouden door de 21 gemeenten in de regio’s Noord-Veluwe, Stedendriehoek en Achterhoek– een wettelijke verplichting-, zij hebben daarom zitting in het bestuur. De GGD heeft tot doel uitvoering te geven aan de taken vallend onder de Wet Publieke Gezondheid.
Partijen
Gemeenten uit de Achterhoek, Stedendriehoek en gemeenten van de Noord-Veluwe
Bestuurlijk belang
Deelname in: Algemeen bestuur: portefeuillehouder volksgezondheid Dagelijks bestuur: portefeuillehouder volksgezondheid
Financieel belang
De gemeentelijke bijdrage (inwonerbijdrage) in de jaarrekening 2010 bedraagt afgerond € 830.000.
Risico’s
De deelnemende gemeenten zijn aansprakelijkheid voor eventuele tekorten en de financiële gevolgen van de opheffing van de verbonden partij. De kosten 2010 van de GGD worden gedekt voor: - 72% door gemeentelijke bedragen - 18% door bijdrage van Provincie, derden en Rijk 10% overige bijdragen. De bijdrage van de gemeente Doetinchem bedraagt afgerond 6% van het totaal aan gemeentelijke bijdragen.
Actualiteit
In april 2009 heeft het Algemeen Bestuur de strategische visie 2009-2013 vastgesteld. De gemeenten die deelnemen in de GGD Gelre-Ijssel hebben gekozen voor een GGD die zich versterkt als gemeentelijke gezondheidsdienst. Met deze keuze komt de GGD dichter bij de gemeenten te staan. Hij is adviseur van het gemeentebestuur en staat haar met raad en daad op het gebeid van de volksgezondheid. De organisatiestructuur met de vier gemeentelijke gezondheidsteams is aangescherpt door het aanstellen van de vier regiomanagers als de accounthouder van de gemeente. De afgelopen jaren zijn de eerste stappen gezet in de richting van het smart formuleren van prestaties en doelstellingen. De programmabegroting 2010 is verbeterd en andere onderdelen van de beleidscyclus. Daarbij worden de prestatie-indicatoren betrokken die op landelijk niveau zij ontwikkeld en de komende tijd zullen worden geïntegreerd. In 2010 heeft GGD Gelre-IJssel scenario’s opgestelt die inzage geven in de gevolgen van een bezuinigingsoperatie op de inwonerbijdrage. De kaderstelling is uitwerking van bezuinigingsscenario’s van 5% in 2011 en oplopend tot 10% in 2012, respectievelijk tot 20% in 2013. De scenario’s dienen inzage te geven in mogelijkheden tot wijzigen of stopzetten van het leveren van producten uit het huidige productenboek. Begroting, tussentijdse rapportage en jaarverslagen. Het gemeente bestuur wordt hierover afzonderlijk geadviseerd.
Rapportages
2 115
Recreatieschap Achterhoek Liemers (RAL) Programma
2 Prettig wonen in een wijk en dorp, product 5600 toerisme en recreatie
Doel
Het recreatieschap heeft tot taak de behartiging van het gemeenschappelijk belang van de deelnemende gemeenten voor de ontwikkeling van recreatieve en toeristische mogelijkheden in het gebied, zulks met de bescherming van de natuur en het landschap.
Partijen
Aan het Recreatieschap nemen 13 gemeenten uit de Achterhoek en de Liemers deel, waaronder onze gemeente.
Bestuurlijk belang
Deelname in: Algemeen bestuur: portefeuillehouder recreatie en toerisme Dagelijks bestuur: niet
Financieel belang
De gemeentelijke bijdrage in de jaarrekening 2010 bedraagt afgerond € 127.000
Risico’s
De deelnemende gemeenten zijn aansprakelijk voor eventuele tekorten en de financiële gevolgen van de opheffing van de verbonden partij. De kosten 2010 van de RAL worden gedekt voor: - 60% door gemeentelijke bijdrage; 18% door inkomsten van derden (o.a. parkeergeldheffing, verhuur, verpachting) - 22% door inkomsten uit belegde afkoopsommen De bijdrage van de gemeente Doetinchem bedraagt in 2010 afgerond 13% van het totaal aan gemeentelijke bijdragen.
Actualiteit
In 2010 zijn de kerntaken van het RAL op gebruikelijke wijze voortgezet. Het beleidsveld toerisme en recreatie in de Achterhoek is in beweging. In 2010 zijn de taken en positie van het RAL bestudeerd. Naar verwachting zal er in 2011 duidelijkheid zijn over de wijze waarop de uitvoering van deze taken georganiseerd gaat worden.
Rapportages
Begroting, tussentijdse rapportage en jaarverslagen
3 116
Veiligheidsregio Noord- en Oost Gelderland ( VNOG) Programma
2 Prettig wonen in een wijk en dorp, product 1200 brandweer
Doel
Iedere gemeente dient deel uit te maken van een van de vijfentwintig veiligheidsregio’s. De taken van een veiligheidsregio liggen op het gebied van de (multidisciplinaire) voorbereiding en bestrijding van de rampen en grote incidenten door de brandweer, de GHOR (geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen), de politie en gemeente. Deze taken zijn verankerd in de Brandweerwet 1985, de Wet rampen en zware ongevallen, de Politiewet en de Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (Wet GHOR). De nieuwe wet op de veiligheidsregio’s is in werking getreden op 1 oktober 2010 en integreert deze wetten in één wet. De Veiligheidsregio Noord- en Oost Gelderland (VNOG) bestaat uit 22 gemeenten.
Partijen Bestuurlijk belang
Deelname in: Algemeen bestuur: De burgemeesters van alle VNOG gemeenten. Dagelijks bestuur: De burgemeester van Doetinchem namens het cluster Brandweer Achterhoek West (BAW) en als portefeuillehouder brandweer.
Financieel belang
De inwonerbijdrage in de jaarrekening 2010 bedraagt afgerond € 623.000
Risico’s
De deelnemende gemeenten zijn aansprakelijk voor eventuele tekorten en de financiële gevolgen van de opheffing van de verbonden partij. De veiligheidsregio wordt gefinancierd door: - bijdragen van gemeenten ca. € 8 miljoen, 50% - Besluit Doeluitkering Bestrijding Rampen en Zware Ongevallen ( BDUR) vanuit het Rijk ca. € 3 miljoen, 20% - Overige (o.a. opleidingen, brandmeldsysteem, provincie) ca. 4 miljoen, 30% De gemeentelijke bijdrage 2010 bedraagt afgerond 8% van het totaal aan gemeentelijke bijdragen.
Actualiteit
Binnen de VNOG is in 2007 gestart met het Samenwerkingsverband Brandweer Achterhoek West (SBAW). Vanaf 2010 is het SBAW overgegaan in het cluster Brandweer Achterhoek West (BAW).
Rapportages
Begroting, tussentijdse rapportage en jaarverslagen
4
117
Cluster Brandweer Achterhoek West (BAW) Programma
2 Prettig wonen in een wijk en dorp, product 1200 brandweer
Doel
Er wordt door vier gemeenten binnen projecten samengewerkt aan bestuurlijk vastgestelde speerpunten met als doel de kwaliteit van de brandweerzorg te verbeteren. Ingaande 1 januari 2010 worden verschillende onderwerpen samen georganiseerd onder verantwoordelijkheid van één clustercommandant. De prestatie afspraken zijn vastgelegd in dienstverleningovereenkomsten. De samenwerking van de medewerkers van de vier gemeente wordt gecoördineerd en ondersteund door een coördinatiebureau Brandweer Achterhoek West waarvan de medewerkers in dienst zijn van de VNOG.
Partijen
Binnen het BAW werkt de brandweer Doetinchem samen met de gemeenten Bronckhorst, Montferland en Oude IJsselstreek.
Bestuurlijk belang
De burgemeester van Doetinchem legt met de drie andere burgemeesters de projectdefinities vast en de evaluatie van de voortgang hiervan wordt jaarlijks beoordeeld door de vier burgemeesters. Voor de onderwerpen die op clusterniveau worden georganiseerd legt de clustercommandant verantwoording af aan de bestuurscommissie bestaande uit de vier burgemeesters. Een en ander is bestuurlijk vastgelegd in een convenant. De burgemeester van Doetinchem is voorzitter van het bestuurlijk overleg binnen de Brandweer Achterhoek West en afgevaardigde van namens Brandweer Achterhoek West het DB overleg van de VNOG.
Financieel belang
Van de gemeentelijke inwonersbijdrage aan de VNOG (7%), is afgerond 28% ofwel € 172.000 bestemd voor het BAW. Dit is ca. 33% van de totale bijdrage aan het BAW.
Risico’s
Eind 2009 is door alle VNOG gemeenten besloten tot het regionaliseren van de gemeentelijke brandweer. Op 1 januari 2011 is de clustervorming ingegaan.
Actualiteit
In 2010 is er door het bureau BAW en de medewerkers uit de vier gemeenten gezamenlijk gewerkt aan de in het projectplan vastgestelde doelen De evaluatie van de voortgang zal bestuurlijk jaarlijks worden getoetst. Vanaf 2010 worden de onderwerpen opleiden en oefenen, bereikbaarheidskaarten en communicatie op clusterniveau uitgevoerd. Over de voortgang hiervan legt de clustercommandant verantwoording af aan de bestuurscommissie.
Rapportages
Jaarlijkse evaluatie en terugkoppeling aan bestuurder.
5 118
Regio Achterhoek Programma
Diverse
Doel
Op grond van de Wet Gemeenschappelijke Regeling werken acht gemeenten in de Achterhoek samen. Vanuit de strategische Agenda Regio Achterhoek wordt samengewerkt aan vier programma’s; duurzame economie, mobiliteit, vrijetijdseconomie en regiomarketing/externe betrekkingen en lobby. Daarnaast voert de Regio een aantal beheersmatige (streekarchief) en termijngebonden taken (zoals besluit woninggebonden subsidies, afvaleindafwerking en regiocontract) uit.
Partijen
De gemeenten Aalten, Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Oost Gelre, Montferland, Oude IJsselstreek en Winterswijk.
Bestuurlijk belang
Deelname in: Algemeen Bestuur: de burgemeester voorzitter / locoburgemeester lid Dagelijks Bestuur: de burgemeester voorzitter.
Financieel belang
De inwonerbijdrage 2010 in de jaarrekening bedraagt € 462.000 (excl. btw).
Risico’s
De deelnemende gemeenten zijn aansprakelijk voor eventuele tekorten en de financiële gevolgen van een opheffing (liquidatie) van de verbonden partij. De bijdrage van de gemeente Doetinchem bedraagt afgerond 19% van het totaal aan gemeentelijke bijdragen.
Actualiteit
De vier programma’s zijn in 2010 een voortzetting van de inhoud uit 2009. De nadruk is komen te liggen op de uitvoering van het Aanvalsplan. Ook ligt er een belangrijke taak in de coördinatie van de uitvoering van het Regiocontract, dat de Regio heeft gesloten met de provincie.
Rapportages
Begroting en jaarrekening/ -verslag worden door de gemeenteraad vastgesteld.
6 119
Vennootschappen Amphion NV Programma
2 Prettig wonen in een wijk en dorp, product 5400 Kunstzinnige vorming
Doel
Het in stand houden van een cultureel centrum in de gemeente Doetinchem ter bevordering van het culturele leven in oostelijk Gelderland.
Partijen
Gemeente Doetinchem, gemeente Aalten, gemeente Bronkhorst en de gemeente Oude IJsselstreek.
Bestuurlijk belang Deelname in: Raad van Commissarissen: Wethouder van de Meijs (voorzitter) en 3 raadsleden. Algemene Vergadering van aandeelhouders: Wethouder Kroon als vertegenwoordiger van de gemeente Doetinchem Financieel belang
De lasten in de jaarrekening 2010 bedragen per saldo afgerond € 1,9 mln. De boekwaarde van 461 aandelen Amphion bedraagt € 209.192 De aandelen in % van de deelneming 73%
Risico’s
Financieel risico bij een eventuele liquidatie is verlies van maximaal de nominale waarde van de aandelenportefeuille.
Actualiteit
Na ingebruikname van de nieuwbouw zal overgeschakeld worden op budgetfinanciering. In de boekjaren 2010 en 2011 worden gegevens verzameld om met ingang van 2012 wanneer een volledig ervaringsjaar beschikbaar is van de nieuwbouw exploitatie, over te schakelen op budgetfinanciering.
Rapportages
Begroting, tussentijdse en jaarverslagen
7 120
BNG Programma
8 Goed omgaan met minder geld, product 9130 beleggingen en deelnemingen
Doel
De N.V. Bank Nederlandse Gemeenten is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecificeerde financiële dienstverlening draagt de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. De strategische doelstelling van de bank is het behoud van substantiële marktaandelen in het Nederlandse publieke en semipublieke domein en het behalen van een redelijk rendement voor de aandeelhouders. Voorwaardenscheppend hiervoor zijn het handhaven van de excellente kredietwaardigheid, het behoud van een scherpe inkooppositie en een zo effectief en efficiënt mogelijke bedrijfsvoering.
Partijen
De Staat is houder van de helft aandelen, de andere helft is van gemeenten, provincies en hoogheemraadschap.
Bestuurlijk belang Deelname in: Algemene vergadering van aandeelhouders: portefeuillehouder financiën Financieel belang
Het dividend in de jaarrekening 2010 bedraagt € 156.000 De boekwaarde van 62.634 aandelen BNG à € 2,50 bedraagt € 156.585 De aandelen in % van de deelneming 0,11%
Risico’s
Financieel risico bij een eventuele liquidatie is verlies van maximaal de nominale waarde van de aandelenportefeuille en het begrote bedrag aan dividend in onze begroting.
Actualiteit
De strategie van de BNG blijft erop gericht mee te groeien met de veranderende behoeften bij haar klanten. De BNG wil haar sterke marktpositie behouden en de relatie met haar klanten bestendigen en waar mogelijk versterken. De klanten van de bank zijn voornamelijk overheden of aan overheid gelieerde instellingen. De turbulentie op de financiële markten heeft grote invloed op de beschikbaarheid en prijsstelling van de financieringsmiddelen. Met een voorzichtige maar gestage herstel van vertrouwen in financiële instellingen is de activiteit op de internationale kapitaalmarkten toegenomen. Dit heeft een gunstig uitwerking op de hoogte van de opslagen voor kredieten liquiditeitsrisico’s die de bank betaalt en op de variatie in looptijden en nieuwe emissies.
Rapportages
Begroting, tussentijdse en jaarverslagen
8 121
Alliander Programma
8 Goed omgaan met minder geld, product 9130 beleggingen en deelnemingen
Doel
Het netwerkbedrijf Alliander is verantwoordelijk voor een groot deel van de energieleidingen in Nederland. Haar kernactiviteit is het aansluiten van klanten op de energienetwerken en het distribueren van gas en elektriciteit. Deze taken zijn wettelijk bepaald omdat onze maatschappij sterk afhankelijk is van een betrouwbare aanvoer van energie.
Partijen
De grootste aandeelhouders van Alliander zijn de provincies Gelderland en Noord-Holland, BV houdstermaatschappij Falcon en de gemeente Amsterdam. Zij houden gezamenlijk ruim driekwart van de aandelen Nuon in bezit. Het overige deel wordt gehouden door 55 andere gemeentelijke aandeelhouders.
Bestuurlijk belang Deelname in: Algemene vergadering van aandeelhouders: portefeuillehouder financiën Financieel belang
Het dividend in de jaarrekening 2010 bedraagt afgerond € 310.000 De boekwaarde van 787.348 aandelen Nuon bedraagt € 49.068 De aandelen in % van de deelneming 0,58%
Risico’s
Financieel risico bij een eventuele liquidatie is verlies van maximaal de nominale waarde van de aandelenportefeuille en het begrote bedrag aan dividend in onze begroting.
Actualiteit
Voor een duurzame energievoorziening blijft Alliander als zelfstandig netwerkbedrijf, in de toekomst omvangrijke investeringen doen in onderzoek en ontwikkeling van nieuwe technieken en producten. De energievoorziening in Nederland gaat de komende decennia veranderen. Er komen steeds meer relatief kleine, decentrale productie-eenheden, die duurzame energie opwekken. Tegelijkertijd neemt het elektriciteitgebruik toe, bijvoorbeeld door de opkomst van elektrische auto’s. Dat vergt aanpassingen van de bestaande en in de komende jaren aan te leggen infrastructuur.
Rapportages
Begroting, tussentijdse en jaarverslagen
9 122
Vitens Programma
8 Goed omgaan met minder geld, product 9130 beleggingen en deelnemingen
Doel
Vitens is het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland en levert drinkwater aan 5,4 miljoen mensen en bedrijven in de provincies Flevoland, Friesland, Gelderland, Utrecht, Overijssel en een aantal gemeenten in Drenthe en Noord-Holland. De aandeelhouders van Vitens ondersteunen de maatschappelijke doelstellingen van Vitens, met (mede) verantwoordelijkheid voor gezondheid (door veilig en betrouwbaar drinkwater) en een duurzame samenleving met zorg voor de bescherming van natuur en milieu. Voor de aandeelhouders wil Vitens een financieel krachtig bedrijf zijn en een marktconform dividend uitkeren bij een gezonde solvabiliteit.
Partijen
114 aandeelhouders bestaande uit gemeenten en regionale overheden
Bestuurlijk belang Deelname in: Algemene vergadering van aandeelhouders: portefeuillehouder financiën Financieel belang
Het ontvangen dividend in de jaarrekening 2010 bedraagt afgerond € 146.000 De boekwaarde van 58.752 aandelen Vitens bedraagt € 58.752. De aandelen in % van de deelneming 1,170%
Risico’s
Financieel risico bij een eventuele liquidatie is verlies van maximaal de nominale waarde van de aandelenportefeuille en het begrote bedrag aan dividend in onze begroting.
Actualiteit/beleids De Waterleidingwet is vervangen door de Drinkwaterwet; de Eerste Kamer voornemens heeft in juli 2009 ingestemd met deze nieuwe Drinkwaterwet. Met de nieuwe Drinkwaterwet wordt een verbeterd en stevig wettelijk fundament gelegd voor de duurzame veiligstelling van de watervoorziening. Zowel voor het dividend als voor het eigen vermogen van de waterleidingbedrijven zullen normen worden vastgelegd. Bovendien komen er wettelijke regels voor het berekenen van het drinkwatertarief. Verder zal de minister van VROM een oordeel kunnen vellen over voorgenomen fusies van drinkwaterbedrijven. Overtreding van die regels kan de drinkwaterbedrijven op een aanwijzing van de minister komen te staan. Tevens is Vitens nauw betrokken bij de ontwikkelingen die te maken hebben de Natura-2000 gebieden en met de Europese Kaderrichtlijn Water, inzake de beschikbaarheid en kwaliteit van het water als grondstof voor drinkwater, dit om ervoor te zorgen dat de drinkwatervoorraad op de lange termijn veiliggesteld kan worden. Rapportages
Begroting, tussentijdse rapportages, jaarverslag
10 123
Sportcentrum Rozengaarde b.v. Programma
2 Prettig wonen in een wijk en dorp, product 5302 sport en 5304 sport; zwemmen
Doel
Op 1 januari 2009 is Sportcentrum Rozengaarde bv opgericht. Met het oprichten van de besloten vennootschap wordt beoogd een flexibeler geëxploiteerd Sportcentrum Rozengaarde, mede gezien de marktontwikkelingen, neer te zetten. Rozengaarde bv wil een sportcentrum zijn dat een vorm van sociale recreatie en maatschappelijke dienstverlening combineert binnen een gebouw. Een sportcentrum dat verschillende marktgroepen bedient met een kwalitatief goed product en daarmee een belangrijke bijdrage levert aan het sociale leefmilieu in Doetinchem en omstreken.
Partijen
De gemeente Doetinchem is 100% aandeelhouder
Bestuurlijk belang Enig bestuurder is de directeur bedrijfsvoering van de gemeente Doetinchem Financieel belang
De bijdrage in de jaarrekening 2010 bedraagt afgerond € 1.448.000 De boekwaarde van de 1.800 aandelen Sportcentrum Rozengaarde bedraagt € 18.000.
Risico’s
Financieel risico bij een eventuele liquidatie is verlies van maximaal de nominale waarde van de aandelenportefeuille. De aan Rozengaarde verstrekte lening is gekoppeld aan de boekwaarde van de activa, waarvoor de lening is verstrekt.
Actualiteit/beleids Voor de komende periode wil Rozengaarde de belevingswaarde voor de voornemens bezoekers van het Sportcentrum vergroten door gerichte investeringen die het verblijf voor bezoekers (en het personeel) veraangenamen, contacten met de huidige bezoekers vergemakkelijken en nieuwe bezoekers beter bereiken. Hiervoor zal worden geïnvesteerd in het zwembad, klimaatbeheersing, attractiviteit en verblijfsmogelijkheden. Daarbij gaat extra aandacht uit naar de kwaliteit van de uitvoering en duurzaamheid. Dit laatste veelal in de vorm van energiebesparende maatregelen. Rapportages
Begroting, tussentijdse rapportages, jaarverslag
11 124
GEM Hamburgerbroek Noord Programma
5 wonen en ruimte om je heen, product 8300 bouwgrondexploitaties
Doel
De ontwikkeling en realisatie van het project Hamburgerbroek; Intermeco en Oude IJsseloevers door middel van een Grondexploitatiemaatschappij (GEM). De GEM is verantwoordelijk voor het in exploitatie brengen van gronden in het exploitatiegebied en de uitgifte van bouwrijp gemaakte kavels aan ontwikkelaar.
Partijen
Gemeente Doetinchem en Kondor Wessels Projecten BV (KWP)
Bestuurlijk belang
Gemeente is voor 50% aandeelhouder in de GEM. Algemene Vergadering van Aandeelhouders: Wethouder Drenth als vertegenwoordiger van de gemeente Doetinchem
Financieel belang
Gemeente neemt voor 50% deel in risico en resultaatverdeling van de grondexploitatie. De gemeente en KWP zijn ieder voor 50% aansprakelijk voor eventuele tekorten en de financiële gevolgen van een voortijdig opheffing van de GEM.
Risico’s
De gemeente is voor 50% verantwoordelijk voor een tegenvallend resultaat op de grondexploitatie.
Actualiteit/ De in 2008 gesloten samenwerkingsovereenkomst tussen gemeente en KWP beleidsvoornemens wordt momenteel tussen partijen herzien. Er worden aanvullende afspraken gemaakt over gedeeltelijke deelname in de opstalontwikkeling, inbreng Eigen Vermogen, eerder inbrengen van gronden, financiering en garanties. Rapportages
Jaarlijks verslag omtrent de zaken van de vennootschap en gevoerde bestuur. Jaarrekening. Jaarlijkse actualisatie grondexploitatie waarin de financiële stand van zaken van de GEM en het aandeel van de gemeente daarin worden toegelicht.
12 125
Stichtingen Stichting Centrum Natuur en Milieu Educatie “Doetinchem en Omstreken” Programma
5 Wonen en ruimte om je heen, product 7230 milieubeheer
Doel
Het primair onderwijs in de gemeente Doetinchem voorzien van Natuur- en Milieueducatie (NME)
Partijen
De gemeenten Bronckhorst, Doetinchem, Montferland en Oude-IJsselstreek.
Bestuurlijk belang
Jaarlijks vindt bestuurlijk overleg plaats. De portefeuillehouder milieu neemt hier aan deel.
Financieel belang
De gemeentelijke bijdrage in de jaarrekening 2010 bedraagt afgerond € 104.000
Risico’s
De overeenkomst wordt telkens stilzwijgend verlengd voor een periode van vier jaar, tenzij een van de ondertekenende partijen tenminste 18 maanden voor het eind van de periode schriftelijk opzegt. Indien één van de partijen voornemens is de budgetovereenkomst te ontbinden, geldt een overgangstermijn van 18 maanden. De bijdrage van de gemeente Doetinchem in 2010 bedraagt afgerond 33% van het totaal aan gemeentelijke bijdragen.
Actualiteit/ Voor het schooljaar 2010-2011 is als speerpunt "Klimaat en Energie" gekozen. beleidsvoornemens In de lessen zal extra aandacht aan dit thema worden besteed. Rapportages
Begroting en jaarverslagen
13 126
Paragraaf 6a
Onderwijsinstellingen met toezicht
In paragraaf 6 Verbonden partijen, beschrijven we organisaties waarin de gemeente zowel een bestuurlijk als financieel belang heeft. Daarnaast heeft gemeente Doetinchem in nog twee organisaties een bestuurlijke en toezichthoudende rol. Van een financieel belang is echter geen sprake waardoor ze niet thuis horen in de paragraaf Verbonden partijen. Mochten deze organisaties in financiële problemen komen, dan kan onze gemeente wel aangesproken worden. Wij vinden het daarom belangrijk onze relatie met deze twee organisaties te benoemen en kiezen ervoor ze op te nemen in de paragraaf 6a. Gemeenschappelijke regeling Stichting IJsselgraaf Programma
4 Opgroeien en je talenten ontwikkelen
Doel
De Gemeenschappelijke regeling openbaar primair onderwijs IJsselgraaf coördineert en oefent de bevoegdheden van de raad uit als bedoeld in artikel 48 WPO, alsmede in de statuten van de stichting IJsselgraaf, met uitzondering van het goedkeuren van voorgenomen statutenwijzigingen, het vaststellen van ernstige taakverwaarlozing en het in verband daarmee nemen van maatregelen, het opheffen van de scho(o)l(en) en het ontbinden van de stichting.
Partijen
De gemeenten Bronkhorst, Doetinchem en Doesburg
Bestuurlijk belang Deelname in: Algemeen bestuur: portefeuillehouder onderwijs Financieel belang
Geen
Risico’s
De deelnemende gemeenten zijn in geval van ernstige taakverwaarlozing door het schoolbestuur of functioneren in strijd met de wet bevoegd zelf te voorzien in het bestuur van de scholen en zonodig de stichting te ontbinden. De mogelijke financiële gevolgen van een opheffing (liquidatie) van het schoolbestuur komen dan voor rekening van de deelnemende gemeenten. Het openbaar onderwijs wordt gefinancierd door de rijksoverheid.
Actualiteit
Door de ontstane situatie bij IJsselgraaf hebben de drie gemeenten de vormgeving van het toezicht kritisch bekeken. Om de samenwerking tussen de partijen goed te borgen en slagvaardiger te kunnen handelen binnen een juridisch kader is besloten tot de instelling van een gemeenschappelijke regeling Openbaar Primair Onderwijs.
Rapportages
Begroting, jaarrekening en jaarverslag van de Stichting IJsselgraaf
127
Overlegorgaan Toezicht Stichting Orchidee Scholengroep Programma
4 Opgroeien en je talenten ontwikkelen
Doel
Het toezicht vanuit de grondwettelijke positie van het openbaar onderwijs uitoefenen en de wezenskenmerken van het openbaar onderwijs bewaken overeenkomstig de bepalingen in de wet en de statuten van de stichting.
Partijen
De gemeenten Zutphen, Berkelland, Winterswijk en Doetinchem
Bestuurlijk belang Deelname in het overlegorgaan: portefeuillehouder onderwijs Financieel belang
Geen
Risico’s
De deelnemende gemeenten zijn in geval van ernstige taakverwaarlozing door het schoolbestuur of functioneren in strijd met de wet bevoegd zelf te voorzien in het bestuur van de scholen en zonodig de stichting te ontbinden. De mogelijke financiële gevolgen van een opheffing (liquidatie) van het schoolbestuur komen dan voor rekening van de deelnemende gemeenten. Het openbaar onderwijs wordt gefinancierd door de rijksoverheid.
Actualiteit
De Stichting Orchidee Scholengroep is op 29 december 2010 een bestuurlijke fusie met schoolbestuur Covoa aangegaan. Zij gaan vanaf 1 januari 2011 samen verder onder de naam Achterhoek VO. Dit betekent een bestuurlijke fusie van openbaar en bijzonder voortgezet onderwijs in de gemeente Doetinchem. De Achterhoek VO stelt zich ten doel in de Achterhoek een zo divers, breed, thuisnabij en kleinschalig mogelijk aanbod van voortgezet onderwijsvoorzieningen te realiseren. Elke school heeft daarbij een eigen context, een eigen cultuur en kiest een wijze van werken die daarbij past. Achterhoek VO is een samenwerkingsstichting waarbinnen de scholen met behoud van hun openbare karakter dan wel levensbeschouwelijke identiteit en met behoud van hun pedagogisch-didactische inrichtingsvrijheid functioneren.
Rapportages
Begroting, jaarrekening en jaarverslag van de Stichting Orchidee Scholengroep
128
2
Paragraaf 7: Grondbeleid 1. Inleiding Bij de gemeentebegroting vormt de paragraaf Grondbeleid het beleidsmatige kader van de ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente Doetinchem. Alle ruimtelijke ontwikkelingen worden financieel vertaald met behulp van grondexploitaties en exploitatieovereenkomsten. Het is van belang dat het beleidskader voeding geeft aan de financiële vertaalslag van de ruimtelijke ontwikkelingen rekening houdend met economische, juridische en planspecifieke omstandigheden. Van eminent belang bij het beleidskader is vervolgens de sturing op de beheersing van de risico´s die zich kunnen voordoen bij de ruimtelijke ontwikkelingen. Het afgelopen jaar zijn de grondexploitaties geactualiseerd en door de raad op 11 november 2010 vastgesteld. Naar aanleiding van de discussie rond deze actualisatie is afgesproken dat wij kredietaanvragen zouden meenemen bij de besluitvorming de herijking Doetinchemse woningbouw projecten. Deze besluitvorming van de raad vond plaats op 6 januari 2011. Daarnaast zijn er kredieten beschikbaar gesteld voor een aantal specifieke ruimtelijke ontwikkelingen zoals revitalisering Verheulsweide en stationsomgeving Wehl. Deze gegevens, samen met de juni rapportage van de Taskforce ruimtelijke projecten, vormen de basis voor de verantwoording zoals opgenomen in deze paragraaf. In onderstaande hoofdstukken gaan we in op het algemene beleid, de ontwikkelingen van het jaar 2010, het resultaat van de bouwgrondexploitaties 2010, de financiële omvang van de grondexploitaties, de kredieten en het weerstandvermogen met als onderdeel de risico’s. 2. Algemeen beleid grondexploitaties Algemeen November 2009 zijn de spelregels over de wijze waarop wordt omgegaan met de grondexploitaties geactualiseerd. Zo zijn besluiten genomen ten aanzien van de bepaling en bestemming van het resultaat en het tijdstip van bestuurlijke behandeling van de grondexploitaties in combinatie met het aanvragen van benodigde kredieten. Gehanteerd wordt het “voorzichtigheidsprincipe”: Winsten van de grondexploitaties worden genomen zodra ze zijn verwezenlijkt en vervolgens als rekeningresultaat ten gunste van de reserve grondexploitatie gebracht. Tekorten (voorzienbare risico’s en verliezen) worden genomen zodra ze bekend zijn. Voor te verwachten tekorten treffen we een post “voorziening” ten laste van de reserve grondexploitaties. Reden om de spelregels te herzien zijn er nu nog niet. In de toekomst kan dit aan de orde zijn daar waar het gaat om het weerstandvermogen. Gebruikelijk is dat we beleidswijzigingen in de paragraaf grondbeleid van de begroting opnemen in plaats van bij de jaarrekening. Doordat alle lopende grondexploitaties zijn ingebracht in een rekenmodel (FRIS) en zoveel mogelijk gelijke parameters worden gehanteerd, wordt de onderlinge vergelijkbaarheid en daarmee het inzicht vergroot. Ook kan beter worden ingespeeld op de bestaande rapportages van de P&C cyclus. In de gemeenterekening is in het hoofdstuk ”analyse van het rekeningsresultaat” aanvullende informatie opgenomen met betrekking tot de kredieten voor de grondexploitaties en een totaaloverzicht van de grondexploitaties. De financiële monitor of afzonderlijke rapportages zullen in de toekomst informatie bevatten over de ontwikkelingen van de grondexploitaties. En bij de jaarlijkse actualisatie (begroting) zal ook per project verantwoording worden afgelegd over eventuele wijzigingen ten opzichte van de in het voorgaande jaar vastgestelde exploitaties en worden de project specifieke risico’s benoemd en daar waar mogelijk financieel vertaald met daar aan toegevoegd een risicokaart per project. De actualisatie van de grondexploitaties voor 2011 zullen vervroegd worden uitgevoerd. Onze ambitie is de actualisatie in tegenstelling tot voorgaande jaren, reeds voor de zomer 2011 aan u voor te leggen ter vaststelling.
