INHOUDSOPGAVE
INLEIDING
2
DEEL 1: IMPACT DIGITALISERING OP DETAILHANDEL, CONSUMENT EN MAATSCHAPPIJ
3
1.1
Digitalisering transformeert winkelconcepten en consumentengedrag
4
1.2
Kenmerken en soorten van digitale winkelconcepten
8
1.3
De consument aan de macht
9
1.4
Bron van economische vernieuwing en groei
DEEL 2: BELEIDSMATIGE UITDAGINGEN DOOR DIGITALISERING
12
2.1
Zet in op gelijk speelveld met ruimte voor vernieuwing
13
2.2
Behoud vitale steden en dorpen
14
:DDUERUJEHWURXZEDDUHQHτFLÕQWEHWDOLQJVYHUNHHU
2.4
Pas belastingstelsel aan nieuwe economie aan
=RUJYRRUYHUDQWZRRUGHYHUNRRSELM]RQGHUHJRHGHUHQ
9HUQLHXZDUEHLGVYDDUGLJKHGHQHQòYRRUZDDUGHQ
%HVFKHUPSULYDF\FRQVXPHQWRSZHUNEDUHZLM]H
2.8
Maak wet- en regelgeving ‘digital proof’
16
SLOTWOORD Bronnenlijst Bijlage 1: Overige barrières die de groei van omnichannel remmen
19
INLEIDING 'LJLWDOLVHULQJEH]RUJWGH1HGHUODQGVHFRQVXPHQWPHHUPRJHOLMNKHGHQRPWHZLQNHOHQ1DDVWKHW aloude, vertrouwde aankoopkanaal van de winkel op de hoek of in het winkelcentrum, is er de DIJHORSHQMDUHQHHQULMNDDQERGDDQZHEZLQNHOVRQWVWDDQ2RNJURHLWKHWDDQWDOEH]RUJGLHQVWHQ en afhaalpunten fors. Deels gaat het om initiatieven van nieuwe aanbieders. Maar de traditionele GHWDLOKDQGHOWLPPHUWRRNDDQGHZHJ9HHOZLQNHOVWUDQVIRUPHUHQ]LFKWRWRPQLFKDQQHO ondernemingen. 'LJLWDOLVHULQJ]RUJWHURRNYRRUGDWGHGHWDLOKDQGHOVPDUNWYRRUGHFRQVXPHQWWUDQVSDUDQWHU ZRUGW3ULMVHQSURGXFWYHUJHOLMNLQJVVLWHVPDNHQKHWHHQYRXGLJHUVFKHUSWHNLH]HQ9RRU GHWDLOKDQGHODUHQLVKHW]DDNRSGH]HRQWZLNNHOLQJHQLQWHVSHOHQ'DWYHUJWGLNZLMOVYHUERXZHQ terwijl de winkel openblijft. ,QGLWSRVLWLRQSDSHU]HW'HWDLOKDQGHO1HGHUODQGDOVEHODQJHQEHKDUWLJHUYDQ1HGHUODQGVH ZLQNHOLHUVYDQNOHLQWRWJURRWIRRGWRWQRQIRRGHQRυLQHHQRQOLQHGHVFKLMQZHUSHURS GHLPSDFWYDQGLJLWDOLVHULQJ:DWEHWHNHQWGH]HWUHQGYRRUGHNODQWHQYDQZLQNHOVYRRUGH GHWDLOKDQGHOVVHFWRU]HOIHQYRRUGHPDDWVFKDSSLMLQEUHGHUH]LQ"'LJLWDOLVHULQJLVHHQEHODQJULMNH WUHQGGLHYHUJDDQGHJHYROJHQKHHIWRRNYRRUZHWHQUHJHOJHYLQJ'HWDLOKDQGHO1HGHUODQG wil graag met de publieke sector en andere stakeholders in dialoog over hoe aan digitale veranderingen het best richting te geven. Tegen die achtergrond doen we in dit paper acht concrete aanbevelingen. Digitalisering moet ruim baan krijgen. Maar op een aantal vlakken moet het ook in goede banen ZRUGHQJHOHLG'HQNELMYRRUEHHOGDDQEHVFKHUPLQJYDQGHSULYDF\YDQGHFRQVXPHQWHQ UHYLWDOLVHULQJYDQELQQHQVWHGHQ(HQRσHQVLHYHEHQDGHULQJGXVPDDU]RQGHURRJNOHSSHQ
DEEL 1: IMPACT DIGITALISERING OP DETAILHANDEL, CONSUMENT EN MAATSCHAPPIJ 2 | Web & Winkel
Web & Winkel | 3
1.1
Digitalisering transformeert winkelconcepten en
Online purchases by internet users
consumentengedrag
De digitalisering van de samenleving transformeert de detailhandel ingrijpend. De toepassing van LQIRUPDWLHWHFKQRORJLHKHHIWYRRUGHZLQNHOVHFWRU]RZHOGLUHFWHDOVLQGLUHFWHHσHFWHQ 'HGLUHFWHHσHFWHQ]LMQ]LFKWEDDULQGHRSNRPVWYDQZHEZLQNHOV&RQVXPHQWHQEHVWHOOHQRQOLQH DUWLNHOHQHQODWHQGH]HWKXLVDñHYHUHQRISLNNHQ]HRSELMHHQDIKDDOSXQW'HRQWZLNNHOLQJHQ gaan snel. Artikelen bestellen gebeurt al lang niet meer alleen op de vaste computer. Draagbare FRPSXWHUVZDDURQGHUWDEOHWVHQJHDYDQFHHUGHWHOHIRRQWRHVWHOOHQ]LMQJHPHHQJRHG'LJLWDOLVHULQJLVRRNLQGHZLQNHOZDDUQHHPEDDULQGHYRUPYDQ]HOIVFDQQHUVHQDIUHNHQHQPHWGHPRELHOH WHOHIRRQ(HQDQGHUEHODQJULMNGLUHFWHσHFWLVGDWGHGHWDLOKDQGHOPLQGHUHHQORNDOHDDQJHOHJHQKHLGZRUGW=RZHO1HGHUODQGVHDOVEXLWHQODQGVHZHEZLQNHOVGLQJHQPHWORNDOHDDQELHGHUVPHH om de gunst van de consument. 'DDUQDDVW]LMQHULQGLUHFWHHσHFWHQ'H]HGRHQ]LFKYRRULQKHWEHVOXLWYRUPLQJVSURFHVYDQGH FRQVXPHQWHQGHLQWHUDFWLHWXVVHQFRQVXPHQWHQGHWDLOKDQGHO&RQVXPHQWHQRULÕQWHUHQ]LFK voor het doen van een aankoop in toenemende mate op het internet, al dan niet met gebruik YDQJHVSHFLDOLVHHUGHYHUJHOLMNLQJVVLWHV2RNVRFLDOHPHGLDVSHOHQHHQEHODQJULMNHUHURO&RQVXmenten gebruiken Facebook, Twitter en andere sociale media om hun winkelervaringen te delen. +LHURQGHUYROJHQHQNHOHVWDWLVWLHNHQGLHHσHFWHQPHHUFLMIHUPDWLJLQ]LFKWHOLMNPDNHQ In de gehele Europese Unie hebben winkeliers inmiddels het internet als nieuw verkoopkanaal RPDUPG1HGHUODQGVHHQ%ULWVHUHWDLOHUVORSHQYRRURS9DQGH1HGHUODQGVHZLQNHOLHUVJHEUXLNW LQWHUQHWDOVYHUNRRSNDQDDOLQKHW9HUHQLJG.RQLQNULMNOLJWGDWSHUFHQWDJHRS+HW(8 JHPLGGHOGHLV
5HWDLOHUV·VDOHVFKDQQHOV (FRPPHUFH,QWHUQHW
2011
2012
51 40
39
40
39
44
43
44
46
45
47
46
49
50
47
50
49
51
50
52
60
57
63 59
65
64
70
67
70
71
80
27
33
31
36
40
30
20
10
NO
IS
HR
RO
SI
LT
EE
BG
Pl
AT
LV
CZ
HU
IT
SE
PT
DE
LU
CY
BE
SK
FI
EU27
FR
DK
EL
ES
IE
MT
NL
UK
0
%DVH $OOUHWDLOHUVQ
,QRQGHUVWDDQGHWDEHOLVSHUODQGWH]LHQKRHYHHOSURFHQWYDQGHLQWHUQHWJHEUXLNHUVLQGHODDWVWH WZDDOIPDDQGHQPLQVWHQVÒÒQNHHUYLDKHWLQWHUQHWHHQDDQNRRSKHHIWJHGDDQ'H1HGHUODQGVH FRQVXPHQWSRVLWLRQHHUW]LFKLQGHNRSJURHSPHWDDQNRSHQGRRU YDQGHLQWHUQHWJHEUXLNHUV
4 | Web & Winkel
b b b b b b b b b b b EU28 b b Belgium b b Bulgaria b b Czech 5HSXEOLF b b Denmark b b Germany b b Estonia b b Ireland b b Greece b b Spain b b France b b Croatia b b Italy b b Cyprus b b Latvia b b Lithuania b b Luxembourg b b Hungary b b Malta b b Netherlands b b Austria b b Poland b b Portugal b b Romania b b Slovenia b b Slovakia b b Finland b b Sweden b b United Kingdom b b Iceland b b Norway
b
% of internet users having used internet in the previous 12 months for purchasing: b Total b b b 2012 b 59 b 55 b b
b b b 29 b b b b 69 b b 29 b b b b b b b 69 b b b b 11 b 49 b 56 b b b 82 b 56 b
b b
b b b clothes & sports goods b b b b b 2008 ° b b b 21 b b b b b b b b 2 b b b b
b b b travel & holiday accommodation b b b b b b 2008 2012 b b b 21 b b b 11 28 b b b 1 5 b b b
b b books/magazines/ HOHDUQLQJbPDWHULDO b 2008 b 19 b 6 b 2 b
b 2012 b b 15 b 4 b
b b b b b b b b b b b b b
b b 28 b b 4 b 11 b 4 b 6 b b 5 b 6 b 6 b 9 b 1 b 18 b 5 b b 25 b b b b 6 b 2 b 9 b b b b
b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b
5 b b 29 b 4 b b 6 b b 25 b 2 b 9 b b 4 b b b 5 b 8 b b 15 b b 9 b 2 b 8 b 6 b b b
6 b 56 b b 12 b b 15 b 28 b b 9 b 14 b b 11 b 6 b 52 b b 21 b 42 b b 8 b b 4 b b 15 b b b
9 b b b b 14 b 5 b b 19 b 4 b b 6 b 2 b 2 b b b b 24 b 22 b b 8 b b 8 b b 24 b 21 b
5 b 28 b 41 b b 21 b b 11 b b 12 b 8 b 8 b 4 b 5 b b 15 b b b 29 b 14 b b 4 b b b 28 b b
b b b b b
b 14 b 25
b b b b b
b 41 b 49
51 b b 58
b b 25
b 28 b
b ° b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b
b b b b b b b b b b b b b b b b
b b b b b b b b b b
b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b
food & groceries
b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b b
2008
°
6
b
1
b
1
b
1
b
6
b
b
u
b
b
1
b
b
6
b
1
b
1
b
1
b
b
1
b
b
1
b
bX
5 b 4
b
6
b
b
4
b
b
4
b
1
b
2
b
b
14
b
b
b
Web & Winkel | 5
Uit de tabel is ook op te maken dat de geneigdheid om artikelen via het web te kopen sterk toeQHHPW9RRUGHSHULRGHJHOGWGDWLQ1HGHUODQGYRRUDOOHYHUJHOHNHQFDWHJRULHÕQ=R VWLMJWRYHUGH]HSHULRGHKHWSHUFHQWDJHLQWHUQHWJHEUXLNHUVGDWNOHGLQJHQVSRUWDUWLNHOHQYLDKHW LQWHUQHWNRRSWYDQQDDUELMUHL]HQNOLPWKHWSHUFHQWDJHYDQQDDUELMERHNHQ HQWLMGVFKULIWHQYDQQDDUHQELMOHYHQVPLGGHOHQYDQQDDU 'HVWHUNHWRHQDPHYDQLQWHUQHWDDQNRSHQEHWHNHQWGDW]HLQPLGGHOVHHQVWHHGVJURWHUGHHO van de totale detailhandelsmarkt uitmaken. Hierbij moet wel worden aangetekend dat het voor 1HGHUODQGPRPHQWHHOQRJPDDURPFLUFDYDQGHWRWDOHGHWDLOKDQGHOVPDUNWJDDW0DDUGDW cijfer moet in perspectief worden geplaatst. De algemene verwachting is dat het percentage de NRPHQGHMDUHQIRUV]DOWRHQHPHQ
13,5%
9,7%
Germany 7,6%
Sweden
'HFULVLVHEWQXZHJPDDUFRQVXPHQWHQKRXGHQQRJLPPHUGHKDQGRSGHNQLSHQDOV]H DOWRWDDQNRSHQRYHUJDDQEOLMYHQ]HQDDUVWLJQDDUJRHGHGHDOV]RHNHQ'HRSNRPVWYDQ HFRPPHUFHELHGWNDQVHQPDDUEUHQJWRRNHQNHOHRQ]HNHUKHGHQPHH:DW]LMQGHJHYROJHQ YRRUZLQNHOVYRRUZLQNHOFHQWUDYRRUVWHGHQHQGRUSHQ":HEZLQNHOVLQWURGXFHUHQKHWIHQRPHHQ VKRZURRPLQJ&RQVXPHQWHQNRPHQGHZLQNHOELQQHQEHNLMNHQGLYHUVHSURGXFWHQODWHQ]LFK uitgebreid informeren en kopen vervolgens het product bij een webwinkel, omdat het daar voordeliger is. Een ander fenomeen is dat e-commerce fabrikanten de mogelijkheid biedt om ]LFKUHFKWVWUHHNVWRWGHFRQVXPHQWWHULFKWHQ=RZHUNW3URFWHU *DPEOHPHW$PD]RQVDPHQ RPDOOHGDDJVHSURGXFWHQ]RDOVZFSDSLHUOXLHUVHQVKDPSRRUHFKWVWUHHNVDDQGHFRQVXPHQWWH verkopen.
