Inhoudsopgave Voorwoord 3 1. Inleiding Aanleiding Methode Opzet 5 2. Ontwikkelingen Veiligheidshuizen Oost-Brabant 6 2

Inhoudsopgave Voorwoord 1. Inleiding 1.1 Aanleiding 1.2 Methode 1.3 Opzet 2. Ontwikkelingen 2.1 Veiligheidshuizen Oost-Brabant 2.2 Verbinding tussen zorg en veiligheid 2.3 ZSM 2.4 Samenwerking bij Toezicht en Handhaving in de openbare ruimte 2.5 Aanpak georganiseerde criminaliteit 2.6 Veiligheidsfonds 2.7 Nazorg ex-gedetineerden 2.8 Centrum Maatschappelijke Deelname 2.9 Eigen verantwoordelijkheid 2.10 Ontwikkelingen binnen de Brandweer 3. Strategisch kader 3.1 Strategische doelstelling 3.2 Uitgangspunten 3.3 Strategische partners 3.4 Flankerende beleidsprocessen 4. Veiligheidsanalyse 4.1 Veilige woon- en leefomgeving 4.1.1 Conclusies 4.1.2 Aandachtspunten 4.2 Bedrijvigheid en veiligheid 4.2.1 Conclusies 4.2.2 Aandachtspunten 4.3 Jeugd en veiligheid 4.3.1 Conclusies 4.3.2 Aandachtspunten 4.4 Fysieke veiligheid 4.4.1 Conclusies 4.4.2 Aandachtspunten 4.5 Integriteit en veiligheid 4.5.1 Conclusies 4.5.2 Aandachtspunten 5. Prioriteiten 6. Nadere uitwerking veiligheidsthema’s 6.1 Veilige woon- en leefomgeving 6.1.1 Sociale kwaliteit 6.1.2 Fysieke kwaliteit 6.1.3 Objectieve veiligheid 6.1.4 Subjectieve veiligheid 6.1.5 Aanpak aspect ‘betrekken bewoners bij aanpak’arheid’ 6.1.6 Aanpak aspect Toezicht en Handhavinghandhaving’ 6.2 Bedrijvigheid en veiligheid 6.2.1 Veilig winkelgebied 6.2.2 Veilige bedrijventerreinen 6.2.3 Veilig uitgaan 6.2.4 Veilige evenementen 6.3 Jeugd en veiligheid

3 4 4 4 5 6 6 6 8 8 8 9 10 10 10 11 12 12 12 13 13 14 15 15 15 16 16 17 17 17 17 18 18 19 19 19 19 20 23 23 23 23 24 25 26 27 27 27 27 28 28 29

6.3.1 Jeugdoverlast 6.3.2 Jeugdcriminaliteit 6.3.3 Jeugd, alcohol en drugs 6.3.4 Veilig in en om de school 6.4 Fysieke veiligheid 6.4.1 Verkeersveiligheid 6.4.2 Brandveiligheid 6.4.3 Rampenbestrijding en crisisbeheersing 6.5 Integriteit en veiligheid 6.5.1 Polarisatie en radicalisering 6.5.2 Georganiseerde criminaliteit 6.5.3 Veilige publieke taak 6.5.4 Ambtelijke en bestuurlijke integriteit 7. Organisatie en coördinatie 7.1 Positie van veiligheid in de gemeentelijke organisatie 7.2 Interne en externe afstemming 7.3 Politiek-bestuurlijke inbedding 7.4 Planning en control rond veiligheid 7.5 Communicatie 7.6 Financiën

29 29 30 31 31 31 32 32 33 33 33 35 35 37 37 37 38 38 38 38

2

Voorwoord Deze nota bevat de doelen en prioriteiten die alle veiligheidspartners, zoals politie en openbaar ministerie hebben voor het veiligheidsbeleid Valkenswaard in de periode 2015 tot en met 2018, en de inzet van gemeente en partners om die doelen te bereiken. De samenwerking tussen alle veiligheidspartners is natuurlijk niet nieuw. Al jaren wordt samengewerkt en gestuurd op de gezamenlijke doelen en prioriteiten op zowel gemeentelijk als wijkniveau. Lokaal maatwerk draagt bij aan het vergroten van de veiligheid én de gevoelens van veiligheid in de gemeente. De integrale aanpak van de afgelopen jaren werpt steeds meer zijn vruchten af. De cijfers van 2013 laten zien dat de algehele veiligheidssituatie in Valkenswaard weer verder verbeterd is. Het is bekend dat een groot en divers aantal factoren, zoals de inrichting van de openbare ruimte, berichtgeving in de media en onzekerheid over de eigen baan of levensomstandigheden in het veiligheidsgevoel meeweegt. Maar ook de rol van de overheid is van belang bij het vergroten van het gevoel van veiligheid. Burgers moeten erop kunnen vertrouwen dat de overheid in staat is problemen zoveel mogelijk te voorkomen en ze doeltreffend en effectief op te lossen. Naast de aanpak van onze prioriteiten, vind ik het daarom van belang het vertrouwen van onze inwoners en het gevoel van veiligheid te vergroten. Samen zetten we dit onderwerp de komende jaren daarom hoog op de agenda. Veiligheid is een gezamenlijke verantwoordelijkheid, daar kunnen wij als gemeente niet alleen voor zorgen. We hebben daarbij de hulp nodig van alle relevante partners op het gebied van veiligheid. Naast de politie en het Openbaar Ministerie zijn dat onder meer de inwoners, ondernemers, woningcorporaties, maatschappelijke en gezondheidsinstellingen. Projecten als Burgernet, Buurtpreventie en Veiligheid Kleine Bedrijven, waarbij onze inwoners en ondernemers actief bijdragen aan de veiligheid, juich ik dan ook zeer toe. Wij zullen er alles aan doen om op deze manier de samenwerking op het gebied van veiligheid te versterken.

3

1.

Inleiding

In dit hoofdstuk wordt kort ingegaan op de aanleiding, de methode en de opzet van dit veiligheidsbeleid. 1.1 Aanleiding Veiligheid is één van de belangrijkste aandachtsvelden van de overheid, zowel op landelijk, provinciaal als lokaal niveau. Maar het begrip ‘veiligheid’ is tevens een containerbegrip dat tal van definities en invullingen kent. Vanuit allerlei beleidsterreinen zijn er maatschappelijke partners actief op het gebied van veiligheid. Zij hebben ieder hun eigen kennis en ervaring op dit terrein. Dit grote aantal maatschappelijke partners en de initiatieven die zij nemen, brengt het risico van een versnipperde aanpak met zich mee. Om dit voorkomen is het noodzakelijk dat de gemeente deze verschillende initiatieven bundelt tot één gecoördineerde en gestroomlijnde aanpak; zij is de regisseur. Deze gemeentelijke regierol is reeds vastgelegd in Kadernota’s bij de verschillende gemeenten. Inmiddels lopen deze (bijna) af en is actualisatie hiervan noodzakelijk, gezien de hoeveelheid nieuwe wet- en regelgeving die in de afgelopen periode in werking is getreden. Binnen het basisteam Dommelstroom (nieuwe gebiedsindeling als gevolg van de Nationale Politie) is behoefte voor samenwerking op gebied van integrale veiligheid. In een eerder stadium hebben de gemeenten Cranendonck, Heeze-Leende en Valkenswaard (A2 gemeenten) al besloten om steviger samen te werken op gebied van integrale veiligheid. Daarnaast hebben de gemeenten Son en Breugel, Geldrop-Mierlo en Nuenen gezamenlijk de Dienst Dommelvallei, waar samenwerking centraal staat. Samenwerking tussen de zes gemeenten vond tot nu toe vooral plaats op driehoeksniveau en de voorafgaande ambtelijke voorbereidingen. De zes participerende gemeenten binnen het basisteam Dommelstroom zijn de gemeenten: • Cranendonck; • Geldrop-Mierlo; • Heeze-Leende; • Nuenen c.a.; • Son en Breugel; • Valkenswaard. 1.2 Methode Veiligheid kent tal van definities en invullingen. Veiligheidsbeleid kan zich daarom richten op een breed scala aan onderwerpen zoals jongerenoverlast, overlast tussen bewoners, onveiligheidsgevoelens van ouderen maar ook op de brandveiligheid van gebouwen, de risico’s van overstromingen en het transport van gevaarlijke stoffen. Ook georganiseerde criminaliteit en terrorisme vallen binnen het gemeentelijke veiligheidsbeleid, net als de veiligheid op bedrijventerreinen, in winkelcentra en bij evenementen. De Vereniging Nederlandse Gemeenten heeft een methode ontwikkeld, het Kernbeleid Veiligheid. Deze methode wordt door veel gemeenten gehanteerd en geldt als uitgangspunt voor vele diverse landelijke actoren, zoals het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, en wordt ook gebruikt door de Nationale Politie. De methode Kernbeleid Veiligheid is eerder in 2003, 2006 en 2010 beschreven. Er ligt nu een nieuwe editie (2014), waarin de ontwikkelingen sinds 2010 zijn verwerkt. Een belangrijke ontwikkeling is vanzelfsprekend de implementatie van de Nationale Politie. Daarnaast zijn er twee nieuwe veiligheidsthema’s toegevoegd, te weten ‘Veilige Publieke Taak’ en ‘Informatieveiligheid’. De veiligheidsvelden zijn onderverdeeld in veiligheidsthema’s en is als volgt ingedeeld:

4

•

•

•

•

•

Veilige woon- en leefomgeving o Sociale kwaliteit o Fysieke kwaliteit o Objectieve veiligheid/veel voorkomende criminaliteit o Subjectieve veiligheid/veiligheidsgevoel Bedrijvigheid en veiligheid o Veilig winkelgebied o Veilige bedrijventerreinen o Veilig uitgaan o Veilige evenementen o Veilig toerisme Jeugd en veiligheid o Jeugdoverlast o Jeugdcriminaliteit/individuele probleemjongeren o Jeugd, alcohol en drugs o Veiligheid in en om de school Fysieke veiligheid o Verkeersveiligheid o Brandveiligheid o Externe veiligheid o Rampenbestrijding en crisisbeheersing Integriteit en veiligheid o Polarisatie en radicalisering o Georganiseerde criminaliteit o Veilige publieke taak o Informatieveiligheid o Ambtelijke en bestuurlijke integriteit

1.3 Opzet De opbouw van deze Kadernota is als volgt: hoofdstuk 2 bevat een globale beschrijving van de belangrijkste ontwikkelingen binnen het veiligheidsdomein. Hoofdstuk 3 bevat het strategische kader, waarin de strategische doelstelling, de uitgangspunten, de strategische partners en flankerende beleidsprocessen worden beschreven. In hoofdstuk 4 zijn vervolgens de hoofdconclusies van de veiligheidsanalyse Valkenswaard beschreven, gebaseerd op cijfermateriaal van verschillende bronnen. In hoofdstuk 5 worden daarna de prioriteiten geschetst voor de periode 2015 – 2018. In hoofdstuk 6 worden alle veiligheidsthema’s nader uitgewerkt. Allereerst wordt een beschrijving gegeven van het thema, waarna de doelstelling, de aanpak en de samenwerkingspartners worden beschreven. In hoofdstuk 7 wordt stilgestaan bij de ambtelijke en bestuurlijke coördinatie van het beleid, alsmede andere organisatorische zaken.

5

2.