Samenvattend resultaat 129
De jaarrekening geeft een negatief financieel beeld te zien. Een verlies van€12,6 miljoen als gevolg van afsluiting van het project Mosterdweg €2,2 miljoen, afwaardering van de strategische gronden €6,4 miljoen en een aanvulling op de voorzieningen van ca €4,0 miljoen. Het negatieve saldo €12,6 miljoen geeft een verslechtering van het weerstandvermogen. De reserve grondexploitaties loopt op naar een negatief saldo van ad € 5,5 miljoen en voldoet niet aan de gewenste hoogte (het cascade model). Er zal van uit de algemene reserve een aanvulling moeten komen van € 12,5 miljoen. Voor een nadere toelichting op het effect van de algemene reserve verwijzen we naar hoofdstuk 3, paragraaf 2. Voor de verwachte negatieve grondexploitaties hebben we voorzieningen getroffen, de hoogte bedraagt € 15,6 miljoen. In de rapportages van de actualisatie van de grondexploitaties 2010 en de taskforce ruimtelijk projecten werden bovengenoemde ontwikkelingen al aan gegeven. Dit negatieve beeld overschaduwt het succes van de gemeentebrede bewustwording van de gevolgen van de ontwikkelingen in en de ambities van de woningbouwmarkt. Het afgelopen jaar hebben we gestuurd op risicoreductie. Met de volgende opsomming wordt dat duidelijk: regionale woningbouw afspraken, samenwerking met de belangrijkste partner Site, prioriteitstelling van projecten, stoppen van projecten, vermindering planvoorraad, terughoudend t.a.v. (minder)nieuwe initiatieven, terughoudend bij voorinvesteringen, nieuwe waarde bepaling voor strategische gronden, kortere looptijden van projecten en “last but not least” de projectstrategieën. Dit laatste is van essentieel belang om wel overwogen de kansen te benutten die zich voordoen. Natuurlijk zijn we er nog niet maar gelet op onze visie, strategieën en inzicht met betrekking tot de woningbouw lopen we voor op vele andere gemeenten. De komende jaren zal het accent liggen op het bijsturen van de totale woningbouw in de stad. Bestaande en nieuw te bouwen woningen zullen op elkaar afgestemd moeten worden om te voorzien in de behoefte en ter voorkoming van leegstand. Dit alles kent natuurlijk een financieel plaatje, zie o.a. het negatieve rekening resultaat. Daarnaast verwachten we verliezen in de toekomst met betrekking tot sanering, herprogrammering en verdere fasering van woningbouwprojecten. In de taskfocre rapportage voor ruimtelijke projecten wordt gesproken over een verlies van € 29 miljoen naar de situatie van heden. Bij de begrotingsbehandeling van 2012-2015 zullen oplossingen worden aangedragen hoe hier mee om te gaan. Over de jaarrekening kunnen we het volgende nog melden; de boekwaarde loopt op met een bedrag van €1,7 miljoen naar een niveau van € 84,7 miljoen terwijl € 98 miljoen begroot was. Mede door de afwaardering van gronden van € 6,4 miljoen en de terughoudendheid van investeringen zijn we er in geslaagd de derving van inkomsten voor het jaar 2010 te compenseren. Volgens de prognose zal oplopende cashflow (boekwaarde) in het jaar 2011 de ommekeer moeten gaan geven. Dit is een zorg welke mede afhankelijk is van het herstel van de economie. Een zorg is het gelijktijdig op de markt brengen van woningen, dat geeft concurrentie en beïnvloed de cashflow nadelig. We hopen dit met de genomen maatregelen het hoofd te kunnen bieden. 3. Ontwikkelingen 2010 Taskforce De gemeente Doetinchem heeft direct bij aanvang van de economische crisis een gemeentelijke Taskforce ingesteld. Deze werkgroep had als opdracht het gemeentebestuur te informeren over posities en handelingsalternatieven in het licht van de crisis. Deze werkgroep heeft de raad het afgelopen jaar twee keer geïnformeerd om tot risico reductie te komen. Deze rapportages behelsde een strategische herijking van de projecten van de woningbouw. Om te voorkomen dat onze projectportefeuille de financiële positie van de gemeente fundamenteel ondergraaft. De eerste rapportage laat het belang van de samenwerking met Site, de omliggende gemeenten en de provincie zien. Vervolgens worden de programmatische, financiële en organisatorische effecten weergegeven. Dit leidt aan tot aanbevelingen zoals het benoemen van Site als belangrijkste locale partner, een terughoudend beleid te voeren ten aanzien van nieuwe woningbouwontwikkeling en nieuwe uitgangpunten voor de eerste volgende actualisatie van de grondexploitaties, waaronder de prioriteitstelling. De tweede rapportage was een verdieping van ons structurele probleem. Met een goede probleem130
analyse waren we in staat handelingsfilosofieën te benoemen. Welke de basis vormen voor de projectstrategieën. Geconcludeerd werd dat een verdere sanering, een herprogrammering en een langere fasering nodig zijn om de problemen in de woningbouw het hoofd te bieden. Dit alles heeft een prijskaartje. Als vangnet was er een extra voorziening opgenomen in de meerjarenbegroting van 2010 e.v voor een bedrag van € 5 miljoen. Dit bedrag is ingezet bij de eerste rapportage van de taskforce die is verwerkt in de actualisatie van de grondexploitaties 2010. In deze 1ste rapportage werd vooruitlopende op de actualisatie van de grondexploitatie een aanvulling verwacht op de voorzieningen voor negatieve grondexploitaties van € 3,6 miljoen en een extra afwaardering op ïjskast” projecten of te wel de strategische gronden van € 1.6 miljoen. De taskforce achtte een aanvulling van nog eens € 37 miljoen noodzakelijk. Dit bedrag is op te delen in € 8 miljoen voor een extra afwaardering van gronden/project Mosterdweg. En € 29 miljoen als spaarbedrag voor nog te nemen maatregelen in het kader van sanering, herprogrammering en fasering. Begin 2011 is de strategie en de daarmee gepaard gaande financiële consequentie vastgesteld in de gemeenteraad. Het verlies voor het treffen van voorzieningen (negatieve grondexploitaties) en de afwaardering op de strategische de gronden komen tot uitdrukking in het negatieve rekeningsresultaat van € 12,6 miljoen, zie toelichting rekeningsresultaat. Het programma De gemeente Doetinchem is hard aan het werk om haar regionale taakstelling te kunnen behouden en ook in de toekomst een vitale centrumgemeente te kunnen zijn. Het regionale bedrijventerrein en de schilprojecten zijn hiervan de belangrijkste exponent. Daarnaast wordt een grote variatie aan woningbouwprojecten op de markt gebracht in Doetinchem, Wehl en Gaanderen. Wehl en Gaanderen kennen daarnaast hun eigen centrumontwikkelingen. Doetinchem kent zowel uitbreiding (Wijnbergen het Midden-Westen, Vijverberg Zuid) als herstructurering (Oosseld), daarnaast zijn veel gebieden in transformatie waarbij oude functies verdwijnen en nieuwe in de plaats komen (Hamburgerbroek, Veemarkt, Lookwartier,Heelweg) De ‘opbrengst’ van deze inspanningen mag er zijn: • Ca. 28.700 m2 bvo uitgeefbaar kantoren gebied waarvan ca 17.600 m2 bvo is uitgegeven. • Ca. 250 woningen binnen de schil gerealiseerd in de periode 2008-2010, en nog eens 200 woningen in aanbouw. Daarnaast binnen dit gebied nog eens ca 600 woningen in ontwikkeling. • Een nieuwe schouwburg en een grote parkeergarage gerealiseerd. En in aanbouw en ontwik keling nog eens 2 grote locaties voor commerciële functies. • 1 multifunctionele wijkaccommodatie (incl. zorg) gerealiseerd. • 55 ha bedrijventerrein 1e fase in ontwikkeling en 29 ha voor de2e fase. Woningmarktontwikkelingen De crisis in de reële economie heeft voor de Doetinchemse woningmarkt aan de vraagzijde op dit moment de volgende gevolgen: • Stagnerende verkoop op de nieuwbouwmarkt, • Bestaande woningen die langer te koop staan, • Woningprijzen die onder druk staan. Voor de lange termijn wordt de betaalbaarheid van woningen als belangrijkste knelpunt gezien. De aanbodzijde van de Doetinchemse woningmarkt vertoont de volgende kenmerken: • Een ogenschijnlijke boeggolf van geplande woningen (ogenschijnlijk omdat deze zich in werkelijkheid niet zal voordoen vanwege de actuele marktwerking), • Een min of meer concreet aanbod aan woningen dat de behoefte voor de komende 10 jaar overstijgt, • Groot aantal woningen in relatie tot de krimp • Regionaal is er sprake van overaanbod en concurrentie tussen gemeenten.
131
Daarnaast zorgt de recessie -de toenemende risico’s in de opbrengstensfeer en beperking in de financieringsmogelijkheden- ervoor dat ontwikkelaars en corporaties minder speelruimte hebben ter realisering van vastgoed. Voor de gemeente geldt dat door de stagnatie van projecten de onzekerheden, lees risico’s, rondom de grondexploitaties toenemen. De herijking van de planvoorraad is in gang gezet waaronder ook nader afspraken met de regio gemeenten. Het afgelopen jaar hebben we de planvoorraad van ca 3900 woningen terug gebracht naar ca 3300 woning. In samenwerking met de provincie wordt gezocht naar provinciale middelen om het overaanbod het hoofd te bieden (zgn. ‘krimpfonds’). Ontwikkelingen in Grondexploitaties In totaal zijn voor 34 gebieden grondexploitaties actief, inclusief exploitatieovereenkomsten. Waarvan er dit jaar 5 zijn afgesloten. Het totaalresultaat van de door de raad vastgestelde 34 grondexploitaties bedraagt in totaal € 5,7 miljoen negatief NCW 2010. Hierbij merken we op dat bij deze presentatie de tussentijdse winstnemingen niet worden vermeld. In het verleden zijn tussentijdse winstnemingen geweest van Dichteren en Verheulsweide TC voor een bedrag van €11,8 miljoen. Het afgelopen jaar hebben we per saldo €1,8 miljoen geïnvesteerd in de bouwgrondexploitaties en bedraagt de boekwaarde op 31 december 2010 € 84,7 miljoen. Dit zal terugverdiend moeten worden door de grondverkopen in de realisatie van projecten. Gelet op een opbrengstportefeuille voor de gronden van € 144 miljoen zal een commerciële benadering van verkoop en acquisitie komende jaren extra aandacht behoeven. Eventuele programmatische en stedenbouwkundige aanpassingen voor de moeilijk verkoopbare kavels moeten ondersteunend zijn. Ook zullen we de uitgangspunten voor de eerstvolgende actualisatie moeten bijstellen als het gaat om de kostenkant, doorlooptijden van projecten (fasering), verkoopopbrengsten in relatie tot huizenprijzen en de verkoopbudgetten. Waarbij we een relatie zullen leggen naar de uitgangspunten zoals gesteld door de werkgroep taskforce. Hieronder geven we een toelichting over de stand van zaken van de geprioriteerde projecten. Heelweg Het plan De Heelweg kent verschillende grondeigenaren, waaronder de gemeente. Dit plan voorziet in de bouw van circa 225 woningen in de segmenten ontspannen wonen, wonen/werken zorgwoningen en twee schoollocaties. Het plan voor de woningen bestaat uit een gemeentelijke strook, het Saronxterrein en het Middengebied. De kleinere gemeentelijke kavels zijn verkocht. Over de grote gemeentelijke kavels vinden onderhandelingen plaats met Goldewijk/Sité. Deze onderhandelingen met daarin ca. 85 woningen en een supermarkt op het Saronixterrein zijn onlangs afgerond. Op korte termijn wordt een anterieure overenkomst getekend. Het risicodeel voor de gemeente is daarmee maximaal teruggebracht. Goldewijk/Sité verwacht in 2011te starten met de eerste bouwactiviteiten op het Saronixterrein. Met de ontwikkelende partijen in het ‘middengebied’ zijn concept exploitatieovereenkomsten overeengekomen. Een van de betrokken ontwikkelaars heeft deze overeenkomst ondertekend en wilde voor juli 2010 starten met de bouw van het appartementencomplex “De Wand”. Dit is echter uitgesteld door bezwaren tegen de bouwvergunning. Voor de bouw van dit appartementencomplex zijn in 2009 gelden uit de stimuleringsregeling ontvangen. Echter deze moeten weer terugbetaald worden aan Senternovem omdat de bouw niet gestart is voor juli 2010. Uitstel van deze termijn was niet mogelijk. De andere projectontwikkelaars hebben de exploitatieovereenkomsten in 2010 nog niet ondertekend. Vanwege de economische situatie hebben zij ook geen verdere initiatieven genomen. Voor 2011 geldt wel dat er enige initiatieven zijn. Echter onze stille sanering voor wat betreft de planvoorraad van woningen zal hierdoor niet verminderen. Wij zullen niet meewerken aan bijstelling van het woningbouwprogramma tenzij veel minder en in het goedkopere segment wordt gebouwd. Overigens zijn er geen vorderingen geboekt door de projectontwikkelaars bij de verwervingen van twee bedrijven, Houthandel Kort en Aannemer Boesveld. Zolang deze niet zijn verworven kan geen woningbouw plaatsvinden in een deel van het middengebied.
132
De bouw van Het Graafschap College is in september 2010 afgerond. De school is conform planning in gebruik genomen. De actualisatie van het bestemmingsplan is in 2009 verder afgerond. Eind 2009 bleek tegen dit bestemmingsplan een beroepschrift met voorlopige voorziening te zijn ingediend bij de Raad van State. De beroepen tegen het bestemmingsplan zijn in februari 2011 behandeld door de Raad van State. De uitkomst is nog onbekend. Hamburgerbroek Noord Hamburgerbroek Noord ligt in het zuiden van de Schil en wordt aan de zuidgrens begrensd door het spoor. Het betreft het gebied langs oevers van de IJssel en het Intermeco-terrein. Het totale project beoogt de ontwikkeling van verschillende functies als wonen, winkels, kantoren en voorzieningen. Het gebied wordt ontwikkeld in samenwerking met KWP. De ontwikkelingen in 2010 hebben vooral in het licht gestaan van de realisering van een deel van de C. Missetstraat. Het doel van het vooruithalen van dit onderdeel was het laten zien dat partijen actief aan de slag zijn in Hamburgerbroek. Dit werk is eind 2010 afgerond. Financieel gezien net binnen de begroting. Dit ondanks een scherpe aanbesteding, maar met veel tegenvallers in de uitvoering rond niet bekende kabels en leidingen. Het stedenbouwkundig plan voor het Intermecoterrein is eveneens afgerond en de bestemmingsplanprocedure is in gang gezet. In december is het voorontwerp ter visie gegaan. Op dat moment lag er ook een voorlopig ontwerp van het gebouw voor het intermecoterrein. Tijdens de afronding van de besprekingen met KWP over de rolverdeling in Hamburgerbroek is het gevoel ontstaan dat de huidige samenwerkingovereenkomst onvoldoende de huidige marktsituatie weerspiegelt. Reden waarom op hoog niveau onderhandelingen zijn ingezet om tot een aanvullende overeenkomst te komen. Eind 2010 was hierover nog geen overeenstemming bereikt. Het betreft dan ook de afzet van woningen waarbij Sité ook betrokken is. Verwacht wordt dat dit overleg in het eerste kwartaal van 2011 wordt afgerond. ’t Lookwartier Het voormalige Connexxion-terrein verandert de komende jaren van een busstation met parkeren in een woongebied met bijzondere bebouwingen zoals een schouwburg, een parkeergarage en een nieuwe school. In het gebied komt ook een nieuwe verbinding naar de Kruisbergseweg, te weten de Ruimzichtlaan. Dit gebied wordt in een samenwerking met Site ontwikkeld. Het afgelopen jaar stond in het licht van de realisering van een aantal projecten in het Lookwartier. De hoogste prioriteit was het werken naar de ingebruikname van de schouwburg. Met een vertraging van enkele maanden is het gelukt om de opening in september plaats te laten vinden. De directe omgeving was daarbij ook ingericht zodat dat deel van het woonrijpmaken afgerond kon worden. Doordat de aanbestedingen van het bouwrijpmaken en woonrijpmaken gefaseerd moesten worden, zijn er op die posten beperkte overbestedingen ontstaan. De aanbestedingscontracten daarentegen waren substantieel lager dan begroot. De parkeergarage het Loo kon op tijd in gebruik genomen worden, hoewel nog niet volledig gereed in verband met de woningen er boven op. Deze wordt binnen de begroting gerealiseerd in 2011. Uiteindelijk is het bestemmingsplan het Loo definitief geworden na de uitspraak van de Raad van State. Onmiddellijk werd gestart met de verdere aanleg van de Ruimzichtlaan. In verband met de afbouw van de woningen op de parkeergarage wordt de volledige openstelling in 2011 verwacht. Een hoger beroep tegen de bouwvergunningen van de woningen en de schouwburg en de onttrekking heeft Erdbrinkplein heeft plaatsgevonden, maar de uitspraak wordt begin 2011 verwacht. De basisschool de Haven is begin 2010 gerealiseerd en in gebruik genomen. De invulling van de openbare ruimte kon deels pas plaats vinden na het definitief worden van het bestemmingsplan. Eind 2010 was de inrichting daarvan afgerond. Resteert alleen de aansluiting van de Frielinkstraat nog begin 2011. Daarna kan dit onderdeel worden afgesloten. Ook hier wordt geen overschrijding verwacht.
133
Veemarkt Het veemarktterrein ligt in de zeer gewilde woonwijk De Pas. Het terrein wordt getransformeerd naar de woonmilieus “ontspannen” en “monumentaal” wonen. Dit wordt bereikt door de realisatie van 41 grondgebonden woningen die op de markt zijn gebracht middels particulier opdrachtgeverschap. Op dit moment zijn er 29 kavels verkocht, 5 meer dan de planning voor 2010. De actualisatie van het bestemmingsplan is ook doorgezet. Daarin zijn nieuwe vrije kavels op de locatie “Ketz” meegenomen, en ook een herbestemming en restauratie van het “stierenhuisje”. De verwachting is dat het bestemmingsplan in het 2e kwartaal van 2011 is afgerond. Woongebied Wijnbergen In 2009 jaar zijn de onderhandelingen voor de realisatie van woningen, een woongebied voor ca. 1000 woningen, succesvol afgerond. Dit heeft geleid tot een realisatieovereenkomst voor Het Oosten. Daarnaast een samenwerkingsovereenkomst met private partijen over hun claim op zelfrealisatie in het deelgebied Midden en Westen. Begin 2010 is voor Wijnbergen het Oosten een realisatieovereenkomst afgesloten. Deze overeenkomsten zijn de basis voor de verdere samenwerking en realisatie van de plandelen. Het beroep tegen het uitwerkingsplan voor Het Oosten is door Raad van State ongegrond verklaard, waardoor dit onherroepelijk is. Alle voorbereidingen voor het aanbesteden van het bouwrijp maken zijn afgerond, maar hier wordt nu mee gewacht tot er zicht is op realisatie door de ontwikkelingscombinatie. Het uitwerkingsplan voor Het Midden en Westen is eind 2010 in procedure gegaan. De fasering van de bouwstroom is aangepast, om zo in te spelen op het amoveren van de hoogspanningsleiding. Wegens de aanleg van een nieuwe 380kV leiding rond Doetinchem, zal deze hoogstwaarschijnlijk niet binnen het plangebied ondergronds te hoeven worden gebracht. De start van de verkoop van woningen is gepland in 2011. Het bouwrijp maken zal na de zomer 2011 worden opgepakt en naar verwachting daarna een aanvang worden gemaakt met de bouw van de woningen. In 2010 zijn de gronden voor de het westelijk deel van de EVZ aangekocht. Dit deel zal ook in 2011 gerealiseerd worden. Vijverberg Zuid Het plan Vijverberg Zuid betreft een woningbouwplan van ca. 160 woningen met name in het midden en dure segment. Ook worden er een beperkt aantal bijzondere woonvormen gerealiseerd. Het stedenbouwkundig plan is vastgesteld. De planologische procedure afgerond en het terrein is bouwrijp gemaakt. Afspraken met de ontwikkelende partijen zijn vastgelegd in een bouwclaimovereenkomst. Op grond hiervan zijn de gronden aan de gemeente overgedragen voor het bouwrijp maken. In 2009 is de verkoop gestart van de particuliere kavels in het plan Vijverberg-Zuid. Gezien de ontwikkelingen op de woningmarkt is de belangstelling voor de kavels minder groot dan verwacht. De marktpartijen zijn in 2010 de markt op gegaan met hun woningen. Ook de belangstelling hiervoor was beneden verwachting. Tot op heden is geen woning verkocht. Op dit moment zijn 4 particuliere kavels verkocht. De kavelverkoop loopt hiermee achter op de beoogde financiële planning. In 2010 zijn de bebouwingsmogelijkheden verruimd door het Planologisch Beleid van toepassing te verklaren. Daardoor zijn 8 opties genomen op de gemeentelijke kavels. Eind 2010 is de voorbereiding voor een nieuw bestemmingsplan Vijverberg-Zuid gestart. Met de verruimde bebouwingsmogelijkheden en soepeler beeldkwaliteitseisen verwachten we in 2011 meer verkopen te realiseren, zowel in de gemeentelijke kavels als in de kavels van de marktpartijen. Heideslag, Wehl Zuid In 2007 is het structuurplan “Land van Wehl” door de raad vastgesteld. Hierin zijn op hoofdlijnen de ruimtelijke functies en kwaliteit voor de toekomst vastgelegd. Eén van de deelplannen betreft de realisatie van een woonwijk (200- 400 woningen) ten zuiden van Wehl. In 2010 is het bestemmingsplan Wehl-Heideslag onherroepelijk geworden. Dit bestemmingsplan is de basis voor de gronduitgifte en woningbouw voor deze nieuwe wijk van Wehl. De eerste fase (circa 6 ha groot), omvat het gebied gelegen ten westen van de Koksgoedweg en rondom de Kieflandse134
weg (genaamd Koksgoed), alsmede het gebied tussen spoorlijn en Doetinchemseweg (De Motketel). In totaal gaat het om circa 140 kavels, bestemd voor vrijstaande, twee-onder-een kap woningen en huurwoningen (Vestia). Medio 2010 is gestart met de uitgifte. Conform afspraken uit het verleden in eerste instantie alleen voor mensen die stonden ingeschreven op de oude Wehlse wachtlijst voor bouwkavels. In september is de vrije uitgifte gestart. Nadat in het derde kwartaal de archeologische opgravingen zijn afgerond, is in het vierde kwartaal gestart met het bouwrijpmaken. Door de vele regenval en de vroeg invallende winter is er van bouwrijpmaken in 2010 weinig gekomen. Begin januari 2011 is het echte werk van start gegaan. Een enkele bouw is reeds begonnen. Zo zijn drie mensen begonnen met de bouw van een nieuwe woning op eigen terrein (de zgn sterlocaties in het Stedenbouwkundig Programma van Eisen), en is ook een start gemaakt met de nieuwbouw van het kinderdagverblijf aan de Plantage-Allee. Bedrijvenpark A18 De ontwikkeling van een regionaal bedrijventerrein (rbt) ligt in het gebied gelegen tussen de A18, Weemstraat, Doetinchemseweg en Nieuwestraat. Het gebied heeft een bruto oppervlakte van circa 87 ha. Er is een samenwerkingsverband tussen de gemeenten Doetinchem, Montferland, Oude IJsselstreek en Bronckhorst. Het bestemmingsplan is van kracht en is in afwachting op de behandeling van de beroepen door de Raad van Staten. Uit onze analyse en de afwijzing van de voorlopige voorzieningen door de Raad van Staten is de kans op vernietiging van het bestemmingplan klein. De behandeling is gepland op 7 april 2011. Voor wat betreft de onderzoeken stellen we vast dat het mitigatie- en compensatieplan flora & fauna door het ministerie in behandeling is. Het marketing- en acquisitieplan als ook de duurzaamheidskaders zijn door de stuurgroep vastgesteld. Het afgelopen jaar is voor acquisitie beperkt kosten gemaakt. Vanaf volgend jaar zullen deze kosten door de samenwerkende gemeenten worden opgebracht. Op dit moment wordt gewerkt aan het parkmanagementplan. Voor wat betreft de gronden. Op dit moment is ca 70% van de gronden in eigendom. Er vind op dit moment een actieve grondverwerving plaats om de voortgang van de 1e fase te waarborgen. Het uitgifte tempo is ambitieus en is als zodanig verwerkt in de grondexploitatie. Er is dus een financiële noodzaak om dit te halen. Met een gerichte acquisitie hopen we in 2011 de geplande 6,5 ha weg te zetten. De eerste bijdrage van de provincie van het HRT-fonds ad €4 miljoen is in december ontvangen. Dat betekent dat de komende jaren hard gewerkt kan het project Revitalisering Verheulsweide. In het kader van beheersing van het project is gelet op de zeer lange doorlooptijd (2027)het project gesplitst in een 1e fase en een 2e fase. De 1e fase betreft het zuidelijk deel en is in exploitatie genomen en het noordelijk deel wordt voorlopig gezien als strategische grond waarbij geen actieve verwerving voor wordt gedaan. In het kader van de regionale samenwerking krijgt dit noordelijke deel wel bijzondere aandacht. Zo worden er wel haalbaarheidsberekeningen (grondexploitaties) opgesteld. Dit is van belang om de financiële risico’s voor de deelnemende gemeente steeds zichtbaar te hebben. De compensatie van een eventuele vereveningsbijdrage van het EBT Montferland is nog niet bekend. Vanuit het voorzichtigheidsprincipe hebben wij voor het tekort van de 1e fase voor ons risico-aandeel 35% een voorziening getroffen van € 51.000 en houden we voor het weerstandsvermogen 10% reserve aan van 35% de beginboekwaarde voor zowel de 1e als 2e fase, te weten € 1,9 miljoen.
135
4. Het resultaat bouwgrondexploitaties 2010 Het resultaat van de bouwgrondexploitaties wordt verkregen door het nemen van winsten of verliezen op bouwgrondexploitaties, het treffen van voorzieningen en het treffen van voorzieningen voor bijzonder posten. Het jaarresultaat bouwgrondexploitatie 2010 bedraagt € 12,6 miljoen negatief. • Verlies op bouwgrondexploitaties € 2,2 miljoen nadeel: Door het afsluiten van de bouwgrondexploitaties zoals Mosterdweg en enkele exploitatie overeenkomsten. Het verlies wordt veroorzaakt door het woningbouwproject aan de Mosterdweg. Deze ontwikkeling was, in het kader van “ruimte voor ruimte”, in gang gezet en blijkt niet haalbaar. De provincie heeft het project ruimte voor ruimte in 2009 afgesloten. Verhaal bij de ontwikkelaar en de provincie is niet mogelijk. • Afwaardering gronden bouwgrondexploitaties € 6,4, miljoen. nadeel: Dit betreft de afwaardering van de gronden van de ijskastprojecten, waaronder €4,9 miljoen voor het project Wehl Heideslag. Daarnaast zijn de rente en beheerkosten en de niet verhaalbare BTW en positief de grondverkoop aan de Kelderlaan meegenomen. Voor een uitgebreide specificatie zie bijlage strategische gronden. • Voorzieningen voor bouwgrondexploitaties € 3,8 miljoen nadeel: Voor alle negatieve vastgestelde grondexploitaties worden voorzieningen getroffen. Voor de hoogte van deze voorziening vormt de actualisatie 2010 van de bouwgrondexploitaties de basis en wordt de contante waarde per 31 december 2010 aangehouden. Voor specificatie wordt verwezen naar het overzicht reserves en voorzieningen zoals opgenomen bij de balans en het totaal overzicht van de bouwgrondexploitatie, zie hoofdstuk 4 “analyse van het rekenings resultaat” in de jaarrekening. • Aanvulling voorzieningen voor bouwgrondexploitaties € 0,2 miljoen nadeel: Dit heeft betrekking op derving van een grondopbrengst aan de Kennedylaan. De potentiële koper heeft aangegeven geen interesse te hebben voor dit perceel. In de grondexploitatie TTC Kennedylaan is dit nog niet verwerkt. Om te anticiperen op deze ontwikkeling is een aanvullende voorziening getroffen. Bij de bestemming van het rekeningsresultaat komt het negatieve resultaat saldo ad € 12.6 miljoen ten laste van de reserve bouwgrondexploitatie. Ook de reserve Strategische aankopen wordt opgeheven en het bedrag van € 0,3 miljoen zijnde het saldo wordt toegevoegd aan de reserve bouwgrondexploitatie, zoals toegelicht bij strategische gronden. Voor wat betreft het effect op het weerstandsvermogen verwijzen we naar de desbetreffende toelichting op genomen in de paragraaf 7 “Weerstandvermogen voor grondexploitaties “. Tot slot merken we op dat deze ontwikkeling met betrekking tot het negatieve saldo reeds was gemeld in de rapportages aan de raad van het afgelopen jaar.
136
5. Financiële omvang van de grondexploitaties In onderstaand overzichten kunt u de financiële omvang van de grondexploitaties en de boekwaarden aan het begin en einde van het jaar zien. We hebben onderscheid gemaakt in grondexploitaties en strategische gronden. . Voor de strategische gronden zijn geen grondexploitaties vastgesteld. Grondexploitaties Voor de grondexploitaties hebben we een uitsplitsing gemaakt in activiteiten zoals verwervingen, bouwrijp- en woonrijpmaken etc. De basis voor de ramingen zijn de geactualiseerde grondexploitaties 2010. Totaal Generaal grondexploitaties act
Omschrijving activiteit
0 1 2 3 4 5 6 7
Verwervingen Bouwrijpmaken Plan en VAT kosten Woonrijpmaken Diverse kosten Rente en Beheer Overige opbrengsten Grondverkopen Totaal
Begroot Boekwaarde Boekwaarde Restant grond1/1/2010 31/12/2010 beschikbaar exploitaties grex
-108,8 -63,5 -41,8 -27,0 -53,9 -38,4 57,7 269,4 -6,2
-81,9 -41,4 -32,2 -2,6 -14,4 -24,1 15,3 113,0 -68,3
-95,8 -42,7 -34,4 -3,7 -15,4 -27,3 20,6 125,7 -73,1
-13,0 -20,7 -7,4 -23,3 -38,5 -11,1 37,1 143,8 66,9
bedragen x € 1 mln. Begroot Mutaties jaar Saldo 2010 jaarschijf 2010 Begroot2010 werkelijk
-17,6 -8,5 -2,6 -4,7 -10,6 -3,5 19,1 17,0 -11,4
-13,9 -1,4 -2,2 -1,1 -1,0 -3,2 5,3 12,7 -4,8
-3,7 -7,1 -0,4 -3,6 -9,6 -0,3 13,9 4,3 -6,6
De begroting van alle grondexploitaties geven een negatief saldo van € 6,2 miljoen op eindwaarde, dit komt overeen met een netto contante waarde van € 5,7 miljoen. Het restant beschikbaar van € 66,9 miljoen zijn de ramingen van de totale grondexploitatie verminderd met de boekwaarde per 31 december 2010. Of te wel de nog te verwachten investeringen ad €114,1 miljoen en nog te realiseren inkomsten van € 180,9 miljoen. Van de grondexploitaties in samenwerking met Sité voor ’t Lookwartier en Kwp voor Hamburgerbroek zijn de exploitatiesaldi verwerkt, dus niet de verdeling in activiteiten. De samenwerkingsverbanden (Gem en Sok) stellen hun grondexploitaties vast. En in de gemeentelijke grondexploitaties worden daarom alleen de saldi verwerkt. Saldo 2010 (begroot-werkelijk 2010) Dit saldo zegt iets over de verwachting zoals opgenomen in de grondexploitatie voor het jaar 2010 en de werkelijkheid. De werkelijke mutaties in 2010 bedragen per saldo € 4,8 miljoen en zijn ten opzichte van de budgetten “begroot 2010” € 6,6 miljoen lager. De budgetten schuiven door naar de volgende jaren. Als bij een project een negatief saldo 2010 ontstaat kan dit negatieve gevolgen hebben voor het projectresultaat. We hebben dit beschouwd en verwachten dat alleen voor het project TCC Kennedylaan negatief doorwerkt, we hebben een aanvullende voorziening getroffen. Wat het werkelijke effect is, zal bij de jaarlijkse actualisatie van de grondexploitaties tot uitdrukking komen. Hieronder beschouwen we enkele grote afwijkingen per grondexploitaties. • Het Bedrijvenpark A18 € 5,6 miljoen voordeel. Dit wordt veroorzaakt door lagere kosten voor bouwrijp maken en grondaankopen. Door de latere goedkeuring van het bestemmingsplan is het bouwrijp maken later opgepakt. En de grondaankopen zijn afhankelijkheid van de onderhandelingen. • De Veentjes € 1,3 miljoen voordeel. Het geplande parkeerdek en zal niet worden gerealiseerd. • Wijnbergen Ecologische Verbindingszone (EVZ) € 1,3 miljoen voordeel. Mede door de stagnatie van de woningbouw in Wijnbergen wordt met enige terughoudendheid geïnvesteerd. • “t Lookwartier € 1,1 miljoen voordeel. Gelet op de voortgang van het project zijn enkele interne verrekeningen met de samenwerking van Site doorgeschoven naar volgend jaar. • Verheulsweide revitalisering € 1,0 miljoen voordeel. Het project loopt ten opzichte van de ramingen iets achter voor zowel de kosten van het bouw-en woonrijpmaken als voor de grond verkopen.
137
• Hamburgerbroek zuid (kantoren) €1,1 miljoen voordeel. Betreft met name een stelpost stationsomgeving (Efro) die ten onrechte in 2010 was geraamd en de nog niet afgewikkelde saneringsclaim. Tegenover deze voordelen staan natuurlijk ook enkele nadelen zoals: • Vijverberg-zuid € 1,4 miljoen nadeel. De lagere grondverkopen van ca € 2 miljoen en de lagere fonds afdacht veroorzaken dit nadeel. Het negatief effect zal beperkt zijn enerzijds omdat er een rentecompensatie is voor de grondverkoop en anderzijds het eventuele verlies kan worden opgevangen binnen het positieve projectresultaat. • Hamburgerbroek Noord € 4,8 miljoen nadeel. De gronden zijn nog niet overgenomen door de Gem Hamburgerbroek BV, terwijl dit wel geraamd was. In de overeenkomst met KWP zijn afspraken gemaakt over het moment van grond inbreng in de Gem Hamburgerbroek BV. De levering is in deze jaarrekening nog niet aan de orde. Het heeft overigens geen financieel effect omdat in de grondexploitatie van de Gem Hamburgerbroek BV wel rekening wordt gehouden met de boekwaarde. Het betreft dus alleen de juridische levering. Mutaties jaar 2010 (de werkelijke uitgaven en inkomsten) Hieronder geven we een toelichting op de werkelijke mutaties in de investeringen en opbrengsten van de geactualiseerde grondexploitaties van het afgelopen jaar. Voor de strategische gronde verwijzen we naar de toelichting van de strategische gronden. Het saldo van de investeringen en opbrengsten bedraagt € 4,8 miljoen en is als volgt in te delen: Grondverwerving ad € 13,9 miljoen. • De grondaankopen van Wijnbergen EVZ € 4,6 miljoen, inclusief de interne levering van Wijnbergen het Oosten en de Wvg aanbiedingen ad € 7,7 miljoen voor het Bedrijvenpark A18 1e fase en € 0.8 miljoen voor Heideslag Wehl. Bouw- en Woonrijpmaken € 2,5 miljoen. • Er springen vier projecten uit, zijnde het bedrijventerrein Wijnbergen € 0.5 miljoen t.b.v., ’t Lookwartier € 0.5 miljoen grond- en sloopwerkzaamheden voor school de Haven en de Ruimzichtlaan, Heideslag € 0.6 miljoen voor o.a. archeologische onderzoek, Brewinc €0,3 miljoen bijdrage ontwikkelaar t.b.v. shed-gebouwen. Plan Vat (Voorbereiding, administratie en toezicht) kosten € 2,2 miljoen. • De grote hoeveelheid aan projecten dragen bij aan deze kosten. De projecten Heideslag en Bedrijventerrein A18 hebben op basis van de kosten de meeste inspanning gevraagd. Daarnaast zijn de plankosten van de samenwerking met Kwp verhaald op de Gem Hamburgerbroek BV. Diverse kosten € 0,9 miljoen. • Dit bedrag bestaat uit de afboeking en de afrekening van het project Mosterdweg € 2.8 miljoen. Tegenover deze inkomsten staan uitgaven zoals € 0,7 miljoen aan de Gem Hamburgerbroek (Isv bijdrage), de aanleg van het kunstgrasveld € 0,4 miljoen, de afwikkeling van de woningbouw subsidies € 0,3 miljoen van de projecten Heelweg en Burg. van Nispenstraat. Tot de uitgaven behoren ook de fonds afdrachten € 1 miljoen en de toegekende planschades € 0,4 miljoen van de verschillende projecten. Rente en beheerskosten € 3,2 miljoen. • Deze kosten betreffen met name de financiering van de boekwaarde € 73,0 miljoen. De gehanteerde rentetoerekening bedraagt 4,5%. Enkele projecten met een zeer hoge boekwaar den zijn Bedrijvenpark A18 ad € 21.7 miljoen, Heideslag ad €8.5 miljoen, Vijverberg Zuid ad €11 miljoen en Wijnbergen Het Oosten ad €9.7 miljoen.