7,2%
Europa Av*
7,1%
Netherlands
6,9%
France 3,0%
Spain
2,8%
Poland
2,1%
Italy
0,0%
'HRSNRPVWYDQGLJLWDOLVHULQJYDOWVLQGVVDPHQPHWHFRQRPLVFKHWHJHQVSRHG0RPHQWHHO NOLPWGHHFRQRPLHLQ1HGHUODQGXLWHHQGDO0DDUVLQGVGHðQDQFLHHOHFRQRPLVFKHFULVLVLQ toesloeg, volgden regelmatig kwartalen van economische krimp. De detailhandel die het moet KHEEHQYDQFRQVXPHQWHQEHVWHGLQJHQNUHHJKHW]ZDDUWHYHUGXUHQ9RRUDODDQGHQRQIRRGNDQW ZHUGHQRQJHNHQGHRP]HWGDOLQJHQJHĺQFDVVHHUG
11,6%
U.S.
1,5%
3,0%
4,5%
6,0%
7,5%
Dit lage percentage wordt verklaard door de terughoudendheid van veel winkelbedrijven om RYHUGHJUHQVWHYHUNRSHQ=HGHLQ]HQWHUXJYRRUGHYHUSOLFKWLQJRYHUGHJUHQVDDQDIZLMNHQGH UHJHOVYRRUFRQVXPHQWHQEHVFKHUPLQJWHPRHWHQYROGRHQHQ]LMQKXLYHULJYRRUKHWKRJHUHULVLFR op fraude en van niet betaling. Daarnaast spelen verschillen in belastingen een rol, relatief hoge kosten in geval van geschillenbeslechting en liggen leveranciers nog weleens dwars als HHQZLQNHO]LMQDUWLNHOHQYLDLQWHUQHWEXLWHQ]LMQWKXLVPDUNWJDDWYHUNRSHQ KHWRSOHJJHQYDQ WHUULWRULDOHEHSHUNLQJHQ (HQEHODQJULMNHUHGHQZDDURPYHHOFRQVXPHQWHQKXLYHULJ]LMQRPRSEXLWHQODQGVHZHEVLWHV DDQNRSHQWHGRHQLVHHQJHEUHNDDQYHUWURXZHQGDWHUHHQVRHSHOHRSORVVLQJNRPWDOV]DNHQ misgaan. Of het nu om de levering gaat, de betaling, eventuele gebreken, of als het product eenvoudigweg niet bevalt en wordt geretourneerd.
Online Retail Shares of Home Market 2014 ( estimate)
UK
GH1HGHUODQGVHEHWHNHQWGLWGDWGHNRHNLQGHGHWDLOKDQGHOJHGHHOWHOLMNZRUGWKHUYHUGHHOG Hier wordt nog opgemerkt dat de groei van e-commerce een nationaal karakter heeft. De online verkoop over de grens blijft sterk achter bij de nationale groei. Slechts een kwart van de EHGULMYHQGLHYLDLQWHUQHWYHUNRRSWGHHGGDWLQDDQEXLWHQODQGVHFRQVXPHQWHQ
9,0%
10,5%
12,0%
13,5%
15,0%
source: Centre for Retail Research
De opkomst van digitalisering in een periode van economische malaise maakt dat de detailhandelssector door een turbulente periode gaat. Vernieuwen van winkelconcepten is het GHYLHVPDDUGDWLVXLWHUDDUGPLQGHUPDNNHOLMNDOVRP]HWWHQHQUHVXOWDWHQRQGHUGUXNVWDDQ
1LHOVHQYRRUVSHOWGDWHFRPPHUFHEOLMIWJURHLHQWHQNRVWHYDQGHWUDGLWLRQHOHZLQNHOYHUNRSHQ +HWPDUNWRQGHU]RHNVEXUHDXYRRUVSHOWYRRUHFRPPHUFHHHQMDDUOLMNVJURHLSHUFHQWDJHYDQ WRWHQPHW'HZLQNHOVHFWRUHQZDDULQYROJHQV1LHOVHQGHJURHLLQHFRPPHUFH YHUNRSHQKHWJURRWVW]XOOHQ]LMQ KREE\DUWLNHOHQHOHNWURQLFDNOHGLQJHQZRQLQJLQULFKWLQJ(HQ JHPDWLJGHUJURHLYRRU]LHWKHWRQGHU]RHNVEXUHDXYRRUOHYHQVPLGGHOHQHQJH]RQGKHLGVHQ YHU]RUJLQJVSURGXFWHQ Forrester is nog optimistischer over de groeimogelijkheden van e-commerce. Hij voorspelt HHQMDDUOLMNVJURHLSHUFHQWDJHYDQ WRWHQPHW 'H]HJURHLZRUGWYROJHQVKHW RQGHU]RHNVEXUHDXYHURRU]DDNWGRRUGDWFRQVXPHQWHQVWHHGVPHHUYHUWURXZGUDNHQPHW online kopen. De mogelijkheden en het gemak om online te kopen nemen toe door mobiele DSSDUDWXXU WDEOHWVHQWHOHIRRQV HQHUZRUGHQQLHXZHHFRPPHUFHZLQNHOPRGHOOHQJHODQFHHUG 'H]HPRGHOOHQJDDQELMYRRUEHHOGXLWYDQOLGPDDWVFKDSSHQGRRUOR\DOLWHLWVSURJUDPPDâVPHHU comfortabel online betalen en agressieve promotieactiviteiten van e-commerce spelers. $QDOLVWHQYDQEDQNHQDOV&LWLJURXSUHNHQHQRSQRJKRJHUHJURHLSHUFHQWDJHVRQGHUPHHURPGDW leidende online-retailers hun aanbod steeds meer gaan personaliseren, sociale media meer gaan integreren in het aankoopproces van de consument en traditionele winkels bouwen steeds actiever hun e-commerce activiteiten uit. Hoe hoog het groeipercentage dan ook precies uitvalt, de trend lijkt duidelijk. E-commerce trekt HHQJURWHUGHHOYDQGHGHWDLOKDQGHOVRP]HWQDDU]LFKWRH,QHHQUHODWLHIYHU]DGLJGHPDUNW]RDOV
6 | Web & Winkel
Web & Winkel | 7
1.2
Kenmerken en soorten van digitale winkelconcepten
1.3
De consument aan de macht
7UDGLWLRQHHONDQHHQZLQNHOPDDURSHHQEHSHUNWDDQWDOYODNNHQRQGHUVFKHLGHQG]LMQ(HQZLQNHO blinkt bijvoorbeeld uit door een mooie collectie, een goede service of een makkelijk bereikbaar pand. De digitale wereld biedt detailhandelsbedrijven meer mogelijkheden tot onderscheidend YHUPRJHQGRRUGDW]HPDNNHOLMNHUDQGHUHSDUWLMHQGLHRQGHUVFKHLGHQG]LMQDDQ]LFKNXQQHQ verbinden. Een partner kan dan bijvoorbeeld de logistiek aanbieden, een bepaald uniek product of snelle reparatie of vervanging.
,QWHUQHWHQYRRUDORRN SULMV YHUJHOLMNLQJVVLWHVPDNHQGHGHWDLOKDQGHOVPDUNWYRRUGHFRQVXPHQW WUDQVSDUDQWHU'LWYHUVWHUNWGHLQNRRSSRVLWLHYDQGHFRQVXPHQWWHQRS]LFKWHYDQGHZLQNHO FRQVXPHUHPSRZHUPHQW 'LWSURFHVOHLGWWRWPDUJHGUXNHQLVHHQWULJJHUYRRUVFKDDOYHUJURWLQJ Want wie groot is kan voordeliger inkopen en is daarmee beter bestand tegen lagere YHUNRRSSULM]HQ'LWSURFHVYDQFRQVXPHUHPSRZHUPHQWKHHIWGXVHσHFWHQGRRUGHKHOHNHWHQ heen.
Wie als winkel op het web wil scoren, heeft een onderscheidend assortiment nodig en veel goede SDUWQHUV'LWLVHHQ]LFK]HOIYHUVWHUNHQGSURFHV(HQJRHGDVVRUWLPHQWWUHNWJRHGHSDUWQHUV Hierdoor wint vervolgens de website aan aantrekkingskracht voor de consument. Dat geeft dan weer een impuls aan het vinden van nieuw assortiment en nieuwe partners, die de website verder YHUEHWHUHQ2RNZRUGW]RGHVFKDDOYDQRSHUHUHQEHUHLNWGLHKHWPRJHOLMNPDDNWRPGHIRUVH investeringen in informatietechnologie, die met het ontwikkelen van een succesvolle e-commerce formule samengaan, te kunnen bekostigen.