Ontwikkelingen

In deze nota wordt vooral ingezoomd op de huidige situatie die geanalyseerd wordt en resulteert in een aantal prioriteiten. Maar gemeenten, Openbaar Ministerie, politie en tal van andere maatschappelijke partners werken op meer terreinen integraal samen én investeren daar ook ruimschoots in. De belangrijkste ontwikkelingen/onderwerpen komen in dit hoofdstuk aan de orde. 2.1 Veiligheidshuizen Oost Brabant Het Veiligheidshuis is een netwerksamenwerking tussen straf-, zorg- en (andere) gemeentelijke partners, waarin zij onder gemeentelijke regie komen tot een ketenoverstijgende aanpak van complexe persoons-, systeem- en gebiedsgerichte problematiek om ernstige overlast en criminaliteit te bestrijden. Wanneer reguliere inzet van partners binnen de eigen keten niet meer werkt, kan een beroep worden gedaan op deze netwerksamenwerking. Het onderscheidend vermogen en de meerwaarde van het Veiligheidshuis ten opzichte van bestaande, reguliere werkwijzen is groter, wanneer de capaciteit van de partners binnen het Veiligheidshuis wordt besteed aan complexe casuïstiek, waarvoor ketenoverstijgende samenwerking een voorwaarde is voor een goede oplossing. Deze focus betekent dat reguliere casuïstiek (zoals bijvoorbeeld huiselijk geweld) niet thuishoort in het Veiligheidshuis. Hieronder verstaan we casuïstiek die binnen één keten, of binnen bestaande reguliere samenwerkingsverbanden, effectief kan worden aangepakt en casuïstiek waarvoor al een bewezen effectieve (standaard) aanpak bekend is. Het Veiligheidshuis neemt dan ook geen casuïstiek of verantwoordelijkheden over van bestaande partners, maar verbindt de partners in een ketenoverstijgende aanpak. De 41 gemeenten in de eenheid Oost-Brabant kiezen voor één samenwerkingsvorm, één wijze van aansturing en één wijze van procesregie en informatievoorzienig, binnen de vier bestaande Veiligheidshuizen. Het streven is de verbinding tussen straf en zorg rondom complexe problematiek op eenzelfde wijze in te richten (zie paragraaf 2.2). 2.2 Verbinding tussen zorg en veiligheid In de jeugdzorg verandert de komende jaren veel. Gemeenten krijgen vanaf 2015 de bestuurlijke en financiële verantwoordelijkheid voor de preventie, ondersteuning, hulp en zorg aan jeugdigen en ouders. Dit wordt geregeld in de Jeugdwet. De Jeugdwet vervangt niet alleen de huidige Wet op de jeugdzorg, maar ook verschillende andere onderdelen van de jeugdzorg die nu nog vallen onder de Zorgverzekeringswet (geestelijke gezondheidszorg voor jeugdigen) en de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (zorg voor kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking). Het gaat om alle onderdelen die onder de verzamelnaam jeugdzorg vallen: provinciale jeugdzorg, gesloten jeugdzorg, jeugdbescherming (voogdij en gezinsvoogdij), jeugdreclassering, jeugdgeestelijke gezondheidszorg en Jeugd (licht) verstandelijk gehandicapten hulp. Momenteel worden de taken van jeugdbescherming, jeugdreclassering en het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) door Bureau Jeugdzorg uitgevoerd. De nieuwe Jeugdwet maakt het echter mogelijk dat ook andere partijen dan de huidige Bureaus Jeugdzorg deze taken kunnen uitvoeren. Met de decentralisatie wordt meer doelmatigheid voor de jeugdhulp beoogd. Dit maakt meer integrale hulp in geval van meervoudige problematiek beter mogelijk: één gezin, één plan, één regisseur. Deze ontwikkeling maakt dat gemeenten hard werken aan het opzetten en inrichten van Basisteams Jeugd en Gezin, in nauwe samenwerking met of als onderdeel van een sociaal (wijk)team aan de slag gaan om integrale hulp te bieden. Daarnaast krijgt de gemeente met de komst van de nieuwe Wmo per 1 januari 2015 de opdracht om de veiligheid en leefbaarheid in de gemeente te

6

bevorderen, alsmede huiselijk geweld te voorkomen en te bestrijden. De regering heeft een groot aantal maatregelen aangekondigd om de aanpak van geweld in afhankelijkheidrelaties (waaronder geweld in huiselijke kring) te versterken en de positie van slachtoffers te verbeteren. Rode draad bij deze aanpak is de ketenbenadering: voorkomen – signaleren – stoppen – opvang – nazorg. Met de decentralisatie van verantwoordelijkheden vanuit het Rijk naar gemeenten (zowel jeugd als Wmo) krijgen gemeenten een integrale verantwoordelijkheid en meer mogelijkheden om in te zetten op een goed functionerende keten. Om deze reden worden het Advies en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) en het Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG) samengevoegd tot het Advies en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (AMHK). Deze voorziening wordt bovenlokaal georganiseerd. De gemeente trekt hierin samen met de andere 20 gemeenten in Zuidoost Brabant op. Er ligt een direct verband tussen het zorgdomein en veiligheidsdomein. Het veiligheidsdomein richt zich al lang niet meer alleen op incidenten, maar richt zich op een brede en meer samenhangende aanpak. De traditionele aanpak van openbare orde is aangevuld en ingebed in een veel breder vormgegeven veiligheidsbeleid waar met name zorg, maar bijvoorbeeld ook onderwijs belangrijke beleidsvelden zijn. Er wordt bij de analyse van casuïstiek integraal naar het individu of het gezin/huishouden gekeken, waarbij meestal al sprake is van inzet van hulpverlening, ofwel jeugdhulp ingezet dient te worden. Deze ontwikkeling maakt dat gemeenten hard werken aan het opzetten en inrichten van Centra voor Jeugd & Gezin +. Iedere gemeente/subregio geeft een eigen invulling die past bij de lokale en subregionale situaties. In de A2-subregio (Valkenswaard, Heeze-Leende en Cranendonck) is er per gemeente een Lokaal OndersteuningsTeam (LOT) dat bijgestaan wordt door geregistreerde jeugdwerkers die in A2-verband worden ingeschakeld. Deze jeugdwerkers zitten in het zogenaamde A2-team. Het LOT en A2-team samen vormen het CJG +. Met name het LOT (jeugdhulp) kent een grote overlap met het sociaal wijkteam (Wmo) als het gaat om de participerende instellingen, denk aan Lumens, Paladijn, GGD, Zuidzorg. Echter, de medewerkers die deelnemen aan het sociaal team en het LOT verschillen, omdat er binnen de instellingen onderverdelingen zijn gemaakt in het aandachtsgebied volwassenen en jeugd. In de back-office wordt echter nauw samengewerkt tussen Wmo, jeugdhulp, maar ook met veiligheid. Het CJG+ en het sociaal wijkteam gaan aan de slag om integrale hulp in de gezinnen/huishoudens te bieden.

2.3 ZSM Politie, OM en ketenpartners pakken met ZSM (zo Spoedig, Selectief, Slim, Samen en simpel mogelijk) misdrijven op daadkrachtige wijze aan. In de ZSM-werkwijze beslissen zij na aanhouding van de verdachte zo Samen, Snel, Slim, Selectief, Simpel en Samenlevingsgericht mogelijk over het afdoeningstraject. Waar mogelijk wordt direct een afdoeningsbeslissing genomen en zo snel mogelijk ten uitvoer gelegd. Het gaat hierbij om betekenisvolle interventies, waarbij verdachten een passende reactie krijgen, recht wordt gedaan aan de positie van het slachtoffer. De buurt merkt tegelijkertijd hoe snel daders worden gecorrigeerd. Door een verbinding te leggen tussen ZSM en de zorgkant wordt ook de benodigde koppeling gemaakt met interventies die zijn gelegen in de zorg en het sociaal domein. Zo wordt corrigerend optreden aangevuld met het bieden van perspectief door middel van zorg en ondersteuning in de belangrijkste leefgebieden.

7

2.4 Samenwerking bij toezicht en handhaving in de openbare ruimte Veel veiligheidsproblemen hebben een lokaal karakter. De gemeenten, het Openbaar Ministerie en de politie hebben een gezamenlijk belang om toezicht en handhaving in de openbare ruimte zo goed mogelijk te organiseren en duidelijkheid te scheppen voor de burger, en voor elkaar. Samenwerking tussen partijen biedt kansen om de effectiviteit en de efficiency in toezicht en handhaving te verbeteren door de gezamenlijk beschikbare (schaarse) capaciteit zo goed mogelijk in te zetten ten behoeve van leefbaarheid en veiligheid. De VNG en de politie hebben uitgangspunten benoemd voor de operationele regie op de buitengewone opsporingsambtenaren (boa's) en de dagelijkse samenwerking tussen politie en boa's. Deze uitgangspunten zullen als kader worden gehanteerd voor de samenwerking binnen de eenheid Oost-Brabant. De uitgangspunten zijn: • Veiligheid/leefbaarheid is een gedeelde verantwoordelijkheid van politie en gemeenten. • Strategisch niveau (gemeenteraad via het integraal veiligheidsbeleid, B&W en burgemeester via jaarlijks uitvoeringsprogramma) bepaalt de prioriteiten en thema’s inzake leefbaarheid en veiligheid. De driehoek maakt afspraken over aanpak en inzet. Vervolgens vindt vertaling in handhavingsarrangementen en uitvoering van operationele regie plaats. • Operationele regie behelst regie op de samenwerking tussen politie en boa’s bij de dagelijkse uitvoering van de handhaving. Informatie-uitwisseling vindt wederzijds plaats voor zover dit voor de taakuitvoering benodigd is. Een en ander binnen de kaders van de wet en het Besluit politiegegevens die hier voldoende mogelijkheden voor bieden. Om misstanden in het buitengebied aan te pakken, werkt de provincie NoordBrabant samen met onder andere gemeenten, waterschappen en natuurverenigingen. Bij de aanpak van onder andere stroperij, illegale houseparty's, storten van afval en motorcrossers in natuurgebieden werkt de provincie samen met 40 gemeenten, waterschappen, politie, de nieuwe Voedselen Waren Autoriteit, Brabants Landschap, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer. Maar ook omwonenden en recreanten kunnen een grote rol hierin spelen. 2.5 Aanpak georganiseerde criminaliteit De georganiseerde (ondermijnende) criminaliteit is in geheel Nederland, en ook in de gemeenten van de eenheid Oost-Brabant een ernstig maatschappelijk probleem. Het zorgt niet alleen voor veel onveiligheid en overlast bij de bevolking maar ook voor minder zichtbare, sluipende ontwrichting van de samenleving. Hierbij gaat het om het tegengaan van de vermenging van de onderwereld in de bovenwereld. Voorbeelden hiervan zijn crimineel vermogen dat op een ogenschijnlijk legale wijze wordt geïnvesteerd, faciliteerders die onbewust en soms bewust meewerken met criminele samenwerkingsverbanden en zo gelegenheid bieden. De komende jaren is er speciale aandacht voor de aanpak van de criminele samenwerkingsverbanden achter de drugs gerelateerde criminaliteit. Zowel hennepteelt en -handel als de weer opbloeiende productie van synthetische drugs - blijkens de toenemende afvaldumpingen - vinden plaats in georganiseerde, criminele samenwerkingsverbanden. Deze vorm van criminaliteit kan ontaarden in fors geweld, bedreigingen en afpersing. Bovendien worden illegale inkomsten witgewassen door geld te investeren in de legale economie. Ook de zogenaamde faciliteerders krijgen daarom aandacht.