138
Overige opbrengsten €5,2 miljoen. • Dit betreft GSO subsidies € 0.9 miljoen t.b.v. Hamburgerbroek, exclusief de rechtstreekse verantwoorde kosten van de Gem Hamburgerbroek BV. Diverse exploitatievergoedingen ad € 1.5 miljoen van de projecten Wijnbergen Midden Westen, Heideslag en het bedrijfsterrein Wijnbergen. De ontvangen subsidie € 0.7 miljoen voor revitalisering Verheulsweide, Bedrijvenpark A18 en de spoorzone Wehl. En de grondverkopen van het Bedrijvenpark A18 € 0,6 miljoen. Dit betreft landbouwgrond gelegen buiten het bedrijfsterrein. En tenslotte enkele interne bijdragen € 1 miljoen zoals uit het mobiliteitfonds tbv de Ruimzichtlaan, rioleringsbijdrage voor de revita lisering Verheulsweide en deVeemarkt en de bijdrage voor de EVZ uit het project Wijnbergen Het Oosten. Grondverkopen €12,7 miljoen. • De verkopen hebben betrekking op de Veemarkt € 3.2 miljoen, de Vijverberg € 2.7 miljoen, Burg van Nispenstraat € 1,4 miljoen, Heideslag ad € 1,6 miljoen, het Bedrijventerrein Wijnbergen ad €2,4 miljoen en Hamburgerbroek zuid (kantoren) € 1,6 miljoen. Strategische gronden (zgn. IJskastprojecten) Voor de strategische gronden hebben wij ook een uitsplitsing gemaakt in voormalig woningbouw locaties, overige gronden en het Bedrijvenpark A18 2e fase. Strategische gronden Omschrijving
Voormalig woningbouw Overige gronden Bedrijvenpark A18 2e fase totaal
Boekwaarde Boekwaarde 1/1/2010 31/12/2010
-6,7 -1,3 -6,7 -14,7
-2,2 -0,8 -8,7 -11,6
Balanswaarde bedragen x € 1 mln Mutaties Waarvan Waarde Boekwaarde 2010 Afwaardering grond € = waarde /resultaat 7,00 per M2
4,6 0,5 -2,0 3,0
6,3 0,1 0,0 6,4
-1,7
-0,4 -0,8 -8,7
Voormalig woningbouw locaties Het afgelopen jaar zijn er een aantal keuzes gemaakt voor de woningbouwontwikkeling. Stopzetting van een aantal zogenaamde ijskastprojecten behoorde tot die keuzes. Volgens de marktanalyse verwachten we op deze strategische gronden geen woningen te kunnen realiseren. Daarmee schrappen we ca 500 woningen uit onze planvoorraad. Het gevolg is wel dat de waarde van deze gronden afneemt door het anders te bestemmen dan voor woningbouw. Op dit moment zijn de nieuwe bestemmingen van deze gronden nog niet bepaald. Afhankelijk van de structuurvisie en het nog op te starten onderzoek naar de nieuwe bestemmingen van deze gronden, gaan we voorlopig uit van een grondwaarde van € 7 per m2. Dit geeft voor het jaar 2010 een verlies van € 6,3 miljoen. Overige gronden Het afgelopen jaar zijn de gronden bestemd voor de Oostelijke randweg en de grond aan de Kelderlaan overgedragen aan de desbetreffende het projecten, per saldo leverde deze overdracht een grondopbrengst van ca € 1 miljoen. Tegenover deze verkoop staat een aankoop van gronden aan de Hoofdstraat in het kader van de ontwikkeling van het Pelgrimterrein. Waarvan de btw is niet verhaalbaar is en derhalve als verlies van € 0.1 miljoen is afgeboekt. Dit bedrag is meegenomen in het saldo afwaardering gronden. Bedrijvenpark 2e fase Vanuit beheersing wordt de 2e fase van het Bedrijvenpark A18 als strategische grond gezien. Het afgelopen jaar zijn in het kader van de Wvg-vestiging gronden aangekocht. Samen met de rente ver139
hoogt de boekwaarde met € 2 miljoen naar een hoogte van € 8,6 miljoen. Deze boekwaarde wordt meenomen bij de totale ontwikkeling van het Bedrijvenpark A18. Voor nadere toelichting verwijzen we naar de hiervoor geschreven toelichting van het Bedrijvenpark A18. Op basis van de doorrekeningen concluderen we een afwaardering dan wel het treffen van een voorziening niet nodig is en beschouwen we de boekwaarde als balanswaarde. Reserve strategische aankopen De reserve strategische gronden is niet toereikend om de kosten van rente en beheerskosten op te vangen. Reden om deze methodiek van het ten laste brengen van de genoemde kosten van de reserve te wijzigen. Voor beperking van de kosten hebben we een fix-lening aangetrokken voor de financiering en zullen we in de toekomst deze vastgestelde rente van 3,42% jaarlijks toerekenen. Dus vanaf heden worden deze rente- en beheerskosten bijgeschreven en aan de hand van de waardering van de gronden, e.e.a. afhankelijk van de bestemming, zullen we indien nodig deze gronden afwaarderen. Met uitzondering van de gronden van de 2de fase van het bedrijvenpark A18 zoals hierboven is toegelicht. Daarmee komt de reserve Strategische aankopen te vervallen en zal deze worden toegevoegd aan de reserve bouwgrondexploitatie. Hiermee was bij de rapportage van taskforce woningbouwprojecten rekening gehouden. In de bijlagen van deze jaarrekening is een lijst op genomen van de strategische gronden. Het totaal van de voorraad gronden Totaal voorraden gronden Omschrijving
Grondexploitaties Strategische gronden Totaal generaal
bedragen x € 1 mln. Begroot Boekwaarde Boekwaarde Restant grond1/1/2010 31/12/2010 beschikbaar exploitaties grex
-6,2 -6,2
-68,3 -14,7 -83,0
-73,1 -11,6 -84,7
66,9 66,9
6. Kredieten Het afgelopen jaar is in totaal voor de grondexploitaties een bedrag van €10,0 miljoen. aan kredieten teruggegeven. Het totale bedrag van de kredieten van alle lopende grondexploitaties bedraagt € 293,9 miljoen, hiervan is € 240,4 miljoen benut (boekwaarde 31 december 2010 exclusief de inkomsten). Op basis van een analyse per project constateren we enkele overschrijdingen. Deze kennen vooral een administratieve oorzaak. Zo is bij het project Wijnbergen EVZ de interne grondverrekening ad € 2.9 miljoen met Wijnbergen Het Oosten niet als kredietaanvraag meegenomen, terwijl deze verrekening wel was begroot. Ook voor de strategische gronden dient een aanvulling te komen. Immers bij de kredietaanvraag van de Veentjes (2e fase) is de netto boekwaarde meegenomen terwijl alleen de uitgaven (bruto) ad €3,9 miljoen gelden voor de kredietaanvraag. En de aankoop van het perceel aan de Hoofdstraat in het kader van het Pelgrimterrein ad € 0.5 miljoen is niet meegenomen bij de kredietaanvraag. Deze aankoop viel onder het verleende krediet van € 5 miljoen voor strategische aankopen. Echter de Taskforce werkgroep heeft dit krediet teruggegeven en heeft deze aankoop niet meenomen. En tenslotte zijn er bij de krediet aanvragen voor de exploiatieovereenkomst Wijnbergen en de rentekosten/plankosten €0.06 miljoen niet meegenomen. In totaal vragen wij een aanvullend krediet aan van € 6.544.133. Voor een uitgebreide toelichting verwijzen we naar de bijlage “Kredieten grondexploitaties per 31 december 2010”. 7. Weerstandvermogen voor grondexploitatie Algemene reserve grondexploitatie Uitgangspunt is dat het totaal aan grondexploitaties voor de gemeente kostendekkend is. Alle projecten dienen in principe zichzelf te bedruipen. In de praktijk zien wij dat sommige projecten winst 140
maken en andere verlies geven. Daarom is er een reserve grondexploitaties, waarin de resultaten van alle projecten grondexploitatie en exploitatieovereenkomsten worden verevend. In principe zouden de grondexploitaties niet de algemene middelen in de gemeentebegroting moeten beïnvloeden. Maar als gevolg van de stagnerende woningbouwmarkt ontwikkeling en de grote planvoorraad is er een andere situatie ontstaan. Er zullen substantiële bijdrage moeten komen uit de algemene middelen. De taskforce rapportages van het afgelopen jaar geven dat aan. Een negatieve rekeningsresultaat van € 12,6 miljoen en in de toekomst (10 jaar) nog eens € 29 miljoen Van dit laatste bedrag is nog niet duidelijk hoeveel en wanneer deze middelen worden ingezet. Dat is natuurlijk afhankelijk van de uitkomsten van de project strategieën en de project resultaten. Op dit moment is de € 29 miljoen niet voorhanden. Er zal gespaard moeten worden. Dit is eind 2010 ook besloten door de gemeenteraad. Bij de begrotingsbehandeling 2012-2015 zal duidelijk worden hoe dit bedrag zal worden gespaard. Voor het negatieve rekeningresultaat ad €12,6 miljoen is dat anders. Dit verlies dient direct te worden genomen, daar zijn afspraken over en dat heeft een relatie met de algemene middelen. De relatie komt tot uitdrukking bij het weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen bestaat uit de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet-begrote kosten te dekken die onverwachts en substantieel zijn. Hiervoor heeft de gemeente een algemene reserve en een reserve grondexploitaties. De reserve grondexploitaties wordt gevoed met de positieve resultaten (“winst”) en belast met de negatieve resultaten (“verlies”) uit de grondexploitaties. De algemene reserve wordt gevoed met het rekeningsresultaat van de gemeentebegroting. Voor de samenhang tussen de algemene reserve en de reserve grondexploitaties hanteren wij het zogenaamde Cascademodel. Dit model zorgt ervoor dat resultaten van de grondexploitaties, zoals opgenomen in de reserve grondexploitaties, uiteindelijk worden verevend met de algemene reserve. Alvorens wordt verrekend, dient eerst de hoogte van de reserve grondexploitaties te worden bepaald. De hoogte is afhankelijk van de beginboekwaarde van de grondexploitaties, met uitzonderring van de 65% van de boekwaarde van het bedrijvenpark A18. Dit laatste heeft te maken met de risicodeling van het bedrijvenpark A18 met de omliggende gemeenten. De bovengrens van de reserve bouwgrondexploitaties mag 12% zijn van de boekwaarde, de middelen daarboven vallen vrij en komen ten gunste van de algemene reserve. De ondergrens is bepaald op 10%, dus als de reserve lager is, vindt er een dotatie plaats vanuit de algemene reserve. In de toekomst wordt de reserve grondexploitaties gevoed met toekomstige “winsten”, immers voor de negatieve exploitaties zijn voorzieningen getroffen, behoudens de jaarlijkse rente van de voorzieningen. Rekeninghoudende met de beginboekwaarde en het 35% aandeel van het Bedrijvenpark A18 zal de hoogte van de reserve grondexploitaties tussen de €7,0 miljoen (10%) en € 8,4 miljoen (12%) moeten zijn. De hoogte van deze reserve is getoetst aan de som van de risicokaarten per project en volgens deze aannames zijn de risico’s afgedekt. Echter de risicokaarten voorzien niet in de risico’s voor de totale projectenportefeuille. Daarmee doelend op het mogelijke verlies van € 29 miljoen voor toekomstige sanering, herprogrammering en fasering. De reserve grondexploitatie per 31 december 2009 was €5,1 miljoen, rekening houdende met de bestemming van het resultaat van 2009 ad €1,6 miljoen (positief ) en de rente 2010 ad € 0,03 miljoen bedraagt het saldo per 31 december 2010 € 6,7 miljoen Ten laste van deze reserve wordt, na bestemming van het gemeentelijk rekeningsresultaat 2010, het resultaat van de bouwgrondexploitaties 2010 ad € 12,6 miljoen onttrokken, en bedrag van € 0.3 miljoen toegevoegd, zijnde reserve strategische aankopen, zie toelichting op het rekeningsresultaat. De reserve bouwgrondexploitatie bedraagt dan op 31 december 2010 € 5,5 miljoen negatief. Deze hoogte is volgens van het Cascade model € 12,55 miljoen te laag. Er dient een aanvulling te komen uit de algemene van €12,55 miljoen om het gewenst niveau van € 7 miljoen te halen. Voor een nadere toelichting verwijzen we naar hoofdstuk 3, paragraaf 2 weerstandsvermogen en de bijlage ontwikkeling reserve bouwgrondexploitatie.
141
Voorzieningen grondexploitaties De voorzieningen voor de grondexploitaties bedraagt per 31 december 2010 € 15,6 miljoen In het resultaat van de bouwgrondexploitaties 2010 zijn voor een totaal van € 4,0 miljoen aan voorzieningen getroffen, zie toelichting resultaat bouwgrondexploitaties en het overzicht reserves en voorzieningen zoals opgenomen bij de balans en het totaal overzicht van de bouwgrondexploitaties, zie hoofdstuk 4 “analyse van het rekeningsresultaat” in deze jaarrekening. Na afsluiting van de diverse bouwgrondexploitaties worden de verliezen ten laste van de voorziening genomen. Prognose reserve bouwgrondexploitaties Voor komend jaar (2011) verwachten we een positieve ontwikkeling van de reserve bouwgrondexploitaties. Uitgaande van de verwachte resultaten zoals deze bij de laatste actualisatie zijn vastgesteld. Als de winstverwachting van het project Hamburgerbroek algemeen (afwikkeling GSO), de Burg. van Nispenstraat, Verheulsweide Trade Centrum en Dichteren worden ingeboekt zal de reserve oplopen naar € 8,1 miljoen Uitgaande van deze positieve ontwikkeling voor 2011 kan op grond van het Cascademodel (12% boekwaarde ad € 7,8 miljoen) een bijdrage aan de algemene reserve van ca €0,3 miljoen worden gedaan. De toekomstige boekwaarden laten zich moeilijk voorspellen. Dit laatste is natuurlijk afhankelijk van de ontwikkelingen van de project strategieën, de jaarlijkse actualisatie van de grondexploitaties en het afsluiten van projecten. Eventuele vrijval van de reserve bouwgrondexploitaties als gevolg van de cascade methodiek (boven 12% boekwaarde) zullen we jaarlijks beschouwen een en ander in samenhang met het nog te sparen bedrag van € 29 miljoen. Risico’s - algemeen In de gemeente Doetinchem is een sluitende bouwgrondexploitatie uitgangspunt. Dit betekent echter niet dat er geen risico is verbonden aan de grondexploitatie. Dat is zeker afgelopen 2 jaar wel erg duidelijk geworden in heel het land. Bij het opstellen van de diverse plannen wordt ingespeeld op risico’s, doch gedurende de uitvoering van het project is het mogelijk dat zich alsnog risico’s voordoen welke vooraf niet of niet juist zijn ingeschat. Zo worden de risico’s vaak groter naarmate het project zich over een langere periode uitstrekt. De risico’s zijn te verdelen in projectrisico’s (gebiedsgerelateerde risico’s) en marktrisico’s (algemene risico’s op alle gebieden). Veelal is met de projectrisico’s rekening gehouden bij de opstelling van de exploitatieopzet als deze voorzienbaar zijn. Laat onverlet dat zich gedurende de ontwikkeling nieuwe zaken kunnen voordoen (bodem, archeologie e.d.). Veelal wordt in een exploitatieopzet rekening gehouden met een algemene reservering (post onvoorzien). De marktrisico’s komen voort uit de veranderende economie, maatschappelijke ontwikkelingen en of wetgeving. De vraag uit de markt laat zich over een langere termijn niet altijd voorspellen. Dat geldt nu zeker ook voor de gevolgen van de kredietcrisis zoals de vertraging in de afzet van de gronden, de hoogte van de rente, het prijsniveau van woningen en de inflatie. Al deze factoren hebben grote invloed op de uitkomsten van de exploitaties. In 2011 zullen we conform de “beleidsagenda grondzaken 2009-2011” het risicomanagement van de grondexploitaties bijhouden en indien nodig verder ontwikkelen. Bij de volgende actualisatie van de grondexploitaties zullen de in 2010 geïntroduceerde “risicokaarten” per project worden bijgewerkt en getoetst aan ons weerstandvermogen. Ook zal daar waar mogelijk de plankostenscan van het ministerie van Vrom worden benut om de budgetten van plan- en voorbereidingskosten nader te beschouwen. Nu wordt er al gewerkt aan een vast stramien en proces van inventarisatie, kwantificering, beheersing en monitoring van risico’s voor alle grondexploitaties. Met de jaarlijkse actualisatie wordt zoveel mogelijk geanticipeerd op bovengenoemde ontwikkelingen en daar waar mogelijk de project specifieke risico’s vertaald. Op basis van de nadere uitwerking van de beheersmaatregelen zoals al eerder genoemd (zie taskforce) zullen de financiële gevolgen voor de verschillende grondexploitaties en de gevolgen voor de financiële positie/weerstandsvermogen van de gemeente Doetinchem, vertaald worden in de actualisatie van de grondexploitaties 2011 en de meerjarenbegroting 2012-2015. Uiteraard zal hierbij de bestuurlijke besluitvorming plaatsvinden. 142
Paragraaf 8: Rechtmatigheid Algemeen De rechtmatigheidcontrole wordt een aantal jaren geleden geïntroduceerd als een extra instrument ter ondersteuning van de controlerende taak van uw raad. De praktijk leert dat de strekking van de accountantsverklaring de prioriteit krijgt, terwijl de aandacht eigenlijk uit zou moeten gaan naar de geconstateerde rechtmatigheidfouten en -onzekerheden. Wij als college leggen zelf verantwoording aan uw raad af over geconstateerde onrechtmatigheden. De accountant controleert of onze verantwoording getrouw, oftewel juist, volledig en tijdig gebeurt. Hiermee ontstaat een directe communicatie tussen het college en de raad en komt de verantwoordelijkheid voor de rechtmatigheidsverklaring meer te liggen waar die hoort: bij ons college als dagelijks bestuur. De accountant heeft net als in de voorgaande jaren een verklaring met rechtmatigheidoordeel verstrekt. Daarnaast hebben wij in de paragraaf rechtmatigheid zelfstandig verantwoording afgelegd over geconstateerde onrechtmatigheden. Hierbij wordt gewerkt met de indeling zoals deze in voorgaand jaar vanuit de landelijke pilot is gehanteerd. De bevindingen van deze pilot waren zodanig positief dat wij deze lijn doortrekken. Uitgangspunten van de raad In het hierna opgenomen schema zijn de goedkeuringstolerantie en de rapporteringtolerantie(s) opgenomen zoals door de gemeenteraad vastgesteld in het controleprotocol voor het controlejaar 2010 op 7 oktober 2010. De raad houdt zich hiermee aan de minimumeisen zoals deze zijn opgenomen in het BAPG. Goedkeuringstolerantie Fouten in de jaarrekening (% lasten) Onzekerheden in de controle (% lasten)
Goedkeurend <1%
Beperking >1%<3%
Oordeelonthouding -
Afkeurend >3%
<3%
>3%<10%
>10%
-
Op basis van de primitieve begroting 2010 van de gemeente betekenen bovengenoemde percentages dat een totaalbedrag aan fouten in de jaarrekening van circa € 1,490 miljoen en een totaal van onzekerheden van circa € 4,470 miljoen de goedkeurende strekking van de accountantsverklaring niet zullen aantasten. Voor de rapporteringtolerantie stelt de raad als maatstaf dat de accountant elke fout of onzekerheid ten aanzien van baten, lasten en balansmutaties vanaf 0,1% van de totale lasten rapporteert. Op basis van de primitieve begroting 2010 van de gemeente betekent dit dat fouten of onzekerheden vanaf € 155.000 gerapporteerd worden.
143
Verantwoording door het college op de uitgangspunten van de raad In het vervolg van deze paragraaf lichten wij de organisatie van de controlefunctie toe. Vervolgens presenteren wij per rechtmatigheidscriterium (voorwaardencriterium, begrotingscriterium en misbruik en oneigenlijkgebruik-criterium (M&O) onze bevindingen. Omdat het totaal van fouten binnen de door de raad vastgestelde toleranties blijven, is onze conclusie dat de financiële beheershandelingen binnen de financiële rechtmatigheidskaders tot stand gekomen zijn. Wij concluderen daarom aan de hand van de door ons uitgevoerde rechtmatigheids-onderzoeken:
De financiële beheershandelingen die tot uitdrukking komen in deze jaarrekening zijn binnen de financiële rechtmatigheidkaders van de raad en hogere overheden tot stand gekomen.
Organisatie van de controlefunctie Gemeente Doetinchem heeft zichzelf als doel gesteld de bedrijfsvoering “in control” te krijgen. Hebben we het over control, dan hebben we het over: weten wat je wilt bereiken, hoe je dat op juiste manier kunt doen, tegen welke risico’s je kunt aanlopen en hoe je hierop kunt sturen. Het controlinstrumentarium ondersteunt hierbij. Voor ons is control op zich geen doel, maar in control zijn wel. Hiertoe stellen we jaarlijks een Controlplan op. De meest recente versie hebben wij op 15 december 2009 vastgesteld en heeft voor u ter inzage gelegen. Het Controlplan bevat onze visie op control en concrete acties die we in dat kader gaan uitvoeren. Met (ingewikkelde) systemen en omvangrijke plannen denken wij ons doel niet te kunnen bereiken; het heeft onze voorkeur om op het juiste moment de volgende stap te zetten en actie te ondernemen waar dat nodig is. Voor onze organisatie moet het zo min mogelijk belastend zijn. Wij streven ernaar om een In control statement af te geven. Dit is een verklaring van het college bij de jaarstukken dat hij de interne beheersing op orde heeft. Voordat het zover is zullen we nog de nodige stappen moeten zetten. Deze stappen staan in het Controlplan. In het Controlplan hebben wij de dossiers beschreven waarop wij rechtmatigheidsaudits uitvoeren: • Subsidieverlening • Belastingen en bouwleges • Inkoop en aanbesteding • Personeels- en salariskosten • Grondexploitatie • WWB, IOAW, IOAZ, bijzondere bijstand, Bbz 2004 • Wet maatschappelijke ondersteuning • Van derden ontvangen gelden die onder Single information single audit (Sisa) vallen1
1
Voor een specificatie verwijzen we u naar hoofdstuk 6 van de jaarstukken.
144
Naast de rechtmatigheidsaudits op de genoemde dossiers is gestart met een verbetertraject op de beheersing en verantwoording op subsidies van derden die niet in die genoemde dossiers opgenomen zijn. In het algemeen zijn het incidentele subsidieprocessen. In het verbetertraject is specifiek aandacht besteed aan de aanvraagfase, uitvoeringsfase en verantwoordingsfase. Dit traject is doorlopen met betrokken budgethouders en die verantwoorden onder Sisa . Er zijn procesbeschrijvingen en checklisten gemaakt en er is een registratie opgezet. Dit biedt de budgethouders handvatten om het subsidieproces beter te beheersen en controle uit te voeren. Er wordt een controleplan gemaakt om te kunnen beoordelen hoe de subsidieprocessen lopen. Hierna volgen de resultaten van de rechtmatigheidsonderzoeken. Bevindingen ten aanzien van de rechtmatigheidscriteria Financiële2 rechtmatigheidsfouten worden bepaald aan de hand van drie criteria: 1. Voorwaardencriterium: Zijn baten, lasten en balansmutaties conform geldende wet- en regelgeving tot stand gekomen? 2. Begrotingscriterium: Zijn de financiële beheershandelingen tot stand gekomen binnen de grenzen van de geautoriseerde begroting en hiermee samenhangende programma’s? 3. Misbruik en oneigenlijk gebruik criterium: Zijn zodanige maatregelen getroffen dat voorkomen wordt dat derden misbruik of oneigenlijk gebruik maken van overheidsgelden? Hierna worden per criterium de bevindingen genoemd. 1. Voorwaardencriterium Op de dossiers waarop wij in 2010 rechtmatigheidscontroles hebben uitgevoerd, zie de hierna opgenomen tabel met fouten en onzekerheden en de toelichting daarop.
Dossier Subsidieverlening Belastingen en bouwleges Inkoop en aanbesteding Personeels- en salariskosten Grondexploitatie Regelingen uit Sisa Wet werk en bijstand/WIJ Bijzondere bijstand Ioaw, Ioaz, Bbz 2004 en langdurigheidstoeslag Wet maatschappelijke ondersteuning
massa fout € 10.188.394 €0 € 25.490.100 € 1.239 € 167.777.471 € 177.872 € 28.875.409 €0 Zie paragraaf 7 €0 zie hoofdstuk 6 €0 € 17.450.938 € 8763 € 663.215 €0 € 2.220.184 €0 € 10.797.753 € 32.045
Totale fout/onzekerheid
€ 219.919
in % onzekerheid 0,00% €0 0,005% €0 0,1% €0 0,00% €0 0,00% €0 0,00% €0 0,04% €0 0,00% €0 0,00% 0,3%
€0 €0
in % 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00% 0,00%
€0
We hebben het steeds over financiële rechtmatigheid, aangezien het gaat om de rechtmatige totstandkoming van financiële beheershandelingen. Baten, lasten en balansmutaties zoals ze in een boekjaar verwerkt zijn (en hierdoor in de jaarrekening staan) moeten conform geldende wet- en regelgeving tot stand gekomen zijn. 2
Subsidieverlening
145
Hierbij hebben we geen fouten geconstateerd. Wel is gebleken dat de termijnen zoals vastgesteld in de subsidieverordening worden overschreden. Dit geldt zowel voor het indienen van aanvragen als voor de vaststelling. De handhaving van deze termijnen zal beter georganiseerd gaan worden. Bouwleges Op de bouwleges hebben wij een fout geconstateerd van totaal € 1.239. De belangrijkste fout zit bij een berekening voor een woningbouwcomplex. Het betreft een appartementencomplex waarbij de totale bouwsom als uitgangspunt was gehanteerd i.p.v. de regels voor een woningbouwcomplex. De fout kon nog voor een belangrijk deel hersteld worden. Inkoop en aanbesteding Bij het rechtmatigheidsonderzoek over 2010 zijn twee fouten geconstateerd met een totaal van € 177.872 ( In totaal zijn ruim 24.000 facturen onderzocht met een totale waarde van € 167 mln.). De fouten zijn ontstaan bij een automatische verlenging van een contract, terwijl een aanbestedingsprocedure gevolgd had moeten worden en bij een uitbreiding van een contract. De uitbreiding is groter van omvang en ligt buiten de termijnen het contract is bepaald. Wet werk en bijstand Op de uitvoering van de Wet werk en bijstand (WWB) hebben wij een fout geconstateerd van in totaal € 415. Het gaat om een bedrag dat niet gekort is op een uitkering als gevolg van een fout bij de administratie. Aangezien de fout buiten de te controleren betaalregel geconstateerd is, wordt het niet teruggevorderd. Na extrapolatie op de massa geeft dit een fout van € 8.763 Wmo Er is in één dossier een administratieve fout gemaakt bij het beoordelen van het tarief dat een zorgaanbieder in rekening mocht brengen (tarief thuisondersteuning i.p.v. huishoudelijke hulp). Het betreft een financiële fout van totaal € 56. Deze incidentele fout wordt bij herindicatie hersteld. Na extrapolatie op de massa geeft dit een fout van € 32.045. 2. Begrotingscriterium Het begrotingscriterium houdt in dat financiële beheershandelingen tot stand moeten zijn gekomen binnen de grenzen van de geautoriseerde begroting en hiermee samenhangende programma’s. Met andere woorden: zijn de bij een programma horende budgetten en kredieten niet overschreden. Met de controle op de juiste toepassing van het begrotingscriterium wordt getoetst of het budgetrecht van de raad is gerespecteerd. Het systeem van budgetbeheer en -bewaking moet waarborgen dat de baten en lasten binnen de begroting blijven en dat belangrijke wijzigingen of dreigende overschrijdingen worden gemeld bij de gemeenteraad zodat deze tijdig (binnen het begrotingsjaar) een besluit kan nemen. Wij hebben hieraan invulling gegeven door tussentijdse rapportages (het bestuurlijk dashboard en de financiële monitor). Zo worden prestaties, planning en budgetten gevolgd. Een dreigende begrotingsoverschrijding wordt dan in de loop van het jaar gesignaleerd en aan de raad voorgelegd. Indien een wijziging van de begroting niet meer in het jaar zelf is of kon worden voorgelegd aan de raad zijn bestedingen boven het begrotingsbedrag strikt genomen onrechtmatig. Gaat het echter om overschrijdingen binnen het door de raad uitgezette beleid én worden ze goed herkenbaar opgenomen in de jaarrekening, dan kan de raad deze uitgaven alsnog autoriseren. Doen dergelijke situaties zich voor bij gemeente Doetinchem, dan nemen we die in deze paragraaf op en vragen we de raad hiermee deze alsnog goed te keuren. De accountant moet deze overschrijdingen overigens wel opnemen in zijn verslag van bevindingen aangezien hij zijn verklaring afgeeft bij de door het college opgemaakte jaarrekening en voor hem dan dus nog niet vaststaat of de raad de overschrijdingen ook inderdaad zal autoriseren. De algemene lijn is dus dat begrotingsoverschrijdingen die binnen de beleidskaders van de raad 146
passen niet worden meegewogen in het accountantsoordeel. Daarnaast worden nog negen soorten begrotingsoverschrijdingen onderscheiden. Hierna worden ze weergeven met hun gevolg voor de rechtmatigheid: Tenslotte is het nog mogelijk dat budgetafwijkingen weliswaar in financiële zin binnen de begroting Onrechtmatig, maar telt niet mee voor het oordeel 1
Overschrijding, gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten
2
Overschrijding bij open einde (subsidie)regelingen Overschrijding door activiteiten als boetes, procedures en naheffingsaanslagen na het verantwoordingsjaar
3
4
Overschrijding op investeringen met als gevolg hogere kapitaallasten in jaren na investeren
Onrechtmatig en telt mee voor het oordeel 5 Overschrijding, niet passend binnen beleid, tegen beter weten in niet gemeld 6 Overschrijding, passend binnen beleid, tegen beter weten in niet gemeld 7 Overschrijding, gecompenseerd door niet direct gerelateerde extra inkomsten waarbij de raad nog geen besluit heeft genomen over die extra inkomsten 8 Overschrijding door activiteiten als boetes, procedures en naheffingsaanslagen tijdens het verantwoordingsjaar 9 Overschrijding op investeringen met als gevolg hogere kapitaallasten in het jaar van investeren
blijven maar dat er aanzienlijk minder prestaties geleverd zijn c.q. andere activiteiten ontplooid zijn dan in de begroting specifiek als doelstelling was aangegeven. Het gaat dan om afwijkingen van de beoogde prestaties. Neemt de accountant deze waar, dan heeft dit geen gevolgen voor de accountantsverklaring maar zal hij hiervan wel melding doen. Bevindingen ten aanzien van het begrotingscriterium 1. Programma’s Wij hebben de jaarrekening 2010 op programmaniveau beoordeeld op overschrijdingen. Alleen de lastenkant is in de toets betrokken. Er zijn 2 programma’s die een overschrijding aan de lastenkant laten zien. Hierna worden ze weergegeven waarbij is vermeld om welke van de hiervoor genoemde negen soorten overschrijdingen het gaat.
Toelichting: 147
1
In deze toelichting worden alleen de programma’s onderbouwd waar sprake is van een overschrijding op het totaal van de lasten. Het mag duidelijk zijn dat het totaalbedrag van de toelichting niet aansluit bij het totaalbedrag van de overschrijding op het betreffende programma, omdat slechts die posten worden onderbouwd die geleid hebben tot een overschrijding (er kunnen namelijk ook posten met een onderschrijding zijn, maar die worden in dit kader niet toegelicht). Hiermee kan geconcludeerd worden dat er weliswaar sprake is van begrotingsoverschrijding op twee
programma’s. In alle gevallen is echter sprake van overschrijdingen waar hogere opbrengsten, in de vorm van bijdragen van derden of onttrekkingen aan reserves of voorzieningen, tegenover staan waardoor van onrechtmatigheid, relevant voor het accountantsoordeel, geen sprake is. 2. Kredieten bedrijfsvoering Naast de programma’s zijn is ook bij de kredieten beoordeeld hoe een eventuele overschrijding veroorzaakt is. In hoofdstuk 4 is een totaaloverzicht en stand van zaken van kredieten opgenomen; hier worden overschrijdingen groter dan € 50.000 geanalyseerd.
148
Overigens betreft het hier in alle gevallen een onrechtmatigheid die niet meetelt in het oordeel van de accountant. 3. Kredieten grondexploitatie Op basis van een analyse per project bij de jaarstukken 2010 constateren we enkele overschrijdingen. Deze kennen vooral een administratieve oorzaak. Het gaat om de volgende projecten waarvoor aanvullend krediet wordt aangevraagd tot € 6.544.133. Project Wijnbergen EVZ De Veentjes (fase II) Ov. Strategische gronden Landgoed ‘tMaetland Wijnbergen Midden Westen Totaal
Overschrijding 2010
Aanvullend krediet t/m 2011
€ 782.801 € 3.062.217 0 € 1.646 € 44.180 € 3.890.844
€ 2.909.044 € 3.068.371 € 502.575 Afgesloten per 31-12-2010 € 64.143 € 6.544.133
Bij het project Wijnbergen EVZ is de interne grondverrekening ad € 2.9 miljoen met Wijnbergen Het Oosten niet als kredietaanvraag meegenomen. De verrekening was begroot. Bij de kredietaanvraag van de Veentjes (2e fase) is de netto boekwaarde meegenomen terwijl de bruto uitgaven ad €3,9 miljoen gelden. De aankoop van het perceel aan de Hoofdstraat in het kader van het Pelgrimterrein ad € 0.5 miljoen is niet meegenomen bij de kredietaanvraag. Deze aankoop viel onder het verleende krediet van € 5 1 miljoen voor strategische aankopen. Echter de Taskforce werkgroep heeft dit krediet teruggegeven en heeft deze aankoop niet mee149
genomen. Bij de krediet aanvragen voor de exploiatieovereenkomst Wijnbergen Midden Westen zijn de rentekosten/plankosten €0.06 miljoen niet meegenomen. Een uitgebreide toelichting leest u in de paragraaf 7 Grondbeleid. Overigens betreft het hier in alle gevallen een onrechtmatigheid die eveneens niet meetelt in het oordeel van de accountant omdat hier opbrengsten tegenover staan c.q. actualisatie van de grondexploitatie heeft plaatsgevonden. 3. M&O-criterium Bij de uitvoering van de rechtmatigheidsonderzoeken is het onderwerp misbruik en oneigenlijk gebruik aan de orde geweest in die zin dat beoordeeld is of er voldoende waarborgen binnen de processen zijn dat voorkomen wordt dat derden misbruik of oneigenlijk gebruik kunnen maken van overheidsgelden/-voorzieningen. Dit heeft bij de volgende dossiers geleidt tot het maken van opmerkingen. Overigens wil dit niet zeggen dat er ook daadwerkelijk sprake is van misbruik en/of oneigenlijk gebruik; het gaat er hier om dat in het proces waarborgen verankerd zijn. Subsidieverlening In dit verband is bekeken of bij de subsidieverlening aanvullende maatregelen zijn genomen om misbruik en oneigenlijk gebruik te voorkomen: denk bijvoorbeeld aan toezicht ter plaatse door een toezichthouder, aanvullende controle op de aangeleverde financiële stukken etc. In alle onderzochte dossiers is hier geen sprake van, althans blijkt dit niet uit het dossier. Enkel bij deelnamesubsidies is in de beschikking opgenomen dat steekproefsgewijs een controle wordt uitgevoerd, maar van het daadwerkelijk uitvoeren van een dergelijke controle is blijkens het dossier niet gebleken. Inkoop en aanbesteding Naleving van inkoop- en aanbestedingsregels bepaalt voor een belangrijk deel het resultaat op misbruik en oneigenlijk gebruik. We constateren dat dat ook steeds beter gaat. Via contractmanagement gaan we ook beter de risico’s beheersen. In een register worden de contracten opgenomen en wordt inzichtelijk welke contracten op welk moment aandacht behoeven. Werk en inkomen Bij eerdere controles is geconstateerd dat door de afschaffing van de reguliere heronderzoeken er soms te weinig zicht is op rechtmatigheidsaspecten. Dit is deels op te vangen door meer gebruik te maken van Suwinet, gegevens van het inlichtingenbureau en systeembewaking op de eigen administratie. De afdeling werkt verder aan het vormgeven van de systeemcontroles en deze op de actielijst voor 2011 geplaatst. Voor alle bevindingen geldt dat we deze bespreken met de betreffende afdelingshoofden. De directie zal aan hen in 2011 een verbeterplan vragen waarin afdelingshoofden moeten aangeven hoe zij denken geconstateerde bevindingen in de toekomst te voorkomen. Uiteraard zal de directie vervolgens toetsen of deze verbeteringen ook daadwerkelijk worden doorgevoerd.