7HJHOLMNHUWLMG]LMQHUSRJLQJHQYDQOHYHUDQFLHUVWRWVXSSOLHUHPSRZHUPHQW$OMDUHQZRUGW er in Brussel en in Den Haag gediscussieerd over handelspraktijken tussen schakels in GLVWULEXWLHNHWHQV'HPHQLQJHQORSHQXLWHHQ'HWDLOKDQGHOVEHGULMYHQ]LMQRYHUZHJHQGYRRU ]HOIUHJXOHULQJ$DQOHYHUDQFLHUV]LMGHLVHUPHHUYHUGHHOGKHLG'DDUNOLQNWKLHUHQGDDUGHURHSRP handhaving door de overheid, mogelijkheden tot anoniem klagen en boetes.
'LW]RJHKHWHQQHWZHUNPRGHOZRUGWJHEUXLNWGRRUGLJLWDOHSDUWLMHQDOV$PD]RQ RSJHULFKWLQ H%D\ HQ*RRJOH 2RNLQ1HGHUODQGYHUWURXZGHHFRPPHUFHVSHOHUVDOV=DODQGR &RROEOXH HQ%ROFRP EDVHUHQ]LFKRSGLWPRGHO Digitalisering leidt niet alleen tot nieuwe spelers in de detailhandelsmarkt, maar ook tot nieuwe, vaak Angelsaksische, winkeltermen als singlechannel, multichannel, crosschannel en RPQLFKDQQHO+LHURQGHUZRUGWNRUWXLWHHQJH]HWZDDUYRRU]HVWDDQ Singlechannel 'HFRQVXPHQWNDQYLDÒÒQYHUNRRSNDQDDOZLQNHOHQ]RDOVGHZLQNHORSGHKRHNLQKHW ZLQNHOFHQWUXPRIDOOHHQRQOLQH+LMRI]LMJDDWQDDUGHZLQNHONRRSWHHQDUWLNHOHQNHHUW KXLVZDDUWV2ILQKHWJHYDOYDQRQOLQHEHVWHOWGHFRQVXPHQWRQOLQHHQODDWKHWWKXLVEH]RUJHQ Multichannel 'HFRQVXPHQWNDQNLH]HQXLWPHHUGHUHNDQDOHQRPELMHHQZLQNHODDQNRSHQWHGRHQ'H]H NDQDOHQ]LMQRυLQHHQRQOLQH=HKHEEHQEHLGHKXQHLJHQGLVWULEXWLHPHWKRGHVHQYRRUUDGHQ Ze opereren los van elkaar. De klant koopt online een product en kan dat alleen ruilen bij de webshop en niet in de winkel. &URVVFKDQQHO 'HFRQVXPHQWHUYDDUWYLDGLYHUVHNDQDOHQGH]HOIGHPHUNEHOHYLQJ$OOHNDQDOHQKHEEHQGH]HOIGH XLWVWUDOLQJHQ]LMQPHWHONDDUYHUERQGHQ'HNODQWEHVWHOWHHQSURGXFWRQOLQHHQKDDOWGDWLQGH ZLQNHORS%LMYUDJHQRYHU]LMQEHVWHOOLQJEHOWKLMGHNODQWHQVHUYLFH Omnichannel Welk aankoopkanaal de consument ook kiest, alles loopt naadloos in elkaar over. De processen ]LMQYROOHGLJJHĺQWHJUHHUGHQKHEEHQDOVXLWJDQJVSXQWGHFRQVXPHQW'H]H]RHNWYLDGH ZHEZLQNHOQDDUHHQSURGXFWGDWKLMZLONRSHQ:LOKLMKHWSURGXFWHHUVW]LHQYRRUGDWKLMKHW DDQVFKDIWJDDWKLMKHWLQGHZLQNHOEHNLMNHQ9RRUGDWKLMLQGHDXWRVWDSWYHULðHHUWKLMYLDGH DSSRS]LMQVPDUWSKRQHRIGHZLQNHOKHWSURGXFWLQYRRUUDDGKHHIW9RRUGH]HNHUKHLGODDWKLM het product alvast klaarleggen. In de winkel bekijkt hij het product en concludeert dat hij een andere versie wil. De verkoopster checkt of dat ook voorradig is. Het blijkt niet in de winkel RSYRRUUDDGPDDUZHOLQHHQFHQWUDDOPDJD]LMQYDQZDDUXLWKHWELQQHQÒÒQGDJJHOHYHUGNDQ ZRUGHQ'HFRQVXPHQWNDQNLH]HQRIKLMKHWSURGXFWGHYROJHQGHGDJLQGHZLQNHOZLORSKDOHQRI WKXLVEH]RUJGZLONULMJHQ'HFRQVXPHQWNLHVWYRRUWKXLVEH]RUJHQHQEHWDDOWLQGHZLQNHOPHW]LMQ smartphone. Winkeliers die meerdere kanalen gebruiken, multi-, cross- en omnichannel, nemen in de Europese 8QLHJH]DPHQOLMN]RâQYDQGHRQOLQHYHUNRSHQYRRUKXQUHNHQLQJ
8 | Web & Winkel
+LHU]LWRRNHHQVSDQQLQJVYHOG9DQXLWKHWQHWZHUNPRGHOGDWPHWGHRSNRPVWYDQHFRPPHUFH samenhangt, benaderen detailhandelsbedrijven leveranciers meer als partner. Daar staat tegenover dat door consumer empowerment scherp inkopen belangrijker wordt. Het transparanter worden van de detailhandelsmarkt maakt een onderscheidend assortiment DOOHHQQRJPDDUQRRG]DNHOLMNHU9HHOZLQNHOV]LMQGDDURPRS]RHNQDDUNOHLQH UH PHUNHQGLHKHW verschil maken. 2YHULJHQV]LMQEHOHLGVPDNHUVYDQPHQLQJGDWGHWUDQVSDUDQWLHYDQ SULMV YHUJHOLMNLQJVVLWHVHQ GHZHUNLQJYDQLQWHUQHW]RHNPDFKLQHVDDQ]LHQOLMNWHYHUEHWHUHQYDOW'H(XURSHVH&RPPLVVLH UHIHUHHUWELMYRRUEHHOGDDQRQGHU]RHNQDDUPHHUGDQSULMVYHUJHOLMNLQJVZHEVLWHV'DDUXLWEOLMNW dat het niet eenvoudig is voor consumenten om de prijs en kwaliteit van verschillende producten te vergelijken. Voor een deel is dat begrijpelijk, omdat met name kwaliteit lastig in eenduidige SDUDPHWHUVLVWHYDQJHQWHUZLMOGLWYRRUGHSULMVZHOJDDW DDQWDOHXURâVLQFOXVLHIRIH[FOXVLHI EWZ (UPRHWHQKHOGHUHQRUPHQHQSUHVWDWLHFULWHULDZRUGHQRQWZLNNHOGYRRURQDIKDQNHOLMNH vergelijkingssites van producten. 2RNLQWHUQHW]RHNPDFKLQHVVWDDQEORRWDDQNULWLHN=RHNUHVXOWDWHQ]LMQUHJHOPDWLJVWHUN JHEDVHHUGRSEHWDOLQJHQGRRUEHGULMYHQDDQGH]RHNPDFKLQHWHUZLMOGLWYRRUGHFRQVXPHQWQLHW DIGRHQGHGXLGHOLMNLV+HWLVEHODQJULMNGDWGHFRQVXPHQWQLHWRSKHWYHUNHHUGHEHHQZRUGWJH]HW Incorrecte en misleidende informatie moet worden aangepakt.
1.4
Bron van economische vernieuwing en groei
'H1HGHUODQGVHRYHUKHLGIRFXVWLQ]LMQ'LJLWDOH$JHQGDRSKRHLQIRUPDWLHWHFKQRORJLHVOLP NDQZRUGHQLQJH]HWYRRUJURHLHQZHOYDDUW'HWHFKQRORJLVFKHRQWZLNNHOLQJHQJDDQVQHO met steeds nieuwe generaties en toepassingen. Mobiele communicatie groeit bijvoorbeeld H[SORVLHIHQYRUPWHHQRQORVPDNHOLMNRQGHUGHHOYDQRQ]HZHUNHQOHHIRPJHYLQJ+HWJDDWRP GRRUEUDDNWHFKQRORJLH]RDOVHHUGHUHOHNWULFLWHLWGLHHHQGULMYHQGHNUDFKWLVDFKWHULQQRYDWLH HQWRWVWUXFWXUHOHYHUDQGHULQJHQLQHFRQRPLHHQPDDWVFKDSSLMOHLGW%HSDDOGHEDQHQHQW\SH bedrijven veranderen of verdwijnen, nieuwe ontstaan. (HQEHODQJULMNXLWJDQJVSXQWYRRUGH1HGHUODQGVHRYHUKHLGLVGDWLQIRUPDWLHWHFKQRORJLHKDDU doorbraakrol kan blijven vervullen. Ruimte voor ondernemerschap, innovatie en marktwerking SDVVHQGDDULQEHJLQVHOELM'HRYHUKHLGPHUNWLQGLWNDGHURSGDW1HGHUODQGHHQVWHUNHSRVLWLH KHHIWLQEUHHGEDQG0DDUHHQGLJLWDOHVQHOZHJLVSDVHFKWLQWHUHVVDQWDOVGH]HLQIUDVWUXFWXXU werkt als aanjager voor product-, proces- en organisatorische innovaties in industrie en dienstensector. Een voorbeeld van dergelijke organisatorische innovaties in de detailhandel is de opkomst van webwinkels en omnichannel detailhandel.
Web & Winkel | 9
'LWVRRUWLQQRYDWLHVLVRRNYDQEHODQJRPGDW1HGHUODQGYHUJULMVWHQPRHWFRQFXUUHUHQLQHHQ RSHQZHUHOGHFRQRPLH'HYHUJULM]LQJOHLGWWRWHHQUHODWLHYHNULPSYDQGHEHURHSVEHYRONLQJ :HUNHQGHPHQVHQGHNHX]HELHGHQHτFLÕQWHUDDQNRSHQWHGRHQGRRUPLGGHOYDQZHEZLQNHOV EH]RUJGLHQVWHQHQDIKDDOSXQWHQEHWHNHQWWLMGZLQVW'LHWLMGZLQVWNDQZRUGHQRPJH]HWLQPHHU SURGXFWLHYHXUHQRSKHWZHUNRIPHHUWLMGYRRUJH]LQYULHQGHQVSRUWHQRIDQGHUV]LQV,QGLH]LQ NDQGLJLWDOLVHULQJHHQZLQZLQEHWHNHQHQ0HHUZHOYDDUWPHHUZHO]LMQ 'LJLWDOLVHULQJNDQRRNHHQEHODQJULMNHUROVSHOHQLQKHWNDGHUYDQGHYHUJULM]LQJHQKHWLQGHKDQG KRXGHQYDQYHU]RUJLQJVNRVWHQ'RRURQOLQHEHVWHOOLQJHQHQWKXLVEH]RUJLQJNXQQHQRXGHUHQHQ mensen met een beperking langer thuis blijven wonen. 2RNGH(XURSHVH8QLHPDDNWYDQGLJLWDOLVHULQJHHQVSHHUSXQW'RRUKHWFUHÕUHQYDQÒÒQGLJLWDOH LQWHUQHPDUNWNDQYRRUĤPLOMDUGDDQH[WUDJURHLLQ(XURSDJHFUHÕHUGZRUGHQ'DDUGRRU RQWVWDDQHUKRQGHUGGXL]HQGHQQLHXZHEDQHQPHWQDPHYRRUMRQJHUHZHUN]RHNHQGHQHQHHQ OHYHQGLJHNHQQLVPDDWVFKDSSLM]R]HL-HDQ&ODXGH-XQFNHULQMXOLWHQRYHUVWDDQYDQKHW (XURSHHV3DUOHPHQW+LMJDDWDOVYRRU]LWWHUKHWQLHXZHWHDPYDQ(XURFRPPLVVDULVVHQOHLGHQGDW LQQRYHPEHUDDQWUHHGWYRRUHHQSHULRGHYDQYLMIMDDU -XQFNHUZLOUDSDPELWLHX]HZHWJHYHQGHVWDSSHQ]HWWHQRSZHJQDDUÒÒQGLJLWDOHLQWHUQHPDUNW Bijvoorbeeld door overeenstemming te bereiken over gemeenschappelijke Europese regels voor de bescherming van persoonsgegevens en modernisering en vereenvoudiging van de Europese regels voor consumentenbescherming. Volgens hem moet dit hand in hand gaan met het stimuleren van leren van digitale vaardigheden in de hele samenleving en het vereenvoudigen van de creatie van innovatieve digitale start-ups.