8

Daarnaast ligt de focus op mensenhandel. Uitbuiting vormt hier de kern en dit kan zowel prostitutie, maar bijvoorbeeld ook in de horeca of agrarische sector zijn. Naast de aangetaste rechtsorde zijn ook de mensenrechten hierbij in het geding. Vervolgens worden de Outlaw Motorcycle Gangs extra onder de loep genomen. Dit zijn de motorclubs die zich niet aan regels en wetten houden zoals die voor een ieder gelden. Bedreiging, geweld en afpersing zijn zaken waaraan ze zich schuldig maken. Tenslotte is het van belang om als gemeenten tezamen met andere overheidsorganisaties integrale handhavingsacties te blijven organiseren rondom vrijplaatsen. Bij (zware) milieucriminaliteit gaat het meestal om illegale activiteiten gepleegd binnen de context van een legale markt. Hier is dus bij uitstek sprake van ondermijning: het vertrouwen in de legale markt wordt ondermijnd. Een verschijningsvorm van ondermijnende criminaliteit die ook in de eenheid Oost Brabant relatief veel voorkomt. De aanpak van (zware) milieucriminaliteit is een landelijke en (in sommige gemeenten) ook een lokale prioriteit. Onder regie van het Functioneel Parket houden speciale politieteams, (bestuurlijk) toezichthouders, gemeentelijke diensten en de Bijzondere Opsporingsdiensten zich hiermee bezig. Door de complexiteit van de materie en de veelheid van betrokken actoren - met verschillende verantwoordelijkheden - is vaak sprake van een gefragmenteerde aanpak, waarbij de lokaal verantwoordelijke driehoek vaak niet of onvoldoende in positie is. Een betere verankering van de landelijke sturing en het lokaal bevoegde gezag is daarom noodzakelijk. 2.6 Veiligheidsfonds Eind 2012 hebben alle burgemeesters in het veiligheidsoverleg Oost-Brabant (het overleg tussen de 41 burgemeesters in de eenheid Oost-Brabant met de politie en het Openbaar Ministerie) besloten de samenwerking op het gebied van Integrale Veiligheid te verbeteren en te intensiveren. Voor de beleidsperiode 2015-2018 zijn de thema's geweld, woninginbraken, overlast gevende- en criminele jeugdgroepen en ondermijnende criminaliteit benoemd als de terreinen waarop de gemeenten in de eenheid Oost-Brabant willen samenwerken.

Om de gezamenlijke verantwoordelijkheid van de gemeenten voor het terugdringen van criminaliteit in de regio tot uitdrukking te brengen, heeft het Veiligheidsoverleg in 2013 besloten tot de vorming van een Veiligheidsfonds OostBrabant. De gemeenten van de voormalige regio Brabant Zuidoost, namen al deel aan dit fonds. Uitgangspunten voor het Veiligheidsfonds Oost-Brabant zijn: Alle gemeenten betalen jaarlijks € 0,25 per inwoner. De financiële bijdrage aan het Veiligheidsfonds geldt voorlopig tot en met 2015. Medio 2015 vindt een evaluatie plaats over de werking van het Veiligheidsfonds en worden afspraken voor 2016 en verder gemaakt. De sturing van het Veiligheidsfonds is belegd bij de bestuurlijke regiegroep. De uitvoering wordt aangestuurd door de twee coördinerende gemeentesecretarissen. De gemeente Eindhoven beheert het Integraal Veiligheidsfonds (i.v.m. regioburgemeester). Het budget is bestemd voor uitgaven om uitwerking te geven aan de strategische onderwerpen (hiervoor worden bestuurlijke werkgroepen ingesteld met per thema een bestuurlijke trekker) en worden niet gebruikt voor deelname aan RIEC en Veiligheidshuis. Twee keer per jaar wordt het Veiligheidsoverleg Oost-Brabant geïnformeerd over de stand van zaken. 2.7 Nazorg ex-gedetineerden

9

Per jaar keren ruim dertigduizend ex-gedetineerde burgers terug in de maatschappij. Veel van hen vallen na hun detentie terug in strafbaar gedrag. Herhalingscriminaliteit is een belangrijke bron van overlast en onveiligheid. Het brengt ook hoge kosten met zich mee voor burgers, overheden en maatschappelijke instellingen. Het ministerie van Veiligheid en Justitie en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) hebben afspraken rondom de nazorg in juli 2009 vastgelegd in het Samenwerkingsmodel Nazorg volwassen (ex)gedetineerde burgers. Dit samenwerkingsmodel is in 2010 landelijk ingevoerd en in 2011 op diverse punten geactualiseerd. Bij de nazorg aan ex-gedetineerden zijn betrokken: gemeenten, penitentiaire inrichtingen, het ministerie van Justitie, Veiligheidshuizen, UWV, CWI en maatschappelijke organisaties, zoals woningcorporaties en zorginstellingen. 2.8 Centrum Maatschappelijke Deelname Valkenswaard werkt vanaf 2015 met een sociaal team. In het sociaal team zitten verschillende disciplines zoals een Wmo-consulent, GGZ-kwartiermaker, een MEEconsulent, een welzijnswerker, een maatschappelijk werker en een wijkverpleegkundige. Het doel van het sociaal team is om mensen te activeren, te helpen participeren en hen te ondersteunen bij het zelfstandig functioneren waarbij de oplossingen voor de ondersteuningsvragen zoveel mogelijk buiten de individuele voorzieningen worden gerealiseerd. Er wordt dus goed gekeken naar wat mensen en hun omgeving zelf nog kunnen. De gemeente zorgde ook al voor opvoedingsondersteuning en lichte vormen van jeugdzorg vanuit het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). Vanaf 2015 wordt de gemeente verantwoordelijk voor alle vormen van jeugdhulp. De gemeente gaat daarnaast ook de begeleiding regelen voor mensen die problemen hebben in hun omgang met andere mensen, die minder mobiel zijn of worden, die psychische problemen hebben, geheugen en oriëntatie en/of andere psychische of sociale problemen hebben. 2.9 Eigen verantwoordelijkheid Het besef is groeiende dat burgers en bedrijven meer kunnen betekenen voor de eigen veiligheid en die van de omgeving. De groeiende behoefte voor eigen verantwoordelijkheid wordt de laatste jaren steeds meer gestimuleerd door de overheid. Deze trend zet zich de komende jaren voort en kan een rol betekenen tegen diefstal, inbraak, brand, verloedering en voor het verbeteren van de leefbaarheid. 2.10 Ontwikkelingen binnen de Brandweer Per 1 januari 2014 is de uitvoering van de brandweerzorg verplicht geregionaliseerd op basis van de Wet op de veiligheidsregio’s. Hiermee zijn de gemeentelijke brandweren in het hele land opgeheven. Voor onze regio zijn alle brandweertaken (Basiszorg brandweer) ondergebracht in de Veiligheidsregio Brabant Zuidoost (VR BZO). Belangrijke regiobrede beleidsmatige pijlers zijn de (nog vast te stellen) plannen: regionaal beleidsplan 2015-2018 en de toekomstvisie brandweerzorg. Centrale vraag in het kader van de toekomstvisie is hoe de brandweerzorg er in de toekomst uit zou moeten zien. Met andere woorden, hoe ziet het gewenste veiligheidsniveau er over enkele jaren uit? Welk takenpakket van de brandweer sluit daar bij aan? En wat is de omvang van VRBZO-begroting die hierbij hoort? De horizon voor de visie en uitwerking is 2018, maar de weg daar naartoe dient al in 2015 merkbaar te worden ingeslagen. In de uitwerking van de toekomstvisie wordt gekeken naar het gehele domein van brandweerzorg. Een belangrijke lijn zal hierin zijn om vanuit de brandweer waar mogelijk in samenwerking met ketenpartners nadrukkelijk te investeren in

10

het voorkomen van incidenten (risicobeheersing). De veranderingen die hieruit voortvloeien betreffen dus zowel risicobeheersing als incidentbestrijding en zowel beroeps als vrijwilligers. Maar ook bedrijfsvoering, management en beheer komen aan bod.

3.

Strategisch kader

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de strategische doelstelling en de uitgangspunten van het veiligheidsbeleid. 3.1 Strategische doelstelling Het integraal veiligheidsbeleid heeft als doel om leefbare dorpskernen/wijken te ontwikkelen of verder te ontwikkelen, waarin alle bewoners en bezoekers veilig zijn en zich veilig voelen en bereid zijn de veiligheid samen met anderen te bevorderen, waarbij de toezichthoudende en handhavende rol van de gemeente en betrokken partners ter bewaking van die veiligheid actief wordt ingevuld. Het hoofddoel van het gemeentelijke integrale veiligheidsbeleid is:

Een veilige woon-, werk- en leefomgeving voor onze inwoners, forenzen en bezoekers.

11

3.2 Uitgangspunten De uitgangspunten voor het Integraal Veiligheidsbeleid zijn: • Veiligheid integraal meenemen in alle beleidsvelden/ afdelingen binnen de gemeente. • Voorkomen is beter dan genezen (preventie). • Op basis van onderhavige nota Veiligheid jaarlijkse Uitvoeringsprogramma’s Integrale Veiligheid (UVP) opstellen. • Afstemming van beleid op landelijk- , regionaal- en lokaalniveau. Daarnaast is er een aantal kritische succesfactoren opgenomen in het Regionaal Veiligheidsplan 2015 – 2018, die ook op deze Kadernota van toepassing zijn: • Een integrale en college-brede aanpak van het veiligheidsbeleid vergt een gemeentelijke organisatie die daarop is ingesteld. • "Veiligheid" is geïdentificeerd als een managementthema; de verantwoordelijkheid voor lijn- en programmasturing is in het gemeentelijk directieteam/managementteam belegd. • Er is (lokaal of intergemeentelijk of bij ketenpartners) voldoende awareness, aandacht, kennis en regievermogen georganiseerd om de gemeentelijke veiligheidstaken integraal aan te pakken en om een bijdrage te leveren aan de gemeenschappelijke aanpak van georganiseerde criminaliteit, ondermijning en overlast. • De veiligheidsorganisatie van de gemeente is op adequaat niveau uitgerust en veiligheid is op een gezaghebbende wijze gepositioneerd. • De driehoek wordt vanuit de gemeente(n) voldoende ondersteund; op alle gewenste niveaus zijn er voldoende ambtelijke contacten met politie en het OM. • De gemeente doet actief mee aan intergemeentelijke samenwerking en ketensamenwerking op het gebied van integrale veiligheid. • Er is georganiseerd dat binnen de gemeente kritische beoordeling van voorstellen op het gebied van veiligheid plaatsvindt en dat veiligheid onderdeel uitmaakt van de integrale afweging. • Het gemeentelijk integriteitsbeleid wordt regelmatig geactualiseerd; bestuurders en ambtenaren zijn weerbaar tegen druk en beschermd tegen bedreiging. 3.3 Strategische partners De verantwoordelijkheid voor een veilige en leefbare samenleving ligt niet uitsluitend bij de gemeentelijke overheid. Ook de politie, brandweer en Openbaar Ministerie en een groot aantal maatschappelijke organisaties hebben hierin verantwoordelijkheid. Uiteraard is de burger zelf hier ook verantwoordelijk voor. De gemeente voert wel de regie in het veiligheidsbeleid. Indicatief, niet limitatief zijn dit onder andere: Raad van de Kinderbescherming, Bureau Jeugdzorg, Stichting Halt Oost- Brabant, Ondernemersverenigingen, wijkraden/-commissies, Algemeen Maatschappelijk Werk, Scholen, Sportverenigingen, Horeca, Woningbouwverenigingen, Novadic-Kentron enzovoorts. Naast externe partners zijn er ook tal van interne strategische partners. Hierbij kan gedacht worden aan teams die verantwoordelijk zijn voor vergunningen, toezicht, handhaving, burgerzaken, jeugdbeleid, WMO, verkeer, openbare verlichting, BIBOB enzovoorts. Feitelijk heeft veiligheid met vrijwel ieder beleidsveld een raakvlak.

12

Niet voor niets wordt vaak gesteld dat veiligheid als een saté-pen door de gehele organisatie prikt. 3.4

Flankerende beleidsprocessen

Zoals uit de strategische partners al blijkt, zijn er tal van flankerende interne beleidsprocessen te benoemen. Zonder hierbij uitputtend te zijn kan gedacht worden aan bijvoorbeeld het Jeugd- en jongerenbeleid, het Integraal Horecabeleid, het Evenementenbeleid, het Prostitutiebeleid, de nuloptie coffeeshops, het beleid Bevordering Integriteit Beoordelingen door het Openbaar Bestuur (BIBOB), Beleid Openbare Verlichting, Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan, het WMO-beleid enzovoorts.