150
Van de niet in exploitatie genomen bouwgronden kan het volgende overzicht worden gegeven: Boekwaarde
Naar gronden
01-01-2010 in exploitatie
Grondexploitaties: Mosterdweg Norman Belvealstraat Bethlehemstraat TCC - Kennedylaan De Veentjes (1e fase) Sportparkzuid brandweer sub totaal
2.759 528 276 724 942 24 5.253 Boekwaarde
Strategische gronden: Voormalig woningbouw: De Veentjes (2e fase) Wonen op het Randje Holterhoek Richtersbos Noord De Pas 't Straatje Doesburgseweg Lamsweerde Nieuwe Kerkweg Heideslag 2e fase Overige gronden: Europaweg Recr voorz. overige Bedrijventerrein: Bedrijvenpark A18 2e fase sub totaal Totaal
0 0 0 0 -824 0 -824 Naar gronden
01-01-2010 in exploitatie of niet in exploitatie 824
Inves- Desinvesteringen teringen -510 112 18 52 167 479 318
-2.248 -20 0 0 0
4.598
37 1 19 25 2 9 1 18 1.574
56 1.236
0
2 -358
0 2.606
6.654 12.076
7.859
11.252
Boekwaarde
31-12-2010 0 620 294 776 285 504 2.479
-2.268
Inves- Desinvesteringen teringen
0 79 125 434 41 197 32 406 0
Afwaardering
Afwaardering
Boekwaarde
31-12-2010
Voorziening Balanswaarde
31-12-2010
0 0 251 891 2.822 383 4.347
0 620 43 -115 -2.537 121 -1.868
Voorziening Balanswaarde
31-12-2010
-757 -28 -119 -356 -25 -77 -6 0 -4.888
105 52 25 103 18 128 28 423 1.283
105 52 25 103 18 128 28 423 1.283
0
0 -114
58 763
0
58 763
2.000 3.329
0 0
0 -6.369
8.654 11.642
0 0
8.654 11.642
3.647
-2.268
-6.369
14.121
4.347
9.774
Van de bouwgronden in exploitatie kan van het verloop in 2010 het volgende overzicht worden weergegeven: Boekwaarde Naar Investering Inkomsten 01-01-2010 strategische gronden Verheulsweide (trade c.) Grondwal bedrijvenweg Dichteren Wijnbergen bedrijventerrein Wijnbergen Oosten Wijnbergen EVZ Revitalisering Verheulsweide Vijferberg Zuid Heideslag De Lage Horst III Bedrijven terrein A18 Hamburgerbroek alg Hbb Ijsseloevers Spinbaan Brewinc De Heelweg Lookwartier Ruimzicht Van Nispenstraat Hamburgerbroek Zuid Veemarktontwikkeling Subtotaal
-234 -39 -727 4.639 10.843 790 96 10.881 12.054 741 19.798 -1.515 6.833 -1.022 1.315 3.174 546 1.147 -342 4.817 73.795
Exploitatieovereenkomsten Torenballee/Ijsseltuin -3 Landgoed 't Maatje -6 Tectomat Langerak 0 Pelgrimterrein ged 164 Mhollf/jaartsveld -3 Golfbaan de Belder 5 Vredestein Hamburger 10 Wijnbergen wonen 1.133 Subtotaal 1.300 Totaal 82.954 Ontwikkeling exploitatie overeenkomsten Nog te maken kosten Nog te verwachten opbrengsten Verwacht nadelig exploitatie-resultaat
Afwaardering
Boekwaarde Voorziening Balanswaarde 31-12-2010 verlieslatend 31-12-2010 complex
0 0 0 0 0 0 0 0 -4.598 0 -6.654 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -11.252
41 15 350 1.428 1.783 4.701 143 886 2.099 85 9.373 1.001 -302 202 335 907 67 256 243 523 24.136
0 -40 -298 -2.052 -2.910 -319 -345 -692 -1.041 -14 -778 -940 0 -60 -150 -931 0 -1.414 -1.533 -3.048 -16.565
-193 -64 -675 4.015 9.716 5.172 -106 11.075 8.514 812 21.739 -1.454 6.531 -880 1.500 3.150 613 -11 -1.632 2.292 70.114
0 0 0 2.400 2.984 0 0 0 0 1.143 51 0 1.555 0 0 2.772 0 0 0 0 10.905
-193 -64 -675 1.615 6.732 5.172 -106 11.075 8.514 -331 21.688 -1.454 4.976 -880 1.500 378 613 -11 -1.632 2.292 59.209
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
3 0 0 97 6 0 -12 80 174 27.958
0 -6 0 0 3 5 0 -974 -972 -19.805
0 0 0 261 0 0 -2 239 498 84.733 -498 99.090 -167.823 15.502
0 0 7 404 0 0 0 0 411 15.663
0 0 -7 -143 0 0 -2 239 87 69.070
151
-6.369
152
Hoofdstuk 4 Analyse van het rekeningresultaat Stand van zaken kredieten
154
Hoofdstuk 4. Analyse van het rekeningresultaat In hoofdstuk 1 hebben wij u op hoofdlijnen geïnformeerd over de rekeningresultaten 2010 en de resultaatbestemmingen. De bestemming van het rekeningresultaat is samengevat in het volgende overzicht:
In het vervolg van dit hoofdstuk geven we een uitgebreide analyse van en toelichting op de resultaten en de resultaatbestemmingen 2010. Aan het einde van dit hoofdstuk hebben we een aantal overzichten opgenomen: − Overzicht analyse jaarrekening per programma; − Overzicht kredieten 2010; − Overzichten kredieten Grondexploitatie.
155
I. Bestemmingsvoorstellen/over te hevelen budgetten
€ 2.218.000 V
In het jaarrekeningsaldo is een incidenteel voordeel van € 2.218.000 opgenomen. Wij stellen u voor deze middelen voor 2011 beschikbaar te stellen ten laste van de algemene reserve. De bestemmingsvoorstellen onderwerpen we aan een aantal strikte voorwaarden: • Het zijn concrete activiteiten die vanuit 2010 doorlopen in 2011; • Met deze budgetten wordt niet jaar op jaar geschoven; • We zien er scherp op toe dat de activiteiten in 2011 worden uigevoerd; • De bestemmingen zijn op basis van bestaand beleid bij het opmaken van de jaarstukken. Neemt de raad bij de voorjaarsnota 2011ombuigingsmaatregelen die invloed hebben op de posten van de bestemmingsvoorstellen? Dan vervallen deze bestemmingsvoorstellen ten gunste van het resultaat 2011 en uiteindelijk van de algemene reserve. Het gaat om de volgende budgetten en activiteiten:
Toelichting op de bestemmingsvoorstellen 1. Saneringsmaatregelen geluidszonering bedrijfsterreinen € 460.000 Het in 2010 incidenteel opgenomen budget is beschikbaar gesteld om de achterstallige geluidssanering van woningen nabij bedrijventerreinen uit te voeren. Project is in 2010 gestart en loopt door in 2011. Het budget is nodig voor de uitvoering in 2011.
156
2. Bestemmingsplannen buitengebied € 76.000 In 2010 is begonnen met de wettelijk verplichte actualisering van bestemmingsplannen. Vanwege de omvang van de werkzaamheden is hiervoor aanvullend budget beschikbaar gesteld. In 2011 zal het grootste deel van de voorbereiding worden gedaan. Hiervoor zullen onderzoeken e.d. moeten worden uitgevoerd. Het in 2010 incidenteel beschikbaar gestelde budget is nodig voor deze onderzoeken. 3. Landschapscoordinatie € 50.000 In 2010 is voor de uitvoering van diverse projecten incidenteel een budget van € 50.000 beschikbaar gesteld. De plannen zijn inmiddels vastgesteld. Uitvoering vindt plaats in 2011. Daarvoor is het budget nodig. 4. Opleiden en oefenen bevelvoerders brandweer € 25.000 In het jaar 2010 stonden specialistische opleidingen voor bevelvoerders en chauffeurs gepland. Door extra werkzaamheden voor de regionalisering/clustervorming Brandweer Achterhoek West hebben deze opleidingen niet plaatsgevonden. Voorgesteld wordt om deze opleidingen door te schuiven naar 2011 ten laste van een deel van het voordeel op het budget voor oefenen en opleiden in 2010. Landelijk worden de eisen die gesteld worden aan oefenen en opleiden van brandweerpersoneel steeds hoger. Daardoor kan deze activiteit niet worden opgevangen binnen het reguliere budget 2011. 5. Inenten hepatitus B vrijwilligers brandweer € 20.000 In het kader van goed werkgeversschap is het plan om nieuwe vrijwilligers met ingang van 1 januari 2011 in te enten tegen hepatitus B. De vrijwilligers die al langer in Doetinchem werken zijn nog niet ingeënt. Hierdoor lopen zij risico’s tijdens de uitrukken en oefeningen. De kosten van inenting bedragen eenmalig € 20.000. 6. HRM € 20.000 Voor de migratie van het financieel systeem en het systeem van managementinformatie is in 2007 een bedrag van € 125.000 beschikbaar gesteld. Het migratieproject is eind 2008 gestart. Het nieuwe key2financien systeem is inmiddels succesvol geïmplementeerd. In 2009 is de vervolgfase gestart, de invoering van verbeteringen en nieuwe modules en doorontwikkeling van de managementinformatie. In het voorjaar 2011 vindt de afronding plaats. 7. Vrijval huisvestingbudgetten € 135.000 De raad heeft in 2008 besloten om de incidenteel vrijvallende middelen in relatie tot de huisvestingsontwikkelingen, huisvesting en ICT, te reserveren voor incidenteel noodzakelijke activiteiten rondom de realisatie van de huisvesting o.a. de tijdelijke huisvesting. De financiele prognose voor de jaren 2011 en 2012 geeft aan dat de nog te verwachten incidentele activiteiten meer financiele ruimte vragen dan naar verwachting beschikbaar komt. Omdat alle kostenplaatsen van de afdeling Services in meer of mindere mate een relatie tot de huisvestingontwikkelingen hebben, zijn alle plussen en minnen getotaliseerd. Voorgesteld wordt dan ook het per saldo positieve resultaat 2010 op de kostenplaatsen Services van € 135.000 toe te voegen aan de huisvestingsmiddelen voor 2011. 8. Resultaat kantoorinrichting € 120.000 De demarcatie in de projectkredieten voorziet niet in de inrichting van de kantoren. Om in 2011 te kunnen beschikken over financiele mogelijkheden voor de inrichting van de kantoren en vervanging van het meubilair is bij de jaarrekening 2008 besloten om met de vrijkomende ruimte op de terreinen van kantoorinrichting een bestemmingsreserve te vormen. Op basis van het resultaat 2010 kantoorinirichting dient € 120.000 te worden toegevoegd aan de bestemmingsreserve kantoorinrichting. Deze komt hiermee op € 241.000.
157
9. Realisatie werkplein UWV gebouw voor WI € 238.000 Voor de realisatie van het werkplein (frontoffice) in het UWV-kantoor is van het jaarrekeningsaldo 2009 € 300.000 beschikbaar gesteld. Het per eind 2010 resterende bedrag van € 238.000 dient gereserveerd te worden voor de bijdrage aan het UWV inzake de algehele verbouwing van de frontoffice op de beganegrond en de 1e verdieping. 10. Musicalproductie Gaanderen € 50.000 Bij amendement is in de begroting 2010 € 50.000 opgenomen als eenmalige bijdrage aan MPG voor de realisatie van een gebouw op sportcomplex de Pol. Er is een concept-overeenkomst inzake recht van opstal gesloten met het bestuur van MPG. Deze was op 24-1-2011 nog niet getekend door het bestuur. Daarin staat de afdracht door de gemeente Doetinchem van € 50.000 beschreven. De subsidie wordt beschikbaar gesteld zodra het gebouw is gerealiseerd. Naar verwachting zal dit in 2011 gebeuren. 11. Schooladviesdienst € 144.000 Jaarlijks ontvangen schoolbesturen in het basisonderwijs een bijdrage voor het inkopen van schoolbegeleiding. In 2010 is deze bijdrage niet uitbetaald. Op grond van bestaand beleid kunnen de scholen de bijdrage over 2010 nog claimen. In het kader van de ombuigingen is voorgesteld om de bijdrage miv 2012 af te schaffen. Scholen ontvangen van het rijk immers een lumpsum budget waarbinnen deze uitgaven bekostigd moeten worden en ligt er dus geen taak meer voor de gemeente. 12. IZA-gelden € 30.000 Het betreft het restant deel van het budget besteding IZA gelden van totaal € 100. 000 voor activiteiten die aansluiten bij de implementatie van de PMC en de vervolgstappen op het PMO. Voor een bedrag van € 70.000 zijn in 2010 reeds definitieve verplichtingen aangegaan. Voor het resterende deel krijgen de onderhandelingen hun afronding in het eerste kwartaal 2011. Daarvoor wordt nog € 30.000 bestemd. 13. Werving en selectie € 15.000 Een deel van het werving en selectiebudget wordt ingezet voor het ontwerpen van een nieuwe arbeidsmarktcampagne. Deze is deels afgerond. Over dit thema is tevens afgesproken om te komen tot nieuw beleid. Hier worden wij in ondersteund door het bureau Hemels van de Hart. Momenteel wordt gewerkt aan het formuleren van dit beleid. In het eerste kwartaal 2011 vindt de afronding plaats. De kosten worden achteraf in rekening gebracht, conform de afspraken die hiervoor in 2010 zijn gemaakt. Hiervoor wordt € 15.000 bestemd. 14. Factor C € 81.000 De gemeente Doetinchem is sinds 2008 deelnemer aan de proeftuin ‘Factor C’. Dat is een landelijke proeftuin waarin de professionalisering van de overheidscommunicatie bij beleidsontwikkeling en uitvoering centraal staat. Deelnemende gemeenten aan deze proeftuin profiteren van een methodiek die op landelijk niveau werd ontwikkeld door het kennisinstituut van de Rijksvoorlichtingsdienst, de Academie voor Overheidscommunicatie. Deze methodiek biedt concrete invulling aan de wens van een meer communicatieve overheid zoals verwoord in het rapport Toekomst van de overheidscommunicatie van de commissie Wallage. Factor C benut beproefde instrumenten, zoals verschillende soorten analyses, en combineert dat met de nieuwste inzichten uit het communicatievak, bijvoorbeeld de werkwijze kernboodschap. Daarbij zijn de systematische integrale aanpak en de intensieve samenwerking tussen de ‘lijn’ en ‘communicatie’ de cruciale succesfactoren. In de proeftuin wordt de methodiek vertaald van rijks- naar gemeentelijk niveau. Deelnemers aan de proeftuin zijn naast Doetinchem de gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Tilburg, Groningen, Hengelo, Enschede, Rijswijk, Haaksbergen en Sittard-Geleen.
158
Voor de professionalisering van de communicatie heeft de raad in de begroting incidenteel budget beschikbaar gesteld. Daarbij heeft het coalitieakkoord voor de komende periode twee belangrijke aanknopingspunten om de factor D aanpak te bestendigen in onze organisatie: de noodzaak tot bezuinigen en de behoefte aan versterken van burgerparticipatie. Het ombuigingstraject noopt het gemeentebestuur tot het maken van lastige keuzes. Goede kernboodschappen kunnen dan enorm helpen, zowel voor onze bestuurders als voor onze medewerkers in hun dagelijks werk. Maar de nieuwe werkwijze van de raad, met name de fase van beeldvorming, spoort de ambtelijke organisatie aan om meer omgevingsbewust te werk te gaan. Het trainingsprogramma is aanbesteed. De definitieve afronding vindt plaats in 2011. 15. VNG-congres € 150.000 In juni 2011 wordt in de Achterhoek het VNG-congres gehouden. Met de 6 gemeenten van de Achterhoek is afgesproken, dat Doetinchem het avondprogramma op de eerste vergaderdag voor haar rekening neemt. Doetinchem heeft hierdoor de gelegenheid gekregen om zich aan bestuurders en raadsleden uit geheel Nederland te presenteren en het is derhalve van belang, dat dit programmaonderdeel strak wordt georganiseerd en voldoet aan de kwaliteit, die het bestuur, de raad en het bedrijfsleven in Doetinchem als wenselijk acht. In nauw overleg met het bedrijfsleven en de directie van het Amphion theater wordt voor de circa 3.500 gasten een avondprogramma ontwikkeld. Voor de uitvoering van dit programma worden zowel in de voorbereiding als in de uitvoering hiervan kosten gemaakt Dat zijn kosten voor de coördinatie en uitvoering van administratieve en logistieke processen en verkeersmaatregelen. In de 2e financiële monitor 2010 heeft de raad al besloten voor dit doel € 150.000 te reserveren. Omdat de daadwerkelijke besteding pas in 2011 zal plaatsvinden, wordt voorgesteld dit bedrag voor 2011 beschikbaar te stellen. 16. Amphion € 157.000 In verband met mogelijk dubbele lasten in 2010 is in de begroting 2010 rekening gehouden een extra exploitatie subside van € 157.000. Bij het opmaken van deze jaarstukken was de jaarrekening 2010 van de Amphion nog niet behandeld. Als het daadwerkelijk nodig blijkt wordt deze extra benodigde subsidie 2011 uitbetaald bij de vaststelling van de subsidie over 2010. 17. IJs- en skeelerbaan € 250.000 Via amendement is bij de begroting 2010 incidenteel budget toegekend voor het ombouwen van de bestaande ijsbaan tot een gecombineerde ijs- en skeelerbaan. Dit incidenteel beschikbare budget is in 2010 niet volledig ingezet. Daarom wordt een budget bestemd voor 2011 zodat de doelstellingen dan worden gerealiseerd. 18. Bodemonderzoek € 12.000 Eens in de 5 jaar moet de gemeente een nieuwe bodemkwaliteitskaart maken. Het maken van zo’n kaart verdient zich terug omdat anders voor iedere te verzetten partij grond een kwaliteitskeuring a € 1.250 moet worden uitgevoerd. In 2011 begint Doetinchem met de voorbereiding van deze kaart. 19. Energiebesparing € 107.000 We hebben subsidies van de provincie ontvangen voor energiebesparing. In 2011 wordt deze aan de deelnemers (burgers) van energiebesparingsprojecten (woningisolatie e.d.) uitgekeerd. 20. Digitale uitwerking ruimtelijke plannen € 28.000 Dit betreft een subsidie voor het digitaliseren van de bestemmingsplannen (wettelijke taak). Het bedrag is nodig om in 2011 nog de nodige slagen te kunnen maken om de digitalisering beter te laten verlopen.
159
21. Structuurvisie € 50.000 Het opstellen van de bestuursopdracht voor de Structuurvisie heeft meer tijd gekost dan voorzien. Met name het zoekproces naar reikwijdte, integraliteit en de procesinrichting, in combinatie met de verkiezingen en de aanstaande ombuigingen, hebben ervoor gezorgd dat het niet meer is gelukt het project in 2010 uit te voeren. Omdat het een wettelijke verplichting is om een gemeentelijke structuurvisie voor het hele grondgebied van de gemeente Doetinchem te hebben, geven we in 2011 alsnog het startschot voor het opstellen van de structuurvisie. Daarom bestemmen we het beschikbare bedrag voor de structuurvisie 2010 voor besteding in 2011.
160
II. Resultaat reguliere begroting na bestemmingsvoorstellen
€ 919.000V
Dit is het resultaat op de reguliere begroting over 2010 na bestemmingsvoorstellen. Het resultaat reguliere begroting na bestemmingsvoorstellen wordt toegevoegd aan de algemene reserve bedrijfsvoering. Het resultaat bestaat uit de volgende posten:
1. Personele lasten € -83.000 N Het resultaat op de aan personeel gerelateerde budgetten kan worden onderverdeeld in de volgende posten: A. Loonsom 65.000 V B. Opleiding 82.000 V C. Inhuur wegens ziekte 239.000N D Stelpost jaarplannen 2010 9.000 V Totaal -83.000N A. Loonsom (€ 65.000 V)
Tabel loonsom Loonsombudget per 31 december loonkosten inhuur tlv loonsombudget extra loonkosten naar budgettair neutrale producten
28.875.796 -27.984.096 -1.449.048 622.305 -28.810.839 64.957
loonsom resultaat 31 dec 2010 161
Het resultaat op de loonsom is hoofdzakelijk een gevolg van extra toe te rekenen loonkosten aan budgettair neutrale producten (producten waarvan het resultaat wordt verrekend met een reserve, voorziening, subsidie of rijksinkomsten). Een deel van de hogere omzet wordt overigens gerealiseerd door inhuur. De afdelingen compenseren de meeruren in die gevallen door extra opbrengsten. B. Opleiding (€ 82.000 V) In 2010 beschikten de afdelingen over een centraal en decentraal opleidingsbudget van totaal € 547.000. Uiteindelijk is hierop € 465.000 uitgegeven. C. Inhuur wegens ziekte (€ 239.000 N) Om de voortgang van jaarplannen niet te belemmeren als gevolg van ziekte is er in de begroting een centraal budget ad € 476.000 opgenomen. Wanneer medewerkers langer dan 3 maanden ziek zijn, of bij frontofficefuncties als zij langer ziek zijn dan 1 week, kan een beroep gedaan worden op inhuur wegens ziekte. Ontvangen UWV vergoedingen worden aan dit budget toegevoegd. Uiteindelijk blijkt een tekort aan beschikbare middelen van € 239.000. Het ziekteverzuim was in 2010 7,09%. In 2009 was dit nog 4,39%. De meldingsfrequentie is vrijwel gelijk gebleven. Dit betekent dat de verhoging van het verzuim vooral te verklaren is vanuit een stijging van het langdurig verzuim en ziekteverzuim van frontoffice-medewerkers. Voor inhoudelijke toelichting op (de beheersing van) het ziekteverzuim verwijzen we u naar de paragraaf 5 Bedrijfsvoering. D. Voordeel jaarplannen 2010 (€ 9.000 V) De begroting 2010 zoals vastgesteld in de raad van november 2009 is gebaseerd op de jaarplannen 2009. Zodra de jaarplannen 2010 vastgesteld zijn worden deze alsnog verwerkt in de begroting 2010. Afwijkingen in de toerekening naar producten worden op een stelpost begroot. In 2010 was per saldo een voordeel van € 9.000 en deze kan bij de jaarrekening vrijvallen. 2. Beperking verlies geraamde omzettaakstelling projectkredieten 593.000V De economische crisis heeft gevolgen voor de uitvoering van de grondexploitatie projecten. Vertraging van bouwprojecten op de korte termijn zal ertoe leiden dat er minder plankosten en uren kunnen worden toegeschreven aan de projectkredieten. Voor een deel wordt dat opgevangen door het niet meer inhuren van externen. Voor het deel waarbij het eigen personeel betreft kunnen we dat omzetverlies niet zo snel compenseren. Daarom is in de trendnota bij de begroting 2010 rekening gehouden met verliezen gedurende de jaren 2009 tot en met 2012. Voor 2010 is toen gerekend met een omzetverlies van € 1 miljoen dat is gereserveerd binnen de algemene reserve. Het omzetverlies is beperkt gebleven tot € 407.000. Dit hebben we in de tweede financiele monitor al vermeld. Het restant van het gereserveerde bedrag 2010 is een voordelig resulttaat dat nu weer terugvloeit naar de algemene reserve. 3. Rente en investeringslasten € 175.000 V Ten opzichte van de primitieve begroting bedraagt het totale voordelig resultaat op de rente en investeringslasten € 2.775.000. Bij de financiële monitoren werd reeds een voordeel gemeld van in totaal € 2.600.000. Hierbij is een inschatting gemaakt van de resterende financieringsbehoefte van de gemeente in het tweede halfjaar 2010. Nu kunnen we dus nog een voordeel van € 175.000 inboeken. Dit voordeel wordt veroorzaakt door het tempo waarin investeringen worden uitgevoerd, de eigen reservepositie en de te betalen rente voor nieuwe leningen. 4. Investeringen gedekt uit reserves budgettair neutraal Het betreft bedragen van investeringen die gedekt worden middels bijdragen uit reserves. Sinds de komst van het Besluit begroting en verantwoording (BBV) zijn wij verplicht om deze onttrekking aan de reserves te laten verlopen via het programma 8 Goed omgaan met minder geld. De totale onttrekking ten gunste van dit product resulteert in een neutraal saldo.
162
5. Neutrale posten budgettair neutraal Hier worden de grotere voor- of nadelen op budgetten, die neutraal via een reserve lopen (neutraal met 980) toegelicht. De toelichting geven we hieronder per relevant programma. Programma 3 Zorgen voor meedoen Product 620.0 / 710.0 maatschappelijke begeleiding/verslavingszorg € 735.000 V Maatschappelijke opvang en verslavingszorg kent een budget bedoeld voor regionale taken en een budget voor lokale taken. Voor- en nadelen op het gemeentelijk deel worden verrekend met de reserves voor maatschappelijke opvang en verslavingszorg. In 2010 gaat het om een toevoeging aan de reserve van totaal € 735.000. Dit hoge saldo wordt met name veroorzaakt doordat in 2010 € 591.000 is toegevoegd aan het budget voor uitvoering van lokale zorgnetwerken. De besteding hiervan zal echter over meerdere jaren plaats vinden. Product 620.6 minimabeleid € 118.000 N In de huidige economische omstandigheden doen meer mensen een beroep op regelingen van het minimabeleid. Ook zien we de laatste jaren een toename van het aantal jeugdigen zonder werk en/ of scholing die een beroep doen op aanvullende bijstand < 21 jaar. Ook is het ingezette beleid vanaf 2008 Regionaal Kompas Bestrijding Daklooheid zeer succesvol gebleken. Daklozen worden aan woningen geholpen en deze moeten worden ingericht. Dit legt een fors beslag op de middelen voor minimabeleid. Het saldo is verrekend met de reserve bijzondere bijstand. Product 630.0 jeugdagenda € 47.000N De jeugdagenda “Jongleren in Doetinchem” bestrijkt de periode 2007-2011. Voor deze periode is er een structureel budget voor uitvoering van de jeugdagenda en is er bij de programmarekening 2007 een bestemmingsreserve gevormd met de restanten van de reguliere budgetten op het gebied voor jeugd. Voor- en nadelen op het jeugdagenda-budget worden verrekend met deze bestemmingsreserve. Programma 5 Wonen en ruimte om je heen Product 821.0 Stads- en dorpsvernieuwing € 531.000N De gemeente neemt deel in het het revolving fund (RF) van de stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting. De gemeente kan aanwijzingen geven voor welke projecten de middelen (leningen) uit het RF worden ingezet. Voor- en nadelen worden verrekend met de reserve stimuleringsfonds Volkshuisvesting. Product 822.2 Volkshuisvesting € 504.000N Betreft kwaliteitsimpuls woon- en leefomgeving, Wilhelminaplein en Gaanderije Gaanderen. Dit bedrag is verrekend met de reserve volkshuisvesting. Programma 6 Veilig door het verkeer Product 210.0 Wegen € 1.778.000V Betreft restant voorbereidingskrediet oostelijke randweg. Het totale krediet (2e financiële monitor 2010) bedraagt € 2.750.000. Het restant groot circa € 1,8 miljoen wordt in 2011 ten laste van de algemene reserve gebracht. Dit wordt in het Financieel meerjarenperspectief van de algemene reserve verwerkt. Product 211.0 Verkeersmaatregelen € 75.000N Betreft uitvoering project verkeer Doetinchem Noord. Het totale krediet bedraagt € 143.000 dat wordt gedekt uit de algemene reserve (€112.000) en het mobiliteitsfonds (€31.000). De uitgaven in 2010 ad € 75.000 zijn nu ten laste van de algemene reserve gebracht. Van het restant groot € 68.000 wordt in 2011 € 31.000 ten laste van het mobiliteitsfonds en € 37.000 ten laste van de algemene reserve gebracht. De mutaties worden in het Financieel meerjarenperspectief van de algemene reserve verwerkt. 163
Product 214.0 Parkeren € 167.000V Bij de 1e monitor zijn de parkeerinkomsten in de begroting 2010 verlaagt met € 300.000. Het nu gepresenteerde voordeel betreft dus een meevallend tekort op het resultaat van het product parkeren. De baten parkeergelden worden na aftrek van de bijdrage aan de exploitatie toegevoegd aan de reserve parkeerfonds. 6. Wet Werk en Bijstand € 140.000 N Op basis van de trendnota was als gevolg van de economische crisis in de primitieve begroting 2010 voor de Wet Werk en Bijstand (WWB) een nadeel geprognosticeerd van € 3,1 miljoen. Bij de 2e financiële monitor is dit nadeel verlaagd met € 1,3 miljoen tot € 1,8 miljoen. Met het resultaat in deze jaarrekening bedraagt het uiteindelijke nadeel € 1,94 miljoen. 7. WMO € 337.000 V Algemene toelichting Bij de eerste financiele monitor 2010 werd een totale budgetoverschrijding van ca. €1,5 miljoen geprognosticeerd op de Wmo-producten. Op basis van de resultaten van het onderzoek naar de budgetoverschrijdingen bij de afdeling Wmo zijn door de raad in juni 2010 een pakket aan beheersmaatregelen vastgesteld. De verwachting is dat de Wmo-winkel alle beheersmaatregelen in de loop van 2011 heeft doorgevoerd. Bij de tweede financiele monitor 2010 is de verwachte overschrijding teruggelopen naar circa € 1 miljoen. Bij de jaarrekening komen we tot de conclusie dat de overschrijding ten opzichte van de primitieve begroting uiteindelijk is teruggelopen naar ca. € 700.000. De eerste resultaten van de maatregelen die zijn genomen in de loop van 2010 zijn daarmee zichtbaar. Regionale indicatiestelling 55.000V Er wordt steeds minder een beroep gedaan op de expertise van het CIZ. Dit heeft twee reden: de gemeente heeft zelf para-medici in dienst genomen als klantmanager wmo en het CIZ had een medewerker gedetacheerd in de afdeling zodat kennis kon worden gedeeld. Woonvoorzieningen 204.000V Door het nemen van diverse beheersmaatregelen en sturing op goedkope, maar adequate, oplossingen en meer kostenbewustzijn bij de klantmanagers, is een positief resultaat ontstaan. Vervoersvergoedingen 46.000V Het product vervoersvergoedingen sluit met een positief resultaat van € 46.000V. Dit, na de budgetverruiming in de 1e financiele monitor 2010. De sterk toegenomen uitgaven voor de vervoersvergoedingen komen voort uit o.a. de scootmobielen die als een geaccepteerd hulpmiddel worden beschouwd om te participeren en zelfstandigheid te behouden. Maar burgers blijven ook langer zelfstandig wonen waardoor de behoeft aan mobiliteit toeneemt om niet in een isolement te geraken. Rolstoelen 36.000V Ook dit product sluit na de budgetverruiming in de 1e financiele monitor 2010 af met een voordelig saldo. Het wmo-product rolstoelen zal altijd een grillig verloop kennen. De kosten van een enkele verstrekking van een electrische rolstoel kunnen oplopen tot meer dan € 50.000. Huishoudelijke hulp 5.000V Het resultaat op de huishoudelijke hulp sluit in overeenstemming met de prognose 2010, waarmee totaal in 2010 € 8,5 miljoen is besteed aan huishoudelijke hulp. Overig WMO 9.000N De overige verschillen bedraagt een gering saldo.
164
8. Sociaal cultureel werk € 105.000V Wijkgericht werken € 70.000V Het voordeel op het wijkwerk wordt voornamelijk veroorzaakt doordat een aantal voorgenomen projecten in 2010 zijn vertraagd of goedkoper zijn uitgevoerd dan aanvankelijk gepland. Daarnaast is er in 2010 minder dan in 2009 aanspraak gedaan vanuit burgerinitiatieven op het wijkbudget. Maatschappelijke stages € 35.000V Voor 2010 is hiervoor € 66.000 begroot op basis van een taakmutatie via de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Door het VO Achterhoek is aan de achterhoekse gemeenten verzocht een bedrag per leerling beschikbaar te stellen. Voor Doetinchem betekende dat een lager bedrag dan begroot. 9. Peuterspeelzalen € 302.000V Het voordeel op peuterspeelzalen is het gevolg van lagere subsidies door het teruglopen van het aantal kinderen in peuterspeelzalen. Extra geld om peuterspeelzaal werk te versterken en het peuterspeelzaal beleid te herzien is in 2010 niet nodig geweest Totaal levert dit een voordeel op van € 302.000. Het structurele deel wordt meegenomen bij de ombuigingen. 10. Groen € 116.000 V De lange winter (zie ook punt 13 gladheidbestrijding) heeft er voor gezorgd dat de onderhoudsplanningen voor groen vertraagd zijn. 11. Bouwleges €182.000 N Het nadeel op de bouwleges ontstaat doordat de opbrengstraming van de bouwleges bij de 2e financiële monitor 2010 positief is bijgesteld met € 200.000. Dit, op basis van de trend van de opbrengsten t/m augustus. Deze trend heeft zicht de laatste maanden van het jaar niet doorgezet. Rekening houdend met toekenningen op bezwaren leidt dit tot een nadeel. 12. Gladheidsbestrijding € 116.000 N Door de vroege winter 2010 hebben we het laatste kwartaal 2010 veel moeten strooien. Dit leidt tot een nadeel in de jaarrekening 2010. 13. Regiotaxi openbaar vervoer Betreft afrekeningen oude jaren. Dit leidt tot een icidenteel voordeel.
€62.000 V
14. APPA €87.000 V Voor de verplichting die voortkomen uit de Appa (Algemene pensioenwet politieke ambtsdragers) heeft de gemeente een pensioenvoorziening gevormd. Uitgangspunten bij de vorming van deze voorziening in 2007 waren dat vanaf 2011 er een centraal Appa-pensioenfonds is en dat vóór 2011 ingegane pensioenen niet worden ondergebracht in het centrale Appa-pensioenfonds. Door de vorming van het nieuwe kabinet in 2010 is dit onderwerp even stil gelegd. Ten tijde van het opstellen van de jaarrekening 2010 is de verwachting dat het fonds per 1-1-2013 wordt opgericht. Op basis van deze informatie is de pensioenvoorziening wethouders geactualiseerd. Dit betekent dat de pensioenvoorziening minder groot hoeft te zijn dan geprognosticeerd, omdat er vóór 2013 meer pensioenen ingaan die niet ondergebracht worden in het centrale Appa-pensioenfonds. Dit leidt tot een voordeel van € 87.000. 15. Algemene uitkering gemeentefonds €57.000 N Het betreft afrekeningen voor oude uitkeringsjaren tot een bedrag van € 73.000 voordeel en een nadeel over het uitkeringsjaar 2010 van € 130.000. Hierin zijn de gevolgen tot en met de maartcirculaire 2011 verwerkt. De verschillen worden veroorzaakt door bijstelling van de hoeveelheden in de verdeelmaatstaven (zoals inwoners, woningen, leerlingen en uitkeringsontvangers).
165
16. Onvoorziene uitgaven €109.000 V De posten onvoorzien eenmalig en structureel zijn nauwelijks aangewend. In de jaarrekening levert dit een voordeel op. 17. Dubieuze debiteuren €88.000 V De gemeente heeft veel debiteuren: burgers, bedrijven en instellingen waarop ze een vordering heeft. We proberen zoveel mogelijk geld ook echt binnen te krijgen. Soms wordt de rekening niet betaald. Dan moeten we onze vordering afboeken. Daarvoor hebben we een voorziening dubieuze debiteuren. De hoogte van deze voorziening wordt door wettelijke parameters bepaald. Verloop 2010 voorziening dubieuze debiteuren In onderstaand overzicht ziet u het verloop van de voorziening dubieuze debiteuren als we rekening houden met alle toevoegingen en onttrekkingen. Per saldo leidt dat tot een incidenteel voordeel van € 88.000. Recapitulatie ontwikkeling voorziening dubieuze debiteuren 2010: Saldo in balans 31-12-2009 708.000 Toevoeging uit 2e financiële monitor 2010 200.000 Begrote bijdrage uit afvalstoffenheffing, rioolrecht 40.000 Afboekingen oninbare vorderingen 2010 -276.000 Beschikbaar per 31-12-2010 Benodigde voorziening voor belastingen 265.000 Benodigde voorziening voor overige vorderingen 319.000 Benodigd saldo in balans 31-12-2010 Voordelig resultaat voorziening dubieuze debiteuren
672.000 584000 88.000
Toelichting op beheer dubieuze debiteuren: Belastingvorderingen Jaarlijks wordt er ca voor 20,8 miljoen aan belastingvorderingen opgelegd. Dat zijn vorderingen voor onroerendgoedbelasting, afvalstoffenheffing, hondenbelasting, rioolrechten, reinigingsrechten, reclamebelastingen en grafrechten. In de jaarrekening 2010 hebben we een openstaand debiteurensaldo belastingen van € 943.000. Op basis van de parameters is de benodigde voorziening voor dubieuze belastingvorderingen bepaald op € 265.000. Private en overige publieke vorderingen In 2010 is voor ca. € 80 miljoen aan private en overige publieke vorderingen gefactureerd. Het zijn vorderingen voor bijvoorbeeld parkeervignetten, ophalen grof vuil, bouwleges, leges gemeentewinkel, huur panden, etc. In de jaarrekening 2010 hebben we hiervoor een debiteurensaldo opgenomen van € 2,5 miljoen (exclusief openbare lichamen). Op basis van de parameters is de benodigde voorziening voor dubieuze vorderingen op € 319.000.