DEEL 2: BELEIDSMATIGE UITDAGINGEN DOOR DIGITALISERING 10 | Web & Winkel
Web & Winkel | 11
2.1
Zet in op gelijk speelveld met ruimte voor vernieuwing
*HOLMNVSHHOYHOGGLVFXVVLHVJDDQRYHU SRWHQWLÕOH FRQFXUUHQWLHYHUYDOVLQJ:HYLQGHQKHWDOVQHO niet eerlijk als sommige partijen met regels worden geconfronteerd die hen beperken, terwijl andere, concurrerende partijen daarvan geen hinder ondervinden. Of dat het ene kanaal met SRVLWLHYHPDDWUHJHOHQZRUGWYRRUJHWURNNHQWHQRS]LFKWHYDQKHWDQGHUH Hierachter gaat het beginsel van gelijke monniken, gelijke kappen schuil. Dit beginsel is PDDWVFKDSSHOLMNVWHUNYHUDQNHUG$UWLNHOYDQGH1HGHUODQGVHJURQGZHWIRUPXOHHUWKHW gelijkheidsbeginsel en discriminatieverbod. Het artikel geeft aan dat gelijke gevallen gelijk EHKDQGHOGGLHQHQWHZRUGHQ JHOLMNKHLGVEHJLQVHO HQGDWGLVFULPLQDWLHRSJURQGYDQJRGVGLHQVW OHYHQVRYHUWXLJLQJSROLWLHNHJH]LQGKHLGUDVJHVODFKWRIRSZHONHJURQGGDQRRNQLHWLV WRHJHVWDDQ GLVFULPLQDWLHYHUERG +HWJHOLMNKHLGVEHJLQVHOHQKHWYHUERGRSGLVFULPLQDWLH]LMQGH PHHVWIXQGDPHQWHOHEHJLQVHOHQYDQRQ]HUHFKWVRUGH De angel in de discussie is vaak de vraag of er daadwerkelijk sprake is van gelijke gevallen. Want het gelijkheidsbeginsel impliceert ook dat het geen probleem is dat ongelijke gevallen ongelijk EHKDQGHOGZRUGHQ=LMQZLQNHOVHQZHEZLQNHOVJHOLMNHJHYDOOHQZDDUKHWJDDWRPZLQNHOWLMGHQ" -HKRRUWI\VLHNHZLQNHOV]LFKVRPVEHNODJHQGDWZHEZLQNHOVRSHQ]LMQ'HYHUNRRSNDQDOHQ verschillen hier weliswaar, maar daarbij moet bedacht worden dat een winkelier die van UHFKWVZHJHEHSHUNWZRUGWLQ]LMQRSHQLQJVWLMGHQRS]RQGDJPLQGHUPRJHOLMNKHGHQKHHIWRPWH FRQFXUUHUHQPHWDQGHUHRQOLQHDDQELHGHUVGLHGH]HZHWWHOLMNHUHVWULFWLHQLHWKHEEHQ 2QOLQHNXQMHPHWGLJLWDOHPLGGHOHQPDNNHOLMNGLVFULPLQHUHQ.ODQWHQYUDJHQGDDU]HOIVRP,N heb geen jonge kinderen, val me daarom niet lastig met aanbiedingen voor kinderwagens. Of via mijn klantenkaart weten jullie toch dat ik nooit vlees koop, waarom ontvang ik dan mail met YOHHVDDQELHGLQJHQ" ,HGHUNDQDDOKHHIW]LMQHLJHQPRJHOLMNKHGHQHQEHSHUNLQJHQ-HNXQWYHUWUHNNHQYDQXLWKHW bestaande en protectionistisch redeneren. Vanuit die optiek kun je proberen de mogelijkheden YDQDQGHUHNDQDOHQWHQRS]LFKWHYDQMHHLJHQNDQDDO]RYHHOPRJHOLMNWHHOLPLQHUHQ2IMHNXQWMH PHHUYHUQLHXZLQJVJH]LQGRSVWHOOHQ,QGDWJHYDONLMNMHYRRUDOKRHMHPHWGHPRJHOLMNKHGHQYDQ andere kanalen je voordeel kunt doen, al dan niet in combinatie met je bestaande business. Fundamentele vraag blijft of je als sector kanaalverschuiving kunt tegengaan. Ondernemingen NXQQHQHHQPDUNWPDNHQPDDUGDWZLOQRJQLHW]HJJHQGDW]HGHRSNRPVWYDQQLHXZH bedrijven en bedrijfsmodellen kunnen voorkomen. Ook is er weinig grip op hoe de consument YHUDQGHUW*URWHJURHSHQFRQVXPHQWHQORSHQLQGLJLWDOLVHULQJYRRURSEHGULMYHQ7HFKQRORJLVFKH YHUDQGHULQJLVPRHLOLMNWHVWXLWHQ(HQHHQVK\SHULQQRYDWLHIEHGULMIDOV.RGDNLVLQPLGGHOVWHU ]LHOH Ook komt hier de internationale dimensie om de hoek kijken. Al dan niet via gelijk speelveldGLVFXVVLHVGHUHP]HWWHQRSGLJLWDOHRQWZLNNHOLQJHQEHOHPPHUWEXLWHQODQGVHSDUWLMHQQLHWRP ]LFKRSYROOHNUDFKWGRRUWHRQWZLNNHOHQ2RNGDDURPLVKHWYDQEHODQJYHUQLHXZLQJLQHLJHQODQG de kans te geven. 'DWZLOQLHW]HJJHQGDWJHOLMNHVSHHOYHOGGLVFXVVLHVQRRLWKRXWVQLMGHQLQWHJHQGHHO$OV winkelbedrijven bijvoorbeeld moeten concurreren met buitenlandse partijen die door overheden ZRUGHQJHVXEVLGLHHUG]RGDW]HEH]RUJLQJHQJUDWLVNXQQHQDDQELHGHQòGDWZLO]HJJHQZHUNHOLMN gratis, niet alleen voor de consument maar door de overheidssubsidie ook voor de EHGULMYHQ]HOIòGDQLVHUVSUDNHYDQRQDFFHSWDEHOHFRQFXUUHQWLHYHUYDOVLQJ2RNQLHWRI nauwelijks belasting afdragen valt al snel in die categorie. In dit soort gevallen is ingrijpen gerechtvaardigd om tot een gelijk speelveld te komen. 9RRUPDOLJ9HQGH[WRSPDQ$ULHYDQGHU=ZDQSXEOLFHHUGHFLUFDMDDUJHOHGHQHHQERHNRYHU modern bedrijfsbeleid in het licht van de ontwikkelingen van de jaren tachtig en de toenemende LQWHUQDWLRQDOLVDWLH'HWLWHO .RSORSHUVHQDFKWHUEOLMYHUV Koplopers en achterblijvers is een boeiende metafoor in het licht van waar regelgevers en handhavers het accent moeten leggen om tot een gelijk speelveld te komen. Koplopers ruimte JHYHQRIDFKWHUEOLMYHUVEHVFKHUPHQ"
12 | Web & Winkel
'HQLHXZHYRRU]LWWHUYDQGH(XURSHVH&RPPLVVLH-HDQ&ODXGH-XQFNHUOLMNWYRRUDOPHHUUXLPWH WHZLOOHQJHYHQ ì,NGHQNGDWZHYHHOEHWHUJHEUXLNPRHWHQPDNHQYDQGHJURWHPRJHOLMNKHGHQ GLHGLJLWDOHWHFKQRORJLHÕQELHGHQPRJHOLMNKHGHQGLHJHHQJUHQ]HQNHQQHQ:HPRHWHQ daarom de moed hebben om te breken met nationale silo’s in telecommunicatiewetgeving, in auteursrecht en de persoonsgegevensbescherming, in het beheer van radiofrequenties en in de toepassing van het mededingingsrecht.”