13

4.

Veiligheidsanalyse

In dit hoofdstuk wordt nader ingegaan op de huidige veiligheidssituatie van de vijf veiligheidsvelden en -thema’s. Volstaan wordt met een korte samenvatting per veiligheidsthema van de uitgebreide rapportage Veiligheidsanalyse 2014, welke onlosmakelijk verbonden is met nota. Voor meer informatie inzake de analyse wordt verwezen naar de Veiligheidsrapportage 2014, welke onder meer is te vinden op de gemeentelijke website. De analyse is gebaseerd op de volgende bronnen: • • • • • •

Nota Veiligheid 2011-2014; Uitvoeringsprogramma Integrale Veiligheid 2014; Veiligheidsmonitor 2013; Politiegegevens van eenheid Oost Brabant; GGD-Jeugdmonitor; Brandweergegevens.

4.1 Veilige woon- en leefomgeving Dit veiligheidsveld heeft betrekking op de alledaagse woon- en leefomgeving van bewoners ofwel de veiligheid en leefbaarheid in de wijk, buurt, straat, tussen buren. Waarbij het exclusief om de sociale veiligheid gaat: criminaliteit, overlast en verloedering. Voor zover er fysieke aspecten aan de orde zijn, hebben die een oorzakelijke relatie met de sociale veiligheid – denk aan verlichting, zichtlijnen, beschoeiing van groenstroken, e.d. In de analyse van dit veiligheidsveld speelt zowel de objectieve als subjectieve veiligheid een rol. Meer precies onderscheiden we vier kernindicatoren ofwel veiligheidsthema’s: sociale kwaliteit (woonoverlast, overlast verslaafden en zwervers e.d.), fysieke kwaliteit (vernieling, graffiti, zwerfvuil, e.d.), objectieve veiligheid ofwel veelvoorkomende criminaliteit (onder meer woninginbraak, fietsendiefstal en geweldsdelicten) en subjectieve veiligheid ofwel het veiligheidsgevoel. Essentieel aan dit veiligheidsveld is dat het zowel de veiligheid als de leefbaarheid van de buurt betreft, waarbij leefbaarheid vooral betrekking heeft op de sociale en fysieke kwaliteit en veiligheid op de twee andere kernindicatoren. Er is gekozen voor deze combinatie omdat de veiligheid en de leefbaarheid vrijwel onontwarbaar met elkaar verweven zijn – elk van de vier kernindicatoren werkt rechtstreeks door in elk van de drie andere kernindicatoren. 4.1.1 Conclusie • De schaalscore sociale overlast is sterk afgenomen van 1,3 in 2011 naar 0,9 in 2013 • 18% van de inwoners geeft aan dat drugsoverlast wel eens voor komt • 26% van de inwoners geeft aan dat alcoholoverlast wel eens voor komt • In verhouding tot de rest van de gemeente ervaren de inwoners van de wijken Centrum en Het Gegraaf meer overlast door drugsgebruik en drugshandel en rondhangende jongeren. • Het aantal incidenten woonoverlast/burengerucht en relatieproblemen is ten aanzien van 2012 gedaald. • Het aantal sluitingen van panden op grond van de Opiumwet neemt toe. • Het aantal incidenten vernielingen per 1.000 inwoners is ten opzichte van andere jaren verminderd van 12,06 in 2010 naar 7,63 in 2013

14

• •

•

• •

• •

• • • • • • • • •

• •

• •

Het rapportcijfer 7,5 woonomgeving is in 2013 ten opzichte van 2011 gelijk gebleven Inwoners van de gemeente Valkenswaard vinden dat er op een prettige manier met elkaar wordt omgegaan en ze zijn tevreden over de bevolkingssamenstelling in de buurt. In de wijk Het Gegraaf is men minder tevreden over de woonomgeving. Bewoners van Het Gegraaf vinden dat bewoners elkaar minder kennen ten opzichte van andere wijken. De schaalscore fysieke verloedering is gedaald van 2,9 in 2011 naar 2,4 in 2013. Hondenpoep op straat of in de perken wordt ervaren als een groot probleem in de gemeente Valkenswaard. Vooral in de wijk Het Gegraaf komt dit volgens de wijkbewoners vaak voor In het Centrum hebben de bewoners de meeste last van rommel. De burgers van de wijk Borkel- en Schaft zijn in verhouding tot de rest het meest negatief over de fysieke voorzieningen. Vooral de slechte verlichting zorgt voor een onveilig gevoel. Het aantal aangiften huiselijk geweld per 1.000 inwoners is gedaald van 1,2 in 2010 naar 0,7 in 2013. Het aantal meldingen steunpunt huiselijk geweld is gestegen van 34 in 2011 naar 65 in 2013. Het aantal incidenten mishandelingen per 1.000 inwoners is afgenomen van 5,2 in 2010 naar 3,6 in 2013, maar ligt nog steeds relatief hoog. In Dommelen Noord komen de meeste geweldsdelicten voor. Inbraken in schuurtjes is toegenomen. In de wijk Turfberg komen woninginbraken het vaakst voor. In de wijk Het Gegraaf komt fietsendiefstallen en diefstallen van andere motorvoertuigen het meest voor. Het percentage ‘soms onveilig’ in eigen buurt is gestegen van 9% in 2011 naar 15% in 2013. De inwoners van de gemeente Valkenswaard voelen zich het meest onveilig op plekken waar groepen jongeren rondhangen en rondom uitgaansgelegenheden. In de wijken Het Gegraaf en Borkel en Schaft voelt men zich het meest onveilig. In de wijk Het Gegraaf voelt men zich relatief gezien vaak onveilig in hun eigen buurt (6% tegenover 1% in de gemeente als geheel). Zij voelen zich vaak onveilig op plekken waar groepen jongeren rondhangen (door 56% genoemd). In de wijk Het Gegraaf heeft men vaker het idee dat er soms criminaliteit in de buurt voorkomt (21%). Het rapportcijfer voor veiligheid is met 0,2 gestegen naar een 7,2.

4.1.2 Aandachtspunten 1. Drugsoverlast aanpakken in het centrum en in de wijk het Gegraaf. In de wijken centrum en het Gegraaf ondervindt men de meeste overlast van drugs.

15

2. Nader onderzoek naar veiligheidsgevoelens het Gegraaf. Op vele vlakken in de veiligheidsmonitor 2013 blijft het Gegraaf achter ten opzichte van de overige wijken. De bewoners voelen zich in verhouding meer onveilig. Mensen zijn niet tevreden met de samenstelling van de buurt. Bewoners kennen elkaar minder dan andere wijken. Er vindt relatief meer criminaliteit plaats. Tot slot vertrouwen minder bewoners in de politie. Dit terwijl Het Gegraaf in de Veiligheidsmonitor 2011 juist ten opzichte van andere wijken erg goed scoorde met betrekking tot veiligheidsgevoel en sociale cohesie. Een verklaring hiervoor kan zijn dat er in de periode van het veldonderzoek enkele incidenten hebben plaatsgevonden en overlast is geweest van een hanggroep. Dat kan ertoe hebben geleid dat men wat gekleurd de enquête heeft ingevuld. Het is daarom raadzaam om nader onderzoek te doen naar deze tegenvallende resultaten. Het is aanbevelingswaardig om de wijkcommissie Het Gegraaf hier nauw bij te betrekken. 3. Verminderen van overlast van hondenpoep. In de hele gemeente is er veel overlast van hondenpoep. 4. Betere verlichting in Borkel- en Schaft. In Borkel- en Schaft voelt men zich in verhouding meer onveilig. Dit komt, vindt men, door de slechte verlichting. 5. Verminderen woninginbraken Turfberg. Het aantal woninginbraken in de wijk Turfberg is gestegen. De gemeente Valkenswaard heeft projecten lopen met betrekking tot het verminderen van woninginbraken in de wijken Borkel en Hazelaar. Een dergelijk project voor de wijk Turfberg is er nog niet. 4.2 Bedrijvigheid en veiligheid Binnen dit veiligheidsveld vallen aantastingen van de veiligheid rond recreatieve en economische voorzieningen zoals winkelcentra, bedrijventerreinen en uitgaansmogelijkheden. Veiligheidsthema’s binnen dit veld zijn Veilig winkelgebied, Veilige bedrijventerreinen, Veilig uitgaan, Veilige evenementen en Veilig toerisme. Het gaat hierbij nadrukkelijk om de sociale veiligheid rond genoemde vormen van bedrijvigheid: delicten als winkeldiefstal, bedrijfsinbraak en uitgaansgeweld. En dus niet bijvoorbeeld om de fysieke (externe) veiligheid rond inrichtingen met gevaarlijke stoffen op bedrijventerreinen. Enkele opvallende ontwikkelingen in de aanpak binnen dit veiligheidsveld in de afgelopen jaren zijn de doorontwikkeling van de risicobeheersing rond grootschalige evenementen, de aanpak van uitgaansgeweld en de groeiende inzet van cameratoezicht. 4.2.1 Conclusie • Het aantal incidenten winkeldiefstal per 1.000 inwoners is gestegen van 1,5 in 2010 naar 2,1 in 2013. • Het percentage dat men zich vaak onveilig voelt in het winkelgebied is gestegen van 9% in 2011 naar 16% in 2013. • Het aantal inbraken in een winkel is met 18 na een daling in 2011 (10) en 2012 (5) weer op het niveau van 2010 (19).

16

• •

• •

• •

Het aantal zakkenrollerijen is flink gedaald van 93 in 2010 naar 54 in 2013. Het aantal incidenten diefstal/inbraak per 1.000 inwoners in bedrijven en kantoren is met 1,5 in 2013 licht gestegen ten aanzien van 2011(1) en 2012 (1,3). Het percentage vaak onveilig rond uitgaansgelegenheden in het centrum is gedaald van 3% in 2011 naar 1% in 2013. Het percentage dat men zich wel eens onveilig voelt rond uitgaansgelegenheden in het centrum is gestegen van 14% in 2011 naar 31% in 2013. Het aantal incidenten overlast horeca is gedaald van 37 in 2011 naar 28 in 2012 en 27 in 2013. Het aantal incidenten overlast evenementen is gedaald van 15 in 2011 naar 12 in 2012 en 9 in 2013.

4.2.2. Aandachtspunten 1. Verminderen van het aantal winkeldiefstallen. Het aantal winkeldiefstallen is verhoogd. 2. Veiligheidsgevoelens rondom het uitgaansgebied vergroten. Meer mensen voelen zich wel eens onveilig rondom het uitgaansgebied. 4.3 Jeugd en veiligheid Binnen dit veiligheidsveld vallen de gebruikelijke veiligheidsthema’s in relatie tot jeugd: ‘overlastgevende jeugd’, ‘criminele jeugd/individuele probleemjongeren’, ‘jeugd, alcohol en drugs’ en ‘veilig in en om de school’. Opvallende ontwikkelingen in de aanpak binnen dit veld zijn de transitie van de veiligheidshuizen, de doorontwikkeling van de aanpak van problematische jeugdgroepen en de toenemende inzet van onder meer straatcoaches en jeugd-BOA’s. 4.3.1 Conclusies • Het aantal incidenten jeugdoverlast per 1.000 inwoners is gestegen van 3,4 in 2010 naar 3,9 in 2013. • Het aantal incidenten vandalisme/baldadigheid is gedaald van 55 in 2010 naar 30 in 2013. • In de wijk Centrum ondervindt men vaker te maken met drugsgebruik en drugshandel. • In de wijk Het Gegraaf ondervinden inwoners vaker overlast van drugsgebruik, drugshandel en rondhangende jongeren • Het aantal doorverwijzingen jongeren naar HALT is ten aanzien van 2011 gestegen. Ten aanzien van 2012 is het aantal doorverwijzingen jongeren naar bureau HALT gedaald. • Het aantal doorverwijzingen jongeren JPP is gestegen. • Het aantal jongeren dat wordt besproken in Justitieel Casusoverleg is gestegen • Er zijn in Valkenswaard geen hinderlijke, overlastgevende en criminele jeugdgroepen. • De gemiddelde leeftijd van het eerste drankje is verhoogd van 13,8 in 2007 naar 14,3 in 2011 • Het percentage jeugd dat wel eens softdrugs gebruikt is gestegen van 5% in 2007 naar 10% in 2011.