166
Oninbare vorderingen 2010 In 2010 is een bedrag van € 276.000 als oninbare vorderingen van de voorziening geboekt. Oorzaken die kunnen leiden tot oninbaarheid van de openstaande posten zijn: • Overleden zonder erfgenaam • Geen verhaalsmogelijkheid • Minnelijke schuldsanering • Vertrokken onbekend waarheen • Faillissementen • Verjaring • Administratief niet correct (vordering is niet juist opgevoerd) • Erfenis niet aanvaard 18. BTW Compensatiefonds €1.274.000 N In 2010 is er een BTW-controle geweest. Het ziet er naar uit dat we in 2011 een nabetalingsaanslag btw-compensatiefonds van de belastingdienst opgelegd krijgen van ruim €1,2 miljoen. Deze aanslag heeft betrekking op de afgelopen zes jaren (2004 t/m 2010) en betreft te weinig afgedragen btw aan de belastingdienst. De belangrijkste oorzaken van deze aanslag zijn enerzijds de complexiteit van het btw-compensatiefonds en anderzijds de belastingdienst die niet gewoon jaarlijks controleert, waardoor fouten in onze btw-administratie snel gecorrigeerd kunnen worden, maar die jaren wacht met de controle. Overigens wordt niet alleen onze gemeente geconfronteerd met nabetalingsaanslagen van deze omvang. Vrijwel alle gemeenten worden hiermee geconfronteerd. De VNG heeft daarom ook over dit onderwerp een brandbrief geschreven aan de minister. Invoering BTW-compensatiefonds Vanaf 1 januari 2003 is het BTW compensatiefonds (BCF) in het leven geroepen. Het doel van het fonds is om het kostenvoordeel dat gemeenten hebben ten opzichte van het bedrijfsleven op te heffen. Dit voordeel bestond uit niet verschuldigde BTW, omdat veel werkzaamheden in eigen beheer werden uitgevoerd. Doelstelling van het toenmalige kabinet was dat het bedrijfsleven een concurrerende prijs zou kunnen bieden, waardoor uitbesteding van werk door gemeenten meer zou plaatsvinden. Het landelijke BTW-compensatiefonds is gevoed door een korting op de gemeentefondsuitkering van gemeenten. De invoering van het BCF heeft grote gevolgen gehad voor de administratie bij gemeenten. Tot 2003 was er slechts een beperkte BTW-administratie nodig voor activiteiten die de gemeente uitvoert als ondernemer, bijv. de grondexploitaties. Met de invoering van het BCF moet voor elke activiteit die de gemeente uitvoert bepaald worden onder welke BTW-variant deze verantwoord moet worden. Bij de invoering is dan ook door ons externe ondersteuning ingezet en advies ingewonnen. Daarnaast heeft beoordeling van de inrichting van onze administratie, de zogenaamde “labeling”, plaatsgevonden door onze fiscaal adviseur. Ook met de belastingdienst heeft afstemming plaatsgevonden en alle relevante regelgeving en circulaires vanuit het Rijk zijn toegepast. Uitkomst BTW-controle Gedurende de uitvoering in de jaren vanaf 2003 is in de risicoparagraaf van de jaarstukken en begroting telkens opgenomen als risico, de uitkomst van de nog uit te voeren BTW-controle door de belastingdienst. To eind 2008/begin 2009 de eerste controle over het boekjaar 2006 is uitgevoerd, konden we niet inschatten wat de uitkomst zou kunnen zijn. Er was dus tot de jaarrekening 2009 geen voorziening opgenomen in de administratie. In de jaarrekening 2009 hebben we op basis van de eerste controle over het boekjaar 2006 een voorziening getroffen van € 0,9 miljoen. Voor de overige jaren was het nog steeds een risico dat is vermeld in de paragrafen van de begroting en jaarstukken.
167
Inmiddels heeft er een aanvullende controle plaatsgevonden over de jaren 2005 en 2008. Duidelijk is geworden dat de genoemde voorziening niet voldoende is om de werkelijke naheffingsaanslag over de hele periode 2004 t/m2010 af te dekken. In de jaarrekening 2010 moet conform het BBV (de verslaggevingsvoorschriften) een aanvullende voorziening worden getroffen ten laste van het rekeningresultaat van € 1,274 mln. In het totaal wordt er een voorziening voor de naheffingsaanslag BTW/BCF gevormd van afgerond € 1,8 mln. Per jaar gaat het dan om een terugbetaling aan de belastingdienst van ruim € 250.000. We hebben de afgelopen 7 jaren dus eigenlijk teveel BTW verhaald. Dit wordt dus alsnog met een naheffing opgelegd. Als we de naheffingsaanslag BTW/BCF relateren aan de totaalsom van de verhaalbare en af te dragen BTW (ondernemerstaken) en de declarabele BTW ten laste van het BCF (overheidstaken), in totaal ca 66,8 miljoen euro, dan gaat het om een naheffing van teveel verhaalde belasting van 2,7 % over de genoemde 7 jaren. Context Dit is een aanzienlijk bedrag dat alsnog afgedragen c.q. terugbetaald moet worden aan de belastingdienst. Goed is om dit in de context te zien van de landelijke ontwikkelingen. Ter vergelijking als willekeurige voorbeelden: de gemeente Apeldoorn kreeg een naheffingsaanslag van € 0,14 mln per jaar (over 3 jaren totaal € 0,4 mln), Nijmegen van € 0,45 mln per jaar (totaal over 3 jaren € 1,4 mln), Leiden van € 0,4 mln per jaar (totaal over 8 jaren € 2,85 mln). De te betalen naheffing is zo hoog omdat de belastingdienst heel laat is komen controleren bij de gemeente Doetinchem. Ze zijn 6 jaar na invoering van het BCF gekomen voor een controle (eind 2008/ begin 2009). De afronding van de controle heeft plaatsgevonden in 2010. Daardoor is inmiddels het jaar 2003 verjaard. Landelijk is er aldus de VNG brede onvrede over het functioneren van de belastingdienst. In januari van 2011 is er een brief opgesteld door de VNG aan de minister van Financiën waarin wordt gesteld dat de belastingdienst jaren achterloopt met de controle op de BTW aangifte. Indien dit leidt tot een naheffingsaanslag, zoals ook bij ons het geval is, is de gemeenten de mogelijkheid ontnomen tot tussentijdse bijsturing van de processen. De VNG is van mening dat het BCF voor wat betreft de beoogde effecten zijn doel is voorbij geschoten, maar wel tot veel extra administratieve lasten heeft geleid. Zoals al aangeven hebben we ons bij de invoering van het BCF goed laten adviseren over de inrichting van de BTW-administatie. Dit was immers nieuw voor alle gemeenten en complexe materie. Wij hebben ons laten begeleiden door een fiscaal specialist, afstemming gehad met de belastingdienst en verder gehandeld conform de circulaires die door het ministerie van Financiën zijn uitgebracht. De administratie is conform de opzet in 2003 gevoerd. De beoordeling van de rechtmatigheid van deze administratie is logischerwijze gekoppeld aan de uit te voeren controle door de belastingdienst. Deze heeft daartoe de wettelijke plicht. Er is op basis van een gedegen en extern getoetste opzet bij de invoering gewerkt, tussentijds heeft dan ook geen interne controle plaatsgevonden. Verbeterplan Op basis van de uitgevoerde controle door de belastingdienst kunnen we nu leren van onze fouten en voorkomen dat we deze naar de toekomst toe blijven maken. De hele inrichting van onze BTWadministratie wordt in de eerste helft van 2011 doorgelicht. Tevens zullen er spelregels afgesproken worden met medewerkers die de administratie voeren, budgethouders en leidinggevenden. Immers veel financiële handelingen die op diverse plekken in onze organisatie worden uitgevoerd, hebben consequenties voor de BTW. We hebben zelf al een concept verbeterplan opgesteld in 2010, maar willen gezien de impact dit extern laten toetsen. Belangrijk onderdeel hierin is het uitvoeren van een risico-analyse met relevante budgethouders, scholing verzorgen voor de organisatie en een intern controleplan opzetten.
168
Dit laatste is nu tevens van belang naar de toekomst, omdat de belastingdienst (vergelijkbaar met de accountant) toe wil naar ‘horizontaal toezicht’ waarbij de belastingdienst niet meer de BTW-aangiftes zoals in de huidige situatie middels steekproefmethode controleert, maar de organisatie zelf deze controle inricht en eventuele ontwikkelingen vooraf met de belastingdienst kortsluit. 19. Overhead € 139.000 V Personeelszaken: Leeftijdsbewust personeelsbeleid € 40.000V In 2009 en 2010 zijn een aantal activiteiten uitgevoerd met betrekking tot loopbaanbeleid en leeftijdsbewust personeelsbeleid. In 2010 is het accent gelegd op bewustwording en het nemen van eigen verantwoordelijkheid. Hiervoor is de “week van je loopbaan” georganiseerd. Voor deze activiteit is een subsidie aangevraagd en ontvangen van het A&O fonds. In 2010 is een eerste aanzet gegeven voor het formuleren van loopbaanbeleid. In 2011 zal dit zijn vervolg krijgen binnen reguliere budgetten. De vervolgstappen van activiteiten zullen aansluiten bij dit loopbaanbeleid. Door de vertraging van dit proces, hebben deze vervolgstappen geen invulling gekregen in 2010. Door de niet uitgevoerde activiteiten en de A&O subsidie ontstaat er een saldovoordeel van € 40.000V. Personeelszaken: ARBO € 32.000V Per 1-1-2010 is de gD overgegaan naar een nieuwe arbodienst, Santar. Voorgaande jaren waren de werkelijke kosten voor Arbo hoger dan was geraamd. Dit heeft geleid tot een bijstelling van de begroting 2010. Nu is er een incidenteel voordeel van € 32.000V. Werving & Selectie € 52.000V In 2010 zijn de gevolgen van de economische crisis sterk voelbaar geworden. Er zijn concrete stappen gezet om te anticiperen op de verwachtte teruggang in inkomsten. Een van de gevolgen hiervan is het zeer terughoudend omgaan met het werven van nieuwe medewerkers. Dit heeft geresulteerd in een sterke afname van het aantal vacatures. Tevens is ervoor gekozen om andere wegen te bewandelen in het werven van medewerkers, door nadrukkelijker online te werven en minder via geprinte media. Hierdoor is er sprake van een groot verschil tussen werkelijke en geraamde kosten. Huisvesting € 50.000V De uitgaven voor de huur, energie (GWE), onderhoud installaties en andere uitgaven voor de locaties van de gemeentelijk organisatie leiden tot een incidenteel voordeel van € 50.000. Schoonmaak € 39.000N De overschrijding komt omdat er extra activiteiten nodig zijn geweest voor de diverse verhuisbewegingen. Ook werkt het nadelig dat dit jaar de schoonmaak moest worden verzorgd op meerdere locaties waar het personeel is gehuisvest. In 2011 wordt een aanbesteding voor schoonmaak voltooid. We verwachten dat daardoor de schoonmaakkosten weer binnen het budget blijven. Documentreproductie € 45.000N De stijging van de uitgaven vertalen we zoveel mogelijk in hogere inkomsten. Dat is voor dit jaar helaas nog niet gelukt. Door plaatsing van andere apparatuur met lagere exploitatielasten maar een nagenoeg gelijk kwalitaitsniveau, maken we deze activiteit in 2011 weer kostenneutraal. Reproductie decentraal printen € 49.000N De overschrijding komt door kostenstijging van papier, papier met logo (drukwerk) en enveloppen. Voor deze posten is een structurele bijstelling nodig. We onderzoeken de mogelijkheden binnen de exploitatiebegroting van de afdeling Services vanaf 2012. Het gebruikte printvolume beweegt zich voor nagenoeg alle locaties binnen de begroting. De geïnstalleerde software(nog niet structureel begroot) zorgt voor een goede facilitering van het Nieuwe Werken; plaatsonafhankelijk werken. Ook weet deze het printvolume te reduceren. Alleen de locatie Werkplein-WI vraagt bijzondere aandacht. Hier zal in 2011 een onderzoek starten om een betere facilitering te verzorgen van de benodigde printvolume/kwaliteit. 169
We verwachten dat hiermee het structurele nadeel kan worden opgevangen. Ict € 95.000V In verband met de renovatie van het stadhuis zijn er voordelen ontstaan op de budgetten Ict. Daarnaast zien we voordelen ontstaan door de schaalvergroting van de infrastructuur en de samenwerking met externe partners. Overig € 3.000 V Dit is het saldo van enkele kleine verschillen. 20. Brandweer € 60.000 V Het voordeel wordt met name veroorzaakt doordat een deel van het incidentele budget dat in 2010 nog beschikbaar was voor de nieuwbouw brandweerkazerne (restant 2009 groot € 100.000) ten laste van het voorbereidingskrediet kon worden gebracht. Hierdoor is het budget op het product brandweer niet volledig benut. 21. Overige voor- en nadelen (< € 50.000)
€ 562.000 V
a. Cultuurhistorie streekarchief € 39.000V Door de vertraging in de verhuizing van het streekarchivariaat naar het Brewinc is de inwonerbijdrage Regio Achterhoek 2010 voor dit onderdeel deels teruggestort waardoor er een voordeel van € 35.500 ontstaat. Binnen het totaal van de begrote inwonerbijdrage aan de Regio Achterhoek is vanaf 2010 rekening gehouden met de extra lasten als gevolg van de voorgenomen verhuizing. Het resterende voordeel betreft een BCF voordeel met name op de investeringen in het Brewinc. b. Vandalisme onderwijsgebouwen € 33.000 V Het budget voor herstelkosten als gevolg van vandalisme is gebaseerd op gemiddelden. Afwijkingen op hierop komen bij de jaarrekening tot uitdrukking. c. Schooladviesdienst. € 25.000 V In 2009 is een factuur dubbel betaald. De administratieve verwerking van de terugbetaling heeft plaatsgevonden in 2010 waardoor in 2010 een voordeel ontstaat.
170
d. Kadaster € 28.000 V Er is een contract met de stichting GBKN Gelderland voor het bijhouden van de kaart. Per kwartaal worden de gegevens aangeleverd waarvoor vervolgens een vergoeding wordt ontvangen. In 2010 zijn vanwege een verschuiving 5 kwartalen aan opbrengsten verantwoord. Ook zijn er door de hoeveelheid mutaties meer opbrengsten gerealiseerd dan was begroot. e. Milieu € 32.000 V In 2010 is de beschikking van de provincie ontvangen voor de subsidie Externe Veiligheid. Dit bedrag is een vergoeding voor in 2008 en 2009 gedeclareerde kosten. Daarnaast zijn er kleine onder- en overschrijdingen op verschillende posten. f. Plattelandsambitie € 26.000 V Het incidentele voordeel wordt veroorzaakt door de definitieve beschikking van het rijk inzake de ontwikkeling van het LOP+. In eerdere jaren is een groot deel van de gelden als voorschot ontvangen; de definitieve afrekening is in 2010 ontvangen. g. Afkoopsom erfpacht € 30.000 V In 2010 zijn een drietal erfpachtovereenkomsten afgekocht. De ontvangen afkoopsommen kunnen worden toegevoegd aan het rekeningresultaat. h. Volshuisvesting € 33.000 V Betreft met name voordelen op gemeentelijk woningbezit. i. Wegen € 41.000 V Het voordeel betreft met name onderhoud bruggen. Door winterse omstandigheden is dit vertraagd. j. Bestuurlijke samenwerking € 28.000 V Dit voordeel is voornamelijk het gevolg van een een extra ontvangen subsidies. k. Gezicht geven aan Doetinchem € 33.000 V Het jaar 2010 startte met de presentatie aan de buitenwereld (bedrijfsleven, instellingen en pers) van het concept 'Doetinchemmen' dat in 2009 met hulp van een gespecialiseerd bureau werd ontwikkeld. De website ging van start en de eerste campagnematerialen zijn vervaardigd. Vervolgens is een start gemaakt met de verdere uitwerking en implementatie van de campagne. Echter, toen na de verkiezingen de omvang van de bezuinigingen helder werd, is met het college afgesproken om terughoudendheid te betrachten rond dit budget. Vandaar dat alleen zaken die reeds in gang waren gezet of ontwikkeld waren, zijn afgemaakt danwel worden bijgehouden, bijvoorbeeld het actueel houden van de website. Met de doorontwikkeling van 'Doetinchemmen' zijn niet die stappen gezet die aanvankelijk gepland waren voor dit jaar, waardoor een groot deel van het budget niet is besteed; € 33.000V l. Belastingen € 34.000 V Het voordelige resultaat is met name het gevolg van lagere uitvoeringskosten wet WOZ in verband met efficiënter werken. Het structurele deel van het voordeel wordt meegenomen bij de ombuigingen. m. Onderwijsachterstandsbeleid € 36.000 V Voor uitvoering van het onderwijs achterstandsbeleid beschikten we in 2010 over rijksgelden en een gemeentelijk budget. De uitgave in 2010 konden volledig uit de rijksgelden worden betaald waardoor het gemeentelijke budget kan vrijvallen ten gunste van het rekeningresultaat. n. Overig per saldo € 144.000 V Dit betreft een beperkt verschil van voordelige en nadelige resultaten op diverse producten binnen de gemeentebegroting kleiner dan € 25.000. 171
1II. Grondexploitaties € 12.599.000 N De grondexploitatie laat in 2010 een nadelig resultaat zien van € 12.599.000. Dit resultaat wordt onttrokken aan het saldo van de algemene reserve grondexploitatie. Door toepassing van het cascademodel heeft dat gevolgen voor de algemene reserve bedrijfsvoering. Voor een uitvoerige toelichting op de grondexploitatie verwijzen we u naar de paragraaf 7 Grondbeleid. Het resultaat van de bouwgrondexploitatie wordt verkregen door: a. het nemen van winsten of verliezen van af te sluiten projecten b. afwaardering van gronden c. het treffen van voorzieningen voor verliesgevende projecten
172
O verzicht analyse jaarrekening 2010 per programma
174
175
176
O verzicht Kredieten 2010 (maakt geen onderdeel uit van de accountantscontrole)
178
Project Omschrijving nummer 70022 gem.herindeling doetinc'm-wehl 05/79/ 06/99 08/129 70040 mercedes sprinter (lang) 2008 08/002-093
Krediet Totaal mutaties 805.800
1.038.685
32.500
55.850
Saldo Toelichting -232.885 staan inkomsten tegen over, reeds in 2008 afgewikkeld tgv AR: def.afsluiten -23.350 Afsluiten overschrijding reeds bij jaarrekening 2009 toegelicht. -23.377 Afsluiten, overschrijding door BPM, dekking binnen budget tractie. -139.528 Afsluiten -72.884 staan inkomsten tegenover, resultaat per ultimo 2010 21.525 N Er moet nog een bedrag aan inkomsten binnenkomen van OIJ afsluiten in 2011 139.988 Voltooiing werkzaamheden in 2011 -9.539 afsluiten -119.554 betreft investeringen tbv derden, lasten worden volledig doorbelast via DVO 43.825 Kan worden afgesloten. Uitgaven worden verrrekend met transitoria. Dus geen voordeel 827 betreft aankoop panden afsluiten
70042
vervangen iveco 78-vr-nd 08/002-093
27.500
50.877
70057 70059
verv. Informatiesystemen 09/002 verv. ict-infrastructuur 2010 10/004
323.000 190.000
462.528 262.884
70061 70062 70067
verv. informatiesystemen 2010 10/004 digitalisering archief 04/001 aanschaf ict middelen sla doesburg 09/126
196.855 258.000 115.726
56.867 267.539 235.280
70082
campower 07/119
449.299
405.474
70103
gem. huisv.panden terborgseweg25/plantenstr.08/130 renovatie stadhuis 08/095 09/096 104/2010 div.investeringen huisvesting stadhuis 05/040 lamineerapparaat fuijpl (verv.investering) (ver)nieuwbouw stadhuis: sloop (ver)nieuwbouw stadhuis: bouw (ver)nieuwbouw stadhuis: bijkomende kosten (ver)nieuwbouw stadhuis: inventaris (ver)nieuwbouw stadhuis: directiekosten 08/095 nen 3140 insp.elektr.install./toestellen 06/032 fiat doblo 5-vgt-78 tbv postverdeling 010/060 verv. nissan 96-vt-vz 09/002 verv. nissan 24-vv-hg 09/002 verv. nissan 23-vv-hg 09/002 verv. nissan 25-vv-hg 09/002 verv. zoutstrooier groot nat 09/002 vervanging 6 elektroscooters 09/002 renault kangoo 14-vx-hk 09/002 renault kangoo 10-hf-rl 09/002 verv. renault kangoo 09/002 new holland tractor 10/004 verv. iveco 29-vv-vd 10/004 vervanging citroën landmeten 10/004 verv. 2 aanhangwagens 10/004 herontwik.vastgoed 07/035 grutstr.27,31-33, kapoen verpl. cult. instell. naar brewinc locatie 07/035 raadsinformatiesysteem griffie 03/021 verb. openb.vervoerhalten metzo coll.07/030 08/109
3.705.000
3.704.173
9.710.573 238.500 8.145 0 0 0 0 0
74.864 274.602 8.144 96.257 2.274.758 98.183 3.039 1.124.732
9.635.709 -36.102 1 -96.257 -2.274.758 -98.183 -3.039 -1.124.732
140.000 15.000 24.000 32.500 32.500 32.500 45.000 18.000 18.500 18.500 18.500 55.000 27.500 18.500 5.000 631.000
125.026 20.393 1.419 1.419 1.419 1.419 0 15.502 1.092 18.728 19.978 0 600 1.092 0 190.345
14.974 -5.393 22.581 31.081 31.081 31.081 45.000 2.498 17.408 -228 -1.478 55.000 26.900 17.408 5.000 440.655
385.000 171.101 112.000
491.481 47.570 282.808
parkeervergunningensysteem 104/2010 vervangen hefbrug werkplaats 05/002 verstr. geldlen. rmc achterh. botenproj. Doesburg krediet verbouw havenstraat 80 09/097, 010/49 aankoop pand havenstraat 78 112-2010 vervanging uitrukoveralls 2007 en 2009 07/001 bereikbaarheidskaarten (post wehl) 09/002 hulpverleningsvoertuig hvii (778) naar 2009 09/002 aanschaf compressor wehl 08/002 pagers post wehl 10/004 test en randapparatuur post wehl 10/004 ver. persluchttoestellen post wehl 10/004 verv. ramset post wehl 10/004 mobiele data brandweer 2010/ 010-007 nieuwbouw brandweerkazerne 09/130 vervanging 2 tachymeters fo 10/004 fietsenstalling nieuwstad renovatie 08/070 mini ahob spoorwegovergang ooijmanlaan 09/044-64
70.100 14.160 0
0 0 45.000
500.000
126.176
700.000 87.643
686.196 78.165
6.961 300.000
0 271.279
25.000 33.040 7.538 23.800 6.616 15.000 1.150.000 70.000 50.000 600.000
0 13.417 7.538 23.800 0 4.350 102.040 53.000 48.914 184.000
70105 70119 70129 70141 70142 70143 70144 70145 70150 70181 70227 70229 70231 70233 70235 70239 70243 70245 70251 70253 70255 70257 70259 70287 70291 70294 70299 70301 70416 70610 70784 70788 71025 71035 71037 71045 71046 71047 71048 71049 71050 71225 72003 72005 72011
179
verbouw in uitvoering staan inkomsten tegen over, resultaat -5.500 N afsluiten afsluiten afsluiten, zie ook project 70105 afsluiten, zie ook project 70105 afsluiten, zie ook project 70105 afsluiten, zie ook project 70105 afsluiten, zie ook project 70105 Afsluiten Afsluiten Handhaven Handhaven Handhaven Handhaven Handhaven Afsluiten Handhaven Afsluiten Afsluiten Handhaven Handhaven Handhaven Handhaven Handhaven
-106.481 Relatie inkomsten 123.531 gekozen om in de renovatie stadhuis mee te nemen -170.808 Afsluiten, overshrijding tlv ontvangen subsidie 124.453,00 en tlv fonds parkeerfonds 46.355, zie ook toelichting bij jaarrekening 2009. 70.100 in uitvoering 14.160 Handhaven -45.000 Loopt gelijk met lening 373.824 betreft voorbereidingskrediet verbouw, hierin is enige vertraging gekomen 13.804 Afsluiten 9.478 afsluiten 6.961 afwikkeling in 2011 28.721 afsluiten 25.000 19.624 0 0 6.616 10.650 1.047.960 17.000 1.086 416.000
al in 2009 aangeschaft: krediet afsluiten afsluiten afsluiten afsluiten afwikkeling in 2011 afwikkeling in 2011 voorbereidingskrediet: afwikkeling 2011/2012 Afsluiten Afsluiten Handhaven
Project nummer 72015
Omschrijving
Krediet Totaal mutaties
Saldo Toelichting
dynamisch parkeerverwijssysteem 05/004 09/011 72023 parkeermonitoring 09/011 72027 klappalen vergunninghouders 09/002 72031 vervanging parkeerautomaten 09/002 72032 online beheer parkeerautomaten 1e wijz.2004
500.000
39.786
180.000 6.000 120.000 16.000
120.605 0 0 2.161
59.395 6.000 120.000 13.839
Handhaven parkeerfonds Afsluiten parkeerfonds Handhaven parkeerfonds Afsluiten parkeerfonds
72033 72041 72043 72048 72052 72061 72070 72071
vervangen parkeerautomaten 2008 ver. handterminals parkeerbeheer 10/004 vervanging parkeerautomaten 10/004 verv.stalling zoutstrooiers 25e 2002 verv. veegmachine bucher 10/004 renault kangoo 60-bd-vf 10/004 uitvoeringsprog. 2008 l.k.v. parkeren 09/099 uitvoeringsprog.2008 ikv.verkeersveiligheid 09/099 wijz. statische informatie bushaltes 09/047 toegankelijkheid bushaltes 09/047 010/047 oostelijke randweg 09/047 010/047
120.000 70.000 170.000 15.882 135.000 18.500 30.000 20.000
0 9.750 0 2.536 0 21.113 0 23.388
120.000 60.250 170.000 13.346 135.000 -2.613 30.000 -3.388
Handhaven parkeerfonds Handhaven parkeerfonds Handhaven parkeerfonds Handhaven Handhaven Afsluiten Handhaven Afsluiten
100.000 150.000 500.000
6.173 40.950 613.051
fietstunnel havenstraat/c.missets.010/047+020/2011 fietstunnel missetstr.vervallen 47-2010/202011 realiseringsprogramma fiets 010/047 uitvoeren fietsbewegwijzeringsplan 010/047 inr. buitengebied doetinchem 60km zone 010/047 korte term.maatregelen mobiliteitspl.07/030 08/109
100.000
79.534
250.000
0
300.000 30.000 100.000
9.845 56.010 168.457
435.000
483.662
199.000
203.882
-4.882 Afsluiten mobiliteitsplan
5.978.000
1.894.373
4.083.627 Handhaven in uitvoering
122.000
108.733
13.267 Handhaven in uitvoering
61.000
67.361
20.000 278.000 60.000 112.756
22.327 53.100 51.713 117.910
80.000 40.000
78.771 39.630
200.000 201.000 75.000 177.000 8.845 100.000 300.000 2.750.000
46.271 157.021 75.000 35.174 0 107.125 0 972.425
200.000
0
200.000 Handhaven
35.000
0
35.000 Handhaven
190.000
9.124
180.876 Handhaven
143.000 17.315.000
74.685 13.716.490
340.000
202.708
137.292 Handhaven
278.000 8.000.000 1.998.000 1.000.000
212.768 199.936 1.740.081 17.732
65.232 Handhaven 7.800.064 Handhaven 257.919 Handhaven 982.268 Handhaven
30.000 500.000
20.394 519.828
17.000
7.707
72085 72087 72093 72095 72096 72097 72098 72099 72100
72101 72103 72105 72107 72109 72111 72113 72116
uitv.mobiliteit.plan 08/44, 09/42,47,99,117 10/047 aansluit.ruimzichtlaan08-117, 09-47, 09-76, 10/026 mobiliteitsplan 10% groen 09/029 09/072 09/087 uitv.mobiliteitspl.2009 09/29+40+47+127e 10/047 quickscan stationsomgeving 09/038 beheer civieltech. kunstwerken 10/004 gladheidsmeldsysteem 06/001 beh./onderhoud civieltech. kunstwerken 2005
72117 vri missetstraat/waterstraat automaat 06/001 vri vop bilderdijkstr. automaat&beveiliging 72119 06/001 72120 plaatsen roodlichtcamera's 010/007 72121 beheer civieltech.kunstw.06/001 72124 vri europaweg/gaswal (k5) 07/001 72131 beheer civieltech. kunstw.09/002-020 72143 verv.agria 5400 met messenbalk 06/001 72149 wilhelminaplein wehl impulsgelden 09/086 72151 betaalsysteem parkeergarage's 010/007 voorbereidingskrediet oostelijke randweg 72153 104/2010 72168 beveil.spoorwegoverg.dassenboomallee 10/051+105 72169 afsluiten spoorwegovergang stille wald 105/2010 mobiliteitsplan 10% groen 2010 72173 010/026+020/2011 72209 verkeer doetinchem noord 09/127 72213 parkeergarage lookwartier 07/132 08/103 08/131 72218 72221 72223 72224 72225 72270 72272
gaanderije hoofdstaat gaanderen 06/075 09/086 tijdelijk parkeerterrein de veentjes 07/106 parkeerdek varkensweide 08/126+09/078 bruisend stadsplein fase 1, 09/052 aanp. kruispunt agv parkeerdek varkensweide 09/078 verv. afvalbakken 2010 10/004 rapper op de trapper 06/004 08/109
72656 vervangen park.automaten en meters 05/002
180
460.214 Handhaven
93.828 Handhaven 109.050 Handhaven -113.051 Handhaven, dekking binnen middelen uitv. Mob.plan 2012 20.466 Afsluiten mobiliteitsplan 250.000 Handhaven 290.155 Handhaven -26.010 Afsluiten, overschrijding tlv project 72912 -68.457 Afsluiten. Er komt nog 82.000 extra subsidie van de provincie binnen -48.662 Handhaven, extra subsidie ontvangen van 141.025,00 en bijdrage vanuit RSL budget ad 41.705,00: via parkeerfonds
-6.361 Handhaven. Bijdrage vanuit RS,L budget 24.651,00. Per saldo resteert nog een bedrag van 18.290,00. -2.327 Afsluiten mobiliteitsplan 224.900 Krediet handhaven 8.287 Afsluiten -5.154 Afsluiten 1.229 afsluiten 370 afsluiten 153.729 43.979 0 141.826 8.845 -7.125 300.000 1.777.575
Handhaven Handhaven afsluiten Handhaven Handhaven Handhaven Handhaven parkeerfonds Handhaven
68.315 Handhaven 3.598.510 handhaven project nog niet volledig afgerond. Kosten van de bovenbouw lopen nog door in 2011 via parkeerfonds.
9.606 Afsluiten -19.828 Afsluiten, extra subsidie provincie 111.173,00, zie ook toelicht bij project 72709, via reserve bovenwijks 9.293 Afsluiten
Project Omschrijving nummer 72664 vri v'weg/kennedyl./+vri v'weg-zuilweg 07/129 72670 72704 72706 72709
72771 72772 72773 72802 72814 72878 72880 72912 74002 74107 74109 74113 74121 74122 74137 74150 74152 74428 74431 74432 74433 74435 74612 75086 75088 75090 75092 75094 75096 75109 75113 75115 75148 75194 75300 75409 75410 75569 75572 75573 75576 75577 75578 75580 75581 75582 75583 75592 75600
Krediet Totaal mutaties
Saldo Toelichting
388.340
358.742
29.598 afsluiten via parkeerfonds
beheercentrale 1e 2004 inr.buitengebied gaanderen 60km geb.08/146 10/047 stationshalte gaanderen 03/072 04/013 verv.verkeerslichten rijksweg gaanderen 06/002
38.239 100.000
38.702 95.918
-463 afsluiten 4.082 afsluiten via parkeerfonds
745.000 400.000
724.662 455.190
verv. ov-armaturen 09/002 verv. ov-masten 10/004 verv. ov-armaturen 10/004 verkeer doetinchem noord fase 1+2 2010t/m2012 fietspaden varsseveldseweg/kennedylaan 09/080
105.000 135.000 85.000 2.305.500
100.845 129.323 0 1.416.278
1.000.000
1.081.408
verkenningsstudie verdubbeling europaweg 09/047 ijsselkade autovrij 09/047 uitv.fietsbeleidplan 2004 t/m 2006 08/109, 09/047 multifunc.centr.wijnbergen 2e tr. 04/002 + 06/002 uitbereiding 11e lokaal obs hogenkamp 09/036 parkeerplaatsen de jongstraat 31 09/036 aanleg parkeerplaatsen isselborgh 09/036 dichteren inrichting omgeving 010/055 uitbreiding mfa kleurrijk 010/055 08/137
100.000
2.328
910.000 147.000
0 101.436
3.784.038
527.472
119.257
93.450
60.000 90.000 278.000 1.065.459
71.400 68.751 0 1.358.778
26.098 1.600.000
26.098 266.555
423.135
34.545
2.400.000
2.375.761
340.000 340.000
0 344.177
1.200.000 60.411 21.104.765
53.333 0 19.982.842
2.028.097 0
324.671 394.453
0
297.141
-297.141 zie project 75086, saldo 91.000 positief
0 0
372.313 334.901
-372.313 zie project 75086, saldo 91.000 positief -334.901 zie project 75086, saldo 91.000 positief
0 125.000
213.105 0
-213.105 zie project 75086, saldo 91.000 positief 125.000 Handhaven
1.200.000 800.000 174.000
16.909 9.546 133.442
132.388 97.000
27.538 2.665
900.000 40.000 360.000 3.500.000 1.900.000 300.000 800.000 210.000 460.000 800.000 0 180.000 350.000 460.000
1.417.742 31.040 360.680 2.323.575 530.000 175.648 917.994 113.258 275.502 731.366 814 74.450 347.831 389.560
huisvestingsprogramma onderwijs 09/124 nieuwbouw vrije school de kleine prins 010/054 energie besp. maatregelen schoolgebouwen 010/056 aank./ds.v.dijk locatie-nieuwbouw de haven 09/039 noodlokalen rietveldlyceum 10/007 huisvesting rietveld lyceum raadhuisstr.10/007+064 uitbereiding de isselborgh 10/007 uitbreiding isselborgh 106/2010 nieuwbouw incl voorb.kred.'t brewinc 02/059 04/046 sportacc. algemeen (jaarlijkse vervanging) sporttechnisch binnenacc. (jaarlijkse vervanging) sporttechnisch buitenacc (jaarlijkse vervanging) rozengaarde zwembad (btw te verhalen) groenvoorz.meerjarenp.sportacc.(jaarlijkse verv.) rozengaarde sporthal (jaarlijkse vervanging) recreatieve fiets/wandelverb. oude ijssel 08/045 uitbouw muziekschool 10/007 renovatie muziekschool 010/007 vervanging toplaag atletiekbaan bezelhorst 09/002 aanleg ijs- en skeelerbaan 03/035 010/017 aanleg standplaats circus paulo en maaika 09/095 restauratie oude postkantoor 010/007 deuren evenementen tennishal 10/007 graafschap helpt scoren 09/116 hbb noord gso3 09/034 hbb brewinc gso3 09/034 oosseld sociaal gso3 09/034 noord fysiek gso3 09/034 noord sociaal gso3 08/127 overstegen sociaal gso3 09/034 wijkwachten gso3 09/034 gso3 algemeen 09/034 opvoedingsondersteuning gso 3 09/034 heroverweging silo monument wehl 010/041 robuust groen 2008: akkermansbeek 09/047 09/087
181
20.338 afsluiten via parkeerfonds -55.190 Afsluiten ( project in combinatie met project 72272 rapper op de trapper uitgevoerd. Zie daar extra ontvangen subsidie provincie. Afsluiten via fonds bovenwijks 4.155 afsluiten 5.677 afsluiten 85.000 Handhaven 889.222 Handhaven -81.408 afsluiten, hogere prov. Subsidie van 57.000 . De overige 24.000 ocverschrijding tlv budget onderhoud wegen e.d. jaarrek. 2010. 97.672 Handhaven 910.000 Handhaven 45.564 Afsluiten, overschrijding project 72098 tlv restant 3.256.566 Handhaven 25.807 Handhaven voor afwikkeling in 2011 -11.400 21.249 278.000 -293.319
Afsluiten Handhaven voor afwikkeling in 2011 Afsluiten hangt samen met 74122 Afsluiten budgettaire gevolgen worden verrekend met reserve IHP 0 Afsluiten 1.333.445 Handhaven voor afwikkeling in 2011ev 388.590 Waarschijnlijk wordt subsidieaanvraag ingetrokken voorlpig handhaven voor afwikkeling in 2011 ev 24.239 Handhaven 340.000 Handhaven voor afwikkeling in 2011 -4.177 Afsluiten 1.146.667 Handhaven voor afwikkeling in 2011ev 60.411 Handhaven voor afwikkeling in 2011ev 1.121.923 Verkoopopbrengst Spinbaan wordt in 2011 gerealiseerd. Holterhoek volgt later 1.703.426 zie project 75088 tm 75096 saldo 91.000 positief -394.453 zie project 75086, saldo 91.000 positief
1.183.091 Handhaven 790.454 Handhaven 40.558 Handhaven 104.850 Handhaven 94.335 afwikkeling in 2011 -517.742 Handhaven, hogere subsidie 750.000. 8.960 Afsluiten -680 Afsluiten 1.176.425 Handhaven 1.370.000 Handhaven 124.352 GSO 3 -117.994 GSO 3 96.742 GSO 3 184.498 GSO 3 68.634 GSO 3 -814 nog over te boeken naar transitoria 105.550 GSO 3 2.169 Handhaven 70.440 Extra budget beschikbaar tlv jaarlijks budget robuust groen 2010 ad 110.000, toevoeging in jaarrekening 2010 verwerkt.