2.2
Behoud vitale steden en dorpen
'RRUGHRSNRPVWYDQGLJLWDOLVHULQJYHUDQGHUWKHWRULÕQWDWLHHQDDQNRRSSURFHVYDQ FRQVXPHQWHQ9RRUHHQDDQWDOEUDQFKHV]DOGLWEHWHNHQHQGDWHUZLQNHOVYHUGZLMQHQ+HWDDQWDO UHLVEXUHDXVIRWR]DNHQPX]LHNZLQNHOVYLGHRWKHNHQHQHOHNWURQLFD]DNHQLVDOIRUVDIJHQRPHQ ,QGHWRHNRPVWYROJHQZHOOLFKWPHHUEUDQFKHVYRRUDOGHJHQHPHWSURGXFWHQGLH]LFKOHQHQYRRU RQOLQHDDQNRRSHQWKXLVEH]RUJLQJ]RYRRUVSHOWKHWRQGHU]RHNVUDSSRUW:LQNHOJHELHGYDQGH WRHNRPVWGDWLQKHWYRRUMDDUYDQZHUGJHSUHVHQWHHUG +HWUDSSRUWYRRU]LHWGDWZLQNHOVQLHWXLWKHWVWUDDWEHHOGYHUGZLMQHQPDDUGHHOVZHOHHQDQGHUH IXQFWLHNULMJHQHQLQIRUPDWLHWHFKQRORJLH]XOOHQLQ]HWWHQRPGHZLQNHOEHOHYLQJWHYHUJURWHQ(ÒQ YDQGHPDQLHUHQGDDUYRRULVVWHHGV]LFKWEDDUGHULQZLQNHOJHELHGHQ+HWJDDWRPKHWLQVSHOHQ RSGHEHOHYHQLVHFRQRPLH*HGDFKWHLVGDWEHGULMYHQ]LFKQLHWLQHHUVWHLQVWDQWLHPRHWHQULFKWHQ RSKHW]RHτFLÕQWPRJHOLMNRUJDQLVHUHQYDQKHWYHUNRRSSURFHVPDDUGDW]LMXQLHNHHUYDULQJHQ PRHWHQFUHÕUHQELMKXQNODQWHQRPKHQWRWDDQNRSHQWHYHUOHLGHQ'LWOHLGWWRWFUHDWLHYH winkelformules. Zoals winkels die functies als horeca, detailhandel en ontspanning onder één GDNKXLVYHVWHQ$QGHUHYRRUEHHOGHQ]LMQGHWHUXJNHHUQDDUDPEDFKWHOLMNKHLGHQYDNPDQVFKDSHQ uitmuntende service, productpresentatie en winkelsfeer. Dit soort initiatieven laat onverlet dat de behoefte aan winkelruimte de komende tijd blijft DIQHPHQ+RHYHHOZLQNHOUXLPWHGDDUGRRUSUHFLHVOHHJ]DONRPHQLVGHYUDDJPDDULQGH huidige situatie is al sprake van een fors overschot. Structurele leegstand leidt tot roep om herbestemming van panden. Duidelijk is dat de kaarten opnieuw worden geschud. Veel grootwinkelbedrijven, YDVWJRHGEHOHJJHUVHQðQDQFLHUVPLNNHQRS$ORFDWLHVLQJURWHUHVWHGHQLQGHYHUZDFKWLQJ GDWGH]HGHPHHVWVWDELHOHLQNRPVWHQJDUDQGHUHQ'HSHUVSHFWLHYHQYRRU%HQ&ORFDWLHVHQ ZLQNHOORFDWLHVLQGRUSHQNOHLQHUHHQPLGGHOJURWHVWHGHQ]LMQPHHURQ]HNHU 2YHULJHQVELHGWGH]HRQWZLNNHOLQJRRNNDQVHQ3DUWLFXOLHUHEHOHJJHUVNULMJHQPRJHOLMNKHGHQ RPYRRUKHHQGXUHZLQNHOSDQGHQYRRUODJHUHSULM]HQRYHUWHQHPHQ'H]HSDQGHQNXQQHQ]H RSQLHXZDOVZLQNHOYHUKXUHQRIKHUEHVWHPPHQWRWDQGHUHIXQFWLHV$OGXVRQWVWDDWYRRU GRRU startende winkeliers, dienstverleners, horeca, of andere ondernemers de kans om op een nieuwe SOHNWHJHQHHQUHODWLHIODJHKXXUSULMVKXQEHGULMIWHH[SORLWHUHQ9RRUYHHOZRQLQJ]RHNHQGHQ]LMQ YRRUPDOLJHZLQNHOSDQGHQDDQWUHNNHOLMNHORFDWLHVRPWHZRQHQ2RNELMNOHLQH]RUJDDQELHGHUV]LMQ dergelijke locaties in trek. Veel gemeenten spelen in op de gevolgen van digitalisering voor winkelgebieden. Ze willen een DDQERGYDQZLQNHOVEHKRXGHQGDWYRRU]LHWLQHHQJRHGYRRU]LHQLQJHQQLYHDXHQELMGUDDJWDDQGH OHHIEDDUKHLG:DDUZLQNHOOHHJVWDQGVHULHX]HYRUPHQDDQQHHPWSUREHUHQ]HGDDURPVDPHQPHW YDVWJRHGHLJHQDUHQZLQNHOLHUVHQPDNHODDUVWRWJHELHGVUHJLHWHNRPHQ]RGDWZLQNHOJHELHGHQ gecontroleerd compacter worden. Ook provincies kunnen een actievere rol vervullen door voor UHJLRQDOHDIVWHPPLQJYDQGHWDLOKDQGHOVRQWZLNNHOLQJHQWH]RUJHQ De trend dat consumenten in toenemende mate winkelen via webshops en producten laten WKXLVEH]RUJHQRI]HOIRSKDOHQELMHHQDIKDDOSXQWKHHIWJHYROJHQYRRUGHUXLPWHOLMNHRUGHQLQJ 'H]HZRUGWLQVWHUNHPDWHJHVWXXUGGRRUGHSXEOLHNHVHFWRU/DJHUHRYHUKHGHQPRHWHQPHHU RRJNULMJHQYRRUQLHXZHãYHUNHHUVHQNRRSVWURPHQâ]RGDWGHFRQVXPHQWRSWLPDDONDQZRUGHQ gefaciliteerd. Zo is het wenselijk dat voor afhaalpunten makkelijker vergunningen kunnen ZRUGHQYHUNUHJHQ'HWDLOKDQGHO1HGHUODQGGHðQLHHUWHHQDIKDDOSXQWDOVHHQORFDWLHòLQRIQDDVW een bestaande winkel of ‘stand alone’ – waar de consument uitsluitend via internet bestelde JRHGHUHQNDQDIKDOHQHQUHWRXUQHUHQ'HRSVODJYDQGH]HEHVWHOGHJRHGHUHQYLQGWJHGXUHQGH een korte periode plaats en er is geen uitstalling ten behoeve van verkoop of overige activiteiten.
Web & Winkel | 13
2.3
Waarborg betrouwbaar en efficiënt betalingsverkeer
'RRUGHRSNRPVWYDQZHEZLQNHOVHQRPQLFKDQQHOGHWDLOKDQGHOZLOGHFRQVXPHQWNXQQHQ DIUHNHQHQHQJHEUXLNPDNHQYDQYHUVFKLOOHQGHEHWDDOPHWKRGHQ2υLQHHQRQOLQHORSHQKLHUGRRU HONDDUKHHQ$DQELHGHUVLQKHWEHWDOLQJVYHUNHHURSHUHUHQLQPLGGHOVRYHUGHNDQDOHQKHHQ]RDOV L'($/HQPRELHOL'($/'DDUQDDVWOHJJHQVWHHGVPHHUDDQELHGHUV]RDOV3D\SDO]LFKWRHRSGH omnichannel betaalwereld. +HW1HGHUODQGVHEHWDOLQJVYHUNHHULVLQ(XURSHHVSHUVSHFWLHI]HHUHτFLÕQW'DQN]LMHHQJRHGH VDPHQZHUNLQJWXVVHQRYHUKHLGZLQNHOLHUVHQEDQNHQLVKHWJHOXNWKHWUHODWLHILQHτFLÕQWH FRQWDQWHJHOGWHUXJWHGULQJHQ'HWDULHYHQYRRUKHWSLQEHWDOLQJVYHUNHHU]LMQODDJ'HWDLOKDQGHO 1HGHUODQGVWUHHIWHUQDDUGDWLHGHUHHOHNWURQLVFKHEHWDDOWUDQVDFWLHTXDNRVWHQYHUJHOLMNEDDULV met een pinbetaling. ,QHHQRPQLFKDQQHOEHWDDORPJHYLQJVWDDQZLQNHOLHUVYRRUGHXLWGDJLQJRPGHMXLVWHNHX]H WHPDNHQXLWKHWHLQGHOR]HDDQERGDDQQLHXZHEHWDDOSURGXFWHQ'HQNDDQQLHXZHYRUPHQ YDQGLJLWDOHNDVVDâVEHWDDODXWRPDWHQHQEHWDDOYHUZHUNHUV0HWKHWRRJRSHHQHτFLÕQW betalingsverkeer willen winkeliers voorkomen dat er onnodige investeringen worden gedaan. 'HWDLOKDQGHO1HGHUODQGVWUHHIWGDDURPQDDUVWDQGDDUGLVDWLHYDQEDVLVIXQFWLRQDOLWHLWHQ2SGH]H PDQLHUYRRUNRPHQZLQNHOLHUVQXWWHOR]HLQYHVWHULQJHQHQãORFNHGLQâVLWXDWLHV In de omnichannel betaalwereld wordt, mede door de introductie van de mobile wallet, steeds YDNHUJHEUXLNJHPDDNWYDQHHQPL[DDQEHWDDOSURGXFWHQ2PHτFLÕQWEHWDOLQJVYHUNHHU WHZDDUERUJHQLVKHWYDQEHODQJGDWZLQNHOLHUVGHNHX]HYULMKHLGKHEEHQLQKHWDFFHSWHUHQ YDQEHWDDOPHWKRGHQ,HGHUHSDUWQHULQGHEHWDDONHWHQKHHIW]LMQHLJHQYHUDQWZRRUGHOLMNKHLG 0RPHQWHHOGUHLJWHHQYHUVFKXLYLQJLQYHUDQWZRRUGHOLMNKHLGòOLDELOLW\VKLIWòZDDUELMGHNRVWHQHQ DDQVSUDNHOLMNKHLGELMEHWDOHQVWHHGVYDNHUELMGHZLQNHOLHUZRUGHQQHHUJHOHJG'H]HRQWZLNNHOLQJ moet stoppen. Klanten en winkeliers moeten erop kunnen vertrouwen dat het betalingsverkeer te allen tijde JRHGIXQFWLRQHHUW+HWLVGDDURPYDQEHODQJGDW'H1HGHUODQGVFKH%DQN '1% VWUHQJRSWUHHGW ULFKWLQJGHEDQFDLUHVHFWRULQGLHQ]LMQDODWLJLVELMKHWWHJHQJDDQYDQVWRULQJHQ'LWJHOGWYRRUDOOH EHWDDOSURGXFWHQLQGHRPQLFKDQQHOEHWDDORPJHYLQJ]RDOVSLQEHWDOLQJHQ3D\SDOHQL'($/ 6SHFLDOHDDQGDFKWJDDWXLWQDDUGHWHOHFRPVHFWRU'H]HVHFWRUNDPSWYDDNPHWVWRULQJHQ 0HHUGDQGHKHOIWYDQGHWRRQEDQNRP]HWZRUGWHOHNWURQLVFKDIJHUHNHQGHQPDDNWGXVJHEUXLN YDQGDWDFRPPXQLFDWLH'RRURPQLFKDQQHOEHWDDOPHWKRGHQ]DOKHWDDQGHHOHOHNWURQLVFKH betalingen verder stijgen. De telecomsector moet daarom hard werken aan het storingsvrij PDNHQYDQGDWDZHUNHQ2RNPRHWGHVHFWRUVWUHYHQQDDUHHQSURFHQWGHNNLQJVJUDDGYRRU PRELHOEHWDOHQ5HJHOPDWLJORSHQEH]RUJGLHQVWHQHUWHJHQDDQGDWPRELHOHSLQDSSDUDWHQQLHW functioneren doordat er in landelijke gebieden geen netwerkdekking is. Een actuele discussie is de verkoop van betaalgegevens door de bancaire sector. Voor 'HWDLOKDQGHO1HGHUODQGJDDWHHQEHWURXZEDDUEHWDOLQJVYHUNHHUYRRUDOOHV'LWPDJQLHWLQKHW JHGLQJNRPHQ'HWDLOKDQGHO1HGHUODQGOHWHUGDDURPRSGDWLQGH]HGLVFXVVLHDOOHSDUWLMHQ inclusief winkeliers, worden gehoord.