17

• •

Het aantal kinderen wat gepest wordt op school is gestegen van 6% in 2007 naar 10% in 2011. Het aantal kinderen dat pest is gestegen van 4% in 2007 naar 10% in 2011.

4.3.2 Aandachtspunten 1. Jeugdcriminaliteit verminderen Het aantal justitieel casusoverleg minderjaren is flink gestegen in 2012. Daarnaast is er veel overlast van groepen jongeren. 2. Jeugd attent maken op de gevolgen van het (overmatig) drinken van alcohol De leeftijd voor het nuttigen van alcohol is verhoogd naar 18 jaar. Momenteel is de gemiddelde leeftijd dat men het eerste drankje drink 14,3 jaar. Dit is dus een veel te jonge leeftijd. Daarnaast is het aantal binge drinkers verhoogd. Het nuttigen van alcohol op een te jonge leeftijd en vooral het binge drinken, heeft negatieve gevolgen voor de gezondheid. 3. Voorkomen dat jeugd meer sofdrugs gaat gebruiken Het aantal jonge softdrugs gebruikers is gestegen. Doordat de leeftijd voor het nuttigen van alcohol is verhoogd, kan men grijpen naar softdrugs. 4. Jeugd informeren over de gevolgen van pesten. Het aantal gepeste kinderen en pestende kinderen is verhoogd. Pesten kan veel impact hebben op een kind. 4.4 Fysieke veiligheid Binnen dit veiligheidsveld vallen de ‘echte’ fysieke veiligheidsthema’s: verkeersveiligheid, brandveiligheid, externe veiligheid en rampenbestrijding en crisisbeheersing. Het gaat hier vaak om de ‘echte’ fysieke veiligheidsthema’s omdat het hier exclusief draait om de fysieke veiligheidsrisico’s en niet om sociale veiligheid. Bij het eerste veiligheidsveld zagen we dat daar ook fysieke aspecten in zitten maar dat die slechts relevant zijn vanwege het oorzakelijke verband met sociale veiligheid. Belangrijke ontwikkelingen in de aanpak binnen dit veiligheidsveld in de afgelopen tijd zijn onder meer de regionalisering van de brandweer (geen lokale korpsen meer), de implementatie van de Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD’s) en de implementatie van de kolom Bevolkingszorg van de Crisisbeheersingsorganisatie. 4.4.1 Conclusies − Vooral in de wijk Geenhoven wordt in de beleving van de wijkbewoners te hard gereden. − Meldingen parkeerproblemen zijn flink gedaald, wel ondervindt men nog de nodige overlast. − Ongevallen met letsel is toegenomen van 13 in 2010 naar 19 in 2013. − Ongevallen met materiële schade is gedaald van 246 in 2010 naar 149 in 2013 − Het aantal terechte meldingen van brand of alarm is gedaald van 84 in 2010 naar 61 in 2013. − Het aantal loze meldingen is gestegen van 49 in 2010 naar 66 in 2013.

18

4.4.2 Aandachtspunten 1. Aanpak te hard rijden Belangrijke elementen: o Wat betreft onveiligheidsaspecten: − Men ervaart veel overlast van te hard rijdende auto’s met name in de wijk Geenhoven o Wat betreft aanpak/instrumenten (o.m.): − Snelheidscontrole politie − Voorlichting 2. Brandpreventie Belangrijke elementen: o Wat betreft onveiligheidsaspecten: − Een bedrijfs- of woningbrand heeft veel impact op het veiligheidsgevoel − Men kan aan de voorkant veel doen aan brandpreventie − Aandacht moet op het onderwerp blijven zitten o

Wat betreft aanpak/instrumenten (o.m.): - Voorlichting geven over veiligheidsaspecten - Burgers aangeven hoe te handelen bij incidenten - Stimuleren ophangen rookmelders - Geven van adviezen via infopunt brandveiligheid - Voorlichting aan doelgroepen - Stimuleren alertheid - Aanbrengen bedrijfsbeveiligingssystemen

4.5 Integriteit en veiligheid Dit veiligheidsveld omvat verschijnselen die een inbreuk vormen op onze maatschappelijke integriteit c.q. op belangrijke regels en andere afspraken in het kader van de veiligheid en stabiliteit van onze samenleving. Deze verschijnselen hebben potentieel dan ook een omvangrijk veiligheidseffect – ze kunnen in meest extreme vorm fundamenteel ontwrichtend werken. Thema’s binnen dit veiligheidsveld zijn radicalisering en polarisatie, georganiseerde criminaliteit, Veilige Publieke Taak, informatieveiligheid en ambtelijke en bestuurlijke integriteit. Belangrijke nieuwe accenten in de aanpak op dit veiligheidsveld zijn de verruiming van de Wet Bibob, het nieuwe landelijke coffeeshopbeleid, de aanpak rond veilige publieke taakuitoefening en het groeiend bewustzijn van het belang van informatieveiligheid. 4.5.1 Conclusies • Er zijn geen incidenten van terreurdaden/dreiging in de gemeente. • Er zijn geen meldingen van discriminatie in de gemeente. • Georganiseerde criminaliteit krijgt steeds meer aandacht en neemt toe • Het aantal BIBOB-toetsen is toegenomen. • Het aantal sluitingen Opiumwet 13b neemt toe • Ambtelijke integriteitschendingen komen regelmatig voor

19

4.5.2 Aandachtspunten 1. Aanscherpen BIBOB-beleid - Aanhaken bij de meest actuele regionale beleidslijn - Registreren aantal toetsen Bibob + adviesaanvragen. 2. Registratie Integriteitschendingen (ambtelijk en bestuurlijk). Alleen het totaal aantal integriteitschendingen is geregistreerd. Er dient een registratie te komen waar het aantal integriteitschendingen per jaar wordt genoteerd. 3. bewustwording toename georganiseerde criminaliteit en gemeente bestuurlijk weerbaar maken.

20

5.

Prioriteiten

In dit hoofdstuk wordt het voorstel gedaan tot het stellen van prioriteiten naar aanleiding van de veiligheidsanalyse, evenals de wijze waarop deze aangepakt worden. Elke prioriteit is volgens eenzelfde stramien uitgewerkt. Per prioriteit zijn de beoogde effecten beschreven en de accenten qua maatregelen en instrumenten. Deze aspecten zijn allen slechts op hoofdlijnen uitgewerkt. Accenten qua maatregelen en instrumenten zijn indicatief, niet limitatief. Een nadere operationalisering geschiedt in de jaarlijkse uitvoeringsprogramma’s, die in het verlengde van deze beleidsnota zullen worden opgesteld. Veiligheid is niet alleen uit te drukken in objectieve cijfers zoals het feitelijke aantal woninginbraken, het aantal fietsendiefstallen enzovoorts, het is vooral ook een beleving, een gevoel. Het is daarom ook niet zo dat er een ‘één op één’ relatie is tussen de objectief geregistreerde criminaliteit en de subjectief beleefde onveiligheid. De beleving van veiligheid wordt door veel meer factoren bepaald dan alleen criminaliteit, zoals de persoon die het ervaart, incidenten, de situatie waarin men zich bevindt en natuurlijk de maatschappij. Op basis van de verzamelde objectieve gegevens en het oordeel van de burger over de ervaren problemen kunnen de prioriteiten voor de periode 2015 – 2018 gesteld worden. De onderstaande prioriteiten worden in hoofdstuk 6 nader uitgewerkt bij de behandeling van alle veiligheidsthema’s. •

Woninginbraken De afgelopen jaren is het aantal woninginbraken afgenomen. Desondanks heeft bijna iedere gemeente nog te maken met veel woninginbraken. Doorgaans weegt de buit niet op tegen de enorme impact die dit misdrijf heeft op de slachtoffers. Hun veiligheidsgevoel is fundamenteel aangetast.

•

Geweld (waaronder uitgaansgeweld en huiselijk geweld) Geweld, in allerlei vormen, komt nog steeds te veel voor: in onze buurten en wijken, in uitgaansgelegenheden, in thuissituaties en in het Openbaar Vervoer. Wij willen en zullen geweld niet tolereren.

•

Veilig ondernemen / winkeldiefstal Veiligheid in winkels, horeca en bedrijven is belangrijk voor alle inwoners. Een veilig ondernemersklimaat leidt tot minder schade en verpaupering, meer omzet en meer banen. Investeren in veiligheid is daarom een absolute noodzaak en hoeft niet altijd veel geld te kosten. Samenwerking met andere ondernemers in het gebied kan ook veel opleveren. De gemeente pakt hierin de regie.

•

Problematische jeugd en jeugdgroepen (nauwe relatie met drugsoverlast + verminderde jeugdcriminaliteit) Hoewel de politie en het jongerenwerk in de praktijk op straat steeds minder jeugdgroepen tegenkomen, is de beleving van inwoners inzake overlast door jongeren toegenomen. Ook is het aantal incidenten jeugdoverlast per 1.000 inwoners toegenomen van 3,4 in 2010 naar 3,9 in 2013.

•

Verkeersveiligheid Verkeersveiligheid is een belangrijk maatschappelijk thema. Het grote aantal slachtoffers (doden en gewonden) in het wegverkeer is een zwaarwegend nadeel van de gemotoriseerde samenleving. In 2013 vielen

21

er in Nederland 570 dodelijke verkeersslachtoffers en ongeveer 20.000 ernstig gewonden. Binnen Valkenswaard valt op dat het aantal verkeersongevallen met letsel is gestegen. •

Georganiseerde (ondermijnende) criminaliteit (waaronder aanpak drugs) De georganiseerde (ondermijnende) criminaliteit is in geheel Nederland een ernstig maatschappelijk probleem. Het zorgt niet alleen voor veel onveiligheid en overlast bij de bevolking maar ook voor minder zichtbare, sluipende ontwrichting van de samenleving. Hierbij gaat het om het tegengaan van de vermenging van de onderwereld in de bovenwereld.

22

6.

Nadere uitwerking veiligheidsthema’s

6.1 Veilige woon- en leefomgeving

6.1.1 Sociale kwaliteit De sociale kwaliteit van een buurt, wijk, kern heeft betrekking op de ‘intermenselijke relaties’ in een buurt: tussen bewoners en eventueel andere aanwezige personen. Belangrijke aspecten van de sociale kwaliteit zijn betrokkenheid van bewoners bij de buurt, de kwaliteit van sociale netwerken, de mate van informele sociale controle, e.d. De sociale kwaliteit kan onder druk komen te staan door verschijnselen als woonoverlast, burengerucht, multiprobleemgezinnen/-huishoudens, overlast gerelateerd aan illegale bewoning, drank- en drugsoverlast, overlast van prostitutie en overlast van zwervers. Startpunt 2013: Rapportcijfer voor de woonomgeving in de eigen buurt is een 7,5 percentage openbare dronkenschap komt wel eens voor in eigen buurt is 26% Het aantal incidenten woonoverlast/burengerucht en relatieproblemen is 336 Doelstelling(en): In 2018 bedraagt het rapportcijfer voor de woonomgeving in de eigen buurt 7,5 (2013: 7,5) Percentage openbare dronkenschap komt wel eens voor in eigen buurt daalt in 2018 naar 20% Het aantal incidenten woonoverlast/burengerucht en relatieproblemen daalt naar 300 in 2018

Aanpak: -

Inzet Breed Signaleringsteam Coördinatiepunt buurtbemiddeling Casus op Maat Nazorg ex-gedetineerden

Samenwerkende veiligheidspartners: politie Woningbelang Woonbedrijf GGzE Zuidzorg Paladijn Lumensgroep Lunetzorg MEE Brabant gemeente

6.1.2 fysieke kwaliteit De fysieke kwaliteit van een buurt, wijk, kern heeft betrekking op fysieke kenmerken van de woonomgeving: in het bijzonder de inrichting, het onderhoud en beheer van de openbare ruimte. Het gaat bij dit thema om de vraag: hoe staat de openbare ruimte erbij? Hoe prettig is het wonen in de buurt gegeven die fysieke kwaliteit? Aspecten zijn dan onderhoud van groen, aanpak zwerfvuil, verlichting van achterpaden e.d.. Inbreuk op de fysieke kwaliteit maken onder meer vernielingen, graffiti, zwerfvuil en andere tekenen van verloedering.

