Nummer archiefinventaris:
2.05.10.09
Inventaris van het archief van het Nederlandse Gezantschap in de Kerkelijke Staat, (1816) 1826-1830 (1855) en 1915-1926
Auteur: J.C. Beth, SSA-BZ Nationaal Archief, Den Haag 1990 Copyright: cc0 This finding aid is written in Dutch.
2.05.10.09
Gezantschap Heilige Stoel
3
I N H O U D S O P G A V E Beschrijving van het archief......................................................................................5
Aanwijzingen voor de gebruiker................................................................................................6 Openbaarheidsbeperkingen....................................................................................................... 6 Beperkingen aan het gebruik...................................................................................................... 6 Aanvraaginstructie...................................................................................................................... 6 Citeerinstructie............................................................................................................................ 6 Archiefvorming...........................................................................................................................7 Geschiedenis van de archiefvormer............................................................................................ 7 Geschiedenis van het archiefbeheer........................................................................................... 7 De verwerving van het archief................................................................................................ 7 Inhoud en structuur van het archief...........................................................................................8 Selectie en vernietiging............................................................................................................... 8 Verantwoording van de bewerking............................................................................................ 8 Ordening van het archief............................................................................................................ 8 Verwant materiaal......................................................................................................................9
Beschrijving van de series en archiefbestanddelen.................................................11 A Archiefblok 1826-1830................................................................................................................. 11 I Toegevoegde stukken..............................................................................................................................11
B Archiefblok 1915-1926................................................................................................................. 12 I Documentatie..........................................................................................................................................13
2.05.10.09
Gezantschap Heilige Stoel
5
Beschrijving van het archief
BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF Naam archiefblok: Gezantschap Heilige Stoel / Kerkelijke Staat Periode: 1816-1926 merendeel 1826-1926 Archiefbloknummer: Z26014 Omvang: 1.35 meter; 36 inventarisnummers. Taal van het archiefmateriaal: Het merendeel der stukken is in het Nederlands. Soort archiefmateriaal: Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften. Archiefbewaarplaats: Nationaal Archief, Den Haag Archiefvormers: Gezantschap Kerkelijke Staat Samenvatting van de inhoud van het archief: Het archief van het Nederlandse Gezantschap in de Kerkelijke Staat is in twee blokken opgesplitst. Het eerste blok bevat voornamelijk correspondentie van de gezanten met de ministeries van Buitenlandse en Binnenlandse Zaken te 's-Gravenhage en met de kardinalen-secretarissen van staat bij de Pauselijke Stoel, vooral over de periode 1824-1830. Het tweede archiefblok bevat stukken uit de periode 1915-1926. Het gaat vooral om ingekomen- en minuten van uitgaande stukken en de agenda's daarvan. Verder zijn er een aantal stukken over uiteenlopende onderwerpen als het mandaat van Groot-Brittanië over Palestina, een Nederlandse culturele week te Rome en een overeenkomst tussen het Ministerie van Koloniën en het Vaticaan inzake de katholieke missie in Nederlands-Indië.
6
Gezantschap Heilige Stoel
2.05.10.09
Aanwijzingen voor de gebruiker
Aanwijzingen voor de gebruiker Openbaarheidsbeperkingen
OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN Volledig openbaar. Beperkingen aan het gebruik
BEPERKINGEN AAN HET GEBRUIK Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht. Aanvraaginstructie
AANVRAAGINSTRUCTIE Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen: 1. U maakt een profiel aan op www.gahetna.nl, en logt vervolgens in; 2. Via de archiefinventaris (alleen de beschrijvingen met rode nummers) selecteert u het gewenste archiefstuk door op de knop 'Reserveren' te klikken; 3. In het volgende scherm geeft u aan op welke dag u het archiefstuk wilt inzien; 4. Indien u zich bevindt in de studiezaal en een tafelnummer heeft ontvangen kunt u dit nummer vermelden. Als u geen tafelnummer heeft kunt u tafelnummer 777 laten staan; 5. Vervolgens bevestigt u uw reservering door deze te versturen. Citeerinstructie
CITEERINSTRUCTIE Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling. VOLLEDIG: Nationaal Archief, Den Haag, Gezantschap Heilige Stoel / Kerkelijke Staat, nummer toegang 2.05.10.09, inventarisnummer ... VERKORT: NL-HaNA, Gezantschap Heilige Stoel, 2.05.10.09, inv.nr. ...