2.4
Pas belastingstelsel aan nieuwe economie aan
'RRUGDWGHFRQVXPHQWGDQN]LMKHWZHUHOGZLMGHZHE]LFKRYHUGHODQGVJUHQ]HQKHHQRULÕQWHHUW QHHPWGHQRRG]DDNWRHRPGHEHSULM]LQJYDQFRQVXPSWLHYLDELMYRRUEHHOGEWZLQWHUQDWLRQDDO WHEH]LHQ8LWJDQJVSXQWYRRU'HWDLOKDQGHO1HGHUODQGLVGDWZLQNHOLHUVJHHQFRQFXUUHQWLHQDGHHO mogen ondervinden door dergelijke verschillen. ,Q(XURSDJHOGWKHWSULQFLSHãFRXQWU\RIGHVWLQDWLRQâ'LWSULQFLSHKRXGWLQGDWEWZLQUHNHQLQJ wordt gebracht conform het geldende tarief in het land van consumptie. Voor goederen is HURYHULJHQVHHQRQGHUJUHQVYDQHHQRP]HWYDQGHZLQNHOLHUYDQHXURRI HXURDIKDQNHOLMNYDQKHWODQGYDQEHVWHPPLQJ2QGHUGH]HJUHQVNDQKHWEWZWDULHIZRUGHQ JHKDQWHHUGZDDUGHZLQNHOJHYHVWLJGLV'LWLV]RJHUHJHOGPHWKHWRRJRSDGPLQLVWUDWLHYH lastenverlichting, maar werkt natuurlijk ook marktverstorend. 9RRUVRRUWJHOLMNHJRHGHUHQHQGLHQVWHQPRHWKHW]HOIGHEHODVWLQJWDULHIJHOGHQ9RRUHERRNV JHOGWHFKWHUKHWKRJHEWZWDULHIYDQWHUZLMOYRRUKHW]HOIGHJHGUXNWHERHNKHWODJHWDULHI YDQJHOGW$OPHWDO]LMQ1HGHUODQGVHHERRNVQLHWWHPLQPHHVWDOHHQVWXNJRHGNRSHUGDQGH SDSLHUHQYHUVLH2RNGHYRRUQHPHQVYDQKHWNDELQHWRPGH:HWRSGHNDQVVSHOHQWHZLM]LJHQ ]RXGHQPHWKHWRRJRSGHEHODVWLQJHQQRJHHQVWHJHQKHWOLFKWPRHWHQZRUGHQJHKRXGHQ+HW conceptwetsvoorstel is bedoeld om kansspelen via internet te reguleren en maakt daarbij een RQGHUVFKHLGLQNDQVVSHOEHODVWLQJ 9RRUOHJDOHNDQVVSHOHQGLHRSDIVWDQGZRUGHQDDQJHERGHQ GHQNDDQSRNHUHQ PRHWHHQEHODVWLQJWDULHIYDQRSGHXLWWHNHUHQSULMVJHOGHQ9RRU OHJDOHNDQVVSHOHQ]RDOVGH6WDDWVORWHULMZLOKHWNDELQHWHHQWDULHIYDQ KDQWHUHQ:LQNHOLHUV LQ1HGHUODQGGLHORWHQYHUNRSHQRQGHUYLQGHQGLHQWHQJHYROJHHHQFRQFXUUHQWLHQDGHHO+HWLV voor de consument daardoor immers aantrekkelijker om alleen op afstand te spelen, omdat GHQHWWRSULMVEHGXLGHQGKRJHU]DO]LMQ'H5DDGYDQ6WDWHKHHIWLQ]LMQDGYLHVHHQYHUQLHWLJHQG RRUGHHOJHJHYHQRYHUGH]HWDULHIGLσHUHQWLDWLH 9DQDIJHOGWLQGH(8KHWãFRXQWU\RIGHVWLQDWLRQâSULQFLSH %WR& YRRUUHWDLOGLHQVWHQWH weten telecom, broadcasting en elektronische diensten. Tot dan is er dus nog een verschil in de belasting van bijvoorbeeld e-boeken, die als dienst worden aangemerkt. Hierdoor is het DDQWUHNNHOLMNHURPYDQXLWELMYRRUEHHOG/X[HPEXUJZDDUHHQODJHUEWZWDULHIJHOGWYRRUGH]H elektronische dienst, e-boeken te leveren. Voor levering van diensten van buiten de EU geldt voor de btw-afdracht reeds het land van bestemming principe. +HWSULQFLSHYDQãFRXQWU\RIGHVWLQDWLRQâEHWHNHQWHHQLQðVFDDORS]LFKWJHOLMNVSHHOYHOGPDDU H[WUDFRPSOH[LWHLWTXDDGPLQLVWUDWLHYHODVWHQ,PPHUVHHQZLQNHOLHUGLHXLWOHYHUWLQHHQDQGHU EU-land, dient de btw-administratie daar, in elke lidstaat, geregeld te hebben. Om ondernemers KLHULQWHJHPRHWWHNRPHQZRUGWGH0LQL2QH6WRS6KRS 0266 LQJHĺPSOHPHQWHHUGLQGH EU. In het land van vestiging kan de winkelier dan de btw afdragen ten behoeve van het land ZDDUKHWSURGXFWQDDUWRHZRUGWJH]RQGHQHQJHFRQVXPHHUG'H]H0266JHOGWRYHULJHQVQLHW voor de meeste diensten en producten. 2RN]LMQHUEWZYULMVWHOOLQJHQHQYULMVWHOOLQJYDQLQYRHUKHτQJHQYRRU(XURSHVHFRQVXPHQWHQGLH ]HOISURGXFWHQLQYRHUHQYDQEXLWHQGH(83URGXFWHQ]LMQLQ1HGHUODQGWRWHHQEHGUDJYDQ HXURYULMJHVWHOGYDQ]RZHOEWZDOVLQYRHUKHτQJHQ,QVRPPLJHDQGHUHOLGVWDWHQJHOGWHHQJUHQV YDQHXUR3DUWLFXOLHUHQ]LMQLQJHYDOYDQGHLQYRHUYDQSURGXFWHQLQGHSULMVFDWHJRULHYDQ WRWHXURYULMJHVWHOGYDQLQYRHUKHτQJHQ8LWJH]RQGHUGYDQGHYULMVWHOOLQJHQ]LMQDOFRKRO SDUIXPHQUHXNZDWHUHQWDEDN/LGVWDWHQPRJHQGHYULMVWHOOLQJHQLQJHYDOYDQNRRSRSDIVWDQG ZHEYHUNRRS QXDO]HOIVWDQGLJDIVFKDσHQ(HQðVFDOHH[SHUWJURHSYDQGH(XURSHVH&RPPLVVLH NZDOLðFHHUGHGH]HYULMVWHOOLQJYDQEWZLQPHLDOVPDUNWYHUVWRUHQG'H(XURSHVH&RPPLVVLH VWXGHHUWRSGHHσHFWHQYDQHHQHYHQWXHOHDIVFKDτQJYDQJHQRHPGHYULMVWHOOLQJHQ Een ander belangrijk punt is dat door het grensoverschrijdende karakter van de digitale economie er voortgang moet worden gerealiseerd op het gebied van de vennootschapsbelasting bij het DDQSDNNHQYDQEHODVWLQJRQWGXLNLQJHQDJUHVVLHYHðVFDOHSODQQLQJ%LQQHQKHWYHUEDQGYDQGH (XURSHVH8QLHPRHWHQGDDURPVWDSSHQZRUGHQJH]HWRPVFKDGHOLMNHEHODVWLQJFRQFXUUHQWLH WHJHQWHJDDQ'HQNELMYRRUEHHOGDDQGHKHU]LHQLQJYDQWUDQVIHUSULFLQJUHJHOVHQKHU]LHQLQJYDQ GHUHJHOVYRRUKHWEHSDOHQYDQGHKHτQJVJURQGVODJYRRUGHYHQQRRWVFKDSVEHODVWLQJ
14 | Web & Winkel
Web & Winkel | 15
2.5
Zorg voor verantwoorde verkoop bijzondere goederen
'HYULMHYHUNRRSYDQVRPPLJHDUWLNHOHQLVLQ1HGHUODQGDDQEHSHUNLQJHQRQGHUKHYLJ'HQNDDQ DOFRKROVSHOOHQHQDQGHUHHQWHUWDLQPHQWSURGXFWHQWDEDNYXXUZHUNHQ ]HOI]RUJ PHGLFLMQHQ$DQ GHZLQNHOLHUZRUGHQELM]RQGHUHHLVHQJHVWHOG'DDUELMJDDWKHWELMYRRUEHHOGRPKHWJHYHQYDQ YRRUOLFKWLQJHQQDOHYLQJYDQUHJHOVWHQDDQ]LHQYDQGHFRQWUROHYDQGHOHHIWLMGYDQNRSHUV,QHHQ aantal gevallen is voor verkoop een vergunning vereist. 'HEHSHUNLQJHQDDQGHYHUNRRS]LMQGRRUJDDQVLQJHVWHOGPHWKHWRRJRSEHVFKHUPLQJ YDQYRONVJH]RQGKHLGYHLOLJKHLGHQVRFLDOHZDDUGHQ'HRPJDQJPHWGH]HUHJHOVLVHHQ JH]DPHQOLMNHPDDWVFKDSSHOLMNHYHUDQWZRRUGHOLMNKHLGGLHZLQNHOEUDQFKHVKHWEHVWHLQRYHUOHJ LQYXOOHQ'HWDLOKDQGHO1HGHUODQGLVKLHUJURRWYRRUVWDQGHUYDQ:HOZRUGWJHFRQVWDWHHUGGDW de beperkingen als onbillijk kunnen worden ervaren vanwege het feit dat de detailhandel in WRHQHPHQGHPDWHYHUVFKLOOHQGHYHUNRRSNDQDOHQ RσHQRQOLQH JHEUXLNWHQGDWFRQVXPHQWHQ PDNNHOLMNHU]HOINXQQHQNRSHQLQKHWEXLWHQODQG9RRURQOLQHWDEDNVYHUNRSHQ]LMQ(XURSHVH regels opgesteld die lidstaten de mogelijkheid bieden om grensoverschrijdende aankopen te YHUELHGHQ1LHWWHPLQLVRQWGXLNLQJYDQGLHUHJHOVHHQYRXGLJHUJHZRUGHQ+HWLVGDDURP]DDNGDW 1HGHUODQGVHPDDWUHJHOHQYRRUELM]RQGHUHJRHGHUHQ]RYHHOPRJHOLMNRYHUHHQNRPHQPHWDQGHUH EU-landen, om ontduiking door bedrijven en consumenten te voorkomen.
2.6
Vernieuw arbeidsvaardigheden en –voorwaarden
'LJLWDOLVHULQJFUHÕHUWYRRUZLQNHOVQLHXZHEHKRHIWHDDQZHUNQHPHUVLQGRPHLQHQDOV LQIRUPDWLHWHFKQRORJLH ,7 PDUNHWLQJLQNRRSHQORJLVWLHN,QVRPPLJHVHJPHQWHQYDQGH DUEHLGVPDUNWLVVSUDNHYDQVFKDDUVWH+HWJDDWGDQRPVRIWZDUHHQV\VWHHPLQJHQLHXUVHQGDWD analisten. In toenemende mate moet ook verkooppersoneel worden bijgeschoold om met informatietechnologie te kunnen werken. Bijvoorbeeld om in de winkel voor een klant te kunnen nagaan of een bepaald product in voorraad is of om een product voor een consument online WHEHVWHOOHQHQWKXLVWHODWHQEH]RUJHQ,QGHEHURHSVSURðHOHQYDQGHGLYHUVHIXQFWLHVLQGH GHWDLOKDQGHOZRUGWGH]HRQWZLNNHOLQJVWHHGV]LFKWEDDUGHUZDDUGRRURRNKHWEHURHSVRQGHUZLMV voor de detailhandel moet worden aangepast. 'HDUEHLGVYRRUZDDUGHQGLH]LMQDIJHVSURNHQLQGHFDRâVLQGHGHWDLOKDQGHOKRXGHQQRJ onvoldoende rekening met digitalisering, de opkomst van nieuwe verkoopkanalen, de integratie daarvan met bestaande kanalen en de gevolgen van digitalisering op de winkelvloer of in bijvoorbeeld de distributiecentra. ,QGHSUDNWLMNEOLMNHQYHHORQOLQHVSHOHUVQLHWRQGHUHHQFDRWHYDOOHQPDDUKXQRυLQH concurrenten wel. Dat schept mogelijkerwijs ongelijke concurrentievoorwaarden. Dit geldt ook voor detailhandelsondernemingen die een gedeelte van hun – vaak logistieke – activiteiten hebben overgedragen aan andere, niet-detailhandelsondernemingen, wanneer de daar geldende DUEHLGVYRRUZDDUGHQ VWHUN DIZLMNHQYDQGLHLQGHGHWDLOKDQGHOVRQGHUQHPLQJHQ]HOI'DWJHOGW YRRUDOYRRUGHDUEHLGVYRRUZDDUGHQYRRUKHWZHUNHQEXLWHQGHQRUPDOHZLQNHOWLMGHQ DYRQG QDFKW]DWHUGDJHQ]RQGDJ ,Q'XLWVODQGKHEEHQGHYDNERQGHQLQGDWYHUEDQGDFWLHVJHYRHUG WHJHQ$PD]RQGLHGHORJLVWLHNHDFWLYLWHLWHQKHHIWXLWEHVWHHGDDQRQGHUQHPLQJHQPHWPLQGHUH arbeidsvoorwaarden. Om op dit gebied verdere ongelijkheid in concurrentievoorwaarden te voorkomen moeten die arbeidsvoorwaarden gelijkwaardiger worden.