23

Startpunt 2013: -

het aantal incidenten vernielingen per 1.000 inwoners is 7,63

-

de schaalscore fysieke verloedering is 2,4

Doelstelling(en): -

het aantal incidenten vernielingen per 1.000 inwoners is in 2018 maximaal 7,0

-

de schaalscore fysieke verloedering bedraagt in 2018 maximaal 2,2

-

Uitvoeren wijkplannen in Dommelen, 't Gegraaf, Geenhoven, Hoge Akkers, Turfberg en

-

Onderhoud groen op orde

-

Structurele actiedagen ‘toezicht op honden’

Aanpak: het IDOP in Borkel en Schaft

Samenwerkende veiligheidspartners: Wijkorganen (wijkraden, wijkcommissies, IDOP) politie Lumensgroep gemeente

6.1.3 objectieve veiligheid Bij dit thema gaat om de diverse, veelvoorkomende vormen van criminaliteit in de buurt, wijk, gemeente. Soorten criminaliteit die in elk geval bepalend zijn en uitgewerkt dienen te worden in de analyse, zijn woninginbraak, overvallen, voertuigcriminaliteit en geweld (waaronder huiselijk geweld). Van belang is de (eventuele) relatie met minder zichtbare vormen van criminaliteit (georganiseerde criminaliteit). Startpunt 2013: -

het aantal woninginbraken per 1.000 inwoners is 4,4

-

het aantal aangiften per 1.000 inwoners op gebied van huiselijk geweld is 0,7

-

het aantal incidenten mishandelingen is 3,6

Doelstelling(en): -

In 2018 bedraagt het aantal woninginbraken per 1.000 inwoners maximaal 4,4

-

In 2018 bedraagt het aantal aangiften per 1.000 inwoners op gebied van huiselijk geweld

-

In 2018 bedraagt het aantal incidenten mishandelingen maximaal 3,0

-

Sociale cohesie is de beste bescherming tegen woninginbraken. Gemeenten stimuleren

niet meer dan 0,7

Aanpak: burgerparticipatie (Buurt Informatie Netwerken, Burgernet, Buurtpreventie et cetera) om de sociale cohesie te verhogen in de gebieden die het meest vatbaar zijn voor woninginbraken. -

Gemeenten stimuleren inwoners om hun huizen beter te beveiligen en verhogen de

-

Het Openbaar Ministerie maakt afspraken in de strafrechtketen specifiek gericht op het

-

Er wordt een persoonsgerichte aanpak opgezet gericht op woninginbrekers.

veiligheid van de fysieke ruimte. voorkomen van recidive bij (jeugdige) woninginbrekers

24

-

De aanpak van woninginbraken wordt integraal in de gehele eenheid Oost-Brabant gemonitord en verbeterd. Hiernaast wordt voortdurend gezocht naar nieuwe invalshoeken en mogelijkheden om woninginbraken te bestrijden, bijvoorbeeld door het inzetten van nieuwe (technologische) ontwikkelingen, zoals Track & Trace. Maar ook door het optimaliseren van de interne processen en afstemming.

-

Door tussenkomst van de bestuurlijke werkgroep Woninginbraken wordt een kennisbank opgericht, waarin wordt bijgehouden welke maatregelen kunnen worden getroffen tegen woninginbraken. Deze kennisbank is beschikbaar voor gemeente, Openbaar Ministerie en politie.

-

Het Actieplan Woninginbraken (van het Ministerie van Veiligheid en Justitie) wordt overal

-

De aanpak van relationeel geweld richt zich op stoppen van geweld en voorkomen van

toegepast. recidive door maatwerk. Gemeenten, politie en Openbaar Ministerie van Oost-Brabant hanteren rond de Veiligheidshuizen een uniforme werkwijze. Toepassing van de wet Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling zorgt voor eerder en vaker signaleren en optreden. De inzet is een steeds doelmatiger mix van zorg en repressie. De Wet tijdelijk huisverbod krijgt een nieuwe impuls door stroomlijning van het proces en de ketensamenwerking. -

Er wordt bij de aanpak van geweld tegen werknemers met een publieke taak extra gericht op de ketenaanpak van agressie en geweldsincidenten. De publieke werkgevers zullen met politie en Openbaar Ministerie toewerken naar invoering van de benodigde VPTmaatregelen.

-

Om uitgaansgeweld tegen te gaan wordt een arrangement aangegaan met horecaondernemers, OM en politie.

-

Het Openbaar Ministerie maakt afspraken in de strafrechtketen specifiek gericht op het voorkomen van recidive bij plegers van geweldsmisdrijven.

-

Er wordt een persoonsgerichte aanpak opgezet specifiek gericht op geweldplegers.

-

Preventieactiviteiten worden waar mogelijk integraal met brandweer opgepakt in het kader van (zie ook 6.1.5).

Samenwerkende veiligheidspartners: -

politie

-

OM

-

Woningbelang

-

Woonbedrijf

-

Wijkorganen

-

Brandweer

-

gemeente

6.1.4 subjectieve veiligheid Hier gaat het om het ‘veiligheidsgevoel’ van bewoners (hoe vaak voelt men zich onveilig, in hoeverre mijdt men bepaalde plekken in de gemeente e.d.) en om het veiligheidsgevoel van bewoners op bepaalde plekken binnen de gemeente (station, winkelgebied, uitgaansgebied e.d.). Startpunt 2013: -

het rapportcijfer veiligheidsgevoel is een 7,2

25

-

het percentage vaak onveilig in eigen buurt is 1%

-

het percentage soms onveilig in eigen buurt is 15%

Doelstelling(en): -

In 2018 bedraagt het rapportcijfer veiligheidsgevoel minimaal een 7,2

-

In 2018 is het percentage vaak onveilig in eigen buurt maximaal 1%

-

In 2018 is het percentage soms onveilig in eigen buurt maximaal 10%

-

In media aandacht voor veiligheidssuccessen

-

Actieve communicatie over veiligheidsitems

-

Over de hele linie aanpakken van veiligheid

Aanpak:

Samenwerkende veiligheidspartners: politie OM gemeente

6.1.5 aanpak - aspect ‘betrekken bewoners bij veiligheid & leefbaarheid’ Betrekken bewoners bij veiligheid en leefbaarheid via bijvoorbeeld wijk- en buurtpanels, buurtschouwen, gezamenlijke onderhoudsprojecten, buurtpreventie, Burgernet. Doelstelling(en): Meer participatie van inwoners bij het opzetten van projecten over veiligheid Aanpak: -

Stimuleren buurtpreventieprojecten

-

Actieve wijkcommissies/-raden

-

Stimuleren deelname Burgernet

-

Onderzoek haalbaarheid BurenAlert

Samenwerkende veiligheidspartners: Wijkorganen (wijkraden, wijkcommissies, IDOP) politie OM Brandweer Buurtpreventie Borkel Buurtpreventie Hazelaar Gemeente

6.1.6 aanpak - aspect ‘toezicht en handhaving’

Toezicht en handhaving in de openbare ruimte in woongebied en binnenstad, gericht op woonoverlast, jeugdoverlast en kleine overtredingen (‘kleine ergernissen’) zoals verkeerd parkeren en het verkeerd aanbieden van huisvuil (APV).

26

Doelstelling(en): Verbeteren naleefgedrag

Aanpak: -

Voeren van een adequaat handhavingsbeleid

-

Opstellen en uitvoeren jaarlijkse handhavingsprogramma’s

-

Onderzoek toepassing bestuurlijke boete bij overtredingen

Samenwerkende veiligheidspartners: politie gemeente

6.2 Bedrijvigheid en veiligheid

6.2.1 veilig winkelgebied In winkelgebied kunnen zich verschillende vormen van onveiligheid voordoen. Het gaat bijvoorbeeld om winkeldiefstal, zakkenrollerij en overvallen maar ook om jongerenoverlast, vernielingen, fietsen en bromfietsen in voetgangersgebied en de mate van brandveiligheid van de winkelpanden. Daarnaast kunnen zwerfvuil en andere tekenen van verloedering tot subjectieve onveiligheid leiden. Startpunt 2013: -

het aantal incidenten winkeldiefstallen per 1.000 inwoners is 2,1

-

het aantal incidenten inbraak winkel per 1.000 inwoners is 18

Doelstelling(en): -

het aantal incidenten winkeldiefstallen per 1.000 inwoners bedraagt in 2018 maximaal 1,5

-

het aantal incidenten inbraak winkel per 1.000 inwoners bedraagt in 2018 maximaal 10

-

Opstarten Keurmerk Veilig Ondernemen Winkelgebied in samenwerking met

Aanpak: Centrummanagement -

Stimuleren doen van aangifte bij winkeldiefstal

-

Toepassen ZSM bij winkeldieven

Samenwerkende veiligheidspartners: politie OM Centrummanagement Brandweer Gemeente

27

6.2.2 veilige bedrijventerreinen Onveiligheid op bedrijventerreinen kent zowel sociale als fysieke aspecten: bedrijfsinbraak, diefstal, overvallen en vernieling aan de ene kant en aan de andere kant inrichting en onderhoud van de terreinen, verkeersveiligheid en brandveiligheid. Ook kunnen zich illegale bewoning en drugsdelicten als hennepplantages voordoen (NB: ‘externe veiligheid’ ofwel veiligheid rond inrichtingen waarin gevaarlijke stoffen worden opgeslagen en/of bewerkt, is onderdeel van veiligheidsveld 4: Fysieke veiligheid). Startpunt 2013: Het aantal incidenten diefstal/inbraak in bedrijven en kantoren per 1.000 inwoners is 1,5 Doelstelling(en): Het aantal incidenten diefstal/inbraak in bedrijven en kantoren per 1.000 inwoners bedraagt in 2018 maximaal 1 Aanpak: -

Opstarten Keurmerk Veilig Ondernemen Bedrijventerreinen

-

Invoeren collectief cameratoezicht bedrijventerrein

Samenwerkende veiligheidspartners: Verenigd Industrieel Contact Politie Brandweer Gemeente

6.2.3 veilig uitgaan Uitgaansvoorzieningen hebben enerzijds een positief effect op de veiligheid: het culturele en sociale klimaat varen er wel bij. Ook zijn er economische voordelen. Maar er kunnen zich ook veiligheidsproblemen rond uitgaansvoorzieningen voordoen, zoals geweld, overlast en vernielingen (eventueel vernielingen rond de zgn. (s)looproutes) Startpunt 2013: -

Het percentage ‘wel eens onveilig’ rond uitgaansgelegenheden in centrum is 31%

-

Het percentage ‘vaak onveilig’ rond uitgaansgelegenheden in centrum is 1%

Doelstelling(en): -

Het percentage ‘wel eens onveilig’ rond uitgaansgelegenheden in centrum bedraagt in

-

Het percentage ‘vaak onveilig’ rond uitgaansgelegenheden in centrum bedraagt in 2018