2.05.10.09
Gezantschap Heilige Stoel
7
Archiefvorming
Archiefvorming Geschiedenis van de archiefvormer
GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER Tijdens de oorlog van 1914-1918 achtte de Nederlandse regering het ondanks fel verzet van de CHU met het oog op bemiddelingsacties ten gunste van de vrede, van belang een vertegenwoordiger te hebben in één van de weinige overgebleven centra van diplomatiek verkeer. Dat leidde tot tijdelijk herstel van de betrekkingen met het Vaticaan welke in 1871 waren beëindigd. In 1915 werd mr. L.H.W.Regout benoemd als gezant bij het Vaticaan in tijdelijke speciale zending. Mr. L.H.W. Regout overleed enkele weken na zijn benoeming. In 1916 werd jhr. O.E.A.M. van Nispen tot Sevenaer benoemd. Na de wapenstilstand van 1918 wilde Minister H.A Karnebeek deze vertegenwoordiging blijvend maken, maar hij kreeg A.F. de Savornin Lohmann tegen zich. Enkele jaren kon de Miister het gezantschap houden omdat de SDAP en de Vrijzinnige Democraten hem steunde. In het najaar van 1925 diende ds. G.H.Kersten van de SGP een amendement in bij de behandeling van de begroting van Buitenlandse Zaken, dat de schrapping van een krediet voor het gezantschap bij het Vaticaan beoogde. Op 10 november 1925 ging de linkerzijde - de SDAP en de Vrijzinnig Democraten - om en haalde het amendement van ds. G.H. Kersten een meerderheid. Hierdoor kwam het kabinet te vallen. De terugroepingsbrieven van gezant O.E.A.M. van Nispen tot Sevenaer werden op 3 juni 1926 overhandigd. Van Nispen had zelf gewild dat hij het leedwezen van de regering over het kamervotum kenbaar had mogen maken, maar zijn instructie luidde minder scherp. Hij diende kardinaal-staatssecretaris Gasparri mee te delen dat de Nederlandse regering erop vertrouwde 'dat de door haar betreurde opheffing van het gezant voor het overige geen wijziging zal brengen in het oprecht vriendelijk karakter der diplomatieke betrekkingen welke sedert zovele jaren tussen het Vaticaan en de Nederlandse regering bestaan.' In 1944 werden de diplomatieke betrekkingen met het Vaticaan opnieuw aangeknoopt. Op 16 augustus 1944 werd jhr. Mr. M.W. van Weede benoemd als gezant bij het Vaticaan. Hij werd in 1956 opgevolgd door F.R.W.H.M.J. graaf de Marchant d'Ansembourg. In 1967 werd mr. S.G.M. baron Voorst tot Voorst benoemd als ambassadeur. Hij werd in 1975 opgevolgd door mr. J.I.M. Welsing. Bron: Algemene Geschiedenis van Nederland, deel 14 blz 223, 345-346. Geschiedenis van het archiefbeheer
GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEFBEHEER De verwerving van het archief
DE VERWERVING VAN HET ARCHIEF Overbrenging van een overheidsarchief
8
Gezantschap Heilige Stoel
2.05.10.09
Inhoud en structuur van het archief
Inhoud en structuur van het archief Selectie en vernietiging
SELECTIE EN VERNIETIGING Gedurende de inventarisatie zijn de series geschoond en zijn er 5 dozen vernietigd. De vernietiging is geschied volgens de vernietigingsbeschikking van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Verantwoording van de bewerking
VERANTWOORDING VAN DE BEWERKING Tijdens het inventariseren is uitgegaan van de oude orde en zijn de series correspondentie gehandhaafd. Het archief had de omvang van 16 dozen. Ordening van het archief
ORDENING VAN HET ARCHIEF Het archief van de diplomatieke vertegenwoordiging bij het Vaticaan over de periode 1915-1926 was geordend volgens het agendastelsel. Alle ingekomen- en minuten van uitgaande stukken kregen een agendanummer en werden vervolgens ingeschreven in de agenda. De stukken werden chronologisch opgeborgen op agendanummer. Op de agenda's waren geen nadere toegangen gemaakt. Daarnaast zijn er enkele dossiers gevormd betreffende een bepaalde zaak.