2.7
Bescherm privacy consument op werkbare wijze
'HGHWDLOKDQGHONHQWYDQRXGVKHUKHWDGDJLXP .HQXZNODQW,QIRUPDWLHWHFKQRORJLHEUHQJWZDW dat betreft veel nieuwe mogelijkheden. Met middelen als klantenkaarten, cookies op websites HQVRFLDOHPHGLDNDQPHHULQ]LFKWLQGHLQWHUHVVHVHQKHWDDQNRRSJHGUDJYDQLQGLYLGXHOH consumenten worden verkregen. Die kennis kan door winkeliers worden benut om bestaande NODQWHQEHWHUYDQGLHQVWWH]LMQHQKXQOR\DOLWHLWDDQGHZLQNHOWHYHUJURWHQ'LHNHQQLVLVRRN nuttig om nieuwe klanten te werven. Het mes snijdt nadrukkelijk aan twee kanten. De consument kan steeds meer maatwerk krijgen. Dat is makkelijk en spaart tijd. Een voorbeeld is online boodschappen doen. Als je vijftig of meer artikelen online wil aankopen LVGDWDOVQHOFRPSOH[6XSHUPDUNWHQPDNHQGLWGDDURPOLHIVW]RHHQYRXGLJPRJHOLMN]RGDWGH NODQWELMYRRUEHHOGQLHWPHWHHQRYHUORDGDDQDVVRUWLPHQWVNHX]HWHPDNHQNULMJW0DDURPGDW WHUHDOLVHUHQKHEEHQ]HSHUVRRQOLMNHJHJHYHQVQRGLJJHNRSSHOGDDQKLVWRULVFKHJHJHYHQVRYHU DDQNRRSJHGUDJ=RNXQQHQVXSHUPDUNWHQJHULFKWSURGXFWHQDDQELHGHQHQ]HOIVGHFRQVXPHQW HURSZLM]HQGDWEHSDDOGHSURGXFWHQZDDUVFKLMQOLMNPRHWHQZRUGHQDDQJHYXOGRPGDWGH FRQVXPHQWJHPLGGHOGHHQVLQGH]RYHHOWLMGZDVSRHGHURIWRLOHWSDSLHUNRRSW'H]HZHUNZLM]H EHVSDDUWGHFRQVXPHQWRRNHUJHUQLV:DDURP]RXKLMLPPHUVELHUDDQELHGLQJHQPRHWHQ RQWYDQJHQDOVKLMJHHQDOFRKROGULQNWRIDOOHHQZLMQ" 0DDUGLWVRRUWPDDWZHUNGLHQVWYHUOHQLQJYHURQGHUVWHOWZHOGDWGHFRQVXPHQWEHUHLGLVLQ]DJH WHJHYHQLQ]LMQLQWHUHVVHVHQDDQNRRSJHGUDJ+LHUELMNRPHQSULYDF\GLVFXVVLHVRPGHKRHN NLMNHQ'HWDLOKDQGHO1HGHUODQGVWHXQWGH(XURSHVH&RPPLVVLHLQGH]LHQVZLM]HGDWLQGLYLGXHOH NODQWJHJHYHQVDOOHHQPRJHQZRUGHQYHU]DPHOGHQJHEUXLNWPHWLQVWHPPLQJYDQGHNODQW 'DWLVKHWPHHVWWUDQVSDUDQW'DDUELM]HW'HWDLOKDQGHO1HGHUODQGZHOLQRSSURSRUWLRQDOLWHLWLQ EHVFKHUPLQJYDQSHUVRRQVJHJHYHQV=RQDPKHW(XURSHHV3DUOHPHQWLQPDDUW LQKHW NDGHUYDQGHKHU]LHQLQJYDQGH(XURSHVHUHJHOVYRRUSHUVRRQVJHJHYHQVEHVFKHUPLQJ KHW VWDQGSXQWLQGDWZLQNHOVGLHGHJHJHYHQVYDQPHHUGDQNODQWHQYHUZHUNHQYHUSOLFKWHHQ IXQFWLRQDULVYRRUJHJHYHQVEHVFKHUPLQJLQGLHQVWPRHWHQKHEEHQ'HWDLOKDQGHO1HGHUODQGYLQGW dat disproportioneel. De door het Europees Parlement voorgestane functionaris voor gegevensbescherming moet een gedegen kennis hebben van de inhoud en toepassing van de wettelijke regels LQ]DNHJHJHYHQVEHVFKHUPLQJRQDIKDQNHOLMNNXQQHQRSHUHUHQHQHHQVSHFLDOHEHVFKHUPLQJ WHJHQRQWVODJNULMJHQ'H(XURSHVH&RPPLVVLHGHHGKHWPHHUUHDOLVWLVFKHYRRUVWHORPHHQ GHUJHOLMNHIXQFWLRQDULVHQNHOYHUSOLFKWWHVWHOOHQYRRUEHGULMYHQYDQDISHUVRQHQGLHYHHO persoonsgegevens verwerken. Maar het Europees Parlement heeft dat geamendeerd door de YHUSOLFKWLQJLQKHWOHYHQWHURHSHQYRRUEHGULMYHQGLHJHJHYHQVYHUZHUNHQYDQPHHUGDQ NODQWHQ'LWRPGDWHUWHFKQRORJLHEHGULMYHQ]LMQGLHPDDUHHQEHSHUNWDDQWDOPHQVHQLQGLHQVW hebben, maar veel persoonsgegevens verwerken. 'HWDLOKDQGHO1HGHUODQGNHHUW]LFKWHJHQKHWORVODWHQYDQGHRPYDQJYDQKHWEHGULMIDOVFULWHULXP *RHGHUHJHOVYRRUGHEHVFKHUPLQJYDQSULYDF\]LMQYDQYLWDDOEHODQJYRRUKHWYHUWURXZHQYDQ FRQVXPHQWHQ0DDUKHWNDQQLHWGHEHGRHOLQJ]LMQGDWHHQVSHHOJRHGZLQNHOPHWZHUNQHPHUV GLHGHWRHVWHPPLQJYDQHHQSDDUGXL]HQGNODQWHQKHHIWRPKXQDDQNRRSJHJHYHQVWHJHEUXLNHQ ZRUGWRSJH]DGHOGPHWGHYHUSOLFKWLQJHHQVSHFLDOHSHUVRRQVJHJHYHQVEHVFKHUPHUDDQWHVWHOOHQ YRRUYHOHWLHQGXL]HQGHQHXURâVSHUMDDU 'HWDLOKDQGHO1HGHUODQGKHHIWGH5DDGYDQ0LQLVWHUV]LMQGHPHGHZHWJHYHURSJHURHSHQ ZLQNHOLHUVYDQGHGRRUKHW(XURSHHV3DUOHPHQWJHZHQVWHYHUSOLFKWLQJXLWWH]RQGHUHQ'LH XLW]RQGHULQJ]RXPRHWHQJHOGHQDOVKHWYHU]DPHOHQHQYHUZHUNHQYDQSHUVRRQVJHJHYHQVQLHWWRW hun economische hoofdactiviteit behoort en risico op misbruik van gegevens gering is. Dit soort verplichtingen moeten alleen gelden voor grote ondernemingen, waaronder bedrijven DOV)DFHERRN*RRJOHHQ7ZLWWHU=LMYHU]DPHOHQPDVVDDOJHJHYHQVYDQKXQJHEUXLNHUVRP]H WHJHQEHWDOLQJDDQWHELHGHQDDQDGYHUWHHUGHUVHQDQGHUHFRPPHUFLHHOJHĺQWHUHVVHHUGHQ+HW ULVLFRRSLQEUHXNRSSULYDF\LVKLHUUHÕHOHQUDDNWGRRUGHVFKDDOZDDURSJHJHYHQVZRUGHQ YHU]DPHOGHQYHUZHUNWSRWHQWLHHOYHHOPHQVHQ
16 | Web & Winkel
Web & Winkel | 17
Het gaat daarbij overigens ook soms om bedrijven die veel minder naamsbekendheid hebben. =RFODLPWHHQEHGULMIDOV$F[LRPGHJHJHYHQVYDQPHHUGDQPLOMRHQPHQVHQRYHUGHJHKHOH ZHUHOGWHYHU]DPHOHQ+LHUPHHZRUGHQ]RJHKHWHQãPDVWHUSURðOHVâJHFUHÕHUGGLHDDQNRSHQ LQZLQNHOVFRPELQHUHQPHWVXUIJHGUDJRQOLQHDDQNRSHQHQ]DNHQDOVLQNRPHQVFDWHJRULHHQ politieke voorkeur.
2.8
Maak wet- en regelgeving ‘digital proof’
Digitalisering noopt tot nieuwe wet- en regelgeving en aanpassing van bestaande wet- en regelgeving. Om Europese wet- en regelgeving digital proof te maken werken Europese detailhandelsassociaties aan een e-commerce of omnichannel test. Dat kan overheid en politiek KHOSHQRPWRWUHJHOJHYLQJWHNRPHQGLH]RZHOJHVFKLNWLVYRRURυLQHDOVRQOLQHYHUNRRSNDQDOHQ 'LWVRRUWWHVWHQLVUHODWLHIHHQYRXGLJ=HEHVWDDQXLWGULHEHODQJULMNHYUDJHQ 1. 2.
3.
6WHOWGHKXLGLJHZHWRIKHWZHWVYRRUVWHOYHUVFKLOOHQGHHLVHQDDQRQOLQHHQRυLQHZLQNHOV" :HWWHOLMNHYHUVFKLOOHQWXVVHQPDUNHWLQJNDQDOHQPRHWHQ]RYHHOPRJHOLMNZRUGHQWHJHQJHJDDQ Stelt de huidige wet of het wetsvoorstel afwijkende eisen aan grensoverschrijdend YHUNRSHQ"9RRUEHHOGHQ]LMQQDWLRQDOHHWLNHWWHULQJVHLVHQSURGXFWWHVWHLVHQHQYHUVFKLOOHQLQ consumentenbeschermingsrecht. Biedt de huidige wet of het wetsvoorstel lidstaten de ruimte om bij implementatie in nationale ZHWJHYLQJHLJHQEHOHLGVYRRUNHXUHQWRHWHSDVVHQ"+HODDVLVHUQRJVWHHGVHHQODSSHQGHNHQ van nationale regels in plaats van daadwerkelijk uniforme Europese voorschriften.