2018 maximaal 15% maximaal 1% Aanpak: -

Opstellen uitvoeringsplan Horeca met o.a. maatregelen ten behoeve het collectief

-

Toezicht politie tijdens uitgaansavonden

-

Toezicht op brandveiligheid en vergroten brandveiligheidsbewustzijn bezoekers

verbeteren van de veiligheid van het uitgaanscentrum

28

-

Toezicht op sluitingstijden, schenken van drank en geluidsoverlast

Toepassen van het horecastappenplan Samenwerkende veiligheidspartners: Koninklijke Horeca Nederland Horecavereniging Groot Valkenswaard Politie OM Brandweer Gemeente

6.2.4 veilige evenementen Evenementen, zeker de grootschalige, kunnen behoorlijke veiligheidsrisico’s opleveren. Het is aan de organisator voorwaarden voor de veiligheid te realiseren en aan de gemeenten om de juiste voorwaarden te stellen en die te handhaven. De risico’s zijn met name gelegen in geweld, overlast, vernieling, brandveiligheid en crisisbeheersing. Daarnaast er mogelijke dwarsverbanden met externe veiligheid (evenementenlocaties nabij EV-inrichtingen?) en aanpak georganiseerde criminaliteit (uitbreiding BIBOB-beleidslijn met evenementen?) Startpunt 2013: Het aantal incidenten overlast evenementen is 9 Doelstelling(en): Het aantal incidenten overlast evenementen bedraagt in 2018 maximaal 10 Aanpak: -

Consequent toepassen beleidsregel Evenementen

-

Multidisciplinaire advisering bij A, B en C evenementen

-

Toezicht op naleving voorwaarden evenementenvergunning

-

Indien van toepassing toezicht op geluidsvoorschriften bij evenementen

-

Toepassen van de Handreiking Evenementenveiligheid van de Veiligheidsregio BZO

-

Uitbreiden beleid Wet Bibob ten aanzien van vechtsportgala’s

Samenwerkende veiligheidspartners: Veiligheidsregio BZO Politie Omgevingsdienst Zuidoost Brabant gemeente

29

6.3 Jeugd en veiligheid 6.3.1 jeugdoverlast Dit thema heeft betrekking op overlast van jongeren, vaak in groepsverband. Het kan gaan om ‘mildere’ vormen van overlast (zgn. acceptabele en hinderlijke jeugdgroepen) maar ook om zwaardere vormen (‘echte’ overlastgevende groepen). Het uit zich bijvoorbeeld door geluidsoverlast, intimiderend aanwezig zijn, zwerfvuil achterlaten en soms ook om vernielingen en andere vormen van kleine criminaliteit. Kenmerkend voor de zogenaamde hinderlijke groepen is dat ze in principe goed aanspreekbaar/corrigeerbaar zijn door de omgeving. Bij zgn. overlastgevende groepen is er meer ‘eigen systeem’ (hiërarchie) in de groepen en zijn ze lastiger te corrigeren. Ook is er veelal (lichte) criminaliteit in het spel. Startpunt 2013: -

het aantal incidenten jeugdoverlast per 1.000 inwoners is 3,9

-

er zijn geen overlastgevende of criminele jeugdgroepen

Doelstelling(en): -

In 2018 bedraagt het aantal incidenten overlast per 1.000 inwoners maximaal 3

-

In 2018 zijn is er (evenals voorgaande jaren) geen enkele overlastgevende of criminele jeugdgroep

Aanpak: -

Voortzetten van de werkgroep jongeren op straat

-

Inzet ambulante jongerenwerk

Samenwerkende veiligheidspartners: Paladijn Politie HALT JPP Centrum Jeugd en Gezin + Gemeente

6.3.2 jeugdcriminaliteit Hier staan de individuele probleemjongeren centraal. Het gaat om jongeren met meerdere antecedenten – ‘veelplegers’ – die in bepaalde opzichten de maatschappelijke aansluiting kunnen hebben verloren. Ze vormen de harde kern van overlastgevende jeugdgroepen en plegen verschillende vormen van criminaliteit. Soms is er sprake van een criminele jeugdgroep (zwaarste categorie in shortlistmethodiek), waarbij het OM een grote rol heeft. Doelstelling(en): Bij jeugdige veelplegers, onder het mom 1 gezin 1 aanpak, inspelen op sociale omstandigheden om recidive te voorkomen.

30

Aanpak: -

Jeugdsancties behoren naast preventie en nazorg tot de instrumenten bij de bestrijding van de jeugdcriminaliteit. De afgelopen jaren is door een projectmatige aanpak en een intensieve samenwerking tussen de verschillende ketenpartners de uitvoering van jeugdsancties sterk verbeterd. Deze samenwerking zal door de transitie Jeugdzorg voortgezet en nog verder aangetrokken worden.

-

De invulling van straffen en maatregelen wordt zoveel mogelijk afgestemd op de problematiek van de jongere. Daardoor neemt de kans op terugval af.

Samenwerkende veiligheidspartners: politie OM HALT Centrum Jeugd en Gezin + Lumensgroep Gemeente

6.3.3 jeugd, alcohol en drugs Verschijnselen die binnen dit thema vallen zijn de overlast van alcohol- en drugsgebruik in de openbare ruimte en bijvoorbeeld in het uitgaansgebied/-gelegenheden. Het drank- en drugsgebruik kan in verband staan met geweld, vernielingen, geluidsoverlast. De beheersing daarvan is een belangrijke opgave van de gemeente. Een ander onveiligheidsaspect speelt daarbij ook een belangrijke rol: de gezondheidsrisico’s van (overmatig) alcohol- en drugsgebruik. Startpunt 2011: e

-

de gemiddelde leeftijd 1 drankje groep 12-17 die drinkt is 14,3 jaar

-

het percentage jongeren 12-17 jaar dat wel eens (Soft)drugs gebruikt is 10%

Doelstelling(en): -

Terugdringen alcoholgebruik jeugdigen;

-

In 2018 is de gemiddelde leeftijd 1 drankje groep 12-17 die drinkt naar minimaal 15 jaar

e

opgeschoven -

In 2018 is het percentage jongeren 12-17 jaar dat wel eens (Soft)drugs gebruikt gedaald naar 5%

Aanpak: -

Uitvoeren huidige acties in het kader van het Verslavingspreventiebeleid

-

T.z.t. actualiseren van het Verslavingspreventiebeleid aan de hand van de op te stellen GGD Jeugdmonitor 2015

-

Uitvoeren acties uit het preventie- en handhavingsplan Drank- en Horecawet

Samenwerkende veiligheidspartners: politie Lumensgroep Scholengemeenschap Were Di Novadic-Kentron GGD Paladijn Horecavereniging Groot Valkenswaard Gemeente

31

6.3.4 Veilig in en om de school Jeugd kan dader zijn en slachtoffer van onveiligheid; thuis, in de buurt, bij het stappen maar ook op school. Mogelijke veiligheidsproblemen op en rond scholen zijn pesten, geweldpleging, diefstal, overlast (voor omwonenden), vernielingen en verkeersonveiligheid. Startpunt 2011: het percentage jongeren 12-18 jaar dat de afgelopen 3 maanden op school gepest is bedraagt 10% het percentage jongeren 12-18 jaar dat afgelopen 3 maanden anderen op school heeft gepest is 10% Doelstelling(en): In 2018 is het percentage jongeren 12-18 jaar dat de afgelopen 3 maanden op school gepest gedaald naar 5% In 2018 is het percentage jongeren 12-18 jaar dat afgelopen 3 maanden anderen op school heeft gepest gedaald naar 4% Aanpak: -

Actualiseren schoolveiligheidsplannen Voorlichting over gevolgen pesten

Samenwerkende veiligheidspartners: Schoolbesturen Scholengemeenschap Were Di Politie Gemeente Paladijn

6.4 Fysieke veiligheid 6.4.1 Verkeersveiligheid Verkeersveiligheid heeft betrekking op de veiligheid van verkeer voor verkeersdeelnemers in het algemeen, voor specifieke doelgroepen en in bepaalde gebieden (woongebied, scholen, winkelgebied e.d.). Deze veiligheid wordt beïnvloed door fysieke factoren (infrastructuur) en het rijgedrag van verkeersdeelnemers. Onderscheiden kunnen worden objectieve verkeersveiligheid, subjectieve verkeersveiligheid en verkeers- en parkeeroverlast. Startpunt 2013: het aantal verkeersdoden is 0 het aantal gevallen letselschade is 19 het percentage respondenten uit de Veiligheidsmonitor dat aangeeft dat te hard rijden vaak voorkomt is 71% Doelstelling(en): het aantal verkeersongevallen is in deze beleidsperiode 0 het aantal gevallen letselschade is in 2018 maximaal 10 het percentage respondenten uit de Veiligheidsmonitor dat aangeeft dat te hard rijden vaak voorkomt is maximaal 50% Aanpak:

32

-

actualiseren Verkeersbeleidsplan controle snelheid op verkeersonveilige plekken inventariseren black spots

Samenwerkende veiligheidspartners: politie gemeente

6.4.2 Brandveiligheid Dit thema heeft enerzijds betrekking op de ontwerptechnische en gebruikstechnische brandveiligheid van bepaalde soorten gebouwen (zoals woongebouwen en gebouwen met horecabestemming) en anderzijds op de voorwaarden voor effectieve repressie. Om de brandveiligheid te borgen zien gemeente en brandweer toe op proactie en preventie en geeft zij voorlichting aan doelgroepen. Daarnaast prepareert de brandweer zich op de bestrijding (repressie) van branden. Startpunt 2013: het aantal loze meldingen is 66 het aantal terechte meldingen is 61 Doelstelling(en): het aantal loze meldingen in 2018 is maximaal 50 het aantal terechte meldingen in 2018 is maximaal 50 Aanpak: -

Stimuleren alertheid burgers Voorlichting geven over veiligheidsaspecten Burgers aangeven hoe te handelen bij incidenten Stimuleren ophangen rookmelders Geven van adviezen via infopunt brandveiligheid Draaien van brandpreventieprojecten Project Innovatie Bluswater

Samenwerkende veiligheidspartners: Veiligheidsregio Brabant Zuidoost Gemeente

6.4.3 Rampenbestrijding en crisisbeheersing Bij dit thema staan mogelijke rampen en crises centraal. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de bevolkingszorg, brandweerzorg, rampenbestrijding, crisisbeheersing en geneeskundige hulpverlening, maar zijn wettelijk verplicht dit te laten uitvoeren door de veiligheidsregio, met uitzondering van de bevolkingszorg (gemeentelijke processen). Deze wordt door de gemeente zelf op peil gebracht en gehouden. Doelstelling(en): Een integrale aanpak van rampenbestrijding en crisisbeheersing gericht op het bestrijden en beperken van mogelijke effecten bij een calamiteit. Aanpak: -

Borging gemeentelijke voorbereiding crisisbeheersing

33

-

Actieve deelname aan regionale uitvoering beleidsplan Gezamenlijk oefenen en opleiden Uitbouwen gemeentelijk deel crisisbeheersingsorganisatie Betrokkenheid bij planvorming Uitbouw slagkracht regionale crisisbeheersingsorganisatie

Samenwerkende veiligheidspartners: Veiligheidsregio Brabant Zuidoost Gemeente Politie OM Geneeskundige Hulpverlening Organisatie in de Regio (GHOR)

6.5 Integriteit en veiligheid 6.5.1 Polarisatie en radicalisering Bij dit thema gaat het om ideologische groepen/stromingen in de samenleving die dermate zijn geradicaliseerd, dat zij een bedreiging vormen of kunnen gaan vormen voor de veiligheid. Sprake kan zijn van dreigend geweld. Deze groepen vergroten de polarisatie in de samenleving, zetten het sociaal weefsel onder druk. Stromingen die op die manier kunnen radicaliseren, zijn bijvoorbeeld: rechtsextremisme, islamradicalisme, dierenrechtenradicalisme, asielrechtenradicalisme, links-extremisme. Doelstelling(en): Herkennen van signalen van radicalisering en polarisatie en hoe daarmee om te gaan. Bevorderen van weerbaarheid/empowerment in de praktijk. Voorkomen van uitval van jongeren door sociale- en identeitsproblemen Aanpak: -