2.05.10.09 Verwant materiaal
Verwant materiaal
Gezantschap Heilige Stoel
9
2.05.10.09
Gezantschap Heilige Stoel
11
Beschrijving van de series en archiefbestanddelen
BESCHRIJVING VAN DE SERIES EN ARCHIEFBESTANDDELEN A Archiefblok 1826-1830
A ARCHIEFBLOK 1826-1830 Naar: Verslagen omtrent 's Rijks Oude Archieven (VROA) 1918 I p. 419 Gezanten: mr. J.G. baron Reinhold 2738.1814-5.10.1826; A. graaf de Liederkerke 9.8.1830-30.9.1855. Buitengewwon ambassadeur en gevolmachtigde voor onderhandelingen met de Pauselijke Stoel 11.11.1826-16.7.1829: A.P.F.G. graaf de Celles. Reinhold was van 21.12.1823-19.11.1824 afwezig onder meer wegens zijn interimaat als minister van Buitenlandse Zaken 6.1.-12.5.1824. Over de archieven welke te Rome aanwezig zijn geweest zie VROA 1915 deel I p. 49 en bijlage VI
1
Afschriften van brieven, door De Celles aan de koning en het ministerie gezonden voorafgaand aan zijn benoeming. 1826 1 omslag
2
Correspondentie van De Celles met de minsteries van Buitenlandse en Binnenlandse Zaken te 's-Gravenhage en met de kardinalen-secretarissen van Staat bij de Paudelijke Stoel. 1824-1830 1 omslag
3
Ontwerp-nota's en aantekeningen. z.d.
4
I Toegevoegde stukken
1 omslag
Aantekenigen betreffende de ontvangst van de bovenstaande stukken uit de boedel van wijlen J.P.J. Germain, gewezen raad van het gezantschap en zaakgelastigde te Rome. 1848 1 omslag I TOEGEVOEGDE STUKKEN
5
Brieven van Reinhold aan onbekende(n). 1816-1818
1 omslag
Aanwinst 1900/XXXIII.
6
Stukken vermoedelijk afkomstig van mw. Ter Poorten-Kruimel te Kapellen, zijnde a) afschriften en minuut van brieven van/aan De Liederkerke, 1836-1855; en b) brieven ingekomen bij de kanselier van het gezantschap Magrini, 1838-1855. 1836-1855 1 omslag
6A
Notities van dr. A. Hensen te Rome, Nederlands Historisch Instituut, uit en over het te Rome verblijvende gezantschapsarchief. 1920 1 omslag
12
Gezantschap Heilige Stoel
2.05.10.09
B Archiefblok 1915-1926
B ARCHIEFBLOK 1915-1926 7-10
11-24
25
Agenda's van ingekomen- en minuten van uitgaande stukken, 1915-1926 7 16 aug 1915 - 30 dec 1918 8 9 dec 1918 - 11 jul 1922 9 14 jul 1922 - 12 dec 1925 10 12 dec 1925 - 4 jun 1926 Ingekomen- en minuten van uitgaande stukken, 1915-1926 11 5 aug 1915 - 15 feb 1919 12 16 feb 1919 - 10 apr 1920 13 11 apr 1920 - 18 feb 1921 14 20 feb 1921 - 8 mrt 1922 15 9 mrt 1922 - 31 dec 1922 16 2 jan 1923 - 14 mei 1923 17 19 mei 1923 - 13 okt 1923 18 3 okt 1923 - 15 feb 1924 19 17 feb 1924 - 28 jun 1924 20 1 jul 1924 - 31 okt 1924 21 7 nov 1924 - 24 jan 1925 22 3 feb 1925 - 29 mei 1925 23 2 jun 1925 - 26 dec 1925 24 2 jan 1926 - 4 jun 1926 Stukken betreffende de broederschap "Campo Santo Teutonicorum et Flandrorum", 1919
4 delen
14 pakken
1 omslag
26
Stukken betreffende de bescherming van de Luxemburgse en Nederlandse belangen in de stichting van Santa Maria dell'Anima, 1919-1923 1 omslag
27
Stukken betreffende het optreden van de internuntius mgr. Vicentini bij het Nederlandse koninklijke hof, 1920-1922 1 omslag
28
Stukken betreffende de betrekkingen tussen het Vaticaan en de Italiaanse regering, 1921 1 omslag
29
Stukken betreffende de verhouding tussen de rooms-katholieke kerk en de oosterse kerken, 1921-1922 1 omslag
30
Stukken betreffende het mandaat van Groot-Brittannië over Palestina, 1921-1922
31
1 omslag
Stukken betreffende het overlijden van paus Benedictus XV alsmede de keuze van paus Pius XI,
2.05.10.09
32 33 I Documentatie
Gezantschap Heilige Stoel
13
1922
1 omslag
Stukken betreffende een Nederlandse culturele week in Rome, 1923
1 omslag
Stukken betreffende een overeenkomst tussen het Ministerie van Koloniën en het Vaticaan inzake de katholieke missie in Nedrerlands-Indië, 1925-1926 1 omslag I DOCUMENTATIE
34-35
Jaarboekjes inzake de organisatie van de rooms-katholieke geestelijkheid, 1916, 1919 2 deeltjes 34 1916 35 1919