'HWDLOKDQGHO1HGHUODQGSOHLWYRRUKHWJHEUXLNYDQGLWVRRUWYUDJHQGRRUDPEWHQDUHQHQSROLWLFL Zo kunnen digitalisering en de kansen die dit biedt voor winkel, consument en maatschappij benut worden. In bijlage 1 is een lijst van nog enkele andere kwesties opgenomen die de groei YDQRPQLFKDQQHOUHPPHQ+HWJDDWKHWEHVWHNYDQGLWSDSHUWHEXLWHQ]HDOOHQLQGHWDLOWH bespreken.
SLOTWOORD
18 | Web & Winkel
Web & Winkel | 19
Slotwoord Digitalisering grijpt geleidelijk aan diep in detailhandel en maatschappij in. Ook de consument HUYDDUWGHJHYROJHQ6RPPLJHGDDUYDQ]DOKLMSRVLWLHIZDDUGHUHQ]RDOVKHWJHPDNGDWWKXLVNDQ worden gewinkeld en de enorme toename van de mogelijkheden tot prijs- en productvergelijking. $QGHUH]DNHQEDUHQZHOOLFKW]RUJHQ]RDOVGHYUDDJRIELMKHWWRHQHPHQGJHEUXLNYDQ]LMQNODQWJHJHYHQV]LMQSULYDF\QRJZHODIGRHQGHZRUGWEHVFKHUPG 2RNZLQNHOLHUVZLNNHQHQZHJHQ6RPPLJHQUXLNHQNDQVHQDQGHUH]LHQEHGUHLJLQJHQ,QKHW eerder aangehaalde rapport Winkelgebied van de toekomst wordt de verwachting uitgesproken GDWGLJLWDOLVHULQJZDDUVFKLMQOLMNYHUGHUHðOLDOLVHULQJYDQZLQNHOJHELHGHQVWLPXOHHUW*URWHZLQNHONHWHQVKHEEHQGLNZLMOVHHQVWHUNHRQOLQHHQRυLQHDDQZH]LJKHLGHQYROGRHQGHPDUNHWLQJPLGGHOHQYRRUGHMXLVWHUHVHDUFK GHYHORSPHQWRPGHDDQGDFKWYDQKXQGRHOJURHSWHJULMSHQ+HW YRRUWGXUHQGDFWLHI]LMQRSGLYHUVHPDUNHWLQJHQYHUNRRSNDQDOHQYHUJWHHQñLQNHLQYHVWHULQJGXV schaalvoordelen spelen bij omnichannel detailhandel een belangrijke rol. 2PGHJXQVWYDQGHFRQVXPHQWWHEHKRXGHQ]XOOHQYROJHQVGHDXWHXUVYDQKHWYRRUQRHPGH UDSSRUWNOHLQHZLQNHOLHUVVOLPPRHWHQ]LMQHQDOWHUQDWLHYHPDUNHWLQJVWUDWHJLHÕQPRHWHQLQ]HWWHQ RPRYHUHLQGWHEOLMYHQ7HJHQGH]HDFKWHUJURQGVWHPWKHWWRWRSWLPLVPHGDWHULQPLGGHOVQLHXwe mogelijkheden ontstaan voor kleine detailhandelsbedrijven om de slag naar omnichannel te PDNHQ=HNXQQHQ]LFKWHJHQRYHU]LFKWHOLMNHNRVWHQDDQVOXLWHQELMGLJLWDOHPDUNWSODDWVHQ+LHUGRRUKRHYHQ]HJHHQHLJHQZHEVLWHWHERXZHQ6RPPLJHPDUNWSODDWVHQZDNHQRRNRYHUKHW ELQQHQNRPHQYDQEHWDOLQJHQHQELHGHQGLHQVWHQDOVFDOOFHQWHUVYHU]HQGLQJHQHQYHUZHUNLQJYDQ retourstromen aan. Ook blijkt de digitalisering een drijvende kracht achter andere vormen van FRPPHUFLÕOHVDPHQZHUNLQJWXVVHQELMYRRUEHHOG]HOIVWDQGLJHZLQNHOLHUV=LMPDNHQGDQDIVSUDNHQ RPJH]DPHQOLMNRQOLQHWHYHUNRSHQ2XGHWLMGHQKHUOHYHQYRRUGHFRŌSHUDWLHV +HWGUDDJYODNYRRUGLJLWDOLVHULQJ]DOVWHHGVVWHYLJHUZRUGHQYHUZDFKW-RKQ+LJJLQV+LMLVGHGLUHFWHXUYDQ'LJLWDO(XURSHHHQ(XURSHVHEHODQJHQRUJDQLVDWLHGLH]LFKRQGHUPHHULQ]HWYRRUÒÒQ Europese detailhandelsmarkt, waarin consumenten vol vertrouwen overal in de Europese Unie RQOLQHKXQDDQNRSHQNXQQHQGRHQì,QKXQKDUWúVWHOW+LJJLQVìZHWHQPHQVHQGDW]HPHWKXQ WLMGPHHPRHWHQHQGDW]H]LFKGDDURPPRHWHQDDQSDVVHQú
“Het draagvlak voor digitalisering zal steeds steviger worden.”
20 | Web & Winkel
BRONNENLIJST
Web & Winkel | 21
Bronnenlijst •
$QHZ6WDUWIRU(XURSH 0\$JHQGDIRU-REV*URZWK)DLUQHVVDQG'HPRFUDWLF&KDQJH 3ROL-
Bijlage 1: Overige barrières die de groei van omnichannel remmen •
WLFDO*XLGHOLQHVIRUWKHQH[W(XURSHDQ&RPPLVVLRQ-HDQ&ODXGH-XQFNHU-XO\
PRHWHQGLYHUVHDQGHUHEDUULÑUHVZRUGHQZHJJHQRPHQ •
•
2PZLQNHOLHUVGLHRPQLFKDQQHORQGHUQHPHQGHJHOHJHQKHLGWHJHYHQ]LFKWHRQWZLNNHOHQ &RQVXPHQWHQUHFKWHQPRHWHQ(XURSHHVZRUGHQJHKDUPRQLVHHUG'LWJHOGWYRRUDOYRRUFRQ-
%ULFNVDQG&OLFNV 5HWKLQNLQJ5HWDLODQG5HDO(VWDWHLQWKH(FRPPHUFH(UD5HVHDUFKUHSRUW
tractvoorwaarden en garanties. De consument moet evenwichtige garanties krijgen, waarbij
55(()5HDOHVWDWHSDUWRI'HXWVFKH%DQN*URXS-XO\
bij voorkeur wordt gewerkt met laagdrempelige regelingen voor alternatieve geschillenbeVOHFKWLQJ
•
%ULQJLQJHFRPPHUFHEHQHðWVWRFRQVXPHUV(XURSHDQ&RPPLVVLRQVWDσGRFXPHQW
•
)UDXGHHQF\EHUFULPHPRHWHQVWHYLJHUZRUGHQEHVWUHGHQ
-DQXDU\
•
,QWHUQHWYHUNRSHUVPRHWHQGHYULMKHLGEHKRXGHQRPQLHWWHYHUNRSHQDOV]LMJHUHFKWYDDUGLJGH
(FRPPHUFHRPQLFKDQQHOUHWDLODQG(8SROLF\3ROLF\JXLGDQFHSDSHU(XUR&RPPHUFH
•
(UPRHWHQHσHFWLHYHSDNNHWGLHQVWHQHQSRVWPDUNWHQ]LMQ
)HEUXDU\
•
Bij online levensmiddelenverkoop is het van essentieel belang dat de koelketen gesloten
EHODQJHQKHEEHQGLWWHZHLJHUHQ $UW(XURSHVH'LHQVWHQULFKWOLMQ •
blijft. Er is sprake van drie verschillende temperaturen waarop producten gehouden moeten •
)DFHERRNFOLFNVRQWKHãEX\âEXWWRQ)LQDQFLDO7LPHVSDJH-XO\
•
,QñXHQWLDO0RGHUQLVHU3URðOHRI-RKQ+LJJLQVSDJH(XURSHDQ9RLFH-XO\
•
1HDUO\RI(8LQWHUQHWXVHUVVKRSRQOLQH(XURVWDW1HZVUHOHDVH2FWREHU
worden. Van de levering van levensmiddelen aan de retailer, tot levering aan de consument EH]RUJGLHQVWRIDIKDDOSXQW +HWJHVORWHQKRXGHQYDQGHNRHONHWHQLVQRRG]DNHOLMNRPEHGHUIYDQOHYHQVPLGGHOHQHQGDDUPHHULVLFRâVYRRUGHYRONVJH]RQGKHLGWHJHQWHJDDQ'H]H YHUVFKLOOHQGHWHPSHUDWXUHQEHPRHLOLMNHQRQOLQHOHYHQVPLGGHOHQYHUNRRS6FKHUSWRH]LFKWRS
•
5HWDLO6HFWRU,QQRYDWLRQ)LQDOUHSRUWIURPWKHH[SHUWJURXS2FWREHU
•
5HWDLO :KROHVDOH .H\VHFWRUVIRUWKH(XURSHDQHFRQRP\ 8QGHUVWDQGLQJWKHUROHRIUH-
GHZDDUERUJLQJKLHUYDQLVLQKHWEHODQJYDQGHFRQVXPHQWJHZHQVW •
(UPRHWHHQHLQGHNRPHQDDQWHUULWRULDOHOHYHULQJVEHSHUNLQJHQGRRU PHUNHQ OHYHUDQFLHUV
•
*HQEUHHGEDQGPRHWZRUGHQXLWJHUROGHHQ(XURSHVHLQWHUQHWHOHFRPPXQLFDWLHPDUNWPRHW ZRUGHQJHFUHÕHUGHQ,&7QRUPHQPRHWHQZRUGHQJHKDUPRQLVHHUG
WDLOLQJDQGZKROHVDOLQJZLWKLQWKH(XURSHDQ8QLRQ,QVWLWXWHRI5HWDLO0DQDJHPHQW2[IRUG 8QLYHUVLW\
•
5HWDLO8. &ULVLVDQG7UDQVIRUPDWLRQSUHVHQWDWLRQRISURIHVVRU-RVKXD%DPðHOGGLUHFWRURI WKH&HQWUHRI5HWDLO5HVHDUFKRIWKH8QLYHUVLW\RI1RWWLQJKDP-XO\
•
7D[DWLRQRIWKHGLJLWDOHFRQRP\5HSRUWRI+LJKOHYHOH[SHUWJURXS 0D\
•
7KH(8GDWDSURWHFWLRQUHIRUP6DIHJXDUGLQJSULYDF\LQDFRQQHFWHGZRUOG0DULH+HOHQH %RXODQJHU+HDGRI8QLW-XVWLFHGJRI(XURSHDQ&RPPLVVLRQ
•
Winkelgebied van de toekomst, Bouwstenen voor publiek-private samenwerking, onder UHGDFWLHYDQ$UMDQ5DDWJHYHULQRSGUDFKWYDQ3ODWIRUP'HWDLOKDQGHO1HGHUODQGHQ6WHGHQQHWZHUN*
22 | Web & Winkel
Web & Winkel | 23
COLOFON
24 | Web & Winkel