Monitoren aantal terreurdaden Monitoren meldingen discriminatie bij het Meldpunt Discriminatie

Samenwerkende veiligheidspartners: Politie OM Scholengemeenschap Were Di Centrum Jeugd en Gezin +

6.5.2 Georganiseerde criminaliteit Bij dit thema gaat het om vormen van georganiseerde criminaliteit die zich manifesteren in gemeenten en die in bepaalde mate gebruik (misbruik) maken van gemeentelijke voorzieningen en beschikkingen (waaronder vergunningen en aanbestedingen). Sprake kan zijn van verwevenheid van onder- en bovenwereld en van ‘witwassen’. Misdaadbranches die het betreft zijn bijvoorbeeld drugshandel, vastgoedfraude, mensenhandel. Doelstelling(en): Het creëren van een ongunstig klimaat voor het bedrijven van criminele activiteiten. Anders gezegd: op basis van integrale samenwerking tussen de ketenpartners bewerkstelligen dat de georganiseerde (ondermijnende) criminaliteit zodanig wordt aangepakt, dat de ondermijnende invloed op de samenleving wordt weggenomen. Voorkomen dat criminelen door de overheid worden gefaciliteerd. Voorkomen dat er vermenging onderwereld-bovenwereld ontstaat. Doorbreken van economische machtsposities die zijn opgebouwd met kapitaal dat met

34

criminele activiteiten is verdiend. Aanpak: -

Versterken c.q. uitbreiden huidig Bibob-beleid Privacyproof maken gemeente Integrale casuïstiek aanpak door het Bestuurlijk Interventieteam Valkenswaard (BIVA) Inrichten gemeentelijk informatieknooppunt Deelname aan het Regionaal Informatie- en Expertisecentrum (RIEC) Voortzetten project Verdovende Middelen Uitvoeren Damoclesbeleid Uitvoering geven aan door de Bestuurlijke Werkgroep Mensenhandel op te stellen Uitvoeringsprogramma Aanpak Mensenhandel Hanteren van de nuloptie voor coffeeshops Inzet van het Prostitutie Controleteam (PCT) Dadergerichte aanpak drugsdealers Monitoren ontwikkelingen Outlaw Motorcycle Gangs (OMG)

Samenwerkende veiligheidspartners: Politie OM RIEC Belastingdienst Vreemdelingenpolitie Gemeente

6.5.3 Veilige publieke taak Werknemers met een publieke taak krijgen met regelmaat te maken met agressie en geweld tijdens het uitvoeren van hun werkzaamheden. Dat geldt voor gemeenten, maar ook voor de organisaties met een publieke taak in uw gemeente. Agressie en geweld kunnen niet alleen grote persoonlijke gevolgen hebben voor medewerkers en politieke ambtsdragers, ook de goede uitoefening van de taak kan in het gedrang komen. Doelstelling(en): Het verminderen van het aantal voorvallen agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak en politieke ambtsdragers Aanpak: -

Deelnemen aan het landelijk programma Veilige Publieke Taak Stimuleren van werknemers om elk voorval van agressie en geweld te melden Trainen van werknemers in het voorkomen van en omgaan met agressie en geweld Registreren gevallen agressie en geweld Toepassen protocol Agressie en Geweld Bevorderen van het (laten) doen van aangifte van strafbare feiten Verhalen van schade op de dader Verlenen van nazorg aan werknemers die slachtoffer zijn van agressie en geweld Regionale en lokale samenwerking tussen werkgevers met een publieke taak, politie en Openbaar Ministerie

Samenwerkende veiligheidspartners: Politie OM Brandweer Gemeente

35

6.5.4: Ambtelijke en bestuurlijke integriteit Hier gaat het om de meest interne vorm van interne integriteit: ambtelijke en bestuurlijke integriteit. Schending daarvan kan het gevolg zijn van belangenverstrengeling, maar ook van ‘niet-intentionele’ verrommeling van procedures. In dit laatste geval ontstaat de integriteitschending min of meer ‘per ongeluk’. Integriteitschendingen kunnen de lokale veiligheid in gevaar brengen doordat daardoor bijvoorbeeld fysiek gevaarlijke situaties ontstaan of in stand blijven (vergunning voor onveilige gebouwen of bedrijfsvoering), criminele groepen extra bewegingsruimte krijgen (geen BIBOB-procedure toegepast) en ambtenaren of bestuurders kwetsbaar worden voor verdere aantastingen van hun integriteit. Doelstelling(en): Voorkomen dat de integriteit van bestuurders en medewerkers wordt aangetast Adequaat kunnen inspelen op aantasting integriteit bestuurders en medewerkers

Aanpak: -

lijst van nevenfuncties ambtseed/-belofte integriteitsbeleid inclusief gedragscode integriteitsonderzoek bij benoeming college- en raadsleden

Samenwerkende veiligheidspartners: politie OM Gemeente

36

7. Organisatie en coördinatie In dit hoofdstuk wordt aangegeven welke voorzieningen getroffen moeten worden om de uitvoering van het Integraal Veiligheidsbeleid zo integraal mogelijk te laten verlopen. Het gaat specifiek om voorwaarden met betrekking tot de verankering van veiligheid binnen de verschillende afdelingen, de interne en externe afstemming op het gebied van veiligheid, de politiek-bestuurlijke inbedding en de communicatie.

7.1 Positie van veiligheid in de gemeentelijke organisatie Binnen de gemeentelijke organisatie is de sr. medewerker openbare orde en veiligheid (OOV) verantwoordelijk voor de centrale borging. De sr. medewerker is het regie- en coördinatiepunt en hét aanspreekpunt voor bestuurders voor veiligheidsvraagstukken. De sr. medewerker OOV dient op de hoogte te zijn van de facetten van het totale veiligheidsbeleid, beleidsinitiatieven richting verschillende teams te initiëren en op veiligheidsgebied samen te werken met collega’s. Hierdoor wordt de integrale beleidsvoering bewaakt en de interne regie gevoerd. Dit betekent overigens niet dat de sr. medewerker OOV per definitie de uitvoerder is van veiligheid. Ieder team heeft op dat gebied een eigen verantwoordelijkheid. Sinds 2014 wordt de sr. medewerker OOV ondersteund door twee medewerkers OOV (1 FTE). Zij vullen vooral de coördinerende rol en uitvoerende rol in.

7.2 Interne en externe afstemming De regie bij het voeren van het integraal veiligheidsbeleid ligt in handen van de gemeente. Afstemming vormt hiervan een belangrijk onderdeel; de door partijen genomen maatregelen kunnen elkaar immers in bepaalde gevallen versterken, maar in andere gevallen ook tegenwerken. Het is dus voor alle partijen van groot belang vanuit de gezamenlijke probleemdefinitie te komen tot de meest effectieve inzet van middelen, capaciteit en tijd. Als portefeuillehouder Veiligheid voert de burgemeester minimaal één keer per 3 weken overleg met de basisteamchef politie, een belangrijke partner in het veiligheidsbeleid. Daarnaast heeft de burgemeester structureel overleg met het Hoofd Brandweerzorg. Het driehoeksoverleg voor het basisteam Dommelstroom (is het periodiek overleg tussen Openbaar ministerie, Politieleiding Dommelstroom en de burgemeester) vindt vier keer per jaar plaats. De reden voor het driehoeksoverleg is, dat het openbaar ministerie verantwoordelijk is voor de handhaving van de wet en het vervolgen van wetsovertreders en de burgemeester voor de openbare orde en veiligheid. Beiden hebben ze de politie nodig. Bovendien hebben ze alle drie elkaar nodig, omdat ze verschillende bevoegdheden hebben. Externe afstemming vindt daarnaast plaats in diverse structurele en ad hoc overlegverbanden, zoals de stuurgroep IVB, stuurgroep Breed Signaleringsteam en bewonerswerkgroepen. Ook in diverse regionale en subregionale overlegverbanden, zoals het Veiligheidsoverleg Oost Brabant (vier keer per jaar) en het RIEC-platform Oost Brabant (twee keer per jaar), worden werkzaamheden op elkaar afgestemd. Binnen het basisteam Dommelstroom is er een structureel opverleg met de zes coördinatoren OOV. Ook politie en brandweer sluiten hierbij aan. Intern worden de werkzaamheden op teamniveau in de Projectgroep IVB en zo nodig het Managementoverleg met elkaar in overeenstemming gebracht. In de Projectgroep IVB worden ook de externe partners betrokken.

37

7.3 Politiek-bestuurlijke inbedding Binnen het college heeft de burgemeester het primaat op het gebied van openbare orde en veiligheid (portefeuillehouder). Naast de wettelijke taken die de burgemeester op gebied van openbare orde heeft, vervult hij ook een bredere taakuitvoering ten aanzien van Veiligheid, zodat er sprake is van een complete veiligheidsportefeuille. Daarnaast is er sprake van een integrale verantwoordelijkheid van het gehele college. Veel onderwerpen van deze kadernota maken onderdeel uit van andere beleidsterreinen. Dit maakt het college gezamenlijk verantwoordelijk voor het Integraal Veiligheidsbeleid, kortom collegiaal bestuur. Alle afspraken aangaande Integrale Veiligheid liggen vast in deze beleidsnota. De uitwerking hiervan vindt jaarlijks plaats door middel van het opstellen en uitvoeren van een uitvoeringsprogramma, welke in opdracht van het college door de sr. medewerker OOV in samenwerking met de in- en externe partners wordt opgesteld. Het college zal de gemeenteraad jaarlijks informeren over de voortgang van het uitvoeringsprogramma. Naast deze evaluatie zal het college tevens het nieuwe uitvoeringsprogramma vast stellen. 7.4 Planning en control rond veiligheid De planning en control cyclus rondom Integrale Veiligheid ziet er als volgt uit: • • • • • •

Om de vier jaar vaststellen van de Kadernota Integrale Veiligheid Vaststellen jaarlijks uitvoeringsprogramma door het college De gemeenteraad in kennis stellen van het uitvoeringsprogramma Uitvoering van het uitvoeringsprogramma Jaarlijkse evaluatie van de Kadernota Integrale Veiligheid Toewerken naar een nieuw jaarlijks uitvoeringsprogramma

Aan het einde van de beleidsperiode dient de nota breed te worden geëvalueerd. Op basis daarvan en op basis van de actuele analyses op gebied van veiligheid dient besluitvorming te komen over het kader van veiligheid voor de periode tot 2022. 7.5 Communicatie Bij Integraal Veiligheidsbeleid is communicatie uiteraard een belangrijk begrip. Maar communicatie is net als veiligheid een rekbaar begrip. Het is ondoenlijk alle soorten van communicatie per veiligheidsthema zowel intern als extern te benoemen. Ieder veiligheidsveld heeft zijn eigen manier van communiceren. Over bijvoorbeeld hangjeugd communiceert men anders dan over asociaal verkeersgedrag. 7.6 Financiën In de gemeente Valkenswaard is ervoor gekozen de gelden voor veiligheid waar mogelijk te integreren in de diverse beleidsvelden (bijvoorbeeld verkeersveiligheid, brandweer enzovoorts). Daardoor is het moeilijk de totaalgelden voor veiligheid in beeld te brengen. Er is een separaat budget in de meerjarenbegroting opgenomen voor integrale veiligheid ad € 24.700. Vanuit deze middelen worden o.a. buurtbemiddeling, Veiligheidshuis, inbraak- en brandpreventieprojecten en buurtpreventie gefinancierd.

38