Project nummer 76500 76508 76620 76828 77017
Omschrijving
Krediet Totaal mutaties
mensenschuldsituatie(jaarlijkse aflossing via w+i) peuterspeelzalen babbelaartje/zandhappertje
51.050
74.381
-23.331 staat jaarlijkse aflossing via begrote exploitatie tegenover
0
14.209
gso3 proj.dagopvang daklozen 'de werkplaats'09/116 raamovk. centrumgebied oosseld 05/048 07/131 parkeerplaats begraafplaats slangenburg 08/006
600.000
0
-14.209 Handhaven Ikv "oude ombuigingen" worden gronden verkocht. Netto opbrengsten komen tgv AR. 600.000 betreft GSO 3
5.089.158
5.337.432
250.000
174.629
77038 77039 77064
isv bodem 02/076 010/066 bodemsanering pelgrim isv 010/066 ondergrondse verzamelcontainers 09/004
646.191 261.369 600.000
647.918 0 542.930
77066
opknap brengstation havenstraat 08/008, 010/049 aed burenhulpsysteem 010/007,042 hartveilig wonen aanschaf aed kasten 10/004,42 herontwikkeling vrmg azc 09/072 meetapparatuur luchtkwaliteit 09/011 uitv.rsl luchtkwaliteit 08/122 doorbel.67232004 verplaatsing pluimveeslachterij esbro 09/113
650.000
89.308
45.049 19.101
12.925 11.536
430.000 70.000 393.400
430.045 48.507 92.647
6.000.000
0
77722 aanschaf inzamelauto kunstof 010/39 77794 gemeentelijk rioleringsplan wehl 08/087 77796 doetinchems milieu beleidsplan 53e wijz.1998
160.000 5.361.250 27.681
154.735 5.328.449 22.261
40.500 50.000
2.415 30.394
3.426.815
3.283.019
84.034 78.724
93.394 37.478
5.675.939
5.009.486
100.000
85.356
3.701.000 2.793.000
3.701.000 1.866.433
363.000 200.000 100.000 395.000
0 10.324 16.707 7.819
785.000 280.000
726.431 238.750
1.200.000
1.026.007
159.789.828
104.429.252
77140 77141 77230 77232 77234 77236
77831 77833 77836 77839 77840 77842 77843 77846 77848
communicatie waterplan 08/047-078 09/081 afkoppelkansen/waterkansenkaart 08/07809/81 grp'04 bergbez.ijsselstr.verheulw/zaagmolen 04/057 grp'05 opheffen water haareweg 05/026 grp'05 opheffen water rijksweg/kerkstr.gnd.05/026 afk.riooldistrict hamb.broek/muziekb.05/041 08/46 onderzoekskosten verbreed grp 08/046 09/123 vervanging riolering 2008 (08/107) vervanging riolering 2009 (09/018)
77849 krediet vervanging gemalen grp 010/030 77851 investering grp afkoppelen 2010 010/030 77853 investering grondwaterproblematiek 010/030 77855 verheulsweide/zaagmolenpad overstort d'chem w. 030 78022 ontwikkeling gios gebied 09/072 78810 plattelandsvisie 07/029 78822
Saldo Toelichting
kwaliteitsimpuls woon-leefomgeving 08/121 09/086
182
-248.274 Hier staan inkomsten tegenover tot een bedrag van 210.000 euro, zie ook jaarrekening 2009 75.371 afsluiten, geraamde inkomsten vervallen omdat een deel van de kostern rechtstreeks door derde is betaald. -1.727 Afsluiten 261.369 Handhaven 57.070 Afsluiten product afval
560.692 Handhaven product afval 32.124 Handhaven voor afwikkeling in 2011ev 7.565 Handhaven voor afwikkeling in 2011ev -45 Afsluiten 21.493 Afsluiten 300.753 Handhaven 6.000.000 krediet ophogen naar € 12 mln, met als inkomst € 6 mln van provinvie: afwikkeling in 2011 met nog een laatste termijn in 2012 5.265 Afsluiten product afval 32.801 Afsluiten GRP 5.419 Afsluiten 38.085 Afsluiten GRP 19.606 Afsluiten GRP 143.796 afsluiten saldo naar voorziening rioolbeheer (GRP) -9.360 afsluiten saldo van voorziening rioolbeheer (GRP) 41.246 handhaven werkzaamheden worden in 2011 afgerond GRP 666.453 Handhaven relatie GRP 14.644 afsluiten saldo naar voorziening rioolbeheer (GRP) 0 afsluiten GRP 926.567 Handhaven GRP 363.000 189.676 83.293 387.181
Handhaven GRP Handhaven GRP Handhaven GRP Handhaven GRP
58.569 Handhaven in uitvoering 41.250 Afsluiten, lagere bijdrage derden 14.750,00 netto 26.500 voordeel.. 173.993 Handhaven 55.360.576
O verzichten Grondexploitatie kredieten voorraden strategische gronden
184
Kredieten Grondexplotaties per 31 december 2010 Verleende
Projecten Gronden in exploitatie Wijnbergen (het oosten) Vijverberg zuid Wehl Heideslag (fase 1) Hamburgerbroek noord Heelweg (gemeentelijk deel) Lookwartier Veemarktterrein A18 bedrijvenpark (fase I) Ruimzicht Hamburgerbroek zuid Grondwal bedrijvenweg Wijnbergen bedrijventerrein Dichteren Lage Horst III Hbb Brewinc Burg. van Nispenstraat Verheulsweide (tradecentrum) Wijnbergen EVZ Revitalisering Verheulsweide Hamburgerbroek Algemeen Gronden niet in exploitatie Mosterdweg Norman Belvealstraat Bethlehemstraat TCC Kennedylaan De Veentjes (fase I) Sportpark zuid (brandweer) strategische gronden: A18 bedrijvenpark (fase II) Strategische aankopen Wehl Heideslag (fase II) Richtersbos noord De Veentjes (fase II) Wonen op het randje Holterhoek Europaweg recreatieve Doesburgseweg Lamsweerde Nieuwe Kerkweg t Straatje Overige strategische gronden Exploitatieovereenkomsten Golfbaan de Belder MHOLFF / Jaartsveld Pelgrimterrein Landgoed 't Maetland Tectomat Langerak Torenallee/IJsseltuinen Vredestein Hbb Wijnbergen Midden Westen
Kredieten 2010
Kredieten
kredieten t/m 2009
actualisatie 2010
Totaal beschikbare kredieten kosten t/m 2011
Benut
Uitgaven t/m 2010
Saldo
Aanvulling
-3.498.585 -2.942.822 3.484.082 1.131.814 -27.151 2.189.732 -681.781 7.286.206 -252.966 -489.845 42.553 54.228 -4.166.399 365.193 203.220 427.806 199.545 3.956.771 -185.299 -3.974.697
15.672.693 15.518.580 14.682.235 8.609.260 6.380.696 7.687.041 7.985.018 36.266.726 5.126.727 4.539.166 589.469 40.543.917 54.472.351 4.141.255 1.871.446 1.929.966 2.000.879 4.708.371 6.174.701 21.797.773
12.726.619 11.996.035 9.602.413 6.530.794 4.231.789 6.278.453 7.178.783 22.525.338 2.149.967 2.674.811 53.128 39.751.974 53.567.387 3.770.063 830.129 1.503.037 1.498.848 5.491.172 239.091 21.100.013
5.083.204 1.986.492 412.177 1.170.883 5.962.058 1.241.475
-2.295.297 -446.679 -39.925 21.550 -2.802.806 -220.236
2.787.907 1.539.813 372.252 1.192.433 3.159.252 1.021.239
0 725.706 293.945 776.029 284.988 899.431
10.072.514 5.000.000 5.937.317 2.622.000 986.893 513.592 733.492 429.415 190.000 32.000 414.000 94.630 0
-915.683 -5.000.000 479.500 -2.132.656 -119.225 -425.319 -587.254 -367.223 22.471 2.535 32.619 -50.549 1.345.366
9.156.831
8.654.180
502.651
6.416.817 489.344 867.668 88.273 146.238 62.192 212.471 34.535 446.619 44.081 1.345.366
6.200.040 482.087 3.929.885 80.170 143.852 58.109 205.847 33.434 423.336 42.950 877.878
216.777 7.257 -3.062.217 8.103 2.386 4.083 6.624 1.101 23.283 1.131 467.488
81.675 344.423 803.727 95.233 151.091 893.220
-60.565 -6.488 335.266 -21.647 -405 25.091
21.110 337.935 1.138.993 73.586 150.686 918.311
21.110 29 281.888 -1.646 6.961 918.311 2.444
1.097.936
70.718
1.168.654
0 337.906 857.105 75.232 143.725 0 -2.444 1.212.834
19.171.278 18.461.402 10.914.541 7.477.446 6.407.847 5.497.309 8.666.799 28.980.520 5.379.693 5.029.011 546.916 40.489.689 58.638.750 3.776.062 1.668.226 1.502.160 1.801.334 751.600 160.000 25.772.470
283.612
6.200.000
2.946.074 3.522.545 5.079.822 incl stationomg 2.078.466 2.148.907 1.408.588 806.235 13.741.388 2.976.760 1.864.355 536.341 791.943 904.964 371.192 1.041.317 426.929 502.031 -782.801 2.909.044 5.935.610 697.760 0 2.787.907 afgesloten 814.107 78.307 416.404 2.874.264 121.808
-44.180
3.068.371
502.575 afgesloten afgesloten afgesloten afgesloten 64.143
0
totaal
297.442.500
6.483.612
-10.035.236
185
293.890.876
240.436.070
6.544.133
Specificatie voorraden gronden Projecten
Begroot grond exploitatie
Boekwaarde 1/1/2010
Boekwaarde 31/12/2010
Restant beschikbaar
bedragen x € 1.000 Begroot 2010 Mutaties 2010
Saldo 2010
Gronden in exploitatie Wijnbergen Het Oosten Vijverberg zuid Heideslag HBB IJsseloevers Heelweg Lookwartier Veemarkt Bedrijvenpark A18 Ruimzicht Hamburgerbroek Zuid Grondwallen Bedrijvenweg Bedrijven Wijnbergen Dichteren Lagehorst III Spinbaan Brewinc Burg. van Nispenstraat Verheulsweide TC Wijnbergen EVZ Verheulsweide Revitalisering Hamburgerbroek algemeen sub totaal
-3.764 4.495 685 -1.629 37 -3.497 178 -242 238 2.563 1.161 -2.514 165 -1.197 12 265 97 199 29 1.329 -1.390
-10.842 -10.881 -7.457 -6.833 -1.315 -3.175 -4.817 -13.144 -546 342 39 -4.639 727 -741 1.022 -1.147 234 -791 -96 1.515 -62.544
-9.716 -11.075 -8.515 -6.531 -1.500 -3.150 -2.292 -21.739 -613 1.632 64 -4.015 675 -812 880 11 193 -5.172 106 1.454 -70.113
5.953 15.570 9.199 4.902 1.537 -347 2.470 21.496 851 931 1.097 1.501 -511 -385 -868 254 -96 5.371 -77 -124 68.723
1.518 1.166 -1.341 5.133 -1.051 -1.135 2.628 -14.158 374 200 -251 1.058 139 -221 -953 1.925 -137 -5.647 -771 -915 -12.439
1.126 -195 -1.058 302 -185 24 2.526 -8.595 -67 1.291 25 624 -51 -72 -143 1.159 -41 -4.381 203 -61 -7.569
392 1.360 -283 4.831 -866 -1.159 103 -5.563 440 -1.091 -276 434 190 -149 -810 766 -96 -1.266 -974 -854 -4.870
0 73 -275 -797 -2.956 -420
-2.759 -528 -276 -724 -118 -24
0 -620 -294 -776 -285 -504
0 694 18 -21 -2.671 83
2.726 -345 -20 108 -1.469 -888
2.759 -92 -18 -52 -167 -479
-33 -252 -3 160 -1.302 -409
-4.375
-6.654 -8.028 -19.111
-8.654 -2.988 -14.121
-1.896
-1.644 -1.966 -3.498
-2.000 5.040 4.990
356 -7.006 -8.488
0 -1 -423 0 -7 -25 0 4 -453 -6.218
-5 2 -164 6 0 3 -10 -1.132 -1.300 -82.955
0 0 -261 0 0 0 2 -239 -498 -84.732
0 -1 -162 0 -7 -25 -2 243 45 66.872
-8 -4 -126 -2 -7 -28 0 1.054 879 -15.057
5 -2 -97 -6 0 -3 12 893 802 -1.777
-13 -1 -29 4 -7 -25 -12 161 78 -13.280
Gronden niet in exploitatie Mosterdweg Norman Belvealstraat Bethlehemstraat TCC - Kennedylaan De Veentjes Sportparkzuid brandweer Strategische gronden/Ijskast: Bedrijvenpark A18 2e fase Overige Strategische gronden sub totaal
Exploitatie overeenkomsten Golfbaan de Belder MHOLF / Jaartsveld Gnd. Pelgrimterrein Gnd. t Maatje Tectomat Langerak Torenallee IJsseltuinen Vredestein HBB Wijnbergen wonen sub totaal Totaal generaal
186
Strategische gronden Omschrijving
Voormalig woningbouw: De Veentjes 2e fase Wonen op het Randje Holterhoek De Pas 't Straatje Richtersbos Noord Doesburgseweg Lamsweerde Nieuwe Kerkweg Heideslag 2e fase
Overige gronden: Europaweg Recr voorz. Keppelseweg 112 Hoofdstraat Pelgrimterr grond Kelderlaan/Gios Oostelijk randweg e.d
Bedrijventerrein: Bedrijvenpark A18 2e fase
Boekwaarde 1/1/2010
Balanswaarde bedragen x € 1.000 Boekwaarde Mutaties 2010 Waarvan Waarde Boekwaarde 31/12/2010 Afwaardering/ grond € 7,00 = waarde resultaat per M2
-105 -52 -25 -18 -103 -128 -28
-824 -79 -125 -41 -434 -197 -32 -406 -4.598 -6.736
-105 -52 -25 -18 -103 -128 -28 -423 -1.283 -2.166
719 26 100 23 331 69 4 -18 3.314 4.570
757 28 119 25 356 77 6 0 4.888 6.255
-56 -263 0 0 -973 -1.292
-58 -261 -503 0 0 -822
-2 0 -503 40 935 470
0 0 0 -40 154 114
-58 -261 -503
-6.654 -6.654
-8.654 -8.654
-2.000 -2.000
0 0
-8.654
-14.682
-11.642
3.040
6.369
-11.642
187
-423 -1.283
188
Hoofdstuk 5 Balans en toelichting op de balans O verzicht reser ves en voorzieningen
BA LA N S ACTIVA
PER Ultimo 2010
Ultimo 2009
65
81
65
81
154.995
129.956
(bedragen * € 1.000)
Vaste activa Immateriële vaste activa -
Kosten onderzoek en ontwikkeling
Materiële vaste activa -
Investeringen met een economisch nut: gronden uitgegeven in erfpacht
511
523
130.528
108.389
23.956
21.044
95.673
98.221
540
552
woningbouwcorporaties
6.051
7.241
deelnemingen
2.697
2.914
overige investeringen met een economisch nut -
Investeringen met een maatschappelijk nut
Financiële vaste activa -
Kapitaalverstrekkingen aan: deelnemingen
-
Leningen aan:
overige verbonden partijen
136
218
Overige langlopende leningen
57.236
58.312
-
Overige financiele uitzettingen > 1 jaar
28.960
28.960
-
Bijdrage aan activa in eigendom van derden
53
25
250.734
228.258
69.068
71.414
-
Totaal vaste activa Vlottende activa Voorraden -
Grond- en hulpstoffen:
-
Onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie
-
Vooruitbetalingen
niet in exploitatie genomen bouwgronden
Uitzettingen met een rentetijd < 1 jaar -
Vorderingen openbare lichamen
-
Rekening-courantverhoudingen met niet fin instellingen
-
Overige vorderingen
-
Kassaldi Bank- en girosaldi
-
Transitoria
5.965 65.449
0
0
20.187
18.559
9.922
10.613 0
Liquide middelen -
9.774 59.295
Overlopende activa
Totaal vlottende activa Totaal generaal
190
10.265
7.946
123
192
4
4
119
188
3.701
1.336
3.701
1.336
93.079
91.501
343.813
319.760
3 1 D E C E M B E R 2 0 10 PASSIVA
Ultimo 2010
Ultimo 2009
99.455
113.829
(bedragen * € 1.000)
Vaste passiva Eigen vermogen -
Algemene reserve
-
Bestemmingsreserves:
-
51.854
49.877
overige bestemmingsreserves
57.062
59.258
Resultaat na bestemming
-9.462
4.694
12.829
11.524
Voorzieningen -
Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen, risico's
4.061
3.170
-
Onderhoudsegalisatievoorzieningen
6.898
6.468
-
Voorzieningen door derden beklemde middelen
1.869
1.886
180.699
154.573
Vaste schulden Onderhandse leningen van: -
Binnenlandse pensioenfondsen en verzekeraars
-
Binnenlandse banken en overige financiële instellingen
Totaal vaste passiva
731
1.924
179.968
152.649
292.982
279.926
29.178
24.409
Vlottende passiva Netto vlottende schuld -
Kasgeldleningen
4.000
5000
-
Bank- en girosaldi
7.969
7.909
16.165
10.571
1.045
929
21.653
15.424
21.653
15.424
-
Overige schulden
-
Rekeningcourant met niet fin instellingen
-
Transitoria
Overlopende passiva
Totaal vlottende passiva Totaal generaal Gewaarborgde geldleningen Garantstellingen
191
50.831
39.833
343.813
319.760
180.000
183.500
4.400
5.200
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Inleiding De jaarrekening is opgemaakt met inachtneming van de voorschriften die het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten daarvoor geeft. Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De waardering van de activa en de passiva en de bepaling van het resultaat vindt plaats op basis van historische kosten. Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarden. De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Baten en winsten worden slechts genomen voorzover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong vinden voor het einde van het begrotingsjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden. Dividendopbrengsten van deelnemingen worden als bate opgenomen op het moment waarop het dividend betaalbaar gesteld wordt. Personeelslasten worden in principe toegerekend aan het boekjaar waarop ze betrekking hebben. Als gevolg van het formele verbod op het opnemen van voorzieningen c.q. schulden uit hoofde van jaarlijks terugkerende arbeidskostengerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume worden sommige personele lasten echter toegekend aan de periode waarin uitbetaling plaatsvindt; daarbij moet worden gedacht aan componenten zoals ziektekostenpremie ten behoeve van gepensioneerden, overlopende vakantiegeld- en verlofaanspraken en dergelijke. Voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van een jaarlijks vergelijkbaar volume wordt geen voorziening getroffen of op andere wijze een verplichting opgenomen. De referentieperiode is dezelfde als die van de meerjarenraming te weten vier jaar. Indien sprake is van (eenmalige) schokeffecten (reorganisaties) dient wel een verplichting gevormd te worden. Balans Vaste activa Artikel 59 BBV beschrijft het onderscheid tussen investeringen met uitsluitend maatschappelijk nut in de openbare ruimte en investeringen met een (beperkt) economisch nut. Investeringen die op enigerlei wijze kunnen leiden tot of bijdragen aan het verwerven van inkomsten zijn investeringen met economisch nut. De vraag of de investering geheel kan worden terug verdiend is niet relevant voor de classificatie. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgings- c.q. vervaardigingsprijs verminderd met de afschrijvingen en waardeverminderingen die naar verwachting duurzaam zijn. De kosten van onderzoek en ontwikkeling worden in 5 jaar afgeschreven. De afschrijving van de geactiveerde kosten van onderzoek en ontwikkeling start vanaf 1 januari volgend op het moment van ingebruikname. Afsluitkosten van opgenomen geldleningen worden afgeschreven in de looptijd van de betrokken geldlening.
192
Artikel 64 lid 6 stelt aan de afschrijving van immateriële vaste activa een maximum van 5 jaar. Een uitzondering vormen de als immateriële activa opgenomen kosten van het sluiten van geldleningen en disagio. Op grond van art. 64, lid 5 is in deze situatie de afschrijvingsduur maximaal gelijk aan de looptijd van de lening. Materiële vaste activa met economisch nut In erfpacht uitgegeven gronden De in erfpacht uitgegeven percelen zijn gewaardeerd tegen de eerste uitgifteprijs. (i.c. de waarde die bij eerste uitgifte als basis voor de canonberekening in aanmerking komen). Percelen waarvan de erfpacht eeuwigdurend is afgekocht zijn tegen een geringe registratiewaarde opgenomen. Overige investeringen met economisch nut Deze materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Specifieke investeringsbijdragen van derden worden op de desbetreffende investering in mindering gebracht; in die gevallen wordt op het saldo afgeschreven. Investeringen worden vanaf 1 januari na het moment van ingebruikneming lineair afgeschreven op basis van de economische levensduur, waarbij rekening wordt gehouden met een eventuele restwaarde. Op grondbezit met economisch nut (buiten de openbare ruimte) wordt niet afgeschreven. Bij de waardering wordt in voorkomende gevallen rekening gehouden met een bijzondere vermindering van de waarde, indien deze naar verwachting duurzaam is. In het begrotingsjaar heeft een dergelijke vermindering overigens niet plaatsgevonden. Dergelijke afwaarderingen worden teruggenomen als ze niet langer noodzakelijk blijken. Op grond van artikel 65 van het BBV wordt bij de waardering van de vaste activa rekening gehouden met een vermindering van hun waarde, indien deze vermindering naar verwachting duurzaam is. Op waarde van activa met economisch nut mogen vanaf 1-1-2004 reserves niet meer in mindering worden gebracht. Investeringssubsidies en andere bijdragen van derden mogen wel in mindering worden gebracht. Compensabele BTW wordt niet geactiveerd. De te hanteren afschrijvingstermijnen zijn gebaseerd op de verwachte economische levensduur. Investeringen on de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut Overeenkomstig de door de gemeenteraad in 2008 vastgestelde afschrijvingsnotitie worden infrastructurele werken in de openbare ruimte, zoals b.v. wegen, pleinen, viaducten en parken geactiveerd en afgeschreven. De ondergrond van deze werken wordt daarbij als integraal onderdeel van het werk beschouwd (en dus ook afgeschreven). Voor zover in voorkomende gevallen een snellere budgettaire dekking mogelijk is, wordt op dergelijke activa overigens (resultaatafhankelijk) extra afgeschreven. De boekwaarden moeten dus nadrukkelijk als nog te dekken investeringsrestanten worden gezien. Financiële vaste activa Kapitaalverstrekkingen aan gemeenschappelijke regelingen en leningen u/g zijn opgenomen tegen nominale waarde. Zonodig is een voorziening voor verwachte oninbaarheid in mindering gebracht. Participaties in het aandelenkapitaal van NV's en BV's ("kapitaalverstrekkingen aan deelnemingen" in de zin van het BBV) zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs van de aandelen. Indien de waarde van de aandelen onverhoopt structureel mocht dalen tot onder de verkrijgingsprijs zal afwaardering plaatsvinden. Tot dusver is een dergelijke afwaardering gelukkig niet noodzakelijk gebleken. De actuele waarde ligt ruim boven de verkrijgingsprijs.
193
De obligatieportefeuille wordt gewaardeerd tegen de verwachte aflossingswaarde. Het verschil met de destijds betaalde verkrijgingsprijs is als transitorische (rente)post in de balans opgenomen. Dit verschil wordt in het resultaat opgenomen in de (gemiddelde) resterende looptijd tot aflossing/uitloting. Geactiveerde bijdragen aan activa van derden zijn gewaardeerd op het bedrag van de verstrekte bijdragen, verminderd met afschrijvingen. De verleende bijdragen worden afgeschreven in de periode waarin het betrokken actief van de derde op basis van de door de gemeente gestelde voorwaarden moet bijdragen aan de publieke taak. Op grond van artikel 36 BBV worden in de balans onder de financiële vaste activa afzonderlijk opgenomen: Kapitaalverstrekking aan: deelnemingen gemeenschappelijke regelingen overige verbonden partijen Langlopende leningen aan: deelnemingen woningbouwcorporaties overige verbonden partijen Overige langlopende leningen Overige uitzettingen met een rentetypische looptijd van één jaar of langer Bijdragen aan activa in eigendom van derden Het begrip rentetypische looptijd verdient een toelichting. Het gaat bij dit begrip om de definitie vanuit de Wet Fido en is ingegeven door beheersing van renterisico's. De definitie luidt: het tijdsinterval gedurende de looptijd van een geldlening, waarin op basis van de leningvoorwaarden van de geldlening sprake is van een door de verstrekker van de geldlening niet beïnvloedbare constante rentevergoeding. Voor een uitzetting die een looptijd kent van tien jaar met een vaste rente, geldt dat deze altijd als vast activum dient te worden opgenomen ook al resteert er minder dan 1 jaar van de oorspronkelijke looptijd. Van een "deelneming" is krachtens artikel 1d BBV sprake als de gemeente participeert in het aandelenkapitaal van een NV of BV. Vlottende activa Voorraden De nog niet in exploitatie genomen bouwgronden zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, dan wel lagere marktwaarde. De overige grond- en hulpstoffen (magazijnvoorraden) worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijsof vervaardigingsprijs. Wanneer echter de marktwaarde lager is dan de verkrijgings- of vervaardigingsprijs, moet afwaardering plaatsvinden naar deze lagere marktwaarde. Mocht de marktwaarde in een later stadium weer oplopen, dan kan herstel van de oorspronkelijke kostprijs plaatsvinden. De als "onderhanden werken" opgenomen bouwgronden in exploitatie zijn gewaardeerd tegen de vervaardigingsprijs, dan wel de lagere marktwaarde. De vervaardigingsprijs omvat de kosten die rechtstreeks aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend (zoals grondaankopen en kosten van bouw- en woonrijpmaken), alsmede een redelijk te achten aandeel in de rentekosten en de administratie- en beheerskosten. Winsten uit de grondexploitatie worden slechts genomen indien en voorzover die met voldoende mate van betrouwbaarheid als gerealiseerd aangemerkt kunnen worden. Zolang daarvan geen sprake is worden de verkregen verkoopopbrengsten ten volle op de vervaardigingskosten in mindering gebracht.
194
Gerede producten worden gewaardeerd tegen de kostprijs of tegen de marktwaarde indien de marktwaarde lager is dan de kostprijs. Dit laatste doet zich met name voor indien voorraden incourant worden. De kostprijs bestaat uit de verrekenprijzen van grond- en hulpstoffen en de loon- en machinekosten die aan de vervaardiging kunnen worden toegerekend. De voorgeschreven indeling op de balans op grond van artikel 38 BBV is: grond- en hulpstoffen onderhanden werken gereed product en handelsgoederen vooruitbetalingen op voorraden Vorderingen en overlopende activa De vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Voor verwachte oninbaarheid is een voorziening in mindering gebracht. De voorziening wordt statisch bepaald op basis van de geschatte inningskansen. De voorgeschreven indeling voor wat betreft vorderingen is: * vorderingen op openbare lichamen (gemeenten, gemeenschappelijke regelingen, Rijk) * verstrekte kasgeldleningen * rekeningcourantverhoudingen met niet-financiële instellingen * overige vorderingen * overige uitzettingen Op het punt van uitzettingen is gekozen om de terminologie van de Wet Fido te volgen. Het begrip uitzettingen heeft zowel betrekking op vorderingen als op effecten. Het onderscheid tussen beiden is komen te vervallen. Voor zover op grond van het treasurystatuut effectenbezit niet is toegestaan, dan wel niet aanwezig kan dit in de toelichting uiteengezet worden. Liquide middelen en overlopende posten Deze activa worden tegen nominale waarde opgenomen. Eigen vermogen Het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het resultaat na bestemming volgend uit de programmarekening. Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op het nominale bedrag van de betrokken verplichting c.q. het voorzienbare verlies. De onderhoudsegalisatievoorzieningen stoelen op een meerjarenraming van het uit te voeren groot onderhoud aan (een deel van) de gemeentelijke kapitaalgoederen , waarin rekening is gehouden met de kwaliteitseisen die terzake geformuleerd zijn. In de paragraaf "onderhoud kapitaalgoederen" die is opgenomen in het jaarverslag is het beleid terzake nader uiteengezet. Voorzieningen worden op grond van artikel 44 BBV gevormd voor: a. verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is doch redelijkerwijs te schatten. b. bestaande risico's op balansdatum terzake van verplichtingen of verliezen waarvan de omvang redelijkerwijs te schatten is. c. kosten die in een volgend begrotingsjaar worden gemaakt maar de oorsprong hebben in het begrotings of een eerder begrotingsjaar en de voorziening strekt tot kostenegalisatie.
195
Toelichting op reserves en voorzieningen In de balans is per reserve en voorziening aangegeven wat het doel is en wat de belangrijkste mutaties zijn geweest met uitzondering van de "rentebijschrijving". Vaste schulden Vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een rentetypische looptijd van één jaar of langer. Vlottende passiva De vlottende passiva worden gewaardeerd tegen de nominale waarde. Borg- en garantstellingen Voor zover leningen door de gemeente gewaarborgd zijn, is buiten telling het totaalbedrag van de geborgde schuldrestanten per einde boekjaar opgenomen. Overigens is in de toelichting op de balans nadere informatie opgenomen.
196
Toelichting op de balans per 31 december (bedragen x € 1.000)
ACTIVA
1 VASTE ACTIVA
1.1 Immateriële vaste activa
De post immateriële vaste activa wordt onderscheiden in:
2010
1.1.1 Kosten sluiten geldleningen 1.1.2 Kosten onderzoek en ontwikkeling
2009
0
0
65
81
65
81
Het onderstaande overzicht geeft het verloop weer van de immateriële vaste activa gedurende het jaar 2010:
Boekwaarde
Investe-
Desinves-
Afschrij-
Bijdragen
01-01-10
ringen
teringen
vingen
van derden
reserve
0
0
0
0
0
0
0
81
4
0
20
0
0
65
81
4
0
20
0
0
65
Kosten sluiten geldleningen Kosten onderzoek en ontwikkeling
Bijdrage Boekwaarde 31-12-10
1.2 Materiële vaste activa
De materiële vaste activa bestaan uit de volgende onderdelen:
2010
1.2.1 In erfpacht uitgegeven gronden 1.2.2 Investeringen met een economisch nut 1.2.3 Investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut
2009
511
523
130.528
108.389
23.956
21.044
154.995
129.956
De investeringen met economisch nut kunnen als volgt worden onderverdeeld:
Boekwaarde ultimo
2010
2009
Gronden en terreinen
4.912
4.087
Woonruimten
60
63
Bedrijfsgebouwen
90.996
76.214
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken
23.645
17.669
Vervoermiddelen
2.923
2.792
Machines, apparaten en installaties
5.219
4.667
Overige materiële vaste activa
2.773
2.897
130.528
108.389
197
Het onderstaande overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de investeringen met economisch nut weer:
Boekwaarde
Investe-
Desinves-
Afschrij-
Bijdragen
01-01-10
ringen
teringen
vingen
van derden
4.087
825
0
0
63
0
0
3
0
0
60
Bedrijfsgebouwen
76.214
18.007
0
2.013
1.212
0
90.996
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken
23.645
Gronden en terreinen Woonruimten
Afwaar- Boekwaarde deringen
31-12-10
0
4.912
17.669
6.501
0
520
5
0
Vervoermiddelen
2.792
580
0
449
0
0
2.923
Machines, apparaten en installaties
4.667
1.350
0
747
51
0
5.219
2.897
183
0
307
0
0
2.773
108.389
27.446
0
4.039
1.268
0
130.528
Overige materiële vaste activa
De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen zijn vermeld in de financiële toelichting op de programmalijnen in deze jaarrekening.
De investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut kunnen als volgt worden onderverdeeld:
2010
2009
20.564
17.977
Boekwaarde ultimo Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Machines, apparaten en installaties
10
17
3.382
3.050
23.956
21.044
Overige materiële vaste activa
De boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend maatschappelijk nut had het volgende verloop:
Grond-, weg- en waterbouwkundige werken Machines, apparaten en installaties Overige materiële vaste activa
Boekwaarde
Investe-
Desinves-
Afschrij-
Bijdragen
01-01-10
ringen
teringen
vingen
van derden
reserves
31-12-10
17.977
5.893
145
814
689
1.658
20.564
17
0
0
7
0
0
10
3.050
490
0
134
0
24
3.382
21.044
6.383
145
955
689
1.682
23.956
De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen zijn vermeld in de financiële toelichting op de programmalijnen in deze jaarrekening.
Voor de investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut zijn onder anderen de volgende reserves en transitoria per 31 december 2010 beschikbaar: Reserve dekking investeringslasten grote projecten
17.187
Reserve bovenwijkse voorzieningen
1.648
Reserve parkeerfonds (mobiliteitsfonds)
5.628
Reserve Volkshuisvesting
895
Transitoria ISV
270
1.3 Financiële vaste activa
Het verloop van de financiële vaste activa gedurende het jaar 2010 wordt in onderstaand overzicht weergegeven:
198
bijdragen Boekwaarde
Boekwaarde
Investe-
bijdragen
Desinves-
Aflossingen/
overige
Boekwaarde
01-01-10
ringen
reserves
teringen
afschrijvingen
vermindering
31-12-10
Kapitaalverstrekkingen aan: Deelnemingen*
540
0
0
0
0
0
540
Woningcorporaties
7.241
702
0
0
1.893
0
6.050
Deelnemingen *
2.925
0
0
0
228
0
2.697
218
0
0
0
82
0
136
Overige langlopende geldleningen u/g
58.312
128
0
0
1.204
0
57.236
Overige uitzettingen met een looptijd > 1 jaar
28.960
0
0
0
0
0
28.960
Bijdragen aan activa in eigendom van derden
25
31
0
0
3
0
53
98.221
861
0
0
3.410
0
95.672
Leningen aan:
Overige verbonden partijen
* De post deelnemingen (kapitaalverstrekkingen) is in de beginbalans 2010 met € 12.000 neerwaarts bijgesteld ivm aanpassing waarde aandelen Amphion en de post deelnemingen (leningen) is per 1-1-2010 met € 12.000 opgehoogd
2.1 Voorraden
De in de balans opgenomen voorraden worden gesplitst naar de volgende categorieën:
2010
2009
9.774
5.965
9.774
5.965
59.296
65.449
2.1.1 Grond- en hulpstoffen, gespecificeerd naar: niet in exploitatie genomen bouwgronden
2.1.2 Onderhanden werk, waaronder bouwgronden in exploitatie 2.1.3 Vooruitbetalingen
199
0
0
59.296
65.449
Van de niet in exploitatie genomen bouwgronden kan het volgende overzicht worden gegeven: Boekwaarde
Naar gronden
01-01-2010 in exploitatie
Grondexploitaties: Mosterdweg Norman Belvealstraat Bethlehemstraat TCC - Kennedylaan De Veentjes (1e fase) Sportparkzuid brandweer sub totaal
2.759 528 276 724 942 24 5.253 Boekwaarde
Strategische gronden: Voormalig woningbouw: De Veentjes (2e fase) Wonen op het Randje Holterhoek Richtersbos Noord De Pas 't Straatje Doesburgseweg Lamsweerde Nieuwe Kerkweg Heideslag 2e fase Overige gronden: Europaweg Recr voorz. overige Bedrijventerrein: Bedrijvenpark A18 2e fase sub totaal Totaal
0 0 0 0 -824 0 -824 Naar gronden
01-01-2010 in exploitatie of niet in exploitatie 824
Inves- Desinvesteringen teringen -510 112 18 52 167 479 318
-2.248 -20 0 0 0
4.598
37 1 19 25 2 9 1 18 1.574
56 1.236
0
2 -358
0 2.606
6.654 12.076
7.859
11.252
Boekwaarde
31-12-2010 0 620 294 776 285 504 2.479
-2.268
Inves- Desinvesteringen teringen
0 79 125 434 41 197 32 406 0
Afwaardering
Afwaardering
Boekwaarde
31-12-2010
Voorziening Balanswaarde
31-12-2010
0 0 251 891 2.822 383 4.347
0 620 43 -115 -2.537 121 -1.868
Voorziening Balanswaarde
31-12-2010
-757 -28 -119 -356 -25 -77 -6 0 -4.888
105 52 25 103 18 128 28 423 1.283
105 52 25 103 18 128 28 423 1.283
0
0 -114
58 763
0
58 763
2.000 3.329
0 0
0 -6.369
8.654 11.642
0 0
8.654 11.642
3.647
-2.268
-6.369
14.121
4.347
9.774
Van de bouwgronden in exploitatie kan van het verloop in 2010 het volgende overzicht worden weergegeven: Boekwaarde Naar Investering Inkomsten 01-01-2010 strategische gronden Verheulsweide (trade c.) Grondwal bedrijvenweg Dichteren Wijnbergen bedrijventerrein Wijnbergen Oosten Wijnbergen EVZ Revitalisering Verheulsweide Vijferberg Zuid Heideslag De Lage Horst III Bedrijven terrein A18 Hamburgerbroek alg Hbb Ijsseloevers Spinbaan Brewinc De Heelweg Lookwartier Ruimzicht Van Nispenstraat Hamburgerbroek Zuid Veemarktontwikkeling Subtotaal
-234 -39 -727 4.639 10.843 790 96 10.881 12.054 741 19.798 -1.515 6.833 -1.022 1.315 3.174 546 1.147 -342 4.817 73.795
Exploitatieovereenkomsten Torenballee/Ijsseltuin -3 Landgoed 't Maatje -6 Tectomat Langerak 0 Pelgrimterrein ged 164 Mhollf/jaartsveld -3 Golfbaan de Belder 5 Vredestein Hamburger 10 Wijnbergen wonen 1.133 Subtotaal 1.300 Totaal 82.954 Ontwikkeling exploitatie overeenkomsten Nog te maken kosten Nog te verwachten opbrengsten Verwacht nadelig exploitatie-resultaat
Afwaardering
Boekwaarde Voorziening Balanswaarde 31-12-2010 verlieslatend 31-12-2010 complex
0 0 0 0 0 0 0 0 -4.598 0 -6.654 0 0 0 0 0 0 0 0 0 -11.252
41 15 350 1.428 1.783 4.701 143 886 2.099 85 9.373 1.001 -302 202 335 907 67 256 243 523 24.136
0 -40 -298 -2.052 -2.910 -319 -345 -692 -1.041 -14 -778 -940 0 -60 -150 -931 0 -1.414 -1.533 -3.048 -16.565
-193 -64 -675 4.015 9.716 5.172 -106 11.075 8.514 812 21.739 -1.454 6.531 -880 1.500 3.150 613 -11 -1.632 2.292 70.114
0 0 0 2.400 2.984 0 0 0 0 1.143 51 0 1.555 0 0 2.772 0 0 0 0 10.905
-193 -64 -675 1.615 6.732 5.172 -106 11.075 8.514 -331 21.688 -1.454 4.976 -880 1.500 378 613 -11 -1.632 2.292 59.209
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
3 0 0 97 6 0 -12 80 174 27.958
0 -6 0 0 3 5 0 -974 -972 -19.805
0 0 0 261 0 0 -2 239 498 84.733 -498 99.090 -167.823 15.502
0 0 7 404 0 0 0 0 411 15.663
0 0 -7 -143 0 0 -2 239 87 69.070
200
-6.369
2.2 Uitzettingen korter dan één jaar
De in de balans opgenomen uitzettingen met een looptijd van een jaar of minder kunnen als volgt gespecificeerd worden:
Vorderingen op openbare lichamen
Saldo
Voorzieningen
Gekorrigeerd
31-12-2010
oninbaarheid
saldo
Gekorrigeerd saldo
31-12-2010
31-12-2009
10.613
9.922
0
9.922
Overige vorderingen
11.786
1.522
10.264
7.946
Totaal
21.708
1.522
20.186
18.559
Een nadere specificatie van de overige vorderingen is als volgt te geven: Voorziening 2010 Debiteuren algemeen
Stand februari 2011*
dubieus
2.635
2002
0
2003
7
0
2004
11
29
2005
25
17
2006
54
33
2007
33
14
2008
99
40
2009
362
72
2010
10.124 **
113
852
265
Debiteuren openbare lichamen
9.922
Debiteuren belastingen
943
Debiteuren sociale zaken
8.208
937
Debiteuren onderwijs BTW 21.708
11.567
1.521
* Dit is inclusief vorderingen op openbare lichamen. ** Inclusief vordering aangifte BTW compensatiefonds 2010 van € 9.351.889
Debiteuren
Voorziening
belastingen
dubieus
2001
0
0
2002
0
0
2003
0
0
2004
3
2
2005
21
15
2006
40
21
2007
72
29
2008
109
30
2009
193
52
2010
414
116
852
265
6 Een nadere specificatie naar ouderdom is als volgt te geven:
201
Opmerking
2.3 Liquide middelen
Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten:
2010
2009
4
4
Fortis 93.62.21.100
7
13
Fortis 92.40.00.279
8
4
Fortis 93.60.10.614
42
89
Kassaldi: Banksaldi:
Fortis 24.35.19.966
1
1
BNG 28.50.38.567
8
3
BNG 28.50.99.868
10
21
BNG 28.51.06.619
2
0
BNG 28.51.41.155
18
18
BNG 28.50.49.962
1
Girosaldi: Giro 1021392
9
11
Giro 1571396
12
27
Giro 902280
0
0
Giro 3762629
1
1
Overige saldi: Praktijkschool Rozengaarde
0
0
123
192
2010
2009
2.914
817
2.4 Overlopende activa
De post overlopende activa kan als volgt onderscheiden worden:
Nog te ontvangen bedragen Vooruitbetaalde bedragen
787
519
3.701
1.336
3 PASSIVA
3.1 Eigen vermogen
Het in de balans opgenomen eigen vermogen bestaat uit de volgende posten:
3.1.1. Algemene reserve
2010
2009
51.854
49.877
57.062
59.258
3.1.2. Bestemmingsreserves: overige bestemmingsreserves 3.1.3. Resultaat na bestemming Totaal
202
-9.462
4.694
99.454
113.828
Het verloop in 2010 wordt in onderstaand overzicht per reserve weergegeven:
Reserves
Saldo
Toevoeging
Onttrekking
01-01-2010
Algemene reserve Algemene reserve risico's grondexploitatie Totaal algemene reserves
44.817
6.405
Bestemming
Vermindering
Saldo
resultaat
ter dekking
31-12-2010
2009
afschrijvingen
9.231
3.135
0
45.126
5.060
25
0
1.643
0
6.728
49.877
6.430
9.231
4.778
0
51.854
Bestemmingsreserves
Reserve kl. Investeringen fac dienst en huisvesting
46
17
0
0
0
63
Reserve dekking investeringslasten grote projecten
17.595
968
1.376
0
0
17.187
Reserve groot onderhoud werkplaats
7
0
0
0
0
7
Reserve streekarchivaat de Liemers
0
37
0
0
0
37
Reserve verbouw havenstraat 78
0
200
0
0
0
200
100
21
0
0
0
121
37
0
36
0
0
1
232
13
28
0
0
217
Reserve huisvesting inrichting kantoren Reserve verkiezingen Reserve afschrijving brandweerkazerne Reserve compensatie dividend Reserve bovenwijkse voorzieningen*
21.053
0
0
0
0
21.053
1.069
1.140
561
0
0
1.648
Reserve afschrijving herinrichting wegen Reserve parkeerfonds
150
9
12
0
0
147
5.144
819
335
0
0
5.628
Reserve verbouwing/uitbreiding Houtkamphal Reserve nieuwbouw het Timpaan
90
4
15
0
0
79
1.221
67
78
0
0
1.210
643
543
701
0
0
485
195
0
179
0
0
16
2.343
111
135
0
0
2.319
Reserve onderwijshuisvesting Reserve onderwijs achterstand beleid Reserve dekking kap.lasten nieuwb school de haven Reserve jachthaven
32
0
32
0
0
0
Reserve afschrijving kunstwerk Wehl
20
14
11
0
0
23
Reserve cultuurhistorisch beleid
1
0
0
0
0
1
Reserve aankoop voormalig postkantoor
6
0
6
0
0
0
352
17
0
0
0
369
Reserve speelvoorzieningen
93
0
19
0
0
74
Reserve bijzondere bijstand
557
0
234
0
0
323
Reserve WWB
665
0
665
0
0
0
Reserve WVG/WMO
475
201
676
0
0
0
Reserve maatschappelijke opvang lokaal
779
555
706
0
0
628
0
295
0
0
0
295
460
0
47
0
0
413
Reserve kap. Lasten kl.zaal Amphion
Reserve maatschappelijke opvang regionaal Reserve jeugdagenda Reserve waterplan
92
1
2
0
0
91
Reserve volkshuisvesting
1.359
100
564
0
0
895
Reserve stimuleringsfonds volkshuisvesting
3.242
896
1.724
0
0
2.414
Reserve strategische aankopen grex
411
2
0
-84
0
329
Reserve bonusuitkering aandelen BNG
157
0
0
0
0
157
203
Reserve aandelen Vitens
59
0
0
0
0
Reserve deelneming kondor wessels
45
0
0
0
0
45
528
0
0
0
0
528
59.258
6.030
8.142
-84
0
57.062
109.135
12.460
17.373
4.694
0
108.916
Saldo
Toevoeging
Vrijval
Aanwending
Reserve loonsom Totaal Bestemmingsreserves
Totaal reserves
59
3.2 VOORZIENINGEN
Het verloop van de voorzieningen in 2010 wordt in onderstaand overzicht weergegeven:
01-01-2010
Saldo 31-12-2010
Voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico's (onzeker) Pensioenvoorzieningen wethouders Voorziening wachtgeld voorziening wethouders Voorziening fte brandweer
1.285
94
0
0
1.379
234
225
105
91
263
0
500
0
0
500
235
0
118
0
117
89
8
97
0
0
Voorziening bodemsanering Rewog
402
5
407
0
0
Voorziening Hamburgerbroek Ijsselhoevers
773
782
0
0
1.555 2.400
Voorziening bruidschatregeling onderwijs Voorziening vluchtelingen
Voorziening bedrijventerrein Wijnbergen
2.709
-309
0
0
Voorziening Pelgrimterrein
360
44
0
0
404
Voorziening Lager Horst III
835
308
0
0
1.143
Voorziening Nholf/Jaatsveld Voorziening woningbouw Bethlehemstraat Voorziening wijnbergen woongebied
1
0
1
0
0
243
8
0
0
251 2.984
2.753
231
0
0
Voorziening TCC schil
680
211
0
0
891
Voorziening de veentjes
504
2.318
0
0
2.822
Voorziening wonen op het randje
96
1
97
0
0
Voorziening Tectomat Langerak
7
0
0
0
7
2.197
576
0
0
2.773
Voozriening lookwartier Voorziening HBB Brewinc
12
-12
0
0
0
371
12
0
0
383
Voorziening Torenallee/Ijssel
0
25
25
0
0
Voorziening bedrijventerrein A18
0
51
0
0
51
Voorziening BCF conpensatiefonds
925
1.274
202
196
1.801
Voorziening dubieuze debiteuren
708
240
88
276
584
15.419
6.592
1.140
563
20.308
Voorziening Sportpark Zuid (brandweer)
Subtotaal
204
Onderhoudsegalisatievoorzieningen
Saldo
Toevoeging
Vrijval
Aanwending
01-01-2010
Voorziening afvalverwerking
1.662
Voorziening exploitatie sportcentrum Rozengaarde
0
11
0
0
0
0
1.012
0
1.044
601
529
258
0
224
563
3.541
888
440
0
3.989
Voorziening bouwvergunning
103
117
121
99
0
6.468
2.370
561
1.378
6.899
Saldo
Toevoeging
Vrijval
Aanwending
Saldo
65
0
43
0
22
181
13
0
0
194
1.354
160
100
0
1.414
286
2.135
0
2.182
239
1.886
2.308
143
2.182
1.869
23.773
11.270
1.844
4.123
29.076
Voorzieningen door derden beklemde middelen
01-01-2010
Voorziening upc-gelden Voorziening compensatie bomen-natuur
Voorziening afkoopsommen begraafplaatsen Voorziening Site Subtotaal
Totaal Voorzieningen
1.746
0
Voorziening meerjarenplanning onderwijsgebouwen
Subtotaal
95
633
Voorziening onderhoudsfonds gem geb (POGG)
Voorziening rioolbeheer
Saldo 31-12-2010
31-12-2010
Nadere toelichting Voorzieningen
Als onderdeel van deze balans is een overzicht opgenomen van reserves en voorzieningen. Hierin wordt het doel, de omvang, de voeding, de onttreking en benodigde omvang per voorziening weergegeven. Eveneens zijn hier voorstellen opgenomen ter handhaving danwel opheffing van deze voorzieningen.
3.3 VASTE SCHULDEN MET EEN LOOPTIJD LANGER DAN ÉÉN JAAR
De onderverdeling van de in de balans opgenomen langlopende schulden is als volgt:
2010
2009
179.969
152.649
Onderhandse leningen van: Binnenlandse banken en overige financiele instellingen Binnenlandse pensioenfondsen en verzekeraars
731
1.924
180.700
154.573
In onderstaand overzicht wordt het verloop weergegeven van de vaste schulden over het jaar 2010
Binnenlandse banken en overige financiele instellingen Binnenlandse pensioenfondsen en verzekeraars
De totale rentelast voor het jaar 2010 met betrekking tot de vaste schulden bedraagt € 6.834.385,00
4 VLOTTENDE PASSIVA
Onder de vlottende passiva zijn opgenomen:
205
Saldo
Vermeerde-
01-01-2010
ringen
Aflossingen
Saldo
152.649
40.135
12.815
1.924
0
1.193
731
154.573
40.135
14.008
180.700
31-12-2010
179.969
2010
2009
4.1 Schulden < 1 jaar
28.816
24.409
4.2 Overlopende passiva
21.989
15.424
50.805
39.833
Kortlopende schulden De in de balans opgenomen kortlopende schulden kunnen als volgt gespeficeerd worden:
2010
2009
Kasgeldleningen
4.000
5.000
Bank- en girosaldi
7.968
7.909
Rekening-couranten Overige schulden
1.045
929
16.165
10.571
29.178
24.409
Een nadere specificatie van de overige schulden is als volgt te geven:
2010 11.102
Crediteuren algemeen Crediteuren sociale zaken
3.750
Crediteuren salarissen
1.313 16.165
De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt:
2010 309 bst 200001
Vooruitontvangen bedragen
2.871 bst 200004
Nog te betalen bedragen Waarborgsommen
205
Overlopende passiva Soza
727
Rente geldleningen
4.661
Door derden beklemde gelden
12.879
Overige passiva
1 21.653
Specificatie door derden beklemde gelden
Saldo
Toevoeging
Vrijval
Aanwending
01-01-2010
Saldo 31-12-2010
34
0
-34
0
0
845
0
0
0
845
0
4.000
0
195
3.805
1.007
810
0
1.002
815
418
452
0
394
476
0
259
0
0
259
139
0
0
86
53
Transitoria participatiebudget
62
4.793
0
3.930
925
Transitoria leerwerktrajecten
10
0
-10
0
0
9
0
-9
0
0
832
1.090
0
389
1.533
Transitoria horecateam veilige binnenstad Transitoria stationshalte Gaanderen Transitoria HRT Regionaal Transitoria Onderwijs voorziening rmc Transitoria Onderwijs achterstand beleid Transitoria regeling binnenklimaat primair onderw. Transitoria Breedtesportimpulsgelden (BOS)
Tranistoria tijd. Stim. Intens. Opsporing Transitoria jeugdwerkloosheid Transitoria extra middelen schuldhulpverlening Transitoria maatschappelijke opvang
206
0
112
0
61
51
528
322
0
290
560
-19
-8
0
-15
-12
Trnsitoria nazorg ex gedetineerden
0
63
0
63
0
Transitoria woonservice gebieden
15
40
0
37
18
0
107
0
0
107 1.483
Transitoria WMO Campower
Transitoria tienermoeder project
1.770
0
0
287
Transitoria Oldershove
113
142
0
198
57
Transitoria regio contr RCA018 Graafschap helpt scoren
-84
81
0
205
-208
Transitoria brede doeluitkering centrum jeugd
256
1.064
0
1.062
258
5
0
-5
0
0
Transitoria verbetering luchtkwaliteit
305
10
0
10
305
Transitoria Doetinchem beleidsplan
40
0
0
0
40
2
0
0
0
2
Transitoria vluchtelingen nieuwkomers
Transitoria Bans
Transitoria GSO II Transitoria GSO boven lokaal Transitoria GSO III
33
0
0
0
33
-656
4.046
0
2.794
596
22
0
0
0
22
Transitoria Noord Fysiek
5
0
0
0
5
Transitoria plattelandsvisie
9
0
-9
0
0 270
Transitoria GSO algemeen
Transitoria ISV
316
50
0
96
Transiroria SGW gelden
496
270
-184
0
582
6.512
17.703
-251
11.085
12.879
Totaal
Waarborgen en garanties
Het in de balans opgenomen bedrag voor verstrekte waarborgen aan natuurlijke- en rechtspersonen, evenals de verstrekte garanties.
Gewaarborgde geldleningen De gemeente staat vanuit het verleden garant voor betaling van rente en aflossing van diverse geldleningen. Vanuit het wettelijk kader (wet fido) is het alleen toegestaan garanties te verlenen voor de uitoefening van de publieke taak Ons beleid is dat de gemeente geen garantstellingen verleent, tenzij een zwaarwegend algemeen belang in het geding is Garantieverzoeken worden door verwezen naar de waarborgfondsen die hiertoe in het leven zijn geroepen. Per eind 2010 is voor een bedrag van 4,4 mln aan waarborgen verleend waarop de gemeente rechtstreeks kan worden aangesproken voor 100%. De verdeling over verschillende beleidsterreinen eind 2010 is als volgt:
zorg
€ 1,0
onderwijs
€ 1,6
nutssector
€ 1,0
sport
€ 0,8
207
De gemeenten zijn tezamen met het Rijk de achtervang voor het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. De gemeente neemt op het moment een achtervang positie in voor 225 woningbouwverenigingen voor een bedrag van € 180,0 mln. De gemeente kan voor 25% hierop worden aangesproken Voor eigen woningbezit staat de Nationale Hypotheekgarantie borg. Ook hierin zijn de gemeenten achtervang. Het betreft per eind 2010 een bedrag van € 8,5 mln. Het risico op deze leningen is met de start van de Nationale Hypotheekgarantie afgekocht, en de gemeente Doetinchem Doetinchem loopt theoretisch nog beperkt risico's. Men moet daarbij denken aan een renteloos te verstrekken geldlening wanneer het NHG-fonds ontoereikend is voor claims, dan wel dat de gemeente onder de garantie wordt aangesproken vanwege onzorgvuldig beheer
Niet uit de balans blijkende verplichtingen
Operational leasing Operational leasing wordt niet actief in de balans verwerkt. Wel wordt de omvang van de langjarige verplichtingen die uit hoofde van leasing, huur en anderszins zijn aangegaan in de toelichting vermeld.
Contracten De meerjarige financiele inkoop verplichtingen voor de gemeente Doetinchem bedragen afgerond ca € 87,6 miljoen De meerjarige huur, pacht en lease verplichtingern bedragen afgerond ca € 0,93 miljoen.
Onzekerheid CAK WMO Een aanvrager van een voorziening, hulp in de huishouding of een financiele tegemoetkoming is op grond van de WMO een eigen bijdrage verschuldigd. Deze eigen bijdrage is afhankelijk van de gemeentelijke verordering Wmo en de inkomensgegevens van de aanvrager. In de wet is bepaald dat de berekening, oplegging en incasso van deze eigen bijdrage niet wordt uitgevoerd door de gemeente zelf, maar door het CAK. Door privacyoverwegingen is de gegevensverstrekking van het CAK aan de gemeente Doetinchem ontoereikend om de volledigheid en juistheid van de eigen bijdragen te kunnen vaststellen. Door de systematiek te kiezen van het vaststellen van de eigen bijdragen door het CAK, heeft de wetgever in feite bepaald, dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen geen gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Over het boekjaar 2010 wordt van het CAK een Third party Mededeling ontvangen. Dit houdt in dat de beheersingsmaatregelen binnen het uitvoeringsproces van de eigen bijdragen WMO en het CAK voldoen aan de daaraan te stellen eisen om de juistheid en volledigheid van de berekende en opgelegde eigen bijdragen aan de aanvragers te waarborgen. Doordat bij het onderzoek voor het geven van deze mededeling de volledigheid, juistheid en tijdigheid van de gegevens van de Belastingdienst, gemeentelijke basisadministratie, de gemeente Doetinchem en de zorgaanbieders echter niet betrokken is, is de Third Party Mededeling niet voldoende om hierop volledig te kunnen steunen ten behoeve van de volledigheid van de eigen bijdragen in de jaarrekening 2010. Hierdoor heeft de gemeente Doetinchem onvoldoende zekerheid omtrent de volledigheid van de eigen bijdragen van € 1.079.556 in haar jaarrekening 2010 Wel kan middels de mdedeling zekerheid worden gekregen dat het totaalbedrag aan vastgestelde eigen bijdragen gelijk is aan de door het CAK geinde en doorbetaalde eigen bijdragen aan de gemeente. Hiermee beschikt de gemeente Doetinchem in voldoende mate over de zekerheid dat de eigen bijdragen in de jaarrekening 2010 juist zijn verantwoord. Eventuele mogelijke niet verantwoorde eigen bijdragen worden ingeschat als niet significant c.q. materieel.
208
Verkoop aandelen Nuon aan Vattenfall Ingaande 1 janauri 2009 heeft het productie en leveringsbedrijf Nuon-Energy de aandelen verkocht aan het Zweedse energiebedrijf Vattenfahl voor € 56,8 miljoen. Door de verkoop van de aandelen Nuon die in vier tranches worden geleverd ontstaat over de jaren 2011, 2013 en 2015 een langlopende vordering van afgerond € 29 miljoen. In 2009 is de eerste tranche van 49% geleverd. De onzekerheden vanwege mogelijke claims van Vattenfall zijn beperkt voor de gemeente Doetinchem tot een gelimiteerd bedrag van afgerond € 2,3 miljoen, dit bedrag is ingehouden op de 1e tranche over het jaar 2009 en valt na verrekening van rente kosten en eventuele claims in 4 jaar vrij aan de verkopers. Voorts erkennen de verkopers een specifieke aansprakelijkheid voor claims die voortvloeien uit belastingverplichtingen. Deze aansprakelijkheid eindigt na 5 jaar en 3 maanden. Voor de belastingclaims geldt eveneens de limitering tot het bedrag van de escrow (de belastingclaims en algemene claims gezamenlijk zijn gemaximeerd tot het bedrag van de escrow). Vanwege de langere looptijd van deze specifieke aansprakelijkheid kunnen deze belastingclaims zonodig -tot het maximum van de escrowook nog met de daarvoor toereikende resterende termijnen van de verkoopsom worden verrekend. In 2010 is € 1,15 miljoen (50% van het ingehouden bedrag) vrijgevallen en uitgekeerd aan onze gemeente. Deze uitkering is in de rekening 2010 verantwoord als bate en conform begroting toegevoegd aan de algemene reserve.
209
210
Reser ves en voorzieningen
212
reserve kl. Invest. fac. dienst en huisvesting
reserve groot onderhoud werkplaats
5
6
reserves onderhoud
Bestemmingsreserves
Totaal algemene reserves
reserve jachthaven
reserve speelvoorzieningen
reserve waterplan
reserve streekarchivaat de Liemers reserve verbouw Havenstraat 78 TOTAAL RESERVES ONDERHOUD
8
9
10
11 12
reserve afschrijving brandweerkazerne
14
Dekking investeringslasten brandweerkazerne.
reserve dekking investeringslasten grote Deze reserve is bestemd voor de jaarlijkse dekking Projecten van de investeringslasten van een aantal grote projecten (o.a. het Brewinc, nieuwbouw schouwburg Amphion)
Opvangen van schommelingen in de kosten van vervanging en renovatie van speeltoestellen Reserve ten behoeve van afdekking eenmalige kleinere projecten binnen het in 2004 vastgestelde waterplan. Regionale deelname
Het uitbaggeren van de jachthaven sportpark-zuid.
Middelen voor ginrichting kantoren
13
RESERVES KAPITAALLASTEN
reserve huisvesting inrichting kantoren
7
Het egaliseren van de kosten van de investeringen van de facilitaire dienst, betreffende huisvestingskosten en repro. Middelen voor groot onderhoud van gemeenteopslag in Wehl
Dit betreft het deel van de opbrengsten uit verkoop. Dit is het deel dat op basis van daadwerkeljke geldstromen vrij beschikbaar is. (zie ook mjp algemene reserve)
reserve verkoop aandelen nuon vrij beschikbaar
4
3
algemene reserve voor algemene risico's Het dienen als financieel weerstandvermogen (buffer) voor het opvangen van in principe onvoorziene financiële tegenvallers. reserve verkoop aandelen nuon niet vrij Dit betreft het overige deel van de opbrengsten beschikbaar uit verkoop. Doordat geldstromen nog niet hebben plaatsgevonden is dit deel ter dekking van de nog uitstaande koopsom cq. vordering op Vattenfall
2
Algemene reserve voor afdekking tekorten verliesgevende grondexploitaties en overige bedrijfsrisico’s binnen het taakveld grondexploitatie.
doel
algemene reserve grex
Algemene reserves
Omschrijving
1
nr.
213
17.338.101 Geen
28.953.357
232.477
17.595.806
0 0 370.219
91.864
93.124
32.409
100.000
7.194
45.628
49.877.661
Geen
Geen
Negatieve saldi begroting/jaarrekening
In 2010 is een deel van de escrows uitbetaald en toegevoegd aan deze reserve. De escrows dienen ter dekking van de door de oud aandeelhouders afgegeven garanties. De escrows worden bij uitbetaling als een gerealiseerde baat verantwoord waardoor deze reserve kan groeien.
Op basis van gerealiseerde geldsstromen loopt deze reserve af.
De minimum norm vastgesteld op 10% van de omzet van de begroting exlusief grondexploitaties
De omvang van deze reserve moet minimaal 10% van de boekwaarde van de grondexploitatie bedragen (Cascademodel).
benodigde omvang
Geen
217.763 Rentebijschrijving
17.187.575 Bij de vaststelling van de notitie reserves en voorzieningen in 2002 is een bedrag afgezonderd voor dekking investeringslasten van een aantal grote projecten. Daarnaast is tot en met het jaar 2005 is de eenmalige vrijval van de investeringslasten van de nieuwbouw Amphion en het integraal huisvestingsplan onderwijs (IHP) toegevoegd aan deze reserve. Ook wordt jaarlijks rente bijgeschreven op deze reserve.
37.000 Gevoed vanuit regionaal budget 200.000 Middelen nieuwbouw 592.815
74.090 Het verschil tussen het jaarlijks beschikbare budget en de uitgaven. 90.420 Jaarlijkse dotatie
0 Geen
Niet van toepassing Niet van toepassing
Opgenomen in meerjarenplanning waterplan, relatie met GRP/rioolrecht
Aan deze reserve ligt een speelruimteplan ten grondslag.
Geen
Bij de evaluatie van het pogg wordt deze reserve betrokken. Zal na de evaluatie eventueel opgenomen worden in het pogg. Niet bepaald
Jaarlijkse investeringslasten.
Aflopend met investering.
Gedurende 40 jaar (miv 2003) wordt jaarlijks een De reserve moet toereikend zijn om de jaarlijkse bedrag onttrokken ter afdekking van afschrijvingslasten op te kunnen vangen. investeringslasten. De onttrekking is gebaseerd op 8% van het investeringsbedrag en loopt jaarlijks af met de vrijval van de investeringslasten.
Ontrekking uit regionaal budget Middelen nieuwbouw
Het verschil tussen het jaarlijks beschikbare budget en de uitgaven Afdekking kosten kleine maatregelen obv vastgesteld waterplan.
Geen
121.000 De projectkredieten huisvesting voorzien niet in de Bij de inrichting van het (ver)nieuwde inrichting van de kantoren. Om te beschikken over huisvestingslocaties. financiele mogelijkheden voor de inrichting van de kantoren en vervanging van het meubilair wordt bij een positief jaarrekeningresultaat op de overhead budgetten huisvesting, ict, facilitair en repro voorgesteld dit toe te voegen aan deze reserve.
7.230 Rente
63.075 De reserve wordt van oorsprong gevoed vanuit de Volgens vervangingsplanning kleine investeringen. In overeenstemming met meerjaren vervangingsplan budgetten uit de kostenplaatsen. huisvesting en repro
51.854.508
17.229.315 Geen
10.558.912 Positieve saldi begroting/jaarrekening
4.462.886
onttrekking
6.728.180 Voordelige exploitataie-saldi van grondexploitaties Afdekking tekorten verliesgevende grondexploitaties
31-12-10 voeding
11.401.537
5.059.881
1-01-10
Reserve ter gedeeltelijke dekking van de investeringslasten van de nieuwbouw in 2006 van de Timpaan in de voormalige gemeente Wehl. Dekking van toekomstige investeringen onderwijshuisvesting.
Dekking investeringslasten school de Haven
Dekking investeringslasten kunstwerk Wehl. Het afdekken van het tekort dat ontstaat tussen het in eigendom hebben van het voormalig postkantoor en het huren van het pand Louise de Colignystraat
reserve nieuwbouw het Timpaan
reserve onderwijshuisvesting
Reserve dekking kap.lasten nieuwb.school de haven
reserve afschrijving kunstwerk Wehl reserve aankoop voormalig postkantoor
reserve kap.lasten kl.zaal Amphion
19
20
21
22 23
24
reserve WWB
reserve WMO
reserve maatschappelijke opvang
reserve maatschappelijke opvang regionaal
26
27
28
29
TOTAAL RESERVES OVERHEIDSTAKEN
reserve bijzondere bijstand
25
RESERVES OVERHEIDSTAKEN
TOTAAL RESERVES KAPITAALLASTEN
Middelen bestemd voor de regionale taak die Doetinchem heeft i.h.k.v. maatschappelijke opvang/huiselijk geweld, OGGz en verslavingszorg
Middelen bestemd voor de lokale taak die Doetinchem heeft i.h.k.v. maatschappelijke opvang/huiselijk geweld, OGGz en verslavingszorg
Reserve is bestemd voor de uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning.
Reserve is bestemd voor de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand (WWB)
Inkomensondersteunend beleid via schuldhulpverlening, de bijdrageregeling en overige inkomensvoorzieningen.
Reserve is bestemd voor het afdekken van kapitaallasten van de kleine zaal Amphion.
Een door de stichting evenementenhal belegde reserve die bedoeld is voor de verbetering, aanpassen dan wel de uitbreiding van de Houtkamphal. Eventuele jaarlijkse exploitatietekorten van bovengenoemde stichting , als gevolg van het kostendekkend makend va
reserve verb./uitbr. Houtkamphal
18
17
1.209.834 Geen
1.220.695
2.477.153
0
779.079
475.204
665.209
557.661
28.865.977
351.610
20.034 5.824
2.343.000
De reserve moet gelijk zijn aan de boekwaarde en vermindert parallel aan de boekwaarde van de investering.
Aflopend met investering Afgewikkeld
De reserve moet gelijk zijn aan de boekwaarde en vermindert parallel aan de boekwaarde van de investering.
Basis is het integraal huisvestingsplan onderwijs, welke periodiek wordt bijgesteld of geevalueerd.
Ten behoeve van minimabeleid Onttrekking vindt plaats bij nadelen op de bijzondere bijstand ten opzichte van de “fictieve” vergoeding door het rijk via de algemene uitkering uit het gemeentefonds.
Kapitaallasten kleine zaal Amphion.
Jaarlijkse investeringslasten Een nadelig saldo tussen kapitaallasten voorm. Postkantoor en huur L. de Colignystraat wordt onttrokken.
Geen
Ten behoeve van aanvragen voor een voorziening in onderwijshuisvesting..
Jaarlijkse onttrekking gelijk aan de jaarlijkse lasten Loopt af met de hoogte van een deel van de investering van een deel van de investering.
Een krediet voor tennishal-Zuid moet ten laste van Niet van toepassing deze reserve gebracht worden. Voor het overige wordt de reserve betrokken in de afwikkeling met Stichting evenementenhal.
Van deze reserve wordt jaarlijks een 10-jarige planning met betrekking tot de toevoegingen en onttrekkingen opgezet.
Aflopend met hoogte investering
Van deze reserve wordt periodiek een planning met betrekking tot de toevoegingen en onttrekkingen opgezet.
benodigde omvang
1.246.984
295.262 Regionale gelden
628.325 Bij bestemming resultaat jaarrekening 2007.
0 Voeding vindt plaats via voordelen op het inkomensdeel van de WWB.
Regionale gelden
Uitgaven overeenkomstig doelstelling.
Niet nader bepaald
Niet nader bepaald
De bovengrens ivan de reserve WWB is bepaald op 10% Onttrekking vindt plaats bij nadelen op het van het jaarbudget. inkomensdeel van de WWB danwel ten behoeve van werkgelegenheids-projecten. -16 Voeding vindt plaats via voordelen op de Niet nader bepaald Onttrekking vindt plaats bij nadelen op de uitkeringen WVG, hulp bij huishouding en subsidies uitkeringen ten opzichte van de “fictieve” vergoeding door het rijk via de algemene uitkering voormalige AWBZ ten opzichte van de “fictieve” vergoeding door het rijk via de algemene uitkering uit het gemeentefonds. uit het gemeentefonds.
323.413 Voeding vindt plaats via voordelen op de bijzondere bijstand ten opzichte van de “fictieve” vergoeding door het rijk via de algemene uitkering uit het gemeentefonds.
29.313.010
368.312 Geen.
23.634 Rentebijschrijving 0 Een voordelig saldo tussen kapitaallasten voorm. Postkantoor en huur L. de Colignystraat wordt gedoteerd.
2.319.181 Geen
484.788 Middels structurele vrijval van kapitaallasten huisvesting onderwijs, incidenteel met specifieke toevoegingen aan het gemeentefonds en rentebijschrijving.
79.180 Geen
643.414
Dekking jaarlijkse investeringslasten
Conform jaarlijks vast te stellen nota voor de 5.627.764 Van het voordelig saldo op het product parkeren komende 10 jaar. wordt jaarlijks een bedrag toegevoegd aan de algemene middelen. Het restant wordt toegevoegd aan deze reserve.
90.121
5.143.618
146.677 rentebijschrijving
150.356
reserve afschrijving herinrichting wegen Dekking kapitaallasten voor de komende jaren voor de investeringen in wegen. reserve parkeerfonds Het instandhouden en uitbreiden van parkeervoorzieningen in en rond het centrum, het terugdringen van het autogebruik door het fietsgebruik en het openbaar vervoer te bevorderen.
16
1.648.301 Via afdracht per verkochte m2 grond; € 25 per m2 Conform jaarlijks vast te stellen nota voor de komende 10 jaar. voor woningbouw en € 15 per m2 voor bedrijventerreinen.
1.069.021
Financiering “bovenwijkse grote infrastructurele voorzieningen”: werken met bovenwijkse functies, die functioneel dienstbaar zijn aan de wijken.
reserve bovenwijkse voorzieningen
15
onttrekking
31-12-10 voeding
1-01-11
doel
Omschrijving
nr.
214
Deelname in waterbedrijf Vitens
Dit betreft het deel van de opbrengsten uit verkoop Nuon aandelen dat in 2009 is gerealiseerd en wordt gereserveerd ter compensatie van de dividendopbrengsten. De rente komt ten goede aan de exploitatie.
reserve aandelen vitens
Reserve compensatie dividendderving Nuon
31
32
Het egalliseren van schommelingen bij de uitvoering van het onderwijsachterstand beleid Opstellen cultuurhistorisch beschrijving als onderdeel van het landschapsontwikkelingsplan voor Doetinchem Uitvoering van de doelstellingen uit de Doetinchemse jeugdagenda Reserve tbv verbeteren volkshuisvesting in de brede zin van het woord
reserve onderwijs achterstand beleid
reserve cultuurhistorisch beleid
reserve jeugdagenda
reserve volkshuisvesting
34
35
36
37
reserve strategische aankopen grex
reserve deelneming Kondor Wessels reserve loonsom TOTAAL OVERIGE RESERVES
39
40 41
Het aankopen van onroerende zaken waarmee strategische posities ingenomen kunnen worden. Betreft deelneming Kondor Wessels Afdekken van overschrijding van de loonsom
voorziening site Voorziening vooruitontvangen bedragen Site voorzieningen door derden beklemd
45
Voor bomen en natuur De voorziening dient ter afdekking van de jaarlijkse kosten voor onderhoud op de begraafplaatsen
voorziening compensatie bomen-natuur voorziening afkoopsommen begraafplaatsen
43 44
Besteding aan doelstellingen op het gebied van cultuur, welzijn, ict, sport of educatie. Invulling dient zo te gebeuren dat de herkomst en aard van de bijdrage transparant en herkenbaar is voor het publiek.
voorziening upc-gelden
42
Voorzieningen door derden beklemde middelen
TOTAAL RESERVES
Totaal bestemmingsreserves
reserve stimuleringsfonds volkshuisvesting
38
Deze reserve is even groot als de middelen die gemeente Doetinchem heeft uitstaan in het Stimuleringsfonds volkshuisvesting.
Jaarlijks wordt voor 1 verkiezing begroot. Om te voorkomen dat er in het jaar dat er 2 verkiezingen zijn geen budget beschikbaar is is deze reserve gevormd.
Reserve verkiezingen
33
OVERIGE RESERVES
TOTAAL RESERVES AANDELEN
Deelname in de NV Bank Nederlandse Gemeenten.
reserve bonusuitkering aandelen BNG
30
doel
Omschrijving
RESERVES AANDELEN
nr.
215 286.000 1.886.189
180.926 1.352.808
66.455
109.135.710
59.258.049
45.000 528.000 6.276.731
411.075
3.241.620
1.358.188
460.000
1.225
195.000
36.624
Geen
Geen
Geen
onttrekking
Overeenkomstig BBV Overeenkomstig doel
Strategische grondaankopen
In de raad van september 2009 is een verdeling gemaakt voor de inzet van deze middelen in dit fonds.
Gemeente
194.129 Derden Bomen en natuur 1.414.237 Jaarlijks ontvangen afkoopsommen in verband met Onttrokken worden de lasten die wij hebben voor onderhoudsrecht graven. onderhoud van de begraafplaats. 238.834 Site 1.869.409
Conform financieel kader in jeugdagenda
Volledig
Toereikend
Afhankelijk van het aantal verkiezingen in een jaar
Op basis van een besparing in rentelasten van 4,75% is de benodigde omvang € 21.052.632.
Deze reserve is de tegenhanger van onze aandelen. De rente komt ten goede aan de exploitatie. Deze reserve is de tegenhanger van onze gewone aandelen in Vitens. De inbreng van de gemeente Doetinchem bestaat uit 58.752 gewone aandelen met een boekwaarde van € 1,00 per aandeel. De rente komt ten goede aan de exploitatie.
benodigde omvang
N.v.t.
N.v.t. De voorziening moet toereikend zijn om jaarlijks de lasten in de exploitatie op te kunnen vangen.
N.v.t.
Overeenkomstig BBV Overeenkomstig doel
Bij vaststelling is de omvang bepaald
De gemeente neemt deel in het het revolving fund (RF) van de stichting Stimuleringsfonds Volkshuisvesting (SVn). De gemeente kan aanwijzingen doen voor welke projecten de middelen (leningen) uit het RF inzetten.
Zie onttrekking Deze reserve moet worden aangewend voor doeleinden in het belang van de volkshuisvesting. Over de aanwending is overleg geweest, dat nog in definitieve afspraken moet worden gegoten (bij de prestatie-afspraken met Sité).
Uitgaven conform jeugdagenda
22.208 Vergoeding die we ontvingen van upc in 2005 t/m Besteding conform doel 2009
108.916.506
57.061.998
329.130 Eenmalige storting bij raadsbesluit van 14-122006. Jaarlijks wordt rente toegevoegd. 45.000 Bij jaarrekening 2009 overeenkomstig BBV 528.000 Eenmalige storting van bij begroting 2007 4.641.220
2.413.797 Rentebijschrijving
412.621 Eigen begrotingsbudgetten t.b.v. punten op de jeugdagenda 894.749 Geen
16.000 Voordelen uitvoering onderwijsachterstand beleid ( Nadelen uitvoering onderwijsachterstand beleid deels gevoed uit eigen middelen) 1.298 Rentebijschrijving Geen
624 In een jaar dat er geen verkiezingen plaatsvinden. In een jaar dat er 2 verkiezingen plaatsvinden.
21.267.969
21.052.632 Geen
21.052.632
21.267.969
58.752 Geen
156.585 Geen
31-12-10 voeding
58.752
156.585
1-01-10
Het egaliseren van sterk schommelende uitgaven in het kader van onderhoud, vervanging en verbetering van het rioleringsstelsel met als effect dat een nagenoeg stabiel rioolrecht wordt gehanteerd.
Het egaliseren van schommelingen in de opbrengsten bouwleges
voorziening afvalverwerking
voorziening rioolbeheer
voorziening bouwvergunningen
48
49
50
pensioenvoorziening wethouders
Wachtgeld/outplacement voorziening wethouders
voorziening bruidschat onderwijs
voorziening vluchtelingen voorziening bodemsanering rewog
voorziening Hamburgerbroek IJsseloevers
voorziening bedrijventerrein wijnbergen
voorziening pelgrimterrein voorziening Lager Horst III voorziening nholf/jaatsveld voorziening woningbouw Bethlehemstraat voorziening Wijnbergen woongebied voorziening TCC schil voorziening de veentjes voorziening wonen op het randje voorziening Tectomat langerak voorziening 't Lookwartier voorziening HBB Brewinc voorziening sportpark zuid (brandweer) voorziening Bedrijventerrein A18
51
52
53
54 55
56
57
58 59 60 61
Voorzieningen verplichtingen, verliezen en risico
62 63 64 65 66 67 68 69 70
Dekking Dekking Dekking Dekking Dekking Dekking Dekking Dekking Dekking
exploitatietekort exploitatietekort exploitatietekort exploitatietekort exploitatietekort exploitatietekort exploitatietekort exploitatietekort exploitatietekort
Dekking exploitatietekort Wijnbergen Dekking exploitatietekort Dekking exploitatietekort Dekking exploitatietekort Dekking exploitatietekort
woongebied Wijnbergen TCC Schil de Veentjes wonen op het randje Tectomat Langerak 't Lookwartier HBB Brewinc sportpark zuid bedrijventerrein A18
Pelgrimterrein Lage Horst III Mholf/Jaartsveld Bethlehemstraat
bedrijventerrein
Eigen middelen Het afdekken van de toekomstige kosten van bodemsanering Rewogterrein. Dekking exploitatietekort Hamburgerbroek IJsseloevers
Voorziening gevormd om te kunnen voldoen aan de aangegane verplichtingen bij de verzelfstandiging van het Rietveld Lyceum en de Praktijkschool Rozengaarde
Deze voorziening is gevormd om aan wachtgeldverplichtingen, pensioennopbouw en outplacementkosten van wachtgelders te voldoen
De voorziening wordt gevormd voor wethouderspensioenen ingaande 2011
Het egaliseren van jaarlijks sterk schommelde onderhoudskosten van gemeentelijke schoolgebouwen. Het egaliseren van de uitgaven en inkomsten die in het kader van afval- inzameling en verwerking worden gemaakt met als effect dat een nagenoeg stabiel tarief afvalstoffenheffing wordt gehanteerd.
voorziening meerjarenplanning onderwijsgeb.mop
47
voorzieningen onderhoud
Het egaliseren van jaarlijks sterk wisselende kosten ten behoeve van het onderhoud van gemeentelijke gebouwen. (muv schoolgebouwen).
doel
voorziening onderhoudsfonds gem.gebouwen (pogg)
Voorzieningen onderhoud
Omschrijving
46
nr.
216 117.370 Betalingen bruidschat
234.540
2.752.834 680.260 503.900 95.655 6.654 2.196.828 11.575 370.798 0
360.281 835.237 1.155 243.407
2.709.043
772.960
2.983.867 891.037 2.822.190 0 6.731 2.772.479 0 382.945 50.888
404.111 1.142.989 0 251.005
Zie Zie Zie Zie Zie Zie Zie Zie Zie
Zie Zie Zie Zie
bij bij bij bij bij bij bij bij bij
bij bij bij bij
56 56 56 56 56 56 56 56 56
56 56 56 56
2.400.055 Zie bij 56
1.555.282 Jaarlijks worden bij de jaarrekening alle grondexploitatieopzetten geactualiseerd. Dan wordt bepaald of een voorziening gevormd wordt en of er een onttrekking danwel toevoeging gedaan moet worden.
0 Ultimo 2010 nihil 0 Ultimo 2010 nihil
263.242 Jaarlijks storting/onttrekking t.l.v. exploitatiebegroting op basis van geactualiseerde berekeningen gelijk aan de duur van 2 raadsperioden, ofwel 8 jaar
234.242
90.073 401.281
1.379.259 Jaarlijks storting/onttrekking t.l.v. exploitatiebegroting op basis van geactualiseerde berekeningen gelijk aan de duur van 2 raadsperioden, ofwel 8 jaar
1 Voordelen opbrengst bouwleges versus uitgaven m.b.t. bouwvergunningen 6.898.336
1.284.965
6.468.172
102.786
3.989.653 Overschotten op de exploitatie- en investeringskosten voor riolering.
3.541.516
Zie Zie Zie Zie Zie Zie Zie Zie Zie
Zie Zie Zie Zie
bij bij bij bij bij bij bij bij bij
bij bij bij bij
56 56 56 56 56 56 56 56 56
56 56 56 56
Zie Zie Zie Zie Zie Zie Zie Zie Zie
Zie Zie Zie Zie
bij bij bij bij bij bij bij bij bij
bij bij bij bij
56 56 56 56 56 56 56 56 56
56 56 56 56
Zie bij 56
Deze wordt jaarlijks bepaald Jaarlijks worden bij de jaarrekening alle grondexploitatieopzetten geactualiseerd. Dan wordt bepaald of een voorziening gevormd wordt en of er een onttrekking danwel toevoeging gedaan moet worden. Zie bij 56
N.v.t. N.v.t.
Ultimo 2010 nihil Ultimo 2010 nihil
Toereikend
Overeenkomstig jaarlijkse geactualiseerde berekeningen
Jaarlijks storting/onttrekking t.l.v. exploitatiebegroting op basis van geactualiseerde berekeningen gelijk aan de duur van 2 raadsperioden, ofwel 8 jaar Geen
Overeenkomstig jaarlijkse geactualiseerde berekeningen
Gelet op ecomische crisis afgerond nihil, Voorziening handhaven.
Op basis van meerjarenplanning.
ondergrens niet nader bepaald, maar als wel op € 350.000 zijnde 5% van de jaarlijkse omzet
Op basis van meerjarenplanning.
Op basis van meerjarenplanning.
benodigde omvang
Jaarlijks storting/onttrekking t.l.v. exploitatiebegroting op basis van geactualiseerde berekeningen gelijk aan de duur van 2 raadsperioden, ofwel 8 jaar
Nadelen opbrengst bouwleges versus uitgaven m.b.t. bouwvergunningen
Tekorten op de exploitatie- en investeringskosten voor riolering.
1.745.588 Overschotten op de jaarlijkse kosten en inkomsten Tekorten op de jaarlijkse kosten en inkomsten op op het product afval het product afval
1.662.424
Werkelijke jaarlijkse onderhoudskosten aan schoolgebouwen.
563.285 Jaarlijks vaste dotaties per onderwijsgebouw.
529.279
onttrekking
599.809 Jaarlijks (geindexeerde) dotaties per gemeentelijk Werkelijke jaarlijkse onderhoudskosten aan gebouw. gemeentelijke gebouwen
31-12-10 voeding
632.167
1-01-10
TOTAAL GENERAAL RESERVES EN VOORZIENINGEN
132.908.759
23.773.049
0 15.418.689
voorziening flo brandweer
73
925.000 708.000
TOTAAL VOORZIENINGEN
Voorziening BCF Ten laste van deze voorziening worden oninbare (belasting)vorderingen afgeboekt
voorziening BCF voorziening dubieuze debiteuren
71 72
1-01-10
voorzieningen voor verplichtingen, verliezen en risico
doel
Omschrijving
nr.
217
137.992.959
29.076.453
20.308.708
1.801.361 Verplichtingen BCF-controle 583.897 Geen (structurele) jaarlijkse storting. Bij jaarrekening zal steeds bepaald worden of een toevoeging danwel onttrekking noodzakelijk is. 500.000 Bij 2e financële monitor 2010
31-12-10 voeding
Afhankelijk van gebruikname FLO
Afhankelijk van controle Belastingdienst Afboeking oninbare vorderingen.
onttrekking
Afhankelijk van gebruikname FLO
Afhankelijk van controle Belastingdienst Afhankelijk van de jaarlijks bij de jaarrekening op te stellen analyse.
benodigde omvang
218
Hoofdstuk 6 Verantwoording in het kader van Single information single audit
220
Verzameluitkering Justitie
Tijdelijke stimuleringsregeling woningbouwprojecten 2009 tweede tranche
Investering stedelijke vernieuwing (ISV)
Regionale meld- en coördinatiecentra voortijdig schoolverlaten
Onderwijsachterstandenbeleid nietGSB (OAB)
C4
C7C
D1
D2
BZK
BZK
OCW
OCW
Nummer
A1
Specifieke uitkering
V&J
Departement
221
Gemeenten
Besluit basisvoorwaarden kwaliteit voorschoolse educatie
Schakelklassen, artikel 166 van de Wet op het primair Onderwijs
Besluit vaststelling doelstelling en Gemeenten, niet G-31 bekostiging Onderwijsachterstandenbeleid 2006-2010 (art 4 t/m 10)
Besluit regionale meld- en coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten
Provinciale beschikking en/of verordening
Gemeenten
Tijdelijke stimuleringsregeling woningbouwprojecten 2009 tweede tranche
Aard controle n.v.t.
€ 46.294 Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie
Aard controle R
Besteding 2010
Zie Nota baten-lastenstelsel Aard controle R €0 Opgebouwde reserve ultimo 2009
Aard controle R € 1.007.000
Zie Nota baten-lastenstelsel
Aard controle R
€0 Besteding 2010
Aard controle R
€ 902.976 Beginstand 2010 van voorziening / overlopende post
€0 Aantal deelnemende kinderen aan voorschoolse educatie in 2010
Aard controle D2 54
Aard controle R
€ 218.239
Aard controle R
Zie Nota baten-lastenstelsel
€ 47.440 Besteding 2010 aan voorschoolse educatie
Aard controle R
Bestedingen voor overige of Besteding 2010 voor overige of coördinerende activiteiten inzake coördinerende activiteiten inzake onderwijsachterstandenbeleid onderwijsachterstandenbeleid van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt
Aard controle R
Besteding na 2007 voor dit doel niet meer mogelijk
€ 418.194 Besteding 2010 aan voorbereiding inrichten schakelklassen
Aard controle R
€ 283.612 € 283.612 Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt
Aard controle R
0 18 Investeringsbudget
Aard controle D1
Aantal woningen waarvan de bouw voor 1 juli 2010 is gestart of voortgezet
1 RE2003.87486 2 RE2001.68532 Bestedingen van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt
Aard controle n.v.t.
1 SW02222903 2 SW02222904 Project-gemeenten (SiSa tussen Hieronder per regel één medeoverheden) beschikkingskenmerk en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie
Gemeenten
Juridische grondslag
Regeling verzameluitkering
Ontvanger
€0
Pagina 1 van 5
€0
Aard controle R
Zie Nota baten-lastenstelsel Zie Nota baten-lastenstelsel Aard controle R
Uitgaven aan voorschoolse educatie van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt
€0
€0 Bestedingen aan voorschoolse educatie van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt
Aard controle R
Zie Nota baten-lastenstelsel
Uitgaven voor overige of coördinerende activiteiten inzake onderwijsachterstandenbeleid van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt
€0
Aard controle R
Zie Nota baten-lastenstelsel
Zie Nota baten-lastenstelsel Aard controle R
Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt
€ 18.491 € 90.400
Aard controle R
Overige bestedingen 2010
Bestedingen van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt
€ 283.612 € 283.612
Aard controle R
Besteding 2010 ten laste van provincie
Aard controle n.v.t.
Toelichting afwijking
2 4
Ja Ja
Realisatie
Afspraak
2 4
Aard controle D1
Alleen in te vullen na afloop project
Alleen in te vullen na afloop project
Aard controle D1
Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen)
Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen)
Aard controle n.v.t.
Eindverantwoording Ja/Nee
I N D I C A T O R E N
Aard controle n.v.t.
Toelichting afwijking
Alleen in te vullen na afloop project
Activiteiten stedelijke vernieuwing (in aantallen)
OCW
Departement
Nummer
D5
E11B
E27B
I&M
I&M
222
Specifieke uitkering
Brede doeluitkering verkeer en vervoer
Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL)
Regeling verbetering binnenklimaat primair onderwijs 2009
Juridische grondslag
Gemeenten en gemeenschappelijke regelingen (Wgr) (SiSa tussen medeoverheden)
Gemeenten (SiSa tussen medeoverheden)
Provinciale beschikking en/of verordening
Gemeenten
Provinciale beschikking en/of verordening
Regeling verbetering binnenklimaat primair onderwijs 2009
Ontvanger
1 2 3 4 5 6 7
1
1
€ 260.908 €0 € 77.845 € 98.000 €0 € 8.866 €0
Aard controle R
Aard controle n.v.t.
2009-014393 2009-010535 2010-012555 2010-016988 2009-019717 2010-016988 2010-020719
Besteding 2010 ten laste van provincie
Aard controle R
Aard controle n.v.t.
Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie
€0 Besteding 2010 t.l.v. provincie
Aard controle R
Besteding 2010 uit bijdragen door derden = contractpartners (niet rijk, provincie of gemeente)
€ 9.825 Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie
Aard controle R
Besteding 2010 uit eigen middelen
Aard controle D2
Alle activiteiten afgerond Ja/Nee
Brinnummer
Aard controle n.v.t.
Aard controle n.v.t. Nee Alleen invullen bij eindverantwoording:
Aard controle R
Zie Nota baten-lastenstelsel
€ 925.039 € 10.540 € 77.845 € 215.459 €0 € 8.866 €0
Aard controle R
Overige bestedingen 2010
Aard controle n.v.t.
€0 Eindverantwoording ja/nee
Aard controle R
Aard controle n.v.t. Nee Ja Nee Ja Nee Nee Nee
Aard controle n.v.t.
Eindverantwoording Ja/Nee
Nee
Aard controle n.v.t.
Eindverantwoording ja/nee
€0
Aard controle R
Zie Nota baten-lastenstelsel
Uitgaven aan voorschoolse educatie voor verlaging ouderbijdrage van doelgroepkinderen op de peuterspeelzaal van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt
0 0 0 0 0 0 0
Toelichting afwijking
€0
Aard controle R
Teruggestort/verrekend in 2010 in verband met niet uitgevoerde maatregelen
€0
Aard controle R
Zie Nota baten-lastenstelsel
Bestedingen aan voorschoolse educatie voor verlaging ouderbijdrage van doelgroepkinderen op de peuterspeelzaal van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt
€0
Aard controle R
Uitgaven aan schakelklassen van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt
Pagina 2 van 5
Besteding 2010 uit rentebaten gemeente op door provincie verstrekte bijdrage NSL
Aard controle n.v.t.
Toelichting per brinnummer welke activiteit(en) niet zijn afgerond en daarbij het bijbehorende bedrag exclusief 40% cofinanciering noemen
Alleen invullen bij eindverantwoording:
Aard controle R
Aard controle R € 59 Eindverantwoording Ja/Nee
€0 % doelgroepkinderen bereikt in 2010 met voorschoolse educatie op de peuterspeelzaal en kinderdagverblijven
Aard controle R
Zie Nota baten-lastenstelsel
€0 Gemiddelde prijs ouderbijdrage in 2010 voor voorschoolse educatie op de peuterspeelzaal voor doelgroepkinderen
Aard controle R
Zie Nota baten-lastenstelsel
€0 Uitgaven aan vroegschoolse educatie van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt
Aard controle R
Aard controle D2 46 Bestedingen aan vroegschoolse educatie van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt
Bestedingen aan schakelklassen van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt
Aantal deelnemende leerlingen aan schakelklassen in 2010
€0 Alleen invullen bij eindverantwoording:
€ 30.510 Besteding tot en met 2010 ten laste van rijksmiddelen
Aard controle R
€0 Besteding 2010 aan voorschoolse educatie voor verlaging ouderbijdrage van doelgroepkinderen op de peuterspeelzaal
Aard controle R
€ 97.916 Besteding 2010 aan vroegschoolse educatie
Aard controle R
Besteding 2010 aan schakelklassen
€0
€0
Aard controle R
Zie Nota baten-lastenstelsel
Zie Nota baten-lastenstelsel Aard controle R
Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt
Bestedingen van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt
I N D I C A T O R E N
G1C
G2
SZW
Nummer
SZW
Departement
223
Specifieke uitkering
Gebundelde uitkering (WWB+WIJ+IOAW+IOAZ+levensonderhoud beginnende zelfstandigen Bbz 2004+WWIK)
G1C-2
Wet sociale werkvoorziening (Wsw)
Juridische grondslag
Gemeenten
Gemeenten
Gemeenten
Gemeenten
Gemeenten
Wet werk en bijstand (WWB)
Wet investeren in jongeren (WIJ)
Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)
Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)
Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen (Bbz 2004)
Wet sociale werkvoorziening (Wsw)
Zie Nota baten-lastenstelsel Aard controle R
Zie Nota baten-lastenstelsel
Aard controle R
0,00 Het totaal aantal gerealiseerde begeleid werkenplekken voor geïndiceerde inwoners in 2010, uitgedrukt in arbeidsjaren
Aard controle R
Baten 2010 Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen
Aard controle n.v.t. € 4.292
Aard controle n.v.t.
€ 291.835
€0
€ 89.155
Besteding 2010 Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen
Aard controle n.v.t.
Aard controle n.v.t.
€0
€ 552.570 Baten 2010 IOAZ (excl. Rijk)
Aard controle n.v.t.
Aard controle n.v.t.
Besteding 2010 IOAZ
Baten 2010 IOAW (excl. Rijk)
€ 2.775
€ 1.257.290
Besteding 2010 IOAW
Aard controle n.v.t.
Aard controle n.v.t.
€ 357.864
€ 11.441.777 Baten 2010 WIJ (excl. Rijk)
Aard controle n.v.t.
Aard controle n.v.t.
Besteding 2010 WIJ
Baten 2010 WWBinkomensdeel (excl. Rijk)
Aard controle R
Besteding 2010 WWBinkomensdeel
Aard controle R
inclusief deel openbare lichamen inclusief deel openbare lichamen in te vullen in SiSa 2011 in te vullen in SiSa 2011
0,00 Het totaal aantal gerealiseerde arbeidsplaatsen voor geïndiceerde inwoners in 2010, uitgedrukt in arbeidsjaren
Aard controle R
€0 Het totaal aantal inwoners dat is uitgestroomd uit het werknemersbestand in 2010, uitgedrukt in arbeidsjaren, exclusief deel openbaar lichaam
Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt
Bestedingen van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt
€0 Het totaal aantal geïndiceerde Gemeente die uitvoering geheel inwoners per gemeente dat een of gedeeltelijk heeft uitbesteed aan Openbaar lichaam o.g.v. Wgr dienstbetrekking heeft of op de wachtlijst staat en beschikbaar is om een dienstbetrekking als bedoeld in artikel 2, eerste lid, of artikel 7 van de wet te aanvaarden op 31 december 2010, exclusief deel openbaar lichaam
Ontvanger
€0
Aard controle R
€0
Pagina 3 van 5
€0
Aard controle R
Zie Nota baten-lastenstelsel
Zie Nota baten-lastenstelsel Aard controle R
Uitgaven Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt
Bestedingen Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt
Aard controle R
Zie Nota baten-lastenstelsel
Zie Nota baten-lastenstelsel Aard controle R
Uitgaven IOAZ van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt
Bestedingen IOAZ van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt
Aard controle R
Zie Nota baten-lastenstelsel
Zie Nota baten-lastenstelsel Aard controle R
Uitgaven IOAW van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt
Bestedingen IOAW van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt
€0
Aard controle R €0
Zie Nota baten-lastenstelsel
Zie Nota baten-lastenstelsel
Bestedingen WIJ van vóór 2010, Uitgaven WIJ van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt plaatsvindt
€0
Aard controle R
Zie Nota baten-lastenstelsel
Zie Nota baten-lastenstelsel Aard controle R
Uitgaven WWB-inkomensdeel van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt
Bestedingen WWBinkomensdeel van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt
I N D I C A T O R E N
Wet Werkloosheidsvoorziening (WWV)
Wet participatiebudget (WPB)
G4
G5
SZW
SZW
G6
H2
SZW
VWS
Regeling Buurt, Onderwijs en Sport (BOS)
Schuldhulpverlening
Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)
Nummer
G3
Specifieke uitkering
SZW
Departement
224
Gemeenten
Gemeenten
Wet participatiebudget (WPB)
Tijdelijke stimuleringsregeling buurt, onderwijs en sport
Gemeenten
Wet Werkloosheidsvoorziening (Wwv)
Gemeenten
Gemeenten
Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) 2004
Kaderwet SZW-subsidies
Gemeenten
Juridische grondslag
Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK)
Ontvanger
€ 453.402 Het aantal personen uit de doelgroep ten behoeve van wie het college in 2010 een duale inburgeringsvoorziening of een taalkennisvoorziening heeftvastgesteld, dan wel met wie het college in dit jaar een duale inburgeringsvoorziening of een taalkennisvoorziening is overeengekomen
€ 3.997.997
Het aantal personen uit de doelgroep ten behoeve van wie het college in 2010 een inburgeringsvoorziening heeft vastgesteld, dan wel met wie het college in dit jaar een inburgeringsvoorziening is overeengekomen
Aard controle D1
Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2010 het examen in de kennis van de Nederlandse samenleving, bedoeld in artikel 3,9, eerste lid, onderdeel c, van het Besluit inburgering, heeft behaald
€ 924.944
Aard controle R
(bij overheveling van een tekort wordt een negatief getal ingevuld)
óf Omvang van het in het jaar 2010 rechtmatig bestede bedrag participatiebudget als voorschot op het participatiebudget van 2011
Aard controle D1
Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2010 het praktijkdeel van het inburgeringsexamen, bedoeld in artikel 3,7, eerste lid, van het Besluit inburgering, heeft behaald
€0
Aard controle R
3 DLB-2603454 4 DLB-2603454
2 = uitgevoerd 1 = gedeelte uitgevoerd
Actie(f) gezond
1 = gedeelte uitgevoerd
Actie(f) op de club Actie(f) in de wijk
2 = uitgevoerd
Aard controle D2
0 = niet uitgevoerd 1 = gedeelte uitgevoerd 2 = uitgevoerd
Actie(f) op school
Aard controle n.v.t.
Aard controle n.v.t.
1 DLB-2603454 2 DLB-2603454
Activiteit
Hieronder per regel één beschikkingskenmerk invullen en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie
€ 60.495
Aard controle R
Realisatie
Pagina 4 van 5
Aard controle n.v.t.
Toelichting afwijking
Nee
Nee
Nee
Nee
Aard controle n.v.t.
Eindverantwoording Ja/Nee
84 129 93 86 Bovenstaande indicatoren verantwoorden op basis van gegevens in het Informatie Systeem Inburgering (ISI)
Besteding 2010
90
Terug te betalen aan rijk
€0
Aard controle R
Omvang van het aan het rijk terug te betalen bedrag, dat wil zeggen Omvang van het in het jaar 2010 het in het jaar 2010 niet-bestede bedrag voor zover dat de niet-bestede bedrag dat wordt reserveringsregeling overschrijdt, gereserveerd voor het participatiebudget van 2011. Dit alsmede het in het jaar 2010 ten onrechte niet-bestede bedrag aan bedrag is exclusief het bedrag educatie bij roc’s dat een gemeente ten onrechte niet heeft besteed aan educatie bij een roc; hiervoor geldt geen reserveringsregeling (het ten onrechte niet-bestede wordt teruggevorderd door het rijk).
Reserveringsregeling: overheveling overschot/tekort van 2010 naar 2011
€ 97.333
Aard controle R
34
Aard controle D1
Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2010 de toets gesproken Nederlands, bedoeld in artikel 3,9, eerste lid, onderdeel b, van het Besluit inburgering, heeft behaald
€0
Aard controle R
Waarvan baten 2010 van educatie bij roc’s
€ 194.066
Aard controle R
Besteding 2010 Bob
Aard controle D1
Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2010 het elektronisch praktijkexamen, bedoeld in artikel 3.9, eerste lid, onderdeel a, van het Besluit inburgering, heeft behaald
€ 67.651
Aard controle R
Baten 2010 (niet-Rijk) participatiebudget
€ 69.325
Aard controle R
Besteding 2010 aan onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (excl. Bob)
I N D I C A T O R E N
Aard controle D1
Aard controle D1
Aard controle R
Waarvan besteding 2010 van educatie bij roc's
€ 712.853
Aard controle R
€0 Besteding 2010 participatiebudget
Aard controle R
Baten 2010
€ 200.839
Aard controle R
Aard controle R
€0 Baten 2010 kapitaalverstrekking (excl. Bob) (excl. Rijk)
Baten 2010 levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (excl. Bob) (excl. Rijk)
Besteding 2010 kapitaalverstrekking (excl. Bob)
Besteding 2010 levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (excl. Bob)
Aard controle R
€0
€0
Aard controle R
Aard controle n.v.t.
€0
Uitgaven WWIK van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt
Aard controle n.v.t.
Bestedingen WWIK van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt
Baten 2010 WWIK (excl. Rijk)
Besteding 2010 WWIK
4
Aard controle D1
0 Het aantal personen uit de doelgroep in de gemeente dat in 2010 het staatsexamen NT2 I of II heeft behaald
Aard controle R
Dit onderdeel moet door alle gemeenten worden ingevuld. Indien ingevuld met een nul, dan bestaat er voor 2011 geen recht op regelluwe bestedingsruimte
Het aantal in 2010 gerealiseerde duurzame plaatsingen naar werk van inactieven
€0
Aard controle R
Baten 2010 Bob (excl. Rijk)
€0
Aard controle R
Dit onderdeel dient uitsluitend ingevuld te worden door de gemeenten die in 2009 duurzame plaatsingen van inactieven naar werk hebben gerealiseerd en verantwoord aan het Rijk.
Besteding 2010 Regelluw
€0
Aard controle R
Besteding 2010 aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004
Aard controle R
Zie Nota baten-lastenstelsel
Zie Nota baten-lastenstelsel Aard controle R
Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt
Bestedingen van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt
Maatschappelijke opvang/verslavingsbeleid en openbare geestelijke gezondheidszorg
Verzameluitkering JenG
Brede doeluitkering Centra voor jeugd en gezin (BDU CJG)
H9
H10
VWS
VWS
Nummer
H6
Specifieke uitkering
VWS
Departement
225
Gemeenten
Gemeenten
Gemeenten
Regeling verzameluitkering
Tijdelijke regeling CJG
Juridische grondslag
Besluit maatschappelijke ondersteuning
Ontvanger
€ 2.435.085
€ 877.041 Besteding 2010
€ 964.024
Aard controle R
€ 100.000 Besteding 2010 aan jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning jeugd, afstemming jeugd en gezin en het realiseren van centra voor jeugd en gezin.
€0
Aard controle R
Zie Nota baten-lastenstelsel
Bestedingen van vóór 2010, waarvan de uitgave in of na 2010 plaatsvindt
Aard controle R
Aard controle R
Aard controle R
Besteding 2009
Stand reserve per ultimo 2009
€0
Aard controle R
Zie Nota baten-lastenstelsel
Uitgaven van vóór 2010, waarvan besteding in 2010 plaatsvindt
Pagina 5 van 5
€0
Ja €0
Aard controle R
Zie Nota baten-lastenstelsel
Zie Nota baten-lastenstelsel Aard controle R
Uitgaven van vóór 2009, waarvan besteding in of na 2009 plaatsvindt
Bestedingen van vóór 2009, waarvan de uitgave in of na 2009 plaatsvindt
Aard controle n.v.t.
Eindverantwoording Ja/Nee
I N D I C A T O R E N
226
Hoofdstuk 7 Controleverklaring accountant
228
Deloitte Accountants B.V. Kroonpark 10 6831 GV Arnhem Postbus 30265 6803 AG Arnhem Tel: (088) 2882888 Fax: (088) 2889777 www.deloitte.nl
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan de gemeenteraad van de gemeente Doetinchem Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de (in deze jaarstukken in hoofdstuk 1, 4, 5, 6, 7 en 8 opgenomen) jaarrekening 2010 van de gemeente Doetinchem gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2010 en de programmarekening over 2010 met de toelichtingen (hoofdstuk 1, 4, 5, 6, 7 en 8 van de jaarstukken), waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Doetinchem is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met het in Nederland geldende Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Deze verantwoordelijkheid houdt onder meer in dat de jaarrekening zowel de baten en lasten als de activa en passiva getrouw dient weer te geven, en dat de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatige totstandkoming betekent in overeenstemming met de begroting en met de relevante wet- en regelgeving waaronder gemeentelijke verordeningen. Het college van burgemeester en wethouders is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening en de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle, als bedoeld in artikel 213, lid 2 van de Gemeentewet. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden, het Besluit accountantscontrole decentrale overheden en het accountantscontroleprotocol voor 2010 van uw gemeente, vastgesteld in de raadsvergadering d.d. 7 oktober 2010. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Deloitte Accountants B.V. is ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel te Rotterdam onder nummer 24362853.
Member of Deloitte Touche Tohmatsu Limited
3112688130/100793cv10mv 229
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan alsmede voor de rechtmatige totstandkoming van baten, lasten en balansmutaties gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de gemeente. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en de gebruikte financiële rechtmatigheidscriteria en van de redelijkheid van de door het college van burgemeester en wethouders van de gemeente gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening, alsmede een evaluatie van het normenkader voor rechtmatigheid zoals dat op 3 maart 2011 ter kennisgeving aan de gemeenteraad is aangeboden. De bij onze controle toegepaste goedkeuringstolerantie bedraagt voor fouten 1% en voor onzekerheden 3% van de totale lasten inclusief toevoegingen aan reserves. Deze goedkeuringstolerantie is door de gemeenteraad vastgesteld. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening van de gemeente Doetinchem een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van zowel de baten en lasten over 2010 als van de activa en passiva per 31 december 2010 in overeenstemming met het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen in overeenstemming met de begroting en met de relevante wet- en regelgeving waaronder gemeentelijke verordeningen.
3112688130/100793cv10mv
230
Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 213, lid 3 onder d Gemeentewet vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Arnhem, 27 april 2011 Deloitte Accountants B.V. Was getekend: M.C.J.M. Bekker RA
3112688130/100793cv10mv
231
232
Hoofdstuk 8 Besluit
234
Aldus vastgesteld door de raad van de gemeente Doetinchem in de openbare vergadering van 30 juni 2011.
De griffier,
De voorzitter,
Mr. A.C. VAN DER HAAR
Drs. H.J. KAISER
Deze rekening is na vaststelling door de raad ter kennisname voorgelegd aan Gedeputeerde Staten van Gelderland.
235
236